SejarahRumahJoglo

griya[DALEM]joglo,rumiyin,inggihpunika[MENIKA]simbolstatussosiallannamungdipun-
gadhahi[DIPUNKAGUNGANI]deningtiyang-tiyangingkangkuwawi.bahan-bahan
kangge[KAGEM]ndameljogloestulangkung[MIYOS]awislanlangkung[MIYOS]kathah.kejawi
mbetahakenbiaya,wekdalingkangdipunbetahakenugicekapkathah.pungkasanipun,
anggepangriya[DALEM]joglonamungangsal[KEPARENG]dipunangge[DIPUNAGEM]dening
bangsawan,raja,lanpangerannggihberkembang.milamasyarakatkalih[kaliyan]penghasilan
andhapmbotenwantunkangge[KAGEM]ndamelipun.masyarakatkalih[kaliyan]penghasilan
andhaplimrahipunajeng[badhe]ndamelgriya[DALEM]panggangpe,limasan,utawikampung
ingkanglangkung[MIYOS]hematbiayalanwekdal.sapunika[SAMENIKA],griya[DALEM]joglo
angsal[KEPARING]dipun-gadhahi[DIPUNKAGUNGANI]deningpinten-pintenkalangan.bahan-
bahaningkanglangkung[MIYOS]variatifkalih[kaliyan]regiterjangkausampunkathah
dipunpasaraken.babkasebatndamelpandamelanipundadoslangkung[MIYOS]mirah
dipunbandingakenjamansemanten.

wiwitinggriya[DALEM]jogloinggihpunika[MENIKA]bentukipunbujursangkarkalih[kaliyan]
sekawanpokoktiangwontentengahipun.tiangkasebatdipunwastanisakaguru.lajeng
kangge[KAGEM]nopangtiangkasebatdipunangge[DIPUNAGEM]blandarbersusuningkang
naminipun[ASMANIPUN]tumpangsari.sarengperkembanganjaman,wontentambahan-
tambahanruangwontenlebetinggriya[DALEM]joglokasebat.nanging,dhasar
griyanipun[DALEMIPUN]tetepawujudpersegi.bahanutamikangge[KAGEM]ndamel
griya[DALEM]jogloinggihpunika[MENIKA]kajeng.pinten-pintenjinisingkajeng
angsal[KEPARING]dipunangge[DIPUNAGEM]kangge[KAGEM]ndamelgriya[DALEM]adatjoglo
jawitengahpuniki[MENIKA].tanaman-tanamaningkanglimrahdipunangge[DIPUNAGEM]ing
jamansemanteninggihpunika[MENIKA]jatos,sengon,lanbatangwitklapa.peranganatap
griya[DALEM]joglo,kadamelsakinggentengsakinglempung.kejawipuniku[MENIKA],
masyarakattradisonalugingangge[NGAGEM]ijuk,jerami,utawikambengankangge[KAGEM]
ndamelatap.panganggenan[PANGAGEMAN]bahan-bahansakingalamkalih[kaliyan]atap
ingkanginggilndamelpenghunirumaosisislannyamankangge[KAGEM]dipunpanggeni.
sirkulasihawawontengriya[DALEM]joglougisaesanget.atapingkangdipundamelbertingkat-
tingkatuginyimpenmaknapiyambak.keinggilanatapjogloingkangmipil
nggadhahi[NGAGUNGANI]sesambetankalih[kaliyan]pergerakanmanungsakalih[kaliyan]hawa
ingkangdipunraosakendeningpiyambakipun[PANJENENGANIPUN]piyambak.kejawibentuk
atapbertingkat,salahsatunggalingbabingkangdadoscirikassakinggriya[DALEM]jogloinggih
punika[MENIKA]bentukatapipun.atapgriya[DALEM]jogloingkanginggihpunika[MENIKA]
perpaduansakingkalihbidangatapsegitigakalih[kaliyan]kalihbidangataptrapesium.wonten atap-
ataptersebbutnggadhahi[NGAGUNGANI]sudutkemiringaningkangbenten.atapjoglo
tansahpapanwontentengah-tengahlandiapitdeningatapserambi.

gabungansakingatapjoglolanserambikasebatwontenkalihmacem.gabunganpertami
naminipun[ASMANIPUN]atapjoglolambangsari.atapjoglolambangsariinggih
punika[MENIKA]atapjogloingkangdipunsambetkalih[kaliyan]atapserambi.gabungankaping
kalihinggihpunika[MENIKA]gabungankalih[kaliyan]nirahakenlubang-lubanghawaingatap.
gabunganpuniki[MENIKA]naminipun[ASMANIPUN]ataplambanggantung.desaingriya[DALEM]
joglopiyambakmbotenangsal[KEPARENG]sembarangan.desain-desainkasebatsampun
mengerucutdadospinten-pintenjoglo.nami-nami[ASMA-ASMA]griya[DALEM]jogloinggih
punika[MENIKA]pangrawit,jompongan,limasanlawakan,tinandhu,mangkurat,sinom,lan hageng.

peranganperangangriya[DALEM]joglo:1.pendapa

pendapapapanwontenperanganngajenginggriya[DALEM].babpuniki[MENIKA]
nedahi[MARINGIPRIKSA]sifattiyangjawiingkangramahlankebikak.supadosdhayoh
angsal[KEPARING]lenggah[PINARAK],limrahipunpendapadipunjangkepikalih[kaliyan]gelaran
klasa.panganggenangelaranklasadipunmaksudakensupadosmbotenwontenkesenjangan
antawisdhayohlanpemilikgriya[DALEM].

2.pringgitan

peranganpuniki[MENIKA]inggihpunika[MENIKA]papanwontenpundipagelarantetingalan
ringgitdipunwontenaken.limrahipundipunangge[DIPUNAGEM]kala[NALIKA]upacararuwatan.
wontenngriki,pemilikgriya[DALEM]ugimenyimbolkandhiridadosdewisri.dewisriinggih
punika[MENIKA]dewiingkangdipunanggepdadossumbersakingsedaya
kegesangan[KESUGENGAN],kesuburan,lankebahagiaan.

3.dalemutawiruangutamikeluwargi.wontenngriki,wontenkamar-kamaringkangdipunsebat
senthong.rumiyin,sentongnamungdipundameltigabilikmawon.kamarpertami
kangge[KAGEM]keluwargijaler[KAKUNG],kamarkapingkalihdikosongkan,lankamarkaping
tigakangge[KAGEM]keluwargiestri[PUTRI].kengingpunapa[MENAPA]kamarkapingkalih
dikosongkan?

kamarkapingkalihingkangdipunsebatkalih[kaliyan]krobonganpuniki[MENIKA]
dipunangge[DIPUNAGEM]dadospapankangge[KAGEM]nyimpenpusakadadospemujaan
kalih[kaliyan]dewisri.kamarpuniki[MENIKA]dipunanggepdadosperangangriya[DALEM]
ingkangpalingsuci.sanadyankamarpuniki[MENIKA]dikosongkan,kamarpuniki[MENIKA]tetep
dipunisijangkeppdenganpapantilem[SARE]lanperlengkanipun.

kamarkapingkalihpuniki[MENIKA]ugilimrahdipunangge[DIPUNAGEM]kangge[KAGEM]
pangantenenggal.masyarakatingkangenggalmawonemah-emah[KRAMA]mbotenmungkin
kekempalkalih[kaliyan]sadhereksanesipunsasampunipunemah-emah[KRAMA].masyarakat
jawitengahestutansahmanahaken[NGGALIHAKEN]saeawonlebet
nglampahaken[NINDAKAKEN]lampahan[TINDAKAN]punapa[MENAPA]nggih.kelebetlebeting
yasagriya[DALEM].griya[DALEM]adatjawitengahestusaratajeng[badhe]maknafilosofis
ingkanginggil.sekecilpunapa[MENAPA]nggih,tansahwontennilai-nilaiingkangkekandhut
lebettindaksingatlampahan[TINDAKAN]masyarakatjawi.