Niestępski I in - Instalacje Elektryczne. Budowa, Projektowanie I Eksploatacja

Elektrotechnika wydane J.Mazurek, H. Vogt, W. Zydanowicz Podstamy automatyld, yd 6, 2002, cana 2125 Praca zbiorowe podredakcjaS F Fiipowicza Obwody elektyczne. Gwiczenialaborateryine, 2002, cna 2! 18,00 J. Czajowski Podstaw) W.Zagan Muminacja obiektéw, 2003, cena 235,00 1M Kochol, 8. Niestepski Elektroonorgetyczne sieci i urzadzenia przemysiowe, wyd. 3 2003, cena z! 18,00 a &.Kamirishi Silnikiclektryczne z toczacyini sig wimikami, 2003, cena zt 12,00 Praca zbiorowa pod redakeja J. Machowskiego Laboratorium cyfrowej olektroonergetycznej automatyki zabezpieczeniowej, 2003, cena z! 28,00 Hi Tania, R. Bari Teoria przeksztaitnikow, 2003, cona 21 25,00 Ru-Rak Wirtualny preyrzad pomiarowy ~ realne narzedzio wspélezesno} metologi, 2003, cena z/ 18,00 Hi Rawa Podstawy elektromagnetyz J Maksymiuk Niezawodnosé maszyn i urzqdzon elektrycenych, 2003, cena 2 E200 eee mtn Ltdazur, K-Kosiiski, K Polakowshi Grafika inzynierska z wykorzystaniom motod CAD, 2004, cona zt 22,00 ‘A. Michalski Pomiary przeplywu wody w Kanalach olwartych, 2004, cena 21 12,00 S-Krzomifiski ‘Modole matematyczne oddzialywania pola magnetycznego na ciecz przewodzaca, 2004, cona 2112,00 Stefan Niestepski Mirostaw Parol Janusz Pasternakiewicz Tadeusz Wisniewski B JA FOWANTE 1 EXSPLOATACTA @ OFICYNA WYDAWNICZA POLITECHNIKI WARSZAWSKIE} WARSZAWA 20017 iomee S,4Bt TA Opecovare mses ‘om ona —— fe (© Copytight by Oneyna Wydaunieza Polecrik Warszawshi. Warszawa 2001 LUiwor w caloge ani we fagmentach nie moze by¢ powllany ani rozpowszechnlany za pomoes Urzadzet eokronicnych, mechanicznych, kopujacyeh, nagiywajacych|inych, bez pisemnej zgody Posiadaczapraw autorekch ISBN 83-7207-251-5, Ksiegamiaintemetows Ofcyny Wydaunicze| PW nn.wp pec ‘viydownicza Poltecnili Warszawsko, ul Polna £0, 00-644 Warszawa, tol. 625-75-18 L_Wekusy dndk 26,5. Druk wiotszono w istopadaie 20061 Zam. nv 408/008 Drukaria Oteyny Whyeawriczey PW, ui Kopineka 1276, 02-21 Warszawa, tel. €60-40-26 Spis tresci Preedmows a Budowa 5 | ELEMENTY I URZADZENIA INSTALACII (Janse Pastematiewtez) 3 |. Przewodly i kable 3 LL, Wisdomosct ogdine 1.2, Obeigialnosepraewoddw i bli w zakreie napigé mamionowyeh do TV. Ub LL, Preewody szynowe . B 12. Spr instalacyjny 2 12.1. Ospraginstalaeyjny 2 122. Pryor instalacyjne ee 2 123. baer _ oa pera) 1.3. Rondel ee : : 13.1, Wiadomoset ole’ ee 3 12.2. Roxdieinicetablicowe : DONE 53 133, Rozdoielicesekieleiowe URE. Roadloiceskrzynkowe 13.5. Rondeinice instalaeyjne - LA. Kondensatory energetyezne do kompensiclimocy bens LL. Bodowa kandensstoréw nskiego mapigcia 1.42. Budowa bateré kondenssoréw : 2. OBBIORNIK| BNEROM ELEKTRYCZNEY (Sif Nees) 2.1. Windomose og6Ine 22, Blelirycane Zr6dla wate 22.1. Wprowadeenie 222, Zarswhi 223. Lampy Muorescencyjne 224 Lampy ngciowe « 225. Lampy metalohalogenkowe 226. Lampy sadowe 22.7. Lampy neciowo-2arove 23. Oprawy ofwielleniowe « 23.1. Wisdomoset opsine 23.2. Oprawy do tardwek 23.3: Oprawy do swietlbwek - 7 gaReee SIgRggasyses 234 pany do mp wyaowerych » 24, Silk elekiryezne 65 7 24.1. Wprovadzenic 7 242. Sihiki indokeyne Katkowe g ‘i %8 2.43, Sill indukeyjne pieréieniowe . 2 108 24.4. Siiki synchronicene ; ; 04 3seat "i i vines 10 “er me som nc aoc =aapanych w morale oe 4.114 nl lamp ci wth ab anh cep» 1 4.12 iste wakonywane paswodsn grsinya : 4118 tic we ra {C11 nse wokomywanepracwott Sgn 4.115, Inala cetceme w bitch agtonych wybudea hb parent 126 42, Ope eiattnowe ie C2 Wangan gig oo i 422. ttle op sbvitowych ta 423. Mocowane pple ope sbicsioapcl i 43, Roadie ayo i ‘Si. Tomenuna odie Gyentoma) i 452, Wagan ote a te 433, Monat mtn 00000000 a a at Konnn peeeeeeeerieees AT Nontr jtlicndeasioe tananp 20 R 22, Mont fonpisnet tn marae : 3 Projet 5 DOKUMEATACIATECHNICZNA cane Wty « 1 5.1. Rode | peaznacrenie dokunentaei 52, Ucresnicy procs budowlanego cose 53. Charakterytyka projektowe dokumntal ieciniceng 53.1. Kencepciaprojekiowa 32. Projekt budowany 533. Projekt wstepny 534, Projekt techniceny a 53:5. Dokumentajajecnostadiowa 54, Podtial rojektonej dokument braniyelckirycng) | 53. Dane wyisciowe do projekiowania ‘i 5.6. Ungodhianie i zatwierdzanie dokumentaci 5.6.1. Urgodnienia w takeie prajekiowania : 562. Ungodninia kovicowe «sy. casio 5.63. Zalwicrdzanie dokumentici 527. Rysunek technicany elektyeany A 57.1. Klayftkajarysunku tecnicanego elekitycenego . $272. Oxéine zasady wykonywana technicenego rystnkt cekiycenego 58. Stopnieostrony urzadzeteekuryeenyeh =a 59. Dokumentacja projektowa insalagielekuiyernych w proekai weteppen 59.1. Usagi ogdlne ae on ‘i 592. Dokumentacja projekt wstepnego 59.3. Dane wyjseiowe do pojektowania |... 594. Opis tecinicany instalajt projektu wsignego 59.5. Oblczenia technicane 596, Lista kablowa ... ceeos Fi 592. Zestavienie podstawowych material i urzadeed 598, Analiza technicano-ekonomnicana warantbw tonwigzah 599. Wytyeme ralizagt Invest 59.10. Rysankd 59.11. Zestawienie kosctéw : 5 ae $10. Dokumentagjaprojekiowa instar cleicyeznych w pojekcietetnicuayn 5.10.1. Uwagi ogsine » aon aes 5:02, Podiial projetantechsicanego i zawavioge tomo 5103. Dane wyisciowe do proekiowania $104, Opis tectniezny tees sers 5.105. Obicrenia teciniczne 5.1066 Zestawienic matetaliw’ 5.107, Wytyczne eaizagt inmost 5.108. Rysunb 2 : © NETALANIE ZAPOTRZEBOWANIA MOCY 1 ENERGI ELEKTRYCZNEY (Sean Mesepstty Fi 61. Uva opine. «2 : 62 Usialanicobciget instal elekycenych w budyaich miesialyeh 63, Ustaanie obcia2et soci oSwilenione), : : 63.1. Wiadomasei ogsine a 63.2, Ogranizenieolsnicnia przyitego 633. Zasady rozmieszerania opraw = 634. Metoda sprawnosei . 635. Metoda punktowa : 63.6. Metoda siuninin jednostioweg 3.1. Metoda mocy jednostkowe) G4, Usalanie abeige instalaci slow 215 22 2s64.1. Wprowadzenie ‘i . 642. Metoda jedhstkowogo zoiycia eer elekryeze} 643. Metoda fedniéwek powiereciniowyeh 64.4. Metoda wpSlerynnika rapotrzebowania 645. Metoda delonowa 64.6. Metoda zastepers icy odbiorikow « 64.7. Metoda satystyczna 7. DOBOR PRZEWODGW 1 KABIL (amuse Pasternaewice) 27.1. Wybée rodzju praewodSw i abl “972. Dobie pruckojy praewodw i abl 73. Dobe ut 8. ZABEZPIECZENIA ELEMENTOW I URZADZEN INSTALACH ELEKTROENER. GETYCANYCH Cada Wein : BL, Wprowadrenie «. | SS BE Zesadyzabrpiccrnia pretteion 5.412. Selywn dinner mpydowyeh S820” Zabeniereni pattriowepaewedo 82. Waep « con 9 822. Zaberpiecini pred pao priseniony 2823. Zabeapisrena psd prem zatlowy. 83. Zabezpieezniasinikow B34. Weep 832. Zabezyicccie awacowe 833. Zabesplewmie pasiteiowe B34, Zabezpieczeniazaikowe 84. Zabempicezaie. beet ondenstor6w Stlveesenych or doi kv BA. Weep BA Zabezyicctiezwaciows 9, DOBOR LACZNIKOW (amas Pastemakiewie) 10. STEROWANIE (amis Pasteratiewice) 10.1. Uklady sterowana i blokady 102, Urania lene lab soa 103, Ukladysteowaniaslikow . 104 Ukladyzalgeraniarezerwy 103, Udadyserowana often cary |. KOMPENSACJA MOCY BIERNEY (Seon Nites) TA. Uwagi ogee 1.2, Dob mocy | iii wee kompersacynyeh 12. INSTALACIE BLEROENERGETYCZNE W BUDYNKACH (Sen Mist) 121, Wiadomoselogdlne« 2. Inte stench isan 122.1, Worowadeenie «=. : 12.22, Inala odors micsaionyh 1223, Instalacje obios6w aiistacyjych 123, Intalajew budyaach nemiesnklnyh 123.1. Zaslanie buynk6w nieniszalnyeh 1232, Insalce oswileniowe 12553. insalge siowe ns 26 27 28 23 239 23 243 2a 285 124 ProjeKtowanieinstaacielekarycznych 5 =. 300 124.1 Projekiowani instalseji w budynkach mieszkalayet TTT 300 124.2. Projekiowani instlaei w budynkach niemieszkalnyeh 303 : 13, INSTALACIE ELEKTRYCZNE W ZAKLADACH PRZEMYSLOWYCH (Stefan i Neste)... 305 3 13.1. Windomosei ogéine ..--.... 7 . eee 305) 13.2 Rezizielnice odeialowe 205 13.3 Projetowanie instlact silowe] 307 4 13.4 Projektowanie instalzei oSwielleniowe 2 308 i 135, Dobisr glow sori transformatorove) : 310 (014 OCHRONA PRZECINPORAZENIOWA (Sn MetptD 312 agi ogdine eee] 142 Daa pat lieyceneg ma panini mer) Rezystangja cata calowicka - 317 14. Rodiaje napige . cat | uo | IMSS. Ochrona preciwporadeniowa w urzjdzeniah eekirycenyeh o napigeiu do T KV 323 | 145.1. Wprowadzenie | 9 14.52. Typy ukladéw sect M453. Klssyfkanj urzqdzeelekuyeanyel : 4S, Rownoezesna ochrona przed Sapte epi psi sod 14.5.5. Ochrona przed dotykiem bezposrednim - Hl 145.6. Ochrona peed dotykiem postedsimn e457. Ochrona przciwparaeniowa w kladsch TN M458. Ocvona preelwporsieniowa ukladaels TT 14.59. Ochna pecciwporateniowa W ukladach IT 14.6, Ocivona preeciwporazeniowa w urzqlzeniseh eektoenergetycznych © napice powyiej TRV paneer 40) 147. Uziomy i preewody estrone Ct ast 147.4. Usiomy . : an 351 14.72. Preewody ochronne peeret as5) | 14.73. Gi6wna szyna uziemiajaea i polacrenia wyrdunawere 355 | 15. OCHRONA PRZED PRZEPIECIAME (Stefan Nesters) : 356 16, NOWOCZESNE INSTALACIE. ELEKTROENERGETYCZNE ‘TYPU INSTABUS EIB (Mfirosiaw Parol) =... Fi 359 161. Wprowadeenie 1? ; 359 162. Podstawy system intabus EIB S22 ‘i 2 360 163. Uwarunkowaniasieciowe system instabus EIB DOLE sa 16.4, Topolopa i erganizacja sytemu ists BIB a 363 165. Teehnicana realizacja sytem instabus EU. 365, 166. ProjeKtowanie intalaei typ instabus EID | es 5 308 Eksploataeja| 417, ERSPLOATACIA URZADZEN ELEKTROENERGHTYCZNYCH Gaus Paster nhiowiee) i 305 TTL. Prawo enerpetyezne 5 peers 172. Wymaganiakwalifkacye 2 316 173. Ogéine zasady eksploata uregdzen stkceneseyeanct 380 174 Szeaegélowe zasady eksposiagt 381 V7.4. Wprowadzenie ; 381 1742. tnsalaje clekroonersetcane : pert 1743, Uraadzenia oswietenia cletryezneyo eS 364 1174, Uregdzenia napedowe 17S. Roadrielnice oss TTA, Bateie kondensitoréw do Kempensoeji mocy blerne} 18, PODSTAWY PRAWNE OCHRONY PRACY (Janusz Pusterakiewicz) 18.1, Zagadnienia ogélne a 18.2. Oboviaki pracodavecy w zakrese Dezpcczeistva thigeny pracy 183, Prawa | obowiai pracownikdw w zaktesic bezpecreista i higieny pracy « HRA, Ociona pracy kobict : 185. Ostrom Zaindnienia mlodocianyeh ‘ 18.6. Srholene pracownikow a 187, Profilatycene badania procownikw 1919. ORGANIZACIA 1 WYKONYWANIE PRAC PRZY URZADZENIACH ELEKTRO- [ENERGETYCZNYCH (Janse Pasternakewice) 19.1 Wprowedenie ‘ 192, Poecenie wykononia pray = 195, Obsluga urzqdze elekroenergetyenyeh 194, Preygolowanie miesea pracy 195, Dopuszezenie do pracy 196. Peasbieg wykonywania pracy 1927. Zakoiereie pracy ‘i 198. Organizacia racy pod napiglem (PPN) 199. Narnedaia pracy | spel ochrony osobist) 199.1. Narzedtia pracy 199.2. Speastechrony osabist} - Fi 20. ZASADY RATOWANIA OSOD PORAZONYCH PRADEM ELEKTRYCZNYM snchiewice) == a nie porazonyeh spod daialania pea elekuiycrnego 1, Winomagehog6lne «= oe 20.1.2. Uwalnianie poratonych spod napigcia do 1 KV : 202. Uszielanie ponnoey presdlekarski) osobom portzonyin pradem elekryeznym 20.2.1, Wiadomosei ogsine ‘i i 202.2, Cayo wsigpne « 2023. Ocena stant poratonego i wybie metody postepowania 2024, Sauenne oddychanie : : 202.5. Posedsi masa soca 21. OCHIRONA PRZECTWPOZAROWA Un Pasteraiewcd 21. Wisden gsc 212. Orpnimc irony psipearowe) ooo 213. Zan shri pony w pe pont in 321A, nyia ociporaowa we budowmitvic oe sent Urgtnns doamenach peje) po wigldem Wyma psi 21.42. Pay cela vgroizais pscbwpotnowego | again 2143, Zaaly eae wyiagns) Kis ope! eso) byl 215, Oc prcsypotrova sri dekuocneryeyeh 1 Zen poraowo ncbericeane 2132. Prgeany poowow | wybuch 21.6 Syn pricy oer tn tis Literatura 385 336 307 389 39 08 08 408 408 410 400 410 au a 413 ais 415 45 416 aie at8 40 40 40 40 420 421 ns Skrypt jest przeznaczony din student6i wyd low elektrycenych wyészych sek cehnicnych da sudiw magiversichiawodowyeh, Opracowany zostal zgodnie z programem przedmiot6w: ,instalacje elektry- ‘cane i wbezpieczeristwo i higiena pracy” dla kierunku Elektrotechnika. ‘Skrypt zawiera niczbedne windomosei potrzcbne do wykonywania przez student6w projektéw instalacji elektroenergetycznych. W skrypcie poza bu dowa i projektowaniem instalaeji oméwiono réwniez takie zagadnienia jak montaz. i eksploatacja. Znajomoss tyeh zagadniefi pozwala studentom na prey- stapienie do egzaminu na uprawnienia eksploatacyjne instalagjielektroenerge- tycanych, urzadzeti napedowych i oswictlenia elektrycznego w zakresie prac elektromontazowych, Konserwacyjnych i naprawezych, Rouizial ,Nowoczesne instalacje elektroenergetyczne typu instabus EIB" Seni sig, w sensie prezentacji tresci programowych, od pozostalych rozdzin- ow. Jego celem jest przedstawienie studentom podstawowej wiedzy na te- mat budowy, zasad funkejonowania oraz zasadniczych procedur projektowych w zakresie instalacji instabus ELB. Ze wzgledu na specyfike prezentowanego zazadnenia ora jego znezenie dla przysiosi instal elektroenergeyez- nych, autorzy, majqe écisle okrestone ramy calej pracy, Swiadomie przyjeli taka kompozyeje tego rozdzialu yeas ee por Autorzy1. Elementy i urzadzenia instalacji 1.1. PRZEWODY I KABLE . L.L1. WIADOMOSCI OGOLNE. W zaleinosei od budowy, przewody dzieli siy na: gole, exlziane, izolowane i seynowe, ‘Zyly preewod6w i kabli ickiroenengetycznych sa wykonywane 2 miedzi © konduktywnosci nie mniejszej ni 58 nv(Q-mm) lub aluminium «kone duktywnosei nie mniejszej-niz 35 mimo’), jako jednolite druty okey Jub finkt skrgcone 2 kilku lub wigksze) liezby drutdw. Przewody gole sq Wye Konywane 72 sta lub stali ak Z oktesteniem kabel” kojarzy sig przcwéd ulozony w ri preetnaczenic kabli, ale 2 wzgledu na ich zalely, zastosowanie ich zostalo inne przypadki. Mozna je ubladaé w kanalach kablowych, na « Konstrukejach, w murach, zawieszaé na linkach nosnyeh itp. Zyly si wykonywane: jako jednolite druty okragle lub sektorowe ot jako link o ks2taltich okraglyeh, sektorowyeh lub ovwalnych, Materialem izolacyinym Zyl preewodéw i kabli moze byé: ny PVC, aezany PRC tub) XLPE, EPR, ~~ polichlorek winytu, oznae = polietylen usieeiowany, ov = guma etylenowo-propylenowa, znacza Preewody byly budowane na napigeie znamionowe izolieji 250 1 750 V, a obeenie 300/300, 3007500, 450/750 ora 60/1000 V. Dwa napigcia oz ia izolacig migdzy 2ylami a vieniiq lub ekeanem oraz migdzy paszeregsl- nym 2ylami Kable sa budowane na napigeie 1000 V Normy polskie i migdlzynaroiowe okreslaj nastypujqee zaamionowe pree= roje yl praewod6w i kabli: 0,5; 0,75; 1 15 6; 10; 16; 25: 35; 50; 7; 95; 120% 150, 185; 240; 300; 400; 625; 800 1 1000 mm’. W prakiyee preeki6j reeczywisty rézai sie nieznacrnic oa prackioju znamionowego, Poszeregéne rote przewod6w i kabli omaeza sig literami 1 eyami waalemosel od materialu zyl, raxizau volaeji, povslok, opancerzenia, oston wyzsze, BJhronnych, budowy, przeznaczenia, liczby Zy!, napigcia znamionowego izola- itp. Znaczenie liter i cyfr wystepujacych w wymienionych oznaczeninch podano w rozda. 5. Ze wagledu na wielka liczbg rodzajSw preewod6w i kabli, a takze wobec bardzo rétnorodaego zastosowania tych wyrob6w, w skrypeie nic rozszerzono ‘Tebica 1.2 opuscezatna obetaalnosé [A praewodw i kabi jednodplowyeh wlodonyeh w rurze w iz Towane)cieplie Seianie. Zyly lumiaiowe, Obliczeniowa temperatura otaczenia 30°C Tolecja poieiylenusieiowany tub gum mane znajduja sig w katalogacl a m lila i tego tematu. Da siduja sig w katalogach producentow. een eee cetylenowo-propylenova i Lita oblavonychprzewodsw F P i 1.1.2. OBCIAZALNOSC PRZEWODOW I KABLI W ZAKRESIE ; ie 2 2 2 3 NAPIEC ZNAMIONOWYCH DO 1 KV 3 3 = 4 8. 37 86 216 W tablicach 1.1+1.18.podano dopuszczalne obciazalnosei pradowe preewod6w 35 7 70 ios ra i kabli dla najbardziej typowych preypadk6w ich ulozenia, wg normy [45]. 50 a rm a ia ‘eblea 1 aD 8 107 158 12 95 2 129 191 11 Dopuacaina aba} pra hal jing lame vrs fi 7 i a 2 an 7 wane) ciepie seine, Zyy medstane. Obiiczeniows temperatura otoczenia 30°C | ee 2 150 189 170 253 226 Teac 185 215 194 288 256 sen wsieiowany hub guna 240 259 722 338 co | cklorekwinylu PVE pl Pe polio wing elyleowo-propylenowa 300, 289 261 387 345 Lean obelagonyel przewouw 2 3 2 3 ‘abliea 1 1s us Bs 9 7 Doma ade (A prewo hal eduuyhych lennych were on ne + materia elujaceno clepnie, Zly miedsane. Oblireniowa temperatura otocenia 25 ws 6 26 23 | oy: . — are 4 26 2a 3 Aina Jessi 6 Fr 2 45 “0 Pk pile winyla PVC poli soon hb eae 10 6 2 fa 34 Liha oblgonych peso (ei 16 t 36 a 7% z 3 2 3 23 80 3 106 95 15 15 155, 2 7 38 ® at ny BS aa 21 3 28 4 30 108 8 1a a a 2. a Ed 70 136 200 19 | “= St 38 | io 37 0 75 6 95 164 2a 216 ie Fa * “ 120 18 28 249 i 25 wo ®. 133 7 150 216 318 285 | 8 as i10 164 m7 185 273 245 362 324 ‘ 0 151 ibe 198 is 240 320 286 24 380 | 70 192 171 258 2 300 367 328 486 25 95 232 207 aa 360 20 209 239 354 3i2 4 15‘Tablen 1 Dopuszezalna obeigdalnosé [A] przewod6w | abl jednotslowyeh uloionych w rurze na Scan Tablicn 1.6 opuszezaina obeigialnos€ [A] przewol6w i kabli wielotylowyeh vlozonych w rurze olor wane) cleplnie Seianie. Zyly aluminiowe, Obliezeniowa temperatura ofoczenia 30°C. 2 materah eolujacego cape. Zylyahuminiowe. Oblczntowa temperatura oaczenia 30°C ae r ge Prac policlorck winylu PVC Ce eee ener aae Pky polichlorek winylu PVC Cree Ia guna fom) Liedba obcigionjeh przewod6w Lica obelagonyeh preewodsw 2 3 2 3 L 2 3 2 3 i6 my sh » FT 16 as rm @ 55 25 » 70 10s % 25 38 33 78 1 35 7 86 130 6 35 rn é 96 er 30 ug io 157 0 50 86 8 us vot 70 150 133 200 19 70 108 98 Ms 1 95 181 161 242 217 [9s 130 us 1s 157 120 210 186 281 251 120 150 13 201 180 150 im 155 230 206 18s 195 16 262 : ‘Tablica 15 a0 = ae a 28 opusczainaobeigztnosé [A] przswodw §kabliwilodstowyeh ulozonyeh w rurze w zl 3 vane) ciepnie Sean. Zyly mledsiane. Oblicreiowa temperatura atocenia 30°C 300 268 237 352 313 Tenaga Proekasj oly polichlorek winyl PVC See aes eee a Dopuszeranaobegtalnoté [A] preewodw wisotlowych uluionych w rurze na dren iom'l ieee serene k abe marae scan a eso nie nt 09 Sy oy. Ze a ; ; : ine. Obliczeniowa temperatura oloczenia 30°C 1s m1 3 183 165 ‘aie = chore winyla polite usicciowany Tob gum 2s 18 173 25 2 Prk Polichlore wing PVE ‘ciylenowe-popyienows 4 25 23 3 20 Lica oblatonyeh prrewodw (abl) 6 32 29 a 38 2 3 2 3 40 nn 32 5 st 13 163 15 2 193 16 37 2 76 o as 3 aa xe 23 75 a 9 2 a oD a a = 35 92 8 ma 109 i a a |e 4 50 i10 Dy as 150 a eS fa ne %0 139 12s 183 1 16 a FT 95 161 150 200 197 [a a 5 7 a 120 12 1m 23 a 35 i 9 6 ios 9 i a a = k 50 133 | us 15 154 i 0 16 19 221 194 240 21 261 386 346 os a a i 300 3 298 a2 396 a ‘20 22 206 205 208 16 7“Tabliea 1.8 Dopuscezaina abelgialnasé (A) przewodow wielozslomyeh ulaionyeh w rurze na drewniane) Tub w oleglosel od ule} mntejze) nid 0,3 Seduiey rary. Zyl alu owe. Obliezeniona temperatura oloczenia °C. Taga rr pty |_ gone wining | ta [Liezba obeigionyeh praewodw z 3 A 3 ie 3 8 a a 25 zl a 3 a 3 36 i is is 30 io a is tat 10 ia ite ne | 3% is i | ato ist | ia is i oe ale Dopuszeralna obeiatalnesé [Al praewod6w i kabli wielozslonyeh ulozonyeh bezpasted no na Slane 2 ‘Tabliea 1.9 jedzione, Obliezeniowa temperatura | Teolagja polichlorek winylu PVC poliiglen wslecowany Inb goma Dopszezana ob inalnosé [A] przewodé | kabli wiclozylowych wlozonych Dezposredaio nt ‘lanie 2 materiatu iolujacegociplnie Zytyaluminiowe. Obliczeniowa (emp. otverenia 30°C Toluca polsiylenvsieciowany Tob puma 1 ziemi o rezystywmaseleiepling reek aly Polichloek winyhu PVC Sionangconany bb g aa Lica obeigionych 2yt 2 2 2 3 i6 66 ® a 76 25 33 3 Tot 30 36 tos, 0" 126, Ear 30 Bs. io 154 BG 70 160, 140 198 m7 95 195 170 241 2H 220 226, 197 260 245; 150 261 2, 324, 283, 185 298, 259) 371 323 240 352, 305) 9 382, 300, 06 351 508; ‘40 Tablicn 1. Dopuszcesina obcigialnosé [4] kabli wielodslowyeh wlozonyeh w preepustach bezposredale 2,5 K-m/W I dla temperatury 20°C. Zyly mietziane Pacey eyo propyl Tasos am sta oboe 2 aos liglon wsiowany lab gma . ; 2 i | Preis ay | __ pbc wing PvE Stiommeyitan is 198 175 26 nm | esa abigdnyeh yt 2 30 3 3 2 i 38 Z a 8 + | is n if 36 2 4 36 2 £ # | 25 2D 24 a 2» 6 46 41 es a 1 38 aI “ = io a 31 2 rn é at Ey 56 rr 16 5 76 107 36 io a 2 % 1 25 12 36 138 uy | 16 i a Fy 35 a 9 ii a7 35 ior 36 i io 50 168 at 208, 1 3s 5 ios 6 22 70 23 184 20 | 50. 18 12 i tt 35 258 ma 8 78 70 183 151 213 18 120 299 259 3a | | 95 216 1 252 BIL 150 Em 29 mm a | 120 6 03 287 240 185 32 ML 506 an 19 28 20 En El 185 3 258 363 30H 240 404 a0. 2. a0 20 2ou zr #9 35 300 530 set ca 318 300) 407 336, 14 396 18 9‘Tablca 1.12 Dopuszezalna obcigtalnosé [A] kablt wiclodylowyeh ulodonych w pragpustach bezposrednio 1 emi rezystywnosel ciepine} 2,5 K-m/W fda temperatury 20°C. Zyly aluminiowe Tokai eg ‘y oleglosei od sibie fod Selany nie mnicjeej ni jena Seed ‘alumlnowe. Obliezeiowa te ‘Tablieg 1.14 przewod6w wielodylowych wlozonyeh wv povietras, ‘abla Tub praewodu, Zyty jeratura otoczenia 30°C policlorek winyly PVC polisijen usesiowany lb gum Teale w odleglsci od siebie tod Seiany ni inijsee} ni jana Srednica kabla lub preewodu. Zyly liane, Obliczeniowa temperatura otoczenia 30°C Prac ‘cblenowo proplcnows icon Wicowany hb goma ae a Pty polichlorek winyla PVC volgen iowa a 3 2 Tes olan ie a 32 a 2 3 2 3 fs ra ra 33 is 72 a or 7 35 36 0 2 35 » 78. io 7 30 iis en 132 35 m7 36 135 ia 70 0 7 168 i 30 1s 7 16 46 35 166 8 03 7 1 150 21 87 20 ies is? za 935 20 18 257 za 150 213 im 249 20 zat 212 a0 | 268 185 200 220 2 150 22 265 us So 240 277 20 a 185, 322 280 397 347 300 33 260 368 240, 380, 330) 470, | 3a) 29) 3 38 a Tibia 113 Dopuszzaina obelatalnté [A] kablii przewodw wicsigtowych watonychw powicien, Tablea Las Dopuszezalna obcighaluosé (A) kabli { przewod6w jednotylowyeh stykajgeyeh sige soba, ‘lozonych w powietezy, odleplych od selany eo najmnie}o jedng Srednice przewodu lub Kas ‘la. Zyly miedzlane. Obliezeniova temperatura otoczenia 30°C ia fies wien ih gm a Prackrsj ayy ipaietaoea wave EV ren emo peicon ” lien wlocowany ab ut (mm? polichlorek winyly PVC ae Dub Bt Tis dich sky Shino papyead 2 3 2 3 g {mm*] Liczba obciatonych preewodéw i sposdb ich wlozenia 2 ies 26 2 | z : 30 3 a6 El =| ara [ak acs] =o a 38 8 2 hr Le SL 43 63 os 35. 162. 137 143, 200 169, 70 a $6. Js 50 196, 167 174 Az 207 4. 80) 115, xe. 70 251 216 2s. 310 268, 1 ia ro iar mf as fais fas sto ME Bs . SBE I A 1 = 25 12 | ee a 22 86 2a fa a 22 ae st 7 | oo [fs | sor | aro} an | se m8 a ae ae \ 00 [ey [sor | ser tes| a | 80 . 2 2 a = | a ss at a a Ss I seo [866 [| ors ae | 208 2 or mn at | «20 [00s | Ts | 8 | sss] 20 21“abliea 16 Dopuscezalua obsigaalnosé {A} kabhi i przewodéw jednozylowyeh stykajaeyeh sie ze soba, ‘ulebonyels w powietrzu, odleglych ad Si mig «Jed Srenie przewodu lub ka owe. Obliczenlowa temperatura otoczenia 30°C roy Tabliea 118, Dopuszezaa ociazalnes¢ A] trzech obeiazonych praewodsw jednoylowyeh uaionyeh w po- wet, w uktadzie plaskins lub pionowym, eddalonych od sicie o edna Sredniee | od Selany ime) 0 jedna Srednicg przewodu. Zylyaluminiore. Obliczeniowa te Dopuszczaina obcigéstnos (A tzech obelgonyeh ‘witrza,wtkladae plain la plonowym, oi co najnniejo jedna Srednice przewod. Zyl Tealaca aa SHEN] ro fawe pe iia pswode ask jionowy a “ono 3B Mo 130 182 16 3B ist 162 226 21 50 219 197 2s 246 "0 281 254 353 318 95 a Fn 30 389 120 396 362 00 454 130 356 419 57 21 16s SUL 450 si “0s 200 Gis 369 781 710 S00 709 9 902 x ‘00 ¥52 785 Toss io0s 500 982 a0 iss ne 630 uss i070 54 1362 2 ean yotiehlorek winyla PVC pone ict eves ly " ul gi elylenowo-propylenowa Prk aly polichlovek winyla PVC policiylenusiesiowsmy lab gum 35 15 09 150 15 35 139 12 im 155 s Sa a oe u 2 0 308 150 316 24 287, 389, 343 358, 22 387 351 300 497 434 455 613, S47 Sm 240 482 AN tL 561 400 on, 26 552 40. 663 4 300 357 S19 708 62 1.13. PRZEWODY SZYNOWE, Prewoly szynowe wykonywane sq z miedzi, aluminium lub duratuminiunn, jako jednolte prety okragle, plaskie lub o preckrojach w postaci ksztaltowni. k6w. Budowane ‘sq na napigcie znamionowe izolacji 400 V (oSwietleniowe) 1660 V (pozostate, Poszczeg6lne rodzaje przewod6w szynowych oznacza sig lterami i eyframi W zalednosei od precznaczenia, materialu szyny, pradu znamionowego prze- wor i napigcia znamionowego izolacji. Obecnie stosowane przewody szynowe maja nastepujace oznaczeni AM, DM — przewody magistralne wykonane 2 alumi iminium (D), PSzo _— przewéd oslonigty rozdzielezy, PR — prew6d rozdzielezy, MS6 — ~ preew6d_matogabarytowy silowy © napigciu znamionowym izolacji 660 V, MO4 — = przewdd malogabarytowy oswietleniowy © napigeiu znamiono wym izolacji 400 V, PT = przew6d slizgowy. 2BPreewody szynowe magistralne preznaczone sq do rozdzialu energit elek- uyeznej w obiektach przemystowych. Moga one zasilaé rozdzielnice oddzialo- ‘we, preewody szynowe rozdzieleze i odbiomiki due] mocy. Szyny tych prze- wod6w wykonywane sq z aluminium (typ AM) lub duraluminium (iyp DM). Odplywy z przewodu wykonuje sig za postednictwem skrzynki szynowej Iub Jgcanikowe} wyposazonej w rozlgeznik i bezpiecznik przemystowy. Preewody szynowe rozdzieleze precznaczone sa do zasilania urzadzet elektrycznych (rozdzielnic, odbiomik6w) w halach fabrycanych. Szyny tych prze- wod6w wykonywane sq z aluminium (typu PSzo) jako 3- lub 4-przewodowe oraz. miedzi (typu PR) jako 4-praewodowe. Linia zasilajqea praewody PSzo lub PR mode byé wykonana prey uzyciu szyny, kabla lub przewodsw izoto- ‘wanych. Skrzynki odplywowe sq wyposazone w bezpieczniki instatacyjne do 100 A lub praemystowe do 200 A. Preewody szynowe matogabarytowe silowe typu MSG sq preeznaczone do zasilania duiej liczby pojedynczych odbiomikow tréjfazowych male} mocy. Szyny tych praewodéw wykonywane sq 2 miedzi jako 4-preewodowe. Skrzynki sodplywowe moga byé wyposazone w bezpieczniki lub nie. Proewody szynowe matogabarytowe oswietleniowe typ MOS sa przeznaczone do zasilania jednofazowych odbiomikéw oswietleniowych o napigciu ‘wym 220 V. Moga byé stosowane do oswietlenia ogéIncgo oraz, miejscowe Prrewody szynowe slizgowe PT63 i PT160, pigciobiegunowe 0 pradzie ‘znamionowym odpowiednio 63 i 160 A umotliwiaja zasilanie zaréwno od- biomikéw male} mocy zainstalowanych w dowolnym miejscu, jak i odbiomi- k6w ruchomych. W tablicy 1.19 podano podstawowe dane techniczne wybranych preewo- d6w szynomych [54]. “Tabliea 1.19 Podstawowe dane techniczne wybranyeh praewod6w szynovyeh Onnacrenie [Pra ‘Napigeie Prad | Rezystancja precwod | znamionowy | znamionowe | szezytowy (al mw kal {n2im} AMI 1000 40 0.088 AM 1600 3 0.036 AM3 2300 es 80 om DMi 1000 bs 081 D2 1600 is oH DM3 2500, os. ooo | PSz0-200 | 200 S00 20 ote PSxo-600 | __ 600 20 ot PR-I60 160 17 ose R250 250 25 0178 PR-A00 400 37 ons R630 0 55 0.055 Pim a a 2 oss 4 4.2. SPRZET INSTALACYJNY. 1.2.1. OSPRZET INSTALACYJNY Sluty do mocowania, Iqczenia i ochrony przewod6w. Do grupy tej zalicza si tury instalacyjne, rury termokurezlive, listwy i kanaly elektroinstalacyjne, tu- Iejki, pOIfajki, fajki, katniki, tjniki, puscki i gniazda odgalgéne, izolatory, galki,zaciskiizolacyjne, mufy kablowe, bloki betonowe do kabli,kolki, uchwy” ty, klamerki, Koric6whi, zigczki, zaciski pradowe, podkladki, rozpérki kablowe oraz inny spreet do mocowania i Iaczediia przewod6w. Wybér (ypu osprzetu zalezty od sposobu uktadania preewodéw lub kabli Z wymienionego ospreetu, szerszego oméwicnia wymagaja rury instalaeyjne oraz listwy i kanaly elektroinstalaeyjne. W instalagjach elektrycznych stosuje sig obeenie nastepujace rodzajerur: = nur stilowe gwintowane, = rury sztywne z twardego polichlorku winylu, = muy gielkic x twardego polichlorku winyly, = nur termokurezlive, = uty elektroinstalacyjne z tworzyw sztucznych typu RB. Rury stalowe gwintowane sq stosowane do ukladania w nich preewodsw instalaeji elektrycznej w izolacji gumowej Iub polwinitowej (bez dodatkowego uabrojenia chronigcego preewéd pried uszkodzeniami mechanicznymi). Rury stalowe stosuje sie w pomieszczeniach, w kt6rych rury z twardego polichtorkt winylu moglyby ulec uszkodzeniu, Ozacza sig te rury symbolem RS-PL1 Tub RS-P29 itd. Liczba oznacza Srednieg gwintu wewngtrznego w milimetrach, Rury sekywne 2 twardego polichlorku winylu stosuje sig do ochrony pree- wod6w izolowanych, instalowanych na tynku w pomieszezeniach suchych, wilgotnych i bardzo wilgotnych oraz. w wigkszosei pomicszezeti 0 atmosferae agresywnej, na ktéra jest odpomy polichlorek winylu. Rury te nie si gwintowane, a polgczenie nastepuje praez wsunigcie ich do zlgczki kompensacyjnej lub dwukictichowej. Oznaczenie rur jest nastepujace: RVS 18, RVS 21 itd Liczba oznacea Srednicg znamionowa rury w milimetrach j jest zaokrglenicmt do liceby catkowitej Srednicy zewnetrzne} rury Rury gighkie z twardego potichlorku winylu stosowane sq do ocliony pree- wod6 izolowanych pod tynkiem (w migjsca dotychezas stosowanych ur izolacyjnych plaszczowych), do wykonywania instalaeji zatapianyeh w beta- nie, badd w procesie wenoszenia budynkéw metodg monolityczna, blz it do ukladania w formach zalewanych betonem w fabrykach doméw". Ozna- czenia tych tur to RVKL 15, RVKL 18 itd, gdzie liezba oznacza Srednicg znamionowa rury w milimetsach i jest zaokragleniem do liczby calkowitej Srednicy zewngirene} raryRury termokurezlive po podgezaniu kureza sig. Nalozone na dany przed- riot zaciskaja sig na nim, przyjmuja jogo ksztalt, worzae szezelna waste izolacyjno-ochronna. Stosuje sig je do naprawy usckodzone} izolagji_ kabli i praewodéw, do Inczenia wigzek praewoddw, do zakuiczania preewoddw, do izolowania zaciskéw. Rury te oznacza sig pray uzyciu nastepujacych symboli R —sura termokurezliwa © = cienkoscienna P — pogrubiona G — gruboscionna K ~z klejem M ~z masq uszezolni n — niebieska k = czerwona t ~zielona f — fioletowa on = 26lia b = biala Na kovicu podaje sig Stednieg rury przed obkurezeniem (w stanie dostawy) {po obkurezeniu oraz dlugosé rury. W tablicy 1.20 sa podane podstawowe wymiary rur instalaeyjnych, a w (a- blicy 1.21 — mur termokurezliwyeh. Listwy elektroinstalacyjne sq wykonywane 2 nie (PVC) jako: nego polichlorka winyla = nageionne, = praypodtogowe, = éienne. “Tabiea 1.20, Porstawowre wyeniary rar lnstalseyjayeh um lowe ‘Ray elekroistalae fenmovne | Reysowwe | Rares | Me pu 8 Sreavica Grae Sredvica Srednica 186 186 ss | io | wo | 142 204 204 wr | as | 16 | 166 2s 25 iso | 200 | 176 283 283 ws | 20 | 24 | 180 310 370 - - zs | m4 9. : : - } 0 mo | a = na = 5 = : oo BB “Tablign 12 Podstawowe wymniary 1 fermokurealinyeh {mim) Sredien wewnetrzna Grubose écianki w tang oa w stane eakowiteso | eakowi a Ww stan dostwy aon alkowitego ob 12 06 oat be os os 24 12 0: Re 32. 16 O51 48 ow vat oa 32 ost 95 48. oot a7 6a 0.64 190 95 076 Rem 254 27 089 hb 380 0 Lo RCK 540 255 ha 760 380 tar 1020 510. 140 40 20 60 20 Rp 100 aot 160 20 RPK 200 22 tub 70 2s RPM 350 25 60 25 380 25 180 35 250 35 Rak 320 40 tat 20 40 Rom. 550 40. a one mechaniczna i elektryczna ochrong kabli i praewodSw. Umodliwiaja latwe ukladanie, wymiang i modemizacje instalaeji. Dzigki ist- hiieniu przegréd wewnetrznych, umodliwiaja jednoczesne prowadzenie kilku niezale2nych obwodsw lub instalacji taw. strukturalnyeh (elektryczna, logiczna i tetefonicena). Do polaczenia poszezegéinych odcink6w listew i ich rozprowadzai wnalrz pomieszczes, jest stosowany osprzet tacznikowy. w sklad ktérego wehodza: Ineaniki proste, kalowe, odgaleéne i redukcyjne oraz narozniki 2e- ne, przykrgcane lub prey 2Klejane do powierzchni clementéw budowlanych. Listwy produkowane przez firme POLAM Suwatki maja wymiary 17x10, 17X15, 32x10, 32x15, 32x30, 40x40 i SOx18. Kanaly elektroinstalacyjne spelniaja podobna role jak listwy, lecz 2 racji swoich wymiaréw sq stosowane do prowadzenia i rozdrialu kabli i preewo- d6w na poszezegsine obwody zasilagee. Wymiary kanal6w sq nastepujace: {60 i 90x40, 90, 130, 150, 190 i 230x60. Dotyczy fo wyrobiw firmy POLAM Suvwatki. Podobnie jak w listwach, w kanalach isnieja przegrody umodliwiaja- ¢ odldzielenie od siebie preewodéw lub kabli 1.22. PRZYBORY INSTALACYJNE Praybory instalacyjne stuéa do przylqezania odbiomikéw i stero przede wsaystkim w instalaejach elektrycznych odbiorczych w pomieszeze- nniach thieszkalnych i niemieszkalnych (nie przemystowych). LACZNIKI WIYCTKOWE Eqezniki wtyczkowe sluta do przylaczania do siecielektroenergetycene} odbior- nik6w niewielkiej mocy. Naleza do nich gniazda wtyczkowe, wiyczki i wtyki Gniazda wtyczkowe wykonuje sig jako podtynkowe, natynkowe, praylist: wowe natynkowo-wiynkowe i przypodiogowe natynkowo-wtynkowe. Moga byé gniazda stale i preenosne, dwubiegunowe i tr6jbiegunowe, ze stykiem ochronnym lub bez, 2 lacznikiem warstwowym, bezpiecznikami instalacyjny- imi, wylacznikami nadmiarowymi, w wykonaniu zwykiym, bryzgoodporne lub ‘wodoodpome. Wryczki moga byé dwu- lub «djbiegunowe, 2 zaciskiem ochronnyim lub bez, wykonane 2 tloczywa termoutwardzalnego lub w obudowie metalowej, ‘wodoodpome, bryzgoodpome lub w wykonaniu zy, ‘Wiyezki i gniazda wyczkowe buduje sig w Polsce na napigeie znamiono- ‘we 250, 400 i 500 V. Prady znamionowe gniazd sa réwme: 10, 16, 32 i 63 A; 4 prady znamionowe wiyczek: 6, 10, 16, 321 63 A [74]. ‘Wtyki sa przeznaczone tylko do urzadzedi gratjnych np. kuchenck elektryeznych, Zelazek, ezajnikéw. Zbudowane 9 one na napigcie 250 V i prad 10 A. ‘LACZNIKK KLAWISZOWE W zaleznosei od budowy i sposobu monta dzielimy je na = natynkowe, = podtynkowe, = natynkowo-wtynkowe szezgkowe, do nabudowania 28 W zaleinosci od liczby biegundw i programu Iaczef moga byé jednobiegue nowe, dwubicgunowe, grupowe (,hotelowe”), szeregowe (,Swiecznikowe”) lub sschodowe” (zalqezanic i wylyezanie cbwodu x dwu r6ényeh micjse). Moga to byé faczniki do wbudowania w puszke, do mocowania do podtoza lub do nadbudowania na przewody lub urzadzenia powszechnego wzytku. Sa one produkowane na napigcie 250 V i prady 1, 2, 4, 6 i 10 A w zaleinosci od bulo- ‘wy mechanizmu napedowego, EACZNIKL WAR Do grupy te) naleza taczniki o pradzie znamionowym 10 i 25 A om napigciu znamionowym 380 i 500 V. Sa to taczniki pokrgtne © napedzie recenym, produkowane jako szezekowe i kraywkowe. Sq budowane w wykonani dostoso- wanym do wbudowania w korpusy r6znych urzadzent lub w skreynki Zeliwne blaszane do mocowania na tablicach metalowych i izolacyjnych oraz na Scia- rwowr, nach w instalacjach wykonanych z wykorzystaniem rur instalacyjnych lub przewodsw kabelkowych, Do grupy przyborsw instalacyjnych naleda jeszeze poza wymienionymi otychezas, oprawki do lamp clektryeznych, wyheznl samoczynne schodo- we i zegary praelqezajace. Opraniezymy sig tylko do ich wymienienia. 1.2.3. LACZNIKI WYLACZNIKI INSTALACYJNE WKRETKOWE I ZATABLICOW Su2a one do zabezpieczania obwodéw w instalacjach elektrycenych domowych i praemystowych od skutkéw praecigzes i zwaré. Sq to wylaczniki typ. ‘S101 systemu BBC-SK produkowane jako wkretkowe do instalowania Iacznie 2 ghiazdem bezpiecznikowym E27 lub jako zatablicowe praeznaczone do 2 stapienia w konstrukejach juz istniejgcych, wkladki topikowej lacmnie x gléw- ka bezpiceznikowa (tys. 1.1). W zale¢mosei od rodzaju charakterystyki dial nia wyzwalaczy, wylaczniki sq budowane o nastepujacych charakterystykach: L_ = zabezpieczaja od skutkow praecigzes i zwaré H. — zabezpieczajq od skutk6w praecigzen i zwaré w przypadku urzadze (o malym pradzie rozruchy K = zaberpicezaiy obwody narazone szczeg6lnie na preeciqdenia 0 duze} wartosei Podstawowe dane techni Prady znamionowe: yp L = 2,4, 6, 10, 16, 20,1 25A yp H = 10, 16, 20, 125.4 yp K ~ 0,5; 1,6; 2, 3, 4, 6, 8, 10, 16, 20125 A. 29Napigcia znamionow da pradu przemiennego 380 V dla pradu stalego 250 V. ys 11. Wylgcnik instaleyjne type SUOL 8) wheetkowy, b) zatablicowy WYLACZNIKI NADPRADOWE ‘Shuey do zabezpiecaania przed skutkami zwaré i przeciazei przewod6w i odbior nik6w w instalacjach elektroenergetycznych. W zaleznosei od rodzaju charakterystyki dzialania wyzwalaczy, wylqczniki maja nastapujace charakterysty B = zaberpivczaja przewody i odbiomiki w obwoduch oSwietleniowych i sterowniezych = zabezpicezaja. przewody i odbiomiki w przypadku wystgpow urzadzeri 0 pradach rozruchowych do 101, D = zabezpieezaja praewody i odbiomiki w przypadku wystepow: izo dudych pradach w chwii ich uruchamiania \l FAEL [8] Podstawowe dane tech Prady znamionowe: B _ — 6; 10; 13; 16; 20; 25; 32; 40; 50163.A 6; 8 10; 13; 16; 20; 25; 32; 405 50163 A jiczne wylyeznik6w firmy Legr Napigeia znamionowe: ‘rid przemiennego 230 i 400 V radu stalego 60 i 110 V wamionowa zwarciowa zdolnosé Iqezenia: w starszych rozwigzaniach 6 KA. w nowszyeh rozwigzaniach 10 kA Na rysunku 1.2 pradowych, a w tbl. wartosei pradéw nivzad: dzialani praedstawiono charakterystyki pasmowe wylgeznikéw nad= zestavviono dla tyeh wylaeznik6w ich podstawowe 1). pradéw zadzialania (J, 11) oraz czas 30 ‘Tea 1.22 Wartose! pradow zadzialania {niezadzialania dla wylgeznikw nadpradowyeh (Calon praecazeniowy Charalaerysyka Prod i in I TE, Calon avarciowy Prd Caas I I tl 3, Bon 5, <0 5, Eon so, _|_ 2 | yea, Biss —30Na0” | 360 | «0 5 = |= elektryezne Zé swat, Breas asos0 | 450 | 50 3 : ' = Bras —400033 | am | 333 ° 3 | na ress aso | aso | 40 3 lekroenergetyernejzasilanych jest wieleinnych grup odbiomiksw, owaanijzego wolyo na rae sic Tabla tat | istawowymi parametrami lub cechami odbiomik6w energii elekir wey biernej produkewanyeh prac | i ae URUS w Bydgoszezy przedsighiorstivo TAU rodzaj pradu, mi sposoban 8 539 ‘Oumzonie haart | Moe baer | Slopiek rex | Liaba extn Trondensstorowyeh | | See |_Oenocren bast | hvar) | teva requlowany | T moe mamionowa, DICT 969078 0 is ‘ Se ‘BK 96 12020 129 20 6 \ charakter pracy, BRT 96 i725 | 1375 25 6 | = symetsia obciazenia sic, DRT 96 15bits 150 6 6 | = dopuszezatne odehylenia it wah i | wylenia'i wahania napigcia, BRT 96 180720 180 2” 6 aa EaGeeecan See a an u | stopiet niezawodnosci zasilania, KT 96 22525 Bs 25 ‘ \ W dalszym eiagu oméwione zostan cl istoe aa ms a a | ay tem cas onions zona lo cehy elarakeryecae obi Oe os a 3 $ i sjacych decydujacy wplyw na pracg sieci elektroenergetyezne} BRT 96 300150 300 50 6 | BRT 96 32020 320 20 ° | DKT 96 360140 360 ” 9 oe tn DKT 96 42020, 20 20 10 | . ELEKTRYCZNE $ BIT 96 480140 490 “0 2 en BK 96 $5025 550 25 2 BRT 96 O00 0 50 2 2.2.1, WPROWADZENIE BRT 96 6030 «= 30 2 } @ BET 96 72060 70 oo a | Swiatlo w elekurycznych érddlach moze byé wytwarzane dwoma podstawowy- i |= przez ogrzewanie odpowiednich cial stalych do wysoki = przez spowodowanie promieniowania luminescencyjnego. temperatury, Blektrycane Zr6dla Swiatla dzieli sig na nastepujace grupy: 2) lampy 0 temperaturowym wytwarzaniu Swiatla ~ zaréwki, ») lampy o luminescencyjnym wytwarzani Swiatl = lampy fluorescencyjne — Swietl6wki, = lampy wyladoweze: jarzeniowe, rteciowe, sodowe, ©) lampy © miescanym wytwarzaniu Swiata ~ rteciowo-darowe. Podstawowymi parametrami charakteryzujacymi arédla Swiatla sa: strumiet Swietiny, trwalosé oraz wydajnosé Swietina, Ponadto Zrédia Swiatha charakteryzuja sig temperatura barwowa oraz wskaénikiem oddawania barw. ‘Temperatura barwowa Zrédla Swiatla jest to temperatura ciala czamego, ww Ktére} wysyla ono promicniowanie 0 tej same} chromatycznosci co promie~ nniowanie razpatrywanego Zrédla Barwnosé (chromatycznos6) Swiatla danego Zrédla moze byé zatem okres- “ona przez odpowiednia temperature ciala ezarnego. Temperatura. barwow ‘aréwek zawiera sig w granicach od 2500 K do 3250 K, natomiast temperati- ry barwowe drédel wyladowezych zawieraja sig od 2100 K do 6500 K. nna cecha Zrddel Swiatla jest zdolnos oddawania barw. Cecha ta jest okreslana wskaZnikiem oddawania barw. Maksymalna modliwa wartosé og6l- nego wskafnika oddawania barw R, wynosi 100. Im wskadnik R, jest wieks2y tym wigksza dokladnosé oddawania barw. Najwieksza wartoscia wskxénika ‘cddawania barw charakteryzuja sig Zar6wki (R, = 100), najmniejsca lampy wyladoweze sodowe (R, = 20). ‘Zrédla Siatln charaktery2uja sig stalym poborem mocy, a ich moce jed- nostkawe sq niewielkie. Wigks2os6 Zrédet Swiatla pracuje pray wspélezynniku mocy réwaym 1 lub bliskim jednosei. Cecha niekorzysing elektryeznych del Swiatla jest jednoczesnasé powodowanych przez. nie obcigzed siect i elek- trowni, Jest to szczeg6lnie nickorzysine w okresie zimowym, kiedy obciazenie powodowane przez odbioriki oSwietleniowe naklada sig na obciazenie powodowane przez inne odbiomiki (gl6wnie przemystowe), doprowadzajac do wy- stepowania szczyt6w obciazenia. 2.2.2, ZAROWKI Zarowki mane od 1879 r. s4 najbardziej rozpowszechnionym Zrsdtem swiatla i pomimo stosunkowo male] skutecanosci éwietine] w wielu preypadkach 5 rédlem weig?, niezastapionym, Zaletami tardwek 54: duze ziSenicowanie ich mocy (od czeéci wata do kilku kilowat6w) oraz. motliwosci stosowania 162- rych wartosci napieé zasilania (od 1,5 V do 280 V). Wydajnosé swietina Zaré- wwek zawiera sie w granicach od 8 do 18 Im/W (wiekste wartosci wydainosei 0 odpowiadsja ZarSwkom 0 wigkszej mocy). Wartosei znamionowe strumicnia Svietinego Zardwek gléwnego szeregu podano w abl. 2.1. Zaréwki moga pra- cowwaé w bardzo szerokim zakresie temperatury otoczenia, od najnizseych wy- stepujaeych w kraju az do 70°C. Tabica 2.1 Zoamionowy struniei Swiettny [Im] Zar6wek 0 napigeiv 230 V we (10) Moc 2aréwid ‘Strumie Swictny daxéwel 2 baka ow przemouzyst| ‘matowa 0 86 pea o 730 730 15 960 960 100 1590 1380 150 200 2200 200 3150 3150 300 5000 = 00 ‘400 - 1000 18800 - Uwaga. Zsr6wki 0 mocy do 200 W = x wzonkiem E27, 0 mocy 2af powye] 200 W — z waonkiom B 40. Strumies Swietiny @ i i napigeia zasilajgcego U. rwalosé T tarwek bardzo sil leanoSei te mozna opisaé pe Inie zaleza od wartos- zzymii wzorami: psi0.30 u -o(2 a4 o-a(¥] en 109) r-1{¥) 2 v, » T,, i U, — wartosci znamionowe strumienia, trwalosei i napig- poteg bez nawiaséw we waorach (2.1) 4 (2.2) odnosza sig do 2arSwek prdiniowych, w nawiasach — do #aréwek gazowanych, Nieznaczne nawet zwigkszenie wartosci napigcia powoduje znaczne zmniejszenie trwalosci Zaréwek, Zinmiejszenie napigcia zwieksza trwalosé, ale jedno- czeénie powoduje znaczne zmniejszenie strumienia Swietlego, co jest zjavi kkiem nickorzystnym. Normalna trwalosé Zaréwek wynosi 1000 h ‘Moe pobierana przez 2ardwki moana wyrazié worem u ¥, 23) rong pray ezym P, — moe znamionowa Gi aDo oswietlenia og6lnego takich obiekt6w jak stadiony, lotniska itp. stosuje sig iaréwhi halogenowe, kidrych bariki oprécz. gazu neulralnego zawieraja halogeny, . takie pierwiasth jak fluor, chlor, brom i jod. Zastosowanie halo- gen6w zwvigksza trwalosé oraz wydajnosé swietlng 2aréwek, poniewa w 2a- réwkach halogenowych zachodzi proces regeneracyjny, polegajacy na tym, de w temperaturze okolo 3000°C nastepuje powrét. do Zamika wyparowanych ‘a niogo caasteczek wolframu. Srednia trwatoSé lamp halogenowych wynosi 2000 h. Wartosei znamionowe strumienia SwietInego lamp halogenowych po ddano w tab. 2.2 “Taben 22 ‘Zoanionowy stewnies Swietiny Zande halogenowyeh o mapigein 230 V we [10] ss Soni viet (am oo oy peemocaysych | __matowych 0 500 45 Et o 540 300 Ewin7 100 1600 1525 Bier 150 2550 - 12 500 10250 - B40 1000 24000 - E40 2000 50000 = 40 22.3, LAMPY FLUORESCENCYJNE, Lampy fuorescencyjne zane Swietl6wkami sq obecnie, obok Zaréwek, najpowszechniej stosowanymi drédami Swiatla. W Swietl6wkach, na skutek prae~ plywu pradu migdzy elekirodami wbudowanymi na koricach rury szklanej ‘wypelnione} argonem i para rtgci, wystepuje promieniowanie nadfioletowe ‘o dlugosi 254 nm. Promieniowanie widzialne uzyskuje sig dzigki pokry’ ‘wneirza rury Iuminoforami, Kl6re naswietlone promieniowanicm nadfioieto- jwym slajg sig Zrédiem promieniowania widzialnego. Przez odpowiedni dobér luminoforu mozna uzyskaé rene barwy Swiatla Do zalet fwietl6wek moina zaliczyé duia wydajno% SwitIna, ok. 33~ =10 lvW, duza trwalosé, ok. 6000 h, mala jaskrawosé oraz mniejsza nz w praypadku iaréwek zaleznoSé strumienia SwietInego od mapigcia zasilajace- go. Strumies Swietiny lamp fluorescencyjnych zmienia sig w zalednosei od napigeia wedlug wzort on o(2) eo a | | | | | | | | ‘TrwaloS Swietl6wek w granicach napigcia od 0,93 U, do 1,06 U, jest praktyeznie niczmienna. Natomiast w duzym stopniu trwalosé swietlowek za- Jedy od czgstosci ich wigezania, ‘Moc pobierana przez, Swietl6whi bardziej zalezy od napigeia niz moc pobierana przez Zar6wki i mona jq wyrazié zaleznosein pee (Ue 25) ” a z a F kk z ys. 2.1, Ula polgeei ovietlowek: a) bez kompensaei mocy bier) 6) kondensatorem do omponsijt mocy bieme,c)uktad antystoboskopowy, LF ~ Swietléwka (mpa uoresceney)- 1), Z-~ zaplomi, L = sttcezik (dew), C — kondenstor do kompensaeji mocy bers Do powainych wad Swietléwek naleza: koniecznosé stosowania urzadze\ Pomocniczych (statecznika i zaptonnika ~ rys. 2.1), maly wspélczynnik mocy 6(0k. 0,5), powodujacy koniecenosé stosowania kondensatoréw kompensacy)- nych, teinienie strumicnia swietInego oraz, utrudniony zaplon przy niskich {emperaturach (ponizej ~S°C) i pry obnizonym napigciu. Teinienic Ssviatta powoduje zjawisko stroboskopowe polegajace na mylne} ocenie szybkosci rch obrotowego. Zjawisko (0 mona zmniejszyé przez zastosowanie tr6)- fazowych uklad6w zasilania lamp, dolaczajac sasiadujace lampy do réénych faz, Przy utyciu opraw dwuswietldwkowych zasilanych jednofazowo zja to mote byé réwniez zmniejszone w wynik fazowogo przesunigcta w obwo- daie jedne} Swietléwki wzgledem obwodu drugie} Swietl6wki preez. whaezenie do obwodu jednej z nich kondensatora (rys. 2.1¢). ‘Wartosci znamionowe strumicnia SwietInego swietl6wek standardowych typu ‘TLD podano w tabl. 2.3, a Swietl6wek Super 80 New Generation w tal. 2.4 “Tabla 23 tiny ovietIGwek standardowych TL-D we (10), Znamionowy seu Bara Sviala | temperatura barwowa Moe swiettowk | ieplobiala ‘ial ‘iemna ™ 3000 K 4200 K 5400 K ‘tm i tn} 16 1150 150 1030 36 2850 2850 2500) 58 ‘4600 4600 ‘000 “Tablica 24 ‘Znamionowy strumied witiny Svill6wek TID Super 80 New Generation we (10) [Bawa Swvalla temperatura barwowa Moc swictl6wki | cieplobiala bala ™ +3000 K 4000 K 6500 K {im lt) im 18 1350) 1350 1300 36 3350 3350 3250 5s 5200 5200 3000 Oprécz tradycyjnych Swietl6wek coraz powszech tl6wki kompaktowe. Dzieki wyposazeniu ich w trzonki E stosowaé jako zamienniki tradycyjnych zaréwek. Wydajnos nego swietlowek kompakiowyelt podano w tabl. 2.5. cs E27 moda je Switna Sv wk Kompakionyeh jest 4-6 kre wigksea nit Zarek, Trvalsé svi wek kompaktowych wynosi 10000 h. Wartosci znamionowe strumienia ‘Swiell- Tablica 25 ‘oamionowy strumie sietiny Swietliwek kompaltowyeh typu PL we (10) Moe Strum swietny Un lamp yp oy PLBlecroniclC PLeBleconieyt 9 40 = n 600 = 15, 500 900 20 1200 1200 23 1500 1500 Lampy rigciowe stosowane sq do oSwietlenia zewnetrenego oraz duzych pomieszczef, np. hal fabrycznych, wystawowyeh itp. Sa to lampy wyladoweze, wktérych wystepuje wyladowanie w parach rigei pray duzym cifnieniu, Dzic- ki temu slup wyladowezy w jarzniku sam jest Zrédlem promieniowania wi- ‘aialnego i zbedny jest luminofor. Cisnienie w jarzniku (rurka 2e szka kwar- | cowego z elektrodami) osiaga wartosé do kilku megapaskali. Barwa swiatla lamp reciowych znacznie odbiega od swiatla dziennego. Barve te mozna : zamik6w wolframowych lub odpowiednich lumi- ip reciowych sq duza skutecznosé swietInn Swietlny uzyskivany z jednej lampy. Strumien swietiny rajwickszych jednostek praekracza 100 000 im, a skutecenosé éwietina osiaga 85 Im/W. Wail rigcidwek jest dose wysoki koset ealego urzadzenia wskutek koniecznosei stosowania statecznika i Kondensatora, Normalna trwaloéé lamp ‘teciowych wynosi 12000 h. Dane znamionowe lamp rtgciowych podano Whabl. 26. Tablien 26 ane znamionowe lamp rtesiowyeh wg (10) Mee amor | yp pron | Stasi ly amp na ow MI HPLN | MPL-Comfort 30 BD - 1800 2000 80 ea = 3700 ‘100, 100 BD 1100, - - 2 1s ED a 20 670 250 Bag 3150 i270 1200 400 B40 5100) 22000 21200 500 Wo +8000 eS - 700 E40 - 38500 - 000 E40 7 58500 7 652.2.8. LAMPY METALOHALOGENKOWE, Wér6d lamp wyladowezych wazna grupe stanowia wysokoprezne lampy metalohalogenkowe. Lampy te charakteryzuja sig wysoka skutecznoscig Swietlna. Stosowane sq do oSwietlania hal fabrycznych, terendw przemystowych, obiek- t6w sportowych, doméw towarowych, Dane znamionowe lamp metalohaloger Kowych podano w tabl. 2.7. Tabliea 27 Dane snamlonowe lamp metalohatogenkowych we (10] Grednia moe | Stumies | Sredni pad | Maksymalny ‘Typ lumpy Taney feta amy rad ozsuchu wh Um we HPL 50 BU 256 7000 HPI 400 BU 400 32500 PLT 250 265 17000 PLT 400 390 30500 HPI-T 1000 965, 2000 ‘PLT 2000 1960 189000 PI-T 2000* 900 ___|__183000 = Naplgeie unamionowe lanypy — 380. — 22.6. LAMPY SODOWE. Wysokoprezne lampy sodowe sq to lampy wyladoweze, w kiGrych Zrédlem viata jest jacy metaliczny s6d i gaz neon jako medium plonowe. Pod wplywem ciepla, powstalezo w wyniku wyladowat w neonie, 36d zamienia sig w pare i przejmuje wyladowania. Para sodu emituje niemal monochromatyczne Swiatlo 26ltopomaraiiezowe 0 dlugosei 590 nm. Lampy 80 dowe charakteryzuja sig bardzo duza skutecmoscig Swieting, preeksaczajea “Tablen 28 ane znamionowe wysokopreznyeh lamp sodowyeh wg (10) Moe | Miaksymatny “Typ laps rad roc | SON ~SONPLES Striniet Swietny] Moe eatkowits | Strmiet Swieny| Moe ealkowita mw | wl fi ow) im} ow 50 108 300 |S = - 7 15 ‘600 wos = E 100 7 e - +0000 ua iso 2a 14300 19 6000 m 250 43 27000 216 30500 286 ‘400 63 ‘48000 01 ‘4000 a 00 140 ‘50000_ 1060 ~ ae 66, 100 Im/W. W Swietle lamp sodowych wzrasta ostrosé widzenia w kurz i mgle, stad sq one bardzo dobrym Zrédiem do oSwietlania arterii komunikacyjnych, ‘Trwalosé wysokopreznych lamp sodowych wynosi 12000 h. Dane znamiono- ‘we wysokopreznych lamp sodowych podano w tabl. 2.8. Niskoprezne lampy sodowe sq to Zrédia éwiatla 0 najwigkszej skutecenos- ci SwietIne}, sigzajace} 200 InvW. Lampy te sa stosowane do oswietlania au- tostrad i arterit komunikacyjnych. 22.7. LAMPY RTECIOWO-ZAROWE Swiatlo zwyklej lampy rteciowe} pozbawione jest niemal promieni ézerwonych, natomiast Swiatlo tampy Zarowe} ma ich pewien nadmiar. W celu poprawienia barwy Swiatla emitowanego przez. lampy tlgciowe zaczeto wigc stosowaé lampy, w ktGrych oprécz,jarznika z para rigei zastasowano Zamik ze skretki wol- fiamowej, szeregowo z nim polaczony. Tak otrzymane Zrédlo Swiatla emituje strumieti $wietIny 0 lepszym skladzie widmowym. Skutecznos swietlna lamp rgciowo-Zarowych jest jednak mniejsza niz lamp rteciowych. Trwalosé lamp gciowo-2arowyeh wynosi 8000 h. Dane znamionowe lamp rigciowo-earowych podano w tabl. 2.9. Swiatlo rigciowo-2arowe mozna réwnied uzyskaé precz zmieszanie strumieni SwietInych dwéch odrebnych lamp — zwyklej rigciGwki i zwyklej Zardw! umieszezonych we wspélne} oprawie, pray czym stosunek strumieni moze byé s6iny zaleinie od potrzeb, Tablica 2 Dane a 7 Typ lamy | Rodeaj tzonka Pood _ * _tal ML 100 Ea 046 ML 160 Ba 076 ML 250 E40 hls ML 500 Bao 22 2.3. OPRAWY OSWIETLENIOWE, 23.1, WIADOMOSCI OGOLNE Elektryczne oprawy oswietleniowe sluiq do umocowania érédla Swiatla, do- Prowadzenia do niego energii elektrycznej, odpowiedniego uksztaltowani Strumienia swietInego oraz do zabezpicczenia dr6dla Swiatla przed wplywami ‘zewnetrznymi. Glownymi czeSciami skladowymi opraw sq klosze i odblysniki, ‘Klosze stanowig ostong mechaniczna Zédla Swiatla, a réwnoczesnie chronia wzrok praed olsnieniem poprzez dzialanie rozpraszajqce. OdbtySniki o‘maja za zadanie zwigkszenie Swiatlosci w okreslonym kierunku. Stosuje sig odblyéniki kuliste, paraboliczne, elipsoidaine i wielokrzywiznowe. Cecha. charakteryzujaea oprawy oswietleniowe jest ich krzywa rozsylu Swiatloéei. Kraywa ta podawana jest w katalogach w postaci wykresu zaled- nosci Swiatlogei oprawy 1, w kierunku okresionym kqtem a w funkeji tego kata (1, = f(a) w odniesieniu do Zr6dla Swiatla o strumieniu 1000 Im. Swia- lloSé I, reeczywistego drédla o strumieniu ,, jest proporcjonalnie do ilorazu ©, [1000 wigksza lub roniesza. ‘Cecha charakterystyczn opraw oswietleniowych jest r6wnie2 ich sprawnos. Jest ona miemikiem strat strumienia SwietInego spowodowanych pockonigeiem ccagéci energii promieniowanin przez oprawe. Wyraza sig (0 zale/nos ® 2.6) 1° (2.6) przy czym: ® — strumies wysylany przez oprawe, ©, — strumien wysylany przez nieostonigte Zrddlo swiatl Spiirwnosé opraw amniejsza sig znacznie w wyniku ich zakurzenia i zabmudze- nia, Dlatego oprawy podezas eksploatacji powinny byé oktesowo ezyszczone. Oprawy oSwietleniowe, podabnie jak inne odbiomiki energii elektrycznej, eli sig na Klasy ochronnosci przeciwporazeniowe} i stopnie ochrony IP przed wplywami zewngtranymi. Podzial opraw oSwielleniowych w zaleznos: ‘od stopnia ochrony przed wplywami zewngtrznymi podano w tabl. 2.10. ‘Tablica 210 Posi opra Rodale opraw Opa ae 120 Dexa pay plain 12 < Opawy decom 1s ig ‘Opeawy bryzgocdpame IPA A Oprawy strugoodpome IPXs AA TPX6 “e x7 Opry pronipme 15K ae pray pyloszzene wx | & W zaletnosei od rozkladu strumienia SwietInego w przestrzeni, oprawy ofwietleniowe dzieli sig na 5 Klas. Podzial opraw na klasy ortz odpowindaja~ ey mu podziat strumionia éwvietlnego pedano w tabl. 2.11 68 ‘Tables 247 [asy opraw aswietleniowyeh [e700 prrewadnie berpofredsic ‘Gwietlenie hezposedaie oGwetlenie praewednie posrednie oSwiellnie posrednic irumied polprzesteonny dolny opm. stsumief calkowiy opr a W aaleinost of rods ila Sita opawy dil sina nsgpnce ea = pray do tare, = oprewy do Swit, = penny do lp come, = spray do lamp sodowyeh = oprawy dorgtowe towyeh, See ora tym opmy oSwietleniowe mana podzeié w lena ol ich proconacreni, Bg fo mastery = oprawy osviteiowe premyslowe, = oprawy esviteniowe tewngne, oprawy esvitniowe do pomiesze uayeezosei pubicn = praetor oSwieriowe, = pray efviteiowe ospcilaym pracencri Podsawowe dane dewyezace wybranyeh typ6w opm osviteniowyeh beda podane dalej. i. oe ‘wit 23.2, OPRAWY DO ZAROWEK OPRAWY Do ZAROWEK zwinszAKOWYCH TYP OR-I/1 1 OR-U22 Oprawy typu OR-1 sq przeznaczone do oéwietlenia og6Inego pomieszczert ‘mieszKalnych oraz lokali u2ytecznosei publiczne| (sale wykladowe i konferen- cyjne, izby szkolne, pawilony handlowe, biurs), Dane techniezne Napigcie znamionowe 220 V Zrédo Swiatta 100 WE-27 Sprawnos¢ gwietlna 0,90 Stopiesi zabezpieczenia proed wplywami zewnetrznymi 1P20 Klasa uchronnosei vuSzkic oraz krzywa rozsylu Swiatlosei oprawy przedstawiono na rys. 2.2. a ys, 22 Oprava do tarswek ipa ORK: a) sake, b) krzywarozsytuSwinset OPRAWY Do ZaROWEK ZWIESTAKOWYCH TYPU OZ Oprawy typu OZ sq praeznaczone do oswietlenia og6lnego pomieszezeit mieszkalnych oraz. lokali uzytecznosci publicznej (biura, sklepy, szkoly, éwiellice). Elementem nosnym opraw jest curka stalowa. Klosze sq wykonane ze szkla milecznego. Dane techniczne Napigcie znamionowe 220 Sprawnosé swictIna 0,70 Stopiesi zabezpieczenia pred wplywami zewnetrznymi 1P20 Klasa ochronnosci 0 Moe Zaréwek, rodzaje Kloszy oraz wyiniaty opraw podano w tabl. 2.12, a sakice oprawy i kloszy praedstawiono na rys. 23. a » | 1508 1202 1508 4504 B|O}O ms vie |_somweico | sozsrieo_ | ys. 23. Oprawa do Zaniwek (ypt OZ: a) sakic opmwy, b)stkice Kloszy “Tablioa 2.12 ‘Moc daréwek, rodzaje kloszy oraz wymiary opraw typu OZ, Moe dansk ‘Weymiary fram) Ww Ne formy Klosza 1506 @ 180250 x 100 1505 1508 1303 1502 1501 80300 x 100 1306 a 1807250 x 100 1505 1508 1503 1502 1501 80,300 > 100 150 150 PLAVONIERY DO ZAROWEK TYPU P Oprawy typu P sq praeznaczone do oSwietlania ogéinego pomieszezeri miesz~ kkalnych oraz. lokali uzytecznosei publiczne} (hotele, kawiarnie, sklepy). Sa przystosowane do przykrecania do niepalnego podloza za pomoca dwéch whre- \6w. W oprawach tych nalezy stosowaé zarwki o baikach matowanyeh. Dane techniezne Sprawnos¢ SwietIna Stopieri zabezpieczenia praed wplywan Klasa ochronnosci 0 zewnetrenymi 1P20 Moc zaréwek, rodzaje Kloszy i ich wymiary podano w tabl. 2.13, a szkice Kloszy przedstawiono na tys. 24. FO FO HO ys. 2 Schice Klosry oprawy do 2aréwee (ypu P n‘Talon 2.13, “Moc 2aréwek i redzaje Mosry opraw typu P ‘Moc taréwek (WI |_Rodvaj tlosea_| Nr sekicw Wymiary Hosea fm) jay 3 (0250 x 113 jasny 3 (0250 x 100 ee receny 1 200 x 200 x 100, rmleeny 1 250 % 250 x 100, mlecany 2 ‘0200 x 100 tlecony 2 2250 115 releceny 2 (9200 100 mnleny 1 250 280 x 100 miseany 2 (0250 115 1x@ mleceny 2 (2300 x 125 ‘asny 3 (0250 x 115 jisny 3 2250 x 100 selec 1 250 x 250 x 100, sleeany 1 1200 x 200 x 100, Jasty 3 12200 100 valecen 2 £2200 x 100 aan meeay 2 250 115 tmleny 1 250 250 x 100 ‘est 3 0250 115 tnleeeny 1 200 x 200 x 100, any 3 (0250 115 2x40 jasny 3 0250 x 100 rmlezny 2 0280 x 115 tnlecrny 1 250 250 x 100 ‘OPRAWY DO ZAROWEK SCIENNE TYPU SOPS-1 x 100 W COprawy te sq przeznaczone do ofwietlania ogéinego pomieszczeii wilzotnych, Ww Ki6rych moga byé narzone na przypadkowe opryskiwanie woda (Iazienkiy piwnice, korytarze). Korpus oprawy jest wykonany z poreelany techniczne}. Kilosz szklany jest polgezony z korpusem gwintem G-85 i uszezeIniony uszczel- ka gumowa, Oprawa jest przystosowana do bezposredniego praykrgcania do Sciany w ukladzie poziomo-skosnym kloszem w dot. Dane techniczne Napigcie znamionowe aN Sprawnosé swietIna ood Stopiesi zabezpi przed wplywami zewnetranymi TP20 Klasa ochronnosei 0 Szkic oraz krzywa rozsylu 4wiatloéel oprawy preedstawiona na rys. 2.5. n ator 90" 350° 2a 2ST BS 70 NS 90" 0" Bea ys. 25. Oprawa do arSwek typ SOPS: a) szkie oprawy. b)krzywa vrsyhy Switoget Soe ee ee oreo Sake ast oot ee Bt hes OE ele ney ae et vate nena 220 v ‘Zrédo Swiatia — zaréwka 100 W Sprawnosé swietlna 0,72 Stopetzaberpisczeniaprzd wplywami zowngeny Klasa ochronnosci m any 1 Szkic oraz krzywq rozsylu swiatlosei oprawy praedstawiono na rys. 2.6. Oy » 210" 100" _ 150" 240" 0 20 i ay IRS ZAR ys. 26, Oprawa do taréwek iypu OOS-100: 2) sake oprwy,b) krzywa rozsylu Siatlsei BOprawy te sq prze ‘ogsinego pomieszczei praemystowych i rolniczych o przccieinym zapyleniu i wilgotnosei oraz. do oswietla terendw otwartych, wiat itp. Korpus oprawy jest wykonany 2 blachy stalowej, odblySnik zag z blachy aluminiowe} Dane tee! Napigcie znamionowe 220 ‘Zr6dlo Swiatla ~ darowka 200 W ‘Sprawnose swietina 08 Stopiess zabezpieczenia praed wplywami zewnetrznymi 1P20 Klasa ochronnosci 1 Oprawy s4 produkowane w trzech rodzajach: = do zawieszania na haku, ft = 320 mm, — z puszka praylaczeniowa do zawieszania na haku, /t = 2 puszka przylaczeniowa do zawieszania na linie, h S2kié oraz krzywa rozsylu SwiatloSci oprawy przedstawiono na rys. 2.7. = 350 mm, 380 mm. a » |__s00 ys 27, Oprawa do 2ar6wek ty 06-200: 4) sakie oprawy, b) kreywa rosy Swislosei OPRAWY DO ZAROWRK zWiESZAKOWE TYPU OG-500 Oprawy te sa przeznaczone do oswietlania og6Inego pomicszezesi przemysto- ‘wych i rolniczych w warunkach przecietnego zapylenia i wilgotnosei oraz. do ofwictlania terendw otwartych, wiat itp. Korpus oprawy jest wykonany z blachy stalowej, odblysnik za$ z blachy aluminiowe. Dane techniezne Napiecie znamionowe 220 V ‘Zrddlo Swiatla — Zaréwha 300 W tub 500 W Sprawnose swietina 0.75 ‘Stopiesi zabezpieczenia praed wplywami zewnetrznymi 1P33 Klasa ochronnosei I 4 a Oprawy sq produkowane w tzech rodzajach: = do zawieszania na haku, b= 430 mm, = x puszka praylaczeniowa do zawieszan 2 puszka przylaczeniowa do zawieszania na lini L Sckic oraz krzywa rorsylu Swiatlosei oprawy przedstawiono na rys. 2.8. » 20 ys. 28. Oprawa do 2aréwck typa 00-00: a) stkie oprawy, ) kraywe rozsyla Swati OPRAWY DO ZAROWEK BRYZGOODPORNE TYPU OIB-60 1 O1IB-60 Oprawy te sq praeznaczone do oSwietlania ogélnego pomieszczesi o 2wigkszo- ng} wilgotnosci (lazienki, pralnie). Oprawe stanowi korpus ceramicany z gwintem do mocowania Klosza kulistego mlecznego i Zaréwki Korpus oprawy OIB-60 jest praymocowany do skosnej podsiawy, » e 240" feo 270" ys. 29. Oprawa do Zarwek typu OIB-60: 2) sake opramy, b) kraywa rozsytu Swiatloss 15Dane techniezne Napigcie znamionowe 220 V ZrGdlo Swiatla — zaréwha 60 W Sprawnosé swietina O77 Stopiest zabezpicezenia przcd wplywami zewnetrznymi IP44 Klasa ochronnoéci 1 Szkic oraz kreywa rozsylu Swiatlosei oprawy OTB-60 preedstawiono na 198. 2.9, OPRAWY DO ZAROWEK STRUGOODPORNE TYPU OPKZ-60 W Oprawy te sq preysiosowane do pracy na zewnatrz lub wewnatrz budynkow, w Ktérych moga byé naraéone na bezposrednie dziatanie wody (pralnic, far- iamie, laénie, oSwietlenie zewnelrzne). Oprawe mozna mocowaé bezposrednio na Scianie lub suficie. Korpus oprawy jest wykonany 2 porcelany technicz~ ‘ej. Klosz szklany jest szezelnie polaezony 2 korpusem. Dane techniczne Napieieznamionowe 20V Dereremngapers = ow Sprawnose Svitna 055 Slope maborpiceeia pred wplywami zewngtranyn. 1PS4 Kilasa chrono 0 Szkic oraz krzywa rozsylu Swiatlosci opraw przedstawiono na rys. 2.10. | 2.3.3. OPRAWY DO SWIETLOWEK OPRAWY DO SWIETLOWeK SUFrrowE 1 zwIESZAKOWE TvPU OSOP-240 Oprawy sa preeznaczone do oswietlania og6lnego pomieszezesi przemystowych, w ktérych nie wystepuje nadmierna wilgoé i zapylenie. Korpus oprawy stanowi belka montizowa typu OSO, wewnatrz ktérej jest zamontowany ospraet elek- yczny. Odblysnik jest wykonany z blachy stalowej. Oprawy sq produkowane w dwéch rodzajach: OSOPm-240 — mocowane do sufitu, OSOP2-240 — na rurkach 2wieszakowych, Dane techniczne . Napigcie znamionowe 220V Zréalo swiatla 2 LE 4OW Sprawnosé Swiettna 0,79 Wspétezynnik mocy 085 Stopiei ochrony przed wplywami zewnetrenymi 1P20 Klasa ochronnosei osoPm.240 1 os0P2-240 0 Wskanik rozmieszezenia opraw s/Hy 152 Sakic oran krzywa rozsylu Swiatlosi oprawy preedstawiono na rys. 2.1, spravnosé za6 oSwietlenia z wykorzystaniem opraw OSOP podano w tab. 214 ‘Tablien 214 ‘Spravinosé oswietlenia z eprawami OSOP pray silly = 1,8 i HH, = US Ewiwalenny wspétezyonik odbicia (2) Wskatik pomiesczeniaw_ » a 240" 180° 120° 270" js" 300" 2 or rs e fs. oo et) 0° a ys. 210, Oprawa do Zaréwek typ OPKZ-60: 2) sakie opawy, b) krzywa rozsylu Sitloei 76 laseczyeny roboczej | sriw | sian | 08 | 1.0125] 15] 20] 25] 30 | 40] 50 50. | 046] 052) 0.57| 060 066 | 09] 0:72] 0.75| 077 7 | 30 | o1/047| 052| 056] act Joss} o.68| o.72| 0-4 10_} 037} 043] 048] 052] 038 «62 0466| o9| o2| fa 30 | 045) 050] 0:35 /0.9/ 064] o47| 0:70 0.72] 05 50 | 30 |o#0] 046) 051 | 035] o.60| 064 0.57] 0.70| 073 to _| 036 042] 048 | 051/ 0.57/01 | 065 | 68] 0:71 so | 29 [040/046] 050] 054] 0.39] a6a] 066) a9] ar to_| 036] 42] 047{ 051| 036 ast | 069] 067] 0270 0-100 | 0 [035] 040/045 [049] 0.35] 058] a62| 065| oc sill, — sosunek odsgpa mig oprawan (do wysokasel ich zawieszenia wad plasty. 1 roboeza Hy Hjlly ~ stosunek odlegiose plaszezyzny opaw od suit (H,) do wysokosc ich zawieseenin nal plaszezvana robocea (,)- na g tt yt eo 120 [is IL ae 30" ys. 2.11 Oprawa do SwitKiwek «ypu OSOP-240: a) sakie opawy, b) krzywa rors Sviatlsei OPRAWY DO SWIETLOWEK ZWIESZAKOWE TYPU OPF-240-1 Oprawy sq przeznaczone do ofwietlania ogéInego pomieszezen przemysto- vwych, hal fabrycznych, warszlat6w, magazynéw, w ktGrych nic wystepuje nadmierha wilgoé i zapylenie. Korpus oprawy i odblysnik jest wykon x blachy stalowej lakierowane). Oprawa jest przystosowana do mocowania nna zwieszakach laficuchowych lub do bezposredniego przykrgcania do sufitu Dane techniezne Napigcie znamionowe 220 ‘Zrddlo Swiatla 2x LP 40W Sprawnosé éwietIna 085 Wspétezynnik mocy 0,98, Stopieii ochrony praed wplywami zewngtrznymi 1P20 Klasa ochronnosei 1 Wskaénik rozmieszezenia opraw s!H, 152 Szkic oprawy przedstawiono marys, 2.12. Wartosci Swiattosei oprawy dla r6anych kqtéw w plaszcayénie Cy i Cyo podano w tabl. 2.15, a warto Sci sprawnosei oSwietlenia 2 wykorzystaniem opraw OPF-240-1_podano ww tbl, 2.16. ‘Tabiea 215 Swviattse oprav typu OPF-240 [ed/1000 In) Kat [Swat opraney Kat Swiaodéoprany “1 Cp. Cl © G ° 209 95 7 u 5 208 100 7 B 0 205 10s 7 6 5 0 7 0 20 us 7 » 2s 10 3 a 30 tas aia oe 2s as 80 0 2 0 133 mn 2 45 140 » 36 0 as » 38 53 150 B » « 155 24 ‘0 6 101 160 26 x 0 7 16s » a 5 8 70 3 x 20 # 135 2 36 85 20 180 ” 36 0 4 Tables 2.16 Sprawnosé ofwiellenia x oprasvam OPE-240 prey sl, 51 Hy = IS ‘Bkwivraleniny wspdlezynnikodbiia ae a) | dak por " plassenyony robocee) | suftu | sein | 08 | 10 [128] 15] 20] 25] 30 40] 50 50 [044] 050] 0,55] 0,9| 0.66] 068] 0.72[ 0.76] 0.78 70 | 30 | 038]044) 09] 054) 0.60 64] 0.65 | 073) 0.25 ___|_ 10 | 036/039] 044] 049] 058] a.6| 0.65 069] 0.73 0 50 [042/ 048/053] 0,5] 0.02 | 065| 069] 0:72| 0.75 50 | 30 | 036/043] 0.47] 051] 0,38] 0.9] 0,65 1o_| 032] 028] 043 | 047] 0,58] 059] 060 067 30 035) 042) 0.5 0.49] 0,56| 0,39) 0.62 0,66] 0.09 |_10_| 031/026] a. | 046 0,32] 0.56| 0.60] ot] ocr 20 ys 212, Sake oprawy do Swietléwe typu OPF-240 B | | | | | | | | 0-100 o | “0 fo29/0:4/ 038] 042] 048] 052| 056] 059] ace OPRAWY DO SWIETLOWEK ZWIESZAKOWE TYPU OP-440-1 Oprawy sq przeznaczone do oswietlania og6Inego hal fabrycznych, warszta- Gw, mugazyndw, w kiGrych nie przechowuje sig materiat6w palnych lub 21% eych. Obudowa oprawy jest wykonana z blachy stalowej i pomalowana lal 7”rem, Oprawa jest nichermetyzowana i jest przystosowana do zawieszania na dwéch wieszakach laficuchowych lub do bezposredniego mocowania do sufitu Dane techniczne Napiecie znamionowe 220 V Zx6dlo Swiatta 4x LF 40W ‘Moe pobierana 180 W Spravmosé swietIna 04,76 Wspélezynnik mocy 0,98 Stopiesi ochrony przed wplywami zewnetrznymi 1P20 Kiasa ochronnosci I Wskagnik rozmieszezenia opraw sl, 1S Sukie oprawy praedstawiono na rys. 2.13. Wartosei Swiatlosei oprawy dla rétmyeh kat6w w plaszezydnie Cy i Cyy podano w tabl. 2.17, a wartosci sprav- nogci oSwietlenia 2 wykorzystaniem opraw OP-440-L podano w tabl. 2.18. yz. 213, Sake oprawy do Swietlwek typa OP-440 ‘Teles 2.17 Swinthosé opraw typ OP-440-1 [d/1000 Im] Ke Sowa opr Swiatlog oprawy a c _G : ° 19 180 5 89 188 0 89 186 5 189 183 20 188 179 2 187 ima 30 1a. \sr 5 75, 139 40 166, 9 45 156 ua 30 tas 8 55 9 ir 10 9 6 31 al 7 6 64 45 a “4 80 n 2 85 i 2 50 7 3 - gee | Tablica 218, 0s ‘SpravmnoGé oswietlenia x oprawaml OP-440 pray sill, = 15 i H/ty wiwaleniny wspéteaynnik odbicia (1 Wekainik pomieszezela plasreryany roboersj| sia | dian | 08 | 1.0] 125] 1.5] 20] 25 | 30 | 40 50 oat] 04s] a1] 035] 0.59] 063] 0.65| 068 7 | 30 |036] 041] 0.46) 051| 055] o,¢0] a2 a6 10 032] 037] 043 | 047] 032 [0.56] 0.60| 0.63 0 50 | 039) 04 048/032] 0.36 [0.39] 0.61 | 064 so | 30 [036/020 053] 056] 0.56] ac wo _}o3t| o3s| $0 | 0.54| 0.57| 0.3 3 |o33]038] 0.1 |045| 0.50] 0.53| 0.55] o5s| 0 oT} 051] 0,54] 057 44] oa7| 09] 052 30 0-100 o | o [oar OrRAWy bo SwiETLOWeK suPTrOWE TYPU OM-240-1 Oprawy sq przeznaczone do oswietlania og6Inego pomieszczeri uzytecenosci publicznej oraz mieszkai. Korpus oprawy jest wykonany 2 blachy stalowe) i pomalowany bialym lakierem. Klosz.jest wykonany 2 mlecznego matapleksu © powierzchni rowkowanej. Oprawa jest przystosowana do bezpostediiego mocowania do sufitu lub éciany. Istnieje mozliwosé dodatkowego wyposazenia oprawy w dwie rurki zwieszakowe 0 dlugosci 200 mm, Dane techniezne Napigcie znamionowe 20V Zréailo Swiatta 2 LF 40W Sprawnosé swietIna 0,70 Wspétezynnik mocy 0,92, Stopief ochrony praed wplywami zewnetrznymi 1P20 Wskaznik rozmieszezenia opraw s/El,, 15 ‘Szkic oprawy przedstawiono na rys. 2.14. Wartosci Swiatlosei oprawy dla 16inych kat6w w plaszezyZnie Cy i Cyy podano w tabl. 2.19, a wartosei spraw- noSei oswietlenia oprawami OM-240-1 podano w tabl. 2.20. ae, a EE 207 Rye. 2.14, Seki oprawy do Switwek iypu OM-240 81Switodé open oy ae 16 5 ‘ i a ‘ t56 * ‘ is a ‘ as & 4 6 s ‘ was » ‘ us a 4 105 2 4 » aM t % is i 0 8 4 ® 9 4 2 7 4 “ 5 4 u ‘ 4 » ‘ t 9 4 a ‘ rabea 220 ora ous [rn ei tse oer | oa | ain | ox [10 [as 6 » oat oa ous aa 30 0,39] aml 3s oa OU 0,33 | oo ° 0 BELKI MONTAZOWE Do SWIETLOWEK ‘T¥PU O5O Belki montazowe sq pracanaczone do oSwictlania ogélnego wnetrz uiyteczno- publine) oraz pomieszczeti przemyslowych. w kisrych nie wystepuie inadmioma wilgoé ori zapylenie. Korpus oprawy stanowi wyprofilowana bel 1 bac stalowe 0 przekroju kwadratowym pomalowana bialym lakierem 82 { | | f | | { j zamknigla obustronnie boczkami x tworzywa sztucmego, bedacymi ezesnic oprawkami SwietlOwek. Oprawy sa produkowane w dwéch rodzajach: do bezposredniego mocowania na stropie (OSOm) oraz do mocowania na rurkach zwieszakowych (OSOz) o dlugosci 434 mm, Dane techniczne Napigele znamionowe ea) Wepétczynnik mocy 92 ‘Stopieii ochrony przed wplywami zewngtrznymi IP20 Klasa ochronnosci: «dla wykonania OSOm I cs dla wykonania OSOz 0 Woskadnik rozmieszezenia opraw s/Hy: dla opraw jednoswietl6wkowych 1,15 dla opraw dwuswietléwkowych 1,56 Szkie opraw typu OSO przedstawiono na rys. 2.15, a wymiary podano wiabl, 2.21. Wartosci Swiatlosci tyeh opraw dla rétnych katéw w plaszczyé- nie Cp i Cyp podano w tabl. 2.22, za8 wartosci sprawnosé ofvwietlenia oprawami OSO podano w tabl. 2.23 12.24. » 0 20 Rys. 2.15, Sakic oprawy do Swietlwek typa OSOx Tablica 221 Zréaa Svat, sprawmnoSé Svietina oraz wymiary opraw typ OSO “eGo Swittn | Sprawnosé Snetng | V2? Cd a ° 1x20W 796 sot oan 092 300 | Gis 1eaow a3 = 2x40. oon oo iow nea i 2565 ° oo 83r Tabtiea 222 “Tovlicn 224 eee eee Spramnaso6vieteia x oprawan OSO 1320, He$0, 16S pray sll, = 15 H/ty = 64/8 Swat opr : hwiwaleinywspéleznni odbc ‘Watatsik pomicszeznia w el + nasil jwswilovkowyeh ( Ka jednswiclowkowych etnicouone | iszezynyroboce| santa | sin | 08 | 10] 1.25] 15] 20] 25] 30] a0] so Se % Sn © 50 [042/048] 054/038] 064| a68] 072| a6] 07 30 130 ma va 1 | 30 [035] 041 047] 051] 058| 06 | oc7| o71| ons bs i 19 133 10} 030] 036| a1 | o46| 033] 058| o¢2| 060 | ont 1 "> ES ia | 0 30 [038/049] 048] 032) 057] o61| o4| ose] om BI 8 Fe ia | 50 | 30 [032] 037] 042 | o46| 032 057/00 | 04s] aor 2 2 pa a | 10_[028| 033] 038] 042] a8 | 03 | 056| aot | 06s 158 3 mm 38 | xo | 2° [o20]o34] 038] 041 [0.7] 050] a4) 058 ao] 152 » 109 3 10_}.025| 029] 024 | 036] 0.3 | o47| 031/035 | a8 2 fa 4 % " 0-100 0 [0 [o20/azs{ 027] 0,20) 035/01 [030| 045 os Bi 1 5 8 132 1 3 B i « mm 4 5 fi )PRAWA DO SWIETLOWEK HERMETYCZNA TYPU FA a i a 2 Oprawa jest preeanaczona do oéwietlania og6lnego pomieszezefipreemysto- Fn 1 © u wych 0 zwigkszone} wilgotnosci i korozyjnym oddzialywaniu. srodowiska « 1 @ ie | Obudowa oprawy jest wykonana 2 poliestru wemocnionezo wisknem szklic @ i 3 a ea rym. Klos jest wykonany z odpomego na uderzenia poliweglanu. Oprawa He 2 B ia 100 | jest preystosowana do bezpostedniego mocowania do stropu 2a pomoca kol- | k6w rozporowych. Producentem jest ,Aga Light” Sp. z 0.0. Dane techniczne ‘Tobiea 223 Napigeie znamionowe 230 V 5 ten ‘ . Wepétezymnik mecy > 0,9 a emia x oprawani OSO 220, 240, 2x65 prey ily = 15 | Ht = O20 ey y Sorannosteswictlenia x op fd ie Stopies ochrony 16s Bil wg i Wetatipomieszczn Szkic om krzywa rozsylu Swiatlosi oprawy ypu PA jednoswietléwkowej 7 Praedstawiono na rys. 2.16, zaS dwuswietl6wkowej na rys. 2.17. Wymiary pszczyay robocr)| atta | scan | 08 | 1.0 125[ 15 [20 25 | 30 | 40] 5. ‘oraz, moce opraw i zastosowanych Swietléwek podano w tabl. 2.25, 50 [oa | 0.7] 052| 236] 062 | ace) 0.60 | 072034 aoe 70 | 30 [o3s| 041 | 46) 051057] 061 | 06s] 009) 071 lary {dane ence open wp vs len 22 to [03i|o36| oat | axe] 032) 057| ost 065) 0 rae eee eect 50 | 036| a2] 046|o9| 054 [058] oct aos ace era i moe Wyniag opraw Moc opawy a 50 | 30 | 031] 036] 0.41] 045] 050] 054) 0,57] 0.61 | 0,63 ‘Typ opeawy Diugose 1 | Odstep 1; | Szerokosé | Wysokase 10_{028]032| 037011] 046] ost | 03+] 0.58] ot wr | too | tom "| tin | tot | soal con | aes! coslossiami|anlomlos| ass Favasw] vas | 16s | 6a | ua | 9 | ass 5 Fanssw] vst | ses | so | is] 125] 032 | 036] oat | ons| 048 ost] 0.3 9 | 0 1o_| 024] 029] 032 | 0.36] 04 raausw] aas | os | aso | amo | oo | ds 100 @ | 0 [ars] 023/026 [028] 02) 035 |057| a40] 042 Fazasw| a6 | 12s | oo | i | o% | tansew| 250 | is | 900 | 10 | 9 | 140 w 85D 190 165.150 _435. 120 105 lo 75 V750 ~Tao0 Ea oa 46 ys. 2.16. Oprawa typu FA jednoswictléwkowa: a) sckie oprawy, b) kraywa rozsyl Swiattosei o & ee » 190 165 150__ 136, 120 105 lo Ba rs i foo i200 ys. 2.17, Oprawa typ FA dhvuswietlwkowe): a) sie oprawy, 6) krzywa rozsylu Swiaoei 86 | | i | | OPRAWY DO SWIETLOWEK TyPU TBS Oprawy typu TBS sq przeznaczone do whudowania w sufit. Korpus oprawy jest profilowany wiclokrotnie, cynkowany i lakierowany na bialo. Oprawy sq ‘wykonywane jako jednoswietléwkowe (TBS 185) oraz jako 24 swietlowko- ‘we (TBS 312). Oprawy te moga byt wyposazane w 4 rézne rastry: L_ = taster plytkowy bialy M2 — odblysnik schodkowy z aluminium matowanego, plytki poprzeczne z aluminium profilowancgo M5 — odbtysnik paraboliczny z aluminium matowanego, plytki poprzecz~ ne w ksztalie litery V C6 — paraboliczne odblysniki wedituéne i plytki poprzzcaie 2 alumi nium polerowane i anodowane Stopies ochrony opraw przed wplywami zewnetrznymi — IP 20, Klasa cochronnosei ~ I. Producentem jest ,Philips Lighting Poland”. Dane techniczne opraw i zastosowanych Swietléwek rz liczby opraw potrzebnych do oSwietlenia pomieszezeft standardewych o powierzchni 20 lub 150 m? podano w tabl. 2.26, CCharakterystyka pomieszezen standardowych: wysokosé 3 m, wskaZnik po- nieszezenia w = 3, wspdtezynniki odbicia sufitu/Scian/podlogi — 0,710,502, \wspélezynnik zapasu 1,25, plaszczyzna robocza 0,85 m nad podtoga, “bia 226 Dn ne ora ypu TBS 1812 Lis me] _Womiay ew | ORD yma sep ‘on omew | velo | sso [sia] 0 mt] | wali pomanns te [ton | tock | oh [an | a ET] ee eas 53 P16 mist| fe |e | is fe meiBe| 23) | Be | as ts moat! 325 | tao | 38 ate oae| dae | ‘eae | ae ld tisuc| ae | 2 | & at | ds ass va] texe | azar | tes us| es gee] res | Beh | a ss | esata] de | be | ds mt issih] 285 | ise | SBS Blt msspne| as | ‘ee | | 48 ssane| ats | Ga | Ge so) 2 Mas isss| tas | a | tas 2 | te a Be) ts SERS) ase | Be | ds ae mazes) 22s | a | a8 ae fisizae| dig | foe | ag} a8 rasaaws| us | Ge | 30 | 33 ‘as isses| bas | ier | ts Bo] ts Tete] BSS] Ba |e 38) 18 mous] 8 | ae | Be mie meagee| fet | BZ | aps By ole misses] das | ‘ee | | gages] 2s | SB | Se | 2B 87OpRawy Do SwiETLOWEK TYPU TCS COprawy typu TCS sq przeznaczone do mocowania na suficic. Oprawy sa Wy onywane w obudowie biatej jako jedno-, dwu-, r2y- i ezteroéwietlowkowe. Oprawy te moga byé wyposazane w 4 rézne rast: L_ — raster plytkowy bialy ‘M2 — odblysnik schodkowy 2 aluminium matowanego, plytki peprzeczne z aluminium profilowanego MS — odblyénik paraboliczny z aluminium matowanego, plytki poprzeczne w ksztale litery V C6 — paraboliczne odblySniki wadluéne i plytki poprzcez polerowane i anodowane Stopies ochrony opraw przed wplywami zewnetrznymi — IP 20, klasa ochronnosei — I. Producentem jest ,Philips Lighting Poland”. ‘Dane techniczne opraw i zastosowanych swietl6wek oraz liczby opraw potrzebnych do ofwietlenia pomieszczef o powierzchni 20 tub $0 mv’ podano 1 tabl, 2.27. Charakterystyka pomieszczet standardowych: wysokose 3 m. wskad- ik poniieszezenia w=3, wspélezynniki odbicia sufitu/scian/podtogt ~ 0,710,510,2, ‘wspétezymnik zapasu 1,25, plaszezyzna robocza 0,85 m nad podtoga, Dane tectsiezne opraw typ TCS 314 : T Tiebo moe ‘Lissa opr reas |mes| _wmiay ow | Miser _|_ Matty ser LXacol gods [ecaroroe| 20 n? | 50 | wadlunie] popraeemie ey | Stony || ts) | tse | tent tt. WssuL| bas se | 9s | 7s [sa [se [37 Tessae| pas | isn | as | 49 | wo} 6 | 39 Tess) mae | 2s | 30 | 38 | 78 | 16 Tessuc| mas | isn | 30 | 2s | sr | 16 Tesstat| gas | as | 62 | 56 | ua] 24 qessuL| ats | 3 | a2 | 45 m4 res 314 Ma] as. | t2s8 | a5 | 73 16 resiuMa} oss | ism | 195 | 48 1s Tes 3i4Ma| 206 | ase | 320 | 37 is res si4ma| den | ism | 320 | 24 is res3idMa} data | 63 | G2 | 36 as res aisha] ais | as | 2 | AS 25 sres3igMs| nas | 1258 | 195 | 28 M6 rres3igMs| ss | tsi | 9s | St 1s res aiaMs| a6 | (28 | 320 | 40 16 fresauems| ass | isn | 320 | 26 | sa} 16 ressisMs| is | as | ez | 60 | 124] 25 Tes 3ieMs| ats | 633 | az | 46 | 99 | 25 res suce| tae | use | ws | 72 | 150) 16 Tesaiseo| tess | ism | ws | 47 | 98) 16 qessiscs| 2ae | i258 | 30 | 38 | 18] 16 Tessisce| 2s | ism | 30 | 25 | 32] Lo Tesauce| das | oa | az | a7 | 20) 23 Tessseo|_auro_| 3 | _o2_| ao | ee] 25 234, OPRAWY DO LAMP WYLADOWCZYCH OPRAWY DO WYSOKOPREZNYCH LAMP WYLADOWCZYCI TYP Oman opr, OsP paw 5 prataczoe do asveia yma pramystowsch, w Kh ne wate rnin orden gpl. Mota jo zeSoxowse wn sch marazonyeh na pad desea Opava sda sie kori spre aa nik, ton wykonane ze stopu aluminium, oraz odblysnika z bla- luminiowe). Oprawy 24 pystosowane do zawies cy od 6 do 12,5 mm lub nakrgcania na rurke z gwintem M20. ae Dane techniczne : Napigeieznamionowe na Tini vice za 220 Wapstezynik mocy 0, o opie ochrony przed wplywami zewngtrznymi 1P2 Kltsa ocnonnod ‘senyak Pe Oprawy sa pradukowane : produkowane w igi rodajach. Rodzaje wykonat w zaletno so ypu i Wilogt s iah poano wt, 228 See opr pan ae ee er 29. Wansel span ofwillonin pomiesceeh poste Fodzjami opaw typu OFS, OPR I OPH salon W UB 230-236 i Ea g Rys. 2.18. Szkic oprawy do wysokopnzinych lamp wyladow- = ~ ‘ezych OPR, OPS i OPE 12.580. Rodzaje opraw typu OPR, OPS i OPH Tools 228 [i emey [Zeit iain | Shams Geta” | Wola RF 250 a4 28 WLS 250 = a7 | Naso oe tho 0.64 3 ‘OPS-4¢ a a0 on iar os on 100 on tae __ RID 400 oe 138 89“Tablica 229, Taiea 231 Swatlse opraw type OPR, OPS 5 OFIT | Spravnasoswietlenia x opraami OPS-250 (ampy WLS 250 W) pray sly = 15 ar | 171/H, = 08115 not pr 6100 | ‘Swintlosé opeaw [c | onl cenana | Ekwiwalentny wspélczynnik odbicia {%]| Wskaénik pomieszezenia w_ x | rmase oro] ors. [ores] ors oman] ora] ort] plasaczyny robveze | suf | sian [08] 10] 125] 15 | 20 | 25 | 30] 40 [30 try | #tampn | eter | lamin | zara | x oo | OY 2 | “cD wo | 2 [oss] ose|oss|aze| acs] os5| 9s |aro]ame aow | «ow | sow 30 [020] 04s] o31| a4] 039] 0.65 | 0 | os | x70 250 w | 2s0w | 250W | 400w | 400W | 400 a oo 10 _| 0,36] 0,42] 0,47 | 0,51 | 0.57 | 0.60 | 0.63 | 0,66 | 0,68. o | an | a | a8 [mo | am | 0 30 [23] o48| 053] 057| 062 os 0 0.95] 048070 5 329) 266 325 38, 216 9 309 285 50 | 30 | 0,39] 0,44} 0,50 0,53} 0,58 | 0,62 0.64 | 0,67] 0,68 wo | a | aa | ae | aa | me | mt | ses | mo 10_|036| cat] 047 | 051 | 056] 059] os2| 0.65] 069 ts | au | ass | 3m | 30 | 270 30 [o39| o4s/ aso] 052/07] ot | o¢3] 06s 9 | 163] 065067 mj m |e | | me | ee | om ea % | 10 }036] o41| a6 0.50] 055 059) 061 | 64 0.65 3s | 28 | 22 | ms | a | am | 22 | mo | 2s ao | 203 | 196 | 208 | 90 | 9s | tes | aor | 207 ‘Tabla 232 fs | am | tao | te | i | us | tos | iss | te | so toe [ote | ie | tm | toe | ize | ee | ve Spravané aia x oprawan OPH (apy LRF 400 W prey st, = 128 ss | tr | iss | oy | 0 | iso | om | us | usr 1 1jlly = 02418 @ | ‘6 | im | om | s | ne | | ne | us Bvivlenny wapiteymnik abi 2] Wataiak pomienzeia os} ou | | % | x | w | 2 | x paszzyay roboers | safiw | sian | 08] 10 [125] 15 | 20 [ 25 oo | a | % | » | a | » | » | | 2 io [is| us] 20[ 25 | 30 [a0] so rela gee | erage cir sta |r| frst |g ee 30 [oss] 047/031 054/057] 059] 061] 063] oor ole} ep et els 7 | 30 | 039) 48] 048) 030) os4| 0'37| 059] ost | os2 Pe CG n 2 5 ‘ 7 A 7 i 10_| 0,36] 0,41 | 0,45 | 0,48] 0,52 | 0,55 | 0,57} 0.59| 0,61 Bl sts) 3} 3 Ae eee eee ee a 30 |oa2]o46| 030/053] 056/058] 060/01] 069 fe of af of of of of of © 50 | 30 |039/o43|o7| 30] ast 06) ass] aca | oa ot 10_|036| 40] a4s| a 02 | us| 0.36| 059] aco co | 2 [039/042] 047] 049] o53/055/057| 059] aco = 10_| 036] 240] 045 | 27] 051 | 038] 055] 038) 060 e100 @ [0 [035 /039/a.s] 046) o50|052| 054] 056] as8 Spravnosé ate x apravan OPRAS damp LIF 250) | oravan OPS-250 ammpy Na 250 W) pray Bly = 125 | HLH, = O21 ‘amy ” ul spin 233 ‘Ekwiwalentny wapéleryanik oabicia a ‘Sprawandé oswictlenia x oprawami OPS-400 (lampy Na 400 W) pray s/f, = 1,25, wale ‘Wokadnile pomieszc Hist, = Oei5 Piswecoymy bors] afta | sin | 08 | 10 [125] 15] 20] 25 | 30 | 40 | so Bkvivaleninywapblerynik oii 6] ‘Wolatsikponiesacia w ‘50 | 047| 0.52| 0.57| 0,60| 0,65 | 0.69) 0.69 | 0.72 0.73 plaszeryany roboeve) | sufi | sian | 08 | 10 [125] 15] 20] 25 | 30] 40] 50 vo | 30 {ou2| a4s| 053] 036) 061 | acs] 0.67 070] 0:71 20 [04s] 047/030] 053] 057) 058 | o¢0| 062} aca io_{039| o44| 030] 053 039| .62| 0 | | 0.70 qo | 30 [039] 043] os | a30| o34| 037/038 /oo| ast 50 | o46| 031 056| 039] 0.03} 66] 68 | o70| a2 10 [036] a41| o4s | aas| 02 | 035| o56| 039] 060 10 s | 30 [ou] 07] 052] 035] 000 oc} 065] os} 0.70 D 50 |ox2| a46|050| 052) 055] 05809] o0| oa to_[039| o44| 049] 053 038] 061 | oc | ocr | 0.9 s | 3 [038] aa 049| 035036] 057/059] 081 avo] a45| a48| 051 |; 1 ee oefescataoteaecle ee a Aa 10 _| 0,30 | 0.44 | 0.49] 0,52 | 0,87 | 0,60} 0.62, 0.66) = 10_| 0,36] 040] 0.43 | 047| 0.51 | 0.33 | 0135] 0,51 | vow 0-100) © [0 |os7[ o42| oa7{ 01] o36| 059] 061 | 064] oc tm 1-0 [aas[esel eas aes] uaofasaloss[osloss 90 a ot‘ben 234 Spas often 2 opravaml OPO Campy LAY 0 W) yy ly oe DO LAMP RTECIOWYCTI FYLOODPORNE TYPU ORP, eee jprawy sq przeznaczone do oswietlenia hal fabrycznych, magazynéw ivinaonny wopteyonk bia 13) ‘Wakao ponies w pomisrcsh, w Kitryeh wosapuje dubs zapyleio Kerpus acey one oe Tam ca [sais scan [Ga [ wo [25] 15] 20] 25] s0[so[so| - biyénic sa W)konane z blachy slalowe) i pomslowaneTakirem, W Korpusie ce a aaleen pay jes umicscczony stock oz Kondensator Hompenstjcy hie ies 1 30. | 0,43 | 0,48) 0,54 | 0,57) 0,62 | 0,66) ng. Odblysnik oprawy jest zamykany od dolu kloszem szklanym. Do vie io [039 || ao) use| 035 |oss szaniaoprawysluiy puscka rozgalgéna umodliviajgea rOwntet,przcotowe © vo | [tae] sil ese] ocala oer lnezenie oprav. Sakic oprwy typu ORP-125/E-1 prsdstaviono nays. 2.19 : opraw 2aS typu OPR-250/E-1 i OPR-400/E-1 na rys. 2.20. De ‘I 10_}039| o44| 050| 034] 059 | 62 cpraw typu OPR podeno w tbl. 2 ys. 2.20. Dane technicane se | 20 [a2] o47| 052] 058/00 [04 | eee 6 10_| 039048) o49| 035] 058] 061 0-108 210 fos7/ 43 {os | 051 [056] 060 Spravrnososwietenia 2 oprawami OPS-400 Campy WLS i HH, = 02S lowiwalenny wapélzyanikodbcia (2) plasasayany roboezaj | suf | cian | 08 | 10 ik pomicavenia 15] 20] 25 | 30[ 40] 50 50 [oss] ovo fost 057] 060[ ost] 065| 00 | 070 ro | 30 |oSs|oas| a0 [oss] 038 v.02] oc |o7| oes 10_|3e|023| oan oso] 935039] acz| os | ac7 0 500s] 04s| 033] 056| 060] as3|o6s| ac7| os . 50 | 2 [039024] o49| 032] 037| 450| 002 | 0.05 | oor 219. Sake apamy do lam . 10_|3¢| oat] eae | 050) 035 | ass] ost | | oo esowych ypu ORM 2ST ‘chu ORP OE esa) os eats a cl wt eo hye GRP = io_|o3| at | os | 049] 054] ose] aco| os 065 pooeal 00 Too Lass) os9|ae|oas| 055 | 056] 039) 061] a6 een 297 ce oat ORE Sprawnolé owen opravarl OPI iu Peay Rota opamy iivalnmy wap ebic (3) Waka pisses cone-asne1 | one-2s0t1 | onr-sore lasczyay heen | afta cian [os [10] 125] 15] 20| 28 | 30 [ 40] 50 pie maine mov | mov | mov 0 [oas| 0.2] 036) 000] 0650. oo aza) ars er ina une asw | unk2s0.w | xr 400 w yo | 30 [oor] 052] ose) osi| 0¢5| eo| a7] a pnvaos etna 46 a6 es 30 | att Ot) Baa ose| oss |e tt) or | 20 cea my co as | gas Seas aca} oss{9f 0] oc] oc or] or Sep cn st yt ; so | 30 {oat | os] 052 038 a0 | oes] o65| o68| 070 Kosa otuonnot 1st 51 a io | 038] 045 | 049) 020 as7| ni | us| o67| 09 aa aloo 1 1 i so J Jost] 045] 051 |0se| 039] ace] 06% | ocr |ow io_|5s 04 | ous | oa) 057 |a20| n62| 465 os — - — * {10 asta i oe eee laelee] | zegslowe wartosci Swiatlosei opraw podano w tabl. 2.38, a wartosci sprawnoécl oswietlenia oprawami ORP w tabl. 2,39-2.41.“oblea 238 aw typ OP fe/1000 to ' Sprawnodé evitena 2 opravansi OR-2SQ/E- prey st, = 151 HH, x Swale oprawy | wivalniny waplczynik bic) ‘Watatik pniesezeia ©) [orpazsie1 [one-2sor-1 x pissy roboce | sufta| ein [ 08] 10 [tas] 1s | 20] 25] 30| 40] so ° 160 m 170 { 50 | 024/ 0,39] 0.42] 05] 049] 0.50] 052 0,54] 085 5 ry im 1 | x0 | 3 |031]035]020| a41| 046] 048) 050 as | os 0 153 nm 168 10 [28] 032] 036) 036) 039 | os oo| 030] 32 5 151 70 168 . 30 [034/038] or] 044 048] 049] 051 foaa] ose 20 re 166 1a so | 30 |030/034]039/ 81| a45| 047| 049 a51 | oss 2s 10 164 tot | 10_|027| 032] 036|039] 043 | a4s| 048 | 00) 02 a | oss [ow | 0] at [oso] a3] 36] 040] a4] one] 00] oso] a0 to_{oar 36 039] 043) 045) 047 fa | ost 0 Bt m 170 3 045| 047 | 049 | 0: 5 1 167 160 ono @ | 0 [oa6/asi[aas] 03s] 041 fous o6| ass] aso 0 130 40 16 s 130 108 107 o 125 % 7% 6 Ho a 2 | a 0 78 2 2 Spravnos¢wSvicllenia x oprawanit ORP-10 8 6 8 7 a ia 2 i wiatnny wpm aia 1 Wiad ponies % 6 9 7 lancyay bcc | stn | sin | 08 | 10] 125] 15 | 20 [25 | 30 | 40] 50 » 3 2 5 sa] 024} aoe| oats] oar] vo] ost} os] ase 95 o rw | 30 | 030} 034] 037) 040] oas | oa | as | 030] 032 10 | 028] 032) 033 | 438 12 | 048 047 | 050] 051 “atten 239 ia 30 [02] o27| 040] o42| 047 avs] 050] 032] 053 50 | 20 |420/ 034] 037] 040] oat | ox 0-0 | 030| 032 Spravros owietlenia x oprawan ORP-2SR-t pray sly = 154 HH, = O85 to _{ oz7| o2t| 02s [ese | ora | oxs| eae] oas| oat caciacy aaa 30 | 20 | 029/034] 036] 039] 045] 045] o47 | oxo ost Lol arpa pias Waka pomiescreia 10 | 027] 031| 035 037] eat | ase 045 | oat | 030 : 7 100 o | 0 [026] 30] 034] 035] 040 ona] ons | o47| ose prszeryy | sugus| scion | a8 | 10 | 125] 15 | 20 | 25 | 30 | 40| so roboet | 5 039 | 042 04s | 049 | 052 | 054] 0.8 oils 36 |ec9 | ons |oar| oa | aaa | ase OrnaWy Pezxaystowe seRM ALFA 1 BETA 0 032 03 | oat | 045 | 047 | 050] 0.83 a axe | cat | 016] oa} 030 | osa | ass Oprawy seri ALFA i BETA sq to uniwersalne oprawy adblySnikowe do insta- | so | 30 035/038 | ox | 046 04s | 050| 0.3, lowania wysokopreénych lamp wyladowezych rigciowych, sodowych i metalo- 10 032 | 035 | ovo | os | 04 | 049 | 0.52 hhalogenkowych o mocach 250 i 400 W firmy ES-System. Oprawy serii ALFA przeznaczone sq do oswiellania pomicszczes produkeyjnych, magazynowych, 30 ‘035 | 037 | 012 | 04s | 047 | 049 | 052 przeznaczone sq do o P produkeyjnyeh, magazynowye % | 0 032 | 035 | a0 | 0.44 | 0,46 | 0,48 | 0.51 unwal dutch obicktéw handlowyel, = sal_sportowych. coe Sokose instalowania wynosi 6-12 m. Szkie oraz kraywa rozsylu Swiatlsei ow | o fo 030 035 | 026 | oz | ot | 047 | 049 Saad RTA EA Girton 4 95ii e ia fi produkeyj- rawy serii BETA przeznaczone 4 do oswietlania pomieszezef px i rpch nanos vk naa my 19 Se re Lay aye wine opew Op BETA prsdtaeno 8 a 510 a 3 o Ea ys. 2:2, Oprawa preemyslowa typu BETA: a) szkic oprawy,b)krzyme rorsyu swatose 96 2.4. SILNIKI ELEKTRYCZNE 24.1. WPROWADZENIE Silnikt elektryczne sa, obok ZrSdel Swiatla, najczescie spolykanymi odbiomikami energit clektrycznej. Podstawowymi parametrami charakteryzujqeymi silniki elektryczne sq: napigcie znamionowe, ‘moc znamionowa, prad rozruchowy, ‘moment rozruchowy i znamionowy, wspélezynnik macy. brand Najpowszechniej stosowanymi silnikami clektrycznymi sq silniki tr6jfazo- we indukeyjne (asynchroniczne) oraz. tr6jfazowe silniki synchroniczne. Stoso- wane sq réwnicz, silniki indukcyjne jednofazowe, ale nie maja one istomego wplywu na prace sicci i instalacji clektroenergetyeznych ze wegledu na ich male moce. Silniki wéjfazowe indukeyjne i synchronicane produkowane sq na nastepujace napigcia znamionowe: 220 V, 380 V, 500 V i 6000 V. Sa réw- nied, silniki t6jfazowe wykonane na podwéjne napigcia, np. 220/380 V. Si i te maja wyprowadzone koricGwki kuzdej fazy i moga pracowaé bad pray polaczeniu uzwojedi w gwiazde, badz w trOjkat. Silniki indukeyjne jednofazowe wykonuje sie zwykle na napigcie 220 V. Silniki elektrycene budowane sq © mocach od kilkunastu watéw do kilku megawatéw. Silniki niskiego napigcia budowane s 0 mocach do 250 kW. ‘Moe znamionowa chaniczna na wale si Inikéw jest to moc oddawana przez silnik (moc me- ). Dia silnika tr6jfazowego moc t¢ okresta west Py = UI 166080, en pry czy: U, ~ manionowe napigciemigdeypreewodowe, J, — mamionowy prad przewodowy, 4, zumlonows Soria al cts 9= mamionowy wepélezymik macy. ia sink jednofwzowego moc zamionowa Wyraa sg Wrorem Py * Ula 4°08 @, es) Moc pobierana jest to moc elektryczna pobierana przez silnik 2 sieci Zasilajace| i jest wigksza od mocy oddawane) o straty mocy w silniku. Moe pobierang przez silik tréjfazowy wyraza wz6r P, = BUI cos 29) 4 przez silnik jednofazowy @.10) ”Cech charakterystyczn kadego sil sig nastgpujace rodzaje pracy silnikow: Si — praca ciggla S2 — praca doryweza $3 — praca preerywana S4 — praca przerywana z duza liezba Iaezes i hamowaniem mechanicznym $5 — praca preerywana 1 dua liczba Iaczes i hamowaniem clektrycznym 6 — praca prerywana 2 przerwami jalowymi S7 = praca dlugotrwala 2 dua liezbq tyezest i hamowaniem elekteyeznymn, 88 — praca dlugotowala z okresowa zmiana predkosci abrotowej a jest rodzaj jego pracy. Rozr6inia Najezgscie} stosowane rodzaje pracy to: praca ciggla ~ St, preerywana = $3 i doryweza ~ Praca ciggla jest to praca bez przerwy w czasie nie ustalonym, jednak nie krétszym niz do momenta osiagnigcia przez. silnik temperatury ustalone. Sil- niki zbudowane i praeznczone do pracy ciagle stosuje sig do napeddw urzq- dzes pracujacych bez. preerwy, np. pomp, wentylator6w. Praca przerywana jest to praca pray obcigzeniu znamionowym powtarza- nna w ciqgu systematycznie nastepujacych po sobie cykli pracy, polegajacych nna tym, Ze przez pewien czas silnik pracuje, a nastgpnie zostaje wylqezony. Caasy pracy silnika sq znormalizowane. Silniki przeznaczone do tego rodzaju pracy majg zastosowanie do napgd6w urzadzen déwigowych. est (o praca przy obeigzeniu znamionowym praez ustalo- ny ezas, po kiérym taje wylezony do ezasu ostygniecia do tempera tury otoczenia. Czasy pracy silnika sq znormalizowane. Silniki zbudowane i preeznacrone do pracy doryweze} maja zastosowanie do napedéw doraz rych, np. do otwierania zasuw itp. Praca dorywe: 2.4.2, SILNIKE INDUKCYJNE KLATKOWE Silniki indukeyjne klatkowe (zwarte) sq najprostsze w budowic i eksploataji i dlatego (ez sq najezgscie} stosowanymi silnikami elekteycznysi. Wirnik silnika ma uzwojenie w ealoseé odlane i stojan wzwojony. Lozyska tego silnika sa jedynymi clementami, Kir zuzywaja sig i wymagajg konserwaci Predkosé obrotowa silnik6w indukcyjnych rani sig od predkosei syn- chronicznej, czyli od predkosei pola wirujgcego, wartoscia postizgu i wyraia sig waorem n= Ba-s) ? pery cay: f ~ czgstulvosé napeca sek, j= lean pr begunow slik, — pesizg, ain 98 WarloS postizgu sinik6w indukeyjnych wynost od 1.5 do 5%. W sitni- och Klatkowyeh regulacie predkosi obrotowe) mozna wykonné w bardzo tmalym zakresie przez zmiang napigeia zaslajqcego. Predkose obrotowa ln {ow indukcyjnych zmienia sig w niewielkim zakresie w zaleznosci od obcig- dia i zalebno8 taka nazywa sig charakterystykq sztywna (cys. 2.23) Rys. 223. Zaleinosé pegikosei obrotowe). slike Jndukeyincgo od moments obcienia: MY, ~ moment ranionowy, »,~ ztamionow predkoséobratows Moment obrotowy silnika indukeyjnogo zalezy od jego predkosi obroto- wwe}. Rouréanié mozemy kilka charakterystycznych momentéw obrotowych nik (rys. 2.24): = moment rozruchowy M,: moment obrotowy w chuwi = moment minimalny M,,.° najmniejszy moment obrotowy sil rozruchu, ys. 224, Zafesaogé momenta obrotowego sink indukeyjnego Klatkowego od pedal abo lowels M, — moment rozruchowy, May ~ moment minialty, Myg — moment maksyinaly, 1M, — moment znamionowy, 1, ~ rationowa predkose abrotowa, a, — synchroniczna predkoxe ‘obratowa = moment maksymalny Myay: najwigkszy moment obrotowy silnika prey zasilaniu napigciem znamionowym, ‘= moment znamionowy M,; moment obrotowy silnika prey zasilaniu napigciem znamionowym i znamionowej predkosci obrotowej 99Urzadzenie napgdzane przez. silnik elektryceny stawia opt w postaci momentu oporowego, kiGry powinien byé mniejszy lub rSway momentowi mionowemu silnika. JeZeli ten warunek nie jest zachowany, to silnik Moment obrotowy slik6w indukeyjnyeh jest proprsonany do Kwara napigcia zasilajgcego (rys. 2.25) Meu? 2.12) Prey obniteniu napigcia zasilajcego np. do 0,9U, moment obrotowy spada do 0,81M,, a przy 0.70, do 049M, Poniewat. predlkosé obrotowa sifnika zmienia sig nieznacanie ze zmiang napigcia, 2 moment oporowy urzadzenia napedzanego nic. zmienia sig, wige powinien wzrosngé prad, tak aby nie ulegla zmianie moc silnika, Warost pradu powoduije zwiekszenie strat w uzwojeniu, a tym samym warost jego temperatury, co moze prowadzié do jego preegrzania i aniszczenia. Obnizenie napiecia powoduje wige stany pracciazenia silnika, Trwale obnizone napigcie zasilajace silniki nie powinno byé mnicjsze nit. 0,950, Podwyaszone napigcie zasilajace silnik takze moze prowadzié do w2rostu temperatury jego uzwojes, poniewa2 werasta prad magnesujacy, a wige rosna straty w stall. Wypadkowy prad takée mode byé wigkszy niz przy napigciu znamionowym, wobec czego moga warosnaé straty W uzwojeniu, Diatego napigcie trwale nie powit no praekraczaé 1,05U),. Moment rozruchowy silnik6w klatkowych zawiera sig zwykle w granicach od 1 do 2,2 mo- rmentu znamionowego. Zbyt niskie napiecic pray rozruchu moze uniemo‘liwié uruchomienie sil ka, Szczeg6lnie dotyezy to pezypadkéw rozru- chéw cigzkich, tzn. takich gdy moment oporowy \w chwili rozruchu jest niewicle mniejszy od moment roztuchowego sifnika. Niewielkie nawet obnizenie napigcia moze wéwezas uniemodlivié turuchomienie silnika lub znacznie praedluzyé czas rozruch Niekorzystng cecha silnikéw klatkowych jest bardzo duzy prad rozruchowy (rys. 2.26) osiagajacy najwigksze wartosci w silnikach o wydtuzonych ksztaltach i'w silnikach szybkabiednych (do ofmiokroine} wartosei pradu znamionowego) ys. 2.25, Charakterysyki moment abrocowe- 0 slik indakeyjnogo latkowego dla rsenych wartasci napgciazasilajgcego ys. 2.26, Charaktorysyka prado roaruchowego silk indukeyjneyo lakowego 100 Silniki wolnobiezne z krtkim pakietem blach wimika oraz sitniki glebokozlob- kkowe lub dwullatkowe maja mnigjsze prady tozruchowe Wartosé pradu rozruchowego utrzymuje sig, malejae nieznacznie, a do osing- nigeia przez silnik znamionowe} predkosei obrotowe}, Obciazenie silnika ie wplywa na wartoSé pradu rozruchowego, leez tylko na czas trwania rozrucha, (Czas trwania rozruchu zawiera sig w granicach od wlamka sekundy do kilkunas tu sekund, Czas rozruchu dluiszy od 15 sekund mote powodowat niebezpieczet- stwo przegrzaniasilnika oraz utrudnia dobér zabezpieezef preeciazeniowyeh W cel zmnijszenia pradu rozruchowego silnikéw Klatkowyeh stosuje sig rane sposoby rozruchu, Jednym z nich jest uruchamianie silnika za. pomac przelacznika gwiauda-trdkat, Ktsry jest tak skonstruowany,. 2e w polozenit gwinzda Iyezy uzwojenie silnika w gwiazde, a w polozenin téjkat Ww rj. Rozruch silnika odbywa sig przy polgezeniu zwojei poczatkowo w gwiazde, 4 nastgpnie po osiagnigciu obrotsw bliskich anamionowym nastepuje preety, czenie na polaczenie w trdjkat. Pray pokuezeniu w gwiazde wawoenia silnika zasilane sq napigciem 3 razy mniejszym od znamionowego, a prad rozruelnt jest 3 razy mniejsey od pradu rozruchu prey polyezeni bezposrednim (Gj. a). Jednakée zmniejszenie pradu rozruchowego powoduje takie trzykrotne ~amniejszenie momentu rozruchowego silnika, co moze by6 niedopuszezalne ze wealedu na moment oporowy ureqdzenia napedzanego. Tinym sposobem rozruchu sinik6w Katkowyeh jest stosowanie autotransfor- "fxs ~[ To ‘matoréw. Wiedy silnik whyczany jest do |} p44 sieci praez autotransformator i rozruch 08 |_\Zhqrte] codbywa sig w dwéch lub trech etapach, W kaddym 2 tyeh etapéw sink musi osiggnaé swojq_maksymalng predkoss — °° F7/ = obrotowa i dopiero potem zwigksza sig napigeie przez praclaczenie autotransfor= 94 matora. Ze wagledu na duy koszt auto- transformatora ten sposéb rozruchu stosuje sig tylko do silnikéw duzej mocy. 02 - Rorrich siikow prey” axoron | opomik6w tub dlawikéw w obwodzie | {|_| stojana stosuje sig bardzo rzadko. eee 16 Rys. 227. Zaletnode wspélezynnika mocy srepihervmalicmory sinikGw Katko- St indategch od ons wych zalezy w duzej mierze od ich obcigzenia. Zaleznos¢ ta zostala pokazana na rys. 2.27 dla réénych znamionowych wspélezynnikdw mocy. Nalezy wige zwrécié uwage prey doborze silnikéw do lurzadzeri napedzanych, aby silniki te pracowaly odpowiednio obciqdone. Pray rozruchu wspétezynnik mocy silnika jest znacznie mniejszy od znamionowego. Mozna go obliczyé 2 wzoru 1%, = 608.9, = (= 10,025 4) 2.13) 101pry czym: cos p, = wsplezyonik mocy pr2y obcivenin, znamiono- ae a a] 3 aaa aanasa 5, — posizg znamionowy, a| 4 ty = sprawnogé znamionowa, : Fe I,,=1,/Iy_ — stosunek pradu rozruchowego do znamionowego, afss8e8s esses eeenal M7, = M_/M, ~ stosunek momenta rozruchowego do znamni { < 4| eees SS555 wwego. | i ‘Wartosé wsp6lezynnika mocy przy rozruchu zawiera sig w granicach od 0,1 =| dla duzych do 0,4 dla malych silnikéw. i Podstawowe parametry technicane silnik6w indukeyjayeh klatkowych seri [| Sf zestawiono w (abl. 2.42 4 2.43. g “Tblicn 242 Dane znarionowe tréfazowych silaikéw indukeyjayeh Mlatkowyeh powszechnego stosowania 2] | ih | Te sinita | vy [tobotniny| cay | eh | conte | Me eee fsroosx [us | ams [as | 7 | om | sa 26 fsrsovz-« | 22 | 2s0 | as | a2 | oss | os 29 stio2-« | 30 | 20 | oe | a2 | sr | 20 as stiramak | 40 | 2900 | sa | as | os7 | 20 25 fstisasaa| ss | a0 | i | a6 | os | 33 23 stiszsapx| 75 | 2900 | we | srs | oss | 5 2s sroosax | 1a | mis | 29 | 74 | 079 | a7 22 srooek | is | wis | a7 | 7 | on | sa an stioo-aac| 22 | a0 | s2 | ao | oso | 57 25 stioocanx| 30 | 120 | 70 | st | os | 60 30 S112 ao | wo | 89 | ss} om | a7 25 stiastx | 5s | uss | wa | ss3 | ost | a7 29 7s | vaso | isa | 7s | oss | 70 ar sroas.cx | 75 | 90s | 23 | 7 | on | 3a 19 srooex | i | 90s | aa | as | om | 37 21 strove | 1s | 930 | «0 | 76 | o7s | as 2a stimex | 22] 050 | 53 | 7 | on | 49 2A stisasex | 30 | 90 | 63 | ss | oss | 55 ar srisama-k| 40 | 940 | a6 | 4 | oss | 58 28 stiamenx| 55 | 950 | uo} as | os | os jstoosex | 037 | oo | ta oss | 30 stoovsx | 05s ‘9 06s | 30 st1o0.-#A-K | 075 24 ost | 33 st ioot-aB-x | 1 at og | 36 stinmex | 13 43 on | 39 sriasex | 22 56 075 | so staamex | 30 | no | 73 on |_so 102 1, orm | 8, lesa Podstawone paramery tecnica slik indukeragch seri St ay a “1p sna ‘Srims2a Stinson StIeN2A, stient2e se1aL2 shine 10324.3, SILNIKI INDUKCYJNE PIERSCIENIOWE Stosowanie silnikéw Klatkowych jest exgsto ograniczone, np. w urzadzeniach o cigékim rozruchu, ze wagledu na maly moment rozruchowy i duzy prad rozruchowy. Motna wprawdzie w takich preypadkach stosowaé silniki 0 wigk- saych mocach, ale prowadzi to do abnitenia wspélezynnika mocy i zwigkszenia kosat6w. Takée zbyt duty prad rozruchowy wplywa niekorzysinie na przebieg rozruchu i pracg innych odbiornikaw. Z. tych wegled6w stosuje sig silniki indukeyjne piericieniowe, ktére pozwalaja poprzez. wlaezenie: w obw6d wimika rezyslor6w uzyskaé zwigkszenie momentu rozruchowego przy jednoczesnyim _zmnigjszeniu pradu. Wymagaja one jednak stosowania rozrusznika, co powod Je awviekszenie kosai6w. Pray wiasciwie dobranych rezystancjach rozrusznika modna otreymaé oczckiwany praebieg charakterystyki moment6w (rys. .28) Rys. 228, Charakterystyki momentu obrotowego slnika indukeyjnego pirsceniowego pray 162 yeh warttciach rezystangji w obwodzie wimika; R, > Rp > Ry > R, Ry ezystancja winks i pradu. Prad rozruchowy w tych silnikach nie praekracza zwykle 2,51, a wspélezynnik mocy pray rozruchu zawiera sig w granicach od 0,6 do 0,7. Po zakoriczeniu rozruchu zwiera sig uzwojenie wimika specjalnym urzadze- niem oraz podnosi szczotki i silnik pierscieniowy pracuje wtedy jak silnik Klatkowy. 244, SILNIKI SYNCHRONICZNE, Silniki synchroniczne maja duzo mniejsze zastosowanie nit. silniki indukeyjne, a to ze wagledu na znacznie trudniejsza eksploatacje spowodowana Kto- potliwym rozruchem i wigksza liceba czgsci wymagajacych konserwacji Zaleta tych silnikéw jest stata predkosé obrotowa i modliwose regulacii ‘w szerokich granicach wartosci wspolezynnika mocy. Z tych tex wzgled6w 104 praktycznie stosuje sig te silniki © mocach od kilkudziesigciu kilowat6w do ilk megawat6w. Nalezy pamigiaé, Ze moment obrotowy silnikéw synchronicznych zalety od wartosei napigcia. Przy obnizeniu napigcia moment obrotowy moze staé sig mniejszy od momentu oporowego. Silnik w6wezas wypadnie z synchronizmu i zatrayma sig, Moment rozruchowy silnik6w synchronicanych jest prawie réwny NajezgSciej stosuje sig rozruch asynchroniczny, ktéry polega na wykorzystaniu dodatkowego wzwojenia umieszezonego w nabiegunnikach magnesnicy, po- dobnego do uzwojenia wirnika silnika Klatkowego. Po osiqgnigeiy, predko: obrotowe} zblizone} do synchronicene} zostaje whaczone webudzenie sil i silnik wpada w synchronizm, Wartosé wspétezynnika mocy silnika synchronicznego jest zmienna i za lety od pradu webudzenia silnika. Pray sifniku niedowzbudzonym wspélezyn- sik mocy ma charakter indukeyjny, a pray silniku przewzbuclzonym — pojem- nosiowy. Wartosé wspétezynnika mocy pojemnosciowego zale?y od mocy wabudnicy i zakresu regulacji jej napigcia oraz ograniczona jest przez dopusz- exalng wartosé pradu webudzenia silnika, Duza zmiennosé wspétczynnika mocy silnik6w synchronicznych jest wykorzystywana do kompensacji pradéw biemnych, 2.5. URZADZENIA ELEKTROTERMICZNE, 25.1. WIADOMOSCI OGOLNE Blektryczne urzadzenia grzej sq obok silnik6w i Zédel Swiatha najezeseiej spotykanymi odbiomikami enetgii elektrycznej w preemysle, gospodarstwach domowych i rolnictwie. Najwieksze pod wagledem mocy urzadzenia grzcjne stosuje sie w przemyste ciezkim — hutnictwie. Rozpowszechnienie uzadzen celektrotermicznych wynika z wielu ich zalet, a mianowicie: — latwosei regulacji temperatury, = braku produktéw spatania; — modliwosci szybkiego uruchamia W urzadzeniach elektrotermicanych wykorzystuje sig nastepujace metody otrzymywania ciepta: oporowe, elektrodowe, lukowe, indukcyjne, pojemnosciowe, promiennikowe, clektronowe i plazmowe. Podsiawowe dane tchnicene wybranyeh urzadze lektronicanyeh podano w tabl, 2.44 1 2.45, a ; gi 105‘Tabla 248 Dane mamionowe wybranyeh ureadzes elektrotermiczaych ; “abiea 248 Sal seelsaga| seggsegegs|aasagg''|' ' | Dane lechniczne generatoréw lampowych i maszynowych praetwornic eestotliase: 2 ee ‘Geneaor | 20] wes] wec-00] wre 330] Gis.10| isso : ipiszasixe |v | axawo | 3380] 3380 | 322300 [> «003x300 Iolecdssea ag sf = m| 0 | 0 | » | 0 | » |_2 (|SSE)aaae 23 o | Saecpabiomm cymes [aw |e [a | ies [gos | - : | [oe pobirna pron [- = |= - [sie : | [wgteynaizoney [= [aa | os | os [os | - | - 4 Moca | aw | 30 [30 | 100 | 20 | 10 Es RRA ARARARRR Bal = a3 B z 98338 88 a3 Napigcke V_| 4oora00 | aoovsoo | 4oarso0 | 800; 1500] ~ = | EE crstlina wel s | s [5 | im2s | woos | ome #_|9aa] Sage S8SS88888 is agg ae ange geesl@%eg | 2.5.2. URZADZENIA GRZEJNE OPOROWE PaLEE LEE 338 2 alanic teh ureadzes polega na wykorzystani ciepla wywigeanego waku- gale tek przeplywu Pradu w opomikach lub w samym materiale nagrzewanym. ase [al _.| Urzadzonia grcjne tego (ypu maja moce od Kilkudziesigeiu watGw (urzadz : a le eel pert leet ore erga 4 sav vuva vnveered eee ©}, a tym sammy temperature, regulije sie ajezesci) przer crymnose Iere- Paha SBReeUEes gee i ay Hl u wowe ib 24 pomocs trasformatorsw repulacynyc. i pee edad imiana napicia na zaciskach ‘ych urzqdzeh powoduje zmiang mocy pos Ws ee ” one regulacj¢ temperatury, to 2miany napiecia wplywaja jedynie na ee wandedesled estos i czas zalgezenia element6w przjnyeh. 4 alsa sg el Hrady rozichowe wa patel oporongch w prayileiy sw sm zmamonowym, a waplesyaik macy Jest pratymie ny je — aed 1 rypadk zai uadnin pser vantomair vase wpa deadaaaas au a ai ory ote casi arses mote BC mn geass 853) eee SER EEESR EE bila i i . Fi 4 : a. df 25.3. ELEKTRODOWE URZADZENIA GRZEJNE ve lie , |e isee Urandzonia tego : Jace i + gage 0 typu wykorzystuja cieplo wydzielajace sig pray prey Ale ie Je Sle |eea8 prada w elektroiach, W pratiee many do esynices & nesepdaet see a a gad eich. xy do ezynicnia 2 nasepujacynt urea ¢ [2 G ee ala thal , Bb 8 |e ledges ~ kotly elektrodowe stuzace do podgrzewania i odpan i i é a {a : 4 g|8 i $4 cy od 10 kW do kilkunastu ea enna ile lad i i i i ~ Samy slekoiyezne sac do ogzovania kane soliyeh, do powiere 5 obrsbki cieplnej metal o mocy do stukilkudziesivi kilowatSw, 107= termoelektrolizery, w kt6rych elektrolizie poddawane sq roztopione tym amym pradem, ktéry powoduje elektrolizg, sole, wodorotlenki lub miesza- niny soli i tlenkéw. Metods tq otreymuje sig aluminium, magnez, wap 2.54, PIECE LUKOWE Piece tukowe 0 nagrzewanin posrednim wykorzystuja cieplo wytworzone w Ii- ku do topienia metalu znajdujqcego sig w Komorze, w kt6rej pali sig tuk. Nac tomiast w piccach o nagrzewaniu bezposrednim fuk elektryczny wytwarza sig bezposrednio migdzy metalem, ki6ry jest jedna elektrodg i waleem grafitowym stanowiqeym druga elelirodg. Do zapalania i utrzymania tuku potrzebne jest napigcie okolo 100,V,, co powoduje koniecznosé stosowania specjalnych trans formatoréw duzych mocy zasilanych z sieci wysokiego napigcia Piece lukowe naleta do odbiomiksw energi elekiryezne} 0 bantzo zmiennym poborze mocy. Zuvarcia powoduja zwigkszenie obciazenia do dwa- i trzykrotne} ‘wartosci znamionowej. Prad pobierany przez piece tukowe jest pradem odkszta- ,conym. Wspélezynnik mocy w ezasie pracy normalne} wynost ok. 0,6520,8 2.5.5. PIECE INDUKCYJNE Piece indukeyjne rdzeniowe nagrzewaja metal, ktéry spelnia role drugiego uuzwojenia transformatora, pradem powstajacym w tym metalu wskutek induk- Gli. Piece te sq zasilane 2 sieci niskiego napigcia 0 czgstotliwosci 50 Hz tub ‘wysokiego przez transformator Iub autotransformator regulacyjny. Piece mate} mocy (de 200 kKV-A) zbudowane sq jako jednofazowe, a wigkszych mocy = W ukladzie Scotta. Uklad tr6jfazowy jest stosowany dosyé rzadko. Wspélezyn- nik mocy jest rzedu 0,5, co powoduje koniecznosé stosowania baterii konclen- sator6w. Piece te sq nieczule na zmiany napigcia, poniewaz sq zasilane przez transformatory regulacyjne. : Piece indukeyjne bezrdzeniowe nagrzewaja metal w nich zawarty pradami wirowymi duzych czgstotliwosei powstajacymi w samym metalu. Zasila sig je z sieci niskiego lub wysokiego napigcia za postednictwem maszynowych prec twomnic ezestotliwosei. Wspdlezynnik mocy jest bardzo maly, rzedu 0,05=0,15 i zmusza do stosowania baterii kondensatorw réwnoleglych. 2.8.6. POJEMNOSCIOWE URZADZENIA GRZEJNE W urzadzeniach tych cieplo wytwarzane jest bezposrednio we wsadzie, kt6- rym jest dielektryk, pod wplywem pola elektromagnetycznego wielkicj czesto- tliwosei, Efekt grzejny jest wywolany dwoma czynnikami, a mianowicie prae~ plywem pradu przewodzenia oraz zjawiskiem polaryzacji. Ze wzgledu na wiaseiwosci wsadu (dielektryk) ezynnikiem decydujgeym o nagrzewaniu jest ajawisko polaryzacji, a wydzlelone cleplo jest cleplem strat diclektrycznych. 108 Nagrzewanie pojemnosciowe jest wykorzystywane min, do obr6bki ciepl- rej tworzyw sztucznych, suszenia drewna, tytoniu i owocdw, pasteryzacji ar- tykul6w spozywezych, sterylizacji opatrunk6w i zastraykéw itp. Pojemnoscio- we uradzenia graejne zasilane sq z generatorsw elektronicznych 0 cz@sto- tliwosei do kilkudziesigcin megahereéw i o mocach 0,5+500 kW. 25.7. URZADZENIA GRZEJNE PROMIENNIKOWE, sida dzialania promiennikowego wkladu grzeinego polega na pochlanianiy prez. wsad energii promienistej emitowanej przez promienniki w nasmie pod- czerwieni i zamianie tej energii we wsadzie na ciepto. Zrédlem promicnio- wania podezerwonego jest w praktyce element grzejny oporowy, prey czym najezgSciej stosuje sig promienniki lampowe. Metoda promiennikowa jest sto- sowana do nagezewania powlok lakierowanych w celw ich wysuszenia { utw: dzenia, suszenia proszkéw i ziama oraz rozmrazania ladunkéw, np. weg Moe uregdzenia promiennikowego zaledy od liceby zastosowanyeh promienni- kw i ich mocy jednostkowej, 25.8. PIECE ELEKTRONOWE W urzadzeniach tych wykorzystuje sig efekt nagrzewania anody bombardowa- nej wigzka elektronéw emitowanyeh przez goraca katodg w komorze proZinio- we), Emitowane przez katode elektrony sq rozpedzane w polu elektrycanym i po odpowiednim uformowaniu za pomoca uktadsw elektrycznych i magnety- canych w wigzke, kierowane na wsad. Piece elektronowe sq stosowane do (opienia i rafinacji metali trudno topliwych lub aktywnych chemicznie, takich Jak woltiam, molibden, tantal, uran, a takze stali specjalnyeh najwyzszej jako- Sci. Napigcie preyspieszajyce elektrony nie przekracza wartosei 40 kV. Moc Piecéw elektronowych zawiera sig w przedziale od kilku kilowat6w do 3 MW, 2.6. INNE ODBIORNIKI ENERGI ELEKTRYCZNEJ 2.6.1. PROSTOWNIKI W przemysle metali nietel noS€ stosowan laznych i w przemyste chemicznym istnieje koniecz- radu stalego do processw elektrolizy czy termeclektrotizy. Spo- tykane sq réwniez dosyé czgsto praypadki zasilania pradem stalym zespol6w napedowych, za posrednictwem prostownikéw. Zespoly prostownik6w o stosunkowo malych mocach nie powoduja powazniejszych probleméw w pracy sieci. Je- ‘eli moce zespol6w prostowniczych sq znaczne, moga one wplywaé niekorzyst- nie na prace sicei zasilajqce} pracz. wprowadzante wy2szyeh harmonicenych, 109Wystepowanie wyészych harmonicznych zalety w gl6wne} mietze od liczby faz ukladu prostownikowego, od kala komutacji, charakteru obcigzenia po stronie pradu wyprostowanego i urzadzesi wygledzajaeych. Read harmonicz~ rych w zaleznosei od liczby faz ukladu prostownikowego wyraza zaleznosé he npat eu natomiast wartogé skuteczna pradu /-tej harmoniczne} 4 2.15 eS 13) Im wieksza jest liczba faz ukladu prostownikowego, tym mniejsze sq watt skulecene wy2szych harmonicenych wystepujacych w sieci pradu preemienne- go. Wystepowanie wyészych harmonicznych pradu prowadzi do odksztatcenia Krzywej napigeia. Znieksztalcenie krzywe] napigcia wywiera ujemny wplyw na inne odbiorniki Obsenie ezolowe miejsce wSréd urzadzeit prostownikowych zajmuja. prostowniki pélprzewodnikowe. Sq to prostowniki krzemowe, germanowe i scle- owe. Charakteryzuja sig one sprawnoscia powyzej 90% oraz wspélezynni- kiem moey wigkszym od 0,9. ZENIA SPAWALNICZE, nym rozxdenia sig spa W spawalnicuwie elekiry je lukowe i zgrzewanic oporowe. Do spawanin lukowego ezgsciej stosuje sig prad staly wytwarzany w prad= cy pradu stalego napedzanej silnikiem pradu praemiennego. Spawarki pradu lego mimo zmiennosei obeiazenia nic wywieraja wiekszego wplywu na cg sicei zasilajqce} ze waglgdu na pewna bezwladnosé silnika i nic sq bardzo wradliwe na wahania napig Spawarki transformatorowe na prad przemienny sq wrazliwe na wahania napigcia w sieci, Kure wplywaja ‘ujenmie na jakos6 spawania, $4 one s6wniek prayceyna zmacznej 2 obciazenia. Ponadto spawaski transformatorowe jednofazowe powoduja asy- mettig obciaiznia sieei Zernowarki prone sq to urzadzenintrnsformatorowe, w ktych wee nic wiéme jest zwarte praez. zgrzewane clementy. W czasie pracy powoduja fone wystepowanie duzej liczby udaréw pradowych wplywajacych nickorzyst- nie na sieé zasilajaca, Zerzewarki budowane sa jako jednofazowe, co powo- dduje asymetrig obeigzenia sieci. Sq bardzo wratliwe na wahania napigcia Warunkiem otrzymania dobrego zgrzewu jest utrzymanic.stalego. napicia zasilijacego zgrzewarke 110 3. Sposoby uldtadania przewod6w i kabli Obowigzujqce w kraju przepisy nie precyzuja w sposdb jednoznaceny, w jaki sposdb w danych warunkach powinna byé wykonana instalacja élektryczna, Nalegy w kazdym przypadku ustalié prawidlowy sposéb wykonania instalacji, dostosowujge sig do aktualnych mozliwosei matcrialowych, Wybierajae spos6b ulozenia przewod6w i kabli nalezy wzigé pod uwage nastepujgce okolicznosc 1, Instalneje elektryczne na podporach izolacyjnych (izolatory, galki lub rolki porcelanowe oraz podkladki izolacyjne) s3 instalacjami historycznie naj- starszymi. Jest to najtariszy spossb wykonywania instalaeji, prosty w obshi- ze, charakteryzujacy sig latwq wymiang przewoddw. Wada tych instalacji jest mala odpomosé na uszkodzenia mechaniczne oraz koniecznoSé zacho- wania odpowiednich odleglosci miedzy przewodami, od écian, urzad: itp. Stosowane sq preewody gole lub jednozylowe izolowane. Ten sposdb tukladania przewod6w ma zastosowanie w pomieszezeniach, w kt6rych iz0- lacja przewodéw mote ulec zniszezeniu, np. w akumulatorniach lub w z0- Kladach przemyslowych, tam gdzie zachodzi potrzeba wykonywania czes- tych zmian w instalaeji lub gdzie zale2y na tatwym i szybkim wykonaniu nowych odgaleziert 2. Ukladanie przewodéw wielozylowych moze byé prowadzone nad tynkiem inki nosne, Konstrukeje itp, na tynku i pod tynkiom. Preewody wielozytowe drigki swe] zwarte} konstrukeji nadaja sig szczeg6tnie do wykonywania instalacji na tynku. Starannie wykonana instalagja tymi przewodami na tynku hie szpeci pomieszezef. Do prowadzenia przewodéw w ciagach wiclokrot- ych mozna stosowaé korytka z aluminium lub ze stali ocynkowane}. Spo- ‘s6b ten jest ekonomicznie zasadniony przy prowadzeniu w ciagu wigce) nix 4 przewod6w. Przewody ukladane w korytkach nie musza byé mocowane za pomoca uchwyt6w. Korytka metalowe umotliwiaja réwnied wielowars- ‘wowe ukladanie przewodéw. Pod tynkiem przewody sa ukladane w rurach. \. Uktadanie przewod6w w rurach na tynku zapewnia estetycany wyglad instalaeji, duzq odpomosé na uszkodzenia mechanicane oraz. modliwosé wy- miany przewod6w. Ten system instalacii jest kosztowny i wszedzie gdzi Jest to mottiwe, nalezy budowaé instalagje tarisze, np. wtynkowe. Ukl nic przewod6w w rurach pod tynkiem jest powszechnie stosowane w zi Kiadach przemyslowych. Rury stalowe uklada sig w podtodze lub stropie 1ww betonowych ezesciach budowli w czasie zalewania betonu, Do rur weiy ga sig pOtniej preewody. 4, Ukladanie przewodéw w tynku stosuje sig przede wsaystkim w budownie- twie mieszkaniowym i ogdlnym (szkoly, szpitale, kina, teary, pomieszezenia biurowe itp.). Instalacje wtynkowe stosuje sie rownicd ‘w zakladach przemyslowych, leez przewadnie w obiektach nieprodukeyjnych, 5. Ukladanie przewod6w podpodiogowych umotliwia preylaczanie urzadzei do gniazd wtyezkowych elektroenergetyeznych, Kompuierowych i teleko- ‘munikacyjnych znajdujqcych sig w podtodze. Te systemy majy zastosowanie w bankach, budynkach administracyjnych, Iaboratoriach itp. Systemy kanalowe, w ktGrych uklada sig praewody, moga byé instalowane w wars- {wie betonu (szlicheie) lub warstwie nosnej stropu. 6. Preewody oporowe grzejne moga byé ukladane: = na zaizolowanym cieplnie stropie pod wykosiezeniowa warstwa podto- iw celu realizacji ogrzewania podstawowego lub dogrzewania pomieszczef, = na zewnatiz w celu przeciwoblodzeniowym oraz do rozpuszezania Snie~ gu (schody, podjazdy do garazy, chodniki, tarasy itp.) — w seklamiach do podgrzewania gleby, = w prasmysle w colu graania i zabezpicczania przed zamarzaniem rur wodnych, zbiomik6w, rozmrazania chlodn itp. = wewnatrz lub na zewnatrz rur jako zabezpieczenie preed zamarza wody lub écieksw. 7. Instalacje wykonane przewodami szynowymi stosuje sig do zasilania od nikéw elektrycznych, jesli preewidywane sq ezeste zmiany ich ukladu. Stale polaczenia maszyn 2 siecia zasilajqea za pomoca kabli lub przewodsw tulrudniajg ich preestawienie. Praewody szynowe wykonuje sig w postaci faczonych 22 soba gotowych element6w. Od preewoddw tkich moda prowadzié odgalgzienia za pomoca skrzynck bezpiecznikowych zainstalows- nych bezposrednio na preewodach. Przewody szynowe sa wykorzystywane r6wniez. w zakladach preemyslowych do zasilania i jednoczesnego mocows nia opraw oswietleniowych. 8. W budownictwie mieszkaniowym, w kt6rym Sciany wykonywane 2 cegly zastapiono prefabrykowanymi clementami betonowymi i lekkimi éeiankami dzialowymi z reguly nietynkowanymi, tradycyjne metody wykonywania instalacji elektryczne) (pod tynkiem lub w warstwie tynku) okazuja sig niemodliwe do realizacji. Technologie wznoszenia budyakéw dopuszezaj, w zasadzie nastepujace sposoby wykonywania instalaci = zatapianie rur i puszek w procesie produkeji prefabrykatw w fabryce doméw lub w procesie wenoszenia budynku 0 konstrukeji monoltyezne) na budowie, a nastepnie weigganie przewod6w i instalowanie spragtu w fazie robét wykofiezeniowych budynku; — wykonanie instalaeji na powierzchni sian za pomoca listew elekro- instalacyjnych 2 worzyw szaueznych (przypedlogowe, sclenne I elemen- 12 ty do laczenia listew); w tym systemie instalaeji preewody ukladane sq W lstwach, @ ospraet instalaeyjny umieszcra sig bezpostednio obok stew; ~ wykonanie pewnych fragmentéw instalaeji w postaci listwowej, pozostale © postaci instalaeji zatapiane). Z reguly tylko pionowe odeinki tur poly. czonych z puszkami zatapia sig w okreslonych miejscach w plytach Sciennych, natomiast wszystkie pozostale fragmenty, tzn. poziome ciagi instalacji, mieszcza sig w listwach elektroinstalacyjnych, 9. W budownictwie mieszkaniowym jednorodzinnym w zale2nosei od techno- logit wykonania budynku przewody moga byé ukladane w rurach 2 PCV od tynkiem, w listwach elektroinstalacyjnych, w tynku lub nz wierzchu (preewody wielozytowe), a nawet nickiedy spotyka sig fragmenty instalacji ‘atapiane}. 10. Uktadanie kabli jest zagadnienicm obszernym, wykraczajgeym poza zakres skryptu. Oméwimy tylko sprawy zwigzane z ukladaniem kabli w budynkach oraz.na terenie zaklad6w przemystowych. Kable moga byé ukladane w bez oslony lub w ostonie, po wierzchu na scianach, stropach, w kanatach, W ziemi Kable uklada sig w przygotowanym uprzednio wykopie na podsyp- ce z piasku i zasypuje piaskiem i ziemia, chronige je warstwa cegly, rurami albo specjalnymi oslonami ceramicznymi lub betonowymi. Trasa kabli lo- Zonych w ziemi powinna byé na calej dlugosci i szerokosei omnakowana za pomoca pasa folii x tworzywa sctucznego, ulozone) co najmniej 25 em nad Kablem. W budynkach kable zawieszamy na Seianach, stropach, konstruk- ciach itp. na odpowiednich uchwytach wzglednie polkach, Moga byé rw- nied ukladane w speojalnie wykonanych w tym celu kanalach w podtodze. ‘Trasg kabla nalezy ustalié, biorge pod uwage nastepujace okolicenosci: ~ liceba skrzyZowar i zblizedt kabla na trasie 2 innymi urzadzeniami oraz liczba przejéé przez éciany, stropy i inne preeszkody powinna byé liwie mata, — prowadzenie kabli preez pomieszezenia i strely zagrozone wybuchem lub potarem nalezy ogranicayé do kabli zasilajaeyeh urzqdzenia w tych pomieszezeniach lub strefach, — odprowadzanie ciepta z kabla do otoczenia n nalezy unikaé zblizenia kabli do ruro wadlue Scian z przewodami kominowyn = nalezy unikaé prowadzenia kabli w miejscach nastonecznionych, — kabel powinien byé jak najmniej narazony na uszkodzenia mechani i szkodliwe wplywy chemiczne, ~ w przypadku ulozenia kabli w ziemi, trasa powinna przcchodzié wadluz ddrog, ulic lub przez trawniki' w pasach do tego przeznaczonych, ~ kable rezerwowe zaleca sig prowadzié innymi trasamii niz. linie rezerwo- wane, oz © powinno byé utrudnione, 1g6w cieplnych i uktadania kabli me 1134, Montaz elementéw i urzadzeti instalacji elektroenergetyeznych 4.1. PRZEWODY I OSPRZET INS TALACYJNY 4.1.1, WYMAGANIA OGOLNE Pray montaiu instalacji nalezy zachowaé nastepujaca kolejnos = trasowanie, — wykonanie otwordw, wnek, podkui — osadzanie kolk6w stalowych i hakéw, = osadzanie uchwyt6w, = osadzanie puszek i ospregtu, = rozwijanie i prostowanie przewod6w, ‘= ukladanie 1 mocowanie praewod6w, — wprowadzanie do osprzgtu i Igezenie przewodow, rasowanie naledy wykonywaé zgodnie z projektem technicznym instalacji cow7gledniajac konstrukeje budynku oraz zapewniajae bezkolizyjnosé z innymi instalacjami i ciqgami technologicznymi. Trasy przewod6w powinny pracbie~ ‘gué poziomo lub pionowo, a nie ukosnie. Laczenie przewod6w w instalacjach elekiroenergetycznych niezaleznie od sposobu ich ukladania moze byé: nechaniczne, = lutowane, = spawane Laczenie mechaniczne wykonuje sig za pomoca splatania 2yl, spajania posredniego lub za pomoca zaciskw. Splatanie zyl bezpostednic (rys. 4.1) motna stosowaé tylko do kyezenia zy! przewod6w miedzianych o prackrojach ric wigkszych niz. 10 mm [55]. Splatanie 2yt posrednie wykonuje sig za po- roca kapturkéw Igezeniowych, Spajanie zyt posrednie, zwane zaprasowywaniem, jest bardzo rozpowszech- nione i odbywa sig za pomoca Kleszezy lub pras hydraulicznych, Laczenie dwéech Zyl odbywa sig z wykorzystaniem zlgczek do zaprasowywania, a prey laczanio do urzadzei — koficGwek do zaprasowywania. Laczenie za pomoca, 14 nn | zaciskéw wykonuje sig z wykorzystaniem zaciskéw gwintowych, pray ezym. 2yly wielodrutowe nalezy wezesniej ocynowaé w micjscu Igczenia, Eaczenie za a » fa ee al 2 4 | ys. 4.1. Laczenie yt przeward6w bezposredne: 3) pact spate owacezesne dwéch Iezonyeh yh b) przez opatanie wajemne; 1 — izlacja2yly,2~ ayia” pomoca lutowania odbywa sig pray u2yciu specjalnych ziqczek do Iutowanic, Spavanie, jako spos6b taczenia praewod6w, stosuje sie do Iaczenia koficSwek seynowych ~ przewodami i kablami, elementami i W mufach kablowych itp. 441.2. INSTALACJE WYKONY WANE PRZEWODAMI WIELOZYLOWYMI NA UCHWYTACH PO WIERZCHU ‘Trasowanie instalacji nalezy wykonaé zgodnie 2 zaleceniami podanyn w rozdz. 4.1.1, prey ezym dla instalaeji w wykonaniu szezelnym dodatkowo powinny byé spelnione nastepujace wymagania [23]: — odstepy migdzy uchwytami w ciqgach poziomych i pionowych powinny ie wigee} niz 50 cm, = odlegtosé od puszki rozgalgénej do pierwszego uchwytu nie powinna wy- nosié wigeej niz 10 em, — odleglosé od Iqeznika lub gniazda do pierwszego uchwytu nie powinna wy- nosié wigce] nid 8 cm, Uchwyty nalezy mocowaé, w zaletnosi od rodzaju podioda, 21 pomocy gwoddzi, Klejenia, wstrzeliwania kolkGw stalowych, kalk6w rozporowych lub w inny twaly sposdb. Dla instalaeji w wykonaniu szczelnym nalezy dodatko- Wo przestrzegaé nastepujaeych wymagat: — uchwyty powinny byé wykonane z materialu izolacyjnego i takiej konstruk- ji, aby przewéd byl ukladany w odleglosci nie mniejszej nit 5 mm od éciany, = W pomieszezeniach wilgotnych nie nalety stosowaé gipsu do osadzania Klock6w i kotew pod uchwyty i ospraet Osprast instalueyjny nalezy mocowaé za pomoca wkretéw, Stub, nakretck lub w inny trwaly spos6b, pray czym ospraet szezelny, wykonany 2 tworzywa lub deliwa, nalezy preytwierdzié co najmniej dwoma srubami. Nalety ueywaé whrgtéw do drewna z bem pétkolistym, a nie stozkowym. 5

Niestępski I in - Instalacje Elektryczne. Budowa, Projektowanie I Eksploatacja

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Niestępski I in - Instalacje Elektryczne. Budowa, Projektowanie I Eksploatacja

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like