Ñóäàëãààíû àæëûí ýìõýòãýë

Àðàâäóãààð öóâðàë
© 2005 Ìîíãîëáàíê

Çýýëèéí õ¿¿ã òîîöîí ìýäýýëýõ òàëààðõè çàðèì ñàíàëóóä

̺íãºíèé áîäëîãî ñóäàëãààíû

ãàçðûí çàõèðàë Á.Ýíõõóÿã

Îðøèë

Ýäèéí çàñàã äàõü ãîë ¿íèéí äîõèîíóóäûí íýã íü çýýëèéí õ¿¿ ìºí. Òýãâýë ýíý
õ¿¿ ìàíàé ýäèéí çàñàãò ºíäºð áàéãàà áîëîí ò¿¿íèéã õýðõýí áóóðóóëàõ
òàëààðõè ñýäýâ ìàíàé íèéãìèéí àíõààðàë òàòñàí àñóóäëóóäûí íýã ÿàõ àðãàã¿é
ìºí. Ýíý ñóäàëãààíû àæëûí çîðèëãî íü Ìîíãîëáàíêíààñ îëîí íèéòýä ìýäýýëæ
áóé çýýëèéí õ¿¿ã òîîöîí ìýäýýëýõ àðãà÷ëàëä ø¿¿ìæëýëòýé õàíäàõàä îðøèíî.

Çýýëèéí õ¿¿ã òîîöîí ìýäýýëýõ òàëààð

Ìîíãîëáàíê ººðèéí ñàð á¿ðèéí ìºíãºíèé òîéìäîî áàíêóóäûí òºãðºã áîëîí

âàëþòûí çýýëèéí æèãíýñýí äóíäàæ õ¿¿ã çàðëàäàã. Äýýðõ õ¿¿ íü 2005 îíû 9
ä¿ãýýð ñàðûí áàéäëààð òºãðºãººð æèëèéí 30.5 õóâü, âàëþòààð æèëèéí 16.2
õóâü áàéíà. Ýíý íü ºíãºðñºí 8 äóãààð ñàðä ìàíàé àðèëæààíû áàíêóóäààñ
õàðèöàã÷äàà îëãîñîí çýýëèéí õ¿¿ã îëãîñîí çýýë òóñ á¿ðèéí ä¿íãýýð æèãíýæ
òîîöñîí õ¿¿ òºãðºãººð æèëèéí 30.5 õóâü, âàëþòààð æèëèéí 16.2 õóâü áàéíà
ãýñýí ¿ã. Çýýëèéí õàðèëöààíä áàíê çýýëäýã÷ õî¸ð äºíãºæ îðîõ ¿åèéí, áàíê
çýýëäýã÷ýýñ àâàõààð óðüä÷èëàí òîõèðîëöñîí çýýëèéí õ¿¿ã Ìîíãîëáàíê ñàðûí
ìºíãºíèé òîéìäîî çàðëàí ìýäýýëäýã.

ͺ㺺 òàëààñ Ìîíãîëáàíê àðèëæààíû áàíê á¿ðýýñ ºíãºðñºí æèëèéí îðëîãî

çàðëàãûí ìýäýýã õ¿ëýýí àâäàãò òóõàéí æèëäýý áàíê çýýëäýã÷ýýñ áîäèòîé
òºë¿¿ëæ àâñàí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãûí ìýäýý áàãòäàã. Ýíý ìýäýýí äýõü õ¿¿íèé
îðëîãûã òóõàéí æèëèéí çýýëèéí ýõíèé áîëîí ýöñèéí ¿ëäýãäëèéí àðèôìåòèê
äóíäæàä õóâààõàä áàíê òóõàéí æèëèéí çýýëýýñýý áîäèòîéãîîð îëæ àâñàí
õ¿¿íèé ò¿âøèí òîîöîãäîíî.

2003, 2004 îíóóäûí àðèëæààíû áàíêóóäûí æèëèéí îðëîãî çàðëàãûí ìýäýýíèé

õ¿¿íèé îðëîãûã çýýëèéí òóõàéí îíû ýõíèé áîëîí ýöñèéí ¿ëäýãäëèéí
àðèôìåòèê äóíäæàä õóâààí çýýëèéí áîäèò õ¿¿ã áàíêíû ñàëáàðûí õýìæýýãýýð
Õàâñðàëò 1-ä òîîöîí çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿òýé õàðüöóóëàâ.

Õàâñðàëò 1-ýýñ ¿çýõýä ìàíàé áàíêóóäûí õàðèëöàã÷ààñ àâàõààð àíõ òîõèðñîí

áîëîí õýðýã äýýðýý çýýëäýã÷ýýð òºë¿¿ëñýí õî¸ðûí õîîðîíä 7 îð÷èì íýãæèéí
çºð¿¿ áàéñàí íü 2003, 2004 îíóóäûí õóâüä àæèãëàãäàíà. ßìàð ÷ áàéñàí àíõíû
òîõèðîëöñîíîîñ äîîãóóð çýýëèéí õ¿¿ã áàíêóóä àâäàã íü ýäèéí çàñàã äàõü
çýýëèéí õ¿¿íèé ºíäºð äàðàìòûí òàëààð ÿðèëöàõûí ºìíº áîäèò áàéäàëä
îéðõîí òîîã õààíà õààíà õýðýãëýæ õýâøèõ ¸ñòîéã äýýðõ õàâñðàëò àíõààðóóëæ

1
áàéíà. Èéìä Ìîíãîëáàíê áàíêóóäûí çàðëàñàí çýýëèéí õ¿¿ã ñàð òóòàì
ìýäýýëýõýýñ ãàäíà áàíêóóäûí áîäèòîé îëæ àâ÷ áàéãàà çýýëèéí õ¿¿íèé ò¿âøèíã
ìºí ìýäýýëæ õýâøèõ íü ç¿éòýé ñàíàãäëàà.

2005 îíû 9 ä¿ãýýð ñàðûí áàéäëààð áàíêíû ñàëáàðò íèéò çýýëèéí ¿ëäýãäëýýðýý
ýõíèé 9 áàéðò îðñîí àðèëæààíû áàíê á¿ðýýð çýýëèéí çàðëàñàí áîëîí áîäèò
õ¿¿íèé çºð¿¿ã 2003, 2004 îíû æèëèéí ýöñýýð òîîöîí õàâñðàëò 2-10-ò ¿ç¿¿ëýâ.
2003, 2004 îíû ÿâöàä Ìîíãîëáàíêèíä áàíêóóäààñ èð¿¿ëäýã îðëîãî, çàðëàãûí
òàéëàíãèéí õýâ ìàÿãò ººð÷ëºãäºæ áàéñàí òóë çýýëèéí õ¿¿íèé ìýäýýã ò¿¿âýðëýõ
àðãààð áàíê íýã á¿ðýýð ãàðãàñàí. Òóõàéëáàë 2003 îíû áàíêóóäûí îðëîãî,
çàðëàãûí æèëèéí òàéëàíãààñ õ¿¿ãèéí îðëîãî ãýñýí ç¿éë àíãèàñ çºâõºí
“çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî, õóãàöàà õýòýðñýí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî” ãýñýí õî¸ð
ç¿éë àíãèéí íèéëáýðèéã ñóäàëãààíä àøèãëàí ÇÃ-ûí ¿íýò öààñ, Ìîíãîëáàíê
áîëîí áóñàä áàíêíààñ àâñàí õ¿¿ãèéí îðëîãî, áàíê õîîðîíäûí çàõ áîëîí
ãàäààäûí áàíêíààñ àâñàí õ¿¿íèé îðëîãî çýðãèéã îðõèñîí áîëíî. 2004 îíû
áàíêóóäûí îðëîãî, çàðëàãûí æèëèéí òàéëàíãààñ çýýëèéí õ¿¿ãèéí îðëîãî ãýñýí
á¿ëãýýñ Ìîíãîëáàíê, áóñàä áàíê ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãààñ àâñàí õ¿¿ã õàñ÷
òîîöñîí.

̺í çýýëèéí áàãöàä íü âàëþòààð îëãîãäñîí çýýë ºíäºð õóâüòàé Ãîëîìò,

Õóäàëäàà õºãæèë áîëîí ×èíãèñ Õààí áàíêóóäûí õóâüä âàëþòààð çàðëàñàí
õ¿¿ã áîäèò õ¿¿òýé äàâõàð õàðüöóóëàâ.

Çàðëàñàí õ¿¿íèé ò¿âøíýýð òºãðºãèéí çýýëèéí õóâüä Ãîëîìò, Õóäàëäàà õºãæèë,

âàëþòûí çýýëýýð ×èíãèñ Õààí áàíê õàìãèéí áàãà ò¿âøèíä õ¿¿ãýý çàðëàäàã íü
õàðàãäàæ áàéíà. ×èíãèñ Õààí áàíê çºâõºí âàëþòûí çýýë îëãîí ò¿¿íèé õ¿¿ãýý
2003 îíä æèëèéí 12.4 õóâü, 2004 îíä 11.4 õóâèàð çàðëàñàí áàéâ. ͺ㺺òýéã¿¿ð
áè÷èë çýýëýýð ìýðãýæäýã ÕÀÑ, ÕÀÀÍ áàíêóóäûí çàðëàñàí õ¿¿ áóñàä
áàíêóóäûíõààñ ºíäºð, ñàðûí 3-3.5 õóâü áàéãàà íü ýíý áàíêóóäûí áè÷èë
çýýëèéí ºíäºð ºðò㺺ð òàéëáàðëàäàã. Òºãðºãèéí çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿íèé
îãöîì áóóðàëò Óëààíáààòàð õîòûí áîëîí Çîîñ áàíêóóä äýýðõ 2 æèëèéí
õóãàöààíä àæèãëàãäñàí. Çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ íü ºññºí öîðûí ãàíö áàíê íü
ÕÀÀÍ áàíê áàéíà: çàðëàñàí õ¿¿ íü 2003 îíä æèëèéí 36.5 õóâü áàéñíàà 2004
îíä æèëèéí 39.2 áîëîí ºññºí.

Âàëþòûí çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ã àâ÷ ¿çýõýýð áàíêóóäûí õîîðîíäûí õ¿¿íèé

ÿëãàà ýðñ áóóðíà. Âàëþòûí çýýëèéí õýìæýýãýýð ñèñòåìäýý òýðã¿¿ëäýã Ãîëîìò,
Õóäàëäàà Õºãæëèéí Áàíêóóä çàðëàñàí õ¿¿ãýý ààæìààð áóóëãàñàí áàéõàä
×èíãèñ Õààí áàíê òîãòìîë ò¿âøèíä áàðüæ èðæýý.

Áàíê á¿ðýýð ¿çýõýä çàðëàäàã áîëîí òºë¿¿ëäýã çýýëèéí õ¿¿íèé çºð¿¿ äýýð
èõýýõýí ÿëãàà áàéãàà íü õàðàãäàíà. Àíîä, Õóäàëäàà õºãæèë, ÕÀÀÍ, Ìîíãîë
øóóäàí áàíêóóäûí õóâüä äýýðõ çºð¿¿ õàìãèéí ºíäºð ò¿âøèíä áàéíà. ßëàíãóÿà
ÕÀÀÍ áàíêíû õóâüä çàðëàäàã, òºë¿¿ëäýãèéí çºð¿¿ õî¸ð æèë äàðààëàí 3.1
áîëîí 8.5 íýãæ ãàð÷ýý. Õàìãèéí ºíäºð áîäèò õ¿¿òýé áàíêààð ÕÀÑ áàíê
øàëãàð÷ ÕÀÀÍ, Çîîñ áàíêóóä óäààëàâ. ×èíãèñ Õààí áàíê çàðëàñíààñàà èë¿¿
ºíäºð õýìæýýíèé õ¿¿ã 2004 îíä õàðèëöàã÷äààñàà àâñíàà 2003 îíä îðæ èðýõ
¸ñòîé áàãàã¿é õýìæýýíèé çýýëèéí õ¿¿ 2004 îíä òºëºãäñºíººð òàéëáàðëàâ.

2
Õàìãèéí çýýëèéí õ¿¿ãýý çàðëàñàí ò¿âøèíä õ¿ðòýë òºë¿¿ëæ ÷àääàã áàíêààð
Çîîñ øàëãàðàõààð áàéíà.

Çàðëàñàí áîëîí áîäèò õ¿¿íèé çºð¿¿ èõ áàéãààã õýä õýäýí ó÷èð øàëòãààíààð
òàéëáàðëàæ áîëíî: òóõàéí áàíêíû çýýëèéí íºõöºë àíõíààñàà çýýëäýã÷èéí
ñàíõ¿¿æñýí òºñ뺺ñ õîë çºð¿¿òýé áàéñíààñ çýýëèéí õýðýãæèëòèéí ÿâöàä áàíê
çýýëèéíõýý õóãàöàà õ¿¿ã ººð÷ëºõºä õ¿ðäýã. Òàòâàðààñ çóãòàõ ¿çýãäýë íü
áàíêóóäûí õóâüä çýýëäýã÷äèéí çýýë àâàõ ãýæ òàíèëöóóëäàã òýíöëèéã àõèí
íóõàæ áîäèò áàéäàëä îéðòóóëàõ ãýæ öàã õóãàöàà àëääàã ñºðºã ¿ð äàãàâàðòàé
áàéäàã. Òóõàéí çýýëèéí ìºí㺠ýðãýëòèéí óðñãàëûã áàíêíû ýäèéí çàñàã÷
àëäààòàé òîîöîëîõ ýðñäýë ÷ áàñ áèé.

Ìîíãîëáàíêíààñ àðèëæààíû áàíêóóäûã øàëãàõ ÿâöàä çàðèì áàíêèðóóä

çýýëèéí ýðãýí òºëºãäºõ õóãàöààã çîðèóäààð çýýëèéí áîäèò áàéäëààñ áîãèíîîð
òîãòîîõ ïðàêòèê èëýðäýã íü çýýëèéã çîõèîìëîîð õóãàöàà õýòðýëòýä îðóóëàí
çýýëäýã÷èä ç¿é áóñ øàõàëò ¿ç¿¿ëýõ çîðèëãîòîé àæ.

Çýýëèéí õ¿¿ã íýõýí òºë¿¿ëýõ àæèëëàãàà íü äóòàãäàëòàé áàéõ ÿëàíãóÿà áàíêíû

äîòîîä àíãèëëààð ÷àíàðã¿éä òîîöñîí çýýëèéã òºë¿¿ëýõ ÿâöàä áàðüöàà
õºðºíãèéã áàíê ººðèéí ìýäýëä àâàõ, ýíý ÷èãëýëýýð ø¿¿õ, ø¿¿õèéí
ã¿éöýòãýëèéí àëáàòàé õàìòðàí àæèëëàõ, áàðüöàà õºðºíãèéã áîðëóóëàõ,
õàäãàëàõ, ºð áàðàãäóóëàã÷äûã óðàìøóóëàõ, õóãàöàà õýòýðñýí çýýëèéí íºõöºë
áàéäëûã äàõèí ººð÷ëºí øèíý÷ëýõ óð ÷àäâàðààñ õàìààðíà.

Çýýë ÷àíàðã¿é áîëîõ òîõèîëäîëä áàíê áàðüöàà õºðºíãèéã ººðèéí áîëãîí

àâàõàä ø¿¿õ, ø¿¿õèéí øèéäâýð ã¿éöýòãýëèéíõýí òºäèéëýí òóñ áîëîõã¿é áàéõ,
òýð áèòãèé õýë äàìïóóðñàí çýýëäýã÷èä õàíäòàé øèéäâýð çàðèì òîõèîëäîëä
ãàðãàõ íü çýýëèéí åðºíõèé ýðñäýëèéã óëàì ºíäºðæ¿¿ëýí õ¿¿ã ºñãºíº.

Îäîîãèéí ìºðäºãäºæ áóé æóðìààð 90 õîíîãîîñ äýýø õóãàöàà õýòýðñýí çýýëèéí

õ¿¿ã òýíöëèéí ãàäóóð á¿ðòãýæ áàéãàà ó÷ðààñ çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãîä îðñîí
çýýëèéí õ¿¿íèé äèéëýíõèéã õóãàöààíäàà áàéãàà ÷àíàðòàé çýýëèéí ºðèéí
¿ëäýãäýë îðóóëäàã.

Ǻ𿿠èõ áàéãààãèéí òýñ ººð òàéëáàðûã ìºí õèéæ áîëîõ þì: çýýëèéí òºñºë
õýðýãæèõèéí õèðýý𠺺ð÷ëºãäºõ ãàäààä äîòîîä îð÷íû íºëººë뺺ð áàíê,
çýýëäýã÷ õî¸ð çýýëèéí ãýðýýíèé íºõöºë áàéäëûã õàðèëöàí òîõèðîëöñîíû
¿íäñýí äýýð óÿí õàòàí ººð÷èëäºã áàéæ áîëíî. Õàðèí èíãýõ íºõöºëä áàíêíû
õóâüä îðîõ, ãàðàõ ìºíãºí õºðºíãèéí óðñãàëûã óðüä÷èëæ òºëºâëºí
çîõèöóóëàõàä èõýýõýí õ¿íäðýë ó÷èðíà.

Áàíêíû ñàëáàðûí ÷àíàðã¿é çýýëèéí õóâü õýìæýýã îëîí íèéòýä Ìîíãîëáàíê

ìýäýýëäýã àðãà áàðèëàà ìºí ýðãýí íÿãòëàõ ¸ñòîé, “÷àíàðã¿é çýýë” ãýäýã íü
çýýëèéã îëãîñîí áàíê çýýëýýð ñàíõ¿¿æñýí òºñºë õýðýãæèõ ÿâöäàà ãàäíà, äîòíûí
íºëººãººð õóãàöààíäàà òºëºãäºõã¿é áîëîõ ìàãàäëàëààð òîîöñîí áàíêíû
ººðèéí äîòîîäûí àíãèëàë áàéäàã, õàðèí õàðèëöàã÷ áîë áàíêíààñ çýýë àâñàí ë
áîë ýðã¿¿ëæ òºëºõ ¿¿ðýã õ¿ëýýäãèéí õóâüä á¿õ çýýë õóãàöààíäàà, ÷àíàðòàé ãýæ
íèéãýìä çàðëàãäàõ íü ç¿éä èë¿¿ íèéöíý.

3
Áàíêíû ñàëáàðûí õýìæýýãýýð áîäèòîéãîîð òºë¿¿ëñýí çýýëèéí õ¿¿íèé õóâü
õýìæýý 2004 îíä 2003 îíû ò¿âøíýýñ ºññºíèéã áàíêóóäûí çýýëèéí àðààñ òàâèõ
íýõýë ÷àíãàðñàí, ýíý îíóóäàä ýäèéí çàñàã õóðäàöòàé ºñ÷ ìàêðî îð÷èí
òîãòâîðòîé áàéñàí, áàíêíû çýýëèéí õîëáîãäîëòîé õóóëü ýðõ ç¿éí àêòóóäûã
áîëîâñðîíãóé áîëãîõ ÷èãëýëýýð Ìîíãîëáàíê Óëñûí Èõ Õóðàëòàé õàìòðàí
àæèëëàñàí çýðýãòýé õîëáîí ¿çýæ áîëíî.

Ýíýõ¿¿ ñóäàëãààíû àæëûã öààøèä áàíêóóäûí îðëîãî, çàðëàãûí òàéëàíãèéí

ç¿éë àíãè á¿ðýýð çýýë, õàäãàëàìæèéí õ¿¿íèé çºð¿¿ã èë¿¿òýé íÿãòëàí ñóäëàõ,
ìºí õàäãàëàìæèéí õ¿¿ã çàðëàñàí, òºëñºí áàéäëààð íü ñàëãàí ¿çýõ çýðãýýð èë¿¿
áîëîâñðîíãóé ºðãºí õ¿ðýýòýé áîëãîí ñàéæðóóëæ áîëíî õýìýýí ¿çýæ áàéíà.

Ä¿ãíýëò

Çýýëèéí ºíäºð õ¿¿íèé äàðàìò õýðýã äýýðýý òèéì ºíäºð áèø áîëîõ íü
ñóäàëãààíû àæëûí ä¿íãýýñ õàðàãäàæ áàéíà. Áàíêóóä 2003 îíä çýýëäýã÷ýýðýý
æèëèéí 24.1 õóâü áóþó ñàðûí 2 õóâü, 2004 îíä æèëèéí 19.4 õóâü áóþó ñàðûí 1.9
õóâèéí õ¿¿ã òºë¿¿ëñýí òîîöîî ãàð÷ áàéíà. Èéìä Ìîíãîëáàíê ººðèéí ñàð
òóòìûí ìºíãºíèé òîéìäîî æèãíýñýí çàðëàñàí çýýëèéí õ¿¿ã ìýäýýëæ áàéõààñ
ãàäíà áàíêíû ñàëáàðûí çýýëäýã÷äèéí ¿¿ð÷ áóé à÷ààã ¿íýí áîäèòîéãîîð
¿ç¿¿ëýõ áîäèò çýýëèéí õ¿¿íèé ò¿âøèíã õàìò ìýäýýëæ áàéõ íü èë¿¿ á¿ðýí
ã¿éöýä ìýäýýëýë áîëîõîîð áàéíà.

Õàâñðàëòóóä
Õàâñðàëò 1. Áàíêíû ñàëáàðûí çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé
õàðüöóóëàëò
Áàíêíû
ñàëáàðûí Áàíêíû Áàíêíû
òºãðºãèéí ñàëáàðûí ñàëáàðûí Òºãðºãèéí çýýëèéí
çýýëèéí çýýëèéí çýýëèéí Áàíêíû ñàëáàðûí çýýëèéí çàðëàñàí áîëîí
Îí
çàðëàñàí õ¿¿íèé ¿ëäýãäýë, áîäèò õ¿¿, æèëèéí õóâèàð áîäèò õ¿¿íèé
õ¿¿, îðëîãî, ñàÿ ñàÿ çºð¿¿, íýãæýýð
æèëèéí òºãðºãººð òºãðºãººð
õóâèàð
2003 31.5 82503.1 341913.4 24.1 7.4
2004 30.0 119980.1 520755.7 23.0 7.0

Òàéëáàð:
1/Áàíêíû ñàëáàðûí çàðëàñàí õ¿¿ ãýäýãò òóõàéí îíû 12 äóãààð ñàðä áàíêíààñ çýýëäýã÷äýä
îëãîñîí çýýëèéã ä¿íãýýð íü æèãíýñýí çýýëèéí äóíäàæ õ¿¿ã àâàâ.
2/ Áàíêíû ñàëáàðûí òóõàéí æèëèéí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãîä æèëèéí îðëîãî çàðëàãûí ìýäýýíèé
çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî, õóãàöàà õýòýðñýí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî ãýñýí õî¸ð ç¿éë àíãèéí
íèéëáýðèéã îðóóëæ "áàíê õîîðîíäûí çàõ", "Ìîíãîëáàíê áîëîí áóñàä áàíêíààñ àâñàí õ¿¿ãèéí
îðëîãî" çýðãèéã îðóóëñàíã¿é.
3/ Áàíêíû ñàëáàðûí òóõàéí æèëèéí çýýëèéí ¿ëäýãäýëä òóõàéí æèëèéí çýýëèéí ýõíèé áîëîí
ýöñèéí ¿ëäýãäëèéí àðèôìåòèê äóíäæûã àâàâ.

4/Áàíêíû ñàëáàðûí çýýëèéí áîäèò õ¿¿ã òóõàéí æèëä áàíê õàðèëöàã÷ààðàà òºë¿¿ëñýí çýýëèéí
õ¿¿íèé îðëîãûã áàíêíû òóõàéí æèëèéí ýöñèéí çýýëèéí ¿ëäýãäýëä õóâààæ òîîöîâ.

4
Õàâñðàëò 2. Àíîä áàíêíû çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé
õàðüöóóëàëò
Àíîäûí
Àíîäûí
çýýëèéí Àíîäûí Òºãðºãèéí çýýëèéí
òºãðºãèéí Àíîäûí çýýëèéí
¿ëäýãäý çýýëèéí áîäèò çàðëàñàí áîëîí
Îí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî, ñàÿ
ë, ñàÿ õ¿¿, æèëèéí áîäèò õ¿¿íèé
çàðëàñàí õ¿¿, òºãðºãººð
òºãðºãº õóâèàð çºð¿¿, íýãæýýð
æèëèéí õóâèàð
ºð
2003 34.2 11404.6 47551.3 24.0 10.2
2004 30.0 22721.7 87066.8 26.1 3.9

Õàâñðàëò 3. Ãîëîìò áàíêíû çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé

õàðüöóóëàëò
Òºãðºã
Ãîëî
èéí
ìòûí
Ãîëîìò Ãîëîìò çýýëèé Âàëþòûí
çýýëè
ûí ûí í çýýëèéí
Ãîëîìòûí éí
çýýëèéí çýýëèé çàðëàñ çàðëàñàí
òºãðºãèéí Ãîëîìòûíâàëþòûí áîäè
õ¿¿íèé í àí áîëîí
Îí çýýëèéí çýýëèéí çàðëàñàí ò
îðëîãî, ¿ëäýãä áîëîí áîäèò
çàðëàñàí õ¿¿, õ¿¿, æèëèéí õóâèàð õ¿¿,
ñàÿ ýë, ñàÿ áîäèò õ¿¿íèé
æèëèéí õóâèàð æèëè
òºãðºãº òºãðºã õ¿¿íèé çºð¿¿,
éí
ºð ººð çºð¿¿, íýãæýýð
õóâè
íýãæýý
àð
ð
2003 25.5 21.1 8690.4 42559.5 20.4 5.1 0.7
2004 24.0 17.6 12677.0 73504.7 17.2 6.8 0.4

Õàâñðàëò 4. Çîîñ áàíêíû çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé

õàðüöóóëàëò
Çîîñûí
Çîîñûí
çýýëèéí Çîîñûí Òºãðºãèéí çýýëèéí
òºãðºãèéí Çîîñûí çýýëèéí
¿ëäýãäý çýýëèéí áîäèò çàðëàñàí áîëîí
Îí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî, ñàÿ
ë, ñàÿ õ¿¿, æèëèéí áîäèò õ¿¿íèé
çàðëàñàí õ¿¿, òºãðºãººð
òºãðºãº õóâèàð çºð¿¿, íýãæýýð
æèëèéí õóâèàð
ºð
2003 32.0 6940.0 22110.8 31.4 0.6
2004 24.0 8168.1 32274.6 25.3 -1.3

5
Õàâñðàëò 5. Ìîíãîë øóóäàí áàíêíû çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé
õàðüöóóëàëò
ÌØÁ
ÌØÁ
çýýëèéí Òºãðºãèéí çýýëèéí
òºãðºãèéí ÌØÁ çýýëèéí ÌØÁ çýýëèéí
¿ëäýãäý çàðëàñàí áîëîí
Îí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî, ñàÿ áîäèò õ¿¿,
ë, ñàÿ áîäèò õ¿¿íèé
çàðëàñàí õ¿¿, òºãðºãººð æèëèéí õóâèàð
òºãðºãº çºð¿¿, íýãæýýð
æèëèéí õóâèàð
ºð
2003 32.7 6250.7 24257.9 25.8 6.9
2004 28.4 8168.1 37690.6 21.7 6.7

Õàâñðàëò 6. Óëààíáààòàð õîòûí áàíêíû çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé
õàðüöóóëàëò
ÓÁÕÁ
ÓÁÕÁ
çýýëèéí Òºãðºãèéí çýýëèéí
òºãðºãèéí ÓÁÕÁ çýýëèéí ÓÁÕÁ çýýëèéí
¿ëäýãäý çàðëàñàí áîëîí
Îí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî, ñàÿ áîäèò õ¿¿,
ë, ñàÿ áîäèò õ¿¿íèé
çàðëàñàí õ¿¿, òºãðºãººð æèëèéí õóâèàð
òºãðºãº çºð¿¿, íýãæýýð
æèëèéí õóâèàð
ºð
2003 25.7 1580.7 7506.9 21.1 4.6
2004 15.7 1779.7 10704.3 16.6 -0.9

Õàâñðàëò 7. ÕÀÑ õîòûí áàíêíû çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé
õàðüöóóëàëò
ÕÀÑ ÕÀÑ
Òºãðºãèéí çýýëèéí
òºãðºãèéí ÕÀÑ çýýëèéí çýýëèéí ÕÀÑ çýýëèéí
çàðëàñàí áîëîí
Îí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî, ñàÿ ¿ëäýãäý áîäèò õ¿¿,
áîäèò õ¿¿íèé
çàðëàñàí õ¿¿, òºãðºãººð ë ñàÿ æèëèéí õóâèàð
çºð¿¿, íýãæýýð
æèëèéí õóâèàð òºã.
2003 40.0 3573.3 8410.7 42.5 -2.5
2004 37.2 5746.7 15943.5 36.0 1.2

Õàâñðàëò 8. ÕÀÀÍ áàíêíû çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé

õàðüöóóëàëò
ÕÀÀÍ
ÕÀÀÍ
çýýëèéí Òºãðºãèéí çýýëèéí
òºãðºãèéí ÕÀÀÍ çýýëèéí ÕÀÀÍ çýýëèéí
¿ëäýãäý çàðëàñàí áîëîí
Îí çýýëèéí õ¿¿íèé îðëîãî, ñàÿ áîäèò õ¿¿,
ë, ñàÿ áîäèò õ¿¿íèé
çàðëàñàí õ¿¿, òºãðºãººð æèëèéí õóâèàð
òºãðºãº çºð¿¿, íýãæýýð
æèëèéí õóâèàð
ºð
2003 36.5 13159.9 39397.1 33.4 3.1
2004 39.2 20898.1 68162.6 30.7 8.5

6
Õàâñðàëò 9. Õóäàëäàà õãæëèéí áàíêíû çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé
õàðüöóóëàëò
Òºãðºã
ÕÕÁ èéí
çýýëè çýýëèé Âàëþòûí
ÕÕÁ ÕÕÁ
éí í çýýëèéí
ÕÕÁ çýýëèéí çýýëèé
áîäè çàðëàñ çàðëàñàí
òºãðºãèéí ÕÕÁ âàëþòûí õ¿¿íèé í
ò àí áîëîí
Îí çýýëèéí çýýëèéí çàðëàñàí îðëîãî, ¿ëäýãä
õ¿¿, áîëîí áîäèò
çàðëàñàí õ¿¿, õ¿¿, æèëèéí õóâèàð ñàÿ ýë, ñàÿ
æèëè áîäèò õ¿¿íèé
æèëèéí õóâèàð òºãðºãº òºãðºã
éí õ¿¿íèé çºð¿¿,
ºð ººð
õóâè çºð¿¿, íýãæýýð
àð íýãæýý
ð
2003 26.3 18.8 9483.5 59538.6 15.9 10.4 2.9
2004 25.2 16.4 13593.7 79445.9 17.1 8.1 -0.7

Õàâñðàëò 10. ×èíãèñ Õààí áàíêíû çýýëèéí çàðëàñàí õ¿¿ áîëîí áîäèò õ¿¿íèé
õàðüöóóëàëò
Òºãðºã
×ÕÁ èéí
çýýëè çýýëèé Âàëþòûí
×ÕÁ ×ÕÁ
éí í çýýëèéí
×ÕÁ çýýëèéí çýýëèé
áîäè çàðëàñ çàðëàñàí
òºãðºãèéí ×ÕÁ âàëþòûí õ¿¿íèé í
ò àí áîëîí
Îí çýýëèéí çýýëèéí çàðëàñàí îðëîãî, ¿ëäýãä
õ¿¿, áîëîí áîäèò
çàðëàñàí õ¿¿, õ¿¿, æèëèéí õóâèàð ñàÿ ýë, ñàÿ
æèëè áîäèò õ¿¿íèé
æèëèéí õóâèàð òºãðºãº òºãðºã
éí õ¿¿íèé çºð¿¿,
ºð ººð
õóâè çºð¿¿, íýãæýýð
àð íýãæýý
ð
2003 12.4 5558.0 48734.5 11.4 1.0
2004 11.4 7405.4 34869.4 21.2 -9.8
1/×èíãèñ Õààí áàíêíû çýýëèéí áàãö 2004 îíä áóóðñàí ìýò õàðàãäàõ áîëîâ÷ ýíý íü ãàäààäûí
îðøèí ñóóã÷èä îëãîñîí çýýëèéã òóñä íü àíãèëàí äîòîîäûí çýýëä îðóóëàõã¿é áîëñîíòîé
õîëáîîòîé.
2/×èíãèñ Õààí ÁÁÑÁ íü 2003 îíû 10 äóãààð ñàðä ×èíãèñ Õààí áàíê áîëîí ººð÷ëºãäñºí.