Respiratorni distres sindrom

Respiratorni distres sindrom (RDS), hijalinomembranska bolest, ili hiposurfaktoza pluća klinički je
entitet koji se javlja pretežno kod prevremeno rođene novorođenčadi zbog nedostatka surfaktanta.

Uzrok nastanka
Osim prevremnog rođenja, koje je najvažniji faktor rizika za nastanak RDS-a, ostali rizični faktori su
perinatalna asfiksija, dijabetes majke, pol (češća je pojava u muške prevremeno rođene dece),
blizanačka trudnoća, porođaj carskim rezom pre pojave trudova. Bolest je posledica smanjene količine
alveolarnog surfaktanta, koja je manja što je manja gestacijska starost. Surfaktant je supstanca koja
smanjuje površinski napon alveola i pomaže da se one održe otvorene na kraju ekspirijuma,
povećavajući tako funkcionalni rezidualni kapacitet pluća. Pomaže i smanjenju površinskog napona
u plućima, te tako štiti pluća od potpunog kolapsa ili dolazeće atelektaze tokom ekspirijuma. Za sintezu
surfaktanta potreban je normalan pH krvi, normalna telesna temperatura i perfuzija pluća. Asfiksija,
hipoksemija i pulmonalna ishemija, naročito udružena sa hipovolemijom i hipotenzijom mogu
smanjiti sintezu surfaktanta.

Klinička slika
U nekoliko prvih sati života razvija se tipična klinička slika s tahipnejom (ubrzano disanje),
cijanozom (modrilo) i uvlačenjem međurebarnih prostora. Auskultacijom pluća čujno je samo površno
i vrlo oslabljeno disanje, često bez propratnih auskultacionih fenomena, ili se čuju retke sitne
krepitacije na vrhu inspirijuma.

Dijagnoza
Dijagnoza sindroma respiratornog distresa se može postaviti obično u prvim minutima ili satima nakon
porođaja. Postavlja se na osnovu kliničkih znakova otežanog disanja i abnormalnosti rendgenografije
pluća.

Lečenje
Deci sa respiratornim distres sindromom neophodno je davanje kiseonika. Može se  dete priključiti i
na respirator. Nekoj deci koristi CPAP (engl. continuous positive airway pressure= trajni pozitivni
pritisak na disajne puteve). Preko plastičnih cevčica stavljenih u nos unosi se vazduh i kiseonik u
disajne puteve, čime se održavaju otvorene alveole u plućima. Kako je  sindrom respiratornog distresa
izazvan nedostatkom surfaktanta, deci s teškim oblicima bolesti daje se surfaktant direktno u pluća.
Ostali lekovi koji se daju deci sa sindromom respiratornog distresa su diuretici, deksametazon,
bronhodilatatori i teofilin ili kofein.