OP Tehnicar Usluzivanja

OBRAZOVNI PROGRAM
TEHNIČAR USLUŽIVANJA
SADRŽAJ:
OPŠTI DIO ..................................................................................................3

1. NAZIV PROGRAMA: TEHNIČAR USLUŽIVANJA ....................................................3
2. NASTAVNI PLAN .......................................................................................3
POSEBNI DIO ...............................................................................................5
1. PREDMETNI PROGRAMI ...............................................................................5
1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI .....................................................................5
1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI ................................................................6
1.2.1. RESTORATERSTVO ...............................................................................6
1.2.2. STRANI JEZIK II ................................................................................. 21
1.2.2.1. FRANCUSKI JEZIK ............................................................................ 21
1.2.2.2. NJEMAČKI JEZIK ............................................................................. 39
1.2.2.3. ITALIJANSKI JEZIK ........................................................................... 48
1.2.2.4. RUSKI JEZIK................................................................................... 62
1.2.3. HIGIJENA......................................................................................... 75
1.2.4. POSLOVNA KOMUNIKACIJA ................................................................... 79
1.2.5. OSNOVE KUVARSTVA .......................................................................... 86
1.2.6. PSIHOLOGIJA.................................................................................... 95
1.2.7. POZNAVANJE HRANE ........................................................................ 104
1.2.8. POZNAVANJE PIĆA ........................................................................... 111
1.2.9. PREDUZETNIŠTVO ............................................................................ 118
1.2.10. PRAKTIČNA NASTAVA ...................................................................... 124
1.3. IZBORNA NASTAVA ............................................................................. 135
1.3.1. STRANI JEZIK III .............................................................................. 135
1.3.1.1. FRANCUSKI JEZIK .......................................................................... 135
1.3.1.2. NJEMAČKI JEZIK ........................................................................... 153
1.3.1.3. ITALIJANSKI JEZIK ......................................................................... 162
1.3.1.4. RUSKI JEZIK................................................................................. 176
1.3.2. BONTON U UGOSTITELJSTVU .............................................................. 189
1.3.3. OSNOVE TURIZMA ............................................................................ 193
1.3.4. HOTELSKO POSLOVANJE SA POSLOVNOM KOMUNIKACIJOM......................... 198
1.3.5. PRIVREDNO PRAVO .......................................................................... 206
1.3.6. EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE ................................................ 211
1.3.7. TURISTIČKA GEOGRAFIJA................................................................... 216
1.3.8. POSLOVNA EKONOMIJA ..................................................................... 226
1.3.9. OSNOVE SOMELIJERSTVA ................................................................... 231
1.3.10. MARKETING U TURIZMU ................................................................... 237
1.3.11. INFORMATIKA U RESTORATERSTVU ..................................................... 252
1.3.12. NAUKA O ISHRANI .......................................................................... 256
2. STRUČNI ISPIT ...................................................................................... 263
2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO - TEORIJSKI DIO ISPITA ................................ 263
2.1.1. RESTORATERSVO ............................................................................. 263
2.2. STRUČNI RAD .................................................................................... 267
2.2.1. STRUČNI RAD SA ODBRANOM .............................................................. 267
3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................ 270
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA................... 270
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ....................... 270
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ........................ 271
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA ........................ 271
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................ 273
8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................. 273
9. PROFESIONALNA PRAKSA ........................................................................ 274
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI ........................................................................ 276
2
OPŠTI DIO
1. Naziv programa: TEHNIČAR USLUŽIVANJA
2. Nastavni plan
Redni Nastavni predmeti - I II III IV
Ukupno
broj grupe predmeta sed. god. sed. god. sed. god. sed. god.
A Opšteobrazovni predmeti
Maternji jezik i
1. 3 108 3 108 3 108 3 99 423
književnost
2. Matematika 2 72 2 72 2 72 2 66 282
3. Strani jezik 3 108 3 108 3 108 3 99 423
4. Informatika 2 72 72
5. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282
Društvena grupa predmeta
1. Istorija 2 72 72
2. Geografija 2 72 72
3. Sociologija 2 72 72
Prirodna grupa predmeta
1. Hemija 2 72 72
2. Biologija 2 72 72
UKUPNO A 18 648 14 504 10 360 10 330 1842
B Stručno- teorijski predmeti
1. Restoraterstvo 3 108 6 216 6 216 5 165 705
2. Strani jezik II 2 72 2 72 2 72 2 66 282
3. Higijena 2 72 72
4. Poslovna komunikacija 2 72 72
5. Osnove kuvarstva 2 72 72
6. Psihologija 2 72 72
7. Poznavanje hrane 2 72 72
8. Poznavanje pića 2 66 66
9. Preduzetništvo 2 66 66
C Praktična nastava 2 72 5 180 5 180 6 198 630
UKUPNO B+C 11 396 15 540 17 612 17 561 2109
D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141
E Izborna nastava 2 72 2 72 4 144 4 132 420
1. Strani jezik III 2 72 2 72 2 72 2 66 282
2. Bonton u ugostiteljstvu 2 72 72
3. Osnove turizma 2 72 72
Hotelsko poslovanje sa
4. 2 72 2 72 144
poslovnom komunikacijom
5. Privredno pravo 2 72 72
Ekologija i zaštita životne
6. 2 72 72
sredine
7. Turistička geografija 2 72 2 72 144
8. Poslovna ekonomija 2 72 72
9. Osnove somelijerstva 2 72 72
10. Marketing u turizmu 2 72 2 66 138
Informatika u
11. 2 66 66
restoraterstvu
12. Nauka o ishrani 2 66 66
Profesionalna praksa 30 dana 30 dana 30 dana 90 dana
F Sedmični broj časova 32 32 32 32
G Broj radnih sedmica 36 36 36 33 141
Ukupno (A+B+C+D+E)= 4. 512
3
3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa
- Svestran razvoj pojedinca i njegove socijalne integracije.
- Produbljivanje i proširivanje opšteg obrazovanja u funkciji struke i
obezbjeđivanje stručno - teorijskih i praktičnih znanja za samostalno obavljanje
zanimanja.
- Priprema za permanentno obrazovanje i doživotno učenje.
- Razvijanje sposobnosti socijalne komunikacije i spremnost za razvijanje
međuljudskih odnosa.
- Osposobljavanje za planiranje, pripremu, izvođenje, kontrolu i vrednovanje rada
u zanimanju.
- Osposobljavanje za samostalnu i kvalitetnu ponudu hrane i pića.
- Usvajanje znanja i osposobljavanje za usluživanje na osnovu poznavanja biološke
i energetske vrijednosti hrane i pića, njihovih karakteristika, načina upotrebe,
pripreme i obrade.
- Razvijanje ekološke svijesti i savijesti o poštovanju mjera zaštite na radu i
njihovu dosljednu primjenu.
4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih

- U školu za sticanje srednjeg stručnog obrazovanja može se upisati lice koje je
završilo osnovnu školu i nije starije od 17 godina života, izuzetno, u školu se mogu
upisati lica do 18 godina života, uz odobrenje Nastavničkog vijeća Škole.
- U četvorogodišnju stručnu školu može se upisati lice koje je završilo osnovnu
školu, izuzetno, u prvi odnosno četvrti razred četvorogodišnje stručne škole može
se upisati lice koje je završilo, dvogodišnju stručnu školu, odnosno trogodišnju
stručnu školu i položilo dopunske i diferencijalne ispite.
- Lice koje je napunilo 18 godina uključuje se u program za obrazovanje odraslih.
5. Trajanje obrazovanja
- Četiri godine.
6. Prohodnost
- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta
tekuće godine postigli prelaznu ocjenu i obavili profesionalnu praksu.
- Lica koja su završila dvogodišnju stručnu školu mogu se uključiti u drugi ili treći
razred, sa obzirom na vrstu programa prethodnog obrazovanja, uz polaganje
dopunskih i diferencijalnih ispita.
- Odrasli napreduju po programu u skladu sa nacrtom za izvođenje obrazovnog
programa za odrasle koji donosi škola (kursni sistemi i izvođenje predmeta po
predmetnim blokovima).
7. Obrazovanje koje se stiče

- Srednje stručno obrazovanje u trajanju od četiri godine: TEHNIČAR
USLUŽIVANJA.
4
POSEBNI DIO
1. PREDMETNI PROGRAMI
1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI
1.1. 1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST

1.1.2. MATEMATIKA
1.1.3. STRANI JEZIK
1.1.4. INFORMATIKA
1.1.5. FIZIČKO VASPITANJE
1.1.6. ISTORIJA
1.1.7. GEOGRAFIJA
1.1.8. SOCIOLOGIJA
1.1.9. HEMIJA
1.1.10. BIOLOGIJA
Napomena:
Katalozi znanja opšteobrazovnih predmeta su u nadležosti Zavoda za školstvo.
5
1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI
1.2.1. RESTORATERSTVO
1. Naziv predmeta: RESTORATERSTVO
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred Praktična Ukupno
Teorija Vježbe
nastava
I 72 36 108
II 72 144 216
III 72 144 216
IV 66 99 165
Ukupno 282 423 705
Vježbe: odeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave

- Upoznavanje sa ugostiteljskim objektima za smještaj ishranu i točenje pića.
- Usvajanje osnovnih znanja o pripremi, serviranju i usluživanju jela, pića i
napitaka.
- Razvijanje sposobnosti za rad u prostorima za usluživanje.
- Upoznavanje sa značajem, vrstama i primjenama savremenih sredstava i opreme
u ugostiteljstvu.
- Upoznavanje značaja higijene u ugostiteljstvu i razvijanje odgovornog odnosa do
obezbjeđivanja higijenskih standarda u radu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru, te racionalno
korišćenje sredstava, materijala i energije.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima usluga.
- Razvijanje intelektualnih sposobnosti za samostalan rad, za planiranje, izvođenje
i kontrolu rada.
- Stvaranje uslova za socijalnu integraciju i formiranje sopstvene ličnosti.
- Razvoj ekološke svijesti i o značaju zaštite i unapređenja životne sredine.
6
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i Socijalizacijski Preporuke za
Formativni ciljevi
sadržaji ciljevi izvođenje nastave
učenik učenik učenik
Uloga i zadaci usluživanja
- Opisuje ulogu i - Stvara pozitivnu
zadatke orijentaciju prema
usluživanja. zanimanju.
Ugostiteljski objekti za ishranu i smještaj
- Nabraja i definiše - Uočava razlike u - Posjeta objektima
ugostiteljske strukturi, načinu za pružanje usluga
objekte za rada i vrstama smještaja.
smještaj. usluga u - Prikazivanje
ugostiteljskim slajdova ili video
objekatima za zapisa o objektima
smještaj. za pružanje usluga
smještaja.
- Nabraja i opisuje - Uočava razlike u - Razvija - Posjeta objektima
ugostiteljske navedenim prilagodljivost za pružanje usluga
objekte za objektima, u različitim uslovima ishrane, točenja
pružanje usluga načinu rada i rada. pića, poslastica i
ishrane, točenja vrstama usluga. sl.
pića, poslastica i - Prikazivanje
dr. slajdova ili video
zapisa o objektima
za pružanje usluga
ishrane, točenja
pića, poslastica i
sl.
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje - Prikazivanje
vrste ugostiteljskih prevozna sredstva slajdova ili video
usluga u prevoznim na osnovu vrsta zapisa o prevoznim
sredstvima. ugostiteljskih sredstvima u
usluga koje se u kojima se pružaju
njima pružaju. ugostiteljske
usluge.
Uslužno osoblje
- Navodi i opisuje - Šematski prikazuje - Razvija preciznost, - Simulacija
uslužno osoblje u strukturu uslužnog snalažljivost i uspostavljanja
ugostiteljskim osoblja za razičite smisao za timski radnog osoblja u
objektima za kategorije rad. restoranu i podjela
pružanje usluga restorana sa poslova.
ishrane, točenja različitom
pića i napitaka. organizacionim
- Opisuje osobine i sistemima rada.
dužnosti uslužnog
osoblja.
Radna odjeća i obuća
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje djelove - Razvija smisao za - Prikazivanje
djelove radne radne odjeće i urednost i estetiku. slajdova radne
odjeće i obuće za obuće i njihovu odjeće i obuće.
uslužno osoblje u namjenu. - Rad u kabinetu -
objektima za lična priprema za
7
Formativni ciljevi
pružanje usluga rad.
ishrane i pića.
Lična i radna higijena
- Opisuje značaj - Uočava, prilikom - Razvija marljivost i - Prikazivanje
lične i radne posjete odgovornost prema pozitivnih i
higijene uslužnog ugostiteljskim drugim ljudima. negativnihih
osoblja u objektima, stepen primjera lične i
ugostiteljstvu. održavanja lične i radne higijene –
radne higijene diskusija.
uslužnog osoblja.
Uređaji, oprema i namještaj u ugostiteljstvu
- Navodi i opisuje - Na novim zadatim - Razvija pravilan - Prikazivanje
namjenu uređaja, primjerima, vrši odnos prema slajdova
opreme i odabir uređaja, sredstvima za rad. unutrašnjeg dijela
namještaja u opreme i prostorija za
prostorijama za namještaja u usluživanje.
usluživanje. zavisnosti od vrste - Posjeta
usluga i prostora. ugostiteljskim
objektima.
Inventar za usluživanje
- Nabraja i opisuje - Razlikuje inventar - Razvija - Prikazivanje
namjenu inventara po grupama, snalažljivost i slajdova, crteža,
za usluživanje i vrstama, pravilan odnos video zapisa i sl.
načina njegovog materijalu i prema sredstvima različitog
razvrstavanja i namjeni. za rad. inventara.
održavanja: - Demonstrira način - Rad u kabinetu -
- rublje; izbora inventara, inventar
- staklo; razvrstavanja, (razvrstavanje,
- porcelan; odlaganja i odlaganje i
- metalno posuđe; održavanja. održavanje).
- pribor za jelo;
- mali stoni
inventar;
- pomoćni
inventar.
Pripremni radovi
- Nabraja i opisuje - Pravi oragnizacionu - Razvija - Izrada šema
redoslijed šemu radova u organizacione rasporeda radnog
pripremnih radova ofisu. sposobnosti. osoblja u zavisnosti
za usluživanje u - Pravi oragnizacionu od vrste objekta.
ofisu i sali. šemu radova u sali. - Rad u kabinetu -
simulacija
situacija.
Sistemi usluživanja
- Nabraja i opisuje - Pravi šemu - Razvija smisao za - Grafički prikazi
organizacione rasporeda uslužnog timski rad. različitih šema
sisteme rada osoblja u sali. organizacije rada.
uslužnog osoblja: - Uočava razlike u
- reonski; sistemima rada u
- revirni; određenim
- ober ili brigadni. objektima.
8
Formativni ciljevi
Načini usluživanja
- Nabraja i opisuje - Ukazuje na razliku - Razvija - Prikazivanje video
načine i tehniku u načinima kreativnost, zapisa, slika i skica
usluživanja hrane i serviranja i snalažljivost, sa različitim
pića: usluživanja hrane i ekonomičnost, načinima
- bečki; pića između estetiku i usluživanja.
- francuski; bečkog, odgovornost prema -Komparativna
- engleski; francuskog, gostu. analiza i diskusija o
- ruski; engleskog, ruskog i razlikama u načinu
- angloamerički. angloameričkog usluživanja.
načina.
Dnevni obroci
- Nabraja i opisuje - Definiše vrijeme i - Razvija - Prikaz crteža, slika
vrste dnevnih mjesto služenja odgovornost i i video zapisa sa
obroka: dnevnih obroka u tačnost. vrstama i sastavima
- doručak; skladu sa nazivom. dnevnih obroka.
- ručak;
- večera;
- međuobroci –
užine;
- kasna večera;
- turistički obrok;
- lanč paket;
- piknik.
- Navodi vrijeme
postavljanja i
mjesto serviranja
dnevnih obroka.
- Nabraja i opisuje - Uočava razliku u - Izrada šeme
pripremne radove u pripremnim pripremnih radova
sali za doručak. radovima u ofisu i u sali za doručak.
sali za doručak u
odnosu na druge
obroke.
- Obavlja pripremne
radnje u
doručkovaonici.
- Nabraja i opisuje - Uočava razlike u - Razvija kulturu - Komparativna
vrste i sastav sastavu doručaka. ishrane sa aspekta analiza različitih
doručaka: nacionalnih vrsta.
- jednostavan; različitosti. - Diskusija.
- komplet;
- bečki;
- engleski;
- švedski sto.
- Analizira ponudu - Vrši procjenu - Razvija - Razgledanje i
karte doručka. pravilne strukture kreativnost, diskusija o
pojedinih karata snalažljivost, strukturi karata i
doručaka. tačnost, jelima po grupama
ekonomičnost i u okviru karte.
prilagodljivost.
9
Formativni ciljevi
- Opisuje završne - Definiše ciljeve - Razvija analitičnost - Prikazivanje video
radove u završnih radova u i sposobnost zapisa, slika i skica
doručkovaonici. doručkovaonici. prevazilaženja sa završnim
- Uočava greške u problema u radu. radovima.
slijedu aktivnosti – Analiza i diskusija o
pri završnim dobrim i lošim
radovima u primjerima.
doručkovaonici.
Točionica pića
- Analizira i opisuje - Uočava razliku u
strukturu i način strukturi uslužnog
poslovanja osoblja, inventara,
točionice pića. opreme, uređaja i
načina u radu i
pružanju usluga
točionice pića u
odnosu na slične
objekte za
pružanje
ugostiteljskih
usluga.
- Opisuje elemente i - Vrši procjenu - Razgledanje i
postupak izrade pravilne strukture diskusija o
karte pića. pojedinih karti strukturi karti pića
pića. po grupama i
vrstama.
- Opisuje osnovne - Uočava uticaj - Razvija - Predlaganje
karakteristike specifičnosti kreativnost, različitih receptura
alkoholnih i različitih pića na snalažljivost, za miješanje pića
bezalkoholnih pića boju, ukus, miris i inovativnost i uz obrazloženje
i napitaka izgled pri smisao za estetiku. recepta.
(specifična težina, pripremanju i - Diskusija.
boja, ukus, miris, usluživanju.
temperatura
služenja...), način
njihovog
skladištenja i
održavanje.
- Opisuje sistem - Popunjava - Razvija - Popunjavanje
trebovanja robe, odgovarajuće odgovornost i knjige trebovanja.
zaduživanje i formulare za ekonomičnost.
razduživanje sa trebovanje i
robom. razduživanje robe.
- Nabraja elemente - Popunjava knjige - Popunjavanje
knjige šanka i šanka. knjige šanka.
opisuje način
vođenja knjige.
- Opisuje načine i - Uočava razlike u - Razvija pozitivnu - Prikazivanje video
tehniku načinima orijentacju prema zapisa, slika i skica
posluživanja za usluživanja za zanimanju. sa različitim
pultom. pultom u različitim načinima
10
Formativni ciljevi
objektima sa usluživanja.
različitom vrstom – Komparativna
usluga. analiza i diskusija
o razlikama u
načinu usluživanja.
- Opisuje završne - Definiše ciljeve - Razvija preciznost, - Obilazak točionice
radove u točionici završnih radova u odgovornost i pića.
pića. točionici pića. moralne principe.
- Uočava greške u
slijedu aktivnosti
pri završnim
radovima u
točionici pića.
- Uočava razliku u
mjerenju utroška
pića putem
šankomjera za
različite vrste pića
sa različitom
zapreminom i
ambalažom.
Kultura ophođenja
- Pojašnjava značaj - Na pozitivnim i - Razvija manire - Simulacija
kulturnog negativnim lijepog ponašanja i različitih situacija.
ophođenja u primjerima ukazuje ophođenja. - Igranje uloga.
ugostiteljstvu na na uticaj - Diskusija.
kvalitet usluga. ophođenja na
kvalitet usluga.
11
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Kafana i kafansko poslovanje
- Analizira i opisuje - Uočava razliku u - Prikazivanje video
strukturu i način pripremnim zapisa, slika i skica
poslovanja u radnjama u ofisu i sa načinima
kafanama (bečka, prostorima za poslovanja u
francuska i usluživanje gostiju, bečkim i
savremena). u načinu kafanskog francuskim
poslovanja bečkog, kafanama.
francuskog i - Komparativna
savremenog tipa. analiza i diskusija o
- Prezentuje - Razvija razlikama u načinu
sredstva ponude u komunikativnost. poslovanja.
kafanskom - Rad u kabinetu -
poslovanju - poslovanje u
kafanska karta: kafanama.
alkoholna i - Simulacija
bezalkoholna pića, situacija.
tople i hladne
napitke i asortiman
jela.
- Razlikuje tople i
hladne napitke,
alkoholna i
bezalkoholna pića.
- Procjenjuje - Razvija
pravilan način konstruktivan
uskladištenja, kritički odnos u
hlađenja i radu.
serviranja pića.
- Razlikuje sisteme - Razvija
rada i načine prilagodljivost
usluživanja u uslovima rada.
kafanama.
- Definiše ciljeve - Razvija
završnih radova u organizatorske
kafani. sposobnosti.
- Uočava greške u
slijedu aktivnosti
pri završnim
radovima u kafani.
Restoran i restoransko poslovanje
- Analizira i opisuje - Razlikuje načine
strukturu i način poslovanja u
poslovanja u restoranima i
restoranima. strukturu prostora
u zavisnosti od
vrste restorana.
- Definiše značaj - Uočava greške u
pripremnih radova slijedu aktivnosti
u ofisu i sali i na pripremnim
12
Formativni ciljevi
navodi i opisuje radovima u ofisu i
pripremne radnje. sali.
- Detaljno opisuje - Na različitim - Razvija, - Gledanje video
rad u restoranu: primjerima ukazuje konstruktivan, zapisa sa različitim
- prijem, pozdrav i na dobre i loše kritički odnos u primjerima i rad u
smještaj gosta; primjere u radu radu. kabinetu sa
- davanje sredstava osoblja pri prijemu teorijskim
ponude; gosta, primanju i pojašnjenjima.
- razgovor sa boniranju - Rad u kabinetu -
gostima u vezi porudžbe, kao i poslovanje u
porudžbine; predaje porudžbine restoranima.
- davanje sugestija proizvodnim - Simulacija situacija
gostu pri izboru odeljenjima. od prijema gosta
jela i pića; do predaje
- zapisivanje porudžbine
porudžbine; proizvodnim
- boniranje odeljenjima.
porudžbine;
- predaja
porudžbine
proizvodnim
odeljenjima.
- Opisuje postupak - Uočava - Razvija pravilan - Gledanje video
usluživanja gosta, nepravilnosti odnos prema zapisa sa različitim
naplate računa i prilikom gostima. primjerima.
ispraćaja gosta sa usluživanja, - Usvaja pravilo: gost - Rad u kabinetu -
završnim radovima naplate računa, je uvijek u pravu. simulacija situacija
u restoranu. ispraćaja gosta i usluživanja,
završnih radova u naplate računa i
restoranu. ispraćaja gosta.
Jelovnik i usluživanje jela po jelovniku
- Detaljno opisuje - Uočava razlike u - Razvija logičko - Razgledanje i
strukturu i način strukturi, vrstama i razmišljanje i diskusija o
sastavljanja načinu sastavljanja kreativnost. strukturi jelovnika
jelovnika u jelovnika u po grupama i
zavisnosti od vrste zavisnosti od vrste vrstama.
restorana. restorana. - Izrada jelovnika.
Instrumenti ponude - vinska karta i karta pića
- Nabraja elemente - Uočava razlike u - Razvija - Razgledanje i
vinske karte i karte strukturi i načinu inovativnost. diskusija o
pića. sastavljanja vinske strukturi vinske
- Opisuje način karte i karte pića. karte.
sastavljanja vinske - Izrada vinske karte
karte i karte pića. i karte pića.
Meni
- Nabraja i opisuje - Uočava razlike u - Razgledanje i
elemente meni strukturi i načinu diskusija o
karte. sastavljanja meni strukturi meni
karte. karte.
- Izrada menija.
13
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Pansionsko poslovanje
- Analizira i opisuje - Razlikuje načine - Prikazivanje video
strukturu i način poslovanja u zapisa, slika i skica
poslovanja u polupansionima i sa načinima
polupansionima i pansionima. poslovanja u
pansionima. polupansionima i
pansionima –
komparativna
analiza i diskusija o
razlikama u načinu
poslovanja.
- Posjeta
restoranima
pansinskog tipa.
- Navodi i opisuje - Uočava razliku u - Razvija - Analiza i diskusija o
načine rada u načinu rada u prilagodljivost sastavu menija,
polupansionu i pripremnim uslovima rada. jelovnika, anketnog
pansionu po poslovima, lista, karte pića,
sistemu meni poslovima švedskog ili
karte, sistemu usluživanja, izložbenog stola...
anketnog lista i naplate usluga i - Rad u kabinetu -
sistemu švedskog završnim poslovima simulacija
stola između situacija.
(samoposluživanje) polupansinskog i
i jelovnika. pansionskog
poslovanja, po
sistemu meni
karte, sistemu
anketnog lista i
sistemu švedskog
stola
(samoposluživanje)
i jelovnika.
Etažni servis
- Analizira i opisuje - Definiše razliku u - Razvija pozitivan - Prikazivanje video
strukturu uslužnog načinu usluživanja odnos prema zapisa, slika i skica
osoblja i način po etažama u zanimanju. sa načinima
poslovanja i hotelskim sobama i usluživanja po
usluživanja na apartmanima. etažama u
spratovima (prijem - Vrši pripremne hotelskim sobama i
porudžbine, radove, prijem apartmanima –
posluživanje gosta i porudžbine i komparativna
naplata računa). usluživanje gosta analiza i diskusija o
na spratu. razlikama u načinu
usluživanja.
- Simulacija
situacija.
- Igranje uloga.
14
Formativni ciljevi
- Opisuje sadržaj - Na novim - Ispisivanje
robe u mini baru i primjerima, vodi različitih načina
način praćenja evidenciju utroška evindentiranja
potrošnje. pića u mini utrošaka pića u
barovima. mini (sobnim)
barovima – analiza
i diskusija o
strukturi
evidencinog listića.
- Navodi i opisuje - Uočava razlike u - Razvija - Izrada sredstava
sredstva ponude na sredstvima ponude organizacione ponude.
spratovima - na spratovima. sposobnosti.
sobama:
- kruška – kvaka;
- jelovnik;
- karta pića.
Švedski sto u restoranu
- Opisuje strukturu - Obavlja pripremne - Razvija kreativnost - Rad u kabinetu uz
(izbor jela) radnje i i tolerantnost. pojašnjenja -
švedskog stola- postavljanje postavljanje
način pripreme i švedskog stola. švedskog stola.
postavljanja.
Usluživanje u saobraćajnim sredstvima
- Analizira i opisuje - Razlikuje strukturu - Prikazivanje video
strukturu uslužnog uslužnog ospoblja, zapisa o načinima
osoblja, način organizaciju rada i usluživanja u
poslovanja i način usluživanja u prevoznim
usluživanja u prevoznim sredstvima.
prevoznim sredstvima. - Simulacija u
sredstvima: kabinetu.
- vozu;
- brodu – kruzer;
- avionu;
- autobusu.
- Navodi i opisuje - Uočava razliku u - Sastavlja sredstva
sredstva ponude u sredstvima ponude ponude za
prevoznim za različita prevozna sredstva.
sredstvima. prevozna sredstva.
Bar i barsko poslovanje
- Analizira i opisuje - Komparativnom - Razvija analitičnost - Prikazivanje video
strukturu uslužnog analizom rada u i prilagodljivost zapisa, slika i skica
osoblja, način barovima uočava uslovima rada. sa načinima rada
poslovanja i razlike u strukturi (aperitiv,
usluživanja u uslužnog osoblja, hotelskih,
barovima: načinu poslovanja i ameriken, dansing,
- aperitiv bar; usluživanja u variete i kafe)
- hotelski bar; njima. barova –
- ameriken bar; komparativna
- dansing bar; analiza i diskusija o
- variete bar; razlikama u načinu
- kafe bar - rada i strukturi
15
Formativni ciljevi
espresso bar. osoblja.
- Obilazak različitih
vrsta barova.
- Navodi i opisuje - Razlikuje uređaje, - Posjeta barovima.
primjenu uređaja, opremu i inventar u - Razgledanje
opreme i inventara barovima. uređaja, opreme i
u barovima. inventara.
- Simulacija barskog
poslovanja u
kabinetu.
- Navodi i opisuje - Uočava razliku u - Prikazivanje
sredstva ponude u sredstvima ponude materijala sa
barovima. za različite vrste različitim
barova. sredstvima ponude
- Izrađuje sredstva za različite vrste
ponude. barova –
komparativna
analiza i diskusija o
razlikama u
strukturi sredstava
ponude.
- Izrada sredstava
ponude.
- Nabraja i opisuje - Vrši odabir i - Razvija kreativnost - Prikazivanje video
pripremne radove u klasifikaciju pića za i organizacione zapisa, slika i skica
baru (barski pult, barski pult, u sposobnosti. sa pripremnim
vitrine i sala). zavisnosti od vrste - Razvija smisao za radovima u baru –
bara. lijepo. komparativna
- Predlaže način analiza i diskusija o
postavke pića na razlikama u načinu
pultu, vitrinama i rada.
rashladnim - Rad u kabinetu -
uređajima. pripremni radovi u
- Na različitim baru.
primjerima, uočava
greške u izvođenju
pripremnih radova
u sali bara.
- Opisuje pripemu - Razlikuje pića po - Razgledanje slika,
pića za miješanje, vrstama. slajdova i filmova
tehniku pripreme - Vrši odabir pića u sa barskim
mješavina, vrste zavisnosti od inventarom.
dekoracija i način recepture. - Sastavljanje
usluživnja pića i - Priprema receptura i
mješavina za mješavine, koktele diskusija.
pultom. i dekoracije. - Rad u kabinetu -
priprema
mješavina, koktela
i dekoracija u
skladu sa
recepturama.
16
Formativni ciljevi
- Nabraja i opisuje - Upoređuje način - Razvija pravilan - Diskusija o
načine naplate naplate usluga u odnos prema sredstvima i
usluga za barskim baru i drugim sredstvima za načinima plaćanja
pultom. objektima za plaćanje. usluga – prednosti i
služenje pića. nedostaci pojedinih
načina plaćanja.
- Simulacija situacija
naplate računa.
- Igranje uloga.
- Navodi i opisuje - Uočava greške u - Rad u kabinetu -
završne radove u slijedu aktivnosti simulacija završnih
baru. na završnim radova.
radovima u baru.
- Obavlja završne
radove u baru.
Specijalna jela i načini usluživanja
- Navodi i opisuje - U zavisnosti od - Razvija bonton. - Prikaz crteža, slika
specijalna jela i jela, navodi vrste i video zapisa sa
način usluživanja: kuvera i kuverima i
- ribe; specijalnog pribora priborom za
- školjki; koji se koristi pri konzumaciju
- puževa; konzumiranju. različitih vrsta
- kavijara; - Postavlja kuver i specijalnih jela.
- špageta; vrši usluživanje. - Rad u kabinetu -
- špargli; postavljanje kuvera
- crnogorska i usluživanje
nacionalna jela i specijalnih jela.
sl.
Zajednički obroci - poslovni ručak
- Nabraja i opisuje - Definiše razliku u - Razvija - Prikazivanje video
vrste zajedničkih načinu pripremnih kreativnost. zapisa, slika i skica
obroka po radova u sali i ofisu sa pripremnim
utvrđenom meniju. između zajedničkih radovima u sali i
- Nabraja i opisuje obroka i poslovanja ofisu između
pripremne radnje u po jelovniku. zajedničkih obroka
ofisu i sali u - Sastavlja i predlaže i poslovanja po
zavisnosti od meni kartu za jelovniku.
menija za određene obroke. - Rad u kabinetu -
zajednički obrok. - Obavlja pripremne pripremni radovi u
radove za ofisu i sali za
zajednički obrok. služenje
zajedničkih obroka.
- Opisuje način - Obavlja prijem i - Rad u kabinetu -

prijema i usluživanje gosta. prijem i
usluživanja gostiju usluživanje gosta.
u skladu sa vrstom - Igranje uloga.
obroka.
17
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Pripremanje - dovršavanje jela pred gostom (salate, jela, voće, poslastice)
- Navodi i opisuje - Ukazuje na razlike - Razvija - Prikazivanje video
tehnike u pripremi jela atraktivnost u radu zapisa, slika i skica
pripremanja jela pred gostom i pozitivan odnos sa pripremom jela
pred gostom: filiranjem, prema gostima. pred gostom.
- filiranje; tranširanjem i - Rad u kabinetu -
- tranširanje; flambiranjem. priprema jela pred
- flambiranje. - Priprema jela pred gostom (filiranje,
gostom. tranširanje,
flambiranje).
Zajednički svečani obroci (banket, koktel, čajanka, hladni bife)
- Nabraja i opisuje - Uočava razliku u - Razvija - Prikazivanje video
elemente za elemenitima organizacione zapisa, slika i skica
organizaciju organizacije u sposobnosti i sa pripremnim
svečanih prijema: pripremnim usvaja pravila elementima
- banket; radovima između lijepog ponašanja. organizacije
- koktel parti; banketa, koktel svečanih prijema –
- hladni bife; parti, hladnog komparativna
- topli bife; bifea, toplog bifea analiza i diskusija o
- čajanka. i čajanki. razlikama u načinu
- Razmatra zahtjev rada.
priređivača za - Rad u kabinetu -
svečani prijem. pisanje ponude,
- Vrši pripremu pripremni radovi u
ponude (meni i u ofisu i sali,
pića) za prijem i
organizaciju usluživanje
svečanih prijema. gostiju - simulacija
- Obavlja pripremne situacija.
radove u ofisu i - Diskusija.
salama u zavisnosti
od prijema.
- Obavlja prijem
gosta, organizaciju
usluživanja gostiju,
aperitiva, jela,
pića uz jelo, kafe i
dižestiva.
Slaganje vina i hrane
- Nabraja osnovne - U zavisnosti od - Razvija kulturu - Rad u kabinetu -
elemente koji utiču vrste jela odnosa prema hrani slaganje vina i
na izbor vina uz preporučuje vina. i vinu. hrane.
jela. - Diskusija.
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- J. Kerčmar: Tehnika poslovanja u ugostiteljstvu, Opatija, 1995.
- R. Miličević: Ugostiteljstvo – tehnika, organizacija, poslovanje, IMS Oktoih,
Podgorica, 2003.
18
- J. Jokić, P. Pravda: Kuvarstvo i poslastičarstvo sa praktičnom obukom, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996.
- S. Divanović, S. Mićetin, M. Krastavčić: Usluživanje sa praktičnom nastavom,
Zavod za izdavanje udžbenika, Beograd, 2004.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

- Kabinet usluživanja opremljen, pored osnovnog inventara, opremom i uređajima,
sa: TV i DVD plejerom, LCD projektorom sa projekcionim platnom, propagandnim
materijalima, slajdovima i video zapisima.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

- Provjeravaju se i ocjenjuju: usmeni odgovori, pismeni zadaci i vježbe:
- usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu,
- vježbe, najmanje jednom u klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

- Diplomirani menadžer restoraterstva.
10. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
Predmeti Znanja
- Ugostiteljsko poslovanje - Strani jezik II i III - Stručna terminologija
- Higijena tijela, odjeće i - Higijena - Standardi lične i radne
obuće higijene
- Higijena tijela, odjeće i
obuće
- Radna higijena - Higijena - Pripremni radovi u ofisu i
sali
- Ugostiteljska preduzeća - Preduzetništvo - Organizacija preduzeća
- Prijem, pozdrav i smještaj - Psihologija - Kontakt sa gostom i
gosta emocionalna kontrola
- Uslužno osoblje - Psihologija - Osobine kadrova od uticaja
na radnu sposobnost
- Prijem porudžbine - Psihologija - Komunikacija
- Instrumenti i sredstva - Psihologija - Psihološki principi prodaje
prodaje
- Usluživaje gosta na - Psihologija - Motivacija i osobine
odgovarajući način savremenog ugostiteljskog
radnika
- Komunikacija sa gostom - Psihologija - Pojam frustracije i
konflikta, tipovi i reakcije
- Pića - Poznavanje pića - Vina
- Piva
- Likeri
- Jaka alkoholna pića
- Bezalkoholna pića
- Sredstva za uživanje
19
Znanja
Predmeti Znanja
- Pravila lijepog ponašanja - Bonton u ugostiteljstvu - Prijem i usluživanje gostiju
- Vrste ugostiteljskih - Poslovna ekonomija - Pojam, vrste i organizacija
objekata privrednih društava
- Vina - Osnove somelijerstva - Slaganje hrane i vina
- Primjena softvera za - Informatika u - Poin Office Sistem - softver
ugostiteljsko poslovanje restoraterstvu za restoransko poslovanje
- Hotel i hotelsko poslovanje - Hotelsko poslovanje sa - Restoransko poslovanje
poslovnom komunikacijom - Etažni servis
- Katergorizacija objekata za
ishranu i piće
- Praktična primjena - Praktična nastava - Restoraterstvo
teorijskih znanja
20
1.2.2. STRANI JEZIK II
1.2.2.1. FRANCUSKI JEZIK
1. Naziv predmeta: FRANCUSKI JEZIK
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282

- Razvijanje komunikativnih sposobnosti učenika.
- Razvijanje pozitivnih vrijednosti i ovladavanje vještinama u kontekstu
multikulturološkog i multikonfesionalnog društvenog miljea.
- Ostvarivanje veće autonomije učenika i savlađivanje tehnika samostalnog učenja.
- Stvaranje harmonične ličnosti učenika i svijesti o sopstvenom identitetu kroz
građenje humanističkog i tolerantnog odnosa prema društvu i različitim jezicima i
kulturama.
- Razvijanje radoznalosti, opštekomunikativne sposobnosti, duhovitosti, tolerantnih
oblika ponašanja i kulture dijaloga.
- Razvijanje samopouzdanja, samostalnosti i kreativnosti.
- Sticanje radnih navika, marljivost, odgovornost i motivisanost.
- Razvijanje kulture lijepog ponašanja u školi, porodici i na javnom mjestu, kao i
sposobnost slušanja i uvažavanja mišljenja drugog.
- Razvijanje ekološke svijesti.
- Razvijanje humanog odnosa među polovima.
- Razvijanje fer-pleja i timskog rada.
- Stvaranje pozitivnog odnosa prema prostoru i kulturi stanovanja.
21
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Prepoznaje i pravilno - Razvija
fonološkim izgovara glasove i komunikativnost i
sistemom jezika i skupove glasova, stvaranje pozitivne
pravopisom. akcentuje riječi i društvene klime.
- Uvježbava poštuje rečeničnu
spelovanje. intonaciju.
- Pozdravlja i
odgovara na
pozdrav.
- Zahvaljuje, izvinjava
se.
- Navodi prezent gl. - Predstavlja sebe i - Razvija
ÊTRE, nenaglašene druge (ime, inicijativnost i
lične zamjenice. nacionalnost, spremnost na
- Uočava razliku profesija). saradnju i
između: C’est / Il - Daje podatke o sebi, sposobnost
est. o svom zanimanju. postizanja
- Postavlja pitanja o kompromisa.
identitetu druge
osobe.
- Izražava slaganje
/neslaganje. - Frontalni,
individualni, rad u
- Navodi vlastite i - Upoznaje se sa - Razvija pozitivnu parovima i grupama
zajedničke imenice, francuskom orijentaciju prema uz kombinovano
rod i broj imenica. terminologijom koja zanimanju. korišćenje aktivnih i
se i kod nas koristi u tradicionalnih
ugostiteljstvu. metoda u nastavi.
- Imenuje vrste
obroka.
- Nabraja djelove
pribora za jelo.
- Imenuje restoransko
rublje.
- Predstavlja
restoransko osoblje.
- Upoznaje - Imenuje djelove - Pokazuje jasnost,
neodređeni i restorana. određenost i
određeni član. - Imenuje predmete u usmjerenost na
restoranu. razvoj.
- Navodi nazive
ugostiteljskih
objekata.
- Nabraja vrste
restorana.
- Imenuje obroke.
- Imenuje vrste
doručka.
- Nabraja vrste
22
Formativni ciljevi
namirnica (voće,
povrće, začini,
mliječni proizvodi).
- Navodi glagol AVOIR - Izražava osjećanja, - Razvija preciznost,
(avoir faim, soif, potrebu slaganje spremnost za
mal à, besoin de, /neslaganje. saradnju i
raison...) i - Popunjava formular toleranciju.
uvježbava njegovu ličnim podacima. - Uočava značaj
upotrebu u - Govori o članovima kvaliteta rada i
izrazima. svoje porodice. ispunjavanja radnih
- Razlikuje il y a/il a. obaveza.
- Upoznaje se sa - Govori o dnevnim - Razvija pozitivnu
sadašnjim aktivnostima. orijentaciju prema
vremenom glagola I - Izražava dopadanje zanimanju,
grupe (na – ER). (nedopadanje). motivisanost i
- Frontalni,
- Upoznaje se sa - Poziva i odgovara na samopouzdanje.
individualni, rad u
sadašnjim pozivnicu.
parovima i grupama
vremenom - Upoznaje goste sa
uz kombinovano
nepravilnog glagola sadržajem jelovnika
korišćenje aktivnih i
FAIRE. i vinske karte.
tradicionalnih
- Preporučuje jela i
metoda u nastavi.
pića.
- Daje jednostavne
informacije o
vremenu (meteo).
- Uvježbava odrični - Odbija ponudu. - Izražava
oblik glagola. - Izražava prilagodljivost i
nedopadanje. sposobnost
- Izražava žaljenje postizanja
zbog nedostataka u sporazuma.
ponudi.
- Upoznaje se s - Saopštava godine, - Razvija preciznost i - Frontalni,
osnovnim brojevima broj telefona i efikasnost. individualni, rad u
i nazivima mjernih datum. parovima i grupama
jedinica za težinu i - Pita i kaže koliko je uz kombinovano
visinu i uvježbava sati. korišćenje aktivnih i
njihovu upotrebu. - Kazuje iznos računa. tradicionalnih
- Kazuje visinu i metoda u nastavi.
težinu.
- Upoznaje se sa - Dočekuje gosta. - Razvija preciznost,
upitnim oblicima - Informiše se o komunikativnost,
glagola (est - ce njegovim željama ljubaznost,
que, qu'est - ce que) vezanim za predusretljivost i
i upitnim riječima. narudžbu. efikasnost.
- Nabraja upitne - Uzima podatke od - Izražava ljubaznost,
riječi. gosta prilikom radoznalost,
- Upoznaje se sa rezvirsanja stola. predusretljivost i
oblicima upitnog - Traži i daje efikasnost u radu,
pridjeva QUEL. informacije o broju preciznost i
23
Formativni ciljevi
telefona, adresi, komunikativnost.
elektronskoj adresi,
godinama,
nacionalnosti i sl.
- Postavlja pitanja o
radnom vremenu
restorana.
- Uočava razlike - Daje informacije o
između predloga à i radnom vremenu i
de. vremenu služenja
obroka.
- Razlikuje upotrebu
ovih predloga u
nazivima nekih
francuskih
specijaliteta.
- Nabraja načine
usluživanja u
restoranu.
- Frontalni,
- Uvježbava upotrebu - Razumije i daje - Razvija preciznost i
individualni, rad u
IMPERATIV-a. uputstva, kratka spremnost na
parovima i grupama
obavještenja, kompromis i
uz kombinovano
upozorenja. saradnju, osjećaj za
- Savjetuje gosta pri timski rad kao i
tradicionalnih
izboru jela i pića. svijest o
metoda u nastavi.
- Daje jednostavan neophodnosti
recept. kvaliteta rada.
- Upoznaje se sa - Upotrebljava
sadašnjim odgovarajuće
vremenom prijedloge uz imena
nepravilnih glagola zemalja i gradova u
ALLER (aller à, au, koje ide / u kojima
aux, en), VENIR boravi i iz kojih
(venir de, du, des). dolazi.
- Upoznaje se sa - Govori o - Pokazuje
sadašnjim svakodnevnim tolerantnost i
vremenom povratnih aktivnostima na samopouzdanje.
glagola. održavanju lične
- Upoznaje se sa higijene.
upotrebom - Navodi djelove
neodređene tijela.
zamjenice ON. - Raspituje se za
zdravlje sagovornika.
- Upoznaje se sa - Izražava sposobnost - Pokazuje spremnost
nepravilnim obavezu, želju da na pomoć i
glagolima POUVOIR, nešto uradi. saradnju, efikasnost
VOULOIR, DEVOIR + - Nudi jela i pića. i identifikaciju sa
infinitif. - Pomaže gostu pri prirodom budućeg
- Upoznaje se sa izboru jela i pića. posla.
24
Formativni ciljevi
kondicionalom - Navodi mogućnosti
učtivosti glagola naručivanja (meni i
VOULOIR, (Je jelovnik).
voudrais, vous - Daje dozvolu,
voudriez). predlaže.
- Na učtiv način
izražava želju.
- Upoznaje se i
uvježbava kulturu
lijepog ophođenja - Frontalni,
prema gostu. individualni, rad u
- Uočava upotrebu - Iznosi pretpostavku. - Pokazuje parovima i grupama
vremena u - Izražava mogućnost tolerantnost i uz kombinovano
kondicionalnim dešavanja neke samopouzdanje. korišćenje aktivnih i
rečenicama (Si + radnje. tradicionalnih
présent + présent, metoda u nastavi.
impératif).
- Navodi i uvježbava - Traži i daje uputstva - Pokazuje
upotrebu osnovnih za snalaženje unutar snalažljivost u
priloga za mjesto i izvan ugostiteljskog hijerarhiji socijalnih
(à, dans, sur, sous, objekta. odnosa.
devant, derrière, à - Izražava osnovne - Razvija preciznost i
coté de, près de, prostorne odnose. komunikativnost.
loin de). - Umije odrediti
- Nabraja oblike i poziciju stola u
uvježbava upotrebu restoranu ili na
sažetog člana. terasi.
- Nabraja pridjeve, - Opisuje restoran, - Pokazuje spremnost - Frontalni,
njihove oblike i osoblje, jela. i sposobnost za individualni, rad u
mjesto u rečenici. - Umije poželjeti saradnju. parovima i grupama
gostu dobar apetit, uz kombinovano
prijatan dan, korišćenje aktivnih i
prijatan boravak i tradicionalnih
srećan put. metoda u nastavi.
- Uvježbava prisvojne - Daje jednostavne - Razvija
pridjeve. informacije o komunikativnost i
prijateljima i stvaranje pozitivne
porodici. društvene klime.
- Izražava pripadanje.
- Uvježbava lične - Piše pozivnicu. - Pokazuje spremnost
zamjenice kao - Prihvata ili odbija na pomoć.
direktni i indirektni poziv.
objekt: COD, COI.
- Upoznaje se sa - Daje savjete za - Pokazuje spremnost
pokaznim pripremanje i na pomoć i saradnju
pridjevima i serviranje jela i radi poboljšanja
nazivima boja. pića. ponude.
- Daje sugestije za
serviranje priloga od
25
Formativni ciljevi
povrća u zavisnosti
od boje.
- Navodi i opisuje
djelove radne
odjeće.
- Nabraja načine - Pomaže gostu pri - Pokazuje spremnost
poređenja pridjeva. izboru menija. na pomoć.
- Upoznaje se sa - Razgovara o - Pokazuje spremnost - Frontalni,
upotrebom bliskog poslovnim planovima na pomoć. individualni, rad u
budućeg vremena i namjerama. - Ispoljava parovima i grupama
(FUTUR PROCHE). - Vrši raspodjelu komunikativnost, uz kombinovano
zadataka osoblju. snalažljivost i korišćenje aktivnih i
- Izražava spremnost smisao za timski tradicionalnih
za pomoć gostu: rad. metoda u nastavi.
pomoći pri izboru,
raspitati se o
njegovom ukusu i
dati mu savjet.
- Upoznaje se sa - Predlaže gostu - Razvija preciznost, - Frontalni,
sadašnjim nacionalna jela. efikasnost i individualni, rad u
vremenom - Zapisuje narudžbu i samopouzdanje. parovima i grupama
nepravilnog glagola pravilno ispunjava - Preuzima uz kombinovano
PRENDRE. blok o narudžbi. odgovornost i korišćenje aktivnih i
- Uočava način - Precizno navodi pokazuje pozitivnu tradicionalnih
upotrebe partitivnog količinu potrebnih orijentaciju prema metoda u nastavi.
člana i partitivnog sastojaka za zanimanju.
DE. pripremu nekog jela.
- Uvježbava upotrebu
priloga za količinu.
bezličnog oblika
nekih glagola: Il
faut, il y a, il reste,
il manque.
26
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Razlikuje rod i broj - Izražava pozitivnu
stranom imenica i pridjeva. orijentaciju prema
(francuskom) poslu, inicijativnost
terminologijom u i komunikativnost.
kuvarstvu.
- Uvježbava upotrebu - Razgovara o - Izražava
bliskog budućeg poslovnim komunikativnost,
vremena (FUTUR planovima i snalažljivost i
PROCHE). namjerama za taj i pozitivnu
naredne dane. identifikaciju i - Frontalni,
- Predstavlja plan razvija sposobnost individualni, rad u
izleta. stvaranja pogodne parovima i grupama
- Izražava spremnost društvene klime kao uz kombinovano
za pomoć gostu: i svijest o obavezi korišćenje aktivnih i
pomaže pri izboru, ispunjavanja radnih tradicionalnih
raspituje se o obaveza. metoda u nastavi.
njegovom ukusu,
daje mu savjet.
- Prezentuje vinsku
kartu i preporučuje
razne vrste vina.
- Prezentuje kartu
pića i preporučuje
razne aperitive kao i
bezalkoholne tople i
hladne napitke.
- Uvježbava perfekt - Govori o - Razvija sposobnost - Frontalni,
sa gl. AVOIR. prethodnim stvaranja pogodne individualni, rad u
aktivnostima iz društvene klime, parovima i grupama
ličnog i spremnost na uz kombinovano
profesionalnog pomoć kao i korišćenje aktivnih i
života. njegovanje tradicionalnih
- Prepričava događaje prijateljskih metoda u nastavi.
od prethodnog dana. osjećanja.
- Pomaže gostu u
postupku traženja
izgubljenih stvari.
- Piše razglednicu sa
godišnjeg odmora.
- Koristi odgovarajuće
priloge za vrijeme
prilikom
prepričavanja.
- Uvježbava perfekt - Prepričava događaje - Razvija sposobnost
sa gl. ÊTRE. od prethodnog dana. stvaranja pogodne
- Pomaže gostu u društvene klime,
postupku traženja spremnost na
izgubljenih stvari. pomoć kao i
- Pise razglednicu sa njegovanje
27
Formativni ciljevi
godišnjeg odmora. prijateljskih
- Govori o svom osjećanja.
školovanju.
- Nabraja slučajeve - Raspituje se o - Njeguje svijest o
upotrebe priloških količini namirnica važnosti kvalitetnog
zamjenica Y, EN. koje klijent predstavljanja
naručuje ili koje turističke ponude i
treba kupiti. pozitivnog odnosa
- Navodi mogućnosti prema lokalnoj
naručivanja jela zajednici.
(meni, jelovnik).
- Govori o turističkim
znamenitostima
Crne Gore.
- Razumije i ispunjava
zahtjeve klijenta
tokom obroka.
- Nabraja slučajeve - Upoređuje - Preuzima
nepravilne kategorije hotela, odgovornost i
komparacije. cijene, kvalitet. pokazuje pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju,
preciznost i
profesionalnost. - Frontalni,
- Upoznaje se sa - Postavlja pitanja o - Pokazuje individualni, rad u
oblicima upitnog vrsti prevoznog inicijativnost i parovima i grupama
pridjeva QUEL. sredstva i načinu komunikativnost. uz kombinovano
putovanja. korišćenje aktivnih i
- Prima telefonski tradicionalnih
poziv, prenosi metoda u nastavi.
poruku klijentu.
- Nabraja priloge za - Prima telefonsku - Pokazuje
način. rezevaciju. profesionalnost i
sposobnost
stvaranja pogodne
društvene klime.
- Uvježbava povratne - Raspituje se o - Praktikuje
glagole. zdravlju empatiju.
sagovornika.
- Uočava formiranje - Piše pismo sa - Pokazuje sposobnost
perfekta povratnih godišnjeg odmora. razvijanja
glagola. - Govori i raspituje se prijateljskih odnosa.
o obavljenim
aktivnostima na
održavanju lične
higijene.
- Uvježbava - Opisuje okolnosti - Razvija svijest o
imperfekt. dešavanja nekog zavičaju u okvirima
događaja. istorijskih perioda.
28
Formativni ciljevi
- Govori o svojim - Pokazuje sposobnost
navikama iz razvijanja
prošlosti. prijateljskih odnosa.
- Opisuje
znamenitosti grada i
šireg zavičaja.
- Predstavlja svoje
mjesto u istorijskim
okvirima.
- Upotrebljava oblike - Govori o svom poslu. - Pokazuje pozitivnu
odnosnih zamjenica: - Prezentuje račun identifikaciju prema
qui, que. klijentu i na njegov zanimanju,
zahtjev ga profesionalnost i
pojašnjava. preciznost.
- Pojašnjava gostu
riječ ili izraz koji ne
razumije.
- Bliže određuje
stvari, lica i mjesta
o kojima govori.
- Razlikuje upotrebu - Odgovara na pitanja - Pokazuje spremnost
osnovnih i rednih o datumu, satu, za pomoć,
brojeva. Uočava adresi i broju preciznost i
razlike u upotrebi u telefona. efikasnost u radu.
našem i francuskom - Daje informacije o - Radi na
jeziku. radnom vremenu i njegovanju
redu vožnje. prijateljskih
- Preračunava iznos osjećanja.
računa u drugoj
valuti.
- Pojašnjava račun na
zahtjev gosta. - Frontalni,
- Uočava slučajeve - Usvaja odgovarajuća - Pokazuje individualni, rad u
upotrebe fokluziva: pravila ponašanja inicijativnost i parovima i grupama
rien, jamais, plus, prema spremnost na uz kombinovano
personne kao drugog nezadovoljnom kompromis. korišćenje aktivnih i
dijela negacije. klijentu. tradicionalnih
- Uočava pravila - Iznosi svoje - Ispoljava metoda u nastavi.
funkcionisanja mišljenje o bliskim samopouzdanje,
izjavne i uzvične temama. efikasnost i
rečenice u - Prenosi nečije komunikativnost.
neupravnom govoru. izjave, naredbe,
savjete i preporuke.
- Upoznaje se sa - Pravi rezervacije za - Pokazuje spremnost
jednostavnim individualne i za pomoć,
uzročnim (parce grupne obroke u preciznost i
que) i finalnim (pour restoranu. efikasnost u radu.
+ infinitif) zavisnim - U kraćem izlaganju
rečenicama. na određenu temu
29
Formativni ciljevi
navodi uzroke i
posljedice
dešavanja neke
radnje, naglašava
važne elemente,
daje definicije,
rezimira i donosi
zaključke.
- Uočava upotrebu - Daje gostu - Pokazuje spremnost
vremena u uslovnim prijedloge i za pomoć,
rečenicama I tipa: Si preporuke pri izboru preciznost i
+ prezent + prezent jela i pića. efikasnost u radu.
Si + prezent +
imperativ.
30
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Upoznaje imperfekt - Prepričava okolnosti - Izražava pozitivnu
i perfekt. odigravanja nekog identifikaciju i
nepovoljnog razvija sposobnost
događaja. stvaranja pogodne
- Govori o ranijem društvene klime.
izgledu mjesta. - Razvija svijest o
- Evocira uspomene. obavezi
- Opisuje ličnost, ispunjavanja radnih
predmet, mjesto, obaveza. - Frontalni,
situaciju, događaj. individualni, rad u
- Služi se vremenskim - Razumije parovima i grupama
rečenicama i reklamacije vezane uz kombinovano
gerundom. za uslugu, za jela i korišćenje aktivnih i
pića, izvinjava se i tradicionalnih
daje prijedlog za metoda u nastavi.
rješenje problema.
- Uvježbava upotrebu - Daje projekciju - Razvija svijest o
budućeg vremena. privrednog razvoja neophodnosti
kraja. kvalitetnog
- Govori o planiranim obavljanja radnih
ličnim i zadataka.
profesionalnim
aktivnostima.
- Uočava upotrebu - Iznosi pretpostavku. - Pokazuje spremnost
vremena u - Započinje, održava na pomoć,
kondicionalnim razgovor i mijenja ljubaznost i
rečenicama (Si + temu. prilagodljivost.
présent + futur - Izražava
simple). (ne) mogućnost - Frontalni,
dešavanja neke individualni, rad u
radnje. parovima i grupama
- Navodi osoblje uz kombinovano
etažnog servisa i korišćenje aktivnih i
njihove obaveze. tradicionalnih
- Navodi sastavne metoda u nastavi.
djelove kuvera za
specijalna jela
(rakovi, školjke,
kavijar, žablje
batake ...).
- Uočava oblike - Govori o obavljenim - Razvija svijest o
pasivne konstrukcije i planiranim neophodnosti
glagola. aktivnostima u kvalitetnog
pripremi namirnica obavljanja radnih
za spremanje nekog zadataka.
specijaliteta.
- Umije poželjeti
gostu dobrodošlicu.
31
Formativni ciljevi
- Navodi vrste
prevoznih sredstava
u kojima klijent
može biti uslužen.
- Uvježbava upotrebu - Preporučuje - Pokazuje spremnost
SUBJONCTIF-a. izletišta. na pomoć i
- Usvaja pravila ljubaznost.
ponašanja konobara - Razvija kulturu
prema gostu - lijepog ponašanja u
konobar mora biti školi, porodici i na
nasmijan, efikasan javnom mjestu, kao
uočljiv i uvijek na i sposobnost
usluzi. slušanja i
uvažavanja
mišljenja drugog.
- Uvježbava upotrebu - Na učtiv način - Razvija kulturu
CONDITIONNEL izražava želju, lijepog ponašanja u
- Frontalni,
PRESENT-a. savjet, prijedlog. školi, porodici i na
individualni, rad u
- Prihvata prijedlog. javnom mjestu, kao
parovima i grupama
i sposobnost
uz kombinovano
slušanja i
uvažavanja
tradicionalnih
mišljenja drugog.
metoda u nastavi.
- Uočava upotrebu - U kraćem izlaganju - Pokazuje sposobnost
vremena u na određenu temu stvaranja pozitivne
kondicionalnim nabraja, naglašava društvene klime,
rečenicama (Si + važne elemente, razumijevanje
imparfait + iznosi pretpostavku, odnosa u skladu sa
conditionnel uslov dešavanja uslovima rada i
présent). neke radnje, donosi sposobnost za
zaključke. saradnju i timski
- Navodi vrste barova rad.
i njihovo osoblje.
- Navodi djelove
barskog inventara.
- Upotrebljava priloge - Govori o načinu - Njeguje osjećaj
za količinu. ishrane. tolerancije prema
- Precizno navodi stranoj kulturi.
količinu namirnica - Razvija svijest o
potrebnih za neophodnosti
pripremu nekog kvalitetnog
jela. obavljanja radnih
- Daje i razumije zadataka.
recept za pripremu - Pokazuje preciznost
nekog koktela. i efikasnost u radu.
- Razumije recept
gdje je količina
navedena na razne
načine.
32
Formativni ciljevi
- Iznosi razlike
između francuskih i
naših obroka.
- Traži informacije od
gosta o količini
poručene hrane i
pića. - Frontalni,
- Prepoznaje oblike - Navodi sportske - Radi na podizanju individualni, rad u
pokaznih i prisvojnih sadržaje hotela. kvaliteta rada i parovima i grupama
zamjenica. - Govori o turističkim usluge. uz kombinovano
znamenitostima - Ispoljava toleranciju korišćenje aktivnih i
Francuske. prema stranoj tradicionalnih
- Analizira prospekt kulturi. metoda u nastavi.
nekog francuskog i
nekog crnogorskog
turističkog mjesta.
- Koristi neupravni - Piše poslovno pismo. - Preuzima
govor pri - Raspituje se za odgovornost
postavljanju interesovanja prilikom poslovnog
pitanja. klijenta. komuniciranja.
- Prenosi nečija
interesovanja.
33
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Uvježbava - Prenosi nečije - Frontalni,
neupravni govor. izjave, naredbe, individualni, rad u
savjet, preporuke i parovima i grupama
pitanja. uz kombinovano
- Razumije tekstove o korišćenje aktivnih i
savremenim tradicionalnih
problemima društva metoda u nastavi.
u kojima se iznose
mišljenja,
argumenti i kritike.
- Predstavlja Crnu
Goru kao državu.
- Uvježbava upotrebu - Govori o planiranim - Razvija pozitivnu - Frontalni,
pluskvamperfekta ličnim i orijentaciju prema individualni, rad u
(PLUS – QUE - profesionalnim zanimanju, parovima i grupama
PARFAIT). aktivnostima. usmjerenost na uz kombinovano
- Govori o prethodnim razvoj, ljubaznost i korišćenje aktivnih i
aktivnostima. komunikativnost. tradicionalnih
- Daje informacije metoda u nastavi.
(kod švedskog stola,
npr.) o sastojcima
nekog jela.
- Uočava razliku u - Prigovara, kritikuje, - Razvija pozitivnu - Frontalni,
upotrebi savjetuje, izražava orijentaciju prema individualni, rad u
kondicionala želju na učtiv način. zanimanju, parovima i grupama
sadašnjeg i prošlog usmjerenost na uz kombinovano
(CONDITIONNEL razvoj, ljubaznost i korišćenje aktivnih i
PRÉSENT OU PASSÉ). komunikativnost. tradicionalnih
metoda u nastavi.
- Upotrebljava - Govori o kulturno - - Razvija stepen - Frontalni,
pogodbene istorijskoj ponudi razvoja ekološke individualni, rad u
rečenice (Si + grada. svijesti kao i kritički parovima i grupama
present + futur, - Informiše gosta o odnos prema uz kombinovano
Si + imparfait + manifestacijama u tehnološkom korišćenje aktivnih i
conditionnel gradu i programu razvoju. tradicionalnih
present). njihovog - Prati savremene metoda u nastavi.
održavanja. tokove i konstantno
- Predstavlja Crnu radi na ličnom
Goru kao turističku usavršavanju.
destinaciju.
- Govori o uticaju
turizma na okolinu i
ekološkoj zaštiti.
- Shvata bitne
elemente službene
prepiske.
- Umije voditi
poslovnu prepisku
putem e-maila.
34
Formativni ciljevi
- Upotrebljava - Govori o svom - Razvija osjećaj
namjerne rečenice. daljem školovanju. samopouzdanja i
- U kraćem izlaganju osjećaj nacionalne
predstavlja neku pripadnosti.
temu: govori o
jelima koja se
pripremaju za topli
/ hladni bife, o
koktel partijama i
povodima za njihovo
organizovanje, o
načinu usluživanja i
načinu serviranja
koktela.
- Navodi završne
radnje u pripremi
nekih jela koje se
izvode pred gostom
(tranširanje,
flambiranje).
- Navodi nazive jela
koja se najčešće
dovršavaju pred - Frontalni,
gostom i daje individualni, rad u
uputstva za njhovu parovima i grupama
pripremu i uz kombinovano
serviranje. korišćenje aktivnih i
tradicionalnih
- Upotrebljava - Pravi rezervacije za - Razvija efikasnost,
metoda u nastavi
uzročne i individualne i preciznost i
posljedične grupne boravke u pozitivnu
rečenice. restoranu ili hotelu. identifikaciju prema
- Razumije pisanu zanimanju.
reklamaciju i - Stiče radne navike,
sastavlja pismo marljivost,
izvinjenja, e - mail. odgovornost i
- Predstavlja pokazuje
smještajnu ponudu motivisanost u radu.
mjesta i okoline.
- Govori o
mogućnostima za
seoski i planinski
turizam u Crnoj
Gori.
- Upoznaje se sa - Govori o - Razumije odnos
dopusnim prednostima i produktivnosti i
rečenicama. manama svoje kritičnosti.
profesije. - Pokazuje pozitivnu
- Upoređuje identifikaciju prema
poslovanje malog zanimanju.
restorana i velikih
35
Formativni ciljevi
poslovnih lanaca.

Didaktička literatura
- H. Auger: Jeux pour parler, jeux pour créer, Clé International, Pariz, 1991.
- G. Calbris: Gestes et communication, Clé International, Pariz, 1991.
- C. Cornaire: La compréhension orale, Clé International. Pariz, 1998.
- P. Cyr, C. Germain: Les stratégies d’apprentissage, Clé International, Pariz,
1996.
- M. de Carlo: Interculturel, Clé International, Pariz, 1998.
- Z. Geneviève: Enseigner une culture étrangère, Clé International, Pariz, 1991
- J. Jacquet: Oral / Ecrit, Lecture / écriture, Clé International, Pariz, 1991.
- E. Papo: Littérature et communication en classe de langue, Clé International,
Pariz, 1991.
- J. Patrice: Activités ludiques, Clé International, Pariz, 1998.
- C. Tagliante: Classe de langue, Evaluation, Clé International, Pariz, 1991.
- G. Vigner: Enseigner le français comme langue seconde, Clé International, Pariz,
2001.
Rječnici i gramatike
- V. Drašković: Gramatika za osnovnu školu
- M. Papić: Gramatika francuskog jezika
- Clé International: Grammaire progressive pour les adolescents
- Grevisse, Bon usage
- R. Marković: Francusko - srpski rječnik
- V. Putanec: Francusko - hrvatski rječnik
- Clé International: Dictionnaire du français
- Le Petit Robert: Dictionnaire de la langue française
Stručna literatura
- M. Dany, J. R. Laloy: Hôtellerie et le tourisme, Hachette, Pariz, 1993.
- C. Descotes-Genon, E. Szilagyi: Service compris - pratique du français de
l’hôtellerie, de la restauration et de la cuisine, Pug-Flem, Grenoble, 1995.
- H. Renner, U. Renner, G. Tempesta: Le français de l’hôtellerie et de la
restauration, Clé International, 1992.

- Kabinet za strane jezike upotpunjen sa knjigama, rječnicima, gramatikama,
stripovima, posterima, geografskim kartama, časopisima, audio i video
materijalima, grafoskop, kasetofon, CD plejer, televizor, video rikorder,
kompjuter (sa stalnim priključkom na internet).

- Čitanje i slušanje - način provjeravanja i ocjenjivanja sposobnosti razumijevanja
pisanog teksta (čitanje) i usmenog razumijevanja (slušanje) sprovodi se usmeno
(odgovori na pitanja o tekstu, razgovor, kratki rezime, utvrđivanje redoslijeda
paragrafa ili slika itd.) ili pismeno (odgovori na pitanja o tekstu, da / ne odgovori
ili kraći odgovori, popunjavanje praznina, objašnjenje ključnih riječi opisno ili
putem sinonima itd.).
- Govor - vještina usmenog izražavanja (govor) se provjerava i ocjenjuje kroz više
elemenata: tečnost i jasnoća izražavanja, izgovor (akcenat), koherentnost i
povezanost izražavanja (logički slijed), poznavanje teme, prilagođenost jezičkog
36
izraza situaciji (govorniku), bogatstvo i pravilna upotreba leksike, gramatička
pravilnost, građenje rečenice itd.
- Pisanje - provjeravanje i ocjenjivanje pismenog izražavanja (pisanje) se bazira
na ispunjenju odgovarajućih zahtjeva u pogledu forme (poruka, kraće pismo,
formalno pismo, esej, rezime itd.), stilskih karakteristika (prilagođenost jezičkog
izraza temi, preglednost i jasnoća izražavanja, red riječi, jezički registar,
koherentnost i povezanost misli i ideja itd.) i jezičkih i gramatičkih sadržaja
(gramatička pravilnost u upotrebi vremena, zamjenica, mjesta pridjeva...,
bogastvo leksike, pravopis itd.).
- Pismeni zadaci - rade se dva pismena zadatka, po jedan na kraju polugodišta.
- Pismeni zadaci se rade dva školska časa (blok časovi ili dva uzastopna časa).


- Profesor francuskog jezika

Znanja
Predmet Znanja
- Stručna terminologija - Poznavanje hrane - Dnevni obroci
- Jelovnik i usluživanje jela po
jelovniku
- Stručna terminologija - Poznavanje pića - Instrumenti ponude - vinska
karta, karta pića
- Stručna terminologija - Osnove kuvarstva - Meni
- Restoraterstvo - Restoraterstvo - Ugostiteljski objekti za ishranu
- Ugostiteljstvo i - Hotelijersko i smještaj
poslovanje u restoranima poslovanje sa - Uloga i zadaci usluživanja
i hotelima poslovnom - Pripremni radovi
komunikacijom - Inventar za usluživanje
- Oprema i namještaj u
ugostiteljstvu
- Uslužno osoblje
- Dnevni obroci
- Načini usluživanja
- Sistemi usluživanja
- Kultura ophođenja
- Kafansko poslovanje
- Restoran i restoransko
poslovanje
- Pismena komunikacija - Poslovna komunikacija - Poslovna korespondencija –
izgled i elementi poslovnog
pisma
- Predstavljanje prirodnih - Turistička geografija - Prirodne i antropogene
ljepota vrijednosti Crne Gore
- Prirodne i antropogene
vrijednosti Francuske
- Zaštita okoline i - Ekologija i zaštita - Upoznavanje sa značajem
37
Znanja
Predmet Znanja
upoznavanje sa održivim životne sredine održivog razvoja i sa
razvojem očuvanjem okoline
- Propaganda – turistički - Marketing u turizmu - Predstaviti grad kao turističko
prospekti i katalozi, mjesto ili mjesto održavanja
hotelski prospekti raznovrsnih manifestacija
38
1.2.2.2. NJEMAČKI JEZIK
1. Naziv predmeta: NJEMAČKI JEZIK
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282

kulturama.
39
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Formuliše pravila - Razvija sposobnost
izgovorom i izgovora. komuniciranja na
pravopisom. - Oslovljava, stranom jeziku.
pozdravlja i
zahvaljuje se
gostu.
- Upoznaje se sa - Predstavlja sebe i - Razvija
ličnim drugog. komunikativnost i
zamjenicama. - Daje lične kulturu
- Opoznaje se sa podatke. ophođenja.
glagolom SEIN. - Postavlja pitanja o
identitetu drugih
osoba.
- Popunjava
formular sa ličnim
podacima.
- Prepoznaje - Imenuje zanimanja - Razvija vlastitu
prisvojne pridjeve. restoranskog motivaciju.
- Upoznaje se sa osoblja. - Razvija pozitvnu
glagolom HABEN. - Navodi nazive orijentaciju prema
stonog posuđa i budućem - Frontalni,
pribora za jelo. zanimanju. individualni, rad u
- Imenuje obroke, parovima i
nazive hrane i grupama uz
pića. kombinovano
- Upoznaje se sa - Opisuje restoran. - Razvija korišćenje aktivnih
neodređenim i - Navodi djelove inicijativnost. i tradicionalnih
određenim restorana. metoda u nastavi.
članom. - Imenuje predmete
- Uočava NULL - u restoranu.
Artikel. - Navodi nazive
- Upoznaje se sa ugostiteljskih
imenicama objekata i vrste
(jednina i restorana.
množina).
- Upoznaje se sa - Upoznaje gosta sa
prezentom sadržajem
pravilnih i jelovnika i vinske
nepravilnih glagola karte.
(potvrdan i upitan - Informiše se o
oblik). željama gosta
- Uočava negaciju. vezano za
narudžbu.
- Daje preporuke
gostu u vezi sa
izborom jela i pića.
- Izražava žaljenje
zbog nedostatka
određene ponude.
40
Formativni ciljevi
- Uočava brojeve - Kazuje iznos - Razvija preciznost.
(osnovni i redni). računa. - Razvija
- Popunjava formular komunikativnost.
za rezervaciju stola
u restoranu.
- Daje informacije o
radnom vremenu.
- Saopštava tačno
vrijeme i datum.
vremenu služenja
obroka.
- Uočava upitne - Uzima podatke od - Razvija pouzdanost
riječi. gosta pri i preciznost.
rezervaciji stola u
restoranu.
vremenu služenja - Frontalni,
obroka, radnom individualni, rad u
vremenu. parovima i
- Upoznaje se sa - Upućuje molbu i - Razvija grupama uz
modalnim zahtjev. predusretljivost, kombinovano
glagolima u - Iizražava dozvolu, spremnost na korišćenje aktivnih
prezentu, oblik ICH sposobnost. saradnju. i tradicionalnih
MøCHTE. - Nnudi i poručuje metoda u nastavi.
jelo i piće.
- Upoznaje se sa - Daje instrukcije za - Razvija spremnost
pokaznim pripremu i na pomoć.
zamjenicama. serviranje
- Uočava prijedloge određenog jela ili
(vrijeme i mjesto). koktela.
- Upoznaje se sa - Traži i daje
imperativom. uputstva gostu za
snalaženje unutar i
izvan restorana.
- Daje instrukcije,
slijedi uputstva za
izradu karte pića.
- Upoznaje se sa - Razgovara o - Razvija
futurom. budućim planovima snalažljivost i
i namjerama. komunikativnost.
- Izražava spremnost
za pomoć gostima.
41
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Planira jelovnik. - Usavršava
pridjevima, - Upoređuje cijene i preciznost
osnovnim oblikom i kvalitete različitih izražavanja.
poređenjem. vrsta hrane i pića.
- Pronalazi sličnosti i
razlike.
- Uočava razlike
između objekata za
smještaj.
- Uvježbava - Opisuje restorane u - Razvija prijateljske
pridjevske određenom odnose.
deklinacje: turističkom mjestu.
(određeni član, - Detaljnije opisuje
pridjev i imenica), jelo.
(neodređeni ili - Navodi i opisuje
prisvojni član, djelove radne
pridjev i imenica). odjeće.
- Frontalni,
- Upoznaje se sa - Opisuje raniji - Razvija sposobnost individualni, rad u
imperfektom. izgled restorana. stvaranja pozitivne parovima i
društvene klime. grupama uz
- Upoznaje se sa - Prepričava prošle - Podstiče kombinovano
perfektom. događaje. samopouzdanje i korišćenje aktivnih
- Govori o iskustvu. motivisanost. i tradicionalnih
- Govori o metoda u nastavi.
obavljenim radnim
obavezama.
- Prepoznaje - Raspituje se o - Razvija spremnost
povratne glagole. zdravlju na saradnju i
sagovornika. pružanje pomoći.
- Opisuje dnevne
aktivnosti.
- Upoznaje se sa - Bliže određuje - Razvija sposobnost
zavisnom stvari, lica i mjesta za saradnju,
rečenicom, DASS o kojima govori. pružanje pomoći i
rečenicom. - Objašnjava preuzimanje
- Uoznaje se sa značenje riječi odgovornosti.
relativnom koje gost ne
rečenicom. razumije.
- Prepoznaje
relativnu
zamjenicu.
- Prepoznaje - Prepričava događaj - Razvija pozitivan

vremenske sa izleta. odnos prema
rečenice (ALS, zavičaju.
WENN, WáHREND). - Razvija ljubaznost.
- Uvježbava - Saopštava tačno - Razvija

zamjenicu ES vrijeme. komunikativnost.
(bezlični subjekat). - Odgovara na
42
Formativni ciljevi
pitanja o
vremenskim
uslovima.
- Koristi prijedloge - Preporučuje hotel, - Povećava
(kretanje). restoran, mjesto za informisanost u
izlazak. komuniciranju sa
strankama. - Frontalni,
- Služi se brojevima i - Pojašnjava račun - Razvija empatiju. individualni, rad u
računskim na zahtjev gosta. parovima i
operacijama. - Preračunava iznos grupama uz
računa u drugu kombinovano
valutu. korišćenje aktivnih
- Prepoznaje zavisnu - Daje preporuke i - Razvija ekološku i tradicionalnih
rečenicu: (uzročnu, prijedloge gostima svijest. metoda u nastavi.
namjernu, u vezi sa izborom
dopusnu). jela i pića.
- Upoznaje se sa - Opisuje sastojke i - Razvija toleranciju
pasivom. način pripreme prema stranoj
određenog jela. kulturi.
- Govori o
obavljenim i
planiranim
aktivnostima u
pripremi namirnica
za neki
specijalitet.
43
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Predlaže način - Razvija
infinitivom sa ZU. korišćenja inicijativnost.
- Prepoznaje slobodnog
namjernu rečenicu. vremena.
- Upoznaje se sa - Daje prijedloge i - Razvija ljubaznost i
kondicionalom savjete za izbor predusretljivost.
prezenta. jela i pića.
- Preporučuje
nacionalne
specijalitete
crnogorske kuhinje.
- Izražava potrebu,
želju, daje
sugestije gostu na
učtiv način.
- Upoznaje se sa - Daje informacije o - Njeguje osjećaj
konjunktivom crnogorskim nacionalne
imperfekta. vinima. pripadnosti i
- Izražava dopadanje tolerancije. - Frontalni,
/ nedopadanje. individualni, rad u
- Usvaja pravila parovima i
ponašanja prema grupama uz
gostu. kombinovano
- Prepoznaje - Detaljnije opisuje - Razvija korišćenje aktivnih
poređenje priloga i jelo. komunikativnost i i tradicionalnih
pridjeva (pravilno i - Pronalazi sličnosti i svijest o važnosti metoda u nastavi.
nepravilno). razlike. kvalitetnog
predstavljanja
turističke ponude.
- Upoznaje se sa - Daje preporuke i - Razvija
pogodbenim prijedloge gostima odgovornost.
rečenicama. u vezi sa izborom - Razvija
jela i pića. predusretljivost.
- Predlaže izlet
gostima.
- Upoznaje se sa - Govori o, zbog loših - Razvija
irealnim vremenski uslova, komunikativnost i
rečenicama. propuštenom preciznost.
izletu.
- Upoznaje se sa - Prenosi gostu - Podiže nivo
neupravnim poruke. kvaliteta rada.
govorom. - Iznosi pritužbu na - Razvija osjećaj za
jelo navodeći tačno timski rad.
šta je rečeno.
44
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Prepričava prošle - Njeguje osjećaj
pluskvamperfektom. događaje. nacionalne
- Služi se - Predstavlja Crnu pripadnosti.
vremenskim Goru kao državu.
rečenicama
(NACHDEM, BIS).
- Služi se glagolima - Piše radnu - Razvija pozitivnu
sa dopunom. biografiju. identifikaciju.
- Piše molbu za - Podstiče
posao. inicijativnost.
- Predstavlja svoj
zavičaj.
- Govori o kulturnim
spomenicima i
- Frontalni,
prirodnim
individualni, rad u
ljepotama Crne
parovima i
Gore.
grupama uz
- Uvježbava - Detaljno opisuje - Razvija praćenje
kombinovano
promjenu imenica određeni savremenih tokova
korišćenje aktivnih
(sistematizacija) i ugostiteljski i konstantan rad na
i tradicionalnih
prepoznaje obekat. ličnom
metoda u nastavi.
posebne slučajeve. usavršavanju.
- Prepoznaje i služi - Upućuje učtive - Afirmiše ličnost.
se zavisnom molbe i zahtjeve. - Razvija pozitivnu
rečenicom: - Daje prijedloge i orijentaciju u
(modalnom, savjete. odnosu na
komparativnom, zanimanje.
posljedičnom).
- Upotrebljava - Izražava želju, - Razvija
modalne glagole u mogućnost, snalažljivost i
perfektu. pretpostavku. prilagodljivost.
- Prepoznaje oblike - Nudi pomoć gostu.
modalnih glagola - Upućuje molbu,
kojima se izražava zahtjev.
želja ili
pretpostavka.

- Moment mal! - Lehrbuch 1 von Martin Muller, Paul Rusch, Theo Scherling, Reiner
Schmidt, Lukas Wertenschlag, Heinz Wilms in Zusammenarbeit mit Christiane
Lemcke, 1996. Langenscheidt KG, Berlin und Munchen.
- Moment mal! - Arbeitsbuch 1 - in Zusammenarbeit mit Cornelia Gick, 1996.
Langenscheidt KG, Berlin und Munchen.
- Moment mal! - Lehrbuch 2 - in Zusammenarbeit mit Heinrich Graffmann, 1997.
Langenscheidt KG, Berlin und Munchen.
- Moment mal! - Arbeitsbuch 2 - in Zusammenarbeit mit Eva Fontana, Heinrich
Graffmann, Paul Rusch, Martin Turnherr, Edelgard Weiler, 1997. Langenscheidt
KG, Berlin und Munchen.
- Johannes Diekhans, Othmar H–fling: Grammatik, 1996. Ferdinand Sch – ningh –
Paderborn.
45
- Mosaik, Regionale Deutschlehrerzeitschrift, 2003, DVR und Goethe - Institut,
Bukarest.
- Prospekti turističkih mjesta, tekstovi iz štampe i sa interneta.
- I. Maksimović, M. Ostojić-Hripač: Njemački jezik, Zavod za izdavanje udžbenika,
Novi Sad, 1990.
- P. Barberis, E. Bruno: Deutsch im Hotel - Gesräche führen, Max Huber Verlag,
2000.
- P. Barberis, E. Bruno: Deutsch im Hotel - korrespodeny, Max Huber Verlag, 2001.
- A. Höffgen: Deutsch lernen für den Beruf, Max Huber Verlag.
- F. Eppert: Deutsch in Küche + Restaurant, Max Huber Verlag.


pravilnost, građenje rečenice itd


- Profesor njemačkog jezika.
46
Znanja
Predmet Znanja
- Poznavanje pića - Jelovnik i usluživanje jela po
- Osnove kuvarstva jelovniku
- Instrumenti ponude - vinska
karta, karta pića
- Meni
ugostiteljstvu
- Uslužno osoblje
- Dnevni obroci
poslovanje
pisma
vrijednosti Njemačke
47
1.2.2.3. ITALIJANSKI JEZIK
1. Naziv predmeta: ITALIJANSKI JEZIK
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282

kulturama.
48
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Prepoznaje i - Razvija
fonološkim pravilno izgovara komunikativnost i
sistemom glasove i skupove sposobnost
italijanskog jezika glasova, akcentuje stvaranja pozitivne
i pravopisom. riječi i poštuje društvene klime.
rečeničnu
intonaciju.
- Pozdravlja i
odgovara na
pozdrav,
zahvaljuje,
izvinjava se.
- Upoznaje se sa - Predstavlja sebe i - Pokazuje
prezentom glagola druge (ime, inicijativnost i
ESSERE i upoznaje nacionalnost, spremnost na
se sa ličnim profesija). saradnju,
zamjenicama. - Postavlja sposobnost - Frontalni,
jednostavna postizanja individualni, rad u
pitanja i odgovara kompromisa. parovima i
na njih. grupama uz
- Izražava slaganje / kombinovano
neslaganje. korišćenje aktivnih
- Upoznaje se sa - Imenuje osoblje - Razvija preciznost i tradicionalnih
rodom i brojem restorana, u izražavanju. metoda u nastavi.
imenica. - Imenuje predmete
u restoranu.
- Upoznaje se sa - Saopštava godine, - Razvija preciznost
glagolom AVERE. adresu, u izražavanju.
- Upoznaje se sa elektronsku
osnovnim adresu, broj
brojevima i telefona...
nazivima mjernih - Popunjava
jedinica za težinu i formular o ličnim
visinu i uvježbava podacima.
njihovu upotrebu. - Umije reći godine,
broj telefona i
datum.
- Pita i kaže koliko
je sati.
- Kazuje iznos
računa.
- Kazuje visinu i
težinu.
- Upoznaje se sa - Dočekuje gosta u - Razvija
prezentom restoranu. ljubaznosti,
pravilnih glagola - Nabraja inventar predusretljivosti,
koji se završavaju restorana. efikasnost.
na ARE. - Razvija pozitivan
stav o svojoj
49
Formativni ciljevi
profesiji.
- Koristi upitne - Dočekuje gosta u - Razvija
riječi. restoranu. komunikativnost i
- Upoznaje se sa - Vrši rezervaciju preciznost u
prezentom glagola stola. izražavanju.
koji se završavaju - Postavlja pitanja o - Razvija pozitivan
na ERE. vremenu služenja stav o svojoj
obroka i radnom profesiji.
vremenu i
odgovara na ista.
- Usvaja predloge A, - Saopštava tačno - Razvija
DI, IN, DA. vrijeme, daje komunikativnost i
informaciju o preciznost u
radnom vremenu i izražavanju. - Frontalni,
vremenu služenja - Razvija pozitivan individualni, rad u
obroka. stav o svojoj parovima i
budućoj profesiji. grupama uz
- Upoznaje se sa - Govori o dnevnim - Razvija pozitivnu kombinovano
sadašnjim aktivnostima. orijentaciju prema korišćenje aktivnih
vremenom - Opisuje radni dan zanimanju, i tradicionalnih
nepravilnih glagola u restoranu. radoznalost i metoda u nastavi.
ANDARE, FARE, - Govori o motivisanost i
VENiRE. vremenskim samopouzdanje.
prilikama (meteo).
- Umije reći gdje
ide i odakle dolazi
(gradovi i zemlje).
- Upoznaje se sa - Upotrebljava član - Razvija jasnost i
neodređenim i uz imena određenost u
određenim članom prostorija u hotelu komunikaciji.
i pravi razliku i u restoranu. - Upoznaje se i
među njima. - Imenuje inventar stvara pozitivan
restorana. stav prema
- Imenuje osoblje budućoj profesiji.
restorana.
- Navodi djelove
restorana.
- Navodi nazive
ugostiteljskih
objekata.
- Upoznaje se sa - Govori o - Razvija osjećaj
modalnim obavezama na spremnosti da - Frontalni,
glagolima Potere, poslu. nekom pomogne. individualni, rad u
Volere, Dovere, - Izražava želju - Razvija efikasnost parovima i
Sapere. molbu, zahtjev. i identifikuje se sa grupama uz
- Preporučuje jela i prirodom budućeg kombinovano
pića i specijalitete posla. korišćenje aktivnih
restorana. i tradicionalnih
- Navodi mogućnosti metoda u nastavi.
naručivanja (meni
i jelovnik).
50
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Preporučuje jela, - Razvija osjećaj
prezentom glagola pića i specijalitete spremnosti da
koji se završavaju restorana. nekom pomogne,
na IRE. - Opisuje na razvija efikasnost i
jednostavan način identifikuje se sa
od čega su jela prirodom budućeg
napravljena. posla.
- Koristi odrični - Odbija ponudu. - Razvija efikasnost
oblik glagola u - Izražava žaljenje i identifikuje se sa
prezentu. zbog nedostatka prirodom budućeg
ponude. posla.
- Upoznaje se sa - Raspituje se o
prezentom zdravlju
povratnih glagola. sagovornika.
- Govori o
svakodnevnim
aktivnostima na
održavanju lične
higijene.
- Upoznaje se sa - Daje instrukcije i - Razvija osjećaj - Frontalni,
imperativom pomaže svojim socijalizovanosti u individualni, rad u
pravilnih glagola. prijateljima i društvu i u parovima i
kolegama. budućoj profesiji. grupama uz
- Slijedi uputstva za kombinovano
izradu karte pića. korišćenje aktivnih
- Uvježbava - Upućuje nekoga u - Razvija spremnost i tradicionalnih
imperativ pravilnih kom pravcu da da pomogne. metoda u nastavi.
glagola. ide. - Podize nivo
- Upoznaje se sa - Daje uputstva spremnosti bolje
imperativom gostu za komunikacije sa
nepravilnih snalaženje u klijentom.
glagola. restoranu, hotelu i - Razvija osjećaj za
izvan restorana i pripadnost okolini
hotela. i društvu.
- Upoznaje sa - Opisuje restoran ili - Razvija osjećaj za
pridjevima, rodom hotel. orijentaciju u
i brojem i - Daje preporuke prostoru i
određuje njihovo gostu u vezi sa vremenu.
mjesto u rečenici. mjestima koje
treba posjetiti.
- Opisuje radnu
odjeću.
- Upoznaje se sa - Govori o članovima - Stvara osjećaj
prisvojnim svoje porodice. pripadnosti.
pridjevima. - Izražava
pripadnost.
- Upoznaje se sa - Piše pozivnicu. - Razvija preciznosti
ličnim - Odgovara na u izražavanju.
zamjenicama kao pozivnicu potvrdno
direktni i i odrično.
indirektni objekt.
51
Formativni ciljevi
- Upozaje se sa - Upotrebljava
upotrebom odgovarajuće
prijedloga – DA, prijedloge uz
DI, IN. imena zemalja.
- Prima telefonsku
rezervaciju.
- Upoznaje se sa - Savjetuje drugoga - Razvija
pokaznim pri kupovini kreativnost.
pridjevima i odjeće.
nazivima boja. - Opisuje radnu - Frontalni,
odjeću. individualni, rad u
- Uvježbava - Pomaže gostu pri - Njeguje svijest o parovima i
upotrebu pridjeva izboru jela i pića u važnosti grupama uz
i vrši poređenje restoranu. kvalitetnog kombinovano
pridjeva. predstavljanja korišćenje aktivnih
ugostiteljske i tradicionalnih
ponude i pozitivan metoda u nastavi.
odnos prema
lokalnoj zajednici.
- Upoznaje se sa - Predlaže gostu - Njeguje svijest o
partitivnim članom nacionalna jela. važnosti
DI i razlikuje - Izražava količinu kvalitetnog
prijedlog DI. hrane i pića predstavljanja
prilikom ugostiteljske
poruđžbine jela i ponude i pozitivan
pića. odnos prema
- Precizno navodi lokalnoj zajednici.
količinu potrebnih
sastojaka za
pripremu nekog
jela, pića, koktela.
52
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se i - Govori o - Razvija
uvježbava buduće planovima za taj i komunikativnosti i
vrijeme. naredne dane. snalažljivost.
- Predstavlja plan - Razvija
izleta. profesionalnost.
- Odgovara na
pritužbe gosta.
- Prezentuje vinsku
kartu i - Frontalni,
preporučuje razne individualni, rad u
vrste vina. parovima i
- Prezentuje kartu grupama uz
pića i preporučuje kombinovano
razne aperitive, korišćenje aktivnih
kao i bezalkoholne i tradicionalnih
tople i hladne metoda u nastavi.
napitke.
- Upoznaje se sa - Prepričava - Razvija
perfektom događaje od sposobnosti
(passato prossimo) prethodnog dana. stvaranja pogodne
glagola koji se - Govori o društvene klime.
grade sa prethodnim
pomoćnim aktivnostima iz
glagolom AVERE. ličnog i
- Koristi priloge za profesionalnog
vrijeme. života.
- Pomaže gostu u
postupku traženja
izgubljenih stvari.
godišnjeg odmora.
- Koristi
odgovarajuće
priloge za vrijeme
prilikom
prepričavanja.
grade sa prethodnim
glagolom ESSERE. ličnog i
profesionalnog
života.
- Govori o svom
školovanju.
godišnjeg odmora.
53
Formativni ciljevi
- Upotrebljava - Opisuje svoju - Njeguje svijesti o
Particelle CI i NE. učionicu ili radno važnosti
mjesto. kvalitetnog
- Govori o količini predstavljanja
hrane koju gost turističke ponude.
naručuje.
- Govori o
turističkim
znamenitostima
Crne Gore.
- Razumije i
ispunjava zahtjeve
klijenta tokom
obroka.
- Upoznaje se sa - Upoređuje - Razvija osjećaj - Frontalni,
nepravilnom kategorije odgovornosti i individualni, rad u
komparacijom restorana. profesionalnosti. parovima i
pridjeva. - Vrši razne vrste grupama uz
upoređenja vezane kombinovano
za hranu ili neku korišćenje aktivnih
drugu oblast. i tradicionalnih
- Upoznaje se sa - Postavlja pitanja o - Razvija metoda u nastavi.
pridjevima vrsti prevoznog inicijativnost.
QUELLO i BELLO. sredstva i načinu - Razvija
putovanja. komunikativnost.
- Prima telefonski
poziv, prenosi
poruku klijentu.
- Uočava formiranje - Piše pismo sa - Razvija
perfekta povratnih godišnjeg odmora. prijateljske
glagola. - Govori i raspituje odnose.
se o obavljenim - Razvija pozitivan
aktivnostima na odnos prema
održavanju lične lokalnoj zajednici.
higijene.
- Upoznaje se sa - Prima telefonsku - Razvija
prilozima za rezevaciju. sposobnosti
mjesto. - Razgovara o stvaranja pogodne
vremenu. društvene klime.
- Upoznaje se sa - Opisuje okolnosti - Razvija preciznosti
imperfektom. nekog događaja. u izražavanju.
- Govori o svom
djetinstvu.
- Govori o svojim
navikama iz
prošlosti.
- Predstavlja svoje
mjesto u
istorijskim
okvirima.
54
Formativni ciljevi
- Prepoznaje i - Govori o svom - Razvija pozitivnu
koristi poslu. identifikaciju
nepromjenljive - Bliže određuje prema zanimanju.
relativne stvari, lica, i
zamjenice. mjesta o kojima
govori.
- Objašnjava
značenje riječi
koje gost ne
razumije.
- Upotrebljava - Daje prijedloge i - Razvija
pogodbene savjete gostima inicijativnosti i
rečenice prvog vezane za hranu spremnost na
tipa. ili za posjetu pomoć.
okolnih mjesta.
- Daje prijedloge i
savjete gostima
vezane
za posjetu okolnih
mjesta.
- Upoznaje se sa - Predstavlja svoje - Razvijanje svijesti - Frontalni,
izjavnim mjesto u o zavičaju. individualni, rad u
rečenicama i istorijskim parovima i
uzvičnim okvirima. grupama uz
rečenicama u - Iznosi kombinovano
neupravnom pretpostavku. korišćenje aktivnih
govoru. - Izražava i tradicionalnih
mogućnost metoda u nastavi.
dešavanja neke
radnje.
- Razlikuje upotrebu - Odgovara na - Pokazuje
osnovnih i rednih pitanja o datumu, spremnost za
brojeva. satu, adresi i broju pomoć i efikasnost
- Uočava razlike u telefona. u radu.
upotrebi u našem i - Daje informacije o
italijanskom radnom vremenu,
jeziku. redu vožnje.
- Koristi brojeve i - Preračunava iznos
računske računa u drugoj
operacije. valuti.
- Pojašnjava račun
na zahtjev gosta.
- Koristi zavisne - Izražava mišljenje. - Ispoljava
rečenice: uzročne - Iznosi svoje samopouzdanje,
rečenice: perche. mišljenje o bliskim efikasnost i
- Koristi namjerne temama. komunikativnost.
rečenice: per. - Prenosi nečije
izjave, naredbe,
savjete i
preporuke.
55
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Koristi imperfekt i - Opisuje ličnost. - Razvija osjećaj za
perfekat glagola i - Prepričava prošlost,
razlikuje njihovu okolnosti sadašnjost i
upotrebu. odigravanja nekog razlikuje trajne i
događaja. završene radnje u
- Govori o prošlosti.
aktivnostima od
prethodnog dana
- Govori o
uobičajenim
prošlim radnjama.
- Upoznaje se sa - Govori o ranijem - Razvija pozitivan

oblikom gerunda izgledu mjesta. odnos prema - Frontalni,
prezenta. - Odgovara na zavičaju. individualni, rad u
reklamaciju gosta. - Razvija kritičan parovima i
- Razumije odnos prema radu. grupama uz
reklamacije kombinovano
vezane za uslugu, korišćenje aktivnih
za jela i pića. i tradicionalnih
- Izvinjava se i daje metoda u nastavi.
prijedlog za
rješenje
problema.
- Uvježbava buduće - Izražava lično - Razumije odnos
vrijeme. mišljenje i tehnike, prirode i
uvjerenje u vezi sa društva.
budućim razvojem
privrede Crne
Gore.
- Govori o
planiranim ličnim i
profesionalnim
aktivnostima.
- Upoznaje se sa - Izražava nadu, - Razvija spremnost
konjuktivom sumnju, za pomoć i
prezenta. vjerovanje vezano ljubaznost.
za poručeno jelo i
piće.
- Izražava nadu,
sumnju,
vjerovanje vezane
za druge oblasti
života.
- Umije poželjeti
gostu prijatan
boravak i srećan
put.
56
Formativni ciljevi
- Uvježbava - Izražava želju, - Razvija
upotrebu daje prijedlog i snalažljivost i
kondicionala savjet gostu. prilagođenost.
prezenta. - Prihvata prijedlog. - Razvija osjećaj
profesionalizma u
poslu.
- Obnavlja i - Govori o načinu i - Razvija toleranciju
dopunjava priloge količini hrane i prema stranoj
za količinu. pića i navikama u kulturi.
Crnoj Gori, Italiji.
- Govori o količini
poručene hrane i
pića. - Frontalni,
- Uvježbava - Navodi sadržaje - Razvija osjećaj individualni, rad u
pokazne restorana. podizanja parovima i
zamjenice. - Navodi sadržaje kvaliteta rada. grupama uz
hotela. kombinovano
- Upoznaje se sa - Govori o vremenu - Razvija osjećaj korišćenje aktivnih
pasivom prezenta. serviranja obroka podizanja i tradicionalnih
u hotelu: doručak, kvaliteta rada. metoda u nastavi.
ručak i večera.
- Govori o restoranu
i o njegovom
enterijeru.
- Upoznaje se sa - Govori o - Razvija spremnost
pasivom futura. obavljenim i na pomoć i
planiranim ljubaznost.
aktivnostima u
pripremi namirnica
za spremanje
nekog
specijaliteta.
- Umije poželjeti
gostu
dobrodošlicu.
- Upoznaje se sa - Piše poslovno - Razvija osjećaj
upitnim pismo. preuzimanja
rečenicama: - Prenosi gostu odgovornosti i
neupravni govor. poruku. razvija osjećaj
- Rezimira samopouzdanja.
izlaganje.
57
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Uvježbava - Govori o svom - Razvija
pokazne školovanju. samopouzdanje i
zamjenice. - Predstavlja Crnu osjećaj nacionalne
- Uvježbava Goru kao turističku pripadnosti.
prisvojne destinaciju.
zamjenice. - Navodi sportske
sadržaje hotela.
- Govori o
turističkim
znamenitostima - Frontalni,
Italije. individualni, rad u
- Analizira prospekt parovima i
nekog italijanskog grupama uz
turističkog mjesta. kombinovano
- Analizira prospekt korišćenje aktivnih
nekog crnogorskog i tradicionalnih
turističkog mjesta. metoda u nastavi.
- Uvježbava - Izražava nadu, - Razvija spremnost
konjuktiv sumnju, za pomoć i
za poručeno jelo i - Razvija svijest o
piće. značaju
- Izražava nadu, profesionalizma.
sumnju,
vjerovanje vezano
za druge oblasti
života.
- Umije poželjeti
gostu prijatan
boravak i srećan
put.
konjuktivom sumljama, nadi, za pomoć i
prošlim. vjerovanju, ljubaznost.
mišljenju vezanom - Razvija osjećaj za
za prošle profesionalizam.
događaje.
- Razgovara sa
gostom o
poručenom jelu i
piću.
- Uvježbava pasiv - Govori o vremenu - Razvija svijest o
prezenta i futura. služenja obroka u podizanju
hotelu: doručak, kvaliteta rada.
ručak i večera.
i o njegovom
enterijeru.
58
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Govori o restoranu - Razvija osjećaj
pasivom prošlim. i o njegovom pripadnosti i
enterijeru. obrazuje se po
- Govori o hotelu i pitanju svoje
okolini. zemlje.
- Govori o okolini i o - Razvija osjećaj za
znamenitostima iz profesionalizam.
okoline.
- Uvježbava - Piše poslovno - Razvija osjećaj
indirektan govor pismo. preuzimanja
izjavnih i upitnih - Prenosi gostu odgovornosti i
rečenica. poruku. razvija osjećaj
- Rezimira samopouzdanja. - Frontalni,
izlaganje. - Razvija osjećaj individualni, rad u
profesionalizma. parovima i
- Upotrebljava - Govori o uticaju - Razivija ekološku grupama uz
pogodbene turizma na okolinu svijest i kritički kombinovano
rečenice. i o ekološkoj odnos prema korišćenje aktivnih
zaštiti. nekontrolisanom i tradicionalnih
- U kraćem izlaganju tehnološkom metoda u nastavi.
predstavlja neku razvoju koji
temu: govori o negativno utiče na
jelima koja se prirodu i turizam.
pripremaju za
topli / hladni bife,
o koktel partijama
i povodima za
njihovo
organizovanje, o
načinu usluživanja
i načinu serviranja
koktela.
- Uvježbava - Predstavlja - Razvoj svijesti o
naglašene i smještajnu ponudu neophodnosti
neneglašene mjesta i okoline. kvalitetnog
zamjenice. - Predstavlja obavljanja radnih
nacionalnu zadataka.
kuhinju.
- Upoznaje se sa - Umije napraviti - Razvija efikasnost,
uzročnim i rezervacije za preciznosti i
posljedičnim individualne i pozitivnu
rečenicama. grupne boravke u identifikaciju
restoranu ili prema zanimanju.
hotelu.
- Upoznaje se sa - Umije napisati - Razvijanje svijesti
finalnim e-mail. o potrebi
rečenicama. cjeloživotnog
učenja.
- Razvija osjećaj
važnosti za
informatičko
59
Formativni ciljevi
opismenjavanje. - Frontalni,
individualni, rad u
parovima i
- Upoznaje se sa - Upoređuje - Razvija grupama uz
dopusnim poslovanje malog razumijevanje kombinovano
rečenicama. restorana i velikih odnosa korišćenje aktivnih
lanaca restorana. produktivnosti i i tradicionalnih
- Govori o razvija kritičnost. metoda u nastavi.
prednostima i
manama buduće
profesije.

- L. Ziglio i G. Rizzo: Espresso 1, Alma Edizioni, 2007.
- M. Bali, G. Rizzo: Espresso 2, Alma Edizioni, 2004.
- S. Šlenc: Italijanski u restoranu, Kolarčev Narodni Univerzitet, Beograd, 1969.
- S. Magnelli, T. Marino: Progetto italiano, Edilingua, Roma, 2006.
- S. Bertoni, S. Nocchi: Le parole italiane, Alma Edizioni, Firenze, 2003.
- Autentični dokumenti - prospekti turističkih mjesta, tekstovi iz štampe i sa
interneta.
- M. Sensini: La grammatica della lingua italiana, Mondadori, Milano, 1997.
- S. Moderc: Gramatika italijanskog jezika, Udruženje nastavnika italijanskog
jezika, Beograd, 2004.
- I. Klajn: Rječnik Italijansko - srpski i Srpsko - italijanski, Nolit, Beograd, 1996.

- Kabinet za strane jezike sa upotpunjen sa knjigama, rječnicima, gramatikama,
materijalima..., grafoskop, kasetofon, CD plejer, televizor, video rikorder,

60


- Profesor italijanskog jezika.

Znanja
Predmet Znanja
karta, karta pića
- Meni
- Restoraterstvo - Restoraterstvo - Ugostiteljski objekti za ishranu i
- Ugostiteljstvo i poslovanje - Hotelijersko poslovanje smještaj
u restoranima i hotelima sa poslovnom - Uloga i zadaci usluživanja
komunikacijom - Pripremni radovi
- Inventar za usluživanje
ugostiteljstvu
- Uslužno osoblje
- Dnevni obroci
poslovanje
pisma
vrijednosti Italije
upoznavanje sa održivim životne sredine održivog razvoja i sa očuvanjem
razvojem okoline
61
1.2.2.4. RUSKI JEZIK
1. Naziv predmeta: RUSKI JEZIK
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282

kulturama.
62
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Formuliše pravila - Upoznavanje sa
fonološkom izgovora, stranim načinom
strukturom jezika i oslovljava, kulture ophođenja.
odnosom pozdravlja i
samoglasnika i zahvaljuje gostu.
suglasnika i sa
pravilima izgovora i
pisanja.
- Raspoznaje vrste - Predstavlja sebe i - Razvija pozitivnu
riječi. svoju profesiju. orijentaciju prema
- Imenice – podjelu - Imenuje lica i zanimanju.
imenica po predmete u - Iskazuje
rodovima, broj ambijentu u kojem motivisanost i
imenica (jednina i boravi i radi. samopouzdanje.
množina).
- Promjenu - Frontalni,
imenica po individualni, rad u
padežima. parovima i
- Prepoznaje lične - Predstavlja sebe, - Razvoj kulture grupama uz
zamjenice (ja, ti, sagovarnika i treće obraćanja u kombinovano
on, ona, ono, mi, lice. kontaktu sa korišćenje aktivnih
vi, oni), značenje i - Daje lične podatke. gostom. i tradicionalnih
promjena. metoda u nastavi.
- Razlikuje prisvojne - Iskazuje - Podstiče
zamjenice - prvo i pripadnost. identifikaciju sa
drugo lice jednine i - Govori o porodici, firmom, spremnost
množine (njegov, o sebi i kolektivu. na pomoć.
njen, njihov).
- Zna da nabroji - Ukazuje na lica i - Razvija tačnost i
pokazne zamjenice predmete iz preciznost.
(taj, ta, to, ovaj, okruženja. - Povećava
ova, ovo). samopouzdanje.
- Pravilno - Postavlja pitanja, - Podstiče
upotrebljava daje potvrdne i radoznalost.
upitne zamjenice odrične odgovore - Razvija manire
(ko, što, kakav, čiji pri obraćanju, kulturnog
i koji). dočeku, ispraćaju obraćanja.
- Odrične zamjenice gostiju hotela,
(prefiks NI). restorana.
- Upoznaje se sa - Popunjava formular - Podstiče spremnost - Frontalni,
pridjevima, sa ličnim podacima za saradnju i individualni, rad u
njihovom podjelom - Ističe prirodne temeljitost. parovima i
i značenjem ljepote. grupama uz
(poređenje sa - Opisuje osobe, kombinovano
našim jezikom). saopštava podatke korišćenje aktivnih
- Promjenom o restoranu, hotelu i tradicionalnih
pridjeva (rod, broj, - Govori o planovima metoda u nastavi.
padež). za taj i naredne
- Dužim i kraćim dane.
63
Formativni ciljevi
pridjevskim - Prepričava
oblikom. događaje.
- Prepoznaje - Obraća se
glagole, vremena zahtjevom.
glagola, oblik - Saopštava želju.
zapovjednog
načina, III lice
zapovjednog
načina.
- Uvježbava brojeve. - Kazuje iznos - Povećava
- Značenje i podjelu računa. operativnost,
brojeva - Popunjava formular tačnost ... - Frontalni,
(upoređenje sa za rezervaciju individualni, rad u
našim jezikom): stola, hotelske parovima i
- broj jedan; sobe. - Stvara pozitivnu grupama uz
- brojevi 2, 3, 4; - Daje informacije o identifikaciju sa kombinovano
- brojevi od 5 do 20 i radnom vremenu. sredinom (gradom, korišćenje aktivnih
broj 30; - Saopštava tačno državom). i tradicionalnih
- brojevi 40, 90, 100; vrijeme i datum. - Podiže kulturu metoda u nastavi.
- brojevi od 50 – 80; - Daje informacije o obraćanja na viši
- brojevi 200 – 900; vremenu služenja nivo.
- hiljada; obroka, broju
- milion; gostiju.
- milijarda. - Iskazuje redoslijed,
količinu.
- Raspoznaje - Ukazuje na mjesto,
nepromenljive vrijeme i način
vrste riječi, odvijanja
njihovu upotrebu i aktivnosti.
značenje. - Određuje mjesto
- Prijedloge: В, НА, predmeta u
У i druge koji idu prostoru.
uz pojedine
padeže.
- Vlada - Koristi fraze pri - Razvija sposobnost - Frontalni,
frazeologijom: susretu, stvaranja pozitivne individualni, rad u
- Zovem se (mene upoznavanju, klime u svom parovima i
zovu), kako se ti predstavljanju, okruženju, grupama uz
(vi) zoveš (zovete); nabrajanju naziva otvorenost, razvoj kombinovano
- Ko si ti ? Ko ste vi? zanimanja u kulture obraćanja. korišćenje aktivnih
Ja sam (naziv ugostiteljstvu, i tradicionalnih
zanimanja); označavanju soba, metoda u nastavi.
- Ja idem u školu; djelova restorana,
- Ja učim za predstavljanju
tehnicara sebe, članova
usluzivanja; porodice, osoblja.
- Ja sam učenik (...) - Priča o svom
razreda; pozivu.
- On (ona) uči za
konobara;
- Ja imam (...)
64
Formativni ciljevi
godina;
- Koliko ti imaš
godina?
- Koga imaš u
porodici?
- Ja imam oca,
majku, brata i sl:
- Pravilno - Koristi se frazama - Razvija smisao za
upotrebljava fraze u komunikaciji sa ljubaznost,
pri: gostima i predusretljivost.
- Dočeku gostiju saradnicima na - Razvija
(ispraćaju); radnom mjestu pri inicijativnost,
- Dobar dan (jutro, susretu, otvorenost. - Frontalni,
veče); upoznavanju, - Razvija kulturu individualni, rad u
- Dobro došli; dočeku i ispraćaju lijepog ophođenja parovima i
- Drago mi je što vas gostiju, umije u kontaktu sa grupama uz
vidim; postaviti pitanje i gostima. kombinovano
- Kako ste; dati odgovor korišćenje aktivnih
- Šta radite; zavisno od i tradicionalnih
- Šta ima novo; situacije. metoda u nastavi.
- Do viđenja; - Obraća se gostima
- Oprostite; na učtiv način.
- Sve najbolje do - Pruža pomoć gostu.
(sljedećeg
susreta);
- Laku noć;
- Vidimo se;
- Dozvolite da vam
pomognem.
- Usvaja fraze: - Koristi - Razvoj - Frontalni,
- Kakvo je vrijeme terminologiju pri operativnosti, individualni, rad u
danas (sunčano, komentarisanju temeljitosti, parovima i
kišovito, tmurno, okolnosti, sposobnosti grupama uz
oblačno, pada kiša, upozorava, davanja tačne kombinovano
snijeg, duva preporučuje, informacije gostu. korišćenje aktivnih
vjetar). savjetuje i sl. i tradicionalnih
metoda u nastavi.
65
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Zna da upotrijebi - Koristi fraze uz - Podstiče
oblike glagola sa upotrebu ličnih identifikaciju sa
ličnim zamjenica i glagola ambijentom u
zamjenicama: (raditi, počinjati, kome radi, tačnost
- Ko što radi? zavrašavati, informisanja.
- Odgovori na dolaziti, odlaziti
pitanja: Šta radi itd.) - u različitim
direktor?; Šta radi vremenima.
osoblje restorana
(hotela)?; Šta ja
radim?; Kada
počinjem, kad
završavam sa
radom (prijepodne
poslije podne, dani
u nedelji).
- Raspoznaje - Obraća se - Razvoj - Frontalni,
imenice po rodu po sagovorniku temeljitosti, individualni, rad u
obrazcu (ОН, ОНА, koristeći različite praktičnosti, parovima i
ОНО, САЛА, СОБА, oblike imenica. preciznosti. grupama uz
ПРОЗОР); (turista, pravilno ih po rodu kombinovano
restoran, hotel, označava korišćenje aktivnih
recepcija, portir, zamjenicama. i tradicionalnih
recepcionar, metoda u nastavi.
lift...).
Proširuje znanja o - Opisuje ljude, - Razvija otvorenost,
pridjevima: događaje, okolinu, komunikativnost,
- stepenima radni prostor, preciznost i
poređenja; prirodne ljepote. izražavanju.
- dužem i kraćem - Daje informacije o
obliku. hotelu, turističkom
mjestu, restoranu.
- Upoređuje ih po
kvalitetu.
Usvaja frazeologiju - Imenuje namirnice,
na teme: pića, voće, povrće,
- u hotelu; napitke i slatkiše.
- u restoranu; - Daje informacije o
- na putovanju; uslovima boravka u
- za vrijeme obroka. hotelu, putovanju,
o vrstama prevoza.
- Zna (15 parova) - Koristi - Razvoj - Frontalni,
glagola kretanja: terminologiju koja inicijativnosti, individualni, rad u
ići, plivati, nositi se odnosi na pouzdanosti, parovima i
... putovanje snalažljivosti. grupama uz
- Glagoli putovati, prevoznim kombinovano
otputovati. sredstvima ili korišćenje aktivnih
- Glagol jesti (u pješice – u jednom i tradicionalnih
poređenju sa ili više pravaca. metoda u nastavi.
66
Formativni ciljevi
putovati), pojesti. - Raspituje se za
oblike prevoza,
vrijeme polaska,
dužinu trajanja
putovanja,
preporučuje,
obavještava,
upozorava.
- Prepoznaje - Sklapa rečenice –
nepromjenljive proste, proširene,
vrste riječi. složene sa tačnom - Frontalni,
- Prijedloge koji idu upotrebom svih individualni, rad u
sa jednim, dva i tri vrsta riječi u parovima i
padeža). komunikaciji sa grupama uz
gostom. kombinovano
- Zna da sklopi - Koristi izraze koji korišćenje aktivnih
rečenice: proste, su u funkciji struke i tradicionalnih
proširene i složene i radnog mjesta. metoda u nastavi.
(obogaćuje rječnik - Varira modele
pojmovima iz rečenica sa novom
struke: MENIJA, leksičkom građom
kuhinje, vinske u zavisnosti od
liste koristeći novu situacije.
leksiku).
67
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Proširuje znanja o - Razgovara sa
glagolskim gostom o
vremenima: sadržajima
(sadašnje, prošlo, prethodnog dana,
buduće). govori o iskustvima
- Pravilno određuje sa putovanja i
VID glagola. poslovanju hotela i
restorana.
- Prepričava neki
prošli događaj.
- Uvježbava - Komunikacija u
upotrebu glagolskih različitim
vremena kroz situacijama,
teme: prihvat i smještaj
- u restoranu, gostiju, primanje
kuhinji, za sankom; narudzbi aktivnosti
- razgovor sa pri smještaju.
recepcionerom;
- obraćanje sa
molbom; - Frontalni,
- telefonski individualni, rad u
razgovor; parovima i
- Koliko je sati?. grupama uz
- Proširuje znanja o - Koristii fraze pri - Povećava kombinovano
brojevima: označavanju operativnosti i korišćenje aktivnih
- Značenje i podjela količine, mjere, tačnosti pri i tradicionalnih
brojeva (osnovni, označavanju obavljanju poslova. metoda u nastavi.
redni), uvježbava vremena,
njihovu upotrebu. saopštavanju
- Uvježbava datuma.
upotrebu - Saopštava iznos
potencijala. računa.
- Proširuje leksička - Koristi stručnu - Razvija ljubaznost,
znanja na teme: terminologiju u preciznost i
- rezervacija zavisnosti od otvorenost.
smještaja; situacije i potrebe.
- rezervisati sobu (za
1, 2, 5 ... dana);
- jednokrevetna,
dvokrevetna,
trokrevetna,
apartman;
- jelovnik: doručak,
ručak, večera.
- Uvježbava stečena - Samostalno sklapa - Razvija
sintaksička znanja rečenice. inicijativnost,
o rečenicama. - Varira rečeničke kreativnost i
- Razlikuje ih po modele vezane za tačnost.
strukturi (prosta, struku i ambijent.
proširena,
68
Formativni ciljevi
složena).
- Identifikuje - Frontalni,
članove rečenice: individualni, rad u
subjekat, predikat, parovima i
objekat, atribut, grupama uz
apozicija, priloške kombinovano
oznake. korišćenje aktivnih
- Uvježbava - Prepoznaje i tradicionalnih
upotrebu imeničkih izuzetke imenica i metoda u nastavi.
uzuzetaka (imenice upotrebljava ih u
srednjeg roda) ime, rečenici u skladu sa
vrijeme... pravilima.
- Upotrebljava - Komunikacija u - Povećanje
stečena leksička različitim predusretljivosti,
znanja na teme: situacijama pri spremnosti na
- u hotelu, potrebi za pomoć,
restoranu; informacijama o ljubaznosti,
- naziv novčanih putovanju, snalažljivosti.
jedinica, aktivnostima u
novčanica, karata slobodnom
za voz, avion, vremenu
autobus, brod; aranžmanima,
- karta za pozorište, prevoznim
bioskop, fudbalsku sredstvima,
utakmicu; događajima...
- primanje narudžbi.
- Varira rečeničke - Saopštava datum, - Razvija
modele sa iznos računa, broj snalažljivost i
- Frontalni,
brojevima: mjesta u hotelu, tačnost.
individualni, rad u
- osnovni i restoranu,
parovima i
redni: 1; autobusu.
grupama uz
2, 3, 4; - Saopštava godine
kombinovano
5, 20 i 30; starosti, datume,
40, 90, 100; cijene usluga.
i tradicionalnih
50 – 80;
metoda u nastavi.
200 – 1000.
- Proširuje leksička - Opisuje prirodne i - Razvija osjećaj
znanja na teme: kulturne pripadnosti državi,
- turizam; vrijednosti Crne naciji.
- turizam u Crnoj Gore, mjesta gdje
Gori; radi, okoline,
- znamenitosti i mogućnosti razvoja
prirodne ljepote; turizma, seoskog i
- važni istorijski planinskog,
datumi, ličnosti. zimskog.
- Služi se leksikom - Opisuje različite - Razvija
koja se odnosi na: situacije u identifikaciju sa
- dolazak gostiju; zavisnosti od radnim mjestom,
- boravak, odlazak; potreba gosta, tačnost,
- komentarisanje plana aktivnosti u ljubaznost,
sadržaja menija; hotelu. otvorenost.
69
Formativni ciljevi
- savjete, - Pomaže gostima pri - Afirmiše kulturne
preporuke, izboru aktivnosti u vrijednosti sredine.
mogućnosti; slobodnom
- režim boravka, opis vremenu.
dnevnih aktivnosti,
termini za doručak,
ručak, večeru;
- kulturne, sportske
sadržaje tokom
boravka, slobodno
vrijeme.
Zna da predstavi: - Raspituje se o - Razvija
- opis ponude, izbor potrebama gostiju i kreativnost,
aktivnosti, izbor pruža im savjete snalažljivost,
jela, pića, pri izboru jela, kulturu ophođenja
napitaka; pića i napitaka. sa gostom.
- komentariše utiske - Razvija sposobnost
(pozitivne) i stvaranja pozitivne
nedostatatke klime u kontaktima
- Frontalni,
sadržaja ponude za sa gostom.
individualni, rad u
boravak, posjetu,
parovima i
putovanje;
grupama uz
- odgovara na
kombinovano
primjedbe;
- zna da upotrijebi
i tradicionalnih
fraze reakcije na
metoda u nastavi.
izraze
nezadovoljstva.
- Uvježbava leksiku - Koristi se stručnom - Podizanje
koju sadrže: terminologijom u efikasnosti rada na
- računi, kominikaciji sa viši nivo, tačnost i
reklamacije, gostima i preciznost,
poslovni razgovori, saradnicima. pouzdanost.
sadrzaj menija,
vinske liste.
70
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Proširuje znanja - Pravilno
vezana za: upotrebljava
- vrste riječi; gramitičke forme u
- red riječi u rečenicama pri:
rečenici; upoznavanju,
- vrste rečenica; dočeku, ispraćaju.
- upotrebu padeža; predstavljanju sebe
- imenice bez i osoblja, opisu
nastavka u gen. radnog prostora,
množine; hotela, restorana,
- opisne pridjeve, grada, okoline,
njihov duži i kraći Crne Gore i njenih
oblik u rečenici; prirodnih ljepota.
- upravni i neupravni - Daje informacije
govor (pretvaranje gostima o
jednog oblika u aktivnostima,
- Frontalni,
drugi). ispunjavanju želja,
individualni, rad u
poštovanju potreba
parovima i
gostiju, davanju
grupama uz
preporuka,
kombinovano
komentarisanju
događaja.
i tradicionalnih
- Primjenjuje - Opisuje prirodne i
metoda u nastavi.
leksička znanja na kulturne
teme: vrijednosti Crne
- turizam u Crnoj Gore.
Gori;
- kulturno - istorijski
spomenici;
- važni istorijski
datumi.
Leksika: - Pojašnjava gostu - Razvija osjećaj
- Program boravka sadržaj turističkog sigurnosti,
gostiju, maršuta, aranžmana i pouzdanosti,
sadržaj maršute, ponudu. tačnosti,
prevozna sredstva, kreativnosti i
dužina trajanja efikasnosti u radu.
boravka, vrijeme
dolaska, boravka,
povratka.
- Proširuje znanja iz - Opisuje prirodne - Razvija osjećaj - Frontalni,
gramatike: ljepote mjesta i nacionalne individualni, rad u
- glagolska vremena, kulturno istorijske pripadnosti. parovima i
pridjevi, brojevi; spomenike u grupama uz
- zna da imenuje bližem okruženju. kombinovano
geografske korišćenje aktivnih
pojmove; i tradicionalnih
- umije da pravilno metoda u nastavi.
upotrijebi stepene
poređenja pridjeva
71
Formativni ciljevi
kad se komentariše
priroda i njeno
očuvanje,
ekologija, odnos
prema prirodnim
resursima;
- uvježbava
upotrebu izjavnih
rečenica;
- opisne pridjeve.
- Uvježbava i - Opisuje prirodne
obogaćuje leksiku ljepote mjesta i - Frontalni,
na teme: kulturno istorijske individualni, rad u
- turistička ponuda spomenike u parovima i
Crne Gore: bližem okruženju. grupama uz
- seoski turizam; kombinovano
- primorje; korišćenje aktivnih
- planine; i tradicionalnih
- rijeke i jezera. metoda u nastavi.
- Uvježbava
upotrebu svih vrsta
rečenica.
- Upotrebljava - Raspituje se kod - Razvija
leksiku na teme: gosta o gradovima i međuetničku i
- gradovi Rusije običajima u Rusiji. vjersku toleranciju.
(Sankt Peterburg, - Koristi stručnu - Razvija pravilan
Moskva); terminologiju u odnos prema
- gradovi u Crnoj komunikaciji sa kulturi i običajima
Gori; gostima i drugih naroda.
- Uvježbava saradnicima.
upotrebu glagola
kretanja,
prisvojnih pridjeva.
- Uvježbava
upotrebu ličnih i
prisvojnih
zamjenica.

- A. V. Tekučev: Metodika ruskog jezika za srednje škole, Prosveta, Moskva, 1980.
Dr V. Nikolić, Metodika nastave ruskog jezika, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva Srbije, Beograd, 1979.
- R. F. Poljanac: Gramatika ruskog jezika, Školska knjiga, Zagreb, 1973.
- V. Nikolić: Fonetika i Morfologija ruskog jezika, Zavod za udžbenike i nastavna
- T. F. Efremova, V. G. Kostomarov: Rječnik gramatičkih poteškoća ruskog jezika,
Ruski jezik, Moskva, 1993.
- A. N. Gvozdjev: Savremeni ruski književni jezik, Prosveta, Moskva, 1973.
- Dr R. Marojević: Gramatika ruskog jezika, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd i Novi Sad, 1989.
72

paragrafa ili slika itd.) ili pismeno (odgovori na pitanja o tekstu, da /ne odgovori


- Profesor ruskog jezika.

Znanja
Predmet Znanja
karta, karta pića
- Meni
ugostiteljstvu
73
Znanja
Predmet Znanja
- Uslužno osoblje
- Dnevni obroci
poslovanje
pisma
vrijednosti Rusije
74
1.2.3. HIGIJENA
1. Naziv predmeta: HIGIJENA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II
III
IV
Ukupno 72 72

- Upoznavanje učenika sa značajem higijene, sa posebnom razradom lične higijene
i higijene radne sredine.
- Razvijanje navika primjene higijene u uslužnim djelatnostima.
- Sticanje osnovnih saznanja o higijeni ishrane i njenoj primjeni u uslužnim
djelatnostima.
- Usvajanje osnovnih pojmova mentalne higijene i komunalne higijene.
- Razvijanje zdravstvenog vaspitanja.
75
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Uloga i zadaci higijene
- Upoznaje se sa - Analizira i detaljno - Podstiče
zadacima higijene. objašnjava pravilno odgovornost o
- Upoznaje se sa održavanje zaštiti svog
savremenim higijene tijela. zdravlja i zdravlja
shvatanjem drugih.
zdravlja i faktora
koji utiču na
zdravlje.
- Definiše elemente - Na različitim - Razumije značaj - Demonstracija na
higijene tijela, primjerima navodi higijene za modelu zuba
zuba, odjeće i značaj potrebe zdravlje. čovjeka.
obuće. preventivnog - Prikazivanje
- Navodi i opisuje održavanja higijene slajdova sa
uzroke, koje tijela, zuba, fotografijama
izazivaju oboljenje odjeće i obuće. karijesa i
zuba i desni. paradentoze.
Uloga zdrave ishrane
- Opisuje ulogu - Definiše elemente i - Razvija osjećaj - Diskusija.
ishrane za zdravlje načela zdrave odgovornosti za
ljudi. ishrane. zdravlje potrošača.
- Analizira i vrednuje
posljedice
pomanjkanja
hranljivih materija.
Životni i radni prostor
- Opisuje uticaj - Analizira činioce - Razumije značaj - Prikazivanje
radnog i životnog okoline koji utiču higijene radnog pozitivnih i
prostora na na zdravlje prostora za negativnih primjera
zdravlje. čovjeka. zdravlje. iz okruženja.
- Primjenjuje - Diskusija.
postupke koji
čuvaju životni i
radni prostor.
Mikroorganizmi
- Navodi vrste - Razlikuje - Razvija - Posmatranje
mikroorganizama. dezinfekciju, odgovornost. bakterija pomoću
- Nabraja i opisuje dezinsekciju i mikroskopa.
načine uništenja deratizaciju.
mikroorganizama.
Znakovi oboljenja
- Opisuje početne - Prepoznaje, na - Razvija - TV i video
znake bolesti. konkretnim odgovornost i projekcija sa
primjerima, savjest o zaštiti različitim
najčešče znakove zdravlja drugih. primjerima.
koji upozoravaju na
bolest.
- Analzira postupke
76
Formativni ciljevi
pravilnog
reagovanja na
pojavu znakova
određene bolesti.
Zarazne bolesti
- Opisuje najčešće - Identifikuje uzroke - Razvija - TV i video
vrste zaraznih i razumije uslove odgovornost prema projekcija sa
bolesti (crijevne, za nastanak saradnicima. različitim
kožne, polne, bolesti. primjerima.
zoonoze). - Analizira preporuke
i predviđa mjere za
sprečavanje
zaraznih bolesti.
Povrede na radu
- Navodi vrste - Razlikuje najčešće - Razvija sposobnost - Demonstracija
nezgoda. vrste nezgoda. za odgovorno i brzo ukazivanja prve
- Vrednuje i rješavanje pomoći kod
predviđa izvore problema. povreda:
opasnosti na - trovanje plinom;
radnom mjestu - udar struje;
(plin, struja ...). - zaustavljanje
- Ocjenjuje, kako krvarenja;
treba postupiti u - besvjesno stanje.
slučaju nezgode.
Bolesti lokomotornog aparta
- Opisuje bolesti - Pojašnjava faktore - Uočava značaj - TV i video
lokomotornog koji utiču na sprečavanja bolesti projekcija sa
aparata. pojavu ovih lokomotornog različitim
bolesti. aparata, koji su primjerima.
- Pojašnjava faktore, posledica rada u
koji mogu pomoći u zanimanju
sprečavanju bolesti konobara.
lokomotornog
aparata.
Bolesti toksikomanije
- Opisuje bolesti - Ocjenjuje uzroke, - Razvija svijest o - Organizovanje
toksikomanije. razvoj i posljedice toksikomaniji i predavanja ljekara
- Razumije ovisnost toksikoloških njenom uticaju na specijaliste za
kao društveni bolesti. društvo. bolesti zavisnosti.
fenomen i
procjenjuje
štetnost po
zdravlje.
77
- M. Nikolić: Higijena sa zdravstevnim vaspitanjem, Zavod za udžbenike, Beograd,
2006.
- R. Kocijanić, M. Nikolić: Opšta i školska higijena, Zavod za udžbenike, Beograd,
1998.
- P. Zeković, R. Mihajlova-Zeković: Zdravstvena nega i rehabilitacija, Zavod za
udžbenike, Beograd, 2004.

- Mikroskopi, slajdovi, model čovjeka, TV i video plejer i video kasete.

- Provjera znanja vrši se usmenim putem, najmanje jednom u svakom


- Diplomirani biolog;
- doktor medicine.

Znanja
Predmeti Znanja
- Higijena tijela, odjeće i - Resetoraterstvo - Standardi lične i radne
obuće higijene
- Ishrana i zdravlje ljudi - Psihologija - Značaj ishrane za zdravlje
ljudi
- Higijena - Poznavanje hrane - Pravilna upotreba
namirnica
- Lična i radna higijena - Nauka o ishrani - Lična i radna higijena
- Lična i radna higijena - Osnove kuvarstva - Lična i radna higijena
- Lična i radna higijena - Praktična nastava - Lična i radna higijena
- Lična higijena - Bonton u ugostiteljstvu - Njega tijela i izbor
garderobe
78
1.2.4. POSLOVNA KOMUNIKACIJA
1. Naziv predmeta: POSLOVNA KOMUNIKACIJA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 60 12 72
II
III
IV
Ukupno 60 12 72

- Shvatanje pojma komunikacije u širem smislu riječi.
- Upoznavanje različitih kultura, običaja i tradicija koje opredjeljuju razlike u
poslovnom ponašanju.
- Usvajanje osnovnih pravila poslovnog ponašanja i pravila poslovnog bontona.
- Shvatanje značaja različitih vrsta i oblika poslovne komunikacije.
- Usvajanje pozitivnih stavova pri vođenju i učestvovanju u poslovnoj komunikaciji.
- Shvatanje značaja profesionalnog ponašanja.
79
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Pojam i definicija komunikacije
- Zna pojam i - Stiče sposobnost za
definiciju saradnju.
komunikacije
uopšte i upoznaje
se sa sadržajem
predmeta poslovna
komunikacija.
Funkcija i vrste komunikacije
- Upoznaje istorijske - Navodi istorijske - Razvija ličnu Vježba:
izvore i shvata izvore i obrazlaže kulturu koja - Rad u grupama:
funkciju funkciju olakšava poslovnu jedna grupa
komunikacije za komunikacije za komunikaciju. demonstrira
čovjeka. čovjeka. različite oblike
- Upoznaje različite - Demonstrira neverbalne
vrste neverbalne različite vrste komunikacije, a
komunikacije. neverbalne - Razvija ličnu druga komentariše
- Opisuje tipove komunikacije. odgovornost u poruke i značenje
komunikacije sa - Razlikuje tipove komunikaciji sa različitih oblika
obzirom na daljinu komunikacije s drugim ljudima. neverbalne
među učesnicima obzirom na daljinu komunikacije
(intrapersonalna, među učesnicima (uloge grupa se
komunikacija u (intrapersonalna, mijenjaju).
grupama, javna interpersonalna,
komunikacija, komunikacija u - Razvija spontanost Vježba:
masovna grupama, javna i opuštenost u - Komunikacija sa
komunikacija). komunikacija, komunikaciji. nastavnikom,
- Navodi masovna komunikacija sa
karakteristike komunikacija). pojedincima u
društvene, privatne - Uočava važnost radnoj grupi i
i poslovne poslovne komunikacija sa
komunikacije. komunikacije. cijelim razredom.
- Opisuje način - Obrazlaže na novim
pozdravljanja, primjerima razliku - Razvija vještinu Vježba:
predstavljanja, između društvene, pregovaranja. - Poslovno
upoznavanja i privatne i poslovne predstavljanje,
kulturnog vođenja komunikacije. pozdravljanje,
razgovora. - Demonstrira način upoznavanje i
- Upoznaje se sa pozdravljanja, kulturno vođenje
vrstama poslovnih predstavljanja, razgovora.
sastanaka. upoznavanja i
- Razumije ulogu i kulturnog vodjenja Vježba:
značaj osoba sa razgovora. - Poslovni sastanak
različitim - Simulira poslovni sa različitim
poslovnim sastanak sa ulogama i
zadacima u toku različitim ulogama poslovnim
poslovnog i zadacima na zadacima.
sastanka. poslovnom
- Razumije tok sastanku.
80
Formativni ciljevi
poslovnog - Simulira vođenje Vježba:
razgovora. poslovnog - Poslovni razgovor.
razgovora.
Konfliktne situacije u komunikaciji
- Opisuje konfliktne - Obrazlaže, na - Razvija strpljenje i
situacije u novim primjerima, tolerantni pristup
komunikaciji i konfliktne situacije za rješavanje
osnovne pristupe u komunikaciji, poteškoća u
za rješavanje koristeći osnovne poslovnoj
konfliktnih pristupe za komunikaciji.
situacija. rješavanje istih.
Interpersonalna komunikacija
- Definiše i razumije - Razlikuje elemente - Jača Vježba:
pojam komunikacionog samopouzdanje i - Demonstracija u
komunikacije i procesa (pošiljalac osjećaje sigurnosti okviru psihološke
znaka, elemente poruke, primalac u kontaktu sa radionice –
komunikacionog poruke, poruka, saradnicima. komunikacionog
procesa, pojam sadržaj). procesa gdje
socijalne - Adekvatno reaguje - Uviđa važnost i učenici na licu
percepcije. na znake ljepotu timskog mjesta uočavaju i
- Nabraja podatke za komunikacije, rada. vježbaju tok
ocjenjivanje drugih tumači ih i koristi u procesa u
osoba (izraz lica, stvaranju što - Razvija smisao za komunikaciji kroz
pokreti tijela, crte pozitivnije klime grupni rad. imitaciju i slične
oko usta i očiju, na radnom mjestu i tehnike.
gestovi, rukopis). u kontaktu sa
- Navodi po značaju klijentima. Vježba:
činioce koji - Povezuje podatke - Formira pravilan - Psihološka
određuju tačnost za ocjenjivanje odnos prema radionica sa
opažanja osoba. drugih osoba (izraz pretpostavljenom. temom "Kako nas
- Shvata značaj i lica, pokreti tijela, drugi vide".
simbole neverbalne crte oko usta i - Demonstrirati na
i verbalne očiju, gestovi, primjeru različite
komunikacije. rukopis). vidove verbalne
- Objašnjava - Određuje po komunikacije.
osnovne principe značaju činioce
verbalne koji određuju Vježba:
komunikacije. tačnost opažanja - Psihološka
- Opisuje izvore osoba. radionica sa
nesporazuma. - Prepoznaje razna insceniranim
- Definiše denotatno osjećanja na nesporazumom.
i konotatno osnovu facijalne
značenje jezika. ekspresije i tako na
- Definiše pojam osnovu dobijene
grupe i navodi informacije
osobine između adekvatno reaguje.
formalnih i - Identifikujući ove
neformalnih grupa. podatke osnažuje
- Opisuje strukturu svoju kreativnu
grupe. percepciju i tako
- Opisuje ostvaruje
81
Formativni ciljevi
rukovođenje grupe. kvalitetniji odnos
- Definiše sa kolegama i
autokratsko i svojim
demokratsko saradnicima.
rukovođenje kroz - Stiče vještinu
davanje reagovanja u
individualnih zavisnosti od
sloboda. situacije i ličnosti
klijenta prateći
njegove neverbalne
pokrete i
shvatajući ih.
- Pravi razliku i
navodi na primjeru
kinetičkih i
proksemičkih
znakova.
- Koristi osnovne
principe i
zakonitosti
verbalne
komunikacije.
- Pravi razliku
između denotatnog
i konotatnog
značaja jezika.
- Prepoznaje izvore
mogućih
nesporazuma i
izbjegava ih ili
rješava na
kostruktivan način.
- Razlikuje
karakteristike
formalnih i
neformalnih grupa.
- Analizira strukturu
grupe.
- Razlikuje
karakteristike
autokratskog i
demokratskog
rukovođenja.
Poslovna korespondencija
- Opisuje faze - Obrazlaže faze - Razvija svijest o Vježba:
poslovne poslovne značaju poslovnog - Rad na pismenim
korespodencije. korespondencije. komuniciranja. primjerima.
- Zamišlja pismeno - Primjenjuje na
protokolarno pismenim
obraćanje. primjerima
- Opisuje različite poslovno
82
Formativni ciljevi
oblike poslovne protokolarno - Izgrađuje pozitivan Vježba:
korespondencije. obraćanje. stav u poslovnoj - Poslovni telefonski
- Opisuje pravila za - Primjenjuje komunikaciji. razgovor.
uspješno vođenje različite oblike
poslovnog poslovne
razgovora. korespondencije.
- Shvata pravila - Demonstrira
poslovnog poslovni razgovor i Vježba:
komuniciranja i uporedo - Rad na primjerima.
razlikuje privatni komentariše pravila
od poslovog za pravilno vođenje
razgovora. razgovora.
- Pojašnjava - Obrazlaže razliku
aktivnosti koje između privatnog i
podstičnu poslovnu poslovnog
komunikaciju. telefonskog
- Navodi oblike i razgovora.
značaj telefonske - Na novim
korespondencije i primjerima,
opisuje načine obrazlaže
vođenja aktivnosti koje
elektronske podstiču poslovnu
korespondencije komunikaciju.
(telefaks, e-mail, - Obrazlaže oblike
internet). elektronske
korespondencije.
- Na primjerima,
primjenjuje oblike
elektronske
korespondencije.
Poslovno predstavljanje
- Opisuje načela - Vlada načelima - Razvija - Vježba na primjeru
ponašanja ponašanja i odgovornost o
organizacije koja organizacije na značaju pravilnog
važe na javnim javnim nastupima i javnog nastupa i
nastupima i javnim javnog
predstavljanjima, predstavljanjima. predstavljanja.
izložbama, - Razlikuje dobru od -
sajamskim loše urađene Vježba:
priredbama, reklame. - Reklama
konferencijama za - Vlada načelima (samostalni radovi
štampu i kulturnim ponašanja i učenika).
priredbama. organizacije koja
- Opisuje značaj važe na radnom
reklame kao jednog mjestu. - Razvija svijest o
od načina poslovne - Obrazlaže i pravi značaju
komunikacije. paralelu između profesionalnog
- Razumije načela dobre i loše ponašanja u odnosu Vježba:
ponašanja i discipline na prema saradnicima - Poslovni ručak u
organizacije koja radnom mjestu i u i korisnicima ugostiteljskom
važe na radnom vezi sa njim. usluga. objektu.
83
Formativni ciljevi
mjestu. - Navodi primjere iz
- Usvaja pravila sopstvenog ili
discipline na tuđeg iskustva i
radnom mjestu. ističući značaj
- Opisuje značaj spoljnih efekata
spoljnih efekata (izgled i pojava).
(izgled i pojava) u - Demonstrira
poslovnoj organizaciju
komunikaciji. poslovnog ručka i
- Usvaja pravila ponašanje za
organizacije i vrijeme poslovnog
ponašanja za ručka.
vrijeme poslovnog
ručka (mjesto
sjedjenja,
korišćenje pribora,
izbor jela i pića,
započinjanje
poslovnog
razgovora).
Svjetske kulture i običaji u poslovnoj komunikaciji
- Upoznaje se sa - Obrazlaže razliku - Razvija svijest o
različitim svjetskim među poštovanju
kulturama i najznačajnijim različitih kultura i
običajima koji svjetskim naroda.
vladaju u poslovnoj kulturama i
komunikaciji. običajima koji
vladaju u poslovnoj
komunikaciji.

- B. Subotić, S. Rajković: Kancelarijsko poslovanje, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 2006.
- D. Romanović: Sekretarsko poslovanje, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2005.
- J. Manojlović, S. Ignjatović: Poslovna i službena korespondencija, Zavod za
- D. Spasić, J. Rakinić: Korespondencija sa sekretarskim poslovanjem, Zavod za
- Lj. Mirosavljević, S. Ignjatović: Birotehnika, Zavod za udžbenike i nastavna
- Zakon o arhivskoj djelatnosti, Sl. list RCG, br. 25/92, 6/94, 27/94.
- Uredba o kancelarijskom poslovanju organa državne uprave, Sl. list RCG br.
61/92.
- Zakon o pečatu RCG i pečatima državnih organa, Sl. list RCG br. 56/93 i 27/94.
- Zakon o ovjeravanju potpisa, rukopisa i prepisa, Sl. list br. 8/72.

- Kompjuter povezan sa internetom, telefon, telefaks.
84
- Provjera znanja vrši se usmenim putem, u svakom klasifikacionom periodu
najmanje jednom.


- Diplomirani psiholog;
- dilpomirani pedagog;
- diplomirani sociolog.

Znanja
Predmet Znanja
- Verbalna i neverbalna - Restoraterstvo - Komunikacija sa gostima i
komunikacija radnim osobljem
- Poslovna korespondencija - Preduzetništvo - Poslovna komunikacija
- Poslovna korespondencija - Hotelsko poslovanje sa - Recepcijsko poslovanje
- Poslovna korespondencija - Marketing u turizmu - Odnosi sa javnošću
85
1.2.5. OSNOVE KUVARSTVA
1. Naziv predmeta: OSNOVE KUVARSTVA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II 72 72
III
IV
Ukupno 72 72

- Upoznavanje sa pojmom i značajem kuvarstva.
- Upoznavanje sa podjelom poslova u kuhinji i opisom poslova u kuhinjskom bloku.
- Upoznavanje sa stručnom terminologijom u kuvarstvu.
- Upoznavanje sa namirnicama u kuvarstvu i kuvarskim metodama obrade i
tretiranja.
- Upoznavanje sa strukturom i načinom izrade menija, jelovnika i karte doručaka.
- Upoznavnja sa recepturama i načinom izrade jela.
- Upoznavanje sa tehnološkim fazama rada u restoranima - kuhinji.
- Usvajanje teorijskih znanja pripreme, serviranja i dekorisanja jela.
- Usvajanje znanja o primjeni savremenih sredstava i opreme u kulinarstvu.
86
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Pojam i značaj kuvarstva
- Opisuje istorijski - Na različitim - Razvija pozitivnu - Prikazivanje slika
razvoj primjerima, orijentaciju prema ili video zapisa
ugostiteljstva. pojašnjava razlike zanimanju. ugostiteljskih
- Pojašnjava značaj u strukturi i objekata iz
kuvrastva u organizaciji različitih peroda
savremenom ugostiteljske razvoja.
ugostiteljstvu. djelatnosti kroz
istoriju u razvoju
kuvarstva.
- Na primjerima,
pojašnjava značaj
kuvarstva u
razvoju
savremenog
ugostiteljstva.
Kuhinjski blok (odeljenja)
- Opisuje odeljenja - Razlikuje - Razvija pozitivnu - Obilazak
kuhinjskog bloka, odeljenja orijentaciju prema kuhinjskog bloka.
funkcionalnu kuhinjskog bloka i zanimanju. - Prikazivanje slika i
povezanost sa uočava nedostake video zapisa sa
ostalim prostorom u funkcionalnosti različitim
i njihovu namjenu. prostora. prstornim
rješenjima
kuhinjskog bloka
(negativni i
pozitvni primjer).
Kuhinjsko osoblje i njihove dužnosti
- Defiiše - U skladu sa - Razvija smisao za - Rad u kuhinjskom
oganizacionu vrstom zadatka i timski rad, bloku.
strukturu obimom poslova odgovornost, - Izrada
kuhinjskog bloka i vrši podjelu rada tolerantnost i organizacionih
vrste poslova po u kuhinjskom organizacijske šema rada u
zanimanjima. bloku. sposobnosti. kuhinjskom bloku
na osnovu
brigadnog i
ekipnog rada.
Terminologija kuvarstva
- Upoznaje se sa - Razumije - Razvija - Simulacija
stručnom značenja stručnih komunikativne situacija razgovora
terminologijom. termina i izraza i sposobnosti. sa saradnicima i
koristi ih u gostima u funkciji
komunikaciji sa usvajanja stručne
saradnicima i terminologije
gostima. (metoda - igranje
uloga).
Namirnice u kuvarstvu (biljne i životinjske)
- Nabraja namirnice - Raspoznaje - Razvija pravilan - Prikazivanje
87
Formativni ciljevi
biljnog i namirnice biljnog i odnos prema namirnica biljnog i
životinjskog životinjskog zdravoj ishrani. životinjskog
porijekla koje se porijekla, njihove porijekla.
koriste u kuvarstvu osnovne
i opisuje osnovne karakteristike i
karakteristike i primjenu u
njihovu primjenu. kuvarstvu.
Priprema namirnica i kuvarske metode
- Opisuje postupak - Na različitim - Razvija - Rad u kabinetu -
odabira i pripreme primjerima definiše ekonomičnost. odabir namirnica.
namirnica biljnog i postupak odabira, - Prikazivanje video
životinjskog pripreme i obrade zapisa, slika sa
porijekla. namirnica biljnog i različitim
- Opisuje postupak životinjskog namiricama i
obrade namirnica porijekla pomoću načinom obrade.
putem kuvarskih raznih kuvarskih
metoda (kuvanje, metoda.
pečenje, prženje,
sotiranje,
gratiniranje,
pohovanje,
pasiranje...).
Jelovnik
- Opisuje postupak - Razlikuje načine - Razvija - Planiranje i
planiranja i planiranja i kreativnost i pisanja dnevnog i
pisanja pisanja dnevog i snalažljivost. standardnog
standardnog i standardnog jelovnika -
dnevnog jelovnika. zadatak.
jelovnika.
Meni
planiranja i planiranja i kreativnost i pisanje
pisanja pisanja snalažljivost. jednostavnih i
jednostavnih i jednostavnih i - Razvija svečanih menija
svečanih menija svečanih menija odgovornost za po gangovima.
po gangovima. po gangovima. zdravlje ljudi kroz
pripremu menija u
skladu sa
principima zdrave
ishrane.
Karta doručka
planiranja i planiranja i kreativnost i pisanje karte
pisanja karte pisanja karte snalažljivost. doručka u odnosu
doručka u odnosu doručka u odnosu na vrstu doručka.
na vrstu doručka na vrstu doručka.
(jednostavni,
francuski, bečki,
švajcarski, švedski
sto, engleski
88
Formativni ciljevi
doručak).
Fondovi
- Definiše pojam - Prepoznaje - Razvija ljubav i - Analiza različitih
fondovi, njihov različite vrste tolerantnost receptura i
značaj, podjelu i fondova i sosova. prema drugim diskusija.
pripremu. - Razlikuje načine narodima i - Prikazivanje
- Fondovi za pripreme, njihovim slajdova.
nalivanje jela: termičke obrade, običajima i kulturi - Rad u kabinetu.
mesni, riblji i od primjene i čuvanja ishrane.
divljači. do dalje upotrebe.
- Fondovi temeljci:
mrki ili braon,
espanjol,
demiglas, glas -
devijand i fond od
divljači.
- Svijetli fondovi:
bešamel i velute.
- Crveni – ružičasti
fondovi: paradjz i
paprika.
- Specijalni -
pjenasti fondovi:
holandez i bernez.
- Fondovi hladne
kuhinje: uljni -
majonez, sirćetni -
vinigrt, specijalni
aspik i šo-froa.
Sosovi (tople i hladne kuhinje)
- Nabraja vrste - Razlikuje postupak - Analiza različitih
sosova tople i pripreme različitih receptura i
hladne kuhinje i vrsta sosova tople i diskusija.
opisuje postupak hladne kuhinje u - Prikazivanje
njihove pripreme zavisnosti od slajdova.
(tople kuhinje: recepture, dužinu - Rad u kabinetu.
sosovi od mrkih trajanja njihove
fondova, sosovi od izrade i primjene.
svijetlih fondova,
sosovi od
specijalnih
fondova; hladne
kuhinje: na bazi
majoneza,
vinigreta, aspika i
šofora sosova...).
Salate
- Navodi podjelu i - Razlikuje vrste - Analiza različitih
vrste salata po salata po sastavu, receptura za
značaju. načinu salate i diskusija.
- Opisuje način pripremanja,
89
Formativni ciljevi
pripreme, serviranja i
serviranja i dekorisanja.
dekorisanja salata
(jednostavnih
salata od svježeg i
kuvanog povrća,
miješanih i
pečenih salata).
Jela od povrća (variva)
- Nabraja vrste jela - Razlikuje - Analiza različitih
od povrća (variva, tehnološke receptura za
prilozi i garniture) postupke pri salate i diskusija.
i opisuje pripremi jela od - Prikazivanje
tehnološki povrća (variva, slajdova sa jelima,
postupak njihove prilozi i dekoracijama i
obrade, pripreme, garniture). načinima
seviranja i serviranja.
dekorisanja.
Jela od žitarica
- Nabraja žitarice - Razlikuje - Razvija - Analiza različitih
koje se koriste u tehnološke odgovornost o receptura za
kuvarstvu i način postupke pripreme zdravoj ishrani. salate i diskusija.
njihove upotrebe. i dužinu trajanja - Prikazivanje
- Nabraja proizvode izrade jela od slajdova sa jelima,
od žitarica po žitarica u dekoracijom i
vrstama i zavisnosti od načinima
recepturama. recepture i vrste serviranja.
žitarice.
Supe i čorbe
- Nabraja vrste supa - Razlikuje - Analiza različitih
i čorbi od različitih tehnološke receptura za supe
namirnica biljnog i postupke pripreme i čorbe.
životinjskog i dužinu trajanja - Diskusija.
porijekla i opisuje izrade supa i čorbi - Prikazivanje
postupak njihove u zavisnosti od slajdova sa
izrade u zavisnosti recepture. supama i čorbama.
od recepture.
Hladna predjela
- Nabraja vrste - Razlikuje hladna - Analiza različitih
hladnih predjela i predjela po vrsti, receptura hladnih
opisuje postupak recepturi, načinu predjela.
njihove pripreme u serviranja i - Prikazivanje
zavisnosti od vrste dekorisanja. slajdova sa
predjela i predjelima,
recepture. dekoracijom i
načinima
serviranja.
Topla predjela
- Nabraja vrste - Razlikuje topla - Analiza različitih
toplih predjela i predjela po vrsti, receptura toplim
90
Formativni ciljevi
opisuje postupak recepturi, načinu predjelima.
njihove pripreme u serviranja i - Prikazivanje
zavisnosti od vrste dekorisanja. slajdova sa
predjela i predjelima,
recepture. dekoracijom i
načinima
serviranja.
Jela od riba
- Nabraja vrste - Raspoznaje vrste - Prikazivanje slika
riječnih i morskih riječnih i morskih sa različitim
riba i riba selica riba i riba selica vrstama riječnih i
koje se koriste u koje se koriste u morskih riba i riba
kuvarstvu. kuvarstvu. selica.
- Nabraja jela od - Uočava razliku u - Analiza različitih
riba i opisuje recepturama u receptura jela od
postupak pripreme zavisnosti od jela i ribe.
i izrade jela u dužinu trajanja - Diskusija.
zavisnosti od pripreme i izrade
recepture. jela.
Gotova jela
- Nabraja gotova jela - Raspozanje vrste
od klaničke stoke, gotovih jela od
živine i ribe, klaničke stoke,
opisuje postupak živine i ribe.
pripreme i izrade - Uočava razliku u
jela u zavisnosti od recepturama u
recepture. zavisnosti od jela,
dužinu trajanja
pripreme, izrade
jela i serviranja.
Pečenja
- Opisuje postupak - Razlikuje postupke - Analiza različitih
pripreme odabira i pripreme receptura.
namirnica i izrade namirnica za jela prikazivanje video
jela od pečenog: od pečenja u zapisa i slajdova sa
telećeg, svinjskog, zavisnosti od vrste različitim
prasećeg, mesa. pečenjima,
jagnjećeg, jarećeg - Razlikuje postupak dekoracijom i
i živinskog mesa, serviranja i načinima
način serviranja i dekorisanja jela serviranja.
dekorisanja u od pečenja u
skladu sa zavisnosti od
recepturom: recepture i vrste
- pečenje u pećnici mesa.
(teleće, jagnjeće, - Na primjerima,
praseće i živisko); navodi upotrebu
- pečenje ispod pečenog mesa u
sača; toploj i hladnoj
- punjena pečenja: kuhinji.
punjene teleće
grudi na praški
91
Formativni ciljevi
način, rolovana
teleća plećka
štefani, punjeno
pileće i ćureće
pečenje;
- pečenja sa ražnja;
- pečenje u tijestu -
ovčji i kozji košet.
Jela po porudžbini
- Nabraja jela po - Raspozanje vrste - Analiza različitih
porudžbini od jela po porudžbini receptura.
telećeg, svinjskog, od telećeg, - Prikazivanje video
jagnjećeg, goveđeg svinjskog, zapisa i slajdova sa
i živinskog mesa i jagnjećeg, goveđeg različitim jelima
opisuje postupak i živinskog mesa. po porudžbini,
pripreme i izrade - Uočava razliku u dekoracijom i
jela u zavisnosti od recepturama u načinima
recepture. zavisnosti od jela, serviranja.
dužinu trajanja
pripreme i izrade
jela, serviranja i
dekorisanja.
Crnogorska nacionalna kuhinja
- Opisuje istorijski - Komparativnom - Razvija nacionalnu - Posjeta
razvoj crnogorske analizom jela iz pripadnost. nacionalnom
nacionalne kuhinje različitih krajeva restoranu.
i specifičnosti koje Crne Gore
su uticale na njen (sjeverni, centralni
razvoj i kulturu. i primorski dio)
- Nabraja nacionalna utvrđuje razlike u
jela, njihovu istorijskom razvoju
teritorijalnu crnogroske kuhinje
pripadnost i i strukturi jela.
opisuje postupak - Uočava razliku u
njihove pripreme, recepturama u
izrade, serviranja i zavisnosti od jela,
dekorisanja u dužinu trajanja
zavisnosti od pripreme i izrade
recepture. jela, serviranja i
dekorisanja.
Jela sa roštilja
- Opisuje postupak - Razlikuje postupke - Analiza različitih
pripreme pripreme receptura.
namirnica i mase namirnica i masa - Prikazivanje video
za izradu jela sa za izradu jela sa zapisa i slajdova sa
roštilja, način roštilja, način različitim jelima
njihovog njihovog sa roštilja,
oblikovanja, oblikovanja, dekoracijom i
serviranja i serviranja i načinima
dekorisanja u dekorisanja u serviranja.
skladu sa zavisnosti od
92
Formativni ciljevi
recepturama: recepture.
- ćevapčići na - Procjenjuje
roštilju i kajmaku; potrebno vrijeme
. za izradu pojedinih
- pljeskavice na jela sa roštilja u
roštilju, kajmaku i zavisnosti od vrste
punjene jela i recepture.
pljeskavice;
- uštipci;
- teleći, svinjski,
jagnjeći i pileći
ražnjići;
- vješalice: dimljena
bijela i punjena;
- ćulbastije:
svinjska i
jagnjeća;
- mućkalica:
leksovačka
mućkalica na dva
načina.
Poslastice (tople i hladne)
- Nabraja vrste - Razlikuje tople i
toplih i hladnih hladne poslastice
poslastica i opisuje po vrsti, recepturi,
postupak njihove načinu serviranja i
pripreme u dekorisanja.
zavisnosti od vrste
poslastice i
recepture.

- M. Stojanović: Kulinarstvo, Viša škola za obrazovanje ugostiteljskih radnika,
Beograd, 1977.
- R. Stojanović, M. Stojanović, P. Petković: Tehnologija zanimanja za I, II, III i IV
razred SUO, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1984.
- D. Miković, J. Kečmar: Savremeni kuvar, Prosveta, Beograd, 1967.
- M. Šakota: Priručnik za kuvarstvo, IP Svjetlost, Zavod za udžbenike, Sarajevo,
1981.
- Pelaprat, Veliki Pelaprat, Prosveta, Beograd, 1971.
- Narodni kuvar, Prosveta, Beograd, 2002.

- Opremljen kabinet za kuvarske vježbe sa najmanje tri radna mjesta (oprema,
uređaji, posuđe, alat, inventar), namirnice biljnog i životinjskog porijekla
potrebne za realizaciju programa, kompjuter, štampač i grafoskop.

- Provjera znanja vrši se usmenim putem, u svakom klasifikacionom periodu
najmanje jednom.
93


- Visoka školska sprema iz kuvarstva 3 + 1.

Znanja
Predmeti Znanja
- Hranljive materije - Poznavanje hrane - Hranljive materije
- Namirnice biljnog porijekla - Poznavanje hrane - Namirnice biljnog porijekla
- Namirnice životinjskog - Poznavanje hrane - Namirnice životinjskog
prijekla prijekla
- Namirnice životinjskog - Nauka o ishrani - Namirnice životinjskog
prijekla prijekla
- Pojam i značaj kuvarstva - Nauka o ishrani - Uloga hrane za zdravlje
ljudi
- Jelovnik, meni i karta - Restoraterstvo - Jelovnik, meni i karta
doručaka doručaka i usluživanje po
njima
94
1.2.6. PSIHOLOGIJA
1. Naziv predmeta: PSIHOLOGIJA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III 72 72
IV
Ukupno 72 72

- Sticanje osnovnih znanja koja omogućavaju shvatanje biološke i društvene
uslovljenosti psihičkog života.
- Sticanje znanja o osnovnim vrstama psihičkih procesa, osobina i stanja.
- Uočavanje specifičnosti pojedinih uzrasnih kategorija u cilju uspješnijeg rada sa
njima.
- Upoznavanje racionalnih metoda učenja radi kvalitetnog planiranja radnih i
slobodnih aktivnosti, uz uviđanje ličnog angažovanja u svom razvoju i uspješnosti.
- Razvijanje sposobnosti za kritičko mišljenje i stvaralačke sposobnosti, usvajanje
profesionalne etike, interesovanja za struku i samoobrazovanje.
- Upoznavanje psiholoških aspekata međusobnih odnosa ljudi u socijalnoj sredini, u
malim radnim grupama i preduzećima.
- Povezivanje sopstvenih mišljenja sa teorijskim znanjima, te razvijanje
sposobnosti za primjenu psiholoških saznanja u životu i radu čija je suština
interakcija sa ljudima.
- Jačanje svijesti o razumijevanju sebe i drugih kao i svijest o odgovornosti za
sopstveno razmišljanje, odlučivanje i ponašanje.
95
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Pojam, predmet i zadaci psihologije
- Upoznaje se sa - Razlaže predmet i - Uočava značaj i - Rad u paru i manjim
pojmom, zadatke psihologije. mogućnosti grupama.
predmetom i - Upoređuje primjene psiholoških
zadacima predmete pojedinih saznanja u ličnom i
psihologije. psiholoških profesionalnom
- Navodi grane disciplina i životu.
psihologije. procjenjuje značaj
primijenjenih
disciplina.
Metode i tehnike psiholoških istraživanja
- Upoznaje se sa - Vrši - Stiče
metodama i samoposmatranje. samopouzdanje.
tehnikama - Procjenjuje
psihološkog prednosti i
istraživanja – nedostatke
nabraja i opisuje. introspekcije,
zahtjeve pravog i
kvazi - psihološkog
istraživanja.
Organski osnovi i razvitak psihičkog života
- Opisuje nervni - Razlože ulogu - Rad u paru.
sistem: građa i pojedinih djelova
djelovi nervnog nervnog sistema i
sistema, čulni značaj žlijezda za
sistem i endokrine razvoj i ponašanje.
žlijezde.
- Pojašnjava ulogu - Analizira udio, - Razvija - Rad u paru.
rada, govora i važnosti i razumijevanje
ljudske zajednice u povezanosti činilaca odnosa prirode i
razvoju psihičkog filogeneze. društva,
života (filogeneza). - Navodi dokaze u usmjerenost na
građi CNS-a. razvoj.
- Pristupa sa naučnog
aspekta shvatanju
psihičkog života.
- Definiše značaj - Samoposmatranjem - Realnije sagledava
nasljeđa, sredine i prosuđuje odnos i svoje mogućnosti,
aktivnosti same značaj činilaca za jača
jedinke za razvoj. razvoj. samopouzdanje.
Psihički procesi
- Upoznaje tri vrste - Razlikuje saznajni,
procesa - saznajni, emocionalni i
emocionalni i konativno - voljni
konativno - voljni proces.
procesi.
96
Formativni ciljevi
Osjećaji i opažaji
- Upoznaje se sa - Procjenjuje - Razvija vizuelne - Rad u paru i manjim
zakonima svojstava lijepog i vještine. grupama.
organizacije draži, ružnog - Razvija uočavanje - Voditi kritičke
pojmom osjećaja i posmatranjem i etničkog, razgovore.
opažanja. samoposmatranjem. geografskog i
- Pojašnjava uticaj - Analizira na novim profesionalnog
iskustva i motivacije primjerima. miljea na opažanje.
na opažanje. - Procjenjuje obim,
- Upoznaje pažnju – trajanje, fluktuaciju
vrste i činioce. i distraktore pažnje.
Učenje
- Usvoja pojam i - Primjenjuje - Razvija radne
oblike učenja. različite oblike i navike, jača
- Vrste učenja po vrste učenja. samopouzdanje.
sadržaju. - Zamišlja nove - Identifikuje se sa
primjere pozivom.
instrumentalnog i
socijalnog učenja.
Pamćenje
- Definiše pojam i - Razlaže odlike
vrste pamćenja. pojedinih vrsta
- Pojašnjava uzroke pamćenja.
zaboravljanja i - Uvježbava pamćenje
kvalitativne likova i verbalnih
promjene iskaza.
pamćenja.
- Opredjeljuje činioce - Prepoznaje činioce - Razvija sposobnosti - Rad u paru -
uspješnog učenja i uspješnog učenja i za uspješnije vježbanje
pamćenja. pamćenja. učenje, razvija orijentacije ka
kritičko mišljenje, zajedničkim
planiranje i efikasno ciljevima.
korišćenje radnog i - Uvježbati učenje
slobodnog vremena. putem saradnje i
takmičenja.
- Rad u prisustvu
drugih ljudi.
Intelektualne sposobnosti
- Definiše pojam i - Rješava, kroz faze, - Shvata veze između - Rad u manjim
faze procesa zamišljenu ličnog angažovanja i grupama.
mišljenja, problemsku situaciju uspjeha u učenju,
intelektualnih i stvaralački čin. radu i ispunjavanju
sposobnosti i obaveza.
kategorija
inteligencije.
Emocije
- Definiše pojam - Razlikuje pojedine - Rad u manjim
emocije i emocije i razlaže grupama.
97
Formativni ciljevi
emocionalnog podatke za - Simulacija situacija
reagovanja. procjenu. i igranje uloga.
- Simulira radne
situacije zasićene
jakim emocijama.
- Nabraja vrste i - Razlaže na novim - Unapređuje
opisuje razvoj, primjerima osnovne razumijevanje svog i
emocija kod djece i i složene emocije. tuđeg emocionalnog
adolescenata. - Samoposmatranje reagovanja i
emocija mladih. obezbijeđuje bolju
emocionalnu
razmjenu gost -
recepcioner.
- Pojašnjava značaj i - Rangira sopstvene - Bolje poznaje uticaj
vezu emocija sa stresne događaje i negativnih i
duševnim uvježbava dugotrajnih stresnih
zdravljem, antistresne reakcije. stanja na zdravlje,
psihosomatska te važnost njihovog
oboljenja i stres. ublažavanja i
otklanjanja.
Motivi
- Upoznaje se sa - Samoposmatra - Bolje razumije svoje
pojmom i podjelom motivacioni proces organske potrebe,
motiva. kod organskih socijalne i lične.
- Socijalizacija motiva i analizira - Postavlja realnije
bioloških potreba. razlike u odnosu na nivoe aspiracije i
- Društveni i lični nehomeostazne veće uspješnosti.
motivi. motive.
- Ljestvica motiva po - Vrednuje značaj i
Maslovu. rangira na svojoj
listi socijalne i lične
motive.
- Analizira nove
primjere unutrašnje
i spoljašnje
motivacije.
Frustracije i konflikti
- Objašnjava pojmove - Utemeljuje na - Razvija - Rad u paru i manjim
frustracije i novim primjerima, konstruktivan grupama.
konflikta, tipove i posmatranjem i pristup u rješavanju
reakcije. samoposmatranjem konfliktnih situacija.
načine borbe u
frustraciji.
Ličnost i struktura ličnosti
- Definiše pojam - Razlikuje pojedine - Razvija poštovanje - Rad u paru.
ličnosti i odlike. tipove posebnosti svake
- Upoznaje se sa tri temperamenta i ličnosti i uvažavanje
osnovna problema. karaktera. ličnih osobina
98
Formativni ciljevi
- Problem strukture - Samoposmatranjem gostiju i saradnika.
ličnosti – navodi svoje crte
strukturalna ličnosti, a
područja. posmatranjem
navodi odlike
školskih drugova.
- Opisuje tipologije - Na novim - Bolje razumije i - Rad u paru.
ličnosti. primjerima i prihvata svoje
samoposmatranjem prednosti i
prepoznaje nedostatake u cilju
tipologije. jačanja
samopuzdanja i
korekcije ponašanja
prema gostima
imajući u vidu tip
ličnosti.
Razvoj ličnosti
- Nabraja probleme u - Vrednuje uticaj - Razvija spremnosti - Grupna diskusija.
razvoju ličnosti. porodice, škole i za saradnju i
- Definiše pojmove: društva, vršnjaka na komunikativnost.
psihosocijalni razvoj ličnosti. - Bolje razumije
razvoj, socijalizacija - Zamišlja i opisuje društveno -
i sadržaji. sebe u budućnosti. istorijske
- Nabraja i uslovljenosti
opredjeljuje izvore i čovjekovog
činioce djelovanja i razvoja.
socijalizacije.
- Nabraja i povezuje
etape - životna
razdoblja.
- Definiše pojam - Na novim - Usvaja pojam - Rad u paru i manjim
zrelosti ličnosti i primjerima, zrelosti radi jačanja grupama.
kriterijumima prepozanje osobine samopuzdanja.
zrelosti. koje krase zrelu - Zaokružuje
ličnost. osjećanja identiteta
i usvaja
profesionalnu ulogu.
Teorija ličnosti
- Upoznaje se sa - Referati.
pojedinim
shvatanjima u
oblasti teorija
ličnosti.
Psihologija rada
- Upoznaje se sa - Procjenjuje - Bolje usvaja - Rad u paru.
predmetom, primjenu psihologije profesionalnu ulogu
ciljevima i u turizmu sa i razvija motivacije
područjima navođenjem za posao.
99
Formativni ciljevi
psihologije rada sa primjera.
primjenom u
turizmu.
Radni učinak i sposobnost
- Navodi osobine ljudi - Samoposmatranjem i
koje utiču na učinak samoprocjenjivanjem
i radnu sposobnost. prepoznaje osobine
koje utiču na radnu
sposobnost i učinak.
Međuljudski odnosi
- Pojašnjava - Prepoznaje osobine - Razvija osjećaj za - Posjeta trening
psihologiju potrebne za dobru fer - plej, centru.
međuljudskih socijalnu klimu. toleranciju,
odnosa na radu. spremnost za
pružanje pomoći i
saradnju.
Metode odlučivanja
- Definiše pojam, - Analizira krivulju
faze i metode pri obučavanju.
obučavanja.
- Pojašnjava značaj - Analizira svoju
analize i opisa profesionalnu
poslova za primjenu orijentaciju i
u profesionalnoj budući izbor.
orijentaciji i
selekciji.
Umor
- Upoznaje se sa - Primjena na posao
pojmovima umora, recepcionera.
odmora i vrstama
istih.
Komunikacija - pojam i vrste
- Upoznaje se sa - Vrši interakciju gost - Razvija smisao za - Simulacija
pojmom – recepcioner - saradnju, situacija.
komunikacije, vođenje razgovora, komunikativnost i - Rad u paru ili
simbola i signala. glas, stav tijela, bolju adaptaciju u manjim grupama.
- Vrste komunikacije. proksemija, profesiji.
- Verbalna gestovi, osmijeh,
komunikacija. ljubaznost,
- Neverbalna srdačnost, uredan i
komunikacija. prijatan izgled.
- Nabraja moguće - Pravilno reaguje u - Rad u paru ili
izvore grešaka u situacijama grešaka manjim grupama.
komunikaciji. kada je izvor greške - Simulacija
gost i kada je to situacija.
recepcioner.
100
Formativni ciljevi
Grupe
- Definiše pojam - Razlikuje vrste - Samoposmatranje
grupe, vrste grupe i grupa i grupne - pripadam
grupne strukture. strukture. grupama..., njihov
uticaj na mene,
status i uloge u
njima.
Rukovođenje i tipovi rukovođenja
- Definiše pojam - Procjenjuje - Rad u paru ili
vođstva i nabraja podatake koji čine manjim grupama.
tipove rukovođenja, prvu impresiju i - simulacija situacija.
grupno njen značaj i
odlučivanje... otpornosti na
- Pojam socijalne promjene.
percepcije, prva
impresija,
zakonitosti njenog
formiranja.
Opažanja
- Nabraja najčešće - Samoposmatranjem - Postiže bolje - Rad u paru ili
sistematske greške uočava najčešće razumijevanje svog manjim grupama.
u opažanju drugih. greške koje čini i i tuđeg ponašanja u - Simulacija
njihove posljedice. cilju veće situacija.
profesionalne
uspješnosti.
Principi psihologije u propagandi
- Nabraja principe - Osmišljava - Razvija - Rad u paru ili
psihologije, propagandni slogan. inovativnost. manjim grupama.
ekonomske
propagande,
propagandnu
poruku i sredstva.
Pojam zdravlja, psihičke krize i bolesti
- Definiše pojam - Vrednuje - Jača - Traženje novih
zdravlja, psihičke kriterijume za samopouzdanje i izvora informacija –
krize i bolesti. razlikovanje prilagođenost. rad u manjim
psihički zdrave od grupama.
oboljele osobe.
Neuroza i psihoza
- Upoznati odlike - Analizira odlike - Analiza slučajeva.
neuroza, psihoza i pojedinih bolesti
poremećaj navođenjem novih
karaktera. primjera iz
psihijatrijske
prakse i
svakodnevnog
života.
101
Formativni ciljevi
Sociopatije
- Definiše sociopatije - Vrši procjenu snage - Analiza slučajeva i
- pojam, vrste, i efekata moralne posjeta
uzroke i borbu osude prestupnika. institucijama.
protiv toga.
- Pojašnjava pojam
toksikomanije i
nabraja vrste droga.
Alkoholizam
- Opisuje alkoholizam - Uočava posljedice - Prikazivanje video
kao bolest i alkoholizma kod zapisa.
društveni problem, pojedinca i - Gostovanje
faktore i teorije prepoznaje pojavu predavača iz
nastanka ove kao društveni ustanova koje se
bolesti. problem. bave ovom
problematikom.
- Opisuje djelovanje - Vrednuje značaj
alkohola na poznavanja duševnih
ponašanje, i sociopatskih
organizam i poremećaja za rad u
organska oštećenja ugostiteljstvu i
kod alkoholičara. turizmu.
Toksikomanija i mentalna higijena
- Objašnjava načine - Razlikuje vrste - Prikazianje video
liječenja liječenja zapisa.
toksikomanije toksikomanije - Gostovanje
medikamentima i medikamentima i predavača iz
psihoterapijom - psihoterapijom. ustanova koje se
vrste. bave ovom
- Upoznaje se sa problematikom.
pojmom mentalne
higijene i njenim
principima.

- M. Goldner – Vukov: Porodica u krizi, Medicinska knjiga Beograd, Zagreb.
- Dr D. Krstić: Psihološki rečnik, Savremena administracija, Beograd.
- D. Plut, Lj. Marinković: Konflikti i šta sa njima, Kreativni centar, Beograd.
- Dr N. Rot, Opšta psihologija, Zavod za izdavanje udžbenika SR Srbije, Beograd.

- Kompjuter sa opremom za video reprodukciju.

- Provjeravaju se i ocjenjuju usmeni odgovori, najmanje jednom u svakom
kasifikacionom periodu.
102


- Diplomirani psiholog;
- diplomirani školski psiholog – pedagog;
- profesor psihologije;

Znanja
Predmet Znanja
- Motivi potrošača - gosta - Marketing u turizmu - Potrebe potrošača u turizmu
- Tipovi gostiju po uzrastu - Marketing u turizmu - Potrebe određenih starosnih
grupa u turizmu
- Kadrovi i rad - Restoraterstvo - Kadrovi u radnom procesu
- Psihologija ekonomske - Marketing u turizmu - Propagandne aktivnosti
propagande agencije
- Psihologija ekonomske - Marketing u turizmu - Promotivne aktivnosti i
propagande, poruka i turističke destinacije i
sredstva publicitet
- Tehnike za ispitivanje - Marketing u turizmu - Vrste informacija i način
tržišta prikupljanja informacija
- Sposobnosti kadrova - Restoraterstvo - Značaj i struktura kadrova u
značajnih za rad ugostiteljstvu
- Komunikacija i vrste - Restoraterstvo - Komunikacija sa gostima i
saradnicima
- Emocionalna kontrola u - Restoraterstvo - Organizacija dočeka i
odnosu na goste, tipovi ophođenja sa gostom
rekacija na frustracije i
konflikte
103
1.2.7. POZNAVANJE HRANE
1. Naziv predmeta: POZNAVANJE HRANE
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III 56 16 72
IV
Ukupno 72 72

- Upoznavanje sa osnovnim pojmovima o robi i o uslovima u prometu robe.
- Upoznavanje sa karakteristikama hranljivih materija, njihovom praktičnom
iskorišćavanju u kuvarstvu i značaju za organizam čovjeka.
- Upoznavanje sa značajem ishrane čovjeka.
- Upoznavanje pojedinih namirnica, njihovih bioloških i energetskih vrijednosti,
njihovih osobina, dobijanje, prerada, način korišćenja i obrada.
- Osposobljavanje da se pomoću tabela vrši odabir namirnica i sastavi obrok za
različite kategorije ljudi.
- Razvijanje svijesti o pravilnoj ishrani i upotrebi namirnica.
- Čuvanje i unapređenje životne sredine.
104
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Hranjive materije
- Upoznaje se sa - Primjenjuje - Razvija lojalnost. - Čitanje deklaracije
zakonodavstvom, zakonsku na različitoj
podjelom, regulative. ambalaži.
deklaracijom i - Tumači vrstu robe
opisuje materijale na osnovu
za izradu deklaracije.
ambalaže. - Razlikuje
materijale za
izradu ambalaže.
- Nabraja i opisuje - Primjenjuje - Razvija sistem - Diskusija o
kriterijume za različite kritrijume vrijednosti. kriterijumima i
ocjenu kvaliteta za ocjenu kvaliteta njihovoj primjeni.
robe. robe. - Rad u grupi.
- Nabraja hranjive - Klasifikuje - Razvija kulturu
materije, opisuje namirnice na ishrane.
njihovu funkciju i osnovu energetske
energetsku vrijednosti.
vrijednost. - Analizira tabele sa
energetskim
vrijednostima
namirnica.
- Izračunava
energetske
vriijednosti
pomoću tabela.
- Opisuje i nabraja - Razlikuje vrste - Razvija pozitivan - Koagulacija
sastav i vrste bjelančevina. odnos prema bjelančevina.
bjelančevina. zdravlju.
- Nabraja i opisuje - Razlikuje vrste
sastav, vrste i namirnica i vrši
značaj ugljenih pravilan odabir
hidrata u ishrani. namirnica
različitog porijekla.
- Nabraja i opisuje - Razlikuje vrste - Izračunavanje
sastav, vrste i masti i vrši pravilan energetske
značaj masti u odabir namirnica vrijednosti
ishrani. različitog porijekla. namirnica.
- Nabraja vitamine i - Vrši odabir - Rad u grupi.
objašnjava njihov namirnice za - Definisanje
značaj za očuvanje pravilnu ishranu i u namirnica bogatih
zdravlja. slučaju vitaminima.
poremećenog
zdravlja.
- Imenuje mineralne - Vrši odabir - Rad u grupi.
materije i opisuje namirnica za - Definisanje
njihov značaj u pravilnu ishranu i u namirnica bogatih
ishrani. slučaju mineralnim
105
Formativni ciljevi
poremećenog materijama.
zdravlja.
- Opisuje postupak - Izračunava - Razvija sposobnost
izračunavanja energetsku i biranja i
energetske biološku vrijednost kombinovanja.
vrijednosti obroka obroka.
uvažavajući
različite
energetske potrebe
ljudi.
- Imenuje i opisuje - Prepoznaje - Razvija - Video
vrste različite vrste odgovornost i projektovanje
mikroorganizama, mikroorganizama i dosljednost u mikroorganizama.
uslove za njihovu preduzima rukovanju
aktivnost i značaj potrebne mjere za namirnicama.
mikroorganizama u čuvanje namirnica
ishrani. od njihovog
djelovanja.
- Navodi i opisuje - Analizira uslove za
korisno i štetno djelovanje
djelovanje mikroorganizama.
mikroorganizama.
- Definiše i imenuje - Razlikuje različite
fermente i navodi fermentacije.
fermentativne
reakcije.
- Opisuje načine - Preduzima - Razvija marljivost i
konzervisanja i potrebne mjere za preciznost u
objašnjava značaj čuvanje namirnica. nabavci, upotrebi i
konzervisanja za čuvanju namirnica.
čuvanje namirnica.
- Imenuje i opisuje - Predlaže različite - Konzervisanje
fizičke metode fizičke metode putem smrzavanja,
konzervisanja. konzervisanja. ukuvavanja i
sušenja.
- Imenuje i opisuje - Predlaže i razlikuje - Kozervisanje putem
hemijske i biološke hemijske i biološke mariniranja,
metode metode. soljenja i hemijskih
konzervisanja. konzervansa.
Namirnice biljnog porijekla
- Nabraja žitarice, - Razlikuje žitarice - Razvija sposobnost
koje se koriste u po vrstama. biranja i
ljudskoj ishrani, po - Razlikuje djelove kombinovanja.
vrstama i opisuje žitarica po vrstama
mehaničku i njihovu primjenu.
strukturu.
- Nabraja različite - Razlikuje tipove - Organoleptička
tipove brašna i brašna i vrši procjena kvaliteta
opisuje način organoleptičku brašna.
ocjene kvaliteta. procjenu kvaliteta.
106
Formativni ciljevi
- Navodi vrste hljeba - Razlikuje vrste - Korisćenje
i opisuje postupak hljeba i pravilnika o
procjene njegovog procjenjuje njegov procjeni,
kvaliteta i čuvanja. kvalitet na osnovu organoleptička
organoleptičkih ocjena kvaliteta
karakteristika. hljeba.
- Posjeta pekari.
- Nabraja vrste - Razlikuje vrste - Organoleptička
tjestenine. tjestenina i procjena kvaliteta
- Opisuje tehnologiju procjenjuje tjestenina.
izrade tjestenina. kvalitet tjestenina
- Pojašnjava na osnovu
postupak procjene organoleptičkih
kvaliteta i čuvanja karaktersitika.
tjestenina.
- Nabraja hemijske - Predlaže potrebne - Razvija pravilan
sastojke povrća mjere za pravilno odnos prema
(procentualna čuvanje povrća. zdravoj ishrani.
zastupljenost
najvažnijih
sastojaka).
- Opisuje biološku
vrijednost,
postupak čuvanja i
skladištenja
povrća.
- Navodi i opisuje - Razlikuje vrste - Organoleptička
različite vrste povrća i njihove ocjena kvaliteta
povrća. specifične osobine. povrća.
- Nabraja hemijske - Predlaže potrebne - Organoleptička
sastojke, opisuje mjere za pravilno ocjena kvaliteta
biološku vrijednost, čuvanje voća. voća.
čuvanje i
skladištenje voća.
- Navodi i opisuje - Razlikuje vrste - Posjeta zelenoj
različite vrste voća i njihove pijaci ili
voća. specifične osobine. distributivnom
centru.
- Navodi i opisuje - Primjenjuje - Komparativna
evropske standarde standarde o analiza standrada u
o kvalitetu povrća i kvalitetu povrća i Crnoj Gori i EU o
voća. voća. kvalitetu povrća i
voća.
- Nabraja najvažnije - Razlikuje vrste, - Prikazivanje
vrste gljiva, njihove specifične slajdova i
opisuje sušenje i osobine. prepoznavanje
mariniranje. različitih vrsta
gljiva.
- Opisuje značaj i - Razlikuje vrste, - Prepoznavanje
navodi najvažnije njihove specifične različitih začina.
107
Formativni ciljevi
začine u osobine i primjenu.
ugostiteljstvu.
Namirnice životinjskog porijekla
- Navodi hemijske - Procjenjuje - Razvija sposobnost - Organoleptička
sastojke, opisuje kvalitet i vrši biranja, ocjena kvaliteta
osobine i vrijednost odabir u pravilnoj ekonomičnost i mlijeka.
mlijeka. ishrani i u slučaju snalažljivosti.
poremećenog
zdravlja.
- Navodi i opisuje - Razlikuje
tehnologiju, vrste, fermentisane i
čuvanje i kvalitet nefermentisane
fermentisanih i mliječne napitke.
nefermentisanih
mliječnih napitaka.
- Opisuje - Prepoznaje - Čitanje deklaracije
tehnologiju, pojedine vrste za pavlaku i
čuvanje i kvalitet pavlake, maslaca i maslac.
pavlake, maslaca, kajmaka. - Organoleptička
kajmaka i mlijeka ocjena kvaliteta.
u prahu.
- Navodi podjelu sira - Prepoznaje faze
i opisuje tokom
tehnologiju. fermentacije.
- Navodi vrste i - Prepoznaje
opisuje pojedine vrste i
organoleptičke procjenjuje
osobine mekih kvalitet.
sireva.
- Navodi vrste i - Prepoznaje
opisuje pojedine vrste i
organoleptičke procjenjuje
osobine tvrdih kvalitet.
sireva.
- Navodi i opisuje - Predlaže potrebne - Posjeta mljekari.
mane i čuvanje mjere za čuvanje
sira. sira od kvarenja.
- Navodi i opisuje - Primjenjuje - Ocjena kvaliteta
građu, sastav, različite osobine za jaja.
podjelu i ocjenu kvaliteta i
krtiterijume za preduzima
ocjenu kvaliteta i potrebne mjere za
klasifikaciju jaja. čuvanje.
- Navodi i opisuje - Predlaže mjere za - Razvija sposobnost - Posjeta mesnici.

sastav, način pravilno čuvanje u rukovanju,
čuvanja i mesa. kombinovanju i
kriterijume za - Razlikuje pojedine odgovornosti prema
kategorizaciju kategorije mesa. potrošaču.
mesa.
108
Formativni ciljevi
- Navodi vrste, - Razlikuje vrste, - Organoleptička
opisuje osobine i procjenjuje ocjena kvaliteta
kvalitet mesa kvalitet i vrši mesa peradi.
peradi. odabir u zavisnosti
od recepture.
- Navodi i opisuje - Razlikuje ribe po - Prikazivanje
vrste, osobine, vrstama i procentu slajdova sa vrstama
čuvanje i ocjenu masti. riba.
kvaliteta mesa - Vrši organoleptičku - Organoleptička
riba. procjenu kvaliteta ocjena kvaliteta
mesa riba. mesa ribe.
- Navodi i opisuje - Procjenjuje - Organoleptička
vrste, osobine, kvalitet mesa ocjena kvaliteta
čuvanje i ocjenu školjki i rakova. školjki i rakova.
kvaliteta mesa
rakova i školjki.
- Navodi i opisuje - Razlikuje vrste
vrste, osobine, procjenjuje
čuvanje i ocjenu kvalitet i vrši
kvaliteta mesa pravilan odabir
divljači. mesa divljači.
- Opisuje - Razlikuje pojedine - Razvija sposobnost - Organoleptička
tehnologiju, vrste suhomesnatih biranja ocjena kvaliteta
kvalitet, čuvanje i proizvoda. kombinovanja i suhomesnatih
navodi vrste odgovornosti prema proizvoda.
suhomesnatih potrošaču.
proizvoda.
- Opisuje - Razlikuje pojedine - Organoleptička
tehnologiju, vrste kobasičarskih ocjena kvaliteta
kvalitet, čuvanje i proizvoda. kobasičarskih
navodi vrste proizvoda.
kobasičarskih
proizvoda.
- Opisuje kvalitet, - Procjenjuje - Organoleptička
čuvanje i navodi kvalitet mesnih ocjena kvaliteta
vrste mesnih konzervi. mesnih konzervi.
konzervi.

- Z. Milanović: Mleko - proizvodnja i korišćenje, Društvo agrarnih ekonomista
Jugoslavije, Beograd, 2000.
- B. Đurišić: Tehnologija životnih namirnica, Nauka i društvo, Beograd, 1991.
- M. Ljubisavljević: Prehrambeni proizvodi i pića, Velarta, Beograd, 1996.
- M. Jovanović, S. Kalinić: Poznavanje robe, Zavod za udžbenike i nastavna
- G. Niketić-Aleksić: Tehnologija voća i povrća, Naučna knjiga, Poljoprivredni
fakultet, Beograd, 1988.
- LJ. Trajković-Pavlović: Preporučeni dnevni unos hranljivih materija, Savezni
zavod za zdravstvenu zaštitu, Beograd, 1993.
- M. Vereš: Osnovi konzervisanja namirnica, Naučna knjiga, Poljoprivredni fakultet,
Beograd, 1991.
109
- Ž. R. Lekić: Tehnologija proizvodnje hljeba, Beograd, 2004.
- V. Kukić, S. Kalinić: Poznavanje robe, Zavod za školstvo, Podgorica, 1992.
- Kompjuter, LCD projektor, grafoskop i namirnice.

- Ocjena vježbi.


- Diplomirani inženjer tehnologije, smjer prehrambeno - tehnološko inženjerstvo;
- diplomirani inženjer prehrambene tehnologije biljnih proizvoda;
- diplomirani inženjer prehrambene tehnologije animalnih proizvoda;
- diplomirani inženjer tehnologije, smjer ugljeno - hidratna hrana;
- diplomirani inženjer tehnologije, smjer mikrobiloški procesi;
- diplomirani inženjer poljoprivredne prerade i kontrole poljoprivrednih proizvoda.

Znanja
Predmeti Znanja
- Značaj ishrane - Higijena - Ishrana i njena uloga za
zdravlje ljudi
- Značaj ishrane - Osnove kuvarstva - Pripremanje jela
zdravlje ljudi
- Značaj ishrane - Osnove kuvarstva - Pripremanje jela
110
1.2.8. POZNAVANJE PIĆA
1. Naziv predmeta: POZNAVANJE PIĆA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III
IV 66 66
Ukupno 66 66

- Upoznavanje sa osobinama i korišćenjem pića u restoraterstvu.
- Razvija svijest o pravilnoj upotrebi alkoholnih i bezalkoholnih pića.
- Upoznavanje sa osnovnim pojmovima o pićima i o uslovima u prometu pića.
- Upoznavanje sa grožđem kao sirovinom, tehnologijom, njegovanjem, starenjem,
čuvanjem, kvarenjem i ocjenom kvaliteta vina.
- Zaštita pojedinaca i društva od uticaja alkohola.
- Upoznavanje sa sirovinama, tehnologijom, vrstama, čuvanjem, korišćenjem i
kvalitetom alkoholnih i bezalkoholnih pića.
111
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Alkoholna pića
- Navodi i opisuje - Razvrstava pića po - Razvija sposobnost
pojam, podjelu i procentu etil odgovornosti i
osobine alkoholnih alkohola. biranja.
pića.
- Opisuje dejstvo - Prepoznaje osobe - Razvija sposobnost - Prikazivanje video
alkohola na pod dejstvom odgovornosti i zapisa na temu
organizam, uslove alkohola. snalažljivosti i alkoholizma.
koji dovode do - Na primjerima spremnosti na
alkoholizma i potvrđuje pomoć.
posljedice. posljedice
alkoholizma.
- Definiše i opisuje - Razlikuje - Razvija
alkoholnu fermentaciju i snalažljivost.
fermentaciju i destilaciju i navodi
destilaciju. primjere praktične
primjene.
- Navodi i opisuje - Prepoznaje
faze prelaska različite faze kod
kvasaca tokom kvasaca.
alkoholne
fermentacije.
Vino
- Upoznaje se sa - Analizira uticaj - Razvija sposobnost - Prepoznavanje
faktorima koji sorte grožđa i biranja. sorti grožđa.
utiču na kvalitet vinogorja na
grožđa. kvalitet vina.
- Navodi i opisuje - Prepoznaje - Prikazivanje
faze razvoja različite faze slajdova sa
bobice. porasta bobice. različitim
stadijumima
razvoja bobice.
- Imenuje i - Analizira uticaj
obrazlaže hemijske pojedinih hemijskih
sastojke šire. sastojaka na
kvalitet šire.
- Opisuje tehnologiju - Analizira i - Razvija - Posjeta vinskom
dobijanja crnih prepoznaje dosljednost, podrumu.
vina. različite faze kod marljivost i - Prikazivanje video
proizvodnje crnih odgovornost. zapisa i slajdova.
vina.
- Opisuje tehnologiju - Analizira i - Posjeta vinskom
dobijanja bijelih prepoznaje podrumu.
vina. različite faze kod - Prikazivanje video
proizvodnje bijelih zapisa i slajdova.
vina.
- Opisuje tehnologiju - Analizira i - Posjeta vinskom
dobijanja prepoznaje podrumu.
112
Formativni ciljevi
ružičastih vina. različite faze kod - Prikazivanje video
proizvodnje zapisa i slajdova.
ružičastih vina.
- Opisuje postupak - Razlikuje metode
njegovanja vina. njegovanja vina.
- Upoznaje se sa - Definiše uslove za - Posjeta vinskom
vremenom starenje vina. podrumu.
sazrijevanja vina i
opisuje promjene
na vinima tokom
starenja.
- Navodi i opisuje - Procjenjuje - Primjena
ocjenu kvaliteta kvalitet vina na pravilnika.
vina. osnovu
organoleptičkih
karakteristika.
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje - Razvija
uzroke kvarenja i različite vrste ekonomičnost i
mane vina. kvarenja vina. snalažljivost.
- Navodi i opisuje - Prepoznaje - Razvija sposobnost - Čitanje i analiza
vrste, osobine i različite vrste biranja deklaracija u cilju
tehnologiju desertnih vina. kombinovanja i utvrđivanja razlika
dobijanja desertnih odgovornosti. među desertnim
vina. vinima.
- Navodi i opisuje - Prepoznaje - Čitanje i analiza
vrste, osobine i različite vrste deklaracija u cilju
tehnologiju aperitivnih vina. utvrđivanja razlika
dobijanja među aperitivnim
aperitivnih vina. vinima.
- Navodi i opisuje - Prepoznaje - Čitanje i analiza
vrste, osobine i različite vrste deklaracija u cilju
tehnologiju pjenušavih vina. utvrđivanja razlika
dobijanja među pjenušavim
pjenušavih vina. vinima.
Pivo
- Navodi i opisuje - Razlikuje sirovine - Razvija sposobnost - Prikazivanje
sirovine za za proizvodnju biranja, slajdova sa
proizvodnju piva. piva. snalažljivosti i sirovinama za
marljivosti. dobijanje piva.
- Nabraja i opisuje - Analizira i - Posjeta pivari.
tehnologiju prepoznaje
dobijanja piva. različite faze kod
proizvodnje piva.
- Navodi i opisuje - Procjenjuje - Primjena
ocjenu kvaliteta kvalitet piva. pravilnika.
piva.
- Opisuje uzroke - Predlaže potrebne
kvarenja piva i mjere za čuvanje
način čuvanja i piva.
manipulacije piva.
113
Formativni ciljevi
Likeri
- Navodi i opisuje - Prepoznaje - Razvija sposobnost - Čitanje i analiza
vrste i osobine različite vrste biranja, deklaracija u cilju
slatkih, gorkih i slatkih, gorkih i kombinovanja i utvrđivanja razlika
specijalih likera. specijalih likera. snalažljivosti. među slatkim,
gorkim i specijalim
likera.
Jaka alkoholna pića
- Nabraja i opisuje - Analizira i - Razvija sposobnost - Posjeta destileriji.
vrste jakih prepoznaje biranja, - Čitanje i analiza
alkoholnih pića. različite faze kod odgovornosti i deklaracija u cilju
- Opisuje tehnologiju proizvodnje rakija. marljivosti. utvrđivanja razlika
i starenje voćnih - Razlikuje vrste među različitim
rakija. voćnih rakija. vrstama voćnih
rakija.
- Nabraja i opisuje - Upoređuje osobine - Primjena
vrste i osobine aromatizovanih pravilnika.
aromatizovanih rakija. - Čitanje i analiza
rakija. deklaracija u cilju
utvrđivanja razlika
među različitim
vrstama
aromatizovanih
rakija.
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje - Čitanje i analiza
vrste i osobine različite vrste deklaracija u cilju
vještačkih rakija. vještačkih rakija. utvrđivanja razlika
među različitim
vrstama vještačkih
rakija.
- Nabraja i opisuje - Upoređuje osobine - Primjena
vrste, tehnologiju rakija od grožđa. pravilnika.
dobijanja i - Čitanje i analiza
postupak starenja deklaracija u cilju
rakija od grožđa. utvrđivanja razlika
među različitim
vrstama rakija od
grožđa.
vrste viskija. različite vrste deklaracija u cilju
- Opisuje tehnologiju viskija. utvrđivanja razlika
dobijanja viskija i - Razlikuje faze u među različitim
način starenja. tehnologiji vrstama viskija.
dobijanja viskija.
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje - Primjena
vrste, tehnologiju različite vrste pravilnika.
dobijanja i žitnih rakija. - Čitanje i analiza
postupak starenja - Razlikuje deklaracija u cilju
votke, ruma i tehnološke faze u utvrđivanja razlika
džina. dobijanju votke, među različitim
114
Formativni ciljevi
ruma i džina. vrstama votke,
ruma i džina.
Bezalkoholna pića
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje - Razvija sposobnost - Degustacija
vrste, tehnologiju, različite vrste ekonomičnosti, različitih vrsta
čuvanje i kvarenje voćnih sokova i biranja i voćnih sokova.
voćnih sokova. predlaže potrebne snalažljivosti. - Organoleptička
mjere za čuvanje. ocjena osobina
različitih vrsta
voćnih sokova.
- Čitanje i analiza
deklaracija u cilju
među različitim
vrstama voćnih
sokova.
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje - Degustacija
vrste, tehnologiju različite vrste različitih vrsta
pjenušavih pjenušavih pjenušavih
bezalkoholnihh bezalkoholnih pića. bezalkoholnih pića.
pića. - Organoleptička
ocjena osobina
različitih vrsta
pjenušavih
bezalkoholih pića.
- Čitanje i analiza
deklaracija u cilju
među različitim
vrstama pjenušavih
bezalkoholih pića.
vrste, tehnologiju različite vrste deklaracija u cilju
mineralnih voda i mineralnih voda. utvrđivanja razlika
soda vode. među različitim
vrstama mineralnih
voda.
Sredstva za uživanje
- Opisuje tehnologiju - Procjenjuje i - Razvija sposobnost
dobijanja kafe. razlikuje različite biranja i marljivost
- Nabraja osnovne vrste kafe. u pripremanju i
karaktersitike kafe - Procjenjuje rukovanju
i njen uticaj na dozvoljenu količinu namirnicama.
čovjeka. unosa kafe u
organizam čovjeka
bez stvaranje
štetnih posljedica.
- Opisuje tehnologiju - Procjenjuje i
dobijanja čajeva i razlikuje različite
osnovne vrste čaja.
115
Formativni ciljevi
karakteristike
pojedinih čajeva i
način njihove
pripreme.
- Opisuje tehnologiju - Procjenjuje i
proizvodnje razlikuje različite
kakaoa. vrste kakaoa.
- Navodi sastojke
kakaoa u zavisnosti
od vrste i opisuje
postupak njegove
prirpeme za
konzumiranje.

- J. Baras, B. Trbović: Poznavanje robe za III i IV razred ugostiteljsko - turističke
struke, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000.
- V. Kukić, S. Kalinić: Poznavanje robe za ugostiteljsko - turističku školu, Zavod za
školstvo, Podgorica, 1992.
- M. Ljubisavljević: Prehrambeni proizvodi i pića, Velarta, Beograd, 1996.
- S. Savić: Vranac - do grožđa i vina, Pobjeda a. d., Podgorica, 2006.
- R. Lučić: Proizvodnja jakih alkoholnih pića, Nolit, Beograd, 1987.

- Kabinet sa potrebnom opremom, grafoskop i namirnice.



116
Znanja
Predmeti Znanja
- Značaj hrane - Poznavanje hrane - Ishrana i njena uloga za
zdravlje ljudi
zdravlje ljudi
- Značaj pića - Restoraterstvo - Usluživanje pića
- Značaj pića - Praktična nastava - Usluživanje pića
- Vina - Somelijerstvo - Tehnologija izrade vina
- Vrste vina
- Osobine vina
117
1.2.9. PREDUZETNIŠTVO
1. Naziv predmeta: PREDUZETNIŠTVO
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III
IV 40 26 66
Ukupno 40 26 66

- Razvijanje preduzetničke sposobnosti.
- Sticanje znanja o razvoju biznis ideje.
- Sticanje znanja o izradi biznis plana.
- Sticanje znanja i vještina za osnivanje privrednog društva.
- Sticanje znanja i vještina za upravljanje malim privrednim društvom.
- Osposobljavanje za rad u timu.
- Osposobljavanje za primjenu moderne vrste komunikacije.
- Osposobljavanje za prezentovanje rezultata rada uz pomoć savremenih
tehnologija.
118
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Biznis ideja i biznis plan
- Upoznaje pojam - Suočavajući - Razvija smisao za - Poželjno je
biznis ideja. argumente kritički kreativnost. učenicima ukazati
- Opisuje nastanak procjenjuje - Razvija sposobnost na primjere.
biznis ideje. kvalitet poslovne postizanja
- Nabraja i ideje u skladu sa kompromisa. - Organizovati
opredjeljuje se za postulatima prisustvo
poslovnu ideju. tržišnog predstavnika
- Nabraja moguće poslovanja. realnog privrednog
vrste djelatnosti. - Uviđa važnost - Razvija analitičko društva.
- Opisuje pojam izrade biznis plana mišljenje.
biznis plan. u kontekstu
obezbjeđivanja
podrške, kako - Primjena tehnika
unutar samog za unapređenje
privrednog društva - Razvija razmišljanja, npr.
tako i od strane odgovornost u esperiment šest
eksternih partnera radu. šešira.
(investitora,
- Upoznaje pojmove: kreditora).
vizija, misija, - Razlikuje pojmove: - Kao model može da
strategija, ciljevi. vizija, misija, - Razvija stručnost. posluži biznis plan
strategija. realnog privrednog
- Kroz primjere društva.
obrazlaže ciljeve
- Upoznaje postupak privrednog društva. - Uočava važnost
istraživanja tržišta. - Kroz primjere očuvanja zdrave - Pripremiti
- Upoznaje pojmove: obrazlaže postupak životne sredine. integralnu cjelinu
marketing plan i istraživanja tržišta od elemenata
plan prodaje. na novom biznis plana.
primjeru.
- Izvodi zaključke o - Razvija marljivost i
potencijalnoj preciznost u radu.
konkurenciji.
- Izvodi zaključak o
potencijalnim
kupcima
korisnicima usluga.
- Vrši opis proizvoda
/usluga.
- Uviđa značaj
sprovođenja
- Opisuje elemente kontrole kvaliteta
finansijskog plana proizvoda /usluga.
privrednog društva. - Kroz primjere
obrazlaže
elemente
- Objašnjava finansijskog plana
neophodnost privrednog društva.
119
Formativni ciljevi
očuvanja životne - Sarađuje kod
sredine. izrade plana
očuvanja životne
sredine za
- Rezimira biznis konkretno
plan. privredno društvo.
- Prezentuje biznis - Oblikuje dinamiku
plan. realizacije biznis
plana.
- Kritički procjenjuje
slabosti sačinjenog
biznis plana.
Osnivanje privrednog društva
Ime privrednog društva
- Nabraja moguća - Opredjeljuje se za - Razvija logičko - Rad u grupama:
rješenja za ime ime privrednog mišljenje i učenici predlažu
privrednog društva. društva u skladu sa sposobnost za moguća rješenja a
propisima i pravilno nakon toga, kroz
poštujući principe rasuđivanje i diskusiju, donose
jednostavnosti i zaključivanje. odluku.
jedinstvenosti.
Vizuelni identitet privrednog društva
- Upoznaje elemente - Oblikuje vizuelni - Stiče radne navike. - Rad na računaru:
i značaj identitet učenici koriste
oblikovanja privrednog društva. programe za
vizuelnog obradu teksta i
identiteta slika.
privrednog društva.
Registracija privrednog društva
- Upoznaje postupak - Popunjava - Razvija pozitivnu
registracije formulare za identifikaciju sa
privrednog društva. registraciju preduzećem.
- Opisuje moguće - Sprovodi aktivnosti
oblike na pribavljanju
organizovanja pečata i štambilja.
Otvaranje računa kod poslovne banke
- Opisuje postupak - Popunjava - Izrada organograma
otvaranja računa formulare za privrednog društva.
kod poslovne otvaranje računa
banke. kod poslovne
banke.
- Obavlja postupak
otvaranja računa
kod poslovne
banke.
Poslovni kodeks preduzeća
- Upoznaje pojam - Popunjava
poslovni kodeks formulare za
120
Formativni ciljevi
privrednog društva. otvaranje računa
- Nabraja elemente kod poslovne
poslovnog kodeksa. banke.
- Obavlja postupak
otvaranja računa
kod poslovne
banke.
Organizaciona struktura privrednog društva
- Upoznaje tipove - Pronalazi sličnosti i
organizacione razlike između
strukture različitih tipova
privrednog društva. organizacionih
struktura
Rad u sektorima i poslovanje privrednog društva
- Upoznaje različite - Pronalazi sličnosti i - Razvija sposobnost - Kao model može da
nivoe upravljanja razlike u nivoima snalaženja u posluži konkurs za
privrednim upravljanja hijerarhiji prijem u radni
društvom. privrednim socijalnih odnosa. odnos objavljen u
- Upoznaje postupak društvom. dnevnoj štampi.
zasnivanja radnog - Popunjava prijavu
odnosa u o slobodnom
privrednom radnom mjestu.
društvu. - Učestvuje u izradi
- Upoznaje postupak jednostavnog
izrade godišnjeg godišnjeg
izvještaja o radu. izvještaja o radu.
Služba opštih poslova
- Nabraja i opisuje - Obavlja usmenu i - Razvija spremnost i - Rad u grupama od
aktivnosti u okviru pisanu sposobnost za tri do pet učenika.
službe opštih komunikaciju saradnju. - Upotrebljava
poslova. unutar privrednog kancelarijsku
društva i sa opremu (telefon,
eksternim - Razvija faks, fotokopir
partnerima. odgovornost u aparat, skener,
- Tehnički održava radu. štampač).
internet sajt
- Šalje i prima poštu
i druge službene
materijale.
Sektor marketing
- Upoznaje pojam - Kroz primjere - Razvija - Rad na računaru:
marketinga. obrazlaže strukturu komunikativnost, učenici koriste
- Opisuje postupak asortimana efikasnost u radu, programe za
istraživanja tržišta. proizvoda / usluga. marljivost i obradu teksta i
- Upoznaje pojam i - Sprovodi postupak preciznost. slika, kao i
elemente formiranja cijene programe za
marketing miksa: proizvoda / usluga. elektronsku
proizvod, cijena, - Kroz primjere komunikaciju.
promocija i obrazlaže važnost i
121
Formativni ciljevi
distribucija. načine promocije. - Izrada reklamnog
- Upoređuje moguća materijala.
rješenja za
reklamni slogan i
reklamnu poruku
- Upoređuje moguće
forme i sadržaje
reklamnog
materijala.
- Planira način
reklamiranja
privrednog društva,
odnosno proizvoda
/usluge.
- Kroz primjere
obrazlaže moguće
načine distribucije.
Sektor komercijala
- Upoznaje vrste i - Izrađuje ponudu, - Razvija analitičko
elemente porudžbenicu, mišljenje.
dokumentacije predračun, upit,
koja prati poslove račun i ostala
nabavke i prodaje. dokumenta iz
oblasti poslova
nabavke i prodaje.
Sektor finansija i računovodstvo
- Opisuje postupak - Kroz primjere - Podstiče razvoj
obračuna zarada. obrazlaže način tačnosti,
- Opisuje način obračuna zarada, preciznosti i
obračuna poreza i poreza i doprinosa. urednosti.
doprinosa. - Obavlja
- Upoznaje blagajničke - Razvija svijest o
blagajničke poslove. ličnoj
poslove. - Obavlja poslove odgovornosti.
- Upoznaje postupak plaćanja dospjelih
plaćanja dospjelih obaveza i naplate
obaveza i naplate dospjelih
dospjelih potraživanja.
potraživanja.

- V. Vukotić: Preduzetništvo i biznis, Ekonomski fakultet, Podgorica, 1996.
- J. Manojlović, S. Ignjatović: Poslovna i službena korespondencija za I razred,
Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- D. Bogdanović, G. Ivanišević: Osnovi ekonomije za I razred, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- D. Dragiđić, B. Ilić, B. Medojević, M. Pavlović: Osnovi ekonomije za II razred,
Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- R. Rajović: Osnovi prava za I razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2004.
122
- Publikacija »Moj Biznis«, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica, 2004.
- H. Potit, Kako započeti sopstveni biznis, CID, Podgorica, 1997.

- Učionica sa najmanje pet računara snabdjevenih adekvatnom programskom
opremom, faks, telefon, skener, štampač i fotokopir aparat.

- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i na vježbama:
- usmeno najmanje jednom u klasifikacionom periodu;
- pisani radovi učenika (testovi, eseji, domaći zadaci);
- rad na vježbama (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).

- Pozitivna ocjena na kraju godine.

- Diplomirani ekonomista.

Znanja
Predmet Znanja
- Osnivanje privrednog - Privredno pravo - Pojam i oblici preduzeća
društva
- Otvaranje računa kod - Privredno pravo - Bankarski poslovi
poslovne banke
- Osnivanje privrednog - Poslovna ekonomija - Pojam, vrste i organizacija
društva privrednih društava
- Rad u sektorima i - Poslovna ekonomija - Sredstva i izvori sredstava
poslovanje privrednog
društva
- Marketinško poslovanje - Marketing u turizmu - Politika ponude
123
1.2.10. PRAKTIČNA NASTAVA
1. Naziv predmeta: PRAKTIČNA NASTAVA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 180 180
III 180 180
IV 198 198
Ukupno 630 630
Praktična nastava: odeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.

- Upoznavanje sa ugostiteljskim objektima za smještaj ishranu i točenje pića.
- Usvajanje osnovnih znanja za pripremanje, serviranje i usluživanje jela, pića i
napitaka.
- Razvijanje vještina i sposobnosti za rad u prostorima za usluživanje.
- Osposobljavanje za primjenu savremenih sredstava i opreme u ugostiteljstvu.
- Upoznavanje značaja higijene u ugostiteljstvu i razvijanje odgovornog odnosa do
obezbjeđivanja higijenskih standarda u radu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru, te racionalno
koriščenje sredstava, materijala i energije.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima usluga.
- Razvijanje intelektualnih sposobnosti za samostalan rad, za planiranje, izvođenje
i kontrolu rada.
- Stvaranje uslova za socijalnu integraciju i formiranje sopstvene ličnosti.
- Razvoj ekološke svijesti i kulture življenja.
124
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Uslužno osoblje
- Navodi i opisuje - Šematski prikazuje - Razvija preciznost,
uslužno osoblje u strukturu uslužnog snalažljivost i
ugostiteljskim osoblja za razičite smisao za timski
objektima za kategorije rad.
pružanje usluga restorana sa
ishrane, točenja različitom
pića i napitaka. organizacionim
- Opisuje osobine i sistemima rada.
dužnosti uslužnog
osoblja.
Radna odjeća i obuća
- Nabraja i opisuje - Koristi radnu - Razvija smisao za - Rad u kabinetu -
djelove radne odjeću i obuću urednost i estetiku. lična priprema za
odjeće i obuće za skladu sa rad.
uslužno osoblje u namjenom.
objektima za
pružanje usluga
ishrane i pića.
Lična i radna higijena
- Opisuje značaj - Održava ličnu i - Razvija marljivost i - Rad u kabinetu.
lične i radne radnu higijenu. odgovornost prema
higijene uslužnog drugim ljudima.
osoblja u
ugostiteljstvu.
Uređaji, oprema i namještaj u ugostiteljstvu
- Navodi i opisuje - Demostrira - Razvija pravilan - Rad u kabinetu ili
namjenu uređaja, upotrebu uređaja odnos prema školskoj radionici.
opreme i opreme i sredstvima za rad.
namještaja u namještaja u
prostorijama za prostorijama za
usluživanje. usluživanje.
Inventar za usluživanje
- Nabraja i opisuje - Vrši izbor - Razvija - Rad u kabinetu ili
namjenu inventara inventara, snalažljivost i školskoj radionici -
za usluživanje i razvrstavanje, pravilan odnos inventar
načina njegovog odlaganje i prema sredstvima (razvrstavanje,
razvrstavanja i održavanje. za rad. odlaganje i
održavanja: održavanje).
- rublje;
- staklo;
- porcelan;
- metalno posuđe;
- pribor za jelo;
- mali stoni
inventar;
- pomoćni
inventar.
125
Formativni ciljevi
Pripremni radovi
- Nabraja i opisuje - Obavlja pripremne - Razvija - Rad u kabinetu ili
redoslijed radove u ofisu i organizacione školskoj radionici -
pripremnih radova sali. sposobnosti. simulacija
za usluživanje u situacija.
ofisu i sali.
- Nabraja i opisuje - Raspoređuje - Razvija smisao za - Rad u kabinetu ili
organizacione uslužno osoblje u timski rad. školskoj radionici -
sisteme rada sali sistemom simulacija
uslužnog osoblja: reonskog, revirnog situacija.
- reonski; ili brigadnog rada. - Igranje uloga.
- revirni; - Diskusija.
- ober ili brigadni.
- Nabraja i opisuje - Vrši serviranje i - Razvija - Rad u kabinetu ili
načine i tehniku usluživanja hrane i kreativnost, školskoj radionici -
usluživanja hrane i pića na bečki, snalažljivost, simulacija
pića. francuski, engleski, ekonomičnost, situacija.
ruski i estetiku i - Igranje uloga.
angloamerički odgovornost prema - Diskusija.
način. gostu.
Dnevni obroci
- Nabraja i opisuje - Obavlja pripremne - Rad u kabinetu ili
pripremne radove u radove u školskoj radionici -
sali za doručak. doručkovaonici. simulacija
- Opisuje završne - Uslužuje doručak u situacija.
radove u zavisnosti od vrste - Igranje uloga.
doručkovaonici. (jednostavan, - Diskusija.
komplet, bečki,
engleski, švedski
sto).
- Oobavlja završne
radove u
doručkovaonici.
Točionica pića
- Analizira i opisuje - Uočava razliku u
strukturu i način strukturi uslužnog
poslovanja osoblja, inventara,
točionice pića. opreme i uređaja i
načina u radu i
pružanju usluga
točionice pića u
odnosu na slične
objekte za
pružanje
ugostiteljskih
usluga.
- Opisuje elemente i - Vrši procjenu - Razgledanje i
postupak izrade pravilne strukture diskusija o
karte pića. pojedinih karti strukturi karti pića
126
Formativni ciljevi
pića. po grupama i
vrstama.
- Opisuje osnovne - Izrađuje alkoholne - Razvija - Predlaganje
karakteristike i bezalkoholne kreativnost, različitih receptura
alkoholnih i mješavine. snalažljivost, za miješanje pića
bezalkoholnih pića inovativnost i uz obrazloženje
i napitaka smisao za estetiku. recepta.
(specifična težina, - Diskusija.
boja, ukus, miris,
temperatura
služenja...), način
njihovog
skladištenja i
održavanje.
- Opisuje sistem - Popunjava - Razvija - Popunjavanje
trebovanja robe, odgovarajuće odgovornost i knjige trebovanja.
zaduživanje i formulare za ekonomičnost.
razduživanje sa trebovanje i
robom. razduživanje robe.
- Nabraja elemente - Popunjava knjige - Popunjavanje
knjige šanka i šanka. knjige šanka.
opisuje način
vođenja knjige.
- Opisuje načine i - Obavlja usluživanja - Razvija pozitivnu - Rad u kabinetu ili
tehniku za pultom u orijentaciju prema školskoj radionici -
posluživanja za različitim zanimanju. simulacija
pultom. objektima sa situacija.
različitom vrstom - Igranje uloga.
usluga. - Diskusija.
- Opisuje završne - Obavlja završne - Razvija preciznost, - Mjerenje
radove u točionici radove u točionici odgovornost i šankomjerom,
pića. pića. moralne principe. tečnosti sa
različitim
količinama i u
različitim
ambalažama.
127
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Pripremni radovi
- Uočava razliku u - Vrši pripremne - Razvija - Rad u
pripremnim radove u ofisu i sali organizacione ugostiteljskim
radnjama u ofisu i u skladu sa sposobnosti. objektima.
prostorima za pravilima.
usluživanje gostiju
u načinu kafanskog
poslovanja bečkog,
francuskog i
savremenog tipa.
- Opisuje tehnike - Postavlja kuver i - Razvija - Rad u
usluživanja hrane i uslužuje hranu i kreativnost, ugostiteljskim
pića na bečki, pića na bečki, snalažljivost, objektima.
francuski, engleski francuski, engleski, ekonomičnost,
i ruski način. ruski i kombinovani estetiku i
način usluživanja. odgovornost prema
gostu.
Dnevni obroci
- Opisuje postupak - Obavlja pripremne - Razvija - Rad u
usluživanja dnevnih i završne radove u odgovornost i ugostiteljskim
obroka. ofisu i sali. tačnost. objektima.
- postavlja kuver i
uslužuje dnevne i
vanredne obroke:
- doručak;
- ručak;
- večera;
- međuobroci -
užine;
- kasna večera;
- turistički obrok -
lanč paket;
- piknik.
Točionica pića
Opisuje način - Obavlja pripremne - Rad u
poslovanja u i završne radove u ugostiteljskim
točionici pića. točionici pića. objektima.
- Vodi knjigu
točionice.
- Poslužuje goste za
pultom.
Kafana i kafansko poslovanje
- Analizira i opisuje - Obavlja pripremne - Razvija - Rad u
strukturu i način radove u ofisu i komunikativnost i ugostiteljskim
poslovanja u sali. spretnost u radu. objektima.
kafanama (bečka, - Prezentira - Pozitivna
francuska i instrumente orijentacija prema
savremena). ponude. zanimanju.
- Vrši prijem,
128
Formativni ciljevi
smještaj, prijem
porudžbine,
usluživanje i
ispraćaj gosta.
- Obavlja završne
radove u ofisu i
sali.
Restoran i restoransko poslovanje
- Analizira i opisuje - Prima, pozdravlja i - Razvija - Rad u
strukturu i način smješta gosta. konstruktivan, ugostiteljskim
poslovanja u - Prezentuje kritički odnos u objektima.
restoranima. sredstva ponude. radu.
- Razgovora sa
gostima u vezi
porudžbine.
- Pomaže gostu pri
izboru jela i pića.
- Zapisuje
porudžbine.
- Bonira porudžbine.
- Predaje porudžbine
proizvodnim
odeljenjima.
- Uslužuje gosta.
- Vrši naplatu
računa.
- Ispraća gosta.
- Obavlja završne
radove u restoranu.
Instrumenti ponude
- Nabraja sredstva - Prezentuje - Rad u
ponude i opisuje instrumente ugostiteljskim
postupak njihovog ponude i vrši objektima.
prezentovanja. usluživanje po:
- meniju;
- karti pića;
- vinskoj karti.
129
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Analizira i opisuje - Obavlja pripremne - Rad u
strukturu i način radove za ugostiteljskim
poslovanja u pansionsko objektima -
polupansionima i posluživanje. pansonima.
pansionima. - Prima i smješta
goste, prima
porudžbinu,
uslužuje gosta po
sistemu meni
karte, sistemu
anketnog lista i
sistemu švedskog
stola
(samoposluživanje)
i jelovnika.
- Vrši obračun i
naplatu usluga.
- Obavlja završne
radove.
Etažni servis
- Usluživanje na - Vrši pripremne - Razvija pozitivan - Rad u
spratovima (prijem radove, prijem odnos prema ugostiteljskim
porudžbine, porudžbine i zanimanju. objektima -
posluživanje gosta i usluživanje gosta hotelima.
naplata računa). na spratu.
- Vrši naplatu
računa.
- Obavlja završne
radove.
Švedski sto u restoranu
- Opisuje strukturu - Obavlja pripremne - Razvija kreativnost - Rad u
(izbor jela) radnje i i tolerantnost. ugostiteljskim
švedskog stola - postavljanje objektima -
način pripreme i švedskog stola. hotelima.
postavljanja. - Obavlja završne
radove.
Usluživanje u saobraćajnim sredstvima
- Analizira i opisuje - Vrši pripremne - Rad u
strukturu uslužnog radove, prijem ugostiteljskim
osoblja, način porudžbine i objektima - po
poslovanja i usluživanje gosta u mogućnosti u
usluživanja u prevoznim prevoznim
prevoznim sredstvima. sredstvima.
sredstvima. - Vrši naplatu
računa.
- Obavlja završne
radove.
Bar i barsko poslovanje
- Analizira i opisuje - Vrši odabir i - Razvija analitičnost - Rad u
130
Formativni ciljevi
strukturu uslužnog klasifikaciju pića za i prilagodljivost ugostiteljskim
osoblja, način barskim pultom u uslovima rada. objektima -
poslovanja i zavisnosti od vrste barovima.
usluživanja u bara.
barovima. - Izlaže pića na
pultu, vitrinama i
rashladnim
uređajima.
- Prezentuje
instrumente
ponude.
- Vrši odabir pića i
pripremu
dekoracije u
zavisnosti od
recepture
mješavina ili
koktela.
- Priprema
mješavine i koktele
po recepturi.
- Poslužuje gosta za
barskim pultom ili
u sali.
- Vrši naplatu
računa.
- Obavlja završne
radove.
Specijalna jela i načini usluživanja
- Navodi i opisuje - Postavlja kuver i - Razvija bonton. - Rad u
specijalna jela i vrši usluživanje u ugostiteljskim
način usluživanja. zavisnosti od vrste objektima -
jela: ribe, školjke, specijalizovanim
puževe, kavijar, restoranima.
špagete, špargle,
crnogorska
nacionalna jela i sl.
Zajednički obroci - poslovni ručak
- Nabraja i opisuje - Vrši pripremne - Razvija pozitivnu - Rad u
vrste zajedničkih radove u ofisu, orijentaciju prema ugostiteljskim
obroka po salonu i sali. zanimanju. objektima -
utvrđenom meniju. - Prima i smješta restoranima.
- Nabraja i opisuje gosta.
pripremne radnje u - Uslužuje gosta.
ofisu i sali u - Vrši naplatu
zavisnosti od računa.
menija za - Obavlja završne
zajednički obrok. radove u ofisu i
sali.
131
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Pripremanje - dovršavanje jela pred gostom
- Navodi i opisuje - Obavlja - Razvija - Rad u
tehnike pripremene radove atraktivnost u radu ugostiteljskim
pripremanja jela za filiranje, i pozitivan odnos objektima -
pred gostom. tranširanje, prema gostima. restoranima.
flambiranje i fondi.
- Priprema jela,
salate, poslastice,
voće i fodije pred
gostom i poslužuje
gosta.
- Vrši obračune i
naplatu usluga.
- obavlja završne
radove.
Zajednički svečani obroci (banket, koktel, čajanka, hladni bife)
- Nabraja i opisuje - Prima nalog za - Razvija - Rad u
elemente za organizaciju organizacione ugostiteljskim
organizaciju svečanog prijema. sposobnosti i objektima -
svečanih prijema. - Vrši pripremne bonton. restoranima (sala
radove u ofisu, za posluživanje
salonu i sali. svečanih prijema).
- Prima i smješta
goste u zavisnosti
od prijema.
- Uslužuje goste
(apertivima, jelima
po meniju, pićima
uz meni i
dižestivima).
- Ispraća goste.
- Obavlja završne
radove u ofisu,
salonu i sali.
Slaganje vina i hrane
- Nabraja osnovne - U zavisnosti od - Razvija kulturu - Rad u
elemente koji utiču vrste jela odnosa prema hrani ugostiteljskim
na izbor vina uz preporučuje vina. i vinu. objektima.
jela.

- J. Kerčmar: Tehnika poslovanja u ugostiteljstvu, Opatija, 1995.
- R. Miličević: Ugostiteljstvo – tehnika, organizacija, poslovanje, IMS Oktoih,
Podgorica, 2003.
- J. Jokić, P. Pravda: Kuvarstvo i poslastičarstvo sa praktičnom obukom, Zavod za
- S. Divanović, S. Nićetin, M. Krastavčić: Usluživanje sa praktičnom nastavom,
Zavod za izdavanje udžbenika, Beograd, 2004.
132
- Školski kabinet sa restoranskim invetarom i uređajima i školski restoran.

- Provjeravaju se i ocjenjuju znanja i vještine pokazane u toku praktične nastave,
najmanje jednom u klasifikacionom periodu.


- Visoka stručna sprema iz restoraterstva, viša školska sprema iz restoraterstva ili
lice koje ima majstorsko zvanje sa položenim pedagoško - andragoškim ispitom,
sa najmanje tri godine radnog iskustva na poslovima u restoranu.
133
Znanja
Predmet Znanja
- Ugostiteljsko poslovanje - Strani jezik II i III - Stručna terminologija
- Higijena tijela, odjeće i - Higijena - Standardi lične i radne
obuće higijene
- Higijena tijela, odjeće i
obuće
- Radna higijena - Higijena - Pripremni radovi u ofisu i
sali
- Ugostiteljska preduzeća - Preduzetništvo - Organizacija preduzeća
- Prijem, pozdrav i - Psihologija - Kontakt sa gostom i
smještaj gosta emocionalna kontrola
- Uslužno osoblje - Psihologija - Osobine kadrova od uticaja
na radnu sposobnost
- Prijem porudžbine - Psihologija - Komunikacija
- Instrumenti i sredstva - Psihologija - Psihološki principi prodaje
prodaje
- Usluživanje gosta na - Psihologija - Motivacija i osobine
odgovarajući način savremenog ugostiteljskog
radnika
- Komunikacija sa gostom - Psihologija - Pojam frustracije i
konflikta, tipovi i reakcije
- Pića - Poznavanje pića - Vina
- Piva
- Likeri
- Jaka alkoholna pića
- Bezalkoholna pića
- Sredstva za uživanje
- Pravila lijepog ponašanja - Bonton u ugostiteljstvu - Prijem i usluživanje gostiju
- Vrste ugostiteljskih - Poslovna ekonomija - Pojam, vrste i organizacija
objekata privrednih društava
- Vina - Osnove somelijerstva - Slaganje hrane i vina
- Primjena softvera za - Informatika u restoraterstvu - Poin Office Sistem - softver
ugostiteljsko poslovanje za restoransko poslovanje
- Hotel i hotelsko - Hotelsko poslovanje sa - Restoransko poslovanje
poslovanje poslovnom komunikacijom - Etažni servis
- Katergorizacija objekata za
ishranu i piće
- Praktična primjena - Restoraterstvo - Teorijska znanja za
teorijskih znanja primjenu u praktičnoj
nastavi
134
1.3. IZBORNA NASTAVA
1.3.1. STRANI JEZIK III
1.3.1.1. FRANCUSKI JEZIK
1. Naziv predmeta: FRANCUSKI JEZIK
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282

kulturama.
135
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Prepoznaje i pravilno - Razvija
fonološkim izgovara glasove i komunikativnost i
sistemom jezika i skupove glasova, stvaranje pozitivne
pravopisom. akcentuje riječi i društvene klime.
- Uvježbava poštuje rečeničnu
spelovanje. intonaciju.
- Pozdravlja i
odgovara na
pozdrav.
- Zahvaljuje, izvinjava
se.
- Navodi prezent gl. - Predstavlja sebe i - Pokazuje
ÊTRE, nenaglašene druge (ime, inicijativnost i
lične zamjenice nacionalnost, spremnost na
- uočava razliku profesija). saradnju,
između: C’est / Il - Daje podatke o sebi, sposobnost
est. o svom zanimanju. postizanja
- Postavlja pitanja o kompromisa.
identitetu druge
osobe.
- Izražava slaganje /
neslaganje. - Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
- Navodi vlastite i - Upoznaje se sa - Razvija pozitivnu uz kombinovano
zajedničke imenice, francuskom orijentaciju prema korišćenje aktivnih i
rod i broj imenica. terminologijom koja zanimanju. tradicionalnih
se i kod nas koristi u metoda u nastavi.
ugostiteljstvu.
- Imenuje vrste
obroka.
- Nabraja djelove
pribora za jelo.
- Imenuje restoransko
rublje.
- Predstavlja
restoransko osoblje.
- Upoznaje - Imenuje djelove - Pokazuje jasnost,
neodređeni i restorana. određenost i
određeni član. - Imenuje predmete u usmjerenost na
restoranu. razvoj.
- Navodi nazive
ugostiteljskih
objekata.
- Nabraja vrste
restorana.
- Imenuje obroke.
- Imenuje vrste
doručka.
136
Formativni ciljevi
- Nabraja vrste
namirnica (voće,
povrće, začini,
mliječni proizvodi).
- Navodi glagol - Izražava osjećanja, - Razvija preciznost,
AVOIR. potrebu slaganje / spremnost za
- (avoir faim, soif, neslaganje. saradnju i
mal à, besoin de, - Popunjava formular toleranciju.
raison...) i ličnim podacima. - Uočava značaj
uvježbava njegovu - Govori o članovima kvaliteta rada i
upotrebu u svoje porodice. ispunjavanja radnih
izrazima. obaveza.
- razlikuje il y a/il a.
- Upoznaje se sa - Govori o dnevnim - Razvija pozitivnu
sadašnjim aktivnostima. orijentaciju prema
vremenom glagola I - Izražava dopadanje zanimanju,
grupe (na – ER). (nedopadanje). motivisanost i
- Frontalni,
- Upoznaje se sa - Poziva i odgovara na samopouzdanje.
individualni, rad u
sadašnjim pozivnicu.
parovima i grupama
vremenom - Upoznaje goste sa
uz kombinovano
nepravilnog glagola sadržajem jelovnika
FAIRE. i vinske karte.
tradicionalnih
- Preporučuje jela i
metoda u nastavi.
pića.
- Daje jednostavne
informacije o
vremenu (meteo).
- Uvježbava odrični - Odbija ponudu. - Izražava
oblik glagola. - Izražava prilagodljivost i
nedopadanje. sposobnost
- Izražava žaljenje postizanja
zbog nedostataka u sporazuma.
ponudi.
- Upoznaje se s - Saopštava godine, - Razvija preciznost i - Frontalni,
osnovnim brojevima broj telefona i efikasnost. individualni, rad u
i nazivima mjernih datum. parovima i grupama
jedinica za težinu i - Pita i kaže koliko je uz kombinovano
visinu i uvježbava sati. korišćenje aktivnih i
njihovu upotrebu. - Kazuje iznos računa. tradicionalnih
- Kazuje visinu i metoda u nastavi.
težinu.
- Upoznaje se sa - Dočekuje gosta. - Razvija preciznost,

upitnim oblicima - Informiše se o komunikativnost,
glagola (est - ce njegovim željama ljubaznost,
que, qu'est - ce que) vezanim za predusretljivost i
i upitnim riječima. narudžbu. efikasnost.
- Nabraja upitne - Uzima podatke od - Izražava ljubaznost,
riječi. gosta prilikom radoznalost,
137
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa rezervisanja stola. predusretljivost i
oblicima upitnog - Traži i daje efikasnost u radu,
pridjeva QUEL. informacije o broju preciznost i
telefona, adresi, komunikativnost.
elektronskoj adresi,
godinama,
nacionalnosti....
radnom vremenu
restorana.
- Uočava razlike - Daje informacije o
između prijedloga à radnom vremenu i
i de. vremenu služenja
obroka.
- Razlikuje upotrebu
ovih prijedloga u
nazivima nekih
francuskih
specijaliteta.
- Nabraja načine
usluživanja u
restoranu. - Frontalni,
individualni, rad u
- Uvježbava upotrebu - Razumije i daje - Razvija preciznost i
parovima i grupama
IMPERATIV-a. uputstva, kratka spremnost na
uz kombinovano
obavještenja, kompromis i
upozorenja. saradnju, osjećaj za
tradicionalnih
- Savjetuje gosta pri timski rad kao i
metoda u nastavi.
izboru jela i pića. svijest o
- Daje jednostavan neophodnosti
recept. kvaliteta rada.
- Upoznaje se sa - Upotrebljava
sadašnjim odgovarajuće
vremenom prijedloge uz imena
nepravilnih glagola zemalja i gradova u
ALLER (aller à, au, koje ide / u kojima
aux, en), VENIR boravi i iz kojih
(venir de, du, des). dolazi.
- Upoznaje se sa - Govori o - Pokazuje
sadašnjim svakodnevnim tolerantnost i
vremenom povratnih aktivnostima na samopouzdanje.
glagola. održavanju lične
- Upoznaje se sa higijene.
upotrebom - Navodi djelove
neodređene tijela.
zamjenice ON. - Raspituje se za
zdravlje sagovornika.
- Upoznaje se sa - Izražava sposobnost - Pokazuje spremnost
nepravilnim obavezu, želju da na pomoć i
glagolima POUVOIR, nešto uradi. saradnju, efikasnost
138
Formativni ciljevi
VOULOIR, DEVOIR + - Nudi jela i pića. i identifikaciju sa
infinitif. - Pomaže gostu pri prirodom budućeg
- Upoznaje se sa izboru jela i pića. posla.
kondicionalom - Navodi mogućnosti
učtivosti glagola naručivanja (meni i
VOULOIR, (Je jelovnik).
voudrais, vous - Daje dozvolu,
voudriez). predlaže.
- Na učtiv način
izražava želju.
- Upoznaje se i
uvježbava kulturu - Frontalni,
lijepog ophođenja individualni, rad u
prema gostu. parovima i grupama
- Uočava upotrebu - Iznosi pretpostavku. - Pokazuje uz kombinovano
vremena u - Izražava mogućnost tolerantnost i korišćenje aktivnih i
kondicionalnim dešavanja neke samopouzdanje. tradicionalnih
rečenicama (Si + radnje. metoda u nastavi.
présent + présent,
impératif).
- Navodi i uvježbava - Traži i daje uputstva - Pokazuje
upotrebu osnovnih za snalaženje unutar snalažljivost u
priloga za mjesto i izvan ugostiteljskog hijerarhiji socijalnih
(à, dans, sur, sous, objekta. odnosa.
devant, derrière, à - Izražava osnovne - Razvija preciznost i
coté de, près de, prostorne odnose. komunikativnost.
loin de). - Umije odrediti
- Nabraja oblike i poziciju stola u
uvježbava upotrebu restoranu ili na
sažetog člana. terasi.
- Nabraja pridjeve, - Opisuje restoran, - Pokazuje spremnost - Frontalni,
njihove oblike i osoblje, jela. i sposobnost za individualni, rad u
mjesto u rečenici. - Umije poželjeti saradnju. parovima i grupama
gostu dobar apetit, uz kombinovano
prijatan dan, korišćenje aktivnih i
prijatan boravak i tradicionalnih
srećan put. metoda u nastavi.
- Uvježbava prisvojne - Daje jednostavne - Razvija
pridjeve. informacije o komunikativnost i
prijateljima i stvaranje pozitivne
porodici. društvene klime.
- Izražava pripadanje.
- Uvježbava lične - Piše pozivnicu. - Pokazuje spremnost

zamjenice kao - Prihvata ili odbija na pomoć.
direktni i indirektni poziv.
objekt: COD, COI.
- Upoznaje se sa - Daje savjete za - Pokazuje spremnost
pokaznim pripremanje i na pomoć i saradnju
139
Formativni ciljevi
pridjevima i serviranje jela i radi poboljšanja
nazivima boja. pića. ponude.
- Daje sugestije za
serviranje priloga od
povrća u zavisnosti
od boje.
- Navodi i opisuje
djelove radne
odjeće.
- Nabraja načine - Pomaže gostu pri - Pokazuje spremnost
poređenja pridjeva. izboru menija. na pomoć.
- Upoznaje se sa - Razgovara o - Pokazuje spremnost - Frontalni,
upotrebom bliskog poslovnim planovima na pomoć. individualni, rad u
budućeg vremena i namjerama. - Ispoljava parovima i grupama
(FUTUR PROCHE). - Vrši raspodjelu komunikativnost, uz kombinovano
zadataka osoblju. snalažljivost i korišćenje aktivnih i
- Izražava spremnost smisao za timski tradicionalnih
za pomoć gostu: rad. metoda u nastavi.
pomoći pri izboru,
raspitati se o
njegovom ukusu,
dati mu savjet.
- Upoznaje se sa - Predlaže gostu - Razvija preciznost, - Frontalni,
sadašnjim nacionalna jela. efikasnost i individualni, rad u
vremenom - Zapisuje narudžbu i samopouzdanje. parovima i grupama
nepravilnog glagola pravilno ispunjava - Preuzima uz kombinovano
PRENDRE. blok o narudžbi. odgovornost i korišćenje aktivnih i
- Uočava način - Precizno navodi pokazuje pozitivnu tradicionalnih
upotrebe partitivnog količinu potrebnih orijentaciju prema metoda u nastavi.
člana i partitivnog sastojaka za zanimanju.
DE. pripremu nekog jela.
priloga za količinu.
bezličnog oblika
nekih glagola: Il
faut, il y a, il reste,
il manque.
140
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Razlikuje rod i broj - Izražava pozitivnu
stranom imenica i pridjeva. orijentaciju prema
(francuskom) poslu, inicijativnost
terminologijom u i komunikativnost.
kuvarstvu.
- Uvježbava upotrebu - Razgovara o - Izražava
bliskog budućeg poslovnim komunikativnost,
vremena (FUTUR planovima i snalažljivost i
PROCHE). namjerama za taj i pozitivnu
naredne dane. identifikaciju i - Frontalni,
- Predstavlja plan razvija sposobnost individualni, rad u
izleta. stvaranja pogodne parovima i grupama
- Izražava spremnost društvene klime kao uz kombinovano
za pomoć gostu: i svijest o obavezi korišćenje aktivnih i
pomaže pri izboru, ispunjavanja radnih tradicionalnih
raspituje se o obaveza. metoda u nastavi.
njegovom ukusu,
daje mu savjet.
- Prezentuje vinsku
kartu i preporučuje
razne vrste vina.
- Prezentuje kartu
pića i preporučuje
razne aperitive kao i
bezalkoholne tople i
hladne napitke.
- Uvježbava perfekt - Govori o - Razvija sposobnost - Frontalni,
sa gl. AVOIR. prethodnim stvaranja pogodne individualni, rad u
aktivnostima iz društvene klime, parovima i grupama
ličnog i spremnost na uz kombinovano
profesionalnog pomoć kao i korišćenje aktivnih i
života. njegovanje tradicionalnih
- Prepričava događaje prijateljskih metoda u nastavi.
od prethodnog dana. osjećanja.
- Pomaže gostu u
postupku traženja
izgubljenih stvari.
godišnjeg odmora.
- Koristi odgovarajuće
priloge za vrijeme
prilikom
prepričavanja.
- Uvježbava perfekt - Prepričava događaje - Razvija sposobnost
sa gl. ÊTRE. od prethodnog dana. stvaranja pogodne
- Pomaže gostu u društvene klime,
postupku traženja spremnost na
izgubljenih stvari. pomoć kao i
- Piše razglednicu sa njegovanje
141
Formativni ciljevi
godišnjeg odmora. prijateljskih
- Govori o svom osjećanja.
školovanju.
- Nabraja slučajeve - Raspituje se o - Njeguje svijest o
upotrebe priloških količini namirnica važnosti kvalitetnog
zamjenica Y, EN. koje klijent predstavljanja
naručuje ili koje turističke ponude i
treba kupiti. pozitivanog odnosa
- Navodi mogućnosti prema lokalnoj
naručivanja jela zajednici.
(meni, jelovnik).
- Govori o turističkim
znamenitostima
Crne Gore.
- Razumije i ispunjava
zahtjeve klijenta
tokom obroka.
- Nabraja slučajeve - Upoređuje - Preuzima
nepravilne kategorije hotela, odgovornost i
komparacije. cijene, kvalitet. pokazuje pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju,
preciznost i
profesionalnost. - Frontalni,
- Upoznaje se sa - Postavlja pitanja o - Pokazuje individualni, rad u
oblicima upitnog vrsti prevoznog inicijativnost, parovima i grupama
pridjeva QUEL. sredstva i načinu komunikativnost. uz kombinovano
putovanja. korišćenje aktivnih i
- Prima telefonski tradicionalnih
poziv, prenosi metoda u nastavi.
poruku klijentu.
- Nabraja priloge za - Prima telefonsku - Pokazuje
način. rezevaciju. profesionalnost i
sposobnost
stvaranja pogodne
društvene klime.
- Uvježbava povratne - Raspituje se o - Praktikuje
glagole. zdravlju empatiju.
sagovornika.
- Uočava formiranje - Piše pismo sa - Pokazuje sposobnost
perfekta povratnih godišnjeg odmora. razvijanja
glagola. - Govori i raspituje se prijateljskih odnosa.
o obavljenim
aktivnostima na
održavanju lične
higijene.
- Uvježbava - Opisuje okolnosti - Razvija svijest o
imperfekt. dešavanja nekog zavičaju u okvirima
događaja. istorijskih perioda.
142
Formativni ciljevi
- Govori o svojim - Pokazuje sposobnost
navikama iz razvijanja
prošlosti. prijateljskih odnosa.
- Opisuje
znamenitosti grada i
šireg zavičaja.
- Predstavlja svoje
mjesto u istorijskim
okvirima.
- Upotrebljava oblike - Govori o svom poslu. - Pokazuje pozitivnu
odnosnih zamjenica: - Prezentuje račun identifikaciju prema
qui, que. klijentu i na njegov zanimanju,
zahtjev ga profesionalnost i
pojašnjava. preciznost.
- Pojašnjava gostu
riječ ili izraz koji ne
razumije.
- Bliže određuje
stvari, lica i mjesta
o kojima govori.
- Razlikuje upotrebu - Odgovara na pitanja - Pokazuje spremnost
osnovnih i rednih o datumu, satu, za pomoć,
brojeva, uočava adresi, broju preciznost i
razlike u upotrebi u telefona. efikasnost u radu.
našem i francuskom - Daje informacije o - Radi na
jeziku. radnom vremenu, njegovanju
redu vožnje. prijateljskih
- Preračunava iznos osjećanja.
računa u drugoj
valuti.
- Pojašnjava račun na
zahtjev gosta. - Frontalni,
- Uočava slučajeve - Usvaja odgovarajuća - Pokazuje individualni, rad u
upotrebe fokluziva: pravila ponašanja inicijativnost i parovima i grupama
rien, jamais, plus, prema spremnost na uz kombinovano
personne kao drugog nezadovoljnom kompromis. korišćenje aktivnih i
dijela negacije. klijentu. tradicionalnih
- Uočava pravila - Iznosi svoje - Ispoljava metoda u nastavi.
funkcionisanja mišljenje o bliskim samopouzdanje,
izjavne i uzvične temama. efikasnost i
rečenice u - Prenosi nečije komunikativnost.
neupravnom govoru. izjave, naredbe,
savjete i preporuke.
- Upoznaje se sa - Pravi rezervacije za - Pokazuje spremnost
jednostavnim individualne i za pomoć,
uzročnim (parce grupne obroke u preciznost i
que) i finalnim (pour restoranu. efikasnost u radu.
+ infinitif) zavisnim - U kraćem izlaganju
rečenicama. na određenu temu
143
Formativni ciljevi
navodi uzroke i
posljedice
dešavanja neke
radnje, naglašava
važne elemente,
daje definicije,
rezimira, donosi
zaključke.
- Uočava upotrebu - Daje gostu - Pokazuje spremnost
vremena u uslovnim prijedloge i za pomoć,
rečenicama I tipa: Si preporuke pri izboru preciznost i
+ prezent + prezent jela i pića. efikasnost u radu.
Si + prezent +
imperativ.
144
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Upoznaje imperfekt - Prepričava okolnosti - Izražava pozitivnu
i perfekt. odigravanja nekog identifikaciju i
nepovoljnog razvija sposobnost
događaja. stvaranja pogodne
- Govori o ranijem društvene klime.
izgledu mjesta. - Razvija svijest o
- Evocira uspomene. obavezi
- Opisuje ličnost, ispunjavanja radnih
predmet, mjesto, obaveza. - Frontalni,
situaciju, događaj. individualni, rad u
- Služi se vremenskim - Razumije - Njeguje pozitivan parovima i grupama
rečenicama i reklamacije vezane odnos prema uz kombinovano
gerundom. za uslugu, za jela i profesiji i spremnost korišćenje aktivnih i
pića, izvinjava se i na kompromis. tradicionalnih
daje prijedlog za metoda u nastavi.
rješenje problema.
- Uvježbava upotrebu - Daje projekciju - Razvija svijest o
budućeg vremena. privrednog razvoja neophodnosti
kraja. kvalitetnog
- Govori o planiranim obavljanja radnih
ličnim i zadataka.
profesionalnim
aktivnostima.
- Uočava upotrebu - Iznosi pretpostavku. - Pokazuje spremnost
vremena u - Započinje, održava na pomoć,
kondicionalnim razgovor i mijenja ljubaznost i
rečenicama (Si + temu. prilagodljivost.
présent + futur - Izražava
simple). (ne) mogućnost - Frontalni,
dešavanja neke individualni, rad u
radnje. parovima i grupama
- Navodi osoblje uz kombinovano
etažnog servisa i korišćenje aktivnih i
njihove obaveze. tradicionalnih
- Navodi sastavne metoda u nastavi.
djelove kuvera za
specijalna jela
(rakovi, školjke,
kavijar, žablje
batake...).
- Uočava oblike - Govori o obavljenim - Razvija svijest o
pasivne konstrukcije i planiranim neophodnosti
glagola. aktivnostima u kvalitetnog
pripremi namirnica obavljanja radnih
za spremanje nekog zadataka.
specijaliteta.
- Umije poželjeti
gostu dobrodošlicu.
145
Formativni ciljevi
- Navodi vrste
prevoznih sredstava
u kojima klijent
može biti uslužen.
- Uvježbava upotrebu - Preporučuje - Pokazuje spremnost
SUBJONCTIF-a. izletišta. na pomoć,
- Usvaja pravila ljubaznost.
ponašanja konobara - razvija kulturu
prema gostu - lijepog ponašanja u
konobar mora biti školi, porodici i na
nasmijan, efikasan javnom mjestu, kao
uočljiv i uvijek na i sposobnost
usluzi. slušanja i
uvažavanja
mišljenja drugog.
- Uvježbava upotrebu - Na učtiv način - Razvija kulturu
CONDITIONNEL izražava želju, lijepog ponašanja u
- Frontalni,
PRESENT-a. savjet, prijedlog. školi, porodici i na
individualni, rad u
- Prihvata prijedlog. javnom mjestu, kao
parovima i grupama
i sposobnost
uz kombinovano
slušanja i
uvažavanja
tradicionalnih
mišljenja drugog.
metoda u nastavi.
- Uočava upotrebu - U kraćem izlaganju - Pokazuje sposobnost
vremena u na određenu temu stvaranja pozitivne
kondicionalnim nabraja, naglašava društvene klime,
rečenicama (Si + važne elemente, razumijevanje
imparfait + iznosi pretpostavku, odnosa u skladu sa
conditionnel uslov dešavanja uslovima rada i
présent). neke radnje, donosi sposobnost za
zaključke. saradnju i timski
- Navodi vrste barova rad.
i njihovo osoblje.
- Navodi djelove
barskog inventara.
- Upotrebljava priloge - Govori o načinu - Njeguje osjećaj
za količinu. ishrane. tolerancije prema
- Precizno navodi stranoj kulturi.
količinu namirnica - Razvija svijest o
potrebnih za neophodnosti
pripremu nekog kvalitetnog
jela. obavljanja radnih
- Daje i razumije zadataka.
recept za pripremu - Pokazuje preciznost
nekog koktela. i efikasnost u radu.
- Razumije recept
gdje je količina
navedena na razne
načine.
146
Formativni ciljevi
- iznosi razlike
između francuskih i
naših obroka.
- Traži informacije od
gosta o količini
poručene hrane i
pića. - Frontalni,
- Prepoznaje oblike - Navodi sportske - Radi na podizanju individualni, rad u
pokaznih i prisvojnih sadržaje hotela. kvaliteta rada i parovima i grupama
zamjenica. - Govori o turističkim usluge. uz kombinovano
znamenitostima - Ispoljava toleranciju korišćenje aktivnih i
Francuske. prema stranoj tradicionalnih
- Analizira prospekt kulturi. metoda u nastavi.
nekog francuskog i
nekog crnogorskog
turističkog mjesta.
- Koristi neupravni - Piše poslovno pismo. - Preuzima
govor pri - Raspituje se za odgovornost
postavljanju interesovanja prilikom poslovnog
pitanja. klijenta. komuniciranja.
- Prenosi nečija
interesovanja.
147
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Uvježbava - Prenosi nečije
neupravni govor. izjave, naredbe,
savjet, preporuke i
- Frontalni,
pitanja.
individualni, rad u
- Razumije tekstove o
parovima i grupama
savremenim
uz kombinovano
problemima društva
u kojima se iznose
tradicionalnih
mišljenja,
metoda u nastavi.
argumenti i kritike.
- Predstavlja Crnu
Goru kao državu.
- Uvježbava upotrebu - Govori o planiranim - Pokazuje pozitivnu - Frontalni,
pluskvamperfekta ličnim i orijentaciju prema individualni, rad u
(PLUS – QUE - profesionalnim zanimanju, parovima i grupama
PARFAIT). aktivnostima. usmjerenost na uz kombinovano
- Govori o prethodnim razvoj, ljubaznost i korišćenje aktivnih i
aktivnostima. komunikativnost. tradicionalnih
- Daje informacije metoda u nastavi.
(kod švedskog stola,
npr.) o sastojcima
nekog jela.
- Uočava razliku u - Prigovara, kritikuje, - Pokazuje pozitivnu - Frontalni,
upotrebi savjetuje, izražava orijentaciju prema individualni, rad u
kondicionala želju na učtiv način. zanimanju, parovima i grupama
sadašnjeg i prošlog usmjerenost na uz kombinovano
(CONDITIONNEL razvoj, ljubaznost i korišćenje aktivnih i
PRÉSENT OU PASSÉ). komunikativnost. tradicionalnih
metoda u nastavi.
- Upotrebljava - Govori o kulturno - - Pokazuje stepen - Frontalni,
pogodbene istorijskoj ponudi razvoja ekološke individualni, rad u
rečenice Si + grada. svijesti kao i kritički parovima i grupama
present + futur - Informiše gosta o odnos prema uz kombinovano
Si + imparfait + manifestacijama u tehnološkom korišćenje aktivnih i
conditionnel gradu i programu razvoju. tradicionalnih
present. njihovog - Prati savremene metoda u nastavi.
održavanja. tokove i konstantno
- Predstavlja Crnu radi na ličnom
Goru kao turističku usavršavanju.
destinaciju.
- Govori o uticaju
turizma na okolinu i
ekološkoj zaštiti.
- Shvata bitne
elemente službene
prepiske.
- Umije voditi
poslovnu prepisku
putem e-maila.
148
Formativni ciljevi
- Upotrebljava - Govori o svom - Razvija osjećaj
namjerne rečenice. daljem školovanju. samopouzdanja i
- U kraćem izlaganju osjećaj nacionalne
predstavlja neku pripadnosti.
temu: govori o
jelima koja se
pripremaju za topli
/ hladni bife, o
koktel partijama i
povodima za njihovo
organizovanje, o
načinu usluživanja i
načinu serviranja
koktela.
- Navodi završne
radnje u pripremi
nekih jela koje se
izvode pred gostom
(tranširanje,
flambiranje).
- Navodi nazive jela
koja se najčešće
dovršavaju pred - Frontalni,
gostom i daje individualni, rad u
uputstva za njhovu parovima i grupama
pripremu i uz kombinovano
serviranje. korišćenje aktivnih i
tradicionalnih
- Upotrebljava - Pravi rezervacije za - Pokazuje efikasnost,
metoda u nastavi.
uzročne i individualne i preciznost i
posljedične grupne boravke u pozitivnu
rečenice. restoranu ili hotelu. identifikaciju prema
- Razumije pisanu zanimanju.
reklamaciju i - Stiče radne navike,
sastavlja pismo marljivost,
izvinjenja, e-mail. odgovornost i
- Predstavlja pokazuje
smještajnu ponudu motivisanost u radu.
mjesta i okoline.
- Govori o
mogućnostima za
seoski i planinski
turizam u Crnoj
Gori.
- Upoznaje se sa - Govori o - Razumije odnos
dopusnim prednostima i produktivnosti i
rečenicama. manama svoje kritičnosti.
profesije. - Pokazuje pozitivnu
- Upoređuje identifikaciju prema
poslovanje malog zanimanju.
restorana i velikih
149
Formativni ciljevi
poslovnih lanaca.

Didaktička literatura
- H. Auger: Jeux pour parler, jeux pour créer, Clé International, Pariz, 1991.
- G. Calbris: Gestes et communication, Clé International, Pariz, 1991.
- C. Cornaire: La compréhension orale, Clé International, Pariz, 1998.
- P. Cyr, C. Germain: Les stratégies d’apprentissage, Clé International, Pariz,
1996.
- M. de Carlo: Interculturel, Clé International, Pariz, 1998.
- Z. Geneviève: Enseigner une culture étrangère, Clé International, Pariz, 1991.
- J. Jacquet: Oral/Ecrit, Lecture/écriture, Clé International, Pariz, 1991.
- E. Papo: Littérature et communication en classe de langue, Clé International,
Pariz, 1991.
- J. Patrice: Activités ludiques, Clé International, Pariz, 1998.
- C. Tagliante,: Classe de langue, Evaluation, Clé International, Pariz, 1991.
- G. Vigner: Enseigner le français comme langue seconde, Clé International, Pariz,
2001.
Rječnici i gramatike
- V. Drašković: Gramatika za osnovnu školu
- M. Papić: Gramatika francuskog jezika
- Clé International: Grammaire progressive pour les adolescents
- Grevisse, Bon usage
- R. Marković: Francusko-srpski rječnik
- V. Putanec: Francusko-hrvatski rječnik
- Clé International: Dictionnaire du français
- Le Petit Robert: Dictionnaire de la langue française
Stručna literatura
- M. Dany, J. R. Laloy: Hôtellerie et le tourisme, Hachette, Pariz, 1993.
- C. Descotes - Genon, E. Szilagyi: Service compris - pratique du français de
l’hôtellerie, de la restauration et de la cuisine, Pug-Flem, Grenoble, 1995.
- H. Renner, U. Renner, G. Tempesta: Le français de l’hôtellerie et de la
restauration, Clé International, 1992.


(odgovori na pitanja o tekstu, razgovor, kratki rezime, utvrđivanje redosljeda
150
(gramatička pravilnost u upotrebi vremena, zamjenica, mjesta pridjeva itd.,


- Profesor francuskog jezika.

Znanja
Predmet Znanja
jelovniku
- Stručna terminologija - Poznavanje pića - Instrumenti ponude - vinska
karta, karta pića
- Stručna terminologija - Osnove kuvarstva - Meni
ugostiteljstvu
- Uslužno osoblje
- Dnevni obroci
poslovanje
pisma
vrijednosti Francuske
151
Znanja
Predmet Znanja
152
1.3.1.2. NJEMAČKI JEZIK
1. Naziv predmeta: NJEMAČKI JEZIK
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282

kulturama.
153
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Formuliše pravila - Razvija sposobnost
izgovorom i izgovora. komuniciranja na
pravopisom. - Oslovljava, stranom jeziku.
pozdravlja i
zahvaljuje se
gostu.
- Upoznaje se sa - Predstavlja sebe i - Razvija
ličnim drugog. komunikativnost i
zamjenicama. - Daje lične kulturu
- Upoznaje se sa podatke. ophođenja.
glagolom SEIN. - Postavlja pitanja o
identitetu drugih
osoba.
- Popunjava
formular sa ličnim
podacima.
- Prepoznaje - Imenuje zanimanja - Podiže ličnu
prisvojne pridjeve. restoranskog motivaciju.
- Upoznaje se sa osoblja. - Razvija pozitvnu
glagolom HABEN. - Navodi nazive orijentaciju prema
stonog posuđa i budućem - Frontalni,
pribora za jelo. zanimanju. individualni, rad u
- Imenuje obroke, parovima i
nazive hrane i grupama uz
pića. kombinovano
- Upoznaje se sa - Opisuje restoran. - Razvija korišćenje aktivnih
neodređenim i - Navodi djelove inicijativnost. i tradicionalnih
određenim restorana. metoda u nastavi.
članom. - Imenuje predmete
- Uočava NULL - u restoranu.
Artikel. - Navodi nazive
- Upoznaje se sa ugostiteljskih
imenicama objekata i vrste
(jednina i restorana.
množina).
- Upoznaje se sa - Upoznaje gosta sa
prezentom sadržajem
pravilnih i jelovnika i vinske
nepravilnih glagola karte.
(potvrdan i upitan - Informiše se o
oblik). željama gosta
- Uočava negaciju. vezano za
narudžbu.
- Daje preporuke
gostu u vezi sa
izborom jela i pića.
- Izražava žaljenje
zbog nedostatka
određene ponude.
154
Formativni ciljevi
- Uočava brojeve - Kazuje iznos - Razvija preciznost.
(osnovni i redni.) računa. - Razvija
- Popunjava formular komunikativnost.
za rezervaciju stola
u restoranu.
radnom vremenu.
- Saopštava tačno
vrijeme i datum.
vremenu služenja
obroka.
- Uočava upitne - Uzima podatke od - Razvija pouzdanost
riječi. gosta pri i preciznost.
rezervaciji stola u
restoranu.
vremenu služenja - Frontalni,
obroka, radnom individualni, rad u
vremenu. parovima i
- Upoznaje se sa - Upućuje molbu i - Razvija grupama uz
modalnim zahtjev. predusretljivost, kombinovano
glagolima u - Izražava dozvolu, spremnost na korišćenje aktivnih
prezentu, oblik ICH sposobnost. saradnju. i tradicionalnih
MøCHTE. - Nudi i poručuje metoda u nastavi.
jelo i piće.
- Upoznaje se sa - Daje instrukcije za - Razvija spremnost
pokaznim pripremu i na pomoć.
zamjenicama. serviranje
- Uočava prijedloge određenog jela ili
(vrijeme i mjesto). koktela.
- Upoznaje se sa - Traži i daje
imperativom. uputstva gostu za
snalaženje unutar i
izvan restorana.
- Daje instrukcije,
slijedi uputstva za
izradu karte pića.
- Upoznaje se sa - Razgovara o - Razvija
futurom. budućim planovima snalažljivost,
i namjerama. komunikativnost.
- Izražava spremnost
za pomoć gostima.
155
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Planira jelovnik. - Usavršava
pridjevima, - Upoređuje cijene i preciznost
osnovnim oblikom i kvalitete različitih izražavanja.
poređenjem. vrsta hrane i pića.
- Pronalazi sličnosti i
razlike.
- Uočava razlike
između objekata za
smještaj.
- Uvježbava - Opisuje restorane u - Razvija prijateljske
pridjevske određenom odnose.
deklinacje: turističkom mjestu.
(određeni član, - Detaljnije opisuje
pridjev i imenica). jelo.
(neodređeni ili - Navodi i opisuje
prisvojni član, djelove radne
pridjev i imenica) odjeće.
(pridjev i imenica). - Frontalni,
- Upoznaje se sa - Opisuje raniji - Razvija sposobnost individualni, rad u
imperfektom. izgled restorana. stvaranja pozitivne parovima i
društvene klime. grupama uz
- Upoznaje se sa - Prepričava prošle - Podstiče kombinovano
perfektom. događaje. samopouzdanje i korišćenje aktivnih
- Govori o iskustvu. motivisanost. i tradicionalnih
- Govori o metoda u nastavi.
obavljenim radnim
obavezama.
- Prepoznaje - Raspituje se o - Razvija spremnost
povratne glagole. zdravlju na saradnju i
sagovornika. pružanje pomoći.
- Opisuje dnevne
aktivnosti.
- Upoznaje se sa - Bliže određuje - Razvija sposobnost
zavisnom stvari, lica i mjesta za saradnju,
rečenicom, DASS o kojima govori. pružanje pomoći i
rečenicom. - Objašnjava preuzimanje
- Upoznaje se sa značenje riječi odgovornosti.
relativnom koje gost ne
rečenicom. razumije.
- Prepoznaje
relativnu
zamjenicu.
- Prepoznaje - Prepričava događaj - Razvija pozitivan

vremenske sa izleta. odnos prema
rečenice (ALS, zavičaju.
WENN, WáHREND). - Razvija ljubaznost.
156
Formativni ciljevi
- Uvježbava - Saopštava tačno - Razvija
zamjenicu ES vrijeme. komunikativnost.
(bezlični subjekat). - Odgovara na
pitanja o
vremenskim
uslovima.
- Koristi prijedloge - Preporučuje hotel, - Povećava
(kretanje). restoran, mjesto za informisanost u
izlazak. komuniciranju sa
strankama. - Frontalni,
- Služi se brojevima i - Pojašnjava račun - Razvija empatiju. individualni, rad u
računskim na zahtjev gosta. parovima i
operacijama. - Preračunava iznos grupama uz
računa u drugoj kombinovano
valuti. korišćenje aktivnih
- Prepoznaje zavisnu - Daje preporuke i - Razvija ekološku i tradicionalnih
rečenicu: (uzročnu, prijedloge gostima svijest. metoda u nastavi.
namjernu, u vezi sa izborom
dopusnu). jela i pića.
- Upoznaje se sa - Opisuje sastojke i - Razvija toleranciju
pasivom. način pripreme prema stranoj
određenog jela. kulturi.
- Govori o
obavljenim i
planiranim
aktivnostima u
pripremi namirnica
za neki
specijalitet.
157
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Predlaže način - Razvija
infinitivom sa ZU – korišćenja inicijativnost.
- Prepoznaje slobodnog
namjernu rečenicu. vremena.
- Upoznaje se sa - Daje prijedloge i - Razvija ljubaznost i
kondicionalom savjete za izbor predusretljivost.
prezenta. jela i pića.
- Preporučuje
nacionalne
specijalitete
crnogorske kuhinje.
- Izražava potrebu,
želju, daje
sugestije gostu na
učtiv način.
- Upoznaje se sa - Daje informacije o - Njeguje osjećaj
konjunktivom crnogorskim nacionalne
imperfekta. vinima. pripadnosti i
- Izražava dopadanje tolerancije. - Frontalni,
/ nedopadanje. individualni, rad u
- Usvaja pravila parovima i
ponašanja prema grupama uz
gostu. kombinovano
- Prepoznaje - Detaljnije opisuje - Razvija korišćenje aktivnih
poređenje priloga i jelo. komunikativnost i i tradicionalnih
pridjeva (pravilno i - Pronalazi sličnosti i svijest o važnosti metoda u nastavi.
nepravilno). razlike. kvalitetnog
predstavljanja
turističke ponude.
- Upoznaje se sa - Daje preporuke i - Razvija
pogodbenim prijedloge gostima odgovornost.
rečenicama. u vezi sa izborom - Razvija
jela i pića. predusretljivost.
- Predlaže izlet
gostima.
- Upoznaje se sa - Govori o, zbog loših - Razvija
irealnim vremenski uslova, komunikativnost i
rečenicama. propuštenom preciznost.
izletu.
- Upoznaje se sa - Prenosi gostu - Podiže nivo
neupravnim poruke. kvaliteta rada.
govorom. - Iznosi pritužbu na - Razvija osjećaj za
jelo navodeći tačno timski rad.
šta je rečeno.
158
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Prepričava prošle - Njeguje osjećaj
pluskvamperfektom. događaje. nacionalne
- Služi se - Predstavlja Crnu pripadnosti.
vremenskim Goru kao državu.
rečenicama
(NACHDEM, BIS).
- Služi se glagolima - Piše radnu - Razvija pozitivnu
sa dopunom. biografiju. identifikaciju.
- Piše molbu za - Podstiče
posao. inicijativnost.
- Predstavlja svoj
zavičaj.
- Govori o kulturnim
spomenicima i
- Frontalni,
prirodnim
individualni, rad u
ljepotama Crne
parovima i
Gore.
grupama uz
- Uvježbava - Detaljno opisuje - Razvija praćenja
kombinovano
promjenu imenica određeni savremenih tokova
(sistematizacija) i ugostiteljski i konstantan rad na
i tradicionalnih
prepoznaje obekat. ličnom
metoda u nastavi.
posebne slučajeve. usavršavanju.
- Prepoznaje i služi - Upućuje učtive - Afirmiše ličnost.
se zavisnom molbe i zahtjeve. - Razvija pozitivnu
rečenicom: - Daje prijedloge i orijentaciju u
(modalnom, savjete. odnosu na
komparativnom, zanimanje.
posljedičnom).
- Upotrebljava - Izražava želju, - Razvija
modalne glagole u mogućnost, snalažljivost i
perfektu. pretpostavku. prilagodljivost.
- Prepoznaje oblike - Nudi pomoć gostu.
modalnih glagola - Upućuje molbu,
kojima se izražava zahtjev.
želja ili
pretpostavka.

- Moment mal! - Lehrbuch 1 von Martin Muller, Paul Rusch, Theo Scherling, Reiner
Schmidt, Lukas Wertenschlag, Heinz Wilms in Zusammenarbeit mit Christiane
Lemcke, 1996. Langenscheidt KG, Berlin und Munchen
- Moment mal! - Arbeitsbuch 1 - in Zusammenarbeit mit Cornelia Gick, 1996.
Langenscheidt KG, Berlin und Munchen
- Moment mal! - Lehrbuch 2 - in Zusammenarbeit mit Heinrich Graffmann, 1997.
Langenscheidt KG, Berlin und Munchen
- Moment mal! - Arbeitsbuch 2 - in Zusammenarbeit mit Eva Fontana, Heinrich
Graffmann, Paul Rusch, Martin Turnherr, Edelgard Weiler, 1997. Langenscheidt
KG, Berlin und Munchen
- Johannes Diekhans, Othmar H–fling: Grammatik, 1996. Ferdinand Sch–ningh -
Paderborn
159
- Mosaik, Regionale Deutschlehrerzeitschrift, 2003, DVR und Goethe - Institut,
Bukarest.
- Prospekti turističkih mjesta, tekstovi iz štampe i sa interneta.
- I. Maksimović, M. Ostojić - Hripač: Njemački jezik, Zavod za izdavanje
udžbenika, Novi Sad, 1990.
- P. Barberis, E. Bruno: Deutsch im Hotel - Gesräche führen, Max Huber Verlag,
2000.
- P. Barberis, E. Bruno: Deutsch im Hotel - korrespodeny, Max Huber Verlag, 2001.
- A. Höffgen: Deutsch lernen für den Beruf, Max Huber Verlag.
- F. Eppert: Deutsch in Küche + Restaurant, Max Huber Verlag.




- Profesor njemačkog jezika.
160
Znanja
Predmet Znanja
karta, karta pića
- Meni
ugostiteljstvu
- Uslužno osoblje
- Dnevni obroci
poslovanje
pisma
vrijednosti Njemačke
161
1.3.1.3. ITALIJANSKI JEZIK
1. Naziv predmeta: ITALIJANSKI JEZIK
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282

kulturama.
162
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Prepoznaje i - Razvija
fonološkim pravilno izgovara komunikativnost i
sistemom glasove i skupove sposobnost
italijanskog jezika glasova, akcentuje stvaranja pozitivne
i pravopisom. riječi i poštuje društvene klime.
rečeničnu
intonaciju.
- Pozdravlja i
odgovara na
pozdrav,
zahvaljuje,
izvinjava se.
- Upoznaje se sa - Predstavlja sebe i - Pokazuje
prezentom glagola druge (ime, inicijativnost i
ESSERE i upoznaje nacionalnost, spremnost na
se sa ličnim profesija). saradnju,
zamjenicama. - Postavlja sposobnost - Frontalni,
jednostavna postizanja individualni, rad u
pitanja i odgovara kompromisa. parovima i
na njih. grupama uz
- Izražava slaganje / kombinovano
neslaganje. korišćenje aktivnih
- Upoznaje se sa - Imenuje osoblje - Razvija preciznost i tradicionalnih
rodom i brojem restorana. u izražavanju. metoda u nastavi.
imenica. - Imenuje predmete
u restoranu.
- Upoznaje se sa - Saopštava godine, - Razvija preciznost
glagolom AVERE. adresu, u izražavanju.
- Upoznaje se s elektronsku
osnovnim adresu, broj
brojevima i telefona...
nazivima mjernih - Popunjava
jedinica za težinu i formular o ličnim
visinu i uvježbava podacima.
njihovu upotrebu. - Umije reći godine,
broj telefona i
datum.
- Pita i kaže koliko
je sati.
- Kazuje iznos
računa.
- Kazuje visinu i
težinu.
- Upoznaje se sa - Dočekuje gosta u - Razvija
prezentom restoranu. ljubaznosti,
pravilnih glagola - Nabraja inventar predusretljivosti,
koji se završavaju restorana. efikasnost.
na ARE. - Razvija pozitivan
stav o svojoj
163
Formativni ciljevi
profesiji.
- Koristi upitne - Dočekuje gosta u - Razvija
riječi. restoranu. komunikativnost i
- Upoznaje se sa - Vrši rezervaciju preciznost u
prezentom glagola stola. izražavanju.
koji se završavaju - Postavlja pitanja o - Razvija pozitivan
na ERE. vremenu služenja stav o svojoj
obroka i radnom profesiji.
vremenu i
odgovara na ista.
- Usvaja prijedloge - Saopštava tačno - Razvija
A, DI, IN, DA. vrijeme, daje komunikativnost i
informaciju o preciznost u
radnom vremenu i izražavanju. - Frontalni,
vremenu služenja - Razvija pozitivan individualni, rad u
obroka. stav o svojoj parovima i
budućoj profesiji. grupama uz
- Upoznaje se sa - Govori o dnevnim - Razvija pozitivnu kombinovano
sadašnjim aktivnostima. orijentaciju prema korišćenje aktivnih
vremenom - Opisuje radni dan zanimanju, i tradicionalnih
nepravilnih glagola u restoranu. radoznalost i metoda u nastavi.
ANDARE, FARE, - Govori o motivisanost i
VENiRE. vremenskim samopouzdanje.
prilikama (meteo).
- Umije reći gdje
ide i odakle dolazi
(gradovi i zemlje).
- Upoznaje se sa - Upotrebljava član - Razvija jasnost i
neodređenim i uz imena određenost u
određenim članom prostorija u hotelu komunikaciji.
i pravi razliku i u restoranu. - Upoznaje se i
među njima. - Imenuje inventar stvara pozitivan
restorana. stav prema
- Imenuje osoblje budućoj profesiji.
restorana.
- Navodi djelove
restorana.
- Navodi nazive
ugostiteljskih
objekata.
- Upoznaje se sa - Govori o - Razvija osjećaj
modalnim obavezama na spremnosti da - Frontalni,
glagolima Potere, poslu. nekom pomogne. individualni, rad u
Volere, Dovere, - Izražava želju - Razvija efikasnost parovima i
Sapere. molbu, zahtjev. i identifikuje se sa grupama uz
- Preporučuje jela i prirodom budućeg kombinovano
pića i specijalitete posla. korišćenje aktivnih
restorana. i tradicionalnih
- Navodi mogućnosti metoda u nastavi.
naručivanja (meni
i jelovnik).
164
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Preporučuje jela, - Razvija osjećaj
prezentom glagola pića i specijalitete spremnosti da
koji se završavaju restorana. nekom pomogne,
na IRE. - Opisuje na razvija efikasnost i
jednostavan način identifikuje se sa
od čega su jela prirodom budućeg
napravljena. posla.
- Koristi odrični - Odbija ponudu. - Razvija efikasnost
oblik glagola u - Izražava žaljenje i identifikuje se sa
prezentu. zbog nedostatka prirodom budućeg
ponude. posla.
- Upoznaje se sa - Raspituje se o
prezentom zdravlju
povratnih glagola. sagovornika.
- Govori o
svakodnevnim
aktivnostima na
održavanju lične
higijene.
- Upoznaje se sa - Daje instrukcije i - Razvija osjećaj - Frontalni,
imperativom pomaže svojim socijalizovanosti u individualni, rad u
pravilnih glagola. prijateljima i društvu i u parovima i
kolegama. budućoj profesiji. grupama uz
- Slijedi uputstva za kombinovano
izradu karte pića. korišćenje aktivnih
- Uvježbava - Upućuje nekoga u - Razvija spremnost i tradicionalnih
imperativ pravilnih kom pravcu da da pomogne. metoda u nastavi.
glagola. ide. - Podiže nivo
- Upoznaje se sa - Daje uputstva spremnosti bolje
imperativom gostu za komunikacije sa
nepravilnih snalaženje u klijentom.
glagola. restoranu, hotelu i - Razvija osjećaj za
izvan restorana i pripadnost okolini
hotela. i društvu.
- Upoznaje sa - Opisuje restoran ili - Razvija osjećaj za
pridjevima, rodom hotel. orijentaciju u
i brojem i - Daje preporuke prostoru i
određuje njihovo gostu u vezi sa vremenu.
mjesto u rečenici. mjestima koje
treba posjetiti.
- Opisuje radnu
odjeću.
- Upoznaje se sa - Govori o članovima - Stvara osjećaj
prisvojnim svoje porodice. pripadnosti.
pridjevima. - Izražava
pripadnost.
- Upoznaje se sa - Piše pozivnicu. - Razvija preciznosti
ličnim - Odgovara na u izražavanju.
zamjenicama kao pozivnicu potvrdno
direktni i i odrično.
indirektni objekt.
165
Formativni ciljevi
- Upozaje se sa - Upotrebljava
upotrebom odgovarajuće
prijedloga – DA, prijedloge uz
DI, IN. imena zemalja.
- Prima telefonsku
rezervaciju.
- Upoznaje se sa - Savjetuje drugoga - Razvija
pokaznim pri kupovini kreativnost.
pridjevima i odjeće.
nazivima boja. - Opisuje radnu - Frontalni,
odjeću. individualni, rad u
- Uvježbava - Pomaže gostu pri - Njeguje svijest o parovima i
upotrebu pridjeva izboru jela i pića u važnosti grupama uz
i vrši poređenje restoranu. kvalitetnog kombinovano
pridjeva. predstavljanja korišćenje aktivnih
ugostiteljske i tradicionalnih
ponude i pozitivan metoda u nastavi.
odnos prema
lokalnoj zajednici.
- Upoznaje se sa - Predlaže gostu - Njeguje svijest o
partitivnim članom nacionalna jela. važnosti
DI i razlikuje - Izražava količinu kvalitetnog
predlog DI. hrane i pića predstavljanja
prilikom ugostiteljske
poruđžbine jela i ponude i pozitivan
pića. odnos prema
- Precizno navodi lokalnoj zajednici.
količinu potrebnih
sastojaka za
pripremu nekog
jela, pića, koktela.
166
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se i - Govori o - Razvija
uvježbava buduće planovima za taj i komunikativnosti i
vrijeme. naredne dane. snalažljivosti.
- Predstavlja plan - Razvija
izleta. profesionalnost.
- Odgovara na
pritužbe gosta.
- Prezentuje vinsku
kartu i - Frontalni,
preporučuje razne individualni, rad u
vrste vina. parovima i
- Prezentuje kartu grupama uz
pića i preporučuje kombinovano
razne aperitive korišćenje aktivnih
kao i bezalkoholne i tradicionalnih
tople i hladne metoda u nastavi.
napitke.
grade sa prethodnim
glagolom AVERE. ličnog i
- Koristi priloge za profesionalnog
vrijeme. života.
- Pomaže gostu u
postupku traženja
izgubljenih stvari.
godišnjeg odmora.
- Koristi
odgovarajuće
priloge za vrijeme
prilikom
prepričavanja.
grade sa prethodnim
glagolom ESSERE. ličnog i
profesionalnog
života.
- Govori o svom
školovanju.
godišnjeg odmora.
167
Formativni ciljevi
- Upotrebljava - Opisuje svoju - Njeguje svijesti o
Particelle CI i NE. učionicu ili radno važnosti
mjesto. kvalitetnog
- Govori o količini predstavljanja
hrane koju gost turističke ponude.
naručuje.
- Govori o
turističkim
znamenitostima
Crne Gore.
- Razumije i
ispunjava zahtjeve
klijenta tokom
obroka.
- Upoznaje se sa - Upoređuje - Razvija osjećaj
nepravilnom kategorije odgovornosti i - Frontalni,
komparacijom restorana. profesionalnosti. individualni, rad u
pridjeva. - Vrši razne vrste parovima i
upoređenja vezane grupama uz
za hranu ili neku kombinovano
drugu oblast. korišćenje aktivnih
- Upoznaje se sa - Postavlja pitanja o - Razvija i tradicionalnih
pridjevima vrsti prevoznog inicijativnost. metoda u nastavi.
QUELLO i BELLO. sredstva i načinu - Razvija
putovanja. komunikativnost.
- Prima telefonski
poziv, prenosi
poruku klijentu.
- Uočava formiranje - Piše pismo sa - Razvija
perfekta povratnih godišnjeg odmora. prijateljske
glagola. - Govori i raspituje odnose.
se o obavljenim - Razvija pozitivan
aktivnostima na odnos prema
održavanju lične lokalnoj zajednici.
higijene.
- Upoznaje se sa - Prima telefonsku - Razvija
prilozima za rezevaciju. sposobnosti
mjesto. - Razgovara o stvaranja pogodne
vremenu. društvene klime.
- Upoznaje se sa - Opisuje okolnosti - Razvija preciznost
imperfektom. nekog događaja. u izražavanju.
- Govori o svom
djetinstvu.
- Govori o svojim
navikama iz
prošlosti.
- Predstavlja svoje
mjesto u
istorijskim
okvirima.
168
Formativni ciljevi
- Prepoznaje i - Govori o svom - Razvija pozitivnu
koristi poslu. identifikaciju
nepromjenljive - Bliže određuje prema zanimanju.
relativne stvari lica, i
zamjenice. mjesta o kojima
govori.
- Objašnjava
značenje riječi
koje gost ne
razumije.
- Upotrebljava - Daje prijedloge i - Razvija
pogodbene savjete gostima. inicijativnost i
rečenice prvog vezane za hranu spremnost na
tipa. ili za posjetu pomoć.
okolnih mjesta.
- Daje prijedloge i
savjete gostima.
vezane za posjetu
okolnih mjesta.
- Upoznaje se sa - Predstavlja svoje - Razvijanje svijesti
izjavnim mjesto u o zavičaju.
rečenicama i istorijskim - Frontalni,
uzvičnim okvirima. individualni, rad u
rečenicama u - Iznosi parovima i
neupravnom pretpostavku. grupama uz
govoru. - Izražava kombinovano
mogućnost korišćenje aktivnih
dešavanja neke i tradicionalnih
radnje. metoda u nastavi.
- Razlikuje upotrebu - Odgovara na - Pokazuje
osnovnih i rednih pitanja o datumu, spremnost za
brojeva. satu, adresi, broju pomoć i efikasnost
- Uočava razlike u telefona. u radu.
upotrebi u našem i - Daje informacije o
italijanskom radnom vremenu,
jeziku. redu vožnje.
- Koristi brojeve i - Preračunava iznos
računske računa u drugoj
operacije. valuti.
- Pojašnjava račun
na zahtjev gosta.
- Koristi zavisne - Izražava mišljenje. - Ispoljava
rečenice: uzročne - Iznosi svoje samopouzdanje,
rečenice: perche. mišljenje o bliskim efikasnost i
- Koristi namjerne temama. komunikativnost.
rečenice: per. - Prenosi nečije
izjave, naredbe,
savjete i
preporuke.
169
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Koristi imperfekt i - Opisuje ličnost. - Razvija osjećaj za
perfekat glagola i - Prepričava prošlost,
razlikuje njihovu okolnosti sadašnjost i
upotrebu. odigravanja nekog razlikuje trajne i
događaja. završene radnje u
- Govori o prošlosti.
aktivnostima od
prethodnog dana.
- Govori o
uobičajenim
prošlim radnjama.
- Upoznaje se sa - Govori o ranijem - Razvija pozitivan
oblikom gerunda izgledu mjesta. odnos prema
prezenta. - Odgovara na zavičaju. - Frontalni,
reklamaciju gosta. - Razvija kritičan individualni, rad u
- Razumije odnos prema radu. parovima i
reklamacije grupama uz
vezane za uslugu, kombinovano
za jela i pića. korišćenje aktivnih
- Izvinjava se i daje i tradicionalnih
prijedlog za metoda u nastavi.
rješenje
problema.
- Uvježbava buduće - Izražava lično - Razumije odnos
vrijeme. mišljenje i tehnike i prirode i
uvjerenje u vezi sa društva.
budućim razvojem
privrede Crne
Gore.
- Govori o
planiranim ličnim i
profesionalnim
aktivnostima.
- Upoznaje se sa - Izražava nadu, - Razvija spremnost
konjuktivom sumnju, za pomoć i
za poručeno jelo i
piće.
- Izražava nadu,
sumnju,
vjerovanje vezane
za druge oblasti
života.
- Umije poželjeti
gostu prijatan
boravak i srećan
put.
- Uvježbava - Izražava želju, - Razvija
upotrebu daje prijedlog i snalažljivost i
kondicionala savjet gostu. prilagođenost.
170
Formativni ciljevi
prezenta. - Prihvata prijedlog. - Razvija osjećaj
profesionalizma u
poslu.
- Obnavlja i - Govori o načinu i - Razvija toleranciju
dopunjava priloge količini hrane i prema stranoj
za količinu. pića i navikama u kulturi.
Crnoj Gori, Italiji.
- Govori o količini
poručene hrane i
pića.
- Uvježbava - Navodi sadržaje - Razvija osjećaj - Frontalni,
pokazne restorana. podizanja individualni, rad u
zamjenice. - Navodi sadržaje kvaliteta rada. parovima i
hotela. grupama uz
- Upoznaje se sa - Govori o vremenu - Razvija osjećaj kombinovano
pasivom prezenta. serviranja obroka podizanja korišćenje aktivnih
u hotelu: doručak, kvaliteta rada. i tradicionalnih
ručak i večera. metoda u nastavi.
i o njegovom
enterijeru.
pasivom futura. obavljenim i na pomoć,
planiranim ljubaznost.
aktivnostima u
propremi
namirnica za
spremanje nekog
specijaliteta.
- Umije poželjeti
gostu
dobrodošlicu.
- Upoznaje se sa - Piše poslovno - Razvija osjećaj
upitnim pismo. preuzimanja
rečenicama: - Prenosi gostu odgovornosti i
neupravni govor. poruku. razvija osjećaj
- Rezimira samopouzdanja.
izlaganje.
171
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Uvježbava - Govori o svom - Razvija
pokazne školovanju. samopouzdanje i
zamjenice. - Predstavlja Crnu osjećaj nacionalne
- Uvježbava Goru kao turističku pripadnosti.
prisvojne destinaciju.
zamjenice. - Navodi sportske
sadržaje hotela.
- Govori o
turističkim
znamenitostima - Frontalni,
Italije. individualni, rad u
- Analizira prospekt parovima i
nekog italijanskog grupama uz
turističkog mjesta. kombinovano
- Analizira prospekt korišćenje aktivnih
nekog crnogorskog i tradicionalnih
turističkog mjesta. metoda u nastavi.
- Uvježbava - Izražava nadu, - Razvija spremnost
konjuktiv sumnju, za pomoć,
za poručeno jelo i - Razvija svijest o
piće. značaju
- Izražava nadu, profesionalizma.
sumnju,
vjerovanje vezane
za druge oblasti
života.
- Umije poželjeti
gostu prijatan
boravak i srećan
put.
konjuktivom sumnjama, nadi, za pomoć,
prošlim. vjerovanju, ljubaznost.
mišljenju vezanom - Razvija osjećaj za
za prošle profesionalizam.
događaje.
- Razgovara sa
gostom o
poručenom jelu i
piću.
- Uvježbava pasiv - Govori o vremenu - Razvija svijet o
prezenta i futura. služenja obroka u podizanja
hotelu: doručak, kvaliteta rada.
ručak i večera.
i o njegovom
enterijeru.
172
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Govori o restoranu - Razvija osjećaj
pasivom prošlim. i o njegovom pripadnosti i
enterijeru. obrazuje se po
- Govori o hotelu i pitanju svoje
okolini. zemlje.
- Govori o okolini i o - Razvija osjećaj za
znamenitostima iz profesionalizam.
okoline.
- Uvježbava - Piše poslovno - Razvija osjećaj
indirektan govor pismo. preuzimanja
izjavnih i upitnih - Prenosi gostu odgovornosti i
rečenica poruku. razvija osjećaj
- Rezimira samopouzdanja. - Frontalni,
izlaganje. - Razvija osjećaj individualni, rad u
profesionalizma. parovima i
- Upotrebljava - Govori o uticaju - Razivija ekološku grupama uz
pogodbene turizma na okolinu svijest i kritički kombinovano
rečenice. i o ekološkoj odnos prema korišćenje aktivnih
zaštiti. nekontrolisanom i tradicionalnih
- U kraćem izlaganju tehnološkom metoda u nastavi
predstavlja neku razvoju koji
temu: govori o negativno utiče na
jelima koja se prirodu i turizam.
pripremaju za
topli / hladni bife,
o koktel partijama
i povodima za
njihovo
organizovanje, o
načinu usluživanja
i načinu serviranja
koktela.
- Uvježbava - Predstavlja - Razvoj svijesti o
naglašene i smještajnu ponudu neophodnosti
neneglašene mjesta i okoline. kvalitetnog
zamjenice. - Predstavlja obavljanja radnih
nacionalnu zadataka.
kuhinju.
- Upoznaje se sa - Umije napraviti - Razvija
uzročnim i rezervacije za efikasnosti,
posljedičnim individualne i preciznosti i
rečenicama. grupne boravke u pozitivnu
restoranu ili identifikaciju
hotelu. prema zanimanju.
- Upoznaje se sa - Umije napisati - Razvijanje svijesti
finalnim e-mail. o potrebi
rečenicama. cjeloživotnog
učenja.
- Rrazvija osjećaj
važnosti za
informatičko
173
Formativni ciljevi
opismenjavanje.
- Frontalni,
individualni, rad u
- Upoznaje se sa - Upoređuje - Razvija parovima i
dopusnim poslovanje malog razumijevanje grupama uz
rečenicama. restorana i velikih odnosa kombinovano
lanaca restorana. produktivnosti i korišćenje aktivnih
- Govori o razvija kritičnost. i tradicionalnih
prednostima i metoda u nastavi.
manama buduće
profesije.

- L. Ziglio, G. Rizzo: Espresso 1, Alma Edizioni, 2007.
- M. Bali, G. Rizzo: Espresso 2, Alma Edizioni, 2004.
- S. Šlenc: Italijanski u restoranu, Kolarčev Narodni Univerzitet, Beograd, 1969.
- S. Magnelli, T. Marino: Progetto italiano, Edilingua, Roma, 2006.
- S. Bertoni, S. Nocchi: Le parole italiane, Alma Edizioni, Firenze, 2003.
- Autentični dokumenti - prospekti turističkih mjesta, tekstovi iz štampe i sa
interneta.
- M. Sensini: La grammatica della lingua italiana, Mondadori, Milano, 1997.
- S. Moderc: Gramatika italijanskog jezika, Udruženje nastavnika italijanskog
jezika, Beograd, 2004.
- I. Klajn: Rječnik Italijansko - srpski i Srpsko - italijanski, Nolit, Beograd, 1996.


- Govor- vještina usmenog izražavanja (govor) se provjerava i ocjenjuje kroz više
174


- Profesor italijanskog jezika.

Znanja
Predmet Znanja
- Poznavanje pića jelovniku
- Osnove kuvarstva karta, karta pića
- Meni
- Restoraterstvo - Restoraterstvo - Ugostiteljski objekti za ishranu i
smještaj
- Ugostiteljstvo i poslovanje - Hotelijersko poslovanje - Uloga i zadaci usluživanja
u restoranima i hotelima sa poslovnom - Pripremni radovi
ugostiteljstvu
- Uslužno osoblje
- Dnevni obroci
poslovanje
pisma
vrijednosti Italije
upoznavanje sa održivim životne sredine održivog razvoja i sa očuvanjem
razvojem okoline
175
1.3.1.4. RUSKI JEZIK
1. Naziv predmeta: RUSKI JEZIK
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II 72 72
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 282 282

kulturama.
176
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
- Upoznaje se sa - Formuliše pravila - Upoznavanje sa
fonološkom izgovora, stranim načinom
strukturom jezika i oslovljava, kulture ophođenja.
odnosom pozdravlja i
samoglasnika i zahvaljuje gostu.
suglasnika i sa
pravilima izgovora i
pisanja.
- Raspoznaje vrste - Predstavlja sebe i - Razvija pozitivnu
riječi: svoju profesiju. orijentaciju prema
- Imenice – podjelu - Imenuje lica i zanimanju.
imenica po predmete u - Iskazuje
rodovima, broj ambijentu u kojem motivisanost i
imenica (jednina boravi i radi. samopouzdanje.
i množina).
- Promjenu - Frontalni,
imenica po individualni, rad u
podežima. parovima i
- Prepoznaje lične - Predstavlja sebe, - Razvoj kulture grupama uz
zamjenice (ja, ti, sagovornika i treće obraćanja u kombinovano
on, ona, ono, mi, lice. kontaktu sa korišćenje aktivnih
vi, oni), značenje i - Daje lične podatke. gostom. i tradicionalnih
promjena. metoda u nastavi.
- Razlikuje prisvojne - Iskazuje - Podstiče
zamjenice - prvo i pripadnost. identifikaciju sa
drugo lice jednine i - Govori o porodici, firmom, spremnost
množine (njegov, o sebi i kolektivu. na pomoć.
njen, njihov).
- Zna da nabroji - Ukazuje na lica i - Razvija tačnost i
pokazne zamjenice predmete iz preciznost.
(taj, ta, to, ovaj, okruženja. - Povećava
ova, ovo). samopouzdanje.
- Pravilno - Postavlja pitanja, - Podstiče
upotrebljava daje potvrdne i radoznalost.
upitne zamjenice odrične odgovore - Razvija manire
(ko, što, kakav, čiji pri obraćanju, kulturnog
i koji). dočeku, ispraćaju obraćanja.
- Odrične zamjenice gostiju hotela,
(prefiks NI). restorana.
- Upoznaje se sa - Popunjava formular - Podstiče spremnost - Frontalni,
pridjevima, sa ličnim za saradnju i individualni, rad u
njihovom podjelom podacima. temeljitost. parovima i
i značenjem - Ističe prirodne grupama uz
(poređenje sa ljepote. kombinovano
našim jezikom). - Opisuje osobe, korišćenje aktivnih
- Promjenom saopštava podatke i tradicionalnih
pridjeva (rod, broj, o restoranu, metoda u nastavi.
padež. hotelu.
- Dužim i kraćim - Govori o planovima
177
Formativni ciljevi
pridjevskim za taj i naredne
oblikom. dane.
- Prepoznaje - Prepričava
glagole, vremena događaje.
glagola, oblik - Obraća se
zapovjednog zahtjevom.
načina, III lice - Saopštava želju.
zapovjednog
načina.
- Uvježbava - Kazuje iznos - Razvija osjećaj
BROJEVE. računa. sigurnosti u radu.
- Značenje i podjelu - Popunjava formular - Frontalni,
brojeva za rezervaciju individualni, rad u
(upoređenje sa stola, hotelske - Stvara pozitivnu parovima i
našim jezikom): sobe. identifikaciju sa grupama uz
- broj jedan; - Daje informacije o sredinom (gradom, kombinovano
- brojevi 2, 3, 4; radnom vremenu. državom). korišćenje aktivnih
- brojevi od 5 do 20 i - Saopštava tačno - Podiže kulturu i tradicionalnih
broj 30; vrijeme i datum. obraćanja na viši metoda u nastavi.
- brojevi 40, 90, 100; - Daje informacije o nivo.
- brojevi od 50 – 80; vremenu služenja
- brojevi 200 – 900; obroka, broju
- hiljada; gostiju.
- milion; - Iskazuje redoslijed,
- milijarda. količinu.
- Raspoznaje - Ukazuje na mjesto,
nepromenljive vrijeme i način
vrste riječi, odvijanja
njihovu upotrebu i aktivnosti.
značenje. - Određuje mjesto
- predloge: В, НА, У, predmeta u
i druge koji idu uz prostoru.
pojedine padeže.
- Vlada - Koristi fraze pri - Razvija sposobnost - Frontalni,
frazeologijom: susretu, stvaranja pozitivne individualni, rad u
- Zovem se (mene upoznavanju, klime u svom parovima i
zovu), kako se ti predstavljanju, okruženju, grupama uz
(vi) zoveš (zovete); nabrajanju naziva otvorenost, razvoj kombinovano
- Ko si ti ? Ko ste vi? zanimanja u kulture obraćanja. korišćenje aktivnih
Ja sam (naziv ugostiteljstvu, i tradicionalnih
zanimanja); označavanju soba, metoda u nastavi.
- Ja idem u školu; djelova restorana,
- Ja učim za predstavljanju
tehnicara sebe, članova
usluživanja; porodice, osoblja.
- Ja sam učenik (...) - priča o svom
razreda; pozivu.
- On (ona) uči za
konobara;
- Ja imam (...)
godina;
178
Formativni ciljevi
- Koliko ti imaš
godina?;
- Koga imaš u
porodici?;
- Ja imam oca,
majku, brata itd.
- Pravilno - Koristi se frazama - Razvija smisao za
upotrebljava fraze u komunikaciji sa ljubaznost,
pri dočeku gostiju gostima i predusretljivost.
(ispraćaju): saradnicima na - Razvija
- Dobar dan (jutro, radnom mjestu pri inicijativnost,
veče); susretu, otvorenost. - Frontalni,
- Dobro došli!; upoznavanju, - Razvija kulturu individualni, rad u
- Drago mi je što vas dočeku i ispraćaju lijepog ophođenja parovima i
vidim!; gostiju, umije u kontaktu sa grupama uz
- Kako ste?; postaviti pitanje i gostima. kombinovano
- Šta radite?; dati odgovor korišćenje aktivnih
- Šta ima novo?; zavisno od i tradicionalnih
- Do viđenja!; situacije. metoda u nastavi.
- Oprostite!; - Obraća se gostima
- Sve najbolje do na učtiv način.
(sljedećeg - Pruža pomoć gostu.
susreta);
- Laku noć;
- Vidimo se;
- Dozvolite da vam
pomognem.
- Usvaja fraze: - Koristi - Razvoj - Frontalni,
- Kakvo je vrijeme terminologiju pri operativnosti, individualni, rad u
danas? (sunčano, komentarisanju temeljitosti, parovima i
kišovito, tmurno, okolnosti, sposobnosti grupama uz
oblačno, pada kiša, upozorava, davanja tačne kombinovano
snijeg, duva preporučuje i informacije gostu. korišćenje aktivnih
vjetar). savjetuje. i tradicionalnih
metoda u nastavi.
179
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
- Zna da upotrijebi - Koristi fraze uz - Podstiče
oblike glagola sa upotrebu ličnih identifikaciju sa
ličnim zamjenica i glagola ambijentom u
zamjenicama: (raditi, počinjati, kome radi, tačnost
- Ko šta radi? zavrašavati, informisanja.
- Odgovori na dolaziti, odlaziti
pitanja: Šta radi itd.) u različitim
direktor?; Šta radi vremenima.
osoblje restorana
(hotela)?; Šta ja
radim? Kada
počinjem, kad
završavam sa
radom (prije podne
poslije podne, dani
u nedelji).
- Raspoznaje - Obraća se - Razvoj - Frontalni,
imenice po rodu po sagovorniku temeljitosti, individualni, rad u
obrazcu (ОН, ОНА, koristeći različite praktičnosti, parovima i
ОНО, САЛА, СОБА, oblike imenica. preciznosti. grupama uz
ПРОЗОР). (turista, pravilno ih po rodu kombinovano
restoran, hotel, označava korišćenje aktivnih
recepcija, portir, zamjenicama. i tradicionalnih
recepcionar, metoda u nastavi.
lift...).
- Proširuje znanja o - Opisuje ljude, - Razvija otvorenost,
pridjevima: događaje, okolinu, komunikativnost,
- stepenima radni prostor, preciznost i
poređenja; prirodne ljepote. izražavanju.
- dužem i kraćem - Daje informacije o
obliku. hotelu, turističkom
mjestu, restoranu.
upoređuje ih po
kvalitetu.
Usvaja frazeologiju - Imenuje namirnice,
na teme: pića, voće, povrće,
- u hotelu; napitke i slatkiše.
- u restoranu; - Daje informacije o
- na putovanju; uslovima boravka u
- za vrijeme obroka. hotelu, putovanju,
o vrstama prevoza.
- Zna (15 parova) - Koristi - Razvoj - Frontalni,
glagola kretanja: terminologiju koja inicijativnosti, individualni, rad u
ići, plivati, nositi... se odnosi na pouzdanosti, parovima i
- Glagoli putovati, putovanje snalažljivosti. grupama uz
otputovati. prevoznim kombinovano
- Glagol jesti (u sredstvima ili korišćenje aktivnih
poređenju sa pješice – u jednom i tradicionalnih
putovati), pojesti. ili više pravaca. metoda u nastavi.
180
Formativni ciljevi
- Raspituje se za
oblike prevoza,
vrijeme polaska,
dužinu trajanja
putovanja,
preporučuje,
obavještava,
upozorava.
- Prepoznaje - Sklapa rečenice:
nepromjenljive proste, proširene,
vrste riječi. složene sa tačnom - Frontalni,
- Prijedloge koji idu upotrebom svih individualni, rad u
sa jednim, dva i tri vrsta riječi u parovima i
padeža). komunikaciji sa grupama uz
gostom. kombinovano
- Zna da sklopi - Koristi izraze koji korišćenje aktivnih
rečenice: proste, su u funkciji struke i tradicionalnih
proširene i složene i radnog mjesta. metoda u nastavi.
(obogaćuje rječnik - Varira modele
pojmovima iz rečenica sa novom
struke: MENIJA, leksičkom građom
kuhinje, vinske u zavisnosti od
liste koristeći novu situacije.
leksiku).
181
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
- Proširuje znanja o - Razgovara sa
glagolskim gostom o
vremenima sadržajima
(sadašnje, prošlo, prethodnog dana,
buduće). govori o iskustvima
- Pravilno određuje sa putovanja i
VID glagola. poslovanju hotela i
restorana.
- Prepričava neki
prošli događaj.
- Uvježbava - Komunikacija u
upotrebu glagolskih različitim
vremena kroz situacijama,
teme: prihvat i smještaj
- u restoranu, gostiju, primanje
kuhinji, za šankom; narudžbi,
- razgovor sa aktivnosti pri
recepcionerom; smještaju.
- obraćanje sa
molbom; - Frontalni,
- telefonski individualni, rad u
razgovor; parovima i
- koliko je sati?. grupama uz
- Proširuje znanja o - Koristii fraze pri - Povećava kombinovano
brojevima: označavanju operativnost i korišćenje aktivnih
- Značenje i podjela kolicine, mjere, tačnost pri i tradicionalnih
brojeva (osnovni, označavanju obavljanju poslova. metoda u nastavi.
redni), uvježbava vremena,
njihovu upotrebu. saopštavanju
- Uvježbava datuma.
upotrebu - Saopštava iznos
potencijala. računa.
- Proširuje leksička - Koristi stručnu - Razvija ljubaznost,
znanja na teme: terminologiju u preciznost i
- rezervacija zavisnosti od otvorenost.
smještaja; situacije i potrebe.
- rezervisati sobu (za
1, 2, 5... dana);
- Jednokrevetna,
dvokrevetna,
trokrevetna,
apartman;
- jelovnik: doručak,
ručak, večera.
- Uvježbava stečena - Samostalno sklapa - Razvija
sintaksička znanja rečenice. inicijativnost,
o rečenicama. - Varira rečeničke kreativnost i
- Razlikuje ih po modele vezane za tačnost.
strukturi (prosta, struku i ambijent.
proširena,
182
Formativni ciljevi
složena),
- Identifikuje - Frontalni,
članove rečenice: individualni, rad u
subjekat, predikat, parovima i
objekat, atribut, grupama uz
apozicija, priloške kombinovano
oznake. korišćenje aktivnih
- Uvježbava - Prepoznaje i tradicionalnih
upotrebu imeničkih izuzetke imenica i metoda u nastavi.
uzuzetaka (imenice upotrebljava ih u
srednjeg roda), rečenici u skladu sa
ime, vrijeme... pravilima.
- Upotrebljava - Komunikacija u - Povećanje
stečena leksička različitim predusretljivosti,
znanja na teme: situacijama pri spremnosti na
- u hotelu, potrebi za pomoć,
restoranu; informacijama o ljubaznosti,
- naziv novčanih putovanju, snalažljivosti.
jedinica, aktivnostima u
novčanica, karata slobodnom
za voz, avion, vremenu
autobus, brod; aranžmanima,
- karta za pozorište, prevoznim
bioskop, fudbalsku sredstvima,
utakmicu; događajima itd.
- primanje narudžbi.
- Varira rečeničke - Saopštava datum, - Razvija
modele sa iznos računa, broj snalažljivost i
- Frontalni,
brojevima: mjesta u hotelu, tačnost.
individualni, rad u
- Osnovni i redni: 1; restoranu,
parovima i
2, 3, 4; 5 – 20 i 30; autobusu.
grupama uz
40, 90, 100; 50 – - Saopštava godine
kombinovano
80; 200 – 1000; starosti, datume,
cijene usluga.
i tradicionalnih
- Proširuje leksička - Opisuje prirodne i - Razvija osjećaj
metoda u nastavi.
znanja na teme: kulturne pripadnosti državi,
- turizam; vrijednosti Crne naciji.
- turizam u Crnoj Gore, mjesta gdje
Gori; radi, okoline,
- znamenitosti i mogućnosti razvoja
prirodne ljepote; turizma, seoskog i
- važni istorijski planinskog,
datumi i ličnosti. zimskog.
- Služi se leksikom - Opisuje različite - Razvija
koja se odnosi na: situacije u identifikaciju sa
- dolazak gostiju, zavisnosti od radnim mjestom,
boravak, odlazak; potreba gosta, tačnost,
- komentarisanje plana aktivnosti u ljubaznost,
sadržaja menija; hotelu. otvorenost.
- savjete, - Pomaže gostima pri - Afirmaše kulturne
preporuke, izboru aktivnosti u vrijednosti sredine.
183
Formativni ciljevi
mogućnosti, režim slobodnom
boravka, opis vremenu.
dnevnih aktivnosti,
termini za doručak,
ručak, večeru;
- kulturne, sportske
sadržaje tokom
boravka, slobodno
vrijeme.
Zna da predstavi: - Raspituje se o - Razvija
- opis ponude, izbor potrebama gostiju i kreativnost,
aktivnosti, izbor pruža im savjete snalažljivost,
jela, pića, pri izboru jela, kulturu ophođenja
napitaka; pića i napitaka. sa gostom.
- komentariše utiske - Razvija sposobnost
(pozitivne) i stvaranja pozitivne
nedostatatke klime u kontaktima
- Frontalni,
sadržaja ponude za sa gostom.
individualni, rad u
boravak, posjetu,
parovima i
putovanje;
grupama uz
- odgovara na
kombinovano
primjedbe;
- zna da upotrijebi
i tradicionalnih
fraze reakcije na
metoda u nastavi.
izraze
nezadovoljstva.
- Uvježbava leksiku - Koristi se stručnom - Podizanje
koju sadrže: terminologijom u efikasnosti rada na
- računi, kominikaciji sa viši nivo, tačnost i
reklamacije, gostima i preciznost,
poslovni razgovori, saradnicima. pouzdanost.
sadržaj menija,
vinske liste.
184
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
- Proširuje znanja - Pravilno
vezana za: upotrebljava
- vrste riječi; gramitičke forme u
- red riječi u rečenicama pri:
rečenici; upoznavanju,
- vrste rečenica; dočeku, ispraćaju.
- upotrebu padeža; predstavljanju sebe
- imenice bez i osoblja. opisu
nastavka u gen. radnog prostora,
množine; hotela, restorana,
- opisne pridjeve, grada, okoline,
njihov duži i kraći Crne Gore i njenih
oblik u rečenici; prirodnih ljepota.
- upravni i neupravni - Daje informacije
govor (pretvaranje gostima o
jednog oblika u aktivnostima,
- Frontalni,
drugi). ispunjavanju želja,
individualni, rad u
poštovanju potreba
parovima i
gostiju, davanju
grupama uz
preporuka,
kombinovano
komentarisanju
događaja.
i tradicionalnih
- Primjenjuje - Opisuje prirodne i
metoda u nastavi.
leksička znanja na kulturne
teme: vrijednosti Crne
- turizam u Crnoj Gore.
Gori;
- kulturno – istorijski
spomenici;
- važni istorijski
datumi.
- Leksika: - Pojašnjava gostu - Razvija osjećaj
- program boravka sadržaj turističkog sigurnosti,
gostiju, maršuta, aranžmana i pouzdanosti,
sadržaj maršute, ponudu. tačnosti,
prevozna sredstva, kreativnosti i
dužina trajanja efikasnosti u radu.
boravka, vrijeme
dolaska, boravka,
povratka.
- Proširuje znanja iz - Opisuje prirodne - Razvija osjećaj - Frontalni,
gramatike: ljepote mjesta i nacionalne individualni, rad u
- glagolska vremena, kulturno istorijske pripadnosti. parovima i
pridjevi, brojevi; spomenike u grupama uz
- zna da imenuje bližem okruženju. kombinovano
geografske korišćenje aktivnih
pojmove; i tradicionalnih
- umije da pravilno metoda u nastavi.
- upotrijebi stepene
poređenja pridjeva
185
Formativni ciljevi
kad se komentariše
priroda i njeno
očuvanje,
ekologija, odnos
prema prirodnim
resursima;
- uvježbava
upotrebu izjavnih
rečenica;
- opisne pridjeve.
- Uvježbava i - Opisuje prirodne
obogaćuje leksiku ljepote mjesta i - Frontalni,
na teme: kulturno - istorijske individualni, rad u
- Turistička ponuda spomenike u parovima i
Crne Gore: bližem okruženju. grupama uz
- seoski turizam; kombinovano
- primorje; korišćenje aktivnih
- planine; i tradicionalnih
- rijeke i jezera. metoda u nastavi.
- Uvježbava
upotrebu svih vrsta
rečenica.
- Upotrebljava - Raspituje se kod - Razvija
leksiku na teme: gosta o gradovima i međuetničku i
- gradovi Rusije običajima u Rusiji. vjersku toleranciju.
(Sankt Peterburg, - Koristi stručnu - Razvija pravilan
Moskva); terminologiju u odnos prema
- gradovi u Crnoj komunikaciji sa kulturi i običajima
Gori. gostima i drugih naroda.
- Uvježbava saradnicima.
upotrebu glagola
kretanja,
prisvojnih pridjeva.
- Ličnih i prisvojnih
zamjenica.

- A. V. Tekučev: Metodika ruskog jezika za srednje škole, Prosveta, Moskva, 1980.
- Dr V. Nikolić: Metodika nastave ruskog jezika, Zavod za udžbenike i nastavna
- R. F. Poljanac: Gramatika ruskog jezika, Školska knjiga, Zagreb, 1973.
- V. Nikolić: Fonetika i morfologija ruskog jezika, Zavod za udžbenike i nastavna
- T. F. Efremova, V. G. Kostomarov: Rječnik gramatičkih poteškoća ruskog jezika,
Ruski jezik, Moskva, 1993.
- A. N. Gvozdjev: Savremeni ruski književni jezik, Prosveta, Moskva, 1973.
- Dr R. Marojević: Gramatika ruskog jezika, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd i Novi Sad, 1989.
186

(gramatička pravilnost u upotrebi vremena, zamjenica, mjesta pridjeva itd.,


- Profesor ruskog jezika.

Znanja
Predmet Znanja
karta, karta pića
- Meni
ugostiteljstvu
187
Znanja
Predmet Znanja
- Uslužno osoblje
- Dnevni obroci
poslovanje
pisma
vrijednosti Rusije.
188
1.3.2. BONTON U UGOSTITELJSTVU
1. Naziv predmeta: BONTON U UGOSTITELJSTVU
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II
III
IV
Ukupno 72 72

- Upoznavanje sa značajem bontona u ugostiteljstvu.
- Upoznavanje sa pravilima lijepog ponašanja.
- Upoznavanje sa značajem i primjenom lijepog ponašanja na radnom mjestu, u
restoranu i na svečanom prijemu.
- Upoznavanje sa lijepim ponašanjem na putovanju.
- Razvijanje komunikacionih sposobnosti i vještina komunikacije i saradnje sa
poslovnim partnerima i između kolega.
189
4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i Socijalizaciski Preporuke za
Formativni ciljevi
- Poznaje značaj - Procjenjuje značaj - Razvija sposobnost
lijepog ponašanja u lijepog ponašanja. primjene lijepog
ugostiteljstvu. ponašanja.
Predstavljanje i upoznavanje
- Prepoznaje pravila - Demonstrira - Razvija pozitivnu - Gledanje filmova
pri predstavljanju, bontonska pravila orijentaciju prema na ovu temu.
upoznavanju i pri predstavljanju, profesiji. - Simulacija
pozdravljanju. upoznavanju i situacija.
pozdravljanju. - Igranje uloga.
- Analizira i opisuje - Prepoznaje pravila - Razvija kulturu - Gledanje filmova
ponašanje mladih u lijepog ponašanja življenja i na datu temu.
datim trenucima. mladih. ophođenja. - Ukazivanje na
dobre i loše
primjere iz
svakodnevnog
života.
- Diskusija.
- Opisuje pravila - Pravilno oslovljava - Razvija osjećaj - Simulacija
lijepog ponašanja u sagovornike. odgovornosti u situacija.
kontaktu sa kontaktu sa - Igranje uloga.
ljudima - kultura ljudima. - Diskusija.
govora.
Pravila ponašanja u školi i na radnom mjestu
- Definiše pravila - Na primjerima - Razvija pravilan - Ukazivanje na
ponašanja u školi i ukazuje na pravila odnos prema školi i dobre i loše
na radnom mjestu. lijepog ponašanja u na radnom mjestu. primjere iz škole i
školi i na radnom života.
mjestu.
Higijena i izbor garderobe
- Pojašnjava značaj - Na različitim - Razvija značaj - Prikazivanje
lične higijene i primjerima higijene za slajdova.
izbora garderobe u predlaže izbor zdravlje. - Analiza modnih
različitim garderobe. časopisa.
okolnostima. - Diskusija.
Pravila ponašanja u restoranu
- Definiše glavna - Demonstrira - Stiče navike lijepog - Simulacija
pravila lijepog pravilno ponašanje ponašanja. situacija.
ponašanja u u restoranu - Igranje uloga.
restoranu. prilikom ulaska u - Diskusija.
restoran, sijedanja - Rad u parovima ili
za sto, posluživanja manjim grupama.
za stolom, služenja
jela i pića,
konzumiranja
određenog jela,
držanja čaše u
ruci...
Pravila ponašanja na svečanim prijemima
- Upoznaje se sa - Demonstrira: - Razvija osjećaj - Gledanje filmova,
190
Informativni ciljevi i Socijalizaciski Preporuke za
Formativni ciljevi
pravilima bontona pravilo prijema odgovornosti za video zapisa na
na svečanim zvanica na lijepo ponašanje. zadatu temu.
prijemima. svečanom prijemu,
protokolarni
smještaj gostiju i
posluživanja.
Pravila ponašanja na putovanju
- Poznaje pravilo - Ukazuje na dobre i - Stiče navike lijepog
lijepog ponašanja loše primjere iz ponašanja.
na putovanju. svakodnevnog
života.
Pravila ponašanja u korespondenciji
- Navodi pravila - Primjenjuje pravila - Razvija - Simulacija
lijepog ponašanja pravilne prilagodljivost. situacija.
pri komunikacije - Igranje uloga.
korespondenciji. putem telefona.
- Razlikuje privatni i
poslovni razgovor i
dopisivanje.
Odabir poklona i prijem
- Navodi kriterijume - Poštuje pravila pri - Razvija - Simulacija
pri odabiru odabiru poklona u samopouzdanje i situacija.
poklona. datim situacijama. kreativnost. - Igranje uloga.
- Demonstrira
pravilno uručivanje
poklona (cvijeće,
knjige i dr.).
- Demonstrira pravila
pri prijemu poklona
u datim
situacijama.
Pozajmice
- Navodi kriterijume - Pravi razliku
pri traženju i između opravdanih
davanju pozajmica. i neopravdanih
zahtjeva za
pozajmicama.

- I. Jakovljević: Bonton, Zograf, Niš, 2005.
- R. Milićevic: Ugostiteljstvo, IMS Oktoih, Podgorica, 2005.
- M. Krastavčić: Usluživanje, Zavod za izdavanje udžbenika, Beograd, 2004.
- O. Bakić, M. Bakić: Osnovi turizma i ugostiteljstva, Beograd, 1999.

- LCD projektor, projektno platno i računar.

- Provjera znanja vrši se usmeno.
- Usmeno po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
191


- Diplomirani turizmolog;
- diplomirani psiholog;
- diplomirani pedagog;
- diplomirani sociolog;
- diplomirani kultorolog.

Znanja
Predmet Znanja
- Pravila ponašanja - Psihologija - Elementi socijalne
psihologije i psihologije
međuljudskih odnosa na radu
- Poslovna korespondencija - Poslovna komunikacija - Poslovna korespondencija
- Lična higijena - Higijena - Lična i radna higijena
- Ponašanje u restoranima, na - Restoraterstvo - Usluživanje u restoranima,

svečanim prijemima i u na svečanim prijemima i u
prevoznim sredstvima prevoznim sredstvima
- Ponašanje u restoranima, na - Praktična nastava - Usluživanje u restoranima,
svečanim prijemima i u na svečanim prijemima i u
prevoznim sredstvima prevoznim sredstvima
192
1.3.3. OSNOVE TURIZMA
1. Naziv predmeta: OSNOVE TURIZMA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 72 72
II
III
IV
Ukupno 72 72

- Sticanje i razumijevanje osnovnih znanja iz oblasti turizma, kao osnove za dalje
uspješno obrazovanje.
- Razvoj ljubavi prema sopstvenoj zemlji kao turističkoj destinaciji.
- Pozitivna orijentacija prema zanimanju, sa željom daljeg obrazovanja i sa ciljem
doprinosa razvoju turizma Crne Gore kao njene strateške orijentacije.
- Razvoj ekološke svijesti i potpuno razumijevnje značaja održivog razvoja turizma
za Crnu Goru.
- Razvijanje sposobnosti za timski rad, ali i za sopstveno preuzimanje odgovornosti.
- Razvijanje komunikativnosti, tolerantnosti i sposobnosti postizanja kompromisa
čime će, i sebi i drugima, aktivan život u građanskom demokratskom društvu
učiniti lakšim i ljepšim.
193
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Uvod u turizam
- Opisuje i pojašnjava - Razlikuje turističke - Razvija usmjerenost - Šematski prikaz
uslove za nastanak i potrebe. na razvoj. razvojnog puta
razvoj turizma. - Razumije uslove turizma.
nastanka turizma.
- Izrađuje šematski
prikaz razvojnog
puta turizma.
- Definiše pojam - Upoređuje i razlikuje - Razvija odgovornost - Video zapisi sa
rekreacije i pojmove turizam i prema sopstvenom različitim
obrazlaže „zašto rekreacija. zdravlju. rekreativnim
svaka rekreacija nije - Na različitim aktivnostima.
turizam“. primjerima pokazuje
potrebu za
rekreativnim
aktivnostima.
- Imenuje i definiše - Određuje osobine - Identifikuje se sa
potrošače u turizmu. turiste. turistom.
- Imenuje i definiše - Ocjenjuje kvalitet - Razvija proces - Video prezentacija
faktore turističke faktora turističke kompleksnog turističke ponude
ponude (atraktivne, ponude Crne Gore. razmišljanja i Crne Gore.
receptivne i slobode izražavanja. - Diskusija.
komunikativne).
- Razlikuje i definiše - Prikuplja i upoređuje - Stiče snalažljivost i - Korišćenje interneta.
pojmove turistički pokazatelje sposobnost
promet i turistička turističkog prometa i prikupljanja i analize
potrošnja. potrošnje i donosi podataka.
zaključke o kretanju
turista i razvoju
turizma.
Turizam kao privredna djelatnost
- Pojašnjava pojam - Analizira - Razvija - Šematski prikaz
turističkog tržišta. specifičnosti inicijativnost, specifičnosti
- Upoznaje i obrazlaže turističkog tržišta, sposobnost turizma.
sve specifičnosti identifikuje sopstvenog - Učenje po
turizma kao probleme i daje rasuđivanja i stanicama, npr. kod
privredne djelatnosti rješenja za njihovo donošenja sezonskog poslovanja
(heterogenost, prevazilaženje. zaključaka. turizma.
sezonski karakter - Diskusija.
poslovanja, - Korišćenje interneta.
karakteristike
turističke tražnje i
turističke ponude i
definiše karakter
rada).
194
Formativni ciljevi
- Pojašnjava i - Vrednuje turizam - Razvija spremnost za - Šematski prikaz
povezuje uticaj kao generatora sopstveni doprinos ekonomskih i
turizma na privredu i razvoja privrede. razvoju turzma. neekonomskih
društvo (ekonomski funkcija turizma.
uticaji - direktni, - Uočava značaj - Razvija tolerantnost, - Korišćenje interneta.
indirektni, stranog turiste za komunikativnost i
multiplikovani i privredu zemlje. spremnost na
ostali, i neekonomski kompromis prilikom
uticaji). rješavanja problema.
Turistički motivi
- Definiše pojam - Prepoznaje turističke - Razvija kreativnost. - Prepoznavanje
motiva i atraktivnih motive u cilju motiva i njihovih
atributa motiva. prilagođavanja atraktivnih atributa
- Navodi vrste motiva turističke ponude u mjestu življenja.
i načine njihove turističkoj tražnji. - Diskusija.
valorizacije.
Vrste i oblici savremenog turizma
- Definiše pojam - Određuje elemente - Razvija inicijativu, - Rad u grupama:
segmentacije i turističkog kreativnost i svaka grupa bi
određuje proizvoda koji sposobnost za timski kreirala turistički
kriterijume za kvalitetno rad. proizvod za jedan
segmentiranje zadovoljavaju segment turističke
turističke tražnje. potrebe pojedinih tražnje.
segmenata turističke - Diskusija.
tražnje.
- Pojašnjava pojmove - Vrednuje značaj - Pozitivna - Primjeri iz prakse.
„time sharinga“, prilagođavanja identifikacija sa - Diskusija.
„incentive turizma“, turističe ponude korisnicima usluga.
„senior citizens“ i turističkoj tražnji.
ostale posebne grupe
potrošača.
Osnove održivog razvoja turizma
- Pojašnjava pojmove - Opaža i kritikuje - Podstiče usmjerenost - Prikazivanje filmova
„trošiti“ i „proždi- razne oblike na razvoj ekološke sa pozitivnim i
rati“ prostor. devastacije prirodne svijesti. negativnim
- Definiše pojam sredine. primjerima uticaja
održivog razvoja - Na primjerima razvoja turizma na
turizma, njegova određuje raspoložive prostor.
načela i potencijale za - Diskusija.
pretpostavke. održivi razvoj
turizma u svom
mjestu (profil jakih i
slabih strana).
Organizacija turizma
- Objašnjava pojam - Zna organizacije - Pozitivna
destinacije, koje doprinose orijentacija prema
organizacione oblike, razvoju turizma, a zanimanju.
195
Formativni ciljevi
preduzetništvo i naročito kada se radi
kadrove u turizmu. o malim i srednjim
preduzećima.
Turistička propaganda
- Definiše pojam i - Umije napraviti - Razvija kreativnost. - Kreiranje
navodi vrste i propagandnu poruku. propagandnih poruka
sredstva turističke sa istaknutim
propagande. komparativnim
prednostima Crne
Gore.
- Diskusija.
Zakonska regulativa i planiranje turizma
- Upoznaje se sa - Poštuje propise - Razvija - Analiza zakonskih
zakonskim aktima iz osnovnih zakonskih prilagodljivost i akata iz oblasti
oblasti turizma. akata na polju samokontrolu. turizma.
turizma. - Diskusija.
- Upoznaje se sa - Zna šta je Master - Analiza Master plana
osnovnim plan. razvoja turizma u
postavkama Crnoj Gori.
planiranja i - Diskusija.
perspektivama
razvoja turizma.

- I. P. Županović: Osnove turizma i ugostiteljstva, Centar za stručno obrazovanje,
- Podgorica, 2008.
- O. Bakić, M. Nikolić: Osnove turizma i ugostiteljstva, Zavod za udžbenike i
- Dr K. Čačić: Ekonomika turizma, Zavod za udžbenike, Beograd, 2007.
- Master plan.
- Internet.


- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno:
- usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu,
- pismeno - test, po jedan u polugodištu.

196
- diplomirani ekonomista - turistički smjer;
- diplomirani ekonomista.

Znanja
Predmet Znanja
- Znanja iz Osnova turizma - Praktična nastava - Primjena stečenih znanja
- Turističko tržište (pojam i - Marketing u turizmu - Ponuda i tražnja na
specifičnosti) turističkom tržištu
- Turistički motivi - Motivi putovanja i trendovi
- Turistička propaganda prema potrošnji
- Promocija kao instrument
marketinga
197
1.3.4. HOTELSKO POSLOVANJE SA POSLOVNOM KOMUNIKACIJOM
1. Naziv predmeta: HOTELSKO POSLOVANJE SA POSLOVNOM KOMUNIKACIJOM
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I 36 36 72
II 36 36 72
III
IV
Ukupno 72 72 144

- Usvajanje teorijskih znanja i praktičnih vještina sa područja hotelijerskog
poslovanja.
- Osposobljavanje za rad u objektima za smještaj, recepcijama.
- Osposobljavanje za saradanju sa saradnicima i kolegama na poslu i poslovnim
partnerima u zemlji i inostranstvu.
- Razvijanje samoinicijativnosti, stvaralaštva, urednosti, tačnosti i tolerancije u
poslu.
- Razvijanje odgovornosti u radu.
- Razvijanje sposobnosti komuniciranja na maternjem i stranim jezicima.
- Razvijanje sposobnosti za rad sa novcem.
198
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Pojam i značaj hotelijerstva
- Razumije pojmovne
osnove
hotelijerstva.
- Upoznaje se sa - Prepoznaje značaj - Identifikacija sa
hotelijerstvom kao hotelijerstva u preduzećem.
komponentom okviru
ugostiteljskog ugostiteljstva.
poslovanja.
Ugostiteljski objekti za smještaj
- Zna ugostiteljske - Šematski prikazuje - Pozitivna - Prikazivanje
objekte za smještaj. objekte za smještaj. orijentacija prema slajdova sa
zanimanju. različitim vrstama
hotela.
- Obilazak hotelskih
kompleksa.
- Upoznaje značaj - Na primjerima, - Analiza podataka
hotelijerstva za ukazuje na značaj prikupljenih putem
razvoj turizma. hotelijerstva na interneta.
razvoj turizma.
- Definiše hotel i vrste - Uočava razlike
hotela. između različitih
vrsta hotela.
Kategorizacija
- Razumije pojam - Definiše razlike
kategorizacije među elementima
smještajnih kategorizacije.
objekata u svijetu i
kod nas.
- Nabraja osnovne i - Popunjava obrazac - Razvija navike - Vježbe:
izborne elemente za kategorizaciju. preciznog rada i kategorizacija nekog
kategorizacije. poslovanja. hotela, na osnovu
kategorizacionih
elemenata.
Organizacija rada u hotelu
- Zna organizacione - Pravi organizacionu - Posjeta hotelu.
elemente hotela. šemu hotela.
- Poznaje organizaciju - Uočava razlike u - Pozitivna - Prikazivanje
i tehniku poslovanja nadležnostima, orijentacija prema organizacionih
hotelskih službi. radnoj strukturi i zanimanju. struktura hotelskih
organizaciji poslova službi.
različitih hotelskih - Upoznavanje sa
službi. opisom poslova po
radnim mjestima.
- Diskusija.
199
Formativni ciljevi
Recepcijko poslovanje
- Opisuje način - Pravi organizacionu - Razvija - Posjeta recepcijskoj
poslovanja šemu rada komunikativnost, službi.
recepcijske službe. recepcijske službe. tolerantnost i
spremnost na
saradnju.
- Detaljno objašnjava - Potvrđuje - Razvije pravilan i Vježbe:
tehnologiju rada individualnu odgovoran odnos - Simulacija
recepcije. rezervaciju. prema imovini. konkretne situacije -
- Potvrđuje grupnu - Tačnost, rad na softveru za
rezervaciju. pouzdanost, hotelsko poslovanje
- Vodi knjigu efikasnost. (FIDELIO).
rezervacije. - Razvija prijatan
- Upisuje turistu u nastup u kontaktu sa
hotelski dnevnik. gostom.
- Otvara hotelski - Razvija sposobnost i
račun. kreativnost u
- Ispostavlja hotelski komunikaciji.
račun. - Razvija sposobnost
- Piše prijavu boravka profesionalnog
za domaćeg i ponašanja prema
stranog gosta. gostima.
- Vodi knjigu - Razvija odgovoran
zaboravljenih stvari. odnos kod
- Pravi kalkulaciju za poslovanja sa
smještaj grupe novcem, vrednosnim
gostiju. papirima i slično.
- Ugovara korišćenje
raznih hotelskih
usluga.
- Pruža informacije
gostima u vezi sa
boravkom u hotelu.
- Pruža informacije
gostima u vezi sa
okruženjem.
- Pruža informacije o
mogućnosti
korišćenja sefa.
- Sastavlja listu
dolazaka grupe
turista.
- Obavlja klasiranje
dokumentacije.
- Opisuje način - Organizuje doček i - Razvija snalažljivost - Vježbe:
organizacije dočeka prijem gostiju. u pribavljanju - Simulacija dočeka
gosta. - Dočekuje gosta na podataka o gostu. gosta.
recepciji. - Komunikativnost.
- Demonstrira način - Razvija
ophođenja prema organizatorske
200
Formativni ciljevi
VIP gostima u tri sposobnosti.
novoa. - Razvija sposobnost
- Organizuje doček za za timski rad i
goste na toleranciju.
saobraćajnim
terminalima.
- Organizuje službu
konsijerža u službi
dočeka gosta.
- Poznaje mjenjačke - Otkupljuje efektivnu - Tačnost, - Projektni rad.
poslove. valutu od turista pouzdanost, - Simulacija situacija
demonstrira način odgovornost. rada na mjenjačkim
mijenjanja poslovima.
putničkog čeka.
- Pravi trebovanje
mjenjačkih blokova
od Poslovne banke.
- Pravi rekapitulaciju
stranih sredstava
plaćanja.
201
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Recepcijko poslovanje
- Opisuje - Primijenjuje opciju - Razvija efikasnost, - Projektni rad.
odgovarajuće -room status, odgovornost, - Simulacija situacija
rezervacione prilikom prijema sposobnost za rada na poslovima
sisteme koji se gosta. saradnju, rezervacija.
koriste na recepciji. - Primijenjuje opciju snalažljivost i
-Check in, prilikom sistematičnost.
rezervacije
smještaja.
- Primijenjuje opciju
-Current status, za
dobijanje trenutnog
stanja zauzetih soba
u hotelu.
- Primijenjuje opciju
- Guest history, za
dobijanje
informacija o gostu.
- Razlikuje načine - Naplaćuje - Razvija efikasnost, - Simulacija situacija.
ispostavljanja pansionske usluge. odgovornost, - Igranje uloga.
hotelskih računa. - Ispostavlja račun za sposobnost za
vanpansionske saradnju,
usluge. snalažljivost i
- Ispostavlja račun za sistematičnost.
boravak gosta u
pansionskom hotelu.
- Ispostavlja račun za
boravak gosta u
tranzitnom hotelu.
- Poznaje način - Pravi obračun - Razvija efikasnost, - Simulacija situacija.
poslovanja telefonskih usluga i odgovornost, - Igranje uloga.
telefonske centrale ispostavlja račun za sposobnost za
u okviru recepcijske pružene usluge. saradnju,
službe. - Sastavlja listu snalažljivost i
buđenja gostiju. sistematičnost.
- Uspostavlja vezu
prema zahtjevima
sagovornika.
- Prima i evidentira
razne poruke za
goste.
Ostale službe u hotelu
- Poznaje rad ostalih - Sastavlja izvještaje - Timski rad, - Vježba:
službi u hotelu. za ostale službe u sposobnost za - Simulacija situacije.
hotelu. saradnju.
- Navodi način - Sastavlja izvještaj - Timski rad, - Simulacija situacije.
poslovanja službe na za domaćicu hotela. sposobnost za
spratovima i njenu saradnju.
202
Formativni ciljevi
povezanost sa
recepcijskom
službom.
- Objašnjava - Sastavlja izvještaj o - Simulacija situacije.
poslovanje službe broju doručaka.
ishrane.
- Definiše hladan bife,
banket, čajanku,
koktel party.
- Objašnjava sistem
poslovanja room
servisa.
- Poznaje tehnologiju - Sastavlja finansijski - Ispunjavanje radnih - Posjeta školskoj
procesa rada izvještaj. obaveza. kuhinji.
komercijalne službe - Sastavlja izvještaj o
i finansijsko dnevnom pazaru.
računovodstvene - Sastavlja izvještaj o
službe. dnevnoj evidenciji
gostiju.
- Sastavlja izvještaj
za MUP.
- Objašnjava značaj - Popunjava knjigu - Timski rad, - Simulacija situacije.
tehničke službe za kvarova. saradnja.
hotelsko poslovanje.
- Objašnjava način - Popunjava statistički - Simulacija situacije
komuniciranja pregled
recepcijske i
tehničke službe.
- Objašnjava
marketing službu i
njeno poslovanje u
okviru hotelskog
preduzeća.
- Poznaje način
sastavljanja
statističkih pregleda
i izvještaja za
odgovarajuće
hotelske službe.
Povezivanje agencija i hotela
- Poznaje načine - Razvija sposobnost - Simulacija situacije.
povezivanja za saradnju,
agencija sa zalaganje u radu.
hotelom.
- Poznaje ugovorne - Kompromis. - Simulacija situacija.
odnose između
agencija i hotela.
- Definiše ugovor o - Popunjava ugovor. - Kabinetska nastava.
203
Formativni ciljevi
zatraženoj i - objašnjava
potvrđenoj elemente ugovora.
rezervaciji.
- Definiše ugovor o - Popunjava ugovor. - Kabinetska nastava.
alotmanu. - Objašnjava
elemente ugovora.
- Poznaje korišćenje - Objašnjava gostu po - Simulacija situacija.
konvencija i uzansi uzansama postupak
u odnosima između naplate trećeg
agencija i kreveta.
hotelijera. - Objašnjava po
- Definiše uzanse uzansama naplatu
vezane za usluge dvokrevetne sobe za
smještaja. jednokrevetnu.

- Grupa autora: Hotelski i recepcijski poslovi, Trauner - Linc, Austrija, 2008.
- O. Bakić, J. Popesku, M. Nikolić, B. Zečević: Agencijsko i hotelijersko poslovanje
za I, II, III i IV razred ugostiteljsko - turističke škole, Zavod za udžbenike i
- M. Nikolić, M. Bakić, B. Kapor, Lj. Stojanović: Praktikum za agencijsko i
hotelijersko poslovanje za I i II razred ugostiteljsko – turističke škole, Zavod za
- M. Bakić, M. Nikolić, B. Stefanović: Praktikum za agencijsko i hotelijersko
poslovanje za III i IV razred ugostiteljsko turističke škole, Zavod za udžbenike i
- H. David, J. Ninemeir: Upravljanje hotelskim poslovanjem, Zagreb, 2005.

- Kabinet opremljen sa recepcijskim pultovima, kompjuteri, kasa i turistička
dokumentacija.

- Provjeravaju se i ocjenjuju usmeni odgovori i na vježbama.


- Diplomirani hotelijer;
- diplomirani turizmolog;
- diplomirani ekonimista - turistički smjer.
204
Znanja
Predmet Znanja
- Ugovor o alotmanu - Privredno pravo - Ugovori i angažovanje
hotelskih kapaciteta
- Pojmovne osnove - Osnove turizma - Hotelijerstvo
hotelijerstva
- Marketinška služba u hotelu - Marketing u turizmu - Pojam marketinga
- Prijem gosta - Psihologija - Tipovi gostiju
205
1.3.5. PRIVREDNO PRAVO
1. Naziv predmeta: PRIVREDNO PRAVO
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II 72 72
III
IV
Ukupno 72 72

- Upoznavanje sa pojmom i značajem privrednog prava.
- Upoznavanje sa pojmom i oblicima preduzeća.
- Upoznavanje sa vrstama finansijskih institucija.
- Upoznavanje sa vrstama i strukturama različitih ugovora.
- Razvijanje svijesti o preuzimanju odgovornosti i poštovanju odredbi ugovora.
206
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Pojam i značaj privrednog prava
- Upoznaje pojam i
značaj privrednog
prava.
Subjekti privrednog prava
- Definiše subjekte - Razlikuje subjekte - Razvija svijest o
privrednog prava. privrednog prava. nadležnosti na
radnom mjestu.
Pojam i oblici preduzeća
- Poznaje pojam i - Razlikuje oblike
oblike preduzeća. preduzeća.
- Nabraja organe - Analiza - Razvija - Izrada organizacione
preduzeća. organizacionih organizatorske šeme različitih
struktura različitih sposobnosti. preduzeća.
preduzeća. - Diskusija.
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje opšte - Identifikuje se sa
opšte akte akte preduzeća. preduzećem.
preduzeća.
- Poznaje načine - Ispunjava - Preuzima - Simulacija
prestanka rada dokumentaciju odgovornost prema prikupljanja i
preduzeća. potrebnu za sebi i drugima. ispunjavanja
prestanak rada dokumenta za
preduzeća. prestanak rada
preduzeća.
Banke i druge finansijske organizacije
- Poznaje funkciju - Razlikuje nadležnosti - Razvija pozitivan
banke i prepoznaje finansijskih odnos prema
druge finansijske organizacija. sredstvima.
organizacije.
- Poznaje funkciju - Uočava razlike u - Razvija
banke i prepoznaje nadležnostima samopouzdanje.
druge finansijske banaka i drugih
organizacije. finansijskih
organizacija.
- Upoznaje se sa - Sastavlja ugovor o - Razvija precizost u
ugovorom o kreditu, kreditu, depozitu i izražavanju i
o depozitu, ugovor o sefu. odgovornost.
ugovorom o sefu.
- Definiše akreditiv. - Sastavlja akreditiv.
- Razlikuje poslove - Razlikuje poslove - Razvija
unutrašnjeg prometa unutrašnjeg prometa preduzetnički duh.
i devizne poslove. i devizne poslove.
- Prepoznaje hartije - Barata hartijama od - Razvija odgovornost
od vrijednosti vrijednosti. u vezi sa izdavanjem
207
Formativni ciljevi
(pojam i vrste): - Ispunjava: hartija od
- mjenica; - mjenicu; vrijednosti.
- ček; - ček;
- konosman; - konosman;
- lista za skladištenje; - listu za skladištenje;
- akcija (dionica); - akcije (dionice);
- obveznica. - obveznicu.
Obligacioni odnosi
- Upoznaje i razlikuje - Vrši zaključivanje - Razvija svjest o - Simulacija situacija.
ugovore privrednog ugovora (ponuda i preuzimanju
prava (pojam i prihvat ponude). odgovornosti i
osobenosti). - Na konkretnom poštovanju odredbi
- Upoznaje ugovor o primjeru, ugovora.
prodaji (pojam i primjenjuje obaveze
bitni elementi prodavca i kupca.
ugovora). - Predviđa posljedice
neispunjenja
ugovora.
- Upoznaje ugovor o - Na konkretnom - Razvija osjećaj za - Simulacija situacija.
posredovanju (pojam primjeru određuje pravdu.
i značaj). prava i obaveze
stranaka.
- Upoznaje ugovor o - Na konkretnom - Razvija preciznost, - Rad u parovima ili
špediciji (pojam i primjeru određuje radnu odgovornost, grupama.
vrste špedicije). prava i obaveze komunikativnost i - Simulacija situacija.
pošiljaoca, dosljednost.
prevoznika i
primaoca.
- Upoznaje se sa - Na konkretnom - Razvija preciznost, - Rad u parovima ili
ugovorom o primjeru određuje radnu odgovornost, grupama.
prijevozu robe i prava i obaveze komunikativnost i - Simulacija situacija.
putnika (pojam i ugovornih strana. dosljednost.
značaj).
- Detaljnije upoznaje - Sastavlja ugovor o - Razvija preciznost, - Rad u parovima ili
ugovor o alotmanu. radnu odgovornost, grupama.
angažovanju komunikativnost i - Simulacija situacija.
ugostiteljskih dosljednost.
kapaciteta (ugovor o
alotmanu).
- Poznaje i zna
utemeljiti obaveze
turističke agencije i
obaveze ugostitelja.
- Upoznaje ugovor o - Zaključuje ugovor i - Razvija preciznost, - Rad u parovima ili
osiguranju (pojam i polisu osiguranja, radnu odgovornost, grupama.
značaj). ispunjava komunikativnost i - Simulacija situacija.
- Detaljnije upoznaje odgovarajuće dosljednost.
osiguranje imovine i formulare.
208
Formativni ciljevi
osiguranje lica. - Definiše obaveze
stranaka.
- Obrazlaže - Razvija svijest o
odgovornost (pojam i posljedicama
vrste odgovornosti) i neodgovornog
razumije posebne postupanja.
vrste odgovornosti:
odgovornost za
privredne prestupe,
odgovornost za
prekršaje, privatno -
pravna odgovornost
ugostitelja,
odgovornost radnika.

- Doc. dr M. Vukčević, mr M. Dokić: Poslovno pravo - skripta, Fakultet za turizam,
hotelijerstvo i trgovinu, Bar, 2006.
- I. Jankovec, D. Krivokapić: Privredno pravo (priručnik za polaganje pravosudnog
ispita), Privredni savjetnik, Beograd, 2003.
- L. Lajović: Posebne uzanse u turizmu Crne Gore, CID, Podgorica, 2004.
- Primjeri ugovora.
- Primjeri hartija od vrijednosti.
- Odgovarajući propisi.

- Biblioteka, računar i episkop.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika:

- Provjeravaju se i ocjenjuju usmeni odgovori.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- Diplomirani pravnik.
209
Znanja
Predmet Znanja
- Pojam i oblici preduzeća - Poslovna ekonomija - Pojam i zadatak preduzeća
- Pojam i vrste hartija od - Poslovna ekonomija - Pojam hartija od vrijednosti
vrijednosti
- Pojam i oblici preduzeća - Poslovna ekonomija - Pojam, vrste i organizacija
privrednih društava
- Obligacioni odnosi - Osnove turizma - Zakonska regulativa
210
1.3.6. EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE
1. Naziv predmeta: EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II 72 72
III
IV
Ukupno 72 72

- Upoznavanje sa osnovama ekologije.
- Upoznavanje osnova i značaja zaštite životne sredine.
- Uočavanje međusobne povezanosti žive i nežive prirode.
- Upoznavanje različitih izvora zagađivanja životne sredine.
- Upoznavanje sa problemom prenaseljenosti planete Zemlje.
- Razumijevanje uloge koju čovjek ima pri zagađivanju životne sredine.
- Upoznavanje sa načinima rješavanja problema zaštite životne sredine.
211
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Osnovni pojmovi u ekologiji
- Definiše pojmove: - Ukazuje na - Uviđa značaj Terenski rad:
ekologija, životna međusobnu ekologije u - Posmatranje
sredina, ekološki zavisnost žive i svakodnevnom različitih staništa i
faktori. nežive prirode. životu. zajednica.
- Određuje elemente
životne sredine.
- Objašnjava, na
konkretnim
primjerima,
osobine biotopa i
biocenoze.
Ekologija populacije
- Definiše pojmove: - Uočava osnovne - Uviđa odnose u
populacija i karakteristike okviru određene
ekološka populacije. populacije
ravnoteža. - Obrazlaže pojam pronalazeći
- Poznaje faktore opterećenosti analogiju sa
koji određuju populacije. ljudskom
strukturu - Objašnjava pojam populacijom.
populacije. ekološke ravnoteže
i obrazlaže na
primjeru
međusobnu
zavisnost činilaca
sredine.
Kruženje materija i transformisanje energije u prirodi
- Definiše pojmove: - Analizira na - Shvata stalnost i
producent organske primjeru zakonitost procesa.
materije, potrošač kompleksnost
organske materije, odnosa u ishrani.
reducent organske - Šematski prikazuje
materije. kruženje materije i
- Definiše lanac proticanje energije
ishrane. u ekosistemu.
- Obrazlaže odnose
među članovima
lanca ishrane na
primjeru
energetske
piramide.
- Predstavlja
ilustracijom
kruženje materije i
proticanje energije
na odabranom
primjeru lanca
ishrane.
212
Formativni ciljevi
Ekosistem
- Poznaje kopnene, - Određuje - Razvija svijest o
vodene i zajedničke i glavne značaju očuvanja
antropogene razlike između prirodnih
ekosisteme. ekosistema. ekosistema.
- Definiše sukcesije u - Zaključuje o
ekosistemu. raznovrsnosti
ekosistema kod nas
u odnosu na
geografski položaj i
klimatske
karakteristike.
- Predviđa posljedice
ljudske aktivnosti u
životnoj sredini.
Zagađivanje vazduha
- Poznaje načine - Određuje uzroke - Razvija sposobnost - Film o zagađivanju
zagađivanja zagađivanja sagledavanja i vazduha.
vazduha i otrovne vazduha. rješavanja
materije u - Objašnjava problema.
vazduhu. posljedice
- Poznaje uticaj previsokih
otrovnih materija koncentracija
na živa bića (kisele otrovnih materija u
kiše, ozonske rupe, vazduhu na
efekat staklene ekosistem.
bašte). - Ocjenjuje značaj
stalne kontrole
kontaminiranosti
vazduha.
- Predlaže načine
čišćenja otrovnih
materija (uređaji
za prečišćavanje,
industrijski filteri,
automobilski
katalizatori).
Zagađivanje voda - mora i slatke vode
- Definiše izvore i - Određuje glavne - Razvija sposobnost - Prikazivanje video
oblike zagađivanja izvore zagađivanja sagledavanja i zapisa sa
vode. vode i objašnjava rješavanja posljedicama
posljedice. ekoloških zagađivanja voda.
- Objašnjava metode problema. - Diskusija.
prečišćavanja.
- Objašnjava na koje
načine
prehrambena
industrija zagađuje
okolinu.
213
Formativni ciljevi
Zagađivanja zemljišta
- Poznaje izvore i - Ukazuju na - Razvija sposobnost - Prikazivanje video
oblike zagađivanja posljedice sagledavanja i zapisa sa
zemljišta. savremene rješavanja posljedicama
intenzivne ekoloških zagađivanja
poljoprivredne problema. zemljišta.
proizvodnje. - Diskusija.
- Objašnjava
problem
prenaseljenosti
zemlje.
Nuklearna energija
- Definiše izvore i - Objašnjava - Shvata važnost
oblike problem čuvanja zdrave i
radioaktivnog radioaktivnog čiste životne
zagađenja. zračenja i njegove sredine.
dalekosežne
posljedice.
- Uočava problem
nekontrolisanog
skladištenja
radioaktivnog
otpada i
neodgovornog
korišćenja
nuklearnog oružja.
Ugrožene biljne i životinjske vrste
- Poznaje glavne - Određuje značaj - Podržava aktivnosti - Seminarski rad na
uzroke izumiranja šuma i razlog čovjeka kojima se temu zaštite
šuma i istrebljenja njihovog potpomažu procesi ugroženih biljnih i
nekih životinjskih izumiranja. obnavaljanja životinjskih vrsta.
vrsta. - Ukazuje na značaj ugroženih ili - Prezentacije
pošumljavanja narušenih radova i diskusija.
terena koji su ekosistema.
podložni eroziji.
- Pronalazi
najugroženije
ekosisteme i grupe
u Crnoj Gori i
svijetu.
- Predlaže moguće
mjere za zaštitu
prirodnog nasljeđa,
na konkretnom
primjeru.
Mjere za zaštitu životne sredine
- Poznaje značaj - Određuje načine - Razvija svijest o
štednje energije i planske upotrebe značaju zaštite
vode u prirodnih izvora. životne sredine za
domaćinstvu i - Objašnjava značaj buduće generacije.
industriji. pravilnog odnosa
214
Formativni ciljevi
- Poznaje prema pitkoj vodi.
alternativne - Objašnjava značaj
energetske izvore. traženja i
korišćenja novih
ekoloških izvora
energije.
- Ocjenjuje značaj
globalizacije
nadzora dešavanja
u životnoj sredini.
- Primjenjuje
propise kojima se
određuju norme
čuvanja zaštićenih
objekata prirode,
ugroženih,
endemskih biljnih i
životinjskih vrsta.

- M. Jablanović, D. Rožaja: Zaštita i zagađivanje životne sredine, Zavod za
- I. Savić, V. Terzija: Ekologija i zaštita životne sredine, Zavod za udžbenike i

- Dijaprojektor, slajdovi, grafoskop, TV prijemnik, video rikorder, video kasete.

- U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi i usmeni
odgovori učenika.
- Učenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda.

- Pozitivna ocjena na kraju godine.

- Diplomirani biolog.

Povezanost sa predmetom
Znanja
Predmet Znanja
- Ekosistem - Turistička geografija - Elementi turističke
- Zagađenje vazduha, vode, valorizacije prirodnih
zemljišta vrijednosti
215
1.3.7. TURISTIČKA GEOGRAFIJA
1. Naziv predmeta: TURISTIČKA GEOGRAFIJA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II 72 72
III 72 72
IV
Ukupno 144 144

- Upoznavanje sa turističkim vrijednostima i njihovim uticajem na uspješnost
turističke privrede.
- Sistematsko upoznavanje turistički afirmisanih regija i prenos stranih iskustava na
promociju i organizaciju nacionalnog turizma.
- Usvajanje znanja i razvoj sposobnosti za kvalitetan rad na recepciji i u agenciji.
- Osposobljenost za promociju nacionalnog turizma.
- Razvijanje sposobnosti za komunikaciju sa gostima.
216
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
Uvod
- Upoznaje vezu
turističke geografije
sa drugim naukama.
Turistička kretanja
- Razumije elemente i - Samostalno - Stiče pozitivnu
faktore turističkog razrađuju orijentaciju prema
kretanja. rekreativne i zanimanju.
kulturne, prostorne i
funkcionalne
elemente.
Turističke vrijednosti
- Upoznaje turističke - Ocjenjuju vrijednost - Razvija sposobnosti - Prikazivanje filmova
vrijednosti: i atraktivnost realnog i slajdova o raznim
morfološke, turističkih procjenjivanja veze lokalitetima i
vrijednosti mora i destinacija s između prirodnih i njihovim turističkim
voda na kopnu, obzirom na prirodne antropogenih vrijednostima.
biogeografske, i antropogene vrijednosti i stepena
pejzaže, ambijente turističke njihove stvarne
(prirodni i vrijednosti. valorizacije.
antropogeni),
manifestacije
umjetničke i etno -
socijalne.
Saobraćaj u turizmu
- Razumije značaj - Na primjerima
saobraćaja u uočava razlike u
turizmu. načinu putovanja
turista, nekada i
sada.
- Upoznaje uticaj - Razvija kreativnost. - Projektni i
kulturnog nivoa seminarski rad.
stanovništva na
turizam.
Oblici turističkih kretanja
- Navodi i pojašnjava - Sintetizira faktore - Razvija pozitivan
oblike turističkih razvoja turizma. stav prema drugim
kretanja s obzirom - Samostalno narodima i njihovim
na potrebe turista. obrađuje kulturama i etno -
specifičnosti socijalnim
zdravstvenog, specifičnostima.
kulturnog, sportskog
turizma i dr.
Turistički pravci
- Upoznaje pravce - Analizira
217
Formativni ciljevi
turističkih kretanja tradicionalne i
u Evropi. savremene pravce
kretanja u Evropi.
Turističke regije svijeta
- Opisati prirodne i - Samostalno traži i - Upotreba stručne
antropogene dopunjava literature i drugih
vrijednosti informacije o svim pisanih izvora,
turističkih regija: vidovima turizma u interneta i drugih
- Špansko pojedinoj regiji elektronskih medija,
sredozemlje; (rekreativni, prospekata.
- Azurna obala; sportski, kulturni, - Projektni rad i
- Italijansko gradski). seminarski rad.
sredozemlje i - Izrađuje prospekte
Jadranska obala; ponude i potražnje.
- Primorje Crnog
mora;
- Francusko i
Portugalsko
Atlantsko primorje;
- Metropole evropskog
turizma;
- Metropole
mediteranskog
turizma;
- Kontinentalne
metropole turizma;
- Kalifornija i Florida;
- Turistički afirmisane
ostrvske grupe;
- Planinski turizam i
alpinizam (Alpe,
Himalaje);
- Turističke
metropole izvan
Evrope (Njujork,
Rio, Peking);
- Turistički afirmisana
jezera (Velika
američka jezera i
Bajkalsko jezero);
- Regije banjskog
turizma u Evropi;
218
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Turističko - geografski položaj Crne Gore
- Opisuje turističko- - Pokazuje na mapi - Razvija osjećaj - Iscrtati mapu Crne
geografski položaj položaj CG u državne Gore sa
Crne Gore. okviru pripadnosti i naglašenim
- Geografski položaj koordonatnog svijesti o značaju akcentom u
- koordinatni sistema. međunarodnog odnosu na glavne
sistem. - Nabraja granične povezivanja i turističke pravce i
- Karakteristike prelaze sa saradnje. graničnim
granica i graničnih susjednim prelazima (nijema
prelaza. zemljama, opisuje karta).
- Turistički položaj strukturu graničnih
(prema glavnim prelaza.
turističkim - Uočava i obrazlaže
pravcima, prednosti i
disperzivnnim nedostatke
centrima i otvorenosti
konkurentskim granica za protok
zemljama). robe i ljudi u
- Funkcionalni funkciji turistiške
polažaj ponude CG.
(polivalentnost - Definiše položaj
položaja, CG u odnosu na
kontaktnost, glavne turističke
tranzitnost). pravce uočavajući
prednosti i
nedostatke u
odnosu na
konkurentske
zemlje prema
disperzivnim
centrima.
- Vrši komparativnu
analizu sa
konkuretnim
zemljama po
osnovu
polivalnetnosti,
kontaktnosti i
tranzitnosti i
definiše prednosti
i nedostake u
odnosu na njih.
Prirodne turističke vrijednosti
Jadransko more
- Opisuje - Sagledavajući - Razvija pravilan - Prikazivanje video
karakteristike morfološke odnos prema zapisa i slika.
Jadranskog mora: karakteristike okruženju - - Diskusija.
- geomorfološke obale i podmorja, životnoj sredini.
karakteristike; fizičko - hemijske i - Razvija ekološku
- hidrografske biološke osobine svijest.
219
Formativni ciljevi
karakteristike; vode, definiše
- temperatura vode; stepen valorizacije
- salanitet; u turističke svrhe.
- boja i providnost;
- kretanje vode;
- klimatske
karakteristike;
- temperatura
vazduha;
- relativna vlažnost
vazduha;
- oblačnost i
insolacija;
- padavine i vjetar;
- flora i fauna.
Planine kao prirodne turističke vrijednosti
- Navodi kriterijume - Procjenjuje - Stvara pravilan - Prikazivanje video
turističke prirodne turističke odnos prema zapisa i slika.
valorizacije potencijale okruženju - - Diskusija.
planina. planina na osnovu životnoj sredini.
- Ocjena kriterijuma o - Razvija ekološku
morfoloških turističkoj svijest.
karakteristika valorizaciji i vrši
planina u funkciji njihovu
turizma. funkcionalnu
- Visokoplaninski podjelu.
pojas, površi.
- Riječne doline.
- Podzemni kraški
oblici.
- Klimatske
karakteristike
planina u funkciji
turističkih
kretanja
(temperatura
vazduha, relativna
vlažnost vazduha,
oblačnost i
insolacija,
padavine i vjetar).
- Funkcionalna
podjela planina
(izletničko -
rekreativne,
sportsko -
manifestacione,
kulturno -
manifestacione,
planine nacionalni
parkovi,
220
Formativni ciljevi
zdravstveno -
liječilišne planine,
planine lovišta,
planine
sekundarna
boravišta...).
- Planine samostalne
turističke
vrijednosti:
- Durmitor;
- Bjelasica;
- Prokletije;
- Lovćen.
- Planine
komplementarne
turističke
vrijednosti:
- Orjen;
- Rumija;
- Komovi;
- Sinjajevina;
- Ljubišnja;
- Volujak;
- Visitor.
Jezera
- Jezera samostalne - Procjenjuje - Stvara pravilan - Prikazivanje video
vrijednosti: potencijale jezera okruženju - - Diskusija.
- Skadarsko jezero; na osnovu životnoj sredini.
- Pivsko jezero; kriterijuma o - Razvija ekološku
- Plavsko jezero; turističkoj svijest.
- Biogradsko jezero; valorizaciji i vrši
- Crno jezero. njihovu
- Jezera funkcionalnu
komplementarne podjelu.
turističke
vrijednosti:
- jezera na
- Durmitoru;
- Volujaku;
- Sinjajevini;
- Bjelasici;
- Lukavici;
- Visitoru;
- Prokletijama...
Rijeke
- Rijeke samostalne - Procjenjuje - Stvara pravilan - Prikazivanje video
vrijednosti: potencijale rijeka okruženju - - Diskusija.
- Tara; na osnovu životnoj sredini.
- Piva; kriterijuma o - Razvija ekološku
221
Formativni ciljevi
- Morača; turističkoj svijest.
- Lim... valorizaciji i vrši
- Rijeke njihovu
komplementarne funkcionalnu
turističke podjelu.
vrijednosti:
- Zeta;
- Ćehotina;
- Ibar;
- Bojana;
- Cijevna i još nekI
vodotoci.
Termomineralni i drugi izvori
- Nabraja vrste - Analizira strukturu
termomineralnih temomineralnih
izvora i pojašnjava izvora u Crnoj Gori
mogućnosti i vrednuje
njihove mogućosti njihove
valorizacije u valorizacije.
turističke svrhe.
Nacionali parkovi u Crnoj Gori
- Biogradska gora. - Komparativnom - Razvija ekološku - Obilazak
- Lovćen. analizom definiše svijest i potrebu za nacionalnih
- Skadarsko jezero. pogodnosti za očuvanjem parkova.
- Durmitor. razvoj različitih visokokvalitetnih - Predavanja od
oblika turizma u prirodnih prestavnika
određenim vrijednosti. nacionalnih
nacionalnim parkova.
parkovima u CG.
Antropogene turističke vrijednosti
Arheološke turističke vrijednosti
- Vrijednosti iz - Uočava razliku - Razvija osjećaj - Gledanje video
starog kamenog arheoloških nacionalne zapisa o
doba. vrijednosti iz pripadnosti, arheološkim
- Vrijednosti iz različitih perioda. međuljudske, lokalitetima u
srednjeg kamenog - Vrši komparativnu vjerske i kulturne Crnoj Gori i
doba. analizu turističkih tolerancije. spomeničkim
- Vrijednosti iz regija u Crnoj Gori vrijednostima.
mlađeg kamenog na osnovu
doba. arheoloških
- Vrijednosti iz nalazišta.
bronzanog doba.
- Vrijednosti iz
gvozdenog doba.
Spomeničke vrijednosti
- Antički i - Uočava razliku
ranovizantijski spomeničkih
spomenici. vrijednosti iz
- Srednjevjekovni različitih perioda.
spomenici. - Vrši komparativnu
- Srednjevjekovni analizu turističkih
222
Formativni ciljevi
gradovi. regija u Crnoj Gori
- Spomenici iz 18. i na osnovu broja i
19. vijeka. značaja
- Spomenici spomeničkih
oslobodilačkih vrijednosti.
ratova.
- Umjetničke i - Razlikuje - Posjeta muzejima.
etnografske umjetniče i - Prikazivanje
turističke etnografske slajdova.
vrijednosti. vrijednosti.
- Vrednuje značaj
umjetničkih i
etnografskih
vrijednosti za
turističku ponudu.
Gradska naselja kao turističke vrijednosti
- Glavni grad i - Komparativnom - Razvija - Predavanja
prijestonica. analizom definiše organizacione službenika iz
- Gradovi - turistički različite uslove za sposobnosti i lokalnih
centri. razvoj turističke portebu za timskim samopurava ili
- Gradovi na ponude gradova u radom. turističkih
važnijim Crnoj Gori. organizacija na
saobraćajnicama. temu potencijala i
mogućnosti razvoja
turističke ponude u
crnogorskim
gradovima.
- Obilazak Cetinja.
Objekti svjetske baštine
- Kotor sa okolinom. - Definiše različite - Usvaja pravilan - Posjeta Kotoru -
- Durmitor sa periode bitne za odnos prema starom gradu.
kanjonom rijeke razvoj Kotora sa istorijskim - Obilazak dijela
Tare. osvrtom na vrijednostima. Nacionalnog parka
mogućnost Durmitor i rijeke
turističke Tare uz
valorizacije. angažovanje
- Na lošim vodičkih službi.
primjerima ističe
potrebu za
očuvanjem
prirodnih resursa
od svjetskog
značaja (Perast).
Materijalna osnova turizma
- Saobraćajnice i - Predlaže prioritete - Razvija - Seminarski rad na
saobraćajna u razvoju konstruktivan temu
sredstva. materijalne osnove pristup „Unapređenje
- Receptivni za razvoj turizma u problematici. materijalne osnove
kapaciteti. Crnoj Gori. - Unapređuje za razvoj turizma u
- Ostali kapaciteti. stvaralački duh. Crnoj Gori“.
223
Formativni ciljevi
Promet turista
- Promet domaćih - Uočava trendove - Podstiče turistički - Analiza podataka iz
turista. kretanja turista u duh. Statističkog
- Promet stranih određenom periodu godišnjaka CG
turista. na osnovu analize vezanih za turizam.
statističkih.
podataka
Važniji oblici turizma
Regionali aspekt turizma Crne Gore
- Pojam turističko- - Sagledava - Predavanje
geografske regije i mogućnost službenika iz
podjela ujednačenog Turističke
(crnogorsko regionalnog razvoja organizacije Crne
primorje, središnja Crne Gore u odnosu Gore ili
Crna Gora i na turističke Ministarstva
sjeverna Crna potencijale i turizma.
Gora). mogućnosti
- Unutrašnja unapređenja
struktura regija regionalne
(turistički saradnje u oblasti
lokaliteti, turistički turizma.
centri i mjesta,
turističko -
geografske zone,
turističko -
geografska
područja i
turističko -
geografske
regije...).
- Perspektive razvoja - Sagledavajući - Analiza Master
turizma u Crnoj ograničavajuće plana za razvoj
Gori. (prostor, turizma do 2020.
infrastruktura, godine u CG.
finasije...) i
razvojne faktore
(prirodni i
antropogeni),
definiše
mogućnosti razvoja
turizma u Crnoj
Gori.

- Z. Bešić: Karstni kanjoni na teritoriji Crne Gore i njihove prirodne ljepote,
Glasnik Republičkog zavoda za zaštitu prirode – Prirodnjačkog muzeja, br. 4,
Titograd, 1971.
- M. Brajović: Durmitor i Tara – svjetska prirodna baština, Stručna knjiga, Beograd,
1987.
- M. Burić: Geografsko istorijski atlas, Institut za geografiju, Nikšić 2003.
224
- M. Vasović: Geografske odlike Crne Gore, monografija – Crna Gora, Književne
novine, Beograd, 1976.
- O. Vizi: Životinjski svijet Crne Gore, Zbornik radova sa naučnog skupa Crna Gora,
ekološka država, Podgorica, 1993.
- Grupa autora: Geografija Crne Gore – faktori prerazmještaja stanovništva,
Univerzitetska riječ, Nikšić, 1991.
- Z. Ivanović: Prirodni resursi kao značajan faktor ekonomske stabilizacije u Crnoj
Gori, Godišnjak Ekonomskog fakulteta, br. 8, Titograd, 1985.
- Ž. Jovičić: Turistička geografija, Naučna knjiga, Beograd, 1989.
- S. Kasalica: Klima Durmitora i njen značaj za turizam, Zbornik radova profesora i
saradnika Pedagoške akademije u Nikšiću, br. 5 – 6, Nikšić, 1975.
- S. Kasalica: Sjeverna Crna Gora, turističko – geografska studija, NIO
Univerzitetska riječ, Nikšić, 1988.
- B. Milojević: Doline Tare, Pive i Morače - geografska promatranja, Naučno.
- S. Nikolić: Priroda i turizam Crne Gore - ekološka pitanja zaštite i razvoja,
Republički zavod za zaštitu prirode, Podgorica, 2000.
- B. Radojičić: Geografija Crne Gore - prirodna osnova, Unireks, Nikšić, 1996.
- S. Stanković: Planinska jezera Crne Gore, Limnološka monografija, Srpsko
geografsko društvo, Beograd, 1998.
- B. Stanišić, M. Vujošević: Turistička geografija, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva Beograd i Zavod za izdavanje udžbenika Novi Sad, Beograd - Novi Sad,
1989.

- Turistički prospekti i karte, video sredstva (dijaprojektor), računar za upotrebu
interneta i video kamera.

- Provjera znanja vrši se usmenim putem i kroz seminarske radove:
- usmeno, najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu,
- seminarski radovi, u skladu sa programom.


- Profesor geografije;
- diplomirani geograf;
- diplomirani geograf – turizmolog.

Znanja
Predmet Znanja
- Ekosistem - Ekiologija i zaštita životne - Elementi turističke
- Zagađenje vazduha, vode, sredine valorizacije prirodnih
zemljišta vrijednosti
- Prirodne i antropogene - Strani jezik II i III - Predstavljanje prirodnih i
tursitičke vrijednosti Crne antropogenih tursitičkih
Gore vrijednosti Crne Gore
225
1.3.8. POSLOVNA EKONOMIJA
1. Naziv predmeta: POSLOVNA EKONOMIJA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III 72 72
IV
Ukupno 72 72

- Sticanje znanja o osnovnim ekonomskim pojmovima i odnosima sa ciljem
formiranja odnosa prema zdravoj privredi zemlje.
- Razvijanje radoznalosti, samostalnosti i kreativnosti poslovanja vlastitog
- Sticanje radnih navika, marljivosti, odgovornosti i motivisanosti.
- Razvoj fer-pleja i timskog rada.
- Razvijanje želje za osavremenjavanjem uslova i uspješnog poslovanja privrednog
društva u svojoj zemlji.
- Razvijanje kulture dijaloga sa poslovnim partnerima iz zemlje i inostranstva.
- Pozitivna orijentacija prema odabranom zanimanju, sa ciljem njegovanja želje za
daljim usavršavanjem kako bi, sebi i drugima, stvorio bolje uslove za život i rad u
svojoj zemlji.
226
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Ekonomika i organizacija privrednog društva kao naučna disciplina
- Definiše i pojašnjava - Analizira predmet i - Razvija spremnost za - Pregled disciplina
poslovnu ekonomiju. ciljeve izučavanja saradnju i poslovne ekonomije.
poslovne ekonomije. toleranciju.
- Definiše pojam i - Interpretira osnovne - Razvija osjećaj - Ilustracija osnovnih
nosioce i složene nosioce značaja odnosa odnosa između
privređivanja. privređivanja. čovjek - privreda – proizvodnih i
država. potrošnih nosilaca
privređivanja.
Oblici obavljanja privrednih djelatnosti
- Opisuje i pojašnjava - Analizira i uočava - Diskusija.
nastanak i razvoj razlike u istorijskim - Pretraživanje
privrednog drustva. uslovima nastanka primjera na
privrednog društva, internetu.
kao i značaj
zadovoljavanja
potreba.
- Navodi - Razumije pojam - Prikaz (šematski)
karakteristike, privrednog pravnog elemenata i
definiše zadatke i lica. zadataka privrednog
elemente privrednog - Definiše elemente društva.
društva. privrednog društva i
njihov uticaj na
privredni rast i
tehnološki razvoj.
- Opisuje vrste i oblike - Izrađuje šematski - Stiče socijalnu - Službeni list Crne
privrednog društva, prikaz prema sigurnost. Gore, 2005. god.
način njihovog vrstama i oblicima
osnivanja i prestanka privrednog društva. - Identifikuje se sa - Zakon o privrednom
rada. - Razlikuje društva preduzetnikom. društvu.
lica i društva
kapitala. - Diskusija.
- Pojašnjava
preduzetnika u
zemlji i inostranstvu.
Sredstva i izvori sredstava
- Definiše pojam i - Određuje - Razumije značaj - Prezentacija
navodi pojedine karakteristike i tehničko – imovine konkretnog
vrste sredstava razlikuje sredstva tehnoloških privrednog društva iz
(osnovna, obrtna i prema različitim dostignuća. područja turizma i
ostale vrste kriterijumima. hotelijerstva.
sredstava). - Utvrđuje
amortizaciju
osnovnih sredstava.
- Prikazuje kružno
kretanje obrtnih
227
Formativni ciljevi
sredstava.
- Definiše i pojašnjava - Analizira strukturu - Prezentacija
vlastite i tuđe izvore izvora sredstava, propagandnog
sredstava. odnosno učešće materijala za
pojedinih vrsta odobravanje kredita
izvora u ukupnim za mala i srednja
izvorima. preduzeća u Crnoj
Gori.
Ulaganja (utrošci, troškovi i angažovana sredstva)
- Definiše pojam i - Upoređuje i razlikuje - Preuzima - Video prezentacija
razlikuje: utroške pojmove norma i odgovornost ulaganja ugostiteljskog
rada, sredstava za normativ. u konkretan posao. privrednog društva.
rad i utroške - Razlikuje pojam - Stiče snalažljivost i
predmeta rada. ekonomsko trošenje sposobnost - Obilazak proizvodnog
od pojma fizičko obezbjeđivanja i uslužnog privrednog
trošenje sredstava za potrebnih elemenata društva.
rad. procesa rada za
vlastito društvo.
- Definiše pojam, - Razumije način - Razvija osjećaj za - Obračunavanje
navodi kriterijume i utvrđivanja troškova. optimalno i zarade radnika.
vrste troškova. - Razlikuje troškove racionalno trošenje
- Prema različitim elemenata procesa činioca procesa rada.
kriterijumima rada, fiksne,
varijabilne, kao i
ostale vrste
troškova.
- Pojašnjava i utvrđuje - Razlikuje elemente
cijenu koštanja. cijene koštanja
(troškove nabavke,
zarade radnika,
amortizacije,
indirektne troškove).
- Definiše pojam i - Razlikuje obim, - Razvija sposobnost
oblike angažovanih vrijeme i pojavne za timski rad.
sredstava. oblike angažovanih
sredstava.
Rezultati poslovanja
- Definiše fizički - Razlikuje način - Razvija poslovnu - Prezentovanje
proizvod, ukupan izražavanja fizičkog odgovornost. fizičkog obima
prihod i dobit kao obima u proizvodnim proizvodnje u
rezultate poslovanja i uslužnim proizvodnom i
privrednog društva. privrednim uslužnom
društvima. privrednom društvu.
- Razlikuje naturalno i
vrednosno
izražavanje rezultata
poslovanja.
- Razlikuje način
228
Formativni ciljevi
utvrđivanja ukupnog
prihoda i dobiti.
- Opisuje specifičnosti - Prepoznaje značaj - Razvija efikasnost. - Diskusija.
rezultata poslovanja sezonskog karaktera
u turizmu i poslovanja turizma i
ugostiteljstvu. ugostiteljstva.
Mjerenje poslovnog uspjeha
- Opisuje princip - Razlikuje eksterne i - Razvija sposobnost - Prezentacija
produktivnosti, interne faktore da sa manjim uspješnog turističkog
ekonomičnosti i poslovnog uspjeha. ulaganjima ostvari ili ugostiteljskog
rentabilnost. maksimalne privrednog društva.
rezultate.
- Obrazlaže uticaj - Prepoznaje faktore
ekonomskih principa koji utiču na
na poslovanje ekonomske principe
privrednog društva. poslovanja.

- Dr G. Bogetić: Ekonomika preduzeća, Zavod za udžebnike i nastavna sredstva,
Podgorica, 1998.
- Dr B. Stavrić, dr B. Punović, dr P. S. Bojović: Poslovna ekonomija za I razred
ekonomske škole, Zavod za užbenike, Beograd, 2006.
- Dr Lj. Kosar: Ekonomika i organizacija preduzeća za II razred ugostiteljsko –
turističke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996.
- Službeni list Crne Gore II 2002. -Zakon o privrednim društvima.
- Službeni list Crne Gore XII 2007.


- usmeno najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu,
- pismena provjera znanja – test (po jedan u polugodištu).

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradni

- Diplomirani ekonomista.
229
Znanja
Predmet Znanja
- Vrste i oblici privrednog - Preduzetništvo - Organizaciona struktura
društva privrednog društva
230
1.3.9. OSNOVE SOMELIJERSTVA
1. Naziv predmeta: OSNOVE SOMELIJERSTVA
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III 72 72
IV
Ukupno 72 72

- Upoznavanje učenika sa istorijskim razvojem vinogradarstva u Crnoj Gori i
svijetu.
- Upoznavanje sa osnovnim karakteristikama i uzgojnim oblicima.
- Upoznavanje sa različitim vinskim sortama grožđa, vinogradarskim regionima u
Crnoj Gori i svijetu.
- Sticanje znanja o vinskim podrumima, načinu čuvanja vina, dozrijevanja,
flaširanja i posluživanja.
- Sticanje zanja o povezanosti hrane i vina.
231
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Istorijat
- Nabraja i opisuje - Razlikuje različite - Razvija opštu - Prikazivanje
osnovne epohe proizvodnje kulturu o različitim slajdova, diskusija,
karakteristike grožđa i vina u načinima u posjete muzejima,
najvažnijih svijetu. proizvodnji grožđa gostovanje
vinogradarskih - Prepoznaje značaj i vina u svijetu. različitih
zemalja svijeta, pojedinih zemalja - Razvija sposbnost predavača i
posebno Evrope. u istorijskom komunikacije i korišćenje različite
- Upoznaje istorijski razvoju predstavljanja istorijske
razvoj gajenja vinogradarstva. pojedinih vinskih literature.
vinove loze i - Razumije različite proizvoda.
proizvodnje grožđa uticaje (religija,
i vina, religijske, mitologija,
mitološke i druge politika, ratovi) na
aspekte korišćenja razvoj
grožđa i vina. vinogradarstva.
U vinogradu
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje ili - Razvija - Prikazivanje
osnovne razlikuje uzgojne komunikativne slajdova i
karakteristike oblike, faze sposobnosti i koristi fotografija
vinograda. životnog ciklusa ih sa saradnicima i vinograda.
- Nabraja osnovne vinove loze, gostima. - Posjete lokalnim i
uzgojne oblike, osnovne štetočine i regionalnim
zemljišta gdje se bolesti na vinovoj vinogradima.
mogu zasnivati. lozi, sisteme - Prisustvovanje
- Nabraja osovne navodnjavanja. značajnijim
štetočine i bolesti, operacijama u
idealne prinose. vinogradu
(zasnivanje,
zaštita, berba).
Sorte
- Nabraja i opisuje - Razlikuje ili - Razvija - Prikazivanje
kosmopolitske prepoznaje međunacioalnu slajdova, diskusija.
vinske sorte i najvažnije toleranciju. Vježbe:
njihove osnovne karakteristike - Prepoznavanje na
karakteristike. svjetskih i lokalnih osnovu izgleda
- Navodi vinskih sorti, (fotografije) ili
zastupljenost njihovu prepoznavanje u
vinskih sorti u zastupljenost u vinogradu tokom
pojedinim različitim berbe.
vinogradarskim regionima i njihov
regionima ili uticaj na kvalitet
njihovo porijeklo. vina.
Vinogradarski regioni
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje - Razvija opštu - Prikazivanje
vinogradarske vinogradarske kulturu o drugim slajdova,
regione kod nas i u regione u različitim vinogradarskim korišćenje
232
Formativni ciljevi
svijetu (posebno u državama. regionima. interneta.
Evropi). - Prepoznaje regione Vježbe:
prema njihovim - Prepoznavanje na
proizvodima. osnovu fotografija
- Razlikuje osnovne ili mapa.
karakteristike - Posjete različitim
najznačajnijih vinogradarskim
svjetskih i lokalnih regionima kod nas i
vinogradarskih u okruženju.
regiona.
U podrumu
- Nabraja najvažnije - Razlikuje uticaj - Razvija osjećaj za - Prikazivanje slika i
karakteristike temperature, timski rad, video zapisa sa
idealnog podruma. vlažnosti, čistoće odgovornost, različitim
na kvalitet vina u tolerantnost i prstornim
podrumu. organizacijske rješenjima
- Razlikuje uticaje sposobnosti. podruma (negativni
različitih i pozitivni primjer).
parametara kod - Posjete podrumima
dobrog i lošeg u okruženju.
podruma na
kvalitet vina.
- Prepoznaje razliku
velikih industrijskih
i malih
individualnih
podruma.
Spravljanje vina
- Nabraja i opisuje - Razlikuje različite - Razvija - Prikazivanje slika
najvažnije načine spravljanja odgovornost prema ili video zapisa sa
karakteristike u vina. sebi i drugima. posljedicama
procesu spravljanja - Prepoznaje - Razvija osjećaj nepravilne
vina. najvažnije značaja lične i higijensko -
- Razlikuje osnovne operacije u radne higijene. tehničke zaštite.
načine spravljanja spravljanju vina
različitih vrsta (crnih, bijelih,
vina. roze, pjenušavih,
likerskih,
specijalnih),
razlikuje osnovne
karakteristike u
spravljanju
različitih vina.
Dozrijevanje vina i flaširanje
- Nabraja i opisuje - Razlikuje načine - Razvija opštu - Prikazivanje
najvažnije faze u dozrijevanja i kulturu o različitim slajdova, diskusija,
procesu flaširanja vina i načinima i prisustvovanje
dozrijevanja i njihov uticaj na pristupima u pojedinim
flaširanja vina. krajnji kvalitet dozrijevanju vina u značajnijm
- Razlikuje načine vina. drugim operacijama u
razlivanja vina u - Prepoznaje vinogradarskim podrumu tokom
233
Formativni ciljevi
flaše. najvažnije regionima. dozrijevanja i
- Opisuje različite operacije i - Razvija način flaširanja vina
uticaje procesa postupke u ponašanja u (punjenje sudova,
dozrijevanja na dozrijevanju vina podrumu. pretakanje,
kvalitet vina. (standardni, barik). punjenje azotom).
- Nabraja i opisuje
neophodnu
opremu.
Pjenušava i likerska vina
najvažnija razlikuje osnovne odgovornost i slajdova,
pjenušava i likerska karakteristike tačnost. korišćenje
vina kod nas i u najvažnijih interneta,
svijetu. pjenušavih i diskusija.
- Nabraja osnovnu likerskih vina. - Prisustvovanje
klasifikaciju proizvodnji
pjenušavih i pjenušavih ili
likerskih vina, likerskih u
načine njihove podrumu.
proizvodnje i - Prepoznavanje
karakteristike. pjenušavih i
likerskih vina na
osnovu boje, mirisa
i okusa.
Degustacija vina
najvažnije razlikuje osnovne samostalnost i slajdova, diskusija.
postupke pri postupke pri tačnost. - Samostalne vježbe
degustaciji vina. degustaciji vina. u učionici ili
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje ili restoranima.
osnovne načine i razlikuje načine - Prisustvovanje
metode opisivanja kvaliteta zvaničnim
ocjenjivanja vina. vina kao i postupke degustacijama i
- Nabraja i opisuje pri ocjenjivanju kursevima.
najvažnije mane i vina.
kvarenja vina. - Prepoznaje ili
- Upoznaje se sa razlikuje
stručnom najvažnije mane i
terminologijom. kvarenja vina.
- Na osnovu izgleda
mirisa i ukusa
raspoznaje
različita vina.
Posluživanje vina
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje ili - Upoznaje i razvija - Prikazivanje
najvažnije razlikuje osnovne opštu kulturu o slajdova, diskusija.
postupke pri postupke pri različitim načinima - Samostalne vježbe
serviranju vina. čuvanju i posluživanja vina. u učionici ili
- Nabraja i opisuje serviranju vina. - Razvija restoranima.
osnovne načine - Prepoznaje ili komunikativne - Odrađivanje prakse
posluživanja razlikuje osnovne sposobnosti. ili prisustvovanje
234
Formativni ciljevi
različitih vina. parametre na zvaničnim
etiketi i načine kursevima o
predstavljanja vina posluživanju vina.
gostu. - Prepoznaje vina na
- Prepoznaje kada i osnovu boje, mirisa
zašto gost odbija i okusa.
vino.
Vino i hrana
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje i - Razvija - Prikazivanje
najvažnije vrste razlikuje sastav samostalnost, slajdova,
vina i hrane, hrane. kreativnost i fotografija,
načine - Preporučuje snalažljivost. diskusija.
„uparivanja“ vina i osnovne vrste - Vježbe u učionici ili
hrane. hrane i vina. restoranima.
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje ili - Odrađivanje prakse
soseve i priloge razlikuje osnovna ili prisustvovanje
koji idu uz jelo i pravila kontrasta i zvaničnim
vino. komplementarnosti kursevima o
- Nabraja i opisuje vina i hrane. pripremanju hrane.
vrste hrane koje su - Prepoznaje sastav - Obilasci
u kontrastu sa grožđa i vina kao nacionalnih i
vinom. hrane. specijalizovanih
- Razlikuje pisanje restorana.
vinske karte.

- S. Savić: Vinogradarstvo, Centar za stručno obrazovanje, Podgorica, 2008.
- R. Miličević: Ugostiteljstvo – tehnika, organizacija, poslovanje, IMS „Oktoih“,
Podgorica, 2003.
- S. Savić: Vranac – do grožđa i vina, Centar za stručno obrazovanje, Podgorica,
2006.

- Fotografije, slajdovi, TV, video plejer i video kasete.



- Poljoprivredni fakultet - visoka stručna sprema 3 + 1, smjer vinogradarstvo i
voćarstvo, sa završenom obukom za somelijere.
235
Znanja
Predmeti Znanja
- Vina - Poznavanje pića - Vina
- Vina - Restoraterstvo - Pića
- Degustacija vina - Praktična nastava - Pića
- Usluživanje hrane i pića
236
1.3.10. MARKETING U TURIZMU
1. Naziv predmeta: MARKETING U TURIZMU
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III 72 72
IV 66 66
Ukupno 138 138

- Upoznavanje sa marketingom kao savremenom koncepcijom i filozofijom
poslovanja na razvijenim turističkim tržištima.
- Shvatanje značaja istraživanja turističkog tržišta i razvoja marketing
informacionog sistema kao nužne pretpostavke za donošenje brzih, racionalnih
odluka.
- Sticanje saznanja o ponašanju turističkih privrednih društava u različitim tržišnim
uslovima, sa naglaskom na misaoni proces kod donošenja upravljačkih odluka.
- Razvijanje spremnosti i sposobnosti za saradnju, fer-plej, tolerantnosti i
sposobnosti postizanja kompromisa, kao i potpuno razumijevnje odnosa u skadu
sa uslovima rada, kao osnove za buduće uspješno poslovanje u djelatnostima
turističke privrede.
- Upoznavanje sa marketingom u Crnoj Gori.
- Upoznavanje sa marketinškim aktivnostima u zavisnosti od oblika turističke
ponude.
237
Razred: TREĆI
Formativni ciljevi
Pojam i značaj marketinga
- Razumije pojam - Ne vezuje marketing - Identifikuje se sa - Kombinacija
marketinga. isključivo za reklamu privrednim predavanja sa
i prodaju. društvom. razmišljanjem i
- Upoznaje - Nabraja i analizira traženjem novih
instrumente instrumente - Razvija svijest o odgovora.
marketinga i pojam marketinga i uočava značaju marketinga.
marketing miksa. neophodnost njihove - Usmjerava se na - Učenici definišu
povezanosti. razvoj. ciljna tržišta za
- Shvata značaj - Uviđa koliko je teško crnogorski turizam.
marketinga za prodati proizvode i - Identifikuje se sa
poslovanje usluge u uslovima privrednim - Izrada seminarskog
privrednog društva. današnje društvom. rada kojim
konkurencije na - Razvija sadržajima produžiti
- Upoznaje osnove tržištu. sistematičnost u turističku sezonu u
poslovne filozofije - Pravi razliku između radu. Crnoj Gori i na koje
marketinga: ciljno proizvodne, ciljno tržište
tržište, potrebe prodajne i marketing - Identifikuje se sa usmjeriti marketing
potrošača, integralni orijentacije potrošačima. aktivnosti.
marketing i profit. poslovanja
privrednog društva. - Usmjerava se na - Istraživanje
- Upoznaje se sa - Definiše pojam ciljno razvoj. ponašanja pojedinih
karakteristikama tržište i uzima za grupa potrošača, rad
marketinga u sektoru primjer turizam u u grupama.
usluga. Crnoj Gori.
- Kroz specifičnosti - Obrazlaže na - Podjela turista na
turizma kao primjerima značaj segmente prema
privredne djelatnosti poznavanja potreba zadatim
objašnjava potrošača. kriterijumima, rad
karakteristike - Razumije nivoe po grupama.
marketinga u integralnosti
turizmu. marketinga.
- Nabraja i opisuje - Shvata neophodnost
faze marketinga u marketinga u
turizmu. uslužnim
- Definiše potrošače u djelatnostima.
turizmu i nabraja - Analizira primjenu
faktore koji utiču na marketinga u
njihovo ponašanje. turizmu.
- Upoznaje pojam i - Kroz primjere

vrste marketing ilustruje faze
strategija u turizmu. marketinga u
turizmu.
- Analizira unutrašnje
i spoljašnje faktore
koji utiču na
ponašanje potrošača.
238
Formativni ciljevi
- Opisuje ponašanje
pojedinih grupa
potrošača.
- Ilustruje na
primjerima pojedine
strategije u turizmu.
Turizam u Crnoj Gori
- Upoznaje se sa - Obrazlaže sistem - Razvija motivisanost. - Video - projekcija
turizmom u Crnoj turizam i marketing turističke ponude
Gori (sistemom, u Crnoj Gori. Crne Gore (uz
turizmom i - Obrazlaže pojam analizu).
marketingom). tržišne orijentacije.
Značaj turizma za crnogorsko društvo i privredu
- Navodi značaj - Na primjerima,
turizma za pojašnjava značaj
crnogorsko društvo i turizma za
privredu. crnogorsko društvo i
privredu.
Održivi razvoj turizma
- Upoznaje se sa - Analizira razvoj - Razvija analitičnost - Diskusija na osnovu
konceptom održivog turizma Crne Gore u u radu. analize razvoja
razvoja turizma. odnosu na turizma Crne Gore u
- Nnavodi i objašnjava karakteristike odnosu na
glavne dokumente u održivog razvoja. karakteristike
Crnoj Gori koji su održivog razvoja.
vezani za održivi
razvoj.
Faktori okoline i uslovi za turističku ponudu
- Nabraja i opisuje - Obrazlaže uslove za - Razvija marljivost i - Video projekcija
faktore okoline turističku ponudu preciznost. najznačajnijih
značajne za Crne Gore - Razvija odnos prema atraktivnih,
turističku ponudu (atraktivni, ispunjavanju radnih komunikativnih i
Crne Gore. komunikativni i obaveza. receptivnih faktora u
- Navodi uslove za receptivni faktori). Crnoj Gori.
turističku ponudu - Obrazlaže zašto se - Grupni rad
Crne Gore. oblikuje takva (prikupljanje
turistička ponuda. informacije o
turističkoj ponudi u
svojoj opštini).
- Snimanje.
Razvoj turizma u Crnoj Gori - statistika
- Definiše značaj - Analizira i obrazlaže - Razvija analitičnost i - Analiza statističkih
statistike za turizam. na osnovu postupnost u radu. podataka
- Informiše se o statističkih podataka (MONSTAT).
razvoju turizma u razvoj turizma u - Prikuplja podatke
Crnoj Gori (pomoću Crnoj Gori. vezane za turistički
statističkih - Nalazi primjenu promet u svojoj
podataka) i rezimira osnovnh pokazatelja opštini.
239
Formativni ciljevi
iste. turističkog prometa
u Crnoj Gori (npr. za
prethodnu godinu
broj gostiju, broj
ostvarenih noćenja,
prihodi).
Privredna društva i organizacije turističke privrede i dokolice
- Navodi i pojašnjava - Obrazlaže udio - Razvija marljivost i - Grupni rad (prikuplja
učesnike turističke pojedinih učesnika u osjećaj za timski podatke svih
ponude u Crnoj Gori. turističkoj ponudi - rad. učesnika turističke
ugostiteljska ponude u svojoj
privredna društva, opštini i prezentuje
turističke agencije, ih).
saobraćajna
privredna društva i
ostali.
Turističke organizacije u Crnoj Gori
- Upoznaje se sa TO-a - Razlikuje TO-e Crne - Razvija pozitivnu - Rad u grupi
u Crnoj Gori i Gore na raznim identifikaciju sa (prikuplja
nabraja ih. nivoima. zanimanjem. propagandni
- Navodi cilj TO-a, - Crta marketing - Razvija marljivost. materijal LTO-e u
kao i najvažnije piramidu. svojoj opštini, RTO-e
područje njihove - Vrednuje TO-e. NTO-e i prezentuje
aktivnosti. - Obrazlaže najvažnije isti).
- Navodi poslove područje aktivnosti
NTO-e Crne Gore. TO-a.
- Navodi poslove - Razlikuje poslove
RTO-e Crne Gore. NTO-e, RTO-e i
- Navodi poslove LTO-a Crne Gore.
LTO-a Crne Gore.
Turistička politika
- Definiše turističku - Interpretira - Stvara pozitivnu - Analiza Master plana
politiku. definiciju turističke orijentaciju prema razvoja turizma.
- Navodi cilj i zadatak politike. zanimanju. - Diskusija.
turističke politike. - Na primjerima,
- Shvata značaj obrazlaže cilj i
turističke politike za zadatak turističke
razvoj turizma. politike.
- Navodi ciljeve - Na primjerima,
turističke politike obrazlaže značaj
Crne Gore. turističke politike za
razvoj turizma.
- Na primjerima,
obrazlaže ciljeve
turističke politike
Crne Gore.
Pravne osnove poslovanja u turizmu
- Upoznaje se sa - Na primjerima, - Analiza zakona u
240
Formativni ciljevi
zakonskim propisima obrazlaže značaj turizmu.
koji regulišu zakonskih propisa na - Diskusija.
djelatnost turizma u polju turizma.
Crnoj Gori. - Na primjerima,
- Nabraja osnovne obrazlaže i vrednuje
zakonske akte na osnovne zakonske
polju turizma u akte na polju
Crnoj Gori (akcenat turizma u
na Zakon o turizmu). Crnoj Gori.
Turističko tržište
- Upoznaje pojam i - Definiše tržište i kroz - Razvija svijest o - Definisanje turističke
podjelu tržišta. primjere ilustruje značaju tržišta. ponude grada ili
- Upoznaje elemente i vrste tržišta. - Razvija usmjerenost regije u kojoj učenici
specifičnosti - Nabraja nosioce na razvoj. žive, rad u grupama.
turističkog tržišta. turističke ponude i - Istraživanjem
- Razumije pojam upoređuje je sa odrediti destinacije
turističke ponude i ponudom na drugim u Crnoj Gori za
njene specifičnosti. tržištima, kroz razvoj održivih vrsta
- Razumije pojam primjere. turizma (kulturni,
turističke tražnje i - Objašnjava, kroz seoski, eko -
njene specifičnosti. primjere, turizam, speleološki,
- Upoznaje motive karakteristike i dr.).
putovanja i nove turističke tražnje. - Samostalnim radom,
trendove turističke - Ilustruje motive korišćenjem izvora
tražnje. putovanja i nove informacija,
- Upoznaje trendove u svijetu. predstaviti
specifičnosti - Vrši odabir marketing aktivnosti
marketing aktivnosti odgovarajućih hotela u okruženju.
hotela i restorana. instrumenata - Radom u paru
- Upoznaje marketinga za predstaviti po jednu
specifičnosti marketing aktivnosti turističku agenciju i
marketing aktivnosti privrednih društava u njenu ponudu.
turističkih agencija. turizmu. - Korišćenjem
- Upoznaje interneta upoznati
specifičnosti učenike sa
marketing aktivnosti najvažnijim
saobraćajnih saobraćajnim
privrednih društava. privrednim
društvima u Crnoj
Gori i njihovim
ponudama za
turistička putovanja.
Istraživanje tržišta u turizmu
- Definiše pojam i - Vrši izbor predmeta - Razvija - Istraživanje ponude
nosioce istraživanja istraživanja. samoinicijativnost, ugostiteljskih
tržišta. urednost i tačnost u kapaciteta u mjestu
- Definiše predmet - Pravi plan radu. boravka, rad u grupi.
istraživanja tržišta u istraživanja tržišta.
turizmu. - Razlikuje i koristi
241
Formativni ciljevi
- Razumije svrhu kvalitativne i - Razvija svijest o - Sastavljanje ankete i
istraživanja tržišta u kvantitativne važnosti informacija anketiranje učenika
turizmu. metode istraživanja sa tržišta. IV razreda u vezi
- Upoznaje metode tržišta. maturske eskurzije.
koje se najčešće - Koristi primarne i - Kreiranje ponude
koriste u istraživanju sekundarne podatke. restorana na osnovu
turističkog tržišta. - Prikuplja različite prikupljenih
- Razlikuje primarne vrste informacija iz informacija, rad u
od sekundarnih svih segmenata grupi.
izvora podataka. turističke ponude
- Upoznaje MIS - Crne Gore.
marketing
informacioni sistem i
njegov značaj i
sadržaj.
Politika ponude
- Upoznaje se sa - Prepoznaje i nabraja - Razvija pozitivan - Prezentacija ponude
ponudom kao elemente ponude u odnos prema okolini. svog mjesta.
instrumentom svom okruženju. - Razvija snalažljivost - Seminarski rad na
marketinga. - Pravi razliku između i prilagodljivost. temu očuvanja i
- Nabraja faze kroz industrijskog - Razvija osjećaj za zaštite atraktivnih
koje prolazi turista proizvoda i značaj timskog rada. faktora.
prilikom turističkog - Razvija marljivost i - Rad u kabinetu uz
osmišljavanja proizvoda. osjećaj za timski korišćenje interneta.
proizvoda. - Obrazlaže na rad. - Rad u grupama u
- Definiše oblasti u primjeru kako turista - Usvaja kritičko kabinetu (SWOT
kojima se vrši bira elemente razumijevanje analiza, npr.
pozicioniranje ponude. pojedinih perioda u školskog restorana ili
turističke ponude. - Obrazlaže SWOT razvoju društva. nekog turističkog
- Nabraja faze analizu i portfolio - Razvija sposobnost objekta u gradu).
životnog ciklusa koncept. za saradnju. - Korišćenje interneta
proizvoda. - Analizira strategije - rad po grupama.
- Opisuje kako se za pozicioniranje - Predstaviti asortiman
razvija marka turističke ponude. školskog restorana,
proizvoda. - Analizira i upoređuje posjetiti lokalnu
asortiman TO-u radi
pojedinačnog predstavljanja
nosioca ponude sa ponude destinacije.
asortimanom ponude - Rad po grupama u
destinacije. kabinetu.
- Obrazlaže na - Predstaviti
primjeru iz svoje učenicima nove
okoline značaj sadržaje u turističkoj
kvaliteta ponude. ponudi Crne Gore
- Obrazlaže i koji su predviđeni
upoređuje tri nivoa Master planom do
inovacija. 2020. god.
- Analizira faze - Predstavljanje
životnog ciklusa poznatih marki u
proizvoda. svijetu i domaćih
242
Formativni ciljevi
- Upoređuje razvijanje marki, putem
marke kod fizičkog fotografija ili video
proizvoda i kod prezentacija.
turističkog
proizvoda.
243
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
Politika cijena
- Nabraja i definiše - Razumije važnost
instrumente cijene kao
marketinga. instrumenta
marketinga i
neophodnost veze
između
Instrumenata.
- Definiše i određuje - Na primjerima - Razvija sposobnost - Grupni rad,
unutrašnje faktore obrazlaže zašto kompleksnog izračunavanje mrtve
politike cijena. cijene moraju biti razmišljanja i tačke rentabilnosti.
troškovno prezentovanja
orijentisane. argumenata.
- Definiše i određuje - Vrednuje tražnju kao - Razvija pregovaračke - Video prezentacija
spoljašnje faktore orijentir za sposobnosti. objekata turističke
politike cijena. utvrđivanje gornje - Razvija ponude različitih
granice cijena. inicijativnost, kategorija.
- Razumije uticaj kreativnost i - Diskusija.
psihologije na sposobnost za timski - Simulacija situacije:
formiranje cijena. rad. cijena ne odgovara
- Vrednuje odnos: - Stiče sposobnost kvalitetu usluga.
cijena jednako rješavanja problema - Diskusija.
kvalitet usluga. i odabira alternativa. - Timski rad -
grupe rade primjere
cjenovno političkog
prilagođavanja.
- Internet.
- Diskusija.
- Bukiranje.
- Obrazlaže značaj - Analizira prednosti i
konkurencije. nedostatke
cjenovnih i
necjenovnih
instrumenata tržišne
utakmice.
- Razlikuje strateško - Uočava faktore koji
formiranje cijena od utiču na strateško
cjenovno određivanje cijena.
prilagođavajućih - Na primjerima,
strategija objašnjava politiku
(diferenciranje diferenciranja
cijena, yield cijena, upravljanje
management i zaradom i paušalnu
paušalna cijena). cijenu.
Distribuciona politika
- Definiše - Procjenjuje i - Identifikuje se sa - Šematski prikaz
distribucionu politiku određuje važnost privrednim kanala prodaje.
244
Formativni ciljevi
kao instrument distribucione politike društvom.
marketinga. za poslovanje - Razvija
- Nabraja funkcije privrednih društava. samopouzdanje,
kanala prodaje. - Analizira elemente sposobnost
- Navodi distribucione potrebne za uspješno sopstvenog
puteve i metode: funkcionisanje rasuđivanja i
direktne, indirektne. kanala prodaje. donošenja
- Analizira značaj zaključaka.
odabira kanala
distribucije i
marketing logistike
za turistička
privredna društva.
- Upoređuje i, na
primjerima,
obrazlaže prednosti i
nedostake direktnih i
indirektnih kanala
prodaje u turizmu.
- Raspoznaje značaj - Zna puteve - Razvija tolerantnost, - GDS AMADEUS.
distribucije distribucije komunikativnost i - Video prezentacija
informacija, informacija i nalaženje međunarodnih
rezervacija i načine rezervacija. kompromisa prilikom turističkih sajmova.
organizacije prodaje - Prosuđuje značaj i rješavanja problema. - Simulacija situacija,
u turizmu. funkcionisanje raznih u turističkoj agenciji
instrumenata i na sajmovima.
prodaje (sajmovi,
agencije...).
- Upoznaje se sa - Vrednuje značaj - Bolje razumije odnos -Diskusija o prednosti
značajem interneta interneta za razvoj tehnike i društva. interneta u turizmu
za turizam. turizma. u odnosu na ranije
periode.
- E - Business. - Definiše i analizira - Razvija motivisnost, - Simulacija poslovne
internet poslovanje i inicijativnost, saradnje (B2B, B2C,
poslovne modele sa razumijevanje B2G...).
aspekta saradnje odnosa u skladu sa - Diskusija.
među učesnicima uslovima rada.
(B2B, B2C, B2G...). - Stiče pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Osposobljava se za
timski rad, ali i za
preuzmanje
sopstvene
odgovornosti.
Promocija
- Definiše promociju - Obrazlaže ulogu - Razvija
kao instrument promocije u procesu samopouzdanje i - Prikazivanje
marketinga. donošenja odluke o usmjerenost na propagandnih
245
Formativni ciljevi
kupovini turističkog razvoj. filmova.
proizvoda.
- Nabraja oblike i - Pravi komparativnu
- Razvija snalažljivost, - Učenici pojedinačno,
vrste promotivnih analizu između marljivost, u paru ili grupi
aktivnosti. pojedinih oblika motivisanost i izrađuju plakat,
promotivne kreativost. oglas (inserat),
aktivnosti. prospekt ili na
- Definiše turističku - Obrazlaže osnovne kompjuteru uz
propagandu kao principe propagande. pomoć interneta
podinstrument prave propagandni
promocionog miksa. spot, pišu reportažu,
prave emisiju sa
- Navodi osnovne - Kreira propagandnu
propagandnim
karakterisitke poruku.
sadržajem, po
propagandne poruke. - Na primjerima,
mogućnosti prave
ukazuje na uticaj
internet stranicu
propagandne poruke
nekog objekta i sl.
na turiste.
- Navodi sredstva - Obrazlaže i
turističke upoređuje pojedina
propagande. grafička sredstva
propagande (plakat,
prospekt, katalog i
sl.).
- Navodi ostala - Obrazlaže i
sredstva turističke upoređuje oglasna
propagande sredstva propagande
(projekciona, (homepage, štampa,
propaganda radio, TV, itd.).
na mjestu prodaje,
direct – mailing).
- Opisuje odnose sa - Analizira - Razvija sposobnost - Simulacija situacije.
strankama. organizaciju odnosa stvaranja povoljne
sa strankama i društvene klime.
njihovo vezanje.
- Definiše prodajnu - Na primjerima, - Spremnost i - Uz predavanje
promociju definiše oblike sposobnost za komentarisati i neka
(unapređenje prodajne promocije. saradnju. lična iskustva kod
prodaje). pojedinih oblika
prodajne promocije,
po mogućnosti
posjetiti turističku
berzu u Budvi
(METUBES) ili
prikazati slajdove sa
neke turističke
berze.
- Definiše ličnu - Obrazlaže na - Razvija snalažljivost, - Simulacija situacije.
prodaju kao primjeru kako se samopouzdanje.
246
Formativni ciljevi
podinstrument sprovodi lična - Razvija
promocije. prodaja. preduzetnički duh.
Odnosi s javnošću
- Definiše pojam i - Navodi karakteristike - Razvija pozitivnu - Rad u kabinetu uz
metode odnosa sa odnosa sa javnošću u orijentaciju prema korišćenje interneta,
javnošću. odnosu na druge zanimanju. dnevne i nedeljne
vidove komunikacije. - Razvija štampe.
- Definše imidž. - Obrazlaže na komunikativnost, - Primjeri iz svijeta.
primjeru i piše izjavu motivisanost...
za javnost.
- Planira press –
konferenciju.
- Analizira vijest u
novinama (o nekoj
inovaciji u ponudi ili
nekoj pogodnosti za
klijente i sl.).
- Navodi ostala
sredstva odnosa sa
javnošću
(sponzorstvo,
kontakti sa poznatim
ličnostima, studijska
putovanja i sl.) i
definiše njihove
razlike.
- Na primjerima,
obrazlaže načine
građenja imidža.
- Razumije primjenu - Definiše globalne - Formira kritičko - Rad u kabinetu.
informacione rezervacione sisteme razumijevanje
tehnologije u i pravi nalaz njihove odnosa tehnike i
promotivnim zastupljenosti u prirode i društva.
aktivnostima. Crnoj Gori.
- Razumije načine - Razlikuje metode - Stiče socijalnu
finansiranja finansiranja na mikro sigurnost.
promotivnih i makro nivou.
aktivnosti. - Obrazlaže ulogu NTO
- Definiše organizaciju u organizaciji
promotivnih promotivnih
aktivnosti od strane aktivnosti na mikro i
NTO. makro planu.
- Definiše optimalnu - Obrazlaže, na - Stvara pozitivnu - Rad po grupama u
kombinaciju primjeru, kako se identifikaciju sa kabinetu.
instrumenata pravi optimalna zanimanjem.
marketing - miksa. kombinacija
instrumenata
marketing – miksa.
247
Formativni ciljevi
Marketing za razna turistička subtržišta (eko-turizam, zdravstveni, gradski...)
Sub-tržišta
- Upoznaje se sa sub- - Razlikuje sub-tržišta
tržištima i navodi značajna za Crnu
vrste sub-tržišta koja Goru.
su značajna za Crnu
Goru.
Eko-turizam
- Upoznaje se sa eko - - Određuje osobine - Razvija ekološku
turizmom. eko-turizma. svijest.
- Navodi i pojašnjava - Razlikuje vrste eko - - Razvija pravilan
vrste eko-turizma. turizma. odnos prema prirodi.
- Opisuje specifičnosti - Obrazlaže na
seoskog turizma. primjerima iz Crne
Gore i drugih
turističkih
destinacija osobine
seoskog turizma.
- Navodi nosioce - Analizira nosioce - Motivisanost. - Korišćenjem
ponude seoskog ponude seoskog - Zalaganje. interneta učenici
turizma i pojašnjava turizma u Crnoj Gori - Pozitivna pronalaze primjere
njihov marketing. i obrazlaže na orijentacija. iz drugih turističkih
primjerima destinacija i
marketinške obrazlažu ih (npr. za
aktivnosti. eko–turizam,
eko-turističko
naselje Lepene –
Trenta; Slovenija
npr. nacionalni park
Triglav).
- Opisuje specifičnosti - Obrazlaže na
turizma u primjerima iz Crne
nacionalnim Gore i drugih
parkovima. turističkih
destinacija osobine
turizma u
nacionalnim
parkovima.
- Navodi nosioce - Analizira nosioce - Razvija marketinške
ponude turizma u ponude turizma u sposobosti.
nacionalnim nacionalnim
parkovima i parkovima CG i
pojašnjava obrazlaže marketing
marketing. aktivnosti.
Zdravstveni turizam
- Upoznaje se i opisuje - Obrazlaže na - Seminarski rad:
specifičnosti primjerima osobine na osnovu
248
Formativni ciljevi
zdravstvenog zdravstvenog prikupljenih
turizma. turizma. podataka učenici
obradjuju neko
subtržište iz poznate
turističke
destinacije.
- Navodi nosioce - Analizira nosioce
ponude zdravstvenog ponude zdravstvenog
turizma u Crnoj Gori turizma u Crnoj Gori
i pojašnjava njihov i obrazlaže na
marketing. primjerima
marketinške
aktivnosti.
Gradski turizam
- Upoznaje se i opisuje - Obrazlaže, na
specifičnosti primjerima, osobine
gradskog turizma. gradskog turizma.
- Navodi nosioce - Analizira nosioce
ponude gradskog ponude gradskog
turizma u Crnoj Gori turizma u Crnoj Gori
i pojašnjava njihov i obrazlaže, na
marketing. primjerima,
marketinške
aktivnosti.
Izletnicki (dnevni) turizam
- Upoznaje se opisuje - Obrazlaže osobine
izletnički (dnevni) izletničkog turizma.
turizam.
- Navodi glavne - Analizira glavne
nosioce izletničkog nosioce ponude
turizma u Crnoj Gori izletničkog turizma u
i pojašnjava njihov Crnoj Gori i
marketing. obrazlaže, na
primjerima,
marketinške
aktivnosti.
Poslovna putovanja i MICE - turizam
- Upoznaje se sa - Obrazlaže osobine
poslovnim MICE - turizma.
putovanjima i MICE -
turizmom.
- Navodi i pojajšnjava - Analizira glavne - Pravi komparativnu
nosioce ponude MICE nosioce ponude MICE analizu marketinških
turizma i njihov turizma u Crnoj Gori aktivnosti u
marketing. i obrazlaže, na zavisnosti od oblika
primjerima, turističke ponude.
marketinške
aktivnosti.
249
Formativni ciljevi
Sportski turizam
- Upoznaje se sa - Obrazlaže osobine
sportskim turizmom. sportskog turizma.
- Navodi i pojašnjava - Analizira nosioce - Praktični primjeri iz
nosioce ponude ponude sportskog Crne Gore i drugih
sportskog turizma u turizma u Crnoj Gori važnijih turističkih
Crnoj Gori i njihov i obrazlaže, na destinacija.
marketing. primjerima,
marketinške
aktivnosti.

- T. Šebek, M. Božović, V. Medigović, Lj. Lukačević: Marketing u turizmu.
- Doc. dr D. Lacmanović: Marketing u turizmu, Bar, 2006.
- Prof. dr O. Bakić: Marketing u turizmu, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2000.
- Prof. dr B. Mihailović: Marketing u turizmu, CIP Podgorica, Podgorica, 2007.
- Dr J. Popesku: Marketing u turizmu, Čigoja, Beograd, 2002.
- Internet.


- usmeno namanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu,
- pismena provjera znanja – test (po jedan u polugodištu).


- diplomirani ekonomista;
- diplomirani ekonomista – turisički smjer.

Znanja
Predmet Znanja
- Pojam i specifičnosti - Osnove turizma - Turističko tržište
turističkog tržišta - Turistički motivi
- Motivi putovanja - Potrošači u turizmu
- Ponašanje potrošača u - Segmentacija turističke
turizmu tražnje
- Strategija segmentacije
250
Znanja
Predmet Znanja
tržišta
- Primjena informacione - Informatika - Internet, Microsoft Office
tehnologije u turizmu (MIS i
TIS)
- Značaj marketinga za - Poslovna ekonomija - Ciljevi i zadaci privrednog
poslovanje privrednog društva
društva - Faktori ukupnog prihoda
- Faktori formiranja cijena
- Značaj turizma za - Osnove turizma - Turizam kao privredna
crnogorsko drustvo i privredu djelatnost
- Održivi razvoj turizma - Osnove turizma - Osnove održivog razvoja
turizma
- Marketing za razna turistička - Turistička geografija - Oblici turističkih kretanja
subtržista
- Eko-turizam (turizam u - Turistička geografija - Nacionalni parkovi u Crnoj
nacionalnim parkovima) Gori
- Zdravstveni turizam - Turistička geografija - Termomineralni i drugi izvori
- Gradski turizam - Turistička geografija - Gradska naselja kao

turističke vrijednosti
- Objekti svjetske baštine
251
1.3.11. INFORMATIKA U RESTORATERSTVU
1. Naziv predmeta: INFORMATIKA U RESTORATERSTVU
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III
IV 33 33 66
Ukupno 33 33

- Upoznavanje sa softverskim rješenjima za restoransko poslovanje.
- Osposobljavanje za rad na Point Office Sistem softveru.
252
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
Opis softvera
- Opisuje Point - Na primjerima - Razvija pozitivnu - Startovanje
Office Sistem (POS) ukazuje na orijentaciju prema (paljenje)
softver i njegovu neophodnost informaciono terminala.
namjenu primjene komunikacionim
(namjena). namjenskog tehnologijama.
softvera (Micros) za
restoransko
poslovanje.
Uslovi za korišćenje
- Definiše uslove za - Uočava razliku u - Ako za to postoje
korišćenja softvera strukturi mreže, uslovi, uočavanje
u smislu hardvera. odnosno razlike između
indentifikuje jednog terminala i
razlike između mreže od 2 ili više
klijent računara i terminala.
server računara.
Funkcionalni elementi softvera
- Nabraja i opisuje - Prepoznaje vrste - Razvija pozitivnu - Prikaz svih
vrste poslova u zadataka iz orijentacija prema funkcionalnosti
restoranu koje djelokruga poslova zanimanju. softvera na
podržava softver. u restoranu, čiju terminalu.
obradu podataka i
aktivnosti podržava
softver Micros.
- Pojašnjava način - Vrši uključivanje - Razvija - Uključivanje
uključivanja, sitema. snalažljivost i softvera i njegovih
funkcionalne - Vrši odabir kreativnost. modula.
elemente softvera funkcioalnih - Razvija pozitivan
na startnom ekranu elemenata softvera odnos prema
i isključivanje sa polaznog ekrana timskom radu.
(softver na u zavisnosti od
engleskom jeziku). zadatih aktivnosti
(podataka).
- Opisuje vrste - U zavisnosti od - Razvija preciznost. - Rad u softveru sa
podataka i način vrste zadatka iz ciljem koji je
njihove obrade u dijela programa za opisan u
dijelu softvera koji konobare (POS informativnim
se odnosi na Operacije), ciljevima.
korišćenje softvera konobar prolazi
od strane kroz proceduru
konobara. osnovnog izdavanja
računa.
- Opisuje vrste - U zavisnosti od - Razvija osjećaj - Rad u softveru sa
podataka i način vrste zadatka iz preuzimanja ciljem koji je
njihove obrade u dijela programa odgovornosti. opisan u u
dijelu softvera koji (POS Operacije i informativnim
se odnosi na POS Configurator), ciljevima.
253
Formativni ciljevi
menadžere. menadžer prolazi
kroz osnovne
menadžerske
procedure.
- Opisuje vrste - Obrađuje podatke. - Obrada podataka u
podataka i način dijelu fiskalnog
njihove obrade u printera, tipovi i
dijelu softvera koji funkcionalnosti.
se odnosi na
fiskalni printer.
- Opisuje vrste - Obrađuje podatke. - Razvija - Rad u softveru sa
podataka i način samokontrolu. ciljem koji je
njihove obrade u opisan u u
dijelu softvera koji informativnim
se odnosi na ciljevima.
izvjštaje
(Autosequences
and Reports).
- Opisuje vrste - Obradađuje - Razvija marljivost, - Rad u softveru sa
podataka i način podatke u dijelu pravilan odnos ciljem koji je
njihove obrade u POS Configurator. kvaliteta rada i opisan u u
dijelu softvera koji ispunjavanja radnih informativnim
se odnosi na POS obaveza. ciljevima.
Configurator.
- Opisuje vrste - Obrađuje podatke - Rad u softveru sa
podataka i način u dijelu softvera ciljem koji je
njihove obrade u koji se odnosi na opisan u u
dijelu softvera koji menadžerske informativnim
se odnosi na procedure. ciljevima.
menadžerske
procedure.
- Opisuje vrste - Štampa izvještaje. - Povezivanje
podataka i način terminala sa A4
njihove obrade u printerom i
dijelu softvera koji štampanje
se odnosi na izvještaja.
štampanje
izvještaja na A4
printerima.
- Opisuje vrste - Štampa izvještaje. - Povezivanje
podataka i način terminala sa Epson
njihove obrade u POS printerom i
dijelu softvera koji štampanje
se odnosi na izvještaja.
štampanje
izvještaja na POS
printerima.
254
- Uputstvo koje se instalira zajedno sa softverom.

- Kabinet informatike sa instaliranim softverom i internet konekcijom.

- Provjera znanja vrši se usmenim putem i u toku vježbi, najmanje jednom u
svakom klasifikacionom periodu.


- Visoka školska sprema sa područja turizma ili hotelijerstva sa znanjem rada na
računaru i korišćenja softvera Fidelio.

Znanja
Predmeti Znanja
- Primjena računara u - Praktična nastava - Evidencija porudžbi,
ugostiteljstvu naplata i izdavanje računa
255
1.3.12. NAUKA O ISHRANI
1. Naziv predmeta: NAUKA O ISHRANI
Vrste nastave
Teorija Vježbe
nastava
I
II
III
IV 66 66
Ukupno 66 66

- Upoznavanje sa značajem hrane za zdravlje ljudi i njenom zaštitom od
zagađenja.
- Upoznavanje sa kontrolom kvaliteta hrane.
- Upoznavanje sa uslovima koje treba da ispunjavaju objekti za preradu hrane.
- Upoznavanje sa bolestima koje nastaju zagađenom hranom.
- Upoznavanje sa ishranom zdravih i bolesnih ljudi, i u elementarnim nepogodama.
- Osposobljavanje da se pomoću tabela vrši odabir namirnica i sastavi obrok za
različite kategorije ljudi.
- Razvijanje svijesti o pravilnoj ishrani i upotrebi namirnica.
- Čuvanje i unapređenje životne sredine.
256
Razred: ČETVRTI
Formativni ciljevi
sardžaji ciljevi izvođenje nastave
Uloga hrane za zdravlje ljudi
- Upoznaje se sa - Prepoznaje značaj - Razvija odgovornost,
značajem i energije iz hrane za lojalnost,
fiziološkom ulogom zdravlje ljudi i snalažljivost i
hrane. opisuje stanja koja marljivost.
podstiču unos hrane
u organizam.
- Navodi principe - Primjenjuje propise - Komparativna
pravilne ishrane i FAO (Organizacija za analiza FAO propisa
objašnjava bilans ishranu i u Crnoj Gori i EU.
ishrane. poljoprivredu UN) i
tumači bilans
ishrane.
- Opisuje i nabraja - Prepoznaje faze - Prikazivanje slajdova
posljedice gladovanja, rahitis, i video zapisa sa
nepravilne ishrane. skorbut, karijes. posljedicama
nepravilne ishrane.
- Nabraja i opisuje - Analizira ulogu - Prikazivanje i analiza
ulogu esencijalnih esencijalnih tabela sa
aminokiselina za aminokiselina i esencijalnim
zdravlje ljudi i njihov značaj za aminokiselinama.
imenuje biološku zdravlje ljudi.
vrijednost nekih
bjelančevina.
- Navodi i pojašnjava - Analizira međusobni - Rad u grupi -
odnose hranljivih odnos pojedinih sastavljanje dnevnih
materija pri hranljivih materija. obroka na osnovu
sastavljanju dnevnog priramide zdrave
obroka. ishrane.
- Analiza piramide
zdrave ishrane.
- Upoznaje se sa - Analizira fiziološke, - Rad u grupi -
uslovima koji specifične i ekološke sastavljanje obroka u
određuju dnevne faktore koji zavisnosti od uslova.
potrebe hrane. određuju dnevni
unos hrane.
Ambalaža i kontrola kvaliteta namirnica
- Upoznaje se sa - Razlikuje i predlaže - Razvija odgovornost, - Posmatranje i
uslovima i funkcijom različite vrste lojalost, snalažljivost analiza različitih
koje treba da ima ambalaže za i marljivost. ambalaža.
ambalaža za pakovanje - Diskusija.
pakovanje prehrambenih
prehrambenih proizvoda.
proizvoda.
- Opisuje i navodi - Primjenjuje - Čitanje i tumačenje
kontrolu kvaliteta zakonsku regulativu. zakona.
257
Formativni ciljevi
hrane i - Diskusija.
prehrambenih
proizvoda.
Objekti od značaja za preradu hrane i značaj zaštite hrane od zagađenja
- Upoznaje se sa - Primjenjuje - Razvija lojalnost, - Čitanje i tumačenje
zakonom o zakonsku regulativu. preciznost i zakona.
zdravstvenoj odgovornost. - Diskusija.
ispravnosti životnih
namirnica i
predmeta opšte
upotrebe.
- Nabraja i pojašnjava - Na primjerima, - Razvija lojalnost. - Prikazivanje slajdova
uslove koje treba da ukazuje na pozitivne sa pozitivnim i
ispunjava klanica. i negativne primjene negativnim tehničko
prostorno - tehičkih - prostornim
uslova klanice. rješenjima klanica.
- Posjeta klanici.
- Nabraja i pojašnjava - Na primjerima, - Prikazivanje slajdova
uslove koje treba da ukazuje na pozitivne sa pozitivnim i
ispunjavaju objekti i negativne primjene negativnim tehničko
za preradu mlijeka. prostorno - tehičkih - prostornim
uslova prostora za rješenjima mljekare.
preradu mlijeka. - Posjeta mljekari.
- Nabraja i pojašnjava - Na primjerima, - Izrada funkcionalne
uslove koje treba da ukazuje na pozitivne šeme kuhinjskog
ispunjava kuhinjski i negativne primjene bloka.
blok. prostorno - tehičkih - Posjeta kuhinjskom
uslova kuhinjskog bloku.
bloka.
- Upoznaje se sa - Predlaže zaštitu - Tabelarni prikaz
značajem zaštite hrane od zagađenja smanjenja hranjive
hrane od zagađenja. u zavisnosti od vrste vrijednosti usljed
hrane i uslova za nepravilnog čuvanja
čuvanje. hrane.
Bolesti koje nastaju zagađenom hranom
- Navodi i imenuje - Raspoznaje - Razvija odgovornost,
uzročnike zagađenja uzročnike zagađenja marljivost,
hrane i njihovu hrane. dosljednost i
podjelu. preciznost.
- Nabraja, imenuje i - Prepoznaje opasnosti - Prikazivanje slajdova
objašnjava izazvane zagađenjem i video zapisa
zagađenja hrane pesticidima, zagađene hrane
izazvanih organskim i aditivima, organskim i
neorganskim konzervansima, neorganskim
materijama. metalima, materijama.
antibioticima i - Diskusija.
hormonima i njihove
posljedice.
258
Formativni ciljevi
- Kazuje, imenuje i - Prepoznaje - Prikazivanje slajdova
opisuje trovanja posljedice i za simptomima
izazvana otrovnim simptome trovanja različitih trovanja.
biljkama i otrovnim biljkama,
životinjama. gljivama, ribama,
rakovima i
školjkama.
- Kazuje, imenuje i - Prapoznaje - Prikazivanje slajdova
opisuje trovanja posljedice i sa simptomima
izazvana primjesama simptome trovanja različitih trovanja.
žitarica i insekata. različitim vrstama
gljiva na pšenici,
kukuruzu i
insektima.
- Nabraja, imenuje i - Prepoznaje opasnosti - Prikazivanje slajdova
objašnjava izazvane sa simptomima
zagađenja hrane mikroorganizmima. različitih trovanja
izazvana različitim vrstama
mikroorganizmima. mikroorganizama.
- Upoznaje se sa - Prepoznaje i
prevencijom usljed primjenjuje različite
trovanja hrane metode zaštite.
mikroorganizmima.
Ishrana zdravih ljudi
- Navodi i razlikuje - Pravi razliku u - Razvija odgovornost
specifičnosti u ishrani zdravih osoba dosljednost i
ishrani zdravih ljudi i i osoba sa preciznost.
njen značaj. zdravstvenim
poremećajima.
- Pojašnjava ishranu - Vrši pravilan odabir - Razvija sposobnost - Predavanje šefa
djece i omladine i namirnica u biranja, kuhinje đačkog ili
njihove energetske zavisnosti od kombinovanja i studentskog doma.
potrebe. uzrasta. odgovornosti.
- Navodi i opisuje - Vrši pravilan odabir - Seminarski rad na
ishranu radnika u namirnica u temu ishrane
zavisnosti od zavisnosti od radnika, starijih
zanimanja. zanimanja. osoba, trudnica i
- Opisuje specifičnosti - Određuje namirnice dojilja sa
u ishrani starijih koje imaju prednost prijedlogom dnevnog
osoba. u njihovoj ishrani. jelovnika.
- Opisuje specifičnosti - Određuje namirnice
u ishrani za vrijeme koje imaju prednost
trudnoće i dojenja i u njihovoj ishrani.
energetske potrebe.
- Opisuje i navodi - Vrši pravilan odabir u - Predavanje
namirnice zavisnosti od nutricioniste.
vegeterijanaca. recepture.
259
Formativni ciljevi
Dijetalna ishrana kod određenih kategorija bolesnih ljudi
- Upoznaje se sa - Vrši odabir namirnica - Razvija sposobnost - Korišćenje interneta
osnovnim principima i njihovu količinu u biranja, u prikupljanju
dijetalne ishrane. zavisnosti od dijete. kombinovanja, podataka.
odgovornosti i
snalažljivosti.
- Opisuje i objašnjava - Vrši odabir namirnica - Sastavljanje dnevih
hipertenziju, i njihovu količinu u obroka i
arteriosklerozu i zavisnosti od bolesti. izračunavanje
infarkt i imenuje energetske
namirnice u njihovoj vrijednosti u
ishrani. zavisnosti od vrste
bolesti.
- Opisuje i navodi - Vrši odabir namirnica - Sastavljanje dnevih
namirnice kod čira i i njihovu količinu u obroka i
oboljenja crijeva. zavisnosti od bolesti. izračunavanje
energetske
vrijednosti u
zavisnosti od vrste
bolesti.
- Korišćenje interneta
u prikupljanju
podataka.
- Opisuje i navodi - Vrši odabir namirnica - Sastavljanje dnevih
namirnice kod i njihovu količinu u obroka i
oboljenja jetre i zavisnosti od bolesti. izračunavanje
žučnih puteva. energetske
vrijednosti u
zavisnosti od vrste
bolesti.
- Korišćenje interneta
u prikupljanju
podataka.
Ishrana u nepogodama
- Pojašnjava način - Prepoznaje i - Razvija sposobnost - Prikazivanje video
ishrane za vrijeme primjenjuje različite biranja, zapisa sa ishranom u
elementarnih vrste biljaka, ivlje kombinovanja, elementarnim
nepogoda i u faune i plodova odgovornosti i nepogodama.
posebnim uslovima. mora. snalažljivosti. - Korišćenje interneta
u prikupljanju
podataka.
Namirnice biljnog i životinjskog porijekla
- Obrazlaže biološku - Vrši organoleptičku - Razvija marljivost u - Tabelarno
vrijednost mesa. ocjenu kvaliteta rukovanju i prikazivanje
- Opisuje očuvanje mesa. pripremanju i energetske
higijenskih i - Vrednuje značaj odgovornost prema vrijednosti različitih
hranjivih osobina mesa u pravilnoj potrošaču. vrsta mesa.
mesa. ishrani.
260
Formativni ciljevi
- Pojašnjava promjenu
boje mesa usljed
kvarenja i opasnost
po zdravlje.
- Obrazlaže biološku - Vrednuje značaj - Tabelarno
vrijednost mlijeka. mlijeka u ishrani i prikazivanje
- Opisuje očuvanje primjenjuje pri energetske
higijenskih i sastavljanju dnevnog vrijednosti različitih
hranjivih osobina obroka. vrsta mlijeka.
mlijeka i opasnost po
zdravlje u slučaju
kvarenja.
- Obrazlaže biološku - Vrednuje značaj jaja
vrijednost jaja. u ishrani i predlaže
- Navodi uticaj njihovu
lecitina i opisuje zastupljenost u
kvarenje i oboljenja ishrani pri
nastala trovanjem od sastavljanju dnevnog
jaja. obroka.
- Upoznaje se sa - Vrednuje značaj - Analiza tabela
značajem žitarica u žitarica i proizvoda u energetske
makrobiotičkoj ishrani, predlaže vrijednosti različitih
ishrani, pojašnjava njihovu vrsta žitarica.
«musli» i navodi zastupljenost u - Analiza različitih
hranjivu vrijednost ishrani pri vrsta muslija i način
klice i ljuske sastavljanju dnevnih njihovog
pšenice. obroka. konzumiranja u cilju
pravilne ishrane.
- Navodi i opisuje - Vrednuje značaj
iskorištenje različitih proizvoda od brašna
vrsta brašna i u ishrani i
proizvoda u ishrani. primjenjuje pri
sastavljanju dnevnog
obroka.
- Opisuje značaj i - Vrednuje značaj - Analiza tabela
iskorištenje povrća u ishrani i energetske
pojedinih sastojaka primjenjuje pri vrijednosti različitih
voća i povrća u sastavljanju dnevnog vrsta voća i povrća i
ishrani. obroka. njihova primjena u
pravilnoj ishrani.
- Sastavljanje dnevnog
obroka.
HASSAP
- Upoznaje se sa - Poštuje zakonsku - Razvija lojalnost. - Čitanje i tumačenja
HACCP standardima regulativu. HACCP standrada.
u higijeni. - Analiza primjene
HACCP standarda u
Crnoj Gori, na
primjerima.
261
Formativni ciljevi
- Diskusija.

- M. Nikolić, S. Banković-Paunović: Nauka o ishrani, Zavod za udžbenike i nastavna
- LJ. Trajković-Pavlović: Preporučeni dnevni unos hranljivih materija, Savezni
zavod za zdravstvenu zaštitu, Beograd, 1993.
- J. Baras, B. Trbović: Poznavanje robe za III i IV razred ugostiteljsko - turističke
struke, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000.
- V. Kukić, S. Kalinić: Poznavanje robe za ugostiteljsko - turističku školu, Zavod za
školstvo, Podgorica, 1992.

- Kabinet i grafoskop.




Znanja
Predmet Znanja
zdravlje ljudi
zdravlje ljudi
- HACCP - Higijena - HACCP
- HACCP - Kuvarstvo - HACCP
- HACCP - Praktična nastava - HACCP
- Značaj ishrane - Kuvarstvo - Pripremanje jela
262
2. STRUČNI ISPIT
2. 1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO - TEORIJSKI DIO ISPITA
2. 1. 1. RESTORATERSVO
1. Naziv ispitnog kataloga: RESTORATERSVO
2. Cilj ispita
- Provjera nivoa postignuća standarda znanja iz oblasti Restoraterstva.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu
1. Opisati ulogu i zadatke usluživanja.

2. Nabrojiti i definisati ugostiteljske objekte za smještaj.
3. Nabrojiti i opisati specifičnosti ugostiteljskih objekata za pružanje usluga
ishrane, točenja pića, poslastica i dr.
4. Nabrojiti i opisati vrste ugostiteljskih usluga u prevoznim sredstvima.
5. Navesti i opisati poslove uslužnog osoblja u ugostiteljskim objektima za pružanje
usluga ishrane, točenja pića i napitaka.
6. Opisati djelove i namjenu radne odjeće i obuće za uslužno osoblje u objektima
za pružanje usluga ishrane i pića.
7. Pojasniti, na primjerima, značaj lične i radne higijene uslužnog osoblja u
ugostiteljstvu.
8. Navesti i opisati namjenu uređaja, opreme i namještaja u prostorijama za
usluživanje.
9. Nabrojiti i opisati namjenu inventara za usluživanje:
- rublja;
- stakla;
- porcelana;
- metalnog posuđa;
- pribora za jelo;
- malog stonog inventara;
- pomoćnog inventara.
10. Nabrojiti i opisati redoslijed pripremnih radova za usluživanje u ofisu i sali.
11. Opisati organizacione sisteme rada uslužnog osoblja:
- reonski;
- revirni;
- ober ili brigadni.
12. Opisati tehnike usluživanja hrane i pića:
- bečki način;
- francuski način;
- engleski način;
- ruski način;
- kombinovani.
13. Opisati dnevne obroke:
- doručak;
- ručak;
- večera;
- međuobroci - užine;
- kasna večera;
- turistički obrok - lanč paket;
- piknik.
263
14. Navesti vrijeme postavljanja i mjesto serviranja dnevnih obroka.
15. Nabrojiti i opisati pripremne radove u sali za doručak.
16. Opisati sastav jednostavanog, kompletnog, bečkog, engleskog, švedskog stola,
za doručak.
17. Opisati završne radove u doručkovaonici.
18. Opisati strukturu i način poslovanja točionice pića.
19. Opisati elemente i postupak izrade karte pića.
20. Opisati osnovne karakteristike alkoholnih i bezalkoholnih pića i napitaka
(specifična težina, boja, ukus, miris, temperatura služenja...), način njihovog
skladištenja i održavanja za zadato piće.
21. Opisati način trebovanja robe, zaduživanje i razduživanje sa robom.
22. Nabrojiti elemente knjige šanka i opisati način vođenja knjige.
23. Opisati načine i tehniku posluživanja za pultom.
24. Opisati završne radove u točionici pića.
25. Opisati strukturu i način poslovanja u kafanama (bečka i francuska).
26. Opisati strukturu i način poslovanja u restoranima.
27. Definisati značaj pripremnih radova u ofisu i sali, navesti i opisati pripremne
radnje.
28. Detaljno opisati rad u restoranu:
- prijem, pozdrav i smejštaj gosta;
- davanje sredstava ponude;
- razgovor sa gostima u vezi porudžbine;
- davanje sugestija gostu pri izboru jela i pića;
- zapisivanje porudžbine;
- boniranje porudžbine;
- predaja porudžbine proizvodnim odeljenjima.
29. Opisati postupak usluživanja gosta, naplate računa i ispraćaja gosta sa završnim
radovima u restoranu.
30. Detaljno opisati strukturu i način sastavljanja jelovnika u zavisnosti od vrste
restorana.
31. Nabrojiti elemente vinske karte i način njenog sastavljanja.
32. Nabrojiti i opisati elemente meni karte.
33. Navesti i opisati specijalna jela i način usluživanja:
- ribe;
- školjki;
- puževa;
- kavijara;
- špageta;
- špargli i sl.
- crnogorska nacionalna jela
34. Opisati strukturu i način poslovanja u polupansionima i pansionima.
35. Navesti i opisati načine rada u polupansionu i pansionu po sistemu meni karte,
sistemu anketnog lista i sistemu švedskog stola (samoposluživanje) i jelovnika.
36. Opisati strukturu uslužnog osoblja i način poslovanja i usluživanja na spratovima
- etažni servis putem centralnog ofisa ili ofisa na spratu.
37. Opisati sadržaj robe u mini baru i način praćenja potrošnje.
38. Navesti i opisati sredstva ponude na spratovima - sobama:
- kruška - kvaka;
- jelovnik;
- karta pića.
39.Opisati strukturu uslužnog osoblja, način poslovanja i usluživanja u prevoznim
sredstvima:
- vozu:
- brodu;
264
- avionu;
- Autobusu.
40. Navesti i opisati sredstva ponude u prevoznim sredstvima.
41. Opisati strukturu uslužnog osoblja, način poslovanja i usluživanja u barovima:
- aperitiv bar;
- hotelski bar;
- ameriken bar;
- dansing bar;
- variete bar;
- kafe bar - espreso bar
42. Navesti i opisati primjenu uređaja, opreme i inventara u barovima.
43. Navesti i opisati sredstva ponude u barovima.
44. Nabrojiti i opisati pripremne radove u baru (barski pult, vitrine i sala)
45. Opisati pripemu pića za mješanje, tehniku pripreme mješavina, vrste
dekoracija i način usluživnja pića i mješavina za pultom.
46. Nabrojiti i opisati načine naplate usluga za barskim pultom.
47. Opisati zvaršne radove u baru.
48. Navesti i opisati tehnike pripremanja jela pred gostom:
- filiranje;
- tranširanje;
- flambiranje;
- fondi.
49. Nabrojiti i opisati vrste zajedničkih obroka po utvrđenom meniju.
50. Nabrojiti i opisati pripremne radnje u ofisu i sali u na osnovu zadatog menija za
zajednički obrok.
51. Opisati način prijema i usluživanja gostiju u skladu sa vrstom obroka.
52. Nabrojiti i opisati elemente za organizaciju svečanih prijema:
- banket;
- koktel parti;
- hladni bife;
- topli bife;
- čajanka.
53. Napisati ponudu za svečani prijem za zadati broj osoba:
- banket;
- koktel parti;
- hladni bife;
- topli bife;
- čajanka.
54. Kalkulacijom izvesti cijenu koštanja po jednoj osobi za svečani prijem za zadati
broj osoba:
- banket;
- koktel parti;
- hladni bife;
- topli bife i
- čajanka.
55. Nabrojiti kriterijume za vrednovanje slaganja vina i hrane.
56. Predložiti izbor jela za izložbeni sto za doručak, ručak, večeru.
265
4. Tip ispita
- Usmeno.
- Nastavnik/aktiv formuliše pojedina pitanja i sastavlja detaljan spisak ispitnih
pitanja na osnovu okvirnog spiska pitanja, datih u Ispitnom katalogu.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na
odgovarajući način – da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih
tematskih oblasti.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta.
- Usmeni ispit traje najviše 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na predlog ispitivača.
5. Dozvoljena pomagala
- Nijesu predviđena.
6. Literatura i drugi izvori

- Za kandidate je preporučena literatura i drugi izvori data u katalogu znanja i
godišnjem planu rada nastavnika.
266
2.2. STRUČNI RAD
2.2.1. STRUČNI RAD SA ODBRANOM
1. Naziv ispitnog kataloga: STRUČNI RAD SA ODBRANOM
2. Cilj ispita
- Na praktičnom dijelu stručnog ispita kandidat treba da pokaže:

- Pravilnu upotrebu stručne terminologije.
- Stepen povezanosti stručno - teoretskih i praktičnih znanja.
- Samostalnost i sistematičnost u radu.
- Poznavanje propisa za obezbjeđenje zaštite na radu i zaštite okoline.
- Racionalno korišćenje materijala, vremena i energije.
3. Spisak tema/zadataka
Doručkovaonica
1. Postaviti dva kuvera za kompletni doručak, primiti porudžbinu i uslužiti gosta.
2. Postaviti dva kuvera za engleski doručak, primiti porudžbinu i uslužiti gosta.
3. Postaviti dva kuvera za bečki doručak, primiti porudžbinu i uslužiti gosta.
4. Postavtiti dva kuvera za švajcarski doručak, primiti porudžbinu i uslužiti gosta.
Kafansko poslovanje
1. Postaviti sto sa dva kuvera poslužiti jela za doručak na bečki način usluživanja.
Restoransko poslovanje
1. Postaviti dva kuvera po jelovniku, primiti porudžbinu i uslužiti goste na
francuski način usluživanja.
2. Postaviti dva kuvera po jelovniku, primiti porudžbinu i uslužiti goste na engleski
način ulsuživanja.
3. Postaviti dva kuvera po jelovniku, primiti porudžbinu i uslužiti goste na bečki
način ulsuživanja.
4. Postaviti dva kuvera za a’ la carte, primiti porudžbinu i uslužiti gosta sa jelom i
vinom (frapiranje).
vinom (dekantiranje).
vinom (crna vina).
vinom (pjenušava vina).
1. Izraditi meni od tri ganga, postaviti sto sa dva kuveri poslužiti gosta.
2. Izraditi meni od četiri ganga, postaviti sto sa dva kuveri poslužiti gosta.
3. Izraditi meni od pet gangova, postaviti sto sa dva kuveri poslužiti gosta.
4. Izraditi anketni listić, postaviti sto i uslužiti gosta.
Etažni servis
1. Primiti porudžbinu u hotelskoj sobi, izvršiti pripreme za engleski doručak,
uslužiti, naplatiti i izvršiti završne radove.
267
Svečani i zajednički obroci
Banket
1. Sastaviti meni od 6 gangova, postaviti sto prema meniju, uslužiti goste na
2. Sastaviti meni od 5 gangova, postaviti sto prema meniju, uslužiti goste na
3. Sastaviti meni od 5 gangova, postaviti sto prema meniju, uslužiti goste na bečki
način usluživanja.
Koktel party
1. Izraditi ponudu za 30 osoba, pripremiti salu i uslužiti goste.
Hladni bife
Čajanka
Pripremanje jela pred gostom

1. Napisati recepturu, izvršiti pripremne radove, pripremiti tatar biftek, odrediti
vino i uslužiti gosta.
2. Napisati recepturu, postaviti sto sa dva kuvera, flambirati voće i uslužiti goste.
3. Napisati recepturu, postaviti sto sa dva kuvera, flambirati palčinke i uslužiti
goste.
4. Napisati recepturu, postaviti sto sa dva kuvera, flambirati jelo od mesa i
uslužiti goste.
5. Postaviti sto sa dva kuvera, izvršiti filiranje ribe i uslužiti goste.
6. Postaviti sto sa dva kuvera, izvršiti tranširanje pileta i poslužiti goste.
7. Postaviti sto sa dva kuvera, izvršiti tranširanje jela od mesa i poslužiti goste.
Barsko poslovanje
1. Napisati recepturu mješavine na bazi alkoholnih pića i pripremiti koktel za tri
čaše.
2. Napisati recepturu mješavine na bazi bezalkoholnih pića i pripremiti koktel za
tri čaše.
3. Napisati recepturu mješavine na bazi voća i sladoleda i pripremiti koktel za tri
čaše.
4. Napisati recepturu mješavine za flip i pripremiti koktel za tri čaše.
5. Napisati recepturu mješavine za fis i pripremiti koktel za tri čaše.
6. Napisati recepturu mješavine za bolu, pripremiti i poslužiti.
Specijalna jela
1. Postaviti sto sa dva kuvera i poslužiti kavijar uz određeno vino.
2. Postaviti sto sa dva kuvera i poslužiti školjke uz određeno vino.
3. Postaviti sto sa dva kuvera i poslužiti špaget.
268
4. Uputstvo za sprovođenje stručnog rada
- Praktičan rad sa odbranom.
- Nastavnik/aktiv formuliše temu za stručni rad u skladu sa izvučenim zadatkom na
osnovu okvirnog spiska zadataka, datih u Ispitnom katalogu.
- Na ispitnom listu treba definisati strukturu rada (teme) i način odbrane.
- Izbor teme i način polaganja se obavlja u skladu sa Pravilnikom o polaganju
praktičnog, završnog i stručnog ispita.
5. Dozvoljena pomagala
- Za prezentaciju rada dozvoljena su tehnička pomagla u cilju boljeg
predstavljanja.
6. Literatura i drugi izvori

- Za učenike je preporučena literatura i drugi izvori objavljeni u katalogu znanja i
godišnjem planu rada nastavnika.
269
3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA
Redni
Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja
broj
1. Restoraterstvo Usmeni, pismeno i na vježbama
2. Strani jezik II Umeno i pismeno
3. Higijena Usmeno
4. Poslovna komunikacija Usmeno
5. Osnove kuvarstva Usmeno
6. Psihologija Usmeno
7. Poznavanje hrane Usmeno i na vježbama
8. Poznavanje pića Usmeno
9. Preduzetništvo Usmeno, pismeno i na vježbama
10. Praktična nastava U toku praktičnoga rada
IZBORNA NASTAVA
1. Strani jezik III Usmeno i pismeno
2. Bonton u ugostiteljstvu Usmeno
3. Osnove turizma Usmeno
4. Usmeno i na vježbama
5. Privredno pravo Usmeno
6. Usmeno
sredine
7. Turistička geografija Usmeno
8. Poslovna ekonomija Usmeno
9. Osnove somelijerstva Usmeno
10. Marketing u turizmu Usmeno
11. Informatika u restoraterstvu Usmeno i na vježbama
12. Nauka o ishrani Usmeno
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA

- U sljedeći razred napreduju učenici koji su na kraju školske godine pozitivno
ocijenjeni iz svih predmeta tog razreda i ako su obavili profesionalnu praksu kako
je predviđeno nastavnim planom.
- Obrazovanje se završava stručnim ispitom, koji obuhvata:
- pismeni ispit iz Maternjeg jezika i književnosti;
- pismeni ispit iz Stranog jezika ili Matematike, po izboru učenika;
- usmeni ispit iz Restoraterstva;
- Stručni rad sa odbranom.
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA

- U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama (u roku od
mjesec dana) škola bi izradila individualni program (nacrt) uzimajući u obzir
odluku o usmjerenju.
- Individualni program omogućava prilagođeno izvođenje kako bi učenici dostigli
propisani stručni standard u svim predmetima.
270
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH
- Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za
odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih
programa obrazovanju odraslih tako da:
- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti Fizičko vaspitanje i Slobodne
aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja. Škola je
obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se oni mogu dobrovoljno
priključiti;
- škola izradi prilagođen program praktičnog obrazovanja s obzirom na poslove i
zadatke koje obavlja učesnik obrazovanja;
- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego
uslovi koje utvrdi škola u nacrtu izvođenja obrazovnog programa za odrasle;
- se provjeravanje znanja izvodi putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini
provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni
obrazovnim programom;
- odrasli ne polažu međuispit iz uspješnosti praktičnog obrazovanja.
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

Redni Profil stručne spreme nastavnika i stručnih
Predmeti
broj saradnika
1. Restoraterstvo - Diplomirani menadžer restoraterstva
2. Strani jezik II - Profesor stranog jezika
- Diplomirani biolog ili
3. Higijena
- Doktor medicine
- Diplomirani psiholog
4. Poslovna komunikacija - Dilpomirani pedagog ili
- Diplomirani sociolog
5. Osnove kuvarstva - Visoka školska spremu iz kuvarstva 3 +1
- Diplomirani psiholog.
6. Psihologija - Diplomirani školski psiholog - pedagog
- Profesor psihologije
- Diplomirani inženjer tehnologije, smjer
prehrambeno - tehnološko inženjerstvo
- Diplomirani inženjer prehrambene tehnologije
biljnih proizvoda
animalnih proizvoda
7. Poznavanje hrane
- Diplomirani inženjer tehnologije, smjer ugljeno -
hidratna hrana
- Diplomirani inženjer tehnologije, smjer mikrobiloški
procesi
- Diplomirani inženjer poljoprivredne prerade i
kontrole poljoprivrednih proizvoda
biljnih proizvoda
8. Poznavanje pića - Diplomirani inženjer prehrambene tehnologije
animalnih proizvoda
- Diplomirani inženjer tehnologije, smjer ugljeno -
hidratna hrana
271
Predmeti
broj saradnika
procesi
9. Preduzetništvo - Diplomirani ekonomista
- Visoka stručna sprema iz restoraterstva, viša školska
sprema iz restoraterstva ili lice koje ima majstorsko
10. Praktična nastava zvanje sa položenim pedagoško - andragoškim
ispitom, sa najmanje tri godine radnog iskustva na
poslovima u restoranu.
IZBORNA NASTAVA
1. Strani jezik III - Profesor stranog jezika i književnosti
- Diplomirani turizmolog
- Diplomirani psiholog
2. Bonton u ugostiteljstvu - Diplomirani pedagog
- Diplomirani sociolog
- Diplomirani kultorolog
3. Osnove turizma - Diplomirani ekonomista - turistički smjer
- Diplomirani ekonomista
- Diplomirani hotelijer
4. - Diplomirani turizmolog
- Diplomirani ekonimista - turistički smjer
5. Privredno pravo - Diplomirani pravnik
6. - Diplomirani biolog
sredine
- Profesor geografije
7. Turistička geografija - Diplomirani geograf
- Diplomirani geograf - turizmolog
8. Poslovna ekonomija - Diplomirani ekonomista
- Poljoprivredni fakultet - visoka stručna sprema 3 +
9. Osnove somelijerstva 1, smjer vinogradarstvo i voćarstvo, sa završenom
obukom za somelijere.
10. Marketing u turizmu - Diplomirani ekonomista
- Diplomirani ekonomista – turistički smjer
- Visoka školska sprema s područja turizma ili
11. Informatika u restoraterstvu hotelijerstva sa znanjem rada na računaru i
korišćenja softvera Fidelio
biljnih proizvoda
12. Nauka o ishrani
animalnih proizvoda
- Diplomirani inženjer tehnologije, smjer ugljeno-
hidratna hrana
procesi
272
Predmeti
broj saradnika
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA

- Nastava se organizuje i izvodi u školskom obliku.
8. 1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Broj časova kod
Ukupno
Razred
časova
Redni Vrsta nastave kojih se odeljenje
Naziv predmeta dijeli na grupe
broj
T V P T V P
I 72 72 36 36
II 72 72 144 144
1. Restoraterstvo
III 72 72 144 144
IV 66 66 99 99
I 72 72
II 72 72
2. Strani jezik II
III 72 72
IV 66 66
3. Higijena I 72 72
4. Poslovna komunikacija I 72 60 12
5. Osnove kuvarstva II 72 72
6. Psihologija III 72 72
7. Poznavanje hrane III 72 56 16
8. Poznavanje pića IV 66 66
9. Preduzetništvo IV 66 40 26
I 72 72 72
II 180 180 180
10. Praktična nastava
III 180 180 180
IV 198 198 198
IZBORNA NASTAVA
I 72 72
II 72 72
1. Strani jezik III
III 72 72
IV 66 66
2. Bonton u ugostiteljstvu I 72 72
3. Osnove turizma I 72 72
Hotelsko poslovanje sa I 72 36 36
4.
poslovnom komunikacijom II 72 33 33
5. Privredno pravo II 72 72
6. II 72 72
sredine
273
Broj časova kod
Ukupno
Razred
časova
Redni Vrsta nastave kojih se odeljenje
Naziv predmeta dijeli na grupe
broj
T V P T V P
II 72 72
7. Turistička geografija
III 72 72
8. Poslovna ekonomija III 72 72
9. Osnove somelijerstva III 72 72
III 72 72
10. Marketing u turizmu
IV 66 66
Informatika u
11. IV 66 33 33
restoraterstvu
12. Nauka o ishrani IV 66 66
9. PROFESIONALNA PRAKSA
- Učenici I, II i III razreda nakon završetka nastavne godine obavljaju profesionalnu
praksu u trajanju od 30 dana, u skladu sa nastavnim planom. Profesionalna praksa
izvodi se u odgovarajućim ugostiteljskim objektima.
- Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zadužena je škola.
Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom stručno -
teorijskih predmeta i praktične nastave. O realizaciji programa profesionalne
prakse učenik je obavezan da vodi dnevnik profesionalne prakse. U dnevniku
učenik po danima upisuje sadržaje rada. Dnevnik profesionalne prakse potpisuje
lice zaduženo za realizaciju programa. Podatke o profesionalnoj praksi (ime i
prezime učenika, mjesto i vrijeme izvođenja) evidentiraju se u posebnim
rubrikama u odeljenskim knjigama.
- Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za završetak razreda.
- U cilju oraganizacije profesionalne prakse:
- poslodavac imenuje kvalifikovano lice koje će voditi evidenciju prisutnosti
učenika, vršiti raspored učenika na poslovima u skladu sa planiranim sadržajem i
obavještavati nastavnika praktične nastave o prisutnosti i postignućima učenika.
- uvodi se karton profesionalne prakse, sa ciljem lakšeg praćenja angažovanosti
učenika u toku rada i njihovim uspjehom. Karton bi potpisom ovjeravali
imenovano lice od strane preduzeća i nastavnik praktične nastave, a bio bi
sastavni dio dokumentacije učenika uz uput za profesionalnu praksu.
- Uputstvo za popunjavanje kartona profesionalne prakse

- Osnovni podaci se upisuju u prazna polja, kako je navedeno.
- Prisutnost učenika:
- Za period obavljanja profesionalne prakse upisuje se datum početka prakse i
datum njenog završetka.
- U poljima za vođenje dnevne evidencije upisuje se vrijeme izraženo u satima koje
je učenik proveo na radu.
- Predmetne oblasti po razredima:
- Sa lijeve strane naziva teme, u kvadratiću, imenovano lice upisuje znak X (iks) za
one oblasti u okviru kojih je učenik imao aktivnosti.
- Ocjena rada:
- Imenovano lice, ocjenjuje učenika unošenjem znaka X (iks) u kvadratić sa lijeve
strane pored vrijednosti koja odgovara pokazanim znanjima, vještinama i
angažovanošću učenika za vrijeme trajanja profesionale prakse. Ocjena unešena
u karton profesionalne prakse ne utiče na uspjeh učenika.
274
- Zapažanja - preporuke:
- Imenovano lice može dati svoje primjedbe ili sugestije na rad učenika.
- Imenovano lice i nastavnik praktične nastave ovjeravaju karton profesioalne
prakse svojim potpisima.
KARTON PROFESIONALNE PRAKSE

OBRAZOVNI PROFIL: TEHNIČAR USLUŽIVANJA
Naziv
Naziv škole
preduzeća
Ime i prezime
Imenovano lice
učenika
Nastavnik
Razred praktične
nastave
PRISUTNOST UČENIKA
PERIOD OD _______________ DO _____________ (30 dana)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
PREDMETNE OBLASTI PO RAZREDIMA

I RAZRED II RAZRED III RAZRED
Kafana i kafansko
Uslužno osoblje Pansionsko poslovanje
poslovanje
Restoran i restoransko
Radna odjeća i obuća Etažni servis
poslovanje
Jelovnik i usluživanje jela
Lična i radna higijena Švedski sto u restoranu
po jelovniku
Uređaji, oprema i
Instrumenti ponude - vinska Usluživanje u
namještaj u
karta i karta pića saobraćajnim sredstvima
ugostiteljstvu
Inventar za usluživanje Meni Bar i barsko poslovanje
Pripremni radovi u ofisu i Specijalna jela i načini
sali usluživanja
Zajednički obroci -
poslovni ručak
Dnevni obroci
Točionica pića
Kultura ophođenja
OCJENA RADA ZAPAŽANJA - PREPORUKE
Ne zadovoljava
Zadovoljava
Ističe se
Naročito se ističe
OVJERAVA
Imenovano lice Nastavnik praktične nastave
Potpis: Potpis:
275
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI
- Slobodne aktivnosti učenika su sastavni dio nastavnog plana i obrazovnog
programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinesu
rasterećenju učenika, da pomognu njihovoj socijalizaciji, ali i da upotpune,
prošire i prodube znanja i kompetencije učenika.
- Program slobodnih aktivnosti radi škola, polazeći od utvrđenog broja časova u
nastavnom planu (u I, II, III razredu po 36 časova, a u IV - 33 časa godišnje).
- Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godišnjeg plana rada škole.
- Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici
obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti.
- Okvirni program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godišnjeg plana rada škole, a
sastoji se iz tri cjeline:
- sadržaji vezani za opšteobrazovno područje: dani sporta, ekološke aktivnosti,
filmske, pozorišne, muzičke predstave i likovne izložbe, posjeta istorijskim
spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr.
- obavezni sadržaji vezani za stručno - teorijsko područje: posjete institucijama
i preduzećima koja su stručno vezana za obrazovni program koji se realizuje,
posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije, učešće na
stručnim predavanjima i takmičenjima u poznavanju određenih oblasti.
- sadržaji po izboru učenika: učešće u raznim sekcijama (sportska, dramska,
literarna, muzička, likovna, informatička, prva pomoć, saobraćajni propisi,
Internet klub i dr.), socijalni rad učenika, organizovanje dopunske i dodatne
nastave i dr.
276

OP Tehnicar Usluzivanja

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

OP Tehnicar Usluzivanja

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OBRAZOVNI PROGRAM

OPŠTI DIO ..................................................................................................3

4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih

7. Obrazovanje koje se stiče

1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI

1.1. 1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST

1. Naziv predmeta: RESTORATERSTVO

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vježbe: odeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.

3. Opšti ciljevi nastave

- Opisuje način - Obavlja prijem i - Rad u kabinetu -

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

10. Povezanost predmeta

1.2.2.1. FRANCUSKI JEZIK

1. Naziv predmeta: FRANCUSKI JEZIK

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

10. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: NJEMAČKI JEZIK

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

- Prepoznaje - Prepričava događaj - Razvija pozitivan

- Uvježbava - Saopštava tačno - Razvija

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

1. Naziv predmeta: ITALIJANSKI JEZIK

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

- Upoznaje se sa - Govori o ranijem - Razvija pozitivan

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

10. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: RUSKI JEZIK

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

10. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: HIGIJENA

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opšti ciljevi nastave

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

10. Povezanost predmeta