SIVI PENETRANT TEST PROSEDÜRÜ

SIVI PENETRANT
TEST PROSEDÜRÜ
 SIVI PENETRANT TEST PROSEDÜRÜ

1.AMAÇ

Bu prosedür penetrant muayenesi yapan personele genel muayene koşullarını tanımlamak ve spesifik
talimatlar konusunda bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır.

2.KAPSAM

Bu prosedür 10C - 52C sıcaklıklar arasında kullanılan suyla ve çözücüyle temizlenebilir boya

penetrantlarla yapılan kaynak dikişi ve malzeme muayenelerini kapsar.

3.1.TANIMLAR

3.2.Belirti: Bir süreksizliğin göstergesidir.

3.3.Doğrusal Belirti: Boyu, genişliğinin üç katı ya da daha fazla olan belirtidir.

3.4.Yuvarlak Belirti: Boyu, genişliğinin üç katından daha küçük olan dairesel ya da elips şeklindeki
belirtidir.

4.YÖNTEM ve İŞLEM

4.1.MUAYENE SİSTEMİ

Farklı grup ya da üreticilere ait muayene sistemlerinin karıştırılmasına müsaade edilmez.

Nikel bazlı alaşımlar, östenitik paslanmaz çelikler ve titanyum malzemelerde kullanılacak

penetrantlar sertifikalı olacak ve bu sertifika üreticinin dolum numarası, kirletici madde içeriği ve
ASME Kısım  V, Article 6 (T641) ya göre yapılmış test sonuçlarını içerecektir.

4.2.YÜZEY HAZIRLAMA

Muayene edilecek yüzey normalde işlenmiş, fırçalanmış, taşlanmış olabilir. Muayene, kaynak işlemi,
haddeleme, dövme, ve döküm sonrası olduğu gibi de yapılabilir.

Muayene edilecek yüzey ve buna komşu olan 25 mm lik bir alan kuru ve muayeneyi etkileyebilecek
ya da belirtileri maskeleyebilecek kir, yağ, gres, pas, tufal, curuf, kaynak sıçrantısı, boya, vb.
maddelerden arındırılmış olacaktır.

Muayene edilecek yüzeyin temizliği çözücü ile yapılacak ve temizlik işleminden sonra en az 5
dakika beklenerek çözücünün doğal olarak buharlaşması temin edilecektir. Penetrant uygulaması
bundan sonra yapılacaktır.

4.3.MUAYENE
 SIVI PENETRANT TEST PROSEDÜRÜ

4.3.1.Penetrantın Uygulanması: Penetrant, püskürtme veya fırçayla sürme suretiyle tatbik edilebilir.
Şayet penetrant uygulaması hava tabancası ile püskürtme suretiyle yapılacaksa, penetrantın hava
hatlarında birikmiş olabilecek su ya da yağ ile kirlenmesini önlemek için hava girişine filtre
takılacaktır.

4.3.2.Nüfuziyet Süresi: Nüfuziyet süresi 10C - 52C sıcaklık aralığında minimum 20 dakika

olacaktır.

4.3.3.Ara Temizleme: Nüfuziyet süresi sonunda parça yüzeyindeki fazla penetrant temizlenecektir.
Temizleme işlemi sırasında süreksizlikler içindeki penetrantın uzaklaştırılmamasına dikkat
edilecektir.

4.3.3.1.Suyla Temizlenebilir Penetrantlar: Yüzeydeki fazla penetrant duşlama suretiyle

temizlenecektir. Temizleme işlemine yüzeyde gözle görülebilir penetrant kalıntıları kalmayıncaya
kadar devam edilecektir. Su basıncı 345kPa ‘lı su sıcaklığı 43C' i geçmeyecektir.

4.3.3.2.Çözücüyle Temizlenebilir Penetrantlar: Yüzeydeki fazla penetrant önce lif bırakmayan

kuru bir bezle silinir. Daha sonra yüzeydeki penetrant kalıntıları çözücüyle nemlendirilmiş, lif
bırakmayan bir bezle tamamen temizlenir. Süreksizlikler içindeki penetrantın temizlenmemesi için
aşırı miktarda çözücü kullanımından kaçınılmalıdır.

Ara temizleme sırasında çözücünün yüzeye püskürtülmesi veya dökülmesine hiçbir şekilde müsaade
edilmez.

4.3.4.Kurutma: Ara temizleme işleminden sonra geliştiricinin tatbik edilmesinden önce yüzey temiz
bir bezle silinerek ya da hava üfleyerek kurutulacaktır. Kurutma havasının sıcaklığı muayene
yüzeyindeki sıcaklık 52C ‘nin üstüne çıkmayacak şekilde ayarlanacaktır.

Çözücü ile yapılan ara temizleme işleminden sonra yüzey doğal buharlaşma veya hava üfleyerek
kurutulacaktır.

4.3.5.Geliştiricinin Uygulanması: Sadece çözücü bazlı geliştiriciler kullanılacaktır. Geliştirici

uygulaması, ara temizlik işleminden sonra olabildiğince kısa süre içinde yapılacaktır. Bu süre hiçbir
şekilde 20 dakikadan fazla olmayacaktır.

Çözücü bazlı yaş geliştirici yüzeye uygulanmadan önce iyice çalkalanacaktır.

Geliştirici tatbik edilmeden önce yüzeyin tamamen kuru olmasına dikkat edilecektir.

Geliştirici uygulaması, muayene yüzeyinde ince ve homojen bir geliştirici tabakası elde edecek
şekilde püskürtme suretiyle yapılacaktır. Çok ince ve yetersiz bir geliştirici tabakası, süreksizlikler
içinde kalmış olan penetrantın yüzeye çıkması için yeterli olmayacağı, aşırı kalın atılmış bir
geliştirici tabakası da çok küçük sükeksizliklerin oluşturacağı belirtileri engelleyebileceğinden arzu
edilmez. .
 SIVI PENETRANT TEST PROSEDÜRÜ

4.3.6.Geliştirme Süresi: Geliştirme süresi, yüzeydeki geliştirici tabakası kurur kurumaz başlar.
Geliştirme süresi en az nüfuziyet süresi kadar olacaktır. Ancak bu süre 60 dakikadan fazla
olmamalıdır.

4.4.BELİRTİLERİN YORUMLANMASI

Nihai yorumlama, geliştirme süresi sonunda yapılacaktır. Ancak muayene yüzeyinin incelenmesi,
süreksizliklerin tiplerinin belirlenebilmesi ve aşırı kusma yapan süreksizliklerin boyutlarının daha
doğru bir biçimde tesbiti için geliştirme süresinin başlangıcından itibaren yapılacaktır.

Belirtilerin incelenmesi ve değerlendirilmesinde yeterli duyarlılığın sağlanabilmesi için muayene

yüzeyindeki aydınlanma minimum 1000 Lx olacaktır.

4.5.SON TEMİZLİK

Kalıntı penetrant veya geliştiricinin, muayene parçalarının daha sonraki işlemlerinde ya da çalışma
koşullarında olumsuzluklar yaratabileceği durumlarda son temizlik işlemi yapılacaktır. Son temizlik
işlemi suyla veya çözücüyle yıkama suretiyle yapılabilir

Son temizlik işleminin gerekli olduğu durumlarda bu işlemin muayenenin hemen sonrasında
yapılması yararlı olacaktır.

4.6.KABUL KRİTERLERİ

Kaynak dikişleri: Hernangi bir boyutu 1.6 mm den büyük bütün belirtiler ilgili belirti olarak kabul
edilecektir.

İncelenen yüzeyde ;

a ) İlgili doğrusal belirtiler,

b ) Boyutu 4.8 mm den büyük yuvarlak belirtiler,

c ) Aynı hat üzerinde sıralanmış ve aralarındaki mesafe 1.6 mm veya daha az olan dört yada daha
fazla sayıda yuvarlak belirti red sebebidir.

Dökümler:

(i) Çatlak ve sıcak yırtılma hataları;

(ii) 38 mm x 152 mm lik veya daha küçük dikdörtgen bir alan veya çapı 89 mm veya daha küçük
olan dairesel bir alanda (i) de belirtilen doğrusal süreksizlikler dışında grup halinde ve altıdan
çok doğrusal belirti (belirtilen bu alanlar, değerlendirilecek belirtileri içine alabilecek en
olumsuz konuma göre seçilir),
 SIVI PENETRANT TEST PROSEDÜRÜ

(iii) 19 mm ve daha küçük et kalınlıklarında 6 mm den büyük, 19 mm – 57 mm et kalınlığı
aralığında boyu et kalınlığının üçtebirinden daha büyük ve 57 mm den büyük et kalınlıkları
için de 19 mm den büyük diğer doğrusal belirtiler
(aralarındaki mesafe büyük olan belirtinin boyundan daha fazla olan kabul edilebilir sıralı belirtiler
kabul edilir),
(iv) Herhangi bir boyutu 4.8 mm den fazla olan ve doğrusal olmayan süreksizliklerden
kaynaklanan tüm belirtiler red sebebidir.
Belirtiler, kendilerini oluşturan süreksizlikten daha büyük olabilirler, ancak, değerlendirmelerde
belirti boyutları esas alınacaktır.

4.7.TAMİR

Kabul sınırlarının üzerindeki süreksizlikler uygun şekilde giderilecek ve şayet gerekiyorsa kaynak
tamiri yapılacaktır.Hataların giderilip giderilmediği veya kabul sınırları içine düşürüldüğünü kontrol
etmek için kaynak tamiri öncesinde test yapılacaktır.

Tamir işlemi tamamlandıktan sonra sözkonusu bölge tekrar test edilecektir.

4.8..KAYITLAR

Muayene işleminden sonra Penetrant Muayene Raporu doldurulacaktır.

5.REFERANSLAR

ASME Code Sect. I

ASME Code Sect. V Article 6

ASME Code Sect. VIII Div. 1