Osnovi kompjuterske tehnike

dr Nenad Krajnović
E-mail: krajko@sox.rs
 Šta je kompjuter?
Elektronski uređaj koji:
–izvršava instrukcije smeštene u sopstvenoj
memoriji,
–prihvata podatke (input),
–obrađuje podatke prema unapred
definisanim pravilima (process),
–generiše informacije (output) posle obrade
podataka
–pamti podatke za buduću upotrebu
(storage)
 Šta radi kompjuter?
Processor
Control Unit/Arithmetic Logic Unit

• Input
• Process
Input Output
Devices Devices
Memory
• Output
• Storage
Storage Devices
 Ulazni uređaji (input devices)
• Bilo koja hadrverska komponenta koja
omogućava unošenje podataka, programa,
komandi i korisničkih odgovora u
kompjuter
• Primer:
– tastatura
– miš
– mikrofon
– kamera
– touch screen
Izlazni uređaji (output devices)
• Izlazni uređaji omogućavaju uvid u informacije
koje se dobijaju obradom podataka
• Primer izlaznih uređaja:
– Štampači
• Laserski
• matrični
• Foto
– Monitori
• CRT
• LCD
Storage Devices
• Rem ovable
– Floppy disk, or diskette
– Compact Disc CD-R, CD-RW,
CD-ROM
– DVDs – DVD-ROM, DVD-R,
DVD-RW, DVD-RAM
– Zip disk
– Flash disk/USB drive
– Tape
• Non-Rem ovable
– Hard disk
– SSD disk
Sistemska jedinica
(system unit)
– Matična ploča je osnovni elektronski sklop u kompjuteru.
Sadrži svu potrebnu elektroniku za povezivanje različitih
elektronskih sklopova koji čine kompjuter.
– Procesor (Central Processing Unit – CPU) je elektronski
modul koji izvršava instrukcije i obrađuje podatke
– Memorija (RAM – Random Access Memory) je elektronski
sklop koji pamti podatke i instrukcije (programe) koji se
izvršavaju
– Video kartica je elektronski sklop koji informacije pretvara
u elektronske signale koji se mogu prikazati na monitoru
– Kontroleri su elektronski sklopovi koji su zaduženi za
povezivanje hard diskova, miševa, tastatura, štampača,...
 Kompjuterski softver
• Sistemski softver čine programi koji upravljaju
radom kompjutera
• Operativni sistem je osnovni deo sistemskog
softvera. On kontroliše učitavanje podataka,
pokretanje drugih softvera, prenos podataka
između softverskih paketa, završetak izvršavanja
softvera.
• Pored operativnog sistema postoji veliki broj
pomoćnih aplikacija koje olakšavaju rad korisnika
• Većina modernih operativnih sistema ima grafički
korisnički interfejs (GUI – Graphical User Interface)
Osnovni zadaci operativnog sistema:
• Operations Management
– Učitavanje, snimanje i
izvršavanje programa
– Prenos podataka
• File Management
– Organizacija fajlova
– Organizacija foldera
• System Maintenance
– Defragmentacija i provera hard
diska
– Provera i zaštita od virusa
• System Monitoring
Aplikativni softver
(Application Software)
• Word Processing
• Spreadsheet
• Presentation Graphics
• Database
• Contact Management
• Utility Software – anti-virus,
data backup, and file
compression
Kompjuterski hardver i softver

Operating
Hardware
System
Software
Applications
Osnovni principi rada

• Kompjuteri rade sa digitalnim podacima

• Digitalni elektronski sklopovi rade sa dva
stanja koja obeležavamo sa 0 (off) i 1 (on)
• Za predstavljanje brojeva i podataka
koristi se binarni brojni sistem
Dekadni i binarni brojni sistem

• Ljudi su navikli na dekadni brojni sistem

gde se koristi deset cifara (0,1,2,...,9)
• Za brojeve veće od 9 koristimo više cifara
napisanih jedna uz drugu (10, 24,...)
• Kod binarnog brojnog sistema za brojeve
veće od 1 koristimo više cifara napisanih
jedna uz drugu (10101101)
Kako brojeve predstavljamo u
binarnom brojnom sistemu?
• Princip je isti kao kod dekadnog brojnog
sistema samo što je osnova brojnog
sistema broj 2.

Binarni broj Vrednost predstavljena binarnim brojem

dn-1 dn-2 ... d1 d0 dn-1×2n-1 + dn-2×2n-2 + ... + d1×21 + d0×20

Stepeni broja 2
10100111 =
•20=1 7 6 54 3 2 1 0

• 21=2 20+21+22+25+27=
• 22=4
• 23=8 1 + 2 + 4 + 32 + 128 = 167
• 24=16
• 25=32
• 26=64
• 27=128
Osnovi kompjuterske tehnike
dr Nenad Krajnović
E-mail: krajko@sox.rs