SORULARIN ÇÖZÜMLERİNE

ULAŞMAK İÇİN QR
KODU OKUTUNUZ
MEB/AKS

MEB ADAY ÖĞRETMENLERİN (SÖZLEŞMELİ/KADROLU)

ADAYLIK
KALDIRMA
(AKS)
SINAVLARINA HAZIRLIK

KONU ANLATIMLI
SORU BANKASI
 Komisyon

2020 Meb Aday Öğretmenleri (Sözleşmeli/Kadrolu) Adaylık Kaldırma (Aks) Sınavlarına Hazır-
lık Konu Anlatımlı Soru Bankası

ISBN 978-605-037-019-5
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ’ye aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.

1. Baskı: Ekim 2019, Ankara

Yayın-Proje: Ümit Dilaver

Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan
Kapak Tasarımı: Pegem Akademi

Baskı: Sonçağ Yayıncılık Matbaacılık Reklam San Tic. Ltd. Şti.

İstanbul Cad. İstanbul Çarşısı 48/48 İskitler - Ankara
(0312 341 36 67)

Yayıncı Sertifika No: 36306

Matbaa Sertifika No: 25931

İletişim
––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay/ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
İnternet: www.pegem.net
E-ileti: pegem@pegem.net
WhatsApp Hattı: 0538 594 92 40
 ÖN SÖZ

Değerli Okuyucularımız;

2020 Meb Aday Öğretmenleri (Sözleşmeli/Kadrolu) Adaylık Kaldırma (Aks) Sınavlarına Hazırlık Konu Anlatımlı
Soru Bankası kitabımız, en son yayımlanan sınav ilanındaki konular kapsamında, alanında uzman yazar
komisyonumuz tarafından hazırlanmıştır.

Sınava girecek olan adaylarımızın, yayınımızda bulunan mevzuat konularında yer alan Ek Form veya Örnek
Formlara (http://www.mevzuat.gov.tr/) İnternet adresinden ilgili Kanun, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, Kanun
Hükmünde Kararname, Yönetmelik, Tebliğ vb. içeriklerinden erişebileceğinizi belirtiriz. Kitabımızdaki konularda
teorik çerçeve net bir şekilde çizilmiş, çözümlü ve cevaplı testler ile pratiğe ilişkin çok sayıda örneğe yer verilmiştir.
Anlatılan konuların zihinde somutlaşması için konuların arasına yazar notları, şemalar ve tablolar da eklenmiştir.
Okuyucuların toplam iş yükü gözetilerek, öz ve net bilgilerden uzaklaşmadan, güncel ve çalışmalarını pekiştirecek
yöntemleri sunmak amacıyla özenle hazırlanan bu yayınımızın sınava hazırlanan siz değerli okuyucularımıza
katkı sağlamasını diliyoruz. Kitaba ilişkin sorularınızı pegem@pegem.net adresine e-posta yoluyla ya da
0538 594 92 40 numaralı telefona WhatsApp üzerinden iletmeniz yeterli olacaktır.

PEGEM Akademi Yayıncılık

 İÇİNDEKİLER

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 1

4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun������������������������������������������� 44
1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu���������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 54
1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Onuncu
Bölümünde Yer Alan Hükümler�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 69
5580 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu����������������������������������������������������������������������������������������������������� 81
3071 Sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun������������������������������������������������������������������������������������ 93
4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu��������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 97
222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 108
Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği������������������������������������������������������������������������������� 120
Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği���������������������������������������������� 157
Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği������������������������������������������������������������� 189
Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği����������������������������������������������������������������������������������� 199
Millî Eğitim Bakanlığı Örgün ve Yaygın Eğitimi Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi������������������������� 217
Aday Öğretmenlik Yetiştirme Süreci���������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 225
Eğitim Öğretimin Planlanması��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 252
Sınıf Yönetimi���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 266
Öğretim İlke ve Yöntemleri������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 287
Ölçme ve Değerlendirme��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 336
2023 Eğitim Vizyonu����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 397
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 413
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
1.
BÖLÜM

657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU

KAPSAM • Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri, Ge-

Madde 1 - Bu Kanun,
• Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar,
• İl Özel İdareleri, Belediyeler,
• İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları Birlik-
ler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda,
• Kanunlarla kurulan fonlarda,
• Kefalet sandıklarında,
• Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde Çalışan
memurlar hakkında uygulanır.
Sözleşmeli ve geçici personel hakkında bu kanunda
belirtilen özel hükümler uygulanır.
Bugüne kadar çeşitli değişikliklere uğrayan “657 sayılı
Devlet Memurları Kanunu” 14.7.1965 tarihinde kabul
edilmiştir.
nelkurmay Mehtaran Bölüğü Sanatkarları, Devlet
Tiyatrosu ile Devlet Operava Balesi ve Belediye
Opera ve tiyatroları ile şehir ve belediye konser-
vatuvar ve orkestralarının sanatkar memurları,
uzman memurları, uygulatıcı uzman memurları ve
stajyerleri;
• Spor-Toto Teşkilatında çalışan personel; subay,
astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve söz-
leşmeli erbaş ve erler ile Emniyet Teşkilatı men-
supları özel kanunları hükümlerine tabidir.
AMAÇ:
Madde 2 - Bu kanun;
• Devlet memurlarının hizmet şartlarını,
• Niteliklerini,

• Anayasa Mahkemesi üyeleri ile raportörleri; • Atanma ve yetiştirilmelerini,

hâkimlik ve savcılık mesleklerinde veya bu mes- • İlerleme ve yükselmelerini,
leklerden sayılan görevlerde bulunanlar, Danıştay
• Ödev, hak, yükümlülük ve sorumluluklarını,
ve Sayıştay meslek mensupları ve Sayıştay savcı
ve yardımcıları, • Aylıklarını ve ödeneklerini ve diğer özlük işlerini
düzenler.
• Üniversitelerin, İktisadi ve Ticari İlimler Akademi-
lerinin, Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akade- Bu Kanunda yönetmelikler Cumhurbaşkanınca yü-
milerinin, Devlet Güzel Sanatlar Akademilerinin, rürlüğe konulur.
Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsü-
nün öğretim üye ve yardımcıları,

TEMEL İLKELER:
Madde 3 -

Sınıflandırma Kariyer Liyakat

1. Genel İdare Hizmetleri Sınıfı
Memurlara sınıfları için- Devlet, Kamu
2. Teknik Hizmetler Sınıfı
de yaptıkları hizmetler hizmetleri görevle-
3. Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık için lüzumlu bilgilere ve rine girmeyi, sınıflar
Hizmetleri Sınıfı yetişme şartlarına göre içinde ilerleme ve
4. Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı en yüksek derecelere yükselmeyi, görevin
5. Avukatlık Hizmetleri Sınıfı kadar ilerleme imkanı sona erdirilmesini
sağlanır. liyakat sistemine
6. Din Hizmetleri Sınıfı
dayandırmak ve bu
7. Emniyet Hizmetleri Sınıfı sistemin eşit imkan-
8. Yardımcı Hizmetler Sınıfı larla uygulanmasında
9. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı Devlet Memurlarını
güvenliğe sahip
10. Millî İstihbarat Hizmetleri Sınıfı
kılmaktır.
11. Jandarma Hizmetleri Sınıfı
12. Sahil Güvenlik Hizmetleri Sınıfı
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
2
İSTİHTAM ŞEKİLLERİ:
Madde 4 –
A. Memur
B. Sözleşmeli personel
C. (Mülga: 20/11/2017 - KHK-696/17 md.; Aynen ka-
bul: 1/2/2018-7079/17 md.)
D. İşçiler
NOT
Yukarıda yazılı dört istihdam şekli dışında personel ça-
lıştırılamaz.
A) Memur: Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın,
Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare
esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmet-
lerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulan-
masında memur sayılır.
B) Sözleşmeli personel:
Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında
yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleşti-
rilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve
istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek
bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde,
Cumhurbaşkanınca belirlenen esas ve usuller çerçe-
vesinde, ihdas edilen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı
olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve
işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir.
Ancak, yabancı uyrukluların; tarihi belge ve eski harf-
lerle yazılmış arşiv kayıtlarını değerlendirenlerin mü-
tercimlerin; tercümanların; Millî Eğitim Bakanlığında
norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının
kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması halle-
rinde öğretmenlerin; dava adedinin azlığı nedeni ile
kadrolu avukat istihdamının gerekli olmadığı yerler-
de avukatlarını, kadrolu istihdamın mümkün olama-
dığı hallerde tabip veya uzman tabiplerin; Adli Tıp
Müessesesi uzmanlarının; Devlet Konservatuvarları
sanatçı öğretim üyelerinin; İstanbul Belediyesi Kon-
servatuvarı sanatçılarının; bu Kanuna tâbi kamu ida-
relerinde ve dış kuruluşlarda belirli bazı hizmetlerde
çalıştırılacak personelin de zorunlu hallerde sözleşme
ile istihdamları caizdir.
Sözleşmeli personel seçiminde uygulanacak sınav ile
istisnaları, bunlara ödenebilecek ücretlerin üst sınır-
ları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı, kullandırı-
lacak izinler, pozisyon unvan ve nitelikleri, sözleşme
hükümlerine uyulmaması hallerindeki müeyyideler,
sözleşme fesih halleri, pozisyonların iptali, istihdamı-
na dair hususlar ile sözleşme esas ve usulleri Cum-
hurbaşkanınca belirlenir.
Bu şekilde istihdam edilenler, hizmet sözleşmesi
esaslarına aykırı hareket etmesi nedeniyle kurum-
larınca sözleşmelerinin feshedilmesi veya sözleşme
dönemi içerisinde Cumhurbaşkanı kararı ile belirle-
nen istisnalar hariç sözleşmeyi tek taraflı feshetmeleri
halinde, fesih tarihinden itibaren bir yıl geçmedikçe
kurumların sözleşmeli personel pozisyonlarında istih-
dam edilemezler.
Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna
Cumhurbaşkanınca karar verilen görevlerde sözleş-
me ile çalıştırılanlar da bu fıkra kapsamında istihdam
edilebilir.
Özelleştirme uygulamaları sebebiyle iş akitleri kamu
veya özel sektör işverenince feshedilen ve 24/11/1994
tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hak-
kında Kanun kapsamında diğer kamu kurum ve kuru-
luşlarına nakil hakkı bulunmayan personel de bu fıkra
kapsamında yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak
kazanıncaya kadar istihdam edilebilir. Bu kapsamda
istihdam edileceklerin sayısı, öğrenim durumlarına
göre çalışma şartları ve bunlara ödenecek ücretler ile
diğer hususlar Cumhurbaşkanınca belirlenir.
C) (Mülga: 20/11/2017-KHK-696/17 md.; Aynen ka-
bul: 1/2/2018-7079/17 md.)
D) İşçiler: (A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dı-
şında kalan ve ilgili mevzuatı gereğince tahsis edilen
sürekli işçi kadrolarında belirsiz süreli iş sözleşme-
leriyle çalıştırılan sürekli işçiler ile mevsimlik veya
kampanya işlerinde ya da orman yangınıyla müca-
dele hizmetlerinde ilgili mevzuatına göre geçici iş po-
zisyonlarında altı aydan az olmak üzere belirli süreli
iş sözleşmeleriyle çalıştırılan geçici işçilerdir. Bunlar
hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz.
Madde 5 -
(Değişik: 23/12/1972 - KHK-2/1 md.)
Bu Kanuna tabi kurumlar, dördüncü maddede yazılı
dört istihdam şekli dışında personel çalıştıramazlar.
ÖDEVLER VE SORUMLULUKLAR
Madde 6 – Sadakat
Madde 7 – Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık
Madde 8 – Davranış ve İşbirliği
Madde 9 – Yurt Dışında Davranış
Madde 10 – Amir Durumunda Olan Devlet Memuru-
nun Görev ve Sorumlulukları
Madde 11 – Devlet Memurunun Görev ve Sorumlu-
lukları
Madde 12 – Kişisel Sorumluluk ve Zarar
Madde 13 – Kişilerin Uğradıkları Zararlar
Madde 14 – Mal Bildirimi
Madde 15 – Basına Bilgi veya Demeç Verme
Madde 16 – Resmî Belge, Araç ve Gereçlerin Yetki
Verilen Mahaller Dışına Çıkarılmaması ve İadesi
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
GENEL HAKLAR
Madde 17 – Uygulamayı İsteme Hakkı
Madde 18 – Güvenlik
Madde 19 – Emeklilik
Madde 20 – Çekilme
Madde 21 – Müracaat, Şikâyet ve Dava Açma
Madde 22 – Sendika kurma
Madde 23 – İzin
Madde 24 – Kovuşturma ve Yargılama
Madde 25 – İsnat ve İftiralara karşı koruma
ÖDEVLER VE SORUMLULUKLAR
Sadakat: Devlet memurları, Türkiye Cumhuriyeti
Anayasasına ve kanunlarına sadakatla bağlı kalmak
ve milletin hizmetinde Türkiye Cumhuriyeti kanunları-
nı sadakatla uygulamak zorundadırlar. Devlet memur-
ları bu hususu “Asli Devlet Memurluğuna” atandıktan
sonra en geç bir ay içinde kurumlarınca düzenlene-
cek merasimle yetkili amirlerin huzurunda yapacak-
ları yeminle belirtirler ve özlük dosyalarına konulacak
“Yemin Belgesi”ni imzalayarak göreve başlarlar.
Tarafsızlık ve devlete bağlılık: Devlet memurları si-
yasi partiye üye olamazlar, herhangi bir siyasi parti,
kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef tutan
bir davranışta bulunamazlar; görevlerini yerine getirir-
lerken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç,
din ve mezhep gibi ayırım yapamazlar; hiçbir şekilde
siyasi ve ideolojik amaçlı beyanda ve eylemde bulu-
namazlar ve bu eylemlere katılamazlar.
Davranış ve işbirliği: Devlet memurları, resmî sıfat-
larının gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını
hizmet içindeki ve dışındaki davranışlarıyla göster-
mek zorundadırlar. Devlet memurlarının işbirliği için-
de çalışmaları esastır.
Yurt dışında davranış: Devlet memurlarından sürekli
veya geçici görevle veya yetişme, inceleme ve araş-
tırma için yabancı memleketlerde bulunanlar Devlet
itibarını veya görev haysiyetini zedeleyici fiil ve davra-
nışlarda bulunamazlar.
Amir durumda olan devlet memurlarının görev ve
sorumlulukları: Devlet memurları amiri oldukları ku-
ruluş ve hizmet birimlerinde kanun, cumhurbaşkanı
kararnamesi ve yönetmeliklerle belirlenen görevleri
zamanında ve eksiksiz olarak yapmaktan ve yaptır-
maktan, maiyetindeki memurlarını yetiştirmekten,
hâl ve hareketlerini takip ve kontrol etmekten görevli
sorumludurlar. Amir, maiyetindeki memurlara hakka-
niyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun,
Cumhurbaşkanı kararnamesi ve yönetmeliklerde be-
lirtilen esaslar içinde kullanır. Amir, maiyetindeki me-
murlara kanunlara aykırı emir veremez ve maiyetin-
deki memurdan hususi bir menfaat temin edecek bir
talepte bulunamaz, hediyesini kabul edemez ve borç
alamaz.
3
Devlet memurlarının görev ve sorumlulukları:
Devlet memurları kanun ve diğer mevzuatla belirtilen
esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görev-
leri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve
doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.
Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, ka-
nun ve diğer mevzuat hükümlerine aykırı görürse,
yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir.
Amir emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yeniler-
se, memur bu emri yapmaya mecburdur. Ancak emrin
yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri ve-
rene aittir. Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle
yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan
kurtulamaz. Acele hâllerde kamu düzeninin ve kamu
güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istis-
nalar saklıdır.
Kişisel sorumluluk ve zarar: Devlet memurları,
görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve ken-
dilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her
an hizmete hazır hâlde bulundurmak için gerekli ted-
birleri almak zorundadırlar. Devlet memurunun kasıt,
kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara
uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından rayiç
bedeli üzerinden ödenmesi esastır. Zararların ödet-
tirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır.
Ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin
birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının
yarısını geçmeyen zararlar, kabul etmesi hâlinde di-
siplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre
ilgili memurca ödenir.
Kişilerin uğradıkları zararlar: Kişiler kamu hukuku-
na tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlardan
dolayı bu görevleri yerine getiren personel aleyhine
değil, ilgili kurum aleyhine dava açarlar. Ancak,
Devlet dairelerine tevdi veya bu dairelerce tahsil veya
muhafaza edilen para ve para hükmündeki değerli
kağıtların ilgili personel tarafından zimmete geçiril-
mesi hâlinde, zimmete geçirilen miktar, cezai takibat
sonucu beklenmeden Hazine tarafından hak sahibine
ödenir. Kurumun, genel hükümlere göre sorumlu per-
sonele rücu hakkı saklıdır. İşkence ya da zalimane,
gayri insani veya haysiyet kırıcı muamele suçları ne-
deniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince verilen
kararlar sonucunda Devletçe ödenen tazminatlardan
dolayı sorumlu personele rücu edilmesi hakkında da
yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır. 12 nci maddeyle
bu maddede belirtilen zararların nevi, miktarlarının
tespiti, takibi, amirlerin sorumlulukları ve yapılacak
işlemlerle ilgili diğer hususlar Cumhurbaşkanlığınca
düzenlenecek yönetmelikle belirlenir.
Mal bildirimi: Devlet memurları, kendileriyle, eşleri-
ne ve velayetleri altındaki çocuklarına ait taşınır ve
taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel ka-
nunda yazılı hükümler uyarınca, mal bildirimi verirler.
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
4
Basına bilgi veya demeç verme: Devlet Memurları,
kamu görevleri hakkında basına, haber ajanslarına
veya radyo ve televizyon kurumlarına bilgi veya de-
meç veremezler. Bu konuda gerekli bilgi ancak baka-
nın yetkili kılacağı görevli illerde valiler veya yetkili
kılacağı görevli tarafından verilebilir. Askeri hizmet ile
ilgili bilgiler özel kanunların ve Cumhurbaşkanlığı ka-
rarnamelerinin yetkili, kıldığı personel dışın da hiçbir
kimse tarafından açıklanamaz.
Resmî belge, araç ve gereçlerin yetki verilen ma-
haller dışına çıkarılmaması ve iadesi: Devlet me-
murları görevleri ile ilgili resmî belge araç ve gereçle-
ri, yetki verilen mahaller dışına çıkaramazlar, hususi
işlerinde kullanamazlar. Devlet memurları görevleri
icabı kendilerine teslim edilen resmî belge, araç ve
gereçleri görevleri sona erdiği zaman iade etmek zo-
rundadırlar. Bu zorunluluk memurun mirasçılarına da
şamildir.
GENEL HAKLAR
Uygulamayı isteme hakkı: Devlet memurları, bu ka-
nun ve diğer mevzuata göre tayin ve tesbit olunup yü-
rürlükte bulunan hükümlerin kendileri hakkında aynen
uygulanmasını istemek hakkına sahiptirler.
Güvenlik: Kanunlarda yazılı hâller dışında Devlet
memurunun memurluğuna son verilmez, aylık ve baş-
ka hakları elinden alınamaz.
Emeklilik: Devlet memurlarının, özel kanununda ya-
zılı belirli şartlar içinde, emeklilik hakları vardır.
Çekilme: Devlet memurları, bu kanunda belirtilen
esaslara göre memurluktan çekilebilirler.
Müracaat, şikâyet ve dava açma: Devlet memurla-
rı kurumlarıyla ilgili resmî ve şahsi işlerinden dolayı
müracaat; amirleri veya kurumları tarafından kendi-
lerine uygulanan idari eylem ve işlemlerden dolayı
şikâyet ve dava açma hakkına sahiptirler. Müracaat
ve şikâyetler söz veya yazı ile en yakın amirden baş-
layarak silsile yolu ile şikâyet edilen amirler atlanarak
yapılır. Müracaat ve şikâyetler incelenerek en kısa za-
manda ilgiliye bildirilir. Müracaat ve şikâyetlerle ilgili
esas ve usuller Cumhurbaşkanlığınca hazırlanacak
bir yönetmelikle düzenlenir.
Sendika kurma: Devlet memurları, Anayasada ve
özel kanununda belirtilen hükümler uyarınca sendika-
lar ve üst kuruluşlar kurabilir ve bunlara üye olabilirler.
İzin: Devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve
şartlarla izin hakkına sahiptirler.
Kovuşturma ve yargılama: Devlet memurlarının gö-
revleri ile ilgili veya görevleri sırasında işledikleri suç-
lardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması ve
haklarında dava açılması özel hükümlere tabidir.
İsnat ve iftiralara karşı koruma: Devlet memurları
hakkındaki ihbar ve şikâyetler, garaz veya mücerret
hakaret için, uydurma bir suç isnadı suretiyle yapıldığı
ve soruşturma veya yargılamanın tabi olduğu kanu-
ni işlem sonucunda bu isnat sabit olmadığı takdirde,
merkezde bu memurun en büyük amiri, illerde valiler,
isnatta bulunanlar hakkında kamu davası açılmasını
Cumhuriyet Savcılığından isterler.
Örnek Sorular
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre
aşağıdakilerden hangisi devlet memurları-
nın genel hakları arasında değildir?
A) Emeklilik hakkı
B) Grev hakkı
C) Sendika kurma hakkı
D) İzin hakkı
E) Çekilme hakkı
Cevap B
Örnek Sorular
Aşağıdakilerden hangisinde 657 sayılı Dev-
let Memurları Kanunu’nda yer alan memur-
luğun temel ilkeleri bir arada verilmiştir?
A) Kariyer – liyakat – derece
B) Sınıflandırma – kariyer – liyakat
C) Eşitlik – adalet – liyakat
D) Adalet – sınıflandırma – kariyer
E) Kariyer - kademe - eşitlik
Cevap B
Örnek Sorular
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda
“Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet
ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare
esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu
hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler” diye
tanımlanan istihdam şekli aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Memur
B) Geçici Personel
C) Sözleşmeli Personel
D) İşçi
E) Aylıklı Personel
Cevap A
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
5

YASAKLAR
Örnek Sorular
Madde 26 – Toplu Eylem ve Hareketlerde Bulunma
Aşağıdakilerden hangisi 657 sayılı Devlet Yasağı
Memurları Kanunu’na göre ödev ve sorum- Madde 27 – Grev Yasağı
luluklardan biridir?
Madde 28 – Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyet-
A) İsnat ve İftiralara karşı koruma lerde Bulunma Yasağı
B) Mal Bildirimi Madde 29 – Hediye Alma, Menfaat Sağlama Yasağı
C) Uygulamayı isteme Madde 30 – Denetimindeki Teşebbüsten Menfaat
Sağlama Yasağı
D) Sendika kurma
Madde 31 – Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı
E) Çekilme
Toplu eylem ve hareketlerde bulunma yasağı:
Cevap B Devlet memurlarının kamu hizmetlerini aksatacak
şekilde memurluktan kasıtlı olarak birlikte çekilmeleri
veya görevlerine gelmemeleri veya görevlerine ge-
lipte Devlet hizmetlerinin ve işlerinin yavaşlatılması
Örnek Sorular veya aksatılması sonucunu doğuracak eylem ve ha-
reketlerde bulunmaları yasaktır.
Aşağıdakilerden hangisi, 657 sayılı Devlet
Grev yasağı: Devlet memurlarının greve karar ver-
Memurları Kanunu’nda “Devlet memurlarına,
meleri, grev tertiplemeleri, ilan etmeleri, bu yolda
yaptıkları hizmetler için lüzumlu bilgilere ve
yetişme şartlarına uyun şekilde sınıfları içinde
propaganda yapmaları yasaktır. Devlet memurları,
en yüksek derecelere kadar ilerleme imkânını herhangi bir greve veya grev teşebbüsüne katılamaz,
sağlamaktır.” şeklindeki tanımlanan ilkeler- grevi destekleyemez veya teşvik edemezler.
dendir? Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bu-
A) Liyakat lunma yasağı: Memurlar Türk Ticaret Kanununa
göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek
B) Adalet
bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müessese-
C) Sınıflandırma lerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil
D) Derece veya kolektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette
komandite ortak olamazlar. Memurlar, mesleki faali-
E) Kariyer yette veya serbest meslek icrasında bulunmak üzere
Cevap E
ofis, büro, muayenehane ve benzeri yerler açamaz;
gerçek kişilere, özel hukuk tüzel kişilerine veya kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait herhangi
bir iş yerinde veya vakıf yükseköğretim kurumlarında
Örnek Sorular çalışamaz. Memurların üyesi oldukları yapı, kalkınma
ve tüketim kooperatifleri, kamu kurumu niteliğindeki
meslek kuruluşları ve kanunla veya Cumhurbaşkanı
Aşağıdakilerden hangisi 657 sayılı Devlet
Memurları Kanunu’nda yer alan memurluk
kararnamesiyle kurulmuş yardım sandıklarının yö-
sınıflarından biri değildir? netim, denetim ve disiplin kurulları üyelikleri ile özel
kanunlarda belirtilen görevler bu yasaklamanın dı-
A) Adalet hizmetleri ve yardımcı adalet hiz- şındadır. Eşleri, reşit olmayan veya mahcur olan
metleri sınıfı
çocukları, yasaklanan faaliyetlerde bulunan me-
B) Eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı murlar bu durumu 15 gün içinde bağlı oldukları
C) Mülki idare amirliği hizmetleri sınıf
kuruma bildirmekle yükümlüdürler.
Hediye alma, menfaat sağlama yasağı: Devlet me-
D) Sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hiz-
metleri sınıfı murlarının doğrudan doğruya veya aracı eliyle hediye
istemeleri ve görevleri sırasında olmasa dahi menfaat
E) Emniyet hizmetleri sınıfı sağlama amacı ile hediye kabul etmeleri veya iş sa-
Cevap A
hiplerinden borç para istemeleri ve almaları yasaktır.
Kamu Görevlileri Etik Kurulu, hediye alma yasa-
ğının kapsamını belirlemeye ve en az genel müdür
veya eşiti seviyedeki üst düzey kamu görevlilerince
alınan hediyelerin listesini gerektiğinde her takvim yılı
sonunda bu görevlilerden istemeye yetkilidir.
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
6

Denetimindeki teşebbüsten menfaat sağlama ya- SINIFLANDIRMA

sağı: Devlet memurunun, denetimi altında bulunan
veya kendi görevi veya mensup olduğu kurum ile ilgi- Madde 36 –
si olan bir teşebbüsten, doğrudan doğruya veya aracı 1. Genel İdare Hizmetleri Sınıfı
eliyle her ne ad altında olursa olsun bir menfaat sağ- 2. Teknik Hizmetler Sınıfı
laması yasaktır.
3. Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri
Gizli bilgileri açıklama yasağı: Devlet memurlarının Sınıfı
kamu hizmetleri ile ilgili gizli bilgileri görevlerinden ay-
rılmış bile olsalar, yetkili bakanın yazılı izni olmadıkça 4. Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfı
açıklamaları yasaktır. 5. Avukatlık Hizmetleri Sınıfı
6. Din Hizmetleri Sınıfı
Örnek Sorular
7. Emniyet Hizmetleri Sınıfı
Aşağıda belirtilenlerden hangisi 657 sayılı 8. Yardımcı Hizmetler Sınıfı
Devlet Memurları Kanunu’na göre, devlet 9. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı
memurları için belirtilen yasaklardan biri
değildir? 10. Millî İstihbarat Hizmetleri Sınıfı

A) Toplu eylem ve hareketlerde bulunma 11. Jandarma Hizmetleri Sınıfı

B) Grev yapma 12. Sahil güvenlik hizmetleri sınıfı

C) Sendika Kurma Madde 37 – Yükselebilinecek Derecenin Üstünde Bir

Dereceye Yükselme:
D) Denetimindeki teşebbüsten menfaat
sağlama Memurun,

E) Gizli bilgileri açıklama yasağı a. Bu kanun hükümlerine göre öğrenim durumları,

hizmet sınıfları ve görev unvanları itibarıyla aza-
Cevap C mi yükselebilecekleri derecelerin dördüncü kade-
mesinden aylık almaya hak kazanan ve SON 8
YILLIK SÜRE İÇİNDE herhangi bir disiplin cezası
almayanların kazanılmış hak aylıkları kadro şartı
aranmaksızın bir üst dereceye yükseltilir.

Giriş Yükselinebilecek
Öğrenim Durumu
Derece Kademe Derece Kademe
İlkokulu bitirenler 15 1 7 Son
Ortaokulu bitirenler 14 2 5 Son
Ortaokul dengi mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 14 3 5 Son
Ortaokul üstü 1 yıl mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 13 1 4 Son
Ortaokul üstü 2 yıl mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 13 2 4 Son
Liseyi bitirenler 13 3 3 Son
Lise dengi mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 12 2 3 Son
Lise veya dengi okullar üstü 1 yıllık mesleki veya teknik öğrenimi bitirenler 11 1 2 Son
Lise veya dengi okullar üstü 2 yıl veya Ortaokul üstü en az 5 yıllık mesleki veya teknik
10 1 2 Son
öğrenimi bitirenler
Lise veya dengi okullar üstü 3 yıl teknik veya mesleki öğrenimi bitirenler 10 2 2 Son
2 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 10 2 1 Son
3 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 10 3 1 Son
4 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 9 1 1 Son
5 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 9 2 1 Son
6 yıl süreli yüksek öğrenimi bitirenler 9 3 1 Son
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
Madde 39- Sınıf Dışında Kadro İhdas Edilemeyeceği
Bu kanuna tabi kurumlarda sınıflar dışında memurluk
kadroları ihdas edilemez.
Madde 40- Memuriyete Girişte Yaş
Genel olarak 18 yaşını tamamlayanlar Devlet memu-
ru olabilirler. Bir meslek veya sanat okulunu bitiren-
ler en az 15 yaşını doldurmuş olmak ve Türk Medeni
Kanununun 12 nci maddesine göre kazai rüşt kararı
almak şartıyla Devlet memurluklarına atanabilirler.
Madde 41- Sınıflandırmada Öğrenim Unsuru
Genel olarak ortaokulu bitirenler memur olabilir. An-
cak ortaokul mezunlarından istekli çıkmazsa, ilkokulu
bitirmiş memur da alınabilir. Bir sınıfta belli görevle-
re atanabilmek veya bu görevlerde belli derecelere
yükselebilmek için, kuruluş kanunları veya bu kanun,
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve kuruluş kanun-
larına dayanılarak çıkarılacak yönetmelikler ile işin
gereğine göre daha yüksek öğrenim dereceleri veya
muayyen fakülte, okul veya öğrenim dallarını veya
meslek içi veya meslekle ilgili eğitim programlarını
bitirmiş olmak veya yabancı dil bilmek gibi şartlar ko-
nulabilir.
Madde 45- Memurun Başka Sınıfta ve Derecesinin
Altında Bir Görevde Çalıştırılamayacağı
Hiçbir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki
derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırı-
lamaz.
• 5. ve daha aşağı derecelerdeki kadrolara, derece
yükselmesi için gerekli niteliklere haiz memur bu-
lunmaması hâllerinde,
• 36. maddede belirtilen öğrenim durumları itibarıy-
la tespit olunan yükselebilinecek dereceyi aşma-
dığı takdirde,
• Karşılık gösterilecek kadro derecesi kazanılmış
hak aylık derecelerinin 3 üst derecesinden fazla
olmamak kaydıyla,
Bu dereceler karşılık gösterilerek, kendi derecesi ile
aynı sınıftan memur ataması mümkündür.
Bu durumda, işgal ettikleri kadroda kazanılmış derece
ve kademelerinin aylığını almaya devam ederler ve
kazanılmış aylıklarındaki kademe ilerlemesi ve de-
rece yükselmesi genel esaslara göre yapılır. Karşılık
gösterilen kadrolar, ilgililer için kazanılmış hak teşkil
etmez.
Örnek Sorular
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
4 yıl süreli yükseköğrenimini bitirenlerin
memurluğa girişteki ve yükselinebilecekleri
son dereceler aşağıdakilerden hangisinde
doğru verilmiştir?
A) 10 – 2 B) 10 – 1
D) 8 – 1 E) 9 – 1
Cevap E
7
Madde 48- Genel Şartlar
1. Türk Vatandaşı olmak,
2. Sınav tarihinde 18 yaşını tamamlamış olmak (Bir
meslek veya sanat okulunu bitirenler en az 15 ya-
şını doldurmuş olmak ve Türk Medeni Kanununun
12 nci maddesine göre kazai rüşt kararı almak
şartıyla Devlet Memurluğuna atanabilirler),
3. Genel olarak en az ortaokul veya dengi okul me-
zunu olmak,
4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
5. Türk Ceza Kanununun 53. maddesinde belirtilen
süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan
dolayı 1 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası-
na ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenli-
ğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düze-
nin işleyişine karşı suçlar, millî savunmaya karşı
suçlar, devlet sınırlarına karşı suçlar ve casusluk,
zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,
sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, iha-
leye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karış-
tırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini
aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum ol-
mamak.
Madde 48- Genel Şartlar
1. Askerlik durumu itibarıyla;
a. Askerlikle ilgisi bulunmamak,
b. Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,
c. Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hiz-
metini yapmış yahut ertelenmiş olmak veya yedek
sınıfına geçirilmiş olmak,
2. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik
53. maddesi (Sakatların Devlet Memurluğuna
alınmaları) hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gö-
revini devamlı yapmasına engel olabilecek vücut
veya akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü
bulunmamak.
3. Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması
yapılmış olmak.
Madde 48- Özel Şartlar
1. Hizmet göreceği sınıf için 657 Sayılı Devlet Me-
murları Kanununun değişik 36. ve 41. maddelerin-
de belirtilen öğretim ve eğitim kurumlarının birin-
den diploma almış olmak,
2. Kurumların özel Kanun veya diğer mevzuatında
aranan şartları taşımak.
Madde 49- Sınavlara Katılma
Duyurulan Devlet kamu hizmet ve görevlerine Devlet
Memuru olarak girmek isteyenler, belirlenen şartı ye-
rine getirerek başvurularını yaparlar.
C) 9 – 3
Devlet kamu hizmet ve görevlerine girmek isteyen-
lerden ilan edilen şartları haiz bulunmayanlar bu sı-
navlara katılamazlar ve bu husus başvurulan merciler
tarafından kendilerine bir yazı ile bildirilir.
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
8

Madde 50- Sınav Şartı

Örnek Sorular
Devlet kamu hizmet ve görevlerine Devlet memuru
olarak atanacakların açılacak Devlet memurluğu sı-
navlarına girmeleri ve sınavı kazanmaları şarttır. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
genel olarak kaç yaşını bitirenler memur
Sınavların yapılmasına dair usul ve esaslar ile sına- olabilir?
va tabi tutulmadan girilebilecek hizmet ve görevler ve
A) 15 yaş B) 16 yaş C) 17 yaş
bunların tabi olacağı esaslar Devlet Personel Başkan-
lığınca hazırlanacak bir genel yönetmelikle düzenlenir. D) 18 yaş E) 19 yaş

Madde 51- Sınav Sonuçları Cevap D

Sınav sonuçları, ilgili kurumda teşkil edilen sınav ko-

misyonlarının sorumluluğunda belirlenerek başarılı
olanların isimleri başarı sıralarına göre ilan edilir ve
yazı ile de ilgililere bildirilir.
İlan edilen sınav sonuçları müteakip sınav tarihine ka-
dar geçerlidir.
Örnek Sorular
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
aşağıdakilerden hangisi memuriyette alın-
ma şartlarından biri değildir?

Madde 52- Kurumların Memur İhtiyaçlarını A) Kasten işlenen bir suçtan dolayı 6 aydan
fazla hapis cezası almak
Karşılama Şekli
B) Kamu haklarından mahrum bulunmamak
Kurumların memur ihtiyaçları yayınlanan sınav so-
nuçlarında belirlenen başarı sırasına göre ilgili ku- C) 657 sayılı Devlet memurları Kanunu’na
rumlarca atama yapılmak suretiyle karşılanır. Mütea- göre yaş şartını taşımak
kip sınav dönemine kadar kurumların acil ihtiyaçları; D) Askerlikle ilgisi bulunmamak
sınavlara girip kazanmış ancak yeterli kadro olmama-
E) Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araş-
sı nedeni ile ataması yapılamayanlardan; yayınlanan
tırması yapmış olmak
başarı sırasına göre karşılanabilir.
Cevap A
Yapılan atamalar, ilgili kurumlarca derhâl Devlet Per-
sonel Başkanlığına bildirilir.
Madde 53- Engelli Personel Çalıştırma Örnek Sorular

Yükümlülüğü
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
1. Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkla- kurum kadrolarında çalışan personelin yüz-
rı personele ait kadrolarda % 3 oranında engelli de kaçı engelli kadrolarına ayrılmıştır?
çalıştırmak zorundadır. % 3’ün hesaplanmasında
A) %2 B) %1 C) %3 D) %5 E) % 7
ilgili kurum veya kuruluşun (yurt dışı teşkilat hariç)
toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır. Cevap C
2. Engelliler için sınavlar, ilk defa Devlet memuru
olarak atanacaklar için açılan sınavlardan ayrı za-
manlı olarak, engelli kontenjanı açığı bulunduğu
ADAYLIK
sürece engel grupları ve eğitim durumları itibarıy- Madde 54- Adaylığa kabul edilme
la sınav sorusu hazırlanmak ve ulaşılabilirliklerini Adaylık: Göreve ilk kez giren personelin işe uyumunu sağ-
sağlamak suretiyle merkezi olarak yapılır veya lamak ve işi sürdürmesinde yarar olup - olmadığına karar
yaptırılır. vermek için öngörülen bir izleme ve deneme süresidir.
Sınavlarda başarılı olanlardan devlet memurluğuna
Engelli personel çalıştırma yükümlüğünün yerine ge-
girmek isteyenler başarı listesindeki sıraya ve 47 nci
tirilmesinin takip ve denetimi ile engellilerin Devlet
maddeye göre ilan edilen kadro sayısı kadar, kurum-
memurluğuna yerleştirilmesinden Devlet Personel
larınca memur adayı olarak atanırlar.
Başkanlığı sorumludur. Engelli açığı bulunan kamu
Aday olarak atanmış Devlet memurunun adaylık süresi
kurum ve kuruluşları bir sonraki yıl için alım yapacak-
bir yıldan az iki yıldan çok olamaz ve bu süre içinde
ları engellilere ilişkin taleplerini her yılın Ekim ayının
aday memurun başka kurumlara nakli yapılamaz.
sonuna kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirmek
Madde 55- Adayların yetiştirilmesi
zorundadır. Devlet Personel Başkanlığı kurum ve ku-
Aday memurların, ortak vasıflar ile ilgili temel eği-
ruluşların bildirimi üzerine, engelli kontenjanlarına
timde ve sınıfları ile ilgili hazırlayıcı eğitimde ba-
yerleştirme yapabilir veya yaptırabilir.
şarılı olmaları ve staja tabi tutulmaları Devlet memuru
olarak atanabilmeleri için şarttır. Temel eğitim ile ha-
zırlayıcı eğitim aynı kurumda yapılır.
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
9

Madde 57- Adaylık süresi sonunda başarısızlık

Eğitim süreleri, programları, değerlendirme esasları ve hangi kurumların sorumluluğunda yapılacağı ve diğer
hususlar Cumhurbaşkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Madde 56- Adaylık devresi içinde göreve son verme
Adaylık süresi içinde temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrelerinin her birinde başarısız olanlarla adaylık süresi
içinde hâl ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları, göreve devamsızlıkları tespit edilenlerin
disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile ilişkileri kesilir.
İlişkileri kesilenler ilgili kurumlarca derhâl Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.
Aday Memur
Adaylık süresi için-
de aylıktan kesme Atamaya
Disiplin Amiri Teklifi son verilir.
veya kademe iler- Yetkili Amir Onayı ile
üzerine
lemesinin durdurul-
ması cezası almış
olanların

İlişikleri kesilenler ilgili kurumlarca derhâl Devlet Personel Başkanlığına bildirilir ve (sağlık nedenleri hariç)
3 yıl süre ile Devlet memurluğuna alınmazlar.

Örnek Sorular Örnek Sorular

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na I. Kınama

göre, adaylık devresi içinde veya sonunda
II. Aylıktan kesme
sağlık nedenleri hariç olmak üzere devlet
memurluğundan ilişiği kesilenler ne kadar III. Kademe ilerlemesinin durdurulması
süre ile devlet memurluğuna alınmazlar? 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
A) 6 ay B) 1 yıl C) 2 yıl D) 3 yıl E) 5 yıl adaylık süresi içinde yukarıdaki cezalardan
hangilerini almış olanların disiplin amirleri-
Cevap D nin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı ile
memuriyetle ilişikleri kesilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I ve III

Cevap D
Örnek Sorular

Örnek Sorular
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
aday olarak atanmış Devlet memurunun
adaylık süresi kaç yıldır? I. Temel ve hazırlayıcı eğitim ve staj devrele-
rinin her birinde başarısız olmak
A) 2 yıldan az 3 yıldan çok olamaz.
II. Hâl ve hareketlerinde memuriyetle bağ-
B) 1 yıldan az 2 yıldan çok olamaz. daşmayacak durumları tespit edilenler.
C) 6 aydan çok 1 yıldan az olamaz. III. Göreve devamsızlıkları tespit edilenler
D) 3 aydan çok 6 aydan az olamaz. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
E) 1 aydan çok 3 aydan az olamaz. adaylık devresi içinde kimlerin görevine son
verilir?
Cevap B A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I, II ve III E) II ve III

Cevap D
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
10

ATANMA bepler olmaksızın bu süre sonunda da yeni görevlerin-

de işe başlamayanlar memuriyetten çekilmiş sayılırlar.
Madde 58- Asli memurluğa atanma
Adaylık devresi içinde eğitimde başarılı olan aday- Örnek Sorular
lar disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin
onayı ile onay tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na
asli memurluğa atanırlar. göre başka yerdeki görevlere atanan devlet
memurları, atama emrinin kendilerine tebliğ
Asli memurluğa geçme tarihi adaylık süresinin sonu-
tarihinden itibaren kaç gün içinde işe başla-
nu geçemez.
mak zorundadır?
Madde 62- Atamalarda görev yerine hareket ve işe A) Aynı gün B) 30 gün C) İzleyen iş günü
başlama süresi D) 10 gün E) 15 gün
İlk defa veya yeniden veyahut yer değiştirme suretiyle;
Cevap E
• Aynı yerdeki görevlere atananlar atama emirleri-
nin kendilerine tebliğ gününü,
Örnek Sorular
• Başka yerdeki görevlere atananlar, atama emirle-
rinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 15 gün
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
içerisinde o yere hareket ederek belli yol süresini,
belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler
İzleyen iş günü içinde işe başlamak zorundadırlar. nedeniyle göreve başlamama hâli kaç ayı
Savaş ve olağanüstü hâllerde bu süre Cumhurbaşka- aştığı takdirde atama işlemi atamaya yetkili
nı Kararı ile kısaltılabilir. makamlarca iptal edilir?

Yukarıdaki süreler; A) 1 ay B) 2 ay C) 3 ay D) 4 ay E) 5 ay

1. Kanuni izinlerin kullanılması veya geçici bir göre- Cevap B

vin yapılması sırasında başka bir göreve atanan
memurlar için iznin veya geçici görevin bitimi,
2. Hesaplarını, yerlerine gelenlere devir zorunda bu-
lunan sayman ve sayman mutemetleri için devrin
sona ermesi,
3. Eski görevlerine devamları kurumlarınca yazılı
olarak tebliğ edilenler için yerlerine atanan me-
murların gelmesi veya yeni görev yerlerine hare-
ketlerinin kurumlarınca tebliği,
tarihinde başlar.
Yer değiştirme suretiyle yapılan atamalarda memur-
lara atama emirleri tebliğ edilince yollukları, ödeme
emri aranmaksızın, saymanlıklarca derhâl ödenir.
Memurun izinli ve raporlu olması tebligata engel ol-
mamakla beraber (a) ve (b) bentlerindeki süreler izin
ve rapor müddetinin bitmesinde başlar.
Bu maddede geçen “yer” deyiminin kapsamı İçişleri
ve Hazine ve Maliye Bakanlıklarınca birlikte belirtilir.
Madde 63- İşe başlamama hâlinde yapılacak işlem
İşe başlamama nedeni belge ile kanıtlanmayan ve
belirtilen süre içinde işe başlamayan kişilerin atanma-
ları iptal edilir. Bunlar 1 yıl süreyle de Devlet memu-
ru olamazlar. İşe başlamama nedeni kanıtlansa bile,
göreve başlamama hâli 2 ayı aştığı takdirde atama
işlemi atamaya yetkili makamlarca iptal edilir.
Örnek Sorular
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
başka yerdeki bir göreve atananlardan 62
nci maddedeki süre içinde hareket ederek
belli yol süresi sonunda yeni görevlerine
başlamayanlara, eski görevlerinden ayrılış
ve yeni görevlerine başlayış tarihleri arasın-
da aylık verilmemek şartı ile kaç günlük bir
süre daha verilebilir?
A) 5 gün B) 7 gün C) 10 gün
D) 15 gün E) 30 gün
Cevap C
DEVLET MEMURLUĞUNDA İLERLEME
VE YÜKSELMELER
Madde 64- Kademelerde ilerleme şartları
Kademe; derece içinde, görevin önemi veya sorum-
luluğu artmadan, memurun aylığındaki ilerlemedir.
1. Bulunduğu kademede en az 1 yıl çalışmış olması
2. Bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademe-
nin bulunması

Başka yerdeki bir göreve atananlardan 62 nci mad-
dedeki süre içinde hareket ederek belli yol süresi so-
nunda yeni görevlerine başlamayanlara, eski görev-
lerinden ayrılış ve yeni görevlerine başlayış tarihleri
arasında aylık verilmemek şartı ile 10 günlük bir süre
daha verilebilir. Belge ile ispatı mümkün zorlayıcı se-
• 72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yap-
mak üzere, mecburî olarak sürekli görevle atanan
memurlardan kalkınmada birinci derecede önce-
likli yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen ça-
lışmak suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kade-
me ilerlemesi daha verilir.
 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU
Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen çalışılmış sayı-
lır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz.
• Son 8 yıl içinde herhangi bir disiplin cezası
almayan memurlara, aylık derecelerinin yüksel-
tilmesinde dikkate alınmak üzere bir kademe iler-
lemesi uygulanır. Bu maddede belirtilen şartları
haiz her sınıf ve derecedeki memurlar, hak kazan-
dıkları tarihten geçerli olmak üzere ve başkaca bir
işleme gerek kalmaksızın bir ileri kademeye ilerle-
miş sayılırlar.
• Kademe ilerlemesi ile ilgili onay mercii atamaya
yetkili amirdir. Onay mercileri kademe ilerleme-
leri ile ilgili yetkilerini devredebilirler.
• Kademe ilerlemesine hak kazanamayan memur-
lar, kurumlarınca her ay alınacak toplu onay-
larla belirlenir. Kademe ilerlemesi yapmış sayılan-
lardan ilerlemeye müstahak olmadıkları sonradan
tespit edilenlerin kademe ilerlemeleri, ilerlemiş
sayıldıkları tarihten geçerli olmak üzere iptal edilir.
Madde 67- Kadrosuzluk sebebiyle derece yüksel-
mesi yapamayanların aylıkları
Diğer şartları taşımakla birlikte üst derecelerde, kadro
olmadığı için derece yükselmesi yapamayan memur-
ların kazanılmış hak aylıkları, öğrenim durumları iti-
barıyla yükselebilecekleri dereceyi aşmamak şartıyla
işgal etmekte oldukları kadroların üst derecelerine
yükseltilir.
Madde 68- Derece yükselmesinin usul ve şartları
A) Derece yükselmesi için gerekli şartlar:
1. Üst dereceden boş bir kadronun bulunması,
2. Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin 3 üncü
kademesinde 1 yıl çalışması,
3. Kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nite-
likleri elde etmesi şarttır.
Cumhurbaşkanı onayıyla yapılan atamalarda Cum-
hurbaşkanlığı kararnamesinde öngörülen hizmet sü-
resi şartları aranır. Üst kademe kamu yöneticisi sayıl-
mayan daire başkanı ve bu kadrolara denk yönetici
kadrolarına yapılacak atamalarda bu bentte öngö-
rülen hizmet süresi yükseköğrenim gördükten sonra
beş yıl olarakuygulanır. Ancak bu beş yıllık sürenin
hesabında Devlet memurlarının kazanılmış hak aylık
derece ve kademesinde değerlendirilen hizmet süre-
leri esas alınır
Derece yükselmesi ile ilgili onay mercii atamaya yet-
kili amirdir. Müşterek kararla atanmış olanların de-
rece yükselmeleri, ilgili bakanın veya yetkili kıldığı
makamın onayı ile yapılır. Üst derece kadroya atan-
mış olup da kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine
esas aylık dereceleri daha aşağıda bulunanların (45
inci maddenin ikinci fıkrasına göre yapılan atamalar
hariç), kazanılmış hak ve emeklilik keseneğine esas
aylık derecelerinin yükseltilmeleri için, bu hâlin deva-
mı süresince yukarıda belirtilen onay aranmaz.
11
Çıkmış Sorular
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre,
kademe ilerlemesinin durdurulmasıyla ilgili
aşağıdaki hükümlerden hangisi yanlıştır?
A) Son on yıl içerisinde herhangi bir disiplin
cezası almayan memurlara, aylık derece-
lerinin yükseltilmesinde dikkate alınmak
üzere bir kademe ilerlemesi uygulanır.
B) Memurun kademe ilerlemesinin yapılabil-
mesi için bulunduğu kademede en az bir
yıl çalışmış olması ve bulunduğu derecede
ilerleyebileceği bir kademenin bulunması
şartları aranır.
C) Kademe ilerlemesi ile ilgili onay mercii
atamaya yetkili amirdir. Onay mercileri
kademe ilerlemeleri ile ilgili yetkilerini
devredebilirler.
D) Kademe ilerlemesine hak kazanamayan
memurlar, kurumlarınca her ay alınacak
toplu onaylarla belirlenir.
E) Kademe ilerlemesi yapmış sayılanlardan
ilerlemeye müstahak olmadıkları sonra-
dan tespit edilenlerin kademe ilerlemeleri,
ilerlemiş sayıldıkları tarihten geçerli olmak
üzere iptal edilir.
Çözüm:
Kademe; derece içinde, görevin önemi veya sorum-
luluğu artmadan, memurun aylığındaki ilerlemedir.
Memurun kademe ilerlemesinin yapılabilmesi için
bulunduğu kademede en az bir yıl çalışmış olması
ve bulunduğu derecede ilerleyebileceği bir kademe-
nin bulunması şartları aranır.
72 nci madde gereğince belirli bir süre görev yap-
mak üzere, mecburî olarak sürekli görevle atanan
memurlardan kalkınmada birinci derecede öncelikli
yörelerde bulunanlara, bu yörelerde fiilen çalışmak
suretiyle geçirilen her iki yıl için bir kademe ilerleme-
si daha verilir. Yıllık izinde geçirilen süreler fiilen ça-
lışılmış sayılır. İki yıldan az süreler dikkate alınmaz.
Son sekiz yıl içinde herhangi bir disiplin cezası al-
mayan memurlara, aylık derecelerinin yükseltilme-
sinde dikkate alınmak üzere bir kademe ilerlemesi
uygulanır.
Bu maddede belirtilen şartları haiz her sınıf ve de-
recedeki memurlar, hak kazandıkları tarihten geçerli
olmak üzere ve başkaca bir işleme gerek kalmaksı-
zın bir ileri kademeye ilerlemiş sayılırlar.
Kademe ilerlemesi ile ilgili onay mercii atamaya yet-
kili amirdir. Onay mercileri kademe ilerlemeleri ile
ilgili yetkilerini devredebilirler.
Kademe ilerlemesine hak kazanamayan memur-
lar, kurumlarınca her ay alınacak toplu onaylarla
belirlenir. Kademe ilerlemesi yapmış sayılanlardan
ilerlemeye müstahak olmadıkları sonradan tespit
edilenlerin kademe ilerlemeleri, ilerlemiş sayıldıkları
tarihten geçerli olmak üzere iptal edilir.
Cevap A