You are on page 1of 410
OBRAS COMPLETAS SAN ANSELMO TRADUCIDAS POR PRIMERA’ VEZ: AL CASTELLANO. TEXTO LATINO DE LA EDICION CRITICA DEL P SCHMIDT, O, S. B. II De fa concepcidn virgi nal, Sobre Ja procesion de: spire sane, Cartas dogmaticas. De l2 concordia de la pres- diendia, dela predestinacién y gracia divina con el libre albedrio, Oraciones y meditaciones. , Cartas VERSION CASTRLLANA ¥ NOTAS TEOLOGICAS, SACADAS DE LOS COMENLAKiUs DEL P, OLIVARES, O. S. 1., POR EL P, JULIAN AEAMEDA, O. S. B, BIBLIOTECA DE AUTORES CRISTIANOS MADRID . MCMLIT }NDICE GENERAL NITE @RSTAT ; De. Anpres ve Lucas, . Censor. IMPRIME POVEST Er. Isaac Tortsttus Ramos, O. S. B., albad de Santo Domingo de Silos. IMPRIMATOR : t José Maria, Ob, aux. y Vie. gen. Madrid, 28 anarz 1953. (INDICE G-E N E RA DE LA CONCEPCION TIRGINAL Y DE PECADO ORIGINAL L Pdgs. INTROPUCCION ... PRGLOGO ... Capiruto I—Qué es la justicia o la inju sonal Capituto If.—Cémo ha sido corrompida la naturaleza human: Capiruto I1I.—Que no existe el pecado mds que en la vo- Iuntad racional ....... tease Capituto TV.—Que nada hay justo o injusto de por si, cepto 1a justicia o la injusticia misma, y que nada es casti- gado sino la voluntad wi... Capiruto V.—Qne el mal que es el pecado o Ja injusticia m es nada _positivo CapituLo VI.—Que Dios, por nada ee CariruLo VIT.—Por qué el germen humano es llamado impuro y concebido en el pecado, aunque no haya en é1 pecado ... Capitvio VITI.—Que en lo qne fué tomado de la Virgen no hay pecado ni necesidad de un pecado futuro ....... . Capituto IX.—Por qué el pecado por e) cual el género huma- uo es condenado es mids imputado a Addn que a Eva, aun- que . * Los capitulos precedentes, relatives a la existencia, naturaleza ¥ sujeto del pecado original, no eran més que preliminares a Ja cucs- 28 DF_CONCEPTU VIRGINALI ET ORIGINALI PECCATO. C. 10 CAPITULUM Ix CuR PECCATUM QUO DAMNATUR HUMANUM GENUS, MACIS IM- PUTETUR ADAE QUAM EVAE, CUM ILLE POST ET PER ILLAM PECCAVIT Ad quod videtur mihi quaerendum in primis, cur sae- pius, et specialius peccatum quo damnatum est humanum genus, magis imputetur Adae quam Evae, cum illa prior peccaverit et Adam post et per illam. Dicit enim apostolus: Sed regnavit mors ab Adam usque ad Moysen, etiam in €08 Qui non peccaverunt in similitudinem praevuricationis Adae. Multa quoque alia leguntur quae magis Adam quam Evam criminari videntur. Quod ideo fit, existimo, quia illa duorum copula tota intelligitur in nomine principalis par- tis, sicut saepe per partem, totum solet significari; aut quo- niam Adam cum costa sua quamvis aedificata in mulierem dici poterat Adam, sicut legitur quia Deus masculum et feminam fecit eos et benedizit illis, et vocavit nomen eorum Adam in die quo creati aunt; aut idcirco quia si non Adam sed sola Eva peccaset, non necesse erat totum genus ho- minum perire, sed solam Evam. Poterat namque Deus de Adam, in quo semen omnium hominum creaverat, aliam fa- cere mulierem, per quam de Adam propositum Dei perfi- ceretur. Eisdem rationibus significabo eos ambos per no- men Adae, nisi cum necesse sit eos discernere. CAPITULUM X CUR GRAVENTUR PECCATO ADAE, QUI EIUS CONSCII NON FUERUNT Est quidem unusquisque filius Adae et homo per crea- tionem, et Adam per propagationem, et persona per indi- viduitatem, qua discernitur ab aliis. Non enim habet esse hominem ab Adam, sed per Adam. Nam sicut Adam non se fecit hominem, ita non fecit in se naturam propagandi, sed Deus qui eum creavit hominem, fecit in eo hane natu- tién que el autor se propuso principalmente en el prefacio. Sola- mente aqu{ es cuando comienza a tratarla, v la continuara expresa- mente hasta el capitulo 19, para ocuparse después de otras cuestio- nes no menos graves referentes a la justicia y el pecado original, _ DE LA CONCEPCION VIRGINAL ¥ DEL PECADO ORIG. C. 10 29 CAPITULO IX POR QUE EL PECADO POR EL CUAL EL GENERO HUMANO ES CON- DENADO ES MAS IMPUTADO A ADAN QUE A EVA, AUNQUE EL HAYA PECADO DESPUES Y A CAUSA DE ELLA A este efecto paréceme que hay que examinar en primer lugar por qué el] pecado por el cual el género humano ha sido condenado es imputado con mas frecuencia y mas particular- mente a Adan que a Bva, aunque sea ella la primera que peed, y Adan solamente después de ella y por su causa. En efecto, el Apéstol dice: La muerte ha reinado desde Addn hasta Moisés, aun sobre aquellos que no han pecado por una transgresién semejante a la de Addn». Hay otras muchas palabras que parecen acusar mas a Addn que a Eva. Creo que esto ocurre porque por el nombre de aquel que es la per- sona principal se entiende a la pareja entera, como se de- signa con frecuencia a un todo por una de sus partes, o bien porque Adan con su costilla, aunque ya convertida en su mujer, puede ser Namado Adan, de la misma manera que se lee que Dios les hizo hombre y mujer, los bendijo y les did el nombre de Addn el dia en que fueron creados?, o, finalmen- te, porque, si Adan no hubiera pecado y si solamente Eva, el género humano entero no hubiera perecido, sino Eva tni- camente. Porque Dios hubiera podido hacer de Adan, en el cual hab{a creado el germen de todos, otra mujer, por la cua] se hubiera realizado el plan de Dios sobre Adan. Por estas mismus razones designaré con el nombre de Adan a los dos, excepto cuando sea necesario distinguirlos. CAPITULO X Por QUE SON GRAVADOS CON EL PECADO DE ADAN LOS QUE NO HAN TENIDO CONCIENCIA DE EL Cada hijo de Adan es un hombre por Ja creacién, un Ad&n por la propagacién y una persona por la individuali- dad que le distingue de todos los demas. Porque el hombre no tiene el ser de Adan sino por Adan. En efecto, asi como Adan no se ha hecho hombre, del mismo modo no ha hecho en si la naturaleza transmisible, sirlo que Dios, que le ha hecho hombre, le ha dado también esa naturaleza para que » Rom, 14. Gea 2 at 30 _ DE_CONCEPTU VIRGINALT ET ORIGINALT PECCATO. C. 10. _ ram ut de illo propagarentur homines. Dubium autem non est unde unusquisque alligetur debito de quo agitur. Non enim inde, quia homo est nee quia persona est. Nam sj idcireo unusquisque huius debiti reus est, quia est homo aut persona, necesse erat Adam, priusquam peccasset, hoe debito astrictum esse, quia erat homo et persona; quod est absurdissimum. Restat igitur ut per hoe tantum sit debitor, quia est Adam, sed non simpliciter quia est Adam, sed quia est peccator Adam. Nempe sequeretur quia, si nun- quam peccasset Adam, tamen qui de illo propagarentur cum hoe debito nascerentur; quod impium est. Non incongruum est hie repetere quod iam supra dictum est, cum scilicet unusquisque peccato vel debito Adae gra~ vatur, idcireo quia de illo propagatur, cum eiusdem pec- cati conscius non fuerit. Cum Deus fecit Adam, fecit in eo naturam propagandi, quam subiecit eius potestati ut ea uteretur pro sua voluntate, quandiu ipse vellet subditus esse Deo. Nam non illa uteretur bestiali et irrationali voluptate, sed humana et rationabili voluntate. Sicut enim bestiarum est nihil velle cum ratione, ita hominum esset nihil velle sine ratione. Quod semper debent, quia potestatem hance accepit Adam, et eam semper servare potuit. Dedit etiam illi Deus hane gratiam, ut sicut quando illum condidit nulla propagandi operante natura aut voluntate ereaturae, simul fecit eum et rationalem et iustum, ita si- mul cum rationalem haberent animam iusti essent, quos ge- neraret operante natura et voluntate, si non peccaret. Eadem quippe ratione qua monstratur rationalem na- turam iustam esse creatam, quod in praefato feci opusculo, probatur etiam quod qui ex humana natura propagarentur non praecedente peceato, ex necessitate iustitiam pariter haberent cum rationalitate. Siquidem qui creavit primum hominem sine parentum generatione, creat etiam eos qui per creatam ab illo fiunt propagandi naturam. Omnis igitur homo si peccatum non praecessisset, simul esset sicut Adam et iustus et rationalis. Quoniam vero Adam subditus noluit esse Dei voluntati, sicut esset si non peccasset, et gratiam quam de se pro- pagandi servare poterat perdidit, atque omnes qui operante natura quam acceperat propagantur, eius astricti debito _DE LA CONCEPCLON VIRGINAL Y DEL PECADO ORIG. C. 10 31 los hombres fuesen propagados por él. Ahora bien, no hay duda sobre lo que hace que cada uno esté obligado a la deuda de que aqui se trata, porque no viene de que es hombre ni de que es una persona, porque, si cada uno es- tuviese cargado de esa deuda por ser hombre o una persona, Adan deberia cargar con ella antes de pecar, puesto que era hombre y una persona, lo cual es completamente ab- surdo. Hay que concluir, pues, que solamente es deudor porque es Adan, y no Adan a secas, sino Adan pecador. De lo contrario se seguiria que, si no hubiera pecado, los que naciesen de él nacerian, sin embargo, con esa deuda, lo que es impio. , No es inoportuno repetir aqui lo que se dijo anterior- mente, que cada cual leva el peso del pecado o de la deuda de Adan porque desciende de él, aunque no haya tenido conciencia de ese mismo pecado. Porque, cuando Dios hizo a Adan, creé en él una naturaleza reproductiva, sometida a su voluntad, para que se sirviese de ella a discrecién, por el tiempo que quisiera estar sometido a Dios, para usar de ella no con el fin de satisfacer una concupiscencia ani- mal e irracional, sino para realizar un acto de voluntad humana y racional. Porque asi como es propio de los ani- males el no querer nada con razén, asi es propio de los hombres no querer nada sin razon; y es lo que deben hacer siempre, porque Adan ha recibido ese poder de Dios y ha podido conservarle siempre. También le concedié la gracia de que asi como, crean- dole sin la intervencién de ninguna naturaleza reproductora © por Ja voluntad de una criatura cualquiera, le hizo a la vez razonable y justo, asi también aquellos que él engen- drase por la operacién de la naturaleza y de la voluntad fuesen justos si él no pecaba. En efecto, la misma razén por la cual se demuestra que la naturaleza raciona) ha sido creada justa, como lo hice en el opisculo tantas veces citado', prueba también que aquellos que hubiesen sido propagados de la naturaleza humana sin pecado anterior hubieran tenido necesariamente de la misma manera Ja justicia con el ser racional. Porque el que ha creado al primer hombre sin generacién de pa- dres, crea también a todos aquellos que vienen de él por la naturaleza generadora. Por consiguiente, todo hombre, si no hubiera precedido el pecado, seria como Adan, justo y razonable a la vez. Pero, como Adan no quiso estar sometido a la voluntad de Dios, la naturaleza reproductora, aunque continué exis- tiendo, pero quedé también rebelde a la voluntad de Dios, al contrario de lo que hubiera ocurrido si Ad&én no hubiese ‘Cur Deus homo, 1. 2, © 1. 32 DE_CONCEPTU VIRGINALI_ET ORIGINALI PECCATO. C. IT nascuntur. Quamobrem quoniam humana natura quae sic erat in Adam tota, ut nihil de illa extra illum esset, pec- eando sine omni necessitate Deum exhonoravit, unde per se Satisfacere non potuit, gratiam quam acceptam propa- gandi de se potuit semper servare perdidit, et peccatum secum comitante poena peccati, quantumcumque per datam propagandi naturam propagetur, trahit. CAPITULUM XI QUOD PROPAGATIO DE VIRGINE NON SUBIACEAT LEGI ET MERITIS NATURALIS PROPAGATIONIS; ET QUOD TRES SINT CURSUS RERUM Nunc diligenter considerandum est, utrum haec quasi haereditas peccati et poenae peccati ad hominem per Vir- ginem de Adam propagatum iuste pertranseat. Certum qui- dem est quod Adam non accepit naturam propagandi nisi per virum simul et mulierem. Siquidem non habet humana natura et impossibile cognoscitur, ut solus vir aut sola mulier hominem generet, natura tantum et voluntate pro- pria operante. Sicut namque limus terrae non acceperat naturam aut voluntatem, qua operante vir primus de illo fieret, quamvis esset de quo a Deo fieri posset, sic non est facta et mulier de costa viri, aut vir de sola muliere ope- rante natura aut voluntate hominis, sed Deus propria po- testate et voluntate fecit virum unum de limo et alterum de sola femina, et feminam de solo viro. Licet enim nihil fiat nisi voluntate Dei faciente aut permittente, quaedam tamen sola potestas et voluntas eius facit, quaedam creata natura, quaedam voluntas creaturae. Sed sicut creata natura nihil facere per se potest, nisi quod a voluntate Dei accepit, ita voluntas creaturae nequit per se quicquam operari, nisi quod natura adiuvat aut concedit. Sola Dei voluntas fecit in principio rerum naturas, dans quibusdam competentes singulis voluntates, ut naturae et voluntates secundum or- dinem sibi traditum suum opus in rerum cursu persolve- rent; et adhuc multa facit, cum de eisdem naturis et vo- luntatibus operatur, quod illae secundum suum usum et propositum nequaquam facerent. DE LA CONCEPCION VIRGINAL Y DEL PECADO ORIG. C. 11 _33 pecado, y por lo mismo perdié al mismo tiempo la gracia que hubiera podido conservar para aquellos que habrian de nacer de él, y asi todos aquellos que son engendrados por Ja operacién de la naturaleza que habia recibido nacen car- gados con su deuda, Por lo cual, como quiera que la na- turaleza humana, completamente entera en Adan, hasta el punto que nada de ella se hallaba fuera de él, deshonré a Dios al pecar sin ninguna necesidad, no ha podido satisfacer por si misma, ha perdido la gracia que hubiera podide con- servar siempre para aquellos que serian sus descendientes, y contrae el pecado acompaiiado de la pena del pecado, al ™mismo tiempo que se extiende por la naturaleza propagadora que le ha sido dada. CAPITULO XI QUE LA PROPAGACION POR LA VIRGEN NO ESTA SOMETIDA A LA LEY Y A LOS MERITOS DE LA PROPAGACION NATURAL Y QUE HAY TRES CURSOS DE COSAS Hay que examinar ahora con cuidado si esta especie de herencia del pecado pasa justamente al hombre propagado ae Adan por la Virgen. Es cierto que Adan no recibié el poder de producir un ser semejante a si mas que por un hombre y una mujer. Porque no esté en el poder de la natu- raleza, y es sabido que es imposible, que un hombre solo o una mujer sola engendre un hombre, si la naturaleza no obra mas que por la sola voluntad de uno de los dos. En efecto, asi como el barro de la tierra no recibié una natu- raleza o una voluntad tal que su operacién pudiese producir por si mismo al primer hombre, aunque fuese tal que Dios podia hacer de é] un hombre, del mismo modo la mujer no tué hecha de la costilla del hombre, ni e] hombre de la mujer sola, por la obra de la naturaleza o de la voluntad del hom- ore. Dios, en cambio, hizo por su propia voluntad y su propio poder un hombre del barro de la tierra, y otro hombre de una mujer sola, y una mujer de un hombre solo. Porque, aunque nada sucede sin la voluntad o consentimiento de Dios, hay, sin embargo, ciertas cosas que son hechas por su poder y voluntad solas, otras que son hechas por la na- turaleza creada y otras que hace la voluntad de la criatura. Pero asi como la naturaleza creada no puede hacer nada por si misma, sino lo que ha recibido de la voluntad de Dios, de igual modo la voluntad de la criatura no puede hacer nada por si misma, sino lo que la naturaleza la ayuda a hacer o la permite hacer. S. Anson 2 34 DE CONCEPTU VIRGINALI ET ORIGINAL PECCATO, Solius quippe voluntatis Dei opus est, cum mare siccum iter intra se populo praebet, cum mortui resurgunt, cum aqua subito in vinum convertitur, cum Sancto Spiritu corda hominum ea quae nec per se nec per aliam creaturam sciunt, docentur, cum noxiae voluntates a suo impetu sola gratia regente ad hoc quod prodest convertuntur, cum alia multa fiunt, quae nec creatura nec eius voluntas per usitatum cur. sum suum operaretur. Natura levia sursum, gravia deor- sum trahit, terram aliquando voluntate prius colente et seminante, aliquando nullo voluntatis opere praecedente her- bas et arbores innumeras producere et eas fructificare facit, et alia multa quae facilius visu quam doctrina cognoscimus. Voluntati illa imputantur quae sunt huiusmudi: iter facere, aedificare, scribere, loqui, et similia quae non nisi volun- tas facit. Cum igitur omnia quae fiunt, si diligenter consideren- tur, fiant aut sola voluntate Dei, aut natura, secundum vim illi a Deo inditam, aut voluntate creaturae; et ea quae nec natura creata nec voluntas creaturae, sed solus Deus facit, semper miranda sint, apparet quia tres sunt cursus rerum, scilicet mirabilis, naturalis, voluntarius. Et mirabilis qui- dem aliis aut eorum legi nullatenus est subditus, sed libere dominatur; neque illis facit iniuriam, quando eis obviare videtur, quia nihil habent nisi quod ab illo acceperunt, nec ile dedit eis aliquid nisi sub se. Quoniam ergo propagatio viri de sola virgine ita non est naturalis aut voluntaria sed mirabilis, sicut ila quae mulierem protulit de solo viro, et sicut creatio viri de limo, palam est quia nequaquam sub- iacet legibus et meritis illius propagationis, quam et vo luntas et natura, quamvis discrete operantur. Aliud enim ibi facit voluntas, aliud natura. DE_LA CONCEPCION VIRGINAL ¥ DEI, PECADO ORIG, C. 11 _35 Solamente la voluntad de Dios hizo al comienzo las natu- ralezas de los seres, dando a algunas las voluntades que las convienen, a fin de que las naturalezas y las voluntades realizasen su obra en el curso de las cosas segun el orden que les esta mandado. Su voluntad sola obra ain muchas cosas, haciendo de estas mismas naturalezas y de estas mis- mas voluntades lo que ellas no harian en modo alguno si- guiendo su curso ordinario, Porque obra de la sola voluntad de Dios es que el] mar abra en su seno un camino seco al pueblo, el que los muertos resuciten, el que el agua se con- vierta en vino subitamente, el que los corazones de los hom: bres sean instruidos por el Espiritu Santo de las cosas que no pueden conocer ni por si mismos ni por otras criaturas, el que las voluntades perversas, inclinadas de por si a hacer dafio, cambien de direccién por influencia de 1a gracia, hacia Jo que es conveniente; el que, finalmente, ocurran otras muchas cosas que ni la criatura ni su voluntad realizan por su curso ordinario. La naturaleza levanta en alto lo que es ligero y baja lo que es pesado; hace producir a la tierra, ya después que la voluntad la ha cultivado y sembrado, ya sin ningun trabajo previo de la voluntad, hierbas y Arboles sin cuento, y a éstos les hace producir frutos; aun hace otras muchas cosas que es mas facil conocer por el uso que por la ensefianza. Se atribuyen a la voluntad acciones como el viajar, construir, escribir, hablar y otras semejantes que solamente hace la voluntad. Por consiguiente, puesto que todas las cosas que ocurren, si bien se piensa, se hacen o por la sola voluntad de Dios; o por la naturaleza segin la fuerza que Dios la ha dado, o por la voluntad de la criatura, y puesto que aquellas que ni la eriatura creada ni la voluntad de la criatura opera, sino sélo Dios, son siempre maravillosas, es manifiesto que hay tres cursos de cosas, a saber, el milagroso, el natural y e) voluntario. En cuanto al curso milagroso, no esta en modo alguno sometido a los otros ni a su ley, sino que ejerce libre- mente su imperio; no les hace ninglin dafio cuando parece oponérseles, porque no tienen nada més que lo que han reci- bido de él, ni é] les ha dado nada que no esté debajo de él, Por tanto, puesto que la propagacién del hombre por la Virgen sola no es natural ni voluntaria en este sentido, sino que es milagrosa, lo mismo que aquella que produjo a la mujer del hombre solo y lo mismo que la creacién del hombre becha del barro de la tierra, es evidente que no esta sometida a las leyes y a los méritos de la propagacién que la natu- raleza y la voluntad realizan juntamente, aunque de un modo iistinto, puesto que la voluntad realiza ahi una cosa dis- tinta que la naturaleza. 36 DE_CONCEPTU_VIKGINALI ET ORIG! PECCATO. C, 12 Pariter tamen verus est homo et Adam de non-homine, et Iesus de sola muliere, et Eva de solo viro, sicut eg verus homo quilibet vir aut mulier de viro et muliere. Om, nis autem homo aut Adam est aut de Adam; sed Eva de solo Adam, et omnes alii de Adam et Eva. Queniam nam, que Maria, de qua sola est Jesus, de Adam est et Eva, non, potest ipse de eisdem non esse. Sic namque expediebat ut, qui redempturus erat genus humanum, esset et nasceretur de patre et matre omnium. CAPITULUM XII Quop MALA ADAE NULLA RECTITUDINE AD ILLUM HOMINEM’ TRANSEANT Quomodo autem Filius Virginis non subiaceat peccato aut debito Adae, sic quoque non est difficile intelligere. Si- quidem Adam factus est iustus et liber a peceato et debito saepefato et a poena peceati, et beatus et potens semper servare acceptam iustitiam, et per iustitiam eam quam dixi libertatem et beatitudinem. Quoniam ergo cum haec bona sine omni difficultate posset semper servare, sibi non ser- vavit: ea sibi ipse abstulit et horum se contrariis subiecit. Factus est itaque servus peccati sive iniustitiae, et debiti quod reddere nequivit, et miseriae de qua est impotentia bona perdita recuperandi. Sicut igitur aliter nequivit aufer- re sibi bona quae habebat, ac attrahere mala quae non ha- bebat, quam non servando sibi bona cum potuit, ita nulli alii valuit eadem bona auferre atque mala inferre, nisi non servando bona cui servare quivit. Servare autem nulli potuit « ea bona nisi illis, quorum generationis potestatem voluntati subditam accepit. Nulli ergo personae quamvis de se pro- pagatae transmittere mala praedicta potuit, in cuius ge neratione nec natura illi data propagandi, nec voluntas eiu3 quicquam operata est aut operari valuit. Quare Adae mala praedicta nulla ratione aut rectitudine ad hominem concep- tum de Virgine pertranseunt. DE_LA CONCEPCION VIRG: 1. ¥ DEL PECADO ORIG, C. 12 37 Sin embargo, tanto Ad&n, que no viene de un hombre, como Jesucristo, que viene sélo de la mujer, como Eva, que viene del hombre solo, son verdaderos hombres, del mismo modo que todo hombre o toda mujer que nace de un hombre y de una mujer es un hombre verdadero. Sin embargo, todo hombre es Adan o de Adan, pero Eva es de Adan solo, y todos los otros de Adan y Eva. En efecto, puesto que Maria, de la cual sola es Jesis, procede de Adan y Eva, Jesucristo no puede menos de proceder de ellos, porque convenia que aquel que debia rescatar al género humano fuese y naciese asi del padre y de la madre de todos. CAPITULO XII QUE LOS MALES DE ADAN No PASAN CON NINGUN DERECHO A ESE HOMBRE De esta manera se puede también comprender facilmen- te cémo el Hijo de la Virgen no est&é nunca sometido al pecado o a la deuda de Adan. Este, en efecto, habia sido hecho justo, y, exento del pecado y de la deuda dicha, asi como de la pena, habia sido creado feliz y capaz de conser- var siempre la justicia que habia recibido, y por la justicia esa libertad y esa felicidad de que he hablado. Pero como Adan no conservé esos bienes que podia haber conservado siempre sin dificultad para si mismo, é] mismo se los ha quitado y se ha sometido a los males que le son opuestos, y de esta manera ha venido a ser esclavo del pecado, o de la injusticia, asi como de la deuda que no puede pagar, y de la miseria, que es la causa de la impotencia de recuperar los bienes perdidos. Y de la misma manera que no pudo privarse de los bienes que tenia y atraerse los males que no tenia mas que conservando para si mismo estos bienes cuando podia, del mismo modo no ha podido privar a los dems de esos mismos bienes y atraerles males mas que de- jando de conservar los bienes para aquel para quicn pudo conservarlos. Ahora bien, no pudo conservar esos bienes para nadie sino para aquellos que debia engendrar, para lo cual habfa recibido el poder, poder sometido a su voluntad. Por consiguiente, no ha podido transmitir los males ya de- finidos a ninguna persona, aun nacida de é1, cuando la na- turaleza progenitora no le ha sido dada para esa persona y cuando su voluntad no ha hecho nada o no ha podido hacer nada por ella. Por esto precisamente, les males di- chos de Adan no pasan por ninguna razén ni derecho al hombre concebido de la Virgen. 38 DE CONCEPTU VIRGINAL1 ET ORIGINALI PECCATO. C. 14 o— ao CAPITULUM XIII Quop ET SI NON ESSET DEUS SED PURUS HOMO, NECESSE TAMEN ESSET ILLUM TALEM ESSE, QUALIS PRIMUS HOMO FACTUS EST Idem. Si diligenter puro rationis intuitu sapientem Dei speculamur iustitiam, nimis absurdum intelligitur, ut per illud semen quod non creata natura, non voluntas creaturae, non ulli data potestas producit aut seminat, sed solius Dei propria voluntas ad procreandum hominem nova virtute, mundum a peccato, de virgine segregat, alieni peccati seu debiti sive poenae ad eundem hominem necessitas ulla per- transeat, etiam si non assumatur in personam Dei, sed ut purus homo fiat. Nam eadem ipsa ratione, qua non debuit Deus Adam facere nisi iustum nec aliquo debito sive incom- modo, gravatum, aperte mens rationalis cognoscit eum quem similiter propria voluntate et virtute procreat, alicui malo subditum fieri non debere; quoniam nimis inconveniens est omnipotenti et sapienti Dei bonitati talem facere rationa- lem naturam sola propria voluntate, de materia in qua nullum est peccatum. Quod qui non intelligit, non cognos- cit quid Deo non conveniat. Quapropter etiam si purum hominem sic faceret Deus, ut dictum est, necesse esset eum non minori praeditum iustitia et beatitudine, quam fuit Adam cum primum factus fuit. CAPITULUM XIV QUOD PROPOSITAE RATIONI NON REFRAGETUR QUOD SCRIPTUM EST HOMINEM DE IMMUNDO SEMINE ET IN INIQUITATIBUS CON- CEPTUM, ETIAMSI DE ALIQUIBUS PROPRIE DICTUM SIT Nam si mens alicuius non capit quod de semine hominis dixi, scilicet non esse in illo peccatum ante animam ratio- nalem, sed immundum dici peccato et iniquitate propter fu- turam immunditiam cum iam erit homo, atque putat illud |GN VIRGINAL Y DEL PECADO ORIG, C. 14 39 CAPITULO XIII QUE, AUNQUE NO FUESE Dios, SINO UN PURO HOMBRE, SERfA, SIN EMBARGO, NECESARIO QUE FUESE TAL COMO EL PRIMER HOMBRE FUE HECHO? Igualmente, si contemplamos con ayuda de la simple vista de la razén la sabia justicia de Dios, se concibe que seria demasiado absurdo admitir que mediante ese germen, que ni la naturaleza creada, ni la voluntad de la criatura, ni ningan otro poder concedido a una persona producen ni propagan, sino que Ja voluntad propia de Dios sdlo toma sin mancha de pecado y extraordinariamente de la Virgen para crear un hombre, pasase a este mismo hombre una necesidad cualquiera de un pecado, de una deuda o de una pena de otro, aun cuando este hombre no estuviese unido a la persona divina, sino que fuese un puro hombre, Efec- tivamente, por la misma razon por la cual Dios debié hacer a Addn justo ¥ exento de toda deuda y de todo mal, el es- piritu razonable reconoce que aquel que Dios crea igualmen- te por su propia voluntad y poder no ha debido ser hecho sujeto a un mal cualquiera, porque seria muy contrario a Ja bondad omnipotente y sabia de Dios el hacer tal natu- valeza racional, por su sola voluntad propia, de una materia en la cual no hay pecado. BE] que no comprende esto, no conoce lo que no conviene a Dios. Por lo cual, si Dios hi- ciese asi a un puro hombre, como ya dije, seria necesario que fuese dotado de una justicia y de una felicidad no me- nores que aquella de que fué dotado Adan tan pronto como fué creado, CAPITULO XIV QUE NO ES CONTRARIO AL ARGUMENTO PROPUESTO LO QUE ESTA ESCRITO, QUE EL HOMBRE ES CONCEBIDO DE UN GERMEN IMPURO ¥ EN LA INIQUIDAD, AUNQUE ESTO SEA DICHO DE ALGUNOS EN SENTIDO PROPIO Puede ser que alguien no comprenda lo que he dicho del germen humano, a saber, que no hay pecado en él antes de tener el alma racional, pero que es llamado manchado de ‘ Lo que San Anselmo ensefia aqui es cierto en €] sentido que lo dice. Porque, de una parte, es incontestable, y es lo que de un nodo principal tiene en vista San Ansehino (cf. ¢. 20), que nz: hom- 40 DE _CONCEPTU YIRGINALI ET ORIGINAL PECCATO. C. 15 immundum esse in ipsa conceptione, propterea quia—sicut ipse mihi opposui—legitur: Quis potest facere mundum de immundo conceptum semine; et: In iniquitatibus conceptus sum, et in peccatis concepit me mater mea, non hic laboro quia non indigeo, ut quod non potest capere capiat, sed peto ut quod breviter dicam attendat. Tili utique qui haee dixerunt, aut voluerunt ea intelligi de omni hominis semine, aut tantum de illo quod cum sensu seminatur voluptatis, quae non esset nisi brutorum anima- lium, si homo non peccasset. At si de omni hoe senserunt, ergo semen de sola virgine sumptum immundum tanti viri asseruerunt; quod impium est credere. Non itaque hoe de illo scripserunt, sed si de aliquo hominis semine secundum istius sensum protulerunt, ron nisi de illo quod cum prae- dicta voluptate concipitur intelligi voluerunt. Hoc autem nullatenus refragatur nostrae rationi, quae semen de vir- gine sumptum asserit esse mundum, quamvis sit de massa peccatrice. CAPITULUM Xv QUOMODO MASSA PECCATRIX NON SIT TOTA PECCATRIX Nam quemadmodum caecitas non est in aliqua parte ho- minis, quamvis homo dicatur caecus, nisi in oculo ubi debet esse visus, non enim est in manu vel pede, nec surditas est nisi in aure cum homo dicitur surdus, ita licet massa generis humani peccatrix nominetur, non tamen in ulla par- te eius est peceatum nisi, ut dixi, in voluntate, quam in nulla hominis conceptione semen habere cognoscitur. Quam- obrem nulla ratione vera aut verisimili contradicente si bre nacido de una virgen pura por Ja sola operacién de Dios 10 puede estar manchado del jpecado original, Jo mismo que Addn no a podido ser creado con este pecado; por otra parte, las razones de conveniencia por las cuates Dios se ha dignado enriquecer a Adan con Ja justicia y la dicha con que los ha colinado al principio, militan también a favor de an mero hombre que naciese, por la sola accién divina, de una virgen sin mancha, Pero si se entendiesen Jas palabras del Santo en un sentido absoluto, como si Dios ‘aubier: necesariamente a Addn Ja justicia y la dicha que Ie concedié, se caerfa en ef bayanismo, que es falso, porque e! estado de justicia y de dicha en el cual A sido restablecido no era un estado puramente natural, reclamado por $a exigencia de su naturaleza, 0 DE LA CONCEPCION VIRGINAL ¥ DEL PECADO ORIG. C. 15 _ at x pecado y de iniquidad a causa de la impureza futura, cuan- do se convierta en un hombre, y piensa quizds que este germen es impuro en la concepcién misma, porque se lee, como he dicho en la objecién: gQuién puede hucer puro a aquel que es concebido de un germen impuro? Y: He sido concebido en la iniquidad, y mi madre me ha concebido en el pecado, Pero esto no me arredra, porque no tengo nece- sidad de que comprenda lo que no puede comprender; pero le ruego que preste atencién a lo que voy a decir en pocas palabras. | Los que han pronunciado las palabras precitadas, o han querido entenderlas de todo germen humano, o solamente de aquel que es emitido con ja sensacién de placer, placer que no se encontraria mas que en los animales irracionales si el hombre no hubiera pecado. Ahora bien, de haberlas querido aplicar a todo germen, estos grandes hombres hu- pieran afirmado que el germen tomado de la sola Virgen es impuro, y decir esto es una impiedad. No se refieren, pues, a él dichas palabras. Pero, si han querido aplicarlas sdlo a algan germen humano, no han querido entenderlas mas que de aquel que es concebido con el deleite dicho. Ahora bien, esto no es en modo alguno contrario a nuestro argu- mento, que afirma que la sangre tomada de la Virgen es pura, aunque sea tomada de la masa pecadora. CAPITULO XV COMO LA MASA PECADORA NO ES TODA ENTERA PECADORA Asi como, a pesar del nombre de ciego que se da a un hombre, la ceguera no se encuentra en ninguna otra parte del hombre mas que en el ojo, en el que debe estar la vista, porque no se halla en la mano o en el pie, y la sordera no afecta m&s que al ofdo cuando un hombre es llamado sordo, del mismo modo, aunque la masa del género humano sea lNamada pecadora, sin embargo, como ya he dicho, el peca- do no est4 en ninguna otra parte mas que en la voluntad, y sabido es que el germen no posee ésta en ninguna con- eepcién humana. Por consiguiente, como no nos encontra- necesario para que fuese un hombre naturalmente completo; sino gus ese estado era verdaderamente sobrenatural, puesto que era el feliz resultado de Ja gracia sobrenatural, afiadida por pura bondad de da parte de Dios, y que no era debida a la naturaleza dat hombre, 42 DE CONCEPTU VIRGINALL ET ORIGINALI PECCATO. C. 16 considerentur quae supra dicta sunt, iam libere possumus concludere quia nulla ratio, nulla veritas, nullus intellectug permittit ad hominem ex sola virgine conceptum de peccato massae peccatricis, quamvis de illa sit assumptus, aliquid potuisse aut debuisse accedere, etiam si non esset Deus. CAPITULUM XVI Cur IOHANNES ET ALII QUI SIMILITER CONCEPTI SUNT PER MIRACULUM, NON SINT PER SE LIBERI A PECCATO Quod si obiiciuntur mihi fohannes Baptista et alii, qui de sterilibus et in quibus prae senectute natura generandi iam erat emortua propagati sunt, et quasi per similem rationem putantur debuisse nasci sine peccato et poena peccati, quia per miraculum concepti sunt, valde utique intelligenda est ab istis aliena ratio illa, quae virginalem conceptionem liberam ab omni peccato monstrat necessitate. Aliud enim est aliquid inauditum et inopinabile atque naturae incognitum facere, et aliud naturam aut aetate aut aliquo vitio debi- litatam sanare et ad suum opus revocare. Nam si Adam non peceasset, sicut ipse nulla senectute, nulla causa infirmare- tur, sic natura propagandi creata in illo et ad utendum, ut iam dictum est, eius potestati subdita, nullo casu a sug cursu impediretur. Non ergo in Iohanne et similibus est aliquid novum naturae, sicut est in Filio Virginis datum, sed quod suis causis infirmatum erat, cognoscitur esse Teparatum. Quare quoniam illi per propagationem naturalem datam Adae sunt generati, nequaquam possunt aut debent ei de quo agimus in conceptionis assimilari miraculo, ut ab originalis peceati vineulo absoluti possint ostendi. ni como una deuda ni como ‘la satisfaccién de una necesidad tal que sin esa gracia su naturaleza no hubiera podido ser _naturalmente verfecta. En efecto, comprendemos que Dios haya podido, hablando 4e un modo absohuto, crear a Ad4n en an estado de naturaleza pura, y, que podria al misino tiempo crear hoy dia o hacer nacer de una virgen sin mancha a otro hombre en tal estado. _DE LA CONCEPCION VIRGINAL ¥ DEL PECADO ORIG, C. 16 43 mos en oposicién con ninguna razén verdadera o verosimii, si se considera lo que se ha dicho anteriormente, podemos ahora concluir con seguridad que ninguna razon, ninguna verdad, ninguna inteligencia permiten sostener que algo del pecado de la masa pecadora haya podido o haya dehido ilegar al hombre concebido de la Virgen sola, aunque sea tomado de esta masa, aunque no fuese Dios?. CAPITULO XVI Por Qué SAN JUAN Y OTROS QUE HAN SIDO CONCEBIDOS POR MILAGRO NO ESTAN DE POR Sf EXENTOS DEL PECADO? Y si se me objeta que Juan Bautista y otros que han nacido de mujeres estériles, en las cuales la naturaleza procreadora estaba ya muerta por la vejez, y que por una razon en cierto modo semejante son considerados como debiendo nacer sin el pecado y sin la pena del mismo, por haber sido concebidos milagrosamente, hay que saber que Ja razon por la que se demuestra que Ja concepcién virginal esta exenta de toda necesidad de pecado les es muy extra- fia y no tiene nada que ver con ellos. Porque una cosa es hacer algo inaudito, inconcebible y desconocido a la natu- raleza, y otra cosa es curar la naturaleza debilitada por la edad o cualquier otro vicio y traerla a su obra. Porque si Adén no hubiera pecado, como no hubiera quedado debili- tado por la vejez ni por ninguna otra causa, la naturaleza procreadora de que estaba dotado, y que le estaba sumisa, como ya se ha dicho, a su poder, no hubiera sido impedida por ningan accidente para continuar su curso. Asi, pues, en San Juan y otros parecidos nada nuevo ha sido dado a Ja naturaleza de Addn, al contrario de lo que ha ocurrido con el Hijo de la Virgen, sino que simplemente ha quedado reparado lo que por causas naturales habia sido debilitado. Por le cual, habiendo sido engendrados por la propagacién natural dada a Adan, no pueden ni deben ser asimilados en el milagro de la concepcién a aquel de quien hablamos, de modo que sea posible demostrar que hayan sido exentos del lago del pecado original. * Este capitulo responde a la objecién siguiente : Si toda la_na-+ turaleza_humana se ha hecho adora en Addn pecador, y si lo que el Espfritu Santo tomé de la Virgen pertenece a esa masa pe- cadora, parecerfa que también contrajo el pecado original. A lo cual responde Jo gue ya ha dicho anteriormente, que el pecado original no est en el germen, sino sélo en la voluntad, lo cual aclara por algunos ejemplos. Aunque se diga de un hombre que es ciego, la coors” sin embargo, reside solamente en la vista, no en todo cl * Establece aqui nuestro autor las diferencias entre Ja concepcién CEPTU VIRGINALI ET ORIGINALI PECCATO. C. 17 CAPITULUM XVII Cur DEts INCARNATUS SIT, CUM DE ADAM POSSET FACERE EOMINES NONDEOS SINE PECCATO TOT QUOT SUFFICERENT Forsitan dicis aliquis: Si purus homo qui Deus non esset, potuit fieri de Adam sine omni peccati contagione, sicut dicis: cur necesse fuit Deum inearnari, cum aut per unum talem qui esset sine omni peccato posset peceatores Deus redimere, aut tot quot necessarii erant ad perficiendum supernam civitatem homines simili peccato facere? Ad quod breviter respondeo: Ideo Deus factus est homo, quia non sufficeret ad redimendos alios, sicut in saepefato opusculo monstratum est, homo non Deus. Idcirco etiam non fecit tot homines tales quot necessarii erant, ne si nullus de propagatione naturali salvaretur, frustra naturam illam in Adam condidisse et quasi quod non bene fecisset correxisse videretur, quod summae sapientiae non convenit de aliqua natura facere, Non longe supra investigare proposui, quomodo semen sumptum de virgine, in quo monstratum erat nullum esse peecatum, liberum a necessitatibus praedictis in quibus omnes alios homines concipi posueram, posset inteiligi. Et de illa quidem necessitate qua recuperare iustitiam quam deseruit humana natura, per se nequit, et de illa qua corpus auod corrumpitur aggravat animam, et maxime in infantibus illud liberari posse, quia homo ille Deus esset, confidebam, si prius ab illo necessitas peccati et debiti Adae et proximorum parentum rationabiliter alienaretur. Incepi itaque quaerere quomodo valeret hoc intelligi de necessitate peceati et debiti Adae, ut de aliis postea facilius quod quaercbam inveniretur, et abundante gratia illius de cuius conceptionis agitur mun- ditia factum est, ut non mado ab omni peccato et debito et necessitatibus pracfatis liberum cognosceretur, sed insuper milagrosa de Cristo y otras que nos narra la historia sagrada, como fa de San Juan Bautista, Samuel _e Isaac. Ia concepcién de Cristo fué inaudita antes y después de El; fud inopinable, puesto que no fa de un modo natural venir a la amente de nadie; fué desco- nocida a la naturaleza, es decir, swperior a toda institucién natural de la misma. En cambio, la concepcién de dichos personajes no fué inandita, porque jos hombres antes del diluvio engendraban en mucha mavor edad que Abrahan y Sara. Por lo mismo, no fué tam- poco inopinable ni desconocida a la naturaleza. DE LA CONCEPCION VIRGINAL ¥ DEL PECADO ORIG. C. 17 45 CAPITULO XVII Por Qué Dios SE HA ENCARNADO, SIENDO AS{ QUE PUDO HACER DE ADAN HOMBRES NO-DIOSES SIN PECADO EN NUMERO SUYICIENTE Alguien diré quizas: Si un mero hombre, y que no seria Dios, ha podido ser hecho de Adan sin ninguna mancha de pecado, como dices, ;por qué ha sido necesario que Dios se encarnase, siendo asi que podia haber reseatado a los peca- dores por un solo hombre semejante que estuviese libre de pecado o hacer por un milagro semejante tantos cuantos eran necesarios para completar la ciudad superior? A esto respondo brevemente: Dios se ha hecho t.ombre porque un hombre no Dios no bastaria para rescatar a los otros, como se ha demostrado en el opisculo tantas veces citado. Y no ha hecho tantos hombres como era necesario porque, si ninguno de aquellos que naturalmente se han pro- pagado de Adan se hubiese salvado, pareceria como que hu- biese creado en vano esta naturaleza en Adan y la hubiera enmendado, como si no la hubiera hecho bien, Ahora bien, no conviene a la soberana sabidurfa hacer esto con ninguna naturaleza. Me propuse anteriormente (c. 8) examinar cémo se podria concebir que el germen tomado de la Virgen, en el cual se ha demostrado que no hay pecado, esta exento de las nece- sidades dichas, en las cuales yo habia supuesto que todos los otros hombres eran concebidos. Y en cuanto a la nece- sidad en que se encuentra la naturaleza humana de recu- perar la justicia que ha abandonado, y que no puede re- cuperar por si misma, y a la necesidad por la cua! el cuerpo, que se corrompe, oprime el alma, sobre todo en los nifios, ya expresé (c, 8) la confianza que este germen quedarfa libre de ellas, porque ese hombre debfa ser Dios, si se alejaba ée é] previamente, por una prueba razonable, la necesidad del pecado y de la deuda de Adan y de los parientes mas préximos. Y asi comencé por investigar (c. 11) cémo se podria concebir esto respecto a la necesidad del pecado y de Ja deuda de Adan. a fin de encontrar en seguida mas facil- mente lo aque yo buseaba respecto a las otras necesidades: y ha ocurrido, por Ja abundancia de la gracia de aque! sobre cuya pureza tratamos, que no solamente ha sido reconocido exento de pecado, de toda deuda y de todas Jas necesidades mencianadas, sino que también se ha demostrado por prurbas. inteligibles que un hombre as{ concebido debe estar dotado 46 PTU VIRGINALI ET ORIGINALI PECCATO. C. 18 hominem ita conceptus esse debere praeditum non minoyj iustitia ve) beatitudine, quam in qua factum est Adam, in. telligibili ratione, etiam si non Deus sed purus esset homo, probaretur. Siquidem pariter irrationabile videbatur, et pec.- catum, aut poenam peccati ab ullis parentibus ad illum per talem propagationem descendere, et Deum sponte rationa. lem naturam iniustam aut nulla eius promerente iniustitia, miseram facere. CAPITULUM XVIII QuoD DE ViIRGINE YUSTA DEUS CONCEPTUS SIT NON NECESSITATE, QUASI DE PECCATRICE NON POSSET, SED QUIA SIC DECEBAT Quamvis ergo de mundissima Virgine Filius Dei verissi- me conceptus sit, non tamen hoc ea necessitate factum est, quasi de peccatrice parente iusta proles rationabiliter ge- nerari per huiusmodi propagationem nequiret, sed quia de- cebat ut illius hominis conceptio de matre purissima fieret. Nempe decens erat ut ea puritate, qua maior sub Deo ne- quit intelligi, Virgo illa niteret, cui Deus Pater unicum filium, quem de corde suo aequalem sibi genitum tanquam se ipsum diligebat, ita dare disponebat, ut naturaliter esset unus idemque communis Dei Patris et Virginis Filius, et quam ipse Filius substantialiter facere sibi matrem elige- bat, et de qua Spiritus Sanctus volebat et operaturus erat, ut conciperetur et nasceretur ille de quo ipse procedebat. Qualiter autem Virgo eadem per fidem ante ipsam con- DE LA CONCEPCION VIRGINAI Y DEL PECADO ORIG. C. 18 EU de una justicia y de una dicha tan grandes como las que tuvo Adan al ser creado, aun cuando no fuese Dios, sino un puro hombre (c. 13-15). Porque ha parecido iguaimente irracional que contrajese e] pecado o la pena del pecado por _tal propagacién cualesquiera que fuesen sus padres, y que Dios hieiese por si mismo una naturaleza racional injusta o que la hiciese desgraciada sin que una injusticia de ésta lo nubiese merecido >. ' CAPITULO XVIII Que Dios HA SIDO CONCEBIDO DE UNA VIRGEN SANTA, NO PORQUE FUERA IMPOSIBLE QUE LO FUESE DE UNA PECADORA, SINO PORQUE ast CONVENiA MAS? Asi, pues, aunque el Hijo de Dios haya sido realmente concebiao de una Virgen purisima, sin embargo no ha sido @ causa de una necesiaad absoluta, como si no fuese razo- nable admitir que, por una propagacién de ese género, un mino justo pudiese nacer de una maure pecadora, sino porque convenia que la concepcioén de este hombre se hiciese de la madre mas pura. Era, en efecto, conveniente que esta Vir- gen brillase por una pureza tal que no fuese posible concebir una mayor por debajo de Dios; esa Virgen, aigo, a la cual Dios Padre se disponia a dar su Hijo unico, engendrado de su corazon, igual a si mismo y a quien amaba eomo a si, y darsele de tai manera que uno solo y el mismo seria natu- raimente a la vez el Hijo comin de Dios Padre y de la Vir- gen; esta Virgen que el Hijo escogia para hacer de ella substancialmente su madre; esa Virgen de la cual ei} Espiritu Santo queria e iba a hacer que fuese concebido y naciese aquel de quien El mismo procedia. Ahora bien, de qué ma- hera esta misma Virgen ha sido purificada por la fe aun _,' Como quiera que el Santo ya dijo muchas cosas sobre Ja nece- sidad de la encarnacién en su iibro Cur Deus homo, se contenta aqui con una palabra. Dios se hizo hombre porque para redimir a la humanidad no era suticiente un homore que no fuese Dios, aun- que estuviese libre del contagio del pecado original. ‘ Expone aqui el santo Doctor el verdadero principio de das ra- zones de convemiencia por las cua.es la Santisima Virgen ha reczbido todas las gracias extraordinarias de que ha sido colmada. Decens erat ul ea puritate, qua maior sub Deo nequit intelligi, Virgo illa niteret. ¥ esto por las relaciones tan estrechas que guarda con las personas de la Santisima ‘trinidad. Sin embargo, San Anselmo no hace una aplicacién exacta y rigurosa del mismo ; de lo contrario no se habria limntado a concluir (Cur Deus homo, \. 2, c. 17) que fué purificada de. pecado antes de su nacimiento, sino que hubiera concluido que ha sido preservada o enteramenie exenia ae todo pecado, Asi lo hizo San Buenaventura, cuando dice : «Decebat ut illus conceptus fieret de matre jpurissima ea puritate qua maior snb Deo nequit intelligi; 48 DE CONCEPTU VIRGINALI ET ORIGINALI PECCATO, C. 20 ceptionem mundata sit, dixi, ubi aliam rationem de hoe ipso unde hie agitur reddidi. CAPITULUM XIX Quomopo ISTA RATIO ET ALTERA ALIBI DATA CONCORDENT EY DIFFERANT Quae duae rationes intellectui meo videntur ad quaes- tionem unaquaeque per se sufficere, sed ambae simul ani- mo vim rationis et decorem actionis quaerenti copiose sa tisfacere. Et quamvis ad idem tendant, in hoc tamen dif- ferunt, quod ista quidem, quam hic protuli, monstrat Deum etiam de peccatricis virginis substantia, quoniam nunquam est in hominis natura praeter voluntatem peccatum, prolem debere iusta immo non nisi iustam nulla ratione repugnan- te tali propagatione producere; illa vero probat quia, etiam si in tota Virginis essentia peceatum esset, tamen ad huius- modi conceptionis munditiam per fidem munda fieri posset, Atque in ista omnis necessitas mortis et cuiuslibet corrup- tionis sive laboris ab illo homine aperte excluditur; in illa autem quaestio de hoe oriri videtur, sed sufficienti ratione, si diligenter perspecte fuerit, dissolvitur. Quapropter ex utraque palam est, quia nihil nisi pia voluntate Dominus ac Redemptor noster sustinuit in omnibus quae passus est. _CAPITULUM XX Quop NATUS DE VIRGINE PRO ORIGINALI PECCATO HABUIT ORIGINALEM TUSTITIAM Ut mihi videtur, de peceato quidem originali, sicut pro- posui, sufficienter ostensum est, quomodo ad hominem de Virgine conceptum nulla ratione descendere a parentibus potuit, sed potius iustus et beatus fieri ratione exigente de- sed maior est puritas ubi nec actualis uec originalis culpa invenitur, quam ubi est atiqua earum. Si ergo beata Virgo fuit purissima, non videtur quod coutraxerit originalem culpam, ergo videtur quod sanc- tificata fuerit ante originalem culpam». DE LA CONCEPCION VIRGINAL Y DEL PECADO ORIG, C. 20 49 antes de la concepcién del Verbo, ya lo expliqué en otro lugar, y donde di otra razon de esto mismo *. CAPITULO XIX COMO CONCUERDAN Y DIFIEREN ENTRE Si ESTA RAZON Y LA QUE SE DIO EN OTRO LUGAR Estas dos razones son tales, que cada una de ellas parece bastar a mi espiritu para expiicar Ja cuestion; pero, reuni- Gus laS GOS, Salistacen aDUuuuantemente al aima que busca a ja vez la tuerza ae la razon y ta belleza de la accion. Y aunque ambas tiendan al mismo fin, difieren, sin em- bargo, en esto: que la que acabo de exponer aqui demuestra, sin yue nada se oponga a ello, que Dios debe producir de la substancia de una virgen atin pecadora un hijo justo, y ain mas, que no debe producir mas que un hijo justo ae tai Propagacion, puesto que e! pecado, dentro ue la naturaleza gel nombre, no puede estar mas que en su voluntad. Pero Ja otra razon demuestra que, aun cuando el pecado existiese en toda ja esencia de Ja Virgen, podria Megar a ser pura por la fe, para que la concepcién del Hombre-Dios tuese pura. La primera aparta, evidentemente, de este hombre toda necesidad de la muerte, de toda corrupcién y de todo dolor; con la segunda, todo eso parece ponerse en tela de juicio; pero se resuelve facilmente si se presta atencién. Asi, por las dos razones juntas, es evidente que Nuestro Sefior y Redentor no ha sufrido nada en todo Jo que ha su- frido mas que porque lo ha querido en su bondad?. CAPITULO XX QUE AQUEL QUE HA NACIDO DE LA VIRGEN HA TENIDO LA JUSTICIA ORIGINAL EN LUGAR DEL PECALO En cuanto al pecado original, paréceme que se ha de- mostrado suficientemente, como lo he hecho ver, que no ha podido comunicarse en modo alguno de los padres al hombre concebido de la Virgen, sino que éste ha debido mas bien ? Cur Deus Homo, 1. 2, c. 16 y 17. ¢ . Estas dos razones, que prueban que el Hijo de la Virgen no hha sido manchado con el pecado original, son las que el santo Doctor tenia en vista en el logo de este opusculo, y de las cuales acaba ‘rollar una, habiendo expuesto la otra en ef Cur Deus homo. demostrado aqui que de una virgen muy pura no pod{a nacer an hijo manchado de pecado, aun cuando no fuese mag que un mero

You might also like