Το γυναικείο φύλο και η Ευρώπη

Ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης υπόστασης αποτελεί

η άσβεστη επιθυμία του ατόμου να δίνει διαρκείς αγώνες για την προάσπιση των
δικαιωμάτων του. Η κατοχύρωση του διεθνούς δικαίου και η θέσπιση των
θεμελιακών ελευθεριών σαφώς και συνέβαλαν στη διαμόρφωση του πολιτισμού και
των ηθικών αξιών, τα οποία σήμερα αποτελούν τις κρηπίδες της σύγχρονης
κοινωνίας. Ωστόσο, κατά πόσο θεωρούμε ότι επικρατεί η ισότητα ανάμεσα στους
πολίτες; Συγκεκριμένα, η γυναίκα καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, διεκδίκησε
την ισότητα και τη δικαιοσύνη ανάμεσα στα φύλα. Παρότι πλήθος εμβληματικών
γυναικείων προσωπικοτήτων αποδεικνύουν ότι τα στοιχεία που μας ενώνουν ως
πολίτες υπερβαίνουν αυτά που μας διαχωρίζουν, εξακολουθεί να υφίσταται η
εκδήλωση ανισοτήτων μεταξύ των δύο φύλων στην πλειονότητα των τομέων του
καθημερινού βίου. Για να μελετήσουμε το συγκεκριμένο ζήτημα, πρέπει να
στραφούμε στην εικόνα του γυναικείου φύλου όπως παρουσιάζεται στην σημερινή
Ευρώπη.

Ειδικότερα, η βελτίωση της θέσης της γυναίκας αποτελεί μια από τις
σημαντικότερες προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς με τις πολιτικές που
ασκεί αποσκοπεί διαρκώς στην εμπέδωση της αξιοπρεπούς διαβίωσης από όλους
τους πολίτες, ανεξαρτήτως φύλου και εθνικότητας. Σε αυτό το σημείο πρέπει να
αναφέρουμε το ρόλο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την ισότητα των δύο φύλων
(EIGE). Σύμφωνα με το Δείκτη ισότητας το 2017, αποδείχθηκε πράγματι ότι
σημειώνεται πρόοδος, με αργούς όμως ρυθμούς, στην άρση των έμφυλων
διαφοροποιήσεων. Επιπλέον, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
καταβάλλεται προσπάθεια ανέλιξης των γυναικών στους κλάδους της εξουσίας, της
εργασίας, της υγείας και εκπαίδευσης.

Αρχικά , οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά το 2019, είχαν ως

αποτέλεσμα ελαφρά αύξηση του ποσοστού των γυναικών στην πολιτική εξουσία στο
39,4% που υπερβαίνει κάθε μέτρηση από το 1979. Μάλιστα, σε επτά κράτη μέλη, οι
γυναίκες κατέλαβαν τουλάχιστον το 50% των εδρών. Στον τομέα της εργασίας,
επικρατεί το επανεμφανιζόμενο ζήτημα της ισότιμης αμοιβής των γυναικών για
όμοια εργασία. Το Ινστιτούτο με ποικίλες έρευνες και μελέτες εργάζεται προς την
άρση των διακρίσεων στον τομέα της εργασίας, εντοπίζοντας τις ρίζες του
προβλήματος και προωθώντας δυναμικά και μεθοδικά την ανέλιξη των γυναικών
στον επαγγελματικό τομέα. Παράλληλα, η διασφάλιση της υγείας των πολιτών
αποτελεί βασικό ζήτημα, ιδιαίτερα για τα σύγχρονα δεδομένα, του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο ισότητας των φύλων θέτει ως ζήτημα την
εξασφάλιση της απαραίτητης ιατρικής περίθαλψης των γυναικών. Ποια θα ήταν
άραγε η θέση της Σοφίας Ιονέσκο, της πρώτης νευροχειρουργού στη Ρουμανία, αν
γνώριζε ότι πολλές γυναίκες των μειονοτήτων και των Ρομά , δεν έχουν πρόσβαση σε
πρωτοβάθμια, επείγουσα και προληπτική υγειονομική περίθαλψη; Παρότι τα
προγράμματα παρέμβασης στον τομέα της υγείας εμφανίζονται στο προσκήνιο των
ζητημάτων, η πλήρης εφαρμογή των μέτρων αποτελεί δυσεφάρμοστο έργο, και για
πολλές γυναίκες παραμένει θεωρητικό σχήμα.

Στην εκπαίδευση, τα παγιωμένα στερεότυπα ενισχύουν την ανισότητα των φύλων και
θέτουν προσκόμματα στην οικονομική ανάπτυξη, ενώ νεαρά κορίτσια και αγόρια
επιλέγουν επάγγελμα με γνώμονα τους παραδοσιακούς ρόλους των φύλων. Σε
συνδυασμό με την συμβολή μη κυβερνητικών οργανώσεων, συνεχίζεται η
προσπάθεια στήριξης και παρακίνησης των κοριτσιών στη μόρφωση και στο «κυνήγι»
των φιλοδοξιών. Πρέπει να γίνει ευρέως αντιληπτό ότι η ανεργία, η οικονομική και η
κοινωνική κρίση οξύνουν τις υπάρχουσες ανισότητες.

Εν τέλει, έως ποιο βαθμό θα ήταν δυνατό να θεωρήσουμε ότι υφίσταται η αλλαγή;
Με την κατανόηση της πλήρους έκτασης των φαινομένων κακοποίησης , αλλά και με
την αντίληψη των επιπτώσεων σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο θα αποδώσουμε
την απαραίτητη σημασία στις διαστάσεις της σωματικής, πνευματικής ή και
διαδικτυακής βίας.

Ίσως τελικά, ανεξάρτητα από την παρέμβαση της πολιτείας, πυρήνα για την έμπρακτη
αλλαγή αποτελεί ο πολίτης. Τι θα γινόταν αν καθένας από εμάς αναλάμβανε την
ατομική ευθύνη να απαλλάξει την κοινότητα από τις στερεοτυπικές και απαξιωτικές
προς το γυναικείο φύλο αντιλήψεις; Να υψώσουμε τις φωνές μας. Να αποδείξουμε
στα νεαρά αγόρια ότι η πραγματική αρρενωπότητα δεν σχετίζεται με την
εκμετάλλευση και την εξουσία. Να διδάξουμε τα νεαρά κορίτσια όχι απλώς να
ονειρεύονται, άλλα να διεκδικούν τους στόχους τους με εφαλτήρια τις δικές μας
προσωπικές και οικουμενικές μάχες. Όσο δυσεπίτευκτη και αν παρουσιάζεται η
συγκεκριμένη επιδίωξη, σε καμία περίπτωση δε θεωρείται αδύνατη. Δεν έχουμε
τίποτα να χάσουμε υπερασπιζόμενοι το δίκαιο και την ισότητα, αλλά αντίθετα
οδηγούμε την κοινωνία προς την ολόπλευρη ανάπτυξη, αφού κάθε μεμονωμένη
προσπάθεια αποτελεί απαρέγκλιτο εφόδιο για τον οικουμενικό και ευρωπαϊκό
αγώνα της κατοχύρωσης των δικαιωμάτων όλων των γυναικών. Οι μελλοντικές γενιές
θα απολαμβάνουν ένα κόσμο ισότητας και δικαιοσύνης για τη δημιουργία του
οποίου μαχόμαστε.