c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

Lêi nãi ®Çu

N»m trong ch¬ng tr×nh thùc hiÖn ph¬ng ¸n ch¹y chØnh ®Þnh d©y chuyÒn thiÕt bÞ vµ
c«ng nghÖ Nhµ m¸y tuyÓn s¾t Khe LÕch, nhãm kü thuËt ®· biªn so¹n tµi liÖu “TuyÓn
kho¸ng ®¹i c¬ng” nh»m gióp CNKT n¾m b¾t ®îc c¬ b¶n vÒ chuyªn ngµnh TuyÓn kho¸ng.
Do thêi gian h¹n chÕ ( tõ ngµy 1-18/7/2008 ) vµ víi nhu cÇu CN ph¶i n¾m b¾t ngay
®îc nh÷ng kiÕn thøc ®Ó sím tham gia vËn hµnh vµ ®a Nhµ m¸y tuyÓn vµo ho¹t ®éng trªn
c¬ së ®ã Tµi liÖu “TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng” chØ ®Ò cËp tíi nh÷ng c«ng nghÖ thiÕt bÞ liªn
quan trùc tiÕp Nhµ m¸y, mµ kh«ng më réng thªm c¸c c«ng nghÖ thiÕt bÞ kh¸c trong ngµnh
tuyÓn kho¸ng. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhãm kü thuËt xin ch©n thµnh c¸m ¬n «ng: §Æng
TiÕn Minh – Trëng BQLDAvµ c¸c ®/c l·nh ®¹o C«ng ty kho¸ng s¶n Lµo Cai ®· t¹o ®iÒu
kiÖn ®Ó chóng t«i hoµn thiÖn tµi liÖu nµy./.

Xin ch©n träng c¶m ¬n!

PhÇn I: giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ tuyÓn kho¸ng

Ch¬ng I : Kh¸i qu¸t chung

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 1

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

Bµi 1. Mét sè ®Þnh nghÜa, kh¸i niÖm chung vÒ tuyÓn kho¸ng

1. Kho¸ng vËt.
Kho¸ng vËt lµ s¶n phÈm tù nhiªn cña qu¸ tr×nh ho¸ lý vµ c¸c t¸c ®éng ®Þa chÊt x¶y
ra trong vá tr¸i ®Êt, cã thµnh phÇn t¬ng ®èi ®ång nhÊt vµ nh÷ng tÝnh chÊt ho¸ lý x¸c ®Þnh.

2. Kho¸ng s¶n cã Ých.

Kho¸ng s¶n cã Ých lµ tËp hîp phøc t¹p c¸c kho¸ng vËt kh¸c nhau. Kho¸ng vËt chøa
chÊt cã Ých gäi lµ kho¸ng vËt cã Ých. Quan niÖm vÒ kho¸ng vËt cã Ých chØ lµ t¬ng ®èi v×
trong trêng hîp nµy kho¸ng vËt lµ cã Ých, trong trêng hîp kh¸c l¹i lµ kh«ng cã Ých.
VÝ dô: Trong má quÆng s¾t cã chøa c¸c thµnh phÇn nh Manhetit ®îc gäi lµ kho¸ng
s¶n cã Ých v× nã cã chøa c¸c thµnh phÇn cã Ých kÓ trªn.

3. TuyÓn kho¸ng.
TuyÓn kho¸ng lµ qu¸ tr×nh gia c«ng hoÆc chÕ biÕn kho¸ng s¶n b»ng ph¬ng ph¸p c¬
giíi mµ kh«ng lµm c¸c kho¸ng vËt thay ®æi vÒ thµnh phÇn ho¸ häc.
TuyÓn kho¸ng cßn lµ mét kh©u kh«ng thÓ thiÕu ®îc gi÷a viÖc khai th¸c vµ chÕ biÕn
kho¸ng s¶n.

4. QuÆng nguyªn khai.

Kho¸ng s¶n cã Ých ®a vµo tuyÓn ®îc gäi lµ vËt liÖu ®Çu hay gäi lµ quÆng nguyªn
khai.
5. Tinh quÆng.
Tinh quÆng lµ s¶n phÈm sau khi tuyÓn mµ ®¹i ®a sè kho¸ng vËt cã Ých chiÕm trong
s¶n phÈm ®ã.
VÝ dô : Theo thiÕt kÕ s¶n phÈm tinh quÆng s¾t cã hµm lîng 60%.

6. §u«i th¶i.
§u«i th¶i lµ s¶n phÈm mµ trong ®ã kh«ng cã kho¸ng vËt cã Ých hoÆc cã rÊt Ýt
kho¸ng vËt ®ã.
VÝ dô: Theo thiÕt kÕ hµm lîng s¾t tõ cã trong ®u«i th¶i lµ 5.96%.

7. S¶n phÈm trung gian.

Lµ s¶n phÈm thu ®îc qua mét kh©u gia c«ng hoÆc chÕ biÕn nµo ®ã vµ lµ nguyªn liÖu
cho kh©u gia c«ng chÕ biÕn kh¸c.
8. Hµm lîng quÆng nguyªn khai.
Hµm lîng quÆng nguyªn khai lµ tû lÖ gi÷a träng lîng chÊt cã Ých cã trong quÆng
nguyªn khai vµ träng lîng cña quÆng nguyªn khai ®ã. Ký hiÖu lµ α, ®¬n vÞ tÝnh: %.
q
α = ------- x 100, %.
Q

Trong ®ã: q - Lµ träng lîng kho¸ng vËt cã Ých cã trong vËt liÖu ®Çu ( tÊn ).
Q - Lµ träng lîng vËt liÖu ®Çu ( tÊn ).

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 2

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
VÝ dô: Trong 1000g quÆng cña má cã chøa 308.2 gam kim lo¹i s¾t. Hµm lîng Fe
nguyªn khai khi ®ã lµ:

α = (308.2 / 1000) x 100% = 30.82%.

9. Hµm lîng tinh quÆng.

Lµ tû lÖ gi÷a träng lîng chÊt cã Ých cã trong s¶n phÈm tinh quÆng vµ träng lîng cña
s¶n phÈm tinh quÆng ®ã, ký hiÖu lµ β, ®¬n vÞ tÝnh: %.

PTQ
βTQ = --------- x 100, %.
Q tq

Trong ®ã: PTQ - Lµ träng lîng chÊt cã Ých cã trong tinh quÆng ( tÊn, kg ).
Q tq - Träng lîng tinh quÆng ( tÊn , kg ).
VÝ dô: Trong 100 gam tinh quÆng cña xëng tuyÓn kho¸ng XN th× cã chøa 60 gam
Fe. Hµm lîng tinh quÆng s¾t khi ®ã lµ:
60
β = --------- x 100 % = 60 % Fe
100

10. Hµm lîng ®u«i th¶i.

Lµ tû lÖ gi÷a träng lîng chÊt cã Ých cã trong s¶n phÈm th¶i vµ träng lîng s¶n phÈm
th¶i. Ký hiÖu lµ: θ, ®¬n vÞ tÝnh: %.
Pt
θ = --------- x 100, %.
Q ®t

Trong ®ã: Pt - lµ träng lîng chÊt cã Ých cã trong s¶n phÈm th¶i( tÊn ).
Q ®t - träng lîng s¶n phÈm th¶i ( tÊn ).
VÝ dô: Trong 100 gam ®u«i th¶i cña xëng tuyÓn kho¸ng XN th× cã chøa 5.96 gam
Fe. Hµm lîng s¾t trong ®u«i th¶i khi ®ã lµ:

5.96
θ = --------- x 100 = 5.96 %Fe.
100

11. Thu ho¹ch s¶n phÈm.

Lµ tû sè gi÷a träng lîng cña s¶n phÈm vµ träng lîng vËt liÖu ®Çu. Ký hiÖu lµ: γ, ®¬n
vÞ: %.
Q sp
γ = --------- x 100, %.
Q®
Trong ®ã: Q sp - Träng lîng s¶n phÈm ( tÊn, kg ).

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 3

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
Q ® - Träng lîng vËt liÖu ®Çu ( tÊn , kg ).
γtq + γt = γ® = 100

Trong ®ã: γtq : Thu ho¹ch tinh quÆng, ( % ).

γt : Thu ho¹ch th¶i, ( % ).
VÝ dô: Träng lîng quÆng ®a tuyÓn trong 1 ca s¶n xuÊt c¶ XN lµ 100 tÊn. Sau khi
tuyÓn thu ®îc 40 tÊn tinh quÆng. TÝnh thu ho¹ch cña ca s¶n xuÊt ®ã.
Thu ho¹ch cña ca s¶n xuÊt ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:

Q sp 40
γ = --------- x 100 = -------- x 100 = 40 %.
Q® 100

12. Tû lÖ thu håi ( thùc thu ).

Lµ tû sè gi÷a träng lîng cña chÊt cã Ých cã trong s¶n phÈm vµ träng lîng cña nã cã
trong vËt liÖu ®Çu. Ký hiÖu: ε, ®¬n vÞ tÝnh: %.

Ptq
ε = --------- x 100, %.
P®
Trong ®ã: Psp - Träng lîng chÊt cã Ých cã trong tinh quÆng ( tÊn, kg ).
P® - Träng lîng chÊt cã Ých cã trong vËt liÖu ®Çu ( tÊn , kg ).
Psp = β . Qtq / 100, ( tÊn, kg ).
P® = α . Q® / 100, ( tÊn, kg ).
εtq + εt = ε® = 100
HoÆc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau :
εtq = (γ x β ) / α.
Trong ®ã: εtq : Thùc thu tinh quÆng, (%).
εt : Thùc thu th¶i, (%).
VÝ dô: Träng lîng quÆng ®a tuyÓn trong 1 ca s¶n xuÊt cña XN tuyÓn s¾t lµ 100 tÊn,
hµm lîng quÆng nguyªn khai lµ 30 %Fe. Sau khi tuyÓn thu ®îc 40 tÊn tinh quÆng cã hµm
lîng lµ 60 % Fe. TÝnh thùc thu tuyÓn cña ca s¶n xuÊt ®ã.
Thùc thu tuyÓn cña ca s¶n xuÊt ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:

Ptq 60 . 40
εtq = --------- x 100 = -------------- x 100 = 80 %.
P® 30 . 100
HoÆc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau :
εtq = (γtq x β ) / α = 80%.
εt = 100 - εtq = 100 - 80 = 20 %.

13. HÖ sè lµm giÇu:

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 4

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
HÖ sè lµm giÇu i lµ tû lÖ gi÷a hµm lîng tinh quÆng vµ hµm lîng quÆng nguyªn khai.
§¬n vÞ : lÇn. HÖ sè lµm giÇu ®îc ph©n thµnh hÖ sè lµm giÇu bé phËn vµ hÖ sè lµm giÇu
chung.
* HÖ sè lµm giÇu bé phËn lµ hÖ sè lµm giÇu x¸c ®Þnh cho mét bé phËn nµo ®ã hoÆc
mét kh©u nµo ®ã vµ ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
βbp
ibp = ------- ( lÇn )
α
Trong ®ã: βbp - Hµm lîng tinh quÆng bé phËn, %.
α- Hµm lîng nguyªn khai cña bé phËn ®ã, %.
ibp - HÖ sè lµm giÇu bé phËn.

* HÖ sè lµm giÇu chung lµ hÖ sè ®îc x¸c ®Þnh b»ng tû lÖ gi÷a hµm lîng tinh quÆng
cuèi cïng vµ hµm lîng quÆng nguyªn khai ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:

β
i = ------- ( lÇn )
α
Trong ®ã: β - Hµm lîng tinh quÆng cuèi cïng, %.
α- Hµm lîng nguyªn khai cña bé phËn ®ã, %.
i - HÖ sè lµm giÇu chung.

14. C¸ch x¸c ®Þnh kÝch thíc h¹t kho¸ng.

C¸ch x¸c ®Þnh kÝch thíc h¹t kho¸ng ®îc x¸c ®Þnh b»ng kÝch thíc c¸c c¹nh hoÆc ®-
êng kÝnh h¹t khoÊng cô thÓ:
- H¹t h×nh cÇu x¸c ®Þnh b»ng ®êng kÝnh h¹t (d ).
- H¹t h×nh dÑt th× kÝch thíc ®îc lÊy b»ng bÒ dµy h¹t ( h ).
- H¹t h×nh khèi ( h×nh vÏ )

b
b

(d=b) l
d=(l+b)/2
d=√b.l

h l d=(l+b+h)/3
d = 3√ b . l . h

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 5

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

15. Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu tuyÓn kho¸ng :

γtq . βtq
εtq = ----------- , %.
αNK

( α - θ ). βtq
εtq = ---------------- x 100 , %.
( βtq - θ ). α

εtq + εt = 100
γtq + γt = 100

Bµi 2. Ph¬ng ph¸p tuyÓn

-
1. Ph¬ng ph¸p tuyÓn tõ:
Lµ ph¬ng ph¸p tuyÓn dùa trªn sù kh¸c nhau vÒ tõ tÝnh cña c¸c kho¸ng vËt. Toµn bé
c¸c kho¸ng vËt cã tõ tÝnh ®îc m¸y tuyÓn tõ hót ra ®Ó lµm s¶n phÈm. C¸c kho¸ng vËt
kh«ng cã tõ tÝnh vµ ®Êt ®¸ ®îc th¶i ra hoÆc chuyÓn sang kh©u tuyÓn kh¸c ®Ó thu håi c¸c
kho¸ng vËt kh¸c.

2. Vai trß cña tuyÓn kho¸ng.

Lµ mét kh©u quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc gi÷a viÖc khai th¸c kho¸ng s¶n cã hµm
lîng kho¸ng vËt cã Ých thÊp ( Cha ®ñ quy c¸ch vÒ hµm lîng ) vµ viÖc chÕ biÕn kho¸ng s¶n
tinh ( §ñ quy c¸ch vÒ hµm lîng chÕ biÕn hoÆc luyÖn kim ).

3. Kh©u tuyÓn.
Trong tõng ph¬ng ph¸p tuyÓn tuú thuéc vµo møc ®é lµm giµu kho¸ng vËt mµ ngêi
ta cã thÓ ph©n chia thµnh tõng kh©u tuyÓn.
- Kh©u tuyÓn vËt liÖu ®Çu gäi lµ kh©u tuyÓn chÝnh.
- TuyÓn l¹i s¶n phÈm s¹ch cña tuyÓn chÝnh lµ kh©u tuyÓn tinh. Trong kh©u tuyÓn
tinh cã thÓ chØ lµ mét kh©u hoÆc cã thÓ lµ nhiÒu kh©u tuyÓn tinh kh¸c nhau ( ®èi XN ¸p
dông mét kh©u tuyÓn tinh ).

VÝ dô:
QuÆng nguyªn khai

TuyÓn chÝnh

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 6

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

T.tinh

T quÆng
§u«i th¶i

4. S¬ ®å tuyÓn.
Lµ h×nh vÏ thÓ hiÖn sù liªn tôc vµ tr×nh tù cña c¸c kh©u gia c«ng kho¸ng s¶n cã Ých,
bao gåm c¸c s¬ ®å sau:
- S¬ ®å ®Þnh tÝnh.
- S¬ ®å ®Þnh lîng.
- S¬ ®å bïn níc.
- S¬ ®å c«ng nghÖ, s¬ ®å thiÕt bÞ.
- S¬ ®å gia c«ng, lÊy mÉu.
- S¬ ®å cÊp thuèc tuyÓn ( nÕu cã sö dông thuèc tuyÓn ).
- S¬ ®å l¾p ®Æt thiÕt bÞ.

Ch¬ng II: ChuÈn bÞ kho¸ng s¶n

Bµi 1. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n

1. ChuÈn bÞ kho¸ng s¶n .

ChuÈn bÞ kho¸ng s¶n lµ mét kh©u kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong tuyÓn kho¸ng. Nh»m
môc ®Ých gi¶i phãng c¸c kho¸ng vËt cã Ých ra khái c¸c liªn tinh thÓ vµ ®Êt ®¸, ®ång thêi
t¹o ®é h¹t thÝch hîp cho kh©u tuyÓn.

2. Qu¸ tr×nh ®Ëp.

Lµ mét qu¸ tr×nh gi¶m kÝch thíc cña vËt liÖu nhê t¸c ®éng cña ngo¹i lùc.
S¶n phÈm qu¸ tr×nh ®Ëp dïng cho ngµnh tuyÓn kho¸ng cã d max≤ 25 mm. Tuú theo møc ®é
sö dông cña c¸c hé tiªu thô mµ cã quy ®Þnh cô thÓ cho cì h¹t lín nhÊt cÇn sö dông. Côc
quÆng lín nhÊt cÊp vµo kh©u nghiÒn cã khÝch thíc tèi u lµ:
CÊp liÖu cho m¸y nghiÒn thanh: 20 ÷ 30 mm.
CÊp liÖu cho m¸y nghiÒn bi: 15 ÷ 20 mm.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 7

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

3. Møc ®Ëp.
Møc ®Ëp I lµ tû sè gi÷a ®êng kÝnh lín nhÊt cña vËt liÖu tríc khi ®Ëp vµ ®êng kÝnh
lín nhÊt cña vËt liÖu sau khi ®Ëp.
Dmax
I = ----------
dmax

Trong ®ã: Dmax: §êng kÝnh lín nhÊt vËt liÖu tríc ®Ëp.
dmax : §êng kÝnh lín nhÊt vËt liÖu sau ®Ëp.
Khi ®Ëp th«: I1 = 4 ÷ 6 lÇn.
Khi ®Ëp võa: I2 = 8 ÷ 10 lÇn.
Khi ®Ëp nhá: I3 = 3 ÷8 lÇn.

* Møc ®Ëp chung: Lµ tû sè gi÷a ®êng kÝnh lín nhÊt cña vËt liÖu ®Çu tiªn tríc khi
®Ëp vµ ®êng kÝnh lín nhÊt cña vËt liÖu cuèi cïng sau khi ®Ëp.

Dmax
I = ---------- = I1 x I2 x I3
dmax
VÝ dô: QuÆng tríc khi cÊp vµo m¸y ®Ëp hµm PE 400x600 cã kÝch thíc lín nhÊt lµ
350 mm. Sau khi qua kh©u ®Ëp th« thu ®îc quÆng cã kÝch thíc lín nhÊt lµ 50 mm. TÝnh
møc ®Ëp chung cña kh©u ®Ëp th«.
Møc ®Ëp cña kh©u ®Ëp th« khi ®ã lµ:
i = 350 / 50 = 7 ( lÇn ).
4. §Þnh nghÜa sµng.
Sµng lµ mét qu¸ tr×nh ph©n chia hçn hîp vËt liÖu thµnh c¸c cÊp h¹t kh¸c nhau cã
kÝch thíc vµ tû lÖ x¸c ®Þnh.
HiÖu suÊt sµng lµ tû sè gi÷a n¨ng suÊt thùc tÕ cña sµng víi n¨ng suÊt cÊp liÖu cho
sµng vµ hµm lîng cì h¹t ( -a ) mm cÇn tÝnh ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau :
qt
E = --------- , %.
Q.β-a
Trong ®ã: qt - N¨ng suÊt thùc tÕ cña sµng ( t/h)
Q - N¨ng suÊt cÊp liÖu cña sµng ( t/h ).
β-a- Hµm lîng cÊp h¹t ( -a ) mm, %.
* HiÖu suÊt sµng thêng dïng:

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 8

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
Sµng song dïng cho ®Ëp th«: E -a = 60 ÷ 70%.
Sµng chÊn ®éng dïng ®Ëp võa vµ ®Ëp nhá: E -a = 80 ÷ 85%.

5. Giai ®o¹n ®Ëp vµ s¬ ®å ®Ëp.

Mçi kh©u ®Ëp thêng kÌm theo sµng s¬ bé hoÆc sµng kiÓm tra vµ ®îc gäi lµ giai
®o¹n ®Ëp. Tuú theo cì h¹t cô thÓ mµ ngêi ta cã thÓ bè trÝ mçi kh©u ®Ëp cã thÓ lµ mét hoÆc
nhiÒu m¸y ®Ëp vµ ®i kÌm cã thÓ lµ mét hoÆc nhiÒu sµng.
VÝ dô: Trong kh©u ®Ëp sµng cña XÝ nghiÖp s¾t Ba Hßn ®îc chia lµm 2 giai ®o¹n
®Ëp ®ã lµ:
- Giai ®o¹n ®Ëp th«: §Ëp hë dïng m¸y ®Ëp hµm PE 400x600.
- Giai ®o¹n ®Ëp nhá: §Ëp hë dïng m¸y ®Ëp hµm PEX 150x750 vµ sµng chÊn ®éng
2CZZ900x1800.

6. C¸c ph¬ng ph¸p ®Ëp.

Cã 5 d¹ng ®Ëp kho¸ng s¶n gåm: Ðp vì, uèn vì, xiÕt vì, c¾t, ®Ëp ®îc thÓ hiÖn b»ng
c¸c h×nh vÏ sau:

A B

C D E

Trong ®ã:
A- D¹ng Ðp vì. B- D¹ng xiÕt vì. C- D¹ng c¾t vì.
D- D¹ng uèn vì. E- D¹ng ®Ëp vì.

Bµi 2. CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y ®Ëp hµm

ë ®©y chóng t«i tr×nh bµy cÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y ®Ëp hµm cã hµm
®éng l¾c ®¬n gi¶n.

1.CÊu t¹o nguyªn lý.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 9

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

IV
5
8
I III
2 11
7

4 II
1 6 10

3 9

Trong®ã: 1- Th©n m¸y 4- CÊu t¹o hîp kim b¶o vÖ hµm

2- Hµm tÜnh 5- Trôc truyÒn ®éng lÖch t©m
3- Hµm ®éng 6- TÊm chèng.
7- Nªm ®iÒu chØnh khe hë th¸o t¶i.
8- Bu l«ng gi÷ tÊm chèng.
9- Lß xo gi¶m chÊn. 10- Thanh ®ì tÊm chèng.
11- TÊm chÌn

Sè vßng quay tèi u cña trôc lÖch t©m ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
182,6
Nt = -------- , ( vßng / phót ).
B
Trong ®ã: B: ChiÒu réng cöa cÊp quÆng.
2. Nguyªn lý ho¹t ®éng.
Qu¸ tr×nh ®Ëp vËt liÖu diÔn ra trong kho¶ng trèng gi÷a hµm tÜnh vµ hµm ®éng. Do
hµm ®éng chuyÓn ®éng l¾c ®i l¾c l¹i cã chu kú ( hµm ®éng ®îc g¾n víi trôc lÖch t©m cña
m¸y ).
Ký hiÖu qu¸ tr×nh chuyÓn ®éng cña trôc lÖch t©m nh h×nh vÏ:

IV

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 10

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
I III

II

Khi trôc lÖch t©m quay tõ ®iÓm I → II th× c¶ phÇn trªn vµ phÇn díi cña hµm ®éng ra
xa hµm tÜnh øng víi giai ®o¹n cÊp liÖu ®ång thêi th¸o t¶i. Tõ ®iÓm II → III phÇn trªn cña
hµm tiÕp tôc ra xa nhng phÇn díi tiÕn l¹i hµm tÜnh lµ qu¸ tr×nh phÇn trªn cÊp liÖu cßn phÇn
díi ®Ëp vËt liÖu. Tõ ®iÓm III → IV c¶ phÇn trªn vµ phÇn díi tiÕn l¹i hµm tÜnh th× c¶ hµm
®Ëp vËt liÖu. Tõ ®iÓm IV → I phÇn trªn cña hµm ®éng tiÕp tôc tiÕn l¹i gÇn hµm ®éng nhng
phÇn díi cña hµm ®éng l¹i ra xa hµm tÜnh lµ qu¸ tr×nh th¸o t¶i
Hµm ®éng chuyÓn ®éng nh vËy kh«ng chØ t¹o ra lùc Ðp mµ cßn t¹o ra lùc xiÕt vµ lùc
ma s¸t híng xuèng phÝa díi t¹o cho qu¸ tr×nh ®Ëp vµ th¸o quÆng dÔ h¬n.
3. N¨ng suÊt cña m¸y ®Ëp hµm.
N¨ng suÊt cña m¸y ®Ëp hµm ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
60.n.( 0,135.B0 + 0,003645. B )
Q = ---------------------------------------- , ( m3 / h ).
B.L
Trong ®ã: B0 - ChiÒu réng khe th¸o t¶i øng víi lóc hµm ®éng gÇn hµm
tÜnh nhÊt.
B - ChiÒu réng cöa cÊp liÖu.
L - ChiÒu dµi cöa cÊp liÖu
4.Sö dông m¸y ®Ëp hµm.
Sö dông m¸y ®Ëp hµm theo quy tr×nh vËn hµnh m¸y víi mét sè bíc chÝnh sau:
* Tríc khi lµm viÖc :
+ Ph¶i kiÓm tra xem trong m¸y cã cßn quÆng hay kh«ng. CÊm më m¸y khi cßn
quÆng trong m¸y.
+ KiÓm tra t×nh tr¹ng thiÕt bÞ : Che ch¾n cña b¶o hiÓm, ®é r¬ cña c¸c ®ai èc, khíp
nèi, møc ®é dÇu mì b«i tr¬n , kÝch thíc cöa th¸o quÆng ... nÕu ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu kü
thuËt míi ®îc vËn hµnh m¸y.
* Trong khi lµm viÖc :
+ VËn hµnh m¸y tu©n theo quy tr×nh c«ng nghÖ.
+ Khi m¸y lµm viÖc æn ®Þnh míi ®îc cÊp quÆng.
+ Ph¶i thêng xuyªn theo dâi t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña m¸y. NÕu nghi ngê, ph¸t hiÖn
m¸y cã sù cè ph¶i dõng m¸y ngay ®Ó sö lý.
+ Trong khi m¸y lµm viÖc nghiªm cÊm cÊp liÖu cho m¸y qu¸ quy ®Þnh, bá vÞ trÝ lµm
viÖc, ngêi vËn hµnh m¸y kh«ng thùc hiÖn dông cô b¶o hé lao ®éng....
* Sau khi lµm viÖc :
+ ChØ ®îc dõng m¸y khi trong m¸y kh«ng cã quÆng Dõng m¸y tu©n theo qui tr×nh
c«ng nghÖ .

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 11

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
+ kiÓm tra l¹i t×nh tr¹ng thiÕt bÞ, dän vÖ sinh c«ng nghiÖp vµ ghi sæ giao ca t×nh
tr¹ng thiÕt bÞ, t×nh tr¹ng quÆng sö dông.

Bµi 3 Sµng sö dông trong xëng tuyÓn.

1. Ph©n lo¹i sµng:

C¨n cø vµo nhiÖm vô cña qu¸ tr×nh sµng ngêi ta chia sµng thµnh 5 lo¹i sµng:
- Sµng ®éc lËp lµ qu¸ tr×nh sµng chuÈn bÞ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho c¸c hé tiªu
thô.
- Sµng chuÈn bÞ dïng ®Ó t¹o cì h¹t thÝch hîp cho c¸c kh©u sau.
- Sµng hç trî nh»m môc ®Ých n©ng cao hiÖu qu¶ cho c¸c m¸y. Thêng sö dông trong
kh©u ®Ëp sµng.
- Sµng tuyÓn dïng ®Ó t¸ch vËt liÖu ®Çu thµnh s¶n phÈm s¹ch vµ s¶n phÈm th¶i.
- Sµng kiÓm tra dïng ®Ó kiÓm tra ®é h¹t cña c¸c m¸y ®Ëp.
- Sµng khö níc dïng ®Ó lµm gi¶m lîng níc trong s¶n phÈm.
2.Lo¹i sµng dïng trong Nhµ m¸y:
Nhµ m¸y ®ang sö dông sµng chÊn ®éng trªn.
CÊu t¹o nguyªn lý

4 5

1 2 3

1- Líi sµng
2- Pu ly
3- Lß xo gi¶m chÊn
4- §éng c¬
5- Khung sµng
α - Gãc nghiªng cña sµng

Bµi 4. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt ®Ëp vµ sµng

1. C¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi n¨ng suÊt ®Ëp.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 12

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
- §é cøng cña vËt liÖu ®Çu: VËt liÖu cã ®é cøng cµng cao th× n¨ng suÊt ®Ëp cµng
gi¶m.
- Thµnh phÇn cì h¹t cña vËt liÖu ®Ëp: VËt liÖu cã tû lÖ cì h¹t lín nhiÒu th× n¨ng suÊt
®Ëp còng gi¶m.
- §é Èm cña vËt liÖu ®Çu: VËt liÖu cã ®é Èm cµng cao th× n¨ng suÊt ®Ëp cµng gi¶m.
NÕu vËt liÖu cã ®é Èm xÊp xØ ®é dÝnh kÕt th× cÇn ph¶i röa quÆng hoÆc sÊy kh« tríc khi ®Ëp
míi cã hiÖu qu¶.
- BÒ mÆt tiÕp xóc cña vËt liÖu víi bÒ mÆt hµm nghiÒn: Khi bÒ mÆt tiÕp xóc cña vËt
liÖu víi bÒ mÆt hµm nghiÒn cµng lín th× n¨ng suÊt ®Ëp cµng t¨ng.
- Tèc ®é quay: NÕu tèc ®é quay cña cña m¸y nhá th× n¨ng suÊt gi¶m. Cßn tèc ®é
quay cña m¸y lín h¬n tèc ®é quay tèi u th× n¨ng suÊt còng gi¶m. Tèc ®é quay ttèi u ®îc
tÝnh theo c«ng thøc sau:

182,6
+ Víi m¸y ®Ëp hµm: Nt = ----------- , vßng/ phót
B
Trong ®ã: B - ChiÒu réng cöa cÊp liÖu, (m).

300
+ Víi m¸y ®Ëp c«n: Nt = ----------, vßng/ phót
√D
Trong ®ã: D- §êng kÝnh ®¸y nãn ®éng, (m).

2. C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh sµng.

- ¶nh hëng bëi tÝnh chÊt vËt lý cña vËt liÖu ®em sµng.
- ¶nh hëng bëi thµnh phÇn cì h¹t ®em sµng
- ¶nh hëng bëi h×nh d¹ng h¹t vËt liÖu ®em sµng.
- ¶nh hëng bëi ®é Èm vËt liÖu ®em sµng.
- ¶nh hëng bëi tÝnh khã dÔ vËt liÖu ®em sµng.
- ¶nh hëng do cÊp liÖu vËt liÖu ®em sµng.
- ¶nh hëng do cÊu t¹o sµng nh ®Æc tÝnh chuyÓn ®éng cña líi sµng, h×nh d¹ng lç líi,
®é dèc cña sµng, tÇn sè vµ biªn ®é dao ®éng cña sµng.
- ¶nh hëng bëi hiÖu qu¶ lµm viÖc cña c¸c thiÕt bÞ ®i kÌm sµng .

Bµi 5. C¸c th«ng sè chÝnh cÇn kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh

víi kh©u ®Ëp sµng.

Cã mét sè th«ng sè chÝnh sau cÇn kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh víi kh©u ®Ëp sµng :

1. KiÓm tra vËt liÖu ®a vµo kh©u ®Ëp sµng .

1.1. KÝch thíc cì h¹t tríc vµ sau m¸y ®Ëp:

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 13

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
* NÕu vËt liÖu ®em ®Ëp cã kÝch thíc lín h¬n kÝch thíc cöa cÊp liÖu th× m¸y ®Ëp
kh«ng lµm viÖc ®îc. Cì h¹t vËt liÖu tríc khi ®Ëp nÕu lín h¬n kÝch thíc cöa cÊp liÖu th×
ph¶i ®îc ®a ®i sö lý tríc khi cÊp vµo m¸y ®Ëp. Yªu cÇu kÝch thíc quÆng ®a vµo ®Ëp lµ: dmax
< 0.85 B, ( B- chiÒu réng cöa cÊp liÖu ).
* KiÓm tra s¶n phÈm m¸y ®Ëp th«:
- NÕu cì h¹t sau m¸y ®Ëp lín h¬n th«ng sè quy ®Þnh th× cÇn ®iÒu chØnh kÝch thíc
cöa th¸o m¸y ®Ëp ( gi¶m kÝch thíc khe th¸o s¶n phÈm ) vµ ngîc l¹i NÕu cì h¹t sau m¸y
®Ëp nhá h¬n th«ng sè quy ®Þnh th× ®iÒu chØnh kÝch thíc cöa th¸o m¸y ®Ëp ( t¨ng kÝch thíc
khe th¸o s¶n phÈm ).
- §Ó t¨ng hoÆc gi¶m n¨ng suÊt m¸y ®Ëp th× cã thÓ ®iÒu chØnh t¨ng hoÆc gi¶m kÝch
thíc cöa th¸o s¶n phÈm ®Ëp song kh«ng vît qu¸ th«ng sè quy ®Þnh.
* KiÓm tra s¶n phÈm qu¸ tr×nh sµng : S¶n phÈm sµng ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu quy
®Þnh .
1.2. KiÓm tra ®Æc tÝnh quÆng ®em ®Ëp :
* KiÓm tra s¬ bé hµm lîng quÆng, d¹ng quÆng ®em ®Ëp ®Ó cã híng ®iÒu chØnh c«ng
nghÖ tuyÓn thÝch hîp .Yªu cÇu hµm lîng quÆng nguyªn khai > 15 % s¾t tõ,Thµnh phÇn
quÆng Hematit < 15 %.
* KiÓm tra ®é Èm quÆng, kÝch thíc quÆng ®em ®Ëp ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh m¸y ®Ëp,
®é h¹t quÆng ®em ®Ëp th« < 350 mm.

2. KiÓm tra t×nh tr¹ng thiÕt bÞ trong kh©u ®Ëp sµng.

§èi víi c¸c m¸y ®Ëp th«, ®Ëp nhá…
2 - KiÓm tra kÝch thíc cöa th¸o quÆng cña m¸y ®Ëp th« , ®Ëp nhá.
- KiÓm tra ®é mµi mßn hµm ®Ëp cña c¸c m¸y ®Ëp.
- KiÓm tra c¸c bu l«ng gi÷ hµm, ch©n bÖ…
- KiÓm tra hÖ thèng b«i tr¬n, hép gi¶m tèc…
- KiÓm tra c¸c hÖ thèng ®iÖn nh thiÕt bÞ ®ãng c¾t, d©y ®ai…
- KiÓm tra c¸c hÖ thèng khíp nèi truyÒn chuyÓn ®éng.
- NÕu kh«ng ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu kü thuËt ®Æt ra ph¶i ®iÒu chØnh, söa ch÷a thay
thÕ.

3. KiÓm tra ®èi víi sµng vµ cÊp liÖu.

- KiÓm tra kÝch thíc lç líi sµng xem cã ®¶m b¶o quy c¸ch kh«ng.
- §Ó t¨ng n¨ng suÊt sµng th× gi¶m gãc nghiªng sµng so víi ph¬ng ngang.
- §Ó gi¶m n¨ng suÊt th× t¨ng gãc nghiªng cña sµng so víi ph¬ng ngang.
- KiÓm tra ®é t¬i ( në rêi ) cña vËt liÖu ®em sµng.
- KiÓm tra chÊn ®éng cña sµng xem cã ®¶m b¶o yªu cÇu kh«ng nÕu kh«ng ®¶m b¶o
th× thay thÕ ngay.
* §èi víi sµng dïng cho kh©u ®Ëp nhá vµ líi díi cña sµng kh©u ®Ëp võa ®Æc biÖt
ph¶i chó träng ®Õn kÝch thíc lç sµng vµ gãc nghiªng cña sµng ®Ó cì h¹t díi sµng lu«n ®¶m
b¶o ®óng quy ®Þnh cÊp cho kh©u nghiÒn.

4. Th«ng sè kiÓm tra víi m¸y ®Ëp nhá.

- KiÓm tra cì h¹t cÊp liÖu nÕu cì h¹t cã kÝch thíc lín h¬n kÝch thíc cöa cÊp liÖu th×
ph¶i ®iÒu chØnh gi¶m kÝch thíc c¶ th¸o cña m¸y ®Ëp th«. NÕu kÝch thíc vËt liÖu cÊp liÖu

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 14

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
qu¸ nhá th× cã thÓ ®iÒu chØnh b»ng c¸ch n©ng gãc nghiªng cña sµng tríc nã ( nÕu cã
sµng ) hoÆc t¨ng kÝch thíc cöa th¸o t¶i cña m¸y ®Ëp th«.
- KiÓm tra cì h¹t lín nhÊt sau m¸y ®Ëp ®Ó tõ ®ã cã thÓ ®iÒu chØnh khe th¸o t¶i cña
m¸y ®Ëp ®Ó tõ ®ã cã thÓ t¨ng hoÆc gi¶m n¨ng suÊt.
* §Ó kh©u ®Ëp sµng lµm viÖc cã hiÖu qu¶ th× c¸c th«ng sè trªn cÇn thùc hiÖn theo
®óng quy chuÈn thiÕt kÕ. Khi mét trong c¸c thiÕt bÞ trªn cã yÕu tè nµo ®ã kh«ng quy
chuÈn th× cã thÓ ®iÒu chØnh trùc tiÕp thiÕt bÞ ®ã hoÆc thiÕt bÞ tríc nã hoÆc thay thÕ chi tiÕt
¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ thiÕt bÞ.
5. KiÓm tra n¨ng suÊt kh©u ®Ëp sµng.
* Cã 2 c¸ch x¸c ®Þnh n¨ng suÊt kh©u ®Ëp sµng:
- Dïng ®å chuyªn dông ®Ó c¾t s¶n phÈm sau kh©u ®Ëp trong mét kho¶ng thêi gian
nhÊt ®Þnh sau ®ã c©n träng lîng ®ã vµ chia cho thêi gian ®o sau ®ã nh©n víi thêi gian cña
1 giê th× x¸c ®Þnh ®íc n¨ng suÊt kh©u.

Q = 3600.q, t/h.
Trong ®ã: Q- N¨ng suÊt kh©u ®Ëp sµng, t/h.
q- Träng lîng vËt liÖu ®o ®îc trong 1 gi©y, t/s hoÆc kg/s.

- C©n träng lîng cña 1 m b¨ng t¶i sau kh©u ®Ëp sau ®ã nh©n víi tæng chiÒu dµi
b¨ng t¶i ch¹y ®îc trong 1 giê th× còng x¸c ®Þnh ®îc n¨ng suÊt cña kh©u ®Ëp.

Q = p. Σ l , t/h.

Trong ®ã: Q - N¨ng suÊt kh©u ®Ëp sµng, t/h.

p - Träng lîng vËt liÖu trªn 1 m b¨ng t¶i, ( t/m ).
Σ l- Tæng chiÒu dµi b¨ng t¶i ch¹y ®îc trong 1 giê, m.

Ch¬ng III : Qu¸ tr×nh nghiÒn - ph©n cÊp

Bµi 1. Qu¸ tr×nh nghiÒn – Ph©n lo¹i m¸y nghiÒn.

1. §Þnh nghÜa qu¸ tr×nh nghiÒn.

NghiÒn lµ qu¸ tr×nh gi¶m kÝch thíc cña vËt liÖu nhê ngo¹i lùc t¸c dông, nh»m môc
®Ých gi¶i phãng kho¸ng vËt cã Ých ra khái c¸c kÕt h¹ch vµ liªn tinh ®Êt ®¸. S¶n phÈm qu¸
tr×nh nghiÒn ph¶i ®¹t < 1,5 mm .

2. Ph©n lo¹i m¸y nghiÒn.

* M¸y nghiÒn h×nh trô quay bao gåm.
+ M¸y nghiÒn bi th¸o qua líi.
+ M¸y nghiÒn bi th¸o qua gi÷a.
+M¸y nghiÒn thanh.
Trong ph¹m vi cuèn s¸ch nµy sÏ tr×nh bÇy cÊu t¹o, chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y nghiÒn
bi th¸o qua líi.

3. CÊu t¹o m¸y nghiÒn bi th¸o qua líi.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 15

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
Nh×n chung m¸y nghiÒn bi th¸o qua líi.
* C¸c ®iÓm ph©n biÖt gi÷a hai lo¹i m¸y nghiÒn lµ:
- M¸y nghiÒn bi th¸o qua líi: PhÝa ®Çu th¸o cã ®Æt c¸c líi ®Ó chÆn bi nghiÒn vµ c¸c
h¹t vËt liÖu cßn lín kh«ng ch¶y ra ngoµi.
CÊu t¹o cña m¸y nghiÒn bi th¸o qua líi:

7 8 9

1 2
3
4

5 6
Trong ®ã: 1-Tang nghiÒn.
3- Líi th¸o s¶n phÈm
5 -TÊm ng¨n vËt thÓ nghiÒn.
6 - Lç ®iÒu chØnh møc bïn.
. 9- B¸nh r¨ng truyÒn ®éng
2- TÊm lãt nghiÒn
4- BÒ mÆt l¾p ghÐp.
7- TiÕp liÖu
8- Gèi ®ì m¸y

Bµi 2 . Mét sè th«ng sè kü thuËt cña m¸y nghiÒn bi.

ChÕ ®é lµm viÖc cña m¸y nghiÒn bi

1. §éng häc cña qu¸ tr×nh nghiÒn.

Tèc ®é quay giíi h¹n cña tang nghiÒn ®ùoc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
ngh = 42,3 √D ( vßng / phót ).
Trong ®ã: D - lµ ®êng kÝnh phÝa trong cña tang m¸y.

2. ChÕ ®é bi trong m¸y nghiÒn.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 16

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
Träng lîng cña mÎ bi trong m¸y nghiÒn ®îc quy íc nh sau :
- §èi víi mçi lo¹i m¸y nghiÒn ngêi ta quy ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c träng lîng,
thµnh phÇn cña bi trong m¸y, nh»m ®¶m b¶o s¶n phÈm sau nghiÒn ®¹t yªu cÇu kü thuËt.
- Møc ®é chÊt ®Çy cña bi trong tang nghiÒn hîp lý nhÊt, th«ng thêng lµ 42 - 45%
thÓ tÝch tang nghiÒn. Tïy tõng lo¹i m¸y chÕ t¹o ngêi ta quy ®Þnh cô thÓ møc chÊt ®Çy bi
trong tang nghiÒn.
- §èi víi kh©u nghiÒn th« ngêi ta thêng cÊp c¸c lo¹i bi to (φ70÷φ120 vµ ®îc chia
lµm 4 -5 lo¹i kÝch cì kh¸c nhau ).
- §èi víi kh©u nghiÒn mÞn ngêi ta thêng cÊp c¸c lo¹i bi nhá(φ30÷φ70 ).
- Bï bi cho m¸y nghiÒn: Sau mét thêi gian nghiÒn th× träng lîng cña mÎ bi sÏ gi¶m
®i, do ®ã ngêi ta ph¶i bï bi cho m¸y. ViÖc bï bi cho m¸y ph¶i ®¶m b¶o träng lîng, tû lÖ
thÝch hîp . ViÖc bï bi hîp lý ph¶i gi¶i quyÕt ®îc hai nhiÖm vô: + X¸c ®Þnh thµnh
phÇn ®é h¹t mÎ bi khi cha bï.
+ ViÖc bï bi trong thùc tÕ ®îc c¨n cø vµo møc ®é tiªu hao cña bi trªn mét
tÊn quÆng nguyªn khai.Th«ng thêng hÖ sè mµi mßn ®îc tÝnh lµ 1,1 ÷ 1,6 kg/tÊn QNK.

3. C¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh lµm viÖc cña m¸y nghiÒn bi.
- §é cøng cña vËt liÖu ®Çu: VËt liÖu cã ®é cøng cµng cao th× hiÖu qu¶ nghiÒn cµng
gi¶m.
- Thµnh phÇn cì h¹t cña vËt liÖu ®Çu: VËt liÖu ®Çu cã tû lÖ cì h¹t lín nhiÒu th× hiÖu
qu¶ nghiÒn còng gi¶m.
- §é Èm cña vËt liÖu ®Çu: ViÖc x¸c ®Þnh ®é Èm cña vËt liÖu ®Çu thêng mÊt thêi gian
th× míi cã kÕt qu¶ chÝnh x¸c do vËy viÖc ®iÒu chØnh níc cho m¸y nghiÒn thêng gÆp khã
kh¨n h¬n.
- Tèc ®é quay: NÕu tèc ®é quay cña cña m¸y nhá th× hiÖu qu¶ gi¶m. Cßn tèc ®é
quay cña m¸y lín h¬n tèc ®é quay tèi u th× hiÖu qu¶ còng gi¶m.
* Tèc ®é quay ttèi u ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
ngh ≤ 42,3 √D , ( vßng / phót )

* Th«ng thêng ngêi ta lÊy tèc ®é quay xÊp xØ b»ng tèc ®é quay giíi h¹n.
- §é ®ång ®Òu cña cÊp liÖu: NÕu cÊp liÖu kh«ng ®Òu th× hiÖu qu¶ nghiÒn còng kÐm.
- YÕu tè thiÕt bÞ còng ¶nh hëng lín ®Õn hiÖu qu¶ nghiÒn nh : KiÓu m¸y nghiÒn,
h×nh d¹ng tÊm lãt ruét nghiÒn, cÊu t¹o cöa th¸o t¶i, tû lÖ chÊt ®Çy bi trong m¸y nghiÒn,
hiÖu qu¶ lµm viÖc cña c¸c thiÕt bÞ liªn quan nh ph©n cÊp, thiÕt bÞ cÊp liÖu...

4. ChÕ ®é lµm viÖc cña m¸y nghiÒn.

Trong m¸y nghiÒn vËt thÓ nghiÒn chiÕm ≈ 45% thÓ tÝch tang nghiÒn. Khi nghiÒn
quay th× träng t©m cña mÎ bi bÞ lÖch ®i. NÕu gäi n lµ tèc ®é quay cña tang nghiÒn th× ta
thÊy:
+ NÕu n t¨ng th× mét sè bi nghiÒn sÏ bay theo quü ®¹o nhÊt ®Þnh.
+ NÕu n cµng t¨ng th× toµn bé bi sÏ quay cïng tang nghiÒn do ®ã sÏ kh«ng nghiÒn
®îc quÆng.
+ NÕu n gi¶m th× mét sè bi sÏ trît trªn tang nghiÒn vµ nÕu n cµng gi¶m th× toµn bé
bi sÏ trît trªn tang nghiÒn.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 17

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
ChÝnh v× vËy ta x¸c ®Þnh cã 03 chÕ ®é lµm viÖc cña bi nghiÒn, ®îc thÓ hiÖn theo c¸c
h×nh vÏ sau:

ChÕ ®é trît ChÕ ®é r¬i ChÕ ®é trung gian

Tõ ph¬ng tr×nh c©n b»ng gi÷a lùc ly t©m cña mÎ bi khi tang quay vµ träng lùc cña
mÎ bi ta tÝnh ®îc sè vßng quay cña tang nghiÒn theo c«ng thøc sau:
30 x 2
n = -------------------- x cos α.
√D
Trong ®ã: D – Lµ ®êng kÝnh trong cña tang nghiÒn,
α - Lµ gãc gi÷a mÎ bi víi ph¬ng th¼ng ®øng.
Bµi 3. N¨ng suÊt, sö dông vµ b¶o dìng m¸y nghiÒn.

1. N¨ng suÊt m¸y nghiÒn.

ViÖc tÝnh n¨ng suÊt m¸y nghiÒn chñ yÕu dùa vµo c¸c ®iÒu kiÖn thùc tÕ ( dùa
vµo m¸y nghiÒn chuÈn ) vµ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Qq = Ki x Kk x KD x K® x q1 ; ( T/ m3h )
Trong ®ã:
Ki: HÖ sè tÝnh tíi sù kh¸c nhau gi÷a tÝnh chÞu nghiÒn cña quÆng mÉu vµ quÆng ®èi
tîng. Ki = Kp = 1 khi cïng ®èi tîng quÆng. Khi kh¸c ®èi tîng quÆng th× ph¶i néi suy tõ
Kp ( tra b¶ng ®Ó trong gi¸o tr×nh thiÕt kÕ tuyÓn kho¸ng t×m Kp ).
VÝ dô: QuÆng mÉu lµ quÆng mÒm ( K p = 1,5 ) ; quÆng ®èi tîng lµ quÆng cøng ( Kp
= 0,75 ); khi ®ã: Ki = 0,75/ 1,5 = 0,5.
Kk: HÖ sè tÝnh tíi sù kh¸c nhau gi÷a ®é h¹t cÊp liÖu vµ ®é mÞn nghiÒn cña quÆng mÉu
vµ quÆng ®èi tîng. ( tra b¶ng trong gi¸o tr×nh thiÕt kÕ tuyÓn kho¸ng ).
Kp: HÖ sè tÝnh ®Õn sù kh¸c nhau gi÷a ®êng kÝnh m¸y nghiÒn mÉu vµ ®êng kÝnh m¸y
nghiÒn ®ang tÝnh ( tra b¶ng trong gi¸o tr×nh thiÕt kÕ tuyÓn kho¸ng).

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 18

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
K®: HÖ sè tÝnh tíi sù kh¸c nhau gi÷a kiÓu m¸y nghiÒn mÉu vµ m¸y nghiÒn ®ang tÝnh
( tra b¶ng ). ql: N¨ng suÊt m¸y nghiÒn mÉu ( tiªu chuÈn ).

2. Sö dông vµ b¶o dìng m¸y nghiÒn.

ViÖc sö dông m¸y nghiÒn cÇn ph¶i tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau:
2.1. Tríc khi lµm viÖc:
CÇn kiÓm tra t×nh tr¹ng thiÕt bÞ ( C¸c chi tiÕt che ch¾n, b¶o hiÓm, ®é d¬ cña c¸c ®ai
èc, khíp nèi, b¸ng r¨ng, t×nh tr¹ng dÇu b«i tr¬n), t×nh tr¹ng quÆng cÊp liÖu ( §é h¹t, ®é
Èm , hµm lîng )
2.2. Trong khi lµm viÖc:
- ChØ ®îc vËn hµnh m¸y khi m¸y ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt ®Ò ra .Ch¹y m¸y theo s¬
®å d©y truyÒn c«ng nghÖ. Khi m¸y ch¹y th× cho m¸y ch¹y æn ®Þnh míi ®îc cÊp liÖu.
- Trong khi lµm viÖc nÕu m¸y cã sù cè th× ph¶i dõng ngay ®Ó söa ch÷a. Trêng hîp
m¸y dõng ®ét ngét do sù cè th× ph¶i ngõng toµn bé cÊp liÖu cho m¸y.
- Ph¶i cÊp liÖu liªn tôc, ®Òu, ®ñ cho m¸y khi m¸y ch¹y.
- Khi m¸y ®ang ch¹y kh«ng ®îc cÊp bi b»ng tay hoÆc c¸c dông cô kh«ng cho phÐp.
ChØ ®îc cÊp bi khi m¸y ®· dõng hoÆc b»ng c¸c dông cô chuyªn dông ®· g¾n s½n c¬ cÊu
cÊp bi.
- Khi m¸y ch¹y kh«ng ®îc ®øng gÇn tang quay cña m¸y, kh«ng ®îc söa ch÷a m¸y.
- Nghiªm cÊm bá vÞ trÝ lµm viÖc, sö dông c¸c chÊt kÝch thÝch khi vËn hµnh .
2.3. Sau khi lµm viÖc.
Tríc khi ngõng m¸y ph¶i ngõng cÊp liÖu tríc. Sau ®ã cho m¸y ch¹y 5 ÷ 10 phót
míi ®îc dõng m¸y, c¾t cÇu giao ®iÖn.VÖ sinh , ghi sæ giao ca b¸o c¸o t×nh tr¹ng thiÕt bÞ,
quÆng sö dông trong ca.
Bµi 4 : Qu¸ tr×nh ph©n cÊp.

1. §Þnh nghÜa:
Ph©n cÊp lµ qu¸ tr×nh ph©n chia hçn hîp c¸c h¹t quÆng thµnh c¸c cÊp h¹t quÆng
kh¸c nhau. Nã cïng nghÜa víi qu¸ tr×nh sµng. Ngoµi viÖc ph©n chia theo ®é h¹t nã cßn
ph©n chia theo khèi lîng riªng, h×nh thï h¹t.
VËt liÖu ®a vµo ph©n cÊp gäi lµ vËt liÖu ®Çu. S¶n phÈm cã kÝch thíc lín, khèi lîng
riªng lín gäi lµ s¶n phÈm c¸t. S¶n phÈm cã kÝch thíc nhá gäi lµ s¶n phÈm bïn.
VËt liÖu ®Çu

Ph©n cÊp

Bïn C¸t

2. Chøc n¨ng cña qu¸ tr×nh ph©n cÊp.

- Nã cã thÓ lµ mét kh©u s¶n xuÊt ®éc lËp nh röa than, sÐt trong ph©n cÊp h¹t lín.
- Cã thÓ lµ mét kh©u chuÈn bÞ.
- Cã thÓ lµ mét kh©u phô trî nh ph©n cÊp vËt liÖu c¸t ®em nghiÒn l¹i.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 19

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

3. Ph©n lo¹i thiÕt bÞ ph©n cÊp.

§Ó ph©n cÊp cã thÓ dïng 2 lo¹i thiÕt bÞ lµ: m¸y ph©n cÊp c¬ giíi vµ m¸y xo¸y lèc.
* M¸y ph©n cÊp c¬ giíi hay dïng nhÊt lµ m¸y ph©n cÊp ruét xo¾n. Nã cã u ®iÓm lµ
chi phÝ ®iÖn n¨ng thÊp, cã thÓ ph©n cÊp th« h¬n, Ýt ph¶i söa ch÷a. Nhng nhîc ®iÓm cña nã
lµ kÝch thíc lín, chiÕm nhiÒu diÖn tÝch.
* M¸y ph©n cÊp xo¾y lèc cã u ®iÓm cÊu t¹o ®¬n gi¶n kh«ng cã bé phËn truyÒn
®éng do ®ã dÔ chÕ t¹o vµ chi phÝ sö dông thÊp. Lo¹i nµy dïng ®Ó ph©n cÊp cì h¹t nhá rÊt
tèt. Tuy nhiªn m¸y cã nhîc ®iÓm lµ chi phÝ ®iÖn n¨ng cao do cã b¬m. Khi ph©n cÊp th× c¶
m¸y xo¾n lèc vµ b¬m ®Òu chãng mßn.
Víi nh÷ng u nhîc ®iÓm trªn cña hai m¸y, trong thùc tÕ ngêi ta sö dông nh sau:
- Ph©n cÊp ë giai ®o¹n nghiÒn I ngêi ta dïng ph©n cÊp ruét xo¾n, còng cã khi dïng
ph©n cÊp xo¾n lèc.
- Ph©n cÊp ë giai ®o¹n II ngêi ta còng dïng m¸y ph©n cÊp ruét xo¾n nhng nÕu sè l-
îng m¸y nhiÒu vµ chiÕm nhiÒu diÖn tÝch th× ngêi ta dïng m¸y xo¾y lèc.
- Ph©n cÊp ë giai ®o¹n nghiÒn bæ xung ( rÊt mÞn ) ngêi ta thêng dïng m¸y xo¾n lèc.

S¬ ®å nghiÒn ph©n cÊp 1 giai ®o¹n:

NghiÒn

Ph©n cÊp

C¸t håi

TuyÓn
4. C¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh lµm viÖc cña m¸y ph©n cÊp.
- ¶nh hëng bëi ®êng kÝnh cña m¸y ph©n cÊp.
- ¶nh hëng bëi thµnh phÇn cÊp h¹t cÊp vµo m¸y ph©n cÊp.
- ¶nh hëng bëi lu lîng cÊp vµo m¸y ph©n cÊp.
- ¶nh hëng bëi hµm lîng r¾n cã trong cÊp liÖu cña m¸y ph©n cÊp.
- ¶nh hëng bëi gãc nghiªng cña m¸y ph©n cÊp.
- ¶nh hëng bëi cÊu t¹o cña m¸y ph©n cÊp nh kiÓu kiÓu m¸y ph©n cÊp.
-¶nh hëng bëi kÝch thíc cöa th¸o c¸t, th¸o trµn cña m¸y ph©n cÊp.
- ¶nh hëng bëi hµm lîng r¾n cã trong tõng s¶n phÈm cña m¸y ph©n cÊp.
- ¶nh hëng bëi thµnh phÇn cÊp h¹t trong tõng s¶n phÈm cña m¸y ph©n cÊp.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 20

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

Bµi 5. CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc

cña m¸y ph©n cÊp ruét xo¾n.

1. CÊu t¹o:

10 9

4
3
4 5 6
2

2
7
1 8

α (

Trong ®ã:
1- Th©n m¸y 2- Trôc ph©n cÊp 3- C¸nh xo¾n
4- Gèi ®ì trôc 5- Cöa cÊp liÖu 6- Ngìng trµn
7- Cöa th¸o c¸t 8- Cöa x¶ ®¸y
9- C¬ cÊu n©ng h¹ trôc ph©n cÊp
10- Bé phËn truyÒn chuyÓn ®éng cho trôc ph©n cÊp.

2. Nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y ph©n cÊp.

Bïn quÆng ®îc cÊp vµo m¸y qua cöa cÊp liÖu 5. Do m¸y ®Æt nghiªng nªn bïn quÆng
ch¶y vÒ phÝa ngìng trµn 6. Nh÷ng h¹t cã kÝch thíc lín h¬n kÝch thíc h¹t ranh giíi sÏ ch×m
xuèng ®¸y m¸y vµ ®îc c¸nh ph©n cÊp 3 ®a dÇn lªn ®Çu m¸y vµ th¸o qua cöa th¸o c¸t 7.
Cßn nh÷ng h¹t cã kÝch thíc nhá h¬n h¹t ranh giíi theo dßng bïn trµn qua ngìng trµn 6
vµo cöa th¸o trµn 8 s¶n phÈm qua cöa th¸o trµn 8 lµ s¶n phÈm bïn.

Bµi 6. C¸c th«ng sè chÝnh cÇn kiÓm tra vµ

®iÒu chØnh víi kh©u nghiÒn ph©n cÊp.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 21

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
1. CÊp liÖu cho m¸y nghiÒn, møc chÊt ®Çy bi trong m¸y:
- NÕu t¨ng cÊp liÖu m¸y nghiÒn th× n¨ng suÊt m¸y nghiÒn t¨ng ®ång thêi n¨ng suÊt
c¶ kh©u nghiÒn ph©n cÊp còng t¨ng theo. Cì h¹t sau kh©u nghiÒn sÏ th« h¬n.
- NÕu gi¶m cÊp liÖu m¸y nghiÒn th× n¨ng suÊt m¸y nghiÒn gi¶m ®ång thêi n¨ng
suÊt c¶ kh©u nghiÒn ph©n cÊp còng gi¶m theo. Cì h¹t sau kh©u nghiÒn sÏ mÞn h¬n.
- NÕu t¨ng hoÆc gi¶m qu¸ cÊp liÖu cho m¸y nghiÒn th× kh©u nghiÒn ph©n cÊp lµm
viÖc ®Òu kh«ng cã hiÖu qu¶. ChÝnh v× vËy yªu cÇu cÊp liÖu cho kh©u nghiÒn ph©n cÊp ph¶i
lu«n ®¶m b¶o yªu cÇu quy ®Þnh vµ liªn tôc, æn ®Þnh th× m¸y lµm viÖc míi cã hiÖu qu¶.
- Víi XNs¾t Khe LÕch ph¶i ®¶m b¶o cÊp liÖu >6 t/h/1 hÖ.
- Møc chÊt ®Çy bi trong m¸y nghiÒn : Møc chÊt ®Çy bi tõ 40 ÷ 45 % thÓ tÝch m¸y
.Th«ng thêng hÖ sè mµi mßn bi nghiÒn (Chi phÝ bi nghiÒn ) ®îc tÝnh lµ 1,1 ÷ 1,6 kg/tÊn
QNK. C¨n cø vµo sè tÊn quÆng nguyªn khai ®· sö dông mµ ta cã ®Þnh híng ®Ó cÊp bi cho
m¸y mét c¸ch hîp lý nhÊt.

2. KÝch thíc cì h¹t lín nhÊt cÊp vµo cho kh©u nghiÒn - ph©n cÊp.
- NÕu t¨ng kÝch thíc cì h¹t cÊp vµo kh©u nghiÒn ph©n cÊp th× n¨ng suÊt kh©u
nghiÒn ph©n cÊp sÏ gi¶m, t¨ng thêi gian nghiÒn.
- NÕu gi¶m kÝch thíc cì h¹t cÊp vµo kh©u nghiÒn ph©n cÊp th× n¨ng suÊt kh©u
nghiÒn ph©n cÊp sÏ t¨ng vµ gi¶m thêi gian nghiÒn.
- KÝch thíc h¹t lín nhÊt cÊp vµo m¸y nghiÒn cña XÝ nghiÖp : 20 mm

3. ChÕ ®é níc.
- NÕu cÊp t¨ng níc vµo kh©u nghiÒn ph©n cÊp th× hµm lîng chÊt r¾n gi¶m ( bïn
quÆng lo·ng h¬n ) do vËy hiÖu qu¶ tuyÓn kh«ng cao song bïn quÆng mÞn h¬n.
- NÕu cÊp gi¶m níc vµo kh©u nghiÒn ph©n cÊp th× hµm lîng chÊt r¾n t¨ng ( bïn
quÆng ®Æc h¬n ) t¨ng n¨ng suÊt tuyÓn nhng l¹i lµm gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm.
- Do vËy ph¶i æn ®Þnh lu lîng níc thÝch hîp.

5. KiÓm tra hµm lîng chÊt r¾n trong bïn quÆng, ®é mÞn nghiÒn cña kh©u nghiÒn
ph©n cÊp :
5.1. KiÓm tra hµm lîng( Nång ®é ) chÊt r¾n trong bïn quÆng :
- KiÓm tra hµm lîng chÊt r¾n sau kh©u nghiÒn ph©n cÊp ®îc thùc hiÖn b»ng viÖc
kiÓm tra hµm lîng r¾n taÞ bïn trµn m¸y ph©n cÊp hoÆc cöa cÊp liÖu cña thïng khuÊy. Hµm
lîng chÊt r¾n sau kh©u nghiÒn ph©n cÊp ®a vµo kh©u tuyÓn tõ lµ28-33%.
- NÕu hµm lîng chÊt r¾n nhá h¬n 28% th× gi¶m lîng níc cÊp vµo ®Çu ra cña m¸y
nghiÒn.
- NÕu hµm lîng chÊt r¾n trong bïn quÆng lín h¬n nhiÒu so víi th«ng sè thiÕt kÕ th×
®iÒu chØnh t¨ng lîng níc vµo kh©u nghiÒn, viÖc ®iÒu chØnh nµy chØ thùc hiÖn t¹i ®Çu ra
kh©u nghiÒn. Hµm lîng chÊt r¾n ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:
δ-1
R/L = --------- x 1,25 x 100 , (%).
δ
Trong ®ã: δ - Tû träng bïn quÆng, ( g/ cm3 ).
1 - Tû träng cña níc.
Tû träng cña bïn quÆng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 22

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

M - Mb
δ = -------------- , ( g/ cm3).
V
Trong ®ã: M - Träng lîng bïn quÆng vµ b×, ( g, Kg ).
Mb - Träng lîng b×, ( g, Kg ).
V - ThÓ tÝch bïn quÆng ®o ®îc, ( ml, lÝt ).
- Th«ng thêng khi ta x¸c ®Þnh ®îc hµm lîng chÊt r¾n nÕu thÊy hµm lîng chÊt r¾n
thÊp h¬n quy ®Þnh th× gi¶m lîng níc cÊp vµo cho ®Õn khi ®¶m b¶o yªu cÇu míi th«i. NÕu
hµm lîng chÊt r¾n cao h¬n quy ®Þnh th× ta t¨ng lîng níc cÊp vµo. §iÒu chØnh lîng níc ë
®©y chñ yÕu ®iÒu chØnh lîng níc cÊp vµo ®Çu ra kh©u nghiÒn. Th«ng sè hµm lîng chÊt r¾n
ph¶i ®îc kiÓm tra liªn tôc. Chu kú kiÓm tra gi÷a 2 lÇn liªn tôc ph¶i ®¹t tõ 15 phót ®Õn 20
phót. Còng cã thÓ ®iÒu chØnh c¸c thiÕt bÞ cã liªn quan nh : Ph©n cÊp ruét xo¾n ®Ó ®¶m b¶o
nång ®é chÊt r¾n kh©u nghiÒn ph©n cÊp.
5.2. KiÓm tra hµm lîng cÊp h¹t – 0,074 mm.
- Hµm lîng cÊp h¹t – 0,074 mm ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau:

R1 – R2
- 0,074mm = ------------- x 100 , (%).
R1
Trong ®ã :
( δ1 – 1 ) . 2,1
R1 = --------------------- ( TÝnh tríc khi r©y).
3,1 . δ1
( δ2 – 1 ) . 2,1
R2 = -------------------- ( TÝnh sau khi r©y).
3,1 . δ2
δ1, δ1: TÝnh t¬ng tù nh tÝnh δ.
- Khi kiÓm tra nÕu thÊy hµm lîng cì h¹t - 0,074 mm thÊp h¬n th«ng sè quy ®Þnh th×
cÇn kiÓm tra ®iÒu chØnh m¸y ph©n cÊp hoÆc m¸y nghiÒn. NÕu hµm lîng cì h¹t - 0,074
mm vît qu¸ lín so víi th«ng sè quy ®Þnh th× cã thÓ ®iÒu chØnh t¨ng n¨ng suÊt kh©u
nghiÒn ph©n cÊp ®Ó ®a hµm lîng cì h¹t - 0,074mm vÒ th«ng sè quy ®Þnh. Th«ng sè hµm
lîng chÊt r¾n ph¶i ®îc kiÓm tra liªn tôc. Chu kú kiÓm tra ph¶i ®¹t tõ 15 phót ÷20 phót / 1
lÇn kiÓm tra.
- Th«ng sè quy ®Þnh vÒ hµm lîng cì h¹t - 0,074 mm ®èi víi XÝ nghiÖp s¾t Ba Hßn
lµ:
- Giai ®o¹n nghiÒn – ph©n cÊp: 60 - 65 % cì h¹t - 0,074 mm.

6. KiÓm tra t×nh tr¹ng c¸c thiÕt bÞ kh©u nghiÒn ph©n cÊp .
- KiÓm tra t×nh tr¹ng c¸c bu l«ng gi÷ tÊm t¸p nghiÒn, bu l«ng gi÷ lãt nghiÒn lu«n
®¶m b¶o ®é kÝn khÝt, hÖ thèng tang, vung nghiÒn kh«ng rß rØ quÆng theo yªu cÇu kü thuËt
®Æt ra.
- KiÓm tra hÖ thèng b«i tr¬n, lµm m¸t cña c¸c b¸nh r¨ng hép gi¶m tèc, gèi b¹c,
b¸nh r¨ng nghiÒn ®¶m b¶o theo ®óng quy ®Þnh.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 23

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
- KiÓm tra c¸c khíp nèi truyÒn chuyÓn ®éng xem cã ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt
kh«ng.
- KiÓm tra c¸c hÖ thèng b¬m dÇu, b¬m níc ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt kh«ng bÞ rß rØ
c¸c phÇn l¾p ghÐp.
- KiÓm tra c¸c bu l«ng l¾p ghÐp phÇn tÜnh nh gi÷ ch©n bÖ ®éng c¬, hép gi¶m tèc,
gèi b¹c ®¶m b¶o ®é ch¾c ch¾n vµ kÝn khÝt.

Ch¬ng iV - TuyÓn tõ

Bµi 1. B¶n chÊt cña ph¬ng ph¸p tuyÓn tõ.

Kh¸i niÖm vÒ tõ trêng vµ cêng ®é tõ trêng.

1. B¶n chÊt cña ph¬ng ph¸p tuyÓn tõ :

B¶n chÊt cña tuyÓn tõ lµ dùa trªn sù kh¸c nhau cña tõ tÝnh cña kho¸ng vËt mµ tõ ®ã
cã thÓ t¸ch chóng ra khái nhau.
- M¸y ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh nµy gäi lµ m¸y tuyÓn tõ. M¸y tuyÓn tõ cã ®Æc trng lµ
t¹i vïng lµm viÖc t¹o lªn tõ trêng. Khi ®a hçn hîp c¸c kho¸ng vËt cã tõ tÝnh kh¸c nhau
vµo trong vïng tõ trêng cña m¸y th× díi t¸c dông cña lùc tõ vµ lùc c¬ ( lùc träng trêng, lùc
ly t©m, lùc c¶n m«i trêng ) th× c¸c h¹t kh«ng tõ vµ cã tõ chóng sÏ chuyÓn ®éng kh¸c nhau
do vËy cã thÓ t¸ch chóng ra khái nhau.
- §iÒu kiÖn ®Ó t¸ch c¸c h¹t cã tõ vµ c¸c h¹t kh«ng tõ ra khái nhau lµ: Lùc tõ t¸c
dông lªn h¹t cã tõ tÝnh ph¶i lín h¬n tæng c¸c lùc c¬ t¸c dông lªn h¹t ®ã.
f (tõ) > Σ f ( c¬ ), h¹t cã tõ.
f (tõ) < Σ f ( c¬ ), h¹t kh«ng cã tõ.

2. Kh¸i niÖm vÒ tõ trêng vµ cêng ®é tõ trêng.

2.1.§Þnh nghÜa tõ trêng.
Lµ d¹ng ®Æc biÖt cña vËt chÊt mµ biÓu hiÖn cña nã lµ lùc t¸c dông lªn c¸c ®iÖn tÝch
chuyÓn ®éng trong tõ trêng Êy.
Tõ trêng xung quanh nam ch©m vÜnh cöu chÝnh lµ do tËp hîp c¸c dßng nguyªn tè
tån t¹i trong b¶n th©n nã.
Tõ trêng ®îc biÓu hiÖn b»ng c¸c ®êng søc tõ.
2.2. Cêng ®é tõ trêng.
Lµ ®Æc trng cho ®é m¹nh yÕu cña tõ trêng vµ nã chÝnh lµ lùc t¸c dông lªn mét ®în vÞ
tõ khèi d¬ng ®Æt trong tõ trêng vµ ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau:
F 0,2 i
H = ------- = ------ , ( ¬txtec, A/m,KA/m )
m r
Trong ®ã: m - Tõ khèi. 1KA/m = 1000 A/m
r - b¸n kÝnh hay kho¶ng c¸ch tõ trêng.
I - Dßng ®iÖn.
2.3. Søc tõ ®éng:
§Ó ®¸nh gi¸ cêng ®é tõ trêng t¹i vïng lµm viÖc cña m¸y tuyÓn tõ ngêi ta dïng søc
tõ ®éng, ký hiÖu lµ F, ®¬n vÞ lµ CGSM (ghinbe).

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 24

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
F = c«ng dÞch chuyÓn 1 ®¬n vÞ tõ khèi riªng theo mét ®êng cong kÝn nµo ®ã cã
dßng ®iÖn ch¹y qua.
- NÕu cuén d©y cã n vßng th×: F =0,4. π . n . i , (CGSM)
1 ghinbe = 0,8 ampe- vßng = 1 ¬txtet.
- NÕu trong hÖ SI:
F = n . i ; 1 ampe - vßng = 0,4π ghinbe = 1,25 ghinbe.
Bµi 2. Lùc tõ t¸c dông lªn tõ trêng.
TÝnh chÊt tõ cña kho¸ng vËt. ¶nh hëng cña tÝnh chÊt tõ cña kho¸ng vËt
®Õn qu¸ tr×nh tuyÓn tõ

1. Tõ trêng ®ång nhÊt vµ kh«ng ®ång nhÊt.

- Tõ trêng ®ång nhÊt lµ tõ trêng mµ trong ®ã cêng ®é tõ trêng gièng nhau c¶ vÒ trÞ
sè vµ híng vµ sù biÕn thiªn.
- Tõ trêng kh«ng ®ång nhÊt lµ tõ trêng mµ trong ®ã cêng ®é tõ trêng ë c¸c ®iÓm
kh¸c nhau th× kh¸c nhau c¶ vÒ trÞ sè, híng vµ sù biÕn thiªn.
N N

S S
Kh«ng ®ång nhÊt §ång nhÊt
- Khi ®Æt h¹t kho¸ng vËt cã tõ vµo trong tõ trêng ®ång nhÊt th× h¹t chØ chÞu t¸c dông
cña m« men quay n»m s«ng s«ng víi ®êng søc tõ.
- Khi ®Æt h¹t kho¸ng vËt cã tõ vµo trong tõ trêng kh«ng ®ång nhÊt th× ngoµi t¸c
dông cña m« men quay h¹t cßn chÞu lùc hót vÒ phÝa cêng ®é tõ trêng m¹nh hoÆc lùc ®Èy
vÒ phÝa cêng ®é tõ trêng yÕu. ChÝnh v× lùc hót vµ lùc ®Èy nµy lªn cã thÓ t¸ch chóng ra
khái nhau. V× vËy qu¸ tr×nh tuyÓn tõ chØ chÞu t¸c dông cña tõ trêng kh«ng ®ång nhÊt vµ
khi ®ã lùc tõ t¸c dông lªn h¹t lµ: F = χ . H . gradH.
Trong ®ã: χ - Lµ hÖ sè tõ c¶m.
H. gradH - Lùc tõ trêng do m¸y t¹o nªn.
NÕu kÓ ®Õn hÖ sè tõ thÈm µ th×:
F = µ . χ . H . gradH.
§¬n vÞ tÝnh: Trong hÖ SI lµ: N ( niut¬n )
Trong hÖ CGMS lµ: ®uyn.
1 N = 105 dyn.
* Khi h¹t kho¸ng vËt cã kÝch thíc lín d > 25 mm th× nh©n hÖ sè lµ 2. Cßn nÕu d = 5
÷ 25 mm th× nh©n hÖ sè lµ 1,5 lÇn; nÕu d < 5 mm th× nh©n hÖ sè 1,1.

2. TÝnh chÊt tõ cña kho¸ng vËt

2.1. Ph©n lo¹i kho¸ng vËt theo tõ tÝnh.
* Dùa vµo tÝnh chÊt vËt lý chia kho¸ng vËt thµnh 02 lo¹i:
- Kho¸ng vËt nghÞch tõ vµ kho¸ng vËt thuËn tõ.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 25

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
- Kho¸ng vËt nghÞch tõ lµ nh÷ng kho¸ng vËt kh«ng cã tõ tÝnh nã cã hÖ sè tõ c¶m
©m. Khi ®Æt vµo trong tõ trêng th× sau hiÖn tîng ph¶m øng nã sinh ra momen tõ phô
chèng l¹i tõ trêng t¹o ra nã vµ lµm yÕu cêng ®é tõ trêng cña m¸y.
- Kho¸ng vËt thuËn tõ cã hÖ sè tõ c¶m d¬ng nªn khi ®Æt nã vµo trong tõ trêng nã
lµm t¨ng cêng ®é tõ trêng bªn ngoµi .
* Dùa vµo hÖ sè tõ c¶m chia kho¸ng vËt thµnh 03 lo¹i:
- Kho¸ng vËt cã tõ tÝnh m¹nh: lµ kho¸ng vËt cã hÖ sè tõ c¶m lín h¬n 3,8 . 10 -5
(m3/ kg ) nh quÆng manhªtÝt, pyrotin. C¸c kho¸ng vËt cã tõ tÝnh m¹nh ®îc thu håi b»ng
m¸y cã cêng ®é tõ trêng ( H = 1080 –2500 ¬txtet ).
- Kho¸ng vËt cã tõ tÝnh yÕu lµ kho¸ng vËt cã hÖ sè tõ c¶m trong kho¶ng 7,5 . 10 -6 ÷
1,26 . 10 -7 ( m3/ kg ).
- Kho¸ng vËt cã tõ tÝnh trung b×nh lµ nh÷ng kho¸ng vËt cã hÖ sè tõ c¶m trong
kho¶ng 7,5 . 10 -6 ÷ 3,8 . 10 -3 ( m3/ kg ) nh quÆng s¾t díi d¹ng oxit nh chemªtit, xi®ªrit,
lim«rit. C¸c kho¸ng vËt lo¹i nµy ®îc thu håi b»ng m¸y tuyÓn tõ cã cêng ®é tõ trêng H =
10000 - 20000 ¬txtet.

3. ¶nh hëng cña tÝnh chÊt tõ cña kho¸ng vËt ®Õn qu¸ tr×nh tuyÓn tõ.
3.1. ¶nh hëng cña hÖ sè tõ c¶m.
HÖ sè tõ c¶m lµ th«ng sè quyÕt ®Þnh ®Ó chän m¸y tuyÓn. NÕu hÖ sè tõ c¶m lín th×
chän m¸y cã cêng ®é tõ trêng thÊp cßn nÕu hÖ sè tõ c¶m thÊp th× chän m¸y cã cêng ®é tõ
trêng cao.
Khi tuyÓn kho¸ng vËt cã hÖ sã tõ c¶m lín vµ kÝch thíc h¹t kho¸ng vËt nhá . Do cã
hiÖn tîng tõ d cho nªn cã hiÖn tîng bã tõ dÝnh kÕt l¹i víi nhau vµ thêng cã h¹i cho s¶n
xuÊt. Khi tuyÓn kho¸ng vËt nµy nhÊt thiÕt ph¶i qua thiÕt bÞ tõ ho¸ th× thùc thu tuyÓn míi
t¨ng lªn.
3.2. ¶nh hëng cña hÖ sè ®ång ®Òu hót.
Nguyªn nh©n v× trong cïng vïng lµm viÖc cña m¸y th× cêng ®é tõ trêng H kh«ng
®ång nhÊt nªn tuú thuéc vµo c¸ch cÊp liÖu th× c¸c h¹t kho¸ng sÏ chÞu c¸c lùc hót kh¸c
nhau. §Ó gi¶m sù lÉn lén h¹t kh«ng tõ vµo s¶n phÈm th× cÇn ph¶i ph©n cÊp vËt liÖu ra
tõng cÊp h¹t hÑp .

Bµi 3. C¸c yÕu tè ¶nh hëng tíi qu¸ tr×nh lµm viÖc cña m¸y tuyÓn tõ .
N¨ng suÊt kh©u tuyÓn tõ.

1. ¶nh hëng cña cêng ®é tõ trêng.

Cêng ®é tõ trêng cã ¶nh hëng rÊt lÕn ®Õn hiÖu qu¶ s¶n suÊt cña tuyÓn tõ. Khi t¨ng
hoÆc gi¶m cêng ®é tõ trêng th× n¨ng suÊt tuyÓn còng nh hµm lîng tinh quÆng còng thay
®æi theo.

2. ¶nh hëng cña cùc tõ.

Khi quay cùc tõ theo chiÒu t¨ng hoÆc gi¶m cña cùc tõ th× n¨ng suÊt tuyÓn vµ hµm l-
îng tinh quÆng còng thay ®æi theo tuú theo chiÒu xoay cùc tõ.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 26

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
3 .¶nh hëng cña kho¶ng c¸ch cùc tõ.
Kho¶ng c¸ch cña cùc tõ cã ¶nh hëng lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n suÊt cña tuyÓn tõ vµ hµm
lîng tinh quÆng. Cùc tõ cµng c¸ch xa mÆt tiÕp xóc cña bïn quÆng th× n¨ng suÊt tuyÓn
gi¶m nhng hµm lîng tinh quÆng l¹i t¨ng. Ngîc l¹i khi cùc tõ cµng gÇn mÆt tiÕp xóc bïn
quÆng th× n¨ng suÊt tuyÓn t¨ng nhng hµm lîng tinh quÆng l¹i gi¶m.

4. ¶nh hëng cña mËt ®é bïn quÆng ( hµm lîng r¾n ).

Khi t¨ng mËt ®é bïn quÆng th× n¨ng suÊt tuyÓn t¨ng nhng hµm lîng tinh quÆng l¹i
gi¶m. Ngîc l¹i khi gi¶m mËt ®é bïn quÆng th× n¨ng suÊt tuyÓn gi¶m nhng hµm lîng tinh
quÆng l¹i t¨ng.

5. ¶nh hëng bëi cì h¹t ®a vµo tuyÓn.

Cì h¹t ®a vµo tuyÓn cµng lín th× thu ho¹ch tuyÓn t¨ng nhng hµm lîng tinh quÆng
l¹i gi¶m. Ngîc l¹i khi cì h¹t vËt liÖu cµng mÞn th× thu hoÆc tuyÓn gi¶m nhng hµm lîng
tinh quÆng l¹i t¨ng.

6. ¶nh hëng bëi ®é nhít m«i trêng.

Khi ®é nhít m«i trêng t¨ng th× n¨ng suÊt tuyÓn tõ t¨ng nhng hµm lîng tinh quÆng
gi¶m. Ngîc l¹i khi ®é nhít m«i trêng m«i trêng gi¶m th× n¨ng suÊt gi¶m nhng hµm lîng
tinh quÆng t¨ng.

7. ¶nh hëng bëi kÝch thíc cöa th¸o s¶n phÈm tinh quÆng.
Khi t¨ng kÝch thíc cöa th¸o s¶n phÈm tinh quÆng th× n¨ng suÊt tuyÓn t¨ng nhng
hµm lîng tinh quÆng gi¶m. Ngîc l¹i khi gi¶m kÝch thíc cöa th¸o s¶n phÈm tinh quÆng th×
n¨ng suÊt tuyÓn gi¶m nhng hµm lîng tinh quÆng l¹i t¨ng.

8. ¶nh hëng bëi tèc ®é cÊp liÖu.

Khi t¨ng tèc ®é cÊp liÖu th× n¨ng suÊt tuyÓn t¨ng nhng hµm lîng tinh quÆng l¹i
gi¶m. Ngîc l¹i khi gi¶m tèc ®é cÊp liÖu th× n¨ng suÊt tuyÓn gi¶m nhng hµm lîng tinh
quÆng l¹i t¨ng.
9. ¶nh hëng bëi tÝnh chÊt tõ cña kho¸ng vËt.
Kho¸ng vËt cã tõ tÝnh cµng m¹nh th× n¨ng suÊt tuyÓn cµng t¨ng, khi kho¸ng vËt cã
tõ tÝnh yÕu th× n¨ng suÊt tuyÓn gi¶m.

10. ¶nh hëng bëi cÊu t¹o m¸y tuyÓn tõ.

CÊu t¹o m¸y tuyÓn tõ còng cã ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ cña tuyÓn tõ nh c¸ch bè trÝ
cùc tõ, kiÓu m¸y tuyÓn tõ kh« hay tuyÓn tõ ít, tuyÓn thuËn dßng hay b¸n ngîc dßng hay
ngîc dßng.

11. ¶nh hëng bëi n¨ng suÊt cÊp liÖu.

Khi t¨ng n¨ng suÊt cÊp liÖu th× n¨ng suÊt tuyÓn t¨ng nhng hµm lîng tinh quÆng
gi¶m. Ngîc l¹i khi gi¶m n¨ng suÊt cÊp liÖu th× n¨ng suÊt tuyÓn gi¶m nhng hµm lîng tinh
quÆng l¹i t¨ng.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 27

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
12. ¶nh hëng bëi tèc ®é quay cña m¸y.
Khi t¨ng tèc ®é quay cña m¸y th× n¨ng suÊt tuyÓn t¨ng nhng hµm lîng tinh quÆng
l¹i gi¶m vµ ngîc l¹i khi gi¶m tèc ®é quay cña m¸y th× n¨ng suÊt tuyÓn gi¶m nhng hµm l-
îng tinh quÆng l¹i t¨ng.

13. C¸ch x¸c ®Þnh n¨ng suÊt kh©u tuyÓn tõ ít.

- N¨ng suÊt cña m¸y tuyÓn tõ ít cã thÓ tÝnh b»ng t /h hoÆc m3 / h.
- N¨ng suÊt riªng cña m¸y tuyÓn tõ ít ( tÝnh trªn 1 m chiÒu réng tang m¸y ) ®îc
tÝnh b»ng:

Q=3,6 . V . H . δb . P , t/m.h

Trong ®ã: H- ChiÒu cao vïng lµm viÖc.

P- Hµm lîng r¾n cña bïn trong vïng lµm viÖc
δb- MËt ®é cña bïn, % r¾n.
V- Tèc ®é trung b×nh cña bïn trong vïng lµm viÖc.

Ngoµi ra cã thÓ tÝnh n¨ng suÊt cña m¸y tuyÓn tõ theo c«ng thøc sau:

Qtq = γtq. QNK

Trong ®ã: QNK- N¨ng suÊt cÊp liÖu, t/h.

Qtq- N¨ng suÊt tinh quÆng, t/h.
γtq- Thu ho¹ch tinh quÆng, %.

Bµi 4. M¸y tuyÓn tõ vµ ph©n lo¹i m¸y tuyÓn tõ

1. §Þnh nghÜa.
M¸y tuyÓn tõ lµ m¸y dïng ®Ó t¸ch nh÷ng kho¸ng vËt cã tõ ra khái hçn hîp vËt
liÖu.

2. Ph©n lo¹i m¸y tuyÓn tõ.

-Dùa vµo cêng ®é tõ trêng m¸y ®îc chia lµm 2 lo¹i lµ m¸y cã cêng ®é tõ trêng thÊp
vµ m¸y cã cêng ®é tõ trêng cao.
- Dùa vµo m«i trêng tuyÓn m¸y tuyÓn tõ ®îc chia lµm 2 lo¹i lµ m¸y tuyÓn tõ kh« vµ
m¸y tuyÓn tõ ít.
- Dùa vµo ph¬ng ph¸p cÊp liÖu m¸y ®îc chia lµm 2 lo¹i lµ m¸y tuyÓn tõ cÊp liÖu
trªn vµ m¸y tuyÓn tõ cÊp liÖu díi.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 28

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

3. CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña m¸y tuyÓn tõ tang trèng cÊp liÖu díi b¸n ngîc
dßng.
3.1. CÊu t¹o:

5 3 2
4
6 7

8
9
10

11
4

12 13

Trong ®ã: 1- Tang tuyÓn 2- Nam ch©m vÜnh cöu

3- Trôc m¸y 4- GÝa ®ì 5- Cöa cÊp liÖu
6- Bu l«ng ®iÒu chØnh khe hë th¸o s¶n phÈm
7- L¸ ch¾n høng s¶n phÈm 8- Gi¸ ®ì thïng m¸y
9- M¸ng høng s¶n phÈm tinh quÆng
10- M¸ng høng ®u«i th¶i 11- Ch©n ®Õ ®ì gi¸ thïng m¸y
12- Cöa th¸o th¶i 13- Cöa th¸o tinh quÆng
3.2. Nguyªn lý lµm viÖc.
QuÆng ®îc cÊp vµo cöa cÊp liÖu 5 ®îc dßng níc ¸p lùc ®¸nh t¬i vµ ®Èy ®Õn phÇn
tiÕp xóc víi tang m¸y tuyÓn 1. Nh÷ng kho¸ng vËt cã tõ ®îc nam ch©m trong tang m¸y hót
vµ ®îc tang m¸y ®a lªn m¸ng høng s¶n phÈm tinh quÆng 9 vµ ®îc th¸o qua cöa th¸o tinh
quÆng 13. S¶n phÈm kh«ng tõ ®îc ®a sang m¸ng høng ®u«i th¶i vµ ®îc th¸o th¶i qua cöa
th¸o t¶i 12.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 29

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
Bµi 5. C¸c th«ng sè cÇn kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh kh©u tuyÓn tõ

1. §iÒu chØnh cêng ®é tõ trêng.

Cêng ®é tõ trêng tèi u ®Ó thu håi kho¸ng vËt ®îc x¸c ®Þnh b»ng thùc nghiÖm. Khi
m¸y lµm viÖc ngêi ta chØ ®iÒu chØnh cêng ®é tõ trêng trong kho¶ng l©n cËn gi¸ trÞ tèi u.
- T¨ng cêng ®é tõ trêng th× sÏ t¨ng n¨ng suÊt tuyÓn ®ång thêi qu¸ tr×nh tuyÓn sÏ
kh«ng cã tÝnh l¹ chän lªn sÏ lµm gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm tøc lµ hµm lîng tinh quÆng
thÊp.
- Gi¶m cêng ®é tõ trêng th× sÏ gi¶m n¨ng suÊt kh©u tuyÓn ®ång thêi nã l¹i cã tÝnh
lùa chän cao do vËy sÏ t¨ng ®îc hµm lîng tinh quÆng.

2. §iÒu chØnh tèc ®é cÊp quÆng vµo m¸y.

- Khi cÊp quÆng vµo m¸y ph¶i ®¶m b¶o ph©n bè ®Òu theo tang m¸y. Khi t¨ng tèc ®é
cÊp quÆng vµo m¸y th× sÏ t¨ng n¨ng suÊt tuyÓn vµ t¨ng ®é bã tõ do vËy hµm lîng tinh
quÆng sÏ gi¶m ®ång thêi sÏ t¨ng thÊt tho¸t kho¸ng vËt cã tõ ra theo ®u«i th¶i.
- Khi gi¶m tèc ®é cÊp quÆng vµo m¸y th× sÏ gi¶m n¨ng suÊt tuyÓn vµ gi¶m ®é bã tõ
do vËy hµm lîng tinh quÆng sÏ t¨ng ®ång thêi sÏ gi¶m thÊt tho¸t kho¸ng vËt cã tõ ra theo
®u«i th¶i.

3. §iÒu chØnh tèc ®é quay cña tang m¸y.

Tèc ®é quay cña m¸y sÏ quyÕt ®Þnh chÊt lîng cña s¶n phÈm. Khi t¨ng tèc ®é quay
cña m¸y th× sÏ t¨ng n¨ng suÊt tuyÓn ®ång thêi còng t¨ng tû lÖ thÊt tho¸t kho¸ng vËt cã Ých
theo ®u«i th¶i v× c¸c kho¸ng vËt n»m ë xa cùc tõ cã thÓ bÞ v¨ng ra vµ theo ®u«i th¶i ra
ngoµi do vËy tèc ®é quay cña m¸y ph¶i lu«n æn ®Þnh ë gi¸ trÞ tèi u

4. Cì h¹t vµ tÝnh chÊt tõ cña kho¸ng vËt ®em tuyÓn.

TÝnh chÊt tõ cña kho¸ng vËt cã tõ tÝnh phô thuéc vµo cì h¹t. Gi¶m cì h¹t th× hÖ sè
tõ c¶m cña kho¸ng vËt sÏ gi¶m. MÆt kh¸c tÝnh chän riªng cña qu¸ tr×nh ®em tuyÓn l¹i phô
thuéc vµo hÖ sè tõ c¶m cña kho¸ng vËt. Bëi vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ tuyÓn cÇn thiÕt ph¶i
ph©n cÊp cì h¹t ®em tuyÓn thµnh c¸c cÊp h¹t hÑp sao cho tû sè cì h¹t lín nhÊt vµ nhá nhÊt
kh«ng vît qu¸ hÖ sè hót ®ång ®Òu.

5. VÞ trÝ cña l¸ ch¾n.

B»ng c¸ch thay ®æi vÞ trÝ cña l¸ ch¾n cã thÓ thay ®æi ®îc chÊt lîng cña s¶n phÈm.
NÕu ®Èy vÞ trÝ l¸ ch¾n ra xa ( t¨ng kÝch thíc khe hë th¸o s¶n phÈm) th× n¨ng suÊt tuyÓn sÏ
t¨ng lªn nhng nã l¹i lµm gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm. Ngîc l¹i khi gi¶m kÝch thíc khe hë th×
n¨ng suÊt tuyÓn gi¶m nhng l¹i t¨ng ®îc chÊt lîng s¶n phÈm. NÕu kÝch thíc khe hë qu¸ lín
hoÆc qu¸ nhá th× hiÖu qu¶ tuyÓn ®Òu kh«ng tèt.

6. MËt ®é bïn.
Trong tuyÓn tõ ít nÕu t¨ng mËt ®é bïn quÆng th× sÏ t¨ng n¨ng suÊt cña m¸y vµ l¹i
lµm gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm tõ. Ngîc l¹i nÕu gi¶m mËt ®é bïn quÆng th× sÏ lµm gi¶m
n¨ng suÊt tuyÓn nhng l¹i lµm t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm tõ. V× vËy mËt ®é bïn cÇn ph¶i hîp
lý. Th«ng thêng mËt ®é bïn quÆng khi vµo kh©u tuyÓn tõ lµ 20 ÷ 25% chÊt r¾n.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 30

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
7. Hµm lîng quÆng nguyªn khai, hµm lîng tinh quÆng, hµm lîng ®u«i th¶i.
Trong qu¸ tr×nh vËn hµnh ph¶i thêng xuyªn kiÓm tra 3 lo¹i hµm lîng trªn b»ng
ph©n tÝch ho¸ hoÆc b»ng ph¬ng ph¸p kinh nghiÖm so s¸nh .Víi XÝ nghiÖp hµm lîng quÆng
nguyªn khai tõ 15 - 30 % Fe3O4, tinh quÆng s¾t 60 % , ®u«i th¶i 10 % .

8. §iÒu chØnh cùc tõ.

Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× hµm lîng quÆng nguyªn khai ®em tuyÓn hoÆc tinh
quÆng ,n¨ng suÊt cã thÓ bÞ thay ®æi do vËy ngoµi c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh trªn ta cã thùc
hiÖn ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cùc tõ b»ng viÖc xoay cùc tõ sang mét vÞ trÝ kh¸c tøc lµ thay
®æi bÒ mÆt tiÕp xóc gi÷a cùc tõ vµ bïn quÆng.
- NÕu xoay cùc tõ theo chiÒu quay cña tang m¸y th× n¨ng suÊt t¨ng nhng hµm lîng
tinh quÆng gi¶m.
- NÕu xoay cùc tõ ngîc chiÒu quay cña tang m¸y th× n¨ng suÊt gi¶m nhng hµm lîng
tinh quÆng t¨ng.

Bµi 6. Ph¬ng ph¸p lËp b¶ng c©n b»ng kim lo¹i

vµ c©n b»ng hµng ho¸.

1. §Þnh nghÜa vÒ b¶ng c©n b»ng kim lo¹i.

B¶ng c©n b»ng kim lo¹i lµ c¸c b¸o c¸o kü thuËt vÒ chÊt lîng vµ sè lîng ë ph©n xëng
tuyÓn trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. NÕu kh«ng tÝnh ®Õn mÊt m¸t c¬ giíi th× b¶ng c©n
b»ng kim lo¹i ®îc chia lµm 2 lo¹i sau:
Lo¹i 1: B¶ng c©n b»ng kim lo¹i thùc hiÖn cho 1 ca s¶n xuÊt.
Lo¹i 2: B¶ng c©n b»ng kim lo¹i thùc hiÖn cho 1 ngµy ®ªm, cho 10 ngµy, cho 1 th¸ng, cho
1 n¨m.
Môc ®Ých cña viÖc lËp b¶ng c©n b»ng kim lo¹i lµ ®Ó x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu c«ng nghÖ
vµ tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt còng nh ®iÒu chØnh c«ng nghÖ cho hîp lý.
1.1. C¸c sè liÖu ban ®Çu ®Ó thµn lËp b¶ng c©n b»ng kim lo¹i:
9 - Khèi lîng vËt liÖu ®Çu ®a vµo tuyÓn.
10 - §é Èm cña vËt liÖu ®Çu vµ ®é Èm c¸c s¶n phÈm thµnh phÈm.
11 - Hµm lîng kim lo¹i cña vËt liÖu ®Çu vµ cña c¸c s¶n phÈm thµnh phÈm.
1.2. C¸c ph¬ng ph¸p thµnh lËp b¶ng c©n b»ng kim lo¹i:
12 - Gåm 1 b¶ng trong ®ã cã tªn c¸c s¶n phÈm vµ tªn c¸c chØ tiªu.
13 - §iÒn c¸c sè liÖu ®· biÕt vµo c¸c « trong b¶ng.
14 - TÝnh c¸c sè liÖu cßn l¹i theo c¸c c«ng thøc giíi thiÖu phÇn ®Çu vµ ®iÒn c¸c sè liÖu
®ã vµo b¶ng.

Tªn s¶n Khèi lîng Hµm lîng ( % ) Kim lo¹i

phÈm ( tÊn ) γ β ε ( tÊn )
Tinh quÆng QTQ γTQ βTQ εTQ PTQ
§u«i th¶i QT γT θ εT PT
Nguyªn khai QNK 100 α 100 PNK

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 31

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
Trong ®ã: γTQ + γT = 100
εTQ + εT = 100
QTQ + QT = QNK
PTQ + Pt = PNK

2. B¶ng c©n b»ng hµng ho¸.

B¶ng c©n b»ng hµng ho¸ ®îc chia lµm 2 lo¹i
Lo¹i 1: B¶ng c©n b»ng hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn cho 1 ngµy, 1 th¸ng.
Lo¹i 2: B¶ng c©n b»ng hµng ho¸ thùc hiÖn cho 1 quý, cho 1 n¨m.
2.1. C¸c sè liÖu ban ®Çu ®Ó thµn lËp b¶ng c©n b»ng hµng ho¸:
Khèi lîng vµ ®é Èm cña vËt liÖu ®Çu ®a vµo tuyÓn.
Khèi lîng vµ ®é Èm cña c¸c s¶n phÈm thµnh phÈm.
Khèi lîng vµ ®é Èm cña c¸c s¶n phÈm lu kho.
Hµm lîng kim lo¹i cña c¸c s¶n phÈm.
2.2.Ph¬ng ph¸p lËp b¶ng c©n b»ng hµng ho¸:
§é chÝnh x¸c cña viÖc lËp b¶ngc©n b»ng hµng ho¸ phô thuéc vµo ®é chÝnh x¸c cña viÖc
lÊy mÉu vµ ®¸nh gi¸ vËt liÖu lu kho. Ta cã:
Q1.β1 = Q2.β2 + Q3.β3 + Q4.β4 + … + Qn.βn

Trong ®ã:
Q1.β1 - Träng lîng vµ hµm lîng quÆng kho cÇn tÝnh.
Q2.β2 - Träng lîng vµ hµm lîng quÆng kho sè 2.
Q3.β3 - Träng lîng vµ hµm lîng quÆng kho sè 3.
Qn.βn - Träng lîng vµ hµm lîng quÆng kho sè n.

Ch¬ng V : LÊy mÉu vµ kiÓm tra

c¸c chØ tiªu c«ng nghÖ tuyÓn.

Bµi 1. KhÝa niÖm , môc ®Ých vµ ph©n lo¹i mÉu.

1.§Þnh nghÜa.
LÊy mÉu gåm hai giai ®o¹n lµ giai ®o¹n chän mÉu vµ giai ®o¹n gia c«ng mÉu. Cã
ba ph¬ng ph¸p ®Ó chän mÉu gåm:
- Chän mÉu hÖ thèng: Gåm c¸c mÉu con ®îc chän ®Òu theo kho¶ng thêi gian hoÆc
theo ®óng vÞ trÝ trªn toµn bé khèi vËt liÖu cÇn lÊy. chän mÉu hÖ thèng cã thÓ dÉn ®Õn sai
sè hÖ thèng nghiªm träng, nÕu cã sù thay ®æi theo chu kú vÒ chÊt lîng trong khèi vËt liÖu
cÇn lÊy.
VÝ dô: Khi lÊy mÉu quÆng tinh tuyÓn tõ ®Ó x¸c ®Þnh hµm lîng ®ång. Gi¶ sö cø sau 1
giê ta chän mét mÉu ®¬n vµ cø ®óng thêi ®iÓm ®ã hµm lîng s¾t trong quÆng tinh l¹i t¨ng,
sau ®ã hµm lîng s¾t trong quÆng tinh l¹i gi¶m. Nh vËy mÉu c¬ së chung cho c¶ ca s¶n
xuÊt cã hµm lîng s¾t t¨ng h¬n so víi thùc tÕ dÉn ®Õn sai lÖch nhiÒu, mÉu kÐm chÝnh x¸c,
tøc lµ mÉu ®ã kh«ng mang tÝnh ®¹i diÖn cho khèi mÉu cÇn kh¶o s¸t.
- Chän mÉu ngÉu nhiªn: C¸c mÉu con ®îc chän mét c¸ch ngÉu nhiªn theo kho¶ng
thêi gian hoÆc vÞ trÝ trªn toµn bé khèi vËt liÖu cÇn lÊy mÉu. Ph¬ng ph¸p lÊy mÉu ngÉu

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 32

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
nhiªn cã thÓ sö dông mÉu tù ®éng ho¸ hoÆc mÉu thñ c«ng. Do vËy c¸c chØ tiªu chuÈn lÊy
mÉu chØ ¸p dông trªn nguyªn t¾c chän mÉu hÖ thèng.
VÝ dô: Khi cÇn lÊy mÉu quÆng nguyªn khai ®ång trªn b¨ng t¶i víi khèi lîng quÆng
nguyªn khai ®ång lµ 1000 tÊn th× cÇn ph¶i chän 32 mÉu con. NÕu quÆng nguyªn khai ® îc
vËn chuyÓn trong 4 giê th× theo c¸ch chän mÉu hÖ thèng th× cÇn 8 mÉu con, kho¶ng c¸ch
gi÷a hai lÇn chän mÉu lµ 7 phót , khi ®ã theo c¸ch chän mÉu ngÉu nhiªn cã thÓ sau 5 phót
lÊy mÉu thø hai vµ mÉu thø ba tiÕp theo chän c¸ch mÉu thø hai cã thÓ lµ 10 hoÆc 15 phót.
- MÉu c¬ së: Lµ mÉu ®îc gép tõ toµn bé sè mÉu ®¬n.

2. Môc ®Ých cña viÖc lÊy mÉu.

- Lµ x¸c ®Þnh tr÷ lîng c«ng nghiÖp cña má vµ thu nhËn c¸c sè liÖu vÒ thµnh phÇn
vËt chÊt cña kho¸ng s¶n cã Ých vµ kh«ng cã Ých tõ ®ã cã ®Þnh híng cho viÖc khai th¸c vµ
tuyÓn kho¸ng sau nµy.
- Trong viÖc khai th¸c má lÊy mÉu vµ ph©n tÝch mÉu nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh tÝnh
®óng ®¾n trong qu¸ tr×nh khai th¸c tøc lµ th«ng qua kÕt qu¶ lÊy mÉu vµ ph©n tÝch biÕt ® îc
hµm lîng ®Êt ®¸ lÉn vµo v©tj liÖu nguyªn khai ®a vÒ xëng tuyÓn trong qu¸ tr×nh khai th¸c.
MÆt kh¸c dùa vµo chÊt lîng kho¸ng s¶n khai th¸c ®îc ph©n lo¹i kho¸ng s¶n nguyªn khai
theo thanhf phÇn vËt chÊt cña kho¸ng vËt.
- X¸c ®Þnh thµnh phÇn vËt chÊt cña vËt liÖu ®Çu vµ cña s¶n phÈm tuyÓn dùa vµo kÕt
qu¶ ph©n tÝch mÉu c¬ së cña ca, ngµy, th¸ng ®Ó lËp b¶ng c©n b»ng ®Þnh lîng tõ ®ã ®¸nh
gi¸ ®îc møc ®é æn ®Þnh cña qu¸ tr×nh kü thuËt, ®Ênh gi¸ ®îc chÊt lîng lµm viÖc cña tõng
ca, tõng kh©u c«ng nghÖ hay tõng lo¹i m¸y vµ thiÕt bÞ lµm viÖc. §ång thêi dùa vµo kÕt
qu¨ lÊy mÉu vµ ph©n tÝch mÉu ®Ó cã c¬ së thanh to¸n tµi chÝnh gi÷a xëng tuyÓn vµ má vµ
gi÷a xëng tuyÓn vµ hé tiªu thô.

3. Ph©n lo¹i mÉu.

Dùa vµo chøc n¨ng cña c¸c lo¹i mÉu ngêi ta ph©m mÉu thµnh c¸c lo¹i mÉu sau:
- MÉu ph©n tÝch kho¸ng vËt: Lµ lo¹i mÉu dïng ®Ó nghiªn cøu s¬ bé tÝnh kh¶ tuyÓn
®èi víi kho¸ng s¶n cã Ých, kÕt qu¶ ph©n tÝch cho biÕt hµm lîng gÇn ®óng cña c¸c kho¸ng
vËt cã trong mÉu vµ ®é x©m nhiÔm gi· chóng, ngoµi ra cßn x¸c ®Þnh ®îc ®é cøng, ®é ¸nh,
tÝnh chÊt tõ, tÝnh dÉn ®iÖn, tÝnh thÊm ít vµ c¸c tÝnh chÊt kh¸c ®îc sö dông khi tuyÓn.
- MÉu ph©n tÝch ho¸: Nh»m x¸c ®Þnh thµnh phÇn ho¸ häc cña kho¸ng s¶n cã Ých.
Dùa vµo kÕt qu¶ ph©n tÝch ho¸ vµ nghiªn cøu ®Þa chÊt x¸c ®Þnh ®îc tr÷ lîng c«ng nghiÖp
vµ gi¸ trÞ h÷u Ých cña chóng víi ngµnh c«ng nghiÖp.
MÉu ph©n tÝch r©y: Nh»m x¸c ®Þnh thµnh phÇn ®é h¹t cña khèi vËt liÖu ®Ó tõ ®ã cã thÓ ®iÒ
chØnh chÕ ®é lµm viÖc cña c¸c kh©u ®Ëp,sµng, nghiÒn, ph©n cÊp, ®ång thêi ®¸nh gi¸ hiÖu
suÊt ph©n cÊp cña c¸c kh©u ®ã.
- MÉu ®Ó x¸c ®Þnh ®é Èm: Nh»m x¸c ®Þnh lîng níc cã trong khèi vËt liÖu tõ ®ã tÝnh
ra khèi lîng kh« cña khèi vËt liÖu. Trªn c¬ së ®ã lËp ®îc s¬ ®å ®Þnh lîng, s¬ ®å bïn níc
vµ b¶ng c©n b»ng hµng ho¸ vµ lµm c¬ së ®Ó thanh to¸n tµi chÝnh gi÷a xëng tuyÓn víi xÝ
nghiÖp vµ gi÷a xëng tuyÓn víi hé tiªu thô.
- MÉu ph©n tÝch ch×m næi: Nh»m x¸c ®Þnh thµnh phÇn tû träng cña kho¸ng s¶n cã
Ýchvµ nh»m kiÓm tra s¶n xuÊt ®èi víi tõng ca lµm viÖc, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tuyÓn cña c¸c
thiÕt bÞ tuyÓn träng lùc. KÕt qu¶ cña viÖc lÊy mÉu ph©n tÝch ch×m næi lµ sè liÖu ®Çu cho
viÖc thiÕt kÕ xëng tuyÓn träng lùc.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 33

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
- MÉu kü thuËt: Lµ mÉu dïng ®Ó nghiªn cøu tÝnh kh¶ tuyÓn, nghiªn cøu c«ng nghÖ
tuyÓn.
- MÉu x¸c ®Þnh mËt ®é bïn: Lµ ®Ó x¸c ®Þnh khèi lîng riªng cña bïn. MÉu x¸c ®Þnh
mËt ®é bïn chñ yÕu lÊy ë s¶n phÈm nghiÒn, bïn trµn m¸y ph©n cÊp, s¶n phÈm tuyÓn næi
vµ huyÒn phï chuÈn tríc khi ®a vµo m¸y tuyÓn huyÒn phï.
- MÉu x¸c ®Þnh hµm lîng pha r¾n: Lµ lo¹i mÉu nh»m x¸c ®Þnh thµnh phÇn chÊt r¾n
cã trong bïn quÆng hoÆc trong kh«ng khÝ, tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ lîng mÊt m¸t phÇn r¾n vµ
chÊt cã Ých vµo s¶n phÈm th¶i hoÆc kiÓm tra chÊt lîng níc tuÇn hoµn, møc ®é « nhiÔm m«i
trêng kh«ng khÝ…§é chÝnh x¸c cña mÉu ph©n tÝch hµm lîng pha r¾n phô thuéc nhiÒu vµo
sè mÉu ®¬n, sè mÉu ®¬n cµng nhiÒu th× ®é chÝnh x¸c cµng cao.
- MÉu x¸c ®Þnh nång ®é ion: Môc ®Ých lµ ®Ó x¸c ®Þnh nång ®é ion trong dung dÞch
hoÆc trong bïn ®îc ¸p dông víi xëng tuyÓn næi. ViÖc x¸c ®Þnh ion lµ ®Ó kiÓm tra chÕ ®é
kü thuËt cñ qu¸ tr×nh tuyÓn nh kiÓm tra ®é PH, kiÓm tra ion cã h¹i cho tuyÓn kho¸ng,
kiÓm tra nång ®é ion thuèc tuyÓn næi trong bïn vµ trong níc tuÇn hoµn.

Bµi 2. Ph¬ng ph¸p lÊy mÉu ë xëng tuyÓn kho¸ng.

1. Ph©n lo¹i mÉu.
ViÖc lÊy mÉu trong xëng tuyÓn kho¸ng ®îc chia thµnh 2 d¹ng lÊy mÉu lµ :
- LÊy mÉu vËt liÖu ë tr¹ng th¸i tÜnh, vËt liÖu d¹ng côc nh trong ®èng, trong toa xe vµ
vËt liÖu d¹ng mÞn nh vËt trong kho, trong toa xe quÆng tinh..
- LÊy mÉu vËt liÖu ë tr¹ng th¸i di ®éng nh vËt liÖu d¹ng côc vµ h¹t nhá ®îc vËn
chuyÓn trªn b¨ng t¶i, trªn m¸ng hoÆc chç chuyªn t¶i, vËt liÖu ë d¹ng ®· nghiÒn nhá nh
bïn ®îc vËn chuyÓn trªn m¸ng.
1.1. LÊy mÉu vËt liÖu rêi ë tr¹ng th¸i tÜnh:
Khi lÊy mÉu vËt liÖu rêi ë tr¹ng th¸i tÜnh gåm c¸c ph¬ng ph¸p sau: Ph¬ng ph¸p xóc,
ph¬ng ph¸p chän mÉu b»ng èng, ph¬ng ph¸p khoan, ph¬ng ph¸p ®µo hè, ph¬ng ph¸p ®µo
hµo, ph¬ng ph¸p ph©n ®o¹n, ph¬ng ph¸p chia t. ë ®©y chóng t«i giíi thiÖu mét sè ph¬ng
ph¸p chÝnh thêng sö dông.
* Ph¬ng ph¸p xóc: Tõ khèi vËt liÖu rêi ë tr¹ng th¸i tÜnh ta chän ë nh÷ng ®iÓm ngÉu nhiªn
hoÆc ®· x¸c ®Þnh tríc ë trªn bÒ mÆt khèi vËt liÖu. Mçi ®iÓm cho mét mÉu ®¬n, hîp c¸c
mÉu ®¬n ®îc mÉu c¬ së. Khi chän mÉu b»ng ph¬ng ph¸p xóc vËt liÖu ®îc chän vµo mÉu
n»m ë ®é s©u 20 - 30cm. Dông cô xóc lµ dïng xÎng. C¸ch ph©n bè ®iÓm chän mÉu ( c¸c
giao ®iÓm ) nh h×nh vÏ.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 34

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
* Chän mÉu b»ng èng: Lµ dïng èng Ên th¼ng ®øng ( ph¬ng vu«ng gãc víi bÒ mÆt ®èng
vËt liÖu ) ®Õn ®é s©u yªu cÇu nµo ®ã. Khi ®ã mÉu ®îc lÊy ra tõ trong èng. èng chän mÉu lµ
mét ®o¹n, thµnh èng máng, s¬ ®å lÊy mÉu nh phÇn trªn.
* Chän mÉu b»ng ph¬ng ph¸p chia t: ChØ ¸p dông khi ®èng vËt liÖu cÇn lÊy mÉu nhá vµ
chñ yÕu ®îc ¸p dông vµo viÖc gi¶n lîc mÉu.
C¸ch lÊy mÉu ®îc tiÕn hµnh nh sau: Tõ ®èng vËt liÖu ban ®Çu ngêi ta trén ®Òu ®èng
vËt liÖu sau ®ã vun thµnh ®èng vµ dïng tÊm ph¼ng Ên ®èng vËt liÖu thµnh h×nh trßn ë d¹ng
®Üa ( môc ®Ých ®Ó khèi vËt liÖu cÇn lÊy mÉu kh«ng bÊt ®«ngf nhÊt vÒ chiÒu cao ). TiÕp
theo dïng tÊm kim lo¹i chia ®èng vËt liÖu thµnh 4 phÇn b»ng nhau vµ lÊy hai phÇn ®èi
diÖn vµo nhau, sau ®ã tiÕp tôc l¹i trén hai phÇn ®ã råi l¹i vun thµnh ®èng vµ t¹o ra khèi vËt
liÖu ë d¹n ®Üa. tiÕp tôc lµm t¬ng ù nh trªn cho ®Õn khi hai phÇn vËt liÖu ®èi diÖn cã khèi l-
îng ®¹t yªu cÇu cña mÉu.
S¬ ®å chän mÉu b»ng ph¬ng ph¸p chia t nh h×nh vÏ:

1.2. LÊy mÉu vËt liÖu rêi ë tr¹ng th¸i di ®éng:

T¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã trªn dßng ch¶y liªn tôc cña vËt liÖu, cø sau mét kho¶ng
thêi gian x¸c ®Þnh vµ ®Òu l¹i chän mét phÇn cña dßng vËt liÖu vµo mÉu. Mçi lÇn lÊy mét
phÇn vËt liÖu vµo mÉu lµ mét mÉu ®¬n. Khi chän mÉu vËt liÖu ë tr¹ng th¸i di ®éng th× cã 2
ph¬ng ph¸p chän mÉu lµ chän mÉu b»ng ph¬ng ph¸p c¾t däc dßng vµ chän mÉu b»ng ph-
¬ng ph¸p c¾t ngang dßng.
- Ph¬ng ph¸p chän mÉu b»ng c¾t däc dßng ®îc thùc hiÖn nh sau: chia dßng vËt liÖu
thµnh nhiÒu dßng nhá kh¸c nhau vµ song song nhau theo chiÒu dßng ch¶y sau ®ã chän
mÉu b»ng c¸ch c¾t mét hoÆc mét sè dßng vµo mÉu. Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông khi dßng
vËt liÖu cã tÝnh ®ång nhÊt theo mÆt c¾t ngang cña dßng.
- Chän mÉu b»ng ph¬ng ph¸p c¾t ngang dßng: Cø sau mét kho¶ng thêi gian x¸c
®Þnh ngêi ta chän mét lîng vËt liÖu theo toµn bé tiÕt diÖn ngang cña dßng vËt liÖu vµo
mÉu. Mçi lÇn chän mÉu lµ mét mÉu ®¬n. §©y lµ ph¬ng ph¸p cã ®é chÝnh x¸c cao nhÊt.
2. C¸c biÖn ph¸p vµ c¸c kh©u gia c«ng mÉu.
2.1. SÊy mÉu:
MÉu lÊy tõ khèi vËt liÖu vÒ bao giê còng chøa mét lîng níc. NÕu lîng níc trong
mÉu cao sÏ ¶nh hëng khi gia c«ng mÉu nh g©y t¾c sµng , bÕt m¸y ®Ëp, khã trén ®Òu. V×
vËy mÉu tríc khi gia c«ng thêng ph¶i sÊy kh«.
2.2. G¹n loc.
G¹n läc ®îc ¸p dông khi gia c«ng mÉu bïn, mÉu bïn sau khi khuÊy ®Òu, gi¶n lîc
vµ ph©n chia lÊy mÉu ph©n tÝch r©y , mÉu x¸c ®Þnh pH, mÉu x¸c ®Þnh mËt ®é bïn phÇn cßn
l¹i ®Ó l¾ng vµ ®a g¹n läc.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 35

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
2.3. §Ëp vµ nghiÒn mÉu:
Môc ®Ých cña kh©u ®Ëp nghiÒn lµ ®Ó chuÈn bÞ mÉu ®Õn ®é h¹t nµo ®ã tríc khi gi¶n
lîc mÉu ®Õn kh«Ý lîng phï hîp víi yªu cÇu thÝ nghiÖm hoÆc mét giai ®o¹n khi gia c«ng
gi¶n lîc mÉu.
2.4. Trén mÉu:
Trén mÉu ngêi ta sö dông c¸c ph¬ng ph¸p nh: Xóc chuyÓn, ph¬ng ph¸p vßng xuyÕn
- h×nh nãn, ph¬ng ph¸p l¨n ®¶o vµ ph¬ng ph¸p c¬ giíi.
- ph¬ng ph¸p xóc chuyÓn: §îc ¸p dông víi mÉu cã khèi lîng tõ vµi tr¨m kg ®Õn vµi
tÊn, kÝch thíc vËt liÖu trong mÉu ph¶i nhá 100 mm. C¸ch tiÕn hµnh nh sau:
MÉu ®æ thµnh ®èng trªn nÒn xi m¨ng, sau ®ã ta xóc chuyÓn tõ ®èng nµy sang ®èng
kh¸c mét c¸ch ngÉu nhiªn kh«ng theo mét tr×nh tù nµo. Khi xóc vËt liÖu mÉu ®æ sang
®èng kh¸c ph¶i ®æ vËt liÖu mÉu vµo gi÷a ®Ønh nãn ®Ó cho c¸c h¹t kÝch thíc lín l¨n ®Òu
xung quanh ®èng vËt liÖu tr¸nh hiÖn tîng bÊt ®ång nhÊt vÒ ®é h¹t ë c¸c vïng kh¸c nhau.
- Ph¬ng ph¸p vßng xuyÕn - h×nh nãn: §îc ¸p dông víi khèi lîng mÉu nhá h¬n 5
tÊn. §é h¹t vËt liÖu mÉu nhá h¬n 50 - 60 mm. C¸ch tiÕn hµnh nh sau:
VËt liÖu mÉu ban ®Çu ®æ thµnh h×nh xuyÕn sau ®ã ta ®i xung quanh vßng xuyÕn xóc
vËt liÖu ®æ vµo gi÷a xuyÕn ®Ó t¹o nãn ( khi t¹o nãn ph¶i ®æ vËt kiÖu vµo gi÷a ®Ønh nãn ).
Sau khi t¹o nãn xong dïng tÊm kim lo¹i Ðp bÑp nãn xuèng ®Ó t¹o ®Üa, môc ®Ých gi¶m bít
vÒ ®é h¹t gi÷a ®Ønh nãn vµ ®¸y nãn. Khi ®îc ®Üa ngêi ta ®i xung quanh ®Üa xóc dÇn vËt
liÖu mÉu ®æ ra xung quanh ®Üa ®Ó t¹o xuyÕn. cø lµm nh vËy ba lÇn lµ ®îc. Do cã sù kh¸c
biÖt vÒ ®é h¹t gi÷a ®Ønh nãn vµ ®¸y nãn nªn ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông dïng cho ph¬ng
ph¸p gi¶n lîc chia t.
- Ph¬ng ph¸p l¨n ®¶o: ®îc ¸p dông khi lîng mÉu nhá h¬n 20 - 25 kg vµ ®é h¹t vËt
liÖu mÉu nhá h¬n 20 mm. C¸ch tiÕn hµnh trén mÉu nh sau:
Tríc tiªn ®æ mÉu vµo nilon hoÆc v¶i b¹t sau ®ã trén ®Òu mÉu b»ng c¸ch cÇm mét
gãc v¶i hoÆc nilon nhÊc lªn cao ®Ó vËt liÖu l¨n chËm sang gãc ®èi diÖn sau ®ã ®Ó gãc v¶i
®ã xuèng vµ cÇm gãc v¶i tiÕp theo nhÊc lªn nh lÇn tríc ®Ó vËt liÖu l¨n chËm sang gãc ®èi
diÖn cø lµm nh vËy kho¶ng 20 lÇn lµ ®îc. Ph¬ng ph¸p nµy còng thêng sö dông cho kh©u
gi¶n lîc mÉu b»ng ph¬ng ph¸p chia t.
- Ph¬ng ph¸p c¬ giíi: ¸p dông ®Ó trén mÉu ph©n tÝch ho¸, kh«ng dïng ®Ó trén mÉu
ph©n tÝch r©y v× khi trén mÉu b»ng ph¬ng ph¸p nµy th× vËt liÖu mÉu bÞ vì vôn nhiÒu, nÕu
dïng ph¬ng ph¸p nµy ®Ó trén mÉu ph©n tÝch r©y mÉu sÏ kh«ng chÝnh x¸c. lîng mÉu dïng
®Ó trén tõ 1 - 2 kg. C¸ch iÕn hµnh nh sau:
§æ mÉu vµo m¸y nghiÒn thÝ nghiÖm, trong m¸y kh«ng cã bi nghiÒn hoÆc cã mét vµi
viªn. Cho m¸y ch¹y tõ 10 - 20 phót lµ ®îc.
- Ph¬ng ph¸p ph©n ®o¹n: Néi dung nh phÇn chän mÉu ph©n ®o¹n.
- Ph¬ng ph¸p c¾t däc dßng: Néi dung nh phÇn chän mÉu c¾t däc dßng.
- Ph¬ng ph¸p chia t: Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông khi mÉu ®· ®îc trén ®Òu b»ng
ph¬ng ph¸p vßng xuyÕn h×nh nãn. Néi dung ph¬ng ph¸p nµy nh phÇn trªn.
- Ph¬ng ph¸p kÎ « vu«ng: Lµ sau mçi lÇn trén ®Òu ngêi ta tr¶i vËt liÖu ®Òu trªn mÆt
ph¼ng sau ®ã kÎ « vu«ng vµ lÇn lît lÊy mÉu ë c¸c ®iÓm gi÷a hoÆc ë c¸c nót m¹ng ë c¸c «
vu«ng. Ph¬ng ph¸p nµy sö dông víi vËt liÖu nhá h¬n -1 mm, S¬ ®å nh h×nh vÏ:

. . . . .

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 36

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

Bµi 3. Tæ chøc lÊy mÉu ë xëng tuyÓn kho¸ng.

1. NhiÖm vô c«ng t¸c lÊy mÉu.

Trong ph©n xëng tuyÓn kho¸ng cã mét bé phËn lÊy mÉu kiÓm tra chÊt lîng s¶n
phÈm gäi lµ KCS. Ph¬ng tiÖn cña KCS lµ lÊy mÉu vµ ph©n tÝch mÉu. §Ó thùc hiÖn chøc
n¨ng gi¸m ®Þnh hµng ngµy, bé phËn KCS cã c¸c nhiÖm vô sau:
Chän mÉu, gia c«ng mÉu vµ ph©n tÝch mÉu hoÆc cã thÓ göi mÉu ®i n¬i kh¸c ph©n
tÝch mÉu, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ thu ®îc qua lÊy mÉu vµ ph©n tÝch mÉu, ®Ó ph¸t
hiÖn nh÷ng sai sãt vÒ mÆt kü thuËt còng nh vÒ qu¶n lý trong ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, tõ ®ã ®Ò
ra nh÷ng ph¬ng ph¸p ®Ó ng¨n chÆn nh÷ng vi ph¹m ®èi víi quy tr×nh c«ng nghÖ

2. §Æc ®iÓm lÊy mÉu.

C«ng t¸c lÊy mÉu t¹i ph©n xëng tuyÓn kh¸c víi c«ng t¸c lÊy mÉu ë má vµ c¸c
kho¸ng sµng ë c¸c ®iÓm sau:
- VËt liÖu di chuyÓn liªn tôc do ®ã nÕu vi ph¹m quy tr×nh lÊy mÉu sÏ kh«ng lÊy ®îc
lÇn 2.
- VËt liÖu thêng ®îc ®Ëp nhá tríc khi tuyÓn nªn thay viÖc lÊy mÉu vËt liÖu ®Çu b»ng
viÖc lÊy mÉu sau kh©u ®Ëp cã ®é chÝnh x¸c cao.
- §iÓm vµ vÞ trÝ lÊy mÉu trong qu¸ tr×nh lµm viÖc lµ cè ®Þnh, tõ ®ã viÖc lÊy mÉu t¹i
ph©n xëng tuyÓn cã ®é chÝnh x¸c cao h¬n, dÔ t ®éng ho¸ vµ c¬ giíi ho¸ cao h¬n.

3. C¸c mÉu thêng lÊy.

3.1. LÊy mÉu ho¸ vËt liÖu ®Çu.
Khi lÊy mÉu ho¸ vËt liÖu ®Çu cã thÓ lÊy t¹i c¸c ®iÓm nh lÊy t¹i toa xe, lÊy t¹i s¶n
phÈm ®Ëp cña kh©u ®Ëp nhá, lÊy t¹i s¶n phÈm nghiÒn cña kh©u nghiÒn. Th«ng thêng ngêi
ta hay lÊy mÉu t¹i s¶n phÈm kh©u nghiÒn ( bïn trµn m¸y ph©n cÊp ). ¦u ®iÓm cña ph¬ng
¸n nµy lµ dÔ c¬ giíi ho¸ vµ tù ®éng ho¸ kh©u chän mÉu, tèn Ýt c«ng gia c«ng mÉu, ®é
chÝnh x¸c cña mÉu cao h¬n so víi c¸c ph¬ng ¸n trªn.
3.2. LÊy mÉu s¶n phÈm th¶i.
§Æc ®iÓm cña s¶n phÈm th¶i ë xëng tuyÓn kho¸ng thêng cã ®é h¹t nhá mÞn, nguyªn
tè cã Ých thêng ®îc ph©n bè t¬ng ®èi ®ång ®Òu ë mäi cÊp h¹t vµ ë mäi vÞ trÝ nªn sè mÉu
®¬n gi¶m. Tuú theo s¬ ®å c«ng nghÖ mµ chän vÞ trÝ lÊy mÉu. Khi xëng tuyÓn cã mét hÖ
thèng nªn ®Æt thiÕt bÞ chän mÉu s¶n phÈm th¶i trªn ®êng vËn chuyÓn tr¬cs khi ®æ ra b·i
th¶i. Khi xëng tuyÓn cã nhiÒu s¶n phÈm th¶i ( nhiÒu hÖ thèng ) th× ®Æt thiÕt bÞ chän mÉu
®Ó lÊy mÉu riªng cho tõng s¶n phÈm th¶i.
3.3. LÊy mÉu s¶n phÈm thµnh phÈm.
§Æc ®iÓm s¶n phÈm s¹ch thêng cã ®é h¹t nhá mÞn nªn cho phÐp lÊy sè mÉu ®¬n vµ
khèi lîng mÉu ®¬n nhá. CÇn lÊy mÉu lËp b¶ng c©n b»ng kim lo¹i vµ b¶n c©n b»ng hµng
ho¸ riªng. Khi lÊy mÉu lËp b¶ng c©n b»ng kim lo¹i th× vÞ trÝ chän mÉu s¶n phÈm s¹ch lµ
dßng s¶n phÈm vËn chuyÓn vµo thiÕt bÞ khö níc. Khi lÊy mÉu lËp b¶ng c©n b»ng hµng ho¸
th× chän vÞ trÝ lÊy mÉu lµ dßng s¶n phÈm tríc khi xuÊt xëng.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 37

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
3.4. LÊy mÉu ph©n tÝch ®é Èm.
C¸c mÉu x¸c ®Þnh ®é Èm ph¶i chän vµo lóc c©n s¶n phÈm, nÕu chän mÉu tríc hoÆc
sau khi c©n s¶n phÈm sÏ lµm sai lÖch khèi lîng kh« cña s¶n phÈm ( do níc bay h¬i hoÆc
hót Èm cña vËt liÖu ).
3.5. LÊy mÉu ph©n tÝch hµm lîng r¾n.
MÉu ph©n tÝch hµm lîng r¾n cã thÓ lÊy t¹i vÞ trÝ bïn trµn cña m¸y ph©n cÊp nÕu lµ
x¸c ®Þnh hµm lîng r¾n cho kh©u nghiÒn ph©n cÊp. §Ó x¸c ®Þnh hµm lîng r¾n cho c¸c kh©u
kh¸c th× chän vÞ trÝ lÊy mÉu lµ dßng bïn cÊp vµo ®Çu kh©u ®ã.
3.6. LÊy mÉu ph©n tÝch hµm lîng cÊp h¹t.
MÉu ph©n tÝch hµm lîng cÊp h¹t cã thÓ lÊy t¹i vÞ trÝ bïn trµn cña m¸y ph©n cÊp nÕu
lµ x¸c ®Þnh hµm lîng cÊp h¹t sau kh©u nghiÒn ph©n cÊp. §Ó x¸c ®Þnh hµm lîng cÊp h¹t
cho c¸c kh©u kh¸c th× chän vÞ trÝ lÊy mÉu lµ dßng bïn cÊp vµo ®Çu kh©u ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ cì
h¹t cÊp vµo cho kh©u vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña kh©u tríc ®ã.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 38

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng

Céng hoµ x· h«i chñ nghÜa viÖt nam

§éc lËp – Tù do - H¹nh phóc

Lµo cai, ngµy 26 th¸ng 07 n¨m 2008

B¸o c¸o kÕt qu¶ sau thêi gian c¨n chØnh thiÕt bÞ ch¹y liªn ®éng cã t¶i
vµ chØnh ®Þnh c«ng nghÖ tuyÓn manhetit

- C¨n cø vµo biªn b¶n lµm viÖc gi÷a C«ng ty kho¸ng s¶n Lµo Cai vµ nhãm kü thuËt
C«ng ty Má tuyÓn ®ång Sin QuyÒn ngµy…/6/2008.
- C¨n cø vµo ph¬ng ¸n chØnh ®Þnh Nhµ m¸y tuyÓn s¾t Khe LÕch do nhãm kü thuËt
C«ng ty má tuyÓn ®ång Sin QuyÒn lËp vµ ®îc C«ng ty kho¸ng s¶n Lµo Cai chÊp thuËn;
- C¨n cø vµo kÕt qu¶ c¨n chØnh thiÕt bÞ vµ chØnh ®Þnh c«ng nghÖ, nhãm kü thuËt lËp
b¸o c¸o nh sau:

1. D©y chuyÒn thiÕt bÞ

* Kh©u ®Ëp sµng:
- M¸y ®Ëp PE 400x600, PEX 150x750, sµng rung, b¨ng t¶i cao su, cÊp liÖu tÊm HÖ
thèng thiÕt bÞ trong d©y chuyÒn ho¹t ®éng æn ®Þnh.
- C¸c chi tiÕt nh: Trôc lÖch t©m, b¸nh ®µ, ru l« con l¨n ho¹t ®éng æn ®Þnh kh«ng cã
hiÖn tîng kÑt cøng.
* Kh©u nghiÒn tuyÓn:
- HÖ thèng m¸y nghiÒn, hÖ thèng ph©n cÊp ruét xo¾n, hÖ thèng b¨ng t¶i cÊp liÖu, hÖ
thèng m¸y tuyÓn tõ ho¹t ®éng æn ®Þnh.
- C¸c chi tiÕt nh: trôc quay, gèi ®ì, hép gi¶m tèc, b¸nh r¨ng ,trôc vÝt b¸nh vÝt n©ng
h¹ ho¹t ®éng ªm ¶ kh«ng cã hiÖn tîng kÑt cøng.
- B¬m níc trong ho¹t ®éng ®ñ níc cung cÊp cho s¶n xuÊt.

2. ChØnh ®Þnh c«ng nghÖ

* Kh©u ®Ëp-sµng:
- §iÒu chØnh khe hë cña m¸y ®Ëp PE, PEX ®¶m b¶o cÊp h¹t <25 mm cung cÊp cho
kh©u nghiÒn tuyÓn tiÕp theo.
- §¶m b¶o n¨ng suÊt cung cÊp cho kh©u nghiÒn tuyÓn.
B¶ng c«ng nghÖ kh©u ®Ëp sµng:

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 39

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
Ngµy/ th¸ng Giê m¸y ho¹t N¨ng suÊt KÝch thíc Ghi chó
®éng (h) (t/h) DMax vµo bun
ke (mm)
18/7 3.5 10-12 <25 Cha chØnh khe
hµm
19/7 7 10-12 <22
20/7 9,5 10-12 <22
21/7 5 10-12 <22
26/7 13 10-12 <25 QuÆng ít, t¨ng
kt th¸o SP
27/7 12.5 12-14 <25 Thay khëi
®éng tõ m¸y
®Ëp II
Tæng céng 50.5 549,6
* Kh©u nghiÒn – ph©n cÊp, tuyÓn tõ:
- §iÒu chØnh vµ lùa chän ®îc tû lÖ lîng níc ®Çu vµo vµ lîng níc ®Çu ra hî lý nªn hÖ
thèng m¸y nghiÒn – ph©n cÊp lµm viÖc ë chÕ ®é tèt, ®¶m b¶o n¨ng suÊt, nång ®é R/L,
hµm lîng cÊp h¹t -0,074mm, n¨ng suÊt cÊp liÖu.
- §· ®iÒu chØnh vµ lùa chän khe th¸o s¶n phÈm, kho¶ng c¸ch vµ ®¸y thïng m¸y vµ
tang tõ, møc bïn, gãc tõ hîp lý thÓ thu håi tèi ®a lîng Manhetit, ®¶m b¶o chÊt lîng tinh
quÆng.
B¶ng c«ng nghÖ kh©u nghiÒn-ph©n cÊp
GMH§ N¨ng TLNK
Ngµy/th¸ng Th«ng sè CN
(h) suÊt (t/h)
CH
Nång ®é
-0,074mm
R/L(%)
(%)
18/7 3.5 10 35 38-42 53-55
19/7 7 10,1 70,7 28-33 65-70
20/7 8 8,4 67,2 33-35 60-65 QuÆng ít
21/7 5 12,02 60,1 40- 45 53-55
26/7 14 11 154 35-38 55-58 QuÆng ít
27/7 12,5 12 150 35-38 55-58
Tæng céng 51.5 537
B¶ng c«ng nghÖ kh©u thu håi s¶n phÈm:

ST Ngµy/ Träng l- Chi tiªu C«ng nghÖ

Tªn SP
T th¸ng îng (T) Manhetit

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 40

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
Thu Thùc Hµm
ho¹ch thu( lîng
(%) %) (%)
1 18/7 Tinh quÆng 10,27 13.42 93.13 93.13
§u«i th¶i 24,73 86.56 6.87 0.3
Nguyªn khai 35 100 100 12,76
2 19/7 Tinh quÆng 12,61 13.98 96.32 93.52
§u«i th¶i 58,09 86.2 3.68 0.58
Nguyªn khai 70,7 100 100 13.58
3 20/7 Tinh quÆng 16,89 14.1 97.09 93.78
§u«i th¶i 50,31 85.9 2.91 0.43
Nguyªn khai 67,2 100 100 14,31
4 21/7 Tinh quÆng 17,60 19.23 98.34 94.6
§u«i th¶i 42,5 80.77 1.66 0.38
Nguyªn khai 60,1 100 100 18.5
5 26/7 Tinh quÆng 36,19 16,15 95,86 92,77
§u«i th¶i 117,81 83,85 4,14 0.77
Nguyªn khai 154 100 100 15,63
6 27/7 Tinh quÆng 35,37 16,76 95,88 92,41
§u«i th¶i 114,63 83,24 4,12 0,80
Nguyªn khai 150 100 100 16,15
Tæng céng Tinh quÆng 128,93 15,12 96,28 93,15
§u«i th¶i 408,07 84,88 3.72 0,64
Nguyªn khai 537 100 100 14,63

* Sau thêi gian chØnh ®Þnh c«ng nghÖ ®· lùa chän ®îc th«ng sè c«ng nghÖ hîp
lý cho kh©u nghiÒn – ph©n cÊp, tuyÓn nh sau:

NghiÒn – ph©n cÊp TuyÓn tõ chÝnh M¸y tuyÓn tinh

C.LiÖu R/L -0,074mm(%) Gãc tõ Khe Gãc tõ Khe
(t/h) (%) ( ®é ) th¸o ( ®é ) th¸o
SP(cm) SP(cm)
11-12 42-45 53-58 12-15 1.5-2.5 12-15 1,5-2
3. Nh©n lùc
* C«ng nh©n vËn hµnh
- C¬ b¶n ®· lµm chñ ®îc d©y chuyÒn thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ, ®a sè c«ng nh©n trong
nhµ m¸y ®· cã thÓ ®øng vËn hµnh ®éc lËp tõng kh©u trong d©y chuyÒn ®¶m b¶o phôc vô
s¶n xuÊt l©u dµi.
- N¾m b¾t ®îc c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt chÊt lîng s¶n phÈm vµ c¸ch thøc
®iÒu chØnh.
- §· s¾p xÕp t¬ng ®èi hîp lý vÒ nh©n lùc trªn c¬ së dùa vµo n¨ng lùc cña tõng c«ng
nh©n vËn hµnh sao cho ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ lao ®éng.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 41

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
- Tuy nhiªn do sè lîng c«ng nh©n phÇn lín lµ lùc lîng lao ®éng tù do nªn kiÕn thøc
c¬ b¶n cßn h¹n chÕ, thêi gian tiÕp xóc d©y chuyÒn c«ng nghÖ ng¾n, c¸c th«ng sè ®iÒu
chØnh c«ng nghÖ ®Òu b»ng thñ c«ng vµ kh«ng cã thiÕt bÞ ®o kiÓm ( níc ®Çu vµo, ®Çu ra
nghiÒn ph©n cÊp, møc bïn…) nªn viÖc tiÕp thu kiÕn thøc, rÌn luyÖn kü n¨ng ch a thËt
nhanh, nªn ®Ó ®¹t ®îc c¸c kü n¨ng trong c«ng viÖc cÇn tù rÌn luyÖn mét thêi gian tiÕp
theo.

* C«ng nh©n KCS:

- §· ®µo t¹o c¬ b¶n vÒ viÖc lÊy mÉu gia c«ng mÉu, lÊy mÉu vµ tÝnh to¸n ®îc chØ tiªu
c«ng nghÖ nh: Nång ®é R/L, cÊp h¹t -0,074mm, tÝnh tãan n¨ng suÊt cÊp liÖu..
- ViÖc ®µo t¹o c«ng nh©n ho¸ ph©n tÝch ®ßi hái thêi gian dµi, ®é chÝnh x¸c cao mét
phÇn do thiÕt bÞ, dông cô ph©n tÝch XN cha cã nªn tæ c«ng t¸c kiÕn nghÞ C«ng ty sÏ cö
nh©n lùc lªn phßng KCS C«ng ty Má tuyÓn ®ång Sin QuyÒn häc qui tr×nh vµ thùc hµnh
ph©n tÝch.

4. §¸nh gi¸ vµ ®Ò xuÊt:

* §¸nh gi¸
- §èi víi kh©u ®Ëp sµng:
+N¨ng suÊt ®Ëp cha æn ®Þnh khi trêi ma quÆng lÉn nhiÒu ®Êt, sÐt dÉn ®Õn bÞ t¾c
sµng, t¾c ë vÞ trÝ nh÷ng ®iÓm rãt quÆng. Cho nªn cÇn tËn dông triÖt ®Ó khi trêi n¾ng r¸o
t¨ng cêng ®Ëp quÆng ®¶m b¶o ®ñ lîng quÆng dù tr÷ cung cÊp æn ®Þnh cho kh©u nghiÒn
tuyÓn.

- Kh©u nghiÒn – ph©n cÊp, tuyÓn tõ:

+ ThiÕt bÞ ho¹t ®éng æn ®Þnh, n¨ng suÊt cÊp liÖu, th«ng sè c«ng nghÖ nh nång ®é
R/L, cÊp h¹t -0,074m kh©u nghiÒn – ph©n cÊp ®¶m b¶o.
+ Hµm lîng tinh quÆng s¾t tæng vµ tû lÖ thu håi lîng Manhetit t¬ng ®èi tèt thùc thu
TQ εTQ = 93-98%.
+ Tuy nhiªn do hµm lîng s¾t kh«ng tõ (Hematit …) trong nguyªn khai cao α =30-
35% so víi ph¬ng ¸n ®a ra α≤ 10 % nªn thùc thu tæng s¾t cha cao εTQ = 40-46%.

* §Ò xuÊt:
- Kh©u ®Ëp – sµng:
+ Nªn d¶i mét líp ®¸, hoÆc quÆng cã hµm lîng thÊp trªn nÒn s©n ga ®Ó tr¸nh t×nh
tr¹ng lÇy léi, lÉn ®Êt khi trêi ma.
+ Gia c«ng chÕ t¹o sµng chÊn ®éng cã kÝch thíc lç líi 25cm ( thay v× sµng cã kÝch
thíc 22cm ) gi¶m bít hiÖn tîng t¾c sµng khi quÆng lÉn nhiÒu ®Êt, sÐt.
+ RÊt cÇn thiÕt ph¶i c¶i t¹o ®iÓm rãt quÆng vµo 02 bun ke chøa liÖu cÊp vµo nghiÒn
– ph©n cÊp sao cho diÖn tÝch sö dông ®Ó dù tr÷ quÆng ë møc cao nhÊt ®¶m b¶o giê m¸y
ho¹t ®éng kh©u nghiÒn ph©n cÊp khi kh©u ®Ëp sµng dõng b¾t xiÕt, hay sù cè háng hãc
thiÕt bÞ.
+ CÇn thiÕt ph¶i lµm m¸i tre ®¶m b¶o cho ngêi vµ thiÕt bÞ.
+ Hoµn thiÖn kÌ taluy, lan can b¶o hiÓm ®¶m b¶o ATL§.

- Kh©u nghiÒn – ph©n cÊp, tuyÓn tõ .

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 42

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
+ Sau thêi gian ch¹y tõ 02-03 th¸ng tiÕn hµnh th¸o kiÓm tra møc ®é mµi mßn cña
tÊm t¸p, tÊm lãt bªn trong nghiÒn.
+ Víi n¨ng lùc cña thiÕt bÞ hiÖn t¹i cã thÓ n©ng n¨ng suÊt cÊp liÖu lªn 120-140 % so
víi n¨ng suÊt thiÕt kÕ ( ®iÒu chØnh cÊp h¹t sau kh©u ®Ëp sµng <22mm )
+ §Ó ®¶m b¶o hiÖu suÊt lµm viÖc cña m¸y tuyÓn tõ, ®¶m b¶o thu håi tèi ®a lîng s¾t
tæng nªn cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh lÊy mÊu vµ ph©n tÝch hµm lîng Manhetit tõng tÇng, tõng
th©n quÆng trªn c¬ së ®ã cã kÕ ho¹ch trung hoµ quÆng nguyªn khai ®¶m b¶o chÊt lîng ®a
vµo tuyÓn.
+ Sau thêi gian tr×nh ®é vËn hµnh cña c«ng nh©n n©ng cao, thµnh thôc c¸ch thøc
®iÒu chØnh, bé phËn KCS hoµn thiÖn cã thÓ linh ho¹t thay ®æÕn¬ ®å c«ng nghÖ tuyÓn phï
hîp yªu cÇu tiªu thô cô thÓ:

a/ S¬ ®å hiÖn t¹i b/ S¬ ®å thay ®æi

N.khai N.khai

TuyÓn tõ chÝnh TuyÓn tõ chÝnh

§.th¶i
TuyÓn tõ tinh TuyÓn tõ vÐt

T.quÆng §.th¶i §.th¶i

β=63-66%
T.quÆng β=57-60%
+ Do nguyªn khai ®a vÒ hµm lîng s¾t kh«ng tõ, s¾t kh¸c ( Hematit..) kh¸ cao α
=30-35% víi kh¶ n¨ng m¸y tuyÓn chØ thu håi s¾t tõ ( Manhetit ) lµ chÝnh ngoµi ra thu håi
mét lîng nhá s¾t cã tõ tÝnh yÕu khi x©m nhiÔm th« víi Manhetit nªn tû lÖ thu håi tæng s¾t
cha cao cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu vµ ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ kh¸c sö lý ®u«i th¶i
cßn l¹i.
- Kh©u cung cÊp níc:
+ CÇn thiÕt ph¶i tÝnh to¸n x©y thªm bÓ chøa níc s¶n xuÊt ®¶m b¶o giê m¸y ho¹t
®éng cña xëng tuyÓn khi b¬m bÞ sù cè, háng hãc söa ch÷a.
+ Cho tiÕn hµnh lµm líi ch¾n r¸c ®¶m b¶o r¸c kh«ng chui vµo lµm kÑt buång b¬m.

5. KÕt luËn
- CÇn thiÕt tiÕn hµnh phèi trén trung hoµ quÆng nguyªn khai ®¶m b¶o hµm lîng
Manhetit cã nh vËy gi¶m thiÓu lîng thÊt tho¸t tµi nguyªn.

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 43

c«ng ty kho¸ng s¶n Lao Cai TuyÓn kho¸ng ®¹i c¬ng
- Sau mét thêi gian c¨n chØnh thiÕt bÞ, chØnh ®Þnh d©y chuyÒn c«ng nghÖ, ®µo t¹o bæ
tóc tay nghÒ cho ®éi ngò vËn hµnh. §îc sù t¹o ®iÒu kiÖn cña BQLDA, l·nh ®¹o XN Khai
th¸c vµ tuyÓn s¾t Khe LÕch víi kÕt qu¶ ®îc sau qu¸ tr×nh chØnh ®Þnh c«ng nghÖ, ®Õn nay
cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®a Nhµ m¸y tuyÓn Manhetit vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt ./.

T/M nhãm kü thuËt

Lý Xu©n Tuyªn

Lao Cai th¸ng 06/2008 Trang 44