Univerzitet u Sarajevu

Elektrotehnicki fakultet
Odsjek za racunarstvo i informatiku

Predmet: Racunarske mreze

Nastavnik: R. prof. dr sci. Faruk Turcinhodzic, dipl. el. ing.

Tema 8

ADRESNI PROSTOR
INTERNETA I RUTIRANJE

1
 ADRESNI PROSTOR INTERNETA I
RUTIRANJE

1. IMENA I ADRESE

U tipičnoj mreži postoji više od jednog puta ( rute) izmeñu

dva hosta. Postojanje više od jednog puta do cilja, omogućava
odabir puta, kojim će se paketi kretati. Odabir puta zove se
rutiranje.

Mreža mora znati lokaciju cilja, prije nego što odabere put
koji do njega vodi. Korisnik obično označava cilj imenom, a ne
adresom.
Svaki čvor mreže mora imati ime, koje ga jednoznačno
odreñuje. Mrežne veze čvorova moraju imati mrežne adrese i
fizičke adrese. Mrežna adresa u OSI okruženju definisana je sa
40-cifrenim brojem, a u TCP/IP okruženju sa 32-bitnim brojem.
Fizičke adrese u LAN mrežama odreñene su brojem mrežne
kartice.

Da bi isporučila informaciju čvoru, mreža mora znati lokaciju

čvora u mreži, odnosno znati lokaciju najmanje jedne veze čvora
sa mrežom.
Čvor je priključen na mrežu pomoću interfejsa. Interfejs
identifikuje pakete, koji su usmjereni ka njemu, kompariranjem
odredišne adrese paketa sa fizičkom adresom interfejsa. Fizička
adresa interfejsa je drugačija od njegove mrežne adrese.

2
1.1. ADRESE U LAN MREŽAMA

Da bi čvor A isporučio informaciju drugom čvoru B na istom

LAN-u, čvor A mora znati fizičku adresu čvora B. Tipično, čvor A
zna samo mrežnu adresu čvora B, a ne i njegovu fizičku adresu.
Shodno tome, mrežna adresa čvora B, mora biti prevedena u
fizičku adresu.
Za to se koristi protokol otkrivanja adrese.

Svaki čvor ima translacionu tabelu adresa koja povezuje

fizičku adresu čvora sa mrežnom adresom čvora. Kad čvor A šalje
paket čvoru B, on pretražuje svoju translacionu tabelu adresa da bi
dobio fizičku adresu čvora B. Ako tabela ne sadrži fizičku adresu
čvora B, onda čvor A šalje specijalnu poruku svim čvorovima
(broadcast address 11...11). Poruka je upit svim čvorovima da
pošalju fizičku adresu čvora B, definisanu njegovom mrežnom
adresom. Čvor koji prepozna svoju mrežnu adresu odgovara sa
porukom, koja sadrži njegovu fizičku adresu. Čvor A dodaje ovu
informaciju svojoj translacionoj tabeli adresa.

3
Komunikacija izmeñu dva LAN-a

Radna grupa IEEE 802 je definisala dvije procedure rutiranja

mostova:
• source routing (izvorno rutiranje) i
• transparent routing (transparentno rutiranje).

Kod izvornog rutiranja, svaki čvor održava tabelu, koja

specificira puteve, koje će slijediti paketi do svojih odredišta. Čvor
saznaje moguće puteve ili od menadžera mreže, ili odašiljanjem
okvira za otkrivanje, koji sadrže izvorišnu i odredišnu adresu.
Kad odredište primi okvir za otkrivanje, on ga šalje nazad
izvoru u paketu sa specijalnim poljem ažuriranim od strane mosta
preko kojeg preñe. Kad izvor dobije ove okvire, on formira listu
mogućih puteva do odredišta u kojoj se nalaze adrese mostova.

Kod transparentnog rutiranja, mostovi saznaju rute do

odredišta na sljedeći način.
Paket je lokalni, ako je njegova destinacija čvor na istoj
mreži kao i izvorni čvor. Kad paket nije lokalni, most ga
retransmitira na drugu mrežu.
Da bi prepoznao lokalne pakete na mreži , most bilježi sve
pakete transmitovane na obje mreže i održava tabelu izvorišnih
adresa ovih paketa. Na osnovu ove tabele most zna da li je paket
lokalni ili ne, odnosno kojoj mreži pripada izvorna i odredišna
adresa paketa.

4
1.2. ADRESE U WAN MREŽAMA

Prethodna diskusija odnosi se i na store-and-forward WAN

mreže.
Kad čvor A treba da pošalje paket čvoru B, koji nije
priključen na A direktnom vezom, čvor A pretražuje tabelu
rutiranja, da bi našao sljedeći susjedni čvor duž rute za B. Taj
čvor, recimo X, je priključen direktno na A. Čvor A tada šalje paket
do X, sa zahtjevom da ga proslijedi do B. Čvor X tada nastavlja na
sličan način. Ovakvim postupkom paket će doći na svoje
odredište.

Direktorij imena

Korisnik najčešće zna samo ime odredišta, a ne i njegovu

mrežnu ili fizičku adresu. Da bi našao željenu adresu, čvor
konsultira direktorij imena (name directory).
Imena u komunikacionoj mreži mogu biti organizirana
pomoću oblasti koje se zovu domeni.
Svaki domen ima računar poznat kao domain name server
(DNS). Kada čvor treba adresu drugog čvora, on postavlja zahtjev
lokalnom name serveru, koji je odgovoran za tu domenu. Ako
traženi čvor pripada lokalnom domenu, name server će poslati
traženu odresu izvornom čvoru.
U drugom slučaju, lokalni name server će uputiti isti zahtjev
drugom name serveru, koji je nadležan za tu domenu ( Slika 10.1).

5
 Podjela čvorova u domene može se dalje proširiti na
poddomene, poddomeni na potpoddomene i tako dalje.
Ovakva podjela se zove hijerarhijsko imenovanje. CCITT je
1988. god. objavio prvu verziju standarda davanja imena X.500.

BAZA

Upit ili dgovor drugom serveru

SERVER

Upit ili dgovor od drugog servera

Upit Odgovor

Biblioteka za
pronalaženje

Poziv funkcije Rezultat funkcije

APLIKACIJA

Slika 10.1.

6
2. IP ADRESIRANJE

IP adrese su predstavljene kao 32-bitne neoznačene

vrijednosti koje se obično izražavaju u decimalnoj notaciji sa
tačkom (Dotted-Decimal Notation ).
Na primjer, 145.10.34.3 je validna Internet adresa. ( Slika 10.5.)

biti 0 31

10010001 00001010 00100010 00000011

145.10.34.3
Slika 10.5.

IP adresa se sastoji od para brojeva:

IP adresa = <broj mreže > <broj hosta>

Dio <broj mreže > IP adrese se administrira centralno od

Internet Network Information Centar (InterNIC) i jedinstven je duž
interneta.
Na primjer, 128.2.7.9 je IP adresa sa 128.2 kao brojem
mreže i 7.9 kao brojem hosta. Binarni format IP adrese 128.2.7.9
je 10000000 00000010 00000111 0001001.

IP adrese koristi IP protokol da jednoznačno identificira host

na internetu. Preciznije govoreći, IP adresa identificira interfejs koji
je sposoban za slanje i primanje datagrama, i jedan sistem može
imati više takvih interfejsa.

7
 Termin mrežna adresa ili netID se ponekad koriste umjesto
broja mreže.
Slično, termin adresa hosta ili hostID se ponekad koristi
umjesto broja hosta.

Postoji pet klasa host adresa (Slika 10.6.).

Slika 10.6.

• Adrese klase A koriste 7 bita za <mrežu> i 24 bita za

<host> dio IP adrese. To dopušta 27 –2 (126) mreža sa
2 24-2 (16 777 214) hostova; ukupno preko 2 milijarde
adresa.
• Adrese klase B koriste 14 bita za <mrežnu> i 16 bita za
<host> dio IP adrese. To dopušta 2 14 –2 (16 382) mreža
sa 216-2 (65 534) hostova; ukupno preko 1 milijarde
adresa.
• Adrese klasa C koriste 21 bit za <mrežni> i 8 bita za
<host> dio IP adrese. To dopušta 2 21 –2 (2 097 150)
mreža sa 28 -2 (254) hostova; ukupno preko pola milijardi
adresa.
• Adrese klase D su rezevisane za multicasting
• Adrese klasa E su rezervisane za buduću upotrebu.

8
2.1. SPECIJALNE IP ADRESE

Bilo koja komponenta IP adrese sa vrijednošću svih bita 0 ili

1, ima specijalno značenje.

svi biti 0
znači slijedeće: ovaj host (IP adresa sa <host adresom> = 0)
ili ova mreža (IP adresa sa <mrežnom adresom> =0 ).

svi biti 1
znači slijedeće: sve mreže ili svi hostovi. Na primjer, adresa
128.2.255.255 znači svi hostovi na mreži 128.2 (adresa
klase B).

Loopback
Mreža klase A 127.0.0.0 je definisana kao loopback mreža.
Adrese sa takve mreže su pridružene interfejsima koji
obrañuju podatke unutar lokalnih sistema i nikad ne
pristupaju fizičkoj mreži (loopback interfejs).

9
3. IP PODMREŽE

Uslijed eksplozivnog razvoja Interneta, principi pridruživanja

IP adresa postaju previše nefleksibilni za brze promjene
konfiguracija lokalnih mreža. Ove promjene mogu se pojaviti kada:
porast broja hostova zahtijeva dijeljenje lokalne mreže na
dvije ili više odvojenih mreža.
rastuće razdaljine zahtijevaju dijeljenje mreže u manje
mreže, sa gateway-ima meñu njima.

Da bi se izbjegao zahtjev za dodatnim IP mrežnim adresama

u ovakvim slučajevima, uvodi se koncept podmreža. Pridruživanje
podmreža se može izvršiti lokalno, tako da je cijela mreža vidljiva
kao jedna IP adresa gledano svana.
Dio IP adrese <broj hosta> se dijeli u dva dijela: <broj
podmreže> i <broj hosta> ( Slika 10.7.). Ova druga mreža se
označava kao subnetwork ili subnet (podmreža). Glavna mreža se
sada sastoji od više podmreža, a IP adresa se interpretira kao:

<broj mreže> <broj podmreže> <broj hosta>

Slika 10.7.

10
 Diobu lokalnog dijela IP adrese na broj podmreže i broj
hosta može slobodno izvršiti lokalni administrador.
Podjela se vrši korištenjem podmrežne maske koja je 32-
bitni broj.
Bitovi 0 maske indiciraju bit pozicije koje se pripisuju broju
hosta, a bitovi 1 maske se pripisuju broju podmreže.

Specijalan tretman svih bita 0 i svih bita 1 se primjenjuje na

svaki od tri dijela podumrežene IP adrese, baš kao u oba dijela IP
adrese, koja nije podumrežena.

Na primjer, podumrežena mreža klase B, koja ima 16-bitni

lokalni dio, može koristiti jednu od slijedećih šema:
• Prvi bajt je broj podmreže; drugi bajt je broj hosta. To nam
daje 28-2 (254 sa rezervisanim vrijednostima 0 i 255)
mogućih podmreža, od kojih svaka ima 2 8–2 (254)
hostova. Maska podmreže je 255.255.255.0.
• Prvih 12 bita se koriste za broj podmreže, a zadnja četiri
za broj hosta. To nam daje 212-2 (4094) mogućih
podmreža, ali samo 24–2 (14) hostova po mreži. Maska
podmreže je 255.255.255.240.

Postoje i mnoge druge mogućnosti.

11
3.1. VRSTE PODUMREŽAVANJA

Postoje dvije vrste podumrežavanja:

• statičko i
• promjenljive dužine.
•
Statičko podumrežavanje
Statičko podumrežavanje znači da sve podmreže u
podumreženoj mreži koriste istu masku podmreže.
Ovo je jednostavno za implementirati i lako za održavati, ali
povlači gubljenje adresnog prostora za male mreže.

Podumrežavanje promjenljive dužine

Kad se koristi podumrežavanje promjenljive dužine,
podmreže koje sačinjavaju mrežu mogu koristiti različite maske
podmreže.

Podumrežavanje promjenljive dužine dopušta vam da

podijelite mrežu tako, da je moguće definisati odgovarajući host za
svaku podmrežu mijenjanjem maske podmreže za svaku mrežu.
Ovo se može primijeniti odgovarajućim konfiguriranjem rutera.
Svaki host i ruter podržavaju podumrežavanje promjenljive dužine.
Sa statičkim podumrežavanjem svaka podmreža ima isti broj
hostova. Ako se zahtijeva da svaka mreža ima različit broj
hostova, tada se treba koristiti podumrežavanje promjenljive
dužine.

12
Primjer statičkog podumrežavanja

IP adresa se sastoji od para <mrežna adresa><adresa

hosta>.Na primjer, uzmimo mrežu klase A; format adrese je
prikazan na slici 10.8.
1 8 16 24 31
Klasa A
0 netID hostID

Slika 10.8.

Koristimo slijedeću IP adresu:

32-bitna adresa
00001001 01000011 00100110 00000001 decimalna notacija
9 67 38 1 (9.67.38.1)

9.67.38.1 IP adresa klase A koja ima

9 kao <mrežnu adresu>
67.38.1 kao <adresu hosta>

Podmreže su produžetak ovog, uzimajući dio <adresa

hosta> kao adresu podmreže. IP adrese se tada interpretiraju kao
<adresa mreže><adresa podmreže><adresa hosta>.
Na primjer, možete izabrati bite od 8 do 25 IP adrese klase
A za označavanje adrese podmreže, a bite od 26 do 31 da označe
aktualne adrese hosta. Na slici 10.9. je prikazana podumrežena
adresa koja je derivirana iz adrese klase A:
Podmreža 1 8 16 24 31

klase A 0 netID subnet number hostID

Slika 10.9.

13
 Maska podmreže identificira koji biti od originalne host
adrese trebaju ukazivati na broj podmreže.
U gornjem primjeru, maska podmreže je 255.255.255.192 u
decimalnoj notaciji ( 11111111 11111111 11111111 11000000 u
bit notaciji). Uobičajena je konvencija da se <adresa mreže>
maskira na taj način.
Za svaku od ovih vrijednosti podmreže, samo 2 18 –2 adrese
(od 1 do 262143) su validne, zbog restrikcija da se ne može
koristiti kombinacija svi biti 1 ili svi biti 0. Ova podjela će zato dati
262.142 podmreža svaka sa maksimalno 26 –2 hosta.

Primjena ove maske na adresu 9.67.38.1, klase A će

razdvojiti adresu kako slijedi:

00001001 01000011 00100110 00000001 = 9.67.38.1 (adresa

klase A)
11111111 11111111 11111111 11−−−−−− 255.255.255.192
(maska podmreže)
==============================
00001001 01000011 00100110 00 −−−−− = 9.67.38 (bazna
adresa podmreže)

Ovo ostavlja host adresu:

−−−−−−−− −−−−−−−− −−−−−−−− − −000001= 1 (adresa
hosta)

IP će prepoznati host adrese pošto je na lokalnoj mreži za

koju logička AND operacija opisana gore daje isti rezultat. Ovo je
važno za rutiranje IP datagrama u podmrežama.

Podjela originalnog dijela <adrese hosta> na <podmreža> i

<host> dijelove može se proizvoljno izvršiti od strane lokalnog
administratora, osim što su vrijednosti svih nula i svih jedinica u
polju <podmreža> rezervisani za specijalne adrese.

14
Primjer podumrežavanja promjenljive dužine

Razmotrimo korporaciju kojoj je pridružena mreža klase C

165.214.32.0, i gdje postoji zahtjev za podjelom ovog opsega
adrese u 5 odvojenih mreža. Zahtijevani broj hostova za svaku
podmrežu je 50.
U ovom slučaju, statičko podumrežavanje može podijeliti
mrežu u 4 podmreže sa 64 hosta ili 8 podmreža sa 32 hosta
svaka. Ovaj pristup ne zadovoljava postavljene zahtjeve.

Da bi podijelili mrežu u 5 podmreža, moraju se definisati

višestruke maske. Korištenjem maske 255.255.255.192, mreža se
dijeli na 4 podmreže sa 64 hosta svaka. Nakon toga, zadnja
podmreža može biti podijeljena u dvije podmreže sa 32 hosta
svaka, korištenjem maske 255.255.255.224. Dobijamo 3
podmreže sa 64 hosta i dvije podmreže sa 32 hosta. Ovo
zadovoljava zahtjeve.

3.2. MASKE PODMREŽE

Uobičajeno, hostovi spremaju masku podmreže u

konfiguracionu datoteku.
Ipak, ponekad se ovo ne može uraditi, na primjer u slučaju
radnih stanica bez diska. ICMP protokol uključuje dvije poruke:
address mask request i address mask reply, koje dopuštaju hostu
da dobije ispravnu masku podmreže od servera.

15
4. IP RUTIRANJE

IP rutiranje je važna funkcija IP sloja. Ono obezbjeñuje

temeljni mehanizam za rutere, kako bi oni mogli meñusobno
spajati različite fizičke mreže. Ovo znači da host može
istovremeno funkcionirati i kao host i kao ruter.
Osnovni ruter ovog tipa jeste ruter sa parcijalnom
informacijom rutiranja, zato što ruter ima informaciju samo o četiri
vrste odredišta:
o Hostove koji su direktno spojeni na jednu od mreža na
koju je spojen i ruter.
o Hostove ili mreže za koje je ruter već imao eksplicitne
definicije
o Hostove ili mreže za koje je ruter primio ICMP redirect
poruku
o Default odredišta za sve drugo

Zadnje dvije stavke omogućavaju ruteru da počne sa veoma

ograničenom količinom informacija i da ih povećava, jer će mnogo
sofisticiraniji ruteri davati ICMP redirect poruke kada prime
datagram i znaju za bolji ruter na istoj mreži, koji bi pošiljalac
mogao koristiti.

16
 Postoje dva tipa rutiranja: direktno i indirektno rutiranje.

Direktno rutiranje
Ako je odredišni host spojen na istu mrežu na kojoj je
spojen i izvorni host, tada se IP datagram može poslati direktno
enkapsulirajući IP datagram u okvir fizičke mreže. Ovo se zove
direktna dostava ili direktno rutiranje.

Indirektno rutiranje
Ovaj tip rutiranja se javlja kada odredišni host i izvorni host
nisu spojeni na istu fizičku mrežu. Jedini način za dostavu jeste
preko jednog ili više gateway-a. Adresa prvog od ovih gateway-a
(prvi skok) zove se indirektna ruta u kontekstu IP algoritma
rutiranja. Adresa prvog gateway-a je jedina informacija koju treba
izvorni host.
Na slici 10.10. host C ima direktnu rutu do hosta B i D, a
indirektnu rutu do hosta A preko gatewaya B.

Host A Host B

Host C Host D

Slika 10.10.

17
4.1. IP TABELA RUTIRANJA

Svaki host čuva set mapiranja izmeñu slijedećeg:

• Adrese odredišnih IP mreža
• Rute do slijedećeg gateway-a

Ovo je smješteno u tabeli koja se zove IP tabela rutiranja.

U ovoj tabeli mogu se naći tri tipa mapiranja:
• Direktne rute, za lokalne mreže
• Indirekne rute, za mreže dostupne preko jednog ili više
gateway-a
• Defaultna ruta, koja sadrži rutu (direktnu ili indirektnu) u
slučaju da se odredišna IP mreža ne može naći u tipu 1 ili
2.

18
 Jedan primjer konfiguracije IP tabele rutiranja za mrežu datu
na slici 10.11., može biti sljedeći.

128.10 129.7
Host A Host B Host E Host F

128.15

Host C Host D

Slika 10.11.

Tabela rutiranja hosta D može imati slijedeće (simbolične)

ulaze:

Odredište Ruter Interfejs

129.7.0.0 E lan0
128.15.0.0 D lan0
128.10.0.0 B lan0
default B lan0
127.0.0.1 loopback 10
Tabela rutiranja hosta F može sadržavati slijedeće

(simbolične) ulaze:

Odredište Ruter Interfejs

129.7.0.0 F wan0
default E wan0
127.0.0.1 loopback 10
19
4.2. IP ALGORITAM RUTIRANJA

Kada se šalje neki IP datagram kroz mrežu, opšti IP

algoritam rutiranja ima slijedeći oblik:

Odredišna IP mrežna adresa = moja IP mrežna adresa?

DA NE

Pošalji IP datagram Pošalji IP datagram kroz

kroz lokalnu mrežu gateway koji odgovara
odredišnoj IP mrežnoj adresi

Da bi se mogla pratiti razlika izmeñu podmreža, IP algoritam

rutiranja se mijenja i poprima slijedeći oblik:

bitwise_AND(odredišna IP adresa, podmrežna maska)

=
bitwise_AND(moja IP adresa, podmrežna maska)?

DA NE

Pošalji IP datagram Pošalji IP datagram kroz

kroz lokalnu mrežu gateway koji odgovara
odredišnoj IP (pod)mrežnoj
adresi

20
Neke implikacije ovog algoritma su:
• kako se IP rutiranje koristi u svim hostovima ( a ne samo
u ruterima), svi hostovi u podmreži moraju imati:
1. Neki IP algoritam rutiranja koji podržava podmreže
2. Istu podmrežnu masku (ako podmreže nisu
formirane unutar podmreže)
• ako IP implementacija na bilo kojem hostu ne podržava
podmreže, taj će host moći komunicirati sa bilo kojim
hostom iz njegove podmreže, ali ne i sa nekim hostom na
drugoj podmreži unutar iste mreže. Ovo je zato što host
vidi samo jednu IP mrežu i njegovo rutiranje ne može
razlikovati IP datagram upućen hostu na lokalnoj mreži od
datagrama koga treba poslati preko rutera na drugu
mrežu.

21
 Cijeli IP algoritam rutiranja ilustriran je na slici 10.12.,
uključujući i podršku podmrežama.

Slika 10.12.

22
5. UNICAST, BROADCAST, MULTICAST I ANYCAST

Većina IP adresa se upućuje na jednog primaoca i zovu se

unicast adrese. Unicast veze su jedan-na-jedan veze.
Pored toga postoje tri posebna tipa IP adresa koji se koriste
za adresiranje više primaoca: broadcast adrese, multicast adrese i
anycast adrese ( Slika 10.13.). Broadcast poslužuje sve, multicast
samo neke, a anycast samo jedan specifični host.

Bilo koji protokol koji nema stalnu vezu (connectionless)

može slati broadcast, multicast ili anycast poruke kao i unicast
poruke.
Protokol koji je namijenjen za stalne veze (connection-
oriented) može jedino koristiti unicast adrese zato što veze postoji
izmeñu odreñenog para hostova.

Unicast Broadcast D
S D S D

Multicast D Anycast D

S D S D

D D

Slika 10.13.

23
5.1. BROADCASTING

Postoji odreñen broj adresa koje se koriste za IP emitiranje

broadcastinga. Sve koriste konvenciju da svi biti postavljeni na 1,
ukazuju na sve adrese.

Tipovi broadcast adresa su:

Ograničena broadcast adresa

Adresa 255.255.255.255. (svi biti 1 u svim djelovima IP
adrese) se koristi na mrežama koje podržavaju broadcasting, kao
što su LAN-ovi, i ona upućuje na sve hostove na (pod)mreži.
Svi hostovi na lokalnoj mreži će prepoznati ovu adresu, ali je
ruteri nikad neće proslijediti.

Mrežno usmjerena broadcast adresa

Ako je mrežni broj odgovarajući mrežni broj, mreža nema
podmreža i broj hosta je za sve isti (npr. 128.2.255.255) onda ta
adresa upućuje na sve hostove na odreñenoj mreži. Ruteri trebaju
prosljeñivati ove broadcast poruke, ako nisu konfigurisani
drugačije. Ovo se koristi u ARP zahtijevima .

Podmrežno usmjerena broadcast adresa

Ako je mrežni broj odgovarajući mrežni broj, podmrežni broj
odgovarajući podmrežni broj i broj hosta je za sve isti, onda ova
adresa upućuje na sve hostove na odreñenoj podmreži.

5.2. MULTICASTING

Broadcasting ima nedostatak selektivnosti. Ako je neki IP

datagram emitovan na podmrežu, svi hostovi na podmreži će ga
primiti i morat će ga procesirati da bi odredili da li je ciljni protokol
aktivan. Ako nije, IP datagram se odbacuje.

24
 Multicasting izbjegava ovu suvišnost, korištenjem grupa IP
adresa. Svaka grupa je predstavljena 28 bitnim brojem, koji je
uključen u adresu klase D. Tako je grupa multicast adresa, IP
adrese u opsegu od 224.0.0.0 do 239.255.255.255. Za svaku
multicast adresu postoji skup od nula ili više hostova koji je
osluškuju. Taj skup se zove host grupa.

5.3. ANYCASTING

Ponekad, isti IP servisi su obezbjeñeni od strane različitih

hostova. Npr, korisnik želi da učita datoteku putem FTP, a ta
datoteka se nalazi na različitim FTP serverima. Korisnik ne zna
koja veza je najbrža. Tako je moguće da veza do servera sa kog
se učitava bude sporija od neke druge. Hostovi koji obezbjeñuju
isti servis trebaju omogućiti anycast adresu do drugih hostova koji
mogu zahtijevati servis . Veza se pravi do prvog hosta u grupi
anycast adresa, koja odgovara. Ovaj proces garantira da servis
bude obezbjeñen od hosta koji ima najbolju vezu do primaoca.

25
6. PROBLEM DODJELE IP ADRESA

Već nekoliko godina broj mreža na internetu se godišnje

duplicira. Korištenje mreža klase A, B i C uveliko se razlikuje.
Skoro sve nove pridružene mreže u kasnim 80-tim bile su klase B,
a u 90-tim godinama bilo je jasno da bi, ukoliko se ovakav trend
nastavi, posljednja mreža klase B bila pridružena 1994.g.

U maju 1996. g., sve adrese klase A bile su ili zauzete ili
rezervirane, kao i 61.95% adresa klase B, i 36,44% adresa klase
C.
Od 1990.g. broj pridruženih mreža klase B povećavao se
mnogo manjom brzinom. Razlog za ovo je što su pravila za
raspored InterNIC-a za zauzimanje mrežnog broja promijenjena
krajem 1990.g. da bi se zaštitio postojeći adresni prostor, posebno
da bi se izbjegla adresna iscrpljenost mreža klase B.

26
 Trenutno važeća pravila nalaze se u RFC 2050 – internet
registry ip allocation guidelines, a što je nadgradnja na RFC 1466.

Danas u svijetu postoje tri registracijska tijela koja rukovode

dodjelom IP adresa:
APNIC (Asia-Pacific Information Center)
URL: http://www.apnic.net
Rukovodi dodjelom IP adresa za Aziju i Pacifik.
ARIN (American Registry for Internet Numbers)
URL: http://www.arin.net
Rukovodi dodjelom adresa za Sjevernu i Južnu Ameriku,
Karibe, podsaharsku Afriku.
RIPE NCC (Reseau IP Europeens)
URL: http://www.ripe.net
Rukovodi dodjelom IP adresa za Evropu i okolna područja.

27
6.1. PRIVATNE IP ADRESE

Drugi pristup za zaštitu IP adresnog prostora opisan je u

RFC 1918 – Adress Allocation for Private Internets.
Ovaj pristup pojednostavljuje pravilo globalne jedinstvenosti
IP adresa na taj način što rezerviše dio adresnog prostora koji se
koristi isključivo unutar jedne organizacije, gdje se ne zahtijeva IP
povezanost na Internet.
Postoje tri opsega adresa koje su od IANA rezervisane za
ovu namjenu:

10.x.x.x jedna mreža klase A

172.16.x.x – 172.31.x.x 16 mreža klase B iz neprekidnog
intervala
192.168.0.x – 192.168.255.x 256 mreža klase C iz
neprekidnog intervala

Bilo koja organizacija može koristiti bilo koju adresu iz ovih

opsega bez poziva na bilo koje registracijsko tijelo. Kako ove
adrese nisu globalno jedinstvene, one ne mogu biti pozivane od
računara iz neke druge organizacije i one nisu definisane ni na
jednom vanjskom ruteru. Ruteri u mrežama ne koriste privatne
adrese.

28