Ch5 Hamnhieubien Slide

TON ÙNG DÖNG TRONG
KINH T
Tæn Th§t Tó
N®ng, 2019
Tæn Th§t Tó 1/53

Ch÷ìng 5. H m sè nhi·u bi¸n
1. H m hai bi¸n sè
Tæn Th§t Tó 2/53


1.1 C¡c kh¡i ni»m
- Cho D ⊂ R2 .
Tæn Th§t Tó 2/53


- Cho D ⊂ R2 . H m 2 bi¸n x¡c ành tr¶n D l mët quy tc °t t÷ìng ùng méi iºm
M (x, y) ∈ D mët v ch¿ mët sè thüc w.
Tæn Th§t Tó 2/53


M (x, y) ∈ D mët v ch¿ mët sè thüc w. Ta vi¸t: w = f (x, y), (x, y) ∈ D.
Tæn Th§t Tó 2/53


M (x, y) ∈ D mët v ch¿ mët sè thüc w. Ta vi¸t: w = f (x, y), (x, y) ∈ D. Tªp D gåi l
tªp x¡c ành cõa h m sè
Tæn Th§t Tó 2/53


- X²t h m sè cho bði cæng thùc w = f (x, y). Tªp x¡c ành cõa nâ l tªp t§t c£ c¡c
iºm (x, y) ∈ R2 sao cho biºu thùc f (x, y) câ ngh¾a.
Tæn Th§t Tó 2/53


- Tªp hñp c¡c iºm trong khæng gian {(x, y, w) ∈ R3 : (x, y) ∈ D, w = f (x, y)} ÷ñc
gåi l ç thà h m sè w = f (x, y).
Tæn Th§t Tó 2/53


- Tªp gi¡ trà cõa h m sè w = f (x, y) l tªp hñp t§t c£ c¡c gi¡ trà cõa h m sè khi iºm
M (x, y) thay êi trong TX cõa nâ.
Tæn Th§t Tó 2/53


- ÷íng mùc cõa h m sè w = f (x, y) l tªp hñp c¡c iºm M (x, y) thäa m¢n i·u ki»n
f (x, y) = w0 .
Tæn Th§t Tó 2/53


- ÷íng mùc cõa h m sè w = f (x, y) l tªp hñp c¡c iºm M (x, y) thäa m¢n i·u ki»n
f (x, y) = w0 . Nh÷ vªy, ùng vîi méi gi¡ trà cè ành w0 ta câ mët ÷íng mùc.
Tæn Th§t Tó 2/53

V½ dö 1
T¼m tªp x¡c ành cõa c¡c h m sè:
2
z=
ln(1 − x2 − y 2 )
Gi£i. H m sè x¡c ành khi

(
1 − x2 − y 2 > 0
ln(1 − x2 − y 2 ) 6= 0
Tæn Th§t Tó 3/53

V½ dö 1
2
z=
ln(1 − x2 − y 2 )

( (
1 − x2 − y 2 > 0 x2 + y 2 < 1
⇔
ln(1 − x2 − y 2 ) 6= 0 x2 + y 2 6= 0
Tæn Th§t Tó 3/53

V½ dö 1
2
z=
ln(1 − x2 − y 2 )

( (
1 − x2 − y 2 > 0 x2 + y 2 < 1
⇔ ⇔ 0 < x2 + y 2 < 1
ln(1 − x2 − y 2 ) 6= 0 x2 + y 2 6= 0
Tæn Th§t Tó 3/53

V½ dö 1
2
z=
ln(1 − x2 − y 2 )

( (
1 − x2 − y 2 > 0 x2 + y 2 < 1
⇔ ⇔ 0 < x2 + y 2 < 1
ln(1 − x2 − y 2 ) 6= 0 x2 + y 2 6= 0
Vªy, tªp x¡c ành D = {(x, y) : x, y ∈ R, 0 < x2 + y2 < 1}.

Nhªn x²t: Kh¡i ni»m h m n > 2 bi¸n sè ÷ñc ành ngh¾a t÷ìng tü.
Tæn Th§t Tó 3/53

1.2 Mët sè h m sè hai bi¸n sè trong ph¥n t½ch kinh t¸
H m s£n xu§t: H m s£n xu§t biºu thà méi quan h» giúa s£n l÷ñng Q ti·m n«ng vîi
c¡c y¸u tè ¦u v o cõa s£n xu§t nh÷ vèn (K), lao ëng (L): Q = f (K, L).
Tæn Th§t Tó 4/53

- H m s£n xu§t cõa Cobb-Douglas: Q = aK α Lβ , vîi a, α, β > 0.
Tæn Th§t Tó 4/53

- Vîi mùc s£n l÷ñng theo k¸ ho¤ch khæng êi Q0 ta câ ÷íng mùc t÷ìng ùng l :
f (K, L) = Q0 . Trong tr÷íng hñp n y ÷íng mùc cán ÷ñc gåi l ÷íng ¯ng l÷ñng.
Nâ l tªp hñp c¡c y¸u tè s£n xu§t (K, L) cho cung 1 mùc s£n l÷ñng cè ành.
Tæn Th§t Tó 4/53

H m chi ph½ v h m lñi nhuªn:
Tæn Th§t Tó 4/53

+ N¸u t½nh theo c¡c y¸u tè s£n xu§t th¼ T C = wk · K + wL · L + C◦ .
Tæn Th§t Tó 4/53

+ N¸u doanh nghi»p c¤nh tranh câ h m s£n xu§t l Q = f (K, L) v gi¡ thà tr÷íng cõa
s£n ph©m l p th¼ π = T R − T C = p · f (K, L) − (wk · K + wL · L + C◦ ),
Tæn Th§t Tó 4/53

+ N¸u doanh nghi»p c¤nh tranh câ h m s£n xu§t l Q = f (K, L) v gi¡ thà tr÷íng cõa
s£n ph©m l p th¼ π = T R − T C = p · f (K, L) − (wk · K + wL · L + C◦ ),
trong â: wk - gi¡ thu¶ 1 ìn và t÷ b£n, wL - gi¡ thu¶ 1 ìn và lao ëng v C0 - chi
ph½ cè ành.
Tæn Th§t Tó 4/53

H m chi ph½ k¸t hñp: Khi doanh nghi»p s£n xu§t nhi·u lo¤i s£n ph©m, ta câ h m chi
ph½ k¸t hñp: T C = T C(Q1 , Q2 , ..., Qn )
Tæn Th§t Tó 5/53

H m lñi ½ch: U = U (x1, x2, ..., xn) biºu di¹n mùc ë ÷a th½ch cõa ng÷íi ti¶u dòng èi
vîi méi tê hñp h ng hâa (x1 , x2 , ..., xn ), vîi xi l sè l÷ñng h ng hâa i.
Tæn Th§t Tó 5/53

Méi tê hñp h ng hâa ÷ñc gåi l mët tói h ng (giä h ng).
Tæn Th§t Tó 5/53

H m lñi ½ch °t t÷ìng ùng méi tói h ng vîi mët gi¡ trà lñi ½ch nh§t ành theo quy tc:
Tói h ng n o ÷ñc ÷a chuëng hìn th¼ ÷ñc g¡n gi¡ trà lñi ½ch lîn hìn.
Tæn Th§t Tó 5/53

H m lñi ½ch Cobb-Douglas: U = a · xα1 xα2 ...xαn vîi a, αi l c¡c h¬ng sè d÷ìng.
1 2 n
Tæn Th§t Tó 5/53

H m lñi ½ch Cobb-Douglas: U = a · xα1 xα2 ...xαn vîi a, αi l c¡c h¬ng sè d÷ìng.
1 2 n
÷íng mùc cõa h m lñi ½ch ÷ñc gåi l ÷íng b ng quang, tùc l tªp t§t c£ c¡c giä
h ng em l¤i còng mët mùc lñi ½ch.
Tæn Th§t Tó 5/53

H m cung v h m c¦u tr¶n thà tr÷íng nhi·u h ng hâa li¶n quan:
Tæn Th§t Tó 6/53

H m cung v h m c¦u tr¶n thà tr÷íng nhi·u h ng hâa li¶n quan: Gi£ sû tr¶n thà
tr÷íng câ n h ng hâa li¶n quan. Khi â l÷ñng cung hay l÷ñng c¦u èi vîi mët h ng hâa
n o â khæng ch¿ phö thuëc v o gi¡ cõa h ng hâa â, m cán phö thuëc gi¡ cõa c¡c
h ng hâa li¶n quan kh¡c.
Tæn Th§t Tó 6/53

Qsi = Si (p1 , p2 , ...., pn ), h m cung èi vîi h ng hâa i
Tæn Th§t Tó 6/53

Qdi = Di (p1 , p2 , ...., pn ), h m c¦u èi vîi h ng hâa i
Tæn Th§t Tó 6/53

h m c¦u èi vîi h ng hâa i

Qdi = Di (p1 , p2 , ...., pn ),
Mæ h¼nh c¥n b¬ng cõa thà tr÷íng câ n h ng hâa li¶n quan l :
Tæn Th§t Tó 6/53

h m c¦u èi vîi h ng hâa i

Qdi = Di (p1 , p2 , ...., pn ),
Mæ h¼nh c¥n b¬ng cõa thà tr÷íng câ n h ng hâa li¶n quan l :
(
Si (p1 , p2 , ..., pn ) = Di (p1 , p2 , ...., pn )
i = 1, 2, ...., n
Tæn Th§t Tó 6/53

2. Giîi h¤n v li¶n töc
Tæn Th§t Tó 7/53

- Trong m°t ph¯ng Oxy, d¢y iºm Mn (xn , yn ) ÷ñc gåi l hëi tö v· iºm M0 (x0 , y0 )
n¸u:
Tæn Th§t Tó 7/53

n¸u: 
 lim xn = x0

n→+∞
 lim yn = y0
n→+∞
Tæn Th§t Tó 7/53

n¸u: 
 lim xn = x0

n→+∞
 lim yn = y0
n→+∞
K½ hi»u: Mn → M0 .
Tæn Th§t Tó 7/53

n¸u: 
 lim xn = x0

n→+∞
 lim yn = y0
n→+∞
K½ hi»u: Mn → M0 .
- Sè L ÷ñc gåi l giîi h¤n cõa h m w = f (x, y) khi M (x, y) ti¸n ¸n M0 (x0 , y0 )
n¸u vîi måi d¢y iºm Mn (xn , yn ) trong l¥n cªn cõa M0 sao cho Mn → M0 , ta câ
lim f (xn , yn ) = L.
n→+∞
Tæn Th§t Tó 7/53

n¸u: 
 lim xn = x0

n→+∞
 lim yn = y0
n→+∞
K½ hi»u: Mn → M0 .
n→+∞
K½ hi»u: x→x
lim f (x, y) = L.
0
y→y0
Tæn Th§t Tó 7/53

n¸u: 
 lim xn = x0

n→+∞
 lim yn = y0
n→+∞
K½ hi»u: Mn → M0 .
n→+∞
K½ hi»u: x→x
lim f (x, y) = L.
0
y→y0
- Cho h m w = f (x, y) x¡c ành trong mi·n D, M0 (x0 , y0 ) ∈ D. H m w = f (x, y)
÷ñc gåi l li¶n töc t¤i M0 n¸u x→x
lim f (x, y) = f (x0 , y0 ).
0
y→y0
Tæn Th§t Tó 7/53

3. ¤o h m ri¶ng
3.1 ành ngh¾a
Tæn Th§t Tó 8/53

3. ¤o h m ri¶ng
3.1 ành ngh¾a
+ Sè gia h m sè: ∆x w = f (x0 + ∆x, y0 ) − f (x0 , y0 ), ∆y w = f (x0 , y0 + ∆y) − f (x0 , y0 )
Tæn Th§t Tó 8/53

3. ¤o h m ri¶ng
3.1 ành ngh¾a
+ ¤o h m ri¶ng cõa w = f (x, y) theo bi¸n x t¤i (x◦ , y◦ ):
Tæn Th§t Tó 8/53

3. ¤o h m ri¶ng
3.1 ành ngh¾a
∂w ∆x w
wx0 (x◦ , y◦ ) = (x◦ , y◦ ) = lim
∂x ∆x→0 ∆x
n¸u giîi h¤n ð v¸ ph£i tçn t¤i húu h¤n.
Tæn Th§t Tó 8/53

3. ¤o h m ri¶ng
3.1 ành ngh¾a
∂w ∆x w
wx0 (x◦ , y◦ ) = (x◦ , y◦ ) = lim
∂x ∆x→0 ∆x

+ ¤o h m ri¶ng cõa w = f (x, y) theo bi¸n y t¤i (x◦ , y◦ ):
∂w ∆y w
wy0 (x◦ , y◦ ) = (x◦ , y◦ ) = lim
∂y ∆y→0 ∆y
Tæn Th§t Tó 8/53

3. ¤o h m ri¶ng
3.1 ành ngh¾a
∂w ∆x w
wx0 (x◦ , y◦ ) = (x◦ , y◦ ) = lim
∂x ∆x→0 ∆x

+ ¤o h m ri¶ng cõa w = f (x, y) theo bi¸n y t¤i (x◦ , y◦ ):
∂w ∆y w
wy0 (x◦ , y◦ ) = (x◦ , y◦ ) = lim
∂y ∆y→0 ∆y

Nhªn x²t: Trong thüc h nh, khi t½nh ¤o h m ri¶ng cõa h m nhi·u bi¸n sè, ta xem
h m n y nh÷ h m 1 bi¸n cõa bi¸n ang xem x²t, c¡c bi¸n kh¡c ÷ñc xem nh÷ h¬ng sè
v sû döng quy tc t½nh ¤o h m cho h m 1 bi¸n º t½nh.
Tæn Th§t Tó 8/53
V½ dö 2
T½nh ¤o h m ri¶ng:
a)w = 3x4 y 2 + 5x2 + y b)w = xy , x > 0
Tæn Th§t Tó 9/53

V½ dö 2
a)w = 3x4 y 2 + 5x2 + y b)w = xy , x > 0
Gi£i.
a) wx0 = 12x3 y2 + 10x
Tæn Th§t Tó 9/53

V½ dö 2
a)w = 3x4 y 2 + 5x2 + y b)w = xy , x > 0
Gi£i.
a) wx0 = 12x3 y2 + 10x
wy0 = 6x4 y + 1
Tæn Th§t Tó 9/53

V½ dö 2
a)w = 3x4 y 2 + 5x2 + y b)w = xy , x > 0
Gi£i.
a) wx0 = 12x3 y2 + 10x
wy0 = 6x4 y + 1
b) wx0 = y ∗ xy−1
Tæn Th§t Tó 9/53

V½ dö 2
a)w = 3x4 y 2 + 5x2 + y b)w = xy , x > 0
Gi£i.
a) wx0 = 12x3 y2 + 10x
wy0 = 6x4 y + 1
b) wx0 = y ∗ xy−1
wy0 = xy ln x
Tæn Th§t Tó 9/53

3.2 ¤o h m ri¶ng c§p cao
Tæn Th§t Tó 10/53

+ ¤o h m ri¶ng c§p 2 cõa w = f (x, y) hai l¦n theo bi¸n x:
00 ∂2w
wxx = = (wx0 )0x
∂x2

00 ∂2w
wxx = = (wx0 )0x
∂x2
+ ¤o h m ri¶ng c§p 2 cõa w = f (x, y) theo bi¸n x v bi¸n y:

00 ∂2w
wxy = = (wx0 )0y
∂x∂y

00 ∂2w
wxx = = (wx0 )0x
∂x2
+ ¤o h m ri¶ng c§p 2 cõa w = f (x, y) theo bi¸n x v bi¸n y:

00 ∂2w
wxy = = (wx0 )0y
∂x∂y
C¡c ¤o h m ri¶ng c§p hai wyy

00 , w 00 ÷ñc ành ngh¾a t÷ìng tü.
yx

V½ dö 3
T½nh c¡c ¤o h m ri¶ng c§p 2:
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)

V½ dö 3
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)
Gi£i.

V½ dö 3
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)
Gi£i.
a) wx0 = 4x3 y3 ,

V½ dö 3
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)
Gi£i.
a) wx0 = 4x3 y3 , wy0 = 3x4 y 2

V½ dö 3
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)
Gi£i.
a) wx0 = 4x3 y3 , wy0 = 3x4 y 2
00
wxx = (wx0 )0x = 12x2 y 3 ,

V½ dö 3
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)
Gi£i.
a) wx0 = 4x3 y3 , wy0 = 3x4 y 2
00
wxx = (wx0 )0x 00 = (w 0 )0 = 6x4 y,
= 12x2 y 3 , wyy y y

V½ dö 3
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)
Gi£i.
a) wx0 = 4x3 y3 , wy0 = 3x4 y 2
00
wxx = (wx0 )0x 00 = (w 0 )0 = 6x4 y, w 00 = (w 0 )0 = 12x3 y 2
= 12x2 y 3 , wyy y y xy x y

V½ dö 3
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)
Gi£i.
a) wx0 = 4x3 y3 , wy0 = 3x4 y 2
00 = (w 0 )0 =
wxx 00 = (w 0 )0 = 6x4 y, w 00 = (w 0 )0 = 12x3 y 2
12x2 y 3 , wyy
x x y y xy x y
b) wx0 = ex (x + y + 1) ,

V½ dö 3
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)
Gi£i.
a) wx0 = 4x3 y3 , wy0 = 3x4 y 2
00 0 0 00 = (w 0 )0
wxx = (wx )x = 12x2 y 3 , wyy 00 = (w 0 )0 = 12x3 y 2
= 6x4 y, wxy
y y x y
b) wx0 = ex (x + y + 1) , wy0 = ex
00 = ex (x + y + 2) ,
wxx

V½ dö 3
a)w = x4 y 3 b)w = ex (x + y)
Gi£i.
a) wx0 = 4x3 y3 , wy0 = 3x4 y 2
00 0 0 00 = (w 0 )0 = 6x4 y, w 00
wxx = (wx )x = 12x2 y 3 , wyy = (wx0 )0y = 12x3 y 2
y y xy
b) wx0 = ex (x + y + 1) , wy0 = ex
00 = ex (x + y + 2) , w 00 = 0, w 00 = ex
wxx yy xy

ành lþ Schwartz: N¸u h m sè w = f (x, y) câ c¡c ¤o h m ri¶ng c§p hai ·u li¶n töc
trong D th¼ trong D ta câ wxy
00 = w 00 .
yx

trong D th¼ trong D ta câ wxy 00 = w 00 .
yx
Ma trªn Hess: Cho h m sè w = f (x, y) câ c¡c ¤o h m ri¶ng c§p 2. °t w11 =
12 = wxy , w21 = wyx , w22 = wyy .
00 , w
wxx 00 00 00

yx
12 = wxy , w21 = wyx , w22 = wyy . Khi â ma trªn sau
00 , w
wxx 00 00 00
" #
w11 w12
H=
w21 w22
÷ñc gåi l ma trªn Hess.

yx
12 = wxy , w21 = wyx , w22 = wyy . Khi â ma trªn sau
00 , w
wxx 00 00 00
" #
w11 w12
H=
w21 w22
÷ñc gåi l ma trªn Hess.

Nhªn x²t: Trong tr÷íng hñp h m n bi¸n, ma trªn Hess H = [wij ]n×n vîi wij = wx00 x .
i j

3.3 Ùng döng cõa ¤o h m ri¶ng v ¤o h m ri¶ng c§p cao trong kinh t¸
a. Gi¡ trà cªn bi¶n:

a. Gi¡ trà cªn bi¶n: Cho h m kinh t¸ nh÷ sau:

y = f (x1 , x2 , ..., xn ), y, x1 , x2 , ..., xn l c¡c bi¸n kinh t¸

X²t iºm M0 = (x01 , x02 , ...., x0n ). Ta gåi

∂f ∂f 0 0
(M0 ) = (x , x , ...., x0n )
∂xk ∂xk 1 2

∂f ∂f 0 0
(M0 ) = (x , x , ...., x0n )
∂xk ∂xk 1 2
l gi¡ trà y- cªn bi¶n cõa xk t¤i iºm M0 .

∂f ∂f 0 0
(M0 ) = (x , x , ...., x0n )
∂xk ∂xk 1 2
l gi¡ trà y- cªn bi¶n cõa xk t¤i iºm M0 . Gi¡ trà n y biºu di¹n x§p x¿ l÷ñng thay êi
gi¡ trà cõa bi¸n phö thuëc y t¤i iºm M0 khi xk t«ng th¶m 1 ìn và v c¡c bi¸n kh¡c
khæng thay êi.

∂f ∂f 0 0
(M0 ) = (x , x , ...., x0n )
∂xk ∂xk 1 2
l gi¡ trà y- cªn bi¶n cõa xk t¤i iºm M0 . Gi¡ trà n y biºu di¹n x§p x¿ l÷ñng thay êi
gi¡ trà cõa bi¸n phö thuëc y t¤i iºm M0 khi xk t«ng th¶m 1 ìn và v c¡c bi¸n kh¡c
khæng thay êi.
V½ dö 4
√ √
Gi£ sû h m s£n xu§t cõa 1 doanh nghi»p câ d¤ng Q = 30 · K 2 · L. T¼m s£n l÷ñng
3 3
hi»n vªt cªn bi¶n cõa t÷ b£n v cõa lao ëng t¤i K = 27 v L = 64 trong 1 ng y. N¶u
þ ngh¾a kinh t¸.
Gi£i.

Gi£i. S£n l÷ñng hi»n vªt cªn bi¶n cõa t÷ b£n v cõa lao ëng:

√
3
L K 2/3
M P PK = Q0K = 20 √ , M P PL = 10
3
K L2/3

√
3
L K 2/3
M P PK = Q0K = 20 √ , M P PL = 10
3
K L2/3
T¤i K = 27 v L = 64:

√
3
L K 2/3
M P PK = Q0K = 20 √ , M P PL = 10
3
K L2/3
T¤i K = 27 v L = 64:
80 45
M P PK = , M P PL =
3 8

√
3
L K 2/3
M P PK = Q0K = 20 √ , M P PL = 10
3
K L2/3
T¤i K = 27 v L = 64:
80 45
M P PK = , M P PL =
3 8
Þ ngh¾a: T¤i mùc K = 27 v L = 64:

√
3
L K 2/3
M P PK = Q0K = 20 √ , M P PL = 10
3
K L2/3
T¤i K = 27 v L = 64:
80 45
M P PK = , M P PL =
3 8
Þ ngh¾a: T¤i mùc K = 27 v L = 64:

- Khi t÷ b£n t«ng 1 ìn và v lao ëng khæng êi, s£n ph©m hi»n vªt t«ng 80/3 ìn và.

√
3
L K 2/3
M P PK = Q0K = 20 √ , M P PL = 10
3
K L2/3
T¤i K = 27 v L = 64:
80 45
M P PK = , M P PL =
3 8
Þ ngh¾a: T¤i mùc K = 27 v L = 64:

- Khi t÷ b£n t«ng 1 ìn và v lao ëng khæng êi, s£n ph©m hi»n vªt t«ng 80/3 ìn và.
- Khi lao ëng t«ng 1 ìn và v t÷ b£n khæng êi, s£n ph©m hi»n vªt t«ng 45/8 ìn và.

V½ dö 5
Gi£ sû h m lñi ½ch cõa c¡c tói h ng gçm 2 m°t h ng trong cì c§u ti¶u dòng ð vòng A
l U = x0,3 · y0,7 . T¼m lñi ½ch cªn bi¶n cõa h ng hâa thù 1 t¤i x = 12 v y = 35. Cho
bi¸t þ ngh¾a.

V½ dö 5
bi¸t þ ngh¾a.
b. Quy luªt gi¡ trà cªn bi¶n gi£m d¦n:

V½ dö 5
bi¸t þ ngh¾a.
b. Quy luªt gi¡ trà cªn bi¶n gi£m d¦n: Khi c¡c y¸u tè kh¡c trong mæ h¼nh khæng
êi th¼ gi¡ trà y- cªn bi¶n theo bi¸n xk l gi£m d¦n, tùc l h m

V½ dö 5
bi¸t þ ngh¾a.
∂f 0
gk (xk ) = (x , ..., x0k−1 , xk , x0k+1 , ..., x0n )
∂xk 1

V½ dö 5
bi¸t þ ngh¾a.
∂f 0
gk (xk ) = (x , ..., x0k−1 , xk , x0k+1 , ..., x0n )
∂xk 1
l h m gi£m.

V½ dö 5
bi¸t þ ngh¾a.
∂f 0
gk (xk ) = (x , ..., x0k−1 , xk , x0k+1 , ..., x0n )
∂xk 1
l h m gi£m. Suy ra:

V½ dö 5
bi¸t þ ngh¾a.
∂f 0
gk (xk ) = (x , ..., x0k−1 , xk , x0k+1 , ..., x0n )
∂xk 1
l h m gi£m. Suy ra:

∂2f
≤ 0, k = 1, n.
∂x2k

V½ dö 6
T¼m i·u ki»n cõa α v β º h m s£n xu§t Cobb-Douglas Q = A · K α · Lβ trong â
α, β, A > 0 tu¥n theo quy luªt lñi ½ch cªn bi¶n gi£m d¦n.

V½ dö 6
Gi£i.

V½ dö 6
Gi£i. T½nh ¤o h m ri¶ng c§p 2:

V½ dö 6

Q0K = AαK α−1 Lβ , Q0L = AβK α Lβ−1 ,

V½ dö 6

Q00KK = Aα (α − 1) K α−2 Lβ , Q00LL = Aβ (β − 1) K α Lβ−2

V½ dö 6


i·u ki»n tu¥n theo quy luªt gi¡ trà cªn bi¶n gi£m d¦n:

V½ dö 6


(
Q00KK ≤ 0
Q00LL ≤ 0

V½ dö 6


( (
Q00KK ≤ 0 α (α − 1) ≤ 0
⇔
Q00LL ≤ 0 β (β − 1) ≤ 0

V½ dö 6


( ( (
Q00KK ≤ 0 α (α − 1) ≤ 0 0<α≤1
⇔ ⇔
Q00LL ≤ 0 β (β − 1) ≤ 0 0<β≤1

c. H» sè co d¢n:

c. H» sè co d¢n: Cho h m sè vîi bi¸n w phö thuëc v o n bi¸n sè kh¡c (t§t c£ c¡c
bi¸n ·u l bi¸n kinh t¸)

w = f (x1 , x2 , ...., xn )

w = f (x1 , x2 , ...., xn )
H» sè co d¢n cõa w theo xk t¤i iºm (x̄1 , x̄2 , ...., x̄n ) l sè o l÷ñng thay êi t½nh theo
ph¦n tr«m cõa w khi xk t«ng 1% v c¡c bi¸n kh¡c khæng thay êi.

w = f (x1 , x2 , ...., xn )
∂f (x̄1 , x̄2 , ...., x̄n ) x̄k
k = .
∂xk f (x̄1 , x̄2 , ...., x̄n )

w = f (x1 , x2 , ...., xn )
∂f (x̄1 , x̄2 , ...., x̄n ) x̄k
k = .
∂xk f (x̄1 , x̄2 , ...., x̄n )

V½ dö 7
Mët doanh nghi»p câ h m s£n xu§t l
√
3
√
Q = 12. K 2 . L
a. H¢y t½nh M P PK , M P PL t¤i iºm (K, L) = (125; 100). Gi£i th½ch þ ngh¾a c¡c k¸t
qu£ t½nh ÷ñc.
b. Chùng tä r¬ng M P PK gi£m khi K t«ng v L khæng êi
c. Chùng tä r¬ng M P PL gi£m khi L t«ng v K khæng êi.

V½ dö 7
√
3
√
Q = 12. K 2 . L
qu£ t½nh ÷ñc.
Gi£i.

V½ dö 7
√
3
√
Q = 12. K 2 . L
qu£ t½nh ÷ñc.
Gi£i.
a) Gñi þ:

V½ dö 7
√
3
√
Q = 12. K 2 . L
qu£ t½nh ÷ñc.
Gi£i.
a) Gñi þ: √
L K 2/3
M P PK =8√
3
, M P PL = 6 √
K L

V½ dö 7
√
3
√
Q = 12. K 2 . L
qu£ t½nh ÷ñc.
Gi£i.
a) Gñi þ: √
L K 2/3
M P PK =8√
3
, M P PL = 6 √
K L
√
b) Ta câ: (M P PK )0K = − 3K
8 L
4/3 < 0 n¶n M P PK l h m gi£m theo K khi L khæng êi.

V½ dö 7
√
3
√
Q = 12. K 2 . L
qu£ t½nh ÷ñc.
Gi£i.
a) Gñi þ: √
L K 2/3
M P PK =8√
3
, M P PL = 6 √
K L
√
b) Ta câ: (M P PK )0K = − 3K
8 L
4/3 < 0 n¶n M P PK l h m gi£m theo K khi L khæng êi.
c) T÷ìng tü.
V½ dö 8
Cho bi¸t h m lñi ½ch cõa ng÷íi ti¶u dòng l U = x0,4 y0,7 , trong â x l l÷ñng h ng hâa
A, y l l÷ñng h ng hâa B.
a. H¢y lªp h m sè biºu di¹n lñi ½ch cªn bi¶n cõa méi lo¤i h ng hâa. H m lñi ½ch n y câ
phò hñp vîi quy luªt lñi ½ch cªn bi¶n gi£m d¦n khæng?
b. N¸u l÷ñng h ng hâa A t«ng 1% v l÷ñng h ng hâa B khæng êi th¼ lñi ½ch t«ng bao
nhi¶u % ?

V½ dö 8
nhi¶u % ?
Gi£i.

V½ dö 8
nhi¶u % ?
Gi£i.
a) Lñi ½ch cªn bi¶n theo méi h ng hâa:

V½ dö 8
nhi¶u % ?
Gi£i.
Ux0 = 0.4x−0.6 y 0.7 , Uy0 = 0.7x0.4 y −0.3

V½ dö 8
nhi¶u % ?
Gi£i.
Ux0 = 0.4x−0.6 y 0.7 , Uy0 = 0.7x0.4 y −0.3
¤o h m ri¶ng c§p 2:

V½ dö 8
nhi¶u % ?
Gi£i.
Ux0 = 0.4x−0.6 y 0.7 , Uy0 = 0.7x0.4 y −0.3

00
Uxx = −0.24x−1.6 y 0.7 < 0, 00
Uyy = −0.21x0.4 y −1.3 < 0

V½ dö 8
nhi¶u % ?
Gi£i.
Ux0 = 0.4x−0.6 y 0.7 , Uy0 = 0.7x0.4 y −0.3

00
Uxx = −0.24x−1.6 y 0.7 < 0, 00
Uyy = −0.21x0.4 y −1.3 < 0
Do â, h m lñi ½ch n y phò hñp vîi quy luªt lñi ½ch cªn bi¶n gi£m d¦n.
b) H» sè co gi¢n cõa h m lñi ½ch theo sè l÷ñng h ng hâa A:

x x
εx = Ux0 ∗ = 0.4x−0.6 y 0.7 0,4 0,7 = 0.4
U x y

x x
εx = Ux0 ∗ = 0.4x−0.6 y 0.7 0,4 0,7 = 0.4
U x y
Vªy, n¸u l÷ñng h ng hâa A t«ng 1% v l÷ñng h ng hâa B khæng êi th¼ lñi ½ch t«ng
0.4%

x x
εx = Ux0 ∗ = 0.4x−0.6 y 0.7 0,4 0,7 = 0.4
U x y
0.4%
4. H m thu¦n nh§t

x x
εx = Ux0 ∗ = 0.4x−0.6 y 0.7 0,4 0,7 = 0.4
U x y
0.4%
4. H m thu¦n nh§t
4.1 Kh¡i ni»m
H m sè f (x1 , x2 , ..., xn ) x¡c ành trong mi·n D ÷ñc gåi l h m thu¦n nh§t bªc k n¸u
thäa m¢n ¯ng thùc sau:

x x
εx = Ux0 ∗ = 0.4x−0.6 y 0.7 0,4 0,7 = 0.4
U x y
0.4%
4. H m thu¦n nh§t
4.1 Kh¡i ni»m
H m sè f (x1 , x2 , ..., xn ) x¡c ành trong mi·n D ÷ñc gåi l h m thu¦n nh§t bªc k n¸u
thäa m¢n ¯ng thùc sau:
f (αx1 , αx2 , ..., αxn ) = αk f (x1 , x2 , ..., xn ),
vîi måi α > 0, (x1 , x2 , ..., xn ) ∈ D.

V½ dö 9
Häi c¡c h m sè sau câ ph£i l h m thu¦n nh§t khæng? N¸u câ h¢y x¡c ành bªc cõa
chóng.
p 3x3 + 2x2 y + 5y 3
a)f (x, y, z) = x + y + 7z, b)f (x, y) = .
2x − y

V½ dö 9
chóng.
p 3x3 + 2x2 y + 5y 3
a)f (x, y, z) = x + y + 7z, b)f (x, y) = .
2x − y
Gi£i.

V½ dö 9
chóng.
p 3x3 + 2x2 y + 5y 3
a)f (x, y, z) = x + y + 7z, b)f (x, y) = .
2x − y
Gi£i. a) Ta câ:

V½ dö 9
chóng.
p 3x3 + 2x2 y + 5y 3
a)f (x, y, z) = x + y + 7z, b)f (x, y) = .
2x − y
Gi£i. a) Ta câ:
αx + αy + 7αz = α1/2 x + y + 7z = α1/2 f (x, y, z)
p p
f (αx, αy, αz) =

V½ dö 9
chóng.
p 3x3 + 2x2 y + 5y 3
a)f (x, y, z) = x + y + 7z, b)f (x, y) = .
2x − y
Gi£i. a) Ta câ:
p p
f (αx, αy, αz) =
Vªy, f l h m thu¦n nh§t bªc k = 1/2.

V½ dö 9
chóng.
p 3x3 + 2x2 y + 5y 3
a)f (x, y, z) = x + y + 7z, b)f (x, y) = .
2x − y
Gi£i. a) Ta câ:
p p
f (αx, αy, αz) =
Vªy, f l h m thu¦n nh§t bªc k = 1/2.

b) H m thu¦n nh§t bªc k = 2.

Cæng thùc Euler:
H m sè f (x, y) l h m thu¦n nh§t bªc k n¸u v ch¿ n¸u

Cæng thùc Euler:
x.fx0 (x, y) + yfy0 (x, y) = kf (x, y),

Cæng thùc Euler:
x.fx0 (x, y) + yfy0 (x, y) = kf (x, y),
vîi måi iºm (x, y) thuëc tªp x¡c ành cõa h m sè.

Cæng thùc Euler:
x.fx0 (x, y) + yfy0 (x, y) = kf (x, y),
Ta câ k¸t qu£ t÷ìng tü vîi h m n bi¸n sè, tùc l h m n bi¸n sè f (x1 , x2 , ..., xn ) l h m
thu¦n nh§t bªc k n¸u v ch¿ n¸u:

Cæng thùc Euler:
x.fx0 (x, y) + yfy0 (x, y) = kf (x, y),
Ta câ k¸t qu£ t÷ìng tü vîi h m n bi¸n sè, tùc l h m n bi¸n sè f (x1 , x2 , ..., xn ) l h m
thu¦n nh§t bªc k n¸u v ch¿ n¸u:
x1 fx0 1 + x2 fx0 2 + · · · + xn fx0 n = kf

4.2 V§n · hi»u qu£ cõa quy mæ s£n su§t
• X²t h m s£n xu§t vîi 2 y¸u tè ¦u v o l vèn K v lao ëng L
Q = f (K, L)

Q = f (K, L)
• Ta nâi r¬ng, quy mæ s£n xu§t cõa doanh nghi»p t«ng l¶n µ(µ > 1) l¦n n¸u v ch¿ n¸u
doanh nghi»p â t«ng mùc sû döng t§t c¡c y¸u tè s£n xu§t l¶n µ l¦n

Q = f (K, L)
• º bi¸t hi»u qu£ cõa quy mæ, ta i so s¡nh hai ¤i l÷ñng:

Q = f (K, L)
• º bi¸t hi»u qu£ cõa quy mæ, ta i so s¡nh hai ¤i l÷ñng: f (µx, µy)

Q = f (K, L)
• º bi¸t hi»u qu£ cõa quy mæ, ta i so s¡nh hai ¤i l÷ñng: f (µx, µy) v µf (x, y)

Q = f (K, L)
- ¤i l÷ñng f (µx, µy):

Q = f (K, L)
- ¤i l÷ñng f (µx, µy): l mùc s£n l÷ñng ¤t ÷ñc khi çng thíi t«ng t§t c£ c¡c y¸u tè
s£n xu§t l¶n µ l¦n

Q = f (K, L)
- ¤i l÷ñng µf (x, y):

Q = f (K, L)
- ¤i l÷ñng µf (x, y): mùc s£n l÷ñng t«ng l¶n µ l¦n

• K¸t qu£ so s¡nh:
- N¸u f (µx, µy) > µf (x, y)

- N¸u f (µx, µy) > µf (x, y) th¼ ta nâi r¬ng h m s£n xu§t biºu thà hi»u qu£ t«ng theo
quy mæ

quy mæ
- N¸u f (µx, µy) < µf (x, y)

quy mæ
- N¸u f (µx, µy) < µf (x, y) th¼ ta nâi r¬ng h m s£n xu§t biºu thà hi»u qu£ gi£m theo
quy mæ

quy mæ
quy mæ
- N¸u f (µx, µy) = µf (x, y)

quy mæ
quy mæ
- N¸u f (µx, µy) = µf (x, y) th¼ ta nâi r¬ng h m s£n xu§t biºu thà hi»u qu£ khæng êi
theo quy mæ

quy mæ
quy mæ
theo quy mæ
• N¸u h m s£n xu§t Q = f (K, L) l h m thu¦n nh§t bªc k , tùc l :
f (µK, µL) = µk f (K, L)

quy mæ
quy mæ
theo quy mæ
Lóc â, ta câ:

quy mæ
quy mæ
theo quy mæ
Lóc â, ta câ:

- N¸u k > 1 th¼ t«ng theo quy mæ

quy mæ
quy mæ
theo quy mæ
Lóc â, ta câ:

- N¸u k < 1 th¼ gi£m theo quy mæ

quy mæ
quy mæ
theo quy mæ
Lóc â, ta câ:

- N¸u k < 1 th¼ gi£m theo quy mæ
- N¸u k = 1 th¼ khæng êi theo quy mæ

V½ dö 10
Chùng minh r¬ng h m s£n xu§t Cobb-Douglas khæng thay êi theo quy mæ s£n xu§t khi
nâ biºu di¹n d÷îi d¤ng Q = A · K α · L1−α vîi 0 < α < 1 v A > 0.

V½ dö 10
Gi£i.

V½ dö 10
Gi£i. °t Q = f (K, L) = A · K α · L1−α. Ta câ:

V½ dö 10
f (tK, tL) = A · (tK)α · (tL)1−α = At · K α · L1−α = t1 f (K, L)

V½ dö 10
Vªy, Q l h m thu¦n nh§t bªc 1 n¶n h m s£n xu§t n y khæng êi theo quy mæ.
V½ dö 11

V½ dö 10
V½ dö 11
H¢y ¡nh gi¡ hi»u qu£ cõa quy mæ qua c¡c h m s£n √xu§t√sau ¥y
a. Q = 20K 0,4 L0,3 b. Q = 5K 0,6 L0,8 c. Q = 12 K L23 3

V½ dö 10
V½ dö 11
a. Q = 20K 0,4 L0,3 b. Q = 5K 0,6 L0,8 c. Q = 12 K L23 3
¡p sè: a) Gi£m

V½ dö 10
V½ dö 11
a. Q = 20K 0,4 L0,3 b. Q = 5K 0,6 L0,8 c. Q = 12 K L23 3
¡p sè: a) Gi£m b) T«ng

V½ dö 10
V½ dö 11
a. Q = 20K 0,4 L0,3 b. Q = 5K 0,6 L0,8 c. Q = 12 K L23 3
¡p sè: a) Gi£m b) T«ng c) Khæng êi.

5. H m ©n
5.1 H m ©n mët bi¸n
a. Kh¡i ni»m

5. H m ©n
a. Kh¡i ni»m Cho ph÷ìng tr¼nh 2 ©n sè nh÷ sau: F (x, y) = 0.

5. H m ©n
- N¸u tø ph÷ìng tr¼nh tr¶n, vîi méi x thuëc mët kho£ng X n o â, x¡c ành mët v
ch¿ mët y t÷ìng ùng th¼ ta câ mët h m sè y = y(x) x¡c ành bði ph÷ìng tr¼nh ¢ cho.

5. H m ©n
H m sè x¡c ành tø ph÷ìng tr¼nh tr¶n gåi l h m ©n.

5. H m ©n
- N¸u tø ph÷ìng tr¼nh tr¶n ta rót ra ÷ñc: y = y(x), x ∈ X th¼ h m n y gåi l h m
hi»n.
V½ dö 12

5. H m ©n
hi»n.
V½ dö 12
Cho ph÷ìng tr¼nh x2 y 2
+ 2 = 1, (−a ≤ x ≤ a, 0 ≤ y ≤ b).
a2 b

5. H m ©n
hi»n.
V½ dö 12
Cho ph÷ìng tr¼nh x2 y 2
+ 2 = 1, (−a ≤ x ≤ a, 0 ≤ y ≤ b).
a2 b
Tr¶n o¤n X = [−a, a] ta x¡c ành ÷ñc h m sè y theo x nh÷ sau:
bp 2
y= a − x2
a
b. ¤o h m cõa h m ©n Cho h m ©n y = y(x) x¡c ành bði ph÷ìng tr¼nh sau:
F (x, y) = 0.

F (x, y) = 0. Khi â ¤o h m cõa y theo x, kþ hi»u yx0 , ÷ñc t½nh nh÷ sau:

Fx0 (x, y)
yx0 = −
Fy0 (x, y)
V½ dö 13

Fx0 (x, y)
yx0 = −
Fy0 (x, y)
V½ dö 13
T½nh ¤o h m y0 (x) cõa h m sè y = y(x) cho bði c¡c h m ©n sau:
a. yx2 = ey b) xy − ln(x + y) = 10

Fx0 (x, y)
yx0 = −
Fy0 (x, y)
V½ dö 13
a. yx2 = ey b) xy − ln(x + y) = 10
Gi£i.

Fx0 (x, y)
yx0 = −
Fy0 (x, y)
V½ dö 13
a. yx2 = ey b) xy − ln(x + y) = 10
Gi£i. a) X²t h m F (x, y) = yx2 − ey .

Fx0 (x, y)
yx0 = −
Fy0 (x, y)
V½ dö 13
a. yx2 = ey b) xy − ln(x + y) = 10
Gi£i. a) X²t h m F (x, y) = yx2 − ey . Ta câ:

Fx0 (x, y)
yx0 = −
Fy0 (x, y)
V½ dö 13
a. yx2 = ey b) xy − ln(x + y) = 10
Fx0 = 2xy, Fy0 = x2 − ey

Fx0 (x, y)
yx0 = −
Fy0 (x, y)
V½ dö 13
a. yx2 = ey b) xy − ln(x + y) = 10
Fx0 = 2xy, Fy0 = x2 − ey
Do â: yx0 = −
Fx0
=− 2
2xy
Fy0 x − ey

b) X²t h m F (x, y) = xy − ln(x + y) − 10.

b) X²t h m F (x, y) = xy − ln(x + y) − 10. Ta câ:

1 xy + y 2 − 1 0 1 x2 + xy − 1
Fx0 = y − = , Fy = x − =
x+y x+y x+y x+y

1 xy + y 2 − 1 0 1 x2 + xy − 1
Fx0 = y − = , Fy = x − =
x+y x+y x+y x+y
Do â: yx0 = −
Fx0
= −
xy + y 2 − 1
Fy0 x2 + xy − 1

1 xy + y 2 − 1 0 1 x2 + xy − 1
Fx0 = y − = , Fy = x − =
x+y x+y x+y x+y
Do â: yx0 = −
Fx0
= −
xy + y 2 − 1
Fy0 x2 + xy − 1
5.2 H m ©n nhi·u bi¸n

Cho ph÷ìng tr¼nh câ n + 1 ©n sè gçm y, x1 , x2 , ...., xn nh÷ sau:

1 xy + y 2 − 1 0 1 x2 + xy − 1
Fx0 = y − = , Fy = x − =
x+y x+y x+y x+y
Do â: yx0 = −
Fx0
= −
xy + y 2 − 1
Fy0 x2 + xy − 1

F (x1 , x2 , ..., xn , y) = 0

1 xy + y 2 − 1 0 1 x2 + xy − 1
Fx0 = y − = , Fy = x − =
x+y x+y x+y x+y
Do â: yx0 = −
Fx0
= −
xy + y 2 − 1
Fy0 x2 + xy − 1

F (x1 , x2 , ..., xn , y) = 0
- N¸u t¤i méi iºm (x1 , x2 , ..., xn ) ∈ D ⊂ Rn x¡c ành mët v ch¿ mët sè y tø ph÷ìng
tr¼nh tr¶n th¼ ta câ mët h m ©n y = y(x1 , x2 , ...., xn )

1 xy + y 2 − 1 0 1 x2 + xy − 1
Fx0 = y − = , Fy = x − =
x+y x+y x+y x+y
Do â: yx0 = −
Fx0
= −
xy + y 2 − 1
Fy0 x2 + xy − 1

F (x1 , x2 , ..., xn , y) = 0
- N¸u t¤i méi iºm (x1 , x2 , ..., xn ) ∈ D ⊂ Rn x¡c ành mët v ch¿ mët sè y tø ph÷ìng
tr¼nh tr¶n th¼ ta câ mët h m ©n y = y(x1 , x2 , ...., xn )
- N¸u tø ph÷ìng tr¼nh tr¶n m ta t¼m ÷ñc cæng thùc h m sè y = y(x1 , x2 , ...., xn ), th¼
ta gåi nâ l h m hi»n.
5.3 H» h m ©n
Gi£ sû m bi¸n sè y1 , y2 , ..., ym li¶n h» vîi n bi¸n sè x1 , x2 , ...., xn theo h» gçm m ph÷ìng
tr¼nh sau

5.3 H» h m ©n
tr¼nh sau 


 F1 (x1 , ..., xn ; y1 , ..., ym ) = 0

 F (x , ..., x ; y , ..., y ) = 0
2 1 n 1 m


 .....

 F (x , ..., x ; y , ..., y ) = 0
m 1 n 1 m

5.3 H» h m ©n
tr¼nh sau 


 F1 (x1 , ..., xn ; y1 , ..., ym ) = 0

 F (x , ..., x ; y , ..., y ) = 0
2 1 n 1 m


 .....

 F (x , ..., x ; y , ..., y ) = 0
m 1 n 1 m
N¸u vîi méi bë (x1 , ...., xn ) ta x¡c ành ÷ñc mët v ch¿ mët bë (y1 , ...., ym ) tø h»
ph÷ìng tr¼nh tr¶n th¼ ta câ mët h» h m ©n x¡c ành bði h» ph÷ìng tr¼nh tr¶n.

5.4 Ph¥n t½ch t¾nh so s¡nh trong kinh t¸
C¡c bi¸n sè câ m°t trong mæ h¼nh kinh t¸ gçm:

- C¡c bi¸n nëi sinh l c¡c bi¸n sè ÷ñc x¡c ành bði b£n th¥n mæ h¼nh.

- C¡c bi¸n ngo¤i sinh l c¡c bi¸n sè m c¡c gi¡ trà ÷ñc x¡c ành bði b¶n ngo i mæ h¼nh.

Trong mæ h¼nh ra quy¸t ành c¡c bi¸n nëi sinh ÷ñc gåi l c¡c bi¸n chån,

Trong mæ h¼nh ra quy¸t ành c¡c bi¸n nëi sinh ÷ñc gåi l c¡c bi¸n chån, cán c¡c bi¸n
ngo¤i sinh °c tr÷ng cho i·u ki»n hay cì hëi lüa chån.

Ph¥n t½ch t¾nh so s¡nh

Ph¥n t½ch t¾nh so s¡nh câ ngh¾a l ph¥n t½ch xu h÷îng thay êi cõa c¡c quy¸t ành lüa
chån

chån khi i·u ki»n ngo¤i sinh thay êi.

chån khi i·u ki»n ngo¤i sinh thay êi. Xu h÷îng thay êi â ÷ñc thº hi»n thæng qua
d§u cõa c¡c ¤o h m ri¶ng cõa c¡c bi¸n nëi sinh theo c¡c bi¸n ngo¤i sinh.

V½ dö vªn döng
Gi£ sû doanh nghi»p c¤nh tranh s£n xu§t mët s£n ph©m vîi h m chi ph½ T C = T C(Q),
trong i·u ki»n gi¡ thà tr÷íng l p.

V½ dö vªn döng
V§n · °t ra l s£n xu§t bao nhi¶u th¼ thu ÷ñc lñi nhuªn tèi a.

V½ dö vªn döng
V§n · °t ra l s£n xu§t bao nhi¶u th¼ thu ÷ñc lñi nhuªn tèi a. B i to¡n quy¸t ành
l : Chån Q º têng lñi nhuªn π = pQ − T C(Q) ¤t cüc ¤i.

V½ dö vªn döng
• Trong mæ h¼nh n y, Q l bi¸n nëi sinh, p l bi¸n ngo¤i sinh

V½ dö vªn döng
• i·u ki»n cõa Q º h m π ¤t cüc ¤i l :

V½ dö vªn döng
( (
π 0 (Q) = 0 p − T C 0 (Q) = 0, (a)
⇔
π 00 (Q) < 0 −T C 00 (Q) < 0, (b)

V½ dö vªn döng
( (
π 0 (Q) = 0 p − T C 0 (Q) = 0, (a)
⇔
π 00 (Q) < 0 −T C 00 (Q) < 0, (b)
Gi£ sû h m ©n Q̄ = Q̄(p) x¡c ành bði ph÷ìng tr¼nh (a).

V½ dö vªn döng
( (
π 0 (Q) = 0 p − T C 0 (Q) = 0, (a)
⇔
π 00 (Q) < 0 −T C 00 (Q) < 0, (b)
Gi£ sû h m ©n Q̄ = Q̄(p) x¡c ành bði ph÷ìng tr¼nh (a). Ta s³ ti¸n h nh ph¥n t½ch t¾nh
so s¡nh cõa Q̄ theo p.

Theo cæng thùc ¤o h m cõa h m ©n Q̄0 (p) ta câ

[p − T C 0 (Q̄)]0p
Q̄0 (p) = −
[p − T C 0 (Q̄)]0Q̄

[p − T C 0 (Q̄)]0p 1
Q̄0 (p) = − 0 0
= 00
[p − T C (Q̄)]Q̄ T C (Q̄)

[p − T C 0 (Q̄)]0p 1
Q̄0 (p) = − 0 0
= 00
[p − T C (Q̄)]Q̄ T C (Q̄)
Theo i·u ki»n (b) th¼ ta câ Q̄0 (p) > 0.

[p − T C 0 (Q̄)]0p 1
Q̄0 (p) = − 0 0
= 00
[p − T C (Q̄)]Q̄ T C (Q̄)

Vªy ph¥n t½ch t¾nh so s¡nh cho th§y,

[p − T C 0 (Q̄)]0p 1
Q̄0 (p) = − 0 0
= 00
[p − T C (Q̄)]Q̄ T C (Q̄)

Vªy ph¥n t½ch t¾nh so s¡nh cho th§y, n¸u gi¡ s£n ph©m t«ng th¼ doanh nghi»p s³ s£n
xu§t nhi·u s£n ph©m hìn, tùc l l÷ñng cung t«ng.

6. Cüc trà h m nhi·u bi¸n
6.1 Cüc trà khæng câ i·u ki»n r ng buëc
a. ành ngh¾a:

a. ành ngh¾a:
Cho h m sè w = f (x, y) = f (M ) x¡c ành v li¶n töc trong mi·n D.

a. ành ngh¾a:
- Ta nâi h m sè w ¤t gi¡ trà cüc ¤i (gi¡ trà cüc tiºu) t¤i M◦ ∈ D

a. ành ngh¾a:
- Ta nâi h m sè w ¤t gi¡ trà cüc ¤i (gi¡ trà cüc tiºu) t¤i M◦ ∈ D n¸u tçn t¤i sè thüc
r > 0 õ nhä sao cho b§t ¯ng thùc f (M ) 6 f (M◦ ) (f (M ) > f (M◦ )) ÷ñc thäa m¢n
vîi måi iºm M ∈ D sao cho kho£ng c¡ch d(M, M◦ ) < r.

a. ành ngh¾a:
- iºm M◦ m t¤i â h m sè ¤t gi¡ trà cüc ¤i (gi¡ trà cüc tiºu) ÷ñc gåi l iºm cüc
¤i (iºm cüc tiºu) cõa nâ.

a. ành ngh¾a:
Gi¡ trà cüc ¤i (cüc tiºu) theo ành ngh¾a tr¶n câ t½nh ch§t àa ph÷ìng.

a. ành ngh¾a:
b. Quy tc t¼m cüc trà khæng i·u ki»n:

a. ành ngh¾a:
+ i·u ki»n c¦n:

a. ành ngh¾a:
+ i·u ki»n c¦n: N¸u h m sè w = f (x, y) ¤t cüc trà t¤i M◦ ∈ D v câ c¡c ¤o h m
ri¶ng t¤i M◦ ∈ D

a. ành ngh¾a:
ri¶ng t¤i M◦ ∈ D th¼ fx0 (M◦ ) = 0 v fy0 (M◦ ) = 0.

a. ành ngh¾a:
ri¶ng t¤i M◦ ∈ D th¼ fx0 (M◦ ) = 0 v fy0 (M◦ ) = 0. iºm M◦ ∈ D thäa m¢n i·u ki»n
fx0 (M◦ ) = 0 v fy0 (M◦ ) = 0 ÷ñc gåi l iºm døng cõa h m sè w.

+ i·u ki»n õ:

+ i·u ki»n õ: Gi£ sû M◦ l mët iºm døng cõa w = f (x, y) v t¤i â t§t c£ c¡c ¤o
h m ri¶ng c§p hai cõa nâ ·u tçn t¤i v li¶n töc. T½nh ành thùc D cõa ma trªn Hess
" #
a11 a12
H=
a21 a22
trong â a11 = fxx00 (M ), a

◦ 12 = fxy (M◦ ) = a21 , a22 = fyy (M◦ ).
00 00
i. N¸u D > 0 v a11 < 0 th¼ M◦ l iºm cüc ¤i cõa w.

ii. N¸u D > 0 v a11 > 0 th¼ M◦ l iºm cüc tiºu cõa w.
iii. N¸u D < 0 th¼ M◦ khæng ph£i l iºm cüc trà cõa w.
iv. N¸u D = 0 th¼ ta khæng câ k¸t luªn g¼ v· cüc trà cõa w t¤i M◦ . Muèn câ k¸t luªn
th¼ ph£i dòng ph÷ìng ph¡p kh¡c.

C¡c b÷îc ti¸n h nh:

C¡c b÷îc ti¸n h nh: T¼m cüc trà h m w = f (x, y).

B÷îc 1: Gi£i i·u ki»n c¦n:

- T½nh c¡c ¤o h m ri¶ng: wx0 , wy0 , wxx
00 , w 00 , w 00 .
xy yy

00 , w 00 , w 00 .
xy yy
- T¼m c¡c iºm døng b¬ng vi»c gi£i h»:

00 , w 00 , w 00 .
xy yy
- T¼m c¡c iºm døng b¬ng vi»c gi£i h»: (
wx0 = 0
wy0 = 0

00 , w 00 , w 00 .
xy yy
wx0 = 0
wy0 = 0
B÷îc 2: Kiºm tra i·u ki»n õ:

00 , w 00 , w 00 .
xy yy
wx0 = 0
wy0 = 0

T¤i méi iºm døng M0 ta t½nh: A = wxx
00 , B = w 00 , C = w 00 , D = B 2 − AC . Khi â:
xy yy

00 , w 00 , w 00 .
xy yy
wx0 = 0
wy0 = 0

T¤i méi iºm døng M0 ta t½nh: A = wxx00 , B = w 00 , C = w 00 , D = B 2 − AC . Khi â:
xy yy
- N¸u D < 0, A > 0 th¼ h m ¤t cüc tiºu t¤i M0 .

00 , w 00 , w 00 .
xy yy
wx0 = 0
wy0 = 0

xy yy
- N¸u D < 0, A < 0 th¼ h m ¤t cüc ¤i t¤i M0 .

00 , w 00 , w 00 .
xy yy
wx0 = 0
wy0 = 0

xy yy
- N¸u D > 0 th¼ h m khæng ¤t cüc trà t¤i M0 .

00 , w 00 , w 00 .
xy yy
wx0 = 0
wy0 = 0

xy yy
- N¸u D > 0 th¼ h m khæng ¤t cüc trà t¤i M0 .
- N¸u D = 0 th¼ ta ch÷a câ k¸t luªn v· cüc trà cõa h m sè t¤i M0 .

V½ dö 14
T¼m cüc trà cõa:
a) w = x2 − xy + y2 + 3x − 2y + 1 b) w = x3 + y3 − 3xy

V½ dö 14
a) w = x2 − xy + y2 + 3x − 2y + 1 b) w = x3 + y3 − 3xy
Gi£i. a) - T½nh ¤o h m ri¶ng:

V½ dö 14
a) w = x2 − xy + y2 + 3x − 2y + 1 b) w = x3 + y3 − 3xy
wx0 = 2x − y + 3, wy0 = −x + 2y − 2, wxx
00 00
= 2, wxy 00
= −1, wyy =2

V½ dö 14
a) w = x2 − xy + y2 + 3x − 2y + 1 b) w = x3 + y3 − 3xy
wx0 = 2x − y + 3, wy0 = −x + 2y − 2, wxx
00 00
= 2, wxy 00
= −1, wyy =2
- Gi£i h»:

V½ dö 14
a) w = x2 − xy + y2 + 3x − 2y + 1 b) w = x3 + y3 − 3xy
wx0 = 2x − y + 3, wy0 = −x + 2y − 2, wxx
00 00
= 2, wxy 00
= −1, wyy =2
- Gi£i h»: (
wx0 = 0
wy0 = 0

V½ dö 14
a) w = x2 − xy + y2 + 3x − 2y + 1 b) w = x3 + y3 − 3xy
wx0 = 2x − y + 3, wy0 = −x + 2y − 2, wxx
00 00
= 2, wxy 00
= −1, wyy =2
- Gi£i h»: ( (
wx0 = 0 2x − y + 3 = 0
⇔ ⇔
wy0 = 0 −x + 2y − 2 = 0

V½ dö 14
a) w = x2 − xy + y2 + 3x − 2y + 1 b) w = x3 + y3 − 3xy
wx0 = 2x − y + 3, wy0 = −x + 2y − 2, wxx
00 00
= 2, wxy 00
= −1, wyy =2
- Gi£i h»: ( ( (
wx0 = 0 2x − y + 3 = 0 x = −4/3
⇔ ⇔
wy0 = 0 −x + 2y − 2 = 0 y = 1/3

V½ dö 14
a) w = x2 − xy + y2 + 3x − 2y + 1 b) w = x3 + y3 − 3xy
wx0 = 2x − y + 3, wy0 = −x + 2y − 2, wxx
00 00
= 2, wxy 00
= −1, wyy =2
- Gi£i h»: ( ( (
wx0 = 0 2x − y + 3 = 0 x = −4/3
⇔ ⇔
wy0 = 0 −x + 2y − 2 = 0 y = 1/3
Ta ÷ñc mët iºm døng: M (−4/3, 1/3).

T¤i M (−4/3, 1/3):

T¤i M (−4/3, 1/3):
00 00 00
A = wxx = 2, B = wxy = −1, C = wyy = 2, D = B 2 − AC = −3

T¤i M (−4/3, 1/3):
00 00 00
V¼ D < 0, A > 0 n¶n h m sè ¤t cüc tiºu t¤i M (−4/3, 1/3) v w(M ) = −4/3

T¤i M (−4/3, 1/3):
00 00 00
b) - T½nh ¤o h m ri¶ng:

T¤i M (−4/3, 1/3):
00 00 00
wx0 = 3x2 − 3y, wy0 = 3y 2 − 3x, wxx
00 00
= 6x, wxy 00
= −3, wyy = 6y

T¤i M (−4/3, 1/3):
00 00 00
wx0 = 3x2 − 3y, wy0 = 3y 2 − 3x, wxx
00 00
= 6x, wxy 00
= −3, wyy = 6y
- Gi£i h»:

T¤i M (−4/3, 1/3):
00 00 00
wx0 = 3x2 − 3y, wy0 = 3y 2 − 3x, wxx
00 00
= 6x, wxy 00
= −3, wyy = 6y
- Gi£i h»: (
wx0 = 0
wy0 = 0

T¤i M (−4/3, 1/3):
00 00 00
wx0 = 3x2 − 3y, wy0 = 3y 2 − 3x, wxx
00 00
= 6x, wxy 00
= −3, wyy = 6y
- Gi£i h»: ( (
wx0 = 0 3x2 − 3y = 0
⇔
wy0 = 0 3y 2 − 3x = 0

T¤i M (−4/3, 1/3):
00 00 00
wx0 = 3x2 − 3y, wy0 = 3y 2 − 3x, wxx
00 00
= 6x, wxy 00
= −3, wyy = 6y
- Gi£i h»: ( ( "

wx0 = 0 3x2 − 3y = 0 x=y=0
⇔ ⇔
wy0 = 0 3y 2 − 3x = 0 x=y=1

T¤i M (−4/3, 1/3):
00 00 00
wx0 = 3x2 − 3y, wy0 = 3y 2 − 3x, wxx
00 00
= 6x, wxy 00
= −3, wyy = 6y
- Gi£i h»: ( ( "

wx0 = 0 3x2 − 3y = 0 x=y=0
⇔ ⇔
wy0 = 0 3y 2 − 3x = 0 x=y=1
Câ 2 iºm døng: M1 (0, 0), M2 (1, 1).

- T¤i iºm M1 (0, 0):

- T¤i iºm M1 (0, 0):
00 00 00
A = wxx = 0, B = wxy = −3, C = wyy = 0, D = B 2 − AC = 9

- T¤i iºm M1 (0, 0):
00 00 00
V¼ D > 0 n¶n h m khæng ¤t cüc trà t¤i M1 .

- T¤i iºm M1 (0, 0):
00 00 00

- T¤i iºm M2 (1, 1):

- T¤i iºm M1 (0, 0):
00 00 00

- T¤i iºm M2 (1, 1):
00 00 00

- T¤i iºm M1 (0, 0):
00 00 00

- T¤i iºm M2 (1, 1):
00 00 00
V¼ D < 0, A > 0 n¶n h m ¤t cüc tiºu t¤i M2 (1, 1) v w(M2 ) = −1.

- T¤i iºm M1 (0, 0):
00 00 00

- T¤i iºm M2 (1, 1):
00 00 00
V¼ D < 0, A > 0 n¶n h m ¤t cüc tiºu t¤i M2 (1, 1) v w(M2 ) = −1.
V½ dö 15
T¼m cüc trà cõa h m:
a) w = x2 + 4y2 − 2xy − 3x
b) w = x3 + 8y3 − 12xy

T¼m cüc trà cõa h m n bi¸n
Cho h m sè w = f (x1 , x2 , ..., xn ). º t¼m cüc trà cõa h m sè ta l m nh÷ sau:
B÷îc 1: T¼m iºm døng cõa h m sè
B÷îc 2: Lªp ma trªn ¤o h m ri¶ng c§p 2 (ma trªn Hess)
∂2f
A = [aij ], aij = ; i, j = 1, 2, ..., n
∂xi ∂xj
B÷îc 3: T½nh A t¤i c¡c iºm døng, rçi t½nh gi¡ trà cõa c¡c ành thùc con ch½nh:
det(D1 ), det(D2 ), ...., det(Dn ) = det(A). K¸t luªn:
- N¸u det(Dk ) > 0 vîi måi k th¼ M l iºm cüc tiºu
- N¸u (−1)k .det(Dk ) > vîi måi k th¼ M l iºm cüc ¤i.

6.2 Cüc trà câ i·u ki»n r ng buëc
Cho h m sè z = f (x, y) x¡c ành tr¶n mi·n D. T¼m cüc trà cõa h m sè thäa m¢n i·u
ki»n sau
g(x, y) = 0

ki»n sau
g(x, y) = 0
Nhªn x²t:

ki»n sau
g(x, y) = 0
Nhªn x²t:
- N¸u tø i·u ki»n g(x, y) = 0 ta câ thº rót ra y ho°c x theo bi¸n cán l¤i,

ki»n sau
g(x, y) = 0
Nhªn x²t:
- N¸u tø i·u ki»n g(x, y) = 0 ta câ thº rót ra y ho°c x theo bi¸n cán l¤i, th¼ lóc â ta
thay v o h m z = f (x, y).

ki»n sau
g(x, y) = 0
Nhªn x²t:
thay v o h m z = f (x, y). Lóc â ta thu ÷ñc b i to¡n cüc trà h m 1 bi¸n khæng i·u
ki»n.

ki»n sau
g(x, y) = 0
Nhªn x²t:
thay v o h m z = f (x, y). Lóc â ta thu ÷ñc b i to¡n cüc trà h m 1 bi¸n khæng i·u
ki»n.
- Nâi chung, ph÷ìng ph¡p nh¥n tû Lagrange th÷íng ÷ñc sû döng º gi£i b i to¡n cüc
trà câ i·u ki»n.

Ph÷ìng ph¡p nh¥n tû Lagrange:

- B÷îc 1: Lªp h m sè L(x, y, λ) = f (x, y) + λg(x, y).

- B÷îc 1: Lªp h m sè L(x, y, λ) = f (x, y) + λg(x, y). Ð ¥y λ l bi¸n sè mîi, gåi l
nh¥n tû Lagrange

nh¥n tû Lagrange
- B÷îc 2: Gi£i h» ph÷ìng tr¼nh sau º t¼m c¡c iºm døng Mk (xk , yk , λk ) cõa h m
L(x, y, λ):

nh¥n tû Lagrange
- B÷îc 2: Gi£i h» ph÷ìng tr¼nh sau º t¼m c¡c iºm døng Mk (xk , yk , λk ) cõa h m
L(x, y, λ):
L0 (x, y, λ) = 0

 x
L0y (x, y, λ) = 0

g(x, y) = 0


nh¥n tû Lagrange
L(x, y, λ):
L0 (x, y, λ) = 0

 x
L0y (x, y, λ) = 0

g(x, y) = 0

- B÷îc 3: T½nh ành thùc:

nh¥n tû Lagrange
L(x, y, λ):
L0 (x, y, λ) = 0

 x
L0y (x, y, λ) = 0

g(x, y) = 0


0 gx
0 0
gy

D = gx0 L00x2 L00xy

0
gy L00yx L00y2


nh¥n tû Lagrange
L(x, y, λ):
L0 (x, y, λ) = 0

 x
L0y (x, y, λ) = 0

g(x, y) = 0


0 gx
0 0
gy

D = gx0 L00x2 L00xy

0
gy L00yx L00y2

- B÷îc 4: T½nh gi¡ trà cõa D t¤i c¡c iºm døng Mk (xk , yk , λk ) v k¸t luªn:

nh¥n tû Lagrange
L(x, y, λ):
L0 (x, y, λ) = 0

 x
L0y (x, y, λ) = 0

g(x, y) = 0


0 gx
0 0
gy

D = gx0 L00x2 L00xy

0
gy L00yx L00y2

+ N¸u D(Mk ) > 0 th¼ h m sè ¤t cüc ¤i t¤i (xk , yk )

nh¥n tû Lagrange
L(x, y, λ):
L0 (x, y, λ) = 0

 x
L0y (x, y, λ) = 0

g(x, y) = 0


0 gx
0 0
gy

D = gx0 L00x2 L00xy

0
gy L00yx L00y2

+ N¸u D(Mk ) > 0 th¼ h m sè ¤t cüc ¤i t¤i (xk , yk )
+ N¸u D(Mk ) < 0 th¼ h m sè ¤t cüc tiºu t¤i (xk , yk )
V½ dö 16
T¼m cüc trà cõa c¡c h m sè sau ¥y
a. w = x2 − 6xy + 6y2 vîi i·u ki»n x − y = 1.
b. w = 6 − 4x − 3y vîi i·u ki»n x2 + y2 = 1.

V½ dö 16
b. w = 6 − 4x − 3y vîi i·u ki»n x2 + y2 = 1.
Gi£i.

V½ dö 16
b. w = 6 − 4x − 3y vîi i·u ki»n x2 + y2 = 1.
Gi£i.
a) - i·u ki»n x − y = 1 ÷ñc vi¸t l¤i: y = x − 1. Thay v o biºu thùc h m:

V½ dö 16
b. w = 6 − 4x − 3y vîi i·u ki»n x2 + y2 = 1.
Gi£i.
w = x2 − 6x(x − 1) + 6(x − 1)2 = x2 − 6x + 6

V½ dö 16
b. w = 6 − 4x − 3y vîi i·u ki»n x2 + y2 = 1.
Gi£i.
w = x2 − 6x(x − 1) + 6(x − 1)2 = x2 − 6x + 6
- ¤o h m: w0 = 2x − 6 = 0 ⇔ x = 3.

V½ dö 16
b. w = 6 − 4x − 3y vîi i·u ki»n x2 + y2 = 1.
Gi£i.
w = x2 − 6x(x − 1) + 6(x − 1)2 = x2 − 6x + 6
- ¤o h m: w0 = 2x − 6 = 0 ⇔ x = 3.
- B£ng bi¸n thi¶n (tü v³).

V½ dö 16
b. w = 6 − 4x − 3y vîi i·u ki»n x2 + y2 = 1.
Gi£i.
w = x2 − 6x(x − 1) + 6(x − 1)2 = x2 − 6x + 6
- ¤o h m: w0 = 2x − 6 = 0 ⇔ x = 3.
- B£ng bi¸n thi¶n (tü v³).
- H m ¤t cüc tiºu t¤i x = 3, y = 2 v w(3, 2) = −3

a) Ta câ: f (x, y) = 6 − 4x − 3y, g(x, y) = x2 + y2 − 1.

- H m Lagrange:

- H m Lagrange:
L(x, y, λ) = f (x, y) + λg(x, y) = 6 − 4x − 3y + λ(x2 + y 2 − 1)

- H m Lagrange:
- ¤o h m ri¶ng:

- H m Lagrange:
- ¤o h m ri¶ng:
L0x = −4 + 2λx, L0y = −3 + 2λy, L00xy = 0, L00xx = L00yy = 2λ

- H m Lagrange:
- ¤o h m ri¶ng:
gx0 = 2x, gy0 = 2y

- H m Lagrange:
- ¤o h m ri¶ng:
gx0 = 2x, gy0 = 2y

- Gi£i h»:

- H m Lagrange:
- ¤o h m ri¶ng:
gx0 = 2x, gy0 = 2y

- Gi£i h»: 
L0x = 0


L0y = 0

g(x, y) = 0


- H m Lagrange:
- ¤o h m ri¶ng:
gx0 = 2x, gy0 = 2y

- Gi£i h»:  
L0x = 0

 −4 + 2λx = 0


L0y = 0 ⇔ −3 + 2λy = 0
 
g(x, y) = 0
 x2 + y 2 − 1 = 0


- H m Lagrange:
- ¤o h m ri¶ng:
gx0 = 2x, gy0 = 2y

- Gi£i h»:  

 2
L0x = 0 −4 + 2λx = 0

x =
  
 λ
3
  
L0y = 0 ⇔ −3 + 2λy = 0 ⇔ y=
 
x2 + y 2 − 1 = 0
 2λ
g(x, y) = 0
  
 4 9
 2 + 2 =1


λ 4λ

- H m Lagrange:
- ¤o h m ri¶ng:
gx0 = 2x, gy0 = 2y

- Gi£i h»:  

 2
L0x = 0 −4 + 2λx = 0

x =
  
 λ
3
  
L0y = 0 ⇔ −3 + 2λy = 0 ⇔ y=
 
x2 + y 2 − 1 = 0
 2λ
g(x, y) = 0
  
 4 9
 2 + 2 =1


λ 4λ
H» n y câ 2 nghi»m:

- H m Lagrange:
- ¤o h m ri¶ng:
gx0 = 2x, gy0 = 2y

- Gi£i h»:  

 2
L0x = 0 −4 + 2λx = 0

x =
  
 λ
3
  
L0y = 0 ⇔ −3 + 2λy = 0 ⇔ y=
 
x2 + y 2 − 1 = 0
 2λ
g(x, y) = 0
  
 4 9
 2 + 2 =1


λ 4λ
H» n y câ 2 nghi»m: "
λ = 5/2, x = 4/5, y = 3/5
λ = −5/2, x = −4/5, y = −3/5
- T¤i λ = 5/2, x = 4/5, y = 3/5:

- T¤i λ = 5/2, x = 4/5, y = 3/5:

0 gx0 gy0 0 8/5 6/5

D = gx0 L00xx L00xy = 8/5 5 0 = −20 < 0
0
gy L00yx L00yy 6/5 0 5


- T¤i λ = 5/2, x = 4/5, y = 3/5:

0 gx0 gy0 0 8/5 6/5

D = gx0 L00xx L00xy = 8/5 5 0 = −20 < 0
0
gy L00yx L00yy 6/5 0 5

Do â, h m sè w ¤t cüc tiºu t¤i iºm (4/5, 3/5) v w(4/5, 3/5) = 1.

- T¤i λ = 5/2, x = 4/5, y = 3/5:

0 gx0 gy0 0 8/5 6/5

D = gx0 L00xx L00xy = 8/5 5 0 = −20 < 0
0
gy L00yx L00yy 6/5 0 5

- T¤i λ = −5/2, x = −4/5, y = −3/5:

- T¤i λ = 5/2, x = 4/5, y = 3/5:

0 gx0 gy0 0 8/5 6/5

D = gx0 L00xx L00xy = 8/5 5 0 = −20 < 0
0
gy L00yx L00yy 6/5 0 5

- T¤i λ = −5/2, x = −4/5, y = −3/5:

0 gx0 gy0 0 −8/5 −6/5

D = gx0 L00xx L00xy = −8/5 −5 0 = 20 > 0
0
gy L00yx L00yy −6/5 0 −5


- T¤i λ = 5/2, x = 4/5, y = 3/5:

0 gx0 gy0 0 8/5 6/5

D = gx0 L00xx L00xy = 8/5 5 0 = −20 < 0
0
gy L00yx L00yy 6/5 0 5

- T¤i λ = −5/2, x = −4/5, y = −3/5:

0 gx0 gy0 0 −8/5 −6/5

D = gx0 L00xx L00xy = −8/5 −5 0 = 20 > 0
0
gy L00yx L00yy −6/5 0 −5

Do â, h m sè w ¤t cüc ¤i t¤i iºm (−4/5, −3/5) v w(4/5, 3/5) = 11.

V½ dö 17
T¼m cüc trà cõa h m sè:
a) w = 3x2 − 2xy − y2 vîi i·u ki»n x + y = 2.
b) w = x − 3y vîi i·u ki»n x2 + 9y2 = 18.

V½ dö 17
T¼m cüc trà cõa h m sè:
a) w = 3x2 − 2xy − y2 vîi i·u ki»n x + y = 2.
b) w = x − 3y vîi i·u ki»n x2 + 9y2 = 18.
Þ ngh¾a cõa nh¥n tû Lagrange:

Khi thüc hi»n gi£i b i to¡n t¼m cüc trà cõa h m sè w = f (x, y) vîi i·u ki»n g(x, y) = b
b¬ng ph÷ìng ph¡p nh¥n tû Lagrange ta câ h m Lagrange L = f (x, y) + λ[b − g(x, y)].
Gi£ sû h m sè ¤t cüc trà t¤i iºm døng M◦ (x◦ , y◦ ) v w◦ = w◦ (b).
Ng÷íi ta chùng minh ÷ñc r¬ng w◦0 (b) = dw db
◦
= λ◦ .
Vªy λ◦ l gi¡ trà w◦ -cªn bi¶n cõa b. i·u â câ ngh¾a l khi b t«ng th¶m 1 ìn và th¼
gi¡ trà tèi ÷u w◦ thay êi mët l÷ñng x§p x¿ b¬ng λ◦ .

6.3 Ùng döng cõa cüc trà trong kinh t¸
a. Lüa chån mùc s£n l÷ñng tèi ÷u (cho lñi nhuªn tèi a):

+ Khi doanh nghi»p c¤nh tranh s£n xu§t k¸t hñp hai lo¤i s£n ph©m:

+ Khi doanh nghi»p c¤nh tranh s£n xu§t k¸t hñp hai lo¤i s£n ph©m:
V½ dö 18
X²t doanh nghi»p c¤nh tranh thu¦n tóy s£n xu§t hai lo¤i s£n ph©m vîi h m chi ph½ k¸t
hñp:
T C = 3Q21 + 2Q1 Q2 + 2Q22 + 10
Vîi gi¡ thà tr÷íng cõa s£n ph©m 1 l 160 v gi¡ cõa s£n ph©m 2 l 120. H¢y chån mët
cì c§u s£n l÷ñng (Q1 , Q2 ) º h m lñi nhuªn ¤t gi¡ trà tèi a.

Gi£i.

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- H m lñi nhuªn: π = T R − T C = 160Q1 + 120Q2 − 3Q21 − 2Q1 Q2 − 2Q22 − 10

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2
00 00 00
πQ 1 Q1
= −6, πQ 1 Q2
= −2, πQ 2 Q2
= −4

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2
00 00 00
πQ 1 Q1
= −6, πQ 1 Q2
= −2, πQ 2 Q2
= −4
(
- Gi£i h»:

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2
00 00 00
πQ 1 Q1
= −6, πQ 1 Q2
= −2, πQ 2 Q2
= −4
(
0 =0
πQ
- Gi£i h»: 1
0 =0
πQ 2

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2
00 00 00
πQ 1 Q1
= −6, πQ 1 Q2
= −2, πQ 2 Q2
= −4
( (
0 =0
πQ 160 − 6Q1 − 2Q2 = 0
- Gi£i h»: 1
0 =0
⇔
πQ 2
120 − 2Q1 − 4Q2 = 0

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2
00 00 00
πQ 1 Q1
= −6, πQ 1 Q2
= −2, πQ 2 Q2
= −4
( ( (
0 =0
πQ 160 − 6Q1 − 2Q2 = 0 Q1 = 20
- Gi£i h»: 1
0 =0
⇔ ⇔
πQ 2
120 − 2Q1 − 4Q2 = 0 Q2 = 20

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2
00 00 00
πQ 1 Q1
= −6, πQ 1 Q2
= −2, πQ 2 Q2
= −4
( ( (
0 160 − 6Q1 − 2Q2 = 0
- Gi£i h»: πQ0 1 = 0 ⇔ ⇔
Q1 = 20
πQ2 = 0 120 − 2Q1 − 4Q2 = 0 Q2 = 20
T¤i Q1 = Q2 = 20:

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2
00 00 00
πQ 1 Q1
= −6, πQ 1 Q2
= −2, πQ 2 Q2
= −4
( ( (
0 =0
πQ 160 − 6Q − 2Q = 0 Q1 = 20
- Gi£i h»: 0 1 ⇔
1 2
⇔
πQ2 = 0 120 − 2Q1 − 4Q2 = 0 Q2 = 20
T¤i Q1 = Q2 = 20: A = πQ1 Q1 = −6, B = πQ1 Q2 = −2, C = πQ00 2 Q2 = −4, D =
00 00
B 2 − AC = −20

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2
00 00 00
πQ 1 Q1
= −6, πQ 1 Q2
= −2, πQ 2 Q2
= −4
( ( (
0 =0
πQ 160 − 6Q − 2Q = 0 Q1 = 20
- Gi£i h»: 0 1 ⇔
1 2
⇔
πQ2 = 0 120 − 2Q1 − 4Q2 = 0 Q2 = 20
00 00
B 2 − AC = −20
V¼ D < 0, A < 0 n¶n h m sè ¤t cüc ¤i t¤i Q1 = Q2 = 20.

Gi£i.
- H m doanh thu: T R = 160Q1 + 120Q2 .
- ¤o h m ri¶ng:
0 0
πQ 1
= 160 − 6Q1 − 2Q2 , πQ 2
= 120 − 2Q1 − 4Q2
00 00 00
πQ 1 Q1
= −6, πQ 1 Q2
= −2, πQ 2 Q2
= −4
( ( (
0 =0
πQ 160 − 6Q − 2Q = 0 Q1 = 20
- Gi£i h»: 0 1 ⇔
1 2
⇔
πQ2 = 0 120 − 2Q1 − 4Q2 = 0 Q2 = 20
00 00
B 2 − AC = −20
V¼ D < 0, A < 0 n¶n h m sè ¤t cüc ¤i t¤i Q1 = Q2 = 20.
Vªy, mùc s£n l÷ñng tèi ÷u: Q1 = Q2 = 20.
+ Khi doanh nghi»p ëc quy·n s£n xu§t k¸t hñp hai lo¤i s£n ph©m:

X²t tr÷íng hñp doanh nghi»p ëc quy·n s£n xu§t k¸t hñp hai lo¤i s£n ph©m vîi h m
chi ph½ k¸t hñp T C = T C(Q1 , Q2 ).

Doanh nghi»p ëc quy·n quy¸t ành gi¡ s£n ph©m cõa m¼nh c«n cù v o chi ph½ s£n xu§t
v c¦u cõa thà tr÷íng:

v c¦u cõa thà tr÷íng: Gi£ s£ c¦u èi vîi c¡c s£n ph©m l Q1 = D1 (p1 ) ⇔ p1 = D1−1 (Q1 )
v Q2 = D2 (p2 ) ⇔ p2 = D2−1 (Q2 ).

v Q2 = D2 (p2 ) ⇔ p2 = D2−1 (Q2 ).
Khi â h m lñi nhuªn câ d¤ng:

v Q2 = D2 (p2 ) ⇔ p2 = D2−1 (Q2 ).
π = p1 Q1 + p2 Q2 − T C(Q1 , Q2 )
= D1−1 (Q1 )Q1 + D2−1 (Q2 )Q2 − T C(Q1 , Q2 )

v Q2 = D2 (p2 ) ⇔ p2 = D2−1 (Q2 ).
π = p1 Q1 + p2 Q2 − T C(Q1 , Q2 )
= D1−1 (Q1 )Q1 + D2−1 (Q2 )Q2 − T C(Q1 , Q2 )
H¢y chån cì c§u s£n xu§t (Q1 , Q2 ) º lñi nhuªn cõa doanh nghi»p ¤t gi¡ trà cüc ¤i.

V½ dö 19
Mët doanh nghi»p ëc quy·n s£n xu§t hai lo¤i s£n ph©m vîi h m chi ph½ k¸t hñp:
T C = Q21 + Q22 + 2Q1 Q2 + 20
Cho bi¸t h m c¦u èi vîi c¡c s£n ph©m nh÷ sau: Q1 = 25 − 0, 5p1 , Q2 = 30 − p2 . H¢y
cho bi¸t mùc s£n l÷ñng Q1 , Q2 cho lñi nhuªn tèi a.

V½ dö 19
T C = Q21 + Q22 + 2Q1 Q2 + 20
Gi£i. - H m c¦u ng÷ñc:

V½ dö 19
T C = Q21 + Q22 + 2Q1 Q2 + 20
Q1 = 25 − 0, 5p1 ⇔ p1 = 50 − 2Q1
Q2 = 30 − p2 ⇔ p2 = 30 − Q2

V½ dö 19
T C = Q21 + Q22 + 2Q1 Q2 + 20
Q1 = 25 − 0, 5p1 ⇔ p1 = 50 − 2Q1
Q2 = 30 − p2 ⇔ p2 = 30 − Q2
- H m doanh thu: T R = p1 Q1 + p2 Q2 = 50Q1 + 30Q2 − 2Q21 − Q22

V½ dö 19
T C = Q21 + Q22 + 2Q1 Q2 + 20
Q1 = 25 − 0, 5p1 ⇔ p1 = 50 − 2Q1
Q2 = 30 − p2 ⇔ p2 = 30 − Q2

- H m lñi nhuªn: π = T R − T C = −3Q21 − 2Q1 Q2 − 2Q22 + 50Q1 + 30Q2 − 20

V½ dö 19
T C = Q21 + Q22 + 2Q1 Q2 + 20
Q1 = 25 − 0, 5p1 ⇔ p1 = 50 − 2Q1
Q2 = 30 − p2 ⇔ p2 = 30 − Q2

- H m lñi nhuªn: π = T R − T C = −3Q21 − 2Q1 Q2 − 2Q22 + 50Q1 + 30Q2 − 20
- ¡p sè: Q1 = 7, Q2 = 4
V½ dö 20
T C = Q21 + 6Q1 Q2 + Q22
Cho bi¸t h m c¦u èi vîi c¡c s£n ph©m nh÷ sau: Q1 = 14 − 0, 25p1 , Q2 = 24 − 0, 5p2 .
H¢y cho bi¸t mùc s£n l÷ñng Q1 , Q2 cho lñi nhuªn tèi a v gi¡ tèi ÷u cho c¡c s£n ph©m.

V½ dö 20
T C = Q21 + 6Q1 Q2 + Q22
Cho bi¸t h m c¦u èi vîi c¡c s£n ph©m nh÷ sau: Q1 = 14 − 0, 25p1 , Q2 = 24 − 0, 5p2 .
H¢y cho bi¸t mùc s£n l÷ñng Q1 , Q2 cho lñi nhuªn tèi a v gi¡ tèi ÷u cho c¡c s£n ph©m.
¡p sè: Chån ¡p sè óng:
a) Q1 = Q2 = 2
b) Q1 = Q2 = 6
c) Q1 = 2, Q2 = 6
d) Q1 = 6, Q2 = 2

b. Tèi a hâa lñi ½ch cõa ng÷íi ti¶u dòng:
X²t cì c§u ti¶u dòng câ hai m°t h ng. Gi£ sû gi¡ h ng hâa thù nh§t v thù hai
l¦n l÷ñt l p1 , p2 v ng÷íi â ch¿ câ sè ti·n l b. Khi â º tèi a hâa ë thäa döng
U = U (x, y) ng÷íi â ch¿ ÷ñc ph²p lüa chån x v y trong khuæn khê r ng buëc v·
ng¥n s¡ch p1 x + p2 y = b. H¢y chån (x, y) º h m lñi ½ch ¤t cüc ¤i vîi i·u ki»n
p1 x + p2 y = b.
Gñi þ:
- H m Lagrange: L = U (x, y) + λ(p1 x + p2 y − b)
- H» ¤o h m
 ri¶ng:  
0 0 0 0
Lx = 0 Ux + λp1 = 0 −λ = Ux = Uy

 
 
L0y = 0 ⇔ Uy0 + λp2 = 0 ⇔ p1 p2
p1 x + p2 y − b = 0
  
L0 = 0
 p1 x + p2 y − b = 0
 
λ
Tø â, ta ÷ñc h» sau:


0 0
 Ux = Uy

p1 p2
p1 x + p2 y − b = 0


V½ dö 21
Gi£ sû ng÷íi ti¶u dòng câ h m lñi ½ch U = x0.4 · y0.9 . Trong i·u ki»n gi¡ cõa h ng hâa
thù nh§t l 8 USD, gi¡ h ng hâa thù hai l 3 USD v thu nhªp d nh cho ti¶u dòng l
260 USD. H¢y x¡c ành giä h ng em l¤i lñi ½ch tèi a cho ng÷íi ti¶u dòng.
Gi£i. Tø gi£ thi¸t, ta thu ÷ñc b i to¡n t¼m cüc trà câ i·u ki»n:
(
U = x0.4 · y 0.9 → max
8x + 3y = 260
- H m Lagrange: L(x, y, λ) = x0.4 · y0.9 + λ(8x + 3y − 260)

- ¤o h m ri¶ng:
L0x = 0.4x−0.6 y 0.9 + 8λ, L0y = 0.9x0.4 y −0.1 + 3λ, L0λ = 8x + 3y − 260
L00xx = −0.24x−1.6 y 0.9 , L00xy = 0.36x−0.6 y −0.1 , L00yy = −0.09x0.4 y −1.1
gx0 = 8, gy0 = 3

- X²t h»:
  
0 0.4x−0.6 y 0.9 + 8λ = 0 λ = −0.05x−0.6 y 0.9
Lx = 0 (1)

  
 
L0y = 0 ⇔ 0.9x0.4 y −0.1 + 3λ = 0 ⇔ λ = −0.3x0.4 y −0.1 (2)
  
L0 = 0
 8x + 3y − 260 = 0
 8x + 3y − 260 = 0

(3)
λ
Tø (1) v (2) suy ra: 0.05x−0.6 y0.9 = 0.3x0.4 y−0.1 hay y = 6x.
Thay v o (3): 8x + 3 ∗ 6x − 260 = 0 hay x = 10.
Suy ra: y = 60, λ = −0.05 ∗ 10−0.6 ∗ 600.9 ≈ −0.5.
- ành thùc D:
0

0
0 gx gy

D = gx0 L00xx L00xy = ...
0
gy L00yx L00yy

- K¸t luªn.
c. C¡c ùng döng kh¡c: (åc th¶m) åc tø trang 256 ¸n 286 cõa t i li»u:
To¡n cao c§p cho c¡c nh kinh t¸. Ph¦n 2: Gi£i t½ch to¡n håc. T¡c gi£: L¶ ¼nh Thóy.

Ch5 Hamnhieubien Slide

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ch5 Hamnhieubien Slide

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TON ÙNG DÖNG TRONG

Tæn Th§t Tó 1/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

1. H m hai bi¸n sè

Tæn Th§t Tó 2/53

Gi£i. H m sè x¡c ành khi

Tæn Th§t Tó 3/53

Gi£i. H m sè x¡c ành khi

Tæn Th§t Tó 3/53

Gi£i. H m sè x¡c ành khi

Tæn Th§t Tó 3/53

Gi£i. H m sè x¡c ành khi

Vªy, tªp x¡c ành D = {(x, y) : x, y ∈ R, 0 < x2 + y2 < 1}.

Tæn Th§t Tó 3/53

Tæn Th§t Tó 4/53

Tæn Th§t Tó 4/53

Tæn Th§t Tó 4/53

Tæn Th§t Tó 4/53

Tæn Th§t Tó 4/53

Tæn Th§t Tó 4/53

Tæn Th§t Tó 4/53

Tæn Th§t Tó 5/53

Tæn Th§t Tó 5/53

Tæn Th§t Tó 5/53

Tæn Th§t Tó 5/53

Tæn Th§t Tó 5/53

Tæn Th§t Tó 5/53

Tæn Th§t Tó 6/53

Tæn Th§t Tó 6/53

Tæn Th§t Tó 6/53

Qdi = Di (p1 , p2 , ...., pn ), h m c¦u èi vîi h ng hâa i

Tæn Th§t Tó 6/53

h m c¦u èi vîi h ng hâa i

Tæn Th§t Tó 6/53

h m c¦u èi vîi h ng hâa i

Tæn Th§t Tó 6/53

Tæn Th§t Tó 7/53

Tæn Th§t Tó 7/53

Tæn Th§t Tó 7/53

Tæn Th§t Tó 7/53

Tæn Th§t Tó 7/53

Tæn Th§t Tó 7/53

Tæn Th§t Tó 7/53

Tæn Th§t Tó 8/53

Tæn Th§t Tó 8/53

Tæn Th§t Tó 8/53

n¸u giîi h¤n ð v¸ ph£i tçn t¤i húu h¤n.

TON ÙNG DÖNG TRONG

Gi£i. H m sè x¡c ành khi

Gi£i. H m sè x¡c ành khi

Gi£i. H m sè x¡c ành khi

Gi£i. H m sè x¡c ành khi

Vªy, tªp x¡c ành D = {(x, y) : x, y ∈ R, 0 < x2 + y2 < 1}.

Qdi = Di (p1 , p2 , ...., pn ), h m c¦u èi vîi h ng hâa i

h m c¦u èi vîi h ng hâa i

h m c¦u èi vîi h ng hâa i

+ ¤o h m ri¶ng c§p 2 cõa w = f (x, y) theo bi¸n x v bi¸n y:

+ ¤o h m ri¶ng c§p 2 cõa w = f (x, y) theo bi¸n x v bi¸n y:

C¡c ¤o h m ri¶ng c§p hai wyy

÷ñc gåi l ma trªn Hess.

÷ñc gåi l ma trªn Hess.

l gi¡ trà y- cªn bi¶n cõa xk t¤i iºm M0 .

Gi£i. T½nh ¤o h m ri¶ng c§p 2:

Gi£i. T½nh ¤o h m ri¶ng c§p 2:

Gi£i. T½nh ¤o h m ri¶ng c§p 2: