uchaguzi wa rais: Njia nne ni muhimu

Na Pouria Mahrouyan

BBC Kiajemi

Iliyochapishwa masaa 3 iliyopita

Shiriki

Mada Zinazohusiana

Makubaliano ya nyuklia ya Iran

Kasisi wa Irani asajili kusimama katika uchaguzi wa rais, huko Tehran (11/05/21)

PICHA WAKULIMAJI WA HAKI

maelezo ya picha Watahiniwa wengi ambao wameruhusiwa kusimama ni wagumu

Wairani wanapaswa kuchagua rais mpya mwezi huu kwa wakati muhimu kwa nchi hiyo, nyumbani
na nje ya nchi. Mengi yamebadilika katika miaka minne tangu uchaguzi uliopita - na hapa kuna
sababu muhimu kwa nini hii itaangaliwa kwa karibu.

Kuongezeka kwa kutoridhika

Tangu uchaguzi wa mwisho wa urais mnamo 2017, hafla kadhaa ilibadilisha sana mazingira ya kisiasa
ya Irani. Ni pamoja na ukandamizaji mbaya dhidi ya maandamano dhidi ya serikali; kukamatwa kwa
wanaharakati wa kisiasa na kijamii, kunyongwa kwa wafungwa wa kisiasa; kupigwa risasi kwa ndege
ya ndege ya Kiukreni na Kikosi cha Walinzi wa Mapinduzi ya Kiislamu ya Iran (IRGC); na mgogoro
mkubwa wa kiuchumi kama matokeo ya vikwazo vya Merika.

Matokeo kati ya Wairani wa kawaida yana athari kubwa katika uchaguzi ujao. Labda pigo kubwa kwa
watawala wa Irani itakuwa idadi ndogo ya wapiga kura, kwani kutoridhika kati ya wapiga kura ni
katika kilele chake.

Tajrish Bazaar, Tehran (17/05/21)

PICHA WAKULIMAJI WA HAKI

picha ya picha Gharama ya maisha nchini Iran imepanda tangu uchaguzi uliopita

Ingawa inaaminika sana kuwa uchaguzi wa Irani sio huru na wa haki (haswa kwa sababu ya
kukaguliwa kwa wagombeaji na chombo chenye msimamo mkali kinachojulikana kama Baraza la
Walinzi), viongozi wa Iran bado wanahitaji idadi kubwa ya watu kujitokeza ili kudhibitisha uhalali wa
mfumo wa kisiasa. Uhalali huu ndio ambao umepingwa sana na matukio ya miaka minne iliyopita.

Walakini, kura za hivi karibuni za Wakala wa Upigaji Kura wa Wanafunzi wa Irani (Ispa), karibu na
serikali, zinaonyesha kushuka kwa asilimia 7 ya idadi inayotarajiwa ya kufikia 36% tu tangu orodha ya
wagombea ilipotangazwa mnamo Juni 20, wakati alama ya "Hakuna Njia Ninayopiga Kura "sasa ni
mwenendo kwenye media ya kijamii ya Uajemi.

Katika chaguzi zilizopita, idadi ndogo ya wapiga kura kawaida imekuwa ikiwapatia wagumu ngumu
na wahafidhina.

Macho yote kwa wagumu

Tangu 1997, uchaguzi wa urais umetengwa, na wagombeaji wa vikundi vyenye msimamo mkali na
wa mageuzi / centrist.

Lakini agizo la hivi karibuni kutoka kwa Baraza la Walinzi lilizuia wagombeaji wengi au wagombeaji
wa karne kusimama mwaka huu.

Wagombea ni akina nani

Kati ya makumi ya watu mashuhuri wa kisiasa waliojiandikisha, ni saba tu walioidhinishwa na baraza.

Wawili tu kati ya saba ni wagombea wa mageuzi / centrist, na wote wawili wanachukuliwa kuwa
duni.

Ebrahim Raisi (25/05/21)

PICHA WAKULIMAJI WA HAKI

maelezo ya pichaEbrahim Raisi anachukuliwa kuwa mpendwa kushinda

Mkuu wa mahakama nchini Iran, Ebrahim Raisi, ambaye alikuwa mshindi wa pili katika uchaguzi wa
2017, ndiye mshindani anayejulikana zaidi, na kulingana na kura za serikali ni mgombea
anayependwa kati ya watu wenye bidii.

Watazamaji wengine wanaamini wengine ambao wameruhusiwa kusimama wanaunga mkono tu

wagombea kusaidia zabuni ya Bw Raisi.
Uchumi katika mgogoro

Uchumi umekuwa ukiwa na jukumu muhimu katika uchaguzi wa Iran na uko katika ajenda ya kila
mgombea. Kwa sababu ya hali hatarishi ya uchumi, Irani sasa iko katika moja ya hatua muhimu sana
tangu mapinduzi ya 1979.

Athari za vikwazo, zilizozidishwa na janga la coronavirus, zimesababisha moja ya mzozo mbaya zaidi
wa kiuchumi katika historia ya nchi hiyo, na kiwango cha mfumko kinafikia 50%.

maelezo ya vyombo vya habari Kian Sharifi wa Ufuatiliaji wa BBC anaelezea kwanini Wairani
wamekuwa wakipanga foleni kuku

Wakati serikali ilipandisha kiholela bei ya petroli mnamo Novemba 2019, maelfu ya watu waliingia
barabarani katika zaidi ya miji 100.

Kulingana na Amnesty International, ndani ya siku chache zaidi ya waandamanaji wasio na silaha
waliuawa na vikosi vya usalama. Waandamanaji walidai kujiuzulu kwa wanachama wa wasomi
tawala wa Iran na serikali. Maandamano kama hayo yanaweza kulipuka tena.

Benki iliyoharibiwa kufuatia maandamano huko Tehran, Novemba 2019

PICHA PICHA ZA COPYRIGHTGETTY

Maandamano ya mara kwa mara dhidi ya serikali yalifanyika kote nchini mnamo 2019

Ingawa wengi wanaamini kuwa mabadiliko makubwa ni muhimu na yanawezekana tu kupitia

maandamano na mgomo, kuna wale ambao wanaamini kuwa mabadiliko ya polepole ni ya amani na
yanawezekana kupitia sanduku la kura.

Hali ya kisiasa ni tete na mambo yanaweza kwenda kwa njia moja au nyingine, hadi siku ya uchaguzi.

Mahusiano na Merika

Ushindi wa Joe Biden katika uchaguzi wa rais wa Merika wa 2020 uliongeza matarajio ya kufufua
mazungumzo ya kidiplomasia