Univerzitet u Banjoj Luci Akademska 2015/16.

Akademija umjetnosti
Studijski program dramskih umjetnosti
FTV smjer - Montaža

Predmet : Tehnika i tehnologija televizije

Vrsta zadatka : Seminarski rad

Profesor: Student:
Goran Vučić David Gatarić
Sadržaj:
 Magnetoskopi
 Principi magnetnog snimanja na magnetoskopskoj traci
 Principi magnetne reprodukcije sa magnetoskopske trake
 Formati magnetoskopa
 BETA format
 BETACAM format
 BETACAM SP format
 VHS format
 SVHS format
 Super 8 format

Magnetoskopi
Magnetoskopi su uređaji za snimanje, reprodukciju i elektonsku montažu video i audio signala.
Video i audio materijal se pohranjuje na magnetnu traku, optički disk (DVD, CD), hard disk ili
memorijsku karticu.
Pojavom prvog magnetoskopa, 1956. godine, televizija je doživjela veliki preobražaj u načinu
reprodukcije i distribucije materijala. Sve do gorenavedene godine, televizija je bila „trenutni“
medij, tj. nije imala mogućnost pohranjivanja svog sadržaja za odgođenu reprodukciju ili u
arhivske svrhe.
Prvi kvadrupleksni magnetoskop, proizveden od strane kompanije Ampex Corporation, 1956.
godine, model VR-1000, snimao je magnetni signal na traku širine dva inča (5.08cm). Pojava
ovog magnetoskopa, napravila je revoluciju TV industrije i omogućila je RTV centrima u SAD-u
(kasnije i u ostatku svijeta) mnogo jeftiniju i efikasniju proizvodnju programa. Prije pojave ove
vrste magnetoskopa, u upotrebi je bio kineskop, koji je koristio filmsku traku i zahtjevao je dosta
vremena pri izradi trake, što je rezultovalo u kašnjenju njenog emitovanja (emitovanje vijesti
Istočne obale SAD-a Zapadnoj obali nije se moglo izvršavati u realnom vremena, zbog
vremenskih zona). Takođe, kineskop je pri reprodukciji imao mane, zbog nemogućnosti
prikazivanje slike u istoj kvaliteti prenosa uživo. Magnetoskopi su riješili taj problem,
reprodukujući sliku iste kvalitete kao i tokom prenosa uživo.
Kvadrupleksi magnetoskopi su bili industrijski standard gotovo 20 godine, nakog čega su ih
zamijenili helikoidni magnetoskopi, segmentni B i segmentni C magnetoskopi, koji koriste
magnetnu traku širine jednog inča. Magnetoskopi koji su koristili traku od jednog inča su bili
praktičniji za korištenje i imali su mogli su da snimaju video veće kvalitete na manju traku, čime
su postali nasljednici kvadrupleksnih magnetoskopa.
Kasetni magnetoskopi, nasljednici traka, su olakšali distribuciju i reprodukciju između korisnika,
ne oslanjajući se isključivo na televizijski program kao izvor informacija i zabave. Neki od
najpoznatijih kasetnih magnetoskopa su :
 DV, DVCAM, DVCPRO, koji koriste traku širine ¼ inča
 VHS, koji koristi traku širine ½ inča
 8mm magnetoskop, koji koristi traku širine 8mm
 digitalni magnetoskopi, koji koriste trake širine ¼ inča, ½ inča i ¾ inča

Principi magnetnog snimanje i magnetne reprodukcije na/sa magnetne trake

Način na koji se skladišti informacija pomoću magnetoskopa jeste snimanje na magnetnu traku,
preko koje se poslije vrši i reprodukcija istog materijala.
Glavni element, pored magnetne trake, koji snimanje i reprodukciju pomoću magnetoskopa, jeste
magnetoskopska glava. Prilikom upisa (snimanja) informacija na magnetnu traku,
magnetoskopska glava pretvara električni signal u magnetno polje koje orijentiše magnetne
čestice na magnetoskopskoj traci. Prilikom reprodukcije, dešava se isti proces, samo obrnutog
smijera, gdje magnetoskopska glava pretvara magnetno polje koje emituje magnetna traka u
električni signal.
Prilikom snimanja materijala, dešavaju se mnogo veći gubici signala nego pri reprodukciji. To je
posljedica većeg zagrijavanja jezgra magnetne glave usljed većeg intenziteta magnetnog fluksa.
Gubici se svedeni na minimum izborom odgovarajućeg jezgra magnetne glave.

Načini magnetnog snimanja video signala

Od pojave magnetoskopa, pa sve do sredine sedamdesetih godina, korišten je samo direktan
način snimanja signala na video traku. Primjenjivao se kod kvadrupleksnog i helikoidalnog B i C
formata. Razvojem tehnologije snimanja prešlo se na tri nova načina snimanja :
 „boja u donjem dijelu spektra“ (Color Under);
 analogno-komponentni
 digitalni

Ovi načini snimanja razliku se po načinu zapisa i vrsti zapisa video signala.
Direktan način snimanja
Kada se ne dešava konvertovanje hrominentnog signala u neki drugi frekventni opseg, obavlja se
direktno snimanje. Tokom ove vrste snimanja uvijek se snima kompozitni signal.
„Boja u donjem dijelu spektra „trag do traga““
Razdvajanjem luminentnog i hrominentnog signala, zatim konvertovanjem hrominentnog u niži
frekvencijski opseg i modulacijom luminentnog signala predstavlja gorenavedeni način
snimanja. Nakon postupaka konverzije i modulacije, oba signala se dodaju jedan drugom i takvi
se usnimavaju na magnetnu traku preko magnetne glave. U procesu reprodukcije, vrši se
demodulacija luminentnog signala i konverzija hrominentnog signala u originalni. Na ovom
principu rade U-MATIC, VHS i BETA magnetoskopi.
Analogno-komponentni način snimanja
Ovaj način snimanja koriste magnetoskopi BETACAM formata. Vrši se razdvajanje luminentnog
i hrominentnog signala na dva odvojena magnetna traga. Luminentni trag se moguliše i
usnimava, dok se hrominentni signal razdvaja na U i V komponente, vremenski kompresuje i
usnimava na drugi magnetni trag.
Digitalno snimanje
Digitalno snimanje omogućava presnimavanje većeg broja kopija istog medija, bez pojave
uočljivog šuma koji bi pogoršao kvalitet materijala.
Ostale prednosti digitalnih snimanja jesu :
 korištenjem jedinica i nula (1 i 0), tj. dviju logičkih stanja povećava se mogućnost
efikasnog regenerisanja materijala, i samim tim ga čini otpornijim na smetnje;
 jednostavnost upravljanja pri radu
 veća stabilnost u radu
 mogućnost kompleksnije obrade video materijala u radu
Ovaj oblik je najsličniji snimanju formata B i C analognih magnetoskopa, pri kojem je magnetna
glava element koji upisuje informacije na magnetnu traku.

Formati magnetoskopa

Pored širine trake koja se koristi za snimanje, drugi parametri takođe definišu vrste
magnetoskopa koju su u upotrebi. Formati B i C se snimaju na traku iste širine, ali su međusobno
nekompaktabilni. Takođe, isti je problem sa trakama širine ½ inča, kod formata VHS, BETA i
digitalnih D1/2 formata.
Format trake na koju snimamo je određen načinom snimanja, širinom trake i drugim
parametrima. Svaki tip magnetoskopa ima drugačije principe na kojima radi, i po tome ih
razlikujemo.
Pojava helikoidnih magnetoskopa, segmentnog B formata i nesegmetnog C formata donijela je
veliki napredak kvalitet televizijskog programa. Princip kombinacija mogućnosti ovih tipova
magnetoskopa sa prenosom uživom se koristi i dan danas, iako je tehnologija uznapredovala i
koriste se drugi načini snimanja materijala. Neke od najvećih inovacija su:
 Slow motion (usporeno kretanje magnetne trake)
 Freeze frame (zaustavljeno kretanje magnetne trake)
 Mogućnost prikazavanja slike tokom brzog premotavanja trake
 Provjera kvaliteta slike u toku prikazivanja
 Korištenje uže trake (pojeftinjenje cijelog procesa snimanja i reprodukcije)
Helikoidni magnetoskopi su razvijeni u dva pravca, gorenavedi C i B format.
Segmetni B format snima 52 linije signala odjednom, što znači da je potrebno 6 segmenata, što
proizilazi iz potrebe usnimavanja 312 linija televizijskog signala (jedna poluslika).
Nesegmetni C format snima odjednom cijelu televizijsku polusliku (svih 312 linija) u jednom
okretanju magnetne glave, po čemu je dobio naziv nesegmetni.
VHS format (Video-Home System) format, jeste kućna vrsta magnetoskopa koja je upravo u
kućnim uslovima dostigla svoju popularnost. Presnimavanje materijala je bilo relativno jeftin i
brz proces. Način snimanja materijala na VHS traku (ili kasetu, kako joj je popularniji naziv)
jeste „boja u donjem dijelu spektra“ bez zaštitnih pojaseva, pri čemu se smanjuje potrošnja
magnetne trake, što sami proces čini jeftinijim. Traka koju koristi VHS format jeste ½ inča.
Koristi se Reel to Reel način namotavanja trake.
Dalji razvoj VHS formata jeste Super VHS (S-VHS) magnetoskop. Kao i kod filmske trake,
naziv Super donosi bolju kvalitetu slike (veću horizantalnu rezoluciju)
BETA format (skraćeno od BETA MAX) materijal snima na traku širine ½ inča. Način snimanja i
širina trake je ista kao i kod VHS formata, ali ova dva formata nisu međusobno kompaktabilna.
BETA format ima duži, ali uži magnetni trag. Iz tog razloga traka se uvodi u snimanje u obliku
slova U. Kod ovog vrsta uvođenja trake duži je put trake van izvan kasete. Postoji više varijacija
BETA formata. ED BETA format se pojavio kao konkurent S-VHS formatu, ostvarivši
kvalitetniji upis rezolucije. BETA SP je stepenica ispod ED BETA formata, ostvarujući manji
kvalitet upisa, dok je BETA L i BETA CAM vrsta ovog formata našla upotrebu u amaterskim i
poluprofesionalnim upotrebama.
BETA CAM format je kombinacija BETA magnetoskopa i kamere u istom kućištu. Iz praktičnih
razloga našao je široko rasprostranjenu upotrebu. Razlika u odnosu na magnetoskop tipa BETA
jeste brzina obrtanja trake pri snimanju. Način snimanja BETA CAM formata jeste analogno-
komponentni, gdje se luminentni i hrominentni signal upisuju odvojeno. BETA CAM SP format
ima mogunost snimanja do 110 minuta materijala na jednu kasetu, što je najduže trajanja video
materijala u odnosu na ostale konkurente. Kompromis je u kvaliteti u odnosu na obični BETA
CAM format.
Format 8mm je format trake koji se koristi u filmskoj industriji. Format 8mm je implementiran u
kameru i tako je nastao popularni kamkorder. Kasete su džepnih dimenzija, manje od svih ranije
poznatih oblika kaseta.
Zaključak
Razvoj magnetoskopa je podigao kvalitet prikazivanja televizijskog materijala na viši nivo.
Sloboda odgođenog prikazivanja materijala je televizijama donijela ogromne profite, kao i
mogućnost kreiranja arhiva (jednog od najvaznih elemenata jedne televizije su arhivski snimci).
Mogućnost premotavanja, usporavanja i zaustavljanja „žive slike“ je omogućio konačnom
gledaocu bolji doživljaj onog što gleda. Magnetoskopi su našli upotrebu i u kućnoj varijanti,
dajući nezavisnosti krajnjem korisniku da materijal može sam sebi da „režira“, umjesto gledanja
isključivo televizijskog programa uživo. Magnetoskop je uređaj koji je omogućio meni da se
studiram filmski i televizijski smjer - program Montaže , i ovaj seminarski sam radio sa velikim
zadovoljstvom i interesovanjem.

Izvori :
-
-
-
-