Professional Documents
Culture Documents
Riyaziyyat Ders Vesaiti 1-2 Qrup - Page - 032
Riyaziyyat Ders Vesaiti 1-2 Qrup - Page - 032
Cobri kasrlar
1. Kasr va rasional ifadalar
Q(x) # 0 olmaq1a, P(x) oklindo verilon ifadoloro kasr rasional ifadalar deyilir.
Q(x)
Burada P(x) vo Q(x) coxhodlilordir. Adi kosrlor, rasional kosrlorin xtisusi
Pm(x), x-don asili m dorocoli; Qn(x), x-don asili n dorocoli coxhodlilor iso m<n olduqda,
P. (x) P. (x)
m n olduqda iso diizgiin olmayan kosrlor adlanir.
Qn (x) Qn (x)
P(x)
kosrinin stirot ye moxrocini, x in bu kosrin toyin oblastindan goturulmu
-
Q(x)
qiymotlorindo sifirdan forqli olmaq1a, monasi olan K(x) ifadosino vurmaq olar.
Yoni, P(x) = P(x) • K(x) , K(x) ~ 0 dogrudur. Bu rasional kosrin osas xassosidir. Q(x)
Q(x) • Mx)
Kosrin siirot vo moxrocinin, kosrin toyin oblastinda monasi olan K1(x)
coxhodlisino boltinmosino kosrin ixtisari deyilir:
P(x) = P, (x) • K, (x) = P, (x)
Q(x) Q, (x) • K, (x) Q, (x)
P1(x,Y) Qi (x, Y)
ye kosrlorinin ortaq moxreci dedikdo, P2(x, y) ye Q2(x, y) o -
P2(x, y) Q2 (x, Y)
boltinon coxhodli bap
Rasional kosrlor tizorindo omollor, adi kosrlor tizorindo apanlan omolloro
uygun yerino yetirilir.
Toplama ye cuma:
(x, y) ± P2 (x, y) = P, (x, y) ± P2 (x, y)
Q(x, y) Q(x, 3') Q(x, y)
Moxroclor mtixtolif olduqda, ovvolco ortaq moxroc tapihr, sonra moiler yuxari-
daki qayda ilo yerino yetirilir.
Vurma:
Qiivvete yiiksoltme:
32