Formulación e nomenclatura

de compostos inorgánicos
Física e Química 3º ESO
actualizado: 7/12/2020
 regras de nomenclatura
Fórmula Nome
química científico
regras de formulación
FÓRMULAS/NOMES QUE IMOS ESTUDIAR (3º ESO):

1. Especies homoatómicas mono-elementais

2. Óxidos
binarios
3. Hidruros (dous elementos)
4. Sales binarias
Antes de empezar….
● Metais e non metais

● Que son as fórmulas químicas?

 Clasificación metais e non metais
Os metais son os elementos Os non metais atópanse á
máis abundantes e situados á dereita da táboa.
esquerda da táboa
1 18

2 13 14 15 16 17

metales semimetales no metales

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Fórmula química

● Combinación de símbolos químicos e subíndices numéricos.

● Símbolos: tipo de átomos (elementos) que interveñen.

● Subíndices: nº de átomos de cada elemento ou a súa

proporción.
 Fórmula química: dióxido de carbono
● Nos compostos moleculares os subíndices indican o número de átomos
de cada elemento
● Formados de agrupacións discretas de átomos chamadas moléculas.
● Combinacións de non metais

osíxeno
CO2 O
C
carbono O
1 átomo de carbono e
2 de osíxeno na molécula
 Fórmula química: cloruro de sodio
● Nos compostos non moleculares os subíndices indican a proporción de
átomos de cada elemento.
● Formados de agrupacións moi numerosas de átomos chamadas cristais.
● Combinacións de metal + non metal.

NaCl cloro Na+

Cl-

sodio

1 átomo de sodio por cada 1 de cloro

1. Especies homoatómicas
● Son átomos ou agrupacións de átomos dun mesmo
elemento

● Poden ser neutros ou iónicas (catións/anións)

O2 Al3+ H2 He O2- Fe Hg22+

P4 O3 Mg2+ S8 H+ Zn Cl-
exemplos de especies monoatómicas
 1. Nomenclatura de especies homoatómicas neutras
Neutros → (prefixo nº átomos)+nome
ÁTOMOS PREFIXO

Li → litio 2 di-

Al → aluminio 3 tri-

4 tetra-
H2 → dihidróxeno
5 penta-
O2 → diosíxeno
6 hexa-
O3 → triosíxeno (ozono)
7 hepta-
P4 → tetrafósforo 8 octa-
S6 → hexaxofre 9 nona-

S8 → octaxofre 10 deca-
 1. Nomenclatura de catións homoatómicos
Catións → catión (prefixo)+nome(n+)
ÁTOMOS PREFIXO

Na+ → catión sodio(1+) 2 di-

3 tri-
Ca2+ → catión calcio(2+)
4 tetra-
H+ → catión hidróxeno(1+)
5 penta-
H3+ → catión trihidróxeno(1+) 6 hexa-

Hg22+→ catión dimercurio(2+) 7 hepta-

8 octa-
S42+ → catión tetraxofre(2+)
9 nona-

10 deca-
 1. Nomenclatura de anións homoatómicos
Anións→ anión (prefixo)+(nome sen sufixo)+uro(n-)
ÁTOMOS PREFIXO

H- → anión hidruro(1-) 2 di-

3 tri-
F- → anión fluoruro(1-)
4 tetra-
Cl- → anión cloruro(1-)
5 penta-
I3- → anión triioduro(1-) 6 hexa-

7 hepta-
B3- → anión boruro(3-)
8 octa-
O22- → anión dióxido(2-) 9 nona-

10 deca-
2. Óxidos
● Son combinacións de osíxeno (O) e outro elemento
(metálico o non metálico)

● Fórmula xeral: XaOb

Na2O BeO Fe2O3

SO3 P2O5 SnO4
exemplos de óxidos
Nomenclatura de óxidos
Hai dúas maneras de nomear: CO2
● Usando prefixos multiplicadores → dióxido de carbono
(nomenclatura sistemáticaI

● Usando números de oxidación → óxido de carbono(IV)

(nomenclatura Stock)
 Nomenclatura de óxidos. Prefixos multiplicadores
ÁTOMOS PREFIXO

1 mono-

2 di-
Utilízanse uns prefixos para
3

4
tri-

tetra-
indicar o número de átomos de Al2O3
cada elemento na fórmula.
5 penta- trióxido de dialuminio
6 hexa-

7 hepta- NOME:
8

9
octa

nona-
(mono/di…)óxido de (di/tri…) elemento
Li2O
monóxido de dilitio
10 deca-
Nomenclatura de óxidos

Fórmula con prefixos multiplicadores

K2 O monóxido de dipotasio
SrO monóxido de estroncio
Al2O3 trióxido de dialuminio
CO2 dióxido de carbono
SnO monóxido de estaño
SO3 trióxido de xofre
Formulación de óxidos. Prefixos multiplicadores
1. Identificar os símbolos dos elementos e escribilos
en orde inversa ao nome:

pentaóxido de difósforo PO
2. Escribir o prefixo de cada elemento como subíndice:

pentaóxido de difósforo P 2O 5
3. Hidruros
● Combinacións de hidróxeno (H) e outro elemento
(metálico ou non metálico)

● Fórmula xeral: XHn

NaH BeH2 FeH3

H2S PH3 SnH4
exemplos de hidruros
Nomenclatura de hidruros. Prefixos multiplicadores

(mono/di…)hidruro de (di/tri…)(elemento metal)

AlH3 trihidruro de aluminio

LiH monohidruro de litio

MgH2 dihidruro de magnesio

Hidruros metálicos: NÚMEROS DE OXIDACIÓN

hidruro de (elemento metal) (I, II, III…)

FeH2 hidruro de ferro (II)

FeH3 hidruro de ferro (III)

LiH hidruro de litio

CaH2 hidruro de calcio

 Nomenclatura de hidruros metálicos. Prefixos

● Prefixos → (mono/di/tri..)hidruro de (di/tri…) metal

Fórmula Nome Nome Fórmula

NaH monohidruro de sodio dihidruro de estroncio SrH2

AlH3 trihidruro de aluminio monohidruro de litio LiH
CuH2 dihidruro de cobre trihidruro de cobalto CoH3
CoH2 dihidruro de cobalto tetrahidruro de xermanio GeH4
dihidruro de estaño SnH2
Nomenclatura de hidruros non metálicos
(grupos 13, 14 e 15)
● Algúns noméanse ademáis con outros nomes comúns aceptados.

Fórmula nomes comunes con prefixo multiplicador

BH3 borano trihidruro de boro

NH3 azano / amoniaco trihidruro de nitróxeno
PH3 fosfano trihidruro de fósforo
H2 O oxidano / auga monóxido de dihidróxeno
CH4 metano tetrahidruro de carbono
SiH4 silano tetrahidruro de silicio
Nomenclatura hidruros non metálicos (gr. 16 e 17)
● Nomenclatura de composición: (ELEMENTO)URO DE HIDRÓXENO
● En disolución acuosa:: ÁCIDO (ELEMENTO)HÍDRICO
Fórmula nome composición en disolución acuosa

HF fluoruro de hidróxeno ácido fluorhídrico

HCl cloruro de hidróxeno ácido clorhídrico
HBr bromuro de hidróxeno ácido bromhídrico
HI yoduro de hidróxeno ácido yodhídrico
H2S sulfuro de hidróxeno ácido sulfhídrico
H2Se seleniuro de hidróxeno ácido selenhídrico
H2Te teluriuro de hidróxeno ácido telurhídrico
4. Sales binarias
● Combinacións: metal + non metal ou 2 non metales

● Fórmula xeral: MaXb (M → metal; X → non metal)

NaCl BaCl2 FeS AlBr3

Ca3N2 Hg2Se AgI LiF
exemplos de sales binarias
Sales binarias: NOMENCLATURA

● Prefixos → (mono/di/tri..)(elemento)uro de (di/tri…) metal

Fórmula con prefixos multiplicadores

KCl monocloruro de potasio

BaI2 diyoduro de bario

MnF2 difluoruro de manganeso

FeS monosulfuro de ferro

PCl5 pentacloruro de fósforo

Sales binarias: FORMULACIÓN

Nome Fórmula

monofluoruro de sodio NaF

sulfuro de dipotasio K2S
tricloruro de boro BCl3
monosulfuro de calcio CaS

tetracloruro de carbono CCl4