You are on page 1of 53

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ

Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Ατμόσ

• Ατμόσ είναι θ αζρια φάςθ του νεροφ.


• Ραράγεται μζςω κζρμανςθσ νεροφ και μεταφζρει μεγάλα ποςά κερμότθτασ ςτο
εςωτερικό του.
• Μπορεί να χρθςιμοποιθκεί ωσ εργαηόμενο μζςο ςε κερμικζσ μθχανζσ και
ατμοςτροβίλουσ.
• Δεν ακολουκεί τουσ νόμουσ των ιδανικϊν αερίων αλλά ωσ υπζρκερμοσ ατμόσ
ςυμπεριφζρεται ωσ ιδανικό αζριο.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Είδη Ατμοφ

• Ο ατμόσ μπορεί να βρίςκεται ςτισ ακόλουκεσ μορφζσ ι ςυνκικεσ:


(i) Υγρόσ ατμόσ (μίγμα ξθροφ ατμοφ με ςταγόνεσ νεροφ. Δεν ζχει ολοκλθρωκεί θ
εξάτμιςθ του νεροφ ςε ατμό.
(ii) Ξθρόσ ατμόσ (ξθρόσ κορεςμζνοσ ατμόσ). Το νερό ζχει μετατραπεί πλιρωσ ςε
ξθρό κορεςμζνο ατμό.
(iii) Υπζρκερμοσ ατμόσ. Ραράγεται με περαιτζρω κζρμανςθ ξθροφ κορεςμζνου
ατμοφ και επιτυγχάνεται αφξθςθ τθσ κερμοκραςίασ ςε ςχζςθ με τθ
κερμοκραςία του ξθροφ ατμοφ.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Θεωρείται 1 kg πάγου ςε μια διάταξθ εμβόλου – κυλίνδρου. Η απόλυτθ πίεςθ


είναι p kPa και θ κερμοκραςία –t °C (κάτω από το ςθμείο πιξθσ).

W
W
W W
W

υπζρ-
W ξθρόσ κερμοσ vu
1 kg υγρόσ υγρόσ κορεςμζνοσ vg
vwet ατμόσ
πάγοσ W ατμόσ ατμόσ ατμόσ
κορεςμζνο vf
νερό ι
νερό
vw

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Διατθρϊντασ ςτακερι πίεςθ, θ ςταδιακι κζρμανςθ του πάγου οδθγεί ςτισ


ακόλουκεσ αλλαγζσ, που αναπαριςτϊνται ςε ζνα διάγραμμα κερμοκραςίασ –
ενκαλπίασ (t – h). Με τθ κζρμανςθ θ κερμοκραςία του πάγου κα αυξάνει
ςταδιακά από το ςθμείο P ςτο ςθμείο Q δθλαδι από –t °C ςε 0 °C

tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Ρροςκζτοντασ περιςςότερθ κερμότθτα, ο πάγοσ αρχίηει να λειϊνει χωρίσ αλλαγι


τθσ κερμοκραςίασ μζχρι όλοσ ο πάγοσ να μετατραπεί ςε νερό (Q – R). Το ποςό τθσ
κερμότθτασ κατά τθ διάρκεια αυτισ τθσ περιόδου είναι λανκάνουςα κερμότθτα
τιξθσ του πάγου.

tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Με ςυνεχι κζρμανςθ αυξάνει τθ κερμοκραςία ςτο ςθμείο βραςμοφ, t °C που


είναι γνωςτό και ωσ κερμοκραςία κορεςμοφ. Η αντίςτοιχθ πίεςθ ονομάηεται
πίεςθ κορεςμοφ. Στθν περίπτωςθ που p = 100 kPa (1,01325 bar ι 760mm), θ
κερμοκραςία είναι 100 °C.

tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Με αφξθςθ τθσ πίεςθσ αυξάνει και θ κερμοκραςία κορεςμοφ. Το ποςό τθσ


κερμότθτασ που προςτίκεται κατά τθ μετάβαςθ από το R ςτο S ονομάηεται
αιςκθτι κερμότθτα ι ενκαλπία κορεςμζνου νεροφ (h, ι h’’’).

tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Κατά τθ διάρκεια αυτισ τθσ διεργαςίασ παρατθρείται μια μικρι αφξθςθ ςτον
όγκο του νεροφ (κορεςμζνου νεροφ). Ο όγκοσ που προκφπτει είναι ο ειδικόσ
όγκοσ του κορεςμζνου νεροφ (vf ι vw).

tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Με ςυνζχιςθ τθσ κζρμανςθσ μετά το ςθμείο S, το νερό κα αρχίςει να εξατμίηεται


ςταδιακά και να μετατρζπεται ςε ατμό ςε ςτακερι κερμοκραςία. Πςο ο ατμόσ
είναι ςε επαφι με τθν υγρι φάςθ του νεροφ ονομάηεται υγρόσ ατμόσ ι
κορεςμζνοσ ατμόσ.

tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Με επιπλζον προςκικθ κερμότθτασ θ κερμοκραςία παραμζνει ςτακερι και το


ςφνολο του νεροφ μετατρζπεται ςε ατμό, ο οποίοσ όμωσ παραμζνει υγρόσ ατμόσ.
Η ςυνολικι ενκαλπία του ατμοφ από τουσ 0 °C είναι θ ενκαλπία του υγροφ ατμοφ
(hw) και ο αντίςτοιχοσ ειδικόσ όγκοσ είναι vwet.

tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Με επιπλζον κζρμανςθ του υγροφ ατμοφ τα ςταγονίδια του νεροφ που είναι ςε
διαςπορά κα εξατμιςτοφν ςταδιακά και ςε κάποιο ςθμείο όλθ θ υγρι φάςθ κα
ζχει εξατμιςτεί. Ο ατμόσ ςε αυτιν τθν περίπτωςθ αντιςτοιχεί ςτο ςθμείο T και
ονομάηεται ξθρόσ ατμόσ ι ξθρόσ κορεςμζνοσ ατμόσ.

tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Ο όγκοσ που προκφπτει καλείται ειδικόσ όγκοσ ξθροφ ατμοφ (vg). Το ποςο τθσ
κερμότθτασ που προςτίκεται κατά τθ μετάβαςθ από το S ςτο T είναι θ
λανκάνουςα κερμότθτα εξάτμιςθσ του ατμοφ (hfg). Κατά τθ διάρκεια αυτισ τθσ
διεργαςίασ θ κερμοκραςία παραμζνει ςτακερι.

tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εξάτμιςη ςε Σταθερή Πίεςη

• Η ςυνολικι κερμότθτα που προςτίκεται από τουσ 0 °C είναι θ ενκαλπία του


ξθροφ ατμοφ (hg).
• Με περαιτζρω κζρμανςθ μετά το ςθμείο T προσ το ςθμείο U h κερμοκραςία
αυξάνει από ts ςε tu, το ςθμείο τθσ επικυμθτισ υπερκζρμανςθσ. Ο ατμόσ ςε αυτό
το ςθμείο ονομάηεται υπζρκερμοσ ατμόσ.
tu
U
Θερμοκραςία (°C)

Εξάτμιςθ
ts
S T

0 Τιξθ

Q R
Ενκαλπία (kJ/kg)
Λανκάνουςα hf Cp∙(tu – ts)
-t P
Θερμότθτα Αιςκθτι hfg Θερμότθτα
Ράγου Θερμότθτα Λανκάνουςα Θερμότθτα Ατμοφ Υπερκζρμανςθσ

hg
hu

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Ενθαλπία Ατμοφ

• Ενκαλπία υγροφ ι αιςκθτι κερμότθτα (hf). Είναι το ποςό τθσ κερμότθτασ που
απαιτείται για να αυξιςει τθ κερμοκραςία 1 kg νεροφ από τουσ 0 °C ςτθ
κερμοκραςία κορεςμοφ (ςθμείο βραςμοφ) ςε ςτακερι πίεςθ (γραμμι RS).
hf = Cpw∙(tsat – 0), kJ/kg
Cpw = 4,187 kJ/kg(K) = ειδικι κερμότθτα νεροφ
• Ενκαλπία εξάτμιςθσ ι λανκάνουςα κερμότθτα. Είναι το ποςό τθσ κερμότθτασ
που απατείται για να αλλάξει τθ φυςικι κατάςταςθ 1 kg νεροφ από κορεςμζνο
υγρό ςε κορεςμζνο ατμό υπό ςτακερι κερμοκραςία και πίεςθ (γραμμι ST).
• Ενκαλπία ξθροφ κορεςμζνου ατμοφ (hg). Είναι το ποςό κερμότθτασ που
απαιτείται για να δθμιουργιςει 1 k ξθροφ κορεςμζνου ατμοφ από νερό
κερμοκραςίασ 0 °C (γραμμι RST).
hg = hf + hfg
• Ενκαλπία υγροφ ατμοφ (h), Είναι το ποςό τθσ κερμότθτασ που απαιτείται για τθ
δθμιουργία 1 kg υγροφ ατμοφ που να ζχει βακμό ξθρότθτασ x από νερό
κερμοκραςίασ 0°C. Είναι το άκροιςμα τθσ αιςκθτισ και τθσ λανκάνουςασ
κερμότθτασ που αντιςτοιχεί ςτο ξθρό μζροσ του υγροφ ατμοφ.
h = hf + x∙hfg

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Ενθαλπία Ατμοφ

• Ενκαλπία υπζρκερμου ατμοφ (hsup). Είναι το ποςό κερμότθτασ που απαιτείται για
τθ δθμιουργία 1kg υπζρκερμου ατμοφ ςτθν επικυμθτι κερμοκραςία
υπερκζρμανςθσ από νερό κερμοκραςίασ 0 °C. Ο υπζρκερμοσ ατμόσ
ςυμπεριφζρεται ωσ ιδανικό αζριο και ακολουκεί τουσ νόμουσ των αερίων
(γραμμι RSTU).
hsup = hf + hfg + Cps∙(tsup – tsat)
hsup = hg + Cps∙(tsup – tsat)
Cps = 2,1 kJ/kg(K) = ειδικι κερμότθτα υπζρκερμου ατμοφ
• Θερμότθτα υπερκζρμανςθσ (qs). Είναι το ποςό κερμότθτασ που απαιτείται για να
υπερκερμάνει ατμό από ξθρό κορεςμζνο ςε υπζρκερμο τθσ επικυμθτισ
κερμοκραςίασ (γραμμι TU).
qs = Cps∙(tsup – tsat), kJ/kg

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Ποιότητα Ατμοφ

• Βακμόσ υπερκζρμανςθσ (ts). Είναι θ διαφορά κερμοκραςίασ μεταξφ υπζρκερμου


ατμοφ και ξθροφ κορεςμζνου ατμοφ.
ts = (tsup – tsat)
• Βακμόσ ξθρότθτασ κορεςμζνου ατμοφ (x). Είναι ζνα μζτρο τθσ ποιότθτασ του
υγροφ ατμοφ. Είναι ο λόγοσ τθσ μάηασ του ξθροφ ατμοφ (ms) προσ τθ ςυνολικι
μάηα του υγροφ ατμοφ (ms + mw), όπου mw είναι θ μάηα των ςωματιδίων νεροφ
ςε διαςπορά μζςα ςτον ατμό.
ms
x
ms  mw
• Ροιότθτα ατμοφ (Q). Είναι ο βακμόσ ξθρότθτασ ατμοφ ωσ ποςοςτό %.
Q = 100∙(x)
• Συντελεςτισ υγραςίασ (W). Είναι ο λόγοσ τθσ μάηασ του νεροφ προσ το ςφνολο τθσ
μάηασ του υγροφ ατμοφ (ms + mw)
mw
W 1x
ms  mw

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Διάγραμμα Θερμοκραςίασ – Ενθαλπίασ

E (κρίςιμο ςθμείο) p = 221,2 bar374,15 °C


374,15 D2

P2 C2
B2
Γραμμι

περιοχι υγροφ
κορεςμζνου
Θερμοκραςία (°C)
Γραμμι ξθροφ ατμοφ

περιοχι υπζρκερμου ατμοφ


κορεςμζνου D1
υγροφ

B1 P1 C1
B1
tsup D

B P C
ts = tsat

0
A F G A1 H
hf Ενκαλπία (kJ/kg)
hfg
hg

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Διάγραμμα Θερμοκραςίασ – Ενθαλπίασ

• Το ςθμείο Α αναπαριςτά τθν αρχικι κατάςταςθ του νεροφ ςε 0 °C και πίεςθ p


(bar)
• Η γραμμι ABCD δείχνει τθ ςχζςθ μεταξφ κερμοκραςίασ και κερμότθτασ για μια
δεδομζνθ πίεςθ p (ςε bar).
• Κατά το ςχθματιςμό του υπζρκερμου ατμοφ από νερό ςτο ςθμείο πιξθσ του, θ
κερμότθτα απορροφάται ςτα εξισ τρία ςτάδια:
• Η κζρμανςθ του νεροφ ςτθ κερμοκραςία βραςμοφ θ κερμοκραςία κορεςμοφ (t)
φαίνεται ςτθ γραμμι AB.
• Η κερμότθτα που απορροφάται από το νερό είναι AF, γνωςτι και ωσ αιςκθτι
κερμότθτα του νεροφ.
• Η μεταβολι ςτθν κατάςταςθ από υγρό ςε ατμό φαίνεται ςτθ γραμμι BC. Η
κερμότθτα που απορροφάται είναι FG, γνωςτι και ωσ λανκάνουςα κερμότθτα
εξάτμιςθσ.
• Η διαδικαςία υπερκζρμανςθσ φαίνεται ςτθ γραμμι CD. Η κερμότθτα που
απορροφάται ςε αυτό το ςτάδιο είναι θ GH, γνωςτι και ωσ κερμότθτα
υπερκζρμανςθσ.
• Ραρόμοιεσ γραμμζσ μποροφν να φτιαχτοφν και για διαφορετικζσ πιζςεισ
(κόκκινεσ γραμμζσ).
Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ
Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Διάγραμμα Θερμοκραςίασ – Ενθαλπίασ

• Η γραμμι που περνά από τα ςθμεία ABEC είναι θ γραμμι κορεςμζνου υγροφ, θ
οποία ςθμειϊνει τα όρια μεταξφ νεροφ και ατμοφ.
• Ραρόμοια, θ γραμμι που περνά από τα ςθμεία ECH είναι γνωςτι ωσ γραμμι
ξθροφ κορεςμζνου ατμοφ που κακορίηει το όριο μεταξφ υγροφ και υπζρκερμου
ατμοφ.
• Ππωσ φαίνεται από το διάγραμμα ενκαλπίασ – κερμοκραςίασ, όταν ανεβαίνει θ
πίεςθ ανεβαίνει θ κερμοκραςία κορεςμοφ και μειϊνεται θ λανκάνουςα
κερμότθτα εξάτμιςθσ. Η λανκάνουςα κερμότθτα εξάτμιςθσ μθδενίηεται ςτο
ςθμείο E όπου ενϊνονται οι γραμμζσ κορεςμζνου υγροφ και κορεςμζνου ατμοφ.
Το ςθμείο E είναι το κρίςιμο ςθμείο.
• Η κερμοκραςία ςτο κρίςιμο ςθμείο είναι θ κρίςιμθ κερμοκραςία και θ πίεςθ θ
κρίςιμθ πίεςθ.
• Για τον ατμό θ κρίςιμθ κερμοκραςία είναι 374,15 °C και θ κρίςιμθ πίεςθ 221,2
bar.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Ιδιότητεσ Ατμοφ

• Ειδικόσ όγκοσ ατμοφ. Είναι ο όγκοσ που καταλαμβάνει 1 kg του ατμοφ.


• Ειδικόσ όγκοσ ξθροφ ατμοφ (vg). Η τιμι του λαμβάνεται από πίνακεσ ατμοφ.
• Ειδικόσ όγκοσ υγροφ ατμοφ (v) : v = x∙(vg)
t
• Ειδικόσ όγκοσ υπζρκερμου ατμοφ (vsup). v sup  v g  sup
tsat
• Εςωτερικι ενζργεια ατμοφ
h = u + p∙v
u = h – p∙v
p = πίεςθ ατμοφ
v = ειδικόσ όγκοσ ατμοφ
ug = hg – p∙vg για ξθρό κορεςμζνο ατμό.
u = h – p∙v για υγρό ατμό
usup = hsup – p∙vsup για υπζρκερμο ατμό

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Πίεςη Ατμοφ

• Η πίεςθ είναι μια ςθμαντικι παράμετροσ του ατμοφ.


• Πςο υψθλότερθ θ πίεςθ του ατμοφ, τόςο υψθλότερθ θ κερμοκραςία του ατμοφ.
– Η κερμοκραςία του ατμοφ πρζπει να είναι αρκετά υψθλι για να παρζχει ζνα
διαφορικό κερμοκραςίασ μεταξφ του ατμοφ και τθσ ουςίασ που κερμαίνεται.
– Ζνα μεγάλο διαφορικό κα μειϊςει το μζγεκοσ, και ςυνικωσ το κόςτοσ, του εξοπλιςμοφ
μεταφοράσ κερμότθτασ.
• Εντοφτοισ, όχι απαραίτθτα, ο ατμόσ υψθλισ πίεςθσ μπορεί να είναι δφςκολο να
ρυκμιςτεί ςε μια κερμοκραςιακά ευαίςκθτεσ διεργαςίεσ και μπορεί να οδθγιςει
ςε πραγματικά υψθλότερα λειτουργικά κόςτθ μζςω απωλειϊν ατμοφ εκτόνωςθσ
ι να προςκζςει ςτο αρχικό κόςτοσ του ςυςτιματοσ τον απαραίτθτο εξοπλιςμό
για το χειριςμό ςυμπυκνωμάτων υψθλισ πίεςθσ.
• Η επιλογι τθσ πίεςθσ ατμοφ που χρθςιμοποιείται είναι κεμελιϊδθσ ςτο
ςχεδιαςμό των αντίςτοιχων ςυςτθμάτων.
• Μια ορκι πρακτικι είναι να αξιολογθκοφν διάφορεσ εναλλακτικζσ πιζςεισ και να
επιλεχτεί θ χαμθλότερθ που κα ελαχιςτοποιιςει το αρχικό αλλά και το
λειτουργικό κόςτοσ.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Πίεςη Ατμοφ

• Τα ςυςτιματα ατμοφ ταξινομοφνται ςφμφωνα με τθν πίεςθ λειτουργίασ ωσ εξισ:


• Υψθλισ πίεςθσ: 110.1 kPa (16 psi) και πάνω
• Χαμθλισ πίεςθσ: 0 ζωσ 103.4 kPa (0 ζωσ 15 psi)
• Δεν υπάρχει καμία γενικι ςυμφωνία ωσ προσ τα αποδεκτά όρια του ατμοφ μζςθσ
πίεςθσ.
• Μια άλλθ ςυχνά χρθςιμοποιοφμενθ κατάταξθ ωσ προσ τθν πίεςθ λειτουργίασ
είναι:
• Χαμθλισ πίεςθσ: 0 ζωσ 103.4 kPa (0 ζωσ 15 psi)
• Μζςθσ πίεςθσ: 110 ζωσ 413 kPa (16 ζωσ 60 psi)
• Υψθλισ πίεςθσ: όλεσ οι πιζςεισ άνω των 413 kPa (60 psi)
• Πταν θ πίεςθ ατμοφ αυξάνεται:
– Η ςυνολικι κερμότθτα αυξάνεται ελαφρϊσ.
– Η αιςκθτι κερμότθτα αυξάνεται.
– Η λανκάνουςα κερμότθτα μειϊνεται.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Δίκτυο Ατμοφ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Λζβητεσ Ατμοφ

• Ο λζβθτασ είναι ζνα κλειςτό δοχείο που παρζχει τθ δυνατότθτα μεταφοράσ τθσ
κερμότθτασ από τθν καφςθ ενόσ καυςίμου ςε νερό προκειμζνου αυτό να
μετατραπεί ςε ατμό. Ο ατμόσ παράγεται ςε υψθλι πίεςθ και μπορεί να
χρθςιμοποιθκεί για μεταφορά κερμότθτασ ςε μια διεργαςία.
• Το νερό που τροφοδοτείται ςτο λζβθτα και μετατρζπεται ςε ατμό ονομάηεται
νερό ατμοπαραγωγισ (boiler feed water, BFW).
• Οι πθγζσ νεροφ ατμοπαραγωγισ είναι:
– Συμπυκνϊματα ατμοφ που επιςτρζφουν από τισ διεργαςίεσ
– Νερό προςκικθσ (makeup) που είναι επεξεργαςμζνο γλυκό νερό.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Λζβητεσ Ατμοφ

• Τα βαςικά μζρθ ενόσ λζβθτα είναι:


– Ο κάλαμοσ καφςθσ όπου καίγεται το καφςιμο
– Ο λζβθτασ όπου θ κερμότθτα που παράγεται κατά τθν καφςθ μεταδίδεται ςτο νερό και
το εξατμίηει
– Ο εξοικονομθτισ (economizer) όπου το νερό τροφοδοςίασ προκερμαίνεται και φτάνει
ςε ςυνκικεσ κοντά ςε αυτζσ τθσ εξάτμιςθσ αξιοποιϊντασ τθν περίςςεια κερμότθτασ
των καυςαερίων του λζβθτα
– Ο υπερκερμαντισ (superheater) όπου ο ατμόσ που παράγεται ςτο λζβθτα, εκτίκεται
ςτθν επίδραςθ τθσ κερμότθτασ, και γίνεται ξθρόσ και υπζρκερμοσ
– Ο ανεμιςτιρασ παροχισ αζρα καφςθσ που παρζχει με τεχνθτό ελκυςμό τον
απαιτοφμενο για τθν καφςθ αζρα
– Ο προκερμαντιρασ αζρασ όπου, με τθν εκμετάλλευςθ τθσ κερμότθτασ που υπάρχει
ςτα καυςαζρια που εξζρχονται από το λζβθτα, προκερμαίνεται ο αζρασ που απαιτείται
για τθν καφςθ
– Τα εξαρτιματα – ςυςκευζσ που εξυπθρετοφν τον ζλεγχο, τθν αςφάλεια και τθν
πραγματικι λειτουργία τθσ γεννιτριασ.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Λζβητεσ Ατμοφ

Ι – Καυςαζρια
II – Αζρασ
ΙΙΙ – Ραροχι Νεροφ
IV –Υπζρκερμοσ Ατμόσ
V – Καφςιμο
VI - Κορεςμζνοσ Ατμόσ
1 – Ρροκερμαντιρασ Αζρα
2 – Εξοικονομθτισ
3 – Δοχεία Ατμοφ
4 – Αυλοί Νεροφ
5 – Υπερκερμαντιρασ Ατμοφ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Εναλλαγή Θερμότητασ ςτο Λζβητα

Καυςαζρια

Ρροκερμαντιρασ Αζρα
Επιφάνεια Ατμοποίθςθσ Υπερκερμαντισ

Εξοικονομθτισ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Κατάταξη Λεβήτων

• Οι λζβθτεσ κατατάςςονται με διάφορουσ τρόπουσ:


1. Σχετικι κζςθ κερμϊν αερίων και νεροφ.
• Φλογοαυλωτόσ λζβθτασ (fire tube boiler):
• Τα κερμά καυςαζρια διζρχονται μζςω των αυλϊν οι οποίοι περιβάλλονται
από νερό. Οι φλογοαυλωτοί λζβθτεσ είναι επίςθσ γνωςτοί και με πιο κοινά
ονόματα όπωσ:
i) Οριηόντιοι αυλωτοί με επιςτροφι (horizontal return tubular)
ii) Με φλογοκάλαμο τφπου ατμομθχανισ (locomotive fire box)
iii) Ναυτικοί Scotch (Scotch marine),
iv) Κατακόρυφοι αυλωτοί (vertical tubular)
• Υδραυλωτόσ λζβθτασ (water tube boiler):
• Το νερό περνά μζςα από τουσ αυλοφσ και τα καυςαζρια βρίςκονται ςτθν
εξωτερικι πλευρά. Οι πιο κοινοί τφποι είναι:
• Λζβθτασ Babcock and Wilcox (με ευκφγραμμουσ αυλοφσ με κλίςθ που
ςυνδζονται ςε κεντρικζσ γραμμζσ).
• Λζβθτασ Stirling (πολλαπλϊν αυλϊν με κεκαμζνουσ αυλοφσ που
ενϊνονται ςε κεντρικζσ γραμμζσ).

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Κατάταξη Λεβήτων

2. Χωροκζτθςθ τθσ καφςθσ


• Εντόσ του λζβθτα (internally fired boilers):
• Η εςτία καφςθσ βρίςκεται ςτο εςωτερικό του λζβθτα και περιβάλλεται
πλιρωσ από υδρόψυκτεσ επιφάνειεσ
• b) Εκτόσ του λζβθτα (externally fired boilers):
• Η εςτία καφςθσ βρίςκεται εκτόσ/κάτω από το λζβθτα. Η καταςκευι είναι
απλι και μπορεί εφκολα να αυξθκεί θ δυναμικότθτα.
3. Ρίεςθ του ατμοφ:
• Λζβθτεσ υψθλισ πίεςθσ:
• Λζβθτεσ που παράγουν ατμό πίεςθσ άνω των 80 bar ονομάηονται λζβθτεσ
υψθλισ πίεςθσ.
• Λζβθτεσ χαμθλισ πίεςθσ:
• Λζβθτεσ που παράγουν ατμό πίεςθσ κάτω των 80 bar ονομάηονται λζβθτεσ
χαμθλισ πίεςθσ.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Κατάταξη Λεβήτων

4. Μζκοδο κυκλοφορίασ νεροφ:


• Φυςικισ κυκλοφορίασ
• Η κυκλοφορία του νεροφ γίνεται λόγω ςυναγωγισ ι λόγω βαρφτθτασ.
• Εξαναγκαςμζνθσ κυκλοφορίασ
• Η κυκλοφορία γίνεται με κατάλλθλεσ αντλίεσ.
• Είδοσ Καυςίμου
• Λζβθτεσ ςτερεοφ καυςίμου
• Λζβθτεσ υγροφ καυςίμου
• Λζβθτεσ αερίου καυςίμου

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Φλογοαυλωτοί Λζβητεσ

• Λζβθτασ Lancashire

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Φλογοαυλωτοί Λζβητεσ

• Λζβθτασ Lancashire
α/α Ρλεονεκτιματα Μειονεκτιματα

1 Απλόσ ςχεδιαςμόσ Μζγιςτθ πίεςθ λειτουργίασ ςτα 20 bar.

2 Καλι δυναμικότθτα παροχισ Απαιτείται μεγαλφτερθ επιφάνεια


ατμοφ εγκατάςταςθσ.
3 Μπορεί να κάψει λιγνίτθ χαμθλισ ΢ωγμζσ ςτο κζλυφοσ λόγω τθσ μεγάλθσ
ποιότθτασ κερμοκραςιακισ διαφοράσ εςωτερικισ και
εξωτερικισ πλευράσ
4 Εφκολοσ κακαριςμόσ και εφκολθ Ρεριοριςμζνθ δυναμικότθτα εςχαρϊν λόγω
επικεϊρθςθ εςτίασ εςωτερικοφ τφπου
5 Χαμθλό κόςτοσ λειτουργίασ και Απαιτείται μεγάλοσ χρόνοσ παραγωγισ ατμοφ
ςυντιρθςθσ ςτθν εκκίνθςθ λόγω μεγάλθσ χωρθτικότθτασ
νεροφ
6 Λειτουργεί ςε υψθλι
δυναμικότθτα χωρίσ ςθμαντικι
πτϊςθ πίεςθσ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Φλογοαυλωτοί Λζβητεσ

• Λζβθτασ Locomotive

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Φλογοαυλωτοί Λζβητεσ

• Λζβθτασ Locomotive
Ρλεονεκτιματα Μειονεκτιματα
Υψθλι δυνατότθτα ατμοπαραγωγισ (55 – 70 Ακατάλλθλοσ για πολφ μεγάλεσ φορτίςεισ
kg/sec) ανά m2 επιφάνειασ εναλλαγισ λόγω κινδφνου καταςτροφισ από
υπερκζρμανςθ
Δεν υπάρχουν ειδικζσ καταςκευζσ με τοφβλα, Mζγιςτθ πίεςθ ατμοφ ςτα 20 bar
καπνοδόχοσ και εγκαταςτάςεισ κεμελίωςθσ
που μειϊνουν το κόςτοσ τθσ εγκατάςταςθσ
Το λογικό κόςτοσ και το μικρό μζγεκοσ τον Συχνζσ διαρροζσ ςτα ςθμεία επαφισ των
κακιςτοφν ιδανικό για φορθτζσ μονάδεσ αυλϊν με τουσ ατμοςυλλζκτεσ

Μεγάλθ επίπεδθ επιφάνεια χρειάηεται


αντιςτιριξθ
Η ςυςςϊρευςθ ιλφοσ ςτισ καμπφλεσ των
ςωλθνϊςεων δθμιουργεί επικακίςεισ.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Υδραυλωτοί Λζβητεσ

• Babcock and Wilcox

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Υδραυλωτοί Λζβητεσ

• Λζβθτασ Stirling

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Υδραυλωτόσ Λζβητασ Τφπου "D"

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Υδραυλωτόσ Λζβητασ
A. Καπνοδόχοσ
B. Εξοικονομητήσ (Economizer)
Εναλλάκτθσ κερμότθτασ που αξιοποιεί
το πλεόναςμα κερμότθτασ των
καυςαερίων για τθν προκζρμανςθ του
νεροφ ατμοπαραγωγισ.
C. Ζξοδοσ Ατμοφ
Κορεςμζνοσ ατμόσ από το δοχείο
ατμοφ προσ τον Υπερκερμαντιρα.
D. Κυκλώνεσ
Βρίςκονται ςτο δοχείο ατμοφ και
αποτρζπουν τθ διζλευςθ νεροφ και
ςτερεϊν προσ τθν ζξοδο του ατμοφ.
E. Γραμμή Διανομήσ
Υπερκερμαντιρα
F. Γραμμή Στήριξησ
για τον Υπερκερμαντιρα
G. Ζξοδοσ Υπζρθερμου Ατμοφ
H. Υπερθερμαντήρασ
Μια δεςμίδα αυλϊν ςτον αγωγό των
καυςαερίων μετά το λζβθτα, που
χρθςιμοποιείται για τθ κζρμανςθ του
ατμοφ πάνω από τθ κερμοκραςία
κορεςμοφ.
Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ
Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Υδραυλωτόσ Λζβητασ
I. Συλλζκτεσ Υπερθερμαντήρα
Δοχεία ςυλλογισ και διανομισ για τουσ
αυλοφσ του Υπερκερμαντιρα.
J. Δοχείο Νεροφ
K. Καυςτήρεσ
L. Κεντρική Γραμμή Waterwall
Δοχείο διανομισ για τουσ κακοδικοφσ
αυλοφσ του waterwall.
M. Βάςη Στήριξησ
N. Waterwall
Αυλοί ςυγκολλθμζνοι που ςχθματίηουν
"τοίχωμα".
O. Συλλζκτησ Waterwall
Δοχείο ςυλλογισ – διανομισ αυλϊν
waterwall.
O. Πίςω Πλευρά Waterwall
P. Απαγωγή Καυςαερίων
Q. Κεντρική Γραμμή Waterwall
Δοχείο ςυλλογισ ανοδικϊν αυλϊν
waterwall.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Υδραυλωτόσ Λζβητασ
R. Αυλοί Ανόδου (Riser)
Αυλοί ατμποπαραγωγισ λόγω
ακτινοβολίασ ι ζντονθσ ςυναγωγισ. Το
μίγμα νεροφ – ατμοφ ανζρχεται ςε
αυτοφσ τουσ αυλοφσ προσ το δοχείο
ατμοφ.
S. Συλλζκτησ Waterwall
Δοχείο διανομισ waterwall και αγωγϊν
κακόδου.
T. Αγωγόσ Καθόδου (Downcomer)
Αυλοί ςτουσ οποίουσ οδεφει κακοδικά.
Οι αυλοί αυτοί ςυνικωσ δε
κερμαίνονται και το νερό ρζει μζςω
αυτϊν για να τροφοδοτιςει τουσ
αυλοφσ ατμοπαραγωγισ.
U. Δοχείο Ατμοφ
Διαχωρίηει τον ατμό από το νερό.
V. Συλλζκτησ Εξοικονομητή
Δοχείο διανομισ για τουσ αυλοφσ του
εξοικονομθτι.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Σφγκριςη Υδραυλωτών – Φλογοαυλωτών Λεβήτων

Υδραυλωτοί Φλογοαυλωτοί
Το νερό περνά μζςα από τουσ αυλοφσ Τα καυςαζρια περνοφν μζςα από τουσ αυλοφσ
Ρεριεκτικότθτα ςε νερό: χαμθλι δυναμικότθτα Ρεριεκτικότθτα ςε νερό: υψθλι δυναμικότθτα
παραγωγισ ατμοφ (μεγάλθ ταχφτθτα) παραγωγισ ατμοφ (μικρι ταχφτθτα)
Ρολφπλοκοσ ςχεδιαςμόσ που απαιτεί Απλι και ςτιβαρι καταςκευι, άρα μεγαλφτερθ
εξειδικευμζνο προςωπικό αξιοπιςτία και χαμθλό λειτουργικό κόςτοσ
Ρίεςθ λειτουργίασ ζωσ 200 bar Ρίεςθ λειτουργίασ από 17,5 ζωσ 24,5 bar
΢υκμοί εξάτμιςθσ από 20.000 ζωσ 50.000 kg/h ΢υκμόσ εξάτμιςθσ 900 kg/h
Αυξθμζνθ επιφάνεια εναλλαγισ κερμότθτασ Μικρι επιφάνεια εναλλαγισ κερμότθτασ
Χαμθλόσ λόγοσ νεροφ προσ ατμό Υψθλόσ λόγοσ νεροφ προσ ατμό
Μεγάλου μεγζκουσ, κατάλλθλοι για μεγάλεσ Μικροφ μεγζκουσ, χρθςιμοποιοφνται μόνο ςε
κερμικζσ εγκαταςτάςεισ μικρζσ κερμικζσ εγκαταςτάςεισ
Η μεταφορά και θ εγκατάςταςθ είναι εφκολθ Δφςκολθ μεταφορά και εγκατάςταςθ λόγω του
λόγω αποςπϊμενων τμθμάτων μεγάλου μεγζκουσ του κελφφουσ
Ζχουν εξωτερικό φλογοκάλαμο, το μζγεκοσ του Ο φλογοκάλαμοσ είναι εςωτερικόσ και το
οποίου μπορεί να μεταβλθκεί. μζγεκόσ του δε μπορεί να μεταβλθκεί.
Απαιτοφν μεγάλθ επιφάνεια εγκατάςταςθσ Απαιτοφν μικρι επιφάνεια εγκατάςταςθσ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Νερό Ατμοπατραγωγήσ

• Νερό λζβθτα (boiler water) είναι ο όροσ που χρθςιμοποιείται αποκλειςτικά γα το


νερό το οποίο κερμαίνεται ςτο εςωτερικό ενόσ λζβθτα. Ρροζρχεται από το νερό
ατμοπαραγωγισ του λζβθτα είτε ωσ κερμό νερό είτε ωσ ατμόσ.
• Νερό ατμοπαραγωγισ (boiler feed water, BFW): το νερό που ειςζρχεται
απευκείασ ςτο λζβθτα. Το νερό ατμοπαραγωγισ αποτελείται από φρζςκο νερό
και επιςτροφζσ ςυμπυκνωμάτων.
• Φρζςκο νερό (makeup water): το νερό που παρζχεται από τθν όποια πθγι
τροφοδοςίασ που ζχει κακαριςτεί ςτον επικυμθτό βακμό.
• Επιςτροφζσ ςυμπυκνωμάτων (return condensate): νερό που διζρχεται μζςω του
λζβθτα, μετατρζπεται ςε ατμό και αφοφ αποδϊςει κερμότθτα ςυμπυκνϊνεται
και επιςτρζφει ςτθ δεξαμενι του νεροφ τροφοδοςίασ.
• Μεταφερόμενεσ ακακαρςίεσ (carryover): υγραςία, ςτερεά πυριτικά και άλλα
ςυνδεδεμζνα ςτερεά που περνοφν ςτον ατμό από το λζβθτα.
• Νερό ςτρατςωνιςμοφ (blowdown water): το νερό που απομακρφνεται από το
λζβθτα για να κρατιςει τισ ακακαρςίεσ εντόσ του λζβθτα ςτο επικυμθτό επίπεδο.
Οι απϊλειεσ ςε νερό ςυμπλθρϊνονται με προςκικθ φρζςκου νεροφ.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Νερό Ατμοπαραγωγήσ

• Οι λζβθτεσ ατμοφ είναι ζνα κρίςιμο μζροσ μιασ βιομθχανικισ εγκατάςταςθσ. Σε


οποιαδιποτε βιομθχανικι διαδικαςία, οι ατμογεννιτριεσ ζχουν ηωτικό ρόλο. Η
κακαρότθτα του νεροφ του λζβθτα και του ατμοφ είναι ζνα από τα πιο ςθμαντικά
κριτιρια για τθν εξαςφάλιςθ τθσ διακεςιμότθτασ και τθσ αξιοπιςτίασ των
ςυςτθμάτων παραγωγισ ιςχφοσ.
• Ακατζργαςτο Νερό (Raw Water)
• Από τθν ανάλυςθ του ακατζργαςτου νεροφ λαμβάνονται οι απαραίτθτεσ
πλθροφορίεσ για τθν ποιότθτά του, που εξαρτάται από τθν πθγι προζλευςισ του.
• Υπάρχουν πολλοί τφποι ακακαρςιϊν που μπορεί να βρεκοφν μζςα ςτο νερό. Το
είδοσ και θ ποιότθτα των ακακαρςιϊν μεταβάλλονται ανάλογα με τθν πθγι
προζλευςθσ του νεροφ όπωσ ποταμόσ, λίμνθ, γεϊτρθςθ, κλπ.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Νερό Ατμοπαραγωγήσ

• Είδθ ρφπων ςε ακατζργαςτο νερό:


Ιονικά και Διαλυτά Μθ ιονικά και
Αζρια
Κατιονικά Ανιονικά αδιάλυτα

Ca++ HCO3– Θολότθτα, λάςπθ CO2


Mg++ CO3– – Βρωμιά H2
Na+ HO– Χρϊμα NH3
K+ SO4– – Οργανικό υλικό CH4
NH4+ Cl– Κολλοειδι πυριτικά O2
Fe++ Fe+++ NO3– Μικροοργανιςμοί N2
Mn+++ PO4– – – Βακτιρια Cl2
SiO2_ Ελαιϊδθ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Νερό Ατμοπαραγωγήσ

• Ολικι Αλκαλικότθτα (Total Alkalinity)


Στο ακατζργαςτο νερό, θ ολικι αλκαλικότθτα αφορά κυρίωσ τα διττανκρακικά.
Μπορεί να υπάρχει επίςθσ μια μικρι ποςότθτα ανκρακικϊν. Ιόντα υδροξειδίου
δεν υπάρχουν ςτο ακατζργαςτο νερό. Η ολικι αλκαλικότθτα ςτο ακατζργαςτο
νερό είναι ςθμαντικι, δεδομζνου ότι αντιπροςωπεφει μια πικανι πθγι
αποκζςεων.
• Διττανκρακικά – Ανκρακικά (Bicarbonate – Carbonate)
Η κφρια πθγι αλκαλικότθτασ ςτο ακατζργαςτο νερό είναι τα διττανκρακικά ιόντα.
Κατά τθ κζρμανςθ τα διττανκρακικά ιόντα αποςυντίκενται ςε ανκρακικά και
διοξείδιο του άνκρακα. Αν δθμιουργθκεί διαλυτό άλασ, περαιτζρω κζρμανςθ κα
αποςυνκζςει τα ανκρακικά καυςτικι ςε υδροξείδιο (OH) και διοξείδιο του
άνκρακα:
2 HCO3– → CO3– – + H2O + CO2
CO3– – + H2O → 2 OH– + CO2
Τα ιόντα υδροξειδίου ςτο νερό ατμοπαραγωγισ μπορεί να είναι επικυμθτά ι όχι,
ανάλογα με τθν πίεςθ λειτουργίασ. Το CO2 είναι βαςικι αιτία διάβρωςθσ των
γραμμϊν ςυμπυκνωμάτων.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Νερό Ατμοπαραγωγήσ

• Αςβζςτιο (Calcium)
Στθν πλειοψθφία του ακατζργαςτου νεροφ το αςβζςτιο είναι θ κφρια πθγι τθσ
ςκλθρότθτασ. Στουσ λζβθτεσ και τα ςυςτιματα νεροφ ψφξθσ τα άλάτα αςβεςτίου
είναι θ κφρια αιτία αποκζςεων.
• Χλωριόντα (Chloride)
Οι αποκζςεισ δεν είναι πρόβλθμα όπου αφορά τα άλατα χλωρίου, αλλά είναι
πολφ διαβρωτικά ςε οξειδωτικό περιβάλλον. Τα ιόντα χλωρίου ζχουν μεγάλθ
ςυμβολι ςε ρωγμϊδθ διάβρωςθ (crevice corrosion) και εντοπιςμζνθ διάβρωςθ
(pitting). Σε όλεσ τισ περιπτϊςεισ ςχεδιαςμοφ και λειτουργίασ, πρζπει να
λθφκοφν μζτρα για τθν αποτροπι τθσ ςυςςϊρευςθσ χλωριόντων.
• Σίδθροσ (Iron)
Ο ςίδθροσ βρίςκεται ςυνικωσ ςτθ μορφι διαλυτϊν διςκενϊν ιόντων. Σε επαφι
με αζρα ι οξειδωτικζσ ουςίεσ, ο ςίδθροσ μετατρζπεται ςε μορφι τριςκενοφσ
ςιδιρου και ςχθματίηει αδιάλυτα υδροξείδια ι οξείδια. Αν θ περιεκτικότθτα ςε
ςίδθρο είναι 0,3 ppm ι μεγαλφτερθ, κα πρζπει να μειωκεί ι να ελεγχκεί.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Νερό Ατμοπαραγωγήσ

• Μαγνιςιο (Magnesium)
Το μαγνιςιο ςχθματίηει ςυνικωσ υδροξείδια ι πυριτικά άλατα ςτο νερό
ατμοπαραγωγισ, που είναι επικυμθτοί τφποι ιλφοσ. Αν θ αλκαλικότθτα του νεροφ
ατμοπαραγωγισ είναι χαμθλι, ςχθματίηεται ςυχνά ανεπικφμθτο φωςφορικό
μαγνιςιο που είναι κολλϊδεσ και δθμιουργεί αποκζςεισ.
• pH
Το pH του ακατζργαςτου νεροφ είναι τθσ τάξθσ 5,5 με 8,0. Χαμθλό pH μπορεί να
οδθγιςει ςε διάβρωςθ και υψθλό pH ςε ςχθματιςμό αποκζςεων.
• Ρυρίτιο (Silica)
Βρίςκεται ςυνικωσ ςε υπόγεια νερά και περιεκτικότθτα ςε πυρίτιο 70 – 80 ppm
δεν είναι αςυνικιςτθ. Σε υψθλι ςυγκζντρωςθ, το διοξείδιο του πυριτίου μπορεί
να προκαλζςει προβλιματα αποκζςεων.
Ο ζλεγχοσ του πυριτίου είναι ςθμαντικόσ ειδικά ςε λζβθτεσ υψθλισ πίεςθσ,
κακϊσ το πυρίτιο μπορεί να δθμιουργιςει αποκζςεισ ςτισ περιοχζσ χαμθλϊν
πιζςεων και τουσ υπερκεραντιρεσ.
• Θειικά (Sulphate)
Οι περιςςότεροι τφποι ακατζργαςτου νεροφ περιζχουν κειικά. Η παρουςία
κειικϊν επιδεινϊνει τθ διάβρωςθ και τα κειικά εμφανίηονται ωσ κειικό αςβζςτιο.
Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ
Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Νερό Ατμοπαραγωγήσ

• Ολικά Διαλυτά Στερεά (Total Dissolved Solids, TDS)


Είναι μια γενικι ζνδειξθ τθσ διαβρωτικότθτασ του ακατζργαςτου νεροφ. Η
αγωγιμότθτα, αν και δεν είναι ακριβισ είναι μια βολικι μζκοδοσ για τον ζλεγχο
των TDS. Οποιαδιποτε αλλαγι ςτθ ςφνκεςθ του ακατζργαςτου νεροφ
αντικατοπτρίηεται από μεταβολι ςτθν αγωγιμότθτα.
• Σκλθρότθτα (Hardness)
Η ςκλθρότθτα του νεροφ εκφράηεται ςε ppm CaCO3 ςτο νερό, ι ςε βακμοφσ
ςκλθρότθτασ. 1 βακμόσ ςκλθρότθτασ αντιςτοιχεί ςε 14,28 ppm CaCO3.
Υπάρχουν δφο τφποι ςκλθρότθτασ ςτο νερό:
• Ραροδικι Σκλθρότθτα
Ρροςωρινι ςκλθρότθτα προκαλοφν τα ανκρακικά άλατα. Ρρόκειται για
ςκλθρότθτα μαλακι και πορϊδθ.
• Μόνιμθ Σκλθρότθτα:
Η μόνιμθ ςκλθρότθτα οφείλεται ςε μθ ανκρακικά άλατα και προκαλεί
ςκλθρζσ αποκζςεισ.

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Νερό Ατμοπαραγωγήσ

Ρίεςθ Λειτουργίασ bar 0 - 20,7 20,8 - 31,0 31,1 - 41,4 41,5 - 51,7 51,8 - 62,1 62,2 - 68,9 69,0 - 103,4 103,5 - 137,9
Νερό Τροφοδοςίασ
Διαλυμζνο Οξυγόνο (χωρίσ
προςκικθ δεςμευτικισ 0,04 0,04 0,007 0,007 0,007 0,007 0,007 0,007
ουςίασ)
Σίδθροσ 0,1 0,05 0,03 0,025 0,02 0,02 0,01 0,01
Χαλκόσ 0,05 0,025 0,02 0,02 0,015 0,015 0,01 0,01
Ολικι Σκλθρότθτα (CaCO3) 0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0,05 not detectable
mg/l
Μθ Ρτθτικζσ Οργανικζσ
1 1 0,5 0,5 0,5 0,2 0,2 0,2
Ουςίεσ (TOC)
Ελαιϊδθ Συςτατικά 1 1 0,5 0,5 0,5 0,2 0,2 0,2
pH ςτουσ 25 °C 7,5 - 10,0 7,5 - 10,0 7,5 - 10,0 7,5 - 10,0 7,5 - 10,0 8,5 - 9,5 9,0 - 9,6 9,0 - 9,6
Νερό Ατμοπαραγωγισ
Ρυριτικά 150 90 40 30 20 8 2 1
mg/l
Ολικι Αλκαλικότθτα CaCO3 350 300 250 200 150 100 not specified
Αλκαλικότθτα ΟΗ- (ελεφκερθ)
Δεν κακορίηεται Μθ μετριςιμθ
ωσ CaCO3
Ειδικι Αγωγιμότθτα ςτουσ 25
µS/cm 3500 3000 2500 2000 1500 1000 150 100
°C χωρίσ εξουδετζρωςθ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Νερό Ατμοπαραγωγήσ – Επεξεργαςία

Δεξαμενι
Άλμθσ
Δοχείο Τροφοδοςίασ
Εξοικονο- Συμπυκνϊματα
μθτισ Εναλλάκτθσ
Δεςμευτικό
Οξυγόνου

Σφςτθμα
Ραροχι Νεροφ Κατακράτθςθσ Απαερωτισ
Στερεϊν Φίλτρο Συλλζκτθσ
Χθμικά Συμπυκνωμάτων
Λζβθτα Λζβθτασ
Αποςκλιρυνςθ
Επεξεργαςία
Συμπυκνωμάτων
Νερό
Ατμοπαραγωγισ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Διάγραμμα Ατμοπαραγωγήσ
Νεπό Αημοπαπαγυγήρ
Μέζερ Πίεζερ ππορ
Μονάδερ Επεξεπγαζίαρ
Αημόρ Χαμελήρ
Πίεζερ Σύζηημα
Νεπό Αημοπαπαγυγήρ
Πποζθήκηρ
Υτελήρ Πίεζερ ππορ
Απιονιζμένο Φυζθοπικών
Μονάδερ Επεξεπγαζίαρ
Νεπό

Απαεπυηήρ

Λέβηηαρ (με
Υπεπθεπμανηή και
Σύζηημα Πποζθήκηρ Εξοικονομηηή)
Υδπαζίνηρ
Αημόρ Υτελήρ Πίεζερ ππορ Κενηπική
Γπαμμή Αημού Υτελήρ Πίεζερ

PC

Γπαμμή Σςνεσούρ Σηπαηζυνιζμού


Πποθεπμανηήπαρ
Αέπα
Αημόρ Χαμελήρ
Πίεζερ

Αέπαρ
Δοσείο Εκηόνυζηρ
Σςνεσούρ Σηπαηζυνιζμού
Αημόρ Διαζποπάρ

Γπαμμή Διαλείπονηορ
Σηπαηζυνιζμού
Μαδούη

Δοσείο Εκηόνυζηρ
Διαλείπονηορ
Σηπαηζυνιζμού

Αέπιο Καύζιμο
Νεπό ππορ
Αποσέηεςζε

Νεπό Ψύξερ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ
Δίκτυο Ατμοφ

Αημόρ Υτελήρ Πίεζερ


Αημόρ Υτελήρ Πίεζερ
από Μονάδερ
από Λέβεηερ Αημού
Επεξεπγαζίαρ
Κενηπική Γπαμμή Αημού Υτηλήρ Πίεζηρ
I-10
4100 kPa (42 kg/cm2, ή 600 psi)

Αημόρ Υτελήρ Πίεζερ ππορ Χπήζειρ


Αθςπεπθεπμανηήρ
Αημού Υτελήρ Πίεζερ

Αθςπεπθεπμανηήρ Νεπό Αημοπαπαγυγήρ


Υτελήρ Πίεζερ Αημόρ Μέζερ Πίεζερ
Νεπό Αημοπαπαγυγήρ από Μονάδερ
Υτελήρ Πίεζερ Επεξεπγαζίαρ
TC

I-11 TC

Κενηπική Γπαμμή Αημού Mέζηρ Πίεζηρ


PC 1180 kPa (12 kg/cm2, ή 170 psi) Αημόρ Μέζερ Πίεζερ ππορ Χπήζειρ
Αημού Μέζερ Πίεζερ

Σηπόβιλορ Αημού ~ Γεννήηπια


Αθςπεπθεπμανηήρ
Νεπό Αημοπαπαγυγήρ
Υτελήρ Πίεζερ

TC

Νεπό Αημοπαπαγυγήρ
Υτελήρ Πίεζερ

PC TC

Κενηπική Γπαμμή Αημού Χαμηλήρ Πίεζηρ


440 kPa (4,5 kg/cm2 ή 64 psi) Αημόρ Χαμελήρ Πίεζερ ππορ Χπήζειρ
Αημού Χαμελήρ Πίεζερ
Σηαθμόρ Υποβάθμιζηρ
Πίεζηρ (Letdown Station)

PC

TC

Κενηπική Γπαμμή Αημού Χαμηλήρ Πίεζηρ


195 kPa (2 kg/cm2 ή 28 psi) Αημόρ Χαμελήρ Πίεζερ ππορ Χπήζειρ
Αημού Χαμελήρ Πίεζερ

Ενεργειακζσ Τεχνολογίεσ Λζβητεσ – Ατμοπαραγωγή Εργαςτήριο Τεχνολογίασ


Καυςίμων και Λιπαντικών ΕΜΠ

You might also like