‫ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان‬

Islamic Republic of Iran
INSO
14511 ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان‬ 14511
1St. Edition Iranian National Standardization Organization ‫ﭼﺎپ اول‬

‫ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ‬- ‫زﻏﺎل ﺳﻨﮓ‬

Coal — Proximate analysis

ICS: 73.040
 ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬
‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻨﺪ ﻳـﻚ ﻣـﺎدة‪ 3‬ﻗـﺎﻧﻮن اﺻـﻼح ﻗـﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘـﺮرات ﻣﺆﺳﺴـﺔ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد و‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ 1371‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺟﻊ رﺳﻤﻲ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺪوﻳﻦ و ﻧﺸـﺮ اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫ﻣﻠﻲ )رﺳﻤﻲ( اﻳﺮان را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬
‫ﻧﺎم ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻳﻜﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه و دوﻣﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اداري ﻣـﻮرخ ‪ 90/6/29‬ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﻃﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 206/35838‬ﻣﻮرخ ‪ 90/7/24‬ﺟﻬﺖ اﺟﺮا اﺑﻼغ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻣﺮﻛﺐ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﻣﺮاﻛﺰ و ﻣﺆﺳﺴـﺎت‬
‫ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪي و اﻗﺘﺼﺎدي آﮔﺎه و ﻣﺮﺗﺒﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد وﻛﻮﺷﺸﻲ ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻠﻲ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻮﻟﻴـﺪي‪،‬‬
‫ﻓﻨﺎوري و ﺗﺠﺎري اﺳﺖ ﻛـﻪ از ﻣﺸـﺎرﻛﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧـﻪ و ﻣﻨﺼـﻔﺎﻧﺔ ﺻـﺎﺣﺒﺎن ﺣـﻖ و ﻧﻔـﻊ‪ ،‬ﺷـﺎﻣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺼـﺮفﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‪،‬‬
‫ﺻﺎدرﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و وارد ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﺨﺼﺼﻲ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬ﭘﻴﺶ ﻧـﻮﻳﺲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﺮاي ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ذي ﻧﻔﻊ و اﻋﻀﺎي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻫﺎي ﻓﻨـﻲ ﻣﺮﺑـﻮط ارﺳـﺎل ﻣـﻲﺷـﻮد و ﭘـﺲ از‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻈﺮﻫﺎ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ در ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن رﺷﺘﻪ ﻃﺮح و در ﺻﻮرت ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ )رﺳﻤﻲ( اﻳـﺮان‬
‫ﭼﺎپ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺆﺳﺴﺎت و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ و ذي ﺻﻼح ﻧﻴﺰ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‬
‫درﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ ﻃﺮح و ﺑﺮرﺳﻲ و درﺻﻮرت ﺗﺼﻮﻳﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان ﭼـﺎپ و ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ‪.‬ﺑـﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﻳﻲ ﻣﻠﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻔﺎد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳـﺮان ﺷـﻤﺎرة ‪ 5‬ﺗـﺪوﻳﻦ و در ﻛﻤﻴﺘـﺔ ﻣﻠـﻲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺮﺑﻮط ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان از اﻋﻀﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﻲ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد )‪، 1(ISO‬ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮن ﺑـﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠـﻲ اﻟﻜﺘﺮوﺗﻜﻨﻴـﻚ‬
‫)‪ 2(IEC‬و ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻧﺪازه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ )‪ 3(OIML‬اﺳﺖ و ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺗﻨﻬـﺎ راﺑـﻂ‪ 4‬ﻛﻤﻴﺴـﻴﻮن ﻛـﺪﻛﺲ ﻏـﺬاﻳﻲ‬
‫)‪ 5(CAC‬در ﻛﺸﻮر ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺿﻤﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻠﻲ و ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪي ﻫـﺎي ﺧـﺎص‬
‫ﻛﺸﻮر ‪ ،‬از آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﻓﻨﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺟﻬﺎن و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه در ﻗـﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺑـﺮاي ﺣﻤﺎﻳـﺖ از ﻣﺼـﺮف ﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺣﻔـﻆ‬
‫ﺳﻼﻣﺖ و اﻳﻤﻨﻲ ﻓﺮدي و ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺣﺼﻮل اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﻣﻼﺣﻈﺎت زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬اﺟﺮاي ﺑﻌﻀﻲ از‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان را ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﻴﺪي داﺧﻞ ﻛﺸﻮر و‪/‬ﻳﺎ اﻗﻼم وارداﺗﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﻲ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﺟﺒـﺎري‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﻛﺸـﻮر‪ ،‬اﺟـﺮاي اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﻛﺎﻻﻫـﺎي ﺻـﺎدراﺗﻲ و‬
‫درﺟﻪﺑﻨﺪي آن را اﺟﺒﺎري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن از ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻓﻌﺎل‬
‫در زﻣﻴﻨﺔ ﻣﺸﺎوره‪ ،‬آﻣﻮزش‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻤﻴﺰي و ﺻﺪورﮔﻮاﻫﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸـﮕﺎه‬
‫ﻫﺎ و ﻣﺮاﻛﺰ ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن )واﺳﻨﺠﻲ( وﺳﺎﻳﻞ ﺳﻨﺠﺶ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت را ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ ﻧﻈﺎم ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ اﻳﺮان ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﺻﻮرت اﺣﺮاز ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻴﻨﺎﻣﺔ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺑﻪ آن ﻫﺎ اﻋﻄﺎ و ﺑﺮ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد آن ﻫﺎ ﻧﻈﺎرت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮوﻳﺞ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﻜﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن )واﺳﻨﺠﻲ( وﺳﺎﻳﻞ ﺳﻨﺠﺶ‪ ،‬ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻋﻴـﺎر ﻓﻠـﺰات‬
‫ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ و اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎي ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان از دﻳﮕﺮ وﻇﺎﻳﻒ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1- International Organization for Standardization‬‬

‫‪2 - International Electrotechnical Commission‬‬
‫)‪3- International Organization of Legal Metrology (Organisation Internationale de Metrologie Legale‬‬
‫‪4 - Contact point‬‬
‫‪5 - Codex Alimentarius Commission‬‬

‫ب‬
 ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫" زﻏﺎل ﺳﻨﮓ ‪ -‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ "‬

‫ﺳﻤﺖ و‪ /‬ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫رﺋﻴﺲ‪:‬‬

‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄت ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺟﺎﻣﻊ ﻋﻠﻤﻲ‬ ‫اﻣﻴﻨﻴﺎن‪ ،‬ﻣﺮﺟﺎن‬

‫ﻛﺎرﺑﺮدي ﺧﻮزﺳﺘﺎن‬ ‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ ﻣﻌﺪﻧﻲ(‬

‫دﺑﻴﺮ‪:‬‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﮔﺮوه ﺷﻴﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﻴﺪ‬ ‫ﻟﺮﻛﻲ‪ ،‬آرش‬

‫ﭼﻤﺮان اﻫﻮاز‬ ‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ(‬

‫اﻋﻀﺎء‪) :‬اﺳﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺣﺮوف اﻟﻔﺒﺎ(‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس آﻣﻮزش ﭘﺮورش‬ ‫آرﻳﺎن ﭘﻮر‪ ،‬ﻣﻮﺳﻲ‬

‫)ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ(‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس آﻣﻮزش ﭘﺮورش‬ ‫اﺳﻜﻨﺪري‪ ،‬ﻣﻌﻴﻦ‬

‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ(‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس آﻣﻮزش ﭘﺮورش‬ ‫ﺗﺎزه ﺟﻮان‪ ،‬ﻓﺎﻃﻤﻪ‬

‫)ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ(‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬ ‫ﺧﻮﺷﻨﺎم‪ ،‬ﻓﺮزاﻧﻪ‬

‫ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن‬ ‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ ﻓﻴﺰﻳﻚ(‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺷﻴﻤﻲ‬ ‫ﺳﻘﺎﻧﮋاد‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﺟﻌﻔﺮ‬

‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ آﻟﻲ(‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺷﻴﻤﻲ‬ ‫ﻋﺼﺎره‪ ،‬ﻫﺎدي‬

‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ آﻟﻲ(‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺷﻴﻤﻲ‬ ‫ﻓﺘﺎﺣﻲ ﻧﻴﺎ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺎز‬

‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ(‬

‫ج‬
 ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻬﻴﻦ آزﻣﻮن اروﻧﺪ‬ ‫ﻛﻮﺷﻜﻲ‪ ،‬ﻋﻈﻴﻢ‬
‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﺎزرﺳﻲ ﻓﻨﻲ(‬

‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺷﻴﻔﺖ ﺷﻴﻤﻲ ﻧﻴﺮوﮔﺎه راﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﺤﻤﻮدي‪ ،‬ﻛﺴﺮي‬

‫))ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ آﻟﻲ(‬

‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺳﻴﺎﻻت ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻮﻻد‬ ‫ﻣﻼﺋﻲ‪ ،‬اﺣﻤﺪرﺿﺎ‬

‫ﺧﻮزﺳﺘﺎن‬ ‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ(‬

‫ﻣﻬﺮﻣﻮﻻﻳﻲ‪ ،‬ﻓﺎﻃﻤﻪ‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس اداره ﻛﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‬
‫)ﻓﻮق ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺷﻴﻤﻲ(‬
‫ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن‬

‫د‬
 ‫ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﺎر‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد" زﻏﺎل ﺳﻨﮓ‪ -‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ " ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ آن درﻛﻤﻴﺴﻴﻮنﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺗﻮﺳـﻂ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻳﺮان ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه و در ﻳﻜﺼﺪ و ﺳﻲ اﻣﻴﻦ اﺟﻼس ﻛﻤﻴﺘﺔ ﻣﻠﻲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣـﻮاد ﻣﻌـﺪﻧﻲ ﻣـﻮرخ‬
‫‪ 90/09/28‬ﻣﻮرد ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻚ ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻨﺪ ﻳﻚ ﻣـﺎدة ‪ 3‬ﻗـﺎﻧﻮن اﺻـﻼح ﻗـﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘـﺮرات‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺔ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻳﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ ،1371‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠـﻲ اﻳـﺮان ﻣﻨﺘﺸـﺮ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻫﻤﮕﺎﻣﻲ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻣﻠﻲ و ﺟﻬﺎﻧﻲ در زﻣﻴﻨﺔ ﺻﻨﺎﻳﻊ‪ ،‬ﻋﻠـﻮم و ﺧـﺪﻣﺎت‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﻳﺮان در ﻣﻮاﻗﻊ ﻟﺰوم ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻫﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺻﻼح و ﺗﻜﻤﻴﻞ اﻳـﻦ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ در ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻓﻨﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓـﺖ ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻮاره از آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ و ﻣﺄﺧﺬي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﺔ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ISO 17246:2010, Coal — Proximate analysis‬‬

‫ه‬
 ‫زﻏﺎل ﺳﻨﮓ – ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ‬

‫ﻫﺪف و داﻣﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد‬ ‫‪1‬‬

‫ﻫﺪف از ﺗﺪوﻳﻦ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﻌﻴﻴﻦ روﺷﻲ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ زﻏﺎل ﺳـﻨﮓ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺑـﺮاي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺻﻨﻌﺖ زﻏﺎل ﺳﻨﮓ ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ زﻏﺎل ﺳﻨﮓﻫﺎ ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ اﻟﺰاﻣﻲ‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ اﻟﺰاﻣﻲ زﻳﺮ ﺣﺎوي ﻣﻘﺮراﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ آنﻫﺎ ارﺟـﺎع داده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ آن ﻣﻘﺮرات ﺟﺰﻳﻲ از اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪرﻛﻲ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸﺎر ارﺟﺎع داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺻﻼﺣﻴﻪ ﻫﺎ و ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻫﺎي ﺑﻌـﺪي آن‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣﺪرﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﺪون ذﻛﺮ ﺗـﺎرﻳﺦ اﻧﺘﺸـﺎر ﺑـﻪ آنﻫـﺎ ارﺟـﺎع داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ و اﺻﻼﺣﻴﻪ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي آنﻫﺎ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺮاﺟﻊ زﻳﺮ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ 1-2‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ،377‬ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺟﺎﻣﺪ‪ -‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ‬
‫‪ 2-2‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ،11098‬زﻏﺎل ﺳﺨﺖ و ﻛﻚ‪ -‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻮاد ﻓﺮار‬
‫‪ 3-2‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ،12738‬زﻏﺎل ﺳﺨﺖ‪ -‬ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻃﻮﺑﺖ ﻛﻞ‬
‫‪2-4 ISO 1213-2, Solid mineral fuels – Vocabulary – Part 2: Terms relating to sampling,‬‬
‫‪testing and analysis‬‬
‫‪2-5 ISO 11722, Solid mineral fuels- Hard coal- Determination of moisture in the general‬‬
‫‪analysis test sample by drying in nitrogen‬‬

‫اﺻﻄﻼﺣﺎت و ﺗﻌﺎرﻳﻒ‬ ‫‪3‬‬

‫در اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﺻﻄﻼﺣﺎت و ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺸﺎﺑﻪ آنﭼﻪ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 1213-2‬ﻣﻌﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫اﺻﻮل آزﻣﻮن‬ ‫‪4‬‬

‫زﻏﺎل ﺳﻨﮓ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ و ﻣﺎده ﻓﺮار ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﺮﺑﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﻧﺘـﺎﻳﺞ‪ ،‬ﺑـﺮ‬
‫ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﮔﺰارش ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫‪5‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ را ﺑﻪ ﻧﺤﻮي آﻣﺎده ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻟﺰاﻣﺎت روشﻫﺎي آزﻣﻮن ﻣﺨﺘﻠﻒ داده ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 1‬را ﺑﺮآورده ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن‬ ‫‪6‬‬

‫اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎ را ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ روشﻫﺎي آزﻣﻮن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در ﺟﺪول ‪ 1‬اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫ﺟﺪول ‪ – 1‬روشﻫﺎي آزﻣﻮن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ‬

‫روش آزﻣﻮن‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺐ‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪12738‬‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ ﻛﻞ )درﺻﻮرﺗﻲﻛﻪ ﮔﺰارش دﻫﻲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي "ﺷﺮاﻳﻂ درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه" ﻧﻴﺎز ﺑﺎﺷﺪ(‬
‫‪ISO 11722‬‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪377‬‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪11098‬‬ ‫ﻣﺎده ﻓﺮار‬

‫ﺑﻴﺎن ﻧﺘﺎﻳﺞ‬ ‫‪7‬‬

‫ﻣﻘﺪار ﻛﺮﺑﻦ ﺛﺎﺑﺖ‪ ،Cfix,ad ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ درﺻﺪ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣـﻲ‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣﻮل ‪ 1‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬
‫‪C fix,ad  100  ( M‬‬ ‫‪ad‬‬ ‫)‪ A ad  V ad ) (1‬‬
‫ﻛﻪ در آن‪:‬‬
‫‪ Mad‬ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ درﺻﺪ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ؛‬
‫‪ Aad‬ﻣﻘﺪار ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ درﺻﺪ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ؛‬
‫‪ Vad‬ﻣﻘﺪار ﻣﺎده ﻓﺮار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ درﺻﺪ ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﺑﺎ دﻗﺖ ‪ 0/1%‬ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ ﮔﺰارش ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺮﺑﻦ ﺛﺎﺑﺖ را ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺒﻨﺎﻫﺎ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﺪول ‪ 2‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ – 2‬ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ از ﻣﺒﻨﺎﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‬

‫ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻘﺪار ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫‪a‬‬ ‫‪a‬‬
‫ﺧﺸﻚ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻘﺪار داده ﺷﺪه‬
‫)‪(d‬‬ ‫)‪(ad‬‬ ‫)‪(ar‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪100  M ar‬‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ‪P ،‬‬
‫‪Pd  Pad ‬‬ ‫—‬ ‫‪Par  Pad ‬‬
‫‪100  M ad‬‬ ‫‪100  M ad‬‬ ‫)رﻃﻮﺑﺖ‪،‬ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻳﺎ ﻣﻮاد ﻓﺮار(‬
‫‪a‬‬
‫ﻛﻪ در آن ‪ M‬ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ 12811‬را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺜﺎل از دادهﻫﺎي ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺰارش آزﻣﻮن‬ ‫‪8‬‬

‫ﮔﺰارش آزﻣﻮن ﺑﺎﻳﺪ داراي اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫روش آزﻣﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﻃﺒﻖ اﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ؛‬ ‫‪1-8‬‬
‫ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮرد آزﻣﻮن؛‬ ‫‪2-8‬‬
‫روش ﻳﺎ روشﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده؛‬ ‫‪3-8‬‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﻣﺒﻨﺎي ﮔﺰارشدﻫﻲ‪.‬‬ ‫‪4-8‬‬

‫‪2‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ اﻟﻒ‬
‫)اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ(‬
‫ﻣﺜﺎﻟﻲ از ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ‬

‫ﺧﺸﻚ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه‬

‫)‪(d‬‬ ‫)‪(ad‬‬ ‫)‪(ar‬‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ‬
‫‪ %‬ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ‬ ‫‪ %‬ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ‬ ‫‪ %‬ﻛﺴﺮ ﺟﺮﻣﻲ‬
‫—‬ ‫—‬ ‫‪8/0‬‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ ﻛﻞ‪Mar ،‬‬
‫—‬ ‫‪3/0‬‬ ‫—‬ ‫رﻃﻮﺑﺖ درون ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه‪Mad ،‬‬
‫‪10/3‬‬ ‫‪10/0‬‬ ‫‪9/5‬‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ‪A ،‬‬
‫‪20/6‬‬ ‫‪20/0‬‬ ‫‪19/0‬‬ ‫ﻣﺎده ﻓﺮار‪V ،‬‬
‫‪69/1‬‬ ‫‪67/0‬‬ ‫‪63/5‬‬ ‫ﻛﺮﺑﻦ ﺛﺎﺑﺖ‪Cfix, ،‬‬
‫‪100/0‬‬ ‫‪100/0‬‬ ‫‪100/0‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻛﻞ‬

‫‪3‬‬
 ‫ﭘﻴﻮﺳﺖ ب‬
‫)اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ(‬
‫ﻛﺘﺎب ﻧﺎﻣﻪ‬

‫]‪ [1‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان ﺷﻤﺎره ‪ ،12811‬زﻏﺎل و ﻛﻚ ‪ -‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪4‬‬