Sistem

Bazı fonksiyonları gerçekleştirmek için tasarlanmış karşılıklı olarak birbirlerini etkileyen

birim ya da elemanlar topluluğudur. Bir sistemin giriş sinyali x(t) ve çıkış sinyali y(t) sürekli
zamanlı sinyallerse sistem sürekli zamanlı bir sistemdir. Giriş ve çıkış sinyalinin ayrık zamanlı
olması durumunda ise sistemin ayrık zamanlı olduğu söylenir.

Temel Sistem Özellikleri

1) Lineerlik: Çarpımsallık (homojenlik) ve toplamsallık (süperpozisyon) özelliklerini

sağlayan sistemlere lineer sistem adı verilir. Herhangi bir özelliği sağlamayan sistem
lineer olmayan (nonlineer) sistem olarak adlandırılır.

Toplamsallık (Süperpozisyon)

𝑥1 (𝑡) → 𝑦1 (𝑡)

𝑥2 (𝑡) → 𝑦2 (𝑡)

𝑥1 (𝑡) + 𝑥2 (𝑡) → 𝑦1 (𝑡) + 𝑦2 (𝑡)

Çarpımsallık (Homojenlik)

𝑥(𝑡) → 𝑦(𝑡)

𝑎 ∙ 𝑥(𝑡) → 𝑎 ∙ 𝑦(𝑡) (𝑎 ∈ 𝑅)

Toplamsallık (Süperpozisyon)

𝑥1 [𝑛] → 𝑦1 [𝑛]

𝑥2 [𝑛] → 𝑦2 [𝑛]

𝑥1 [𝑛] + 𝑥2 [𝑛] → 𝑦1 [𝑛] + 𝑦2 [𝑛]

Çarpımsallık (Homojenlik)

𝑥[𝑛] → 𝑦[𝑛]

𝑎 ∙ 𝑥[𝑛] → 𝑎 ∙ 𝑦[𝑛] (𝑎 ∈ 𝑅)

Örnek: 𝑦(𝑡) = 3 ∙ 𝑥(𝑡) matematiksel bağıntı ile verilen sürekli zamanlı sistemin lineer olup
olmadığını belirleyiniz.
 𝑥(𝑡) → 𝑦(𝑡)

𝑎 ∙ 𝑥(𝑡) → 𝑎 ∙ 𝑦(𝑡) (𝑎 ∈ 𝑅)

𝑥̅ (𝑡) = 𝑎 ∙ 𝑥(𝑡)

𝑦̅(𝑡) = 3 ∙ 𝑎 ∙ 𝑥 (𝑡) = 𝑎 ∙ 𝑦(𝑡)

Çarpımsallık özelliği sağlanıyor.

𝑥1 (𝑡) → 𝑦1 (𝑡)

𝑦1 (𝑡) = 3 ∙ 𝑥1 (𝑡)

𝑥2 (𝑡) → 𝑦2 (𝑡)

𝑦2 (𝑡) = 3 ∙ 𝑥2 (𝑡)

𝑥̅ (𝑡) = 𝑥1 (𝑡) + 𝑥2 (𝑡)

𝑦̅(𝑡) = 3 ∙ 𝑥1 (𝑡) + 3 ∙ 𝑥2 (𝑡) = 𝑦1 (𝑡) + 𝑦2 (𝑡)

Toplamsallık özelliği de sağlanıyor. Sistem lineerdir.

Örnek: 𝑦(𝑡) = 𝑥 (𝑡) + 2 matematiksel bağıntı ile verilen sürekli zamanlı sistemin lineer olup
olmadığını belirleyiniz.

𝑥(𝑡) → 𝑦(𝑡)

𝑎 ∙ 𝑥(𝑡) → 𝑎 ∙ 𝑦(𝑡) (𝑎 ∈ 𝑅)

𝑥̅ (𝑡) = 𝑎 ∙ 𝑥(𝑡)

𝑦̅(𝑡) = 𝑎 ∙ 𝑥 (𝑡) + 2 ≠ 𝑎 ∙ 𝑦(𝑡)

Çarpımsallık özelliği sağlanmıyor. Sistem nonlineerdir.

Örnek: 𝑦[𝑛] = 𝑥 2 [𝑛] matematiksel bağıntı ile verilen sürekli zamanlı sistemin lineer olup
olmadığını belirleyiniz.

𝑥[𝑛] → 𝑦[𝑛]

𝑎 ∙ 𝑥[𝑛] → 𝑎 ∙ 𝑦[𝑛] (𝑎 ∈ 𝑅)

𝑥̅ [𝑛] = 𝑎 ∙ 𝑥[𝑛]

𝑦̅[𝑛] = (𝑎 ∙ 𝑥 [𝑛])2 = 𝑎2 ∙ 𝑥 2 [𝑛] ≠ 𝑎 ∙ 𝑦[𝑛]

Çarpımsallık özelliği sağlanmıyor. Sistem nonlineerdir.

2) Zamanla Değişmezlik: Bir sistemin girişindeki bir zaman ötelemesi(gecikme veya

ilerleme) çıkış sinyallerinde de aynı ötelemeye neden oluyorsa sistemin zamanla
değişmeyen bir sistem olduğu söylenir. Zamanla değişmeyen sistemde sistem
parametreleri zamana bağlı değildir. Zamanla değişmeyen bir sistemin cevabı girişin
uygulandığı andan bağımsızdır.

𝑥(𝑡) → 𝑦(𝑡)

𝑥(𝑡 − 𝑡0 ) → 𝑦(𝑡 − 𝑡0 ) (𝑡0 ∈ 𝑅)

𝑥[𝑛] → 𝑦[𝑛]

𝑥[𝑛 − 𝑛0 ] → 𝑦[𝑛 − 𝑛0 ] (𝑛0 ∈ 𝑍 +)

Örnek: Aşağıda verilen sistemi zamanla değişmezlik özelliği yönünden inceleyiniz.

𝑦(𝑡) = 𝑡 ∙ 𝑥(𝑡)

𝑥(𝑡) → 𝑦(𝑡)

𝑥̅ (𝑡) = 𝑥 (𝑡 − 𝑡0 ) ⟹ 𝑦̅(𝑡) = 𝑡 ∙ 𝑥 (𝑡 − 𝑡0 )

𝑡 ∙ 𝑥(𝑡 − 𝑡0 ) ≠ (𝑡 − 𝑡0 ) ∙ 𝑥(𝑡 − 𝑡0 )

Sistem zamanla değişmezlik özelliğini sağlamıyor. Zamanla değişen bir sistemdir.

Örnek: Aşağıda verilen sistemi zamanla değişmezlik özelliği yönünden inceleyiniz.

𝑦[𝑛] = 𝑠𝑖𝑛(𝑥[𝑛])

𝑥[𝑛] → 𝑦[𝑛]

𝑥̅ [𝑛] = 𝑥[𝑛 − 𝑛0 ] ⟹ 𝑦̅[𝑛] = 𝑠𝑖𝑛(𝑥[𝑛 − 𝑛0 ])

𝑠𝑖𝑛(𝑥 [𝑛 − 𝑛0 ]) = 𝑠𝑖𝑛(𝑥[𝑛 − 𝑛0 ])

Sistem zamanla değişmezlik özelliğini sağlıyor. Zamanla değişmeyen bir sistemdir.

3) Statiklik ve Dinamiklik: Sürekli zamanlı sistemlere ait özelliklerdir. Sistemde enerji
depolayan bir eleman varsa sistem dinamik sistem olarak adlandırılır. Aksi takdirde
statik sistemdir denir.
4) Nedensellik: Bir sistemin herhangi bir andaki çıkışı o anki ve/veya önceki giriş ve/veya
çıkış değerlerine bağlı ise sistem nedenseldir. Bu özelliği sağlamayan sistemlere
nedensel olmayan sistemler denir.
𝑦(𝑡) = 𝑥 2 (𝑡) + 𝑥(𝑡 − 1)

𝑑 2 𝑦 (𝑡 ) 𝑑𝑦(𝑡)
+ 3 + 2𝑦(𝑡) = 𝑥(𝑡)
𝑑𝑡 2 𝑑𝑡

𝑑𝑦(𝑡)
+ 𝑒 𝑦(𝑡) = 𝑥 2 (𝑡)
𝑑𝑡

𝑑 2 𝑦 (𝑡 )
+ 3𝑒 −𝑡 𝑦(𝑡) = 𝑥(𝑡)
𝑑𝑡 2
 ^ƺƌĞŬůŝĂŵĂŶůŦ>^ŝƐƚĞŵůĞƌŝŶĂŵĂŶĞǀĂďŦŶĂůŝnjŝ

Ŷ͘ŵĞƌƚĞďĞĚĞŶ>ƐŝƐƚĞŵŝŶĚŝĨĞƌĂŶƐŝLJĞůĚĞŶŬůĞŵŐƂƐƚĞƌŝŵŝ͖

݀ ௡ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀ ௡ିଵ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀ ௡ିଶ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ

൅ ܽ௡ିଵ ൅ ܽ௡ିଶ ൅ ‫ڮ‬ ൅ ܽଵ ൅ ܽ଴ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
݀‫ ݐ‬௡ ݀‫ ݐ‬௡ିଵ ݀‫ ݐ‬௡ିଶ ݀‫ݐ‬
݀ ௠ ‫ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀ ௠ିଵ ‫ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀ ௠ିଶ ‫ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀‫ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
ൌ ܾ௠ ௠
൅ ܾ௠ିଵ ௡ିଵ
൅ ܾ௠ିଶ ௠ିଶ
൅ ‫ ڮ‬൅ ܾଵ ൅ ܾ଴ ‫ ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬
&ŝnjŝŬƐĞů ďŝƌ ƐŝƐƚĞŵĚĞ ĕŽŒƵŶůƵŬůĂ ݊ ൒ ݉ Ěŝƌ͘ > ƐŝƐƚĞŵŝŶ njĂŵĂŶ ĐĞǀĂďŦ ĂƔĂŒŦĚĂŬŝ ŝĨĂĚĞLJůĞ
verilir.

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ‫ݕ‬௭௜ ሺ‫ݐ‬ሻ ൅ ‫ݕ‬௭௦ ሺ‫ݐ‬ሻ

Burada ‫ݕ‬௭௜ ሺ‫ݐ‬ሻ ƐŦĨŦƌŐŝƌŝƔĐĞǀĂďŦ͕‫ݕ‬௭௦ ሺ‫ݐ‬ሻ ƐŦĨŦƌĚƵƌƵŵĐĞǀĂďŦĚŦƌ͘

^ŦĨŦƌ'ŝƌŝƔĞǀĂďŦ͗

'ŝƌŝƔŝŶ ƐŦĨŦƌ ŽůĚƵŒƵ ĚƵƌƵŵĚĂ ƐĂĚĞĐĞ ďĂƔůĂŶŐŦĕ ƔĂƌƚůĂƌŦŶĚĂŶ ĚŽůĂLJŦ ŽůƵƔĂŶ ĕƂnjƺŵĚƺƌ͘
'ŝƌŝƔƐŦĨŦƌŽůĂƌĂŬĂůŦŶŦƌƐĂĚŝĨĞƌĂŶƐŝLJĞůĚĞŶŬůĞŵĂƔĂŒŦĚĂŬŝŐŝďŝLJĂnjŦůĂďŝůŝƌ͘

݀ ௡ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀ ௡ିଵ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀ ௡ିଶ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ

௡
൅ ܽ௡ିଵ ௡ିଵ
൅ ܽ௡ିଶ ௡ିଶ
൅ ‫ ڮ‬൅ ܽଵ ൅ ܽ଴ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ Ͳ
݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬
݀௡
ൌ ‫ܦ‬௡
݀‫ ݐ‬௡
ŽůĂƌĂŬƚĂŶŦŵůĂŶŦƌƐĂ͖

ሺ‫ ܦ‬௡ ൅ ܽ௡ିଵ ‫ ܦ‬௡ିଵ ൅ ܽ௡ିଶ ‫ ܦ‬௡ିଶ ൅ ‫ ڮ‬൅ ܽଵ ‫ ܦ‬൅ ܽ଴ ሻ ή ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ Ͳ

ƵƌĂĚĂĕƂnjƺŵ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ܿ݁ ఒ௧ ĨŽƌŵƵŶĚĂĚŦƌ͘ƂnjƺŵLJƵŬĂƌŦĚĂŬŝĚĞŶŬůĞŵŝƐĂŒůĂLJĂĐĂŬƚŦƌ͘
Bu durumda;

ܿ ή ሺߣ௡ ൅ ܽ௡ିଵ ߣ௡ିଵ ൅ ܽ௡ିଶ ߣ௡ିଶ ൅ ‫ ڮ‬൅ ܽଵ ߣ ൅ ܽ଴ ሻ ή ݁ ఒ௧ ൌ Ͳ

௡
ߣ ൅ ܽ௡ିଵ ߣ௡ିଵ ൅ ܽ௡ିଶ ߣ௡ିଶ ൅ ‫ ڮ‬൅ ܽଵ ߣ ൅ ܽ଴ ൌ Ͳ
ᇣᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇤᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇧᇥ
௄௔௥௔௞௧௘௥௜௦௧௜௞ௗ௘௡௞௟௘௠

DƺŵŬƺŶŽůĂŶŶƚĂŶĞĨĂƌŬůŦĕƂnjƺŵǀĂƌĚŦƌ͘ƵŶůĂƌ͖

ܿଵ݁ ఒభ ௧ , ܿଶ ݁ ఒమ ௧ ͕͙͕ܿ͘͘௡ ݁ ఒ೙ ௧

<ĂƌĂŬƚĞƌŝƐƚŝŬĚĞŶŬůĞŵŝŶŬƂŬůĞƌŝŶŝŶĚƵƌƵŵƵŶĂŐƂƌĞĨĂƌŬůŦĕƂnjƺŵƚŝƉůĞƌŝŬĂƌƔŦŵŦnjĂĕŦŬĂƌ͘ƵŶůĂƌŦ
inceleyecek olursak;
 1) ZĞĞůǀĞĨĂƌŬůŦŬƂŬůĞƌŽůŵĂĚƵƌƵŵƵ͗

ߣଵ , ߣଶ ͕͙͕͘͘ߣ௡ ƌĞĞůǀĞďŝƌďŝƌŝŶĚĞŶĨĂƌŬůŦŝƐĞ͖

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ܿଵ ݁ ఒభ ௧ ൅ ܿଶ ݁ ఒమ ௧ ൅ ‫ ڮ‬൅ ܿ௡ ݁ ఒ೙ ௧ ሺܿଵǡ ܿଶ ǡ ǥ ܿ௡ ‫ܴ א‬ሻ

PƌŶĞŬ͗

݀ ଷ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀ ଶ ‫ ݕ‬ሺ‫ ݐ‬ሻ ݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ

൅ ͵ ൅ ʹ ൌ ‫ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
݀‫ ݐ‬ଷ ݀‫ ݐ‬ଶ ݀‫ݐ‬
ise ‫ݕ‬ሺͲሻ ൌ ͳǡ ‫ ݕ‬ᇱሺͲሻ ൌ Ͳǡ ‫ ݕ‬ᇱᇱሺͲሻ ൌ െͳ ďĂƔůĂŶŐŦĕŬŽƔƵůůĂƌŦĂůƚŦŶĚĂƐŦĨŦƌŐŝƌŝƔĐĞǀĂďŦŶŦďƵůƵŶƵnj͘

݀ ଷ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀ ଶ ‫ ݕ‬ሺ‫ ݐ‬ሻ ݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ

ଷ
൅ ͵ ଶ
൅ʹ ൌͲ
݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬

݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀ ଶ ‫ ݕ‬ሺ‫ ݐ‬ሻ ݀ ଷ ‫ ݕ‬ሺ‫ ݐ‬ሻ

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ܿ݁ ఒ௧ ǡ ൌ ܿߣ݁ ఒ௧ ǡ ଶ
ൌ ܿߣଶ ݁ ఒ௧ ǡ ଷ
ൌ ܿߣଷ ݁ ఒ௧
݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬

ܿߣଷ ݁ ఒ௧ ൅ ͵ܿߣଶ ݁ ఒ௧ ൅ ʹܿߣ݁ ఒ௧ ൌ Ͳ ฺ ܿ݁ ఒ௧ ሺߣଷ ൅ ͵ߣଶ ൅ ʹߣሻ ൌ Ͳ

ߣଷ ൅ ͵ߣଶ ൅ ʹߣ ൌ Ͳ ฺ ߣଵ ൌ Ͳǡ ߣଶ ൌ െͳǡ ߣଷ ൌ െʹ

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ܿଵ ݁ ఒభ ௧ ൅ ܿଶ ݁ ఒమ ௧ ൅ ܿଷ݁ ఒయ ௧ ฺ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ܿଵ ൅ ܿଶ ݁ ି௧ ൅ ܿଷ ݁ ିଶ௧

݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
 ൌ െܿଶ݁ ି௧ െ ʹܿଷ݁ ିଶ௧
݀‫ݐ‬
݀ ଶ ‫ ݕ‬ሺ‫ ݐ‬ሻ
 ൌ ܿଶ݁ ି௧ ൅ Ͷܿଷ ݁ ିଶ௧
݀‫ ݐ‬ଶ

‫ݕ‬ሺͲሻ ൌ ͳ ฺ ܿଵ ൅ ܿଶ ൅ ܿଷ ൌ ͳ

݀‫ݕ‬ሺͲሻ
ൌ Ͳ ฺ െܿଶ െ ʹܿଷ ൌ Ͳ
݀‫ݐ‬

݀ ଶ ‫ݕ‬ሺͲሻ
ൌ െͳ ฺ ܿଶ ൅ Ͷܿଷ ൌ െͳ
݀‫ ݐ‬ଶ
ͳ ͳ
ܿଵ ൌ െ ǡ ܿଶ ൌ ͳǡ ܿଷ ൌ
ʹ ʹ
ͳ ͳ
‫ݕ‬௭௜ ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ െ ൅ ݁ ି௧ ൅ ݁ ିଶ௧ ሺ‫ ݐ‬൒ Ͳሻ
ʹ ʹ
2) <ĂƚůŦ;ƚĞŬƌĂƌůŦͿŬƂŬŽůŵĂĚƵƌƵŵƵ͗

ߣଵ = ߣଶ ൌ ߣ௥ ƌĞĞůǀĞƚĞŬƌĂƌůŦ;ƌƚĞŬƌĂƌƐĂLJŦƐŦͿߣ௥ାଵ ͙͕͘͘ߣ௡ ƌĞĞůǀĞďŝƌďŝƌŝŶĚĞŶĨĂƌŬůŦŝƐĞ͖

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ሺܿଵ ൅ ܿଶ ‫ ݐ‬൅ ‫ ڮ‬൅ ܿ௥ ‫ ݐ‬௥ିଵ ሻ݁ ఒభ ௧ ൅ ܿ௥ାଵ ݁ ఒೝశభ ௧ ǥ ൅ ܿ௡ ݁ ఒ೙ ௧ ሺܿଵ ǡ ܿଶǡ ǥ ܿ௡ ‫ܴ א‬ሻ
PƌŶĞŬ͗

݀ ଶ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
ଶ
൅͸ ൅ ͻ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ‫ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬

ise ‫ݕ‬ሺͲሻ ൌ ͵ǡ ‫ݕ‬ԢሺͲሻ ൌ െ͹ ďĂƔůĂŶŐŦĕŬŽƔƵůůĂƌŦĂůƚŦŶĚĂƐŦĨŦƌŐŝƌŝƔĐĞǀĂďŦŶŦďƵůƵŶƵnj͘

݀ ଶ ‫ ݕ‬ሺ‫ ݐ‬ሻ ݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ

ଶ
൅͸ ൅ ͻ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ Ͳ
݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬
ߣଶ ൅ ͸ߣ ൅ ͻ ൌ Ͳ ฺ ߣଵǡଶ ൌ െ͵

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ሺܿଵ ൅ ܿଶ ‫ݐ‬ሻ ή ݁ ఒభ ௧ ฺ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ሺܿଵ ൅ ܿଶ‫ݐ‬ሻ ή ݁ ିଷ௧

‫ݕ‬Ԣሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ܿଶ ή ݁ ିଷ௧ െ ͵ ή ሺܿଵ ൅ ܿଶ ‫ݐ‬ሻ ή ݁ ିଷ௧

‫ݕ‬ሺͲሻ ൌ ͵ ฺ ܿଵ ൌ ͵

‫ݕ‬ԢሺͲሻ ൌ െ͹ ฺ െ͹ ൌ ܿଶ െ ͵ܿଵ ฺ ܿଶ ൌ ʹ

‫ݕ‬௭௜ ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ሺʹ ൅ ͵ ή ‫ݐ‬ሻ ή ݁ ିଷ௧ ‫ ݐ‬൒ Ͳ

3) <ŽŵƉůĞŬƐĞƔůĞŶŝŬŬƂŬůĞƌŽůŵĂĚƵƌƵŵƵ͗

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ܿଵ ݁ ఒభ ௧ ൅ ܿଶ ݁ ఒమ ௧ ሺܿଵ ǡ ܿଶ ‫ܫ א‬ሻ

ߣଵ ൌ ߪ ൅ ݆߱ǡ ߣଶ ൌ ߪ െ ݆߱

ܿଵ ൌ ܿଶ ‫כ‬
ܿଵ ൌ ܴ݁ሼܿଵ ሽ ൅ ݆ ή ‫݉ܫ‬ሼܿଵ ሽ ֜ ܿଶ ൌ ܴ݁ ሼܿଵሽ െ ݆ ή ‫݉ܫ‬ሼܿଵሽ

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ሾܴ݁ሼܿଵ ሽ ൅ ݆ ή ‫݉ܫ‬ሼܿଵ ሽሿ ή ݁ ఒభ ௧ ൅ ሾܴ݁ ሼܿଵሽ െ ݆ ή ‫݉ܫ‬ሼܿଵሽሿ ή ݁ ఒమ ௧

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ሾܴ݁ሼܿଵ ሽ ൅ ݆ ή ‫݉ܫ‬ሼܿଵ ሽሿ ή ݁ ሺఙା௝ఠሻ௧ ൅ ሾܴ݁ ሼܿଵሽ െ ݆ ή ‫݉ܫ‬ሼܿଵሽሿ ή ݁ ሺఙି௝ఠሻ௧

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ݁ ఙ௧ ή ൣܴ݁ሼܿଵሽ ή ൫݁ ௝ఠ௧ ൅ ݁ ି௝ఠ௧ ൯ ൅ ݆ ή ‫݉ܫ‬ሼܿଵሽ ή ൫݁ ௝ఠ௧ ൅ ݁ ି௝ఠ௧ ൯൧

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ݁ ఙ௧ ή ሾʹ ή ܴ݁ሼܿଵ ሽ ή …‘•ሺ߱‫ݐ‬ሻ െ ʹ ή ‫݉ܫ‬ሼܿଵ ሽ ή •‹ሺ߱‫ݐ‬ሻሿ

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ݁ ఙ௧ ή ൫‫ ܣ‬ή …‘•ሺ߱‫ݐ‬ሻ ൅ ‫ ܤ‬ή •‹ሺ߱‫ݐ‬ሻ൯ሺ‫ܣ‬ǡ ‫ܴ א ܤ‬ሻ

‫ ܣ‬ൌ ʹ ή ܴ݁ ሼܿଵሽǡ ‫ ܤ‬ൌ െʹ ή ‫݉ܫ‬ሼܿଵ ሽ

PƌŶĞŬ͗

݀ ଶ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
൅ ʹ ൅ ͳͲ‫ ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ‫ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
݀‫ ݐ‬ଶ ݀‫ݐ‬
ise ‫ݕ‬ሺͲሻ ൌ Ͷǡ ‫ݕ‬ԢሺͲሻ ൌ ͳ ďĂƔůĂŶŐŦĕŬŽƔƵůůĂƌŦĂůƚŦŶĚĂƐŦĨŦƌŐŝƌŝƔĐĞǀĂďŦŶŦďƵůƵŶƵnj͘

݀ ଶ ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ݀‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ
ଶ
൅ʹ ൅ ͳͲ‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ Ͳ
݀‫ݐ‬ ݀‫ݐ‬
ߣଶ ൅ ʹߣ ൅ ͳͲ ൌ Ͳ ฺ ߣଵ ൌ െͳ ൅ ݆͵ǡ ߣଶ ൌ െͳ െ ݆͵

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ܿଵ ݁ ఒభ ௧ ൅ ܿଶ ݁ ఒమ ௧

‫ݕ‬Ԣሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ܿଵ ߣଵ݁ ఒభ ௧ ൅ ܿଶ ߣଶ ݁ ఒమ ௧

‫ݕ‬ሺͲሻ ൌ Ͷ ฺ ܿଵ ൅ ܿଶ ൌ Ͷ

‫ݕ‬ԢሺͲሻ ൌ ͳ ฺ ܿଵ ߣଵ ൅ ܿଶߣଶ ൌ ͳ

ͷ ͷ
ܿଵ ൌ ʹ െ ݆ ǡ ܿଶ ൌ ʹ ൅ ݆
͸ ͸
ͷ
‫ݕ‬௭௜ ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ ݁ ି௧ ή ൬Ͷ ή …‘•ሺ͵‫ݐ‬ሻ ൅ ή •‹ሺ͵‫ݐ‬ሻ൰ ‫ ݐ‬൒ Ͳ
͵

^ŦĨŦƌƵƌƵŵĞǀĂďŦ͗

^ŦĨŦƌĚƵƌƵŵĐĞǀĂďŦďĂƔůĂŶŐŦĕƔĂƌƚůĂƌŦŶŦŶƐŦĨŦƌŬĂďƵůĞĚŝůĞƌĞŬƐĂĚĞĐĞŐŝƌŝƔƚĞŶĚŽůĂLJŦŽƌƚĂLJĂĕŦŬĂŶ
ĕƂnjƺŵĚƺƌ͘

^ƺƌĞŬůŝnjĂŵĂŶůŦďŝƌƐŝƐƚĞŵŚĞŵůŝŶĞĞƌŚĞŵĚĞnjĂŵĂŶůĂĚĞŒŝƔŵĞLJĞŶŝƐĞďƵĚƵƌƵŵĚĂƐŝƐƚĞŵŝŶ
ĕŦŬŦƔŦŝůĞŐŝƌŝƔĂƌĂƐŦŶĚĂŬŝďĂŒŦŶƚŦŬŽŶǀŽůƵƐLJŽŶŝŶƚĞŐƌĂůŝŝůĞƚĂŶŦŵůĂŶŦƌ͘

Burada ݄ሺ‫ݐ‬ሻ ƐŝƐƚĞŵŝŶŝŵƉƵůƐĞĐĞǀĂďŦĚŦƌ.

ஶ

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ න ‫ ݔ‬ሺ߬ሻ݄ሺ‫ ݐ‬െ ߬ሻ݀߬ ൌ ‫ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ‫݄ כ‬ሺ‫ݐ‬ሻ

ିஶ

7ůĞŐƂƐƚĞƌŝůŝƌ͘<ŽŶǀŽůƺƐLJŽŶŝƔůĞŵŝŶŝŶƂnjĞůůŝŬůĞƌŝ͖

1) ĞŒŝƔŵĞPnjĞůůŝŒŝ͗
ஶ

‫ݕ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ൌ න ‫ ݔ‬ሺ߬ሻ݄ሺ‫ ݐ‬െ ߬ሻ݀߬ ൌ ‫ݔ‬ሺ‫ݐ‬ሻ ‫݄ כ‬ሺ‫ݐ‬ሻ

ିஶ