T.C.

İSTANBUL RUMELİ ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK FAKÜLTESİ
İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ İNŞ 313 FİNAL SORULARI

KENTSEL ALTYAPI SİSTEMLERİNİN HİDROLİĞİ

FİNAL ÖDEVİ
Öğrenci Numarası 1701030ba
(b ve/veya a 0 ise 5 olarak alınacak.)

(NOT: ÖDEVLER KAPAK SAYFASI İLE BERABER ELYAZISI VEYA BİLGİSAYAR İLE
DÜZENLİ VE OKUNAKLI HAZIRLANMALIDIR. AKSİ HALDE BU DURUMA
UYMAYAN ÖDEVLER DEĞERLENDİRİLMEYECEKTİR!)

Soru 1: Zemin boy kesiti şekilde verilen serbest yüzeyli akiferde açılacak bir d= 0.8 m çaplı
bir kuyudan;
a) Çekilebilecek optimum debiyi,
b) Bu kuyunun kaç nüfuslu bir kasabanın ihtiyacını
karşılayabileceğini (qort = 100 l/N.G)
c) Kuyunun şematik şeklini çizerek motor ve pompa
yerleşim şeklini belirtiniz.
d) kasabanın mevcut su ihtiyacını karşılamak için
sadece yandan beslemeli keson kuyu kullanılması
durumunda kuyu çapının ne olması gerektiğini
hesaplayınız. (k=0.005 m/s )
Soru 2: Zemin boy kesiti şekilde verilen basınçlı bir akiferde açılacak kuyularla içme suyu
sağlanacaktır. Ayrıca kuyu açılacak zemine ait özellikler aşağıda verilmiştir. Buna göre;
a) Çekilebilecek optimum debiyi, (d = 1.00 m).
b) ) Bu kuyunun kaç nüfuslu bir kasabanın ihtiyacını karşılayabileceğini (qort = 160 l/N.G)
c) Kuyu içine yerleştirilecek kum-çakıl filtreyi ve emme borusunu boyutlandırınız
(d10= 0.2mm, d60= 0.6mm, d 80= 1.8mm, d90= 2.0mm)
Soru 3: N1995=7000, N2005=16000, qort=9a l/N/G, (P/)min=5 m., kaptaj su yüzü kotu=8a m,
Pompaj süresi=1a saat, J=(0,017/D).(V2/2g), Elektrik maliyeti=0,20 TL/kwh,
Faiz+amortisman=%15, Pompa verimi = %85

Çap (mm) 200 250 300 400 500

Maliyet (TL/m) 50 70 90 150 270

Aşağıda şekli ve gerekli bilgileri verilen isale hattında;

a-) 30 sene sonraki proje nüfusunu (2005 yılından itibaren),
b-) Terfi hattı ekonomik boru çapını ve şebeke ana borusunun çapını,
c-) Gerekli pompa gücünü,
d-) Kaptaj ve (1) noktasındaki statik ve işletme basınçlarını bulunuz.

p QT .J.b.E
A = P. + ,
100 102.η

1b0 m

(1)

8a

KAPTAJ 4a m

(2) (şehir)
2ab0m
3ba0 m

Soru 4: Şekilde verilen isale hattında kullanılan boru maksimum 150 mss basınca
dayandığına göre;
a-) Gerekli işletme organlarını şekil üzerinde göstererek piyezometre çizgisini çiziniz.
b-) Depo yerini ve maksimum depo kotunu belirleyiniz. (Şebeke ana borusundaki yük
kaybı 3 m. ve depodaki su derinliği 5 m alınacaktır.)
c-) Bu isale hattının N=1ab000 nüfuslu bir kentin su ihtiyacını karşılayabilmesi için
çapı ne olmalıdır (Standart çaplar 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900 ve 1000 mm’dir).
d-) (2) ve (3) noktalarındaki statik ve işletme basınçlarını bulunuz.
 4ab
qort=1ba lt/N.G.
(1) (P/)min.şeb=30 m.
300 =0.02
(P/)min.isale =5 m.
2ab (3) 2ba
(2) Şehir
2.0 km. 1.5 km. 1.5 km.

Soru 5: Şekildeki isale hattı, proje nüfusu 4ab00 olan bir yere içme suyu sağlamak için
yapılmıştır. İsale hattında tercih edilen font boru olup çap 500 mm’dir. q ort = 1ba lt/N.gün,
şebekedeki min piyezometre basıncı 25 mss, isale ve şebekede maksimum basınç 80 m
alınacaktır. 120 m kotuna konulan ayaklı hazne giriş basıncının 3 m olması istenmektedir.
Hesaplarda William –Hazen bağıntısı kullanılacaktır. C=120 olduğuna göre,
a) İsale debisini
b) Şebeke ana borusu debisini
c) Maslak yerini bulunuz.
d) Piyezometre çizgisini gösteriniz.

Soru 6: 2000 yılı nüfusu 1ab00, 2005 yılı nüfusu 2ab00 olan bir şehrin su ihtiyacı şekildeki
barajdan temin edilecektir. qort = 1ba lt/N.gün’dür. İsale hattında (P/γ)min = 4 m, (P/γ)max = 100
m olup terfi merkezinde su darbesi için tedbir alınacaktır. İsale hattında çelik boru
kullanılmıştır. Bu boru hattında iller bankası yöntemine göre şehrin 2040 yılı ihtiyacını
karşılayacak şekilde; A noktasına pompa yerleştirilmesi halinde pompa gücünü tayin ediniz
ve piyezometre çizgisini çiziniz. Hesaplarda William-Hazen bağıntısı kullanılacaktır. C=110,
V  0,85 .C.R 0.63 .J 0.54
 17b

15a
C

1000 m 1000 m
O 350 O 350
12a
120 12b
500 m Hazne
A O 350
B D

Soru 7: Günlük tüketim salınımı, nüfusu ve günlük kişi başına su ihtiyacı verilen kasabanın;
a-) Cazibeli isale halinde,
b-) 0800-2000 saatleri arasında çalışan terfili isale halinde,
gerekli depo hacimlerini grafik ve analitik olarak bulunuz. (N=2ab00. kişi, yılın en sıcak
gününde kişi başına tüketim 1ba lt/N.G)
Saatler 0-4 4-8 8-12 12-16 16-20 20-24
Tüketim % 9 11 20 30 20 10

Soru 8: 1995 yılı nüfusu 14000, 2005 yılı nüfusu 23000 ve günlük kişi başı ortalama su
tüketimi 100 l/NG olan şehre, şekilde boy kesiti verilen 500 mm’lik font borudan imal
edilecek isale hattı ile su temin edilecektir (  =0.02 ve sabit alınacaktır). Buna göre;
a-) 2008 yılından itibaren kasabanın 30 yıl sonraki nüfusunu ve ihtiyaç debisini bulunuz.
b-) İsale hattında bulunması gerekli işletme elemanlarını gösteriniz.
c-)Terfi istasyonu 12 saat çalıştırılacağına ve emme borusunda yük kaybı 3 mss olduğuna
.QT .H
göre kullanılacak pompanın gücünü hesaplayınız (=0.70, N (kW) ).

d-) (1), (2), (3) ve (4) noktalarındaki statik basınç çizgisi ve piyezometre çizgisi kotlarını,
işletme ve statik basınçları bulunuz.

15a m

Depo

4
2 10a m

3 7b m

1
5b m

15ab m 5ba m 20ab m

 1-8 (4 PUAN)
9-12 (17 PUAN)

Soru 9: Şekildeki şebeke 8ab0 nüfuslu bir kasabaya aittir. q max=2ba lt/N.G olduğuna göre şebeke ana
borusu ve esas borularının çaplarını, minimum ve maksimum ayaklı depo kotlarını bulunuz.
(P/)min=30m, =0.017 ve ayaklı depoda su derinliği 2.0 m alınacaktır. Şehir oldukça düzlük bir ovada
kurulmuştur. Şebeke hesaplarını hem ölü nokta hem de Hardy-Cross yöntemleri ile yaparak birbiriyle
karşılaştırınız.
Depo A(23) k=1,b L=2a0m B(22)

L=2abm.
k=2,a k=2,b
L=1abm. L=1ba

Qöz= a lt/s. D (21) k=2,a L=2bam. C(20)

Soru 10: Şekildeki şebeke 2ab00 nüfuslu bir kasabaya aittir. qort=1ba lt/N.G, (P/)min=30 m,
(P/)max=80m dir. Şebeke hesaplarında Colebrook-White tabloları kullanılacağına göre ana ve esas
boru çaplarını ölü nokta metoduna göre belirleyiniz.

E(17) A(20) B(18)

k=1,a k=1,a
k=2,b L=100m. L=100m
k=1,b
L=50m. k=2
L=50m.
L=50m.

k=1,a L=100m. k=1,b L=100m.

F(15) D(17) C(15)

Soru 11: Şekil 1’deki ABC vadisi boyunca boyuna yerleşen 5ab0 nüfuslu bir kasabanın içme suyu
şebekesinin esas boruları boyutlandırılacaktır. Şebekenin işletme emniyeti için göz olarak teşkil
edilmesi arzu edilmektedir. Kasabada kişi başı maksimum günlük su tüketimi 200 l/NG’dir. Boru
uzunlukları ve sokakların nüfus yoğunlukları şekil üzerinde verilmiştir. Şebekede C düğüm
noktasından 3,a l/s özel debi alınacak ve borularda yangın debisi dikkate alınmayacaktır. Hardy-Cross
Yüklerin Dengelemesi metodunu kullanarak şebekeyi boyutlandırınız. Boyutlandırma için Darcy-
Weisbach bağıntısı kullanılacak ve =0.02 alınacaktır. Kullanılacak standart boru çapları  100,

125, 150, 175, 200, 250 ve 300 mm’dir. J V2

D 2g

Hazne

300 m

k=1.5
500 m

k=1.12
800 m
Qö=4 l/s 2

500 m
k=1.0

Soru 12: qmax.= 2ab l/NG olan 2ba00 nüfuslu bir kasabanın Şekil 2’deki içme suyu şebekesine ait esas
borular ile şebeke ana borusunun çaplarını ölü nokta metodu ile hesaplayınız. Şebekede font boru
kullanılacaktır. Hidrolik hesaplarda Hazen-Williams denklemi kullanılacak ve C=130 alınacaktır.
Kullanılacak standart boru çapları  100, 125, 150, 175, 200, 250 ve 300 mm’dir.

(V 0.85CR 0.63 J 0.54 )

Hazne

(50.0) 100 m
Qö=4 l/s
k=1.a
(38.0) 600 m
A (35.0)
B
k=1.b
k=2.b 250 m
500 m
C
D (30.0)
(32.0)
k=1.b
k=2.a 400 m
E
700 m (26.0)