You are on page 1of 105











NALOPAKHYANAM
with Commentary


Commentary by     
Dr. N. Ramakrishnamacharya
     
T.T.D. Religious Publications Series No. 1365      
© All Rights Reserved      

     
First Print : 2019
      
Copies : 2000     

      
Published by :
Sri Anil Kumar Singhal, I.A.S.
    
Executive Officer     
Tirumala Tirupati Devasthanams      
Tirupati 
     
D.T.P.      
Publications Division
 
T.T.D., Tirupati.
 
Printed at 
Tirumala Tirupati Devasthanams Press  
Tirupati - 517 507
 
iv

 
     
     

      
      
     

      
  
     
               
 
      
     
 
     
        
             
 
 
         
 
  
      
  
 
 
 
vi vii

  


       
     
  
   
 
       
     
 
  
 
 
 
     
 
    
 
 
     
   
     
  
 
 
 
 
       
      
viii ix

     


 
 
   
       
 
 
      
   
   
      
        
       
 
   
         
   
       

       
 
       
       
 

  
       
         
 
x

 

     
      
      
     
 
 
 
      
 


 
 
   
      
   

        
 
   
       
 
  
  
    

 
   

  


      
      
    
      
     

       

 
       


         
       
              
                
            
         
      
      
 
        
       
                  
          
 
             
   

       


 
   
    
     
       
   
     
     



      
     
      
 
       
         


         
        
       
      
       
       
     
          
             
  
   

  


  
  
 
 
 
 
 
  
   

 
  
  
     
         
     
   
    
             
 
 
   

      
      
   

       


   
  
 
    
  
      
      
                        
        
        
     
 
 

      
    

 
 


       
        

        
           
 
         
         
   

      


       
         
               
         
        
                        
   
      
     
   
 
  
   

 
       
 
       
       
       
               
                   
  
 
      
   

         


 
 
   
  
   
 
  
     
 
       

       
      
      
       
       
  
     
        
      
 
   
            
 
 
   

  


           
 
     
        
   
  
                      
      
   
        

 



          
 
     
     

     
 
   
           
  
 
        

     
     
  
   

 
      
       
        
        
       
 

  
          
   
  
  
 
   
 
  
 
          
          
 
          
      
        
 
   

       


 
          
        


   
      
          
        
     
       
 
          
     
       
     
        
      
   
 

          
         
     
          
   

 
 
  
         
           

  

        
          
      
 


     


      
 
 
          
 
    
          
  
  
 
      
   
   

 
       
            
 
         
            

 
   

      
 
                        
        
     
 

 
    
      
      
    
 
       



           
 
  
   

           
       
    
   
 
       
       
         
     
 
  
             
         
   
 
     
   
       
 
  


        
   
 
   

        


 
   
   
             
      
      
      
 
                     
      
          
      
             
                   
        

       
 
 
  
  
 
          
 
   

      


          
       




      
  
  
 
  
       

      
   
 
       
   
  
 
         
          
 

  
   
 
       
   

     


   
 
      
  
 
           
  
     
    
 
  
          

    
      
      
            
       
 
       

   
 
  
 
   

         
 
 
    
    
  
    
       
 
        
     
      
  
 
   
  
 

       
      
  
 
       
      
       
   

       


 
      
     
 
  
      
        
    


      
          
       
      
             
  
   
       
  
  
 
  
 
 
   

 
     
 
    
        
     
 
         
      
      
       
     
       
 
  
  
  
  

 
  

        
  
 
        
  
   

        


  
 
          
         
       
       
    
 
 
    
 
 
                           
           
               
     
                    
           
                     
             
  
                  
        
       
       
   

         


 
 
        
       
 
      
       
       

    
 
 

      
   
 

    


     



 
 
 
        
 
   

        


 
  
   
       
 
  
      

 
     
           
      
 
      
           
      
     
          
 
 
 
 
   
  
   

       


        
  
          
            
 
      
         
     
     

    
    
     
     
 
 
                         
      

  
     
 
  
     
      
 
   

 
      
       
  
 
    
        
       
      
      
 
       
     
      
 
            
       
                  
                  
             
   
    
 
      
 
   

 
 
     
 
 
        
      
         
         
 
                
 
             
  

 
      
                 
   
             
  
     
            
          
                    
          
   

  


  
  
  
  
  
      
     
     
      
                
   
     
 
   
      
              
 
          
        

        
              
      
       
   

            
 
 

         
    
  
 
 
 
    
 
   
 
    
  
 
  

          
 
        
 
 
      
 
   

     


          
   
     


 


 
  
       
       
  
 
       
       
      
    
 
     
 

        
     
    
        

     


                           
  
   

  


                    
 
      
     
  
      
 

   
 

 
            
 
 
 
 
 
        
      
 
  
        
         
     
  
   

 
       
 
       
 
      
     
  
   

  

      

        
  

  
 

  
      
 
 

 


      
 

        
   
   

 
   
      



       
     
        

    
      

       
   
        
 
        
        
      
  
  
       
           
      
 
      
           
      
   

   


 
 
      
    
 


      
 
     





       
 
  
      
             
           
         
           
                   
            
      
 
      
 
 
   

        


 
      
   
            
 
   
 
    

                       
     
 
 

 
 
   
   
         
                   
 
         
    
       
 
   

 
      
 
            
       
                 
 
  
 
 
     
  

    
    





      
        
 
                 
    
      
   
   

     
   

  


      
          
          
    
        
 

 

  
     

 

 
                           
 
        
  
              
       
       
 
  
        
 
      
   

 
        
 
      
   


        
        
        


      

    
 
   
  
  
      
                  
     
    
   
 
       

           
    
      
            
   

  


 
 
  

      
     
 
            
    
  
  
       
        
    
 
             

      


 
       


      
      
 
   

    


  
        
    
 
        
     
     



     
     

           
     

      
      
 

 
        


 

           
 
               
        
        
  
   

  


         
  
    
       
  
 
    
    
       
 
            
           
 
      
            
     
         
 

 
                           
 
          
  
   

 
       
 
      

  
 
 
 
   
  
  
        
  
  
 
 
  
   
   
    
   
       
  
   

        


             
      
 
 
     
      
 
      
       
 
       
   
   
      
     
   

    
 
       
                    
             
      
       
       
         
            
        
   

        


 
     
 
            
   
  
       
 
 
  
  
  
        
 
              
 
       
 
       
            
       
      
      
   

             
                             
     
  
 
  

      
        
       
         

  
   
   
                
     



    
      






    
        
       
 
   

         
 
  

       
 
      
  
 
      
 
      
      
 
 
        
          
 
   

                       
    
    
   
 
       
   

    


       
 
  


     
 
      
     
 




     

            
      
             
    
    
      

 
  

       
     
      
     
   

         


      
        
 
 
      
 

       
           
    
    
 
      
 
        
 
    
   
         
 
 
   
   
  
   

 
        
   
  
    
  
 
      
      
        
      
       
       
     


 
            
     
   
  
     
        
      
        
  
   

 
 

 
      
      
    
 
            
    
                      
  

  
   
   
       
  
     
 

   
 
      
      
      
     
   

        


      
            
   
         
              
     
    

      
           
          
 
      
     
       

     
        
 
     
        
       
 
       
  
   

      


     
                             
       
      
 
      
    
    




          
      
  
  
  
      
        
  
 
      
      

       
    
 
        
   

 
   


        
        

      
      

     
    
      
 

 

 
     
   
       
     
        
               
      
     
      
 
  
        
   

         
         
      
   
   

 
        
   

         

      
      
     
 
 
        
             
            
     

  
     
 

  
   
          
        
                   
        
   

 
 
               
       
       
               
       
 


 
  

         
 
 
  
         
 

   

  
  
  
  
       
 
        
 
   

 
                            
    
  

         
     
  
        
 
     
    
    

      
 
      
           
   
        
               
 
                  
       
                      
     
   

 
       
      





 
        
         
  
       

   
    
      
 
        
        


      
            
 
                 
     
            
       
   

    


                 
       
       
         
        
           

   
       
          

      
   
           
        
     
 
  
      
   
  


      
 

     

     
         
      
   

 
     
    
 
          
    

 
          
  

             
      

        
              
         
   
  
  

 
    
      


    
      
 
 
   

     


 
 
 
       
       
  
  
    
           
                              
 
 
 
     
            
           
      
       
 

  


   



   

 
  
   
     
         
    
   
         
           
  
   
     
       
  
   
 

   



        

      

     

       
   

 
        
       
         
            
     
         
                   
                                    
  
       

        


     
     
                       
      
 
          
     
           
 
    
       
 
   
 
       
   

        


              
        
      
      
          
 
       
           
 
                    
 
      
   
     
 
        
       
 
       
       
        
     
      
 
   

            
         
          
  
      
  
      
 
   
      






     
       


 
       
 
       
      

      
        
  
 
       
   

      


      
     
      
           
      
           
 

  
      
        
        
 
            
     
   

  
 
 
  
       
    
 
 
   

 
 
           
       
  
        
    
          
         
 
  
 
     

 
              
    
   
        
     

        
 

      
        
  
   

  


  
       
  
 
 
  
    
 
 
 
   

                    

 

 

 
 
            
       




 
 
   

            
       
  

 
   
 
        
 

 

        
     
 
                                  
  
      

       
  
      
      
       
        
        
 
   

          
       
      
      
 
 
 
 
     
 
 
   
   
         

       
 
 

 
           
       

 

           
 
   

       


           
     
       
  
       
   
     
                  
 
        

 
     
      

 
      
      
  
 
  
          

    
   
   
   

   


  
     
   
 
  
 
     
            
 
       
      
 
     
   
       
        
      


  
        
 
 
  
 
   

 
              
  
         
            
 
                      
  
              


   
 
   
      
  
        
   
       
      
        
  
                  
  
  
      
  
   

 
      
 
      
 

  
 
 
    
   
 
 
          
       
 
   
     


      
     

      
  
        
 
   
   

     


 
  
              
     
 
     
       
    
    
          
            
    
      
     
  
     
 
       
 
      


  
 

 
   

 
       
   

  

         
  
  
        

     
       
       
      
              
         
 
       
      
 
    
         
  
 
                 
        
   

     


 
       
     
 
     

 
       
        
         
              
                
  
 
 
             
     
        
 
  
  
  
      
       
   

           
 
 
       

 
 
      
  
  
        
 
           
           
          
               
  
                         
  

    
   

 

  
       
 
   

         
 
     
 
        
 
          
      
 
                      
      
         
   
 
 
  
      
                       
     
     
 

      
   
       
 
 

   

 
        
 
                 
   
        
 
 

    
       
 
       
       

    

     
 
   
        
       
    
 
 
               
       
   

  
          
       
   
      
 
  
    




 

 
     
     
      
    
    
    
  
 
     
        


     


  
       
              
       
      
   

           
           
 
  


           


        
    
 
     
            
   
               
 
       
      
 
      
        
             
 
   
      
       
   

   


 
 
     
  
                        
  
                                 
     
               
                     
                                    
    
                   
       
 
       
  
     
  
 
         
 
  
      
   

                            
 
      
                     
      
                     
     
  
  
     
                 
      
       
  
             
        
     
     
 
 
  
 
      
  
   
      
   

         


 

 
    
  
       
   
     
      
 
      
     
      
      
 
      
        
        
       
              
     

    
   
   
  
   

 
  

         
       
  
 


   
 
        
              
        
  
     
   
  
  
           
  
 
   
         
       
   
   

      


 
  
 

 
 
 
   
   
           
 
 
             
 
 
      
   
     
 
     
       
       
      
  
         
 
   

  


 
 
      
 
       
       
            
             
 
           
   
  
          
        
  
   
    




       
      


   
      





   

       


 
       
               
  
  
 
      
 
       
 
      
 
 
       

       
      
     
   
       
            
              
         
                  
       
         
   

          
  
    
      
      
  
         
 
 


 

       
  
 
[ 
] 
            
         
 
   
 
        
  

  
   
   

    


  
 
      
            
 
      
       
          
 
      

       
      
  

        
      
 
           
      
       
       
       
        
       
   

        


           
       
  
     
       
 
            
     
           
      
 
 

     
       
 
         
   

       
               
          
              
  
         
         
       
      
       
   

          
      
 
   

   
        
       
        
  
  
 
      
  
  
     
   

    
       
     
 
   
        
           
           
          
     
   

        


       
       

 
     
     
      
         
   
        
  


            
              
 
      
      
    
           
         
  
     
  
  
             
   
  
   

 
       
 
 
           
      


  
                            
 

       
     
      



          
                               
   

   
    
 
  


       
       
   

 
  
  
         
      
       
          
    
 
         

      
 
          
 
       
       
          
           
        
      
  

     

 
       
          
           
       
   

       


 
 
   
           
          
      
     
 
   
      
 
          
 
          
           
 
       
      
   
 
      

     

        
       
  
   

 
       
 
 
     
      
 
       
         
 
 
     
 
       
         
 
       
        
                           
  
     
  
    
  
   
 

   

  
                      
 
             
      
           
  
      
       
 
                                 
     
      






     





       
      
 
     
 
      
 
      
   

       


       
       
    
    
 

      
        
  
  
         
        
     


     
     
     
     

      
       
                            
     
  

 
         
     
       
   

        


      
         
     
        
                         
   
        
 
 
  
  
     
 


      
 

  
    
        



        
 

 
  
   

     


 
   
    
   
  
 
      
         
 
    
        
         

          
         
 
      
 
        

 
     
           
 
 
 



    

 
               
      
     
  
 

 
    
    


* * *

You might also like