5/24/2021

MỤC TIÊU MÔN HỌC

Surface Processing
Mục tiêu chung Mục tiêu cụ thể
(nắm được)
1. Nắm được những nội dung cơ bản các 1. Các khái niệm, thuật ngữ cơ bản

Operations
quá trình xử lý bề mặt chi tiết gia công 2. Các hệ thống.
2. Nắm được những kiến thức cơ bản về 3. An toàn trong sản xuất.
công nghệ, thiết bị xử lý chất lượng bề mặt 4. Hiệu quả kinh tế

( CÁC QUÁ TRÌNH XỬ LÝ BỀ MẶT)

PHẦN GIỚI THIỆU

CÁC QUÁ TR ÌNH LÀM SẠCH CHI TIẾT ( 2 TIẾT)

Khoa Cơ Khí – Đại học Bách Khoa Tp.HCM – GV. Trần Hải Nam - namth@hcmut.edu.vn 1 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 2

TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU, THAM KHẢO TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU, THAM KHẢO
Tài liệu chính thức Tài liệu tham khảo Các quá trình xử lý bề mặt gồm có 3 quá trình xử lý chính
[1]. Serope Kalpakjian, Manufacturing [1]. John A. Schey., Introduction to
Làm sạch đề cập đến các quy trình làm sạch
engineering and technology, 7th edition, manifacturing processes., Third edition, New
công nghiệp loại bỏ đất và các chất gây ô nhiễm
Pearson Education, Inc, 2014 York-London., 2000. (1) làm sạch do xử lý trước đó hoặc môi trường nhà máy.
[2]. Frank J. Riley., Assembly automation., A (2) xử lý bề mặt
[2]. M. P. Groover, Fundamentals of modern Chúng bao gồm cả phương pháp làm sạch hóa
manufacturing, 2010 management handbook, second edition, học và cơ học.
(3) lắng đọng lớp phủ và màng mỏng Vật liệu phi kim loại
Industrial press Inc. New York., 1996
Tác dụng chính của lớp phủ kim loại là Xử lý bề mặt là các hoạt đôiđộng
khicơ
cũng được
học và vật lýphủ
làm thay đổi tính chất phần bề mặt theo một cách
(1) bảo vệ chống ăn mòn, nào đó.
(2) nâng cao hình thức sản phẩm (ví dụ: cung cấp màu sắc hoặc kết cấu cụ thể),
(3) tăng khả năng chống mài mòn và (hoặc) giảm maVí dụ
sát cải
củathiện bề mặt hoàn thiện đó bằng các
bề mặt,
(4) tăng tính dẫn điện, nguyên tử của vật liệu lạ để thay đổi tính chất
(5) tăng điện trở, hóa học và vật lý của nó.
(6) chuẩn bị bề mặt kim loại để xử lý tiếp theo, và
(7) cấu trúc lại các bề mặt bị mòn hoặc bị xói mòn trong quá trình làm việc

TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 3 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 4

 5/24/2021

TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU, THAM KHẢO NỘI DUNG CHI TIẾT
Các quá trình xử lý bề mặt gồm có 3 quá trình xử lý chính 1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)

Trong mọi trường hợp, để đạt độ bám dính tốt 2. Thấm khuếch tán và thấm ion (Diffusion and Ion Implantation)
(1) làm sạch giữa lớp phủ và lớp nền thì bề mặt chất nền
3. Quá trình mạ điện liên quan (Plating and Related Processes)
(2) xử lý bề mặt phải rất sạch.
(3) lắng đọng lớp phủ và màng mỏng 4. Lớp phủ chuyển đổi (Conversion Coating)

ví dụ 5. Quá trình hóa hơi lắng đọng (Vapor Deposition Processes)

(1) các bộ phận bằng nhựa được phủ để tạo cho chúng có vẻ ngoài giống kim loại; 6. Lớp phủ hữu cơ (Organic Coatings)
(2) một lớp phủ bọc lên thấu kính thủy tinh quang học; và
(3) một số quá trình phủ và lắng đọng nhất định được sử dụng trong chế tạo chip bán dẫn và bảng
mạch in (PCB - printed circuit boards). 7. Lớp tráng men sứ và phủ gốm (Porcelain Enameling an Other Ceramic Coatings)

8. Quá trình sơn nhiệt và cơ khí (Thermal and Mechanical Coating Processes)

TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 5 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 6

Các quá trình xử lý bề mặt NỘI DUNG CHI TIẾT

1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)

Hầu hết các chi tiết gia công phải được làm sạch một hoặc nhiều lần
trong quá trình sản xuất ra chúng
Phương pháp làm sạch hóa học sử dụng
hóa chất để loại bỏ dầu và đất không mong
muốn khỏi bề mặt phôi liệu
Các quá trình làm sạch gồm có:
Làm sạch cơ học liên quan đến việc loại bỏ
(1) Làm sạch bằng hóa học các chất bẩn khỏi bề mặt bằng các loại tác
(2) Làm sạch bằng cơ học động cơ học.

Industrial Cleaning Processes Đặc tính cơ bản (3) Hoặc kết hợp cả 2 quá trình trên Các hoạt động này còn giúp chi tiết
- loại bỏ các bavia,
(Các quá trình làm sạch - cải thiện độ mịn,
trong công nghiệp) - thêm độ bóng và
- tăng cường các đặc tính bề mặt

TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 7 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 8


Các quá trình xử lý bề mặt
CHEMICAL CLEANING
(làm sạch bằng hóa học)
TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN
NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
CHEMICAL CLEANING (làm sạch bằng hóa học)
Không có phương pháp làm sạch duy nhất
có thể sử dụng được cho tất cả các nhiệm
vụ làm sạch.
Chú ý chung trong việc làm sạch (7)
(1) chất gây ô nhiễm cần loại bỏ,
(2) mức độ sạch cần đạt được,
(3) vật liệu nền được làm sạch,
(4) mục đích của việc làm sạch,
(5) các yếu tố môi trường và an toàn,
(6) kích thước và hình dạng của chi tiết, và
(7) yêu cầu sản xuất và chi phí.
TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN
Đặc tính cơ bản
9 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN
Cũng giống như các loại xà phòng và chất
tẩy rửa khác được dùng cho gia dụng (giặt,
rửa chén, cọ rửa nồi, làm sạch bồn tắm,
vv), các phương pháp làm sạch khác nhau
đựợc dùng giải quyết các vấn đề làm sạch
khác nhau trong công nghiệp.
Các chất ô nhiễm tích tụ trên bề mặt do xử
lý trước đó hoặc môi trường nhà máy.
11
5/24/2021
NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
CHEMICAL CLEANING (làm sạch bằng hóa học)
Mặc dù một số chất này có thể hoạt động
Một bề mặt điển hình bị phủ bởi các màng theo cách có lợi (như màng oxit trên
khác nhau như dầu, bụi bẩn và các chất nhôm), nhưng thường cần loại bỏ các chất
gây ô nhiễm khác. gây ô nhiễm khỏi bề mặt.
Lý do quan trọng tại sao các chi tiết phải được làm sạch là
(1) để chuẩn bị bề mặt cho xử lý công nghiệp tiếp theo, chẳng hạn như ứng dụng
lớp phủ hoặc kết dính;
(2) để cải thiện điều kiện vệ sinh cho công nhân và khách hàng;
(3) để loại bỏ các chất bẩn có thể phản ứng hóa học với bề mặt; và
(4) để tăng cường hình dáng và hiệu ứng của sản phẩm.
10
NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
CHEMICAL CLEANING (làm sạch bằng hóa học)
Để chọn phương pháp làm sạch tốt nhất,
trước tiên phải xác định những gì cần được
làm sạch.
Các chất bẩn bề mặt được tìm thấy trong nhà máy thường được chia
thành một trong các loại sau:
(1) dầu và mỡ, bao gồm chất bôi trơn được sử dụng trong gia công kim loại;
(2) các hạt rắn như chip kim loại, bụi đá mài, bụi bẩn nhà xuởng, bụi và các vật liệu
tương tự;
(3) các hợp chất đánh bóng và va đập ; và
(4) các màng oxit, rỉ sét và vảy da.
TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 12
 5/24/2021

NỘI DUNG CHI TIẾT NỘI DUNG CHI TIẾT

1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes) 1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)

CHEMICAL CLEANING (làm sạch bằng hóa học)
Mức độ sạch sẽ liên quan đến lượng chất gây ô
nhiễm còn lại sau một hoạt động làm sạch nhất định.
Các chi tiết chuẩn bị nhận lớp phủ (ví dụ: màng sơn,
màng kim loại) hoặc chất kết dính phải rất sạch sẽ;
nếu không, độ bám dính của vật liệu phủ bị hủy hoại.
Hoạt động làm sạch có thể được mong muốn để lại
dư lượng trên bề mặt chi tiết để bảo vệ chống ăn
mòn trong quá trình bảo quản, thực tế là thay thế
một chất gây ô nhiễm trên bề mặt bằng một chất gây
ô nhiễm khác có lợi.
Mức độ sạch sẽ thường khó đo lường, định lượng.
- Lau bề mặt bằng một miếng vải trắng sạch, và
lượng đất được hấp thụ bởi vải quan sát được.
TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN
Vật liệu nền quyết định lựa chọn phương pháp làm
sạch, để tránh phản ứng gây hại do chất tẩy rửa
- Nhôm bị hòa tan bởi hầu hết các axit và kiềm;
- Magiê bị tấn công bởi một số axit;
- Đồng bị tấn công bởi các axit oxy hóa (ví dụ, axit nitric);
- Thép có thể chống kiềm nhưng tác dụng với các axit.
Bảo vệ môi trường và an toàn lao động ngày càng
trở nên quan trọng trong các quy trình công nghiệp.
Phương pháp làm sạch và các hóa chất liên quan
nên được chọn để tránh ô nhiễm và nguy hiểm cho
sức khỏe.
13
CHEMICAL CLEANING (làm sạch bằng hóa học)
Làm sạch hóa học sử dụng các loại hóa
chất khác nhau để loại bỏ chất gây ô nhiễm
khỏi bề mặt.
Các phương pháp làm sạch hóa học chính là
(1) làm sạch bằng kiềm (alkaline cleaning),
(2) làm sạch nhũ tương (emulsion cleaning),
Trong một số trường hợp, tác động hóa học
(3) làm sạch dung môi (solvent cleaning), được tăng cường bởi các dạng năng lượng
khác;
(4) làm sạch axit (acid cleaning), và
ví dụ, làm sạch siêu âm sử dụng các rung
động cơ học tần số cao kết hợp với làm sạch
(5) làm sạch siêu âm (ultrasonic cleaning).
hóa học.
TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 14

NỘI DUNG CHI TIẾT NỘI DUNG CHI TIẾT

1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes) 1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)

CHEMICAL CLEANING - Alkaline cleaning (làm sạch bằng kiềm)
là phương pháp làm sạch được sử dụng rộng
rãi nhất trong công nghiệp .
loại bỏ dầu, mỡ, sáp và các loại hạt khác nhau
(chip kim loại, silica, carbon và vảy ánh kim)
khỏi bề mặt kim loại.
Các dung dịch tẩy rửa kiềm bao gồm các muối
hòa tan trong nước, có chi phí thấp kết hợp với
các chất phân tán và chất hoạt động bề mặt
- natri và kali hydroxit (NaOH, KOH),
- natri cacbonat (Na2CO3),
- borax (Na2B4O7),
- phốt phát và silicat của natri và kali,
CHEMICAL CLEANING - Emulsion cleaning (làm sạch nhũ tương)
thường được thực hiện bằng cách ngâm hoặc phun,
thường ở nhiệt độ từ 50°C đến 95°C (120°Flahoma
200°F).
Bề mặt kim loại được làm sạch bằng dung dịch kiềm
thường được làm sạch bằng điện phân (electrolytic
cleaning) sau đó. là một một giải pháp làm sạch kiềm
bằng dòng điện 3 – 12 VDC.
Tác dụng điện phân tạo ra các bong bóng khí ở bề mặt
chi tiết, gây ra tác động cọ rửa giúp loại bỏ các màng
bẩn ngoan cố.
Sau khi sử dụng dung dịch kiềm, nước rửa được sử
dụng để loại bỏ cặn kiềm.
Sử dụng dung môi hữu cơ (organic
solvents) (dầu) phân tán trong dung dịch
nước.
Sử dụng các chất nhũ hóa thích hợp (xà
phòng) tạo chất lỏng làm sạch hai pha (dầu
trong nước), hòa tan hoặc nhũ hóa đất trên
bề mặt bộ phận.
Quá trình có thể được sử dụng cho các chi
tiết kim loại hoặc phi kim.
Chi tiết sau khi làm sạch bẳng nhũ tương
phải được làm sạch tiếp theo bằng kiềm để
loại bỏ tất cả dư lượng của dung môi hữu
cơ trước khi mạ.
Sau khi sử dụng dung dịch kiềm, nước rửa
được sử dụng để loại bỏ cặn kiềm.

TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 15 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 16

 5/24/2021

NỘI DUNG CHI TIẾT NỘI DUNG CHI TIẾT

1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes) 1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)

CHEMICAL CLEANING - Solvent cleaning (làm sạch dung môi)
các loại chất bẩn hữu cơ như dầu và mỡ được
loại bỏ khỏi bề mặt kim loại bằng các hóa chất hòa
tan chất bẩn.
Các kỹ thuật ứng dụng phổ biến bao gồm
- Lau tay,
- Ngâm,
- Phun, và
- Tẩy nhờn bằng hơi.
Tẩy dầu hơi là sử dụng hơi nóng của dung môi để
hòa tan và loại bỏ dầu mỡ trên bề mặt chi tiết.
Các dung môi phổ biến có điểm sôi tương đối thấp
bao gồm
- Tri-chlor-ethylene (C2HCl3),
- Methylene clorua (CH2Cl2), và
- Per-chlor-ethylene (C2Cl4),
Quá trình tẩy nhờn bằng hơi bao gồm:
(1) làm nóng dung môi lỏng đến điểm sôi của nó
trong một bình chứa để tạo ra hơi nóng.
(2) Chi tiết được làm sạch, được đưa vào hơi,
ngưng tụ tại bề mặt lạnh tương đối, hòa tan các
chất bẩn và nhỏ giọt xuống đáy thùng chứa.
Các cuộn coils ngưng tụ gần đỉnh của thùng chứa
ngăn không cho hơi thoát ra môi trường.
CHEMICAL CLEANING - Acid cleaning (làm sạch dung môi)
Giúp loại bỏ dầu và oxit nhẹ khỏi bề mặt kim loại Các axit làm sạch được lựa chọn tùy thuộc vào kim
loại nền và mục đích làm sạch, bao gồm:
Các kỹ thuật ứng dụng phổ biến bao gồm - Hydro-chloric (HCl),
- Ngâm, - Nitric (HNO3),
- Phun, - Phosphoric (H3PO4) và
- Chải, hoặc - Sulfuric (H2SO4),.
- Lau chùi.
Ví dụ, axit photphoric tạo ra một màng photphat
Thực hiện ở nhiệt độ thường hoặc nhiệt độ cao. nhẹ trên bề mặt kim loại là chuẩn bị hữu ích để sơn.
Các chất lỏng làm sạch thông thường là dung dịch Quá trình làm sạch quan trọng liên quan là
axit kết hợp với - Ngâm axit, để loại bỏ các lớp oxit dày, gỉ sét và
- dung môi hòa tan trong nước, vảy dày hơn;
- chất làm ướt và - Khắc (eatching) trên bề mặt kim loại,
- chất nhũ hóa. - Cải thiện độ bám dính sơn hữu cơ.

TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 17 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 18

NỘI DUNG CHI TIẾT Các quá trình xử lý bề mặt – tam dung
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)

CHEMICAL CLEANING - Ultrasonic cleaning (làm sạch siêu âm )

kết hợp giữa làm sạch hóa học và khuấy trộn cơ
học của chất lỏng làm sạch để loại bỏ các chất
gây ô nhiễm bề mặt cho hiệu quả cao.
Dung dịch tẩy rửa là nước có chứa kiềm.
Các dao động tần số cao có biên độ đủ lớn tạo ra
sự khuấy trộn cơ học để hình thành bọt khí áp
suất thấp hoặc các khoang rỗng.
Khi sóng rung đi qua một điểm nhất định trong
chất lỏng, vùng áp suất thấp được theo sau bởi
mặt trước áp suất cao làm nổ khoang rỗng, do đó
tạo ra sóng xung kích có khả năng xuyên qua các
hạt ô nhiễm đang bám trên bề mặt làm việc.
Chu kỳ xâm thực nhanh chóng và nổ tung xảy ra
trên khắp môi trường chất lỏng, do đó hiệu quả làm
sạch siêu âm có tác dụng ngay cả trên các chi tiết
có hình dạng và bên trong phức tạp.
Quá trình làm sạch được thực hiện ở:
- Tần số từ 20 đến 45 kHz và
- Dung dịch làm sạch thường ở nhiệt độ cao, là
65°C đến 85°C (150°F, 190°F).
MECHANICAL CLEANING Đặc tính cơ bản
AND SURFACE TREATMENTS
(làm sạch bằng cơ học và các xử lý bề mặt)

TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 19 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 20

 5/24/2021

NỘI DUNG CHI TIẾT NỘI DUNG CHI TIẾT

1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes) 1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)

MECHANICAL CLEANING - Blast Finishing and Shot Peening (phun

MECHANICAL CLEANING (làm sạch bằng cơ học)
Làm sạch cơ học liên quan đến việc loại bỏ
vật lý đất, vảy hoặc màng khỏi bề mặt làm
việc của chi tiết làm việc bằng phương pháp
mài mòn hoặc tác động tương tự cơ học.
hoàn thiện và phun bi)
Các quá trình được sử dụng để làm sạch
Phun hoàn thiện (Blast Finishing) sử dụng va
cơ học thường thực hiện các chức năng Shot Peening
chạm cao tốc của trường hạt để làm sạch và hoàn
khác ngoài việc làm sạch, chẳng hạn như
thiện một bề mặt.
làm mờ và cải thiện chất lượng bề mặt.

Phân loại
(1) Phun hạt mài hoàn thiện (Blast Finishing) và phun bi (Shot Peening) Blast Finishing

(2) Làm sạch thùng quay (Tumbling - Barrel Finishing)

(3) Hoàn thiện hàng loạt (Mass Finishing)
(4) Rung hoàn thiện (Vibratory finishing)

TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 21 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 22

NỘI DUNG CHI TIẾT NỘI DUNG CHI TIẾT

1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes) 1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)

MECHANICAL CLEANING - Blast Finishing and Shot Peening (phun
hoàn thiện và phun cải thiện)
Phun hoàn thiện (Blast Finishing) sử dụng va
chạm cao tốc của trường hạt để làm sạch và hoàn
thiện một bề mặt.
MECHANICAL CLEANING - Blast Finishing and Shot Peening (phun
hoàn thiện và phun bi) Trong một số ứng dụng, quá trình được thực hiện
Phun hoàn thiện (Blast Finishing) sử dụng va ướt, trong đó các hạt trong bùn nước được dẫn
Shot Peening chạm cao tốc của trường hạt để làm sạch và hoàn trực tiếp dưới áp suất thủy lực vào bề mặt
thiện một bề mặt.
Ở chế độ phun bi (Shot peening), một dòng các
Phương pháp phổ biến là phun cát, sử dụng cát viên gang nhỏ cao tốc bắn vào bề mặt kim loại với
nghiền (SiO2) làm phương tiện blasting. hiệu ứng cán nguội và tạo ra các ứng suất nén
Các phương tiện mài mòn cứng khác được dùng vào các lớp bề mặt.
Blast Finishing
nhôm oxit (Al2O3) và cacbua silic (SiC),
Phun bi được sử dụng để cải thiện độ bền mỏi
Các phương tiện mềm như hạt nylon và vỏ hạt
của các chi tiết kim loại.
nghiền cũng được dùng.
Do đó, mục đích của nó khác với phun hoàn
Phương tiện được bắn vào bề mặt mục tiêu bằng
thiện, mặc dù việc làm sạch bề mặt được thực
không khí được điều áp hoặc lực ly tâm
hiện như một sản phẩm phụ của quá trình.

TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 23 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 24


NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
MECHANICAL CLEANING - Tumbling (Barrel Finishing) and other Mass
Finishing (Làm sạch thùng quay)
Làm sạch thùng quay (tumbling hay barrel
finishing), rung hoàn thiện (vibratory finishing) và
các quá trình tương tự thuộc nhóm các quá trình
gia công hoàn thiện được gọi là phương pháp
hoàn thiện hang loạt (mass finishing).
Hoàn thiện hàng loạt liên quan đến việc hoàn
thiện đồng loạt các chi tiết bằng tác động trộn bên
trong một thùng chứa có phương tiện mài mòn.
Sự pha trộn làm cho các chi tiết cọ xát với
phương tiện mài mòn để đạt được tác động hoàn
thiện mong muốn.
TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN
NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
MECHANICAL CLEANING - Tumbling (Barrel Finishing) and other Mass
Finishing (Làm sạch thùng quay)
TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN
5/24/2021
NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
MECHANICAL CLEANING - Tumbling (Barrel Finishing) and other Mass
Finishing (Làm sạch thùng quay)
Các phương pháp hoàn thiện hàng loạt (mass
finishing) được sử dụng để khử bavia, tẩy cặn,
làm mờ, đánh bóng, bán kính, và làm sạch.
Các chi tiết bao gồm dập, đúc, rèn, đùn và các chi
tiết máy được gia công.
Ngay cả các chi tiết bằng nhựa và gốm đôi khi
cũng được gia công bằng mass finishing để đạt
được kết quả hoàn thiện mong muốn.
Các chi tiết được xử lý bằng các phương pháp
này thường nhỏ và do đó không kinh tế để gia
công hoàn thiện riêng lẻ từng chi tiết.
25 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 26
NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
MECHANICAL CLEANING - Mass Finishing (Hoàn thiện hàng loạt)
Các phương pháp hoàn thiện hàng loạt bao gồm Tuy nhiên, vì chỉ có lớp trên cùng của bộ phận
thùng quay, rung hoàn thiện và một số kỹ thuật sử được hoàn thành bất cứ lúc nào nên quá trình
dụng lực ly tâm. tương đối chậm so với các phương pháp hoàn
thiện hàng loạt khác.
Tumbling (còn được gọi là barrel / tumbling barrel
finishing) liên quan đến việc sử dụng một thùng Nó thường mất vài giờ để hoàn thành quá trình
rỗng có mặt cắt ngang hình lục giác hoặc bát xử lý.
giác, trong đó các chi tiết được trộn bằng cách
xoay thùng với tốc độ 10 - 50 vòng / phút. Những nhược điểm khác của barrel finishing bao
gồm
Quá trình được thực hiện bởi tác động “sạt lở đất” - Độ ồn cao và
dười tác dụng trọng lực của các phương tiện hạt - Yêu cầu không gian sàn lớn.
mài và các chi tiết khi thùng quay.
27 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 28

NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
MECHANICAL CLEANING - Vibratory finishing (Rung hoàn thiện)
Gia công hoàn thiện bằng rung động (vibratory
finishing) được giới thiệu vào cuối những năm
1950 như là một thay thế cho thùng quay
(Tumbling).
Các phễu rung khiến cho tất cả các chi tiết bị
khuấy trộn với phương tiện mài mòn, trái ngược
với thùng quay chỉ tác dụng ở lớp trên cùng.
Do đó, thời gian xử lý của rung hoàn thiện được
giảm đáng kể.
Các bồn hở được sử dụng cho phép kiểm tra
giám sát các chi tiết trong quá trình xử lý và giảm
tiếng ồn
TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN
NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
MECHANICAL CLEANING - Vibratory finishing (Rung hoàn thiện)
Các phương tiện mài mòn có thể là vật liệu tự
nhiên hoặc tổng hợp.
Phương tiện tự nhiên bao gồm co-run-dum, đá
granit, đá vôi (limestone) và thậm chí cả gỗ cứng.
- Các vật liệu này thường mềm hơn (và do đó
mòn nhanh hơn)
- Kích thước không đồng nhất (và đôi khi bị tắc
trong các bộ phận công tác).
Phương tiện tổng hợp (Synthetic media) gồm
Al2O3 và SiC,
- Được nén thành hình dạng và kích thước mong
muốn nhờ nhựa polyester.
- Có thể được thực hiện với tính nhất quán lớn
hơn, cả về kích thước và độ cứng.
TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN
5/24/2021
NỘI DUNG CHI TIẾT
1. Quá trình làm sạch công nghiệp (Industrial Cleaning Processes)
MECHANICAL CLEANING - Vibratory finishing (Rung hoàn thiện)
Hầu hết các phương tiện trong các hoạt động này Các phương tiện mài mòn có thể là vật liệu tự Hình dạng các phương tiện này gồm hình cầu,
là hạt mài; nhiên hoặc tổng hợp. hình nón, hình trụ cắt góc và các dạng hình học
thông thường khác
tuy nhiên, một số phương tiện thực hiện các tác Phương tiện tự nhiên bao gồm co-run-dum, đá
động hoàn thiện không mài mòn như đánh bóng granit, đá vôi (limestone) và thậm chí cả gỗ cứng. Thép cũng được sử dụng làm phương tiện cho
và làm cứng bề mặt. - Các vật liệu này thường mềm hơn (và do đó hoàn thiện hàng loạt.
mòn nhanh hơn)
- Kích thước không đồng nhất (và đôi khi bị tắc Lựa chọn phương tiện mài dựa trên kích thước và
trong các bộ phận công tác). hình dạng chi tiết, cũng như các yêu cầu hoàn
thiện.
Phương tiện tổng hợp (Synthetic media) gồm
Al2O3 và SiC,
- Được nén thành hình dạng và kích thước mong
muốn nhờ nhựa polyester.
- Có thể được thực hiện với tính nhất quán lớn
hơn, cả về kích thước và độ cứng.
29 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 30
THẢO LUẬN
1- JEWELRY POLISHING MACHINE
https://www.youtube.com/watch?v=yBdcYehl4CE
2 - Porsche Split Rim Ceramic Polishing
https://www.youtube.com/watch?v=GXXCOEZuKnI
3 - Industrial Cleaning Applications for Dry Ice Blasting
https://www.youtube.com/watch?v=V7C9su29k-Y
4 – Shot peening of landing gear components
https://www.youtube.com/watch?v=Q7WB5vflsAg
31 TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 32
 5/24/2021

BÀI TẬP Thời gian bắt đầu: --/--/2020

Thời gian nộp: trước --/--/2020

1.
2.
3.

TRẦN HẢI NAM - NAMTH@HCMUT.EDU.VN 33