PLOT

NEH-MEDIATOR

SHELLY- CAR OWNER

ROY- RIDER

SCENARIO: RIDER DASIG DALAGAN NADULAAN CONTROL NKABUNGGO SA NKAPARK NA CAR (NAGAMIT
SA BUSINESS)

WHY NOT NAGSETTLE AGAD? KAY INDI KAYA MAGBAYAD SNG RIDER KAY DAKO DAMAGE NASUKOT SNG
TAG IYA SNG CAR KAY NAGAMIT NYA SA BUSINESS

NAGREFER DASON SA MEDIATION

Narration:

SCRIPT:

M: Maayong hapon sa tanan. Nagapasalamat gd ako nga ari kamo duwa sbung nagatambong sa sini nga
hapon. Ako gali si Tama Nayan, ang magapatunga sa inyo sa sini nga mediation. Pwede nyo ko tawgon
nga Tam para mas hapos sa inyo nga duwa kag gali mam kag sir, sa ano nyo man bla nga paagi nyo gusto
na tawagon ko kamo?

S: pwede mo ko tawgon mam nga Ana

R: tawaga na lng ako na John

M: mam ana kag sir john madamo gd nga salamat. So ari kita sbung para mahibaluan kag maintindihan
kng ano gd man bla ang mga pinakamaayo nga solusyon kag remedyo nga makabulig sinyo duwa tungod
sining isyu nga nagapatunga sa inyo. Ang ining solusyon kag remedyo dapat kamo nga duwa
komportable kag pabor. Bag o kita mag umpisa, ipaintindi ko lamang sa inyo kung ano ini ang
mediation. Magaumpisa kita sa pag intindi kag paghibalo kng ano gd man bla ang inyo panan awan sa
isyu ninyo nga duwa. Ako dri indi husgado para magahambal kng ano ang sakto kag sala. Ari ko di bilang
tagapamati, tagaintindi kag taghibalo kung ano bla ang mga butang nga indi kamo mag intindihanay kag
sina nga mga butang magahimo kita sng solusyon kag remedyo nga pabor para sa inyo duwa kag
komportable kamo sina. In kaso isa sa inyo kinanglan mag isahanon anay sa tunga tunga sng aton
diskurso kag indi gd mapunggan ang gnabatyag , indi kamo maghuya huya maghambal sa akon. Kung
inyo nga gustohun, pwede ko gd kamo anay nga istoryahon nga nagaisahon lamang kag para
maintindihan nyo gd no? kung ano gd bla ang imo nga gnabatyag kag kung ano panumduman nga wala
may nagapamati nga iban. Importante nga magapirma kamo sa sini nga kasulatan nga nagapamatuod
nga nagsulod kamo sa isa ka mediation. Pwede nyo anay basahon para maintindihan nyo anay
(mediation agreement).
 Pahibalo ko lang sa inyo nga kng ano man ang impormasyon kng ano man ang aton nga inistoryahanay
sa sbung nga hapon, confidential na sya. Buot silingon, wala may makagwa nga storya sa iban nga tawo.
Gnapangabay man ko dayun kamo nga duwa mam kag sir nga hindi lang kita maggamit sng mga
lengwahe nga malain sa pamatian sng iban nga tawo. Importante sini nga mahibaluan ta ang problema
sang isa kag isa. Makaubra kita sng solusyon para maging pabor sa inyo nga duwa kag indi na naton
pagpadakuon pa ang problema. Palihog indi anay magsabat kng gnastorya pa ang isa. Madamo gd nga
salamat. Para maumpisahan na ang aton storyahanay, pwede bla mabatian ang imo bahin mam Ana??

SHELLY: Mam, gnpark ko akon salakyan sa tubang sng akon water station hay kay ang haras haras nga ni
na rider dasig dasig iya dalagan gnbungguan nya akon salakyan . Kibot ko may naglagpok sa sagwa tapos
paglantaw ko may wasak na likod sakon salakyan? Te kay gnbungguan nya kag gnwasak tapos
patawaron ko sya? daw indi gd na ya pwede. Indi ko man daad gusto maglab ot sa kasuhay kng madala
man lng sa storyahanay gleng kay daw indi nya man ko gusto bayaran te maano pa ko bi?

M: buot silingon mam indi magbayad simo si John?

S: huo mam

M: John, ano ang mahambal mo sa gnsaysay ni Ana?

R: Actually mam, Indi man sa indi ako willing magbayad sa iya ukon indi ako kasarang magbayad. Ang
matuod sini nangayo lng ko gani pasensya sa iya kay kng isispon dako naman gani nagasto ko sa ospital
tungid sa natabo. Ugaling mam ang akon lang tama ka hanggod ang npangayo ni mam Juanita na danyos
kng isipon indi ko man hungod ang natabo kag daan na ang iya salakyan basi guba naman gani to nga
daan.

M: Pila napangayo ni ma’am sir haw?

R: 175,000 ma’am.

S: anong guba? Anong daan? Indi to guba noy. Gnapakay o ko na every month kag Pano ko man ni abi
mpakay o wasak ka salakyan ko kng indi ka magbayad? Indi man na mkapakay o ang pasensya mo.
Hungod man ukon sa indi imo na responsibilidad na bayaran ang bagay na gnguba mo. Pasalamat ka
gani na nagsugot ko na ma aregluhan ni kay nakapoy nako kung padugayan pa.

M: excuse me mam ana kag sir john gnapadumodm ko lang liwat sinyo na ari kita di sbung para
storyahan sng maayo ang problema

S: (nagsal ot) mam pasensya gd pero anong hambal nya na indi hungod? Lantawa bla ang cctv footage
hu kitaon gd ya na dasig katama iya dalagan (cctv rolling)

M: mr john ari gnpakita ni mam ang cctv footage, ano imo mahambal sa contention ni mam na dasig imo
padalagan sng motor mo?
R: waay ko man na gnadeny na dasig gawa akon dalagan, pero sng nasiling ko na indi ko na hungod na
mabungguan iya salakyan. Nangayo na ko gani pasensya kag nasiling ko na sa iya na willing gd ko ya
magbayad gleng ka tama gd ya kadako iya sng danyos na imo gnapangayo, indi nna makatarungan ya

M: hambal mo na tama kadako sng napangayo nya para sa value sng salakyan na naguba?

R: huo mam

M: mam ana, pwede bla namon mabal an ngaa muna ang amount na gnasukot mo kay sir?

S: Nakita mo man guru nga grabe impact sa likod sg akon salakyan. Wasak gd iya likod. Ginarasunan ko
nlg akon mga customer nga hulat2 lg danay.

M: Bale pang Negosyo na ang imo salakyan?

S: Huo ma’am, gnagamit ko na sya abi sa akon water business. Gnagamit ko na magdeliver sng mga
water containers sa mga customers ko. Muna akon source of income tapos gnguba nya pa

M: So bale amu na na amount napangayo mo mam kay naapektuhan imo napangitan an?

S: huo mam budlay daan pangabuhi sbung

R: suuuus kadamo gd lng sng negosyo mo daw wala lng ko kabalo eh (mediator excuses from time to
time)

S: te ngaa napanghilab atan mo na ya? Ano labot sina ya? Dako gyapon ang napirde ko tungod sa natabo
na disgrasya. Halin sng una hilabtero ka gd ya. Hambalon mo, wala ka ikasarang magbayad kay wala ka
kwarta!

R: sin o hilabtero? Halin sng una wala gd ko ya gahilabot sa affairs mo.

M: Ms. Ana, buot mo silingon hindi kabayad si sir John kay wala sya ikasarang?

S: Ano pa bi. Gapasagod man lang na sya ya.

M: Sir John, matuod bla ini?

R: Hindi ahh! Sa matuod ginagamit ko na ang motor ko pakadto sa ulubrahan.

M: Ano trabaho mo sir John?

R: Construction Worker Ma’am.

M: Pila imo sweldo sa isa ka adlaw sir?

R: 400 ma’am.

M: Permanente bla ina?

R: Hindi. Anom lg kabulan kontrata ko.

M: Pila na lang kabulan trabaho mo didto?

R: Apat ma’am. Kag may pamilya man ko nga ginapakaon. Ano nlg na dangtan sang akon swelo? Tam-an
kadako sang iya nasukot sa akon!

M: Bale sir John, nadakuan ka sang ginasukot ya kay hindi mo masarangan baydan,.

R: Huo ma’am.

S: ay tuod? Hilabtero ka na wala ka pa kwarta?

R: indi na ya pagpanghilabot. Gahambal lng ko sng tuod na damo imo negosyo. Kng isipon indi na
mkapabatyag sa income mo ang natabo sa salakyan mo

S: pagpanghilabot gd ya eh. Indi ko da pagpaagyi ah

R: basi nalipat ka ako ang gnpaagyan mo sng una

S: excuse me gapinataka ka lng da, indi da nagay imbento storya

R: wala ako gaimbento. Indi bla tuod ang nahambal ko? Palapaw ka gd ya

S: indi gd tuod eh. Wala ko ya gapati sa napangwakal mo

R: te halin sng una wala ka gd man gapati sa akon. Indi bla? Gnamatian mo gnahambal ko aw?

S: ngaa kapati pati ka aw? Daw indi man

R: man kay ang problema sa imo matyag mo ikaw lng pirme ang insakto, ikaw lng pirme ang sa lugar.
Maski ikaw na ang may sala indi ka man japun mag ako. Lantawa ako gnaako ko na akon sala na
gnbungguan ko ang salakyan mo

S: Te kay ako gd man ang insakto

R: te lantawa kng ano ikaw ka pride

S: lantawa lng da wala ako labot

R: ano gd na naugtan ko simo kay kailinit simo wala ka klaro storyahon. Halin sng una indi kaw kabalo
mamati. Tama pa simo ka mapride maski ikaw ang may sala ako gd ang gpangayo pasensya sa imo.
Maski daw bata bata ka pa paastahon.

S: sin o ka gd aw? Sino ka ba? Daw higko ka man lng sa panulukan ko

R: amu ka gd man na dasig ka malipat. Dasig mo ako gnkalimtan

S: way ka pulos (Shelly cries)

M: mam, ser. Excuse me. Naintindihan ko gd kung diin kamo gahalin nga duwa.

S: Ms. Tam, magwa lg ko anay. Hindi ko gd magwantahan akon nabatyag.

M: Sure Ms. Ana, let me know kung ready ka na. Sir John, sa inyo diskuro kagina nabatian ko ang
hambal mo nga, “basi nalipat ka ako ang gnpaagyan mo sng una”. Kilalanay na kamo nga daan duwa?

R: Huo ma’am. Nobya ko na sya sang una.

M: Te ngaa akig na sya simo?

R: Abi ya gintunto ko sya. Muna nga akig akig na sya sakon asta subong. Jusko, pila na katuig nakalipas.
May asawa nako kag kabataan. Ano abi kay naglaon na sya ya, anupa ako gd ginainitan ya!

M: I see.

R: Sa tuod lang, gusto ko man magbayad para tapos na ni. Pero tam-an gd kadako sang iya nasukot.

M: Mabayad ka sir kung mapanubuan ya?

R: Huo. Naako ko man nga ako nakasala sa pagbunggo sa salakyan ya.

M: Sige sir. Ari na si Ma’am Ana. Sir John, pwede ko anay maistorya si ma’am ana nga kami lg duwa?

R: Sige ma’am.

M: Salamat.

M: Ma’am Ana, kmusta ka ma’am?

S: Okay na ko gwa ma’am. Nanigarilyo lg ko sa gwa ah.

M: Naistorya ko si Sir John bag-o lang kag kilalanay kamo kuno nga duwa sang una?

S: Huo ma’am, ex ko na sya. Sa katunto ya lang na.

M: Muna nga kadako gd sng nasukot mo sa iya?

S: Hindi man sa muna…

M: Pero lantawa bala ma’am. Suno kay sir, gusto ya gd ka bayadan mun. Pero mabug-at sa iya ang imo
ginasukot kay 400/ day mlg iya kinitan-an.

S: Hindi na ya mabaydan ang sakit na ginhatag ya sakon halin sang una!

M: Pila na katuig ang nakalipas ma’am. May asawa na sya kag mga kabataan.

S: Hindi ka man judge para hambalan ako sa personal ko.

M: Hindi gd man ako judge ma’am. Tagapamati lg ako para magayuhanay kamo ni Sir John tungod sa
pagbunggo ya sa salakyan mo. Pero makita ko na ginapunggan ka sang kaugot mo sa iya. Pila naman
katuig ang nakalipas sa inyo ma’am. Pero sa sini nga problema, apektado pati pamilya ya.

S: Gani… hay.. pasensya gd ma’am. Pero dapat baydan ya gid ko.

M: Baydan ya ka bisan magnubo sa 175,000?

S: lantawon ta ma’am ah.

M: Beks, tawga anay si Sir John! Salamat

N: Sir John, pila masarangan mo nga ibayad kay Ms. Ana?

R: 50,000 lang ma’am. Inutangan ko pa ni.

S: Ay abaw, kanubo nubo ba! 175,000 sukot ko simo pay.

M: Ma’am basi pwede mo mapanubuan.

S: Te 150,000 na lang

R: 60,000 ma’am. Construction worker lg ko Ana.

S: Mayo way taka napamana ba. 150,000.

R: 80,000.

S: 120,000. Last na gd na.

R: Ana maluoy ka, 100,000 na lang. Hindi ko gd masarangan kung mas dako pa da.

S: Hay kanubo nubo na gd!

R: Ana may pinasamahan man ta. Kung ano naubra ko simo sang una, kalimti na lang. Ang sala mo simo
subong is nabungguan ko imo nga salakyan. Hindi man guru magsobra 100,000 imo pakidan satu kay
daan naman.

S: Huo na, Huo na. Isarado ta nana sa 100, 000. Pero baydan mo ko cash dayun.

R: Tagai man ko tyempo ay. Bisan anom kabulan lang.

S: Sobrahan ka man imo. Tatlo kabulan ah. Cash.

R: Hay ti cge2.

Narration:
M: Ari ang kasulatan na nagapamatuod nga nga nga sulod kamo sa muni nga mediation, ako ang
tagapatunga kay nag ayuhay kamo na wala na reklamo batok kay John tungod sa pagbunggo ya sa
salakyan mo, kung mabayaran ya ang 100,000 thousand sa sulod sang tatlo ka bulan.

Palihog lang pirma Ms. Ana kag Sir John.

Narration.

M: