HTH human to human,

MTM machine to machine izmedju automobila i automobila,pametnih uredjaja itd

internet?
Sistem infrastruktura ,globalna racunarska mreza nastala povezivanjem autonomnih
sistema posredstvom internet protokola.

internet se sastoji od:

* hostovi - uredjaji na kojima se izvrsavaju programi specijalizovani za
komunikaciju (web browseri,safari,viber,skype)
* linkovi - za povezivanje hostova i mreznih cvorista odnosno mreznih cvorista i
mreznih cvorista...Sastoji se od predajnika,medija za prenos
i prijemnika.Bukvalno se medijumima za prenos na internetu koriste:
1.Bakarna upredena parica
2.koaksijalni kabal
3.opticko vlakno
4.radio kanal

* mrezna cvorista - specijalizovani uredjaji,oni na internetu obavaljaju komutaciju

paketa,prosledjivanje paketa)

logickom smislu internet se sastoji od protokola

protokol je?
To je skup pravila koji definise format poruka,njihov redosled i akcije koje se
sprovode usled prijema poslatih poruka.Postoji vise primjera portokola na internetu
(TCP,IP,HTTP) mogu biti javni li privatni a za prvu je zaduzen IETF.

web aplikacija se sastoji od klijentskog procesa(web browser) i servisnog

procesa(web server). Na internetnu je programerskoj zajednici omogucen
programabilni interfejs koji omogucava da uz minimalni napor i odsustvo znanja iz
racunarske mreze programer moze kreirati softver sa komunikacionim mogucnostima

Struktura interneta
- sastoji se od 3 dijela:
1.mrezna ivica
2.mrezna okosnica
3.pristupna mreza
Mrezna ivica cine kranji sistemi(hostovi) na kojima se izvrsavaju
aplikacije.Postoje 3 modela mreznih aplikacija:
1.klijent/server2
2.peer-peer
3.hibrid klijent/server peer-peer
Kod klijent/server klijentski dio aplikacije salje zahtjeve serverskom dijelu
aplikacije.Serverski dio(uvijek aktivan) salje zahtjeve od klijenta
i vraca adekvatne odgovore. Jedan server posluzuje vise klijenata.Direktne
komunikacije izmedju klijenta nema,ako se u cijelini obavlja preko servera.
primjer ovakve aplikacije je web(browsver je klijent,a web server je server).
Kod peer-peer nema striktne podjele na klijentske i serverski dio.Obje strane salju
zahtjeve i odgovore.Komunikaciju izmedju peer-ova je direktna,
bez posrednika.
Kod hibridnog modela imamo da se neke funkcije obavljaju klijent/server
modelom(autorizacija ili pretrazivanje) , a neke peer-peer modelom(razmjena
sadrzaja)
Viber i Skype su primjer hibridne aplikacije.

Pristupne mreze:
-Dio interfejsa koji omogucava host---- povezivanja na internet.Razlikujemo
rezidencijalne,institucione i mobilne pristpune mreze.Dvije vazne
karakteristike su:njen kapacitet i odgovor na pitanje da li se dijeli ili
dodjeljuje hostu.Najcesce kroistene tehnologije za realizaciju
pristpunih mreza su DSL,kablovksa,opticka vlakna,bezicni pristpu.
Dsl pristupna mreza je bazirana na telefonskoj bakarjon upredenoj parici,koja je
optimizaciona za prenos signala u opsegu od 0 do 4kHz.Kako je
stvarni opseg bakarne upredne parice mnogo siri doslo se na ideju da se preko nje
osim telefonoskog saobracaja dio opsega iskoristi za prenos podataka koji generisu
racunari. U tu svrhu se na krajeve bakarne upredene parice sa strane korisnika
postavlja DSL modem,a sa strane i-el operatora DSL pristupni multiplekser. Na
strani korisnika se
saobracaj razdvaja na telefonsku i internet saobracaj,sto se (radi) na strani
operatora.
Imamo dvije thnologije ADSL i VDSL.
ADSL je asimetricni DSL koji mogucava do 3,3Mb/s (na upstream od korisnika ka
internetu) i do 24Mb/s od interneta ka korisniku. Za korisnike
kod kojih je saobracaj asimetrican spektar ADSL signala podjljen je na 3 dijela:
1.telefonksi( do 4 Khz)
2.upstream(25khz-276kHz,sa 64 kanala)
3.downstream(276kHz-2,2MHz)
VDSL standard nudi znacajno vece brzine ,imamo do 100MB/s za upstream ,do 300 Mb/s
za downstream. Nema striktne podjele na 3 podopsega vec se svi kanali,
od 25kHz do 35MHz mogu koristiti na down and up stream-u.Povecanje brzine i siri
opseg kod VDSL u odnosu na ADSL dobijen je skracenjem duzine
korisnikovog linka prema telekomunikacionom opertoru.Umjesto 1KM-2KM kao kod ADSL-a
kod VDSL-a je to nekoliko stotina metara.
Kucna pristupna mreza(rezidencijalna)
povezuje se na internet preko modema(DSL,opticki,4G,kabal),na modem se povezuje
ruter. Ruter ima ulogu kopije (ili) ulaska u racunarsku mrezu.
Moze biti i softverski nadogradjen sigurnosnim funkcionalnostima poput
firewall,IDS-a,IPS-a. Sledeci uredjaj je witch,omogucava da se vise hostova
zicanim putem koristenjem ethernet standardna poveze na kucnu mrezu. Konacno u
kucnoj mrezi postoji i bezicni acess point za povezivanje bezicnih hostova,
kao sto su pametni telefoni na kucnu mrezu. Danas ova 4 uredjaja su integrisana u
jedan,poput ovog sa slike(ruter na slajdu)

Kompanijske pristpune mreze

slicna struktura kao i kucne samo sa 3 bitne razlike:
1.lokalna racunarska mreza je slozenija sastoji se od vise switchera povezanih u
stablo topologije
2.posebni segment mreze se kreira za povezivanje servera,ima bolje performanse i
veci nivo zastite
3.kompanijsku mrezu je bolje zasticena od kucne,pomocu specijalnog hardverskog
uredjaja za zastitu.

Bezicne pristpune mreze

dijele se na wireless LAN i wirless WAN.
Lan mreze obezbedjuju pristup bezicnom hostu na manjim rastojanjima,nekolike
desetine metara(unutar ili van objekta).
Sto se tice WAN mreza one nude povezivanje bezicnih hostova na veca rastojanja(do
nekoliko kilometara),povezuje se preko baznih stanica,
koje (podrazumjevaju) neku od 3GPP tehnologija,poput UMTS-a(3G),LTE advanced(4G) i
LTE advance PRO(4G). Ovaj pristpu omogucava bezicni moblini pristpu korisniku

Fizicki mediji
-sluzi za prenos signala.Dijele se na vodene(zicne) i na nevodene. U prvo spadaju
bakarno opticko vlakno i koaksiajlno vlakno a u druge spada slobodni prostor
kroz koji se prenosi radio talas.
[Upredene bakarne parice - dvije (izdvojene) upredene bakarne zice. Signal se
prostire u oba smjera preko zica,igraju ulogu]
8 STRANU SAM PRESKOCIO
oKOSNICA MREZE
cine je ruteri povezani linkovima.Obavljaju komutaciju paketa,tj.prosledjivanje
segmenata informacija. Poruke se prenose od rutera do rutera pri tome kada se
prenosi poruka preko
linka koristi se njegov citav kapacitet.Prilikom prosledjivanja koristi se tehnika
store and foword (uskladisti i proslijedi) podrazumjeva da se kompletan
paket mora primiti prije nego sto se proslijedi dalje.Prije prosledjivanja na
linku,paket se smjesta u red cekanja(bafer). Tu se zadrzava sve do momenta
kada link postane slobodan. Ovakav nacin obrade paketa naziva se stackim
multipleksiranjem. Staticki multipleks je verzija vremnskog multipleksa,
resursi se dijele u vremenu s razlikom sto nema fiskne dodjele kanala vec se kanal
zauzima po potrebi. Zavisno od t oga kako se paketi prosledjuju,
mreza sa komutaciju paketa se dijeli na: datogram mreze i mreze virtualni kod.
Kod datogram mreze svaki paket se prosledjuje sam za sebe. Kod mreze sa virutalnim
(kolima ili kodovima) prije prenosa se vrzi rezervacija resursa mreze(uspostavlja
se virtualno kolo)
tako da svi paketi para izvor destinacija se prenose istom putanjom.Komutacija
datograma se danas koristi na internetu,dok se komutacija datograma i virutalnih
kola koristi na nekim okosnicama mreza
(telek) operatora(MPLS)
Internet arhitektura
Kao i svaka druga telekomunikaciona mreza,internet ima veliki broj funkcija poput
segmentacije inter. i dobijanja paketa,pronalazenje greske,uklanjanje greske,
sprecavanje zagusenja mreze,sprecavanje zagusenja destinacije,adresiranje...
Tako veliki broj funkcija vodi slozenoj arhitekturi koja dovodi do uptine praktizne
realizacije mreze. Iz tog razloga se u teleko. mreze funkcije grupisu u nivoe ili
slojeve tako kreirajuci visenivoesku hijerarhijsku mreznu ahritekturu. Internet ima
5-to nivonsku ahritekturu:nivo aplikacije,nivo transporta,
nivo mrezem,nivo linka i fizicki nivo.
Dozvoljena komunikacija je suma izmedju susjednih nivoa(zato i jeste
hijerarhijska).
Nivo aplikacija daje programima ili softverima komunikacione mogucnosti. Primjer
protokola niova aplikacije je HTTP. On je implementiran u softveru.
Nivo transporta je zaduzen za prenos poruka nivoa aplikacije izmedju dva kranja
hosta,npr naseg racunara i google servera.Primjer su TCP i DUP. On
se implemnetira u operativnom sistemu,kreiranjem sistema ili hostova. Blok podataka
nivoa transporta zvacemo segmentom.
Nivo Mreze je zaduzen za povezivanje razlictih autonomnih sistema,odnosno za
rutiranje preko njih. Najpoznatiji protokoli nivoa mreze je IP,imamo jos protokola
rutiranja i ICMP protkol.
Nivo mreze je implementiran u operativnom sistemu i rutera, Blok podataka nivoa
mreze zove se datogram.
Nivo linka je zaduzen za prenos podataka dva direktno povezana uredjaja(npr pametni
telefon i bazna stanica). Implementacija je u Hardveru
sistema,rutera,sviceva,baznih stanica i access pointa.
Primjera protokola nivoa linka su ethernet protokli,WIFI protokoli i 3GPP
protokoli.
Peti nivo je fizicki nivo.Zaduzen je za prenos toka bita u formi signala ili
elektromagnetckog talasa.Na fizicki nivo se definisu elektricne i mehanicke
karakteristike,
konektora,kablova,antena...