You are on page 1of 46
a. prtticar eomotiva (J-us) £2)osos __ DESARROLLAR LA PRACTICA REFLEXIVA EN EL OFICIO DE ENSENAR Profesionalizacion y razon pedagogica Philippe Perrenoud Critica ¥ FunoAMeNTOS 1 FIcaod Tilo ria Deg rei dn int ‘Poinattin tro pene Ploy reneno Dircores de a cilecin: Jord Cis, Ronco Cero, Jost Baa, gu Enon, Juan Ferner Ses, Rama Pca, jan Basin Mtns Rodegucr, Case Moneren, Lnrdes Most, er Ona Mae Ange unos Goes, ume Wl ete: inal GRAD, de (fan Tega 9294 O00 aeons Dit: Maa Tre mp nt een gen inf sin pe end el dsc de pra cae eas ta or gues "etme tn ra, cos, esc pede ain end fon sina rc aa de ss el pie indice bac: ape ef, dele profs dl sie Epa at ned ie ) vet mca pi efi Taree lena acc. {Gree er inp es {ret srl cn de _ Vanni apa ont pce 37 Senna tea in je Po ere aeajr pS Fees np a 5 Lapornm reli: stn de ser de in ns uesposc ic eompe. Pox ree formas aie ‘Siberia y ean ele con 4. espe rma pn pete rfl ene ie? ia ain cena 12 dain dpe Lakin cia emg em a st A) me onetwe np rida ©) fines aeqeipen scoops ‘ \Unanisprtinene cna pel do nn igs {suns i gy ncn 1 Delp ail bj st bie 1nd aperitif ce. Ae ee eden at fra ches “ej seu enn cnc old ec “Tiron denne oes son oe rua eva “rj oe ea rr de prec) de expen nu fr compart ayer bps eonina compe pir a (imei apis ‘iota pero Comey tree, Pra lei impli ie oso Ei pele ue eel permanence En pier gb open eae 1 pre ee come dine agi Ltn ric con espn han Females exer psa ee lesen m1 "rc fan npg j ere compretin ian peng nai ep ei pa eet ng. Introduccion: La practica reflexiva, clave de la profesionalizacién del oficio Sn lo condo deat abe a fomaciin de fos enter Pte aieneprene ne isin de noite (ey dpe praca cl ri ern ce ee ou pn an mene Yc ‘pusmente con la posbiidad de wn convent sf podemos emerar ie uh cnr oe una concen ital dea ormacion fie el cambio y sein en race mia es bbonnenu, 1998; Henser, 1999; Lang, 199%; Lessard, 19986, 19986 Lesard, Tar M9830), Se ata ena perpectv alargo plan un proceso ce Toc na tna noaonoac Paemon cnt 4 Se > thea oa etl, pero no debemes okiéar ue rng goiern Inte efor steam de wn la par x de oan lea Yen eto, tabs profesnslacin algun dl eo de ‘Thane er que cae en dtedcoserad omental Soin fore ics ue ea Tis -proteuracione (ourdonle,1H8, Perenut, 1008). Enon (Svan in eur a singe ors ‘lrdad eco wasn oo (Chor, 191, ont de ‘Sipe que es in pom aera dl Sab ogi tain Yor esd es Profesiondlzacén, una exprsion ombigue Tanto en nace mem cnttino rin preinlia o re- th epecoment scnado, pa dar 4emender que eat de gar ge po fn ae eI nine gurl eats de oi, sand, de hecho, en Praca lo eaten orl menos end sige mk Sembargo,s6o conclave temp ha eso waved icin efi Ms a: en a priners pcs, frac se ce Slo deste hace muy poeo Sempoadems de forma designe shel de entefanm, concede Gets inprtanca nl domi eco tia forma veadeamente peal (et, 8B Les, 198, {ear Bourdon, ot Peco, 94a Pasay yoo 1986) Ee componente den frac, delle po oe macs de pra ses ran ecu oa, en prea ‘tenon enactana per a ee seni, steno pi eet masa ra de don dons Ea peapetin tambien es preset el debate aotaercane sot i profenenalcn dl oi de ect (Carbonnenn 1098; tae, 19H esr, Peron Bélange 190; Lang 19; Lor, 198, |G Raymond y Leo 18: Tre Lemar y Cau 1988) Sn barge ne consrapel ape scl del concep de proesonalcon presente or lio del hc Pars nto el concepts ee ‘ene igle so se Gene en cent na dc qu ples apoajones es eden, pro ove purde ear fact la (elas edn ete pain sie Todas profeonsson on, mien qu no tao fon on profeones Huo anglonjn concede el oats de praen 4 oo Inu determiaadoraqueox elon qu open, pce fos he tar a quienes fo een, en ase conretos tu procdinimtes de ato y ue deciones La att dea prfeon ene ‘oo tl ot perma bsamente por unce ae (Strnad ‘x por patton o mediante uncon com ny Cente) y naa (0 “iad poreulirpo de ead corporat). ory ls det eewor aa el problema plants, cote year ‘otuisn,y sop naples. No Gene un conocinenio pene de Insole afer problemas que emergerin den pric hal ea ‘er que aparece to ene que care enn seus tobe a marcha 2 ‘ecarbjopreatiny in dane dead dno peraunn omar nade ‘Sin nmi. Feo tod ellos knoe inser spy ber ‘Seen sidered yer exper: Un tel e ‘decerao que qlre exo enc que ver sina ue cose emo pee ne eh no in SpE nes an co Re tent tees recente comps an Dore rape mage mena pontine ee SOSSRE ES cnn ean ‘eee oun onion opt cne ope a nse Mclean Pyeng tecasntsge etary pero Crm prt ean apt a ery peng cent comes sclcoeniny cate pt calcu rs al mene cent mii emi eae me mt Seta an mon pr he ees ‘Shaw apc pn soy me saialginmaticctciowtinerdotige ctr er ree tnes eageps iSite rst nn ep ‘Dhan compen ese ‘Spek cnen x mgd tl rac al oc Sree pentru ment pereotine ‘coe ale emer os so for ana oa Tareas eta sn pens me pen ero Tess dates ae tna ees ots (tea as nn em prc orate Oe erode bcs op men pid os pes agonal sgn icone consieranpoeiones pepo derecho, a mer mien abate, magica jr set ‘aries ngnies,drecors Gerson, wegen pais se opin te La etna rn fare de tn co Ede ‘hese denies mena coon nip 18) care "adap una snintonomi ya seninepontaad Fas elec tna om mer roles dows orn nubs eae sn orn de te ei i oe ‘opens! penal may dapenan de cnet epi Sinner dander pn soe seri dics proce lets ymdakdndes de rc, frat de per eee) ‘eer la, de turer scuerder len en de cone ‘ror pastmea de encanta oe Sige propa oe [it com profesor de len deed lon ence ena ue conaray sua lin competent eco pre eo. per ‘nal y seco unto de a auononia come def epee ofeonalini dl oi de enchant eqeria a ieaermacia ‘4 fuchonanent de ls center yuna eon paral de oer 0 nena pcr Sas sete, mar de uns pofomlzacgn propre del fade ecto emus emo uo del ampli que permit sla nel de compte ‘don paczanes No al pede cone mena ss ees ‘Sher ey sino umbien a aafrmar nerd (By 197) rl ‘lon cn el er (Caro, 197), 00 aprenden pope ‘ign de ncoopersciny dea autora y sent coon det Terps mc eden Meine (1000 yo ‘sts trams deer en mis ete (eet, 18) “autonomia yn reponabiidad de un plea ox ened Sin upon cpa pana ms in ne baad ‘sen el imeror de demon permanent sins propia expen, Tnscompetecia bs conoiniestrpoeaenes deta ‘orto ca igus el rare en eeent dl er ‘iio de wa profes, por la menor cuando stoners deo practioner: unpardigmaintgradory ober | SEUSS Sane ae ad .) cen Gog coef past ee det profesional wees] ‘ica de ends uo eo ou queer: as dig aca won vrdara a nfl ceo qi | pot corto ig ea permanent se aba deta de ‘arin pale ona clon que se conse en ago rebramente Inependnte deo statcln qo spaecen ode ho cep Ui Jets reflea pone ura porn forma dead Ra [Re Susealdnd nove cone sein el dacunoo linens na Sein gar trae lr conscience dee eles ener ‘Sti coda del el, ato en acon de crso de rcv co 8 "Sig ae pate aow graipen e | tent con nai de nfl aon (Dewey, 195,147, 1983S nono Titre a express podenon econ I ln ea eat ander patagog ines, cid no su mane han considera et ‘Shan al educator cman enor sido un tea {Renusreo que se nee nage deo senron anno) que el ev no fcr pore von con nes soe oe Bate ‘vende ripunnte de pop erprencn Ta psn, anropoliay clog copia inten pot ae cin dient er act den ipo icone, ‘aa energie oncogene ‘Greseny sen La inc dl indi en cons del sent {doy dl oer arte hy nis ar ade Dergna forma, Sek (185 1987, 1091, 109, 1006) no ha echo tnd gue tary conspire epicentre rs. See opin tig a rt Mice int ae gsr Sh 0 Chlorate angie (i Howton y Pape, 198; Holborn, 102; ‘cs tna rt ahatageis yas pr tuner ei an 8 Salman, 199% Tabshnick y Zeichner, 19 a, 1982; Waser, 1988) yen oor pae (Dik, 198. No ote de a dec que yas a spec pag rel xiv o incl que ye es ders, aun pt gue sgunes pan ‘een eee un anc ey bees de ac, egpromin copia exe de expt, expe ‘enc etarogn, ads Je he precy del ab, ae se rele cro patios sy srs Tl com dean Reto (0000 p10, ceonept de ees Cn ieee a de poco especie efecto de eta reflexion. Ea eta en mater ej de Serum pun dei se moe com lo is nresne dl concep, ‘ete tuna como sintol, aati la gue Shem pblemen oan oj sd don ‘Sse prtsemmeme por eran Su perpeta compte cone ope eel ay erent ie noo. Sn dae [oteonls von reside que en pare e puede era om ashe {rcrion del entni pecico dos pcb» esque se eens Sihon adopt a meno un enfogu compas propen:prllamos ‘uy egueedors, pr gmp ent lpr, urbana arpa Yeldseio Meese le tanto comune desu comcetos oe thnen gre ronancn en leet comps refeonales segue porch trae nen ean cman 1 Sin embargo, params en un lige de frmacn profesional ‘sneer tener encanta epi een iy pope tna gl pr rls dene ean ‘nose conse y hoe egure qu te cons sine primer ga Forque st resin con lar conointosSetiiay cama bes de ‘Sci protean muy ere de lo qe erator geo © cn melcina por dep Recodemer oe oi ha derail e!parslga dl patie refs ara omar sun, oad fe adr eta an una secon ona: Un send porensje de lo prema oe ‘ram un pstestonal w en bay 8 cen bene lee te con a yu deo conocer y oe It proce rua Eno da pra én peo también para agen: ‘on lov age en etnies de empresa ert, oe ‘erp entevisadoroahanado por Seon La referencia prac ‘ik prfaons lo conic eablee ora eis ‘teeon pero no cesns Ena fermacon nj an ‘Sinem nae requis por at seacloner cline complen {olen emis tinerari cro, ya quam psa, aan ex Forel tna de ura pce ena, Sn dd, Chapa (101) pos oto iveigndoce tlre ead ofaron om una ago {ropnaocanclment a en comciminceeteion ft {fein don dvs hy pormance vn os punt de tence Feo na tendo mocha ales en hu imigenes del ofc, en orm Stones que cndacen ae que hn permanecioprescspivs prio, oes nde det coin orn eri doi de Inn und orga demain gr ean pn ‘uni enn ormaion dgeieee(aidadn on ie, lec ‘imi, a emda) emcee, quia, olga ton, pclog aalogs, farmcseg, cc) ono dene datos (economia warttng, coma mesigncin operat, sin yo Sinn st) El redecbrien el comple el fo de ern dri ong ia ticles de pric se anata. ssl, ans isn comer no ene ‘cal paca reo er una forma de wali de niin dele intcgencn pact como entra eel ne dea “ompriencspoesna En eda, pacar cleo e mie Fecha que tian sniimente recor en lod ene “ines timpec evedicado por ton alos quo ecen- ‘Naa hay de sorprendnteen ete dente procedeate ana eft nora dele ir es poenones om ea een ete oe Croc cn prin: een ein be dec is hoa, giles y polemics. Pero la argumentain a five de nd Pica reno pee er neal eben once rad ‘Sea bo a pe del waa peyton pole en ‘isa dia yin concep dominance de respon del comtc. ncn mao aan ain oat ea Sport de wns adhesion expla volun para ele cole ju quo ta ae ‘lad enti y rica feta, no como bermanae nega ar opal a cence san cana eae, ay peso i ip nc a» ans ec Formar a un pincpiant relexivo [No pune ature tao darante I formacn inl, especlmente Cando tse wo 0 dw or de frmasion pongo ‘em (Clee 195) nc caro es ny ste sea jor + Defra piondades desde et pant de vita del princpante ye + Moe en un as ea secones professes mi connie "cmt ini drome ae on + Novara angsty pc perience de setae que lesconducea dramatize certs proba ys hema oso “Tener en cuenta leaded de ini pone event ge ts conesons por parte dele fered cay popes nal ce ‘Schaerer semlis e en ‘hs pict ta come on, contre compete ue pean ui _aren cue genta en algun formadores una nen ein etre lo {reer inreay fo quer dl necro pra octane. 13 oncendn aca rec ea pods pone na fren vig de arn oer nbc toma de concen de re MEd Pas demrord nt al ear (A 199,198), mpertaneen lo, coma prem conoinena dcsiony ates o mle tory epealion prs rani Siteimdays ovens str eaaa frac nc noe pretest de que Une qe esoe x cates as gets, be aco Sa 9 experena a forma ‘Xin conto a tren de formar oe pasate ret Seria ‘Su ew Forma che npn preciament forma dec {ns pone par de Srna de aprender oni experen ot (ran cpr de talenienar ceo qe Goan Hace be gb el ‘meme han echo ysoe estado de ee uno Ss man il oe he pale ‘Sux able dln eer cui de nena emi i meacopiidey Se nescomuacn (Lane, Monge 7 Fabs Sorte), Nad toda cose adguer como porate de mai ise ‘terion prt eter dune sper deci sn gure eles ropes icnsucnent spade, Repemos oe ion eee 77 {anspor de mcs ether ole porque nos fa ae lor lo, Hy que tenet paca in Was prs ech or onnoiidad J otto qoe veer ue ancona a eb bn Jon de {Ber oceno elas tenor ea, ucan t Tr tnompetecayconean doc Ninguade na sede onions pices ees, ng promuc un veadre ab {edeaniin in ompcnindnjane Oige cnelmtndoyen tapos nfs Tate porate ade ‘Dromactn cal cer forte par ano Sa prc ee {jeanne een tei i fain Se ‘gue quid oon pre Cea oe no mos pro poricdory a moines, pars rece Jol deta peony de ‘Ramla Ea poo pla sl conepuemosermara racine) tore hd a ic fasten rad ea rma par Sin que amo gta + Mee (100) spender ace lo qe Sion en exe seco, iperante examin en qué conic estore nl atay ca prstes pute sincera ri] ” (: "ea reflec, lo gue sapone gue sbdonen soe de aamno pata ‘eerie en am de formacn yi cpt la ona de en \ don. de inceridumtve, de rego ye compet que compre: \ iene pueden ass aun gue eefapan en eee ‘Un enante ppt puede y ueeconete deena en pct ree he san mene Dae sects 6 rd nus yrds? Beene poo outa aten6n ano cose el ta de pinion come oh ‘ofr Ba paste er el end de rpecentcone shes del ‘lc y de a forma nll, que penduran tam empo gue Yn ‘ratjan como tee ‘yuo ofece wun orton y conoimittspccar”y alo ‘Sempo pn dene fo gues propor, epeclent kerma, rela, lr qu Seguramente For har dalla are én porque heer de una omacn que sal perigee Getsenate sen soem ne ge er sani deb Fm neo amo suena es ‘reg pra tranquil nian, Pri tt, y slo queda fe {Zins de que mado el eat de priate puede oree ie [Slaprendanje dela elles poem {heer unenane pinipane? He aq gos ranger arc: 1 Un pincpnote se ences ene donee abandon pl de cutie pendent de xan orn nveducne ee ‘leum prfeogl responder deen 2, Hewes angus, erentes mir caando no moments de pic, dguteren una inperanca detacad que dan con esperoncny in condones {HL rncpateoecsta mocha ener tempo y concen far eer ie problemas que ene expeineo 4 Sages del emp (de prepa, de otc, de tatajo fhe ec) no ry spr, logue le pores a mena do lis por no, yi, {5 Stencuens nutes de sober costa, apna poe ‘ha cand exces de relems Hace apngcontamte eis dd pace aco tar ie {6 Geneainene sents baat oo, aque ha pedi econ tae con ne inputs de nt i ttn we ene am Integado con au mcr computers qu, ade no sempre 1 Sheen ay peated de i 1 Recaro dxacanente cent ete pape ys ‘ge ner fn morte es lentes Sea preen sa tenet no om a inconpetenda 90 fagial persona, io nie it cto een ich a _Eamcontate tren concen deat a ora ts ests ctanor ol sigue son connene dello ee ‘Sudan denen en cunts que conan coma ereniady cope ‘enc nique con gran eern for comiguen I conan de rnin implica, grander, joi on oes de Sill ne a de prance tion enyenrar wm neni refrenbte de eroniner (Ba bugut,1909) Paracel que es importante rlleionar euand {be secorrer un go cuio, alt eof de ann a cant ‘Wen So tomar ete caine el conju de erage de form ‘Stns concen ene tendo con coherencay taniprenn sem pre yciano ls etnies sepanexactamente ge props ler fina a parlpar (a adhesion aca de tor extdaner a proce Ilona clnicey relive de formatiéa spe pot lo menor Care Condiciones pncpae= 1 Ue aap iy ree de cps oe ” » 2. Unlugar importante pare conoclnint de prin sce 1a prc par lar el ps de ln aberes que ay oe 4 Un foomacn a nvr uri profasoa tera tno ‘el academcimn cise del aa mat ore del bean pes Ind ey ic a nn eat rohan roe {rca os costen an fa Ian yan ‘Podramos covets en mata rin del taj de forma? Formar aun piepiane reflex no conse en afd un cone o nto aun programa yasobrecarade a sa nova compete a Sime etn cee ar penn tle ‘hn tnepbi dl ete bel ec omacon a ee ancy la aula ee Pcie! poeta lar ecient at competency tor hai de le proteome, Varo, “Sn eosin cat nar de ers pod Guia el ands dela prctca en formacion continua afer nil en dg nee iba ean en ae ‘alae, pcos. Debefrmatlr ob eee dew prt ‘inj deo ces pet und nosed Lavoe lenge, por el oni, on ements que ian, uc ae oe © sept ei de een pl ner pe aoe ‘Soave wed TE decries formas de inviscid iesigniorme ‘inde dentolo orgie, de innova, de tetoratento or De ya proyectos de eno, a efx se a pits tu alge Finances 9 ablano exlctament de apace rest ‘del and ls proce "Ea conasecon eos pocedinsentor ue durante mich rma ban ‘sido marginals a pare mar porate tf frac cocina ‘totam cho Se a tne ott aed ca po ‘ter ha aededor de stan de bn cone dipiare, dela yefrencins dicts y estate tcp Mente ot feel dbo dea form de sin fr del md ls moder an cena ipamente en ej, a organ ya von pm suctar poets de nora de enti de eo Them dn repetnninc 9 de cotacin de comptes the oem Se rfesore ens sha concen ‘etn mute pris por pfx poe na fra {comput eypetentren& po dea concen dpa, {carer decrten bre fo, mem engua mm) {ita nes tenotga dln enoges conf sofa de Itsy de gen ec oe etn. Se dab por sent {pe el encanttorador tena vn om apes compare ‘Re ja dominn potent fo que eo sian de dsb Su “tana en epveris emcee, ena que esponab lied de apoio de rnp as cade ata uo. “A forma conn ee ements sg ls cng xetonuanis enoe neat, ie ea tsi Moron Cone ‘remo peer qu no fon haba eo en fxn nan wea dine agra wien queen Sito ‘anton il trang igo mens pec, weg com er ‘ihn mais acne a apn oO hin der her wc i propa bei eo Pes orpreneneete, drat ris ah a fomadone co st an fea aco one rtd ocean en eet ‘Tiowmador sepia queen uc hacer in nlmare Sl gue farm O tnbln Se forms mene spe, eponia nares mde {pedaginyor sete tai deo pn de xt, pincer ene, ‘ci atten etacogncin. aso por stance ro- temas y epee oe he practise imbsan en elo ur ne en pr in a nc rst ‘oom cn frac ents Senda en tpl oconalie ‘Spine ca ober nn ont epic ne por ime ener penden dhe oo: x moment def ‘ocndhie tr pina» nian yw concn, tempo coe. Yaka no stan et logndeinpedimenase- (wm Tormadoces de cacanies durante michoempo han cone {ride ena sobre un conmento expeclinds com 2 comune euomae earn

You might also like