TALUMPATI
-Ang pagtatalumpati ay isang uri ng sining.
Maipapakita rito ang katatasan at kahusayan ng
tagapagsalita sa panghihikayat upang
paniwalaan ang kanyang paniniwala, pananaw,
at pangangatwiran sa isang partikular na
paksang pinag-uusapan
-Ang pagsulat ng talumpati ang susi sa mabisang
pagtatalumpati.
PAGSULAT NG TALUMPATI
- Ang pagtatalumpati ay isang proseso o paraan
ng pagpapahayag ng ideya o kaisipan sa
paraang pasalitang tumatalakay sa isang
partikular na paksa. Ito ay karaniwang isinusulat
upang bigkasin sa harap ng mga tagapakinig.
4 TALUMPATI AYON SA KUNG PAANO
BINIBIGKAS SA MGA TAGAPAKINIG
1.BIGLAANG TALUMPATI(IMPROMPTU)
– Ang talumpating ito ay ibinibigay nang biglaan
o walang paghahanda.
-Kaagad na ibinibigay ang paksa sa oras ng
pagsasalita. Ang susi ng katagumpayan nito ay
nakasalalay sa mahahalagang impormasyong
kailangang maibahagi sa tagapakinig.
2.MALUWAG (EXTEMPORANEOUS)
-–sa talumpating ito, nagbibigay ng ilang minuto
para sa pagbuo ng ipahahayag na kaisipan batay
sa paksang ibinigay bago ito ipahayag.
3.MANUSKRITO
-– Ang talumpating ito ay ginagamit sa mga
kumbensiyon, seminar, o programa sa
pagsasaliksik kaya pinag-aaralan itong mabuti at
dapat na nakasulat.
4.ISINAULONG TALUMPATI
– Ito ay kagaya ng manuskrito sapagkat ito ay
mahusay ding pinag-aralan at hinabi nang
maayos bago bigkasin sa harap ng mga
tagapakinig.
Mga Uri ng Talumpati Ayon sa Layunin
1.Talumpating Nagbibigay ng Impormasyon o
Kabatiran
-Ang layunin ng talumpating ito ay ipabatid sa
mga nakikinig ang tungkol sa isang paksa, isyu, o
pangyayari
2.Talumpating Panlibang
– Layunin ng talumpating ito na magbigay ng
kasiyahan sa mga nakikinig
3.Talumpating Pampasigla
– Layunin ng talumpating ito na magbigay ng
inspirasyon sa mga nakikinig.
4.Talumpating Panghihikayat
– Pangunahing layunin ng talumpating ito na
hikayatin ang mga tagapakinig na tanggapin ang
paniniwala ng mananalumpati sa pamamagitan
ng pagbibigay-katwiran at mga patunay.
5.Talumpati ng Pagbibigay-galan
– Layunin ng talumpating ito na tanggapin ang
bagong kasapi ng samahan o organisasyon.
6.Talumpati ng Papuri
– Layunin ng talumpating ito na magbigay ng
pagkilala o pagpupugay sa isang tao o samahan.
Mga Dapat Isaalang-alang sa Pagsulat ng
Talumpati
A. Uri ng mga Tagapakinig
-Lorenzo, et al. sa kanilang aklat na
Sining ng Pakikipagtalastasang
Panlipunan (2002)
1.Edad o gulang ng mga tagapakinig-
Mahalagang alamin ang edad o gulang ng
nakararami sa mga tagapakinig.
2.Ang bilang ng mga makikinig-Importante ring
malaman kung ilan ang mga taong makikinig sa
talumpati.
3.Kasarian-– Madalas magkaiba ang interes,
kawilihan, karanasan, at kaalaman ng
kalalakihan sa kababaihan.
4.Edukasyon o Antas sa Lipunan-Mahalaga ring
malaman ang antas ng edukasyon ng
nakararaming dadalo sa pagtitipon at maging
ang antas ng kanilang buhay sa lipunan.
5.Mga saloobin at dati nang alam ng mga
nakikinig – Dapat mabatid din kung gaano na
kalawak ang kaalaman at karanasan ng mga
nakikinig tungkol sa paksa.
1. Pananaliksik ng datos at mga kaugnay na
babasahin
- Ito ay maaaring maisagawa sa pamamagitan
ng pagbabasa at pangangalap ng impormasyon
sa ensayklopedya, aklat, pahayagan, magasin, at
dyornal.
MEMORANDUM
-Ayon kay Prof. Ma. Rovilla Sudprasert (2014),
sa kanyang aklat na English for the Workplace 3,
ang memorandum o memo ay isang kasulatang
nagbibigay ng kabatiran tungkol sa gagawing
pulong o paalala tungkol sa isang mahalagang
impormasyon, gawain, tungkulin, o utos.
-Sa memo nakasaad ang layunin o pakay ng
gagawing miting.
-Ang pagsulat ng memo ay maituturing ding
isang sining. Dapat tandaan na ang memo ay
hindi isang liham.
Ayon kay Dr. Darwin Bargo (2014) sa kanyang
aklat na Writing in the Discipline, ang mga
kilala at malalaking kompanya at mga
institusyon ay kalimitang gumagamit ng mga
colored stationery para sa kanilang mga memo
tulad ng sumusunod:
Puti – ginagamit sa mga pangkalahatang
kautusan, direktiba, o impormasyon.
Pink o rosas – ginagamit naman para sa request
o order na nanggagaling sa purchasing
department.
Dilaw o luntian – ginagamit naman para sa mga
memo na nanggaling sa marketing at
accounting department
Sa pangkalahatan, ayon din kay Bargo (2014),
may tatlong uri ng memorandum ayon sa
layunin nito.
Memorandum para sa kahilingan
Memorandum para sa kabatiran
Memorandum para sa pagtugon
Mahalagang tandaan na ang isang maayos at
malinaw na memo ay dapat na magtaglay ng
sumusunod na mga impormasyon. Ang mga
impormasyong ito ay hinango mula sa aklat ni
Sudprasert (2014) na English for the
Workplace 3.
1. Makikita sa letterhead ang logo at
pangalan ng kompanya, institusyon, o
organisasyon gayundin ang lugar kung
saan matatagpuan ito at minsan maging
ang bilang ng numero ng telepono.
2. Ang bahaging ‘Para sa/ Para Kay/ Kina’
ay naglalaman ng pangalan ng tao o
mga tao, o kaya naman ay grupong
pinag-uukulan ng memo.
3. Ang bahagi naming ‘Mula Kay’ ay
naglalaman ng pangalan ng gumawa o
nagpadala ng memo.
4. . Sa bahaging Petsa, iwasan ang
paggamit ng numero gaya ng 11/25/15
o 30/09/15.Kelangan buo:Nobyembre
25,2015
5. Ang bahaging Paksa ay mahalagang
maisulat nang payak, malinaw, at
tuwiran upang agad maunawaan ang
nais ipabatid nito
6. . Kadalasang ang ‘Mensahe” ay maikli
lamang ngunit kung ito ay isang
detalyadong memo kailangang ito ay
magtaglay ng sumusunod:
Sitwasyon – ditto makikita ang
panimula o layunin ng memo.
Problema – nakasaad ang suliraning
dapat pagtuunan ng pansin. Hindi lahat
ng memo ay nagtataglay nito.
Solusyon – nagsasaad ng inaasahang
dapat gawin ng kinauukulan.
Paggalang o Pasasalamat – wakasan
ang memo sa pamamagitan ng
pagpapasalamat o pagpapakita ng
paggalang.
7. Ang huling bahagi ay ang ‘Lagda’ ng
nagpadala. Kadalasang inilalagay ito sa
ibabaw ng kanyang pangalan sa
bahaging Mula Kay .
 AGENDA
Ayon kay Sudaprasert (2014), ang adyenda ang
nagtatakda ng mga paksang tatalakayin sa
pulong. Ang pagkakaroon ng maayos at
sistematikong adyenda ang isa sa mga susi ng
matagumpay na pulong.
KAHALAGAHAN NG ADYENDA
1.Ito ang nagsasaad ng sumusunod na mga
impormasyon:
a) Mga paksang tatalakayin
b) Mga taong tatalakay o
magpapaliwanag ng mga paksa
c) Oras na itinakda para sa bawat
paksa.
2. Ito rin ang nagtatakda ng balangkas ng
pulong tulad ng pagkakasunod-sunod ng mga
paksang tatalakayin at kung gaano katagal pag-
uusapan ang mga ito.
3. Ito ay nagsisilbing talaan o tseklist na
lubhang mahalaga upang matiyak na ang lahat
ng paksang tatalakayin ay kasama sa talaan.
4. Ito ay nagbibigay rin ng pagkakataon sa mga
kasapi sa pulong na maging handa sa mga
paksang tatalakayin o pagdedesisyunan.
5. Ito ay nakatutulong nang Malaki upang
manatiling nakapokus sa mga paksang
tatalakayin sa pulong.
MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG AGENDA
1. Magpadala ng memo na maaaring nakasulat
sa papel o kaya naman ay isang e-mail na
nagsasaad na magkakaroon ng pulong tungkol
sa isang tiyak na paksa o layunin sa ganitong
araw, oras, at lugar.
2. Ilahad sa memo na kailangan nilang lagdaan
ito bilang katibayan ng kanilang pagdalo o kung
e-mail naman kinakailangang magpadala sila ng
kanilang tugon.
3. Gumawa ng balangkas ng mga paksang
tatalakayin kapag ang lahat ng mga adyenda o
paksa ay napadala na o nalikom na.Higit na
magiging sistematiko kung ito ay naka table
format
4. Ipadala ang sipi ng adyenda sa mga taong
dadalo, mga dalawa o isang araw bago ang
pulong.
5. Sundin ang nasabing adyenda sa
pagsasagawa ng pulong.
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGGAMIT NG
AGENDA
1. Tiyaking ang bawat dadalo sa pulong ay
nakatanggap ng sipi ng mga adyenda.
2. Talakayin sa unang bahagi ng pulong
ang higit na mahahalagang paksa.
3. Manatili sa iskedyul ng agenda ngunit
maging flexible kung kinakailangan.
4. Magsimula at magwakas sa itinakdang
oras na nakalagay sa sipi ng adyenda.
5. Ihanda ang mga kakailanganing
dokumento kasama ng adyenda.
KATITIKAN NG PULONG
• -Ang opisyal na tala ng isang pulong ay
tinatawag na katitikan ng pulong. Ito ay
kalimitang isinasagawa ng pormal,
obhetibo, at komprehensibo o
nagtataglay ng lahat ng mahahalagang
detalyeng tinalakay sa pulong.
Maari itong magamit bilang prima facie
eveidence
MAHAHALAGANG BAHAGI NG KATITIKAN
NG PULONG
1. Heading – Ito ay naglalaman ng
pangalan ng kompanya, samahan,
organisasyon, o kagawaran. Makikita rin
dito ang petsa, lokasyon, at maging ang
oras ng pagsisimula ng pulong.
2. Mga kalahok o dumalo – Dito nakalagay
kung sino ang nanguna sa pagpapadaloy
ng pulong gayundin ang pangalan ng
lahat ng mga dumalo kasama ang mga
panauhin.
3. Pagbasa at pagpapatibay ng nagdaang
katitikan ng pulong – ditto makikita
kung ang nakalipas na katitikan ng
pulong ay napagtibay o may mga
pagbabagong isinagawa sa mga ito.
4. Action items o usaping
napagkasunduan (kasama sa bahaging
ito ang mga hindi pa natapos o
nagawang proyektong bahagi ng
nagdaang pulong). Dito makikita ang
mahahalagang tala hinggil sa mga
paksang tinalakay.
5. Pabalita o patalastas
6. Iskedyul ng susunod na pulong –Itinatala sa 3. Bumuo ng thesis statement o pahayag
bahaging ito kung kalian at saan gaganapin ang ng tesis.
susunod na pulong.
4. Subukin ang katibayan o kalakasan ng
Pagtatapos –Inilalagay sa bahaging ito kung
anong oras nagwakas ang pulong. iyong pahayag ng tesis o posisyon.
8. Lagda – mahalagang ilagay sa bahaging ito 5. Magpatuloy sa pangangalap ng mga
ang pangalan ng taong kumuha ng katitikan ng kakailanganing ebidensiya.
pulong at kung kalian ito isinumite.
Ayon kay Constantino at Zafra (1997)
POSISYONG PAPEL May dalawang uri ang mga ebidensiyang
• Ang posisyong papel, kagaya ng isang magagamit sa pangangatwiran.
debate, ay naglalayong maipakita ang • Mga Katunayan (facts)
katotohanan at katibayan ng isang tiyak • Mga Opinyon
na isyung kadalasan ay napapanahon at 6. Buuin ang balangkas ng posisyong papel.
nagdudulot ng magkakaibang pananaw
sa marami depende sa persepsiyon ng
mga tao.
Ang layunin ng posisyong papel ay mahikayat
ang madlang ang pinaniniwalaan ay katanggap-
tanggap at may katotohanan.
• Ang pangangatwiran ay tinatawag ding
pakikipagtalo o argumentasyon.
• Ito ay isang sining ng paglalahad ng mga
dahilan upang makabuo ng isang
patunay na tinatanggap ng nakararami.
Mga Dapat Isaalang-alang Para sa Mabisang
Pangangatwiran
1.Alamin at unawain ang paksang
ipagmamatuwid.
2.Dapat maging maliwanag at tiyak ang
pagmamatuwid
3. Sapat na katwiran at katibayang
makapagpapatunay.
4. Dapat ay maykaugnayan sa paksa ang
katibayan at katwiran upang makapanghikayat
5. Pairalin ang pagsasaalang-alang, katarungan,
at bukás na kaisipan sa pagpapahayag ng
kaalamang ilalahad
6. Tiyaking mapagkakatiwalaan ang mga
ilalahad na katwiran.
MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG POSISYONG
PAPEL
1. Pumili ng paksang malapit sa iyong
puso.
2. 2. Magsagawa ng panimulang
pananaliksik hinggil sa napiling paksa.