…“Ở một xứ kia, rất xa có một ngọn núi rất cao.

Trên triền núi, có những đường suối chảy rất trong, ban
đêm cũng thấy nhấp nhô ánh sáng dưới đáy Cái trạng thái đặc biệt ấy, làm cho hai người lữ khách đi lạc
vào khu vực ấy, để ý.

Muốn khám phá cái trạng thái huyền bí ấy, mấy người nầy lấy tay mò dưới đáy và bốc lên một bụm cát
để xem.

Một người la lên:

- Ý vàng đây anh.

- Phải, vàng.

Rồi anh sau này, vẫn ngồi lẳng lặng suy nghĩ.

Anh trước, thì lo hốt lên đổ xuống, chơi một hồi cho đã, đứng dậy, chùi tay và thở ra, than: “Thật vậy
đấy là chất vàng. Nhưng mà, nó có ích gì cho mình. Anh không thấy, vàng ở đấy, chỉ là những cái mạt rất
nhỏ, có thấm vào đâu mà để ý tới nó cho tốn công vô ích.”

Anh ngồi suy nghĩ trả lời:

- Không. Mình phải thủng thỉnh mà bòn từ chút, rồi hiệp lại mới nên một thỏi chớ.

- Thôi anh! Tôi không phải đem cái đời của tôi chôn nơi chốn hoang sơn cùng cốc nầy. Tôi muốn làm giàu
một cách nhanh chóng kìa. Người ta quyết chắc với tôi rằng ở ngoài những miền biển kia có rất nhiều
giống thú lạ, da nó rất quý. Anh cũng dư biết tôi là một tay thiện xạ, bá phát bá trúng. Tôi sẽ bắt đầu đi
vào con đường tôi đã nói.

- Tôi cũng biết như anh vậy. Nhưng mà tôi cũng biết cái phần số dành sẵn cho những thợ săn mạo hiểm
và khinh suất, lơ đễnh đi vào chỗ đầy nguy hiểm mà không dè trước. Anh nên biết, nơi đấy là một chỗ
đồng hoang cỏ cháy: không có một cái suối, không có một bóng cây. Ví dầu anh có thể thâu thập đặng
rất nhiều tấm da quý giá đến thiên kim vạn lượng đi nữa, trước khi anh bị sự đói khát nó vật ngã anh,
anh liệu có thể một mình anh chở cả kho tàng ấy mà đi về tới quê hương xứ sở anh không?

Tôi đây, cũng là một tay thiện xạ như anh. Tôi đây, tôi cũng biết ham muốn cách làm nhanh chóng như
anh. Nhưng mà, anh thấy không, tôi lại vui lòng ở lại đây, đi bòn từ miếng vàng vụn, nhất định không
đem tấm thân nầy xông pha trong cuộc nguy hiểm, mà tôi biết trước, sẽ đem lại cho toàn là những điều
bất lợi.

- Anh là một người nhát gan. - Không, tôi là tín đồ của Điềm Đạm, tôi biết suy nghĩ sâu xa.

- Còn tôi, tôi là người can đảm, tôi không cần suy nghĩ đắn đo gì cả.

- Anh lầm. Anh chỉ là một người nhiệt hứng nhất thời, nghĩa là một người táo bạo mà thôi.

- Vậy thì anh không chịu theo tôi phải không? Anh sẽ hối hận khi thấy tôi sau nầy dẫy đầy của quý.
- Than ôi! Tôi vẫn sợ sẽ không thấy mặt được nhau nữa, vì tôi đã thấy trước, anh đã lăn vào hố sâu vực
thẳm

Ở lại một mình, sau khi đã hết sức trầm tư mặc tưởng, anh đứng dậy, một cách quả quyết tự bảo:“Thôi!
Bây giờ là tới thời kỳ hành động”. Anh đốn cây, bẻ lá về làm một cái chòi tạm, và kiếm những cách sống
bằng hoa quả Anh đươn rổ và làm rây để lược vàng. Mỗi ngày anh làm việc một cách nhẫn nại, từ sớm
đến trưa, từ trưa đến chiều không chút sờn lòng.

Nay một chút, mai một chút và cứ thế mãi. Vàng của anh góp lại, vừa đủ mang đi, anh mới lần mò trở về
quê cũ.

Ba ngày ròng rã, sớm đi tối nghỉ, anh đi gần tới ven biển. Bỗng xa xa, anh thấy dạng một vật sù sù Phát
nghi, anh lần đến thì ra một đống xương người giữa những tấm da thú lạ. Nhìn kỹ những mảnh áo quần,
cung tên, quả quyết là của người bạn cũ.

Có lẽ anh ấy đã không chịu nổi với những giày vò thống khổ của đói, khát, nóng, lạnh, với những trường
hợp cừu thù nó vây khổn anh, nó rình rập từng chặng đường giong ruổi của anh, những cái mà người
bạn điềm tĩnh của anh trước kia, đã suy nghĩ biết trước.

Trái lại, người bạn của anh, ngày nay đã nghiễm nhiên là một anh giàu có hằng vạn, thế lực rất to tát là
thế nào.