‫ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی واﻗﻌﯽ ﭘﺮوژه ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ؛‬

‫اراﺋﻪی روﯾﮑﺮدی ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﮐﻮروش ﺧﺎﻧﺠﺎﻧﺰاده‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﯾﻪ‬

‫واژهﻫﺎی ﮐﻠﯿﺪی‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬اﻗﻼم ﮐﺎری‪ ،‬اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی واﻗﻌﯽ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی اﻧﺴﺘﯿﺘﻮی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ‪ ،‬داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻧُﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮔﺮدد ]‪:[1‬‬
‫‪1‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﭘﺮوژه‪2 ،‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺪوده ﭘﺮوژه‪3 ،‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻣﺎن ﭘﺮوژه‪4 ،‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺮوژه‪5 ،‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫ﭘﺮوژه‪6 ،‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﭘﺮوژه‪7 ،‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭘﺮوژه‪8 ،‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ ﭘﺮوژه و ‪9‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺪارﮐﺎت ﭘﺮوژه‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ در »ﭼﺎرﭼﻮب زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻌﯿﻦ«‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺮف »ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﺸﺨﺺ« و ﺑﺎ »ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﻌﻠﻮم« ﺑﻪ اﻫﺪاف از ﻗﺒﻞ‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒﺷﺪه ﺑﺮای آن دﺳﺖ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺮای ﻧﯿﻞ ﺑﻪ اﻫﺪاف آن‪ ،‬در ﭼﺎرﭼﻮب ﺳﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬زﻣﺎن و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺻﻮرت ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد ]‪) [2‬ﺷﮑﻞ ‪.(1‬‬

‫ﻛﻴﻔﻴﺖ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ‬

‫ﺯﻣﺎﻥ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪١‬ـ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬

‫داﻣﻨﻪی ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺤﺪودهﻫﺎی داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه )ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻣﺎن‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﯿﻔﯿﺖ( ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﭘﺮوژه )زﻣﺎن‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﮐﯿﻔﯿﺖ( اﺳﺖ و از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﭘﺮوژه ﺑﺮ اﻫﺪاف آن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫داﻣﻨﻪی ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ از ﻣﺤﺪودهﻫﺎی داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ (…،‬ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﭘﺮوژه و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻫﺪاف ﭘﺮوژه دارﻧﺪ و ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎی آﻧﻬﺎ دارای ﺗﻔﺎوتﻫﺎﯾﯽ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﯾﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺤﺪودهﻫﺎی داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﮐﻤﮏ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‬
‫ﺗﺎ ﭘﺮوژه در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﺧﻮد ﺑﻪ اﻫﺪاف از ﭘﯿﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﻧﺎﺋﻞ آﯾﺪ و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ از آﻧﻬﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎی ﭘﺮوژه ﻣﯽﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬از اﯾﻨﺮو ﻣﯽﺗﻮان ﺳﻪ ﺑﺨﺶ از ﻣﺤﺪودهﻫﺎی داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬

‫)‪1 Project Management Institute (PMI‬‬

‫‪2 Constraint‬‬
‫زﻣﺎن و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺮوژه را ﺟﺰو »ﻣﺤﺪودهﻫﺎی اﺻﻠﯽ« داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه و ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺤﺪودهﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه را ﺟﺰو‬
‫»ﻣﺤﺪودهﻫﺎی ﻓﺮﻋﯽ« داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻧﻤﻮد ]‪.[3‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ از ﻣﻨﻈﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪای ﻣﯿﺎن ﺳﻪ ﻣﺤﺪودهی اﺻﻠﯽ داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه اﻧﺠﺎم دﻫﯿﻢ‪ ،‬درﻣﯽﯾﺎﺑﯿﻢ ﮐﻪ‬
‫از ﻣﯿﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻣﺎن‪ ،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬آﻧﭽﻪ ﮐﻪ از ﺳﻮی ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﭘﺮوژه‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺖ؛ زﯾﺮا ﺑﻪ‬
‫زﻣﺎن و ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺸﺎرﻫﺎ و ﮐﻨﺘﺮلﻫﺎی اﻋﻤﺎل ﺷﺪه از ﺳﻮی ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ واﻗﻊ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺮی ﮐﺎر‪ ،‬ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و‬
‫درآﻣﺪﻫﺎی ﭘﺮوژه را ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪﺻﻮرت اﺻﻮﻟﯽ‪ ،‬درﺳﺖ و آن ﻃﻮر ﮐﻪ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﻋﻠﺖ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﯿﺰ اﯾﻦ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ در واﻗﻊ اﻫﺪاف و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ و ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر در ﻣﻮرد ﮐﯿﻔﯿﺖ و زﻣﺎن ﭘﺮوژه ﺑﺮ ﻫﻢ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﮐﯿﻔﯿﺖ و زﻣﺎن در ﯾﮏ‬
‫ﭘﺮوژه ﺧﺎص ﯾﮑﺘﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ از ﻣﻨﻈﺮ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ و ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر دارای ﺗﻔﺎوتﻫﺎی اﺳﺎﺳﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻤﻼً ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮرد‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪای ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﻫﺰﯾﻨﻪای ﮐﻪ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﭘﺮوژه ﺑﺮای ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر در ﺑﺮ دارد(‪ ،‬اﻋﻤﺎل ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬از اﯾﻨﺮو‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ و ﺣﯿﺎﺗﯽﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه اﻣﺮی ﺿﺮوری ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ]‪.[3‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﻧﺴﺘﯿﺘﻮی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ »ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺟﻬﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﺗﮑﻤﯿﻞ ﭘﺮوژه ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫ﻣﺼﻮب« ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ]‪ .[1‬ﭼﻬﺎر ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ]‪:[1‬‬
‫‪1‬ـ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺎری‪ :‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻧﻮاع و ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺎری )ﺷﺎﻣﻞ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت و ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ( ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫ﺟﻬﺖ اﺟﺮای ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﺑﺮآورد ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ :‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮای ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪3‬ـ ﺑﻮدﺟﻪﺑﻨﺪی‪ :‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﺗﺴﻬﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮآوردی ﮐﻞ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮﯾﮏ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ )اﻗﻼم ﮐﺎری( ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻬﯿﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻣﺒﻨﺎی‪ 3‬ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﺮای اﻧﺪازهﮔﯿﺮی و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪4‬ـ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ :‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﺼﻮب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﯿﺎن ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬اﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ و ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی واﻗﻌﯽ‬
‫اﺟﺮای ﮐﺎرﻫﺎی ﭘﺮوژه ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﺑﺎ ﺑﻮدﺟﻪ ﭘﺮوژه ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪه‪ ،‬اﻧﺤﺮاﻓﺎت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﺸﺨﺺ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮوژه ﺑﺮ ﻃﺒﻖ واﻗﻌﯿﺎت‬
‫ﮐﺎری اﺻﻼح ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦﻃﻮر ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮد ﮐﻪ در واﻗﻊ ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮ ﺳﺮ راه ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ ﺷﺪن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻓﻘﺪان ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎرﺑﺮدی ﺑﺮای اﺟﺮای ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ]‪.[3‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ دارای ﭼﻬﺎر زﯾﺮﻓﺮاﯾﻨﺪ اﺻﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪1‬ـ ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای ﭘﺮوژه‬
‫‪2‬ـ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻐﯿﯿﺮات؛ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد واﻗﻌﯽ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺒﻨﺎی ﭘﺮوژه و ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن اﻧﺤﺮاﻓﺎت‬
‫‪3‬ـ اراﺋﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎی اﺻﻼﺣﯽ ﺑﺮای رﻓﻊ ﻣﺸﮑﻼت و اﻧﺤﺮاﻓﺎت ﭘﯿﺶ آﻣﺪه در ﭘﺮوژه‬
‫‪4‬ـ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﻣﺠﺪد ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺮوژه‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 2‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اوﻟﯿﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای‬
‫ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺑﺪون داﺷﺘﻦ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﮐﺪام از ﺳﺎﯾﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﮐﺎر در ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ‪» ،‬ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای ﭘﺮوژه« ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ ﺑﺪون داﺷﺘﻦ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮان ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ را ﺑﻪدرﺳﺘﯽ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪی ﭘﺮوژه ﻧﯿﺰ ﻋﻘﯿﻢ و ﻧﺎﻗﺺ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺰﯾﻨﻪای واﻗﻌﯽ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺮوژه ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ از اﯾﻦ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺨﺶﻫﺎ و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺎری ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ـ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻣﻬﻢ ـ از اﯾﻦ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽﺗﻮان در آﻣﺎدهﺳﺎزی ﺑﺮآوردﻫﺎی ﻣﺎﻟﯽ ﺷﺮﮐﺖ در ﻣﻨﺎﻗﺼﺎت و ﮐﺎرﻫﺎی آﺗﯽ ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪3 Baseline Cost‬‬

 ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ‬ ‫ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﻱ‬ ‫ﻛــــﻨﺘﺮﻝ‬ ‫ﻫﺰﻳــﻨﻪﻫﺎﻱ‬
‫ﻣﺠــــﺪﺩ‬ ‫ﺍﺻــﻼﺣﻲ‬ ‫ﺗﻐــﻴﻴﺮﺍﺕ‬ ‫ﻭﺍﻗــــﻌﻲ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪٢‬ـ ﺗﻮﺍﻟﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪﻫﺎﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫ﺣﺎل ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﺗﺎ ﺣﺪی روﺷﻦ ﺷﺪه و دﻻﯾﻞ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﯿﺰ ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدﯾﺪ‪ ،‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ اﺻﻠﯽ‪ ،‬ﮐﻪ‬
‫ﻧﺤﻮهی ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺰﯾﻨﻪای واﻗﻌﯽ ﭘﺮوژه در دورهی اﺟﺮای ﭘﺮوژه و اراﺋﻪ ﯾﮏ روش ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮای اﯾﻦ ﮐﺎر اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر روش ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای )ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی واﻗﻌﯽ( ﭘﺮوژه در ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﯽ در ﻃﻮل‬
‫دوره ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﻪﻣﺜﺎﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎرﺑﺮدی ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ »ﺍﻗﻼﻡ ﻛﺎﺭﻱ«‬

‫ﻓــــــﺮﺍﻳﻨﺪ‬ ‫ﻣﺨــــــﺎﺭﺝ‬
‫ﻭ »ﺍﻗﻼﻡ ﻋﻤﻮﻣــﻲ«‬
‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫـﺰﻳﻨﻪ‬ ‫ﭘـــــــﺮﻭﮊﻩ‬
‫ﭘــــــــــﺮﻭﮊﻩ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪٤‬ـ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪﺍﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای ﭘﺮوژه‬

‫»ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای ﭘﺮوژه« ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪی ﻣﻨﻈﻢ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﮐﻪ در راﺳﺘﺎی رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ )ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای واﻗﻌﯽ ﭘﺮوژه(‪ ،‬ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ در ارﺗﺒﺎط و ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﺟﺰای‬
‫آن ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از »ورودیﻫﺎ«‪» ،4‬ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎ«‪» ،5‬ﭘﺮدازش«‪ 6‬ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮ روی اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪» ،‬ﺑﺎزﺧﻮرد«‪ 7‬اﻃﻼﻋﺎت و‬
‫»ﻣﺤﺪوده و ﻣﺤﯿﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ«‪ .[4] 8‬ﺑﺮای ﺗﻌﺮﯾﻒ و راهاﻧﺪازی ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ اﺟﺰای آن را ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮده‪ ،‬ﻧﺤﻮه ارﺗﺒﺎط و‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ را ﻣﺸـﺨﺺ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ارﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً از دﯾﺪﮔﺎه و ﻣﻮﺿﻊ ﯾﮏ »ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎر« و ﺳﺎزﻧﺪه ﻃﺮح ﺻﻮرت‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻨﻬﺎ در ﺣﻮزه ﭘﺮوژهﻫﺎی ﺳﺎﺧﺖ دارای ﮐﺎرﺑﺮد و ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻮده و ﺑﺮای ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﺎﻻت ﻣﻤﮑﻦ در ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺳﺎﺧﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﮑﺎر ﺑﺴﺘﻦ‬
‫اﺻﻮل‪ ،‬ﻣﺒﺎﻧﯽ و روشﻫﺎی اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬در ﻫﺮ ﺑﺨﺶ از دﯾﺴﯿﭙﻠﯿﻦﻫﺎی ﮐﺎری )ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﺳﺎﺧﺖ(‪،‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ را راهاﻧﺪازی ﻧﻤﻮده ﺑﮑﺎر ﺑﺴﺖ‪.‬‬

‫‪4 Input‬‬
‫‪5 Output‬‬
‫‪6 Process‬‬
‫‪7 Feedback‬‬
‫‪8 Scope & Environment‬‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﺮزﻫﺎی ﯾﮏ از ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﯿﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﯾﮏ ﭘﺮوژه و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﭘﺮوژهﻫﺎ ﯾﺎ واﺣﺪﻫﺎی ﺳﺘﺎدی ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺒﺎدﻟﯽ ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﺧﻠﻂ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﻫﺰﯾﻨﻪای ﺻﻮرت‬
‫ﻧﻤﯽﮔﯿﺮد و ﻣﺮزﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﺎﻣﻼً ﺟﺪا و ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺎﻟﯽ ﺷﺮﮐﺖ و ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ .(3‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘﺮ‪،‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺮای ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽﮔﺮدد؛ اﮔﺮﭼﻪ ﻣﯽﺗﻮان آن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻢزﻣﺎن در ﭘﺮوژهﻫﺎی‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﭘﺮوژه و اﺟﺮا و ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻗﻼم ﮐﺎری آن‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻗﺒﯿﻞ دﺳﺘﻤﺰد ﻧﯿﺮوی‬
‫اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﻣﻮاد و ﺗﺠﻬﯿﺰات‪ ،‬ﺗﻬﯿﻪ‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ و ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮی ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت‪ ،‬اﺳﮑﺎن ﭘﺮﺳﻨﻞ‪ ،‬ﻗﺮاردادﻫﺎی دﺳﺖدوم‪ 9‬اﺟﺮای ﮐﺎر و‬
‫ﻣﻮاردی ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﯾﺎ ﺻﺮف اﺟﺮا و ﺳﺎﺧﺖ اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه و ﯾﺎ ﺻﺮف ﻣﺨﺎرج ﻋﻤﻮﻣﯽ آن ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی واﻗﻌﯽ اﻧﺠﺎم ﮐﺎر‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﮐﺪام از اﻗﻼم ﮐﺎری و ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﺮوژه را از ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و ﻣﺨﺎرج‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﭘﺮوژه ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ داد‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﯾﮏ روﯾﻪ ﻣﻨﻄﻘﯽ‪ ،‬اﺻﻮﻟﯽ و ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮای ﺗﻮزﯾﻊ و ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﭘﺮوژه ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آن‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ واﻗﻌﯽ »اﻗﻼم ﮐﺎری« و »اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ« ﭘﺮوژه را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ 4‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺪﺳﺖ آوردن‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪» ،‬ورودیﻫﺎ« ﻣﺨﺎرج ﺻﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﭘﺮوژه‪» ،‬ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎ« ﻫﺰﯾﻨﻪ واﻗﻌﯽ اﻗﻼم ﮐﺎری و اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﺮوژه‪ ،‬و ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ »ﭘﺮدازﺷﯽ« اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮ روی ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﭘﺮوژه اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬در اداﻣﻪ ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه و ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ورودیﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫‪3‬ـ‪1‬ـ ﮐﻠﯿﺎت‪:‬‬
‫‪10‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و ﻣﺨﺎرج ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﭘﺮوژه‪ ،‬ورودیﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و ﻣﺨﺎرج‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان »ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪ«‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬آن ﭼﯿﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭘﺮوژه اﯾﺠﺎد ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺷﺎﻣﻞ دو ﮔﺮوه ﻋﻤﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ]‪:[3‬‬

‫ﺳــﺘﺎﺩ‬

‫ﭘﺮﻭﮊﻩ ‪١‬‬ ‫ﭘﺮﻭﮊﻩ ‪٢‬‬ ‫ﭘﺮﻭﮊﻩ ‪٣‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪٣‬ـ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ ‪١‬‬

‫‪-1‬ﻣﻨﺸﺄ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ :‬ﻫﺰﯾﻨﻪاﯾﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﺮای آن ﭘﻮل ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ و‬
‫ﻗﺮاردادﻫﺎی دﺳﺖدوم اﺟﺮای ﮐﺎر و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد اﯾﻨﭽﻨﯿﻨﯽ‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﻣﻨﺸﺄ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ :‬ﻫﺰﯾﻨﻪاﯾﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﺮای آن ﭘﻮل ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻤﯽﺷﻮد و ﺑﻪﺻﻮرت ﮐﺎﻫﺶ در ارزش داراﯾﯽﻫﺎی ﭘﺮوژه‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺎن ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺘﻬﻼک داراﯾﯽﻫﺎی ﭘﺮوژه )ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت‪ ،‬ﭘﻼﻧﺖﻫﺎ‪.(...،‬‬

‫‪9 Subcontracts‬‬
‫‪10 Cost Source‬‬
‫وﺟﻪ ﺗﺴﻤﯿﻪ »ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪ« آن اﺳﺖ ﮐﻪ در واﻗﻊ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ 11‬در ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬آﻏﺎز‬
‫ﺷﺪه و ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری و اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺧﺘﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اداﻣﻪ ﻫﺮﮐﺪام از ﻣﻨﺸﺄﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه و ﺑﺤﺚ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪3‬ـ‪2‬ـ ﻣﻨﺸﺄ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪:‬‬

‫ﻣﻨﺸﺄﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪1‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎرﮔﺮان و ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﮐﺎری ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﻪاﺳﺘﺜﻨﺎی ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻓﻨﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل؛‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﻘﻮق ﮐﺎرﮔﺮﻫﺎی ﺳﺎده‪ ،‬اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎی ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت و ﭘﻼﻧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺎرﮔﺮان ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‪ ...،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﯾﯽ از اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﮐﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﺗﺠﻬﯿﺰات‪ :‬ﻣﻨﻈﻮر از »ﻣﺼﺎﻟﺢ«‪ ،‬اﻗﻼم ﻣﺼﺮﻓﯽ ﭘﺮوژه از ﻗﺒﯿﻞ ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ‪ ،‬ﺳﯿﻤﺎن‪ ،‬آﻫﻦآﻻت و ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫اﯾﻨﻬﺎ اﺳﺖ و ﻣﻨﻈﻮر از »ﮐﺎﻻ«‪ ،‬اﺟﻨﺎس و اﻗﻼم ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻮازماﻟﺘﺤﺮﯾﺮ‪ ،‬اﻗﻼم ﺧﻮراﮐﯽ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ﯾﺪﮐﯽ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت‪ ....،‬ﻣﻨﻈﻮر از »ﺗﺠﻬﯿﺰات« ﻧﯿﺰ‪ ،‬اﻗﻼﻣﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺮﯾﺪاری ﺷﺪه و در اﺟﺮای اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و ﺑﺎﻗﯽ‬
‫ﻣﯽﻣﺎﻧﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮارد را ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﭘﺮوژه ﮐﻪ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ )ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﭘﻼﻧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺳﻨﮓﺷﮑﻦ و ﺑﺘﻦﺳﺎز(‪،‬‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﭘﻤﭗ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﺗﺠﻬﯿﺰات اﺑﺰاردﻗﯿﻖ و ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ‪ ،‬ﮐﻪ در ﭘﺮوژه ﻧﺼﺐ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻮاردی از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪3‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻗﺮاردادﻫﺎی دﺳﺖ دوم‪ :‬ﻗﺮاردادﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﺑﺨﺸﯽ از ﮐﺎر و ﯾﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ و ﺗﻬﯿﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺧﺪﻣﺎت و ﻣﻮارد‬
‫اﯾﻦﭼﻨﯿﻨﯽ در ﭘﺮوژه ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺮاردادﻫﺎی دﺳﺖ دوم ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪4‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺨﺎرج ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ :‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﮐﺎری ﺧﺎﺻﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و دارای ﻣﺎﻫﯿﺘﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﻫﯿﭻ‬
‫ﮐﺪام از اﻧﻮاﻋﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن از ﻣﻨﺸﺄﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺮار ﻧﻤﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻘﻮق ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻓﻨﯽ و‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺻﻮرتﺣﺴﺎبﻫﺎی ﺗﺴﻬﯿﻼت ﮐﺎرﮔﺎه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮق و ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪی ﺑﯿﻤﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻟﯿﺎت‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی رﻓﺖ و آﻣﺪ‪ ...،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﯾﯽ‬
‫از اﯾﻦ دﺳﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪3‬ـ‪3‬ـ ﻣﻨﺸﺄ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ دو ﮔﺮوه اﺻﻠﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪1‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺘﻬﻼک‪ :‬اﺳﺘﻬﻼک ﺑﻪﻣﻌﻨﯽ ﮐﺎﻫﺶ ارزش ﺑﺎزاری اﺑﺰار در اﺛﺮ ﺳﻦ‪ ،‬ﻓﺮﺳﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺧﺮابﺷﺪن و از ﮐﺎر اﻓﺘﺎدن اﺳﺖ ]‪.[5‬‬
‫ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﻞ از اﯾﻨﮑﻪ داراﯾﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد ﯾﺎ ﺧﯿﺮ‪ ،‬رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺘﻬﻼک ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ از ﻣُﺪ اﻓﺘﺎدﮔﯽ آن‪ ،‬ﺑﻪﻋﻠﺖ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨّﺎوری‪ ،‬ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺨﺶ دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫داراﯾﯽﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﺮوژه ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ دﻗﺖ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‪ 12‬ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ »ﮐﺎﻫﺶ در‬
‫ارزﺷﯽ« اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺳﺘﻔﺎده از آن داراﯾﯽ ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺎﻫﺶ در ارزش ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻪ در اﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﻪوﺟﻮد‬
‫ﻣﯽآﯾﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮای اﯾﻦ ﻧﻮع ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪11 Cost Flow‬‬

‫‪12 Operation Cost‬‬
‫‪2‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری‪ :‬ﻫﺰﯾﻨﻪاﯾﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪﻋﻠﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاریای ﮐﻪ ﺻﺮف ﺧﺮﯾﺪ داراﯾﯽﻫﺎ ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ آن ﻓﺮﺻﺘﯽ را ﺑﺮای‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در ﻣﺤﻞ دﯾﮕﺮ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺮوژه ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽﺗﻮان از ﺿﺮﯾﺐ ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﻧﺮخ ﺑﺎزده ﺟﺬاب‪ 13‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار )ﺷﺮﮐﺖ( اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ]‪.[6‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ 5‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی و اﻧﻮاع ﻣﻨﺸﺄﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺸﺄﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳـﻨﻪ‬
‫ﭘـــــــــﺮﻭﮊﻩ‬

‫ﻣﻨﺸﺄ ﻏﻴﺮﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ‬ ‫ﻣﻨﺸﺄ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺳـﺘﻬﻼﻙ‬
‫)ﻛــﺎﺭﮔـﺮ(‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻭ‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻱ‬
‫ﺩﺳــﺖ ﺩﻭﻡ‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪٥‬ـ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﻧﻮﺍﻉ ﻣﻨﺸﺄﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬

‫ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫‪4‬ـ‪1‬ـ ﮐﻠﯿﺎت‬
‫ﻣﺒﺎﻟﻎ »ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی واﻗﻌﯽ« و ﻣﯿﺰان »ﻣﺼﺮف واﻗﻌﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ« ﺑﺮای ﻫﺮ ﮐﺪام از »اﻗﻼم ﮐﺎری« و »اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ« ﭘﺮوژه ﺑﻪ‬
‫ﺗﻔﮑﯿﮏ‪ ،‬ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎی ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺒﺎﻟﻎ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی »اﻗﻼم ﮐﺎری« و »اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ«‪ ،‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﻌﺎدل ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ اﯾﻦ ﻋﺒﺎرات ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه و ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪4‬ـ‪2‬ـ ﻗﻠﻢ ﮐﺎری‪:‬‬
‫»اﻗﻼم ﮐﺎری« آن ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ در ﻃﻮل دورهی ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺮوژه اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و اﺳﺎﺳﺎً ﻗﺮارداد ﭘﺮوژه ﺑﺮای اﻧﺠﺎم و‬
‫اﺟﺮای آﻧﻬﺎ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﻗﻼم در ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎن آﯾﺘﻢﻫﺎی ﮐﺎری ﻗﺮارداد ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‪ 15‬ﭘﺮوژه )ﻣﺎﻧﻨﺪ آرﻣﺎﺗﻮرﺑﻨﺪی‪ ،‬ﺧﺎﮐﺒﺮداری‪ ،‬ﺑﺘﻦرﯾﺰی‪ ،‬ﻧﺼﺐ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ‪ (...،‬در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ اﻗﻼم ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﭘﺮوژه‬
‫‪16‬‬

‫)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬واﺣﺪﻫﺎ‪ (...،‬اﻗﻼم ﮐﺎری ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻗﻼم ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل و ﺳﻨﺠﺶ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮارد‬
‫زﯾﺮ ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾﯽ از اﻗﻼم ﮐﺎری ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﻧﺼﺐ و راهاﻧﺪازی ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت واﺣﺪ ‪ 1‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺘﻦرﯾﺰی ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﻤﭗﺧﺎﻧﻪ‪،‬‬

‫)‪13 Minimum Attractive Rate of Return (MARR‬‬

‫‪14 Work Item‬‬
‫‪15 Functional Structure‬‬
‫‪16 Deliverable‬‬
‫اﺟﺮای اﺳﮑﻠﺖ ﻓﻠﺰی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺮﮐﺰی‪ ،‬ﺑﺘﻦرﯾﺰی ﭘﺎرت اول ﺣﻮﺿﭽﻪ ﺗﺒﺨﯿﺮ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ ﺳﺎزه ﺑﺮج ﺧﻨﮏﮐﻦ واﺣﺪ ‪ 2‬و ﻣﻮاردی‬
‫از اﯾﻦ دﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد و ﺳﻄﺢ ﺟﺰﺋﯿﺎت اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺘﻀﯿﺎت ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﮐﺎری ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎری ﭘﺮوژه در ﺗﻄﺎﺑﻖ و‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫‪4‬ـ‪3‬ـ ﻗﻠﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ‪:‬‬
‫ﻣﻨﻈﻮر از »ﻗﻠﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ« ﭘﺮوژه‪ ،‬ردﯾﻒﻫﺎ و آﯾﺘﻢﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﺮوژه ـ ﮐﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻌﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ ـ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻣﻮاردی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی روزاﻧﻪ دﻓﺘﺮی ﮐﺎرﮔﺎه‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻓﻨﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺎﻟﯿﺎت‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﺗﻬﯿﻪ ﺿﻤﺎﻧﺖﻧﺎﻣﻪ و ﻣﻮاردی از اﯾﻦ دﺳﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪی ﻋﻤﻮﻣﯽ آن ﭼﯿﺰی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﻻﺳﺮی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺪ ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‪ ،‬اﯾﻦ آﯾﺘﻢﻫﺎ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪﺻﻮرت ﺧﻼﺻﻪ و ﮐﻠﯽ و ﯾﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﺮوح و ﺑﺎ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﮐﺎﻓﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪4‬ـ‪4‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪:‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ ،‬اﻗﻼم ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ »ﺑﻬﺎی ﮐﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺤﺼﯿﻞ درآﻣﺪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﺼﺮف‬
‫ﻣﯽرﺳﺪ« ]‪ .[7‬ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ در ﻫﺮ ﭘﺮوژه‪ ،‬دو ﻧﻮع ﻫﺰﯾﻨﻪ وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫‪1‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭘﺮوژه‪ 18:‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺟﺮای اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درواﻗﻊ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ‬
‫اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه ﻧﺴﺒﺖ داد‪» ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ« ﭘﺮوژه را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﮐﺎﻻ‪ ،‬ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ )ﮐﺎرﮔﺮ( و‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ در اﺟﺮای اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﺮوژه‪ 19:‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻫﺪاﯾﺖ‪ ،‬اﺟﺮا و راﻫﺒﺮی ﮐﻠﯽ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺮوژه ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ ﯾﺎ اﯾﻦ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺎﻫﯿﺘﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ دارﻧﺪ و ﻧﻤﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﺧﺎﺻﯽ از ﭘﺮوژه ﻧﺴﺒﺖ داد‪» ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ« ﯾﺎ »ﻋﻤﻮﻣﯽ« ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﻘﻮق ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻓﻨﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎرﻫﺎی اداری و دﻓﺘﺮی‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﮑﺎن ﭘﺮﺳﻨﻞ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ‪ ،‬ﺳﻮای اﯾﻨﮑﻪ از ﭼﻪ ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪای ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎری ﮐﻪ در ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻧﻮع ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽﺷﻮد‪،‬‬
‫»ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه« ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﻫﺰﯾﻨﻪای ذاﺗﺎً ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬
‫ﻣﺤﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﻧﻮع ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺷﺪن آن‪ ،‬ﻫﻮﯾﺖ آن را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺨﺼﯿﺺ دادن ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی »ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ« ﭘﺮوژه و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه ﺗﺨﺼﯿﺺ داد‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی »ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ« ﯾﺎ‬
‫»ﻋﻤﻮﻣﯽ« ﭘﺮوژه را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫‪5‬ـ‪1‬ـ ﮐﻠﯿﺎت‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﭘﺮدازش در ﺳﯿﺴﺘﻢِ »ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای ﭘﺮوژه«‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪» :‬ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﺗﻮزﯾﻊ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺨﺎرج و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﭘﺮوژه‪ ،‬از ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ )اﻗﻼم ﮐﺎری و ﻋﻤﻮﻣﯽ( و ﺑﺪﺳﺖ آوردن‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺼﺮﻓﯽ واﻗﻌﯽ اﻗﻼم ﮐﺎری و اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﺮوژه«‪.‬‬
‫در ﺑﻌﻀﯽ از ﺣﺎﻻت‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﺼﺮف آن ﺗﺨﺼﯿﺺ داد و در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻮارد ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ و ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪ دﺳﺘﻤﺰد ﮐﺎرﮔﺮی ﮐﻪ ﻣﺸﻐﻮل اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی‬
‫ﯾﮏ ﻗﻠﻢ ﮐﺎری ﺧﺎص ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻗﻠﻢ ﮐﺎری ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮ؛ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﻣﺘﻌﺪدی ﺳﺮوﯾﺲ ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬ﺗﺼﻮر ﮐﻨﯿﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﭘﺮاﺗﻮر ﻣﺎﺷﯿﻦ‪،‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﻟﻮازم ﯾﺪﮐﯽ و ﯾﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ ﻻﺳﺘﯿﮏ ﺑﺮای آن را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ آن ﺗﺨﺼﯿﺺ داد؟‬

‫‪17 General Item‬‬

‫‪18 Direct Cost of Project‬‬
‫‪19 General or Indirect Cost of Project‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻌﺪد اﻗﻼم ﮐﺎری و ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻧﺒﻮدن ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﯿﭻﮐﺪام از اﻗﻼم‪ ،‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻤﯽﺗﻮان اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ را‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ داد‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﻮﻗﺘﺎً در ﺟﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺑﻪﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﮕﻬﺪاری ﺷﺪه و‬
‫در دورهﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺸﺨﺺ و ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﺗﺨﺼﯿﺺ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﺎﻻت ﮐﻪ ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در دو‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ و ﻧﻪ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﺑﯽواﺳﻄﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﯾﻨﮑﻪ‪ ،‬در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺮﮐﺪام از ﺣﺎﻻت ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬اﻗﻼم ﮐﺎری و اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫و ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺰﯾﻨﻪ از ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﺑﯽواﺳﻄﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽرﺳﺪ و ﯾﺎ ﺑﺎ واﺳﻄﻪ و ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪20‬‬
‫‪5‬ـ‪2‬ـ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ‪:‬‬
‫ﺑﺮای ﺛﺒﺖ‪ ،‬ﺟﻤﻊآوری و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻧﻮاع ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﭘﺮوژه و اﺳﺎﺳﺎً ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت و ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻫﺰﯾﻨﻪ‪،‬‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ »ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ« دارﯾﻢ ]‪ .[8‬ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮏ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺎص‪ ،‬در ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﺮای آن ﺛﺒﺖ و ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ‪ ،‬ﻧﻮع ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و ﻧﺤﻮه ﺗﻮزﯾﻊ آﻧﻬﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً دو ﻧﻮع ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ]‪:[8‬‬

‫‪21‬‬
‫‪5‬ـ‪2‬ـ‪1‬ـ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری‪:‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﻣﯽداﻧﯿﻢ ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢِ ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی واﻗﻌﯽ اﻗﻼم ﮐﺎری و اﻗﻼم‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮای ﺛﺒﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﯾﮏ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ﮐﺮده‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ داد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﻻزم ﺷﺎﻣﻞ دو ﺗﯿﭗ زﯾﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫‪1‬ـ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری‪ :‬ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺮﯾﮏ از اﻗﻼم ﮐﺎری ﭘﺮوژه ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﮐﺎر‪،‬‬
‫ﻣﺤﺪوده ﮐﺎر‪ ،‬دﻗﺖ ﻣﻮﺟﻮد و آﯾﺘﻢﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و داﺷﺘﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ ،‬اﻗﻼم ﮐﺎری ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه‪ ،‬ﺣﺴﺎب‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ داده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ :‬ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺮﯾﮏ از اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﺮوژه ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﺑﺮای ﻫﺮﯾﮏ از‬
‫اﯾﻦ اﻗﻼم‪ ،‬ﯾﮏ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺗﺨﺼﯿﺺ داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻗﻼم‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ از دﻗﺖ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه و ﺑﺪﺳﺖ آﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻼﺻﻪ و ﮐﻠﯽ و ﯾﺎ ﻣﺸﺮوح و ﺑﺎ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﮐﺎﻓﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫‪5‬ـ‪2‬ـ‪2‬ـ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮﻗﺘﯽ‪:‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﭘﺮوژه‪ ،‬از ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮﺧﯽ از ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ را‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ داد‪ .‬ﺑﺮای ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﻘﻮق اﭘﺮاﺗﻮر ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫اﻗﻼم ﮐﺎری ﻣﺘﻌﺪدی ﺧﺪﻣﺎت ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﯾﮏ ﭘﻼﻧﺖ ﺑﺘﻦﺳﺎز ﮐﻪ ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﻣﺘﻌﺪدی ﺑﺘﻦ ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﺳﯿﻤﺎن و‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﺳﺎﯾﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی از اﯾﻦ دﺳﺖ را ﻧﻤﯽﺗﻮان ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ داده و ﺷﺎرژ ﻧﻤﻮد‪ .‬در اﯾﻦﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﻣﻮارد‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﯾﮏ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮﻗﺘﯽ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی اﯾﻦﭼﻨﯿﻨﯽ را ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﯾﺎد ﺷﺪه ﺗﺨﺼﯿﺺ داده و در دورهﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ روﯾﻪ و ﻣﻨﻄﻖ اﺻﻮﻟﯽ و درﺳﺖ‪ ،‬از اﯾﻦ ﺣﺴﺎبﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﺷﺎرژ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﭘﺮوژه‪ ،‬دو ﻧﻮع ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮﻗﺘﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬

‫‪1‬ـ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ‪ 23:‬ﺑﺮای ﺛﺒﺖ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاری و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ داراﯾﯽﻫﺎی ﭘﺮوژه و ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﺠﺪد آﻧﻬﺎ در دورهﻫﺎی‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ‪.‬‬

‫‪20 Cost Accounts‬‬

‫‪21 Work Cost Account‬‬
‫‪22 Temporary Cost Account‬‬
‫‪23 Acquisition Cost Account‬‬
‫‪2‬ـ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‪ 24:‬ﺑﺮای ﺛﺒﺖ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاری و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ داراﯾﯽﻫﺎی ﭘﺮوژه و ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﺠﺪد آﻧﻬﺎ در دورهﻫﺎی‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﻣﺮﺗﺒﻂ‪.‬‬
‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ و ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮﻗﺘﯽ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺛﺒﺖ و ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﻮﻗﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮان آﻧﻬﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ‬
‫داد‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ 6‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی و راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺮوژه ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﭘﺮوژهﻫﺎ ـ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع و‬
‫ﺣﺠﻢ ﭘﺮوژه ـ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺘﻌﺪد و ﮔﺴﺘﺮده و ﯾﺎ ﻣﺤﺪود و ﮐﻢﺗﻌﺪاد ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺷﻤﺎرهﮔﺬاری ﺟﺎﻣﻊ و ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮای ﮐﺪﮔﺬاری ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﭘﺮوژه ﻧﯿﺰ ﻃﺮاﺣﯽ و اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺪﮔﺬاری‬
‫اﻧﻮاع ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ را ﺑﺮای اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮوژهﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﭘــــــــــﺮﻭﮊﻩ‬

‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫»ﻣﻮﻗﺘـــــــﻲ«‬ ‫»ﻛـــــــﺎﺭﻱ«‬

‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳـﻨﻪ‬ ‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫»ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎ«‬ ‫»ﺍﻗــــﻼﻡ ﻛﺎﺭﻱ«‬

‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳـﻨﻪ‬ ‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳـﻨﻪ‬

‫»ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎ«‬ ‫»ﺍﻗﻼﻡ ﻋﻤـــﻮﻣﻲ«‬

‫ﺷﻜﻞ ‪٦‬ـ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬

‫‪5‬ـ‪3‬ـ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﭘﺮدازش در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از »ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﻪ آن ﺗﺨﺼﯿﺺ داده ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﯾﺎد ﺷﺪه ﺑﻪ آن ﺣﺴﺎب«‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﺠﺪد ﯾﺎ ﺗﺴﻮﯾﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﺘﺎً در ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮﻗﺘﯽ ﻗﺮار داده ﺷﺪهاﻧﺪ )ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری(‪ ،‬ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ]‪.[8‬‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ و ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬در ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻪﺻﻮرت روزاﻧﻪ و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ در‬
‫ﺑﺎزهﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺰرگﺗﺮ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻔﺘﮕﯽ و ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ(‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻓﺎرغ از ﺣﺎﻻت و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﭘﺮوژهﻫﺎی‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺑﻪ روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً‪ ،‬در ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻮﻋﯽ‪ ،‬ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻮزﯾﻊ و ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ از ﯾﮏ اﺻﻮل‪،‬‬
‫ﻣﻨﻄﻖ و ﻧﻈﻢ ﺧﺎص ﭘﯿﺮوی ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ در ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻪﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ]‬
‫‪:[8‬‬

‫‪24 Operation Cost Account‬‬

‫‪1‬ـ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻫﺮ ﺑﺨﺶ و ﻗﺴﻤﺘﯽ‪ ،‬از ﻣﻨﺸﺄ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ )ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻗﺮاردادﻫﺎی دﺳﺖ‬
‫دوم‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺼﺎﻟﺢ‪ ،‬ﮐﺎﻻ و ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ( ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ )اﻋﻢ از ﮐﺎری و ﻣﻮﻗﺘﯽ(‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ از ﻣﻨﺸﺄ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻣﻮﻗﺘﯽ( ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ‪.‬‬
‫‪3‬ـ ﺗﺴﻮﯾﻪ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺷﺪه در ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻣﻮﻗﺘﯽ( ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻣﻮﻗﺘﯽ( ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ آﻧﻬﺎ‪.‬‬
‫‪4‬ـ ﺗﺴﻮﯾﻪ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺷﺪه در ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻣﻮﻗﺘﯽ( ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری )ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫اﻗﻼم ﮐﺎری و ﻋﻤﻮﻣﯽ(‪.‬‬
‫‪5‬ـ ﺗﺴﻮﯾﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﻧﺲ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﺎﻧﺪهی ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ و ﺑﺤﺚ ﮔﺮدﯾﺪ‪ ،‬در ﺷﮑﻞ ‪ 7‬ﺑﻪﺻﻮرت ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی و‬
‫اﻧﻮاع ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﭘﺮوژه‪ ،‬اﻧﻮاع ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬اﻧﻮاع ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮزﯾﻊ و ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ و‬
‫روش ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ارﺗﺒﺎط اﺟﺰاء ﺑﻪﺻﻮرت ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 7‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬از ﻣﻨﺸﺄ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﺧﺘﻢ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮﯾﺢ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫‪6‬ـ‪1‬ـ ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ‬
‫ﺑﺮای ﺗﺸﺮﯾﺢ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻓﺮﺿﯿﺎﺗﯽ را در ﻣﻮرد ﭘﺮوژه و ﻣﻮارد ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ در آن درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮﺿﯿﺎت ﺑﻪﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﮐﺎر در ﻫﺮ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺮی داراﯾﯽ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ داراﯾﯽﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع و ﺷﺮح ﮐﺎر ﻫﺮ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﺘﻐﯿﺮ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﻓﺮض ﮐﺮد ﮐﻪ در ﻫﺮ ﭘﺮوژهای‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬داراﯾﯽﻫﺎی زﯾﺮ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪:‬‬
‫‪1‬ـ ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت‪ 25:‬ﮐﻠﻤﻪ »ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت« ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺑﻪ دو ﻣﻔﻬﻮم زﯾﺮ اﻃﻼق ﻣﯽﮔﺮدد‪:‬‬
‫‪1‬ـ‪1‬ـ ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت دوره ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺮوژه؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻮدر‪ ،‬ﺟﺮﺛﻘﯿﻞ‪ ،‬ﺑﻮﻟﺪوزر‪ ،‬ﺑﯿﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻣﯿﻮن و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ‪.‬‬
‫‪1‬ـ‪2‬ـ ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﻧﯿﺮوﻫﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﯿﻨﯽﺑﻮس‪ ،‬ﺳﻮاریﻫﺎ و ﻧﻈﯿﺮ اﯾﻨﻬﺎ‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﺗﺠﻬﯿﺰات‪ 26:‬ﻣﻨﻈﻮر از ﮐﻠﻤﻪ »ﺗﺠﻬﯿﺰات« ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﺘﻦ ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ﻣﯽﺷﻮد‪ ،27‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪25 Machinery‬‬
‫‪26 Plants‬‬
‫‪ 27‬ﻫﻤـﺎﻧﻄﻮر ﮐـﻪ ﭘـﯿﺶﺗـﺮ ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم ﺗﺠﻬﯿﺰات )‪ (Plants‬در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ ﮐﻪ ﺧﺮﯾﺪاری ﺷﺪه و در ﭘﺮوژه ﻧﺼﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻟﮑﺘﺮوﻣﮑﺎﻧﯿﮑﺎل‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻤﭗ(‪،‬‬
‫ﺗﻔﺎوت دارد‪.‬‬
 ‫ﻣﻨﺸﺄ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻫـﺰﻳـــــﻨﻪ‬ ‫ﻫـﺰﻳـــــﻨﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ‬ ‫ﺍﺳـــﺘﻬﻼﻙ‬ ‫ﻣﻨﺸﺄﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﺼـﺎﻟﺢ‪ ،‬ﻛﺎﻻ‬ ‫ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻱ‬ ‫ﻣﺨــﺎﺭﺝ‬

‫)ﻛﺎﺭﮔـــــﺮ(‬ ‫ﻭ ﺗﺠﻬـﻴﺰﺍﺕ‬ ‫ﺩﺳـﺖ ﺩﻭﻡ‬ ‫ﻋﻤﻮﻣــﻲ‬

‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‬

‫ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﭘــــــﺮﻭﮊﻩ‬
‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻣـﻮﻗﺘـﻲ‬
‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ‬

‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫ﺣﺴـﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫ﺣﺴـﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫ﺍﻗﻼﻡ ﻛﺎﺭﻱ ﭘـﺮﻭﮊﻩ‬ ‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺎﺭﻱ‬ ‫ﺍﻗﻼﻡ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬

‫ﻗﻠﻢ ﻛﺎﺭﻱ ‪...‬‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻛﺎﺭﻱ ‪٢‬‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻛﺎﺭﻱ ‪١‬‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪...‬‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪٢‬‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪١‬‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺴــﺘﻘﻴﻢ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻏﻴﺮﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ‬

‫ﻫﺰﻳﻨــﻪ ﭘــﺮﻭﮊﻩ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪٧‬ـ ﺷﻜﻞ ﺷﻤﺎﺗﻴﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ »ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪﺍﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ«‬
‫‪2‬ـ‪1‬ـ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی ﻣﻮﻗﺘﯽ و ﺳﺎزهﻫﺎ و ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻧﺼﺐ ﺷﺪه واﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﮐﻪ در ﻃﻮل دورهی اﺟﺮا و ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺮوژه ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﺑﻌﺪاً ﺗﺨﺮﯾﺐ و ﺟﻤﻊآوری ﺷﺪه و ﺑﺮﭼﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮارد‪ ،‬ﺧﻮد ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﺑﻪﺷﺮح زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪:‬‬
‫‪2‬ـ‪1‬ـ‪1‬ـ ﺳﺎزهﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎی اداری ـ دﻓﺘﺮی و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﺮوژه‪.‬‬
‫‪2‬ـ‪1‬ـ‪2‬ـ ﺳﺎزهﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮای ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺘﻦﺳﺎز )ﺑﭽﯿﻨﮓﭘﻼﻧﺖ(‪ ،‬ﺳﻨﮓﺷﮑﻦ و ﻣﻮارد اﯾﻨﭽﻨﯿﻨﯽ‪.‬‬
‫‪2‬ـ‪2‬ـ ﺗﺠﻬﯿﺰات و وﺳﺎﯾﻞ اداری‪ ،‬دﻓﺘﺮی و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‪ ،‬ﭘﺮﯾﻨﺘﺮ‪ ،‬ﭘﻼﺗﺮ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦﺣﺴﺎب‪ ،‬ﺻﻨﺪﻟﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺰ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد اﯾﻨﭽﻨﯿﻨﯽ‪.‬‬
‫‪2‬ـ‪3‬ـ اﺑﺰارآﻻت‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ وﯾﺒﺮاﺗﻮر‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮرﺟﻮش‪ ،‬دورﺑﯿﻦ ﻧﻘﺸﻪﺑﺮداری و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد اﯾﻨﭽﻨﯿﻨﯽ‪.‬‬
‫‪3‬ـ ﮐﺎرﮔﺎهﻫﺎ و ﺗﻌﻤﯿﺮﮔﺎهﻫﺎ‪ :‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎرﮔﺎه آﻫﻨﮕﺮی‪ ،‬ﮐﺎرﮔﺎه ﻧﺠﺎری‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿﺮﮔﺎه ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد اﯾﻨﭽﻨﯿﻨﯽ‪.‬‬
‫‪4‬ـ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﺗﺄﺳﯿﺴﺎﺗﯽ‪ :‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮق‪ ،‬ﺗﺴﻮﯾﻪ آب و ﻣﻮاردی از اﯾﻦ دﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﯾﮏ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦ ﺳﺮﻓﺼﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻋﻨﻮان ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻓﻮق‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ در ﺷﮑﻞ ‪ 8‬ﻧﺸﺎن‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ب( ﻫﺮﮐﺪام از داراﯾﯽﻫﺎی ﭘﺮوژه‪ ،‬دارای دو ﻧﻮع ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮﻗﺘﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ و ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‪ .‬ﺑﺮای‬
‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﯾﮏ ﻟﻮدر )ﯾﺎ ﯾﮏ ﺑﭽﯿﻨﮓ ﭘﻼﻧﺖ( دو ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮﻗﺘﯽ دارد؛ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻟﻮدر )ﺑﭽﯿﻨﮓ ﭘﻼﻧﺖ( و ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻟﻮدر )ﺑﭽﯿﻨﮓ ﭘﻼﻧﺖ(‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺘﺜﻨﺎء در اﯾﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت اداری ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮای آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ج( ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد اﻗﻼم ﮐﺎری و ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﺑﺮای ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺎری ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ داده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻪﺷﺪه‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ ﻃﺮح ﮐﺮده و ﻧﻤﺎﯾﺶ داد‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ ،9‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﻣﻨﺸﺄﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻗﻼم ﮐﺎری و اﻗﻼم ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺰﯾﻨﻪ در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ‬ ‫ﻛـﺎﺭﮔـﺎﻩﻫﺎ ﻭ‬ ‫ﺗﺠﻬـــﻴﺰﺍﺕ‬ ‫ﻣﺎﺷـﻴﻦﺁﻻﺕ‬

‫ﺗﺄﺳﻴﺴﺎﺗﻲ‬ ‫ﺗﻌﻤﻴـﺮﮔﺎﻩﻫﺎ‬

‫ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻭ ﻭﺳﺎﻳﻞ‬ ‫ﻣﺎﺷﻴﻦﺁﻻﺕ‬

‫ﺍﺩﺍﺭﻱ ـ ﺩﻓﺘﺮﻱ‬ ‫ﺩﻭﺭﻩ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦﺁﻻﺕ‬
‫ﺍﺑــﺰﺍﺭﺁﻻﺕ‬
‫ﺍﺩﺍﺭﻱ ـ ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ‬

‫ﺳﺎﺯﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ‬
‫ﻣﻮﻗﺘﻲ‬

‫ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻭ ﭘﻼﻧﺘﻬﺎﻱ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻩﻫﺎﻱ‬

‫ﺩﻭﺭﻩ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﺍﺩﺍﺭﻱ ـ ﺩﻓﺘﺮﻱ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪٨‬ـ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬

 ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ‬ ‫ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎ‬ ‫ﻣﺼﺎﻟﺢ‪،‬‬ ‫ﻧﻴــﺮﻭﻱ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ‬
‫ﻭ ﺍﺳﺘﻬﻼﻙ‬ ‫ﻱ ﺩﺳﺖ‬ ‫ﻛﺎﻻ ﻭ‬ ‫ﺍﻧﺴـﺎﻧﻲ‬ ‫ﻋﻤـﻮﻣﻲ‬
‫ﻣﻨﺸﺄ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫ﻣﻨﺸﺄﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ‬ ‫ﺗﻌﻤـﻴﺮﮔﺎﻩ‬ ‫ﻣﺎﺷﻴﻦﺁﻻﺕ‬ ‫ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ‬ ‫ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﻭ‬

‫ﺗﺄﺳﻴﺴﺎﺗـﻲ‬ ‫ﻭ ﻛـﺎﺭﮔﺎﻩ‬ ‫ﭘـــــﺮﻭﮊﻩ‬ ‫ﭘـــﺮﻭﮊﻩ‬ ‫ﻣﺎﺷﻴﻦﺁﻻﺕ‬
‫ﺍﺩﺍﺭﻱ‬

‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ‬
‫ﺗﺄﺳﻴﺴـﺎﺗﻲ‬

‫ﺗﻌﻤﻴﺮﮔﺎﻩ‬
‫ﻭ ﻛـﺎﺭﮔﺎﻩ‬

‫ﻣﺎﺷﻴﻦﺁﻻﺕ‬
‫ﭘــــﺮﻭﮊﻩ‬
‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬
‫ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ‬
‫ﭘـــﺮﻭﮊﻩ‬

‫ﻗﻠﻢ ﻛﺎﺭﻱ‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻛﺎﺭﻱ‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻛﺎﺭﻱ‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻛﺎﺭﻱ‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﻗﻠﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪١‬‬ ‫ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪٢‬‬ ‫ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪٣‬‬ ‫ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪...‬‬ ‫ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪١‬‬ ‫ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪...‬‬

‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﻗﻼﻡ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﻗﻼﻡ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪٩‬ـ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﺸﺄﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻭ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬
 ‫‪28‬‬
‫‪6‬ـ‪2‬ـ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮزﯾﻊ و ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ دارای ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ و در ﺑﺎزهﻫﺎی‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺸﺨﺺ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﻧﯿﺰ ﺑﻪﻧﻮﺑﻪی ﺧﻮد دارای ﭼﻨﺪﯾﻦ زﯾﺮﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻧﺸﺎن دادن ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﻧﺠﺎم ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﺮد‪ ،‬ﻓﺮمﻫﺎ و ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮای ﻫﺮ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮد و ﻧﺤﻮهی ﮔﺮدش اﻃﻼﻋﺎت و روﯾﻪﻫﺎی آن را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪﺻﻮرت‬
‫ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ در ﻧﻤﻮدارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ »ﻧﻤﻮدار ﺟﺮﯾﺎن ﻓﺮاﯾﻨﺪ« ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن اﺟﺰای ﻫﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮمﻫﺎ و ﻣﺴﺘﻨﺪات آن ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﯿﺰ در ﺷﮑﻞ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﮑﻞﻫﺎی ‪ 11‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ از ﻣﻨﺸﺄﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ )ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻗﺮاردادﻫﺎی دﺳﺖ دوم و ﻋﻤﻮﻣﯽ( و ﻣﻨﺸﺄﻫﺎی ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ )اﺳﺘﻬﻼک و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری( اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺴﻮﯾﻪ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ از ﺣﺴﺎبﻫﺎی‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮﻗﺘﯽ )ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ( ﻧﯿﺰ در ﺷﮑﻞﻫﺎی ‪ 16‬ﺗﺎ ‪ 17‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﺷﮑﻞﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﺟﺰای اﯾﻦ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ ﻓﺮمﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻨﺪات و اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮزﯾﻊ و‬
‫ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺟﺰا ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ و ﺑﻪﻫﻤﺮاه ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫اراﺋﻪ و ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺒﻮده و از ﺣﻮﺻﻠﻪ اﯾﻦ ﺑﺤﺚ ﺧﺎرج ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺟﺪول ﺷﮑﻞ ‪ 10‬ﻟﯿﺴﺖ و ﺷﺮح ﻓﺮمﻫﺎی ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﺮای ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی در ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﮐﺪ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪه ﺑﺮای آﻧﻬﺎ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﺨﺶ آﺗﯽ‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﺸﺮﯾﺢ و ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه و ﻓﺮمﻫﺎی ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﺮای‬
‫اﺟﺮای ﻓﺮاﯾﻨﺪ آن اراﺋﻪ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷـﺮح ﻓـﺮم‬ ‫ﮐﺪ ﻓﺮم‬ ‫ﺷﻤﺎره ردﯾﻒ‬

‫ﻓﺮم ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎری ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫‪L-G-01‬‬ ‫‪1‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺎﯾﻢﺷﯿﺖ روزاﻧﻪ‬ ‫‪L-G-02‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺠﻤﯿﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ و زﻣﺎن ﮐﺎری ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫‪L-P-01‬‬ ‫‪3‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﻔﮑﯿﮏ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ و زﻣﺎن ﮐﺎری ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫‪L-D-01‬‬ ‫‪4‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫‪L-D-02‬‬ ‫‪5‬‬
‫ﻓﺮم درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺎﻻ از اﻧﺒﺎر‬ ‫‪M-R-01‬‬ ‫‪6‬‬
‫ﻓﺮم درﺧﻮاﺳﺖ ﺧـﺮﯾﺪ ﮐﺎﻻ‬ ‫‪M-P-01‬‬ ‫‪7‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺧﺮﯾﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫‪M-D-01‬‬ ‫‪8‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻗﺮاردادﻫﺎی دﺳﺖدوم ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫‪C-D-01‬‬ ‫‪9‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫‪G-D-01‬‬ ‫‪10‬‬
‫ﻓﺮم ﺑﺮآورد ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺘﻬﻼک داراﯾﯽﻫﺎی ﭘﺮوژه‬ ‫‪D-E-01‬‬ ‫‪11‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺘﻬﻼک ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ‬ ‫‪D-D-01‬‬ ‫‪12‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﯿﻦ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫‪C-C-01‬‬ ‫‪13‬‬
‫ﻓﺮم ﮔﺰارش ﮐﺎرﮐﺮد روزاﻧﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت‬ ‫‪E-G-01‬‬ ‫‪14‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﮐﺎرﮐﺮد ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت‬ ‫‪E-P-01‬‬ ‫‪15‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﯿﻦ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫‪C-C-01‬‬ ‫‪16‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪10‬ـ ﻟﯿﺴﺖ ﻓﺮمﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﺷﺮح آﻧﻬﺎ‬

‫)‪28 Process Flow Diagram (PFD‬‬

 ‫ﺷﻜﻞ ‪١١‬ـ‬
‫‪Control‬‬ ‫)‪(L-G-02‬‬ ‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ‬
‫‪(L-G-01)i‬‬
‫‪i=1 to n‬‬ ‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ‬

‫‪(L-P-01)j‬‬ ‫‪(L-D-01)k‬‬
‫‪j=1 to n‬‬ ‫‪k=1 to m‬‬
‫‪Wage‬‬
‫)‪($/hr.‬‬

‫‪Salary‬‬
‫)‪($‬‬
‫)‪(L-D-02‬‬
‫)‪(L-D-02‬‬

‫‪Code‬‬ ‫‪Description‬‬
‫‪(Cost Account)l‬‬
‫‪L-G-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻛﺎﺭﻱ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ‬ ‫‪l=1 to m‬‬

‫‪L-G-02‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﺎﻳﻢﺷﻴﺖ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ‬

‫‪L-P-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﺠﻤﻴﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﺎﺭﻱ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ‬ ‫‪Variable‬‬ ‫‪Description‬‬
‫‪L-D-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﺎﺭﻱ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ‬ ‫‪n‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻓﺮﻡﻫﺎﻱ ﭘﺮﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮﻣﻦﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺭﻭﺯ‬
‫‪L-D-02‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫‪m‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺎﺭﮊ ﻣﻲﺷﻮﺩ‬

‫‪Warehouse‬‬
‫‪Receipt‬‬ ‫‪Invoice‬‬
‫)‪(M-P-01‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪١٢‬ـ‬
‫)‪($‬‬
‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ‬
‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻭ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ‬

‫‪Inventory‬‬
‫‪Account‬‬

‫)‪(M-D-01‬‬

‫‪Daily‬‬
‫)‪(M-R-01‬‬ ‫‪Reports‬‬
‫‪(Cost Account)i‬‬
‫‪i=1 to m‬‬

‫‪Code‬‬ ‫‪Description‬‬
‫‪M-R-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﺎﻻ ﺍﺯ ﺍﻧﺒﺎﺭ‬
‫‪M-P-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺧـﺮﻳﺪ ﻛﺎﻻ‬ ‫‪Variable‬‬ ‫‪Description‬‬
‫‪M-D-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫‪m‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺎﺭﮊ ﻣﻲﺷﻮﺩ‬
 ‫‪Invoice‬‬
‫)‪($‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪١٣‬ـ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ‬
‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻱ ﺩﺳﺖ ﺩﻭﻡ‬

‫‪Contract‬‬ ‫‪PORTION‬‬

‫)‪(C-D-01‬‬

‫‪Technical‬‬
‫‪Information‬‬
‫‪(Cost Account)i‬‬
‫‪i=1 to m‬‬

‫‪Code‬‬ ‫‪Description‬‬ ‫‪Variable‬‬ ‫‪Description‬‬

‫‪-D-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻱ ﺩﺳﺖﺩﻭﻡ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫‪m‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺎﺭﮊ ﻣﻲﺷﻮﺩ‬

‫ﺷﻜﻞ ‪١٤‬ـ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ‬
‫‪Invoice‬‬ ‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫)‪($‬‬

‫‪(G-D-‬‬
‫)‪01‬‬

‫‪(Cost Account)i‬‬
‫‪i=1 to m‬‬

‫‪Code‬‬ ‫‪Description‬‬ ‫‪Variable‬‬ ‫‪Description‬‬

‫‪G-D-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫‪m‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺎﺭﮊ ﻣﻲﺷﻮﺩ‬
 ‫ﺷﻜﻞ ‪١٥‬ـ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ‬
‫‪(D-E-01)i‬‬ ‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺳﺘﻬﻼﻙ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﯼ ﺩﺍﺭﺍﻳﯽﻫﺎﯼ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬
‫‪i=1 to n‬‬

‫)‪(D-D-01‬‬

‫‪(Acquisition‬‬
‫‪Cost Account)j‬‬
‫‪j=1 to n‬‬

‫‪de‬‬ ‫‪Description‬‬ ‫‪Variable‬‬ ‫‪Description‬‬

‫‪E-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺳﺘﻬﻼﻙ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬ ‫‪n‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬
‫‪D-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺳﺘﻬﻼﻙ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‬

‫‪(Acquisition‬‬
‫‪Cost Account)i‬‬
‫‪i=1 to m‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪١٦‬ـ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ‬
‫ﺗﺴﻮﻳﻪ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﯼ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺩﺍﺭﺍﻳﯽﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬

‫‪(C-C-01)j‬‬
‫‪j=1 to m‬‬

‫‪(General Item‬‬ ‫‪(Operation‬‬

‫‪Cost Account)k‬‬ ‫‪Cost Account)l‬‬
‫‪k=1 to n‬‬ ‫‪l=1 to p‬‬

‫‪Code‬‬ ‫‪Description‬‬ ‫‪Variable‬‬ ‫‪Description‬‬

‫‪C-C-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﻦ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫‪m‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﻞ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬
‫‪n‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﻗﻼﻡ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺷﺎﺭﮊ ﻣﻲﺷﻮﺩ‬
‫‪p‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﺮﻭﮊﻩ‬
 ‫‪(E-G-01)it‬‬
‫‪i=1 to n‬‬ ‫‪Clearing‬‬
‫‪t=1 to m‬‬
‫‪Rate‬‬
‫‪(E-P-01)j‬‬
‫‪j=1 to m‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪١٧‬ـ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ‬
‫ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻱ‬
‫‪(Operation‬‬ ‫ﭘﺮﻭﮊﻩ‬
‫‪Cost Account)j‬‬
‫‪j=1 to m‬‬

‫)‪(C-C-01‬‬
‫)‪(C-C-01‬‬

‫‪(Operation‬‬
‫‪Cost Account)f‬‬
‫‪f=1 to p‬‬
‫‪(Work Item‬‬
‫‪Cost Account)k‬‬
‫‪k=1 to h‬‬

‫‪Code‬‬ ‫‪Description‬‬ ‫‪Variable‬‬ ‫‪Description‬‬

‫‪E-G-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦﺁﻻﺕ‬ ‫‪m‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎ‬
‫‪E-P-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﻣﺎﺷﻴﻦﺁﻻﺕ‬ ‫‪n‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﻱ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻣﺎﻩ‬
‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ‬
‫‪C-C-01‬‬ ‫ﻓﺮﻡ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻴﻦ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬ ‫‪p‬‬
‫ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ‬
‫‪h‬‬ ‫ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺣﺴﺎﺏﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‬

‫ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‪:‬‬

‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺑﺮای ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪه و ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎر و ﻧﺤﻮه ﮔﺮدش‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮمﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮمﻫﺎی ﺑﻪﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻧﯿﺰ در ﺷﮑﻞﻫﺎی ‪19‬ـﺎﻟﻒ و ‪19‬ـ ب‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ـ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺨﺴﺖ‪ :‬در ﻫﺮ روز ﮐﺎری‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت زﻣﺎنﻫﺎی ﮐﺎری ﺻﺮفﺷﺪه ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻪﺗﻔﮑﯿﮏ اﻗﻼم ﮐﺎری ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮمﻫﺎی‬
‫‪ L-G-01‬ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ ﻓﺮﻣﻦ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و ﺑﻪ واﺣﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺮوژه ارﺳﺎل ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در ﻓﺮمﻫﺎی ‪ L-G-01‬ﻓﺮض ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮏ ﻓﺮﻣﻦ ﺑﯿﺶ از ﺳﻪ ﮐﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﯾﮏ روز اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮای ﻫﺮ ﻓﺮﻣﻦ در ﻫﺮ ﺷﯿﻔﺖ ﮐﺎری ﻧﯿﺰ ﯾﮏ ﻓﺮم‬
‫‪ L-G-01‬ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه و ﭘﺮ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ـ ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم‪ :‬ﺑﻪﺻﻮرت روزاﻧﻪ‪ ،‬در واﺣﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺎﻋﺎت ﮐﺎری درجﺷﺪه در ﻓﺮمﻫﺎی ‪ L-G-01‬ﺑﺎ ﺗﺎﯾﻢﺷﯿﺖ روزاﻧﻪ ﭘﺮﺳﻨﻞ ‪(L-‬‬
‫)‪ G-02‬ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه و در ﺻﻮرت ﻣﻐﺎﯾﺮت‪ ،‬زﻣﺎنﻫﺎی درج ﺷﺪه در ﺗﺎﯾﻢﺷﯿﺖ روزاﻧﻪ ﻣﺒﻨﺎی ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ـ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم‪ :‬ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﮐﻨﺘﺮل زﻣﺎنﻫﺎی ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮای اﻗﻼم ﮐﺎری ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻧﺮخ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﮐﺎرﮐﺮد ﮐﺎرﮔﺮان از‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻟﯽ ﭘﺮوژه درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه و ﺑﺎ اﻋﻤﺎل آن در زﻣﺎنﻫﺎی اﻗﻼم ﮐﺎری‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮمﻫﺎی ‪ ،L-P-01‬ﻣﻘﺪار ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﻫﺮ‬
‫ﻗﻠﻢ ﮐﺎری ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﻫﺮ ﻗﻠﻢ ﮐﺎری ﻧﯿﺰ در ﻓﺮم ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه و درج ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ـ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺮای ﻫﺮ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬از ﻓﺮمﻫﺎی ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ‪ L-P-01‬ﺑﻪ ﻓﺮم‬
‫‪ L-D-01‬ﻣﺨﺘﺺ آن ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ارﺳﺎل ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ـ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬ﭘﺲ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻫﺮ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﻃﻮل ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮع اﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ در ﭘﺎﯾﺎن ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﮐﺎری ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮمﻫﺎی ‪ L-D-02‬ﺑﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ـ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺸﻢ‪ :‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪﻋﻠﺖ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺎﺻﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﻬﻢ ﻫﺮ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ از‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮمﻫﺎی ‪ L-D-02‬ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎری ﻓﻮق‪ ،‬در ﭘﺎﯾﺎن ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و زﻣﺎن ﮐﺎری ﻧﯿﺮوی اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﻠﻢ ﮐﺎری را ﺛﺒﺖ و‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﻫﺮﮐﺪام از ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪهاﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﭘﯿﺶﺗﺮ ﻧﯿﺰ اﺷﺎره‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ و ﻣﻔﻬﻮم و ﻣﻨﻄﻖ ﮐﻠﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و از ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت و ﻣﺴﺎﺋﻞ رﯾﺰ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ‬
‫اﺣﺘﺮاز ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺣﻞ و اﺟﺮای ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎی ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی اﻗﻼم ﮐﺎری و ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﺮوژه در ﺣﺴﺎبﻫﺎی ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ‬
‫ﺛﺒﺖ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه و در دورهﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ در دوره اﺟﺮای ﭘﺮوژه ﻣﯽﺗﻮان ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد‪.‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی‬
‫ﺑﺎ ﺑﮑﺎر ﺑﺴﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدﯾﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺗﻮان ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی واﻗﻌﯽ اﺟﺮای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎی ﭘﺮوژه را در‬
‫ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در ﻃﻮل دوره اﺟﺮای ﭘﺮوژه ﺑﺪﺳﺖ آورده و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای واﻗﻌﯽ ﭘﺮوژه ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی‬
‫ﻣﺘﻌﺪدی دارد‪ .‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮآورد ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎ ﮐﻪ دارای اﻗﻼم ﮐﺎری و ﻧﻮع ﮐﺎرﻫﺎی ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻬﯿﻪ ﺑﺮآوردﻫﺎی ﻣﻨﺎﻗﺼﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی و ﻣﺎﻟﯽ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ﻣﺎﻟﯽ و ﻫﺰﯾﻨﻪای ﭘﺮوژه ﮐﺎرﺑﺮد دارد و ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫روﺷﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺑﺮای ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﯿﻮهﻫﺎ و ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎی ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻫﺰﯾﻨﻪ واﻗﻌﯽ ﮐﺎرﻫﺎی ﭘﺮوژه ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬روﺷﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺻﻮرت ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻫﺪف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول و ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫اﺟﺰای ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ و ﺳﭙﺲ ﺗﺸﺮﯾﺢ و ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﻔﺼﯿﻠﯽ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻤﻮدارﻫﺎی ﺟﺮﯾﺎن ﻓﺮاﯾﻨﺪ و‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﭘﺮوﺳﻪ ﻫﺮﮐﺪام از زﯾﺮﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﺰﯾﺖﻫﺎی ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﯾﮑﺮد‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ روﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮔﺎم ﺑﻪ‬
‫ﮔﺎم‪ ،‬در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻨﻄﻘﯽ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﮐﺎرﺑﺮد در ﻣﺤﯿﻂ ﭘﺮوژه و ﺳﺎﯾﺮ ﺷﺮاﯾﻂ و اﺻﻮل ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﮕﺎرﻧﺪه در ﺗﻼش ﺑﺮای اﺳﺘﻘﺮار ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﻣﺤﯿﻂ ﭘﺮوژهﻫﺎی ﺳﺎﺧﺖ و درک ﻣﺴﺎﺋﻞ و‬
‫ﮔﻠﻮﮔﺎهﻫﺎی اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﻪﺻﻮرت ﻋﻤﻠﯽ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﺷﺎره ﺷﻮد ﮐﻪ اﺟﺮای ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎﯾﯽ در ﻣﺤﯿﻂ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از دﻻﯾﻞ اﯾﻦ اﻣﺮ را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺑﺮﺷﻤﺮد‪:‬‬
‫ـ ﺟﺎری ﺑﻮدن ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎ‪.‬‬
‫ـ اﮐﺮاه ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ﭘﺮوژه و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺮی ﮐﺎر از در اﺧﺘﯿﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺰﯾﻨﻪای‪.‬‬
‫ـ ﻣﯿﻞ ﺑﻪ ﮔﺮﯾﺰ از ﻗﯿﺪ و ﺑﻨﺪﻫﺎی ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻓﻄﺮی در اﺷﺨﺎص و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﮐﺎری ﺳﻨﺘﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ـ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﮑﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی اﯾﻦﭼﻨﯿﻨﯽ در ﻣﺤﯿﻂ ﭘﺮوژه‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪدﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ اﺳﺘﻘﺮار ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ در وﻫﻠﻪ اول‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﺎدات ﮐﺎری ﺳﻨﺘﯽ دارد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻘﺪان ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزی و ﯾﺎ روﺣﯿﻪ اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﺑﻪﺻﻮرت ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ؛ ﺑﺮای اﺟﺮای‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ روشﻫﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪﺷﯿﻮه دﯾﮕﺮی ﻋﻤﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﯿﺰ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه در اﺳﺘﻘﺮار و‬
‫ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﮐﺎری اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ و اﻣﻮر ﮐﺎری و اﺟﺮاﯾﯽ ﭘﺮوژه؛ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ و‬
‫ﻫﻤﮑﺎری ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ ﺑﺎ واﺣﺪ ﻣﺠﺮی اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮب را از ﺳﯿﺴﺘﻢ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻫﺮﺣﺎل ﻣﯽﺗﻮان اﯾﻦﻃﻮر ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و ﻓﻨﯽ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﻧﮑﺘﻪ ﺑﺎﻗﯽﻣﺎﻧﺪهی ﺧﺎﺻﯽ در‬
‫اﺳﺘﻘﺮار و ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮی ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺰﯾﻨﻪای ﭘﺮوژه و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺮوژه وﺟﻮد ﻧﺪارد و‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺤﺚ ﺑﺎﻗﯽﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎ در ﻣﺤﯿﻂ و ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ در آن ﺟﺎری و ﺳﺎری ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪١٩‬ـ ﺍﻟﻒ ـ ﻓﺮﻡﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻭ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﺷﻜﻞ ‪١٩‬ـ ﺏ ـ ﻓﺮﻡﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻭ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫‪1. A Guide to the Project Management Body of Knowledge, 1996 Ed, Project‬‬
‫‪Management Institute, 1996‬‬
‫‪ .2‬ﺧﺎﻧﺠﺎﻧﺰاده‪ ،‬ﮐﻮروش و اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺣﺴﯿﻦ‪ ،‬روشﻫﺎی ﮔﺮداوری اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‪ ،‬ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬رﺷﺘﻪ‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻋﻤﺮان‪ ،‬داﻧﺸﮑﺪه ﻋﻤﺮان‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺮﯾﻒ‪1379 ،‬‬
‫‪ .3‬ﺧﺎﻧﺠﺎﻧﺰاده‪ ،‬ﮐﻮروش و ﺑﻬﻨﯿﺎ‪ ،‬ﮐﺎﻣﺒﯿﺰ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﭘﺮوژهﻫﺎی ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺎنﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ‪ ،‬رﺷﺘﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬داﻧﺸﮑﺪه ﻓﻨﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‪1381 ،‬‬
‫‪ .4‬ذاﮐﺮی‪ ،‬ﺑﺘﻮل‪ ،‬روشﻫﺎی ﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ،‬ﭼﺎپ دوم‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ‪1375 ،‬‬
‫‪5. R. L. Peurifoy, Construction Planning, Equipment, and Methods, 3rd Edition, McGraw-‬‬
‫‪Hill, 1982‬‬
‫‪ .6‬ﭘﻮرزاﻫﺪی‪ ،‬ﺣﺴﯿﻦ و ﺗﻮﮐﻞ‪ ،‬ﻋﺒﺪاﻻﻣﯿﺮ‪ ،‬اﺻﻮل اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ‪ ،‬ﭼﺎپ اول‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺮﯾﻒ‪1374 ،‬‬
‫‪ .7‬ﻧﺒﻮی‪ ،‬ﻋﺰﯾﺰ‪ ،‬اﺻﻮل ﺣﺴﺎﺑﺪاری )ﺟﻠﺪ اول(‪ ،‬ﭼﺎپ ﻫﺠﺪﻫﻢ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻓﺮوردﯾﻦ‪1365 ،‬‬
‫‪8. Construction Cost Control, 1st Edition, American Society of Civil Engineers, 1985‬‬