Chöông 3

PHÖÔNG PHAÙP THIEÁT KEÁ QUY

TRÌNH COÂNG NGHEÄ HAØN
THUØNG XE
3.1 PHAÂN LOAÏI THUØNG XE
Vieäc thieát keá thuøng xe oâtoâ lieân quan ñeán caùc vaán ñeà veà phaân tích keát caáu,
coâng ngheä daäp taám vaø coâng ngheä haøn.
Thuøng xe oâtoâ phaân loaïi theo nhieàu caùch khaùc nhau:
- Loaïi xe: du lòch, buyùt, taûi
- Vaät lieäu cheá taïo thuøng xe: goã, kimloaïi-theùp ñöôïc söû duïng trong vieäc cheá
taïo thuøng voû oâtoâ: theùp C (theùp C cao: >0,5%C; theùp C trung bình: 0,35%-
0,5%C; theùp C thaáp: 0,35%-0,05%C; theùp hôïp kim, nhöïa toång hôïp vaø hoãn
hôïp
- Keát caáu: khoâng chòu taûi; chòu ½ taûi vaø chòu taûi hoaøn toaøn.
+ Khoâng chòu taûi: taûi troïng toaøn boä oâtoâ ñöôïc truyeàn ñeán heä thoáng treo
nhôø keát caáu saùt si rôøi
+ Chòu ½ taûi: thuøng xe ñöôïc thay theá baèng vaät lieäu cöùng nhaèm giaûm ñoä
oàn do dao ñoäng giöõa thuøng xe vaø saùt si, nhö vaäy moät phaàn taûi troïng seõ
ñöôïc truyeàn ñeán thuøng xe. Möùc ñoä taûi troïng taùc duïng leân voû thuøng xe
tuøy thuoäc vaøo soá löôïng vò trí noái cöùng vôùi saùt si.
+ Chòu taûi hoaøn toaøn: ñöôïc söû duïng nhieàu cho vieäc thieát keá thuøng xe du
lòch, xe buyùt. Noù coù nhieàu öu ñieåm do phaàn voû thuøng xe chòu taûi traùnh
taûi troïng quaù naëng taùc duïng leân saùt si, kích thöôùc, troïng löôïng, soá löôïng
phuï tuøng ít, laép raùp deã daøng hôn.
- Ngoaøi ra coøn phaân loaïi theo kieåu daùng, boá trí chung, daïng thuøng xe thöông
maïi.
3.2 PHAÂN LOAÏI CAÙC PHÖÔNG PHAÙP HAØN
Taát caû caùc phöông phaùp haøn coù theå phaân thaønh hai nhoùm laø haøn noùng
chaûy vaø haøn baèng aùp löïc:
- Haøn noùng chaûy laø nung noùng meùp haøn vaø que haøn ñeán traïng thaùi chaûy.
- Haøn baèng aùp löïc laø nung noùng kim loaïi ñeán traïng thaùi deûo sau ñoù neùn laïi .
Trong coâng ngheä haøn oâtoâ coù boán loaïi haøn ñöôïc söû duïng phoå bieán nhaát laø:
haøn khí acetylene, haøn hoà quang (hoà quang ñieän, hoà quang coù khí baûo veä (MIG-metal
insert gas), haøn ñieåm (spot), haøn khí noùng, haøn nhòet ñoä thaáp. Ngaøy nay, do nhöõng öu
ñieåm noåi baät maø coâng ngheä haøn hoà quang coù khí CO 2 baûo veä vaøhaøn ñieåm ñaõ
thay theá coâng ngheä haøn khí acetylene vaø haøn hoà quang ñieän thoâng thöôøng-haøn que.
3.2.1 Haøn Hoà Quang Ñieän
3.2.1.1 Nguyeân lyù
Haøn hoà quang ñieän laø phöông phaùp haøn baèng caùch taïo ra tia hoà quang coù
nhieät ñoä raát cao giöõa que haøn vaø taám kim loaïi caàn haøn ñeå keát noái chuùng laïi vôùi
nhau.

Hình 3.1 Quaù trình haøn hoà quang ñieän

Nhieät naêng cuûa tia hoà quang seõ laøm noùng chaûy loõi que haøn vaø taám kim loaïi
ñöôïc haøn, voû que haøn phaùt sinh khí vaø xæ. Khí vaø xæ haøn coù nhieäm vuï baûo veä tia
hoà quang vaø moái haøn khoûi söï xaâm nhaäp cuûa khoâng khí beân ngoaøi.
3.2.1.2 Phöông phaùp choïn que haøn
Loõi kim loaïi

Ñöôøng kính que haøn

Thuoác haøn
Hình 3.2 Caáu taïo que haøn ñieän

Moät ñaàu cuûa que haøn ñöôïc duøng ñeå caëp vaøo kìm haøn neân khoâng boïc voû
haøn maø ñeå traàn khoaûng 25mm. Ñöôøng kính que haøn chæ ñoä lôùn cuûa loõi kim loaïi
trong que haøn. Que haøn thöôøng coù ñöôøng kính 110mm, chieàu daøi 350900mm.
- Taùc duïng cuûa thuoác haøn
+ Nhaèm taïo ra moâi tröôøng trung tính hoaëc khöû OÂxy hoaëc nitô töø moâi
tröôøng beân ngoaøi vaøo moái haøn ñeå baûo veä tia hoà quang vaø kim loaïi ñöôïc
haøn.
+ Taïo ra tia hoà quan taäp trung vaø oån ñònh
 + Taïo ra xæ haøn coù ñieåm noùng chaûy thaáp vaø ñoä deûo thích hôïp
+ Nhôø xæ haøn coù theå phoøng traùnh ñöôïc hieän töôïng oxy hoaù vaø nguoäi
ñoät ngoät cuûa kim loaïi haøn
+ Haøn deã daøng ôû caùc tö theá khaùc nhau
+ Khöû OÂxy cho kim loaïi
+ Taïo cho kim loaïi ñöôïc haøn caùc tính chaát ñaëc bieät döïa vaøo vieäc troän
theâm nguyeân toá thích hôïp
Tieâu chuaån choïn que haøn söû duïng, khoâng nhöõng phaûi ñaûm baûo ñuû caùc tính
chaát veà maët cô khí theo yeâu caàu keát caáu maø chuùng ta coøn phaûi chuù löïa choïn que
haøn theo caùc ñieåm quan troïng nhö: maùy haøn, tö theá haøn, moâi tröôøng laøm vieäc, tính
chaát coâng vieäc…