You are on page 1of 402

u k



k  - 

 k 

khanqaaminiaasgaria.000webhostapp.com

3
u k


ْٰ


‫ﻤﺣﻦ‬
‫ِﻴﻢ‬
ِ ‫اﻟﺮﺣ‬ ِ ‫ِۢ اﷲِ اﻟﺮ‬

u k

(k
    i я я  o !)

iя яя 

k- - 
4
u k


$
 o-
k
    u  
$l$ i$ e p।
l$ ’ *
 k   n r।

5
u k


 я $-  o  d   $l$ i$


я k
,
, k  -
 -  m  1
 1
$-  o r $
яя
.

..
. e k 34-
34-
p 4
l$ $ $ । $dh ol  7$  ।
m-
-
$dl$! k  -  9: o p ;
34   e< d  gn p     k $@। k pA
BA9 3  iя яя  “u
u k
”
k
  
ei i< 1  @। l$ 7 llh i$ ol  
E 34  -Fn 9 uB $।  * o  $ s B
u o ol$: я  E  o ar uB $o -।
l$ ntL 
MF
 31L-! !N 3  ei 7N
gn< E
m $я  @।    pN Ei e 34
uB $।
gn p4, 3    llh i$ ol o $-  
i   dlh h я  ;n 
 1 $@।
    i $-   i   dlh h
a4 $-    d  dlh h !N 7l  $ llh
i$ ol -Fn 3P*@@।   3- 3   
 o
я 1   7l$ llh i$
ol 4i। 34 4 $-      d  o
   dlh h я 
F 1। 1  
 k
    p M<@     $- 
 i   dlh h !N।
d , ! - -Fn яn 3o k
    28 я o
я  o ! u 1 $@ e gn। o
я   1t9F
6
u k


$ 4। l$ s *


я ; ! :F 

p;p p 9F  । o  

F। *
я $ E
 3- 3 d Nkt u
 g$:  d-  
$    ।    n pя  ;9 1 e gn
34 i uB $। l$ ’ p p4F яi  3-

ei kd p1L   । et * ntL kNi 

 31L-!। E o - ol$
я Btn E 
d 
 t p, ou ! p   3 g$n $, 
ei i  @। l$ ’ 
i * ntL ; !N
r। ।

r $

k  - 
 3n , 
я n, <।
2 3pm 2019 b ।

7
u k


71t
;7 009
N
   , nN $-  $m
s llh i$ ol 020
$-   i   dlh h 134
$-   $  $l$ i$ 145
$-   $ i $m
я  $l$ i$ 155
$-  
u
 $l$ i$ 165
$-   ’r i rя  $l$ i$ 172
$-    $   i  k $l$ i$ 182
$-    k яi


$l$ i$ 197
$-      $l$ i$ 234
 d яя  
i  $l$ i$ 259
$-   я d o$
i  $l$ i$ 262
$-   $m
iu   $   $l$ i$ 266
 ib$  $   $m
$ $ $l$ i$ 268
$-    b
      $l$ i$ 274
i   $-  iN
 $ud  d k
я $l$ i$ 277
u я $-  d k
я $hl$  F k
  я $   333
$-   iN
d jя  d k
я $l$ i$ 335
$-   d k
  $l$ i$ 339
$-   $ - d jя kko $l$ i$ 343
$-   я i hi 3$ $l$ i$ 354
$-   d $ $d 3
$ $l$ i$ 357
$-  o  -я $d  $ $l$ i$ 371
$-   u $ k
я $l$ i$ 374
$-     gя <  $ $l$ i$ 376
$-  iN
$ $
k
 $l$ i$ 379
$-  d k
 $

$l$ i$ 384
$-   iN
  i b
    $l$ i$ 387
$-   $m
$ $

$l$ i$ 389
$-   3 i$i $ $l$ i$ 393
 L: 3 34 $ @ 398
gnя 400
8
u k



‫ﻤﺣﻦ‬ْٰ

‫اﻟﺮﺣِﻴ ِﻢ‬ ِ ‫ِۢ اﷲِ اﻟﺮ‬


‫ ﻧﺒﻴﻨﺎ‬،‫ واﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم ﺒﻟ أﺮﺷف اﻷﻧﺒﻴﺎء واﻤﻟﺮﺳﻠﻦﻴ‬،‫اﺤﻟﻤﺪ ﷲ رب اﻟﻌﺎﻤﻟﻦﻴ‬
:‫ أﻣﺎ ﺑﻌﺪ‬،‫ وﺻﺤﺒﻪ أﻤﺟﻌﻦﻴ‬-‫ وﺒﻟ آ‬،‫ﺤﻣﻤﺪ‬

;7
$dl$! $ l$ ’ n -gя  39   - ।
* ag$ e a!,  N    ‘k

k
’
k
  
я  o !
o 1 e gn< p E
$  
 3 @। et
l$ ntL ;   e p1L। e 34 eя Eo -

uB $ o  L-!  $। u  


я 1 34 uB $o -4L  :o @।  N ol$
 я iu $
 $hl$ pp   $: “-  -  l$
o: d 34 
 $ -       ? ?”  ,
“*
*
4 o u
:  Bt  ।
 ।” e k 3 o

я 1 34 9; uB $o -। L ol$

1t9F я  gn r a 3  s r я@ o
h p: 
N।   ‘u
u k
’
k
   e gn< E
 -
3u  s r я $  
 4,
ag$7F e a! 4 s :  l$
 d  ।
$t u   l$ pя। *
я  o ! 
 яN $
 F o a :-N। *

я 1 pя ;9 :F e<
MF !। l$  ag$ o

@r er E я я 3
o 3<i m ।  
MF

p1L-!  1 ! BA ei gn<  39   o
i  ,  a!  o $ b  l$ ’
p Bj o a N n  j  @।

3 @
 $ ‘u
u 1’
1 o ‘u
u n’
n  
ar   d< gn 1   o $। p4k n $-  
9
u k


  llh i$ ol 34   $-   я


o  d   $l$ i$ -Fn 3< 42 я
‘1
1’
1 ol$ я  o ! :F e s । gn< pn
p   e o k $i ।  l$
 e< iyk
{ $ in < p   3 @। d-< o;i<
{    h 3 e< ai o {u{  E  @
e  @। d  gn s 3@ $-  7   llh i$
ol, $-    d  e $-     dlh
h$ ! - -Fn   35 я ‘n
n ’
n ol$ я  o
F o 1। F e gn $-  7   llh i$
ol e $-   i   dlh h$  
27я ‘k

k
’
k
   ol$ я Btn। -
$ l$ ’
o
   $  F  ‘u
u $ o
F’
  

 <  1   । EBn p  a ! яc,
l$ ’ 3- e <o 7 :  , e d  ।
 $k    udN o kN ei। g u~ts
$l , N
   , i , sL F! p
n o F9  $-  $m
s llh i$ ol।
‘ 
 ’
  b a4F s  d। pN    kN $c l$
<N aяF। - - ! L i   e 1 -  kNяF
u am $ 9 9 d ud M<@। p4 -
u   ;n    : 
;   । a 
L   n  ;n    : $@। 3-: ‘1
1’
1
 :  : $c  [ ] 34 $-  я  i$  [B.
940 b.] $l$ i$ ou11F  M< s  F


F s ‘1
1’
1  я
।   F  
i$  1 $  1 $। ar  N o $-  d

я [B. 1166 b.] $l$ i$  ‘k k
 
k
 ’,

 
$-  $ud n   [B. 1389 b.] $l$ i$
 ‘n
n’
n e $-  $d u $ o
F [B. 1234
b.] $l$ i$ [n * 11 $-   я $ o
F
[B. 1168 b.] $hl ]  ‘
$ o
F’   pA $।
10
u k


u k pN   ‘я


я ’,
я ‘ng
ng’,
ng ‘
 k’
k iN
!N d
@ 4FN 
N।
BLnsr 1 o n   !N
я 3kt 4FN $ ei: 1  : я я [s ] e
o grt   @। a 
 n  : я  [ ]
e o ag! 
@। 3-$ e gn k
   i 
i я  o F o   1  @ i e   -
 kp; :F p c।

k

k
   1
k
   
: я nr 7F я  $ a  
ol$,  - 7 o  : o o 3   4।

FL @ d’, isg o   o    o 3  
 ‘ ’। 1 e - o p4 я :F  ! @।

 :
1. a- as k $
َ  p4 100  E   $:
َ ُ ُ َ ُّ َ ْ  َ ْ َ ُ  َ ٰ َ  َ ُ ْ َ ْ َ
‫ﻮب إِْ ِﻪ‬‫ وأﺗ‬،‫اي ﻻ ِإ ِإﻻ ﻫﻮ اﻟ اﻟﻘﻴﻮم‬
ِ ‫أﺳﺘﻐ ِﻔﺮ اﷲ‬

2.
r
  E   $ 11  :
 ْ ٰ َ ُ ٰ ِّ 
‫ َو َﺒﻟ ِآ َو َﺻﺤ ِﺒﻪ َو َﺳﻠﻢ‬،‫اﻟﻠ ُﻬ ﻢ َﺻﻞ َﺒﻟ ﺤﻣ ﻤ ٍﺪ‬

3. l$   E   $ 20  :


‫ﻴﻢ‬  ٰ ْ  ِ ‫ِۢ ا‬
ِ ‫ﷲ اﻟﺮﻤﺣ ِﻦ اﻟﺮ ِﺣ‬

4. e  7  $ 1  o 7  i  3  E   $।

5. u k oя E 39 31 n   $: “3$ l$! -@
E    o 3   @   $ k
   

1
7t: $n <।
11
u k


i я r$ p।   o 3   @   ,


m   o $ 7   llh i$ p।

6. e  1 я $  я  k 


     o
: “   k 
 rя @। * k rя @
 -  i я k p। *
k rя @
7 7 llh i$ ol k   p।  я
llh i$ ol k   rя @ $ l$ 
p। 3$ l$! uk  3  o  k 7
’  d   r।”

7. e  я я [s ]  - E 3-; я  


F
3
। ! : nr 

 3- я 3
o $ $: ‘
i’ [-i$ ill$] e ‘- я’ [lh -l-яh] e
я । 39k я 3 3   
F 3
o $।  ‡ Nk
-   -, o-, n k
, n o  - 
  
e e $7F яNo яrl$ 34  ।

l$ ’  ; ! p4 


ki $ я । e  
‘я-ˆ’ [9F:] e   ‘i’ [3p]। 9 ‘’ l$’ [l$-
 1]।


 
k
   
$o  3- 
  3
o $ $:
1. o  :
: 7  $ 1  , 7   (i--- -
rl$...) 1  , e 7  i  3  । 
 3- 3  E
 i $। aN я7 $ aNN 7 o E   ut।
2. ig :
ig : E   $ 100  ‘grl$।’  39 
a k E   $: ‘... $lя -i$ ilh $N kiN
o77 ii$’।

12
u k


3.
r
 : ‘lhm l $m
u o’ ’$ o$$
ol’- 100  ।
4. -
-i:
i ‘-i$ ill$’- 300 34 1000  ।  39 
‘... - $k  , $md 7l$ 3@d o’

 ’ a k E $।
6. - я:
я: ‘lh -l яh’- 1000 34 3000  । 39 E
  $: ‘lh -l яh, m oh, -i$ girh’।
7. i : ‘i-  ’- 5000  ।
8. o:
o: 7  $- 1  o 7  i - 3  E  39  
$।
9. ‘i h’ я :
я : n! ‘h’ uc :  । ‘h’ a4F  (l$)।

 k [!N]
!N]2
    k
   o  k @। m e mF kp
:F  ! @। я - k  s   
F @r   

P E ।   
 $ e     яNi E

a ! яc। aN  1 < $k   3- 3 e< a
  < 
$  - e 3 *! 3i। F 4।
я , 
 o ;   a; 3i। $kn   ad
 
$। l$ ’ i d  E s a< r ।

1 N N pN  k  aNn 


$ di я  1 я
as k $  $। 3-     k   $ 3<
 a4F 
    o   $।

1.  k :
:     e    d<:
ْ ْ َ َ َ ْ ُ َ ِّ َ ُ ْ َ ٰ ْ َ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ُّ ُ
‫اﻹﻛ َﺮ ِام‬
ِ ‫ﺎن * وﻳﺒﻰﻘ وﺟﻪ رﺑﻚ ذو اﺠﻟﻼ ِل و‬ٍ ‫ﻞﻛ ﻣﻦ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﻓ‬
-“[p: я$ g $ ] @i Ž । et  $
o $; F t @r।” [7   - $ : 26-27]

2
7t: ‘яu 7’- $я i
dl$ $я k $l$ i$।
13
u k


k
   i я я

 p4 ei
d  k  
 4। e !N 
‘’ [l$
@r @ p ] as k k $। e  k ; 39 $i
aNg  3
o $।

2.  k 7rl$:
l$:  g я 7 $ l$ ’ яi
3M9: 
@। َ ْ َ َ
ُ ُ ُ
‫ات َواﻷ ْر ِض‬
ِ ‫اﷲ ﻧﻮر اﻟﺴﻤﺎو‬
-“l$ $c ; o ;7 [g $ ] 3яN।” [7  7 :
35 (a)]

3.  k u4:
u4: e  k яN BN 3- , 3 mF 3- 3
  g  !Ns $ $- 3-:
ُ َُ ُ
َ ُْ َ َ
َ َْ

‫ِي ﺗ ِﻔ ُّﺮون ﻣِﻨﻪ ﻓﺈِﻧﻪ ﻣﻼﻗِﻴﻜ ْﻢ‬U‫إِن اﻟﻤ ْﻮت ا‬


-“3  3- BN 34  , 3i BN aNi 3
 
$।” [7  я’  : 8 (a)]

 <  $:


َْ ُ َ َ ْ َ ُّ ُ
‫ﻞﻛ ﻏﻔ ٍﺲ ذاﺋ ِﻘﺔ اﻟﻤ ْﻮ ِت‬
-“pN BN s
s
 g$:   $।” [7  m : 35 (a)]

a  <  l$ ’ i 


 :
َ
َ ُ ُ ُ ْ ُ ْ ُ َْ َ ُ ْ َ ْ ُ ُ ْ ْ ُ ُ ُ َ َ َ َْ
‫وج ﻣﺸﻴﺪ ٍة‬ٍ ‫أﻓﻨﻤﺎ ﺗﻜﻮﻧﻮا ﻳﺪ ِر`ﻜﻢ اﻟﻤﻮت وﻟﻮ ﻛﻨﺘﻢ ِﻲﻓ ﺑﺮ‬
-“3  3- i 4  3; BN nt 3
 ro  i- -

3  
B‘ dF 3; o as  , o।” [7   : 78 (a)]

14
u k


    uk g o  k d   an


l$ p o BL $। e   * 
 1 :F
 kg 
F 
 4।

4.  k o$
’
’ [k et !N]:
!N]: e  k !N
 я -  k- an t l$ ’ i k 34
M< $c; e 1n g 4 $।  e<o ;, et l$
’i ‘i $k ’- pB   o F। e  k  1
 !N n ; < oE@:
я n k - 
;-n   ”ŽF  ।
 d 
@ { - 
l$ @r @ 34 
  ।

5.  k o$
 [g: et !N]:
!N]: e  k g
 я o я ast l$ g:7$ pm ;। 
e  k я ‘    ’ - я~ Np aF 3

। * j ps -- s ;  । 3<4 s
я ast 3 я !N 3
 ।  !N N  s un1
$।

6. uc -F  k:
k:  !Nt k     uc
-F  k 
 4। 3-: ‘o$ 

o$ 
я ’
я [an t et ]
 k। ei  k d i  ‘-
-  ’
 [p k
p ] s u  $। e i !N ‘o$
 uя7
’ tt sr
un1 $।  a! яF e  k   9!  @। e  :
$,  7:F 3! @r e a;j ;  m -   $яi
4–L $o m @।   l$ < $ 1i।

15
u k


aNN ucs я 3


1. я  (3 k я )
я ):  k $ 1 я as
31 n  ।  $ 39 {
 я  [!k]
َ
 ‘‫( ’ﻳَﺎ ا َﺣ ُﺪ‬i $d) , 
 я   ‘‫( ’ﻳَﺎ َﺻ َﻤ ُﺪ‬i
ْ
d) ,  
 я   ‘‫( ’ﻳَﺎ ِوﺗ ُﺮ‬i r) । e 
ُ َ
 я   ‘‫( ’ﻳَﺎ ﻓ ْﺮد‬i  d) । e я $ 1000  ।

ٌ ُّ ُ
2. я r$ o i (r$ o  
я ):я ): { 
 ‘‫’ﺳﺒ ْﻮح‬
ُّ ُ َ َ ْ
(bh), 
 ‘‫( ’ﻗﺪ ْو ٌس‬d),  
 ‘‫ ( ’ َر ُّب اﻟ َﻤﻼ ِﺋﻜ ِﺔ‬b
i) e  o ‘‫’اﻟﺮ ُح‬ ُّ ( -rh) e я  । e я
$ 1000  । я 39 @k: !Ns 4। e я d  r$7$
o  
— k~ ; $।

3. я  $: $: $jя


-  e $я   {
ُ‘‫( ’ﻳَﺎ ا َ َﺣﺪ‬i $d),  ‘‫( ’ﻳَﺎ َﺻ َﻤ ُﺪ‬i d), *! 
 4  

‘pُّ َ ‫( ’ﻳَﺎ‬i $N) e  u ‘‫( ’ﻳَﺎ َﻗﻴُّ ْﻮ ُم‬i N) -e я 
। e я aNn 
।

4. я  (an


BF L ; я ): я ): 
-$jя
e я  ।
p< t  я $ e $я   । p4 {
 я 
ُّ َ ‫( ’ﻳَﺎ‬i $N), e  
 ‘‫( ’ﻳَﺎ َﻗﻴُّ ْﻮ ُم‬i N), e 
 ‘p
 
 ‘‫ﺎب‬ ُ ‫( ’ﻳَﺎ َو ﻫ‬i o$$) e 9  ‘‫ﷲ‬ ُ َ ‫( ’ﻳَﺎ ا‬i
lh) -e я  ।

3
7t: ‘яu 7’- $я i
dl$ hя k $l$ i$।  a i e
я   u1~ $।
16
u k


5(). я   ( as я я )


я ) p4 d: d: p4
ُّ َ َ
31 я e  -$ ‘‫( ’ﻳﺎ رب‬i b) । e 
 
 ‘‫( ’ﻳَﺎ ُر ْو ُح‬i rh),  
 ‘‫( ’ﻳَﺎ ُر ْو ُح‬i rh) e
9  o ‘‫اﻟﺮ ْو ُح‬
ُّ ‫( ’ﻳَﺎ ُر ْو ُح‬i rh r$) -e я  ।
e $я  e я  । il$   k l$
1i un  $।

5(). я    ( as я я )я ) d  d:
d: 
  B r$ o $ E  । e  ُ !Ns as
ُ ْ ُ ْ
 
    E   ‘‫ﻰﻟ ﻳَﺎ ﻧ ْﻮ ُر‬ ْ ‫( ’أﻛﺸﻒ‬un  i
ِ
ُ ْ ُ َ ْ ْ ُ ْ ُ
7r), e   o ‘‫( ’أﻛﺸﻒ ِﻰﻟ ﻳﺎ ﻧﻮر‬un  i 7r) e
َ َ
9  o ‘‫ﺎ‬ ِ ِ ‫ ( ’ﻗ ْﻦ ﺣ‬$-$ ) -e я  । e
$я  я  , я  
 ; ; !Ns $। l$
1$ 3 ic 7 : $।

6. я я     llh i$ ol: ol: p4 


-$ 31 я 7 7 llh i$ ol t
‘7  @’ 
 !Ns $
r
  E  । e  {

ََُْ َ ُ َُ
‘‫ﻤﺣﺪ‬ ‫( ’ﻳﺎ ا‬i $d), 
 ‘‫( ’ﻳَﺎ ﺤﻣ ﻤﺪ‬i $md) e  o
َْ َُ َ
‘‫ﷲ‬
ِ ‫( ’ﻳﺎ رﺳﻮل ا‬i 7l$) -e я  । e я $ 1000  ।
il$! яg  d 7   llh i$ ol
я    $। [я  a  e я  ।]

7. я $я (pя 7 : я ):


я ): 3- 3 N  r
a4 pя 3
 
, uk 9 — яN  l$ ’
t u h (g:1 t 7$) 34 3 e<  я
я   9 u o -। 3-: (1) <- a;
17
u k

ُ ُّ ‫( ’ﻳَﺎ َﺷ‬i -N),
4 ‘‫( ’ﻳَﺎ َر زاق‬i jя), (2) 3 k яN ‘‫ﺎﻰﻓ‬ ِ
ُْ َ َ
(3) $s яnt k: 34 k 3 ‘‫( ’ﻳﺎ ﺣ ِﻔﻴﻆ‬i $ я), (4)
ُّ
d d 34 3*1 4 ‘‫( ’ﻳَﺎ ُﻣ ِﺬل‬i -l), (5) -
َ ُّ َ َ

7   ‘‫ ﻳَﺎ ﻗ ُّﻴ ْﻮ ُم‬p ‫( ’ﻳﺎ‬i $N, i N) -e я  



   1000  -Fn E    । il$! k 
o -।

dLN: E
p   a ! яc 3-, u :F
9 dLN:
я -я o  k  et я F

ak  । -;   N ol$ $я
i
dl$ $я k $l$ i$ ‘яu 7’
 34 e я - k d 
!4F
e   ! @। e я - k 34 
 3 $
aNi, aNi 3 $k F
 
$o
яr । l$ ’ 
i E j$ 
  o 
।
u   < t я - k :F  ! @। k

    a !  uc я - k @।  :  

$  e  k  
 4।
e gn   p4 k
 s:F   $-  7  
llh i$ ol я  o kp 1  @। e 
$-   i   $dlh h я 1 e@।
e  ! $;   i   $-  u я
iN
d k
я $l$ i$ -Fn o

я Btn :F $@। e  - k
  3 я o
я  o F o 1 $@।   gn 7  llh
i$ ol e $ o 14F  $-   i  
dlh h @ro k
     ... я i  i
18
u k


я  o ! o 1 $@।    E  e gn< E


 uB $।
gn p:  -*  u~$ o ap:  @ *
!N k
 -  pA  1 e  F
 $k 
я $-  o  d   $hl$ я k

 $-  o r $
яя $
  h
aN।  * p Bj j  @। l$ ’ $- 
$ N$
 r।   -*   k o pNk; 
ap : -@ *  $c  
 $ - o d
 31P!  r $hl$  o 
$d
$ [ k  -  m 1],  d 
  [ k  -  9: ; 
N o n;k ]
e {. 3$m
  [ k  -  9: ;

N o n;k ]।  *
 p Bj j  @। l$
’ *
 d-   r।  ।
;-tr< яN Fg  $ l$
 kp4F । E
<
;-tr< !  r ag$  a  । il$,  F s :
 !  । 3$ l$! a! e 3  e gn E
 
d-   r। ।
gn

19
‫
‪u k‬‬

‫ﻴﻢ‬ ‫ ْٰ ‬
‫ﷲ اﻟﺮﻤﺣ ِﻦ اﻟﺮ ِﺣ ِ‬
‫ِۢ ا ِ‬

‫اﺤﻟﻤﺪ ﷲ رب اﻟﻌﺎﻤﻟﻦﻴ‪ ،‬واﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم ﺒﻟ أﺮﺷﻓﺎﺠﺒﻴﺎء واﻤﻟﺮﺳﻠﻦﻴ‪ ,‬ﻧﺒﻴﻨﺎ ﺤﻣﻤﺪ‬


‫وﺒﻟ آ وﺻﺤﺒﻪ أﻤﺟﻌﻦﻴ‬

‫‪N
   ,‬‬
‫‪ , nN $-  $m
s llh‬‬
‫‪i$ ol।‬‬
‫‪ol। o~ 10 $я , 12i‬‬
‫‪12i u u,‬‬
‫‪u, я  -‬‬
‫‪ -‬‬
‫‪
 o $‬‬

‫‪я B‬‬
‫ ‪ 7   llh i$ ol я‬‬ ‫ ‪Btn $c Fc -F‬‬
‫‪i$।‬‬

‫‪ $l  , N


   , nN, $  ,‬‬

‪N
 $b , i  k o   $-  $m
$‬‬
‫ ‪s llh i$ ol n; $ t k   b‬‬
‫‪570 ›sb, u u  12  p;। * 7Fr9‬‬
‫' ‪$-  ib$ i$ e< d :F !N l$‬‬
‫‪   llh i$ ol n; 

@।‬‬
‫‪t   e d'< ul  $@:‬‬
‫ْ َ ُ ً ْ ُ ْ َ ْ ُ َ َ ْ ْ َ َ َ ُ َ ِّ ُ ُ ُ ْ َ َ َ ْ ْ َ‬ ‫ََ َ َْ ْ‬
‫اﺤﻟﻜ َﻤﺔ‬
‫ﻜﺘﺎب و ِ‬‫ﻴﻬﻢ رﺳﻮﻻ ِﻣﻨﻬﻢ ﻓﺘﻠﻮ ﻋﻠﻴ ِﻬﻢ آﻳﺎ ِﺗﻚ وﻳﻌﻠﻤﻬﻢ اﻟ ِ‬ ‫رﺑﻨﺎ واﻧﻌﺚ ِﻓ ِ‬
‫ﻜ ُ‬ ‫َ ُ َ ِّ ْ  َ َ ْ َ ْ َ ُ ْ‬
‫ﻴﻢ‬ ‫ﻳﺰ اﺤﻟ َ ِ‬‫ﻴﻬﻢ إِﻧﻚ أﻧﺖ اﻟﻌ ِﺰ‬
‫وﻳﺰ‪ِ k‬‬

‫‪-3$  o 
 ! 
!N 34i 
< eя m 3p :‬‬
‫
 ‪r, - 
@ 3 7$ o  ,‬‬
‫‪ o $ k 
 e 
t  ।  i‬‬
‫]‪ k $o। [2:129‬‬

‫‪20‬‬
u k


$-  o d я



 
$hl$ uk   
  :
“ 7l$ llh i$ ol $ l$  n!t
  k 3
 ।  : * !N я pj E 
-

Fo p
   31@।    n!t   i-
k 3
 ,   ! : 3
  k 
@ я -1 E
4
F e 9 Nk
  @ 7k j i—-i ।
 @ Fc -F !Nt gr। 
t  - 4< d 
k $c, an  h
 t :। 7   llh i$
ol  n!t 4 o i !N  d @ ।  ut
1 tE o  ndo pF  । 7 $ * 14F 
<
$c, i @ Fc 1 t E $s ।”

я n; o  :


a! i$
e N e, $   @ 4 $s $
d  i 
$  $ 3- @ k   k:  @ 3 @ i
u u   k 
 F9 o F A 
$m
s llh i$ ol e !   n;  । E
3    яng$:  @ e N @< ¡N 3
 -।
i e< 3 @ 3-, n;яn 
 @ 3 e  @
$ 
।   N 1 <  o 
N: 2, 8, 10 o
12 u u। e@r b 570 e      571 
$-  яn @ @  :F o -।

-;7   $
 7  e
 k   
 3 u
 $  a 
 ; 9: ;7m  N m<
r яp
Ž r। ag7я $я @ 
F - -N
jn aF: ag  ; 3। n 3  N u । e
aP M< d  p: $ 3-,   $m
s llh
i$ ol s b   BF   $N $ d 
9 яN  -Fn pA   !   n;  @। *
21
u k


яnk: s  3s$   u


$ 7 k BL $@ -
   я~ ujj $ oE @k: яN।   3 :
$-  яnk:   o a aP M< 4 ul
 @। e i @   n; 
F।

a! i$
 $-  ‘$m
’ < *

 b t
3  @। яn     a- n 'k ' aA
я   b t। i -  яj  , n  
3  @?     uE, "$m
"।  a $ 
, $m
! ei < 3   3u 3
 3 ! b
t  34 ei  < 3- a
BN i  3  ।
   llh i$ ol e  : $ '$m
'। 
*  o e<     $- '$
'। u; i ‡
i    $@। $m
(‫ )محمد‬b a4F p  $
(‫)احمد‬
a4F p । i hN 
  я llh i$
ol я !N Fk a! p Nk। e@r
я !N $ l$  Fk 3 p 3- Nk  @
o @  я llh i$ ol।   * u; i
s4F $@। e d'3<  @ro $-    a g:1  @।

dg $
$ B$  o 

  я llh i$ ol i  as B4 
e@। e    p4- * dg  яN !t  $
B$    $@। $ $ :F 34 я - 3-,  $ B$
    34i   я $ 4।  $ u<, 
iN
39 n !N ei   tp  । eg a k d!
3- 
 4। $  ut t un $o nr $। e
mF :F ;n   gn e@।   $ B$ 4
1 @   n $m
llh i$ ol e p4  
@ M<< M<। * я   o    @ $@  ul
@। d    @ $@
 @  । B  ei
22
u k


'я- M< o-pp pk e 14F   @ M< M<


 я  7F $7F।4

B
 я llh i$ ol 3< *1 @ !t   $
'
 dlh $ B$ p $@।    
 B$ pNF t @  !Ni  d¨  3;
3। *  BN M<< ;n  gn d $@। e 
kp ei h

  M<< ul  ।

  B$ um i dlh $  eя k 



@।  F  ei $ $N$, k $ -। ei $ —
   e
 @ @ n $m
llh i$
ol$ i  (
) –: -t  । i  @  я
llh i$ ol e $ । @ @  
3   ei   < udN @।   * 

d s  s  < я    o   @। - 3$,
-t o  1  um i u< BA o $
MF 4 ak
 1। 
  *  i  e u  $। e  $- 


 b t     7 
N i jя
3t 3 @, !   ei  '
r-' as  ।
ul N  я llh i$ ol

 b t яn o
 e i 3<@।

r-
MF e  as    s
 pNF
dn 3। nt @
7 ag $o  o  s e 3P*@
 gr as $ r e et p:p d d 

r: 3t   ei !  3 34 1  
 g$:  ।
um i n $m
s  ei 
k:  < !-F ! :

4
“  @” mF   s  я E r gn p:  “u 1”   i<।
23
u k


  o  3 i


  dr k   4 r
я। ei r: h

  M< 4  я llh i$
ol sB< яr @। $я   7 
N i-
jя e - o s ak  e @:
"  -    — e  e@,   7 
N
ei s    n
4 3    e <
u  4  
   i ur 
।" e  
r-
 
   : "  e  e i
e@। ei B$ !Ni   bl$  @।  ei
k яi  p1 * 3<@।"


 b t tt!
um i dlh $  я llh i$ ol 
k   3P*@  BN d¨


 b t @ :F
 । b t aNn F$ $ e $  a$
d  ; :9: 7:F
t яi g$:  । я t-
3Pt
 a! 3 
  n $m
s llh
i$ ol -   4।   3 : ul
 @, b t * d  @r o-   ।  я
llh i$ olo a! s 

 < --o  ,
*  uE  3-।  i 3 b t яN 
  i e< r   @। 3A aNN i ei
 uL as b t 1FF । nt n $m

llh i$ ol 3  us $ b t * 



 я @ e   
। 3u 3u aN * 3 
34 3  ,   b t 
4 aNn F;
nN  ,  ei  e  
o। 3 ;9N e r

a! $ - i!N 3   Nk ;N я<  e
3 o я< ।  $-  en  1  um i
dlh $o F  
 3-,  3- * 3

3kt e<o a  u
   3$। $-  um i dlh
24
u k


$ ei
t aNn 3s$-p  o
B‘1t   @।5 ei ;N
$   @  ।  я llh i$ ol
ut ! 7t   $ ei k 
  3$। $- 
llh i$ ol -   
я dlh $ —
$ $    um i dlh $ 1  k  3
।
 F  $-  t $-  -
 $  dlh h —
*  $। ei  i  p N $ $-  u  -

dlh h  $o 3P  aяF  । $-  um i


dlh $ $-  u i  dlh h
  -Fn я  @।

- $  n $m


llh i$ ol t d'@ s 


 b t a n 3s$-   $o 3P;N
aяF  @।  : di @  i   :  । ei BN
 я llh i$ ol 3$ $@ e  a
 31  <     । s  i
pd ei
3 BN   k $ i 3 @। b t 
MF я 
(      140 @ я  @) a@ 3
 @।
 $ BF k $ k: 34 -- 7 ª o $-  
bl$ '  '   l e  e u< d  ¬  p

iN
i  $ M< $@।  @ k $ a

3।    BN  s;i k $  
 -~ 3 
$।  $m
llh i$ ol s  $ я-
 —   $@।

11   tt! -


-¡ -
¡ - 3-P
:F @ b t BN-N 34 d  ; :9:
t
s  t   $s 3
F  -।   aNn h

pj7:F Nk @।  * –­t tt! E o 7:F

5
   al s - @ t। *  @ ‘ $’।  F  $n d $o
 i  * e n яn $। e  :i  um i   1 $।
25
u k


t  !N   । e@r  @ b t 


 i
 9Fs  3
!N aN।  eя
k N o
@ e   
 n B4  N :NdN 
-p
 3nd
  [ ]
s $ pi :яN –: 3-।   h- 
llh i$ ol e  -  t  @ 7:F $@,  i
11 —    Fp4 :яN –: -। ei –:i '$ '
 e BL nN — k N < @ @   3 
ul  @।  e N ¡N 
N। ' - ' gn 3 
l  3 $l$ i$ o '  $' gn p:
l  $  
 $l$ i$ ei :F< g$:  
।

   llh i$ ol 7:F 3-P   


:яN –: @।   
я dlh $ eя
FF $ ei –: -। *    25 @ @। ei :яN
  p1  aяF  @ e  i s  11 
 $ $sn  । ei @ i 
я   dlh $
— * n;$ mn $।

 я llh i$ ol $ 1 t o 3Pn-F p BL $


1l @ s ( 3  o  45 @ s) !  -
Ž 
я dlh $ 3sc *1 @  r: $m

llh i$ ol s $ g$:  !N $@।  я


llh i$ olo 
я dlh $ ei
; 3-, * я d  a 3 $ $   ।
 я llh i$ ol — $n d 4s

я dlh $ 1 я N o я t n я 3$।
N n
 $ ri, я, um  o  dlh
hn। t n
 $ bl$, N, $ e 
dlh h। $-    t n  @ ib$  dlh
h।    dlh $ ;F ei n яn $ 

26
u k


o । t


i N   :  । 1 я N
n !N et  dlh $  я in  o
я  @।

M $я o


s kn  ! ­t :, - 
3  ;79 $o, 
я dlh $ — $n d,
n
 $o, $ - s 3Bt p
 e я -d
ag$: iN
i * 3-P   M< $। o-pp
 M    я llh i$ ol e 
as

 nr $।  
 
 ; $ oE e яF
am !N l$ !N g 4 u a! grt 

4।

o
  pp
k   яd $  34 3 i
7 ‡$ 3$  F<
as। ei $r 17r e< 3@¯ g$ @ -  3$  ।  я
llh i$ ol en e o   l$ ' !N
!Nt ! kN ei g$< 3@ ।   o  $
e! 
 as   ei g$<।  l$ a
BN
i— ei 9 $r o e !Ns g$< o pp s $
 @n  @। -  t k $ @ 

BL i
r@ 3-, ei $r  ks aNN  $r-F o < 
e LN a! । F 'я 7 '  ei $r u s
a<  
 'я
' @  p  $। g$ B— 34
il$    - sL 3
 3-। e  aN a u*1 o  <
r r a¯ 3M  яd $  e il$   ‡ $r 34
   3  ª ; 3
 ।

E 
  я 3$  l$ !N <@ e 
i$

!N ¡N @। 3u 3u
MF 11  12 @ -Fn
27
u k


ul  @। - 3$,  я  -  1l @@   3- 


M M 3  @ e   e  -Fn e! !Ng
as <, e N i e। 9  t я
   3$  g$ 34 3- 3 @n  । ei я   i
e<    * p p4 o$ я $।

o-pp 6  7F 34i aN!  : Nsp 3


 
 я llh i$ ol। 3$  F  -o o 
n 3 3 3- @, " i i 7l$!"। g$
!N 34  я$
, N s  o  я !N $ l$
 k 34 a :F o$ ; $ 3-N aяF  । e 
e
 яbb i$ 7  k e p4 *1<   
 3$  g$ tp  । E ; o$ - 71 M< 
    um '  $-   dlh $ 34 :F e<
p N $
 34 m  ! @।

$-   dlh $ $ :F,  , " 7l$ llh
i$ ol p p4 p4 Mn as N sp !N o$
3p : nr $@। e   3- sp 3
  3;  i
sL $ 3
 
।   яF @n   । i 3$  g$
1 3-     я @  7F e r  
-Fn $n  । $n $ 9 e  i
 n  ।
e яN  @ 
 4  3-।    
я @
   pя  яt pst  । a9 3$ 
g$ 4 as * @ N e 3P*@।   яbb
i$ * @ e ,  r! 7l $ llh
i$ ol ,  r я । 7 llh i$
ol ,     яbb i$  ! 
3я —  ।  e p:n L a;  ।   
 3@r 
 ,  r!  ,  3 r я
।    !  e 3@r ,  r!  
28
u k


,  r я । e    B   
3я ! —  । e o  Lْ 3।    3@r
َ َ  َ ِّ ْ ْ

 : ... ... ‫ا ْي ﺧﻠ َﻖ‬
ِ ‫اِﻗ َﺮأ ِﺑﺎﺳ ِﻢ َرﺑﻚ‬n [ik   blя
k ... E r  p , - BL  @।]" [  ]

Fp4 ei o$ -  i nt я  llh i$ ol


M< ³ ; 9: ; -nts $ r।  * * sB $
@<  $-  
я dlh $  , " 3µ

o!  3µ


o!  
¶ $c!"। e
 : 

я dlh $ * ;  : яj    @ 
।

$-  
я   dlh $ @  я llh i$
ol 
F st ।  s  s mF - @  15 @ $
я  a $@  i!N  3u k   । * a
1 t !-,F * 1  o 9 p aBt $b, * t
31$  
 p sF  7 iN
@i 
я dlh $
< sc   tp  @।  я, ei $r9
i 3 $
t 3$ s b   BF 3p 
Nk।   
B‘1t s  nt 
 , "  ! l$
! l$ '    ¹   ।  t 
mF k  , a 3k $7F  ; $  , a;
3 pя < 4, 3$  --t o 3$
  
e N 4 1   o 
- $-N  ।" [  ,
iN
 $  
; ( $:) p:  '  $' [—
]
34 udB]

er nt p
   
я dlh $  я llh
i$ ol  11 ;i o   o  

b ujя < 1 3। o  @ BL !Fm ।
a k  $o
r    an। @ a $ ,
29
u k


"$l$! ii 3 3i — F$ яbb  ! -
l$ ' $-  7 i$ < 3p :  @।
!  o   p1  -
 k - 4!
$,  mp
  3
 34 r 3
"।  я llh
i$ ol e4  :  -F $ pp  , "Ni 
 3  3
n  ?" o  , "$N*,  3- N
!F  3p  $@।  N -*   7F er N !F 
3p  $@, яd *
—o tr   @r ।" [  ]

e  3 @
 -~ o$ a :F n $ -।  я llh i$
ol e $ $ r। 39 -Fn e
 * p 7  d
p4 *1<  - $। e mF -  bl$ 
dlh h 34 :F e< $
 @:  , 7l$
llh i$ ol e mF , "e
  4 1 
 
 34 < oя  :  । u 
  3

3 3$  g$ 3-    < a :F $@,  
-  !N  e< 31 uL @।  e ; 9: ; 3।
;F as r  ,  m d  3µ
o। m µ
as  u t   7  d p4 5<  -
$:
ْ َ ْ ُّ َ ْ ِّ َ َ َ َ َ َ ْ ِّ َ َ َ  َ َ ْ ْ َ َ ْ ُ ُ ِّ  ُ ْ َ ُّ َ َ
*‫اﻟﺮﺟ َﺰ ﻓﺎﻫ ُﺠ ْﺮ‬‫ﻳﺎ ﻛﻓﻬﺎ اﻟﻤﺪﺛﺮ * ﻗﻢ ﻓﺄﻧ ِﺬر * ورﺑﻚ ﻓﻜﺮﺒ * و ِﻋﻴﺎﺑﻚ ﻓﻄﻬﺮ * و‬

"3$ stB! uE,  3


 F r।  p; $ p1
r।   c
t r e at 34
7 4।" [7 
d : 1-5]

e   o$ - $ 4। nt o$ ; $    я llh


i$ ol e <  L N @। e< $
  
@, $-  dl$ i b dlh h , "p4 p4
-  o$ - $, 7l$ llh i$ ol  s :  
яN a L  । яbb i$ o$ r 3 
30
u k


hя llh i$ ol e oAd   r nr  ।"


e  t   ei '<    a :F $:
‫ﻤﺟ َﻌ ُﻪ َو ُﻗ ْﺮآﻧَ ُﻪ * َﻓﺈ َذا َﻗ َﺮأْﻧَ ُﺎه َﻓﺎﺗﺒ ْﻊ ُﻗ ْﺮآﻧَ ُﻪ * ُﻋﻢ‬
َْ ََْ َ  َ ْ َ َ ْ َُ َ
‫ﺤﺗ ِّﺮك ِﺑﻪ ﻟ ِ َﺴﺎﻧﻚ ِ َﺤﻛﻌ َﺠﻞ ِﺑ ِﻪ * ِإن ﻋﻠﻴﻨﺎ‬ ‫ﻻ‬
ِ ِ
َُ َ 
*‫ِإن َﻋﻠﻴْ َﻨﺎ َﻧ َﻴﺎﻧﻪ‬

" rr  s   ud  oAd r ; t


   an  k:  i
t; a¨  -   E
 ,    3i E a : r; e  
:F  i

t।" (k$ : 16-19)

o o  
s;i -
—  я llh i$ ol e Nk mF
@ 
i p4 i
o 
।  Fp4 - ei

o a< g$:  @  $ $-  en nя o


p st $-  
я   dlh $। e   i 
 dlh h,   d  dlh h, -
 $ 
dlh h,  dlh h p pd $ i g$:
 । p
MF  @ -~ 3
o я aN$ @। n!
 я llh i$ ol , * 
k $ o
o
e   я яr @। e 3kt Fk 3 31L o 
;   $-    d  dlh h। * i
o 
$-  u i  dlh h, - i o
dlh h, b $ i o dlh h, '
i
 ok dlh h, $ i uidl$ dlh h
p pd $ i
k $। ei 3
o я a
FL
 яN s $ ।

l$ ' pN i p1 


F 
 * $। i 

$: َْ َ َ َ َ ْ ََْ
َ ‫اﻷﻗْ َﺮﺑ‬
‫ﻦﻴ‬ ‫وأﻧ ِﺬر ﻋ ِﺸﺮﻴﺗﻚ‬
ِ
31
u k


e
َ ‫ﻚ ﻣ َﻦ اﻟ ْ ُﻤ ْﺆﻣﻨ‬
َ ََ َ َ َ ََ ْ ْ
‫ﻦﻴ‬ ِِ ِ ‫َواﺧ ِﻔﺾ ﺟﻨﺎﺣﻚ ﻟِﻤ ِﻦ اﻳﺒﻌ‬

"3 <t 
 F 
o।  -  3 a : 
3i s ' p  $o।" [7  n’ : 214-215]

  7l$ llh i$ ol ;F 1t pN i

o nr  ।  p4i b t 3t 3


 r

o 
  । $ 39 -  i
o 
  
 $ a¼  N: ei p1L 3я ! p!  ।

e  l$ ' k 34  


F e: َ
َ k‫ع ﺑ َﻤﺎ ﺗُ ْﺆ َﻣ ُﺮ َوأ ْﻋﺮ ْض َﻋﻦ اﻟ ْ ُﻤ ْﺮﺸ‬
‫ﻦﻴ‬
ْ َ ْ َ
ِِ ِ ِ ِ ‫ﻓﺎﺻﺪ‬

" 3- 9 
L $@,  pN p1 r e  

uk r।" [7  $я : 94]

ei 
F pp  7l$ llh i$ ol il$  
<s  $r  $:  k 
h  । 3
9 N Nk    $r  $:  { 3
o  oя
@   k $ ।   * { i я $। 
i udN  ,  -
, ‡ $r a pn e<
k N$ as  @। e  3
 k:  , 
 3   4   ? i s , aNi 
 ।  :  4N
। e   k e< 3t 
! ! ,  l$ ' 3
p ; 9: s ; 
p
F 
F 
@। 3  -
i$-  N  
4 $ ' i$ ill$' । e o  $ aNn n ;9
 я llh i$ ol e p 1 :  । e  pki

32
u k


t     7  $ - $। ei 7   $ 


  $@।

o pk
7l$ llh i$ ol  i
r pk uk
 *
o я 1 3- । nt  i  9 
3Bs 
!N 31 p; r।   kN    ei
!F 3$ 
pA  s4F
@ ; $ -। 

7Fr9 3Pt
!F m7:F p $।     3- 3
u $m
llh i$ ol
 
 d  $।
p4   я ;n p; 3
  я<   31L 1। nt
3  $ । a9   E  am   h 
।

 i 3BBn e
 я  llh i$ ol e 11 
 < e , " !  
!N eя p :
j Nk।   i!N    < a !
я@ 3-,   ;я ei  !F p1  
9! r।   uk  3@। l$ !    !-F
! :    @ । 
uN 3

 u 3
9   
$N  । $  * — 3kr r  $   * o 
— 3kr   -k:  
3 e k  $ -।"

    @ । e 3  ;  o 3 $
 1c  3-, яs яA cn M<। a 
 e<o 
udN @  3-,  ;я 
яF u 3@r 
। 
u;  - k  3 ;  @। i  e
 s  ;я
—   ।  , "p ;я  ! 3 3A
3   @ e@।   aNn E ;9 3 rd
;n 4 @। e 
   
 e< 3 
o। я
я o   ।  o e 3k 1 
o  - $  
k  3i।"
33
u k


p 11  dF e@ kN   я llh i$ ol


aNn F$ $। ; $   * $-N-$ e
BA9     ।  i
e< ps @,  я
llh i$ ol - 1    * p
  । e 
-
яt 1    Fk n  1 $o   d!
  । nt  * n!t ei
o я 3@r 
 $।
 я llh i$ ol 11   : "11я!
l$ ! -
   { $ 7-F o  $ 1ndo  3

4  я 34   $ । $ l$  я   
$ e<      Ž $ -।" 4 39 $i 7l$
llh i$ ol e 31   ark $ oE।

;я ¿ er


B‘ l 4  :    * 3{
, ";я!  @ e। -o! 3  - 1 । 3-;
ic 3 p1 я 1 -o। l$ !   i 3
tr $  3
 ।"

 i B
F 1  -F
 i 
o 3 i-g$: 34 n!
7 i 4    ;
$m
llh i$ ol o * a : 
 sb   3
1n g $।   a !, p;, aPяN7 1 :, E
4F iN
 N  39 -Fn o
u   
-F s  3  1 
। p4 as 
 N,
k  4   F1 
u k* r।

e $-   dlh h, b i   dlh h,


$ i   -r dlh h,  i $ 
dlh h,  $ dlh h, m i i
dlh h o *  i dlh $,  i
dlh h e – bl$ dlh h,   dlh
34
u k


$, -n   -  rN dlh $, um u ( 'u)
dlh $, -$
N o * N dlh h, 
dlh h e  $ dlh $ p $ /$
 i
e -F  $@ 3- *
u 
$
aN1 M<  :   * u oE। nt *
!N 3- b
7 pjj $@    ; - ।

e
3u 3u -F  $
o $@। $ $ $-  i
dlh $ $c i p4 $
।  !  я$ * F
M $N  । e@r * s i dlh h -F 
$
3$।   r9
!N  $ p4 $
। n! i , ei

m $

 я ;    *
d n $-  b i
i dlh h  i
1  
$ -F  3$।
e
   $ * n!t e< я  $ as 3
।
kN  , * E p1
।  яj  , eg 
?
b dlh h я 
,  i: k ¶  r;7
 3- s 
 eg  i 1h। ei   u e a
-F s  я llh i$ ol   $N  
$@।  e
 ei B s1k a     nt

 @: "3$ m i i   ! 
g$:  ।
3
E яn" [i$ ]।

$-   dlh h M<  я। nt b   <


k!  я llh i$ ol s1k 3
 e $t
$  b 7 7 n $@। e  :i *
b $
 -Fn  -   b  h h g: 3 ।
*
 3i। e  b яN 3-r  o    -F $N
 @   i$  । e@r 3
N$ я-  
 @, я$
E $N я  u~F  @। d  яN *

a
  3i। e  :i 7l$ llh i$ ol
$
- 'Ft -'   N  @।
35
u k


 $я 
 i
-F t 
 
 3r oE। i!N $-  11
$- dlh h o $-  u i t dlh h i
g$:  @। nt e  o  i  4 । 3- 3 7N i
o 
 7 Ž  
   d  ।   ei -F
34 ; 3 $i o -  3; e
  я llh i$
ol  $   dlh h , m $
3   $я   । 3  eя h
 
$ @।
 $n Nk। 3 3
   u aN aN1 $ । -

-Fn l$ 3
 t: Ns    
 3  3 
 
as    ।   12 я r9 o 2 я $ (n
12 я r9 o 3 я $  10 я r9 4 я $  12 я
r9 e 5 я $ 4o  $@)  p4 $я   ।
ei
 @ B    $-  u i  dlh h
e * st 7l $ llh i$ ol e* N $-  riN
dlh $।

$я  
4  i  a $ *
3@ @< 3। udN

 !  । nt : F 4 d  -Fn
 
3P*@i d'< 3P ;r   u7 e 3@r d4
 udN -t  । e
   d   3P*@
3P 1 3@ 3я  4  e। $ ( -
F i4o)  $   3  
$ jя
ak 7:F  t !N d     4।  e< gя
@r r 3-, k     $ 3@। e 
- 
$ 3P*@   $   ;,  e  34 ; 3i।
    k     dn । k <F $i
nt  N *
< !  r।      3- u
N
$। 39 -Fn ai    3- 3 k   p

36
u k


 । i '3


:F bl$ i u
dlh h
$  @।

$ d  $я 



p  i
-F o dFN$ t      
3r oE।    я llh i$ ol e 
F

e< r
 $ $я   । ei
 98 я r9
o 19 я $ @  ;n  gn ul  $@। ei

3Bt @ $-  11 я i   dlh h।
 i  e
    p: 31L  @। d'я j  i
7
a uµP$ m< jя
 us $। e
!N
eя $  i , -  F   я p N 
3 $ i$ pd ;  ।  aN  o  $
।  — @ u  i o
(     bl$ i
7  )। e 
 us $ aNn 3P uµPg
jя  u$   e ;
F 4 i 1 

 я
a7  ।

Bs m< jя


 us $  i
7d * < a;-
 , "3$ $$ 
$! 
@ F! 3 s  o d 
 N  @।   
d o  ।   e< r d 
a :  । e  d  mF o @ я   o я ।

 mn @ Nk 
 ei 

 3p :  @
3-,  a ! я- e !FN 

o < 3 ~
E 3
।" ;
F  34i  i
 F a- 
uE, 3$ $ 
$! ei 3g N @। 
 $
e –n 3g 
o < 3p :  3
oi $ u1
я।

m< jя nt e 4 $я 4    t @ । n
$ , ei 44 –n 3g 34?  i  ,  
37
u k


 яN   @। 


 , 3
4   

 3
$ 3
F   ।  aNi 
rd
a;- mF 
i  яj   $। -
a;- N $
   
 ei
7d $ 3
F    ।  
$я  $ 
 m<
 3{ E $। $
  dn  3-,  k m< -  pp я $- 
я i   dlh h 3
।

e 
 us $ p4 я dlh h o aNN $ 
n!t  я- я
   । e m< ;
F n
$ 
 яj  ,   
$ я
   ? я
dlh h я 
,   et l$ ' я
  ,
 u । jя я 1i, s  o !F N  3 
3n !F g$:  @? 3  3 Bs!F   aN 3
pA d  a o। я i   я 
,  
i !F g$:  @।   l$ @r   i
  , * 4
u  o  ।

e jя яj  , ei d  3 e@? я dlh h


я 
, 
!N e Nk। 3$ 
$!   -$ - e
я @।   7F7я  । B яnt 3 $  ,
a¼  !N p @, t  mF   , p p
  N$ p @।   dF aN1  । ei as
  
  @। e  l$  
< 
i !N
$ eя 7 3p :  ।   *  -F
, ,

  o t mF я। i 
 e l$ p

o 
, * i i
   o *      । 
, 3
7Fr9  3- 7F i
   яF  - eg
4N। e 3 ; 3i    < k।  
 -, 3 -,
- iN
k 
@।  
  o k 
 t 
mF я  ,   $я  , a¼  яF, p
38
‫
‪u k‬‬

‫‪$k 
   iN
।   * N   3 @। * p‬‬
‫‪b e@। 
o e 
u aN1 nr  
@।‬‬
‫‪-F  r 
я  n o 
gs  @। 
udN‬‬
‫‪
 
d   N   7F N 7F 7я  -o।‬‬
‫ ‪ei a$ j--nt: 34 3 $i o 
d   s!  o‬‬
‫        ‪kN    3
 $я   @।‬‬
‫‪ s!N N : m< 
 aN1 3E 3
 ।‬‬

‫<‪$-  я dlh h BF ei kN m< jя  a‬‬


‫‪p;n  ।  e  !F mF   я 1i।‬‬
‫?@ < ‪яj  , c  - e@  @<  3‬‬
‫‪я dlh h я 
, $N*, @। jя  3‬‬
‫ ‪ic9:  । я i   dlh h a7F‬‬
‫  ‪¿ t     7    p4 g E‬‬
‫‪:‬‬
‫ِّ‬ ‫َ َ‬
‫اء ﺧ ِﻔ ﻴﺎ ‪ .‬ﻗﺎل َر ِّب ِإ‪k‬‬
‫ْ َ َ َُ َ ً َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬
‫ﻤﺣ ِﺖ َر ِّﺑﻚ ﻗﺒْ َﺪ ُه َز‪ِ k‬ﺮ ﻳﺎ ‪ِ .‬إذ ﻧﺎدى رﺑﻪ ِﻧﺪ‬ ‫ﻛﻬﻴﻌﺺ ‪ .‬ذ ْﻛ ُﺮ َر ْ َ‬
‫ِ‬
‫ِّ‬
‫ﻚ َر ِّب َﺷﻘ ﻴﺎ ‪َ .‬و–‪ k‬ﺧ ْﻔ ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫َ َ َ ْ َ ْ ُ ِّ َ ْ َ َ َ  ُ َ ْ ً َ ْ ْ ُ َ َ‬
‫ﺖ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫وﻫﻦ اﻟﻌﻈﻢ ِﻣﻲﻨ واﺷﺘﻌﻞ اﻟﺮأس ﺷﻴﺒﺎ وﻟﻢ أﻛﻦ ِﺑﺪﺨ ِﺋ‬
‫ْ َُ ْ َ َ  َ ُ َ َ ُ ْ‬ ‫ْ ََ َ ً ََ ْ‬ ‫َْ َ َ ْ َ َ ََ َ‬
‫آل‬‫اﻲﻟ ِﻣﻦ ور ِا‪ k‬و™ﻧ ِﺖ اﻣﺮأ ِš ﺨ ِﻗﺮا ﻓﻬﺐ ِﻲﻟ ِﻣﻦ œﻧﻚ و ِﺎ ‪ .‬ﻳ ِﺮﺛ ِﻲﻨ وﻳ ِﺮث ِﻣﻦ ِ‬ ‫اﻟﻤﻮ ِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ ُ َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َ ْ ُ َ َ ْ َ ُ َ ِّ َ  َ َ   ُ َ ِّ ُ ُ‬ ‫ْ‬
‫ﺮﺸ َك ِﺑﻐﻼمٍ اﺳ ُﻤﻪ ﺤﻳ َﻰﻴ ﻟ ْﻢ ﺠﻧ َﻌﻞ ُ ِﻣ ْﻦ‬ ‫ﻓﻌﻘﻮب * واﺟﻌﻠﻪ رب ر ِﺿﻴﺎ ‪ .‬ﻳﺎ ز‪ِ k‬ﺮﻳﺎ إِﻧﺎ ﻧﺒ‬
‫ْ‬
‫ﺖ ﻣ َﻦ اﻟﻜﺮﺒَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫اﻣ َﺮأš َﺨﻗ ًﺮا َوﻗ ْﺪ ﺑَﻠ ْﻐ ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َُ ٌ ََ َ‬ ‫َ ْ ُ َ  َ َ َ ِّ َ  َ ُ ُ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻗﺒﻞ ﺳ ِﻤﻴﺎ ‪ .‬ﻗﺎل رب ﻛ‪ ¢‬ﻳﻜﻮن ِﻲﻟ ﻏﻼم و™ﻧ ِﺖ‬
‫ َ َ َ َ َ َ َ َ ُّ َ ُ َ َ َ  َ ِّ ٌ َ َ ْ َ َ ْ ُ َ ْ َ ْ ُ َ َ ْ َ ُ َ ْ ً َ َ‬
‫ِﻋ ِﺘﻴﺎ ‪ .‬ﻗﺎل ﻛﺬﻟِﻚ ﻗﺎل رﺑﻚ ﻫﻮ ﻲﻠﻋ ﻫﻦﻴ وﻗﺪ ﺧﻠﻘﺘﻚ ِﻣﻦ ﻗﺒﻞ وﻟﻢ ﺗﻚ ﺷﻴﺌﺎ ‪ .‬ﻗﺎل‬
‫ث ََ‬ ‫َ ً َ َ َ ُ َ َ  ُ َ ِّ َ  َ َ َ َ‬ ‫ْ ْ‬
‫ﺎل َﺳ ِﻮ ﻳﺎ‪....‬‬ ‫ٍ‬ ‫‬ ‫َر ِّب اﺟ َﻌﻞ ِﻲﻟ آﻳﺔ * ﻗﺎل آﻓﺘﻚ ﻛﻻ ﺗﻜﻠﻢ اﺠﺎس ﺛﻼ‬

‫ * ‪-"-$-i-i-
। e<  F ag$  :‬‬
‫‪n -  p। -  3 * F h  @ ;B। 3‬‬
‫‪: 3$  F  as - ;  $@; !FN s‬‬
‫‪n– $@; 3$  F!  3{   o  4‬‬
‫‪$i ।  ;     st e  st nN; яi‬‬
‫‪39‬‬
u k


 я k 34  eя FN 


 r। 3
 s;9k $ i  e 3$  F,  r
n9я। 3$ - ,  3 e t 

c,  
$ i$i i7F ei    o  :  । 3 : 3$
 F! 3   t $? a41  st 3- nN, 
o 3- !FN 39 pn u ?  : ei $- 3
F  
@: e<  k $я।  3 7F 3 BL
 @ e  @i @ । 3 : 3$  F,  e<

F 
।  , 3 
F ei 3-,  s as  

9 4 4F  ।"

m< jя 31 d'3< 34  r ar r । 


r
-Fn ;я 3। ;
F$ us i *
 ।

jя , l$ ! i ei g o b


i$ - e@  ei u~ 34 e@। e   
i  
  , ei 3g  3

? i
 я 
, ।  , $ e   3
< Å:gs?
i   я 
, я । jя , $ 3  1
-o।    e
 3
$ 3
F   ।

 i   7<P @।  3 $ , l$ !


  e e 9 
$
 ut   3-, e d 

7~<  @r।  

  , я!
e  b i$ mF  t t 4 । 

 яj  3
।  ,   b i$
mF  e  t ! :  ? 

 $я  !

я i   e aNN $ я, b i$
mF pp   $। nt i  dn , e N l$ o
* $ llh i$ ol -@ @ -i *  Nk
40
u k


 ।  ak e o я dlh h  k



$
 ;9N F1 $।

jя
 p  *  kN  ,  s   uL
@।  {  i  e  u । u; 

*r
@ a d ।

e  jя яj  , 3$ $я :! 3  b i  
i$ mF  ? я i   dlh h
я 
, "
 я llh i$ ol -   
-i ।  $ l$ n o 7।     u

 @ri яng$:  @। l$  * r$ * 
 *
ast
  ।" e<  :  jя $d <   e 3 
34 e  A uE , " - @ b i   ei
A   :o 3 @ ।" e4 3 ;
F i  
b   ।   , '3  -i   3, b
mF  - @ Ei @।'  e $я 
kN 
, '3   яN  
। 3- 3
a;m 3
 
я    $। e $r s:F 
o  u 3
u M
  3
 । o
( i
) uµP 
@  
o;
o  3 pя 3i।'

 i
7d   4 3
  ।  
 $я   
   ।

7l$ llh i$


i$ ol
ol d o $-  u dlh h
i-
i-g$:
i d    $-  u i t dlh h p4 

i o 
3M tr @। nt  я llh i$
ol e d l$  * i @   
  <

41
u k


-F
 a!  
। * i g$: $ Ni 1t9F o
3 Ç ।

$-  u e
  i 3  я$ o aNN
p 1 7l$
llh i$ ol $N   яMN l  । 
unk    ag $। u    я, ei –:< @
* я  Fk grt7:F e< a!N?  3-  Èi N n
3 -,   lo     ।  : i!N 7l$
llh i$ ol l$ t
 d  @ 3-,
"3$ l$!   я$  u d  i k Bd 

o!"। k:  3-,  d  u; d  i k Bd  


 - 3- 3 eя яN l$
 
  । l$
 u i @n  ।

4!N ' i bl$  e o — u k~


M<। ' k  , u i 3 E l  @
i яj  , ';i u ! e; unk    34 -c?'
'$m
 c
 !' E ;9 я 
 u । ' e< 1n
 ।   , 'nt  3 я M o-  
я , 3 3 o  s i!F g$:  @?'

u яF uE, ' ?  ek: 


s  3!' ei
  @< 3 3 r।  n 3 t  
o Ž। k  , Ni e   $ 3@। M
!N  я llh i$ ol $ b i  
dlh h $-  u 3 o  s    k 
c।
;i   dlh $   <  3।
b dlh h я t  । ;g
я 3 
 u dlh h яj  , '3   E  @? 
3
o!'। ei   s  ;g p$   । s  k4F
 e  o  p$  । e   3<
42
‫
‪u k‬‬

‫<@  ‪ k 3  । u 3 k 3


 34 3।‬‬
‫  ‪jя!  : '3   E  @?  e< 3
o।‬‬
‫‪n! я
 3
ei  d <  я।' $-  u dlh‬‬
‫‪h ¿ m ; kN  3  o ;g u; n‬‬
‫‪$।  3- ;i 3 3-  utя $ !  ,‬‬
‫'‪' at! -, 3  ।‬‬

‫‪  u dlh h 3  । i!N 3 utя‬‬


‫‪o n $ t 4 $-  b i   dlh‬‬
‫ ‪h 3  । u dlh h ‡ я <  $‬‬
‫‪t   7  t-$ e p4 <    E  :‬‬
‫َ َ‬ ‫آن ﻟﺘَ ْﺸ ٰﻰﻘ * إ ﻻ ﺗَ ْﺬﻛ َﺮ ًة ﻟ َﻤ ْﻦ َﺨﻳْ ٰ‪َ * n‬ﻳ ْ ً ّ‬ ‫ٰ ٰ َ ََْ َْ َ َْ َ ُْ ْ َ‬
‫ﺰﻨﻳﻼ ِﻣ ﻤ ْﻦ ﺧﻠ َﻖ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻃﻪ * ﻣﺎ أﻧﺰﺠﺎ ﻋﻠﻴﻚ اﻟﻘﺮ‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫ﺒﻟ اﻟ َﻌ ْﺮش ْ‬ ‫ ْٰ ُ ََ‬ ‫ْ َ‬ ‫َْ‬
‫اﻷ ْر َض َو ‬
‫ات َو َﻣﺎ ِﻲﻓ‬
‫ﺎو ِ‬
‫ى * ُ َﻣﺎ ﻲﻓ ‬
‫اﻟﺴ َﻤ َ‬
‫ِ‬ ‫اﺳ َﺘ َﻮ ٰ‬ ‫ِ‬ ‫ات اﻟ ُﻌﻼ * اﻟﺮﻤﺣﻦ‬ ‫ﺎو ِ‬‫اﻟﺴ َﻤ َ‬
‫ﺧ ٰﻰﻔ * ّٰ ُ‬‫ْ َ ْ َ َ َ ْ َ ُ َ َ َ َ ْ َ  َ ٰ َ ْ َ ْ َ ْ ْ َ ْ َ  َ ْ َ ُ ِّ  َ َ ْ‬
‫اﺑ‬ ‫اﻷر ِض وﻣﺎ ﺑﻴﻨﻬﻤﺎ وﻣﺎ ﺤﺗﺖ اﻟﺮﺜى * و ِ–ن ﺠﺗﻬﺮ ِﺑﺎﻟﻘﻮ ِل ﻓﺈِﻧﻪ' ﻓﻌﻠﻢ اﻟﺮﺴ وأ‬
‫ٰ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ َٰ  ُ َ َ ُ ْ َ ْ َ ُ ْ‬
‫ﻻ إِ إِﻻ ﻫﻮ ط  اﻷﺳﻤﺎء اﺤﻟﺴﻰﻨ*‬

‫  ‪"3t-$।  3k 3


 яN   p   a :F‬‬
‫‪। nt 
i u
 яN -  ;  । e< * @ 34 a :F,‬‬
‫  ‪- ;7 o c ; BL  @।   
,‬‬
‫‪  $@। ;, ;7, ed; !NF s e k‬‬
‫‪;7;F - @,  * i। -
 uc¿ 4 ,  3 gp o‬‬
‫ ‪
ko gp 9st я। l$,  N  3 uN 3i,‬‬
‫)‪3Pn-F  * i।" (t-$ : 1-8‬‬

‫‪E 39 ~k:~   uE, '$!  a7F h


g$ ei‬‬
‫  ‪!' $-  u i t dlh h я‬‬
‫‪  - b 7 k * an t !N p  3
$--‬‬
‫; ‪3я  3 Ç $ :। , " ek: ,‬‬
‫‪i g$:   $?"।‬‬
‫‪43‬‬
u k


;i u h
 b 7 3@*
p $@ k 3  31
3 ar k  । k b dlh h n -N
$-  u dlh h- я, '3$ u ! i   :
 @ l$ 7 llh i$ ol d'  @, 3$ l$!
 я$  u d  i k Bd 
o। 3i t 
d' i  3P;N ;  @।'

e   u dlh h —     us


$।
 я r r  3; 34 u  3
 $  
!N @< ;  Ç $।  я llh i$ ol ,
¨1 u  3; 
o। $-  $- dlh h
us 
¶ u rd ast !  pst $ 3। nt
3  я llh i$ ol я   ।  u
dlh h r ! k* 
 , "3$ u !   udN
e@?" $-  u ~k:~  $
 E  । s o
a;  ei M< s 7l$ llh i$ ol 

 uE, "l-h  !"। $  o e я 'l-h
 ' Ž , e  e pŽ pm $
uE। e  u  i  я  , 3$ l$ 7!  я
rm p  @    $k
 a $o tto 3 
3  ? u i t dlh h ei
B‘ $ uk
us t-1l я $  d;
*r 3।  t
il$   < 3- pN я 4 я 

 । 3  a  @, nt   ei a7F
BN a
@r 
  $ 3
  u i t dlh h
1Nя   ।

 i
BF я <
$ $- i b t, u i t e u i
 dlh h  p;  Nk
i-g$: 3$
44
u k


  NM mp


  < 
 $o  i
d e<o
 ।     $-  $m
llh i$ ol -Fk
1  n  
   3P am   । 3
o 7 @ 1 $  34   7l $ llh
i$ ol$ * -    F я < 
 ।

k a
7 '    uN 
 n   ।
uN 34 *
u 3   -Fn 9d 3M9:   $।
k 3u n 
— 3-- k - 3 - uN i
e 
 $ я  k яN яr 3 st -Fn g$
a! 
@ ।

я ei a9 < kn $ i яяF  $ r।


 1  a; 3$ n-$ e Bd  u 34 dF $
r। e -Fn 7l$ llh i$ ol$ *   F
u e r 
 $ ।  !   i  e яMN
$¶<    -  ।   e< я < F
d     3
o <—  । ei
  k r r
 3
i @।
 3  @  !  i i 

। l$  * d s 
@। 3- $d d  3
 @   31$   
@।


MF 3 @ -~ ei < s @। $! ei   - 
u   L! nt l$ u ;  3  i  $N  @।
ei 1  

o  я llh i$ ol e  
$ । a9 e d'я   o
 ud M<। 

u er 1  -F u1 $  3;   N <  4F nr
 । e
    3
o < ‡ я <  L $
@। l$ h eя  ui 3  3  3। et

45
u k


l$ < ak @।  я llh i$ ol ei 

o$ !N я  ।

e  7l $ llh i$ ol * 11  


я।  t 3t 3
 —   B$  
 i
— 4 । 1kt  <
 < 3- ui 3
3  3@  
я 
 < a
 я। a
4 <<  1kt Ni ui 3 3  3@ 3
  i 
jя 4   । e
 
 o i 3t 3: 3M9:

,   ei <  !  Èi < a M<। -$ o
 4 : —   $s @< 3 '   
।
a;Nn :     k  
। e;i
MF 3 
n 2 @ E 
 34 o  
  7l $
llh i$ ol s  k $।

 ¶< 34 3 $  я llh i$ ol, * 11 
$ $ o t 3t   -r9, n- , Bd--
l$ M    ! ei 1  d;F яN
  i
  o  
rd l$
 
d'  :
'3$ l$! -  
u ei яMN -  @, t  n @n
 @, 
-F
 ;7¿  @, 
k  e 
 o'।

d¨ @ (‫)ﺨم اﺤﻟﺰن‬


$ $-  $m
llh i$ ol e t я   <
d¨ -d
F, 
-
 $@।  
j--nt: 3 @i
34 i  as B4   * я  a! i @
d¨ -; kn।  3- d'я 9 * E 
-
 @
34 F! 3 nt p
  @ *  $ $-  
я
dlh $ e 11  । *
я d  я llh
i$ ol a<  t a;  । 39 -Fn l$
' ei d'яo * 34 1 
7   
।
46
u k


  o 10 @ । $-  o   F t я <


34 k $@।
MF 
 '  
r: d¨ -L !N
<  '< 
 3-  3-i nt
t p st $-  
я
dlh $ in  । e al
 4 11  o
ei !  34 
 g$:  । e d'< BN  $-  3- {
3;— r।  i  -   - k * u aN1 t
Bd  । en я
$  e 34  i
3
P tN
Bd   t$  o a$ 3!  । e  :i ei @ <
'' h-'  d¨ @  a;$   $@। $-  
я
dlh $ k    N  s 'яn 'l' -3 $
@।

 
7l$ llh i$ ol 1
F 34 ; 9:  1
!N  $o * t  1 3- ¿!   । l$
u a! ;  3   *
o я aN$  ।  k
$ ei я !N 3 3   k $c । i
dn  FF 3 aÇ 3- i
o 3
।
  k   34 p 75 i
7 F яh  $
3- pst g$:  ।  — $ p t $-  -

$  dlh h F1  o 10 @ o 
  udN -t  ।

7l$ llh i$ ol @   e< p; 3t


@  i
o 
।  e
@ 34 3 r
я  -     * <k7:F @ N n 
। e 
 я llh i$ ol 
 a !  , 3  
4 :F   ,   a ! яc  9< 3
3  । nt e     3  $ oE। $-$l o 1~ 


47
u k


3  a 3 яr  


। i * M 3 e ;n
!    uk !N * uNk  3 31L  ।

 я llh i$ ol n e   34


o
я aN$ 3  @। @  3t < 34   
;n p;  o 3Bs  NkF < 3- i
o

।   3ui
o g$:   3 -i, u nt   * $
34 r 
 u
N $। 
3o

 
 * 3@
3 
। e  aNn 3-
 7:F 1 :    d'я$

$, я F A $ $-  $m
s llh i$
ol e —। e   * s 3E 
 t 3
$ u
4 k   nr  । p1 M 3  я llh i$
ol e    34 k k  । p t $- 
-
dlh h p:: 31L    я  k  ।  *
яr ! a 4 M я $N  dr 1 ।
7l$ llh i$ ol e t 
d k я $
r। e
 -
dlh h * k   3- 4
M * o 4 3< 3। e  3 e<  3
o
  u;   g$:  ।   ! $ 
$
34 *  k 3।

3  e< — @ @।  я llh i$ ol 3<


 1  r। aNn kn, k я, N4, k!F e  7 :F
as 3  я llh i$ ol ar;  31 $
l$ t
 $ ut  d'   ।

 я 3n 
d'    я Ž  3
o $! nt
,
  я e h
 r d'   я i ak s 
 !  l$ t
 -  :
"3$ l$! 
   dF  
яi, 
!N $ a; @।  dF। o F!
 l$
48
u k


'!  dF


p e  p।  
 $ 3
F  @?
7 F   <, 3-  p A 1 :
  a4 tr < -    3
? -
 p
 3k!  4    3o   3i। aNi 
k  яN ps।   p  3k!  $o 34
a4  p  E  p
F   $।   3i 7
  1c - d  -  an
7 ;7 $ e d-  
я mn $।   i ntL 1i। 3 я    aN o
 34 3*1 4 k et  @ 34i  3 4''।

-d 
:F @, uk d' 39 l$ ' $r7$
 
E 
 * $  <।   a :  ,
3$ l$ 7! 3- d'< $r k   as,  d'
r e d'3< et  
  i Ž  3
яN।   e я яN pst। nt   я llh i$
ol 
 , 3  e  @?  l$ 
9 $
 яN E@- Ž яN ।   -  @ 
 dF 3$  @-  
 E; k  । 
3 

! 
!N e 3 яn 3 -  e l$
i
   e * 4 a u     ।

$l$! l$ $   $b 9 яN! e яMN;


a o    -F  $ 3- mp
 @ 
p
ei al  N$ ! p  я llh i$ ol e a
1 t !-F 1t  n ; < oE@  ei M< 34।
k $ i
 
яN ei M<< 1 
 -~ 
F $
4।

 M< 34   e< 1 n N 


 
tp  @-  $, !-m
3$ 9 an $ -। 3

49
u k


N a pN N  । l$  t     ei


N <  ! @:
َْ ُ َ َ َ ْ ُ  َ ُ َْ ُ َ َ  َ ْ ّ ََْ َْ َ ْ َ َ َ
‫ﺮﺘﻓﻮﻫﺎ ِإﻧﺎ ِﺑ َﻤﺎ أ ْر ِﺳﻠ ُﺘ ْﻢ ِﺑ ِﻪ ﺎﻛ ِﻓ ُﺮون * َوﻗﺎﻟﻮا ﺤﻧ ُﻦ‬‫ﻳﺮ ِإﻻ ﻗﺎل ﻣ‬ ٍ ِ ِ ٍ َ ِ ‫َوﻣﺎ أ َرﺳﻠ‬
‫ﺬ‬ ‫ﻧ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﻣ‬ ‫ﺔ‬ ‫ﻳ‬‫ﺮ‬ ‫ﻗ‬ ‫ﻲﻓ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﻨ‬
َ ‫ﺮﺜ أ ْﻣ َﻮ ًاﻻ َوأ ْو َﻻ ًدا َو َﻣﺎ َﺤﻧْ ُﻦ ﺑ ُﻤ َﻌ ﺬﻧ‬
‫ﻦﻴ‬ ُ َ ‫أ ْﻛ‬
ِ ِ

"- i  3 я


F 3p :  @, 3  !µN
a!  @, 3  --$ 3p  $@,    pN N  ।
    ,   !-я Bd ;   
 @i
s 3
o $ ” [7   : 34-35]।

-
-' ' я (‫)اﻤﻟﻌﺮاج‬
( )
  - 7 я i l$ ' k 34 @ aP
M< p 3@। t   o $
   e ''я-$'
ْ ُ
(‫)ﻣﻌ ِﺠ َﺰة‬ mF sL :F o -।    - 7
'я- N
e  u    b a—। F9 o F A m $- 
$m
s llh i$ ol e o   яn o a N
'я- p 3@। 3 3   3  1 $я o 3 'я-
d  @।  i e N e 3-  я llh i$
ol e -  'я- !N Fk r 'я- $ t
   । $ ei ‡ gn e< яNn 'я-।  e  F s
@ hя ;–:  ' я। e aN-F 'я- a 3 
3kt M< $ । ' я d'< 
 @। 3-$ ' я M< @
s 4  я llh i$ ol   ' я :  ,
i '
яN e 34   яn  3-    
”ŽFя -   3; e@। a 
 d я 
'!Nt –: ' 7to ei ' я। eяN  $@ '@ ' я
' ' - - ' яN ' я।

50
u k


t ' я M< d'< ; ;k  3


 3-  । p4  я
llh i$ ol e   k   яd $  34
 d яd  -Fn –:- -    'i ' b
d  k $@, - a4F  –:। яd  34 p 
3  3$, 3
- iN
–: 39   я  -Fn –: 
'' я'  ”ŽF  $:।  u; –:i  ;9 a4F et
' я । E 3n  ' я M< $@ 3 mF  !
@। a!  o
 @ я  27   
i 34 - !N  M< $।

3  я llh i$ ol e  E 34 Mn @


3 N o ¡N @।  a!   *  $-  um
$ dlh $ M dg @। $-  яbb i$Ê
e { 3  34 uE il$   g $я ib (
$ ) 1 -। 3  3P*@    dg $।   *
   я    1r -t nr  ।

i d 3P*@  3   m i$Ê e r$


4 я i  d'  - 
  । e  ”ŽF
–: pk * m dg o n  d'< 3 3   $। 
dg 3 g$:  । яbb i$Ê nN  , 
-
  3 g$:   $  um 3 $ $ 3-।
e  nr $ ' я F।

я  llh i$ ol  яbb i$Ê e


e p4 34 p  p d 3  3। pN
pd i d k  
— N $:    pp
 , '3$ яbb!  4 3? *  nt: я $@?'
iN
। яbb pN i  я llh i$ ol e  1

 e s b  
 u  $ * nt  
$@-  a  । d k     я llh i$
51
u k


ol 
a;N4F я p4 unk  
।  pN
i eя 7FF pd  k~ 3।

p4  * k~ M< $-  


 i$Ê e —।

 i$Ê  я llh i$ ol 'n',
'~F ', 'N  ' iN
 N  * s я। d 
  $:  a N   @ro 3
 $ $-  b
i$Ê o $-  i$i i$Ê e 4। *  u;
 я llh i$ ol aNn m 4 m9: я।
B   k~ M< $-  iu i$Ê e —। *
4 a 4F  14F   $:  3
 3 $- 
i
 i$Ê। e  Ç  k~ M< $-  $r
i$Ê e —। 9A o p  я  llh i$
ol  $ -4k $-  7 i$Ê o $-  ib$ 
i$Ê e 4। *
 4i  я llh i$
ol e 44 $@। i * 
a;N4F o  

я@।


 $  я llh i$ ol
 я llh i$ ol  $-  яbb i$Ê
  ”ŽF   '
 $' 4 
  Bk <
3- 3P*@। e   t M ar e< i
B$ 3

3। ei B$  'i ' '। ei t M  t $я  

 o  । eя   e o 39  
  яN t $я @ ak   $। e   я llh
i$ ol   ”ŽF '   ' !N  $:  । ei 39
 яbb i$Ê 3- a  я।  : $
,  -
e 
  ag $i $     l$
яl j r ;³ $ -!

52
u k


l$ 3  я llh i$ ol   я  3-


3P*@।  $:   r $-  7 i$Ê e 4।
 $r  $: 39 e< Bk < l$ яl m 3P*@
 l$ 
F 
@, '3$ 7!  t s   @,
3 я  3!'।    я llh i$ ol  
я   $: 7F я    3- r @   3
яN u
N $। l$ k 34 ‡ : uc  $, '3$ 
$!  я 3  31L   ।  d sF 3 
  !N $!' $l$! 
 я -F
 s $p;

 ”ŽF!

a¨ en — l$   o ' * $  4
44   - E :F  a!  34 3 $ 3
u 3i।  ' я $ pNF < 9 u$ 

 я llh i$ ol *  um яN  e@।
eg $: 1. 
 *1 ok -, 2.   g$ 34 *1
  aNN 3- 3 g$ o !N  $o  e 3.
7    39 d'< ।

-' я e e s o  < M< 3-, e 7:F :F 3


o 
P
m । M< M< $o B4  '' a$ $ । a4F~
l$ ' * a  k  sb  
@। 
, < 3$,  3
- , 
 $,   я  iN

 <  < я~  я llh i$ ol –:   3



$@। s l$ ' * @ a   a j

  ei ' я । $N o !Nt j d  * an t ; 
 3
। er e<  < я я 
  sb   en яr
@। ! j  -
3u   1  $
 u 
 ' '  p m7:Fr n $ -।  ' я
  я llh i$ ol e $    @
  34 dr-  e 
k @
BL   -Fn।
53
u k


' я M< @ s e   ei –: $@। e N


b
 
!N 3 ¡N 3i। nt 3 -  ,  

 я -  ,  ,   ei ' я M< 
 я। e 3 3 dF 'b
 ' Nk o e '!Nt',
'sp' iN
u $o N N  ! ।   3я  ,
3- $ l$ ' '' b !N   $$, 3$, 3
- ,
 ,   iN
 <  < я~ BL   k   3i a 
k! p; k * $   u
 ;
$  3  ,   $ M  3
 3<i E @ । * яN
@i a $я।  - ic i    । ' я M< t
  o $ $ $
 d  p:।      :   e
m7:Fr   । $dl$!

' я  a N aN-F M< M< $@ e l$ 
* $ a a7F 
F pNk  @। e
 i— 
t     s b   i 
 :
َْ َ  َ َْْ ْ َْ َ ْ ْ َ ْ ِّ ً ْ َ ‫ﺮﺳى ﺑ َﻌﺒْﺪه‬َْ  َ َ ْ ُ
‫ َﻨﺎ‬k‫ﺎر‬ ِ ½‫ﻼ ﻣ َﻦ اﻟﻤﺴ ِﺠ ِﺪ اﺤﻟ َ َﺮامِ ِإﻰﻟ اﻟﻤﺴ ِﺠ ِﺪ اﻷﻗ‬
‫اي ﺑ‬ ِ ِ ٰ ‫اي أ‬ ِ ‫ﺳﺒﺤﺎن‬
ُ ‫اﻛﺼ‬ ْ ُ  َ ُ ُ  َ َ ْ ُ َ ُ ‫َﺣ ْﻮ َ ُ ﻟ‬
‫ﺮﻴ‬ ِ َ ‫ﺮﻨﻳﻪ ِﻣﻦ آﻳﺎ ِﺗﻨﺎ ِإﻧﻪ ﻫﻮ اﻟﺴ ِﻤﻴﻊ‬
ِ ِ

"  t o $ t , - s  n t 3 –:
 @ я
$  34 я
 -Fn- - 1 
 
-Fp  
  @ -  * 
 @ 
F 3
  3
i।
i     : o
F " [ i b
َ َ ْ َ َ : 1]َ e
ْٰ ُ ْ ِّ َ َ ْ
‫ﺎت رﺑ ِﻪ اﻟﻜﺮﺒى‬ ٰ ‫ﺮﺼ َو َﻣﺎ ﻃ‬
ِ ‫ﻰﻐ * ﻟﻘﺪ رأى ِﻣﻦ آﻳ‬ َ ْ ‫اغ‬
ُ َ ‫اﻛ‬ َ َ َ
‫ﻣﺎ ز‬

"* 31  aN


 k*@     ak  @।   *
F $ 
F a  @।" [7  я : 17-18]।

54
u k



 $я  7F ;
' я M<  e e 7F  N4F o d¨ я  39
 я llh i$ ol e    $ *
o я
aN$  । k $ o  ;n 3t < 3- i
  @   h я।  , я ,  i
', $ , , $ , ', 
 p;B 3t <
o
3P*@। k   ~  pd  3 4 '- я-', 'яn'
e 'uя' 3   i
o 
 । nt
-F 9  i 3
3P o ap1  3ui i
g$:   -   a * — r‘ N$  । 
i ei

o pN N  ।

 p4 i: nt ei 1    !No e


 k :  
j oE l$ a   B। F я  < 
 uN @ 
NL e< kd я — я  llh
i$ ol k~ M<। e  p1  p4- $jя 
udN 
   (   i ) 34 e@। 

p N ' я я' 3t e $jя-t 
 @: 1. 
i
- , 2. 'o i $ , 3 ' i , 4.  i ' ,
5. 'u i ' e 6. я i 
l$ ( dol$ '
яb)। я  llh i$ ol *
 i p

o 
। *  i 4 4 i   ,
$dl$! l$ - $

   ic     $яi
$
pp $।

e  i  я llh i$ ol < ei a—   


3-, 3
 pNF 39 *   i
 $ p: 31L
1 -। ei M<i $ ' p4 i'।

 d  i: a   3  u k  i


E 'i'  ।         i 3< d'<।
55
u k


  e 3 ¡N 3i   :F !N ;n d am
t। - 3$   3< < i $@  e  ul  ।

p4 i @'я r9 *


a—   7:F;   @।
s
  * 
MF e @ -~ d  
 $ я  ।
*
31L  
   p N 3td 'o o я я 
 M M 7l$ llh i$ ol e i
1 N; nr $। o e
 @ a4F~  p4
i  F @ i $jя o us $ 7Fk @ Nk।
*
— @   я। 
   34 k   e
  я llh i$ ol e — *  k~  ।
i
k $  я llh i$ ol e t $
i g$:    ic Nk   3-, eя -N Nk
i k $ 
 o  3p :   3$।  я llh
i$ ol ei я F1   $-   i u
dlh h।

$-  u dlh h aNn


k 4 *
t 
 @। * p1L  
 M M i
o 3P*@ -।
o o я я 3t p i i g$:  3।   

o  i
p  
 
 ujj $ uE ।

 B  i: ei i 3 3 ‡$ d 


i $  N  @। - 3$ e<i 
   $я 
sL i— p
  ।  : ei i  
   34 
73 я  $jя-t  7l$ llh i$ ol
e $ i g$:  i * $я    яN
o  @।
*  , "i 7l$ llh i$ ol! $ 
 k   34 $я -7F 
i    
     - я$ 
k:k: e  t !
 ।" i a—  o   3-, "eяN -

 g
56
u k


d —o -d   $, o   @ $ -   pst


@ e  N   i a :  ।"

 hN,  я llh i$ ol i!Ni $я  ;


3 @ i  N *

o    ,
"я $ 3
p! sB$  o p! sB$  :N $
e 3
k p
F  o k p
F  1 $। 
3
i eя  3 o  i।"


 $я 
k      N  -   39 -Fn   я
llh i$ ol B4 34 1  
  3
o e
MB:  l g$:  । ks   1 < p! 3t i ei
$N  l яr $।   я, $m
llh i$
ol $N     < N
*r- e $ 3t
4 kk -d *!  । i    3t k 34 1 я
oя $N M< яN F1  ।   er 3kt 
-d *! m 4 । nt l$ ic rd 3u @  
k $ । l$  * $ o$ !N ei 9r-nt  я

 e 
 o  $я  
F p
  ।

 i  я  llh i$ ol e M 3M o  । nt


l$ a   
  M 34 3   e 


 1 3 a41 3u * 3
i ! eL < $  @<
@< t     7  i-  "-ih h -
ir" -Fn E  as  n 3  - 3u 3< o
3 । я @ 3   $-   i  
dlh h।6

6
  $ - —
, B. 182, i।
57
u k


$-   dlh h e; 3   7  : @, я 


llh i$ ol < яB 9  я
3
o
t  яN। я 4
 , n! 

* < я @ - ¯  ! o * ei    3-,
* 1  rd
$o tto   я
 FË я 
llh i$ ol <  $ 3  
। - 3$,
al s  i   dlh h яN @ e;
n 4 Ni  < $  1 @।  :, M 3; µ
7l$ llh i$ ol  3   $-   
 -N $яi $N    ।  39 -Fn    34
  4। $-  llh i$ ol  o nt   k
$ N e hs nr $ 3। 3- 3 7N   * $N  
-  i Ns $ uE।

e
 7l$ llh i$ ol 3 p4 $-   
d  dlh h r 3- 3P*@। $-    dlh
h 4   ‡ i k $ 3nd 34 p  i

7  F u  $:  । FB— e< g$ u; p


 t  ।
MF 
 e  as   $@।
a 
 trk * *я  3  3  $ uE।  я$
3M9: 
, "3- 3u $m
s  < e 3
  
e u<  s 3
"। e 3M9:  1
F 3я


3  ।  i ic e uE  s $  3o।

  k $ 3 *я *я  o    я llh i$


ol n 3 । 39 -Fn e
 3  $r  $:
 ‡ g$ e < e $я $। e g$ 3; 34


BL1 $ oE। n 
4 3; $-   
d  dlh h ;  я llh i$ ol :
"i 7l$! e   $? d
 N a    t
d'я!"  n; я 
: " ; @   !   d'я
58
u k


i- я।  3  , 


4 s l$  @! ; 3
 : 3i। i 
 k  ।" t     ei M<
p i—  i l$ ' i 
 :
 ْ َْ َ ُ َُ ْ َْ
َ ‫ﻮل ﻟ‬ َ ‫ اﺛْﻨَ ْﻦﻴ إ ْذ ُﻫ‬k‫ﺎ‬ َ ََُ َ  ُ َ َْ َ ْ
‫ﺎﺣ ِﺒ ِﻪ ﻻ ﺤﺗ َﺰن ِإن‬
ِ ِ‫ﺼ‬ ‫ﻘ‬ ‫ﻓ‬ ‫ذ‬‫إ‬ ‫ﺎر‬
ِ ِ ‫ﻐ‬ ‫اﻟ‬ ‫ﻲﻓ‬
ِ ‫ﺎ‬ ‫ﻤ‬ ِ ِ َ ِ ‫اﻳﻦ ﻛﻔﺮوا ﺛ‬
ِ ‫ِإذ أﺧﺮﺟﻪ‬
َ ّٰ
‫اﺑ َﻣ َﻌ َﻨﺎ‬

"-     $ª  @,  @ d'я eя, - 


  g$ !N @     —   9Ì $ , l$

4 @।" [7  o$ : 40]7

l$  a7F 
!  i  3
 3 g$  p e
r я। e@r eяr   3*! 3  { 3r c
< яN  
c। e
BN 3
   ;i    3-, ei
g$ 3; 3u 4  ! $l$! l$  * p $
dF r e< я o eяr  d  d
$ 34
k  
। et i @ u k। * ic rd
  @   k 3i।
ً ‫ﻴﻤﺎ َﺣﻜ‬ ّٰ َ َ َ ْ َ ْ َ
ً ‫اﺑ َﻋﻠ‬ َ ‫اﻟﺴ َﻤ‬
 ‫ﻮد‬ُ ُ ُ ّٰ َ
‫ﻴﻤﺎ‬ ِ ِ ‫ات واﻷر ِض و™ن‬ِ ‫ﺎو‬ ‫ﺑ ﺟﻨ‬ِ ِ‫و‬

"; o ;7 $ 7$ l$ i e l$ Fj, pj।"


[7  $]

 an  я llh i$ ol, $-    d 


dlh h e * 3  i $  -t   

o  4। t k  
 e    я llh
i$ ol ;  ¿ : "3$ p яn;7 k! 
n $ ,    p ; ! -
 я

7
pgk, B. 186।
59
u k


 e  34 3   
 $    3 3@r
aNt     ।"

  i  dlh h M<


1 1 s  N  aN e s *  r я।  i 
*
3 ni 3 ।  
я 3t 
F   i
 [ F  i!F
k] e u< 3;   3
$я  
d  । a $   -    3i
 <F $   $-    d  dlh h
@< 1 $।  я llh i$ ol * 4  nt

   e 4 4 ei d'o  : " l$!  3-;
ic  ( )
 r"। $l$! d' 4 4i  
3Mr g  !N 3p4 $ 3।     r
  ।   ei as 3
 k k $, -  ic  @
  яN ; 9: k $ e $я  ei  ! : ।
i  3Mr 34 3 3  я llh i$ ol
< e k p4F  ।   4 4 k  
।
e@r  N e< ;9Nd:  :
"3$  ! 3  3 as 3 $, -   N m< ¶ 
3 $  ?"

 F  ei ;9Nd: ak ak N  : $@। $-  u


i t dlh h  -   N m<   ¶,
3 n, 3  o $ < e $я   $    ei  
og   
F 
@।

 l  as
3- –:   я i$ F яN  F  
@
3i $я  –: 39  я llh i$ ol 
 u¿
  l  e us $। aN *1 !  $ 

Bd ei    e e a7F a;N4F j
60
u k


 @ 3-, i$   i  । ;n  gn ei a;N4F


:F 
; :F $@। 
  -  ! я BN
     :
ْ َ َ ْ َْ َ َ ُ ْ َْ َ َ َ
ِ ‫اﻛ َﻮ َد‬
‫اع‬ ِ ‫ﻃﻠﻊ اﻛﺪر ﻋﻠﻴﻨﺎ * ِﻣﻦ ﺛ ِﻨﻴ ِﺖ‬
ٍ ‫ﺑ َد‬ ّٰ ٰ َ َ َ ْ َ َ ُ ْ ُّ َ َ َ
‫اع‬ ِ ِ ‫ﻰﻋ‬ ‫وﺟﺐ اﻟﺸﻜﺮ ﻋﻠﻴﻨﺎ * ﻣﺎد‬
ْ ْ ُ ْ ُ ْ َ ْ َ ُّ َ
َ ْ‫ث ﻓﻴْ َﻨﺎ * ﺟﺌ‬
ِ ‫ﺎﻵﻣ ِﺮ اﻟ ُﻤ َﻄ‬
‫ﺎع‬ ‫ﺖ ِﺑ‬ ِ ِ ‫اﻓﻬﺎ اﻟﻤﺒﻌﻮ‬

@ 
 $r 
 34 7:F 1*
u
 M<@।
-
 l$  3o  eяo 4, 


u n  
   oя $।

!N 3p  o$ jя!  !N7 N

F  e@।

ei ‡$ 
< @ 12 u o $я 1 , 313 3 622
b ।  l  4 7l $ llh i$ ol 3 
e< я
F:  । ei я
i @ i p4 я

e@r e i Fp4 я' - aA $। F ‡$ ei
u; s
F4F 
яN я
F $@। 7l$ llh
i$ ol n 14 
 -Fn  as  । e  

 7 $ 
 ag 3$।

a N   L as s  u< -o  $: 


я  llh i$ ol !  !  1 । 
3t    * 3$ $ g$:   яN a ! я
4। nt я  llh i$ ol * u< u
t
3@r 
। , e< 
L $@। 3-   e<  r
3 i $ * s।  
   d¨  3
o udN
 ei d am  @।

61
u k


39 -Fn F я


 3-  as 3  e u< 
r। 3 - ei я< @ e< unk 
।  <s r<
@ p N  $ $-   i  dlh h ।
 3   Ç !  я llh i$ ol * i r
3$ $o dn  ।


   3P*@i  u< 3-s @ 3i 
 d'я i 
3@ < 34 k  । e  3  s    - я
яN B$ F: я я 
। e   s-  я r
3- as   । i!N t 10 @ s $-  
i  dlh h  $-  < $я $ , i
7l$!  ei t<  
 $ 
   1i।
 я llh i$ ol $-    ei 
 g$:
 । 7l$ llh i$ ol  ! 7F -Fn
$-   i  dlh h  я B$ 
 $
@। e i r
mN я  a *<< 9 u 3
@ $
     $-   i  dlh h 34
3@।

я
 F:

   3P*@ sl  i  я llh i$ ol
я
 F:  । ei ‡$ я
F: я s
l$ $o ag$:  @। i< $  Bt  :
َ ْ َ ْ  َ ْ َ ّٰ
‫اﻟﻠ ُﻬ ﻢ ﻻ َﻋﻴﺶ ِإﻻ َﻋﻴﺶ اﻻ ِﺧ َﺮة‬
‫ﺎﺟ َﺮة‬ َ ُْ َ َ َ َْْ ْ َ
ِ ‫ﻓﺎﻏ ِﻔ ِﺮ اﻻﻧﺼﺎر واﻟﻤﻬ‬

3$ l$!    s i 3 pB  s ;


ae,  o $я 
 
 r।

62
u k


 o $я  uk   Bt     * a :


 । $l$!  a7F n o n @ 3
BN!

p4 $я
hя  7 llh i$ ol   u aNl @
:F  !  @r  3 ; 9: ei 3  udN । k

 
я 1 7F    7 7t 4  я llh
i$ ol :N я  u  en яr 
 i ei 3  a :। - 3$, e    $-  
 яn

< @ ul -N M< e e ! $;  ! @।

ei $я i Fp4 - p4 nr $। -  яN '{'
3
o N $  ;n  3  । 3u  e<
 ut   -; 3u , — я -; aN  ,
MÍ я -  i— 3
o -। nt  я llh i$
ol < e ¨ $ - e u aNN !Fo Nh
$ 4। i яN e e< Ns 4 яr । ;n !Fm 

3- 3 ‡$N a : 
яN 
P E । 39 -Fn l$
 k 34i E dn e 3। $-  bl$  -

dlh h sp 3


, eя   e * -
Ng k 
c।  я 3 $-  u i t dlh
ho ar e< sp 3
 @।  я llh i$ ol
< e; 3{ 9 - яN я
яr   ps< ;
- i  $-   dlh h Fp4 - 


F 
।

e @ i p N $ $-     e $-  bl$  


dlh h i g$:  । e@r p4 
gi 
o $я 
!N –Btn pA $। e @ '  $- 
 dlh $ 7l $ llh i$ ol < st
$  nr  - -
o * $ 3 7F M< $@।
63
u k


d  $я
e @ я  3 я, -, b
- e 
k  
pA $। e@r  o 
 @ i k
। e
@ я
ki -  as  я llh i$
ol il$ 4    
 M    F  
$।   k   il$  -Fn - 
$ 
FL $। p4 bd -$ -o e @ M< $।

я— 

e @ я  17  
 -d aA $। ei p N -d

N  N @ t 313 я। a 
  
 N
@ 950 я। nt s b   
   d 
$-N  @ e e $ я p
  । ei -d ks r r
   3  $ $@। 
k $  N @
3< 14 я। e
!N 8 я @  e  6 я $я ।
 
$  N @ 3< 70 я। hя  llh i$
ol -d 39 я 3 
   pNF  । ei -d
 
   k $
B‘
 ।  F 
-d ag$: $ 
 '


'

3  p
   $।

-d nr 7F $7F 3  я llh i$ ol 



ei kd $  $-N яN s l$ '
 p4F
 @। ei d'< $ b     । 7l$
llh i$ ol ei  d'  : "3$ l$! -
 ei
kd я< Ž 
o $ d  3 i
  
3u aL 4 । 3$ l$!   - pr 
@  7:F
 । o l$!  3 $-N 1i; 3 $-N  en
pя।"


-d l$ $-N mF t   i 
$@:
64
u k

َ ُ ْ َ ُ  َ ُ ّٰ ُ  َ ٌ  َ ْ ُ ْ َ َ ْ َ ُ ّٰ ُ ُ َ َ َ ْ َ َ َ
‫اﺑ ﻟ َﻌﻠﻜ ْﻢ ﺗﺸﻜ ُﺮون‬ ‫ﻢ اﺑ ِﺑﺒﺪ ٍر وأﻏﺘﻢ أ ِذﻟﺔ ﻓﺎﻳﻘﻮا‬k‫وﻟﻘﺪ ﻧﺮﺼ‬

" l$ ' 3


 
-d $-N  @। 3 
3  @ a$। ae l$ ;   - 3  Bj p
   " [7  -i  : 123]

a  l$ ' :


 ُُ ُْ َ ُ ‫آﻣ‬
َ ‫ﻳﻦ‬  ُ ِّ َ َ ْ ُ َ َ ِّ َ َ َ َ ْ َ َ ُّ ُ ْ
َ‫اﻳﻦ‬
ِ ِ‫ﻮب‬‫ﻠ‬ ‫ﻗ‬ ‫ﻲﻓ‬ ‫ﻲﻘ‬
ِ ِ ‫ﻟ‬ ‫ﺄ‬ ‫ﺳ‬ * ‫ﻮا‬ ‫ﻨ‬ َ ِ ‫ ﻣﻌﻜﻢ ﻓﺜﺒﺘﻮا‬k‫ َرﺑﻚ ِإﻰﻟ اﻟﻤﻼ ِﺋﻜ ِﺔ ﻛ‬Ê‫ﻮ‬
‫ا‬ ِ ‫ِإذ ﻳ‬
َ ‫ﻞﻛ َﻧ‬ ُ ْ ُ ْ ُ ْ َ َ ْ َ ْ َ ْ َ ُ ْ َ َ ْ ُّ ََُ
‫ﺎن‬
ٍ ‫ﻨ‬ ‫اﺮﺿﺑﻮا ِﻣﻨﻬﻢ‬
ِ ‫ﺎق و‬ ِ ‫ﺎﺮﺿﺑﻮا ﻓﻮق اﻷﻗﻨ‬
ِ ‫ﻛﻔﺮوا اﻟﺮﻋﺐ ﻓ‬

"-  
F
   3 
 3
 o 
 3-, 
4 @ 3
,   3  
1t7$ ! s 
   
 ;  Ç  3
 яi 
F u M
$ e 
 < 3яr 3яr।" [7   : 12]।

B  $я
$я $ 
!N p4 BN : $  @ u 
'я dlh h। e @ * BN $। 
 o  p N
 s яn   *
   $। e @ я  $- 
$ dlh h яng$:  ।

я— uh

B  $я 1 r M< $ я— uh


। kk ei -d 

u¿ 700  $ 3000  N
— 1   ::  -
 k m  $। 7l$ llh i$ ol -d 7Fi
dl$ i -i dlh h 3Bt 50 я e<  nя
$  3@¯ e < 4 
F p
  ।  -d 
3   
F @r ei s  N   । e
 34  

a $ $ $    । 
 3- 3 7N  k
!N p$   $। nt d;FN ei 
F u a< 4
65
u k


N4F $o, -d -  


я p    
i
o
3Bt  a $ $ 3@ 
 34 $ 

as я  3।  я $7F  
 
 3
 ‡ 50  nя
a!    
ss  N  । 
 dl$  -i $ 11 я ss
 N   ।   3 i -d     p: яF 
।

e
 sN  3;@ -d -  39 $ -c,   
 @, $ e  as  3 pя 3i। nt 
ei
 t ; яN 39 -Fn a $  $
 :   $@।
s 7l$ llh i$ ol я  ¶
*r।
  * M 3। aN $   я
  µ
$ N$  , $
$ * k я я $ -। e  o
u   ok  e  !  p1 ps M 3
 я llh i$ ol e<
n   $
$ -। i
iN$       d  * M $। ei M
* t   kk $ 3,  < r 3। e  e
 gя  3-, 7l$ llh i$ ol $
$@। ei 
  -d 
N @r r। e  
-d u~$ $  3। e
 
!No 3
 
 1 
d¨ -
। e; -d p M<।

uh
-d  я llh i$ ol 11 dl$ $-  $-
dlh h$ 70 я $ $
 :  । ei -d 
  ki @ ।   ei -d я $@ e< ; E ।
-d 
 34i    -। я $   aNi t 
<
7 
  
   udN $  । -d 39
( o)  3   $я p N $ 
 ! !
{@। i!N  я llh i$ ol$ я L
$  uh
 e< s as  ।   {{
*
:F1 $c। nt я  llh i$ ol p4 4
66
u k


 9!  । 39 -Fn -    , "-d  3 
 a ; । я   я $c 3  я $c aN । 3

3$ я 3$!" e
 : 7l$ llh i$ ol u
dlh h , u ! o , "l$ F A o $। 
;n  3 '
3i। 
$  - яn  
$ 
- я$n!" u i t ¿   e 4 3
я 
, "
@ u-N 3
- 3
u-N i!"

$  7l $ llh i$ ol яj  , " 


ّٰ -
e я  3
?"।  , "3  , ‫ﷲ مولنا والمولى لكم‬
"l$ 
p;, 3
3 p; i!" e  -  u; k -
 nN4 o $ 3  ,  
k 34 1Nя 
eя , "3$ :!  @ 
pn    
3
  "। e
 :  я llh i$ ol
eя $  я 
 , "! $N*। 
o 3
!N
ei  i $ i।"

e
 
 o  -d  dr 3P*@ 3। $,  -
o Bd  ; ¶ $ r।   я $@,  я llh
i$ ol$ a N  N $ $@। er   :
  ; 9: ¨kn o 1n $ r। r9-$
ai @<
1 uh

। nt 39 -Fn -  я 3 3  я llh
i$ ol я  @     s 3!  । -
o
ai 
<t - , s , ;i, t iN
$ @,
4 s 7l$ llh i$ ol я  @ 3
 
3 $ я
d¨ ; 3।  я p ;  a7F

F!

14F4F $я
e @ $-  hi i  dlh h яng$:  । e @
Fk h

  M< @  u 69 я $ r:
67
u k


$
 :। e
i $я o a $ ¬ 
N @।
et ' i -
dlh h я   3  34 
e r: ei $N :F p
  @। ei M< u E
:F   ;n  gn 34 e   ! @।


aÇ     e Nk e
  я llh
i$ ol
 $я $ 
 я 3-, 3 i
p BL $@ e i !F
k $।  3  3t ;
   e
 dmn j $ -
3  i

o яN E $, $ 3 u $।  я llh i$
ol  
 я  । t я $ e  - 
 u  s 3P*@     e uiN,  ' o
-o 3t m; er  st ei  u k*
r। $  3-< m p:: -d   nt et ' i
-
dlh h ;Nk p: k ।   F  n
-d $
 : ;  ।

 u $-  i $ dlh h яb i 


 eNk $N  @। BN 7F $7F $ 3- N uc :
 @   :  ei M i
k $@।  
яi :F  :  i 
 3- я !  @ 
@ ei 3-,   u i $ 
 l k  । e<
* k
 3;
 3।  e  3- N *  
 uc :
 @  @: " p !   $ 3@,
$@ "।    , ei N<  :   a $।
 * $N  ,   BN  ,  $@!
 F  k k $, $
 : a ! t$  $
 er @।  i ei $ !F p p1 9F: 3!
  o i
k $।

68
u k


 u ei h

  M<  я llh i$ ol
s;i  3 ¨kn $@। aN  F  3  p!
udN e< a;- 3p  $@।

e @ u o  ih


3t  
 rd 7l$
llh i$ ol 3Bt a;- M< $। ei 3t< @
ih

1 r 3A।  я llh i$ ol e

$-    d , $-  u o $-   dlh h
—  3  -। udN @   d'я $ Nk
k: 3kt $-N   ।   — e
t 1k
@।      llh i$ ol e — pN 
; L N$ ;  e 3 9r-nt p $।

$  $ 7l$ llh i$ ol e< M


3
o g s  @। * e as 3
   я
!N
 F    3-, er -  3
  । u 34
* s r e< 4 @r    i $! * 34  
1 
 яN k $ -। *
ei 3 9r-nt N <  я
llh i$ ol o$ !N я 3 4 4 3 
34 uE 
 pNF   e e
rd e< a;-
я nr $।

e
 я$
$  я llh i$ ol  
 3P*@

 3M o   ।
MF 6 
 a !     

3  ps 
 3-,   u< - $    3  : 
 e  34 aNt 1 3- pst- aN 3 ast-st 3 ।
 я llh i$ ol 
ei ps я $।  
 ki  
 
   34 $ª   $। ei
a;- i    9d $o  я $।

69
u k


e $я o  um $ dlh $  я llh


i$ ol e 4 $n d $। a 
 * st $- 
я  яi$ dlh $ t 8  $ я 
akn  BN  $।

Ç $я
e $я $   '-  k' a;- M< $। 7l$ llh
i$ ol я
dL  $  o  @' 3td 1
k 3
o udN -t  ।    s 3P*@  a
 3 r -,  : u<  N  4 a! я$

3$< 3- $@। $-   7  dlh h ,
"
6 я !N t 1< u< @।  
bя 1  
 3 r - e   -Fn ur -।" ei L 34 *1
яN 3 я
 ¯ 3*!@। eяN e -d -o -  k
 ¯o -d  N ;  ।   -d $ ।  я
llh i$ ol e  o  ; -o 

 ।

ei -d 34 3  4 7l $ llh i$ ol d 3


e<  @ @   3। $  o aNN Bk я
@    c।  я llh i$ ol * s 
 @ { k 3  @। $-  я dlh h :F
 , 
nd e 3। @k:  hя llh i$
ol 
 { 
। 3   3
 e 3db  @।
7l$ llh i$ ol 
 a  , ei
3<  M !N 3
   $  3। 31 3
 3
  4 u   u*1 3  @। 3 :
e  3 3 *1?  я 
: l$। ei 3
 , 3 e 
 @। nt 7l $ llh i$ ol  3 я

 ।  3< $d m7:F a $ @।

70
u k


e @ aNN M< !N ul -N '< $:  я llh


i$ ol s  a 34 r 3- $ $ e   
5
 as  ; $-  яo N$ dlh $  я llh
i$ ol — $n d 3$;   um ' 
$-   dlh $ t 1 t ¶ 3   31L  ।
 s l$  $-   dlh $ ut ª9 1 t
s B $  -  । a
 
 k   
- 80 d    $।

n -d
e $я Fk grt7:F M< @ n -d। e   
-o $- । e @ (a4F~ 5 $я ) o  n
-d 71 $। k  i  - 
rd o-

e<i @ 17rn -d।   3Bt
 $я N e 
$ 
 u¿ e i o 
 1  Ž 

 u
N $@। ei B$~ $ rd r
*r 3-  
 <  k m  3$। 7  $- l$ ' ei -d mF
i 
 : َْ
ُ ‫ﺎر َو َﺑ َﻠ َﻐﺖ اﻟْ ُﻘ ُﻠ‬ُ ‫اﻷﺑ ْ َﺼ‬ َ ْ ُ ْ ََ ْ َ ُ َ ُ ُ َ ْ
‫ﻮب‬ ِ ‫ ْﻢ ِﻣ ْﻦ ﻓ ْﻮ ِﻗﻜ ْﻢ َو ِﻣ ْﻦ أﺳﻔﻞ ِﻣﻨﻜ ْﻢ َو ِ–ذ َزاﻏ ِﺖ‬k‫ﺎءو‬ ‫ِإذ ﺟ‬
ً ْ ْ
ً ‫ﻮن َو ُزﻟﺰﻟُﻮا زﻟ َﺰاﻻ َﺷﺪ‬ ْ
َ ُ ُْ َ ُْ َ َُ َ ُ ُّ َ ُّ ُ َ َ َ َ َ ْ
‫ﻳﺪا‬ ِ ِ ِ ‫ﻨ‬ ‫ﻣ‬
ِ ‫ﺆ‬‫ﻤ‬ ‫اﻟ‬ ‫ﻲﻠ‬ِ ‫ﺘ‬‫اﻧ‬ ‫ﻚ‬ِ ‫ﻟ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﻨ‬‫ﻫ‬ * ‫ﺎ‬ ‫ﻮﻧ‬‫ﻨ‬ ‫اﻟﻈ‬ ‫ﷲ‬
ِ ‫ﺎ‬ ِ ‫ﺎﺟﺮ وﻳﻈﻨ‬
‫ﺑ‬ ‫ﻮن‬ ِ ‫اﺤﻟﻨ‬

"-    3
<F $@ uc;7 o m;7 34 e - 
3

BL– $c, p: oA $@ e 3  l$ mF 
r ! : 39:   nr  @, 3  ':  k $@
e ; 9:; pm $c" [7  $- : 10-11]।

 i, ih
o  3t n E m ei  < 3Pя
-  
  ag $      llh i$ ol
 s я  я। e   F $    -।
a ps 39 $-     dlh h : i
71
u k


7l$!  N
e< a  1 o -F   3P $
    । a $ $ $ rd ei 3P 3 u
 p: $@।   
   3- e 
 $ ¶
 @ 3  n       ।  
< ei 3P
@ m7:F a;। nt 7l$ llh i$ ol  @n
 ।   
 ut - 
 
 n  
F

। e
 34i 
   k: m @ F!।

p 1l $ -Fn n 


 я  $ -k   $।
n 
MFN @ p *1 $я $, a4F~ 2500 я (1.3 .)। e
;  @  34
 $ e ps p 10 $। $-    
llh i$ ol n  я   3$। e  Np$
3  b @। 
N  :   4 e! -1 
 -Fn
aNl  3   u 4 $@ $  ।
$-   $ dlh h ,   k! 4 7l $
llh i$ ol  e я
3<  3
।

3<   e<  4 *! @। 3  я llh
i$ ol 
as 3
 я 3<   unk  ।
  3
 3 * t 3< d'< 4 *! @। er ; 9: d¨ -
L !Ni  !N u~$-ud  3 ;< r -  :, *  -
 @  @ i l$ ntL aяF kN।

$-   i  dlh h 34 :F e $


 @:
e
  я llh i$ ol 3; n < 3- 3

3 ; 9: E !N $я o    -F p @। 

<  @ 3 3  F1 -  
 $-N  
 । $   ei E    3
 3  я llh
i$ ol t -   34 s¨s7F; d' uc 
$:
"3$ l$!   я i 3 pB я ; ae  o
$я 
 k  ।"
72
u k


u k d' -   


:F1 $   * o  :
ً ٰ
‫ﺤﻧﻦ اﻳﻦ ﺑﺎﻳﻌﻮا ﺤﻣﻤﺪا * ﺒﻟ اﺠﻟﻬﺎد ﻣﺎﺑﻘﻴﻨﺎ اﺑﺪا‬

"  3  i, -  $m


llh i$ ol <

я  p
 aL 4 -Fn я$
i g$:  @।"

;9Nd:
n  e  < 4  r। $
3ui e
;—  @ ।  я llh i$ ol 9< я
  яi 3
 $  e । e  l$ 
e 3я M $ 3-, 4 < e B  3;— 3। 4 4
* t  34 uc  $, "l-h  !" Ž। , 
  1gc 3
o $@। d  M    4 
  B  3;— 1  $ 3।    'l-h  !' Ž
uc :  ,   N 1gco 3
o $@। l$
!   я 31 
 3 p
3
 c। e 
 p1 M   4 u - e  m7:Fr 3;— g*r $
3। e   3я uc :   'l-h  !' Ž, ,
 i 1gco 3
o $@। e i  ' $ 3 :
a  @। $l$! ei ;9Nd: e e  l$ 7
llh i$ ol uc :  @ -     < e $
BF    L $c, 
я- 4 ast
 -Fn @ ।  b N p$, k!, a;-a< o  <
knk: ei 4g 3- $   --
BL
MF <N
39 k :  ; @।  :, *  я 7l  $ llh
i$ ol t  uc  e ;9Nd: ak ak
 $ -c।   aNi $@। $-  k яn 39 $
 $i  ,  N,  , i iN
aÇ  <  < k!
я! я
 я   $ я  ut
 @।
73
u k


n -d  7l$ llh i$ ol < 'я-


p $। e  e
kp :F  ! @।

1. 4 g   $o


  -  3 4 ;— N L m  $  
7l$ llh i$ ol t  d     o @
E  d'  ei  4 @< 
 । e 4 g
 µ    $ 3-।

2.    o r 4 ;—


 !N e   $ 3-, a 3 N  o Bp $
e g $ i  Bp $ 3-। e N $-  я i
bl$ dlh h e< :F  @।  ,   n

 я Ns @। e  e  < ps 3
 
। e< n
 *! BL  @,    7l $ llh i$
ol я  ,  @।   3
 3 *
t 3< 4 *! @।   e  
 -~ u ;@।
 я llh i$ ol ‡ 4 3
 
 M $ 4
4  3;— 1  $ 3।

$-  я dlh h   :  7l$ llh i$


ol  я  , i 7l$!  я B$ -o
a p
 r। M 3P*@ st  ,  7l $ llh
i$ ol 3- as 3
 @   !-F    @ ।
  3 Ns  । st , $N*- @ -  ‡ 
c d  o -। c< яi  ।   n Ns  
3 3  я llh i$ ol <। * ,
 al @  Ns  @।  d'e я 4  1।
 я 1i   : ?  s  ।  n 
, e a 3  !   -o। 3 st  , 
74
u k


  -Fn 3{1 1 34   e r< u 34 3   ।
e  i 3{ , 3$ 3 l$ !  
o $я
*r 3।   r 3$
 яN i

o  । , я e  <


o я  @,
  i  r 3- 3$
  ।

r 3P*@  st  ,    @? 7l$ llh i$


ol s 3
 3 r 3  @! st ,
 N  @ @ ?     ।
i!N  я llh i$ ol i  e us
$। , 3$ 3 ;r   । i  -o  
3{1 µ   r< o 3s     । $l$!
i 3<  3  nt r< o 3s 39 $ ।  , e
3 B$  3  o।

 i
BF 
 a !

 $я N-n   i  


 u¿ e @u 3।
n a 
  я llh i$ ol ' $r 3@
3   $я  N$ $ 
 udN as
। trk e
 a $ N  e n  4

*r।   er -dP   a  । e< s


n ps @  @। 3
   p N a $  
i d
ag $ $* @r: 3 e @ 3-,  
 ? $-   dlh h e e ,  !  l$
— a—   @ 3-,  i
3u 3 d'3< 9
o
   e<  aNi   ।  s  k7 я

।  dlh h , E @।  3 l$, 

7 o i 

o  @। 3 ,  e 3 pя
3i! $-   dlh h , $  3 -d
 h яc! 3 , ;я!  3 $N  

75
u k


1i । $-   dlh h , nt l$ ! 


3 aNi $N   1i।

 e  agF $ 3Mr 34  3 r। nr $
-d। @k: !Ni 3 -b- 
 $-   dlh h 
M  ;  —  
।  — o ei as
3
 dr 3  34 ।

n -d   M9F 3 3 $ ।   tr  n 


$o 31L 1 N4F $c।   ;, 


 яb   e< 4 $   $  a !   ।
e i a$ a!F$ яяF  $ tF:  ।  
a ! ni   3@ ।
MF e  ei a ! s @।
ei 3 @ @ -  u ei a !  

o  3 :NdN i 34 @ ।   u 3
 p1 d¨ -d
F। e
 
  un1 $। 
3u
3u 7l$ llh i$ ol < e , 

rM a k,   
  3- 1i।   @ - e @

 e< 3P t।

; o 3  !N  $   @। tr $


a ! oE 3 i— 
c । e
  3t '
i u
dlh h e  я llh i$ ol
, i 7l$!  o aяn  i g$:  @।
e   a;p h r।  , -d $ 3P 
$ ।  3n    । trk !N ‡N <
!   31L 1o।  31L    iя o  i
!N
s n$ BL $।  : 
!N e aN p ;
Ç $।   
rd 1rn -d p $o 
 i
!N 34 p $ 3।

76
u k


e
 s l$ b   k 34 $-N e 3। e 
 -  $ u 
 e e p Np$ nr $ 3-,

*g ur r । n  я
ul-l r।
ei r: as
BL   , 3$  i:! e   e 
as   u  3i। 
c o 3Mrg 39 $ -c।
  iя 
pj ;—  @।  ;¶ ei p kr- 3-
  <   M<c  3  pNk  @। 
3
 si  
o ak 3i। e  e  34 3  r @r u
3i।   - ic  @।   e<  я u<
 $:  3- ।    i $  a :  
।

7l$ llh i$ ol   - 


  @।

3n hяi i i dlh h e * <
 

।   n -d a $। 3; $i  я
llh i$ ol N-n
 
 o  
। t     n M< :F e@ e;:
َ ْ ََ ٌ ُ ْ َ َ ْ ْ ُ ْ َ َ ّٰ َ َ ْ ُ ُ ْ ُ َ َ  َ ُّ َ َ
‫ﺎءﺗﻜ ْﻢ ُﺟ ُﻨﻮد ﻓﺄ ْر َﺳﻠ َﻨﺎ َﻋﻠ ْﻴ ِﻬ ْﻢ‬ ‫اﺑ ﻋﻠﻴﻜﻢ ِإذ ﺟ‬ ِ ‫اﻳﻦ آﻣﻨﻮا اذﻛﺮوا ِﻧﻌﻤﺔ‬ ِ ‫ﻳﺎ ﻛﻓﻬﺎ‬
َ ُ َ ْ َ َ ُ ّٰ َ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ً ُ ُ َ ً
ً ‫ﻮن ﺑَﺼ‬
‫ﺮﻴا‬ ِ ‫ِرﺤﻳﺎ وﺟﻨﻮدا ﻟﻢ ﺗﺮوﻫﺎ و™ن اﺑ ِﺑﻤﺎ ﻳﻌﻤﻠ‬

"3$ ':! 3  3


p l$  4 s :  , - 
tr$ 3
<F $@, a¨  
rd kÐ 
e e N$ 3p :  @, -
 3  3
 । 3 
-   l$  3
 " [7  $- : 9]।  o i 
$@:
ُ ّٰ ‫ﻦﻴ اﻟْﻘ َﺘ َﺎل َو َ™ َن‬
َ ‫اﺑ اﻟ ْ ُﻤ ْﺆﻣﻨ‬ َ َ  ُ ّٰ  َ َ
ً ْ ‫ﻛ َﻔ ُﺮوا ﺑ َﻐ ْﻴﻈﻬ ْﻢ ﻟ َ ْﻢ َﻓ َﻨﺎﻟُﻮا َﺧ‬
ُ ّٰ ‫ َﻰﻔ‬kَ ‫ﺮﻴا َو‬
‫اﺑ‬ ِ ِِ ِِ ِ ‫اﻳﻦ‬
ِ ‫ورد اﺑ‬
ً ‫َﻗﻮ ﻳﺎ َﻋﺰ‬
‫ﻳﺰا‬ ِ ِ

77
u k


"l$   


 kds   
।   3 N: 
। -d   l$i '
яN -4L $ 3। l$ k! ,
 k " [7  $- : 25]।

n -d 
k 3< 7 я $
$@। a 

 
k $ $@ 4 я। 7l$ llh i$ ol
ei -d  @: e @   i     3
u
k:
N $ ।   3 i 
o $  ।

n -d  i M, 3


d$ ih
3t   iя
rd a;- M< $। 
dn  1 -F  
$-  '
i '- dlh h ih

!Fgn o  a-
@  r9 n 
 $N 
F 3
। ei ih
3t rd 
a;- 39 
   39 -Fn 
яN 
3
P tN 34
k $।

9A $я
e @ 7-Fg$: M< $@। 7l$ llh i$ ol
nt $-  ib$  dlh h 3    -। 
   gя
uE, ei BN — 7-Fg$: mF 
N।  я llh i$
ol i a  : * n BN — 7-Fg$: 3
mF 3i। 7-Fg$: l$ 
F !N aN। 3    e 
- 
  । ei - ,  7। 7l $ llh
i$ ol ei - 
  @।

h
i n
ei $я Fk grt7:F M< @ ‡$ h
i n। $- 
7l$ llh i$ ol e< sp 3
 3-,  k
  p  il$ o  @। ei N sp ,  
@ !F  @ । $   dlh h ei sp  :
n u~l $ oE।  :, *   я 3-, 7l$
78
u k


llh i$ ol spo o$  $N।


MF @ @
$я  я яns 34 r। k   p *
;
o m! asjя яr $ @, 3   3- i i
uÑg । я яn;7  3- t il$ o   3P;N
$ a1 i 7:F $ ei 3; i a! ak i।

7l$ llh i$ ol 3M9:  , ei @ i t u 


 udN -t  ।   $я $я $   * —
3- 
। u  i$  3*! i k u¿ e us $।
h
i  s e 7l$ llh i$ ol  !
 । я 3  i  *  ; 9: as o Mr 3@। 
$-  u dlh h
7 $ E nn ।
, 3$ u!  
 ,   -d яN  ।  
u    e@। — — i i
oo 3
।

i  do
u dlh h  @ ।   
o 3 3-,
 i  * $
 
@। 7l$ llh i$ ol
— —  et  ei d¨
я। e  * t
$ $ 3  i i g$: h  । e  7l $
llh i$ ol e<  @ @  @। *
h 1400  — $   dlh h 1
F 34
@< e l$ 7 3L 
*r 3।

i яN Fp4 $ r $-    dlh h।


e  i $ r 
 я$
!N я
я  u~F  
4 g$:  । i$ ei ii 'i  do'  pd।
e  @r i i g$:  @। $-  u dlh
h us 4 o i ag$:  । nt s  я
llh i$ ol я t $   3
  i

79
‫
‪u k‬‬

‫ <  <‪, ei $ u । a4F~ * u; $s   e‬‬


‫‪u 3  $-  u dlh h k i  ।‬‬

‫‪i  do ag$:  3$ p  । s l$‬‬


‫‪ b   ei i mF t     i 
 :‬‬
‫ُُ ْ َََْ َ‬ ‫َ َ ْ َ َ ّٰ ُ َ ْ ُ ْ َ ْ ُ َ ُ َ َ َ ْ َ ‬
‫اﻟﺸ َﺠ َﺮة َﻓ َﻌﻠ َﻢ َ‬
‫ﻮﺑ ِﻬﻢ ﻓﺄﻧﺰل‬
‫ِ‬ ‫ﻠ‬ ‫ﻗ‬ ‫ﻲﻓ‬
‫ِ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﻣ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻟﻘﺪ ر ِ‪ Ñ‬اﺑ ﻋ ِﻦ اﻟﻤﺆ ِﻣ ِﻨﻦﻴ إِذ ﻓﺒ ِﺎﻳﻌﻮﻧﻚ ﺤﺗﺖ‬
‫ﻳﺒﺎ‬‫ﻴﻨ َﺔ َﻋ َﻠﻴْﻬ ْﻢ َوأَﺛَ َﺎﻧ ُﻬ ْﻢ َﻓﺘْ ًﺤﺎ َﻗﺮ ً‬
‫اﻟﺴﻜ َ‬
‫‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬

‫@  ‪"': -  Bk  1  $ $ 3  i g$:‬‬


‫ ‪  l$ 
p ntL $। 
h
 - @ 3 N‬‬
‫
 ‪a @।    
u n a :F  @। e‬‬
‫‪
 n я" [7  $ : 18]।‬‬

‫‪ o i 
$@:‬‬
‫َ َ َ َ َ  َْ ُ ُ‬
‫ﻳﻬ ْﻢ * ﻓ َﻤ ْﻦ ﻧﻜﺚ ﻓﺈِﻏ َﻤﺎ ﻓﻨﻜ ﺚ‬ ‫اﷲ ﻳَ ُﺪ ا َ ْ َ َ ْ‬ ‫ﻮن َ‬ ‫  َ َُ ُ َ َ َ َُ ُ َ‬
‫ﷲ ﻓﻮق أﻳ ِﺪ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺒ ِﺎﻳﻌﻮﻧﻚ إِﻏﻤﺎ ﻓﺒ ِﺎﻳﻌ‬ ‫إِن ِ‬
‫ﺟ ًﺮا َﻋﻈ ً‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫ﺒﻟ َﻏﻔﺴﻪ * َو َﻣ ْﻦ أ ْو‪ Ò‬ﺑ َﻤﺎ َﺨ َﻫ َﺪ َﻋﻠﻴْ ُﻪ َ‬‫ََ‬
‫ﻴﻤﺎ‬ ‫ِ‬ ‫اﷲ ﻓ َﺴ ُﻴﺆ ِﻳﻴ ِﻪ أ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬

‫‪"-  3 $ i    3 l$ i $ i  ।‬‬


‫‪l$ $ 
$ u । a¨ 3-  ;—  ,   :  i‬‬
‫ ‪e 3- l$ 4 B a—  7:F  ,  aNi  $ s‬‬
‫‪3
" [7  $ : 10]।‬‬

‫‪ 7l$ llh i$ ol ei i mF :‬‬


‫‪"il$! ei Bk  1 -  i  @, 
3ui я$n‬‬
‫‪p   "। e4  : $-  $ dlh $ , i‬‬
‫‪ 7l$! l$ ' @:‬‬
‫ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ ْ ْ ُ ْ  َ ُ َ َ َ ٰ‬
‫اردﻫﺎ ﺎﻛن َﺒﻟ َر ِّﺑﻚ َﺣﺘ ًﻤﺎ َﻣﻘ ِﻀ ﻴﺎ‬
‫و ِ–ن ِﻣﻨﻜﻢ ِإﻻ و ِ‬

‫‪80‬‬
u k


"3
pNi e< (я$n) ak  । e< 3
p a-F nn" [19 : 71]।

e
 : 7l$ llh i$ ol , l$ '
e<o @:
َ  َ  ِّ َ ُ  ُ
‫ﻳﻦ اﻳﻘ ْﻮا‬‫ا‬
ِ Ô‫ﻋﻢ ﻏﻨ‬

"a¨  t 


 ud  "।

i 39 $o  n -d яN  pst $ 3। e 
 3
 3 $-  u dlh h k   34 
@। e aNi i -  i n $, *
ud o
an a $। $-  u dlh h я 3-,  i 
e u $   яN * @,   as   । e  
kb $ * <  3  @।    я,    ::
я$
яN pst $c i   * 3@r 3
।

e
  i  k k $ 3-,   Ni -d udN
 - i 
< ast-st   @। i  d ;n
  3-, ei - 
   3
o -। i  
e
 a $ $ 3p :  । ei $ 3 @  -।
  e< 3 4 
<F $ s k:
udN। nt   $ 3<i apst @ -    
 $  Ns 3  @। $m
i  dlh h
3Bt e

k N  i
M 3 o p i n  
k $। n!t 3  -  3- k $। 7l$
llh i$ ol n 
i  F k 
। *
$;  i
!N ; p; s  ।

81
u k


n p
 i  39 -Fn n ps 
।   e e p! 3p :  
। p4  u o i u
- । 3 @ a-
uk  @ !  d  3 я $ ।   я llh
i$ ol p $   ;k- d o $b kN 
3 a;;7 $@। 3 k    3- , " r r я-

$

 @। 
-o 3
 @ nt l$ 4!
$m
$ : * 3-  : ;k- d    я 34o
3
 ।"

e  p! $ h i ,  - i $ e


9 $ i  7l $ llh i$ ol

us $।  i
k 34 n 1 17rn   o 1k
m
 яNi $
7 $ e@। - 3$  i

F a7 n 1k m
 $। ‡$ ei n '< F
@:

1. e @ : u    i 
  -।
2.  @ ei  u  -    ।  t

 -Fn k   as a ।
3. 39d   @r u     3 ast 
  ।
4. k as  3  
 1 3  3 ~
E $। nt 
 $ 3u k 1   

3 ~ E $ ।
5. ei n
 @ ~ 4।

$i  1k: 3 @। $-   i   dlh


h 1kt   ।  p4i  ,
‫اﻟﺮ ِﺣﻴْ ِﻢ‬ ٰ ْ ‫اﻟﺮ‬
 ‫ﻤﺣﻦ‬  ‫ﷲ‬
ِ ‫ِۢ ا‬

82
u k


$i *! 
 , 4! $ o $  3    я ।
ّ ٰ ‫( بامسك‬$ l$! 3 ),   -i  ।
   4: ‫اللھم‬
7l$ llh i$ ol : E @, e<i  ।
e    $:
ّٰ
‫ ﻋﻠﻴﻪ ﺤﻣﻤﺪ رﺳﻮل اﺑ‬Õ‫ﻫﺬا ﻣﺎ ﻗ‬
"e< 3i 1kt - p l$ 7 $m
(llh i$
ol) s B p
  @"। $i e o *! 
 , 4!
  -
$m
 [.] l$ 7 3  $ 
—
ei -d-g$ pя $ 3?    : ‫ﷲ‬ ّ ٰ ‫ محمد بن عبد‬a4F~
'dl$ t $m
'।  я llh i$ ol ,
¨n$  l$ 7। e  o  - 1o -i   $। nt
 dlh h
B‘n я 
,  @i '‫ﷲ‬ ّ ٰ ‫ 'رسول‬b<
<   ।  я llh i$ ol   , c
E @। b<  3
 
o- i  3< 
c।   3<
3
o   dlh h 3i s '$m
i 
l$' b
'<  
।

n as 7 яn dlh h 


1kt  o m7:F $ । BÓ 3L as  i
7 $i t
$-  7 яn dlh h 34 e us $। i

k $o  34


MF
 -~     o  -F
 $ @।  3*
3*

  , i 7l$!
 
    -। 1  -F 34 k r।

s  t 3
 $i e e 7 яn dlh h 
e< 1<M  7l$ llh i$ ol 
 e

  , 1kt F-  t aNi  $  



। 7l $ llh i$ ol , 3$ $i! e o
1kt sk $ । an   7 яn 
4
3-
o। nt $i @i   ।   aN 7 яn
$i < 3 ~ 
 $। e
 1  -F  $-  7
83
u k


яn dlh h     , 3$ :!


3  e   @? ei -
$  3 ~ 
c।
 
 k  ! * ei 
 n 7l$ llh i$
ol nt 
 , 3$ 7 яn! !-F ! :  । l$
'  Èi 3
k Ns  ।

$    dol$ ' яb 7 яn ei as


3
 3k; o d¨ j@- nt  @i uc :   । a9
-  7 яn    3<$*1r k;  -o nr  
  u i t !-F *! 3;— 3।  : "3$ 7
яn! !-F ! । e   , 
k l$ <  kN!"

39 -Fn ei ‡$ nt u; k sk  । 



k k $ -*  @ *  $: $-    d , $- 
u r, $-  u, $-   , $-  '
i  ok,
$-  d $ i o, $-  dl$ i $, $m

i , 7 u


 i я $ dlh h p $ ।
  k k $ @:  - i $, hi i
d u-- p ।

n F $-  u pk


h
i n F p gi @  
k।  
$   !N e pk 3
 
। i d¨ 3< r@
nt  @ uc :  @ ।  ;9N~   $-  u i
t dlh h !-F *! 3;— 3।     я llh
i$ ol
 us $  я  :  3- l$
7   N ?  ut 
, $N*, aNi  l$ 7।
u dlh h  pp  ,   3- 4 @   N o
N 4 ?   : 3- 4 @   aN o aN 4
? 7l$ llh i$ ol я 
, । u 
, 
 я   e dF 3
i 3? e a
84
u k


3 $N  ? $ llh i$ ol ,  l$
3p   । l$i  $-N ।  @i * 
 aN
  । u dlh h ,    i  
il$   o  ?  я 
,  ei @ i o
    । u , !-F ! । a1 i    il$ o
 ।

h
i 34i     3 4   i$  34 k
$। e    
 h
i as   
  
udN -t  ।  p i d¨ яяF । *
! :
 
— n  dF p 3@। nt  u   
s  e 3P*@  7   llh i$ ol
  $E~ o$ - 
F 
BL $।  e<  i , 3$
 $ :! 3
 a :F  @:
َ َ َْ ََ 
ً ‫ﻚ َﻓﺘْ ًﺤﺎ ُﻣﺒ‬
‫ﻴﻨﺎ‬ ِ ‫ِإﻧﺎ ﻓﺘﺤﻨﺎ ﻟ‬

"  3


  @ sL я" [7  $ : 1]

$-  u dlh h l$ ' k 34 я 3M9:  :


 s $।  , e<  я? 7l$ llh i$
ol pn s pl1t , $N*, e<i я। $-  u
 nt ।  k  , ei ‡$ ni 

яN 1rn я  : $।  -i @।

7l$ llh i$ ol 


   pNF  $- 
7  dlh h k   34 $я   ।   
4 4 n F- * 3 ~ 3o udN di Nk E
3
। !N $ 7  o  я llh i$ ol 

$  
। 7  : 3$ l$ 7!  i

k $ e@।     


$  
c?
 я llh i$ ol * nt 
 , "e< n
85
u k


F।  !-F ! :  ।  l$ ' 3 яN 3 n 3
 3
।"

k d'я 3
$ k 7    o 
। s  eя
3
$ k   p nr  । k e я r o 3P n
  । 3 e -F  ‡   $-  7  $ 

। , " e< a 3 u N$  @!"   $
 7     
। o k ei
BN 3
 я  
।

7   


      я llh i$
ol <  M<  ।  
  , "3$ l$
7!  3  a—  7:F  @। e   e  4

।" nt  я llh i$ ol ;, ei M<  -d
*! m @। 7  N < k 3 
   34 1
   e< s  nr  ।

e
 h
i 34 3 ~ -o $ 7 яn dlh h
@
 !Ni   ।  d   4 7
 — 3- 
। !  !  k   34  
  e  e e<  r । a  Èi 3 r e<
u r uE।  r;7 u *
я  @ aNn E।
  я  k4F    - 
:яN  u k:
1 । k   34 3-  e
 -    
e
u aF $ 1 @ <<  । 

3
P tN 34 *1 3 u  3
 39 -Fn  i  
  

7 E n ei F    ps 3


। 7l$ llh
i$ ol e< t- ei 
7  < 3p :
 ।    an -N।  я llh i$ ol
t  $ 3   in  । d  r oE 

86
u k


u i 
 o  1 - 3 4  F  k
  34 $я  o  !  nr  ।

h
i n @
  i p N  3 $-  
i
o
o $-   i  dlh h 
 o  e
7l$ llh i$ ol < us $ i g$:
 । $-  
 7l $ llh i$ ol 'il$'
a4F~ l$   u! ;79  @।  F  * $  
e $-   i  e $  я $@।

p $я
ei $я i p N  -d M< $। 
   34 $ªB
ih
 e   nr  । e    p! g$: kN

rd 9r-nt p $।   e

-l h
i
n p  
   pNF t e  3; 1500
я$
e $ E   7l $ llh i$ ol। *

F  ei -d i  do ag$: $ i n!
3- 3 @।


   34 
7 t 125 i।  я llh i$
ol e 3Bt  $ $  20/21  
udN -t  । ei -d @ dF 3nd। F< 6< n 10<
dF ih
   ।   e<   < dF
 
3। Fk  k dF  @ 7। e<   k:  o
 
   N4F $। e  7l$ llh i$
ol ,   e e Nk  g$:  , 3- l$
o * 7 ; e l$ e 7o  ;। ei
dF я 3P  i l$ '
  ।

$ 
!N  u~$-ud  3я uE।  ;,  ;N
dF я 3P  $ @। i 3; oE  я llh i$
87
u k


ol <   । nt   n!  i  
dlh h।  яj  ,  34? eя , 31 -
oE 3  kn $
r: N4 a;  @ । 7l$ llh
i$ ol * 3{  ।     я
llh i$ ol s   -¨B   dlh h
31  
 e l$
 * яN d'  ।
$l$! — — $-   31 ; $ 3। 7l $ llh
i$ ol 3 -i- 
 $-   $ k p
  ,
"-o! -d   -k:  я  $। e
 3

BL   ।"
aN :F @,   dlh h p4 tr
p i

o 3
o 4o ।

-d e -F $-   dlh h µ < r - e


e ih
    । e l$ k 34 * !N e
r$ k Ç $ 3-, dF ; 3P$ F
я ur  µ
$ N$   । -d 39  dlh h ei
я
@r  । e  3
 3 < я k Nk et o ei

я< oE  @ !

dF я $।  dlh h    я llh


i$ ol <।  я llh i$ ol 3 -i-
3 
   1m  ।  dlh h 31 d ark $।
3  я llh i$ ol яj  , "e 
kn, d¨  n ?"  я 
, n ।

e @ aNN M< $:  !B $-  N dlh $


4 я  llh i$ ol $ mn $o; ' 
as $ p4 9d :; 
яN B$ ! o 
яnt  $  $o; e um '  $-  i dlh $
 $-  um r dlh $ BN : @ e $я 9
'< M<।
88
u k


u  -
e @ --'
  n F- 7l$ llh i$
ol  u  - 
 pst g$:  । h
i n
 us  $$   aNN  -$я ei u  
  $। e
  $я  *
яn;7  --
n N Ft i । di $я $ e  < $
7l$ llh i$ ol k   udN -t  ।
n F- n!t 39d   @r  3 ast 3ui 4
 ।  F am яN  я llh i$ ol
200  $  -d k $ astst$ i E 
। 

 E ; 9!  
 3-,   3- k   $ 
  3;  µ। ei $ 
F  ' - -$ ' 
uN iяя e 3-  s  ।  i  e

3 Mr -।     7l $ llh i$ ol <

7 E  $ 3-,  -d яN  । n F
  ;  $।

k  
BN e -F 1t ! :  ।  i
ai rM
3@r $r-F u   । 
¶ @,  34 r
3
o e   $ p! g$:  । a 
 ai

r-
o m  d;
*r 
F-
a   ।

7l$ llh i$ ol ut 


 
 $    p
 । t il$
BL1 $i  ;  ¿ 
oя :
ّٰ
* ‫ﻛﻴﻚ اﻟﻠﻬﻢ ﻛﻴﻚ * ﻛﻴﻚ ﻻﺮﺷﻳﻚ ﻟﻚ ﻛﻴﻚ * ان اﺤﻟﻤﺪ واﺠﻌﻤﺔ ﻟﻚ واﻤﻟﻠﻚ‬
* ‫ﻻﺮﺷﻳﻚ ﻟﻚ‬

89
u k


"3$ l$!  $я ,  $я ।  @r 3 '
i, p; 3$!
 $я ।  p 3-N i, 
-a
 3 i
j! । яt 3 i BFt! , 3 3   i।"

ei a7F  Ž — -k $ $


$я  ¿,   
$ oE k   -।  -   n $ 3

 3  я llh i$ ol o * $ ei
 h
 r F-। $ l$ ' p N 
a7F $¨p। 
 n N  n !

n F- : 


 -Fn k   as  ।
i!N $   p яn;7 M 3
 । 3 -o
rM o ;< 3
 -pl $- a 31 ark $।
s! ; 1 3u 3 !o 3
 । 
 7:F $o  7l $
llh i$ ol 
   udN $ -t  ।
i!N um '  $-  i dlh $ — * $
mn $। 
   -o 4 ' '  s -t  $।
e i $-  i dlh $ 4  я llh i$
ol p4 t-  ।  ei si um '  $- 
i dlh $ $я 63  in  । *  e i

N।

 -
 -u  o F p i
o
9A $я 39 ; 34 p $я p4 ; 
 7l$ llh
i$ ol t-   ud  o 1
F aÇ7$  -
u  o F <
7   i
o 3
। 3- m<
o 
$
< t 3
o $@ 
!N 3  m< $ k,
 N m< r  ;я,  m< jя e  
$
o p  e  ul -N। e t !N
o
 @ er: " ....   i 
 h  @। i
 r, n । l$  dg:  s 3
 ... "।
90
u k


aL $я
ei $я i 7' -d o k-я M< $। 7' -d L
 N$ Fp4 e  < 3  3Pя   $। 
k-я @ i o 
яN  i  
rd s
o 17rn я।   e  aNn kp; u; M< :F 
! @।

-o 7'
7'   aÇ e< я
। 
   34 e
7 t p
1100 < । aÇ< @ 3  mяN a! । 7l$ llh
i$ ol $  i u --
dlh h
t$
7 $   $ F n $  i  -
 < 3p :  @। nt dL n $  * n  $

 3
।
7 $N 3 -o ; 9: aN я $ 1 $। ei
r: 
7l$ llh i$ ol aNn F$ $।
n $ 
7 $N  aяF  aNi n!  - 3 
 i
Õ яN h sr tp  ।    я llh i$
ol p! g$: e h 34 
 k4F  $я N
e< $ 7' a; 3p :  ।

ei a;- aL $я я


 ”  $-  -
i $ 
dlh h 3Bt M< $।  7l $ llh i$
ol a;- 7F 3< я 3 -k  @। ei
яi 3- -d $
$ - 3 ;9Nd: p i—  
, "-
-
$ $ $ 3 $ я i  ,
o -
$ $ $ 3 $ bl$ i o$। 
o -
$
$ - $ 3  u 3 $ F1
 ।"

91
u k


7' a;-  N N 3 


 aNn :N @।

 $я N   d $  N @
k!। -d nr $ 3। 3 -
i $  dlh h
$  @।  p1 3 tr
u   M $
। e -F tr l M * 3
$ kk $ 3- 
$
 :  ।  7l $ llh i$ ol dn
 я i   dlh h ut  । N
-d 39 o $
$ 3। bl$ i u dlh h :F
 , "$-  я dlh h   m 
 F o  
bi ”ŽF M
 @।"  $
$ -o  d  

F  $   $-  bl$ i o$ dlh
h।    -d     $
 :  ।

e   $   i   dlh h 1~



: 3$ :! 3   s  F !N  3
F1  । i Fm; $ 
i o
dlh
h 3 F1  । F1 $o  -d as
 F M<। 
dlh h 3P  $ 
k:

 M   3। a 
 tr $ ut 
 1 3।
i!N  *! g aÇ 3µ 3। an !N -d
aN$    1    u; ki  34 -o nn
।

 
 
i o
dlh h e P am 
tr
  я  
।     $  e e u
 d;
*r   3-, a 
 34  $c e  < $

*r @। e  i  e ucs 'l-h  !' Ž
 3-, 3  $    
   34 k $-N
 < $ e 3- 
@। tr
 ;  Ç $।    -d
 1 u1 $  3; 
 34 1 3।   t 3000

92
u k


N ei kd  $  e; l$ ' я p


  ।
$l$!

ei -d   я llh i$ ol 


7 
  
я
   as :F 
 -।    $ $ $
 o * ei 'я- :F $@। -Fk я 3
$
 : 
 $   
@।  , "e 
-
 $ , 3 $
$। я'  $ @, 3o
$
$। e i o$ $  @, 3o $
 :
 @ (e   3  я llh i$ ol t
31 d ark $ oE)।"    , "l$   !N
e<   (a4F~ il$ - 
i o
) $ e  
@- l$ ' 
 я
  ।"

7' -d 


k $
$@ t 12 я। a 

trk a N p: $ । $-  
i o
dlh
h $ 3< <   3;— @। e@r -
, я o
bl$ i o$ dlh ho 3- a N tr¡N
 
$
 :  @  $яi a।

k я
h
i n e< F @ 3-,   3- 3 3t s! ;
 a4  i
4 t s     e e 3
k *! 3
 । ei F- d'<  s tr d9 3t e<

— e a < k  
4 n  @। k
4 n 1k d $@    
4 1k
 @  -'। k <i   -' o 

!N ei t  i
$N $ ।     1 d ei 3t
  BF k: u~$-ud  o $-N-$-, astst p

e i  i  я$, o i uiN, $i i
93
u k


 p  i яo  @d -dkt 3- 


  -'
rd   1  o ¿!   ।  -' aF
$ ; $ 3।   ; p:- k4F il$     
g$:  । 3Pt o $    3; $N M< ;  -
nt   3t 
F o , "e :F -  
- 'B$ -F
 ; -o! i $N  "।  i: h
i
n F pN ;—  ei A $N 
 3- 
।

ei M<  
 !Ni -b  7l$ llh i$
ol < e  M< :F  $-N p4F  । 
1  3
, n F e  -b
 $-N   FN
$
*r@। F ei aN1 M<  :   F$ $।
 i  3- n ;— t icB; ei M< M<@  k
 i ।   я llh i$ ol 
rd
  a;-  3- p4
7   mk ps
3  :
.  -' 3  u-k k: 
 ei aN p
 ;
.    4  mn   ;
. a4 h
i n  $@  3M9:
o।

 i:  34i h


i n  nn @ i  

7  ª я 
 3-, 39k Fi   3 ।  
 i  h
i n e;   
।   7l$ llh
i$ ol  m   k a;- pst g$:  ।

h
i n e;   3-  < ;   $@  i  
a1 i ub  । 
k:  
< 4 
m $ ।   
3  
7 $ 
   e
n F$ 31L 1। 
   e   s  N
um '  $-  um $  dlh $ B$ p  ।
 3
  rMr  @  3।   ei
BN
94
u k


3
 a $ pp  , " @ g<   3?"। um $ 
я 
, " at!  ! 7l$ llh i$
ol t @  u-k  !"    e
4g  < p; 3।  s;i kÌ $ 3 $ 3।
я
  3- 7l$ llh i$ ol — k~
 n F$ ps 
।

 ei ps 7l$ llh i$ ol < я $ ।


a 31L 39 N4F $ я
 
*r   яi
3M9:  , '3$ 
 :! n,  h
i n ¨~
o 
B‘  3।' e   
 34 ps  ।

  N4F 3$  i  an¨ 7N as  $।  
3- 
rd -d  1 ;  я $    я।
  n 
4 3;   ; 9: ; o ¶ !N 
 <
।

k -t
t я  10  , aL $я  1 я 630
b  k a;- udN
 $я я$
e 
$ $ $l  , N
    $-  $m
llh
i$ ol 
   34 k udN -t nr  ।


 i 1  d  
 u'я -$  uN 3P*@  я llh i$ ol @u
3।
 $я N ei  < $   s :F eN *
<—  3 Ft  j 
। k $ 34 a
7
as  ei N$ 
3  i  1n $ r।  
 , $ i $- o 
 i o  4Nn
яN 3p :  । nt @u < $-  u i t dlh
h 3Bt $   e
  $ $   n
95
u k


$।   я llh i$ ol <   $।


i ak  @ i ei 1  d 7l$ llh
i$ ol 3n u $N 
F 3
 3<  :  । nt

  3  я llh i$ ol   3



: "3$  ! 3 — 3$। e o     3-,
 e l$ u b  - @r 3 '
i?"

$-  u $ us $   a s  i। 


   я ei r:-; 
o 3   ।  3-
!  !  N!F i p a k $ r@  яi k
  । l$  * u

BL 
@-   aNi s 
p $  o $@।   я 
: " яN
    3$!  $,
 o !-F   
t  mF k । l$ !  k  @, -
l$
;n  3 '
4 $ я  aNi 3 u
।"

7l$ llh i$ ol    : "3$


 ! l$ ' 3 ub k
 r। 
e o e4 s     3-,  l$ 7?"

nt   ;F ; ut  : " e o m7:Fr


n$k $  !" e4  :  $-  b dlh h
: " 3 m  @  ! i   !" e
   N p 9F: p $ oE।  

3।
B‘n $
 : uc :  : "-i$ illh $md
7l$"। $l$! l$  a   r:! 3- Nk i
;F  34i 1  d $  i
3Bt 
 @
я o  я llh i$ ol < e tF:
 - o e  34 $ $o -F
 ;79 $ 3। t
'
 !Ni   eя *<  $ tp  ।
96
u k


 i яN, l$ o * 7 яN я$


ag$:  e<
1k яF 
@।  a;- ei 1k $ $ e i 
-d  m7:Fr p; $ -।  F  ei   n
p N $ o   $-   dlh h uiN  
pA  @।

7l$ llh i$ ol ! : k 3M9:  । 


 я 
, 3u -
3sc  $  !  3

$ 3 k $ ।   M  
4।  
  i я 
,  я llh i$ ol
3Pя — -d   k    3i। 3u 3- ;o k:
  । ei 
i ; nts $ 3- 3-   । a
$r u , я B$ e   M t  । $
l$ a  r:  я llh i$ ol  ! t
k  я 3 p  ।  * t s < 

a @। u< !N 4  p t ' a;-
$
 : p N $ $-  -
 $  t $-  u
 -
dlh h। 1 
 34
 $я  N k
  p  । $-  
i o
dlh h 3Bt
3- 3
 ag $@ 
 я d
Fn  i яo k:
  N -d *!। e 12 я tr¡N $ o 2 я 
я$
$
 :  । k я e; p k$ ; mn
$। h
i n  k: яB l$ : :
"‫ "إِنﱠا َفتَحْ نَا َلكَ َف ْتحًا ُم ِبي ًنا‬-  $।  i
u 
1rn
я  $।

t;7 7Fk

7l$ llh i$ ol t 'B$ 
 ag $
p4 $я o
1 3 ।   'B$ 1
F o 3;
as 360< 7F m 3- e e g s  -L ut 
t   ml   E     3;— 3।
97
u k

ً ُ َ َ َ َ ْ  ۚ ُ َ ْ َ َ َ َ ُّ َ ْ َ َ ْ ُ َ
‫ﺎﻃﻞ ﺎﻛن َزﻫﻮﻗﺎ‬
ِ ‫ﺎﻃﻞ ◌ ِإن اﻛ‬
ِ ‫وﻗﻞ ﺟﺎء اﺤﻟﻖ وزﻫﻖ اﻛ‬

"e , N e@, 4N p $@,  i 4N 
aNm " [7  i  : 81]।

 o  o $r d'< p1  7F @। e


 @ -4k
'i' o ''।  i     3-, i @ r9 o 
@  । e
 e  $    3; N;1 p $o l$
' e
 4  :  @। nt e  4 tto
eg  i  3
   u  । l$ 7 
F
3
 e d'3< 3;— 1    $।   $   $  e
7Fk $।

k $  e , uØя, , o iN


7F pA
@।    llh i$ ol eg Ž   udN
$   
F 
।

 dlh h ¿ -


-$ -  M । 7l$ llh i$
ol 
F $-   dlh h ucs - 
।
 i 3
!N  , t o $  ei - Ž
 я g a;  ।   eя e< nN  ।
t ,   ;N ; i ei - Ž  : 7Fi
d 34 
 $@! $  , i N e o ub
   - -
   ei Ž  !-F  ।  
  । i  nN @ ;n।  , " @ 
। 
< ¶ g 3- 7l$ <  я 3
!"
 ei uk E @।  я llh i$ ol e 4
я 3 @,  ¶ !N - s l$ ' *
я@।  o 3
 , 3
 4 
я $ 3@। e   hh  nNg  
। e
 :
98
u k


$  o t  N$ E   $ 3।   ,



4g 3ui 3  - et l$ 'i ei 

 я@।  3- l$ 3p    



eno n$ i।

  st $n i g$:


uh
-d ei $ni 
-d $   p! g$:   3-
$-   $- dlh h   @ e *  3<
я 3  1@। ei d
Fn  o 3  я llh
i$ ol r: 34 Ç $ । o or 
  3µ
 я
 $я $। 7l$ llh i$ ol 
1 3 @। $n i g$:  ।

k я  p i  я llh i$ ol k 



@।  gr a ! 1 я r9 o d'я st   k
3
 । k a-N e  $: i  i  я$, dl$ i
, i i , bl$ i '
  $ e
i d'я । e
!N i  i   @,
nt  k e i g$:  । i    я$ i
1  d @। 3  s   pN  
 3
 
7l$ llh i$ ol <  -  , " 
-  9   3
    ; 9: jя $"।  я llh
i$ ol i , "B Nk: 
F 3;
 @- 
 3
o E । B
я  n 
 ; n! 

ut 
  1   u1~"।

$-  $- dlh h $N o$ o 3  я k 34


Ç $ । o$ i   ।   я llh i$
ol *  
, "   o  m e "।
o$ $ @-  :   я llh i$ ol
3
 @ o i !F
k $@। $ $o F  
99
u k


 @। o$ $- dlh h $n $ 3*1 34 ; 9:


ap 3!  ।  3-i F 
i   d  dlh
h   i -d  o

 i
jя $N  ।

7l$ llh i$ ol k я  3  3< 



 as  । e   $   < kd kd

;k  i p1 яN k    aÇ 3p :
 @।

h -d
aL $я o  h -d M< $। 7l $ llh
i$ ol k я  3- '
 3  as  @ e
!Ni ei -d !।   
 34 p  i
7 t M 3 я
BkL e< uN  h। e  $o- o @   d'<
3t   ।  Nh, -dя, k ei 3td i
1  d @। i @

 3я 3-
  @
3
 e
!-F ! 3;— 3।     k   as 

u k:  l  ।

ei -d 
k 3< 12 $я я$
ag$:  @।
e
!N a o @। -d   p4 ; $
@।  
aF $   1
F @<@<  
। 7l$ llh i$ ol t 200 $ $
-dkt
B‘ 34   1 aN$  । e -F  1~

 @: "3$ 3! 3  34 -c?  
 e!
 l$ 7,  $m
i 
l$!"

 -d  7l $ llh i$ ol l$



$-N 31 d'  ।  Èi $ b   k 34 $-N
।    E -d ag$:    $  
100
u k


я
  । e@r  я llh i$ ol eL <
$   
u @r  । e   ; $ 3।
  4   
st -t,   - я, 9-m
o

n 3@ 3    । h -d 3- s l$ '

 $-N  @ 3 N t   i 
$@:

"l$ 3
 3 $-N  @ a 3kt, e h -d

, -  3
 u~l  @  N!N; nt  3
3
я  । sB $o tto B4 3
яN 1 $
r@।  3  BAp
F    @। a¨ l$ я
34 * 7 o '
u pn 9F:   e e e
N$ a :F   - 3  3
 o  e  

s p
  । e<i  
F" [o$ : 25-26]।

-dn 
!N 7l $ llh i$ ol d! $- 
$  dlh $ N   $ @o @। p4  я
llh i$ ol  1   ।  , "
 E e
 r 
@- ei
< e o @।" e4  :
   $ 3-, ei $<i * d!।  * m
4 я 1
@ 
। n 4 s : $i * t
31 d ark $ oE।  i    e s  ic
я 3t < 1 3।

$o-  o @  3t e<


 h -dkt 34  
 e as 3। ei
 
3  i oo @।
7l$ llh i$ ol s e< я$
$  
e $я $। ei -d aL $я o  M< $@। tr 
e @ 
t$ dF 3; as 3।  $ dF
<F $i tr  aяs  k   nr  - e ai $
$ e $
 :  । 7l$ llh i$ ol e<

7   dF a !   । nt 39 -Fn    llh


101
u k


i$ ol a !  । @  3t яN  $



31 d'  । ei d' l$
 dr  $@। 
a;- 3<  я $ $
 :  ।

-d   $ 


F  i o$ u; 3t p
i 7l$ < us $  $@। e  $
llh i$ ol 
 pNF pst g$:  ।
h < я'   as  @। 3  34 i$  3!
k   p  u    । e  я'   e

 udN -t  ।

 $я :
$я :  a;-
 
   34   < ut as। 

  я

   1 e< t я
F: 
3    F  । e< @ 
1kn s।  
3  m< — 3-- k   o 
rd 

-d яN  F 
।

7l$ llh i$ ol 3 7t я   3 


m< -d pst c।  
    3i k: p$
  1n 

    udN N$ $ -t dn
।  : d
  n p !  i $ ut।  я
llh i$ ol { t $я я$
e  < 
pst $ 3। ei -d яN Fs  $-N-$-
 @। -d $ u dlh h, u dlh h e
  d  dlh h a a4Fr p
  । $-  
 3 @
  
@। *  я llh i$
ol -  pp  , "  - я яN   : 3 
e@?"    ut 
, "
яN l$ o * 7 3 
e@"। $ $  $ 1r, 3b<,   ,  d, 
$ , < e aNN 7N s:F
  @। $
102
u k


  я- er s¨s7F яF i $ l$ '


  N!F B4  pA $@। *
t~F,
 $я , 7 a : iN
 s l$
 
$@, i  t    َ *
mF 3M9: 
@: َْ َ ُْ 
ُ ّٰ ‫ ا‬Ñ ْ ْ َُُْ َ ْ  َ َ ْ ْ َ َْ
َ ِ ‫ﺣ َﺴﺎن َر‬ َ ‫اﻷ وﻟ ُ ْﻮ َن ﻣ َﻦ اﻟ ْ ُﻤ‬
‫ﺑ‬ ٍ ‫ﺈ‬
ِِ‫ﺑ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻫ‬ ‫ﻮ‬ ‫ﻌ‬ ‫ﺒ‬‫اﻳ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﻓ‬‫ا‬‫و‬
ِ ِ ‫ﺎر‬ ‫ﺼ‬ ‫ﻧ‬ ‫اﻷ‬ ‫و‬ ‫ﻦ‬ ‫ﻳ‬‫ﺮ‬ِ ‫ﺎﺟ‬
ِ ‫ﻬ‬ ِ ‫َواﻟﺴ ِﺎﺑﻘﻮن‬
َ ٰ َ َ َ ْ َ ُ ََْْ َََْ ْ َْ  َ ْ َُ  َ ََ ُْ َ ُ َ َ ْ ُْ َ
‫ﻴﻬﺎ أﺑَ ًﺪا ۚ◌ ذﻟِﻚ‬ ‫ﺎœﻓﻦ ِﻓ‬ ِِ ‫ﺧ‬ ‫ﺎر‬ ‫ﻬ‬‫ﻏ‬‫اﻷ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﻬ‬‫ﺘ‬ ‫ﺤﺗ‬ ‫ي‬ ‫ﺮ‬
ِ ٍ ‫ﻗﻨﻬﻢ ورﺿﻮا ﻗﻨﻪ وأﻋﺪ ﻟﻬﻢ ﺟ‬
‫ﺠﺗ‬ ‫ﺎت‬ ‫ﻨ‬
ْ َْ
‫اﻟﻔ ْﻮ ُز اﻟ َﻌ ِﻈﻴْ ُﻢ‬

" 3- $я o  (b ) agF e p4,  - 


  an 
a , l$ ' 
p я $@, 
 o  l$ p я $@।  l$ ' 
яN e
u
N7$ pst 3  @, - 
 $ 7$ p$ 4, e  
$ 1 s ; e<i $  < " [o$ : 100]।

7l$ llh i$ ol  $я я  



 3P*@ @u s  3<  
 -Fn ak  । 3  
я$


B‘  o -d pst a  ; 3 3।
 N  
 N   
   3।  

я -  7l $ llh i$ ol  я$


 e 
F ;9: p
  @।   9 34 ei a7F
n ;9: a9 e   !  $।

7l$ llh i$ ol $


3    , "3$
я:! 1 N 4 $ l$ ; 1 я jя $
o N; 1 3 A l $ $-  ib$  i$
ol l; 1 ut n $ 7l$ llh i$
ol n; 1 -F
7:F N $ l$ - ; 1
n :F $ - ; ... 1 r –n $ 4N 4; ... 3-
Nk g$  1 l$  яF  ; 3- Nk !-F ! : 

103
u k


l$  a! p


 3
; ... 3$ l$!  e  um
k r।"

   3  $ -dkt 34   @ 3я 7l$


llh i$ ol ; 9: ei      4  1
   । @r a;-  aяF $ @,   

 pNF pst g$:  । i!N  e  a
7
d яn Bs  ui
i 
  n -d
яN pst $@। e< 3я 7l $ llh i$ ol 

i o
dlh h 3Bt 500 N e< $ 34
3p :  । k< k: 1 

  я  s
ui
 n   я 
  ।   я-
p
 F k 3
।

 -di @ 7l$ llh i$ ol я  39


-d -  s 3
t   ।  я llh i$
ol F< 27< n 28< -d s я ag$:  @।
e -d  -o। e@r * я d ;n $ 3Bt 3<
60< -d  a;- M< $@- eg   N।

я

 ag-
7l$ llh i$ ol -   a;- 39 
$  
 pNF 4 --o  s 3P*@  
l$ k 34 o$ - $। e 

 я
F:
udN o 1kn * a$   $@।  ~k:~ $-  
i d n o ' i 
dlh h 
F 
, ‡
я
j 3। *  * 
F  ‡ я
3- g
!  
। я
a;Nn -  @   я  *1 ।

104
u k


i p4 $jя


ei @ i ( $я ) 
u $jя  я $। 7l$ llh
i$ ol $-    d  dlh h  r $jя
-k  ।   3 e   $jя   ।

e @  
F bl$ i ui BN :  । 7l $ llh
i$ ol  я- - i  ।  F p

  -  $ Nh $। я- - 7F$7F $-  u
i t dlh h  я llh i$ ol
@: "i 7l$! l$ ' 3 @, '
яN 
       e  -
70  o   
  o l$ 
 k   '"। nt $l  
я 
: " -
я 
 k   $ $ aNi 
70  o 3 
яN k p4F  "। u dlh h
e4 n   $ 3। nt l$  * $
/ 
я-   $ 9!  
।  i 

 :
ُ ّٰ َ ْ ُ  ۖ ْ َ ٰ َ ْ ُ َ َ َ ً َ َ َ َ ْ ُ ْ َ َ ٰ َ ِّ َ ُ َ َ
ُ ‫ﻛ َﻔ‬
ِ ِ ‫ﺎﺑ َو َرﺳ‬
‫ﻮ‬ ِ ِ ‫ﺑ‬ ‫وا‬‫ﺮ‬ ‫ﺮﺒهِ ◌ ِإﻏﻬﻢ‬
ِ ‫وﻻ ﺗﺼﻞ ﺒﻟ أﺣ ٍﺪ ِﻣﻨﻬﻢ ﻣﺎت أﺑﺪا وﻻ ﻳﻘﻢ ﺒﻟ ﻗ‬
َ ُ َ ْ َُ ُ ََ
‫ﺎﺳﻘﻮن‬
ِ ‫وﻣﺎﺗﻮا وﻫﻢ ﻓ‬

" 
!N 34   BN $  u  o (я- ) -
r  e  
*r ;   3 l$ p as B j
 @ e 7 po- st¨     as BN :  @"
[o$ : 84]।

 
$ BN
7l$ llh i$ ol o$ !N  
$
jя BN
я  $
  ' я-' -

  । $ -$  er  - r et
 я llh i$ ol яN  @। 
яN
105
u k


er - r я- । e @  я llh i$ ol


N $-  um  dlh $ BN $।

 $я
 $я 39 o
 $я p4 
 g   ud  34 a N
9 i
k $  я llh i$ ol 

$я $। $ llh i$ ol BF 10 $я N$ k
я e  i 
 
i g$: g    < p; s
 । ;n 3t p!
 3p :  
 o ।   
 $jя

e @ Fk ul -N M< $ e p!
 N
 o

 i g$:।


 $jя

 $я я$jя   я llh i$ ol я  p4


o 39 $jя   । ei ‡$ $jя *  — @ k!
$ । 
   34 ei  <  25 -

-$ -t nr
 । - hi 3P*@  я llh i$ ol i$  *!
o ucs  (b) E   nr  । k! $jя-t *
—  r -     । --o  s
e  t -  ।

я$jя  4  


 3 uc;7 $  я llh i$
ol k $ p  । il$   u 31 ri 
E  :
ً ْ َ ْ ْ َ ً ْ َ َ َ َ َ ْ َ ْ  ُ ّٰ َ
‫ﺮﺸ ْﻳﻔﺎ َوﻳﻌ ِﻈﻴ ًﻤﺎ وﺗﻜ ِﺮ ْﻳ ًﻤﺎ َو ِﺑ ﺮا َو َﻣ َﻬﺎﺑَﺔ‬
ِ ‫اﻟﻠﻬﻢ ِزد ﺑﻴﺘﻚ ﻫﺬا ﺗ‬

"3$ l$! 3 ei M m o -F


, я o   e ; 
p; Bd 
o।" (  )

  E  :
106
u k

َ  َ َْ َ  َ ْ َ ُ َ  َ ْ َ ّٰ َ
ِ‫ﺎﻟﺴﻼم‬ ‫اﻟﺴﻼ ُم َﺣﻴﻨﺎ َر ﺑﻨﺎ ِﺑ‬ ‫اﻟﻠﻬﻢ اﻧﺖ اﻟﺴﻼم و ِﻣﻨﻚ‬

"3$ l$!  n n


   k $i n । 3$

p! 
 n$ *1  ।" (i$ , 
 )

7l$ llh i$ ol o o b 


  8
я$jя -Fn k   as  । a!   k  $jя

  @। B$s 8 я$jя -$ 7F g 
       । 3   -$ ,  ,  ,
i o я ei *1  - 
 39, 9 я$jя 3;
  udN -t  ।

   
 3P*@  * u< '-o ' u
 $:  ‡$ 
 $jя ;9:
  । я'  

$oo 7l $ llh i$ ol -$ o  -

  , я' - r ।   p N я
$ < e  u  । 7-Fs -Fn  $ ut 
l$

MFk:
*r d' < 
। d' 39  
  ei < - $:
ً ‫ﻜ ُﻢ ْاﻹ ْﺳ َﻼ َم د‬
ُ َ ُ ُ َْ َ ُ ْ َ ََْ ْ ُ َ ْ ُ َ ُ ْ َ ْ َ َ َْْ
َ ‫ﻜ ْﻢ ﻧ ْﻌ َﻤﻲﺘ َو‬
‫ﻳﻨﺎ‬ ِ ِ ‫ﻟ‬ ‫ﻴﺖ‬ ‫ﺿ‬
ِ ‫ر‬ ِ ِ ‫اﻮم أﻛﻤﻠﺖ ﻟﻜﻢ ِدﻳﻨﻜﻢ وأﻳﻤﻤﺖ ﻋﻠﻴ‬
ٌ ‫اﷲ َﻟ ُﻔ‬
ٌ ‫ﻮر َرﺣ‬
‫ﻴﻢ‬ َ ‫ﺮﻴ ُﻣ َﺘ َﺠﺎﻧﻒ ﻹﺛْﻢ * َﻓﺈ ن‬َ ْ ‫اﺿ ُﻄ ﺮ ﻲﻓ َﺨﻣْ َﻤ َﺼ ٍﺔ َﻟ‬
ْ َ
‫* ﻓ َﻤ ِﻦ‬
ِ ِ ٍ ِِ ٍِ ِ

"я  3


яN 3
d  7:F—  
, 3
p
 a
 m7:F  
 e i 3
яN d  $
@n  ; ae 3- Nk  b k!  $ r; nt 3
3$ p p:  4,  i l$ ' k " [7 
i
 : 3]।

107
u k


7-Fs  $-  u i -


dlh h 3@ 
u< u  $:   я llh i$ ol   34
я
 udN -t  । 3  3P*@    o i -

  । я -  7F F $o 7F -Fn
'  $  <  $   d', n< o - -
- < 
। ei <  'u я
'। e  
я
 34   udN -t  ।     E
     ag $c।    * a : 
-c। o
 $  я< kk i  *
u<  r 
। ei яi  $ $s $ l$ -
 $ Ž $@। я
 34 r  7< ¶ я 
 s sm  udN k  । e   E
n  ।

    s e  я llh i$ ol 3< 63< u<


s$s    । $  3
 3@  я llh i$
ol 3< 63 @ ei B4  я  @। aN u<  N @
100। $-   dlh h  u<g    ।  
39 3kP   4  яN 
F 
।  3   <s
$   !N Í  । e  o я  яN k
  udN -t  ।

o я  (- o i


o ) 39  -- 
<      $
*r    । e 
‡
i     o   t a4F~ 13 я$jя -Fn as
 । u; 
  я  3- -4k 3@<, !N o r sm 7<
 ¶ k  @। a¨ k   -t  , 39 

 o  3я  $ 
F 3
। e  

udN o $। ei @ a k 
 $jя -F  :।

108
u k


  p —  pst



 $jя  -    
 7  i
 3   -
$  i k @ 3-,  я llh i$ ol o 

t p 39 $ 3@।  9 $


  3P*@ 
@।
;9:   i e N ppo  @।  @,
"3
  mF l$
 яj   $, 3
 3 
  я 3
?" $   s я 
@, " 
,  l$  -4-4 
< 3P*@ 
@।" 
   
 $
 a— u*1 ;  ¿  uc :
 : "3$ l$! k 4।"

 
 $jя ;n  e 4<o   uc :  @: "3 
 34 $jя -  o। m e @   
$jя   - $ "। e  7   a :F $। l$  *
$ я @  -o sL i— e p
  । 
i 
 : َ
َ ‫اﺟﺎ * َﻓ َﺴ ِّﺒ ْﺢ‬ َ ُ ُ ْ َ َ  َ ََْ َ ُ ْ َْ َ
ً ‫ﻮن ﻲﻓ دﻳﻦ اﷲ أ ْﻓ َﻮ‬ ُ ْ َ َ َ َ
‫ﺤﺑ ْﻤ ِﺪ‬
ِ ِ ِ ِ ‫ِإذا ﺟﺎء ﻧﺮﺼ اﷲ واﻟﻔﺘﺢ * ورأﻳﺖ اﺠﺎس ﻳﺪﺧﻠ‬
َ َ َ ُ ْ ْ َ َ ِّ َ
‫اﺳ َﺘﻐ ِﻔ ْﺮ ُه ِإﻧﻪ ﺎﻛن ﺗ ﻮاﺑًﺎ‬‫رﺑﻚ و‬

"-  l$ $-N o я  e  3


 3


l$ d  p  @। ae  3 p; p
p $  $ E   e * < k p4F  । 
aNi o  " [7   : 1-3]।

39 3 

 $jя 34 pNF  34i 7l $ llh i$
ol t ¿ 34 e @ N uc  $  3-, e
pN i— ,  ei  B4 3@r  Èi 
 g$:  ।
ei 39  3-  3- 
 
 N $ uE@।   p
k  un ।  uh
$

 я   ।
109
u k


e  e
 я
 m
*r  $
 ,
" 3
 -c e 3
N kN 
c। e 
3
—  $o- o@ 3
 $।" e 4  : 
us $    dol$ ' яb 31 ar ;
3।   я, *
$ 4 3  я llh i$
ol  3
 *
!N 4 ।

  39 
 7l$ llh i$ ol as $
r।   3 яn   3-  я   । 
ei as 3!   ।  p4 p1 4 N4 kn $।
$-   dlh $ B$ as яN   st 
<
34 a ।

я  39 
 7l$ llh i$ ol $-  u i
-
dlh h 3Bt   e< a;- 3p : dn 3।
ei $ -t  яr  s 3P*@। e
 7l$ llh
i$ ol  r  b r । es a;-
s   dn $। aN   d  dlh h  
;  i ei a;- mn  @।

F9
9 i
7l$ llh i$ ol 3  3r 3। in 1 

7F F9 7:F— i   -$ -। 3
 @ B$s 8
u o 11 $я । - 39  я  39 ;9: p
  ।
e  $
o @ E 39 p4i uh
-d $

яN l$
t
     । e  я   u st
 9! 
;   3 pN 4   ! a;p Nk
 ; $я 
 , 3   
— ut N$
 ; e  , l$ * e n d   
@ p
   ic  , 3  i @n  ।

110
u k


 я llh i$ ol 39k 4< F4F $-   


dlh h < sL $ oE।  kn   ।
7l$ llh i$ ol * nt 
 , 3$ 
 !   ।  я llh i$ ol   @ $ 
 3।

as  e
  dlh $  я <  
। 7l $ llh i$ ol p4 *   
3- , e  3*
3। e     @ 
   $।  F   @, p4   
* BN

@ e  3*
3। nt d  ,
  Fp4 i  —  $, e   n
a;  ।

  dlh h i -k


7l$ llh i$ ol 39  $-    d 
dlh h i   
F 3
। $ $   o   
 o  $-  i dlh $ :F i -
 3я я
ak  @।  я llh i$
ol   31L  @ - 3- 
 nt    ।
39 ,     - i  । 7l $ llh
i$ ol 3< 17  21 ok я
us $ - r
  ।

o 
 e $я $
12i u o 3 । 39L @ 7F ei ei   я
F A $, F9 m , я7$ яN $ 3  я
llh i$ ol ei  !  3 l$ k 34 e
 < gr
t    @। я  3i $
t 
39 '
{ B4  3@r 1 3- pst $ 3@। l$
n!N ; k * ;  ।  * p $

111
u k


— я '
 -~ я
3- - 
    @  3 
pN 3$। $ 
  $-   dlh $ hя 

F  3
o $@ * i i—।  39  * $

-  as 3
 1।  я  
p 31$  3; ujj
 !N 3- g: 3 7  r ! :  ।  $

3
 aNn n $। ;, e;i  -Fn * um 
- 
  -। $    я llh i$
ol 3
 n t$  $ uE। *  ;,  k
s $ uE@, ek: - i яN я
  ।
i *  яN 
*r। nt  я llh i$
ol i     - 
   
F 
। * t
31$    < oE@ a7F sg $ 3 ।  hя   3।
in 7F $-  i dlh $ 3 * t 4
  @। e -F  , ‡
 g   @? 7l$
llh i$ ol 3 <r @ ,  @
i!N g@ 3@।  <
  < aL @।
 i dlh $ 
F 
 ei <g 
  
।

F9
9 '
' o N$
o   @ $ llh i$ ol  a;N।
7l$ llh i$ ol @< s 3!  @ 3
 ai
-  я 1 3। nt  e @ 
 $7F  t।
a1 i * an  e $я $ 3। $-  i dlh
$ , 7l$ llh i$ ol   3$ 

n@। e   ;i b $ i   ।
* $s e< *1 o @। 7l $ llh i$ ol
e< 
    ।   k    e< 1c,
i яj  , i 7l$!  e<  3
?  $N*-
71 i   ।  e< $  1    , e  *

।   ut; o  । i7F    *
e ;; o   3
 । $-  i dlh $
112
u k


 F  aNn F  , l$ ag$ 7l$ llh


i$ ol  —   et $@,   
4   3  ,  i hя  in  @।

39 $
7l$ llh i$ ol 39 $ @: - o
3


 
p kN  । aN :F @  @,
- e p kN  । 3

-
 
N l$ ;
 ।

in

 $7F M ।  ei  ! ! 34 1 3-
e  N $ oE। l$ n!N n< 3;  as $
3। a 
 BN 3  3 @i।     t $
  { k  31$      
c  E  @:
َ َ َ ْ َ ْ  ُ ّٰ  َ ٰ َ
ٍ ‫ﻻ ِإ ِإﻻ اﺑ ِإن ﻟِﻠﻤﻮ ِت ﻟﺴﻜ َﺮ‬
‫ات‬
"l$ N  3o '
i। BN @ 3  o -nt:"।
(  )
3 3  @: "3$ l$!  BN L  $-N
r"।
$-   dlh $ 3  us @।  e ,
"$ l$!    ; 9: L $c!" 7l$ llh i$
ol * nt 
 , "я ei 
  3 
 3 L $ "।

я F A $ o F9  $md 7l$ llh i$


ol r$   ps  e <F $ । 
  uc :   ,
ْٰ َْ  ْ ْ ْ َ َ ْ ْ َ ْ َ ْ ْ ْ  ُ ّٰ َ
‫ﻴﻖ اﻷﺒﻟ‬ِ ‫ﺤﻟﻘ ِﻲﻨ ِﺑﺎﻟﺮ ِﻓ‬
ِ ‫اﻟﻠﻬﻢ اﻏ ِﻔﺮ ِﻲﻟ وارﻤﺣ ِﻲﻨ وأ‬

113
u k


"3$  p!  k o $ r e  m n
4  r" e
ٰ َْ َ ّٰ َ
‫اﻟﻠ ُﻬ ﻢ ا ﻟﺮ ِﻓﻴْ ِﻖ اﻷ ْﺒﻟ‬

"3$ l$! m n <  3- 1i"।

* t r$   l$ n!N 1 3। in l$ oin ii$
я ”।  11 $я 12 u o 3 
, d 3<

   4   $ *
 
 g$:  । * 

< @ B4 яN $n  -o 
< $ $ ।
  * p a N
r
o  3  @।  1 3o 9
яN 3  3@ $
 d'< $N u~: l$ t 
    o * t я  F, : o $   F
4FmBd t $
  ।

3$ $   a!! 3 3 $   ; ei a!


n !N  । ei 3 < aNi a ;-tr<  @। 
 k r।  3 $ $l   llh
i$ ol 3- 3 я   
BL 3
  ei
kd p1L o।   o    - я e
E
k r e e 3  34 uB r।  ।

 -
 h $я   o 3я 3!P   ,, 3 t
3-N
 e t uc :   3-N N4F4F $।
 ; ‡  < N

d' я$ 
 7l $ llh i$ ol N¡t
N$  яt

114
u k


$l  , N


   , nN, u; я

 , 3  я llh i$ ol  e !   t
63 @ я  @। я 1 яN en яr 
t @r a k
@ * B$ 4 ।  -  o
4p
F,   o
'  !N:, B4  F A 'i ' $- -

1i, $ 
$

$  я -    । nt
  1 । a $я a n  e   b
  <N o

  d -  3;-
$ k t e<  31o c। $-  N$ 
яt o B$  m kp ;k  @। E e
34i nя     d p * 1  a9F: t।8

* t
 3< < t N$  : 1. iN। 2. 
b: !
 ei t @ 3 PN F e< 31i o $। e< 
  N$  । 3. 1  ।

  яN @ e< k


- e< @ E  । a- 

$o e< N$  । 3 я Bk  e< t @ - 
 ps яN N$  ।

1r   t @ 3< 5<: 1. k : a- o  яN N$
 । 2. 
o: 1r 3@¯ t। 3. -
: 1r   t।
4. n:   1r  t।    e t   
ak: -Fn  E 4। 5. k: 1r  t।

8
e :F 4N7t $c i un 
 BF p ‘  9’, $-  
$  
 $hl$ p:  ‘  $’ [i BF a7
] e $-  id n
$hl$ 1 ‘  s [.]’ [i BF a7
] । 7  llh i$ ol
t я 1  o 3 @ 7t Nh $@: l   $hl$ 1
‘ n ’, i @ $hl$ ‘-
 o-$’ l i я  $hl$
1 ‘   ’ [i я a7
], ‘  i $’ iN
;F -N  gn।
115
u k


@
   @ N$  : 1. k, 2. 
 o 3.  : e<
@ a< 1or @ ।

  -L
* 3< < -L (l) @: 1. $я: e a  @ '
k' (

)। e< @ 1 я m (3 <)। 1 o  $ as e< *


$   4। 2. k
: ei l  @, 'n'। E 
ei -L  F   
 N$  @   яN। 3.
 : ei l  @ ' я'।

@t
1.   (@): e @ @ 1r  । e 3; 3 я Bk
@ @। 2. ui
 (): 1r  ei  3; o 3 я
@ @ @। 3.  
  
: e<o e< 1r  ।

E <
 я llh i$ ol e  E  < @। 
pi e   । er E  <  iN  s
 -o ‡$N  i
!N @। ei BL<  я llh
i$ ol  k:  । * in  ei < 
 hя 
  $ u; - $-    o $-  u dlh
h 3
$  -o $@। яn   s  a
$   o ei <  $   $@।

 
  @ro  d!  3 @n  । k !N u< dgo
  @। d!  aNN я9o  $  । 3-: я
( ), k (e<o eя   ), m (M) e я
 (я M)।
d!  o   @। a   !    - 3 я 
34  $,     ;। e<  $ 'd  '।
116
u k


  !    @ -  'd я'। e<  


;я  $। e@r 'd 'i '    !    @-
-     @n  । e<  $  !N - ;я।

!
! 9 яN u । e mF t     ul $@। hя
llh i$ ol ! 3  ;।  *< ! 3 
e   d!   !o   @।

3 я
 3 я 3  ;। 3 я  $o ;n s @। 3-:
 (*1), r (я),  (n) e  k ( 
3 я )। hя llh i$ ol  !  3 я 3 @। 
r (я) 3 я aNN st — 3  ;, 3-: 1.
r 4 , 2. r 4 я M, 3. r 4  o 4.
r 4  я।

7 jj   31$ 


$-   i  dlh h :F  , p4  $- 
  d  dlh h - i 3  я llh i$
ol 3
  i mk < Bt  :

ْ ْ َْ ٰ َ ْ ُْ ْ
‫ﺮﻴ ﻳَﺪ ُﻋﻮ‬ِ ‫ِا ِﻣﻦﻴ ِﺑﺎﻟﻤﺼﻄﻰﻔ ِﺑﺎﺨﻟ‬
َ  َُ ْ َْ ْ َ َ
‫اﻛﺪ ُر َز َاﻳﻠﻪ اﻟﻈﻼ ُم‬ ‫ﻛﻀﻮ ٍء‬

 's' ‡ 7t F1 я,  l$ p h  


 7:F 1*
- -
BN $ aN   ।

117
u k


$-   h i $ dlh h :F  , d   u i


t dlh h pi  я$ i   dlh
h < Bt  :
َ َْ َ ْ َ ْ ُ ْ ُ َْ
‫ﺮﺸ‬
ِ ‫ ِء ِﺳﻮى اﻟﺒ‬n ‫ﻟﻮ ﻛﻨﺖ ِﻣﻦ‬
ْ َْ َ َ َْ ٰ َ ُ ْ ُ
‫اﻛﺪ ِر‬ ‫ء ﻠﺔ‬Õ‫ﻛﻨﺖ اﻤﻟ‬

 -
  $ aN @ $, $  1*

$,  7 ud $ uE s я~।

$-  i dlh $ aNn ; :


‫ﺠﺎ ﺷﻤﺲ وﻟﻼ ٰﻓﺎق ﺷﻤﺲ‬
‫ ﺗﻄﻠﻊ ﺑﻌﺪ اﻟﻌﺸﺎء‬n‫ﺷﻤ‬

 яs я e< 7-F @


 3 7-F u
 $ i  ।

$-   dlh h :F  ,  я llh i$


ol 31$    @ 1-ujj-
। *   31
d'3<  @ ‘ ।  1   a!   
  -Fn
MF @।    e<  3 3  @।

  m  3*<o @ । -   $*<,  $ 3 <
34  1 
 @। N
 u; 
  dr oE e
!  !  < । [   -  
$l$ i$o e; $*<  , er $*< $ n।]

   llh i$ ol   MF @ -m


È:। -   F $,  $ 3 k r@। $l  
llh i$ ol ‘ 
MF  
r @।   
-Fn
r B $ 3-।
118
u k


'я- 7   llh i$ ol


 - 7
BF p 'я- N। a 
 u
!No
k-!N as; M< p । e  ' '। e<o
$ n o я e k
- N। u;<   o
$
 a<N
  d  p:। pN  3kti 'я- p
3@। *  3- l$ 3p  7 @, 'я-  i p: $
*
я  tp  @।


3  я llh i$ ol я  a N 'я-
p 3@। 3-: 1. n   4 1   3
o। 2.
 M  k 360< 7F k я 
 E i  Ž $
-o। 3. $r-F, Bk-r- o 4  34 o kN
p
। 4. $я  
 3; eA  k   
31
 an  3
o o 
aяn B$ 34 3 $ 1 -o। 5.
 7 as r я 3 o  { r। 6.
Bk я 1n $o। 7. A  ut  rn । 8. я -яnt
a;- o 
k 34 m я
 3
o। 9. t $ —
  34  3  F $o। 10. ih
$ BF 9 

N ;k:  । 11. BL яN d' o BL $o iN

a! 9  * 'я-  N $я o a!। m  


 -$
 :F 10< grt7:F 'я- @< s ; E

an 3   $ d  । - я hя llh i$
ol B$~ e< 'я-। i!N   e u s 
1  @। i e  rl  @ ।

1. FB$B ~ 'я-    

119
u k


e< e e ‡  -  яBL  34   $ -


 -Fn $o । p r 31Pd @ $ 1। a :F $ nr
$ ei F F A $  k   я 7 17r
3i '$ ' g$। l$ k 34   я llh i$
ol <   9 яN $
 1 N : sF 

7 $-  яbb i$Ê। e 
MF 23 @ o
яn  - $ ;n       । $-  u i
¬ dlh h t    k: яN   
$ p  ।       k:
t s l$ । 
3M9: 
@:
َ ُ َ َ  ْ ِّ َ ْ  َ ُ ْ َ 
‫ﺠﺎ اﻛ َﺮ َو ِ–ﻧﺎ ُ ﺤﻟَﺎ ِﻓﻈﻮن‬‫ِإﻧﺎ ﺤﻧﻦ ﻧﺰ‬

" ei   -  @ e e  k:


t  i।" ($я
: 9)

    3- 9 k 1 am   p


   3-
l$ ' 1Nя  : ْ
ُ َ َ َ ُ ُ ْ َ ْ ْ َ ُ ُ َ َ ْ َ ٰ َ َْ َ  َْ ْ ُْ ُ ْ َ
‫اءﻛ ْﻢ‬ ‫ﺐ ِﻣﻤﺎ ﻧﺰﺠﺎ ﺒﻟ ﻗﺒ ِﺪﻧﺎ ﻓﺄﺗﻮا ﺑِﺴﻮر ٍة ِﻣﻦ ِﻣﺜ ِﻠ ِﻪ وادﻋﻮا ﺷﻬﺪ‬ ٍ ‫و ِ–ن ﻛﻨﺘﻢ ِﻲﻓ رﻳ‬
َ ‫اﺑ إ ْن ُﻛﻨْ ُﺘ ْﻢ َﺻﺎدﻗ‬
‫ﻦﻴ‬
ّٰ ُ ْ
ِِ ِ ِ ‫ون‬ ِ ‫ِﻣﻦ د‬

"e
mF -
3
3 n$ 4 -   n p
a :F  @, $ e  e< 7  1   e, 3

3 $-N 
 — o- e l$ @r, -
3  N

$ 4।" (k $ : 23)

ei 1Nя  -a  4 g  p।  -Fn e< $
4। 3 -   N g, <, -$N    
ei 1Nя   ।   e -   F 3- 3 -o
3- 3u      ।   ;9-: 3-  N4F 3 

120
u k


a 
d  1Nя  3 3 ppi uE  । e  o
ei 1Nя  p я @।

    'я- ; - tt я 4 mF। aP ei


; d'< 
 @: 1. ;9¶ o 2. ;9Nd: । ;9 3Pn-F o !-F
ei un 3-, er 3  B4    1 $ । 
 E   e p 9F: Bd 3 4। aNN  e E
   d  E   ici $ । e@r     $я
 3
o $@ $я   яN। eя $я $ rя  @
 ।  3u 3u t e  !No     $я
 @  ;n 7t я -। $l$! e i    
'я- an;Fk। a @, t l an 7 $я 'я-
@।  ei ;9¶ , l$ k 34 ar N- 1 1Nя
e  -Fn я
t  k: $ a!   
  Fk B$~ 'я-।

d ,     3- a  a M< , я


Ž
i$ iN
d $@ E 3 h ;9Nd: @ -
ag i!N 7:F $@। e gi e< 'я-। e p—
  < 4 ul  @।

() <F я 


:

h
i n  i 7  '$' e p4
i ei ;9Nd:   $। i 
$@:
َ َ َْ ََ 
ً ‫ﻚ َﻓﺘْ ًﺤﺎ ُﻣﺒ‬
‫ﻴﻨﺎ‬ ِ ‫ِإﻧﺎ ﻓﺘﺤﻨﺎ ﻟ‬

"   sL я


  @।"

( )  N o   я ;9Nd: : i 


$@,
ِّ ُ ٰ َ ُ ّٰ َ َ َ َ ُ ّٰ َ َ َ ْ َ َ ْ َ َ ُ ْ َ ْ َ ٰ ْ ُ َ
ْ َ ‫ﻞﻛ‬
ً‫ ٍء َﻗ ِﺪﻳﺮا‬n ‫وأﺧﺮى ﻟﻢ ﻳﻘ ِﺪروا ﻋﻠﻴﻬﺎ ﻗﺪ أﺣﺎط اﺑ ِﺑﻬﺎ و™ن اﺑ ﺒﻟ‬

121
u k


"e@r aN  < я @, - 3


t  । l$
e (я k)  L  @।"

яh     @, uk    l$ '


 N o   ( 
rd) я ;9Nd:  @। ei
;9Nd: 7:F $ $-  u i t dlh h  ।

() @   


$o 7F ;: ; l$ '   
i 
 : َْ َْ َ َ
ُ َ ُّ ُ َ ْ ُ ُّ ُ ْ َ ُّ ْ َ ْ ُ ْ  َ َ ْ َ ُ َ َ ‫ﻳَﺎ َﻛ ُّﻓ َﻬﺎ ا‬
‫ﺤﻳﺒﻮﻧﻪ‬ ِ ‫ﺤﻳﺒﻬﻢ و‬ ِ ٍ‫ﻳﻦ آﻣﻨﻮا ﻣﻦ ﻳ ْﺮﺗﺪ ِﻣﻨﻜﻢ ﻗﻦ ِدﻳ ِﻨ ِﻪ ﻓﺴﻮف ﻳﺄ ِš اﺑ ٰ ِﺑﻘﻮم‬ ِ
َ َ ْ َ َ ُ َ َ َ َ ّٰ َ ُ َ َ
َ ‫ون ﻲﻓ‬ ُ َ ْ َٰ  َ ُْ َٰ  َ
َ ْ
‫اﺑ وﻻ ﺨﻳﺎﻓﻮن ﻟﻮﻣﺔ‬ ِ ‫ﻴﻞ‬ِ ‫ﺒ‬
ِ ‫ﺳ‬ ِ ‫ﺪ‬ ‫ﻫ‬
ِ ‫ﺎ‬ ‫ﺠﻳ‬ ‫ﻳﻦ‬ ‫ﺮ‬
ِ ‫ﻓ‬
ِ ‫ﺎﻜ‬ ‫اﻟ‬ ‫ﺒﻟ‬ ‫أ ِذﻟ ٍﺔ ﺒﻟ اﻟﻤﺆ ِﻣ ِﻨﻦﻴ أ ِﻋﺰ ٍة‬
ٌ ‫اﺑ َواﺳ ٌﻊ َﻋﻠ‬ ُ ‫اﺑ ﻳُ ْﺆ ِﻳﻴ ِﻪ َﻣ ْﻦ ﻳ َ َﺸ‬
ُ ّٰ ‫ﺎء َو‬ ّٰ ُ ْ َ َ ٰ َ
‫ﻴﻢ‬ ِ ِ ِ ‫ﻻ ِﺋ ٍﻢ ذﻟِﻚ ﻓﻀﻞ‬

"3$ b
 :! 3
!N 3- s  !F 34  -, a1 l$
e mp
 BL  , -
  ; e   *
;।   
p - m $ e  
p E
$।   l$ 4 я$
  e 3  s   s ; 
$ । e< l$ ag$-  - ic
  । l$ p1-F

 , $j ।" (i


$ : 30)

hя  llh i$ ol 


-g$:    3
3 3t 3 @ 3 !FN  । e   
$ -।  
- 
 as   ।  < e
 3 4N  -

 i
 jя a $। $-  
i o
dlh h
3Bt 'i -d (633 ›.)' я— uh
  я llh i$
ol 11 $ $-  $- dlh h $N o$
( dlh h) ‡ ei F d  i $N  ।

(M)  N o 3 
!N -d ;9Nd: :
;9Nd: t   7  r
l$ ' i 
 :
122
u k

َ ُ َْ َ ْ ََ َْ ْ ْ َُ َْْ ََْ
َ ‫ﻮن * ﻲﻓ ﺑ ْﻀﻊ ﺳﻨ‬ ُّ ‫اﻟﻢ * ُﻏﻠ َﺒﺖ‬
ُ ‫اﻟﺮ‬
‫ﻦﻴ‬ ِ ِ ِ ِ ِ ‫ اﻷر ِض وﻫﻢ ِﻣﻦ ﻧﻌ ِﺪ ﻏﻠ ِﺒ ِﻬﻢ ﺳﻴﻐ ِﻠﺒ‬¢‫وم * ِﻲﻓ أد‬ ِ ِ
َ ُ ْ ُ ْ ُ َ ْ َ َ ْ َ َ ُ ْ َ ْ َ ُ ْ َ ْ ُ ْ َ ْ ّٰ
*‫ﺑ اﻷﻣﺮ ِﻣﻦ ﻗﺒﻞ و ِﻣﻦ ﻧﻌﺪ وﻳﻮﻣ ِﺌ ٍﺬ ﻓﻔﺮح اﻟﻤﺆ ِﻣﻨﻮن‬ ِ ِ

"-- । 3    я $@ <F e।   



 я  at я $,  @ !N। ag- я
l$ $i। 3
 ': n $।" (r 1-4)

ei ;9Nd: aN ak ak 7:F $@। -d  3 



k -। uk d   l$  ei 3M9: 
@।  
3M9: 9 @ !Ni  N N  3  N
$  я :
 । ul N 3-
 3 
я $ E 3
   
pn
k  
rd -d p @। l$ '    llh
i$ ol o$ !N 3 
я 
я 3
।
e   d'< я n u;  । i7F  N
   3 
rd e< -d я;   k    n-
ul 3< r।     @, 'e
 ! rd
   я $@!'। e    ¨kn $ r।  
l$ ' я 
,  N ei я । @
   
3 
$  я $ e F   a9 u;

 я  ।  -i $@। $l$!

2. я$
i: mF ;9Nd:
() $ $   o    $-   h i $ dlh h 34
:F e< $
 @,    llh i$ ol , "-

d   i ( ) kt  kn 4, 4  N @ 3
ei d  3 -।"

$d    !N e


 ei $
 N N @, e  i
 $ $l$ i$ p i—   $@। 3u 3u @,
e i   $l$ i$ 
 i—   $@। [o
123
u k


$
b
3
$ p: , 3'3я- 7   (—
), a
:
o   $m
d  31P! , e

 s,
µ 1995 b।]

( ) 
  $ nd 
:F $@, 7l$ llh
i$ ol i 
 , "< ;9N e $ 3-, 3я
j n
7 -
7 n –:  । nt 
  ak a!
j     ।"

$-   i uiN $l$ i$ uk $


 N N
, 
  d  i  i  $l$ i$

 i    $@। (pgk)

() i 


u
$l$ i$ $-  dl$ i u

dlh h 34 $


 :F  @।    llh i$
ol , " i  eя r  яn $।  B4 
j ; d   7:F  ।"  o< i$   $-  
i   dlh h e $-  dl$ i b
dlh h 34o :F $@।

 я llh i$ ol ei ;9Nd: 7:F $@। i b


$l$ i$  i  яng$:  । i $
i $m
$l$ i$ , g B4  i b ak r 3
 i    яng$:   ।

3. 
  
  u¿  < ag
   llh i$ ol e< ;9Nd: 600 @  7:F
$@। ei : < $ $i  i $-   h i $ dlh h
34 nd 
:F $@।    llh i$ ol
, " 7F $я- aÇ e  b ag F $ 3-, e

124
u k


   34    u<g 


F -Fn  $
-।"

;n i$gn 34 я -, ei ;9Nd: ak ak 7:F $@।
645 $я  3 я
 u  3 я nk i  
  
u¿ $E~ < ;F 34 e p ag F $ 4।  < e
яr ag  3
c। a @,
7 34  $, "e  <
jn $ "। ag 
MFN @ 12 i e ps 4 i। ag   9-
10 < -Fn u*1 @।

M<  L i 1n


l  $l$ i$
я  @।  ei ag mF 
 e   1  ।
 @, ei ag 3< 54 
 -Fn s @।

4. $-   -  dlh h BN   as


 @    llh i$ ol eя '  я

$ ।  я  n 34 я k  ।  -
u 
я*я7:F я  MB:  । 39 я  3$ 
'-
$'  e s <। * BN  M । st 1n
$ r, *
 । s < 3- nN  , "$!  
e e s as  @ 3-  3kkr @r @i i! $-N
eя 9o *я o - !" $-   - dlh h st 
nt 
 , "3$  st !  3*
 ।    llh
i$ ol e
 3 m!  @, "3
!N
e Nk @ 3- e e я   -, 3-  3я 4 ।
 я- 
e<
 $E~ 3P*@ -।" 3$ um - !
3 
!N o @।  я llh i$ ol 
mFi @। -o i  3i nt
 ak  ।"

um - dlh $ i  ak   4। 3 @k:


 Ni 3
 3 e
  * r 
 @। 
125
u k


*
 $-   - dlh h mF  a  । * 
@< 3 3; r।  o  я । , o$ nt ;i:!

!N 3- Nk 3   1      -u 
 i    , я- i   o
 3
।
e4 3 eя - e e , '   яN
я i- n e d'< r
  । eg   $
< 7  ।' $-   - dlh h    । e 
 BN :  । a  * 3, -
   $।
(i$  )

5.  N m<  ;я BN 


p

i i$ ei M<< 7:F—; :F  @। M<  k ei।
$я 6A     llh i$ ol - ;n m< o
F < t- i
o 3p :  ।  N m<
 ;я <o e  t 3p  $
7  । a$¶ 3-

 N m< t  @r <  <   
। , '$m
'  3
  7F   $? n $  N mяN!  i
F '-'3 
F 
,  d'я 31P o 1k: 3 

3p :  । $m
 n   <  e! [u-l$!]


F 3 - d'я
k o 1k: 3 
   3p :  ।  
   llh i$ ol
 us $। 3-
 7:F
@ 4 uc :  ,   N m< < 1!   
llh i$ ol n1t 
 я 
, "3

m<  ;я 3   s  t BF $ $@! l$ '
o$ !N e 
 я 
@। e  3  1 -o!"
  - <  3-  4  । -  ;я BN

 o я ।  nN  , ei 
-
E $-
$  Ni l$  ।   È  ;я $n  ; e 
1E !N  я, " ;я aN1 !    $N

126
u k


 3@।   3
 3- 3< o
  @,  
4 3 M - ।"

   llh i$ ol BF ei 


N - 
- < p: $ 3    d'я t$ i !F
k
$ -।

6.  
BF  t

 я llh i$ ol l$ ' ;n -d
 
BF $-N  @। e mF a :F ;n $

 ul  @। e i * 'я- $ s B। *  

d   t Nso l$ '  @। e mFo e! :F
o -। m $ $    $-   h i $ dlh h
34 :F er e< M<  ! @।

e A    я$ , '  o u-N  4 
@, -
$m
 < u (- as)  M9 3
 $
(u-lh)   d  * 
F L  3!" M<k e

 я llh i$ ol - 
   A  я$
us $  a~ udN $ ag $। nt @
7 e
-o  u; $ 3 a
BN @ p$     3@ 

  । 3я e  : яj   , ' o $m

k  ; p
jn ag e  < F 3
 3।  {o

BL1 $c।'    llh i$ ol , " я$


-
 <    $     <  <  
 3-!" lh  !

7.  at  
$-  7   llh i$ ol o яn 
'    ' M< a M<@। er 'я- g e 
:F 
P m । m e mF < t nd :F  ! @।
127
u k


() 3   :  - o


    :F e< $

@। $-    i яn dlh h , 3 e
  
   llh i$ ol 4  34  -Fn e<
3   
N ;k:  @। @k:   10 я  3 N
r@। i ‡ ei 3 34 c। p4 10 я o
39 $o    10 я e @। e; k $ g$:
1@। 9 $-  яn dlh h a $ яj  ,
3 !N 
N ; @?   
 i— 
, o  34 @।

( ) d'
d'я  e t я 3 : i$ o   $l$
i$ $ $ 
 ei $
< :F  @। $-   i
 dlh h , "e
     llh i$
ol o $-    d  dlh h яN  pst
 ।    llh i$ ol tя   us
$। -F N , i ‡ d'я яN pstB  d  3< 
3 ।   a $o N ,   o m7:F 39 $ - @<
 3। e    @ 3 e  3  । 3< 130 я
3 d'я яN     3 । a  $ o  я
llh i$ ol $ i g$:  ।"

() $ ¬   $ :  i  i o
  $l$ i$ $-   h i $ dlh h 34
e<  o *
s-s $
gn d  @। $-  
h i $ dlh h , " 7l$ llh i$ ol
e
  $ ¬  3 3{  
 
।
i    hя  llh i$ ol 

m e< 
N;F 3  ।  e 34 Bp$ $
 । nt -F N 3 
N 3-i-3i  3। n! e<
kN  , 3 
N — a
 @।" ul N $d 
128
u k


  ul  @, $ ¬ en   an-st-s$ 


! $     ।      *
 N 4
! @।

(M) ! 3 < r< 3  1l Nk:


Nk i $
o i i$
$l$ i$ $-   i   dlh h 34
e< :F s-s $
gn d  @। $-   dlh h
, "e
    llh i$ ol t 3t 1l
я
o  । e
3u 3u  3 3< @। ei e<
s  3  । e@r eя < 3 -Fn dg  
3। nt    llh i$ ol ei 3<
яN
t ! 3 < r<   । a4  e< r< 3  39  
  - 3 @  3! e  7   llh i$
ol e< 3 rя 4 Nk яN -4L, d! । e o
   Bp$ d!   - nt 39     ।  $c,
3ui d!    !" $l$!

8. 1nd d 
d 
 $o 'я-
   llh i$ ol pd ei 'я- :F F!
$ $ $
gn   ,  e aNN  d @। 7
:F 
!N @ $-   , $-  dl$  u
, $- 
dl$ i b, $-    , $-  dl$ i
 e $-  hяi  i dlh h। M<< :F
mr।

$я  7F k jя e


  я$, o
i  , 
i o p   et $    llh i$
ol
 e 1Nя  , ' -
N  $ 4
$  1nd d   3
!'  я llh i$
ol , "-
er  3
  ,   3  
$ -?"   я 
, '$N*,    $ -'।
129
u k


$-  7  llh i$ ol l$ '



1nd< d  $ -o яN d'  । e   1nd< 
 a—
  d  i   । l$  
! Ni 1nd< d  $
3! us i  3
। $-  dl$ i u
dlh
h ,  я 31 1nd d  $ 3- 3
 @।   
llh i$ ol  
 ! ! , "3$ a, 3$
! k 4, k 4 ..."।

1nd d  $o


BN  31 r। u;  e
7 -Fn 1
3 3- k  $  F 3
c। s1k ei aN-F 'я-
a    o A    oE, 'e- pN -d!' 
я$ , '  e N   3 *я-  3। -
e< -d $
4, $ n! 
u i $  । as -  e aNN $
 
u 3 -d k sB $  । i i 34
 3я
< 34 N < 3я 3o u1~।'  я$ ei
1Nяo  $।
7 -
7 n 34 3я e  ,  o
1*
d  $o
BN 3
 @।

ei aN-F 'я- mF s l$ ' *   i 

 @:
ْ ُ ُ ُْ ً ْ َْ َْ ُ َ  ْ
َ َ ‫اﻗ‬
‫ﺮ‬æ ‫ﺎﻋﺔ َواﻧﺸ ﻖ اﻟﻘ َﻤ ُﺮ * َو ِ–ن ﻳَ َﺮ ْوا آﻳَﺔ ﻓﻌ ِﺮ ُﺿﻮا َو َﻳﻘﻮﻟﻮا ِﺳﺤ ٌﺮ ُﻣ ْﺴ َﺘ ِﻤ‬ ‫ﺮﺘ َﺑ ِﺖ اﻟﺴ‬

-" n, 1nd 


:F $@।   -
3 
F 3
  
  3 e , e< 3 1  яd।" (7  k 1-2)

   , oh $ i iN


i$gn @k: яN
1nd d  $o
BN B4 ;n 3
 9 a  @ 
:F $@।     @,  e я 

< 34 ei M<  :  - 
—  F  । bh:
  , '
!Fgn 3 *я 3
 @,   e  i 
130
u k


1nd d  $।  3- M< 4 @, 3< 3-i M<।' e4
3 я  $ -।

oh $ i  @, $ яN 1m 


  '
$ '
 e< $ @। 1nd d  $o k: 3  я *
p
@
 @।  $E~ kN    1nd< d 
$ 3। e   et $। ei aN-F N < mF 3


4 1  ।   , '
!Fgn d
@,   3
 eя  ;F M<। * i  1nd d 
$o 'я- p ।' e< я  я eя
7 k jя
$-  7   llh i$ ol < 3p :  । 4
4 я o $ 3।    llh i$ ol
3i я  3  @, dl$। я dl$  e  
$
$ i as। ('3я- 7   (—
), B: 120-
122)

9. $r m o s $o


i    o  , e
 e $r u $-    
llh i$ ol  $:  । * 4 @ $-  
 , $-  u o $-  u dlh h। $E~ $r m
nr $ 3।    llh i$ ol я    d 
я $r u M 3$ , "3$ $r! m   , 
 я  3 u as  @ eя  , eя N
o
d'я $
?" l$ 
 $r m 4 4 n $ 3।
e  d'< 'я- e— p 3@। p4 $r m o s
$o e d  $-  u o $-  u dlh h
$
 : ;9Nd: ।

10. я F   kn
ei 'я-< :F $ $     d @। i u dlh
h :F  , я
 !N  o 3 $  F $ ।
131
u k


   llh i$ ol яF Bk e<   !N 3$



 я'   p
  । e   e< $    ।
p4
 F $   $:   p
  us
$  $  n 3 ‡ яF  < n
 r:
 kn  @! 3  я llh i$ ol  < @
3- * t $  e nt
  ।   kn   34
3।



F r9
ei gn   ou-stn 4 -
-o
я 1
u grt 
@।  я llh i$ ol t я  o
F o u :F 1 s;i * я  ;n 
 
!  яr @।  @ g  o я я яN 4p
F e

F । я  e 3 
 3i - o  
F Nk $
1 ।  
gn 7 9 4 ou st o
u~ts * i t я  34 u~ । ei st - @ k 3
, 
i  я llh i$ ol t ' 34 ud।

  3- g: aяF яN я ; !  4  i


$-  $m
llh i$ ol g: aN 
 @।
i p4 r9 - !N ei 4 i , o$, $b, o
(g$), o ( 
; ), я (l$ $ ), -$
(d
я*я 34 u
 ), ok (l$ u ; ), 
(alL), $m ($Ç o m -F),  (¡!-F), n (Bj),

k (
B‘), 3 я (ntL),  (l$  ), u 
(l$   !N  ) iN
-  g: $ M<@।
e 4  F A $ 7l$ llh i$ ol
@ 'i  ' - :F— 
F r9।   et * a :
!Ni 9 i$-  -  N: $।

132
u k


$  
!N -*  * t <N 3 uB $@
*
!N $-    d , $-  u i t, $-  
i  , $-  u i ¬, $-  -
 $ ,
$-   i , $-  bl$ i b, $-  i
u
, $-   -  , $-   h i , $-  $ i
uidl$, $-   i  , $-  '
i  ok,
$-   i , $-  
i o
, $-   ui

i я $, $-   b

, $-  bl$ i яi , $- 
 i    dol$ ' яb p $t
 e  ul -N। e@r $ $  3 @i। 9 
$-  llh i$ ol tt st  3-  uc
-F
mn  @  ;9 p   । ;N e r9 o
  i  я llh i$ ol 
BL, d', !Nt
uß, ojя$ iN
34 l$ Fk p n-n o o-
oN rn $@।  e
<N o 
BL -  uB
$@ *  @ b:।

hя  llh i$ ol  k


    7
@    $-   i   dlh h।
    e  * i я 1 
   @।

133
u k


$-   i   dlh h


(23 $я 7F - 40 $я ,
$я , !: я,
я, i ।)

 r ’  $-   i   dlh h 


um 14F   @। a  t 9  10 @  *
ig$: @ r9
!N p4।   я llh i$
ol en я @।  ,  , $k o ’ 
 uc -F
mn Nk @। k
   я  я
$m
llh i$ ol  !  * i !N  F

!N  M<@।9

яn o   1
$я 7F 23   599  600 b   яng$:  ।
* яn $ $-  $m
s llh i$ ol
 29  30 @ @। $-   dlh h  
@  ।  i ($ )  pd ei r9 @  я
llh i$ ol  11।   e $ $-  
dlh h @ $-  11 ;i। *   @ 
 
। o $  $ @।

ig$:
hя  llh i$ ol o-pp  $-  
( dlh h)  9  10 $। nt ei al i 
i!F
k $o 3P;N aяF  ।  e t kN  
 я llh i$ ol o * st um ’  $-  
я

9
e  ul N 3-, 1 o $ o
F$   3 <   $-   Fя dlh
h я o   !N  $@।
134
u k


dlh $ aя  - 


 39 l$ !N g @। e

BN 3
    n N i । e n , t
ps7:F k: * я  i!N    ub   । e;
i
 g‘ $N mF я яN * 1  n $ uE।

$-   dlh h    4   ।  3


 я llh i$ ol @ яj  । $
llh i$ ol * @ k   1k: o j
  dlh h  m   s 7l$ llh
i$ ol @ i !F   । $-  
я
dlh $ 3- $
!N Fp4 i  @ e
N 3 d 3i।  r9
!N 3 p4  @ e
N @< ¡N 3
 -। $-    d , $-   e
$-  -
i $  dlh h, ei  яi p4 
$ :F $@। e e< ut ! $, s r9
!N p4
i  @ $-    d  dlh h,


!N p4 i !F
k Nk @ $-  -
i $ 
dlh h ( F  *  я llh i$ ol k
 3
) e 
!N p4  @ $-   dlh
h।

  ;i,


;i,   ut !
$-   ( dlh h)  t 15 @ । o ; p4

 e
    llh i$ ol k   e<
<
*r 40 Nk  4 । ei
  i
$
  p N Nk
!N  $-, b,   e 
 dlh ho us @। 7l $ llh i$
ol i m!  , “3$ b t ! !
l$ ,  3
m dя$ F A !-m
$я

135
u k


 @। , 3


!N 3  — $ e 3  $-N
 ?”

3u 4 @ । er   3


  dlh h $N $
,  
*r 3। , “i 7l$!  e  
3@< e e o dF। e  o  3M9: 
c,   $-N
a< o s  4”।    llh i$ ol $- 
 dlh h p aNn  $।   1c aN  
я 3
  я। i  ei pp  । e o i  ।
  e aN 
  4। nt  dlh h  

*r 3। 7l$ llh i$ ol * i  



।  !N   kN     ei pp  । nt
-F! e< 3o @  ।  dlh h $N  
  ।
*r
B‘n 3M9: 
, “i 7l$!  
$-N  ,  p s  4”।

  dlh h er kN  я llh i$


ol   $ , “3$  ! Ni   ;i, 
 ut ! ”।

$я   
  o $я 
!N 7l $ llh
i$ ol –Bt mF BL  @। $я 
i
я
 ;i 3 3 nt  i et  dlh
h। @< m 
  я llh i$ ol   я
 , “i 7l$! i 
;i 3 3- nt  3
3 ”। 7l $ llh i$ ol aNn 
 *
яr ! , “3 4 i$-  ;i mF 3 
 34i @। я $  3я  ,  3 ;i”। e

$-   dlh h an t n N  3।
an  я llh i$ ol $ ut  d’  ,

136
u k


3$ l$!  я $  en ,  o  en ।


  ;।”

i 
$-   dlh h 3- i d   @  s B e@
s 7l$ llh i$ ol 34।  @:
َ ‫أَﻧَﺎ َﻣﺪ‬
æ َ ‫ﻳﻨ ُﺔ اﻟْ ِﻌﻠْ ِﻢ َو‬
‫ﻲﻠﻋ ﺑَ ُﺎﻧ َﻬﺎ‬
ِ ِ
“ j $ e  e
я”। (  , 
  $,
’ -$-  b)

$-   3!k, $k N N iN


@ ad । 
 o @। e@r  1  @ d$s। * tN o
  @  s । $я  pk 3-  k
 :  я llh i$ ol $N 9r-nt  @, 3
 $-   dlh h  я @ n 4  d¨$
3
 @।   * 3- $N      я, 4
 я llh i$ ol я   t m я я 
 aNn c   @। * ei я< s l$ ’ @n
  
< F  @।

$-   dlh h @  3-d।  3 -i- 


 [l$
NÈ] $  1।   я llh i$ ol — 
,
uh
, n, k я,  iN
-d ag$:  @। 
Fk d;F
N dF * i $ я $@।   ei M<<   
llh i$ ol t   1 ul  @।



F $-   dlh h
a!    $-   dlh h !N hя  7
llh i$ ol -Fn 3P*@@। $-   dlh h
137
u k


s 7l$ llh i$ ol 34 i ’  !
$ :   3P;N aяF  । $-   dlh h @,
!F 7 $ l$  1 4 ’  ;  ।  ,
“’  uc k $ * (l$ ) ast p:; ast
p: uc k $ o$
; o$
uc k $ Fkt
l$ !N s B।  (l$)  g: ”ŽF। 3
9 g: * E sr un1 $ ।  3@ d 
 L । nt @   L  @।  a ,
 $ ,  ”ŽF, s ”ŽF, l i ।  * u k
 । -  3@ @     @,  an ast 
4। яn-BN i- * ast яN p-яN । 
@ !N 
N a41 3@i *  ।  3 @  :
, a41 @  : ।  e, * 3   i। 
BLF,  BL   Žo  । @ * 
F u ;F  ।
 3@ BL   1i n! 
F 3
 (‫ ُك ْن‬- $o!) e  $ -
( ُ‫) َف َي ُكون‬।”

$-   dlh h яj   $@, Fk ª9 я


 - aяF m?  я 
, “e< $ l$ BF 
h
”।

’   ? e pp я  , “l$ l$ !N я,
- l$ !N   l$ 7 я।”

-  pp   $,   l$



 ;  @?  я

, “aNi! *  я  ; * u  ?”

$-   dlh h -


4 @  -  -
*r      *  
m nr $। e N pp    , “e<  7:F
138
u k


   e@। 3-  -B4 o $r-F g$:  


k  - nt 9  g$:  @।” $-   -  dlh
h @, “$-    ei B4  3u e uc -

    ।”

-  * as e $ 3-,  pi aj $ 3-। e

$-  

 dlh h $-   dlh h aj
as - l r @ 3
 ;,  k ei B4
34 
 $ 3@! $-   dlh $   я 3-,
$-   dlh h pi e; aj $ r। e< * яN
s;। $-  

 dlh h   :  *
 nr  
e @  $-   dlh h   @< 
। e
* j  ।  

 dlh h 31 ar 3

яj  , “ kn  @ 3? ei as  3
 3
31 ar e@। nt 3; 3
 , 3-
    3<$*1r l$
m  - e   mF яj
  $,  
  as $? *   3P$BÓ 3*! 3 l$ m
e  n
-  3  us 4, @i   k   ।
  3 $-N  - et l$ ag$i 3
  я
  ।”

l$
$-   dlh h l$ Fc k a!A @।
 e N @, “l$ an $ 9 e< 3µu t।
-k: -Fn 9 an t aj o я k! d  an 4 k:
-Fn 3 я 
 t $ a;   4। nt 3 o p;
!N $-  
F -  uE -   3 N $k mF
a$ $।   3i 3µu  4  -”।

139
u k


 F
i , 9 p4 я  1 aяF   $। 
я  1 p; я 3 u 3i।   ei я p4 s
$   a :।   3; i ou 
N।

я  ;n
;n M< o * u g:я nN
$-    d dlh h $ llh i$ ol

 d $-   dlh $ s @।  
;  -d s $o 3P  aяF  @ 3 M< Ni
1t9F।

4 @ e
 7l$ llh i$ ol L я
$  3M9: 
, “3- 3u   t     
   ,  i <  3   3
।” i
dr   o 3 3। nt 3
 3 $-   @k:
 i $-  < e $я $ 3@! -  o  
o g $  -F!  , i $-   

 i।  , “i 7l$!    n@,
 7  i  E   e    o o o
-।  o !N oi 7 N udN-     7 
i  E  1 e@!” e4  :  7l$ llh i$
ol t 3E*<d $ 3  < uE।  , $N*, i
 3 s $o 3-N।

 7  i  E   e    o o 3-


o -,  $ $ i $b nd  o :F @।

o яo * я< @ ।


 $я  7l$ llh
i$ ol $-  
i o
3Bt e
 N
i 3p :  । ei a;- 7 N udN @ i 
i
k $o яN 31L  । $-  
dlh h
MF 6
140
u k


 -Fn 31L 1o N4F $। 3ui  $ । 39 -Fn
-  $ llh i$ ol $-    ei 
3p :  । -o   * t $    dlh
h  u 3  d’  ।  i 3P*@
o я
nr  i i aN; * { r 
 i
k
$ 3।

e
 7l $ llh i$ ol  “ um p
F!
 um $   ; l$ d  u eA Nk
$ u ; Fk  $ u; e  $ Fk ut
j a! ”।

um ’  um  dlh $ $-   dl$ я


 
e
 , “[] l$ 7  3u a  @?” 
s я 
, “ l$ @   p4F  @!” um ’ 
 , “ 7l $ llh i$ ol  n@,
‘3- 3u   a  , i a  ’।”

$-  u dlh h , “


!N Ft j Nk
$c  ( dlh h) e ui i  ( dlh h) $
    o F!
k।” $-   mF ar nN
 @ L $ $-  bl$ i u
dlh h।

$-   dlh h $


 :
$-   dlh h   ‘  я ’ mp
 ;F
M<। ei
<i @ i p4 1 n 
 । e    ,
  i  e -  
ei k
   ,  o
 । 
ei –n k
 u ;t      -r9
o n- 
-Fn $N   d!!   । 

 3-

141
u k


3
o e< F @, p4 я a 3M9:   
i
k $ $।

ei  я  $-   dlh h, $-   dlh h


e $-   i ’ dlh h ei — $N e
gr 9r-nt  ।   я M ei
t aF:  । e  @:
 i   , 
t 3
o $@   я
3-
$-   dlh h $N  ; d  я  @, 
i dl$  । 3
t 3  3- $-   i 
$N   e B  M  @ b $ i я। 3

t 3  я


3- $-   i   $N
 ।

 я !N et я  $@। 3  4 a-


17 - 

 3 я nk я - я
as 3।
3   i я
34 $N n *<@ aNN  я 
—।
$-   i   dlh h я
3-
я 

p   3  i я o  e $- t 
  $
*r i। e
 $-   ( dlh h )
   M $ । e N 31 i  sp 7l$
llh i$ ol 3
 3।  ei sp :F s  t
$-  $ dlh h < Nk  ।  ,  $,
 3 я 3
, *  , i 7l$!
  um d  ; 9: L c।  я 
, d’   l$
’ 3- 3  Èi 
 34 k  ।  ,
$  F a-  E ei d’  ।

$-  $ dlh h 3-i 1  3


 k:< mF :F 

3- ,  bя $ ! 3-i t я
3;  
@,
 i 3
 d’<   e4 1 uE@।   a
M M kN–L $o i я  $। $-  
142
u k


dlh h s p d  $ 3।  1~ 


 <
r 3। , l$ !  B-F $@। M 3 
ro  !  o i я u;i !  r 3। i!N
gr $ as $-   dlh h B$  -o $।
* 
F M i я  $я   $ , 3$
l$ d! 3 u  3 ag$ 3i ?

i я s  k7 я 


। $-   dlh h 
 @   s  t $ dlh h 3{ , !
i я e  n i  — ut 1 :  ।  3*1 4

 i 3
। e<   aj $ r। e   *
j  e। $-  $, $-  hi o a t $m
 $
dlh h u
 
। us 
o @ $
 । @k:  i * 3
$    $ e।  ei B4 34

 g$:  ।   uc  $ ar яr ¿ 3i N:
َ
‫اﺟ ُﻌﻮن‬‫ر‬َ ‫إﻧﺎ ّٰﺑ َو–ﻧﺎ إ َْﻪ‬
ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ

$-   dlh h 63 @  $


 :  । *
  4 @ 9  s @। M i я   i
 BN

   $।

$-   dlh h 7N u


 :
$-   dlh h 
яN $7N a u

: 3  3@। ;n 7t pp e : e<   1 3  
$।

1.  , 3  jяF  - $ l$ ’  o ttj


n ।  3  , 3
 e e -  -  N

;  ;i 9 as   । et l$ , o @r
3ui ei ~ 34 3 $i  ।
143
u k


2. $-   dlh h h* uc :  , !! d



 c    e @। 3    n $o,
d $ ।
3. !! -  d p F$   < @ o !7 @
1
r g$:  ।    nr  :  ।
4.    pBt 34
7 4। 3- d 3$ N  
< -  N a c  $।
5. 3я  , l$ e @ n @ -  яn 
o
я$n 
   3
 @। e $t
an -t 7-
t। *
4F 1$
   ।
6. e
 $-   i   dlh h m  $:
 l$ g: o p: uc :  BN mF 1  
3- , 3$ l$ n:! BN ;  । 3  BN $ 34
 1i, 3< 3
 *я 3  ।      k
1o,    k   । я
 , я
 ।  <
3
 3@ 34 r  @।
7.  $ g F a4 3$  $। 3я 3   p<
 
   4 । 3 ,  an , 3-r o
e t M ।
8. N - N:    , 4N  aN:  i। $
 -
  4   , 3 $  * 4  -i।
9. d $c 
:N। :N o 1 i  34 ।
10. -pBt a : ~ Nk N 34
7   3
।
MF 
o  9   4 34   3
।
11. 3k d’p : d 3k    3k। d 3k $
!-m
o o,    3k $ я 4 ~Fg।
 3 $ l$ u; 3k   3
।
12. d $   e e -  ;   $  । 3-
3u ei d 34 @ 3 ic 3 3- я  
— mBk
 3।

144
u k


$-   $  $l$ i$


(яn 22 $я - BN 110 $я ,
$я , !:  ,
 , i ।)

* 7:F  @ $ i  $ i  b
 । 
@ pd b,  $,   i, 

F e * -
 
!N aN। *   @ i ।  @  я
llh i$ ol t p N $ $-  -
i
 dlh h kpp k 
। $-  $   
@  $। o um ’  $-  um  dlh $
kpp k 
 @। * яn    $ * $-  u
i t dlh h <  - e d’   । 
e< 3 я 1 n  
 e  d’  : “3$ l$! e
i j o pj
  , 9 < 3 $ uE p।” 
  , “e    $,  :  31$   n ”।

um я $-  um  dlh $ яi $-  $  


n 4 - $  @।    a 
as 4 $,   $-  um  dlh $ $
  я sN
  n  । e; n $   -
  eя  d!   3P;N aяF  @।  :
  7l$ n E a @। e@r pj, j o
! 3kt  3 - N Nk $  <  1 $
oE।  aN 
!N ag @।   я  e<t 
яb  <@। * mF e p N $ $-   i
 dlh h nN  : “ $ o i   ei
d’Nk  :   
p b9F  !” p N sp N N
 o
b $-  $m
i   $l$ i$ $-  $ 
$l$ i$  @। $-   
 dlh
h : “ -  $ Nk — @, 
!N  3 

145
u k


$ $l$ i$ 3@।  31 * ak r  $


 3
 ।”

$m
i ’
$l$ i$ $-  $  mF nN
 : “i$
: , $  i o  n
@।  @ , uc -F
mn,  $, ;F -N, s;я,
i
 , d , a! i o  a! , sL;9 ,   o

F। e  t k   Ç u  । :
* 1 F  e я e * < ;r я।  

$
 :F  ।” (-
 o $ - —
)

i
$-   - $ $l$ i$ , $-  $ 
$l$ i$ t 14 @  $-   dlh h $
i $। e    o   1 -।

 $  $t  $  $l$ i$ eя


‘
’ o  s B 
@। e< $
 @: $-  
i  dlh h ,  7l $ llh i$
ol  n@, “B4 я 1l Nk F
i я 
4 -  $ (ib$ )  l$ । e
!Ni 9 BL
(a4F~ $) e $-N । 3u   3  
   я
l$ ’ -k  3
।” $-   
 ( dlh h)
, “  e N  3-, $-  $  3i 


eя।” (  )

b
!N pd ei $t ol$ an 1400 $

:F ।  ;n $   34 $
 :F  @। $- 
    dlh h 34 $  $l$
i$ $
 :F  @  p: । i $
i $m
$l$ i$ o i 7 $l$ i$ e N
 
146
u k


3  nN  @ 3-, $  $l$ i$   $- 


 i   dlh h 34 $
 :F  @। $- 
b jя $l$ i$ , “e
 $-   dlh
h e< 1 -F $   F g$:  @”। (n, 7
: 412)

al$
pd я  gn ‘$ o’ e p:  ’i
i$ ( $l$ i$) , $-  $  $l$
i$ 
$-  o$
i -
$l$ i$ (B: 177)
Fp4 
  $ 
‘ k$’ pA  @।
($ o, 6 : 155) $-  $  $l$ i$ o
* 
 N      o  aÇ @r
r@।  e  :i  F  i iN $l$ i$
‘-N o k ’ gn nN  @, “ou u~s
$  ”।  a! N 4 $,   @ oust ;n

 4 t--, !, t-nd e aNN яr  g:
aяF pA un s। e a4F e<  3-, aNt e g:
aяF яN     m7:F  @।  : ou
-  77t t   o $
 @r  @ ।

$-  $  $l$ i$ l$  4  ,


N b
 Nk  e B4  d¨ -d
F @r  @i a;
  ।  , “
:  $ 3@; 
!N ;
   aL @?” (  - 
, 3:460) ul N e
$
 @, 7l$ llh i$ ol , “
$ 
 $ 
N !N : । 
N : @r 3<i
; ।” $-  $  $l$ i$ ei $
  
a :i u k nN  @।    , “  $
@, a41 3 я, $ l$ ’ 
@  

 3
@ e @, “ 3
k 34 @i g$:  
।” 3$ 
 n! 3 p !k !     l$ — kr
147
u k


   ?  : 3- 3u l$ 


F aN  3 l$ rd
kr  । l$ 4!  70 я 
$t $ k~ ;
 @। *
a!   @  r яb।  -
*

3
 $ , *  । nt *  -
3
!N Ft
Nk<o 3
 $ , “ei 3g яN   3
$Ê 4 !”।  3
!N Fk   Nk< 3

*  , “ei 3g  
 u   !”। 
e $t
3
 @ -*
яN ei B4 7N *
1 :!7 34o
 @।  ‡ Nk 3
 @ -   B$ p  я al
 $  @,  ei  < 3< 3; µ ।
e 34 @< aNi  l$ ntL яN aN
  । e 
 @< 
  
, -
o e 1$
 pp Nk 
я a 3 @।” ($ o, 2:134)

$-  $  $l$ i$  rd я$


mF 3-
nN  @ i  $
- $l$ i$ ‘ihi-
u7d’ gn ul  @। $-  $  $l$ i$
, “9 t !N d’< 1n 3M    । e e< s l$
’ 34  a < d 34 ud। 3- 1n< l$ @ 34
, -
n  u ntL 4 k $   (l$) ei
n u s  $ я  । ei n d 34  1n
rd -d p $। ei d’< k 1n p h
 9F: mF
7l$ llh i$ ol : ‘b
 h
 $

d’< a— !N  as  ’। a— a4F h
 !Ns utя o
a। 9 -
 o 1$
 d  nt $ $,  p;
 !N s ;  e  h
  s o t  :
$।  
N $ ‘$o’  я 9F:। -
9  я
k rd -d p $  e ¬  d  p; $
    k $ $, 3  7; 1 t a! $  ।
   h
  
   : $। 
7 h
<
 $ oE।”
148
u k


i - $l$ i$ BF udB a e< :F 34  


$-  $  $l$ i$ $tN p: i।  ,
“ o  $ 
 n u d’<  < ; eg 
4   s 1 a  $।”

$-  $  $l$ i$ t     :


ُ ‫ﻮﻃ َﺘﺎن ُﻓﻨْ ِﻔ ُﻖ َﻛﻴْ َﻒ ﻳ َ َﺸ‬
‫ﺎء‬ َ ‫ﺑَ ْﻞ ﻳَ َﺪ ُاه َﻣﺒ ْ ُﺴ‬
ِ

“ i , * u; $s ps; s , e  ic p



 ..” (5:64)

-e N N , ei  l$


 o $tN p i—  ।
 e $
   :F l$ ‘k
’ () e N N , e a4F
$ ‘o , -
  E@’। $
 @, 7l$ llh
i$ ol @: “3
- ag   pp   4,  
@ ? 39 -Fn $ p; * 
 k
 e  ।   3
-
, -4L! -4L! e e  a et  । 3$  
a s  4। e  l$  e<  BL nr   -
 3$  a  ।” (  o )

$
   @, 7l$ llh i$ ol @, “
um !N e Nk   ’ o 
 3t  :
9 l$  3$
  ”। ei $
 N N $-  $
 , “ei ;N Nk $c $-  o   $l$
i$”। ($
)

e u i b яя $l$ i$ $-  $ 


$l$ i$ < t  :
 -
$ p 
; r?  я 
: ‘ o 3<i ; ’।

149
u k


b яя    :  ; g$: r।  N1
   ।

i-
i $o $l$ i$ :  $ o u i
b яя ak 1n u 3
 । я$n n! *  d’я
яNi 3- BL   $@!

$  $l$ i$  


1. t $jя-t e
 j -g: 9 *  — @। s u
e< 7 34  ut   3- 3
 3  s 7 ।
 3
r  o 31 r । *    $ 
e $-  $  $l$ i$ 9< a  । 
,  -  -
*r   3  3i 7 < -।

 @k:  -


*r 3। 
F   o 7 <
3।  -F! i kN  , 7< e    
 7:F।   i ic      :  ।
eя @   e< t я  -     ei 
। nt 3
 3  s  3  1 1 3@- E 
। $-  $  $l$ i$ , 3  l$ u
;    , i e< $@।
2.  t il$ 4 1@। $-  $  $l$
i$ s 34 @ 3 я g$  aNN 
N
 3  
।
*   3  a
BL  1g 
  i। eg 3

3- E s:F  ! E -i @। k   3P*@ s:F
3
 3-  k   3
, eg Ni *< s:F  : $
3@।

150
u k


< k:  M<


1. e
 e  3
 $-  $  $l$ i$ ,
i l$!     ei  < — $    ? *
ei 4< eя 41  :  pp  , hя !  <  31
ut  a!?
 я 
, 3 я  -
k i $ я  <
 ut   ।  -
 i, $ k $ 3  31
a 3 ut।
2. e
  * e n r 3 @ 3 я $sr 
us $। , 3
 я!  3@   
34 a 3  < sn   @।   ei я 
$ @  e@  s $!
3. e
  e  r ! < 
। 3< , 
3 $N e  i p  -    p   1?
4. e  !N 3 < < s ak  @। $- 
$  $l$ i$  ,  ! ! 
3- i @r ! 3 я 
,  @r 3   -i  $!
  3 k $ । nt  E; 1-   e
r ! 1 4 3 $ a N 9 k $  :,   3
 it  ।
5. 3 $  1@ e ।   яj  , e
 34 34 ? 3 e *~ < ; 
 , 
 e  e< 34 3? e  ,  34 34 e@!

a7N u
 :
$-  $  9 яN 3  3@ a N u
 : ।  
;n  34 m :F : g at gn n  । eg
E o u
 $ g$:   u   

B‘ ।
 $
  et l$ ’।

151
u k


1. 4  i ut। e Nk $-  u dlh h < e

MFk: 4 ।   e< M9 3 :  e !N
 @।
2. k  o $ pN e
 9 u
   3। 
  3 3  @ri d 34 
 3। 
3u :
 $ l$ mF ut ! : 39:  e $ l$ $
  । a41 3 4N @! -
3 $ l$ mn ; ! :
 , $ aNi 3 $ l$ яN ;   ।  -

3 $ l$ $   , $ aNi 3  !N
3 * an9:  । 4 o  @r я r e p  ,
Ž a-F।
3. я an —    ।  : eg dr ¨9 $
-। 3 ¬ MB:  - 3,  1  31 ; ro
  $।
4.  i
 $l$ i$ :  $-  $ 
$l$ i$ яj  ,  -  d ;
    :  $?  я 
: t BN ।  d an9:
$   ।    34 i   uE - e
 < i $N r<i n! aL 4।
5. 3  $
 
$ k 34 e< 3tM। rg Nk 3 kn
$o  $ dr 3Mr  : $,  $ 
s
 
F;
 : $।
6.  @r d  $ ।
7. kn 9 $ 
  -। яi -
 , я <
kn !N 3<
o।
8.  k: $: d  k $o, 3 p
F
tpN $o, ik  — b 4, 
N pj $o, 3
1 : E $o, $ 4
  , sc !Nn am  ,
a; !-F! :  , k 4 tto ag$  , N 4
$  , u~$-ud  o am   e 
t
o !-F ! :  । ’ k: $:  ud   Ž  , 
152
u k


яh  @r - ,  1k  ak  ,  3—
  я  ,  pBt  BL  ,    a
s
 ,  3;  $    e   3@< $ ।
10. n -
яn o я$n mF -4-4    , $
aNi 3  , ,
B‘
,  -я $ - e ei asi
 BN $।
11.   d  яn an9:  @,  d  я$n 34 
 @,  d   7:Fr  -7$ 
  @ e  d 
N u a1 34@।
12. 
 k -, 3 l$
  3 irl$
।
13.  : l$ 4! *1 3-r 9 3
$ dr @r r,
3  o ’ d  !N dr () s ;  ।  
3 : 9   $  : pN  , aN1  o 
 ।
14. 3u -
3     o  4,  aN 3u 
rd ei  a
p $, $ ei a
 ‡  s я
   -Fn   ।
15. 9   d  -1i  -  4 d  ।
16. -  ! ,  d o । - 3
$ (a k 
Ng$:

r) 3<,
 d  $ я :F। - 
N - sd  uяF 
n।
17. ’ 7! $ d । -k: -Fn d  @, k:  *я
@। 1 4 d    ’ k я  ।
18. ‫س اللﱠ ﱠوا َم ِة‬ ُ
ِ ‫ َو َال أ ْق ِس ُم ِبالنﱠ ْف‬- “e  o 4  s  t !”- ei
   N N  :  e ’ k~  , 3-
 t  s  । 3 ,  3 e 4  1i , e
 3  1i  e я  ic  । nt a  
 ag $ nt s  t  s  ।
19. o d  l$
 9 -F
 r 4।
20. n-n яN 3 < 1    я - яN
< 1    $ l$ ’  ;;  k: 
 ।
153
u k


BN   as


i$
: @: $ i  $ $l$ i$
e
 $я  я  88 @  in  । in
l$ oin ii$ яu। * BN  M  3 3

 Bd $@। e i a $  :  я  3
 $
।    @, 3 3n <, 3n <?

BN  e Nk * sp 3


 $ o 3n <? e pp $N
mF яj  ।  , BN  n 3 3 3-
p: $    @, e< L 
  p: 3  । 
e< g$ @। e 4 n    $ e 3; 3-, $ 
  g$  $ 3@। e< t  @ - BN L d  @
-। eяNi  e; 3$@।

$-  $  $l$ i$ a N 


 e 3 ’я
  @। *
!N k
   я  $-   $
я $l$ i$  ।   e    * i
я 1   @।

154
u k


$-   $ i $m


я  $l$ i$
(BN : 120 $я ,
$я , !:
!: 

,


, i k।
i k।)

* яns @  N।  i    $ s ;   @।
 @ e! $
 :F o 
। s   $t
$  $hl$ o i   $hl$ e aNN $



34  $
 7 llh i$ ol :F
 @। p4 я  $-  $ я !µN Nk @।  

N  । i k  n e s 34  uc
-F
 u  $o e aN-F $  N я   $- 
 dd  t $hl$ * ‘-  u’ gn d
 @।


  34 l$ p n

N 4 яr $ я   $ Ft s  k
@
34 < g$   p 
i M 3r। * k
3u <

 a  $ я  1r g$  । e
  * i <
34 uc 
$ Å:gs e 3 4 3
   3। udN
@ Å: s g$  । nt 3< r @ ।  Å:g$
st  r 
F 
: “я яN 1r
o!”
$ я 
: “ s r 3i।  < 3
 o @
3i।   e<  яi  @। et 4< @-  @n
  e<i  -।”
$ я ;,     -? an e 4< 1r  -i।
, “ $r g 
।”
$ , “
 @ r<   3 j A।”
 : “E @।  i -c,  @ j A o
r<।”

155
u k


 , $ я 3  3। r< o j A  ।
$ u $r  pst g$:  । n pst $o  i nt
e  e
 я r r।
$
 я    ! 
 , “e ! 
<
34 @ 3 
,  3  ! $ - a41   @<  
$ Ei! -o e  34!”

 $ $ $ 


 я, “ t @<  
,
!”
$  $r µ uE। i l$! e ? $r 3; 3- n!t
 k! 
 я < @< 3। $ 3< $r @ 
। : “3
 , 3
 ! 3 a;p 
  o 
p dFN$ 3$ 
 F $@!” $ *
 ।
, “$, $! 
d o    
$ 3!”

M< s $ я an p1 ;n BL $। e p;
34   k $   । $ , “3$  !  -
 @  яN l$
 o$  ।” e4  $ M
34 dr ps  ।  nt  o 
N 9F: 34 k
$ ।

 
    k *я 3 $। 3
 @ t я  ।
  s n-  3 !7  @। $ 3
 i   1~

: “ei 3 @ 
  $! 3
Pr o।  
!7 

  i    $!”

c
 s $ p1; kk  ।  i s
e< r k p  । 3
, a 3 e я F 
 :  @। @k:  n  $E~   ;n BL $। 
aj $ < < r।  яF @  N 
$-  $  $l$ i$। j     s 
156
u k


BF яN l$


 o$  । e
 $-  $ 
$hl$ я r $ я । e e * $ !
oE। nt
  ।   e k  r 3  4
4!N eя 
g$ Nk 3
 3। * 3
 i 3 @<
। $ 3< { 
: “4! 3   @
34 @<  pя 3i। e   e@  3 <
34 @<  !”

@
7 ag $o   kN  , 3-i n-   o
3 !7  @।     1~ 
: “ei 3 @ 
 
$! o, o! 

!7    
g$
3< -।”

$ я $hl$ e4 n  : “3$  p;! 3-

   o$   k $, 3
i  9
h
 n    mF oя  i u 4F।” e 
   $ Ft 3M9: 
: “3- 3u $ < 34 @
 ic, e!  -o!”

$ 9 * @ e яr $।  <-r --i * <
k @ @  
। 
  $ я e; ¨s
  rn $। e  eNk e ,   < 34
a a4Fr 
$ @। e e   
। $ я
$hl$ < 3
  @i @ । s  st e 
 1

@।  3<

 3< 
।  

 । 

 я   яb। e  3  @ k 
*r
4। @k:  @< 3   
  । l$ i
 o
 я- k я ; ; t  । $-  $
 $hl$ < i g$:  * $  < 4।

157
u k


я  1
$-  $  $hl$ <  
   3-  3
N r। a  $ o $ $ $ 3 3 3 $।
 F  e  :i  ‘я ’  a  $  1 $।

 

 1 4। $ я $hl$ m7:Fr ¨s, $-m$ 
$ я  < 4। ; 9: a;-a< 3$ яr  -
 o

t 3я $c  *   । * st e 3яr  

  * 
 яc। e
  3; oE 1 3
$-  $  $hl$ k। 3 ;  r st <
 । st яj  , “34 @? я  @ 
 @? @  e@?”
$ я я 
: “ - я  @,  
। 
 * < @ 1i jя!  । E  us $ 
p
 3
।  :  @, “p 10 
    3 
i।”

s $ я k 3- i


 g $।    я
  । e;

 i
  । ‡
 -$ я 39 
1n   , я 3

 7:F $@।    r -?
st i   ?  ; 1n-; r 3।

 -F! * aяni eNk r


 я e $я $। 
e@ ! E   N;F <।  я  
e< dm e a   Nk  , !,  iN

e st * M
 я  3  i ps  । e  

F e -  3 PNd  us $ M
 я r
r। $ я st яj  , “ 3? 3 e@?”

 я 
, “ e st E@।   s 
, ‘ 3 F [3-] r 4,   3 3
158
u k


r 3
।’” e4 i 3 PNd $ я $hl$ st $
 
 - ps  ।

e
  ; $  $ я $hl$ r 
 o
$। ; 4, s  st < 3-  я 3
?  3 @i
  । aNn 9Ì 
 r < ।

e ! sd я r< o n  È:! * st $ @< ।  


r *1 
 s   @ 
। я st s;-1 t 3-
e ul 3@! e $  ujj 31$      3
 
।  N ? $ я $hl$ a-s
*r i।

* st $ , “p s !  3- Nk яN я  @ 
i ; 3। 
 o a  3$  e u
 । ei 3
  ,
  я E@! eя 
F - e e 
 3@।
  3@, ‘$ -   ,   * , 3 я
t ro-   e    r 3
।’”

st 4g n $ я 31 3 ar k  ।  aNn


s; $ r। я @<   , “
p st !
 
 я   e @ E@। e

 !  -


  3  я  $- 3 я, 
    @ 3
।”

e
 34 $-  $ я $hl$ я  n 34 k
$  s r я।

 
1. e
 e Bd $-  $ я $hl$ < e  r
*
 । , “$- !  et t
MF
 -~ 
e 3  34 1 3@।   @r  3*1 4   ।
159
u k


 d r l$


 ।   3
 1i।
 r।
 d 
P l$ ’ $  яd  !N
  3
।”
$ я $hl$ Bd яj  , “3 @ 3 <
@?”
“$*, d< 
$ @”, Bd я ।
“og  
!N Í 
o।”

$ я $hl$ e  d  ।   Bd , “


-o! 3 
 d 3 <  e@!”
Bd r 3P*@ 7Fi я n 3
 3। *
 *

 яr ! ।  1~ 
  4, “ei 3 

 d! ei 3  p t!”  3@  @< 
$-  $ я
 । $-  яj  , “e 
 34
@ ?” я 3 e -F :F 
।

3@ , “


MF
 -~  $   @।  3 
e< 
 rn @। я  us

F 
, я
34 @  k   ।  k  -     -t
   $E~ p1 3  e  r ! ।  e< 
oя n, “3$ ! e  r  1! $ d
  o d< 
$  3   <  -o 3-N
;  @।” e  i 3
 3  r    <
e 3@।”

2. t $jя o।   3я я$jя  8  $- 


$ я  $ ;n s 3
 3।  
 @ io
 $। 3  as   $jя-t  3
 o i$  
  
 us @।

160
u k


3. e
   $ 3я p1 d;Fk  r। 
N;
a 3 p:$ M<। $ я $hl$ ! 
@ 34
< !  a; 3
  k  
। Å:
  - 
* < e < 1i,  я @  1 4 < 4 34
d 3    o Å:  !   4। ei 
$g
3t   3ui k   ।

4. $-  $ я $hl$ r<   $ d< s g


@।    o E o e< n 1r  яb  ।
e
  a-   3- яb<  s !N  । M<k
$-  $  $hl$ e s 
i @। яb< s
k  r @ 3
 e< < 3- nN  : “34 я !
3 ei яb 7N k । e яâb e  4 u1~ - e< $  3-
 ।” e4   яb< $  
 । e
 $ я
$hl$ a- 3 e яb < s  F

*r 4 3

@< 3- , “ i 3$ i  !  e 

*r?”
$-   $hl$ , “  я , e яb< e  4
u1~ ? e< $  3-  । ,  < e< 3  @?”
$ $hl$ я , “* < 3  @, - e<
3
;
t  
@!”

5. e
 $-  $  $hl$ $ я $hl$ r
3r । $ $hl$  $ $-  m d< r<
o N : e 
। $ $hl$ o nr  । i!N
eя  e
 я r r। $ я 3$ m 34
 4<    
 
! $-   , “
eя ; 3। $! -
3 @< j 4।  3
3$  34 r<     
 
। u1~ @, e
a   3
 o a a 3$   ।”

161
u k


$ я $hl$ @i  । e  eя 


 r e<
4 ;F   u;  $я $। 4 !N e< s
 ;  @।   @ L ;, ut r< o *1  
$।

 4< $ я $hl$  3  1 3। 

$g  
яN 3  
।  < s  F
$-  $
 $hl$  3  , “ag$7F N r i
i !” $ $hl$ @< o  $ $hl$  
, “i i !  eя ut Nk।  -
  @ ; 
 , $ ; $। j — ;   o яr !”10

6. 3 e
 $jяя i iu N  $-  $ 
$hl$ n @<@<  @। $ $hl$   $
я k  @।
N  $ $hl$ pp  , “  я $
3
 @?”
 я 
, “ * 3
 @।”
“ 34?”
“ei k।”

N  k p  । n n  3 *я  । $  


34o 3 ।  F  $ $hl$ ,     
u $ 3  @ nt  3
  !

N  ps    $ $hl$ , “3$ $!  3


F
$k 
   ।   
 
 3 
!”
$ я , “3$   !  3- e   @ 3
N<  Nk  @ t। 4N    u;i 
$ <
$।”

e  3 ;kk - 3i। $-  $  o *  $-  $ я $l$
10

i$ !N e M< d    -F


 a  3- 3< ; E $ । s
u; o  i e   M< M<@। -gn ।
162
u k


$ $hl$ яj  , “  -   3 *я@   


 E  @?”
$ $hl$ , “p4    
  E  @।
e 
r
 
  , -i$ ill$-
  E    d
 : ‘3$ l$!      < 3
F  । *
i  
 ।’”

7. $-  $  $hl$ 3 e я 3- ic  ।


 p4   
  us $। e 
*r  e< 
; 4। e<  i 3  e $я $ $ я
$hl$।  яj  , “o$ i!  e 
*r @
3?”
$ $hl$ я 
, “ e< я 3- 1c। 3P
 3
 $c।”
$ я s p   , “i i !  
@?  3  @ 34i  @। 3 h
 34 aN 
9 $ @
o, irl$ @ 34 я h

7  ।
3я  , 3k-L e< 7N । @ $c l$ ic
$¨p। e   o  3  $*< 4!” e 4g 
$ я 
  3  3$*< 1 3। e

*r 4
$  $hl$ @k: яN aj $ r। j 3  
3я e яj  , “i i  !  
$@?”
 я 
, “ 
$ eit   s  !
e    3  1 3। e
  31$  as e i
 3। -
    $, ag u 
 3$*< -o e
 e; a1 as
*r 4-     $?”

 F  $ $hl$ * e  9Fs  


 яj  , “3$
$!   ; ei k a! $?”

163
u k


“e  : $c   h


 
 @।   @
; 9: ।”
$-  $ $hl$ nN  , “ k a  uB  
   3 Ç!”

in
i e
 3- $ an 3i < M । d $c k:s s
 9 яN। E 3- eя  34o 3- @
 as
   я r  , 
 3kt -i $N।

7 1 n s   as। 3-  34  3 i
3 -t। k
 o 1     N o, $-  $ 
$hl$ L  o b $-  $ i $m
я 
 $hl$ 120 $я  

in  । in l$
oin ii$ яu।  

i $ @।

k
 я $   a-  F  $c $t 
u

 $l$ i$।     e  * i я  o ! o


1  , il$। 3$ l$! 
 o i
r।

164
u k


$-  
u
 $l$ i$
(BN - 160 34 165 $я !N,
!N, !-
!- ,, i ।
i ।)

* 7:F   i


u
i 3i   $hl$। 

u
 i 3  1। i я $-   $ [80-
150 $я ] $l$ i$ @t
u
 $hl$ - eя
3 A ol$ @।  s r я яN  F

pя en яr । * F
@ b $-  $ я
$l$ i$।

  s –:


i @,
u
 $hl$ i я $hl$ @t @।

MF  @  i $ < 34   o uc jяF


 । e d<
i i  $ $hl$ 3Bt ‘$ $’
st 3rt $। $- 
u
 $hl$ i я a N
@t
!N L eя @।  n!t   $N j d  
ntL $   । !Nt jяF o  s r я
F
i u
g  4। e 4  @n  । l$ я -
 F
 g 4।

e; 3 @


 a$ $o   e
 eя kn  Bd
¿ nl  d< k n 3।
$@,,
3 3n < k 1h
BN $@
r@??11
e 3n 31 < ar e  3 k r@

11
e k d< -  u 3    dd  t $hl$ d  @। aN
e :F @, k d< @: [—
] “e 3    @  - - !7  : $ ? / e
3 31 @  - - !N 34 ar r Bt r ?”
165
u k


$!  r: F


, ;
u
 $hl$। k d< *
h
 r я। k: яN  aps $ r। e 
 @< 3 s  us
i я <।

as
BL i $ яj  , “ 3$, 3  $@?”
u

 $hl$   ।    , “i $!


B4 9F:  !N 34 
 $ 3@।  3;  3- e<
 F e 3@, - :F 
  a ।  e N N 3
    i-o *я c ।”

$-   $ $l$ i$ * u


 
: “ 9
sF 34
7 4।  o am  ।”

  $- 
u
 3
 34i 9 sF 34 я
7
  я r e< k as   4। 3 @
 
i я $hl$ * 3
 -। 
u
  ,
“ , я M e;    4 3 N
7 $ ।
3   u1~ $ i
я 3-   *

   :
 । e  *  - @  7‘ F *
34o 3 k k
$।”

i $ u


  3 @
 i

   3-

।   4g n। e @ !N e o e< b uc :
  । aNN @t  * 3 $ 3@ ;। @ 39  nN
 , “ei e< @ -  @, t @ o      ।”
e  * k~ M<   F
$-  $ я  
$hl$ 4। $-  * 
  s r я 
F

।  tnd e s a  $$ 
F:  ।

e
 a i я *!    
  3। @r  
g gn 
। e   o [яF]  я
166
u k


t  ।    ! -@i 3- । n! i
-n-
 я- k-$
 !N 
  g 4।12

4 @, $- 
u
 $hl$ ut ! 7t 20<

 $।
MF  @ e dg 
i    । *
3 3  ;i e t я : “ei [ ] s

 $c a 
    я яN @i   ।  ei 

 o   - n!t   34 k   eg 3  @।


 eg 3  3  i e !  34 
 $ -।”

*  as e @ 3-,   n r<  !N ;я
n! 19 t। , “r< ;k:   яN 3-<  a$ $,
 !N  t   Ç<  E    ।  3
r< 3  3   я  7N < L  3
?”

$-     $hl$ , “


u
k 3।
3
 3 * $ e <  n r<।  *
@। 
яj  , ‘3$
u
!  $@, *
@ 3?’  я 
,
‘ e r< < < 3  1c, nt я - e< $  $ ।’”

a e :F $-   $hl$ , “ e



u

3
 3। k   e< ;F я 3 Pd !N   @। *
яj  , ‘я< @   ; $ ?’  я 
,
‘3
 , e<  @ !Ni @- e  7-F @< 3$ -o 
3 Pd r@।  $p; m ei jя!  @ 3-, * h
3- я< @ 34 3 Pd @, 3<   3sc @  
 ;!’”
12
   яr 3-, ut gn
  :  3 3
o  aN; Ž   ! я ।
$- 
u
 $hl$ m   E-N$  it 
 3 
@। aNi
  s –: 3-, i-s j -4L - e< 3- e< !Nt –:, 3  :i $
я  E ! 4 pst   3-  e я<  @।  @ E j
  et l$ ’। -gn ।
167
u k


;n M< o :F


1. $- 
u
 $hl$ r< p
N @। e @
ag 
 k।  3- k 4 3< L $ 4 a-N
$o 7F -Fn aN< 3- । e; e<   < 3-
4। * pp   $, “ 3 L $ -o kg 3 
  ?”  я 
, “ l$ — o
d $@ 3-, e
d @i 3    ।”
MF
  *   p
i Ž
r।  4 n!t p d <। 3-
 $- 
u

$hl$ B4 34 
 $ 3 3
i ‡
 я<o Ž r।

eя 3$ * 4 k µ 3


, @
< 3;— r uk
$@। , “3$
u
!  k @
< 3- 3  Ž
r।”  , “  @ -~  e o  k
@

 i !”

2. 3u eя $- 
u
 $hl$ pp  , “ 3
$  @ ?”
 я 
, “ eя b
 $ — p :   1i
।”
pp , “  ; $?”
 , “ -
3 $   $  ; 9:

t  $   $।       , 3-$  3-;


1i 3r i
-n -я - k     - i  
 i  яN 3 । ei  u;
t    ; 7 $
p p : ।”
3< e , “$, an я
rg   1r d 
*1r!”

u
$hl$ , “h, eяN 3 a  pя। 
 $ 3i!”

168
u k


3. 3яN~s  e  $- 


u
 $hl$ r @

oE  

BL  । * !N ;n BL $। $p;
BL  !N * !N яg $ oE। ;  k as !N *
d< 31 3 ar k r ।  l$ $
 !N ei
{ 3 3-, e  m7:F aj  r @
r 3। ‡
@
< @ * @
@< 1। oя n $-  r M 34
uE। ;,  @
k 31 oE@! unk   $ @< 3
@
। nt @
3-
u
$hl$ 3
  $ !
*r  ।
s яj  , “3$
u
! 3 3 e  !k 
 3

?”
u
$hl$ я 
, “ я , я ।  
!N @ -  @i я ।”

4. e
 3
 3 $- 
u
 $hl$ - 3- 3
Prc।
3u eя я 1i, “ 3$
u
!  $@? e rhr
 ?”
 я 
, “$ 3 : e
 N  !  ak
 @!
3<   яj  , “3n N
?”
 , “e  $c  s 3я!”

5.   



$ $r-a - 
[766-809 b / 148-
193 $я , : 786-809 b ]। i я $hl$
 N 9N i i i ib$   iu [113/117-
181 $я ] $hl$ я $ F । 
$ e
 я $
, “1,  
u
 — k~  ।”

$-  r pd u; Nk   p4 i iu


$hl$ 3; -r 3। 3- k $- 
u
$hl$ 4
3 k
 я r r। 3; 34 я , e   
p a 3i। i $ $- 
u
 < a !

169
u k


я। , “3
, 
$ $r-a - 
i ak  @।
  t — k  ।”

u
$hl$  , “
u
! 3;  p a
o।

 я । i iu o 


$ $r-a - 
e@ 3
3
।”
$-  я 
, “-3, d
 o 
4 3
   
 pя 4  ?”
 , “
u
!  3 dg  $
 яc, * 3;
p  
o।”

u
 $hl$ e , “3$ l$!  -  @, ‘3
 $k 
  ,  :  [l$ ] ntL 3  ntL
!N $’।     
F p  d । aN4 e
—
3  3 mF 3i।” 
 я  
।

i iu o 
$ $r-a - 
k µ
u
 $hl$
m 
$ । $-  $   nr  । $r-a -

*
 ।


  
$ e  s:F $- 
u
 $hl$ $

$ * m 3  । , “e< e< t st। $
u pp।”

$- 
u
, “ e< pя 3i।  -।  e< r
k  @ 3-  t Nk: ;r< $ 4। k a4F d 
 1 1@।  l$ < 
 я@, ‘ei t
$ a4F -  39 $ -,  3-  t 3
$ 34 cn
  -। e   pя 7 :  



r ।  
3-,  p;  e p4F   @।”

170
u k


$- 
u
 $hl$ in
uk k @
  i  iu $hl$ $- 
u

$hl$ B$  । $-   d4 k яj
 , “
u
 4 !N < 
$  @?” k я

, “d< 
$  @।” i $  яj  ,
“pN$  < 3 PNd 1  ?” k я 
, “e< 
3 PNd 1  ।” i $ $  1 ।

e
 $-  i  iu $hl$ я
m
*r 3M9:

, яi $- 
u
  e d 34 
 $ 3@।
in l$ oin ii$ яu। us l  pp  , “
e 
<  ; я?”  я 
, “ * 
 1
$  3
 @। я * <  3 
$ aL 3i। *
d l$ ’   @।” i $ e 3M9: n i @<
1 - e 3 A o $- 
u
 r 
। l$ $h
o’ * ei p n o o
 я n r।  k: r:
*  3 $N।

k
   -  F  $c $-  ’r 
$l$ i$।     e  * i я  o ! o
1 g $।   l$ ’ t
 o 
 @। * ic @r e<o ak   k 
3i।

171
u k


$-   ’
’r i rя
rя  $l$ i$
(B- 200 34 205 $я !N,
!N, !-
!- 

,


, i ।
i ।)

* 7:F  @  dd  $я ’r i rя 
$hl$।   ’r  i  1। *   
@ e N ¡N @। rя, rя   @ ai।
 * - 3- ›s 34  $@ e N ¡N
d।

яn o k
$-  ’r  $hl$ 132 $я  i  

<s
  s яng$:  । ›s !Fm - n $o
s;i * k-
k ›s
;t o 11F -o- !N nr
$।  * - 

o  aÇ  яA 
 N A o p;-pt Ni * !N pk  ।
i p  F
i @< dFo 3!  । 3@< 3@< 
n- 
— pi 3 !7 3 oE। r 3- -
— i o 
 4F । e< - 
 pp  , “  -
i
k $ -i $  ; $
?” nt *  ’r er pp 3<i  $ ।  t
eя ›s d < E k-
k яN।

p4 
 E
  d ’r , “, p; $c 
я eя”।13 ’r p
n us
 , “! s 3
p; t eя!” d n $ * p$  ।   ,
“, p; $c  я eя!” ’r , “,  e o
e!” e;   31L  o d N4F $। ’r @i ‘p;

›s  tt
 ।    4: God the Father, God the Son and God the Holy
13

Ghost. a4F~: i , i t o i t t। -gn ।


172
u k


$c  я eя’  ।  F  ’r  $hl$


, “a as 4 tto us
 ›s!F mF - k

c   h
   3 3 । - i * 3 E

   am я@  i   3tM  @। 
я 4 $, d  - 3 p$     3 *
k ag$N  । a9 d   E $ oE  p।
  , “e 3@< !FN $c! e n   ।”

   , “d 


F     
 яN e<
k n   । p
  e<t r< $ яN 3
o
$।   eg sFi  ।  -  k 34 3   $
   r 34 @< ।  3-$  - et
n @ i *     1E 3p :  
 я, “!
r  e।   3 e N pr 
c 3-,  3-
!F a $ 1o- $, e 
3 t 4 ।  o
3 !F a :  ।”

 e  $-  7 i  3 я $hl$ < 3- i

k $। e  ei $7N m


‘i’  r  -i।
 - *
o
 k  । * o i   @
  g$:  ।”

$- 
u
 $hl$ $
$-  ’r  $hl$  s r я ud  $
oE।   - eя 3 A o @  $  $- 

u
 $l$ i$।  * i $ i g$:  

$। e 
MF
 s  F
$ 34 !Nt !
я t  । ’r  $hl$ E  я-
я$
 N i a @। e
7 -
o 3я e
N a$ @।

173
u k


$-  $m
i   $hl$  eя ol$ :F
 , “ $-  ’r  $hl$ 

3
 @। 3
,
*   e< k1h। яj  ,  3 o 
— @।   3 ei 1h< 3
 ।  e<?”  , “o
N pp    -  3kt p-яN । n!t o pp r
-  яN u ।”  e   3 g$n $ N <
я। , “  - u  * !  aNi ,
e k1h  ?”    , “   ;  k g
@।   p1 g$ яn k   3-। il$  
o  ।  3
, o 39 яя 7 < @।
t     ag $। $E~   @ 3। 3
o
u r   M 3।  ei  !N k1h r
3- -  3
@।”14

* a 1 t-
1 t-!-F
$-  ’r  $l$ i$ - eя s!N -

@। * uc -F  $я o N
 mF i j @।
 p i
MF  < i
-n । ; !N- k-
$
 !N l$
  3 *
। * p!  $- 
   k $hl$ , “ --i pp $@  i $- 
’r  $hl$  ।”

ol$  iN


d o$$ $hl$ , “ k d
3 Nk  3
  3-r 3
 @ $-  ’r  $hl$।
* -F
 ei ”ŽF 3-, *  34o    !  aN$;
3  ।”15

14
-  u- $-   dd  t $hl।
15
 $я - $-   $я;
 я  $hl$।
174
u k


e< M<
3 e
 $-  ’r  $hl$ я
3; я
яя o     3 
я 
 1 - a-  । eя
Bd я
µ * яя o     1   3।
$-  ’r  $ r  । 3
Pr 3-  ! 3।
31
BL 1 
  Bd яj  , “3 3 t
@  3-   o    ?” Bd я 
, “।” 
, “$       3 
o।  яя
 3-  ।” e4 n Bd jя 3। $-  p 3  d!
 ।     o яя * 3  
 1 3- u
N
$।  , “3- , яя<  -o।  e< 3
$
 
।” Bd яя  dr ps  । 3 ; 4,
e
 Nk  e o @, - 31 !  p er N$
 ?

$-  ’r  $hl$   a- as 4। e



r;7 4s * a- 1 3।    3 im 
। 4  , “$- !
я 
3 3
7 ।  3
 d  m  ?”  я 
, “ 
я -Fn
3P*@  ? e i !N 3- B4 34 
 $ - - 
 3  @?”16

16
   я $-  o d    $l$ i$ o ar e<
M< pNk
F  [3 ] @। t $jя    34  9< я
 ।
  , isя  ।  3
 a
7 as ps g  a N 9
i 3*!
*r @। i $-   a e< ps  3। 3  3u @ । e
 : $, e ps   @ ।  e< 3@¯ 3 @   * — 3। isя
3  3
o u $ 3 m  ।  , hя ! 
 < a-
   -4L  3 3; 3  e@।  , “o  -Fn -o   
$ @? e i !N -
B4 34 
 $ -i!” -gn
175
u k


 o am N N


$-  ’r  $hl$ e n * яj  , “i
 !  3  : d $ e l$ BL 34 
3 ? я  o [яF] am t   o
l$ я g $? e  :  BNL,  --, я$n
; 9: L e яn ; ?”  я 
, “3$  n! 
3   9g o N N 1c! e N 3 l$ m
7N$ । eg i l$ BL t। eg *
। -   *
<N s
   -@   ;@  3 an яgi
$ !”

 
$-  ’r  $hl$  o o @। * !N
a   p $@।   -
o o яN F - 4
e 34 ! : 9 e s o яi uB $ 4। 1  
$-  <   M< d  ।

1. d’  :
 : e
 3я e { ! $  <
 3।   * k $N 
F 
। 
F
{ * 3
o $ 3 BN :  । {  
$  
*
r kn @ -  $-  ’r  $hl$ 3
 -t
 @। kn  
$ 3
  4
*r। $!  L !N
3< 3
$ 34 t cn $@! * an
 ud $।
l$
 { яN     d’  , “3$ $

 p;! 3$ $ $ ! e я   : 3 s 3@। 3$


p;!  -
* k  3
, $  a 
 ;
3  $ ।”17

17
 - , . 1, B. 288।
176
u k


d’ 39 $i e  oя 3 3: “3- 3u *
r
kn  n я-   $ 3   ut p
 ।”
g $ N ei oя n $। 3я @< e { 
 3 o    я- r  s  । eNk ‡ i
s 3
,  e 3@। 3- 3< * 3
o $@ 
  ut st e   @ l$ pя
4।  яj
  $, ‘ e uc -F
 a! $  ;?’  я

, “
 l$ ’ $-  ’r  $hl$ d’
   k  
@ o -F
   @।”

2.    r< ;k::


;k:: $-  ’r  $hl$ eя 11
$  @। e
  $ яF e< aÇ < 

34o -c। k  , * ;я ’r 3   r< c।
* i @ e<  । $-   e <  r< я 

c e    <    µc। e
BN 3
 
$
 4
*r। ;я @ 3- яj  , “3$ 
;я!  e   @? e<  4  r< c!   e
jя 3!   ?”  я 
, “jя!  :i   
r< 
c!” e    
 $ ut  । e< urn
  { 
।  < 1 3 * $ e  r। 3 
4 я   d  B   । ’r  $hl$ ,
“3- 3u l$ m jя $, a i 3i Nk  jя!
 !” *  11 e4 n F $ 3।18

3. dL
;N un1:
un1: e
 ’r  $hl$ 9N
$
34o 3$< -c। 3t e
 
N dL 3 e 
<

 1 nr  । e  aNn 3-
 o L1 $;7F F  
  $-  o * — 
4
я 
 -Fn 3। $- 
4  e ; 9:;  k 3!  ।   * , “3$  !

18
я  u।
177
u k


ei dL 3g Ž  
 l$
 d’ r, -
e
3
P tN 34 B4 я k $।” $-  ’r  $ 
d’   , “3$ l$!  3-; e 3g i$я
$-  я 
  @, ar  o 
   3 n
o $-  я 
 r!” $-  4  s $ , “3$

 !  e  r d’  ?   3 e F k
  !” $-   ’r  , “ !  - 4 4
@  e 3 $N a @। ... e< ak  । e i
$ 3 $N un1 $ -!”

 -F! e<  i 3
 3 dL 3g я
$ *-
N-nt
o 
@r  ।   i 1   *@।  @< 
$-  ’r  <। aNn ap $ o$  । я  
  dL     pj  $-  $ i g$:  ।

 F  $-   $l$ i$ * 



,
“3
 3  ; l$ ’ 3
k m7:Fr 
 ।  * n

я 3 jя   e L 

i k  @।”19 $l$!

4.

:

: $-  p!     k $hl$ :F
 , e b

 3
 3 $-   @ 3 я - 1 g$
 @। яj  , “i  !    @?”  я

, “ e< kn  n 3
 @। яj  ,  3
*
@? 3 , ‘ eя i ।  - e B4  3i।
я b

। aNN n
  @  я-r। nt 
3i।   3@r st  @। 
$ @ 
।  $ 3i।’ e
 : ei  1g g$  @। k  n< яN k   
я o 
। eg 3 3  $ n
— 3 !7  ।”

19
pgk।
178
u k


$-    k , “$- !   7 :   


- 
।   L   ।” e  $-  k $hl$
n< яN  r e  , 
   $ 
। n<
aNn n $। 3 $ aNN n
— 3 !7   @<
3। $-  k , “e $7F  h
< ujj 7 
$ oE।  !Nt as un s 3P*@।”20

7N u
: 21
1.  a : $ l$   ।
2. l$ 3Pn-F -  ub    i $c l$ । 
l$  яN F
 я n $ - e $ d
unk 4।
3. Fjя 4F $c 3 $ 
F।   31  4 $c
$kk я 
F।
4. ut  @r 3$ ; , n a @r 7l$
llh i$ ol  ; k e l$
   * $ ;  $c 3 ।
5. $kik [N] o
kik [7k
F] mF j $o e 3<
9 < k   $c ‘ou’।
6.  $o m -1i-@i   aN mF ;-n
1  u1~ ।
7. d 9F: 34 k Nk ‡ 3p 3@* । e ;
7t p; 
BL।
8. ’  ; a;Nn a n !; 
N। *
pя
3i a 3 !-m

9. 3- 3u l$ p ;   , 3 9 aL 34 k 4।
10. !! l$ 3 F
 a  @।

20
pgk।
21
e : g   in < i<: sufiwiki.com 34 g$  @। eg 7 7t $c
‘я  u’, ‘ $-’ o ‘ -$ ’।
179
u k


11. 3 
p $c e< t st - l$ ’ * 

p
$ $ -  । e< 3 9 @ 34 3  9 ।
e< $c l$ k 34 e< u$ -  *
 
P।
12. l$ pB n$  - l$p ; ।  * 3ps

@r  @i 3
  ।
13. < 
F d  o
 1 : (1) *  l$ mF
1n , (2) *  l$ 4 e (3) *
 я l$ яN।
14. -  l$ ’  ;  @ *  1 n pn 3@।
’  k pn  4  яi pn k।
15. u
  
F <: (1) p ! @r b  k:, (2) p 1:
@r p   o (3) 
 @r
  ।
16. ‡ Nk N 3  3-   3tM sc
N 3
3 ।  3 $o
 4N।
17. -  3 b
 3 9 — яr r -  3kt
pя-N ,   k $ l$ k 34  o e< e<
a; 
F।
18. 3- 9  1   u $ ,  o a4F
1  $c 3 $ k:।
19.  o 34 3 31   o। 3 k
BL  
   p।
20. 3p e e st -  k 3
o -  3  -।
21. 3- ;t ur 3 -   $c ‘1 ’; 3- k  L
 $c ‘!-F’; e 3- L 34  $ k  $, ‘ind ’।
 3- 3    3i  $c ‘3’।
22. 3- 3k  -F - 34 9  pя,  $c a-
u~l।
23. 7F7я $c $N  ।  l$ BL p: p ;  $c
;Nn : sN।
24.  B:  ; e u
 3$ o MB:  ।
25. ! Nk
sF 3- k    - -  , 
34
 4!
180
u k


26. * pp   $, “d¨ -L  t:  ?”  я 


, “9
34
7 4 o l$ <N ;।”
27. 3- 3u p pp udN ;   3 $c N ; 3-
3u ;   3
- ag 34 ªB ;  3 eя
3- 3-   s ; ;  3- 3u n!t l$ ntL
;  ;   3 k 3@।
28. b   $ o  $ ।
29. 3  -  ! 4      l$p।  -  -F
3    3  * 34  -o। 
o N
a< 4  $c N l$ o * 7 p ;।

$-  in
- 3 A ol$ $-   ’r  $l$ i$ 200
$я  nk 
 in  । in l$ oin ii$ яu।

* BN  M< :F 


@ $-    k $hl$। 
@, e
  e
 $-  ’r  $hl$ us

3 я
 я e 

 @। 3  us @ $- 
’r  $hl$।  
*! 
। e * *я я
p1 M ।  gr ; $ $। e 34i  BN
 $।

BN 7F $-  k 


 я, “$- !  $ r।”
 , “ BN    яb<  u
  । 
e я~ 34 st$  as 3- 1i।”

BN  ih
, ›s o   * 
i eя
  ।
 !F 3i *
   g$ p  । e N 34 k
4 3u *я c । e  $-   $hl$ eя 

e e i , “BN 7F $-    @,

181
u k


‘-    
$ $ < < 34 u uE k $,  i
 -
  ।’”

  p4 ›s  31L  N4F $। e  ih


o  4
$। a9   $яi * $ <  *!  ।
  a N 9 ag$: * - я- aA $ e 
 $ $।

$-  BN    k $hl$ * sp 3


। k
 ,    я 1
*r @। * 31 d< 3 । r
r 31 c। l$ ’  
3{ яj  :
“3 ei 3<?” *  я 
, “i l$!  e N N
a।” l$ ’ , “3 ’r  ।  31 !*!
as o $;m  я  @ an 
; 3$। et

F 3 3 ts  । et  k 3 я
  ª  ।”

$-  ’r  $hl$ i  я! 



$ @।
* p!  @  N ol$ $-    k $l$
i$।   e    * i я 1 
   @।
3$ l$!  
o 
 e  31L  r।

182
u k


$-    $   i 


 k
$l$ i$
(BN - 253 [n 251  257]
257] $я ,
$я , !-
!- 

,


, i ।
i ।)

 @ * - 



i। ou st o * ;
j @। -   3 A o $-  ’r  $l$ i$
@ *    ।

$-  k $hl$ eя 4 @ $-   $


$hl$। e@r * i ; o    @  N
ol$ $-  яi


$l$ i$।  $
 o 
@।  $-  я 34 $
 :F  @।  * 34 $

:F  @ $-  яi


o $-   b  rk।
$-  k $hl$ @ p4 Nk - ‘$kik’ o ‘i ’
mF 1  ।  

яng$:  @ e e i
BN :  ।

p4 я 
$-  k $hl$   @ $-  । * яn $
i  я! 

। a! i$
  155 $я 
яng$:  ।  eя -b @।

 :  $-  k $hl$ N яr r। 




e r s * e< 3
 @।   3i 3
 m
e  
F 3< -
*r 3-। pN$ a  []
- r।

e
  $r 34 e Nk * 4 k ।  
$-  3
  
F <— @। nt 
F  $- 

183
u k


 я। , “ $r a   


я@।”
$-  k , “ 3 $r  i
 g @। *
31L-! @i ! 9 !N 34o 3- Nk l$ я -
 4 k, e $7F яNi l$ s : 34  - 3-i
3 N i
 ।” nt * 4 n   $ 3।

 $ 4 $-  k $hl$ N 34 5  3 ;
    । e
  9< 
  @ E
 k  ।
e  i я E
 M< r -। eя
 $-  <
@< । яj  , ‘eg k  ?’
$-  k , ‘aNi!’

: ‘
 ?’
$-  k: ‘39¯ 
 ।’

: ‘nt $- ! F ei E


 я 7N 3 bi 
 !’
$-  k: ‘ e< i $ 5  3 ;   । 
e i ;—   ।’

: ‘nt    , 


  :N k   E $ ।’
 
 Nk 1 3। $-  k E
 k $ ।

  s
$-  k 3
 ;n !  :NdN k $। e
 


я g । 9 @< e $-  k $hl$ ,
“$- ! я g 3@।”  nN  , “$ o k
$!” g ; -o  3
 3 et * 3
 @r 
g jr @i।    3
 @  -d¨ 
!N
Í   s r я।

MF
  e  uk M< 4 s :  @, “t @
a $ 3@,  e o o$  -c l$
 -  :,
 e< N ‘l$ n ’ @।” 3я N < mF
184
u k


  e< N N 1i।  , “я 3


g e
 j
@। nt  < k 3। e   :   @,
l$
 n  j  @। e  34i  o$  
4।  :, я d m
 k 4 n  j  i
  ;i
k $o    k  d¨ !  -
e<  k 34  $ !  r -।”

$-  k $hl$ 3u eя pp  , “ s


–: nr<  ; $@?”
 я 
, “e
 $-  $ я  $hl$ —
 k M<।  * $ @ 
$ 
 ,  eg
 
!N Í  3
।  d  , ‘l$  p

 3$।’ * e d  i  d 9F: $  3। e 

  ’r  $hl$। * 4 @ e< i 
3@। $-  , ‘ei n< st
 r।’  * a ! k
 , 3@ st 
।  d  , ‘l$ ’ 
h
 d p MB: BL r।  ei я [3

 ] 34
k  
।’ e d l$
  $।  d @
яF  । u; яF d  i @ $@।  *

p 1 Bj।”

$-   
  k $hl$ o ;
iя

e
 $-    k $hl$ 

e< 3  

oя-$  @। $ L ;
o a  $
iя

;s < 
 3 o k 
$ 34o -c।  ,
“o 3$, 3  4! n 3i e k  @?   i!N 3 <
ut s @, 3-  -o 4 @ ।  o s  @
n । e  n।”

   ;s µ e я  oя n । e
$-  k $hl$ @, “E  $я   !N
185
u k


3ui 9 34 dF । a41 l$ BL  p: 31 F! 3
p; 
-9! aN $c я। 3u -
ut  
$ 3 ei -F
  $ 3-,   o  b9F 31 3
 ।
 3 -
    $ ei BL $ - 3-, s o
 4 $ jя!  ।  -F e B4 7! 3 e dF
$o tto $ BLF l$    !”

e 4g ;
$
iя
an t 3- $-  k
$hl ! 34 @r      M  ।  *

*
 3h $ r। j 3   o kn 4 ।  uE

*r ;s N  । r 3P*@  o  M p;


34 k $   । e   -  N  ।  
4 e< 4o uc :   ।

 
   3$< $-    k $hl$ oя $
3- 
।   a 4  :  r  3। B  
o
 $-  oя $ । e
  ei  3$<
e@। oя 39 $o  $-    k $hl$ @
।
$-  m $я $ , “i  !  
4g  rL  @। e Ng  h
 d
 3@।  @  N  я 34
7  3-
1i।   !Nt s n $ $-N r।”
$-  k $hl$ яj  , “ 3 s –: 3-
g$ -     s?”
iя
, “u;<।”
$-  k , “! :N s $c ei:  
 *1 ok
- i 3@ 
  , я 3
, я  - 3 -
 , k   3- $jя 
  । $-$  k 1 iN

L Nk
s $c ei: p4k g E;   
@ro  m7:Fr d 3@ 3 3
, d 3 я
186
u k


< r 34 k 4, 3 e< [d] g$:   ps 

  g$:   । e $c u; s sr।” 4g n $

iя
1 3।  r;7 
  r।

3 @
  яE ,  *1r 1h-k e Bd $-   
k $hl$
 us $। , “3$ 

i!  e< oя, 
F tn @। e
 3 
oя-$ , $  o pl1t। e  -  3  , 
31 - ; 9: 3
 @, kn  o $я     3 3h
3  । e , 3 
 1 3@- 3 rd, 34o  *я c
।  3  !  as  h
 ag pjj $@।
ag$   $-N r।”

Bd er 
 $-    k $hl$ h
 r BL
$। am o $F 3$  pl $ r। Bd nt

 , “3$ ! kn   । !-F! :  । 3-
 3  
 3   n!t ut я 3
 ।  3 
 F 3
। 3 3 d яF 
@। 3 N
o - o $ a! $o 3P;N ;  @।”

3 
  e  $
iя
3t e $я $
$-    k
 । $-    4 4i * 

, “@< -o। ek: 3
 Bd  ,  d n
 e@।”  e m us $
iя

 ।
* 3
$ я я :F।  :F @।
MF 3
$  e! k।
 3- e яF  ã ! $-  k $hl$ en
Bj  , “i  !  -   pn


F 
@ e an 34  
  e@, $
e    

F r। ... ”
u; N  i iя
 e us $।  4
@ iя
st o 3@< t। $
iя
o - i 
BL
187
u k


r    1 oE। er n я я :F   


n  o 3
  ।  t  яr ! । $

iя
st e 
*r 31 ar k c। a  to
* * *
@। e  <i ; $ oE। $-  k
$hl$o я    । * o 31 3 ar r
r । t    яr ! । i  p: 31L
  iя
 k। я r  3-  
 я
 , st o t। e  k o 
 я। nt 3
 $ ।

$
iя
$-    k $hl$ 
  pp  ,
“i i  !  3 e
   


? e  3
@ e i $  яN 
 :।” $-  k
, “3$ $
! 3     -   
3 n 
  — pjd $@।”

- 3$, $
iя
  r;7 
 -t   pst ।
, st o t a - я  ।  st ,
“ я  4i  !   e я n i 
। 3@< -     4 яj      
я 3
? an 3@< 4   -। $
я 
,
“E @।    -c।”    3@ я @r 3।
   1r  F। $ 
 e< 1r 4। e  
o st  , “e 3  1 -o।” st 1~ 
, “ e
 $N    @ ।  3@< я < 3<  3।
$
, “ N o 3 a 
c।  1i 
k  
  ।” e   $ 3@r 1 3।

MF
  e  i - 39 e Nk $-    k
$hl$ k p  । $-  , “$
iя

188
u k


 E@।  @,  as e< grt7:F s e


4
*r@।  $-N   яN   a ! я।”

$-  k $hl$ uE


*r। , “1।   -o
$
@।”  $
 

 N я  s 3-
3
 3 < o ur $ r @। BN a <F । 
яh   r1r  @।  3-  1c। $-  k 
3 4g n 4: “er as яN     

o।” $-  k $


4  !7 3kr-@ * 3
 । $
31  * p  ujj   3
 4।
k :  , “a$,   !   e@। 
я  ik: us।” e    n $ 3। $-  k
31 34 ar k r ।

  3; $ 3@। $-    k $hl$ $


iя

-
 я nr  । e 3
 3 a N 9
 s 
 @< @।  
яj  , “3  e

34 -c?”   , “i  !  я ,   $
 9 e<  oя n@: ‘3- 3u l$ e F1
n я-   $ g$ 3 3- я  s 1 -।’ e
 
 :    @< e@।”

* mF ;n :F


1. $-  яi


$hl$ 1 M<< :F 
@:
“e
  $-    k $hl$ 3
 -i।   
*
@।  я 1i, “ $@  ?”  я 
,
“ !N e< 9 1n яg $@। я    я<
<—   E $o яN। e< sp 3
, eя h  e
4< @।   яj  ,   4 ? 3 , ‘
‡ Nk 4 3-  E   яN я <—  । e  
<— я< 3 3< < 3 
। ei
N  3 я<!’ $- 
189
u k


яi
$hl$ ,  3
, я ;— < g <
@r-@< @।
MF
 -~ ei < g 3  e;i @।”

2. 1 :F<o $-  яi




$hl$ d  @:
“e   n Mc। 3я oE   3 t
 
F 
 я  s 3-।  3  3। 3

e Nk us @। * 31$  ;¶ ।  ; 3। 3 яj
 , “3$ яi
!    ; c?”
я 
, “я , ; c।”
3 , “ -
l$ я  я $ et * @r
 u ;   ।”
 яj  , “ 3?”
я 
, “i!”
 , “ 3 3
 31@।”
3 , “3- $7F   3
 @, 3 $7F я aяni
l$ ; @।  3  3
 31@?”
 , “ я 1c,  
[d 
] o 3
3 k @  ?”
3 , “!”
яj  , “3 ?”
3 , “ - i 
 d 9 яr 
 1i,  i
    
 r я।  -      9 

яb   1i  i   p;
 @< -।  o  -Fn -o
 яN m ।”
  яj  , “ 3-$ 
 яb   a ,  

3
 o?”
3 я 
, “ 3
 i। -    ’ 3- oя

[!Nt  n] as r।  
 n o  $-3

1~ 7t 3
 i।” e4 i 3 a
BN $ 3।

190
u k


 я
3; p  । 3
 3 3  $-   
k $hl$ $< u 4 3  [ k as]  @।
[ @  7Fi]   , “3 [i] 4N
! 3
$c l$ d।” 4 ut   4, “*  [  ]
l$ < e 3 7N 3-, *
    i 3

3
 ।”

3. $-    k $hl$ eя 3 @।  ;i <


a 1i: “  k< kr 3
o - 
।” $- 
k e я $ ।  , “ я  e< 7N
।”
e
 * e 3 $-  k p  3
 3 e Bd kr

c। ;i a;-  , “ я 3 kr 

a 
 । e  3
@ eя 3 Bd a 
@, 3-
   3u ?”
$-    k 3 k , “3<  !    ।
ei $  p k @, nt     
i । 3  
l$
 
 я,  k< kr 3
o a 31।
l$ ’ * e я я $ a
  @।”

4. e
 $-  k $hl$ 34o -c। k   s
 
N e Nk ‘l$! l$!’ @। $-  e  
  ;  ! 
। e  nN  , “3< я ,
at  3 F! t < uc :  @!” $-  1 -o 

N 3< h  । us 3я $-  k
$hl$ $    3!P   N <  । 3 jя
$। я  3 !k 
 । , “3$  dL Fjя
! $-    k 3 
N as 3
 3@। e i
l$ ; o o$  !”   3 
 3 3@r i

3 p BL $ r।

191
u k


e
 ‡
  $-    k $hl$ e<  oя
 :  :

@।।
“  m    ! 
@
m।।”
   an  ! 
@ 3 m

$-  k $hl$ 1 t-
1 t-!-F
 @ $ ou i।   o   o * ;
j @। e r  j Nk $o tto * 1 t LN
@ aN! :।

9 p *


-$b u o -  ol$
$-   $ $l$ i$ e< uk 34।  ,
“     < 34 3@ 1i ।  $-   
k $hl$ < 
 я।  :  я  $c
uc eя  я ol$ e
।”

i

4 @, $-  k $hl$ 
 e $я  
- r। $-  яi


$hl$ , “ $- 
k  r 3 
[u ] o я$
[E !] 3

। *
MF я ; я !N i
 o я$
k n @।
e 98 @ o  kn $ । 3-  eg p M< 
@ $-  BN k:<।”

 am N N
e
 $-    k eя 
pp  , “i  !

  mF u
 
।” $-  k  o 3
MF
1 g $। e -F 3
 3 e< c e * 
r ।  m7:F ar 34  aN$  । eя

, “$- ! e< c   r 
c। e<  

192
u k



!”  , “  mF   @,    ; e я<
 ?”

u
7 :
1.  , “N ’ ; o$ 
!N as  ।
2. l$ k 34 F! r s $c, n * <N 34
Ç  ।
3.  d  , “3$ l$! -@ s   3
  3
 4 3 g$:   я । nt
   34  
F
r 4 s 
 3ijя   ।”
4. -   , “- as l$ u 3 4।”
5. ‡ Nk F  N   3- ! p , ! dя  o
  o   g$: ।
6. g B4 7N$  n!t 5< я @r: (1) 3*1 4 яN -Fp
 , (2)   : яN , (3)  µ яN st [ ], (4)
4 яN E o (5) 3  яN -4L j।
7. pя 
3$ я k-N $  । nt t- 
o  k a-N। eg  N @r k 3i।
8. 3- 3u я  nt: N4F 3  ; a  nt:
  $-N    ? [a4F~  
  *  
3
u     । -gn ]
9. ‡ <N  ti !F :  !Nt   [! k ]
s ।
10. 3- 3u t   $N mF !N-  , 3-i
$kk pj ; !N $  ।
11. ’  !Nt s un।  al  ;k:  , al d
- o al    ।  $c,  ujj 1*
। - 34
3яN~  1
F @r r। e 7 9 3
   sk ।
;N h
 e  3-  я   ।
12. * [l$ ] !N  !N ’  pn $।

193
u k


13. F! ut 1 : $ 9  r !-F$N   ।


aN  яo  p aN   ।
14.  
 a я  p
BL  ।  ; $
   $ -  ।
15.  9 d¨ L я $    ic 39:  ।
16. 3- 3u l$ N  i  !N, g   p
N  $।
17. яh o 31$  h
 as un1  ।  h
 $c  !  :
(1) p4< 3- e< r F - m7:F ! -s । (2) d < $c
Bk  - 7 k $o , {- o tg  n
 । (3) B < $c  
 -  e
-3
 ur 1।
18. 
k [N
] ‡ Nk aяF  , 3- 9 — a
3  ।
19. l$ en <N  k: $-    k $hl$ pi
, “3$ l$!  $tN  -äå 34   3  @।
 ’   <N -F

  @ o яh d  
$tN :F a  BL  @।    31L    яh d 
 g::  !  :  $ o a  g: p  
k  яh 3i।”
20. 3- 3u p! g$: k 4 tto u k  3
, l$
’  $  k  3
।
21.  e
 , “9 n 7 @ 5< 9: (1) dL
3 F  N  । (2) ; 3 — ;  । (3) ! :
9 34  k
7 4। (4) я  p 3   । (5)
a 3
9dr an9: 34   4।”    , “9
5<  3  34 k $ $। eg 1~ $c   ।
(1)  , (2) kr-
, (3) $o [a¡! 3-P9F:], (4)
3
  
Fc o (5) p;-pt o !;।”  
, “5< 9 34 9 k $o 1i: (1) B:, (2)
uck, (3) -3s, (4)  o (5) a;k:।”

194
u k


29. $-  p!  яi




$hl$ e
 3; *
3
 3। $-  , “ k! я  @< !Nt
j
   $@।  t  $, ‘3$   !  9
BL       
 ! @।    
 @।
 -  
 d 3
,  
 я  яi d $
3।
 я eя t  — i। e i [3-
 я eя
l$ — i- 3i
 ] !N 
 -   3$ 4
,  
 я 1 я  — i    3$ ;
 g $। -   [3- eя l$ 4 -3i
 ] 
o @< d¨ -3k-- [ k  ]     
 я
eя L $N  o [ k   ]  — 4   
a¡!-N $
7  r।    [e o] — 4 4 
,
“3   d 31@  31@ 3$।  3   34
 [ ksr] 3k-L 34  @। 3   1o?”  
, “ я 
k  ?”  , “
3
u e ; 
--F    3-, e ; $r-
Fo $     ।”   я 
, “3$ p;! -
 et
3 k 34  $    4  :  !” [e
<i
$c $t u  - gn ।]

BN   as


$-    k $l$ i$ BN  as :F 
@
* p!  o ; - A  $-  яi


$hl$।
 , “$-    k -  as $ r,  * 3

-i। * <i e<   @।  3< $  *  

4।    , “3$ яi
!  < 3 
o। g  34o
k ।”  * as я 1i। e  , ‘ $
r।’  , “9 F 3$ l$ p $b 34 я

7 3E 3
 ।” e  i  e  B4 34 1 3 *
p;
 ।” in l$ oin ii$ яu। $я 253  

195
u k


in  । BN *  $@ 98 @ । l$ ’ * e


$ o k un r।  k: r * 3 $N ।

k
   - $-    k $l$ i$
 F  $c  k яi


$l$ i$।
  e    e $t ol$ я  o ! o 1
 । 3$ p;!    k 34 o   @। 
ic o $-N @r e< ak o 3  k 
3i।

196
u k


$-    k яi




$l$ i$
(BN - 298 $я ,
$я , ! - 

,


, i )
i )

$t ei - A ol$ 7:F  $  k яi


i
$m
jяя $on 

$l$ i$। *  $- 
$m
jяя @ 1 N । $-  яi
$hl$  N
ol$ $-    k $hl$ ; @।  $- 
$  $ $hl$ 4 e aNN  o

@। $-   $, $-     , $-   $lя p
 N o: * i - 

a! @।   :
$-  яi
$hl$ u! @, “bd ” [-


 3]।  



я  a!  <@ e e i
in  ।

яn o p4 я 
$-  яi


$hl$ яn   @< ¡N @। 
3- 210 34 215 $я  !N яng$:  @ e N i
e।  * BN 3- 298 $я  a< । $- 
 dd  t $hl$ * я  ;n 
 s-p:  o

я  gn ‘я  u’ d  @।

$-  яi
$hl$ яn 

$o * 7F7r9 @  N
a! । ! - i  $on @ *
s। al 
B$  i  яi
 s   $-    k $hl$ -
  । * p4 k
!N @ $-   o , $- 
 ui
, $-  $  $ e *    i l k
$l$ i$।

$-  яi
$hl$ $ o $
 st us
@ $-  $ 
$ $hl$। 4 @ яi
$hl$ e us
< E
197
u k


g$: -t  s     k $hl$ u


 3
, “-o!
* 34 kg$:  , l$ 3 eя  $   :
r,   $ ।”

ou us
Bn
$-  яi


$hl$ ou st e! us
@।
aN  !N  9Fs  @ s   o F
$-    k
$l$ i$।   -*
$ 34  uB $ *
!N
-*
 e p— ul -N *  $: $-   dl$ $ 
i 
$ $hl$ [B. 243 $я ], $-   я
$m
  $hl$ [B. 275 $я ],  я  


$hl$,   $m
i  [B. 260 $я ], 
$  i  $d
 [B. 260 $я ],  я
i$i i я i я я [B. 258 $я ] o  ik
iu  hi i  я [304 $я ]।22

al  p;p 9F:


$-  яi
-   t  i p;p  $--nt: a;  ।
e  o   $я o dr 3- 3 9 F4F a!  
 । e@r 3@< 34i  aNn : o ujj 1 t a!
@। a al   BN   $-    k
$hl$ * ; :9:
t 3।  яi
!N 3- ut
g: 
N  * uc   a!  $яi a!
 @।

N  $jя
я t! 4 e 7N t яi
  $-  k
$hl$ t $jя  k   –: -।   яi

 t 7 @ । $jя  39 
 o  3- $ llh

22 The Life, Personality and Writings of Al-Junayd by Ali Hassan Abdul Kadir, Islamic Book Trust

2013.
198
u k


i$ ol    <


*r  яi
;k;
 3  । e
 я
  p 4   я $।
;n 9 1 $c। e -F ‘n ’ e j o k 
;n  
 4। i я я a; 3    $- 
  k 7 @  ; яi

  , “
яi
! n mF 3   ?”

e pp я 
 p4  яi
jя!  । us aNN
e-d’я  * a;
  , “,     ?
    n। ;   ।”

$-  яi
$ Ç  , “N n $c l$ k
34
B a N 3-   pp $@, 3g d  
*    p $ ।   *

7$  
7t  :  ।” e 4<  :  i e- , “n
j e 31o un $  !” $-    k яj
 , “3$ ;!  e 3t  ?”  я 
,
“ $ !”23

!Nt –:
t $ i  i –: 39 

 e $-  яi

$hl$ d  k p - $।  e al i a!


 < i
-n  । aNN  
4
3 !7 3 oE  n!   । pi 3
 3-, s 
a;;  r e< k  l$ !N g $ @।
я 9- *  r 
। i e 34
7  4
;।

23
я  u, $-   dd  t $hl$।
199
u k


 :   1 k N яr r। e  o i


-
n , я - 34  e i  $ । $-  $m

d $  $-  яi




udB 
 3-  @,
“l$ n яF   $ s;я k, @ 
 $
 g: ,  N   $ s4F pBt, 
  $
!Nt g: , a k $ $ $kk j p, 1 n я 
яN u    $, ut    $ g um$ яN,
l$ p N ;    $,    a : 3kt
7l$ llh i$ ol t n a :  
$।”24

$t ol$ o я  $-    k $ $-  яi



$hl$ al i i g$:  
$@। e 

MF 40 @ * i $ 34 E  я-я$


-я$
- o-
я iN
 
P l$ ’ 
BL  !Nt
Fc s u $।   F  , “
MF
 !  e

 ;, e k k k u $ 3@। 4 4 $
b   k 34 i$ $: ‘яi
! e    $@
3 3 3 n [a
 1 яN 3 - Nh
3 n] un1  3
!’ e4  :   as~ яj
 , “3$ p;! яi
3n <  ?” n 3 ei 4<:
‘я ast 4  E 3  @       ?’
   , “ 4 4 4  । я яi Bd s
, 3- 3u l$ !N  3-N ;  ,   ;
 7N$ !”

- a $N  o $ d   kn $@। *


rd n  s  < N-4N   a;- ut  ।

24
Ansari, Muhammad Abdul Haq. "The Doctrine of One Actor: Junaid's View of
Tawhid." The Muslim World 1(1983): 33–56. Electronic. Source: en.wikipedia.org/
200
u k


  *


 я 
: “3 p: @r * 7F
!gs   - ।”

  , “* 4 o u


 d  a 3 –n $c।”

 *  k   1i।  * u$ $ E 



e  n r: 
$ $। ei 3<  3 $я 

 k  @।  k 
 3 , “  ut o
d st o a¶  яя  । e  a я 1
-o। $-  яi


m us $ я  
F un1
 । я $ p
F 39 * , “ a m
।
nt  an d
 t p 9F: $ @।  

e@ -    ps 3
 e g$:  3। 
 я   3
 я u~F   l$ os। 
an h
  @r   < n я c ।” er 
я 3  p
F   4। -@ m -i  o *
p 1  ।”

r: eя r9 ;Bt —  $-  яi




$hl$
< us $। u ul  
F  @ । 3-
3 9   mi
BL r। e;
BL r r:
p $-  яi
। 
BL     i। 3 я 

। r:  
   Nk  । $-  яi



$hl$ u 
 4 ut  । e  “$!”  e<
 r: 
 @r 
। 4 4 r: < < r। @<<
    @k:  i 3 BN  $।

 — ;BN  < dr  e - M<@  :F 


।
 $  an g 3@!   r   @ 
a!    o$   । я яi  4:
“3- 3u a p 1 :  -   u1~ ,
F  - 3 3

201
u k


4 ।”   , “er $t Nk  < 3{ E
3-
 $।”  uE
*r @< 1 $-  яi



$hl$ k 
।

 $-  

$hl$
 us $  я
, “i  !  an er e< n   Ž 

  ; я $?”

$-  яi
$hl$ я 
, “3$  r ’ ! n

p 
 t ei 3 $ 3 3-, *
@ a;-

 $  1l @ ! !7s~   u
N $!
nt e N  3 1   ? o 3- ar; ! 
$  ,   3  @?”  4 n $
r।   k 31 $-  < 34 
 $ 3।25

e M<  *  dr 1


F @r r।   o   uc
jmn $o tto $-  яi


$l$ i$
яk oя-$   34   4। 9 * j o pj 34
9; uB $ 3; e
 - 30 я L ol$ *
oя-$   a ! я। nt  , “  [$- 
k $hl$] я  4 oя-$   ; 9: 3-
 $।”

e  e
 sp- 7   llh i$ ol *

F 
: “3$ яi
:  9 l$ N p h

25
$-  яi
$hl$ я d [825-910 b ] 


3- я b 
u!A @   $: - [813-833], -’ l$ [833-842], -ok l$
[842-847], -ok l$ [847-861], - l$ [861-862], -’i
l$ [862-866], -’я l$ [866-869], -$
l$ [869-870], -’

l$ [870-892], -’

l$ [892-902], - l$ [902-908] e -


k
l$ [908-929]। uk M< :F  dd  t $hl$ $-  яi

$hl$  ul   ।  -


  ! i $-   1l  e u @, $
3-  e M<< — яr  ’i l$ 34 k
l$ -Fn 3- 3 Nk $
 । E 4 et l$ ’ j। - gn ।
202
u k


яo।” 3; 3я oE  1 3 $-  k $hl$


m ।    e<
 я 
*r @।  * 
3
 , “e -Fn  ak @ 3u 3 
F  

яk oя   । e 3 
F 3!   oя  -  :
3  d  g  h
 -~ uB $। *я  4–L 9
  sk।  3 
 -  3 $   a !
я@    @  , 

L u   a !
 @,  o  я $o , e  a !o  oя  
 я @। e l$ 7 llh i$ ol 3

F 
@। e  3   i $।”

$-  яi
$hl$ a $ , “l$  k r!
i  !  hя  llh i$ ol — 
sp- я  
я   ?”

  k $l$ i$ я 


, “ sp- s b
 

 ;  @।   я, ‘  7
E@, яi
 - 3 3- m  9 $  ।”

e $-  яi
an t i i$ sF । 3 Ç
$ : 3- ;я 3 * --p: 3pg uß o a 
  !  :।   oE, “ 4 - ,  e<
F @ $- ! $  3 
 N 1l 3 $ ।”

3  $-  яi
$hl$
$-  яi
$hl$  3 gn 1   ।  * 1 1
<  mF   a $@। eg $:
1.  @  ।
2.  b।
3.  $   iя
s ।
4. -я।
203
u k


5. h i
 ।

яi
$hl$ 
1. i pN:
pN: F  e oя $ 40 Nk us @।
4 @ $-  

$hl$ e
  ‘i i$ ’
p; ei 3 @ 3-,   18 Nk 1~ 
 BN
 $ e   22 я aj $ r। e
 9 *!  я
я r 3P*@ 3
।26

2. ! u:
u: e   , “
MF t @ a$ $@
я k p $ 
 $। e   
 @ 1 - - 
 k  $  3
।  e -Fn  @  $ 3@, 
я k mF @i я  e ko  mF @ я ।”
e   , “t @ N l$ яi
— 4 @
яi
яh N$  ।   яi
3  @i -  e N
3 9 a @।”

3. l$ 7 a:


a: e
 $-  яi


$hl$ я
я
m  oя-$  @। us 3 
!N
eя - e e $-  , “ 7l$ $
   @,
‘b
 an N F 34।  : 3 l$ 7 3

।”

$-  яi
- 
 k: । e  , “er
  [an
BFL] ; 7FF $c 3  $ $।  ,
3$ -!  3 ›s 3 n 3< 3! e  $c 

-।”

26
Sells, Michael A.. Early Islamic Mysticism: Sufi, Koran, Mi'raj, Poetic and
Theological Writings. Mahwah, New Jersey: Paulist Press, 1996.  dd  t [ .]-
я  u।
204
u k


$-  e kN  i i 3
 -< p: as $- 
яi
$l$ i$ 
 3-  , “›s

 e $7F  an 34 @ 3@। $- ! ag$  
i
k r।” 3  яb 1  $ 3 n  3।

oя-
oя-$  p o nr
3 @
 oя-$ 39 9 * rd  a;- ।
e 7  : @,   o u o * 7k o Fc -F
1 e 9 3 
p ucF 4F a! 9
яN 3! o a! i @।   * 4 F4F E;
d :     ।   $-  яi
$hl$ oя-$
3@r 
।  s  k 3- a 3।  — -4 - u
o -
:   oя   яN * a ! я।  я
3
, “3
,  ;Nn :;  Bp @।  3   я
Ž яN 1L $  !”

@
  i nt  3scp:
 $ m  $:   e oя-
$   3 -। * pp   $, “er   !N $N<
 ?” я  , “ e< $
 E  @। e 7l $
llh i$ ol , ‘39 - 9 ;9N $ ‡ Nk
3- $c um !N Fk BL। 3 i $  ।’  я
i $c 9 !N BL। 7l$ llh i$ ol 
F

@, eяN  oя-$  @,  3  7l$ 
F
aN    ।”

$-  яi
$hl$ d
 d  :
 : “3$ l$!  3-  d   antL
$@,  3g 34 *1  i     । 3$ l$!
  < 
 яc, 
 r nd $- яr
 o  । 3$ p;!  ei Ns    -   o

4  $ -i -   я 34 । 3$ l$! 
205
u k


ntL ; яN 3-N n$ $  3-N


 r। 3$ l$!
  n$ $o 3P;N
 r et  p
; d । 3$ l$!  h
  3p 3@* d  k
r।  яh  я d  t r।  $- o
a—-pN—  ntL a  1 r। 3$ l$ 
34  s :k, sB o a; @ 3 -  ntL  :
।”

;n M<
1. ›s {k  $o:
$o: e
 $-  яi
$hl$ 31
N4 3। eя {k ।  k  , “ 31
N4 aN$ 4 3; -  µ  3 N F 4।”

{k 1 -o  $-  яi


$hl$ i - яN o-
3 - 
  M r। o-  31 3; 
µ@। nt 3я oE  k  , 31 N4 3 3@। $jя

39 ;  k 4s e  oя n, “я

31 3;  


@  ntL aяF । 3 -
ei 
3
-  [b
 o  ] 9 k яN  < ;k
1i, $   g$:  ।”

 
 {k e 3
 $-  31 ; $ 3@।  яj
 , “ !    @  ?”

$-  я 
, “ - яN o-  @।” e4 n ›s
{k “-i$ illh $md 7l$”  4 4  $
3। , “aNi, aNi e< @ BLF k 34  

। 3 9 k 34 । i  ! s  31 3 kn
@  ।  @ [ an 1 ] 1~,  ।”

206
u k


2.  g$ 3k 3 3:


3: $-   us e Nk ,
“я N b
 ;i
*я o E। e
 N 
-c।”

$-  яi
$l$ i$  , “ -
u *я
4, 3-  [g$ ] 3k $   $ aNi  o
E $। a 
  -
a [g$ ] 3k $   g$
$ $,  —i er a ।”

3. l$ us !N ‘l$’


l$’  a d:
a d: $-  яi
$hl$
- i o$
mF 1  ,   pN ;n a;Nk
!N 1 7t M<। e  3   * kN k 3
3। e
 $-     $l$ i$ * 3 

!N us @।  $E~ “l$!”  Bd 1~ 
। $- 
яi
$hl$   , “l$ -
as 4, $ 
e [l$] ul   $c as 
F। e as $c
e< я - 9d।”    , “l$ -
us 4,
$ !Ns as *  uc :   $c  d$ !”27

4. $

$
 <
  p
:
p
: eNk $-  яi
$hl$ <
500 
  । 3 ,  e 
 g $
 $
ag$  g$: r।
$-   pp  , “e 
 g @ro 3 <   !-m

@ ?”
3 , “я hя ! a @।”
 яj  , “3    3 !-m
pя @?”
3 , “я $, pя @।”

27
  -  3 grt7:F m Nk m us 4,   *  ! { 3
i  e
 : 3-, e * p a d $। $-  яi
$hl$ l$ m us 4 $

as * я   { 3
o< a d @। * uk N N e<i। -gn
207
u k


 , “$ 3  ei 500 


$o $
 
। 
-o। 3 pя 3।  - @ -i -4L। 3

3i।”28

5. ; !N  
 :
: e
 $-    @। e Nk
*r
;k   nr  । $-  яi
3< 
   
;, “e 3< 3 ssN। 3   *< я  F$  
 । 3 3 ;k   o я o a 3{ ?”

e  $-  яi
$hl$ e< sp 3
 : * m µ$
e< 4 3
o $@। 3u , “;k: r!”

 µ  3


  4 !N ‡ ;k B as r @! ,
“ 9  ;k:  ।”

* яj   $, “$ я я


4 3   ;k:
 @?” sp 3;— 3।

$-  яi
$hl$ sgrl$! sgrl$!  4।
 k  , я aяn an !N    3@।
 , “ ; 9:; ; 3। 4 4 o- 3 d 
- 
  । e  ‡ ;k n 3  r। a
3 *я *я  
я 
  3- 3। 
  9
3--o -я   ;k:  @। 4   


28
k:  3-, ‘ ei 500 
$’ 4< a4F $ $
 $ g$:    e a4F 
$ - $-  яi


$hl$। e a! 3  e l$ e o jя 34 *1
udN ar e< я  । 3 @ <   < 34 яF @। a;-a< 4
  3 ~ 
  @ । jя!  — 3
-ko al  ।  ;, ei
яF < * 34 g$:   । nt ‘  
@’  ‘ $
 
’   
!N M ।   : <$ * — en k~  । < 34 < 3 
* $ 
 , ‘$- ! ei <g  $
 
’।  e < $
 
@ 3

@< s $।  ,  <  e  : < -
   3 ~

!  $ <  $ 
  яr ! । N, * Å: k $ 3 m।
208
u k


 , ‘яi


!  N  3- ! :  @, 3яN
 o$  @?’ я 
, ‘ @।’  , ‘$ 1 -!
i $c  - * 3
o$   ।  e  34
  ; 3 N F 4।’”

6. 
 @ 34 i  k:
k:  , “ eя  @
34 ‘i ’  @।” e  e< M< 4 s :  । ,
“k    e –: -i। 3  e< 3
 eя
 e ;d 1 <@।   , ‘l$ os
  4   3
?”

3 я 
, “  ।”  31  e 3। ;d 1
< я 39   i  , ‘uE -। -  l$  uc :
$@   i ak   $।’

3  31  4 !N 1 3 । 4  39 
e <  я r < 3@¯ d 
। , ‘eg 
pя 3< 1  ।’

e   3  । dn ,  F  3- $


  $
  i 
k  । 3k: - ,   34 e Nk $

$ e 4 s:Fd E 
।  4 4 e<  
< us $।  4<  $  
। 3 яj  ,
‘e<  ?’

, ‘  nn  3@। p4 $


 --i  
3 3
। e< @k: 7F e@।’

3 a $  


  pp  , “3$ r9!   l$
m jя!   ?   @, ‘l$ os 
4  
o’। e    $
 e 
c।  
209
u k


 o u 3
 @, 3- l$ os 3 я    
g$:  @?”

7. 31  
$ 1:
: e 31  * k 

 e< 1t
  $@। $-  яi
$hl$ 31 kn  
$ 1 3 ।
3я * pp  , “i   i !  e я 3
 ?”

 я 
, “ o 9F 3$ $я 
!  3 3
я r9t p:  @। 3 e
k 4  я<  @ 3-,
eяN  я  
 $।”

8. 31 яN kN


:
kN
: 3 e  $-  4 k e 31
p  । 7N @  3 e< яb  3  3।
 
 $-  я 3। 3
 e
  ‡ 1 -o яb<
eя d < k  @।  d Nk< яb N 
mF я 1i, “ eя k 3
 1i 3- kN 3
 3-, e
яb< 3 m
। p:       e< k   ।”

$-  яi
$hl$ e 3- 3< , “ kN 

pst। e< 
 3<i!” e  d яb< k  
3। e

 [31 ] $ $ $-  
  i।

9. !N $ l$ {  : : e Bd $-  яi

$hl$ k e 


 я, “ t $  3@। dâ
r - 3  ।”
 , “  ।”

$ @
   । e    e 
 я, “$- !
 t  । d r।”
 e o , “  ।”
210
u k


  
  $ e , “ !-F ! 3;— -c।

 l$
  3@<   яN d r।”

e $-  яi
$hl$ , “ -
N 4  4
$ 3 t<  e 3@। l$ ’ @, !N $ 3-
3u * { 3
,   { r 3
।” e   l$

d  । Bd r 3- 3
  n  e@।

10.
10. $ 3@r 3
o : : * eя 
;, “ 3
 39 k 3P*@ 3@। $ $-  $ 4 
pя  !”    e< B$ e e   k  
। 3
 3 pN$  3u eя e< u<  e ,
“ ,  3$  -।”    u<  e<
  s 3- 4। 3  h - o 
F 
4 
7F 
p $।  m   $ ut я
  o
 । pN$ 3; -Fn ei ‘3$’ as  । e   M
r o 3я oE 3
  я B$  e 3@। 3 @

e; 1 -o   3P !   4।   ;,
“ 3 3 r o $ 3@!”

 e ‘pN$ 3$  ’ 


!  !  3я < яя
$ 3।  яi pN  , “ 
 e
3$ -i”। a9 e  < $-  яi


$l$
i$ < 3P*@।  4 4 1   
B$। 3

3, 
t 3$ 34  e@।  pp  , 
$-    N < a  ।

$-  яi
$hl$ , “   -   3$
-    : ‫ِ ْال َعلِ ﱢي ْال َع ِظ ِيم‬5‫[ َال َحوْ َل َو َال قُ ﱠوةَ إِ ﱠال ِبا‬l$ @r
  k o k 3i, - $n, Fk।]
211
u k


‡  
 3$  -o $ -4 ।  яi

$hl$  -  @,  e  e< s  @


। -, ‡ ‘3$’ 3P*@    4  uk
N< uc :  ।

i l$! e  ?  
F - o 4  3- @< c! @!
@!  3- 3 st o r @। 1
F 9 o я
¶।  
; 3;— 3। ‘3$’ 34 @< 3я 1 
$-  яi


$hl$ k। o$    t
  i
-n ।  e k k $ 3-,  
яN
$ 3@r -o $c “9 ” ।

11.
11.  
p 3 :
3 : $-  eя 
  $ яF 
 । e  e< ! :   !N u* 
।  

  1 uE।     $ 3@! ¶gs $
  !  31L 1  t: 3। nt N4F $।  jя
  m 3 । e; 
 1 3। e  !  !  
 1 3- । $E~ 3 e  k
 я r r।
 яj  , “3?”

я , “ eя F$। $-  яi


$hl$ <
34 3p e< t  $ 3P*@ 
 e@।”


t< E  । $-   @, “7 jj us k 
3 я -4-4; us  @ ? 3   34 
 @ 3- 
 o  N  a k я   $!”

12.
12.  
p F


:


: $-  яi


$hl$ k
as e 
3 e aN я яN ; 9:; jя

212
u k


$। я      3


   ।  1 1
k$ 34  3।


   яi
$hl$ 

 34o -c।


e< я ak * 31 r ‡  -o

।   
 ag $। 
3< 3   r।
$-  * 4 
$ dr  
 $< । ! 3 3;

er 3
Pr nr  । nt d;FN  - e< r s !
3$< a pn 3- 4
*r।  m e< u*1 3
o। s
p e i।  34o  4 3i। $-  яi
 
 3!
@।  3
 3$ 
 jя $
*r i।  31 d<
я  
  $।

$-  aNN
34 3- । nN  , “
e< 
я  34 ur 1 3@।”  e  
< । 

4   pp  , “ 34 -c, i i !”

$-  , “-  3  


E 3
o 3 -    
u   ।” e   ; 9:; jя e 
 

 k  । 
$-   яr ! । я
BF  : ; 9:; jя $ $
 l$ ’

k p4F  । us aNN 
 e M<< s1k 3
 Ni
; ; pl $ e   o$   4 3p $p;
l$ ’ <।

13.
13.  1 *  
7N:
N:   i $-  яi



$l$ i$ eя L 
@।    
3 ;। e 

!N @< $ ud $। N <
$-  < un1 $। e
 i k , “
N ,
1 -1 : o pj 3 $c 3
 !N 3 A।” 
 e
N N 3 p; $ ।   , “$ e я  
213
u k


-। i  e<  k $ -- 3? 3   i  ! :<
a!  ।”

$-  яi
$hl$ * 
 
F 
, 20<  
। 
  g  । $-  ‡ 9 
$ 
$ e<   
। , “-o! 3-  3u 3
  ,
er я 3-  яi   <  ।”


F 3 i 1 3। @k:  eя N i 
 -  $  яi  । e  3
 3 $-  ‡
p 
 - nt  $  < я ! aNN 

;, e 3E < r@! $-  
F aN  @!  
ak     ;   !k 3
, 3< 3
।

 ‡ 
 , “ 3$? i 
F   яi 
 ,  3 $ < e  я ! N  ?”

!  !  я 
, “ 
F   !-F i  !
nt  7 :    a । e яN  < яi   i 
e@।”
 яj  , “3  
F  a  $?”

, “$- !  @, e я 3-  яi
  3-  3u  3
  ।  a 3 *я *я  o er
3 я n i ।  : l$ ’ Ft  я। 
3
  - e 3 s я 34o 3i।  3- i 
 яi   31@, 3 i l$ us 3
 @।”

$-  яi
, “ n ! 3$  p 
:! 3 
e k 3 3n  :   a! ;?  pj o
1 -1 : — e 3
< -1i  3
 ।”  

$-  < e kp4F  ।   , “ o  ei


L 
 e  34   3 ;।”
214
u k


14.
14. я$

   3-d ig$: o $
 ::
$
 :: $- 
яi
$hl$ 8 я L 
@ -*  * p< 
F
N   । e
 $-  
F 
, “3
 
— я$
ag$:   $।” *  i pst $ 3।

-d 
  
m я$
$  d; 

 
*r 3। eя tr e e $* @r, “3$
 !  $ @  — r?” $-  яi
$hl$
— 8 я i e e ‡  N — ri    
$
3$ 3। $-  яi
— 
$
 ei M<p$ яi
:F  @।

 , “e  $
$o   u 
 । 3

9< r$$ <  kn @।  4  e e $
$।
4 4 
r$ e< < $   -o $। 
4 e< <। ;,  e<  яN ak  @।  
o -d яN pst $। 3-  3-d  4 
 $

 @ 3 o { 


, ‘3$  k! ‡  r$ $
<<  яN!  

 -। i 
   4।
 -o 7F  i
k r!’”

   , “  ‡  3-d  $  $ 3।


* $ 3-   d   p 8 я 
 $
 @,
3-i   d i 8 я   $N  । e   яi $

 3।  3


, Ni * r$< ‡ ak  r$$ < 
3o $। e  uŽF 
 g < e я $ 

  $:  a
BN $ 3।”

215
u k


15.
15. k
 $c l$ ass:
ass: e
    iN

 e Nk $jя –: -c। *  -  



3P*@
   dn  $-  яi
$hl$ — k~  ।

$-  яi
iN
  
a;N4F я। яj  ,
“i iN
!  3t –: nr  @?”  я 
,
“я 34।”

$-   pp  , “  ! ?”  я 


, “
r   $-   i   dlh h ! ।”

 я
, “ $t 7Fr9 d<   — mBk
@। e< d    -3i
 s  @  a <
d   $
 !   @। e , 3$ iN
!  * i
m ! 
eя।  e d<   3< ! :  ?”

e pp iN
 an e a7F ; Ç $। 
ak !  *
 । я @<   , “3$
$t  !  $jя -t e i p $ 3@। ag$ 
  l$pp s  
।”

$-  яi
, “ k
 $c l$ en ass।
3-< m  e ass aN 3 st p! 3

।”

iN
 , “o$ i !  e<i я 31@।”

s яi


$hl$ o e Bd
$-  яi


s $o 

 1 @। e

s 3  p-  

 3M9: 
, “я

216
u k


s $ $-  яi




i 1Nя  @। 3u @
 * e 1Nя    ?”

p4 3u r 


 । e  e Bd * *
*r। * r

MF  3$ s< e


-3
 3
 c।  , “ *
— s  ।” us
F  ucs $ । 4 4 i
$o 
।

i   e Bd s   9!  o   । я
ic 3u -
  3; µ s p- a  1, $
 7:F a!  k।   Bd   µ a 3
o $।
  @ p 65 @ । e  ‘$o’  N $-  яi



  p  । p- $ k :, dF Bd 3

 3 e a!  ;, “i l$! e Bd 3< 3
$   p  ? 3?” ar $ 
F o
pp o 3P$, “e Bd 3<  ; s   k $?”

s ri nr 7F Bd яi


$hl$ , “ <
  @ ।”  -i  । Bd 4 * ,
“$- !  я  rd s    я;    
।   eя iN
[hя llh i$ ol ! ]।
 n  r u @।  я, iN
 u
;k    
k g$: 9d।      @  s
$ я , -F
 o ucs яF 
 l$ 7
; e< iN
    m 3*1 4 $-N
 ।  я 3- < u$   d      k

34 an e @ яN k    e   e @ яF
 !o   - । F dя$ 
F  p 
ntLo $। 3$ $t яi
!   7 ! 
яN e<
    pst?”

217
u k


яi


$hl$ ;, “я  m e< ut -
us $@!” m nr $।

F
 я яN   Bd !   । 
 uE
*r o - 
। * я kp
F - 3u
n$  - 3<     , 3
 3 e -F Bd *
!   3। $-  яi
 uE   । Bd я
$!   < я 3 3 3
 ।
F 
*r
1~  $ 
 4। Bd  @ 34  s <
g$  । e
 яi
$hl$ 4   34 3  3।

e  $-  яi


$l$ i$ sp- $-  
  llh i$ ol k~ 3।  я llh i$
ol , “3$ яi
!  3 -F
, , as яF

@  k
F ! 
p ; 3$। я 34 3 
u
 d $।” $-  яi
$hl$ M 34
3я oE  *
 4। ak !  31  r 
r -Fn
k $ 3।29

$7N
N :
1. 
h
 ps:
ps:  , eя  $c uF я ;
e o -
яF   яo    $-  34o я oE я Bk я।

2. 
 k:
 k: 
h
 $c $-  ib$ i$
: - d 3;- 34 k, F
 l$ 3- 3 
F
 pst। 
b k $c $-  ib i$
। *
kn $c $- 
u
$ । *

$-  iu i$  । *
p;pp k $- 

29
$-   $ $m
  $hl$ - ‘яl я-’; 7t: islamcan.com
218
u k


7 $ । *


d !N 4, $-  7  
llh i$ ol  i ।

3. ou  : : ou $c 3< - 3 $N  я яi


3*1 4। BLF — n F! k mF $c, -  3
o$
$N un1 ag $   3
  BL 34 BLF
 s n- n!t e< @r। 3< $c 7 llh i$
ol p
F s।30

4. ’
’  s :
s : e
 $-  яi
$hl$
я 
 
। ‘i l$!’  я nr  । e    u

 3$< 
 $ 3। 
 $o 7F 34 e Nk 3 
3P ak @।  -  3
  яi
‘i l$!’
я    3$< 
 $ -c,   o ag $,
, “i  ! o 
 $।”

 яi
 , “i яi
! i яi
!   
a :  ।”

‡ Nk -i   o  o 


 $< 4। 
k 
3P*@   e  oo 
। , “3 r, l$
  яi
?  яi @, i l$! i l$! nt 3

F 
 i яi
! i яi
! । e< 3  ! e<  n
 । , i l$! i l$!”

 e oo  –n $।  a :  


, “i l$! i l$!” 4 4   jя $।
1~ 
, ‘1*o! *1o!’

30
a4F~ n 7:F— a :।
219
u k


$-  яi
$hl$ 3@  , “ 
F  ,
i яi
! i яi
!” 3< i  । -F $ k  ,
 3; oE@ o  u 
   $<  @। e  u;
 

o  u  $।

3< $-  яi
$hl$ M< $N  я 1i। яj
 , “3$  !  e $N k   ।  , i
l$! i l$! e  

 $।   -  *
[$h ]  uc :  ,    3- 4 
।
e  :  ?”

$-  яi
$hl$ , “3$ 3!  e o яi
i 1
  , a41 s l$ 31 [’ l$ ] sp 3
@!”31

5. l$p ucF N N:


N N: t $jя o яd $ 
e
 - u   e< я aA $। $t e
o !N F!   Nk $ us @ $-  яi



$l$ i$।

uk я ‘l$p’ e ‘l$ 3p  ’ e d< mF


[relatated] 9 o 1 nr $। p  o e N я
я kN 3  । a9 $-  яi
$hl$ pp  
$, “3$ яi
!  3 3   @।   Nk
r।”

31
e  ;kk a 3i। ’  ucs  $:B $-   яi
$hl$ - 
i - я  @    m7:Fr $
 [l$ ’ us ] s a!A
@। * e я o a Nk я !N !Nt 
 34 - 4FN 
N।
s  < $-  яi
$hl$ !N p c  e p; r@ a :
Nk o $-  o। i  ‘i яi
!’  a4F $c, 3$ l$ 3 o яi

o o  3$< 
 $o k
 r। er   3<i   an;Fk 
, - 
7
  oo !N k 31@। -gn ।
220
u k


$-  яi
$hl$ 4   । * 31 34 ar k 
4। , “l$ 3p , - я $  3। n!t
яrl$ !N µ 4। я  as  !N  я  ;
h
t l$
F  , ‡ h
 [k] l$;  яl d 
g
$@; l$ я  !N pk BL  3-r e    
4,  l$ 4 uc :  , 3- s l$i  !N 4
@;  -
r $  $ l$ 
F;   nt
;   n!t l$ N k; e -  er s ; $
 ,  o,   , d, я $o- e 3d4  - 
k $ - et l$ ntL an;Fk;   3 я
BL p :F  ,   9 BF  p 3  s
o grt   ।”

6. l$ я i 7 N:N:  , “3- 1k l$ ’ BLF
!N 3Pn-F sr 3
 a  3 1k an $ -oi ut; 3- яh
* [l$ ] я 34  3< 3 $ -oi 3 ; 3- :F *
[l$ ] $t g: n , 3< ! $ -oi ;; e 3-
 l$ i
 , 3<  -oi u1~।”

7.
BL ; t:
; t eNk $-  яi
$hl$ , “

 ।”  я 
, “ 20 @ -~  h
 

l$ 
  31L  N4F $@। $ 3 
 ;
   ?”

8. t $jя $kk:


$kk: eNk t $jя   

e $- 
яi
$hl$ 4 k~  । $-   pp  : “3-
$7F  il$ $jя udN r 3@r -, 3   
p F 34o
7     @?”
$я $ я 
, “-3, e 3   ।”

221
u k


$-  яi
$hl$: “$ 3  3 –:i   । c
, -t  p< s 3-   t- яN 34@,
  l$ n!N -o e< s ak  @?”
$я $: “я  $- ! er @ 3 k ।”

$-  яi
$hl$: “$ 3  [ ] s 
F:i
  ।   , k 3P*@ -  i$   @,    
  s;-1 t яF 
@ ‡ d<  r  
?”
$я $: “ $- ! e<o  ।”

$-  яi
$hl$: “$ 3  $jя яN i$ o   ।
c  3,  -    
 as  @,   
e $7F яNo l$ ’ $
 !N @?”
$я $: “я ।”

$-  яi
$hl$: “$ 3  u  $   ।
-   я
 3- я ic 7 :  @,    - 

$ 9F: 34 k $@?”
$я $: “я  $- ! er @ $ ।”

$-  яi
$hl$: “$ 3  u я
   
।   ,  -  o я         
l$ ’ n-F t Fc s  $: 
F  @?”
$я $: “, er @ 3
 ।”

$-  яi
$hl$: “$ 3  o я o   ।
e ,  -  b  , 3    t [] o

g: [ o$] aяF  @?”
$я $: “я , -o $ ।”

222
u k


$-  яi
$hl$: “$ 3  b   ।   ,
 -          -  ic p []
M<@?
$я $: “я । M<।”

$-  яi
$hl$: “$   o as   । ,
 -    s 3- n яi  @,    
-  d $o   
@?”
$я $: “я , 3
i ।”

$-  яi
$hl$: “$ 3    o   । 
-  я  3- ¶ k  @,    k -  ‡c
-! : яF 
 k $@?”
$я $: “-3, e<  ।”
$-  яi
$hl$: “$  ¶ o k   । s
 $jяo   ।  $jя 1 -।”

9. t 1 34 sB $o: $o: $-  яi




$hl$
s 1 ‘ ’ [tp gn]   ul  @:
“F1 e F1 F1
N $c,   я
as
s  3$ t 1 $  3। 
яN ‘us’ aL
4 । $kk 
  t  @, @ 
@, tp  @

яs  g: 34।   $kk 
!N 
 o u

 я  । $kk 
!N  a;jo us 4।”

10.
10. l$ 4 ! t : : t l$ 
 :
َ ‫ﺤﺴﻨ‬ ْ ُْ َ ََ َ  َ َ ُ ُ ْ ُ  َ ْ َ َ ‫ﻴﻨﺎ‬ َ َ َ  َ
َ ‫ﺎﻫ ُﺪوا ﻓ‬
‫ﻦﻴ‬ ِ ِ ‫ﺠﻬ ِﺪﻓﻨﻬﻢ ﺳﺒﻠﻨﺎ * َو ِ–ن اﷲ ﻟﻤﻊ اﻟﻤ‬ ِ ‫اﻳﻦ ﺟ‬
ِ ‫و‬
-“-   4 ! t  ,  aNi 
 
4  1  ।  l$ ~F :
4 @।”
[: 69]
223
u k


-e N N $-  яi




$hl$ : “e  a4F
$c, -  s  $ rd E !  e l$ $ o$
 , 
  [l$] i  aяF s  -। 3u  
d rd $N я$
    , -
 3 e d rd
;Nn : я$
p $।  - e d
rd я   $,
3 
rd я aяF  ।  - e d
rd  я
  $, 3 
rd  я :  ।”

11.
11. ! EN:
EN:  @, “b
 
яN i$ 34
  –: [я @ яF 
 !Nt as  F]
$я। BL p: 34 BLF < –: E।  34 l$ -Fn
–:  E।  l$ — as E 34o E।”

12.
12. l$ 34  3  3  :
3  :  , “-
3u $я
@ N l$ i
 g 4, e  3 e< $7F яN * 34
   3, $ ‡ $7F 3-< 3 $    : [$я @
i
] -@ 3 aяF  @  34o 3 $।”32

13.
13. я$
a4F: я$
N N  , “я$
$c, h
 Fk:
1o 34 k  ।”33

14.
14.   :
 :  , “ $, k rÇ [ a;-] @r
 3।”34

32
$ u- $-   i i$ $hl$, . 10, B. 278।
33

 я  ।
34
pgk।
224
u k


15.
15.  $o 3-N:
3-N: “3- 3u     [@<o]  s  ,
 $
   [e<o] я - 3 e 
s 3 ।  :
ou 7   o n$ a;Nn - i ।”35

16.
16. n  e< 7k 9:
9:  , “n  [i ] $c
l$ o * 3 !N e< 7k 9 [ ]। e N 3u @
я - e       o  aj।   e<
  b $  n । a 
 
7
o e
N m7:F aj 4।   3 e rd o 
o a ।
e@r k [$o] e 34 k।   e< e p;n  
 ।”36

17.
17. tnd я$
:
я$
: “et l$ ntLl я tnd яN 3-
3u o$ E я$
  , i i  s 

F
3
o $।”

18.
18. o  :
: “-
3u  o 
 3$< 3- k $, 
 ; я- я
 3
  3 7 n a : 
 , $ 3 ol$ -   3 $c ।”

19.
19.  oo 34     t: t: “
oo ‘-$o o N ill$ N я ’ E
 r   -। nt  !N я 34 udd nt: r
 E। eяN pя $ F
$ o E  я-я$
।”

20.
20. $ — 34 Nkt  1  : : “Nkt  1 t   9
$N r d  k - । Nk 9 $ un s 3P*@ ut 1 t
d ।”

35
pgk।
36
pgk, . 2, B. 70।
225
u k


21.
21. dF  7: “ p Ni $c  dF  7।”

22.
22. l$ 3  :
 : “3- 3u я  d   
rd я$
3M9: 3
, 3-i $c l$ 3।”

23.
23. d  $ 
  :
 : “3- Nk  h
 $ 
 3 d  o
$ 
 ।”

24.
24.   !N r$ k aяF:  , “e
 
oя E  @। @< d e 3। a!F-яg as 3

3 eя    34 a :  ।  я r$
яl d   h
   , ‘
*ro  k!
4 । 3 an r$ p  @’, e4 n   d
3;— 3।  *
 4।”

25.
25. 
4:
4: 3u eя * 
4 mF pp
 ।  я 
, “
4 3i।” aN   Nk e я
mF pp    я 3
, “ k [ я] - @ N
@। eя  1 : 3kt n!t a
BN я। * яh - 
4 $ e l$ ’ * 4  a 3
,  i 
4 । aN4    4।”    , “  
7F 4 N  Bt    -  :     । l$
 ‡ 4g    3  @ e яh r@।
eg 3  
  34 pp $i -   l$ ag$  ।”

26.
26. ou j:
j: (1) ou e e< 31L 3-   
 । (2) ou s l$ g: an;Fk। 
BN e< $c
 g:।37

37
p4 j d  e<i k udN 3-,
7 t h   irl$ 34 m7:Fr k $ p;
<N aяF।  d  j d  k $c, - 
7 t < <N s u  $,  
 < un1 $ 3-, -  g: n!t l$ ।  яs g: 7 $kk
226
u k


27.
27.  [p]
p] o  [s]
s] mF $-  яi
$hl$ e<
(—7
)

) :
:
 k @ - ub  @ ,
 яh  4 3 @ 4।
  e ;7 $@ e
,
a 
 r @
7 t 3  ।
m 3$ -
o   31
BL r,
 n 3
 @  r:N  an  s।

28.
28.  as:
as:  , “@
 яN  $;m 3$ i$-
  i kn  @। e  
as 3$ o kn
 $i। e   as er $@ 3-,   @ 
mF
j,  @ я mF j।”

29.
29. 3
 d!  :
d!  : “3 st 3
 sr d<: (1) p4< $c ast
[ ] 31 3
। (2) d < $c p [ ] 31 3
। p4 ! 
31 3
 $,
F pNk  - g $ я ast [l$
 as] as;
am7:F @।  : 3 indb M< s-
ast    । a 
 -  p [l$  as ]
31 3
 $  , 3 ub   g BL st a-
N। n! l$
’ 1 -ast । u; 3kt nt,
F BL st 34   
3। e  :i 7   llh i$ ol d  : ‘3$
l$! st 3-r @ 3ri 
 3
।  : 3- 3u er
3
  3 nt ।’”38

pc t। e s 3 я  g: 34   $ -। $-  $я $hl$ ,
“o$
$kk s 3  g: 3i। e  : $  g: s - eg
@ o @ । e st 3i,  : eg  7t s l$।   s  g:
et a! l$ ’।” -gn
38
я 4 pя 3-,  o  e u; as ! : 9 s । u;<i o
s [
$ ] ant;Fk। p4< ‘o
 n$7
’ o d < ‘o
 uя7
’ tt !  N N $@। -
gn ।
227
u k


30.
30. l$ mF j [’
’ ]:
 ]:  , “’   l$ 1
-  ucs  $:  । -  3 h
 e j d   7:F $ oE
e  * N n a;  । 3 - * t
 uc :  : sL $ e 3 k * o ;F  ।  
3  ast  4 । 3 s-ic p $। 3 j
 $-  : e<  l$ k 34, l$ $kk
; 3 k un1 $।”

31.
31. 
k [N
]
N
] o i  [n ]
n ] !N 4FN:
N:  ,
“i  
k @r 3@। 
k s i  34 un।”

32.
32.   p :
p : “3я  ,   !  : () p4 
an9k o an । 3 l$ 
 ! $   j $ :
o a :  । 3  i- ,  p u p 4
o $-$  k 1। ( ) d   [p4я    o]
;Nn : t$ ag $।
 я 3P*@
*r 4। () B 
 k k 3; p  3 i 4।”

33.
33. l$ o ;  N N:
N N: “-
3u
  et l$ ’
$c   s o ; s, e ei 3 a 
@o  
o nt   , $ l$  -F !N 3 3
। 
an 34 яrl$ p  ।  n!t яh я p
 । 3 -
 e Fd a!  e l$ 
  -,
$   o 34 -F o 

  3। nt 3
-
irl$ p я mBk  ¯ ;, l$ ’ 
o s  $ я   34   $। 3 Ç $ * BL
u 34। e 
  !N 
 $ a;। sr, 9
 o я

-
o 7 : яN 1 3
। ei  e

an  p 3
 ud $ । e ,  я <  

228
u k


$ -।  BN d¨ -3


 @r  3 7N 4 । 
  я  $ a-  o a1 ।”

l $’  $hl$ u k udB  !   :


‫ من الرﱡ كون إلى غير ﷲ ﺗعالى‬5‫نحن نعوذ با‬
[$ u’-l$  -r7 i gi l$ ’]
-“  l$ @   1i, * @r aN   p ;   
34।”39

34.
34. ut  u  o   a :
a : “-  3u 
ut  e<t
 я ,  яN l$ ’ o
70<
 я unk  । a 
 3u -    e<

 я , l$ ’  яN 70< jя o am


 я unk
 । 3 e N @i k  ।”40

35.
35. j 7N:
N:  , “j 7N @। e  7N g$: 
 e u 3
 ।” 3u eя pp  , “$- ! e 7N<
 ?” я 
, “3- 3u e ; o ut 1 : d  a! 
e  L  -  3
oi e 7N।”41

36.
36. n a :i et unk 4:
4: “BL o sL !N  s n
$@ e<t 4 @r। e 4< $ 7   llh i$
ol 
1h [n ] a :।”

37.
37. -  я$n 1 3@:
3@: $-  яi


$hl$ pp  
$, “$- ! e
 3  4   a : 
яN p-яN
।  :,       $c l$ -Fn 3P*@ !N t।

39
‘ko ’ [i я a
] -  rjя i$
, . 2, B. 681-682।
40
pgk, B. 684।
41
pgk, B. 685। k r, e  :i i - $hl$ @, a k Nk < j
3 7N 3i। $-  яi
$hlo e  ei 4 @।
229
u k


i!N   a :    k s 3P*@ 3@,  


  a : 
яN  яr । e
mF  
 ?

 я 
, “  3P*@ N 3-
  @  N- nt  
3P*@@ я$n! 3- Nk 1  я  ,  o er

 

31 ut।  -
$я @ o 3*1 4 4   a : 3
<i, e [] i
 34o g$:-N  @r   
$ ।”

38.
38. N 
k [l$ ’
’ n]
n]  1:
 1:  N 
k
    1 
 3- , “eя 
k 
 1l as 
3!  ।  F
 an 4 ut  яN e 34
 Fc p
 3  । 3- i ut p
  3 i
 1 :s। a 
  Nk ei as 1l @ -Fn
a$  । 3   я  F  । e 3

  ‘p r яN
F’। $l$: e N F।”

39.
39. k  ::
 :: 3u eя * яj  , “ut  @r k
;  m?”  я 
, “s ut gi $c
k; p  
F।”42

40.
40. an¨ 7N :
:  @, “ -
3
 , eя  $N

   [s<F],   3я 3  ,  a;Nn *।”

$-  яi
$hl$ Bn
* 
 N a। e
!N  N я $: $-  
  $l$ i$ [B. 334 $.], $-  i hi я i

42
‘$ un’, B. 245, ko  34 udB, B. 688। k r: uk kN d  e<i
k $@ 3-, l$ ’ u -  ut    o 3
,   !  $ 
k 3
oi p; udN। -gn ।
230
u k


$l$ i$ [B. 311 $.], $-    hi i 
$lя $l$ i$ [BN

, 309 $.],   $

rя 

$l$ i$ [B. 322 $.],   $m
i
t 

$l$ i$ [B. 322 $.],  $ i $m

яiN $l$ i$ [B. 328 $.],  $m


dl$ i
$m
 i $l$ i$ [B. 328 $.] o  ik i$k
i $m
$ я $l$ i$ [B. 330 $.]।

B
   as
$t $-  яi


$hl$ -  k   3-, *
я  i $ -c,    us 
 , ‘ u-
  $-N  ।’ u-    
 *
r     ;
3।   e N a  । e   я
 $
ak !  ar яF 
 4। us 3я яj  ,
“3$  !   я ; e i
-n    o я  e
3 *
@ 3?”

 я 
, “e  34  3 ut    @? 
 $- 3  Èi n $।”

e       o   4। $-  я i


 $hl$ :F  , “ $-  , 3$  ! я @<
ss 
।”  , “o$  $m
! e $7F   u
я, -   pя   3 @?   3 ;*я
  $c।    3
 c  kns।  r
e< 7 d  3!  $@।  e< d@।  я, e 
  k 3M9:। e
  3
 c я я
   a
  3
 c  । ‡ 3 я! я
1 ! s< 3
,  я  3 s 
    
$।”

231
u k


e   e    o 39  ।  nr  7 


k  70 m  3P*@। * я n $ -। — g:
 $ я   ।   $
 a— *r  । я
34 3  : “l$ $ $ ” <। 31 d<
n $ 3। * r$ <  34 3 $ ilN  $:  ।
in l$ oin ii$ яu।

- 3 A ei o я  27  , 298 $я  nk 



in  । *  
$ 3 3
o  31 !N  µ
u
N $i e  oя 3 3: “ p n 31
$ 3
 ।  s : k e d< 31 n $@।  eg
   
F !N।” 3 3
o Nk: *
a—g [    яN]  $ 
i  oя uE:
“4! ‡ a—g n $@   !N,  eg  
  
F।”43

$-  in pk Nk   3- $-  i $m $hl$


, “  -
$-  яi


$l$ i$ g:g:
:F   -i $ a   1  o   ।”

$- 
 39 e ol$ * sp 3
 яj  , “i
 !  o   
я
$ r @?”  я

, “    m e pp  ,  p; 3? [ ‫من‬
‫   ]رﱠبك‬3$ я 
,  p;  -* pp [‫ْت ِب َر ﱢب ُك ْم‬ُ ‫]أَ َلس‬
я  @, aNi,   a—   @। [‫ ] َقالُوا َب َلى َش ِھ ْدنَا‬e 
* n$   я 3
o  pя 4  ?  3

$

$ m я 
 3@!  d  @ 
, e aN — e4   1 3: ‘ 3 3
@
e o ; p;p {n @!’” l$ ’ * e uc -F
mn

43
  , . 1।
232
u k


o k   un r e  k: r: *  3


$N ।

k
    i  i $-   k яi



$hl$ p!  $-     $hl$ $c  F
 ।  ,   e  * $7N я  o ! o 3-< m
1  । 3$ 
p;! 
 e; 1
o 
 -  ntL a।  : 
et udN
$c  ntL aяF।

233
u k


$-      $l$ i$


(B- 334 $я ,
$я , !-
!- i я  s,
 s, 

,


, i )
i )

 @ i    , -  , я- il$,  
i । i   o o * a! j @। $я B -14F
 ou11F 3, $-    k яi



$hl$ p!  $-     $l$ i$
я  o ! o 1  39   - । e p—   *
1t9F я  ;n 9F:  
  !  t।

яn o  :
$-     $hl$   

 F i 
  p
   e< g 34।44 * яn   


$@  ul  $@।    F  

я 
<@।  g * 7Fr9
s s @ i 
‘ ’   1 $। a! я   * яn  247 $я
ul  @। - $-    3  @ e N d< :F
@। 3u 3u @, ‘я i я$
 ’, aN  @, ‘я
i iu’।   *   @ я$
  iu।  $- 
 $hl$  $c   ।     i
 1। 

as * !s   @, ‘я i iu’।

я i
$hl$ ‘  
 ’ gn $-   $hl$
я  o F o 1  @।   @, $-   
 $hl$  

i  FF @। $- 
 d $ : “$-   @ j Nk।   $
o $d $ 

 1 @।  a $
 7

44
e 4N< e@ я i
$hl$ ‘  
 ’  34।  $-  rjя
i$
* ‘ko ’  , “  34 e 

  ।”, .
2, B. 794।
234
u k


llh i$ ol d  ।  $hl$ @,


 o$ nr $ p4 $-  ir я $hl$ $
34।”  aN - pd     $-  яi



$hl$ 
o @। $-  *   p!  ।

p4 я  $-   $hl$ $


  @। 
 o  @, $-  $m
i $
 ,  i $m

$m, hi i $


 , ib i hi i n ,
 $  i @n$ m ,  $  ,   я
p $
  34। * 34  o  @ $-   
m $hl$।45

$     $hl$  я$n $ @। eя


uc-F  o  $o *  1 @। i 
$hl$ p:  $
  ‘t’ *  s @।46

$-   $hl$ , “- 




4 $-   e
 ir я $hl$ oя-
$ 3- 3
।  $on  e 3я
,
‘ 3
$
t 3
o $@। 3    $
g$:  ।’   N p  * @ $
 
 1i 
 g$:   ।”

$-   dl$ я $hl$ , “i     :


@, tt 

s <:  $hl$ i 
[i—],  i $hl$ 7k :F e я 
$hl$
l7$।”47

45
я i
$hl$- ‘  
 ’ gn d.।
46
ko  [i я a
], . 2, B. 794।
47
я i
$hl$ - ‘  
 ’, i я a
-  u, 7t: sunna.org
235
u k


 34 ;k


$-     $hl$ $on  [;:F ] 4
 - 

34
7   я,  3- *
— k ।      —   


 o  — k~  ।  u; 9 7 3


(u)   m  ।

 $hl$ o  $  $on 4 3 -t  ।


4!N $E~   $*1 ।    u $ d  
@ ।   3u eя N <  a  ।
 e kb $ 
F 
, “   u<  $r
  m  e!” N  
F   । 
n $ , “ 

 3
o m $  @!
3 ei m  3o $ e  
t 34o
$ª  ।”

$-   $hl$ h
 e 
 : unk $ -।  ,
“e< u r  a ! -
3u -F
  a $

t $  o am $ я e 


$ d , $ 
$


$ u -
-F
 u [
яb]   3
 o 3 e<
r ,   u $?”  u  
яb  ।
@< 3 
 ।

, “3$ $ ! eя  :  Nk $ 


B
e< u p c-cN $N     । 
я7$ 
$ e< m u   
@।  e  ;
   Nk 1 k4F  3  ?”

 e    o 


 - । $-  ir
я $hl$ $ 3-  s r я। @


236
u k


 e<   p 3।  $-  ir я $hl$


 $hl$ $-  яi


$ E 
।

aN :F @, 



e  p4 k~  $-  яi

$hl$ eя 4 o  ;i $-   $ 7 $hl$


4। $-  7   i ou o   @।  
n !Nt; p;n $।  39 $o  7 $hl$
< 3- , “$- !   9Nt ; !N $ 1i।”

 $ 7 $hl$ nt 


 । e  , “3$
nt!    F
$   $ $-  яi

$hl$।”

     $-  яi


$hl k e us $।  
3  r  3।  l$ яN l$ 
 r я।

$-  яi
$hl$ * 
$ g$:  o < F яr

। , e $7Fi 3 3<  N   $। M 
3r $ 

s s ;k  ! e @ e; ;k  
  <  । $-   $hl$ F

F
4 3 ।       $ 3 
s
 o ! : ;k।

$-   $hl$ mF ;n M< o :F


1. uя <  o N4F:: e
 3 e я 

uя
 i  i я  e <  $hl$ o i я$

k । i я$


  uя  , “я 
   m un1  ।” $-   $hl$ 3
3  я  ! st @r 3। i я$

$l$ 
 31 pp  , “3$   ! ; N$ -N

237
u k


 ! st L   !   34 @?”  $hl$ я



, “  e 4< N N 34:
َ ْ َ ْ ‫َو‬ ُّ ً ْ َ َ َ َ  َ َ ‫وﻫﺎ‬
َ ُّ ُ
ِ ‫ﻮق اﻷﻗ‬
‫ﺎق‬ ‫ﻨ‬ ِ ‫ﻲﻠﻋ * ﻓﻄ ِﻔﻖ ﻣﺴﺤﺎ ِﺑﺎﻟﺴ‬ ‫رد‬
-“eg  @   । a¨ 3 
 o 
 3@

  nr  ।”? [3@
: 33]

$-  i я$
4 4   $ 3। uя i я  i
я$

  nN  , “ 31@   1
 3
- e  3
@  i 1  
!” e  
$hl$ i я$
 udN  , “9   
$c e -   N N।  $,   34 ul 
@ 3-, 3ps
* 3p s 3
 ?” i я$
e o
  i। @k:  , “i - 3$   !” 
$hl$     ei  oَ ُ ْ َ  :
ُ ُ ُ ْ ُ ُ ِّ َ ُ َ َ ْ ُ ُ ُ  َ َ
ْ‫ﻜﻢ‬ ُ َ ْ َ ‫اﺠ َﺼ‬ ُ َُْ َ َ َ
 ‫ﻮد َو‬
‫ﻮﺑ‬‫ﻧ‬
ِ ِ ‫ﺬ‬ ‫ﺑ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻜ‬ ‫ﺑ‬‫ﺬ‬ ‫ﻌ‬ ‫ﻓ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻠ‬
ِ ‫ﻓ‬ ‫ﻞ‬ ‫ﻗ‬ * ‫ه‬‫ﺎؤ‬ ‫ﺒ‬‫ﺣ‬ِ ‫أ‬‫و‬ ‫ﷲ‬
ِ ‫ا‬ ‫ﺎء‬ ‫ﻨ‬ ‫ﻧ‬ ‫أ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﺤﻧ‬ ‫ى‬‫ﺎر‬ ‫وﻗﺎﻟ ِﺖ اﻬ‬
-“ih
o ›s  : ‘  $ l$ n o * pя।’ :
‘$ 3  3
 3

r: s 3
?’” [7 
i
$: 120]

e i я$


nN  , “ $c  eit < n
p4 ।”

2.     o:
o: $-  i я$
e
 $-  
$hl$ < । , “ $-$kk  ? 3$  !
  pN
 ut я яN   । 
 di   
  o  ।”  $hl$ , “ ! e 3: 
13 $я      @! -
e @<o l$
 g$:
$ 4, $   o  
 
।  -1 @

238
u k


-~    o  -c। e -Fn 1 ; e; t


  @!”48

2. * an
BF L:
L: $-  d $  $hl$ : “ 

 3-; 3  e aN 
 31 
 o- 3; 
।  $c s l$ ’ e< 31 ।”49

3. 
< : $-   $ $-  яi


$hl$ *
e L 
mF nN  : “pN яA eя <
@।  $c  mp
 <।”

4. ok 7N:N: $-   $hl$ ok [] e 7N :F


  3- : “ok $c e< 7!। e 7! N o
tF: !N 1  ।  3  , e<i $c et 7! -
3 4 4।”50

5. -F я  ?:
 ?: @ 3 * pp  , “$- ! -F я
 ?”  , “‡  3- l$ ’  [ 1] ;  o
-F p $।”51

6. { ;k:     ::
 :: $-   $hl$ яi :F  ,
“ я я pj  -  o @ ;k:   , -
 
$ $। a4F~, $ $o 3kt   $  । e  e

e< { Bk 1 @k: яN    । g$ яn { ।
48
-  ; F4F o $N u
M< яNi  e; o  @। -gn ।
49
a4F~, * an 1k 3 । $
 
  e N sL :F @। [3
: , B. 197] -
gn ।
50
b 7 $c, ‘l$ < я  3
F  ’। e tF: udN $c l$
‘u
N’ [
t] aяF।  
p     llh i$ ol e< 9
g: @ ei ‘u
’। $
 :F @, ‫ العجز فخري‬-“l$ < я tF:   $c
 яN e< 3P  7t।” [яu $ , . 3, B. 525।], 7t: ko , . 2, B.
796।
51
$ u, B. 386।
239
u k


@ 34 e< { 3r । 3- $7F e<  3


  i e
oя r1 $: “3$   !  ;k:   । 3
pj 3;— -।  @  eя ih
!”

7. d  ’я-  ?:
 ?:  e
  s  -। 3  
* — k  । e -F * pp  , “n@ eя
d  LN $c ’я-। ’я-  4  jя [4N
]।
 ’я-  ?”  я 
, “ ’я- $c l$
’ 
F7$  o * 9!7$ 34  $я 4।”52

8.   e N N:


N N:  , “l$ ’ : َ
‫ﻴﻢ‬ َ èَ ‫إ ﻻ َﻣ ْﻦ أ‬
َ ْ‫اﷲ ﺑ َﻘﻠ‬
ٍ ‫ﺐ ﺳ ِﻠ‬
ٍ ِ ِ
-“3 N , 3- s an  l$ @ ।” [7  n’ : 89]

e< s an   d  $-  ib$ i$  



i—   $c।  :, * pj ;—   34 k o  
 
$@। l$ antL 34 m7:F  
@।”

9.  
uc s :
s : “E 3  3u N  
 : $?” e
pp я $-   $hl$ , “-   ;n as- 3-
–: 4s, r as, F, ;9N~ iN
i  < 
$ -।”

10.
10. $   :
 : * mk $
 ul  ‘$ ’  , e
pp   $:
‫إذا رأﻳﺘﻢ اﻬﻟﻼل اﻛﻼء ﻓﺎﺳﺄﻟﻮا رﺑﻜﻢ اﻟﻌﺎﻓﻴﺔ‬

52
k:  3-, e p— ‘’я-’ b a4F, ‘ ’ k $।  : $, ’я- n!t  - 7

!N l$ 
F p । aN
 o
3kt l$ ic p 3   ।
u;<i nt as; M< an;k F । -gn ।
240
u k


-“3  -  $  u 3


 ,   l$ ’ <
N: яN o  ।”

, “‘$ ’ $c   -  l$ ’ mF ।”53

11.
11. e Nk
я 
 k  :
 : 4 @, eNk $-  
$hl$ oя-$ 1~ 
।  
F 
, “e Nk

я 
 k  ! 3 -
N  $ 4, $ l$
’  ud  ।  : l$ ’ $-  7
i$  
; as ud  @। 3 -

4N
$, $ 
;F  -, E 3-;  u l$
’  jя  
@।”54

12.
12. t я ::
я :: 4 @ $-   $hl$ eя 

@, “$-     $hl$ e r
MF 6  d
- ।”

13.
13. p;p:
p: $-   $  , “     
n@, ‘BL  [a4F~ l$] ; 
 3$। 
  ;  k 34  k 3$!’”55

14.
14. i - ; 4F:  @, “   ‘l$’  ! 
‘l$’ bN$ 3$  k  , e   * 

яi।56

53
‘ko ’, . 2, B. 798। $-   

p:  ‘  

gn’ [ . 12, B. 169]
:F< e; e@:
‫إذا‬: " ‫ ﺳﺌﻞ اﻟﺸﺒﻲﻠ ﻋﻦ ﻗﻮل اﺠﻲﺒ ﺻﻰﻠ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ‬:‫ ﺳﻤﻌﺖ ﻋﺒﺎﺳﺎ اﻵﺟﺮي ﻳﻘﻮل‬:‫أﺧﺮﺒﻰﻳ اﺤﻟﺴﻦ ﺑﻦ ﺬﻟﻟﺐ ﻗﺎل‬
‫أﻫﻞ اﻟﻐﻔﻠﺔ ﻋﻦ اﷲ‬: ‫ ﻣﻦ ﻫﻢ أﻫﻞ اﻛﻼء؟ ﻗﺎل‬:‫رأﻳﺘﻢ أﻫﻞ اﻛﻼء ﻓﺎﺳﺄﻟﻮا اﷲ اﻟﻌﺎﻓﻴﺔ " ﻗﺎل‬
54
k, B. 90; ko   34 udB, B. 798-799। 3< N a4F
я

 3 3
o $@  ,  3 :F o - ।
55
l$ k 34  k-  k o  
p * $ 
F   । -gn ।
56
я i
- ‘  
 ’ - u a7
; 7t: sunnah.org
241
u k


15.
15. d 34 k 4 E Ns:
Ns: 4 @, $-    
$hl$ 31   $ : N$  । 3я e  :
яj   , “e< N$  d 34 k 4!”

16.
16.   j:
j: e
 $-     $hl$  i 
i e 3Bt aA e< E 3-
  । k p
 i  i 
*r।  $hl$ я  

। us eя  ;,  $hl$ 3- i
  3kt aj  i a   e i ut !  *
pp  , “c,   -  3, -  3 $ $я
k 3
 aN     3   ?” $-   $hl$
18< ;n я 
।  i  uE 3- $-   $ 1
3 । , “i  !  t 12<   ,  6< mF
@i я ।”

17.  ; k n o -:


-: $-   $hl$ $-  яi



$hl$ < e , “$- !  3 ‘k
N ’ ।   $  < e< k k  ,  $
 ei e<
  ।”

$-  яi
$hl$ я 
, “ -
3 < e< k
k   1i-  e< 7N  !     ।  -

3 ei
  ,  e 7N a!   N4F $!   
  e я  ; 4 1 
 3   {
o! -

!-F! :   k $o, $  3 k i।”

 $hl$ pp  , “e  $   ? i  !”

$-  яi
$hl$ 
F 
, “-o! e @ -~ n k
  3-।” e @ N  -i  ।     $
242
u k


e   
F 
, “e я d  3 !N N o :яN

 e 
@। e   s s 3- ;k  -   e
@ яN!  ,  al7N N   Ns 4 ।”

MF e @ N $-     $hl$ g 




1-1 M 3r। 9 @ ;k 1i। nt 3u *
;k 
 ।   e 4< *  $ $-  яi

$hl$ a  ।

$-  яi
* , “
N , 3 7N 9 < k 
 :o 3i! 3 h
 
— -k   -  
яN 3
1n  । @
  @ ‘p
-  ’,   @
 яN
‘;:F ’। e  3   -o e  < a  F
яN kp4F  ।”

 1 3 $on। M M 3- k 1i। -F 


< p
  । i k  o eя ;k; < k 1i
  ।  * *я 3 ।  $hl$ e 3< mF
, “   e k 
$
  । nt  h

 o as @।  :  ‡ e< 3 3 ।”

MF 1 @   * F



  । $-  яi

* , “3 !N e o @< rm  o 3P   3@!


  e @ ;k   3-!”

 $hl$ яi , “ e 


F 3   ;kBt
3 3। pN$  ;k   -i, -@ 3 3
,   
 $-   <।  eg   
!N Í  3
।
 3   k
F  । e @ e;  $o  
 , “e   3  k as a

।  e< F @!  aNN 
o  

  ।”
243
u k


$-   $hl$   , “e   e @ k 



  । $-   e , “3$   ! я N e 
3 ! :  ?” я 
, “i  !  3
@, p; BL 
p: 31 F! BL Nk ।” $-  nN  , “e , 3
b 7:F $।”

e -F e $-     $hl$  e uc


-F  $:   3-, ic $  яb $ 1 d   7:F
   ।  s 31 r  c
 e< 1
<   
 4। 
 1 <  3
o 7F ,
“- l$!”

e   * яb $ ; 


 
$ o 
 d ।  ,
“3- 3u e ‘l$’ ,    s:F d   7:F  ।”

e;i $-     $hl$  s E !


!N ’  k n 3।57

18.  l <:


<: e
  unk   $ s @<
। 1~ 
  4, “3- 3u ‘l$’  uc :  ,
 ei   d   l 3< 3!

3я яj  , “ 3$   ! i!N  i 1 o


s:F <  
 ‘l$’  яN। e  3u ‘l$’   4
3< 
 1o?”

 я 
, “     @, i *  uc : 
N a;j o pj !N। e   k,   * t 

57
$-   dd  t $hl$, “я  u”- $-     $hl$
я  a!N।
244
u k


uc :  3-3  o a;N 3$।   ; e< at яh
d  *  uc :   a 
i?”

19.
19.  Bt:
t: e Nk $-   < ।  n
3 $-  mk < я Bt  @।
“- a;N $ 3@ <F 4
3-  
7 t i  ?
 3p 3$ 3- g $@
3-  
F i  ?
e -
o 1F1 3  3

o h
t 3 3 3
 ।”

20.
20. я- 3 $-   $hl$:
$hl$: e
   s ‘l$’
   । $E~ e<  oя n: “ k:
  Ns 4?  -
N an9 $ 4, $ ‡ 
    ag $o!”

e 4g * ; ; ;n  । p1 M $ *


an t। nt o s * !N 34 m7:Fr p $ 3। *
!N l$p 3@* ei ; ; 3p4 $ 3 3-, 
!Nt k; e * 4। * --3
$ 34
s; p $ 3। 3 3@ an a  3pg। 3 Ç
a;7 3$  p aj $ @< 1। я 39   $!
1  Ž  
 $!

anjF i  3 @< 1


я 

।  3 r
3 
। nt ! , 
o * g$:   । e<
3µu e *    
।  @< 4। jn ag я
3
$ r 3 jя $। nt $! ago *
g   ।
 @< 4, 1 3 я—, 3-  $s $    । 
e
m 3-
*r। ;, e  e   39  । nt
245
u k


e !  $ * 3


  3! 34 - e< nt
3? @< 3 e $r 

। dr  $:   e
B—। 3 3 r 3 1 
! nt 3t p1  e
 e *   ; 4। e  ! !  я 3 
a
BN $ -। * udg 3r 3 $я g:।

1~ 
, “3$   ! 3 p 1  !k ! 3  g$: 
, ag, $s яnt  $r!”

:F1 $ e a7F  oя, “- l$ g$:  @,


  3u g$:    !”

@ 3я @< । * !  3  


! 1~ 

, “e Nk !”

 , “$N*, 3


31  aNi   3  i
pBs।  p;     Bd r e 3

pBs r 
। e  3$  3-   @ 34 @
1 -i * ।  3  i pBs 3$ 1 -o *
7 34
7 !”

e   * tt! Ns  । 3я e 7F *


 3; é9! µ d :  ।  1~ 
: “3 
3 e; e L  @? e 3  3 e  3-, 3 é9! d 
  $!”58

21.
21. я$
a4F: $-   $hl$ я$
mF pp   я

, “e< $c irl$ 34  l$ 
   3o।”

5 8
pgk, i я a
34, B. 381-382।
246
u k


22.
22. $kk  k:   $:
$: $-    h $hl$
, “ $-   $hl$  n@, ‘3u -

$kk 3 $N  k:   N4F $, $ ‡ $kk


31  яN n $ -।’”

23.
23. 4 @r n   :
: $-   $hl$     ।
* 3$ 31i d   3r 3*!   $@। e
 3 *
3
 3।

 $hl$ яj  , “3   ?”


  , “   nя।”

 $hl$ 



 3@< 3@< 4 @r  ।   i dr
 3। $-   1~ 
, “34 4N
! <
4 M  ; n   n @ 34    -?
3  3 3
я
n,  !”

24.
24. l$ 
B L :
: e
 $-  F
$-  яi



$hl$ * 3
 3। k  , * 
я r-
3 @r 3@।  яj  , “ 3$   !  
 @?”

 я 
, “$- ! $kk un1 $@।  $N    @
।  я
  @ - , ; $o   p an
eя
BL  ।”

25.
25. ou ucF N N:
N N:  , “ou $c e< 
[h
] - nd a  
!N   3 [t t   4];
 1n-31 N 
F [l$ h-$  b 4]
3µ 4; e 
k: u
  o n 1 t unk  [

l$ k 34  k ; o  $ 3-,  * s :  @]।”
247
u k


26.
26.  o k
k N N:
N N: * pp   $,  3? я 
, “3-
@i яj   [  4], p !   [l$  
g$:  ] e яo   [<-r, !-m
Ç   ]- 3-i
$c ।”  pp   $, k 3? я 
, “3- ast$ 
[ s ] as r @, 3-< 3 ast$  as et
[o$
 ] k 4।”

27.   u   $:


$: e
 3
 3 
$hl$ e  jn  $  3
Prc। 3я pp  ,
“34 -c, 3$   ?”

 я 
, “    j 
 @< 1@! e  9
n!t   u  -  ।”

28. MM  4 я :


я : e
 $-     $hl$ er
7
 -~ e< Bk 1
*r 31 31 ‘h! h!’  я  ।
* n  pp  , “e    @   ?”

 я , “‡  3


  MM<  n @, 7! 7!  
 4   @, h! h!” i kN  , MM<   -Fn
{ 4  -k:   $hl$ я 4।

29.
29. -
-¨ o 31 nt::
nt::  , “   31
!N   $ [31   ! я  34  
4 $] e -¨ $    $ [

 я  
$]।”

30.
30. $m 34 4:
4: “3 $m 4  - o , @o
।”

248
u k


31.
31. oiя  $hl$:
$hl$: ’  p; $-   $hl$
nr   oя-$।  9 m i ’  a
3 $N un1   4। e  $-  яi


<
3P*@  1 3 * e я-  
<।  , “o$
  ! 
 $c- -  яk uc :  @ 
7
$r g$ 3- Nk  ।  3 e я e er 
 @?”

 $hl$ , “ r, i  !  oiя e i
3 ! u; я  3 @, n!  @r?   7k  - e
bg @ l$ 34 l$-  3 e  34o 3i!”59

$-  яi
$hl$ nN  , “e<i -
$, $ 
aN$ 3।”

32.
32. 3p:   nt:  :
 : * pp   $, “3p:  3
я nt:  ?” я 
, “s; -  o 
F
un1।”60

33.
33.    34 k k : k : e
  яi



$hl$ $-     $hl$ , “ -
я
F l$ ’ < 3 ~ E 1o $    3।”
 $hl$ , “i  ! -
l$ F  < 

 1, i    3।” $-  яi
$hl$ nN
 , “   34 k k r।”

59
e  3 –n a 3i।  $hl$ m7:F я- as e 4g @।
   e e uc s as  @, - -
: ‘   ’ [p !N
p] @। e s n! l$ @r  @i, e я asto $  -। -gn ।
60
3pt 9 я $ 3- -
e
 s; $  -  a 
 $kk 
F
un1  $। $-  uk N N e<i। -gn
249
u k


34.
34. я -
я - k  !N E   d:
d: $-    
$hl$ pi e< g$ 3-। 4  3- e *< E। 
3   ; я - k g $। * 3  s 4
l$ 
।   3  !N @< NN M<i e< E
 я   3я M  । M p1 E 3;—
3-। e
 g E 3;— -।    g$ 3
o я $
o  d  M   4।

35.
35. l$ ’
’   d¨ 
7 : 7t:  , “3- 3u l$
’  ;  @,  !N 34  d¨
7 $@।”

36.
36. $kk
BL ak:
ak: eNk e * , “3$   !
  31
BL $ @।”  m я , “$N*,
3-
BL  3
 @ 3< $ @।  3-
BL  $kk
a  @ 3< ak @।”

37.
37. ›s - B$ p:
p $-   $hl$ e



Ns s
*r 1~ 
 , “ e $я

$ pя।   
яN я  o 
  $jя
-t  । 3 @ e $я 
$ d   ?”

e ›s -  3


*r। , “ 
 я -  e<
F @।   4  -।”
 , “3$ -!  3 $jя -o яN 3-N o।”
- , “  3 c 3i।   c
$  -!”

 ,  -t  । ›s -<o — $।    $
3<। e  $
MF e< r 3r Bt 3я!

250
u k


 $hl$ -t ›s - pp  , “3$ -! 3


3 @?
- , “3$  !   ।  4 $o ; 
ei   @ 3-,  M  @ ।”

-t  ;n s -t   ।  s - $jя-t 


яN
я  ª - cn  , <   3, @  3
o iN

я   4। k 3P*@ -  i$     ,  


›s -o $jя-t 
 i$   । e   

k   u  $।

$-   $hl$ ›s - , “3$ -! 3 3 n


4  3 il$   p   
  ।”

e4 n - *


 । я
 r , “3$ p;! $- 
  3 M p   
c ।”

e<  oя n 3, “3$  !   

34
e   e@। j 
@  an 3p g।  
e@   M < 3s$- 
।  ! 
7  -o।
3$  pя!  p    B$!”

›s - il$ 3; p  ।  -t o e e
p  @k:  3  । nt ‡ - 3 $c । 
$hl$ { 
, “3$ -! 3  e।”

3; 34 я , “  3 $ 


c । pN
 B$
 я 
 3- 3
 , e< n।   $  я
।”

251
u k


 3 -t  । ›s - k $ i  3। i 
i
k $@।

38.
38. -  
BN M<:
M<: e
 $-     $hl$
l$! l$!    я  @। * eя - 
pp
 , “$- !  3 @ , ‘-i$ ill$’।”

$- 
MF 3। e  , “ aNn ; -¶ @। -

‘-i$’ [i$ 3i] -Fn  


 1  n $ -,  
 a  $i ‘ill$’ [n! l$ @r], $ u  $?  3
Ž $ -।”

e 4g - an  < pk BL  ।  * *
aj $ < r 3। @k: !N  p: 3  3।
s o ak e BN $-   o 1 $।  
  ; $ as @। 3я @< e , “  e
 яN
 !”   * ! 
 $я  । 
$hl$ eя 
N  4 M  M   m

*r।

 яj  , “3$  ! 3  kN @?”

 , “3$ ! e< e< t @ - 3pg ;³;7
 @। $ l$ n!N  3- e< ei ; @ 3-, 3
 $। e< e e< t 3-  n 34 k @। girl$
 mBk 34 1 k। e< @ e< t, 3-  3
$я 34
k $@ E k:। 4   34 k:o a k। e<
$7F яN $kk us 3$ j kn $@। e 
a;Nn 34 a;n 7 k 3@।   -
B r$ <r
3
$я 34 ur 3@। e  a !    $  ? 3$
!”
252
u k


 , “ek:   * r  -o। * 4g 
t rc।  $c ek: $ 34 r -। rr 
-o!”

38.
38. F
o  
as:
: e
 $-  яi
o $-  
$l$ i$ u; an $ r। eя ›s 1~
 $hl$ 3
 । яj  , “  3

a;  @?”
 $hl$: “@i !”
{k : “  @?”
 $hl$: “ 3,  3 3
 3i।”

{k 1 3 $-  яi


$hl$ -N। яj  ,
“  3
 a;  @?”

$-  яi
$hl$ {k  * 3  mF   a
 । ›s {k * 1~  1 3। e  u; яF
e< я । $-   $hl$ pp  , “i  !
eя ›s <   3
 4  3?”
 я 
, “e  3 $ a!   3-, -
* [l$ ]
n e; 1~   pя $, $  [l$!] * tr
p r N$  !” e  яj  , “ 3 я
N4 :F  
 ?”

 $hl$ , “ jя!  @।  ; n tr


< я a;-  ! !”

39.
39.  1$    <  kr:
kr: e
 $-     $hl$
34o -c। 4!N k~ M< d<  —।   e<
3 -k   <  kr  @। u; @ e<

 । 
253
u k


  << $   , “4! !-F ! । 3


u; e<
;  
c। e 3; d<  1 @।”

 k   << 3  3;— 3। $! e  ? 3; @i 3i


3-! 4 4 e<  oя n 3, “;  , -
 ;я
$ 4!”

jя  $hl$ nN  , “e< 7N   < яN


e kr! 7N ;  ;я $o e ;—!”

40.
40. o$
N N  :
 : * o$
N N mF pp   $। 
я 
, “3- 3u o$
 3 j d  N N 3
, 3 E s
$ @। 3- 3u e i  !N k 1, 3 eя 4
।
3- 3u e< mF 1  3 d। 3- 3u e N   3
aj। 3- 3u ; 3 o$
u $@ 3   । 3- 3u ;
3 e @ @, 3 
7 ।   -
e  N N   o
! k d  ub  , $ e< 3  e< Bt st!”

41.
41.  3
$ d  я$n  7:F 
o:

o: :F @, $-  я

s $hl$ pp   $@, “    ?”  я



@, “ l$ @, я$n u  3
$ e<
3  
o। e o 
   3$ 1 -। E
s 34 3 $i ।”

$-   $hl$ uk 4< 3u eя я।  ,


“nt  l$ @, 3$ p;!  3
$ d  g я$n  7:F
 
, - 3  3 n$ e p -i 
!”

42.
42. $-   $lя o $-   $l$ i$:
i$:  
  $hl$ $-   $lя $hl$ L n o
254
u k


 ;i @। u; o  $ @ $-   k яi



$hl$।

$-  $lя $hl$ -  ‘ $k’ [i N]  1~ 



  - p  u o ol$: , e< arr।
e *  $ яi
$hl$o , ‘  $
3@।’  $hl$o 3я 3p :   $ eя ‘’ Nk
$।  p4 $lя $hl$ uk 1~  4F я@।
nt яi
$hl$ , “ o ‘ $’ 4F  @।
e  pBs as  [ ] $lя $hl$ uk pN N
 ।”

3<4, u; o ‘3pt’ as uk 4< 4F  @। 


$hl$  e g 34 3   nt $lя $hl$
BN 7F -Fn e as @।  pBs as   ।

-, 3-
 $-   $hl$ * Ç 3o $@, e
 
 3я 4s   $
*r। uc $ !N
l$ — 4F nr  ।  
 31i *! 4si BN
  4। * e as  -o $।

  a 3  3


 $я $@। $-    
$hl$ e 3- $-   $hl$ m  
e  я- @ 
।  d  - 
  ।
e 
lя 
F $lя $hl$ o 3M  4 k
nr $।  $hl$ e
BN 3
 aj $ r 3। e

$-  $lя BN 7F -Fn j $  । * $я  3tM  
$।

 $hl$ j 3  


*r। i  o a N 3@<r
4 p1 3  $lя $hl$  k  @। * 
255
u k


kk $ -। k  4 k ak ! । nt $-  


$hl$ e r: as !No a¯$ 
c।

e  $b 
F sr $-   $hl$ * n 

e< 3  @r  । $-   e< k  ।  3*

3। r:
BL  $hl$ 
 । 3u * pp
 , “3$  ! e   *
@ 3?  4 r 
$!  $ 3@?  $hl$ 3 e<  k
 @ t!”

 $hl$ я 


, “3- 3g 4 k  @,   3
я    @? nt  n  3  я!   ; 
k  ? e   3
$ $я 4 34o 3 N4 
@!
l$ * k r। e < k    :  p;

я
$ m  $! aN
 p;   3
,  : *
e
 $c aj !N-  
F    !N। 
ant
   e<  o  । nt  ?  3 ’ !  * i яN
*
@। e  я !N i $c et Nk - я
 !”

N as61
* in  < @, $-  d $  $hl$
, 334 $я я$jя । aN  @, 
< @ uk 
39 
 nk । i ’ , BN  @ 335 $я । 


$hl$,   

, “p4k < E। e 
*  $@ 87 @ । * 

i я   $
  $।”

:F M< d  @ $-  я i


$hl$ * ‘  
 ’ [ u
61

BF i я a7


]  gn। 7t: sunnah.org
256
u k


$-  
:F  , “ $-  
   pp  , ‘*
BN  as  @?’  я 3
, ‘  , “3$
 !  e 
$ Å: a ! @,   3
 !    । e 
  e $я 
$ 
k  @ ‡
Nk । e $7F e N < @r  an  3 ; 3i।”

e     , “3$  !  o-  


o। -

  ।”  o-  ,  *
r     ; 3।
 4   @ ।  $ ! 
r u  ।
e  i  e  !  3 34 
 g$:  * 1 k
3ps
< 1 3। in l$ oin ii$ яu।’”

e  $-  
$hl$ *
 । , “ ‡ Nk
mF  , - * я  39 $7Fo   e< 

3  -Fn   ?”

$-   $hl$ 
     , “я$jя  39
 k    N4 3$ @  a;  ।  
яj  , “   [я’ - 
 яN] я
-?”
я 
, “$N*।”   *! o ;  я
ud -t
 ।   -  a 
i  <    eNk —
k~ M<। $-   , “   4 k~
 । @ я @।” - 39   M  ।   

a< dF $ r। e
 
 i * BN $।  
$, ‘ei ei s eя uc -F o   ।   3
3
।’

 3; $o 7Fi  3 p


 ol$ M
 я
 3- r r। 3; 34  , “   BN
$@, i ?”  a $ я 
, “я ... $- !  

$@।”  i ।  e   -F $, i 3
257
u k


 - — k~ M<@, 3-i  !   uE, “-
i$ ill$!   < s!” e  * яj  , “ 
;  -* u   * !   ; я, $-  
in  @?”

 я 
, “F! 34 !  $hl$   я
4   4?    я - -o 7F 
 ,    4 k~  , @ я @?”

3$ p;!  p n o  $-   $hl$ r$ я


d  e a!  r। uB r e gn  Eo। *
я  ;n 
 o M< :F   3- a ;-tr< $@।
 ag$  ak e ; яN   r। $- 
 $hl 3 $N  k: r।

Bn
$-     $l$ i$ dя t   ;n
я  gn o -। e  $c:
1. $-   d яя  
i  $hl$।
2. $-   $ 7 $l$ i$।

$dl$! 

 , я- il$, o7  : $- 
   $hl$ я  o ! o 1 e i
p। k
   -  F  $c $-  d яя
 
i  $l$ i$। il$!   *
я  o ! o  F  1  । 3$ l$!   F
i
 k 34 o pp  k ।

258
‫
‪u k‬‬


  ‪ d яя‬‬
‫‪
i  $l$ i$‬‬
‫‪(BN - 332 $я ,‬‬
‫‪$я , !-‬‬
‫‪!- 

,‬‬
‫‪

, i ।‬‬
‫)‪i ।‬‬

‫@ ‪$-  d яя  


i  $hl$‬‬
‫‪

 N o $-     $l$ i$ ।‬‬
‫‪i яn 3o ei ol$ uc -F я$
o 
$‬‬
‫‪ 1 @। * я  o F o  3 3  $ । e  o‬‬
‫‪E
an 3   $ 3-< m 4N
  ;n 7t 34‬‬
‫‪ ! @। o o ill$।‬‬

‫‪ 1 o яn‬‬
‫‪  $c   e< pd 3t। $-  ib$ i$‬‬
‫ ‪$c e  ”ŽF r9। p1  - e  eя pd 3t‬‬
‫ ‪ @ -। * i  3t  : $@। $-‬‬
‫‪ib$ i$ -Fn   $c ei:‬‬
‫‪ i 7 i ‘b
, i  i i i 
 62 i‬‬
‫‪я i ’
i 
, i ib [.] i ib$ [.]।‬‬

‫ ‪b 6A  


   ud  7FÇ   3t‬‬
‫  ‪@। $я  < @  e 3t i
k $। 7‬‬
‫<‪llh i$ ol   3t p  @। e‬‬
‫‪$
 @:‬‬
‫ َ ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ ْ‬ ‫ُُْ َ َ‬ ‫َ ْ َ ُ َ ْ َ َ َ َ َ ْ ُ ُ ُّ َ َ‬
‫اﺑ ﺻﻰﻠ‬ ‫ﻮل ِ‬ ‫ﻴﻢ ﻣﻨﺬ ﺛﻼ ٍث‪ ،‬ﺳ ِﻤﻌﺖ ِﻣﻦ رﺳ ِ‬ ‫ﻗﻦ أ ِ‪ ñ‬ﻫﺮﻳﺮة ﻗﺎل‪ :‬ﻣﺎ ِزﻟﺖ أ ِﺣﺐ ﺑ ِﻲﻨ ﺗ ِﻤ ٍ‬
‫َ َ‬ ‫ ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ُ ْ َ ُّ ‬ ‫ُ‬ ‫ْ َ ُُْ َُ‬ ‫ُ َ َْ ََ َ َُ ُ‬
‫ﺎل« ‪ ،‬ﻗﺎل‪:‬‬ ‫ﻴﻬﻢ‪ ،‬ﺳ ِﻤﻌﺘﻪ ﻓﻘﻮل‪» :‬ﻫﻢ أﺷﺪ أﻣ ِﻲﺘ‪ ،‬ﺒﻟ اœﺟ ِ‬ ‫اﷲ ﻋﻠﻴ ِﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﻘﻮل ِﻓ ِ‬
‫َ َ ُ َ َ‬ ‫َ‬ ‫‬ ‫َ َ َ ْ َ َ َ ُُ ْ ََ َ َُ ُ  َ  ُ َْ‬
‫اﷲ َﻋﻠﻴ ِﻪ َو َﺳﻠ َﻢ‪» :‬ﻫ ِﺬ ِه َﺻﺪﻗﺎت ﻗ ْﻮ ِﻣﻨﺎ« ‪،‬‬ ‫اﺑ ﺻﻰﻠ‬ ‫وﺟﺎءت ﺻﺪﻗﺎﻳﻬﻢ‪ ،‬ﻓﻘﺎل رﺳﻮل ِ‬
‫ْ َ َ َ ْ ََ ْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ْ َ ٌ ُْ ْ َْ َ َ َ ََ َ‬
‫ﺎﻗﻴﻞ«‬ ‫َو™ﻧﺖ ﺳ ِﺒﻴﺔ ِﻣﻨﻬﻢ ِﻋﻨﺪ ﺨﺋِﺸﺔ‪ ،‬ﻓﻘﺎل‪» :‬أﻋ ِﺘ ِﻘﻴﻬﺎ ﻓ ِﺈﻏﻬﺎ ِﻣﻦ و ِœ ِإﺳﻤ ِ‬

‫‪62‬‬
‫‪
  i  eя ”ŽF r9 @।‬‬
‫‪259‬‬
u k


-“$-   h i $ dlh h 34 :F,  :  


 mF < 9 7l$ llh i$ ol @
34 n  
 ; -c: “   um$ !N

jя rd F!


B‘।” -  
я <   
7l$ llh i$ ol : “e< 
o
я।”  -  e
eя $-  i dlh $ 
n  @।  [.] : “e $ k  !  : 3 $c
ib [.] e ! ।”63

 r ’  $-   i   dlh h t


,
r  , :F o :  ‘я$ $’64 
t  18-3 @, $-   dlh h , “ 3  , 
 e e<  -
  e o as $ । 
!N
eя $ Nk BN $ a  я  s;9k $। i

k $o   e i7F -o e     1, $ 


    @ । 
-F
 u*1 @। 
— 

t  mF o nt7:F mF 
N।”65

uk    dя  N o яn $। e


eя $c
d яя $   
i  $hl$।  a я
$c * i t $-   я d o$
i 
$hl$। u; @ s-s -   i  i ।

$-  d яя  $hl$   яng$:  @ 


3 sL :F o - ।   3- i яng$:  @

63
$ $   , $
  2543, - ।
64
e  241< , 79< t o 480< : @। e  @, $я 44F  3 
  - । 3   m $o g :F n
< g$:-N  ।  e 
:F :F< N 3 ¡N @  
я 3i।
65
4N7t: revolvy.com
260
u k


e N   d 3i। p4 k-


k 39   b
  я! 

1 -। 3 o  : $- 
яi


$hl$ p! 
o  $-   
$hl$ uc -F -я o $ 

$  1 @।



 nr   $-    $hl$ — k~
  e   s –: яN $-  
$।

L 

$-   $hl$ k as  $-   $hl$


E ! p $। a1 i  ‘
’ $  <  1
aяF  । * !Nt uc k 4 i я।


$-   $hl$ et я  @ * i -N t
$-   я d o$
i  $hl$।

in
$-  d яя $   $ i  $hl$ BN 
@ 332 $я । in l$ oin ii$ яu। 

i 
$ @। l$ ’ * 3 $N  k: r।

k
   -  F  $c $-   я d
o$
i  $hl$।   i * i я 1 p
c। e N $ l$
   $-N   ।

261
u k


$-   я d o$


i  $l$ i$
(BN - 425 $я ,
$я , !-
!- 

,


, i ।
i ।)

$-  d k
я $l$ i$  $-   b

     d $hl$ 34 $-    


$hl$ -Fn    ‘я
яi
’
i
   1 @।  
i $-   k яi


$hl$  e
 :।   $-   я  $hl$ ;n  o
3  яi

i
    $ ul   $@।

яn
-   я $hl$  @ -    9Fs  i 
i $-  d яя  $   
 $hl$। 
*    o @।   i!N * я  o kp
1  @।

$-   я $hl$ яn o p4 я  mF  3 я


- ।   3- ii яng$:  @  । e  :i
*  39 ‘i ’ b< Nh $। * яn  o ¡N
@ я   
!N। e :F 227 $я  * яn $ e
425 $я in  । e $  198 @ я  @!66

 e 4N< E । p d @ 3u  я я 
4  -  E   $ ।  * BN $я  E
i p  $।
яn  $-     $ d o$
।  F    я
d o$
i    1 $। *   o
‘$’ $ a @।

66
3
: https://www.revolvy.com/page/Abu-Al-Fazal-Abdul-Wahid-Yemeni-
Tamimi
262
u k


$-  r$N
*   F
@ s   $-  d яя 
$hl$।   k 34   ;o  ।  


3- 3   N ol$ $-    
$hl$ $ ;o !N $।  $hl$o *  

 । e N $-  $ oul$ $d 3
$ $hl$
: “d o$
 $hl$    k  !  
*  d яя  o    $hl$ @ 34।
e<   ;n  
N @।”67

$-   я $hl$ я  a!  –: !N


<@।  9 $
 
 { 3
। * $ a N 9
i g$:  uB $। 9 $-  ‘ 
  $’ [ 

], ‘  k$’ [  ] e ‘ok $kk$’
[$kk un1 ] u! ;79  ।68

$-  a 1 t !-F
$-   я $hl$ aNn uc -F  k a!
@। * 1 t LN a<i  7l$ llh i$
ol $-    d  dlh h  @। * -
 @ r  eя ‘
, я$
e i ko।  <
я   n 7 llh i$ ol 7:F—r a :
 @।69

9 $
 p h
i ul  @, $-   я  $l$ i$
я  a!    <@। e 7 udN @ 9

67
 $ ।
68
www.revolvy.com
69
‘ я $’, . 1, B. 89।
263
u k


  o   s 1 h o u~$  । 7 e d< s


E;  !Ni $  @ $
 o k u।  
a : @r 3-    $o - , 3 n!t  
a :i k k  $: яN -4L । i   i
я @,   o   7 ei Bk d<   t। u;<
i   Bk।

$-   $hl$ 3 - b   an;Fk  < ;7 


;n aÇ –:  @। * i p1L ‘яi
’ [ F  k
]
   M<   ;n e। a N 9 

l$p 3@* d   $  $-N  @। * 3Bt
e
 l  я BL $। e  b   a;Nn s
pNn aÇ i
o  -।70


  a an 1o $-   я  $hl$

 o Bn 3  ª    ।  k

   mF  i * eя   ul 
$@।  $c  $m
iu   $   $l$
i$।

$-  in
ْ َُ َ ْ َ ُّ ُ
‫ ﻞﻛ ﻏﻔ ٍﺲ ذا ِﺋﻘﺔ اﻟ َﻤ ْﻮ ِت‬- i e
 BN s
g$:   $।71 
  BN n F      < $ ; 9: ;¶ ।  
l$
  p4F । l$ nя  3  e d 34
3ps
n!N  3- 
u
g । l$ 7 llh i$
ol i @: ‫ َو َجنﱠة ُ ْال َكا ِف ِر‬،‫ ال ﱡد ْن َيا ِسجْ نُ ْال ُم ْؤ ِم ِن‬-“d $c

70
pgk।
71
- , 7   i ,  185।
264
u k


’
яN 
 e  
яN яn।”72 3$ l$! d
e 
 
 -
 я    
 ’ $
  e BBN  
3
P b  k: 3   
i   o  nя
n!N  -।  ।

- eя 3 A ol$ $-   я d o$


i
 $l$ i$ * $ n!N 1 - 425 $я
 263 я
u  । in l$ oin ii$ яu।
l$ ’ * ei я k   un  
।

k
     F  $c $-   $m

iu   $   $l$ i$। ae,  F   


$-    $hl$ я  o ! o 1   ।
$ l$ ’
 p4F: 3$ l$! et  ntLl
udd 
e k< 7:F r।  ।

72
$ $  [‫ﺮﻗَﺎﺋِ ِﻖ‬‫ﺰْﻫ ِﺪ َواﻟ‬‫ﺎب اﻟ‬ ِ
ُ َ‫]ﻛﺘ‬, $-   h i $ dlh h 34 :F।
265
u k


$-   $m
iu   $   $l$ i$
(B- 447 $я ,
$я , !-
!- 

,


, i ।
i ।)

$   $  1 $-  $m


iu   $  
$hl$ - eя pd ol$ @।  u
  o i я * - eя  9Fs  -
 $
m  ।

яn
$m
iu   $hl$ 407 $я  F    
 e< $ яng$:  । *   @  dl$ 
iu  । яn  *    $ $m
iu। * 
$   $। e@r  ud o  1 @।

- 
pN -i eя Fc -F ol$ 
N 4।
ou ;9  $c । $-  $m
iu  
$hl$ * - 73 $  1 @।

in
$-  iu   $hl$ я  o ! mF  3 @
я - । t 40 @   e  !  3 34 
 g$:
 । in l$ oin ii$ яu। $я 447  ’ 
4   я яns   i$ N  । e  b
 kiu   l$ 


a!A @। $-  iu
  $hl$    i $ @। l$ ’ *
яn 
u ‘ k a!A r।

73
‘’ [‫ ]قطب‬e b a4F ‘
’  ‘ *<’।  ;9 a4F ‘Fc -F !Nt s un 
ol$’।
266
u k



$-  $m
iu   $   $hl$ eя t 
 o -।  $c,  ib$  $  $ $
$l$ i$।

d     F  $c  ib$  $
 $ $ $l$ i$।  @ u я $- 
d k
я $l$ i$

 । il$! e 
  $-   $ $hl$ я  o ! o 1
 । o
 et l$ ’।

267
u k


 ib$  $   $m


$ $
$
$l$ i$
(B- 446 $я ,
$я , !-
!- 

,


, i ।
i ।)

k
   ei $t   i - eя 3 A ol$
@। i   o o * a! j @। * ‘i  i’
u! ;79    i я। * $я $я 

@। i   u я  d k
я
$l$ i$ F
$-   b
      $hl$o
$-   $ $hl$ $
MF 18 @ <@। $- 
 $   я  n 7l$ llh i$ ol
a :  @।

яn
i   $ <s $  e< g 409 $я 
$-   $ $hl$ яn $। e 25 b 
@ k
l$। *   @ 380 34 422 $я -Fn।

$-   $ $ $hl$  N  $-   b

      $hl$ uc -F 


@।  s   
я  o ! e aNN 9 3 @ gn p:  । $  
 dol$ ’ яb я  o  k o o 
un gn
 ।  я  k rd 3c @।74

  1 o  :
 :
$-   $ $hl$ 7Fr9 @ 7   llh
i$ ol 11 ;i   я
dlh h। *
 ;n  :F $@। -4:- $-   $ $ ,

74
  , B. 328।
268
u k


  $m


я ,   iu,   $m
,  
  u ,     d o$,  $-   
я
dlh h।75

$-   $ $hl$   @ e N 3 i 



N। ;n :F *  ‘$m
 $
’, ‘  $
’,
‘  iu’ o ‘  $m
’ d @।  a!
i$
*  @ ‘  $m
’ @।76

k
3  i  k , $-   $ $hl$   o
  o uc jяF  @। -  9Fs  u o
i я $ ;  !N $। i k 7 9st
3- $ o $
 *
k o j  ! @ aNs ps। 
$-   u  $hl$ k~ ;  । * 34 $
o
:F  @।   o ou o  a! j a!
@। - u-i * ‘i  i’  ;79  ।77

  s
 s r я 7F i  i $-   $
$ $hl$ 3 -   Ft   @। e 
- 3 A u-i 4 * k~ M<। a9 3-
 
$-    $   $hl$ k p  , 3
 34
*  i M<।

$-   $ $hl$ 3 - i    $-   


 $   $hl$ 
$  s r я। i
$ o $
 o e uc -F j Nk $o tto 

75
‘я  $
’, ‘я  ’ o ‘я n ’; 7t, ‘я $’, B. 262।
76
я $।
77
‘
-
r -’, .2, B. 107। 7t: i k
 (i я a
), B 182।
269
u k


a!  @ 3-, $kk j  o  a!N $ $


। 
FL o  m d am   31L-! o 
 l$ ag$ pp @r e j a! 3u $   । 
e<o k   3-, 31L-! o  E; я 3
o
et s $c F
 $ ;।   * - яi

  eя 3 A o $-    $   $hl$ $
i g$:   s E ! jя $।

$-   $ $hl$ я   :  , * я$


-$

o u
 t e  : @ 3-,
MF
  
 3 3 я
3  @ o    l$ i
-n <@। 3 3
 
 e   
। i o $jя
!Ns 
3;     o  । ‘o N$’ 
 @, 
 10      o  ।78

e< ;9Nd:
e
 $-   $ $hl$ 3u pp  , “$- ! 
 i  i?”

 я , “ d  o Bd $@।   F ! 



!N e<
 4, -  я-
$
m us $। 

-F
 $  u*1। e
3u 3u  ! $, aN  $  ।”

$-  e ;9Nd: ak ak  7:F $@। * $я


 
я$ $hl$   uc  @।  $ 
$ pd ;  ।

$-    7 $hl$ $ 3@r   aÇ 3-
ou 
  @।

78
‘ $ ’, . 1, B. 328; ‘o N$’, B. 121।
270
u k


 7 $hl$ $я


    $hl$ @ 
$ Nk।   3@r 1 - 1    $ । 3 
9 
s 1 F o ; 9:; kb @।   
 
34   $-    $hl$  F1  ।
   $hl$ e t  @  dd ।  - 
 :  
F:      * яN ; я
3
। e     $hl$  я  яF < l$
i
-n o яrl$ k।

ei $-  iN
$
 - $hl$ 1   $ 3-
s    F$ s ;  nr  ।   dd  e
tn @। *  @ $я
 $ud । $-   -
$hl$ 3  $jя o $я
 $ud  $n d $।
*
é  3< я tn яn $। e  $c $я

яd , $я
 яud  o $я
 $dd  $। 39k Nk
   @।   F  ‘   ’ 3  ;79
$।

 F   $ a!A $ $я


 $ud ।   $
3@r 3
 * ;i  $d  k <। $ud  dя
tn 3
;
t 3   $d। e dя 
@  $ o  rd $।

@
   $ud  Bd  s  td  яd  o 
яud   t $jя  udN k   -। $ i
 i –: 39 3  4 i $  s  $ud 
in  ।  BN 3$ td  1i , 3 s 3@r
яn;7  ।   e dя  ! i $
e o 
N @।

271
u k


e
  $d $ ; s  ;я $dd  $ Ns
 । @
  i $d   -।

uk :F 34 $-    $ $ $hl$ ;9Nd:


N sL; p: $।79

  - я N i Bn


$-   $ $ $hl$ - @   o  
s:F-। e i 9: - a i-u-i я  @।
*
я ; j11F,   o ou o ; 4Nn o
!  я  я e a яo uB $c
e  -Fn $ 4। 1   - я  N
u-i  ul  @।

1. hjя i i  $


- $hl$ [450-505 $ /
1058-1111 b.]
2. i $я
  $hl$। [306-385 $. / 918-995 b.]
3. i  $ i d $hl$। [362-428 $. / 973-1037
b.]
4.
F o 1~ i  $hl$। [370-429 $. / 980-1037
b.]
5. i i$ $hl$। [384-458 $. / 994-1066 b.]
6. $-   d k$ я - $hl$। [400-471 $. / 1009-
1078 b.]
7. $-    $  k $l$ i$। [352-424 $.
/ 963-1033 b.]

79
‘я $’ d¨।
272
u k


Bn o !
$-  я  @  3  o - ।  dя
mF ;n  ul  @। e  $c * i -N t $-  
я$ $hl$ e $-    b
      $hl$।
$-  ! mF i!N 4N
 ! @। * n $- 
я$
$hl$ !   F  -;  $  , <,
i o h  s  @। e o 
a ;n
g  @।80

$-  in
ib$  $   $m
$ $ $l$ i$
* $ { r 
 446 $я  1 $  B4 34
1 
 g$:  । in l$ oin ii$ яu।  


<s s  яns $ $ @। l$ $h o’
$-  k   un r। * r$ я d  

 r।

k
     F  $c $-    b
 
    $hl$। i  k u я  d k

я $hl$ $c * -N । $-      $hl$
я  o ! mF s  я - । e  o E
3  
3-   p: 31L 1। * mF 3-< m 4N
 F
BA7$  !  il$। o o ill$।

80
я $।
273
u k


$-    b


      $
$
l$ i$
(B- 513 $я ,
$я , !-
!- 

,


, i ।
i ।)

 @ e! $d,  $ e   । $-  i $

i $m $hl$ BF pA $ a ei - A


ol$ @ k
   pA $-   d k

я $hl$ F
o us

яn o k
$-   b
    81 $hl$  <F $ 
s яng$:  । e i *  $ $-   $
$hl$ o яn $। ;n  $-   b
яn 403
$я  d   $@।

яns $ 34   F 



<s -     3@¯
e< $ s ;  udN 1 ।   $-  
b
$hl$ я  p < i ei     $ a$
$। e  :i      $  1 $। ‘3 a 3я’
  @, iя
i     e я n Fp4
e   nr  @। e  : e<  : $@, -
   ।

p4 k9 b   я! o j-j 11F  


B4 3 A 3nds 

 uc-F 3 r  । $
 o
$ st 
F $ oE uc 3!mn $-   b
$hl$।

81
3 3 :F *  ‘ я7 ’ ul  $@।  ‘Necklaces of Gems’  gn
3   $m
i i$i 
 , *  E uc : $c     ।
274
u k


‘ -я’
-я’ 
 pA


‘ -я’  s $-   b
    $hl$
e< 
 pA  ।  F  e 

t 3 $- 
p!  $-   d k
я $hl$। e  i
  o uc— :F  @।82

e< 9  


$-   b
$hl$ ‘o  ’ [o BL ] @।  - i
n
BFL d    p   i ‡ Nk h
 34 girl$
 3;я 3 $ 3-। BL $ 3- an 3 
p a ।
ar  -  u яr [] !   o ‡ ;N Nk<
o  : $ 3-।

 uc p
i @, $-  p!  @ i    $-  d
k
я $hl। $-   b
$hl$ * e  mF
uc p  @। @, “ d k
[ $hl$] 
< 34  k pp $।  o * < 34  k ;  @।
  u;i e aN 34 !Nt  3@।”

$  
$-   b
    $l$ i$  o яF @।
  * -F
 uc -F @। i   
d k
я $hl$   p!  M<<  
 F  :F   il$। ei $-  uc k sr
E  k k $      ।

82
pgk।
275
u k


$-  Bn
$-  a  @। nt * p!  $-  d k

я $hl$ $o 3ui aN
 d   ।

in
$-   b
    $hl$ 513 $я  e  B4
34 
 g$:  । in l$ oin ii$ яu। l$ ’
*
MF $ N$
  @।  110 @ e B4 
я  @। s  pA 

 -я 
 g s
$-  ! as।

k
    F  $c, i   $-   $ud 
d k
я $l$ i$।     e   N ei
ol$ я  ;n 
  
1 p c।  
l$ t
 p4F  , 3$ $ d яn 3 
!  e
$ o я 1   @  t  s :  ।  

 яi  <, E 4N;F e h
n1 e< 3 
- E
u$ 
  , 
 3 o
 r।
 ic @r   k 3i ; @   ।

276
u k


i   $-  iN
 $ud  d k
я
$l$ i$83
(B- 561 $я ,
$я , !-
!- 

,


, i ।
i ।)

 @  N k


    pA, s  - 3 A
ol$ $-   iN
$ud   $m
d k
я
$l$ i$।

  1
$-  d k
я $hl$  e  u; 
 34
iN
4 hя  7 llh i$ ol ! @।
 
 34 *  $c: $ud   d k
, -
 $ я— 3
s 7, -  dl$, - i$i я$
,
- $m
, -
u
, - 7, - dl$, - 7 яo,
- dl$ $
[я], - $ @n, -  r ’ 
$-   $m
$ [ .], -  r ’  $-   i
  [ .]।    hi iN
@।

 
 34o  iâN
@। *   iN
  um
i  $l$ i$।  @  я llh i$
ol d d $-   dlh $ ! । $- 

83
$-  u я я $hl$ я  o ! o a gn 1 $@। e p— *
я 1   3- gn 34 4N
g$  @  !N ul -N < $: 1. “я-
я$ ” - i -я $ ; ( $.); 2. “я” - i яo- ( $.); 3. “   ” - $я
я$ ( $.); 4. “k” - i я $m ( $.); 5. “  [-
 o $]”
- i @ ( $.); 6. “  

” - i jя ( $.); 7. “k  ” - d o$$
’  ( $.); 8. “koid яo$ ” - $m
 i$i 
 ( $.); 9. “$я   ”-
 $   ( $.); 10. “u@ -” - d $ $d 3
$; ( $.); 11.
“-$     k  
 k
” - l  k ( $.); 12. “ h
  k i Nd d k
” - 
d k
  ( $.)।
277
u k


hi dlh h @ * u!F 7Fr9।   $-  я


$hl$ $ iN
o @।

яn o k
$-  d k
я $hl$ яn 7F 34i * 
3 @ i -i—  k $@।  o 7F - e!
  i  i $-  ;F ;9Nd:  @। 1 e
mF < :F  ! @।84

1. i  i  k яi




$l$ i$:
i$: $- 
d k
я $hl$ - p d @ 7F  я 
@। 

 N ei ol$ e
 uc -F $ as
: “ я $ 3-, $я 5  39 
 eя
o яn $। *  $ d k
e u! $ $ud । 
я  s яng$:  ।  

s ;   ।”

2. i $  $l$ i$:


i$:   $m
$hl$
:F  , in 7F   $hl$ * яb $- 
 ’r  $hl$ $  
 , ‘e<  d
k
я  3
।’ $-  ’r  $hl$ e яb< $- 
яi


$hl$ < $sn  ।  $sn   $- 

7 $hl$ <। e  aNN  $ $ e< 
d k
я $hl$ <  497 $я ।85

3.     $o’


$o’ $hl$:
$hl$:  u я  d
k
я $hl$ 7F - я  @। 

eя
L ol$ $  1 ei  e
 e я us
4 : “i k 7 я k [uc
s o] @। *  $c:
1.  ’r  $hl$।
84
e :Fg 7t $c ei in < i<: sufiwiki.com/Abdul_Qadir_Jilani
85
‘ - k
’, 7t: sufiwiki.com
278
u k


2.  i 


i m hl।
3.    hl।
4.    ’ hl।
5.   k яi
"

hl।
6.    dl %% hl।
7.  d k
я hl।”

  ( hl 


i)
 m
hl e
%(,k 
(. / s  1
( p3 ( : “i i !  
e %( 6 я o  /8 o %9
( я। (nt p )k 
/ - =( ei d k
я ?”   ( hl я

, “d k
hl e(я a  eA uc CD1 o।
% 5 я %( =E 
( яngH ( । % "


( ।”86

4. i m
 I
Jя hl:
hl: %9 s K% ‘D%
o% ’ gn % , “D %     i яI
hl D" =.( D %  d k
я hl D"
CD1n D% o яn 8, i D % d k
я
hl " ,E)dH ( ="8।”

D % d k
я hl яn %  m(1 dQ H1

)। p.Q  1 я 470 я । d% Q  % яngH
(  2 я 470 я । aT(A я  ( d%  % Q( gH
( 8। % C ) я aU i ( s яngH ( ।

86
‘я%   ’, Wt pgk।
279
u k


яn  
1.  яn      p 60  ।   ! e
#$  %  &'( %o k %  #।
2.  яn & 
 я a- p e&  $ n яn %।
e
i l% 1 n %o #3'&4 '  ।
3. %6  7 8
9 %hl% !(  : “$1 d k

я %hl% > sp #
1, %6     llh i%
ol  , “#%  >7t 7 %! l% # e
>7tn
  , #6  >я eD l% p n%। 
# s 17 u> ।”87

pG я  o $k
$H #Gi $1 d k
я %hl% a44  

7 'n ।   4 &m 6( o a4s  я  । 
l% я o  । al i  >M%  %। 

 dl%
8 %hl%  ' !>N!
t #।  e ol%


 #G  $N' u>M %। pG $k-
k

 %i
m
 %।
61   4 D 5  , 1    я s 
e 
 >U।  10   >6(n e 
 #1>V
 । e  e a4W6(  G 'n я  gn >d
।  >9!( [ 4   # u> #i। et l%
’i e 4> (  a&। ] e !( %।
 $
d  s&:
s&: $H %6  d k
я %hl% 61i

 a'4n p$  , 1i  #]1 >V ujj 9 
#]% mn 7 #  m71 %।  e
u ] । e
4>   >7t i4
d jя %hl% !(  । 
, “e
 #u eя %6  pb  , > 1 я #6,
l% ’ > o k un   ?
87
pgk।
280
u k


l ’  o k un   ?  я



, ‘  10  ,  !
 " #   $%
&'। 
$ a*+n p#    e  , ‘l n0
ag$ 
o! l n0 ag$ 
o!’  i 04 
!, l ’  a0g  & o
  ।’”88


 in
  d k
я hl

   dl $8
hl uk 
$   :# $i in  । "
& !:
t : s  $  " o ।  e
t
$=*i   ।   d k
я hl $
 18   nk a+@A B'' $CB' ।

D&: я % EF


e
   d k
hl я ud#+ t  ।
In+s !K&0   e' s M &'। !
 !, $i
e' D&:, M  M  egc।  e' ! ! 0
P An ag$
। =Q D&:' B0
&: sS *D & $T %  Ur  
!
, “o! ! e$ я я+   , C eg  

A# !
o  !” e  D&:' dr !$ !% ps  ।  
я hl 0kF a  !$
&: i। e  
: 
  :।  ' B'' FA  । & 

я, “,  uc !: o M+t i aяA k+
I

! \i।   a0 
।”  77  s _d
 n * e 
 gF  ।   я hl
I

!p F $ я  ।

88
я 
 -   
    ( .)।
281
u k


I

ud#+ t  u
#
_d $ $M F - я $n

 0k %।
я  $h $n

t  - !
*  । = !' -
 !' 
 -  ।   d k

я hl $  18   &  uc#k aяA 0
 o=।  " я & e $n $M F ।  ! e

oP # F A
 *PD  !$'  04 ! ।
I

! & a0 
 o cF $ я !#D  ।

I 0I
BA cF !ui e ! । : :
  " e
$T cF  । $% % $" $
t, ,  -  o
 $ u', !B: o c । && s \ "। : 

 !'-: яT o я#P+ r*P। $0 C cF " 
 
 । 
$0+  kF  0'  " $As।
e a A* +o  ।


kF $+
 um0 i " 0t d k
я
hl я+ $ 
 d’  । e  , “ d
k
!  0 _d $ 
AF  ।  , ! $T  !

 ।  _+0 PA An ! я+  l
 d’  
%। f A  l ’ ! $" r।

rF uc M+t j।” " !\ ! ar : I।
  d k
hl  я: M । " 
, “!  h   ' 80 
 !  !I। e !%
40 
 ! 
c।  40 
 ! *i $i+
0 

dl я+  ' !  


”। e   40 
 d
k
hl я  !* !$i  0 । 
d’  " , “!  p 0t! !  cF t
pk e' u
# 
c। o %+  । $A
 $+ % ।
%+  M Fo  !* s !
 ।”

282
u k


- $-  d k


я $hl$ , “  ! 
 h
 34 pj  ,  F
 3 e u
 N 
1।” e  iN
  t яr !  1 3 ।
 -$b 31 p t 31$   39   ;

BL  । , “-o  d k


! l$ ntL aяF
udN -t  ।  3 4 @। i 3 3 $-N
o a;;।”  o t 31 d< 3 ar k  । nr $
b   я! 


MF –:।

–:  3i  N M<


p  @ 34 
   — $-  d k
я
$hl$ 1 4।  Bd  
   । 
я $, $ -я 31$    3
 3
 ।
e  
 4 r 
  $
 $  
3P*@।
e  -t  39    –: nr  ।

4!N  e< ; я— 3; 


 -c।   60 я
e< r
N
 umk   $  o $ 1। e
{
 3  @ $

o ।  d
Fn o F aN1
e { 4 ni 9 ; * 4।  k @
 
o rd
*r । i tF:   o 7N 
{ 
F $  
। 
o   et  

N
!N Í   nr  ।  
N  n as a
7

*r e
BN a  @। $-  d k
$hl$o  

*r @ 3
@। {
я ast $ n 
3
$
  l nr  ।   3
@   <   @ 7N
яt  @  ।   d 
$hl$ 3
$
3ui    । i ;, e  <   -i  4
 ।  eя { $E~ * < us $। r  pp
 ,
“3$ ! 3 < 3 7N я @  ?”
283
u k


 я 
, “@!  < 40 
 @।”
{ e4 n a¯$ 3< r। 3 - d k
я
$hl$ < 34  3। ;, e -    @!

  @k:  ,   { e - d 


 ei pp
 ।  e o ei ut 
, “ < 40 
 @।” e
{o ;, <    @।

e   { et $ e aN —  d 

$hl$ ‘ ’  $$ r  , “ < 40 

@! $! $! $!”89

{
$- 
F $

o
BL 9F:  । 3
eя 
F 
, “-o! ‡   <  e।”

$-  d k
я $hl$    
F pp  ,
“ 3$ ? 3 < 40 
$ @ n। 4<  N?”
  i я 
, “я $*!  @ 40 
 @।”

o , “3
 34 @! 3  ।”

$-  я $hl$ я $ 3


  , “e i @।
  
 g 3i   3  @!” { uE e
я $ @r 3। eN! Ni 3? 40< 
 3  ।
$

o o  {
 a $ 3। 
F яj  ,
“3$ -!   3 3ui я -    , 3 < e
3 
  @। $ 3  
  
?”

89
я 4
 3-, 3 - 40 
  < a¶ < @। e < eя  <
4  -N  4, {  3;@     @। @r < 4o 3
{
  3
o 4 @ ।
284
u k


$-  d k
я $hl$ я 
, “e  nr 
 Bd mя pr 
@, я   o 4N  ।
$ , 3$ 
F !   ;  3
o pr 9<я t
{ ; ;—  ?”

e4 n $



o 31 d< ar ;я 3। я r
3@<  $। *d  nN  , “3$ $ -! 3 
< 3
o o
 k4F, я 3- N 
F 3
- 
Ni я a 3@¯   $c। jя  4 3$< $ 3@।
 3
MF
 -~  BLF p; 
F o N 34
7 
@!   u $?”

{ 
F $

o *
 *
 3*h $ 3। @< e
$-  d k
я  r। - d k
$hl$
* *! ! uE। $

o ; 9: jя $ l$

o   । {
 i e
BN 3
 pl $
r। я
3$ яN jя $।  e4 - d
k
$hl$ M
*r o  । pj  , 
3
   {   ।
NBt 1  3@r 3
। e   
 
N
< Í   3 ~ 
।

 F  u я $-  d k


я $hl$ e M<
4 s :  @, “e 60 я {i Fp4  $ o
 @।”



as p4 
g
$я 488  [1095 b ]। 


a!A @ 
 l$। e @ i - u $-  d k
я
$hl$ 

  । b 3  !N dF 3$
g  я
  nr $@ a я। : d

285
u k


  ; 
@।  um$ !N i $я-
d o 7N! Fm 3P*@@।




MF –: 39 $-  d k
я $hl$
<  3
o 3i 40 
 p 39 $ -। @
 !Ni 
7N$s $ r। !N $ u 4 $ 
  
। я  k4F
 @< 3 

a
7 rя  я ।  an  
$ 
N । nt 3
 3, 3  a ¨s
 ei udN
us $@। * o $N $ $ 
N n p। e  $

N o - । 3 -t   


। 4!N k~
M< я 34  e  4।

 яj  , “3$ -! я 34  - d k

34 @   ?”
 я 
, “i d k
।”
 $-  $ e <  s:F   
 , “
mя e<  
@।”

$-  я $hl$ l$ t


 n  j  । p
-я  -  я। e     ‡ rя я 

 r।

3  3P*@

!N s:F  ;  Í  । я яN
N a  । e  

 ।

 3 @  pst  ।  



o   
e 
—   3 । e;i 

p4 
g
a$ $ $-  d k
я $l$ i$ ।

286
u k


  uc pA jяF


  

- 
N @ B4  N 
N E। e 
i 9st @ro j e
F o uc a!N $। $- 
d k
я $hl$ 3 я  N k < e
pA ;n 9 a!N  । e 9 !N @:
1. h [1 я$ -b]।
2. r  ।
3. n 7   llh i$ ol।
4. $
  ।
6.   ;9 o N :।

$-  d k
я $hl$ $m я$ a @।
 $m $ a!N   $-   b
    $hl$
<। *  , n$ o $
 st us
@ $-   
$
o $-   k  $l$ i$।  -

N  1 $-   я  i$i  я
$hl$ <   ;9 o N : a!N  ।90

F
$ i g$:
$-   d k
я $hl$ $ st us
$- 
  b
    $hl$ яi
   eя - A
ol$ @। 

- 
 a!N ei us

< $-  d k
я $hl$ i g$:  । e 
F

F  я -я o  k-! g $।

a!N  E 
g
a!N 

я   E @ $-  d k
я
$hl$ яN।  E  k m  $। $-  яi @,
“

rn    o ei E o A L-

90
 $m
 i$i 
$, p:  ‘koid яo$ ’ d:।
287
u k


EN  $ 3-, eg -


3 $r   $, $ 

 $ 3-!”

   @, “- i d¨ -L t 3r  яN a$  $


oE    s u n rr     -  ei
t  d< E  :
ً ْ ُ ‫ﺮﺴا * إ ن َﻣ َﻊ اﻟْ ُﻌ ْﺮﺴ ﻳ‬
‫ﺮﺴا‬ ً ْ ُ ‫َﻓﺈ ن َﻣ َﻊ اﻟْ ُﻌ ْﺮﺴ ﻳ‬
ِ ِ ِ ِ
-“ L 4 ss @। aNi, L 4 ss @।” [7 
i $ : 5-6]
uk d    я nt 
।”

  39  



<s я— 1 3-।   я— 
   l$ я  < 
। $o E,   -i $
      । kn!   4 o 4 3  <
r   । e я  * 4 4 r o  
 яb। k
3 1 3- <s
я 
  । -@
 -N  o -я 3 -i ;k:  ।  ,
“er я --  3 n!   t;।  
l$ <N ; !N $।”



d;Fk  1  !-F! :
e
 

1  d;Fk 3
 3
। 9 ei k
F @ 3-, 3-
3-  ed<
 3@ 3g ;k:  я  k   4। 3*1
4 яN i $ c। e  e<
o  34 aL
4 । 9 Bk я , , 7 o  3   *1

। e $-  d k
я $hl$o   
N
n $ i e  3  3-। nt a N 9 7N $
3
    $ ।  3
, aNN k
F  * 34o
3 я я :F।     - @   3 яN я @  3 o
4 ut $।  3 3  3 
 -~  u
4।
288
u k


nt  3   
 < m? $-  d k
я
$hl$ a$N k
 j 
N n e
 1 3 ‘7
i$’  

e< я । я p—: p ; 9: k

3$
*r 4   । < r 3। a
7 i e< я

* я r।  3 $gr 


 ‡ я
3; p
 । 3$ 3
o E  3яo  e< 3
o k$  3
$
3E  । ak: e;  <। e  3
, eNk
3; p  @।

nt я
e< 3: <  t 34 @  3 
4  । e @ ;  o r<।  d k
я
яi , “e   o nr  ।  k
 j ei
3 @ 3-,  - i r< o    
c,  i
sk;    -c-  $c   o @ 
µ@!” e as -   я  @,  я  
   
, “3$  !  !-F$  $ । $$ l$ o ; 
 । * ag$ o
 4 s :  ।” e 4g uc :   
 @< ss 3!  । *   ei  3 ।

@k: 1 -o  ‡ 3:  Nk $-  < । 


* @  g$:   a ! я।  b k
я
$hl$ , “   $- !  
N pя 3i।” nt
nt: , “   o a ! яc, e<o  $
3  ।” e4 n a9  @<   
 ।
nt яj  , “$- !  3t e@? ei 

i
   @?”  я 
, “ r  N я।


e@ uc i aяF udN।” nt e ,
“o я 34 e@। я $-  d k
o e 
e@।  34 @ я?” e  $hl$ ,
“я d k
 i   @!”
289
u k


e4 n 3< 31 d< ar ;я 3।  — ,
“i  ! ag$   k r।  -@  $
3
o $@      3@!”  d k

$hl$ яj  , “N  , e<  ।”

nt , “ -  я 34 -t    e Bd — 3



$।   8 
$ 
 , ‘eg  p t d
k
 3
। 3 

3@ 3 r  ।’ i  !  eit
3-  3 @,  @ ‡ 8 
 @ a  k । 
 3 
 -~ *я 3rc।  3 

a k

 4 $@। я < - 
 @  39 $ -। 
aNn k
F $ r। 39 -Fn  8< 
 34 @ 1  
!N $i। я,    3
i ,   i  
p
  @।
  k r।”  8 
 34 -@ 
@  $-  $  
।

 d k


$hl$
*r $ nt яr ! ।
  o n  яN p  ।  3
o 
 g
3-<  @ -o  $  
 , “

1  d;Fk
1@।  ei 
 g d  s  k    । -,
я  -।  p m <  k 34  я।
, 3 d n ; @।”

l$ $
 dl$  $hl$ :F  , “ $-   d
k
$hl$ * я ;9  n@, “

-  
a!N  @   e
 3 
 1 -, a; 3$  @i
;k:    । e as e
  

‘k N’
 e< s o 
 3$< -c। 3  e< я
@।
! : -  @r я
3; 3u 4 । 
290
u k


я
3; 3-    3 r  । -o 4 eя
a 1 Nk — k~ M<।   $ e <  я 

। , ‘e< ‡ 3
  -o।’  k  , 9<
 ? o  4 k  ‡ 3
 3-  $ я< 

।  e< 3  
,  $ o r< 
।  
3
 ‡ 3<  $ 3@।  $-r<  я
µ।

@k:  nn  @ $o o r< । k   3


o
< e <  я r @।  e< $   3
 e
  @, ‘Fk l$ ’ a  e<  
i 
 @, l$ $
e d 3;- p e<o
9F: 3i। k o [  ] n n!t r 9 яN, -

   k pя i
  ।’ e 4g E    
3
$ l$ ; ; 9: m nr $।  4 4 $o-r<
;k: ic  34 @ 3। e  d’   - 

 я
34 3 $ ।”

l$ e -я7 o — k~




<s e< g  @ ‘7’। - @t  pi e
g e ë 
। g B9
<   
N яN 

я। 3 - ! : 9  i
  d   e -
3i 
 3- 3-;  N  ।

e
 $-  d k
я $hl$ $-я @t  uk
7 g 3- * —  1i। 3 :n

 r 

 
— $। g 3P*@   d k

$hl$ 3u eя a  , e    7  eя
ol$   । e 
$-  я  g$ я * 4
k ।

291
u k


 7 $hl$


   i   d k

я $hl$ 
  k
BL । 4 4i k
 , ii $c ‘я ’। , “3$  t! -  l$
s –:  ,   et l$ @r   aN 
 $ p 
  । 3 3
 c, l$ F1 

eя। k
7 3
<
 [N] яN 
    3kt *<
।”

$-  d k
$hl$ яi , “‡ 
 34  
 o er –: -i  e   < 3 @ 3 
 o
яi ।”

 

e
  d k
я $hl$ я— 3- 3 r
 @। $E~ e  oя * r1 $: “3$ d
k
!  3 
 -~ @ ;k:   । -o,   < 34

 !  @  k  । e< m
n।”

 e 
F  :  $-   я $hl$ u 

 я 
, “ 3 @i !     -  : 
 !   k  3i।”  oя  n 3, “1n
 : 3i। яF 3!  
t 
!”

 , 


F 4F  e< 3
 3। , “< 
3   @  1c।
 
  3
r<  r< 3
।
- i  4F $   <  !  ।  <  !
  i -
  -i $ ag$     3
।”

3
 @ l$ ’ e 7 n$। * 3 h
  
  $ 3 $-  
 n। 31 d< ar k $। 
, “ - i --i 1  3
 34  -।” 3

292
u k


34 $-  u я $hl$ 


 3
r<  r< e 3
 34
 3- 4। 3 @
 1 3। $-  1n $ r।
3
 < 3 @ < яF $ 3@। e
 e 1n 4s 3-
i   oя * r1 $: “3$ d k
! a
s  1 -o। o  --i  ‡ 3
  3
।”

 d k


$hl$ 
F s 3- 3
 3 3 
e  s:F r @।  e< $   e я 3- 3i
3
  
। ei * s яF 3! $ 3।

!Nt –:
$-  d k
я $l$ i$ - 
N
pA 3 r 39  $kk s –:   ; ;
- $।  я N j $c i ’ 
[p; 1]। i!N  яi
  n   b

    $hl$ 
$@। nt $N 3 r 1
!Nt !  3 я p     ।

s  F
@ro  

  eя uc -F o n!N
;  । *  @ $-  $m
 
b $hl$।
 

-  a я BL $   $-  d k
я
$hl$ $ 3@r aNt 1 3- nn 3।   $-  я
;9  M< :F n।

 , “ 



$ 34 3  r।  : $ as @
 ! яN a-N।   $ i e< s o 3$<
1@। $<~  e a
BN $ k; !k 
।  я o
r 3। e  e  ¿Ž n 3: “e  34 34o
3- ! l$ BL 3 !N uB $।”
 я 
, “9 —   mF 4  ?  3
 b k4F @< 1@।”
293
u k


 ¿Ž n 3: “! 3 e  34 -o F!
grt7:F। 3 b 3 k $ ।”

er i$ pp  nn  F  । l$ ntL kN 




34 -i।  
  e< s 1 eNk 3
 3
я
 я   i   ।
 я @ 3-i  pp
 , “3$ d k
! 3 p; <    яj
 @?” e4 i
 я n  
।   ag $।
@
7 3- $E~ 4
*r। ;, ‡ Nk 3  l$ e
o।  -
-i  $, $   44
N < я  ;? $!   ;  ।    *

 я *я  nt  $ । e  34


MF
  *
an  @। * *я i । a9 e
 

e aÇ
* k~ 3।    3 @ ;k-
 $  @।
 e , $- ! ag$  e a!  n!N ; !N
r।   
 g$:  । e 
MF
 ei  $
4 3P;N ; $।  @, $-   N
$m
 

b $hl$।”91

 d k


я $hl$ $-   $m
$hl$
$ 34 !Nt; uB $@। $-  $m
яns
@  [ ]।  

e я   s s ;
  । $я 525   

i 1 
 g$:  । *
! 

p N  s я as।

$-  $m
$hl$ @ro $-  d k
$hl$ !Nt
–:  3 * p4 F
$-    iN
   
$hl$ 34।

91
pgk।
294
u k


$я 496  


 u я я $hl$   o  
o uc jяF p  । e  521 $я  -Fn p 25
@ N  я 9 F 34
7  ।  o aяF
!N  E  я-я$
 t  । e
MF 
;n :F < 3
7 4, N @t e p—  !  31L
1c।   
, E  e 3 uB $।  n!t
l$ ntL ;i $c e gn p: 31L। l$ 
 
r।

MF *1< @ $-  $hl$ 9 F 34


7 4


i r;7 o я aÇ M <@। 
$ o 
; 9: L $N  @। p4 
g  ‘  7’ e s
un  $। e  ‘ l$’ k  $:  ।   
m7:Fr ‘i i$ ’ $ я  
 jя  । e
 et l$ !Ni @ * t 3  ।  e $7Fo
яrl$ 34  $ ।

a9 * !-F t  : $ e E ~ F । @i


-   sk  o 34 en e
-3
    ।
1 e  < h
 un1 M<   ul  @।

1.  rd я$


:
я$
: $-  d k
я $hl$ * e
 : “
MF 25 @ -~  i  r-я— M 3r@।
e! 1l @ i a- d  я - 
  @।  
@ N e   
*r t     o  @।
e  e! 1l 
 -Fn u <@- e<
o 
3
i ।” ei @  rd я$
3M9: a।

2. !Nt as :F::   u


   $ 
$hl$ : “$-  d k
я $hl$  e

, ‘@  @    — g  @। e 
295
u k


я E o am   k !N 3 


@।
MF e @
 n!t -я 3 @। o   ।  @  
 @ Ei nt aN @ i । e  @   3 @  
  @।92   e! a
 3<@,  e o
31 n  । e  ;n !Nt ! p $@। 3
3   s   a N < o rr  @। e
 3
$ k-k $@।  aj $ r@। 9  *!
 $  @-  3@ 1~ @। 1~ , ‘e 3
3   3@!’ 3я e4    3 o -

Ns 3@। 3 *< oE  -  uß   *
3µ@  i  h*  e@। !Nt as 34 3я oE@।”

3. я $  a;j:


a;j: $-  яi  я-я$
 
a;j :F 
@।  , “я$
 p4 
  я
as 4 k   । e    34 @, -o
я । ; 3 я –:  @ 3 N o  @।
e 

<s e< g @ 3P*@  @< h* ।
e   e e !Nt s u  $ 3-, я 
$ a;
m7:Fr $  3।   3
$ !Ni @ । e as
 3
Pr 4।  я 3
$ 3
  a;    ।
e  -  я 3
$   a;   o 31  $  
$  3

MF 12 
 -~  a  3
Pr @<@! e  $c
 яi k  । aNn -F o s 3!  । e  3

e Bd  @ e@। , “3$ r9!  $c 
d k
। -  er @  N M<   s  a
$ @ 3i!”

92
! : 9  3  3*1 4  । uk 4g d  e<i udN 3-, E !
 3 ;  u <@। e@r e< @ $-    an;Fk। ;n  e
4 d $@। e N F! a l$ ’।
296
u k


4. $-   я i$ — k~ ;:;:  яi ,


“   

я— 3- !Nt N-! nr  @ t।
 m $я $ e 
F ujj 31$ sn o।  
яj  , “   — 4 1o?”  , “я
$- , 4 1i।”  , “; 4।  F $c  

F p n!t N  4।  4 o я N
3 pp     ।” $-  я $hl$ , “
я ।”

p4i u; e< я 3P*@। ol$ Nk , E ei


s   4। e e 34 eno r  -k:  
 e@।  1 3। p @     ।
kN   $-  d k
я $hl$  o e s
@! @k: $-  @  34  , “e   4,
    -Fn।” e o  e @   ।
$-  $hl$ ss 34 r । ol$ Nk  e
ei; , “ 4।   @।” e o   @
3< 3। ol$ Nk  e $-  u я $hl$
@ ।  e   @ r< o d!। a9  я
 1 
, “  я । e   4 ;k: яN 

F   $@।” u; et  t dg-r< $  । $- 
 я i$ e  я $hl$ яj  ,
“3$ d k
!   @ ei ei s    
3 @?”  я 
, “9 - @  @ @r 
@!”93

t $jя 


‘яr   ’  @ $-  d k
я $hl$
3 al i p4  $jяb   । $-  $hl$
яi e N :F 
@।  , “- i  p4

93
‘яr   ’ d:।
297
u k


 t $jя   । e  nr   ‘7r ’  e<


sm < । e  k~ M<  
  $hl$
—। e o al  - @ t।  
 я,
 — –: ।   a 
 e u; t;7
udN -t  ।

@
7 ag $o  4!N 3
 eя $ $  -3

*r @।    k
BL  
 c। 
 o 34 34 -t  @,  я 1i।  я 
,
“  d k
। я 34 -t  @।”  , “3$
-! 3 n 3$  kn $ r@।   4
!Nt; a $i 3- я d k
 h
 l$ 7
ujj $@। l$ ’ 3 p * a n r: o ag$ 9F:
 @। e N g я   3 n 3  r। 
h
 @, я  3 4 –:   o e — i  ।”

-  nN 3 e, 3


 e4   
m
us $@। e @ 6< r<, n  o я।  $ 4
3
 , “i l$!   -F
 k  @। ! :
  яN p  d< t r< 3p :  4। я 
   я яNi -4L E@। -$dl$!”  39
3
, 4< $E~  $ 3। e   < 4
BN $।
e @  <;F । e  e L o sd @ 3-, i7F
    o e    । e   $
1 3।   o   -t nr   e 
t  k   3- $я $।

o  7
$-  я $hl$ :F  : “t $jя  4
e
  o  4  
  il$  
o  @। $E~ ”ŽF 34 3   7 । 
298
u k


 e яl p; aj $ $ r 3।  $c
* p: 3  3@।  < e 3
 * @ 3-i
 
 us @।  * *! ! k* 
।
, “3- l$ 3 u 
@ 3-i l$i   3
$
  ।  3-i $ e l$, - 7 яl ar
 @ 3i। e $ BL o ast  $ , * 
F @r। *
BLk 7F 3 @ i ast @ । e  l$ 7 o k
d o j 
an  7:F $@ e e 34 n $ 3@ *

31 ।”

 
 Bd e 4g 39 $i   j 
3।  31  । e  !  !   
*r 3
e o nr  । @k:  ag $o  i nt 
o o  7 яl e  $। 4 4  e<
 oяo n: “3$ d k
! BLя~ ; -o। 3
p; s : я {
o! 3 < 
s

F7$ !N Ç~ st un1  । 3 d ; —

;  : M< ।
B‘ 4।  @r   ntL aяF
lo   । я l$ BL N: 
   pst g$:
 । 3 o 3 @ 3  
 : $।”

e  4g 3   


  4: “3$ d
k
! я  ut u$ d   F
pp $।  4
o  3
 c 7 @। 3
 c e 1
F  

1 :। я  u    

BL  @।” e
4g   Bd 
 $E~  $ 3।  * 
3
 3
 ।”

i  


$-  d k
я $l$ i$ , “ я 
e! i o  4 
d  k:  $@। l$
299
u k


 o $-N  p i e k: p$   3 @।


ei;  p1 k k k 34o l$ ’
 F
  
3  @। - i i e an oo 

ag $@  i   oя n@: “3$ d k
!

4! e
 p$  ! 3 p 
я o $-N @।””

 , “uk  


F n 
B‘ am  @ o
i rd я $@। $dl$!    
rd  ;¶ o d¨$ -d p $@। - i 3 ;  31$ 
! :   
 ag $@  i  !Nt я 
@, ‘-$o o oN il l$ N я ’। 4
4 3 a
BN $@।”

i — p4   as:


as:  , “e
 i 
m  ;¶ r ! :  us $।  ! us 3$
1
F @r r a$ dFn। 3 , ‘ i!  
 
o   я  @।    4–L  
a ! : 3P am  @, nt N4F $@। e  dn @
  
$!”

e4 n   n $  


F  , “3$ a;p
i! ek: e  34  -!” nt  ! e 
F aN 

*r i। e  $s e  e 3я 1<M $ 3-,
4 4 3 !  $ e  3।”

i — d    as:


as: u я $-  d k

я $l$ i$ , “e
    $я
$।  $ @ e! ag। eg 3 e<   <
 
 k   ।  я k  । i!N
 ! e Nk 
  3Mr  $:  us $। 
 
 e<   @r  ।  e< k< 3 !
300
u k


kt ;—  


 ag $। 4 4  d

BAp
F  dr @< ।”

i — B    as:


as:  , “ e
 e
 3
। 3    3я @। <  3  4
 @rc।  3
 3 , “3$  !    3я
o 3$k  3@।”   , “3$ a;s ! 1
-।    3  я 34 3*1 4 l$ 
F 
  p4F  : -$o o N ill$ N я ।”
3 , “ ei 4g n  ; i।  3 M i।”

e  3  1
F a N я o *
। яj  ,
“eg  ?” , “eg $c e d я o *
। eg !N
  9 яb  4।” e 4  3 ps  ।  e
4g  d  я o *
34 k $   3

 । e  o
MF e @  3@, e E я< я

।”

t   a :
B‘
  o   ; jяF e !Nt uc k  $:
 , $-  d k
я $hl$ 9 < e a! :
$k 

F o an 7 jj  $ ;7F $।  $k
o 
B‘ ¿s $   

Fc s
  ।
 rd  @ is E o 
B‘ F।  
, “ -Fn 3u 3
 t    F  
  । 3- 3u   
F aN   3 4–L $।”
$-  $я
  яud    7 *  o
am  e< M< :F  @।

$-  яud  $hl$ , “ b $-   d


k
я @,  e
 я— 3; e я$
 as
301
u k


 3 BßF $। $E~ 4 o e  3M ;F M<।


ak !  * o   B­ nr $।  BL   
Bß 3<। e< @ l$ k 34 $।  , ‘@k: 
 < 3M  4 o
BN $। nt e 34 BL - F $
p1 ujj an। g  e я  $ oE।
e  3M  e< a 31 r। oя oE, “3$ d
k
!  3 BLF!  3 яN @ $  
।”’

   , ‘ 4 4 E  , -$o o N
ill$ N я । — — 3M  a
BN $ 3। 

  an 3 । e   d
 ¿s n, ‘3$
d k
!   o  $я $o k 3।  a

 ei *
< i!N 4–L  @।’  ,
‘aNi,  p;i  3 ei *
34 k  @।’

 e M< n p bя pp  , ‘  ; k, 3


 @?’  я 
, ‘ uk d - -  3 $  o $
 яN $  @ ।  : l$ 
F  o ; $ ।
 i $ g$: o $  яF   @। a;p  e
3; 3
   4–L   $  31L  @।’”

3- s  я $hl$ –:  @


! a $ a! ol$ ;n s   @। $- 
d k
я $hl$o ;n я
o яF ;7 l$
<N $ udN   @। p¨i  я7N r aÇ,
я— o  Nk Žpp l* 3- eg1t l$ я -
 k o !N-  । m * e –: < s ,
!  iN
N N$ ul  $।

1.  :
 : i    o ’  $- 
u
 $l$
i$ p!  $-  ’r  $hl$ яns  
302
u k


e!  - $-  u я я $hl$। 


  яF r aÇ M 3r। я< 

<i as।
e aÇ< @ e l$ i
 o я g $o яN ut
я।

2. n :
n : $-   d k
я $hl$ 

34 [3
-] 12 
 –:
7 t n  e< s
MF 11 @
<@।  e  яF  l$ !N- k o i
-n
 @। e i i * 3!* 3
o 31L  @।

3. rя я 
я  as o   ;:
;:  — u k  
as  $-   u я $hl$   3 l$ я
o i
 3 -।  rя я  aÇ  Nk e< u*1
i  17r oE l$ !N g $। e s< 

$  
as @। e
 e  as * !N e aN-F !Nt
a;j un1 $। $-   я $hl$ e as :F яi

@।

 , “ ei i  17r !Ns as e


 l$ —
pj  , -k:  3u я $   e  
o    3
 k:  @i ;k:     । e pj
  
MF 40 
  $ 3।  @i ;k:  । l$

 я  34 -i। e  e a 1 Nk e $я $।
4;F   m    । e @   3s ;
o r<। 4 3  i  1 3। ; 9: k
 3$   
, ek: $  o। k
 3<o। a 
  t 
, !!  3 ’
— pjd!  $ 3
 ।
3; ei
n 1 p1 oя n।   @ 1~
 , “ ; 9: k
F! ; 9: k
F!  *1o!”   e
$я 
 –ki   । l$ я 3 3। 4<
a
BN $ 3।
303
u k


e @k:  i   $-   b


    $hl$
3t e  m $я $। * !Nt  !N
 a;Nn 1~  :  ।
 яj  , “3$ d k
!   1~ e<?”
я 
, “i i ! e< $c  a¡!-F 1~ ।  t
pn @।”
   , “e  —।  r e।” e4 i
 1 3।
   , “i i !  k r।  3 
F
@r 3- a ।”

E e $-   я i$ us $। , “


*ro!
3   b
$hl$ r -o।”

e 
F 3  uE
*r। 3    b

$hl$ r k  us $। 3


 
 я
i
*r @।  3
 , “3$ d k
! 
<  3 яN -4L @  3-, 39 -Fn $-   я
i$ e 3 
F p
 pя
*r?”  4
   
*r i।

  3;  3- я $   


। e 
   k   
  !N  ।”94

4. io @ :
@ : $-    $m
$  я
$hl$ , “e
  d k
$hl$ !Nt
! 
g 4  3- ul  : ‘e

MF 20 
 1
3, a; 3$ e o  i ।    io @ 

94
a4F~, *  
  ।
304
u k


 Ž9 aÇ 1 3। ;, $ 3  @ 
3-r $। nt 3
 3, o  t я
  n
M 3rc।

e
BN 3
  

 3-  r।  4 eя
3,   @ 
 
। , eg  m
E@।  <  3 io @ । ‡ t я

 o  n 3M M  @। N @ 
 я яN
3  < 
!N Í  
।  < - @ 3i

 g 
 @   e 

 
 et
 $  ।’”

5. 
i:

i: $-   d k
я $l$ i$ 
i
aÇo –:  @। 3  3- 3 @
 as   o l$
я g $।

F
$
$-  d k
я $hl$ d’я  < 34 i
ou
k g$:  । p4я $c  $m
 

b $hl$। d я @ $-   b


    $hl$।
    ;   39k  < 34।

$-      $hl$ k as F


$ ; !N
$। e
 F
* e p 
 я $    
।
e mF :F   3-  d k
$hl$ , “- 
     3; e<    
c, 
$  ’  e< s ak  -c।”

  b


$hl$ $-  я $hl$    k
  : “ei  k 7  $-  7   llh
i$ ol।  e<
   $-   i  
305
u k


dlh h।  $-   dlh e<


   $-  $
 $hl$। e; - - ! F
34 
$ $ e<
 < e@। 3$ d k
! e   e< 3
  ।”

3- $7F ei    k $-  d k


$hl$   ,
 i 3
 3, ujj  k g k<  $ uE।
$-  an t ud $ i ’  a7F 7 ।

e< -F sp
e
7 e s 34 

3  pk $-  я
$hl$ e -F sp 3
 ।  , “ 3
, 


e< s o  3$< 1@। 31 r s e e
k :, dF Nk r @।    я। 
 я 3
o   , “!  uE  e<
$-N  ।”  * $-N  ।    !  !  r o
k $ !  <  ! :  ।  e @< ; 
a;  ।  , “;   ।  $c 3 7F7r9
!F!  3 kn o dF $ @। l$ ’   
яg o k  @ 3 $-N।”  sp 3;— 3।

uk sp    3- - o: @, “e d  sL i—


@, $-  d k
я $hl$ !N   o  
 < 
 ! $।”

 

d s
$-  d k
я $hl$ - 

o 1
F я

я o !F as  я @। 4N1 ,  я iN

g e ¶я; Bd । 9 l$   d  34

7  -c। i o 


p 9 !N m! -Fn
ms 3 । e@r n a : 34 9 e
7 
r। 3<4 eя - s  pя
*r - 9  
306
u k


E d 
 t 

F 3
 o  Ž $ 34 
9 k  । l$ a9 3$   E er eя -
s  

e  nr  ।   3u , 

1 $ ol$ u я $-  d k
я
$l$ i$। $-  l$ p
t !Nt k o  
; j я  al
 !Ni 

o  aÇ 
  ।

MF
  я- k-$
 39    s ; 


 nr  । e *  $@ Ç o u ।   $я


521  nr, -   pN яk $я $ *  N
7$ 71  ।



3
!Nt
MF –:9 

 i  p4i < E  k
m  $। nt   *!-t o L-EN я  pj !N
< oE। 

  i p;mn a Nk *
 @< 1 $। $-  uc !Nt s *
 ;
। a1 i * 1
F яr $ ek a , ;k-
o
n;k । a 
 u   et $ sL i— 
 3-,
$-  d k
я $hl$ 

as * ntL ।

*
i -i—  $ e< r  m7:F;  ;F
 E 
 $-  d k
я s। e d  e<i
k udN @ 3-, < $c ‘

’  e 3; ‘’
$ 

u  । a4F~ 

$  3 
¶ $ ! -4L @।

 1k: pj o !Nt k p


F !N - u $- 
d k
я $l$ i$ *
ei k: p$
 ।  t E k  e< я 3   । e<
307
u k


; 4। e   t< 3 ~ E 3p  


<।
i t< k  3  ;@ 3
 s $।  я
pj o !Nt s p: 3 a;;7 $। N s  
* ‘

3’ 3  ;79  ।

 b k


я $hl$ 
$-  d k
я $hl$ 7$ s 1 ;n 
d $@। eg e o B4 ;n ;9 pN।   p—k
e d<     !  t। E
p a !,   o
u o u я $hl$ 7$ E   m 
g E r। eg udF o  ;9 a7
 $@।
1. h ।
2.  r   ।
3. g:  ।
4. -h b o я $ ।
5. - u я।

sp
L $  71: : o , 521 $я ।  d k

я $hl$ e< sp 3
 । 7 7 llh i$
ol 
F 
: “3$ d k
!  !N 9 d 
p
o
o।”
 d k
$hl$ , “i 7l$!  eя
a ।   ;9 pя  3   k m?”
7   llh i$ ol   ei    o
 :
 ْ َ َ  ْ ُْ َ َ َ ْ َ ْ َْ َ ْ ْ ‫ﻚﺑ‬ َ ِّ َ ‫ع إ َﻰﻟ‬ ُ ْ
‫ﻲﻫ أﺣ َﺴ ُﻦ * ِإن‬ ِ ‫ﺎﺤﻟﻜﻤ ِﺔ َواﻟﻤﻮ ِﻋﻈ ِﺔ اﺤﻟَﺴﻨ ِﺔ * َوﺟﺎ ِدﻟﻬﻢ ِﺑﺎﻟ ِﻲﺘ‬ ِ ِ ‫ﻴﻞ َرﺑ‬ ِ َ ‫ﺒ‬ِ ‫ﺳ‬ ِ ‫اد‬
َ
َ ‫ﻚ ُﻫ َﻮ أ ْﻋ َﻠ ُﻢ ﺑ َﻤ ْﻦ َﺿ ﻞ َﻗ ْﻦ َﺳﺒﻴﻠ ِﻪ * َو ُﻫ َﻮ أ ْﻋ َﻠ ُﻢ ﺑﺎﻟ ْ ُﻤ ْﻬ َﺘ ِﺪ‬ َ َ
‫ﻳﻦ‬ ِ ِ ِ ِ ‫رﺑ‬
-“ F 4 p h r j 4 k o u

n utr। e 
4 F r @n -k n। 
 Fi ‡ Nk mF 9; j @, 3- * 4
308
u k


34 1N $ r@ e i ; я 


, -  E 4
@।” (7  $: 125)

e sp 3
  ‡
i u я $hl$ m oE  nr
 ।   * ei p4  
 E
u$ 
c।

$-  $hl$ < p
   ‘$i  ’, 521 $я 
nk 
 15i o । p4 $
o  3  । e 
:
“l$ o
h
 t o  ª । *  BL  
 BLF
3p  { 
@। *  i$ яF 
   an
я  яN pst @। 3  *
 1 a  e  : 3-,
irl$ !N 3  $  3@। e  :, 3  o *
!N BL
$@  <
7 t। -
3 b
 3
 u
 3
, $ e
  F   ।  :, e u

 3
!N  @ 
3
 - - 3  яi 3
 a । 7l$ llh i$
ol @:
ْ ْ ُ َ ْ ْ ْ ْ ُ ْ ْ
‫ َواﻟ ُﻤﺆ ِﻣ ُﻦ أﺧﻮ اﻟ ُﻤﺆ ِﻣ ِﻦ‬،‫اﻟ ُﻤﺆ ِﻣ ُﻦ ِﻣ ْﺮآة اﻟ ُﻤﺆ ِﻣ ِﻦ‬
“eя ’ o   ’ sr e eя ’
 я ’ ;i।”95

N eя b


 F
i  a  ;i я h

34 u
 
 4।   3  ;  dF o a
4  3
। $ l$ ’ F! t।   an
a;7 яg  
@, -    ;i
 u

p
  । e ,   
c  p ut  4। 
3
 $k u
 3
। k 3
 -  N o E $
3я@।   3 я 
 1i - e  o
   ।

95

u
. $. . 4918।
309
u k


 k  3ps


яN । $,  n 
u। $*,   n $i -  3
  
  o
sc aяF  @। e  h
 ei  $ 3-, k o s
 BLF  a $ r। 3$ l$ 
$:!  3

h
  nd !  kN @।  я Nk 3

 ; p  ।  :, i!N l$ яF e s 
ak  @।

 3
$ $ ! E s  3- 1i।   e kNяF
 < 
 яo।  3
 l$ t
 3-
jя $ $-N  । ... 3
as  ? e< 3- яF  
B
$  e< яr o e 3< я। e 3@r 3
o $@
  aNN $s яnt k:  $। 3
я
4
 , я 
$  3
 s:F-d-!-m
3; d 
3
an   ! [b] 34   
@। e d 
3  4–L $ -c। e 3  @r  3u ।

s : 3  ! uk  
 n!t 3ijя o ass @r @i o
- । p  llh i$ ol , “‡ Nk l$
3k! t $ 3 3-N, 3-  pя a k 3 [3;
 :] ।”

3  -
  , d 9 3
 a@ 
 3
 -
d  @  L $ r, $ 3  k  mF a
$o । e< h
 k $c  4 [oo]। s
3  l$ n$ $o ।   3  $@ k 3 o
 $-N !

a4F-t p ; яF


o। я e d 3я  34
k   1L $o। -
e< 1o $ 3
pя eя
310
u k


F
। ...  3  , e F
 $N 31 an   $c,
; 9: an u 3
 31L! * *я 3
  an
BL d ।
h
 o t
BL d । $ l$ ’ i 
 :
ُ ‫ﺎر َو َﻟﻜ ْﻦ َﻳ ْﻌ َﻰﻤ اﻟْ ُﻘ ُﻠ‬ َْ
‫ور‬ ‫ﺪ‬ ُّ ‫ﻮب اﻟﻲﺘ ﻲﻓ‬
ُ ‫اﻟﺼ‬
ِ
ُ ‫اﻷﺑ ْ َﺼ‬ َ ‫َﻓﺈ ﻏ َﻬﺎ َﻻ َﻳ ْﻌ‬
‫ﻰﻤ‬
ِ ِ ِ ِ
“[b$ ] $N 1k an  , nt an  3
 h
 -
as  !N।”96

3;  : dpp 31L u $c ei: 3u eя M k


  s:F । er 3kt M 3  Èi j-r @i $ o
ast $ । a41 3- s:F  @,  1  яN $  3।

3 b -
dF $, $ aNi  d 3 1L $।
3 u1 $ b
B‘   1L $o, e   l$
p ok
 я ;  ।    3
, 3 - 
pя 7 : $ 3@।   ki   । 9 F 34 - 

7 4   a;   3-, я я  $яi ‘
u4’ e $  
 n!  @। 1 n я  p !
$ 3  g$ яn।

e  3 d 1n-; o st;t  -n t 


p; o N1   । p 7 llh i$ ol :
“stnt e d 34 я
7   Fc 31L  ।”

3$ l$ n:! d  BÓ 34 я


 k   31L
1o। $
 l$ 4 я
 k
r d  3*!
o। e<i
3
h
 я$я kn 3p $ !N ; 3।
@ o k $ l$ ’।   я,  3
 ।
@ * i nt:। * @ @ 1o 7F я k  nd
  * - яo। b o ’  ; яN 


96
7  $я : 46।
311
u k


 । i aяF яN  — p4F  । p4F   * <


h
 ! :kmn  
। h
 7 n  
। 

яo *
, 3$ p;!  3p o r:  p 9F: r।

... 3$ l$ n:! 3  -


 $
N< n!t яh
d  uc :  4 e e F4F   :   , $ 3 
3 BLF 
 e<o 
k  । l$ 
 –: s
;F  h
 k o  o । $kk <N $c h

<N। $kk !N ut 7$ $c 3g - !N @ t।
aN4, N n  [i ]।  3 i E o
p , -
     d !N 4। l$ o 
$c 3
яN N E। я
   E 
।  : e d   o  $ । 3- 3  -
s 
‘ $я ’ p
F udN $- $ e< N ;  ।
N   $ 3। n!t  -  pN $-  :,
e яN aN 3 4 3i।  ;F  o$
[b] o
n  [i ] o । e  4 a4F $c, ;t @r i 
 ।  Èi e< Ž r <। p4 ei ;t я 
  । e   < i   $ p o k ।

-
l$ яF $, er k i    Ž r ।  : 
k u~ $c ;t7। l$ et s B !N 3
7$ t  7 n $ oE। 3- 7:F 1*
।  3

7-F ।”97

 -
-
 d k
я $hl$ p$  t  3
 ।  ! nN, nk я’  e 3  
3 
 i   o ou o $7N  d 

97
 i  $  t b $hl$ p:  ‘$-   ’ gn d¨।
312
u k


uB  । ei   o 7N я<  521 34 561 $я
-Fn
MF 40 @ aN$  । p4 
g *  nr
$@ $-  us
o F
$-   b
    $hl$ BF
pA ‘ -я’  
।

e  3 
us ei 3r - 3-, $-  m 


b
$ E  3- $। 3  70 $я 9 e—  *
oя n 4। pN oя d    яN -k 4
a a । t   7$  ¿ o 7:F я

4 o яN -k @ 

e! L k । $- 
d k
я $hl$ e  ei  N $ oE 3-,
    pNn aÇ 34 3я 

et $
oя  : яN। 

$ oE   !Nt 3nd -
$-  яi


o * 7F - 34 N aяF  @।

 pk
$-  u я $hl$ oя pk @ aN-F। pi
3 
!N a !Nt $  : e p $
3-। 3
 3-     st
-Fn @r 3@। aN  aj
$ r@। 3 3  l$ 3p o 7 $b 
n 3u 3u ei p; $ r@ 3-,  p: 3 i
3  3@!

  * 4  :   a


 M< ;s।  
o   o $-   34 g $kk  n  
ei p; $@ 3-, ai * $ i
k $ r
 @। 4 @, u я d k
я $l$
i$ oя $ ! : 9 @ro a я o  яu 
Nk
us 4। aN, e
us N 9 
@,  $-  u я $hl$ Ei я। e N e<
:F 1  ! @।
313
u k


$-   $  t $hl$ : “


 


@  $  dl$ $ -   -  


34, * *  , “ e я
 - []
$ h  ।   s; 31 3 3
  । e 
 < e , ‘-   d k
oя    

 { ।’  , ‘3?’   , ‘  *
я us $i।’  , ‘3 o  -o?’ , ‘$*। *
я 9 31 
;r 3 $। 
!N a 3t
@, -  i g$:  @ e * $ o$  @ [

$@]।”98

 34 --3 l a :F $o


$-   $ o i  t :F  , “ $ud 
d k
$hl$ e
  , “3$ o !  я
34 cn $ । 3, e -3 l [9  3] Í
  $।  яN ! 3- e< $@r  3।”   $
, e 
MF e- a$ $।  e
 я us
@। @< nd   3
 3,  34 a -
я ‘ $’ [-3 l] a :F $c। eg я us @
3
o  $।  31  3।  3
 e
mF a    

*r। nt k  я $hl$
 3{ , “3$ ~! 1 4!  :, 
1k9 3
 
$ !”99

$-  d k
я $hl$  < oя
E
 e $-  u я $hl$  < 
  u$ 
c।  e< 545 $я o  19  p

 ।
98
‘$я   o ’
 o ’ [—
], B. 328-329।
99
pgk, B. 329।
314
u k


 : “3- Nk  p


F a;Ns,  $N r 3 ; $
 । nt  h
 9। - $ o g$:   34o 3  $я 
e !F 4F sc aяF N$  । ! : 9 31 r
4   r। nt @ 3 @ -    31$   
k o я।

 e  $я ;— @r  @ ।  a;Nn : 


79 o
at। e< Ni d¨ я -
3  k k $o  3-, N
l$ N  h
 34-   
$ ‘’ 34 । - ut
 @  i  h
 ; 34। 3
N
g 3  34i ut 3$। 3 ; 3
 @* 3

।

4N o n $  an 34 @ 3।  o 3-


3
 as 34 3  k $o। я$n 3  N 
яn 3  । яn 3 $c $ BLF k 34 e<
u$ ।

9    @i   - e  3-,   3 $ 3


।
e  $ oE ud [
 $  ]। e<  N  l$

 us $o। 3  я  3 e  $ * ।

... e ,  3 u


  pp k $ 1o? * <N pp
34o  ut  @ $  ? - 3 d¨ -3
  nt
3
, 3  34  3
 e -@ pя  3-r 3
। 3-
$7F  я * < tF:  , g я 9 o
3 3 k     ।  -
3 * nя  :
 , $ я  -d  я $। 3- 3u aN  [k ]
ag ; я k l$ i g pj  @, 3-i Fc
 aяF !N $@।
315
u k


e Nki  F9 kNs 3P*@@। pp $@ 1 n k। 3


я  N 3 $N   k 3 @। 3 k 3 @
i$   udN o e  34  ; 1  ? 3
я ‘BN 7F N’ 4< a4F  । e a4F $, 3  $N
 , 3 $o k $N  , 3 яN  $
$ -!

e !  BN Ni e LN LN। 


$ BN - 34 3u
3 $i  ,    я। nt uk BN [BN 7F BN]  , 
alяi k।

3$ 3!  4 p    ।  3


 l$
s h яc।  3
 * N p h
яc।  3
 я -k 7 : яN { 
c ।
  l$ 
 h я ।     я  

h  ।   $c e d ;k।

3$ aj !N jя 9! 3  l$ o


u
  : 
ass!  @।  :, 3  1o 3
p; ;
я
  o am яr 
। 3
ic $c 7FM
3-! e 3    !N-! 34 k $ 1o। nt e<
3 3
Ž  : $। 3
p  h
-3@* u

$, 3  ol$
$ am  । 3
 kn

r @ 3। 3
F
 
F o

4। e i !N 3  uc k a!A $ e $*, 3

!N o
an h
  $- -  3
sF ।
3- 3u  $я o 3 
;  4   3r a41  я
!N eg as 4, $ 3 $c $N । a;Nn 3
 $o 34
7 । $N; 3 eя o$
[3P$

] nt
3; 3  । eя N b
  a;Nn   nd
316
u k


  
-u
g। E eя d яst 3-; p4 M  
k  ।   n n
 я, я e -k  1t9F 
।”100


 


b
$ E  oя-$ p
 @ro $-  d
k
я $hl$  -я 
 E
  ।  ,
$
, u7 $
, $ iN
  uc 9  jF
1   k4F 
m । * E
 1 pN$  o
-$ 7F -Fn। 
--$    Ft 34 3p   
pp ut 
। pN
 
-@ $-  $hl$  

!N r< Í  ।   - 39 * a;N @ 
 g$:  । e   i * 4 $  

o 
।  @ a! 
 3 -  । i - 
 ol$
   k 1 3-। e  ; !N-
 k o яrl$ !N  3 ;  < 
। aN,
aN $jя
-  o @< ।

$-  d k
я $hl$  
u я $-   $ud  d k
я $hl$
a!   E; p:। *    N :F  39
   । $-  dl$ i $hl$ , “$- 
  a N। * 34 3-  :   p 3@,  aN
  !N
BL1 $ ।” E
 3   $ ;F -N
7t101 34 1 < :F  ! @।

100
7t: sufiwiki.com
101
e 7tg $c: 1.  d $ $d 3
$; $hl$ 1 ‘u@ -’। 2. i
 $  t7 b $hl$ 1, ‘$-   ’, 3.  $m
 i$i

 $hl$ 1 ‘koid яo$ ’ iN
p:N gn

317
u k


1. 
 o  
!N 44:
44: $-  d k
я
$hl$ , “я 4 e
   
 eNk 
  -   o i7F 3
 । @    34 3
e@ 3
। *  ‡ Nk 3
  , ‘ $c l$
o।’ 3<   
pp  , ‘e 3@< 3?’ * 
я 
, ‘e r F 3
o $।’ 1l @  я 3 @
3-, uk Nk @ eя 
।”

2. - BF   p


:
p
: $-  $я
  id d
o$$ :F  , “e  
 я L i
я  @।  < @ я
u   39 
, 560 $я ।
$-  $hl$ -1  @। e  eя 
F
ujj 31$ mn - k p  ।  p
  ,
‘ $ я!   
яc। e  ! : 3
a u $। i  4।’ e4   3 $ 3।
Ni 3
 3 e @ я  9 !N  o n  я
 @।

a e
 ei !  я e B 31$  - e $я $
, ‘ i!  ’ ।  e  


Ž-j $। 3   kk -d $’। Ei ‡ @ ’  $я-
d;Fk 3
 3
।   -d M< $।”

3. 3  Nk
Nk   7 ::
:: e
 $-  d k
я
$hl$ я 3  я L   @। e -F $- 
, “   < - ic  31 ।”

 u
$
 $ 
*r , ‘ tp1L o t-
a! яF   ।’  $m
 
, ‘ !Nt
! k   ।’   k u jяя , ‘
3 
;    ।’   $m
$ F , ‘
318
u k


l$ 4 -k s  


।’  я  iu ,
‘ dN$  N।’   $ u jя ,
‘ a! i pя।’  я    -  , ‘
  @,  s un   $o -Fn 3-  BN $
।’     h , ‘l$ 3p t$  
N।’    , ‘ 1i  -$
 $я  ।’
  i 
 я, ‘ e ’    , -
d  $k o  !N 4FN !F :    ।’   dl$
 $l$ , ‘   $ 
 $ ic  ।’ 
 k  -  , ‘ !   яя [ 
]
e
   
।’

$-  u я $l$ i$  4  :     m


 1    E  :
َ ِّ َ ُ َ َ َ َ َ َ َ ِّ َ َ َ ْ
ً ‫ﻚ َﺤﻣْ ُﻈ‬ َ َ َ َ ُّ ُ  ُ
‫ﻮرا‬ ‫ﺎﻠﻛ ﻧ ِﻤﺪ ﻫ ُﺆﻻ ِء َوﻫ ُﺆﻻ ِء ِﻣﻦ ﻗﻄﺎ ِء رﺑﻚ * وﻣﺎ ﺎﻛن ﻗﻄﺎء رﺑ‬
-“e
 e o
 pN   F
 3P*@ 3
i,
e  F
 a! ।” [ i b: 20]

:F , 3 
 ! uk 3 я  pN  l$
’ 7 :  3
। aN я   $hl$  -F

;79 $ t 7 
 яN। e   in  ।

4.
F j p ::
 :: $-   я     o
$hl$ :F  , “3-P  e
 $-   d
k
я $l$ i$
 $я $i।  $ @
g 
F o t 9 e  । us eNk u
 
,
u я -
e i mF @  $ e< M  3 
e। Ei   e i mF яj  ।    e<
M e  e< 3  3
o nn । 
F o 
9F: e 3 @ 3-, e< 7 L   1i । i< a!
9   s @।  -  i< 3:   udN
*r
319
u k


1i     -  m7:F a $ r!  ri
 @ - 3- $- *! eя 
! $-   , ‘e<
 $
o’। e a1 as 3< 3। i< * $ $sn
7F e<  3
। i l$!   7N! 3  m7:Fr @
3@। -, 
F  e< * $ 
।  e BA ul
4। e  , ‘e< 3 $-  $m
 я    ‘-
 ’!’  m7:F a!   e< $  3
 , Ni  -
@ -i। t   - o n :F e d
@। n! e< - i!N uk  34
F o -@  s
 @  m7:Fr ; 3! a 31L  o e<t No
s :  ।”102

5.  
<  <  $o M<:
M<: $m
  $ $ ; ,
“ e
  $ud  d k
я $hl$  
oя $ us @।  l$ 
 mF  3
 @। 9 n $ * p< 4 n@। e  3t k*
k* e
 ad  я u  !N 1k 
 ।
e 9 $-   34 @< aNª $ u 
 
4। $-    , “’7
$m 4! -
 1i e
oi  udN , ‘3   - e <  <  $ -!’, $
~k:~ eg l$ h  <  <  $।’ $-  4 39 
$i 3
 3    <  <  $  34 я
u r 3।”

6.  r  $hl$  34 oя:


oя: $-   $
 i $ -  $hl$ [563 $я ] , “ 
d k
я $hl$ — $-  r  $hl$
 я   @।   
*r : “
i i i ’r ’  
 -$” - 3$  ’r!

  uk 1, 2, 3 o 4  M< 7t  d $ $d 3


$; $hl$ 1 ‘u@
102

-’ <।
320
u k


 ।  


31   e s  1 3@।”
@
  d   $-  ’r $hl$  я   ।
o * — @। e  , “3$  ’r! 
। e     31 d’s u 1 3@।” 4 4 
34 oя $: ‘o ’i i iN
$ я!’ -
 u o  3$ - 
 !’”

7. 
 4 k:
k:   b i$i  $hl$ *
 34 :F  , “  ,   e  

s
i $-  $ud  d k
$hl$ 
 @।  
$- 
 us $ b  -я
l$। 
$-   я। $ p
   a !  । * m

< 
 ;F 4  ।
я 
 eg $  
e@। $-   , “ eg pя 3i।” 
eg g$:   яN $-  <   
 я।

$-   я $hl$ e -F e< 4 { $ o  <


$ । d< $ A 3; 31r ।  -F!
3
 3 u;< 34 << k k r@। $-  $hl$ 
, “3$  я ! 3  l$ p jя! $ ?
я: k    ;  ?”  e 4g n
3h* $ r 3।  , “’7
l$ ijя ! -

7   llh i$ ol  — * mF 


4, $  e k e; p$   3-, e * p

-Fn { 3-।”

8.  B F 
 :
:   $ $ 


$hl$ :F  , “  я $hl$
 4।
 3 $-  pя 3< udN M । $я 533
   e  $-  s  k 34 3  3।  


 1i।    । e  
 7 < 
321
u k


। ei e<  3।  3 $। o 1 1 *
3@ 1 4। 

7 <  3-i e< * яN 
3।  * @ 1 4।  @
7 ag $। $l$!
  3
@!   e e< $ e@ -  i7F  o
3
 ।  e< k µ।  1 1 e< sm 3@
*r
  3
@। k< @  i  । 3  us @
@ Nk। i rr
*r    я।

k e 3: 34 n oя n 3। @k:  i nt n
b n $। eNk uE ‡ 3: 
 1  e<  *! $
  । a e Nk k p  - -  m 3
o
r।   m ।  *  N$ E
 । * 4 o 3 F   $। 4 <    * 
 , $m
। e   udN , “ 
F 3
o
$@, e ‡  h Nk F 
   ।” *  i
, “ i ; $@, ; $@।  o e я।”

$-   $hl$ 



 । o ।  

3; a;N a- $-    r ।   ;
c-   N ।  , “3<! r 3 a!
3i।”    $  @   яN   

я।

 , “‡ $ @ $on।   3- @ Nk 3


 @
*  $c ‘
’ o ‘я’ 
a!A ol$। - 3 
in  @  @ *
!N p 
। - * 
*!  3  -  $c  b  я i$। 
‡ 
 -
 Ns  ।  -   E
 @,  @ n<n [F ism ] eя
Bs।   $  $ 
 
un  $@।” e 

322
u k


 , “ 
 !  я d ei M<   < p
  ।”103

9.    p
F:   b hi :F  ,
“e
   я $hl$ 
 us @। 3
,
b  я
l$ *
 । 
 я,
hя !  e<   3
।  яj  , “  1,
?”  ,   3  ic $c। ul N, e 


 o 3- ।  3P @ ।  я
$hl$ $ r 3t d<  । e< 
 
$ o a < яi  । 3
 3 * $  34 -
m È: F $c। a 
  $  3; 3!
 pp  ,   3; 3 4  :  ? $- 
, “я $ sF     !N 3 e@।””

10.
10.   o $-  u я $hl$:
$hl$: e! i я
;F -N 
:F  , “

e  N : -  @
 , e $-  я $hl$
 us $।  я
 , “i  ! 

 7   llh i$ ol
i 
 @, ‘3u u
o     ।’   
 
!7   @। $-  , “1।”

    r 3- 3


 a i я  @।
*  $-  ak @।
s       $।
$-  i e<  n   r < @।   ,
, l$   nr  । $-  я $hl$  $

 । * m aN 3uo  3  ag $ । e  u
я , “<  ! 3; 3- @ l$ os s $
3  !” 3
 3   яn 3 *r, an o 3 3@

103
5, 6, 7 o 8    :F 7t $c, ‘-$-   ’ <।
323
u k


3  @। 3 3
Pr
Pr o    । 3 m7:F s $
3@। e -F   3
 i F $ 3। u я
$hl$ , “1। hя   3- $।”    
   $  
  ।”

11.
11. 
 я 34 k:
k: $-  я $hl$ eя 
 sp
3
, e e t я $ —  —  @। e aN-F
sp 3
  ; 9: ; 3। ;, s   < sp :F
 । nt * m $я $i $-  , “; @ ।
 i$ !N i я $@, 3 k
  
@ t я $ — я  ।  l$
 3 яN
d’  @।  d   @। $N; 1    g$ 34
*1
 l$ sp- k
 M<g M< 3 k
 @।” e4 n 
 31 3 ak !  ar k  ।

12.
12. i*d p a; o kn:
kn:   o $hl$ :F
 , e
 $-  d k
я $hl$ я !N 
e<  @। $E~ u 34 @ !7 r я o ।  
3kr 3। e   r। e o 3kr 3। B 
r   3kr । e  14F !7 r  u 

। 3
, e< i*d !7 3@।    ,
“l$ h 3 4 @n $ -!” -F! 4 4 s cn
as i*d < k e r 3। $-   n  *

।  : я 1i , “ ;  @, 3  BF
er -nt:  $  aso -
ei i*d  $ -,  
u  $?”104

104
9, 10, 11 o 12    7t $c, $-  l  k $ [B. 1014 $.] $hl$
1, “-$     -i  d k
” [$-  d k
я
$hl$ я  o  ]। gn< —
$@।
324
u k


13.
13.    $i $hl$ s:
s: e
  d k

я $hl$ m     @। a N 9 
n@। $  m i  @,    $i $hl$।
e -F * nd e 3।  я $hl$  4
m 34 3 d   $i m e  
 4

*r। e<  $i $hl$ d 3;— 3।  $- 


я $hl$  3
 1 uE। 3u @  7Fi
 я $hl$ , “* m 
*r@ e  : 3-,
 sp- 7   llh i$ ol k~ 3@।
  j hя  7 llh i$ ol 3
@।”

14.
14. 31 $ 3 
:

: e  $-  u я $hl$
k eя 31 µ। nt  31 an $ 3। 3
 3 
3- $ 3  *я 3 । a9 e я  r। 3; 
* !   $ $-  m ।   
 r:
BL
। e  4 $  । 31 $ । 31 31 ;
$ 3। 3 * * $-  31$  
 । -я 3
s $  । nt $-  1 $ 
। , “3 e@ d
! 1  ।  * e !-;
   - * — 1 
4।” e4  31 
  ojя$ 
। 31   o
$ 3। ei  eя 
 BN $।  ei  o
i   3i B 
 s a!A  ।

15.
15. d
d  :
 :    id i $hl$ , “e

 F
   $i $hl$  $-  u
я $l$ i$
  3।     al।
 3
 *    e  1
3; c।  1
 
 4 B  । e  , ‘ d  @, e  34
l$ ’ 3 p 3  34 k  ।’ ‡
  34
Ni    3 kn $i । e    65 @ $@।”

325
u k


$7N :
1. “3$ pn t! l$ 
 rя $o ntL1t।”
2. “BN — k 7Fi F $o।”
3. “3 h
 -   nd $, 3  aso  nd $।”
4. “ut Nk d $ e d я   3 
;  o
 $я !N।”
5. “k
 p  ntL  p; -Fn 3P*@ 
@।”
6. “ $я  3 ast  :  , o$
  :   !N।
 $я e eg i  am o l$ p 
 - $
- 3 N
।”
7. “-    k ;  , -k    i$ яN,
  яN -k   k e n!t 3 p; яN -k
  r$।”
8. “l;  o * u 3$ 3 Fk: — । l$ @r
u e<o ;   ।   < 34 @ 3 o   ।
я k  । l$ ;  , l$ ;   e l$ ;
 ।”
9. “b
 яN я  Fkt < я9 a $-F। 1. l$

F N  । 2. $  34 3*1 4। 3. -@  я pp
$@ i ntL 4।”
10. “-   [l$] 3 BN 3
 3 ic o k
,   3 [BN  ]  $, “ $l$ i$”। 
[l$] 3 e<  я 
  ।”
11. “ 3- as @ i ntL 34। a 3 as k
$ - 3$  uc  m s ।   -   
$ яp

3 : 3P*@ -,   p
3; p яN  $ -
-
 3 ic  p    $।”
12. “m
$c 3 3   $c l$ 3।”
326
u k


13. “3я 3  , l$ $tN pN$ t aяF  ।    - 


ic 9 s  1   u ।”
14. “ k o -F h
 k o [b]
B‘  । e pA
$ !-Fg: e n7;  dF $ -।”
15. “3$   34 F 4। 3 3
$  a—-pN—, an
BFL,
1n, 31 @ $   ।”
16. “l$ 34 3
Pr  31L   -  :  -@ Ft

N।”
17. “3   я , pN M< M< $o яN 
FL 
!F  @? 3   я , pN -F 7:Fk: @?”
18. “3
  я  Ç a4F o e i$ 
я  o e । BN  [ut] я  3 3
i$ 
я  
  ।”
19. “;  o  mBk @r 3 !Nt я   s 3i। ; 
o  $c  d< { । {  4 ur m o E $
। e< pN s o k 3kt N।  s o k 
u;< t !F  $।”
20. “d я  $c 19
s। e !N 3-  $  o
-   я ।  - 7 o u    $c ;
 - 7t l$ 
-9! an;Fk। e @ !-F o [i

!N] s
e  k !N 3 я am।”
21. pN st o M< !N $ @ l$ n 7$ [i
 ] p। * pN  $ @ e< i ।  
3  aNi * t  o  k  @। 3

 7 ;Nn : 
 34 * k  e $N 
 34
* i pj p।  * g: d  p e 3 *
t। * t 3 @ * g: !N।  * g: 3
@ * F !N।  * j ic un1  @। *
ic  M<@ я  ।  * ic я F o
327
u k


3P 3 3  @।    3 @ * 3  e
p @ * j, pj o k। 3 @i *  3i, 
Ft, F  o FdL।”
22. “ou 7 << 9 o pA: (1) $-  ib$
i$  u
 । (2) $-  i$ i$
 g$n tF:। (3) $-  i i$ 
!-F। (4) $-  я  i$  i
। (5) $- 
i$i i$   । (6) $-  7 i$
 [3<  ]  st  !। (7) $-  b i$
 –:  । (8) $-  $md 7l $ llh i$
ol  !F   ।”
23. “
  - @ N u
  et l$ @r।”
24. “ 3
$  a—-pN—  r $c n!t h
-nt @r, - !N
3 3
 3i o e< mBk @ l$ —।”
25. “ 31 @ < as -  $ : (1)  m  - e<
$c nt:$  n k u
। (2)  uo - e< $c
g u
। (3)  n - e< $c l$ ’  ;
u
।”
26. “e @ ic   , - l$ ic ।”

$-  s 1 gn

 d k


я $l$ i$ oя 3 < 
- - ! ;n ;9 p $ @। $-  яo < uc—
 1  @। eg a! e  pN। 1 N N$ e<
 3
o $।

1. h   [ un1]


un1] - e  $@ 78< ;9:। p<
;9:i 7; kp nt  ; ~-F7:F।

328
u k


2. h b [s p] p] - e  $@ 62< kB।
$-  я $hl$ e kB 

  o 
 545-
546 $я  p
  । 7F <  p< kB a! m o
N N7।
3. я o
o [dn 34 a :]
a :] - e  $@ 45<
;9:। uk ei s $-  $hl$ 546 $я  p
  ।
4.  r   o я$r o [3 $N $N o 7
p]।
5. g    k $k [N s n яN -Fs pst]
pst]
- *1  p e  < gn< $-  я $hl$ * e L
 
a ! 1  @। e i ;Nn : o $N 

 s  1 $@।
6. я [: 7$] - e  $@ $-   я
$hl$ 7N : 7$। aN a! :   $s 
‘h
h b ’
b  39 
 n $@।
7. @ ’  7 [  t]
t] - $-  * e  
<
F ;9 15< t  @। e gn og  $@।
8. я7  b [p; k 34 3p   ]।
9. ir i  [p; k 34 
”F]
] - p;p : 
я $hl$ BF 1 o।
10.
10. ;n grt7:F pp я -  F   $-  <
яj ppt ।
11.
11. 9 i
 d - $-  d k
я $hl$ 3 
@ d ।

st -
st -n

$-  d k
я $hl$ 51 @  p4 $  ।
$-  3< 1 я st @। e  $c:
1. N
  
 ( $.)
329
u k


2. N
  
k ( $.)
3. N
  ’$ ( $.)
4. N
  $$ ( $.)

$-  n
 N 49 я @  ;n я  gn d @।
e !N 27 я tn o 22 я Nn @। 1 12 я L
tn  ul  $।

1.  id d o$$ ( $.)


2.   d  $m
b ( $.)
3.  $я dâ jя яud ( $.)
4.    d яя ( $.)
5.   яd d яb ( $.)
6.  i$$i ( $.)
7.  7 ( $’)
8.   я $m
( $.)
9.   i$ ib$ ( $.)
10.  dl$ ( $.)
11.  d $ ( .)
12.    7 ( $.)105

BN   as


$-  $ud  d k
я $l$ i$ BN 
as ;F -N 7t 34 1 :F $।

$-  u я $hl$ $я


 o    
d o$$ $hl$ BN h a яN * @ 

я, “ u
 
।”  , “ d o$$!
3
яN ko am i pя। l$ @r aN u ;

105
7t: sufiwiki.com/Abdul_Qadir_Jilani
330
u k


  ।   @ я $я 3   ।   < 34 3
@ pp    ।   3- 3 $я 7 : яN et
l$ @  я  । aN   p ;    ।  3  , l$
@r 3 t ;F -N । o$
! o$
! o$
! e< o s
um iя @।”

BN-N 4   o , “ -  l$ 4 mBk


    aN   34 @i    । e<i  4
 F।”  n
 3{ , “ 31P @ 34 3 

*ro! $N; 3
— 4 o  ; @
aN
4। e   o 3
!N  <
7 t 
N। BL я 
o  !N
7 t t e 3 3-, 3- -я ~।
 aN
4    ।  aN
o  — 
  । 3  @ro  < e  L   a Nk @।
3  *
яN я 3  
o। *
m p k
 । *  l$ $ $ ।”

$-    $я
 , “N  $-  я 34 pi
3 $c, “oi ! l$ ’  o 
k r।  o  o  r। BN  

;  @ । BN    i   - 3- ; । 3$ BN
  ! *    , -*  я я   яN
!F    $@।” e 4g i  s  ‘lh  ! 
e  $7Fi * r$  u < 3
F  
।”106 in
l$ oin ii$ яu।

$-  u я  $ud  d k


я $l$
i$ 561 $я  11 u  e  !  3 34 

g$:  ।  e B4  91 @ я  @। e :F *

106
‘ я’, 7t: $-  d $ $d 3
$; $hl$ p:  ‘u я’ ।
331
u k


я- e 3 3  M< 3-, $-  $я


: 
3 *  s   !N $। 3$ l$! - 3 A 3 ei $
n uc -F
 ;79 r। * k   un r।  k:
r * 3  o $N।

i    $-  $ud  d k


я $l$
i$  34    : $ ‘k
’।   $-  
$k  n : 3 $ 3 @। e  o 3- <
a! u   o  -i BF $k  s B,   3<
я u я $hl$  F k
    
я 
o F o kp 1 E
u$ 
c।   $ l$

 o   ।

332
u k


u я $-  d k


я $hl$  F
k
  я $  

1    N i  i $-  $я i


dl$ $я k
$l$ i$ s 1 “яu k” [h
 ]  
k
    — *  [ ] N < ul  @।
 d< я $   us  @।   1 u;< d
 @। e t я $d 3- $t i  i я  o F
o ;F -N я 1  -i E
u$ 3
। e@r
k
    aNN i  i o o я 1 31L
 ।   l$ < $-Np4F ।

1-
1-k
 -
k
 -d    я $  
 $-  u я iN
d k
я $l$
i$
 $-  d $d $l$ i$
 $-  d  @ $l$ i$
 $-     я $l$ i$
 $-  ui
i  k $l$ i$
 $-  ui
i b $l$ i$
 $-  iN
яd   $l$ i$
 $-  iN
µ{ $r1 $l$ i$
 $-  i $m
 o! $l$ i$
 $-  d d —$ $l$ i$107

107
$-  d d —$ $hl$ 34 $-   $я i
dl$ $я k $hl$
-Fn 1-k
 -   $c: $-   яd я   $hl$ -
$-   яd   $hl$ - $-    b

—$ $hl$ - $- 
 $l$ i$
$hl$ - $-   $m
 
$hl$ - $-  
$m
k $hl$ - $-   ai-dd  r$ $hl$ - $-   d $
r$
$hl$ - $-   d  r$ $hl$ - $-   d $  $hl$ - $- 
 7 $m
kko $hl$ - $-   $я i
dl$ $я k $hl$। $t
333
u k


1-
1-k
 -
k
 - jя   я $  
 $-  u я iN
d k
я $l$
i$
 $-  iN
d jя $l$ i$
 $-  N
i$i я$
$l$ i$
 $-  d o$$ $l$ i$
 $-  iN
d k
 $l$ i$
 $-  iN
$

 $l$ i$
 $-  o   $l$ i$
 $-  d $   $l$ i$
 $-  iN
ii   $l$ i$
 $-  iN
   $l$ i$
 $-  iN
$ $m
$l$ i$
 $-  iN
 $m
$l$ i$
 $-  iN
$m
 $l$ i$
 $-  iN
d $i $l$ i$
 $-  я 7 $m
kko $l$ i$108
 $-  $я idl$ $я k $l$ i$

e o я  o ! o 


1 $@ k  -  34 p
“u 1”  ।
108
$-  7 $m
kko $hl$ dя F
@।  u; @ 34   ;
 । p4я $c  d $  $hl$।  ei — 1, n -яd

@। d я $c  iN
d $i $hl$।    k
    
@।   7 $m
kko $hl$ ei— 1, n-яd
 o k
 
   @।
334
u k


$-   iN
d jя  d k
я
$l$ i$
(B- 603 $я ,
$я , !-
!- 

,


, i ।
i ।)

 @ i   u я  $ud  d k



я $l$ i$ -N n e   ।  
 я o  1 @।  a :  $m я$n
eя  $  $o 3P;N ;  ।

яn o 
 d jя я $hl$ 524 $я я
 18
 

яng$:  । *  u я $-  d k

я $hl$ @ $i o hi iN
।    

34 d jя $hl$o iN
 @।

 : o k
* 7:F  $  k   яud  iN
d
jя я $hl$।    - 

p! 
$  1 @।

- aNN 


  s    d k
я
$hl$ @   o jяF  । e@r 

o 
aÇ ;n i я $ 34  i   uc
j ;  । 

eя uc-F  o  $o
u   * ‘яud’ [d  <] u! 3
।  я 
a!  я - k o aNN  i
 !N <@।
 k 9 F 34
7 4।  * a N 
o ;k-
n;k @। 
— pя 
3   o
u
 
।

335
u k


$я idd i @ $hl$ , “$-  d jя


@ eя uc-F o,  o  $я Nk। $-  d
k
я $hl$ n
!N *  r  o 
 3u @ ।  d m
;, uc я as 
uc
p rko   । d p * 9F:    @।
 7  @ * 1 t 7 LN।  $
  :  @,
 @ o a 
k 
@।”109

e< aN-F M<


$-   d jя $hl$  u я d k

я $hl$ e
 a N 3 
m oя  @।
 !N a aя-a1 ad p: urur-  @।
3 
3u e
3
  । nt  d jя  

 e
3
 3। e  s    i 
@।  p: 
3
  ; 3। $-  u я t

  , “3$  d t! ; 3 । o e

an;7Fk!”

oя $ us  я  @ -   я ’ 
kd
 ।  , “ n $-  u я $hl$
@, ‘я @ 3 e $ us $@, -  ‘k’ kd’
F a pn   । *  
F:  @ । *

4 l$p < 3; c। *
  @ ’  яb।
*
an pj @ i i$ яl।’”

s   @ uL  d jя $hl$ uk 4g


n।  4   
   । a;  ,
$7Fi * r o яb i i$ ag j oE@।  aj
$ < r 3। $-  u я $hl$
*r 3।

109
i @ - “-
 o $”।
336
u k


$ d  t 4 o яb  


। , “3$  t d
jя!  e  *
i eя।”

$-   я ’ $hl$ , “ 39   d k

я $hl$ pp  ,  $@ я?  я 
,
‘d jя -   
    3 3
, a N 9
urur  @। *
r o яb i i$ яl !N
pj @। *   31 31 @k 
c। 3M 3-r
я  : яF $ 3r *
!N 34 i -nt: oя
$c  $-яF। e
 3
 d jя !N ei as BL
$।’”

n

$-  d jя я $hl$ 5 я tn @। e 


$c:
1. iN
 $ я $hl$
2. iN
 k d $  я $hl$
3. iN
 $m
ib я $hl$
4. iN
 $ яl$ я $hl$
5. iN
яl$ я ($  ) $hl$

;  ì  $-  d jя я $hl$ ! @


 ;F -N 7t я 3@।  F e N
 3я
s, s ut -  nF p
 o ;  aNN
aÇ @r r।110

k
   3rt
u я $-  d k
я $l$ i$ @
‘яi
’   eя - A i  i । b 1166 

110
‘$ k
’ gn d:।
337
u k


u я in  * -N t o  $-  d


jя $hl$    :  , ‘k
 ’ - 7 яi
-
k
  $i p4 
g  1 @।  F  яi

b u$N $ -।

k
    kn   Ft s ;  । e< $
n o яn $k    $, u  $
 
!N e g$:-N । e o ei  n a N
 g B4 Ft 
N @।  d;FN -; -

 @ ‘
 ’  k ei  n

 $o 
u$
 $k u   o $ n o я
an;Fk 9 !N BL $@ –n।   e 34 $ 1c $
l$ ’
 ।



я $-   d jя я $hl$ p!
 @ * i  d яb я $l$ i$। *
 я   @ $-  N
 ud t $l$
i$।

in
$-   d jя $hl$ BN   ¡N @। e
N < :F 3
 o -: 6 o 603 $я , 7 o
613 $я e 7 o 595 $я । a!  p4k  <i
E।  et l$ ’i e N N a। $- 
я- - e 3 9  $@ 3-, 

i
- 
   яr $
*r। * $   $@ 


 $  i $
i $m $hl$ ! <। l$
$h o’ * ei p n k   un r।

338
u k


$-   d k


  $l$ i$
(B- 940 $я ,
$я , !-
!- ou1,
ou1, ।
।)

*  @ d k


।   $m
$ । $-  u!
@  d k
 e  d । $я 862  
яng$:  ।

eя  o L -


 @ $-  d k

$hl$। 
F ei $ ol$ 31$  
  a
a i   @   g$:  @। * яn 5 !
@ 7F яn 3o k
    pA u я $-  d
k
я $l$ i$ N o  @ 
ou1  ei $t i  i ।  e  :i 9 *
d k
 -  d  d k
 m!  । 3u
3u *  d  o m!  @।  u; u! -N
Nki @ <।

o$ M<
N,  o 3-P $-  я -- @ a< $-
o 7F-
।  
N-nt я 
F $ oE। * e< u<
@। 
N--nt
u< E   ;n s   । nt
 F  -  ei ei Nk l$ ag$ o$   s
r я,   -я  :  i   31 !  o
e aj $ 3-।

$-  d k
 $hl$ o$ M< aNn 1t9F।
 l$ ’ ag$ t  ; $-  :F $c ei:
e
  ou1 e <s ; я—  3। e я 3-
 ak @। e  e   ad oя {
।  $c  < 3  $ -nt: kn  @!  n
339
u k


$  < { n@। e  3t eя


 e $я
$ $-  <।
 : “$l$! e e
 ,
-  ei -o   <   $--nt: *
 *
 3h* $
-!” 4< 39  i
 3  34 dr ps  । e

3Mr  $:  d k
 an e  < r BL $।
 я      । $E~ 3- i i$ 3@*
 pl $ r। 3Mr 34 3 ak !  *
 ।
я   я яN N l$
 k p4F$
o$  । e   s r я।

3P;N   n * 3


7 3- $ । *  @
k
    eя  ।  * 
$   uc k
 $:  । BN 7F $-  d k
$hl$ * 
 
  ।


$ < 34 < g$: a $
$-  d k
 $hl$ p4 я  
$ eя
F1 @। nt  s r я   1 3@r 3
।
e 
$ antL $। e   BN  
$ * @ <
$
 $  
 1i। $-  <  as B я।
, “ < pя 3i। a 3 @ -
< 3
pя।    
i < p
 r।”

¨s $ $-  d k


$hl$ a @ ; 9: L $N 
я  <@। ;  4  : k
 j pi  $ r।
  $N  l$ я -я o  я-я$
 aN$
 । r-r o * e 3 j--nt: 3
।  l$
os    4।  
-
, a;-a< 3- Nk 
 3-i 3 l$ pя $o 3-N। l$ ’   

N * t  e! 

  @।

340
u k


$-  oя
 s r я nr $-  d k
$hl$

n oя   F @।     
i  
- o я - k < 
।  k   3 
p
;  e; jя $ 3- 3-, 
  
 1 3-
!Ns as-   ki   । n!t  - o n -

 * h*  ।  - - 39 i  7F
-Fn !Ns as  4। i  - 
  
 k jя $। e  -  1 -  $   3

3-, -
*r 3@। e   !N g $ -$ 7F
-Fn। e; e - 34   -  -Fn  k  
    
 o  <।   3  я
d
 $ r 4।

jя o i
t
E  я-я$
  $-  d k
 $hl$
e! a
 я
r 4। e  jя e
i
t   ।  - я 
 M M 3-।
9 я   -  яN।  : “oE! 3я oE!
e  $c i
 o n ।” 9 et $  :
“ 7l$ llh i$ ol  * a7F 3Pn-F$ ek:
e4  
F 
c 3-,  1i 3  i l$ ag$ 34
3- Ç  $o। e< 3
яN aNn d;FN N 3-, 3 
3я oE a  @।”

e< M<
$-  d k
$hl$   — -4 o 

 E
@। e eя ko [] 3  us $।  $
@ 3 । $-   , “3 3 3;— 3! 3
ro - 
N-nt @  3;— 1   ! eя -

 : $ -o।” e 4g 
BL ko !N 3
341
u k


pk BL   । us Nk


!N eя @  ! o
p; । $-  uk 4g d  *  ei ;n BL $
3-,  *
 *
 3h* $ 3। a   g$ яN jя
$ o$  । a1 i e Nk e uc -F o $ 3।

  l$ ’ - ic * я  :  ।


$l$!

in
pN p:  BN s
g$:   $। 
F k:< us $i 1
3- $ e  !  3 34 1 
 яN। e e $7Fo
3$  3i। k
     d k
 
$hl$o e
 * a N ;k-
 o n;k 
3
 jя  B4 34 
 $ -। in l$ oin ii$
яu। * in  @ 18 u u 940 $я । 
$ @  ou1। 3$ l$!  ei $t o  
  3 7 n r। n r $-  k।

342
u k


$-   $ -


- d jя kko
$l$ i$
(B- 949 $я ,
$я , !-
!- kk$,
kk$, ; ।
; ।)

$-   @ d jя, *  @  dl$ e
u! @ $ -। *   @  $
я$

i kя 
 я $hl$। $-  7F7r9 @ $-  
i   dlh h।

 d jя kko $hl$ 886 $я  яng$:


 । * 7Fr9
s @ i । $ $ e ”!F r9
  i  b
я o $hl$ $я   1 
;  
l।   
l $ a!A @  $n
$d M ।  $-   b

l 3
 4 ।
я    3- s ;  nr  । $t e o
! i $c $ d jя $hl$।

B o  sp
$-  $ d jя $ ni *  3s$ 34 Ç
$। B$  n ; :9
t 3 3 e N *  
1n $ r।

; 9: dngs  $


я$
e  sp- 7  
llh i$ ol k~ ;  ।  3
, p  я
llh i$ ol t 3   * t d jя
 @। 7l$ llh i$ ol * : “3$
$
я$
! e n N 1n   ।   d¨   । 3
 ! 3 $c d  an;Fk।” M 3;— 3 $-  $

я$
। * an t pl $ oE।  l$ ’ p n 
j  । i Mn s  t 3   яr ! ।
343
u k


   1 3 । e  34  e 3P;N  n 3


;
   en -$।

k o pk:
pA k  
F:    s   n d jя
 3 $-  kя  --я pA 
। 


t @ $-   яd kko $hl$। 3@¯ e


n 3
 i  r$
BL d  k   3-, e @t< e

uc a!A $।    яi e @t p 9  -я
 । я $ *   j
 o pk: 3
। $jя

-   -  3я oE   d jя я k
3{ e e4 я 
  । e   $  l$
’
  я  : “3$ p;!  3- s  ag$
  $  @, d jяo 3 s un  r।”

$-  d jя $hl$


MF 10 @ $-  kko
$hl$ $ @। e     o   o uc
jяF  ।    $я 3$, ;n F  a!N  
e $ st a  E    o
k aяF  ।
$-  kko $hl$ in  uc jяF kN
 4 3- us $।

4 @
 as    $ d jя $hl$ 1 -

l $ । 3  as   $-  o dl$ u
$hl$ —।
MF 5 @ e  34   o   o
 
g$:   –: 3 $।  ,    o aNN aÇ
M 3r। e s k~   - ;n    —।
e $-  d jя $hl$ 3-Pk o !Fj 
F $
oE। a9  
l  e  o dl$ 3
$
$hl$ $ 4 dn 3।

344
u k


MF t @  dl$ $hl$ $ 4 3P;N $ $


d jя $hl$ । $-  dl$ $hl$ in 
 * s;9k $।
7 -d n 34 a N 9 *
 
4। ;n -i o 

F d  i uB $। eя
  $ $ $-  $ d jя $hl$  g
;9F @r r।


$o o   ;
i   o u mF  jяF яr ।   !F 
$N  E;  яN   j
 । a 

i ou mF jяF d  ih- ; s  E।
 : я я я - k-!N-! 3 u $o, u
uc k  $:B eя   $ ; @r я
7
3P*@ 
P  E N ।   i 3
 i, g
i$N    :   
$ 3
uc s a!A $@। aN-4  -
( -
) pk
!Ni - - ! ol$: ;F M< @ e  -Fn
M<o। ih-  tnd e s $ l$ ’ e<
- $ i   s B।

- 3 A  $-   d jя $hl$


MF
 p1L-
!   o   j 
F o a;j $ uE। nt
!Nt d; 3kt  a;   -Fp$ । -
o
ou nt @ @ 9 o * s  o @ । e  o
eя    $ i g$: ic * !N яg $ oE।
3P;N 3  t k   34 k
    eя
uc s   i ; 9F 
F:  ।  @  
 я $m
  i $ $  $l$ i$।
   n 3
[1458-1517 b - яt: 1489-1517
b.] $-  ;   яN 9 nt: я।   
я $m
$hl$ e
o g$:  $

।
345
u k


   $m


$hl$ $

e@ 3я $- 
d jя $hl$ * — k udN @< 3। 
$-    — ou ;n 9 o 1-
1  ।  @ @ 9 p:$ pN N   4।

MF  MÍN u; яF !N e ‘$’ 1 4। $-  


 $hl$ d jя $hl$ ¿ 34 -k-F
us  1 $ $@। e  $E~  d jя
$hl$ !F ! я 
 3< । 4  3- ।
4 4 4g p; * an t -Fn 3P*@ 3।  k
 , -  3-Pk 1n-31 o j $7F !N -sª 34
@ 3@!

$-    $hl$ < 34 


 $o   k
mF @ ; 3।  e   gn । e mk
   *
BL1 $:
ً ُ َ َ َ َْ  ُ َ ْ َ َ َ َ ُّ َ ْ َ َ ْ ُ َ
‫ﺎﻃﻞ ﺎﻛن َزﻫﻮﻗﺎ‬
ِ ‫ﺎﻃﻞ * ِإن اﻛ‬
ِ ‫وﻗﻞ ﺟﺎء اﺤﻟﻖ وزﻫﻖ اﻛ‬
-“: N e@ e 4N p $@।  4N p $o i
@।” [7   i b : 81]

e  o * 31 ri  3


 $-    
;Nn : 3Pn-F *  o an t m7:Fr   @।
e a;j ;  i    @< 3  
 ।
 o $-  d jя $hl$ ;Nn : as p M<।
nt    $hl$ d jя $hl$ 

n 
BL  ।  ei  d jя as s;
$ 3।   e  o  gn< । e o 31
3; e uk   <। * aso   $। e 
я      gn< । e
BN $
ei   <:

346
u k

َ ُ ُْ َََ ْ ُ َُْ َ
‫ﺮﺼون‬ ِ ‫ﺒ‬ ‫ﻳ‬ ‫ﻼ‬ ‫ﻓ‬‫أ‬ * ‫ﻢ‬ ‫ﻜ‬ ‫ﺴ‬
ِ ‫ أﻏ‬øِ ‫و‬
‫ﻔ‬
-“e 3
я
!No, 3   a!   ?” [7 
я  : 21]

 e t  mF 1n-;   4। * as  


F $।  @< 3  
 ।   
* 9 @ b k 
। eg E     h
 pn
a;  ।  e $-  $ 34  ok - 

 । a9    $m
$hl$ $ i g$:
 ।  * e< < p
  । e  ei 9  

< я 
 k
    я $   e<  
я।

  s E я$




$o   
F  $-  d jя $hl$
 s E N я $। e   я-я$

!N s  h
 9
7  ।  s s s ;n s
ak   4। я a;j 4  *  < :F
    $hl$ : “3$ d jя! 3 

e o a
7 !”

$-  d jя $hl$  F  : “ as 


 o  яr 1t    h
 ud $
4।  N  e 9 o grt  
   
eg 31L 1 $। h
 o - !  
F @  i
un1   1i। et l$ @r 3   3 @i - s
    , 3 N  F 4 $।  -  e s un 
$,  i   !     l$ k  $:
 @। e  i  k l$ k। e  ‘ 
o’-e s un  $ -। 3- $
 @:

347
u k

َ ْ َ َُُْ
ْ ‫ﺧ َﻼق اﷲ واﺗﺼ ُﻔ‬
‫ﷲ‬ ‫ا‬ ‫ﺎت‬
ِ ِ ِ ِ‫ﻔ‬ ‫ﺼ‬ ‫ﺑ‬ ‫ا‬‫ﻮ‬ ِ ِ ِ ‫ﺨﺗﻠﻘﻮا ِﺑﺄ‬
-“l$ 1 t я !N pA  , e я l$ g:
d  a¶B  ।”

$-  $ - d jя $hl$  @ *  $


  $hl$ $ 4। e e 3 irl$
mF st 3i - 34   $я    e e 3 !Nt
! 3i - 34   @।  s   rd E
я$
 o a :  i  !N  uc k  $:
 । e  e
 *  @ e :
“ d jя! 3  r$ n 4tto 
  o
*
 
F 
  jя!  @। e  3 e
t
g$:   $।   o   s $ 34 я
t 
  3  ;i
 
-
F
  । *

k o 
o  a7N m
; kN। E 3-; k

  u    @ - - ! । l$ ’ BL
p  i!N 3-
t   @ 3< e  3 u
 $।  e  34 k
    $ 9 

 ।”

  ;  aNn  — $ d jя $hl$


: “ 3- e N m7:F aj!” nt  я,  
$hl$ 
F  e  34 * 
t g$:  
$।   aNn ;  o 3@।111

kk 
$-  $ d jя $hl$ s   in  kk
e s ;  nr  ।  F
 k as  !Nt
! p 4।  я 
 F 3
; o !Nt

111
$ ’  d;।
348
u k


un яN   1L @। aN 3 9 — 34 я
k  । n!t я  k4F 3-<  pя  3<i ;k:
 । @ a! 
 3 -   e pi n!t  o
$ -N @ t d  i  ।

 o
 o
o я F
  u $k। o
BF l$ ic   p
$ n-o я’ k
 an7Fk N ।    
p $o 3kt   i  3i। -  i   4  
7 u   o   e u; 9i -Fp j a!
।  e< N,  o яN   p $o o F
। -, $-  $ d jя kko $hl$  o
яF @। ;n  $-  !N 200 -Fn   p
:F o -।112   e p— 3   :F  
 *
$7N @ : E
u$ 
c।

7 :
1. “l$ ’ 
o oя  @   -4-4
a :   । 9 -  e N 1n     an l$-; 
BL $।  3 
N o tF: s 3@ 3।”

2. “3 я $ 3-, 3!k $c u t। l$ 


3я  1 u $c a4F$ ।  *   i 
 : َ
‫ون‬ ُ ُ ْ َ ْ ُ ُّ َ َ َ
ِ ‫وأﻧﺎ رﺑﻜﻢ ﻓﺎﻗﺒﺪ‬
-“e i 3
F, ae  n  ।” [7  m
: 92 (a)]

  l$  1 aяF  3- u $- -i $c pB


i
।”

112
pgk e $r    d:।
349
u k


3. “   aNi p


F [
Fc] o t-3P ! 34
k 4 $। e;i * N o u 
 ag $o 1i।
e  @ 3 $ -  3-1n-  ;  n
3$। eg  h
 яg $ 7 oo 34।  1 $
3<  яN ; o 3< a ।”

4. “an  nt: o $ 34 t k $c p4 F। l$ ’


*   i 
 :
ُ ُُ َ ‫اﷲ َﻓ ْﻌ َﻠ ُﻢ‬
‫ﻮﺑﻜ ْﻢ‬
ِ ‫ﻠ‬ ‫ﻗ‬ ‫ﻲﻓ‬
ِ ‫ﺎ‬ ‫ﻣ‬ ُ ‫َو‬
-“3
an - @ l$  a @।” [7  m : 51
(a)]

h
 $c 3
$ 
$।  @ e 
$ pя o 
F  ।
-  h
  $я  @n  3    pя o N  $।
kn i $ - i
 । e mF 7   llh
i$ ol e< $
 @। e  :
ْ َ ْ َ َ ُ ُّ ُ ْ َ ْ
ْ ‫ إ َذا َﺻ َﻠ َﺤ‬،‫اﺠﻟ َ َﺴﺪ ُﻣ ْﻀ َﻐ ًﺔ‬  َ ََ
‫ ﻓ َﺴ َﺪ اﺠﻟ َ َﺴ ُﺪ‬،‫ َو ِ–ذا ﻓ َﺴ َﺪت‬،‫ َﺻﻠ َﺢ اﺠﻟ َ َﺴ ُﺪ ﻠﻛﻪ‬،‫ﺖ‬ ِ ِ ‫ﻲﻓ‬
ِ –ِ ‫أﻻ و‬
‫ن‬
ْ َ َ َ َ َ ُ ُّ ُ
ْ
‫ﻲﻫ اﻟﻘﻠ ُﺐ‬ ِ ‫ أﻻ و‬،‫ﻠﻛﻪ‬
-“!! 9 3
$ 3; e <   @। e< -
; $
- [ nd $], $ g 3
$ ; $ [l$ N  $]।
nt e< -
L $ - [a nd 4] $ s 3
$ L $ -।
 3  , e< $c k [h
]।”113

5. “  


1n-31 1 < s ;   -: 1. l$
’ mF sL o s 1n। 2.  7; 1n। 3. 
[я ] 1n। 4.  1n।”

113
$ $   ।
350
u k


6. “Fc -F i


 $c l$ ’ $
 !N [* 3

3
 ] i
  । 3 31  s -
e -F  $ $
i
      [l$] 3 3
@। 3u -  k

  
*r - 
  ,   3 aN  
  N
 । 3- $7F 3 k 
 34 я M  aN 3 
 
-,    -  $। h
 M
*ro ar। 
h
 k [udN] $c s l$ ’।   -  3
n$  p; udN - 
      h
 N
k [l$ ’ ] 
 4 $। e   - $
9k o g$: ।114

e - - 3 3


$ [k 
] us nt  [k]
as, -3 a ! :N - । e; - 
 $
- Ei, nt     a  l i - 

  t। a41 i @,  l$ ’ p Bj 

 @,   - 
 o 
@। nt  3  , 3$
  ! e - g$:  $ । e - 3 p  
 o @r   $!”115

7. “3- Nk 3
$ !N $jя   ,  $ 3 3- 3
$ d 
il$   p   1c। e< 3 ! : 9 $jя। ‡ Nk
- k !N $jя   ,  ’  3 pN ।
 $c l$ 9 n$।

3- Nk n! 
$ $jя   ,  o   ’ 1
F।
 - * h
 [k] o 3
$ d  $jя   , ’ M  4
* ;।

114
$i ’ । я 4 pя 3-, n! -, 3 - iN
 - i
  ,  
я - k o aNN   i
 o k ar;  k 4 l$
’ 
 d   яr । l$ o
k 3 F
i l$ 
 L @। -gn ।
115
pgk।
351
u k


3- Nk n! 
$ $jя   ,   o  o k  
3
Pr 3
।  - k d  $jя   ,  l$ я [a 
k] o я [a  3Pn-F] !Ns uN @<@<  ।

3- Nk n! 
$ $jя  ,  $я o
1 । -
k d  $jя   ,  an 3p 
t 1 ।

3- Nk $N-
$ $jя  ,  1F1k il$ 

 a! grt 3
। nt - !Nt-k $jя  ,
 e $7F яN n  -k:  l$ ar 3Pn-F
F
 @।”116

8. “l$ ’ @: 3- Nk *1< st nt:  ,  


*1< st p
  । eg $c:
1. 3  яh $я  ।  
   ‘ я ’।
2. 3 -
 @r @ 34 я яh   3
,
$   
F d  pl  ।
3. 3 -
я 1 t  nd  ,  
   pj -
d  3 9 !N 1 :  ।
4. 3 -
я k d ; 34
7  , $ 

    -F

BL।
5. 3 -
я  !N nt:  , $   g$
34
7 4 $-N  ।”

9. “’ [alL] a4F $c, -@ 3 @  ntL 4 e
- 3 3i  aяF 31L   । e< $c ! :  $я 

’।  l$ 9 n
[o
] ’ $ ei: - 
*  @ pp $    a 
 p
  । ei  *  n!

116
$i ’ ।
352
u k


l$ ntL 1  $। e< $c ‘  ’ o  $я 



’।  uc -F l$ n
’ $c ei: * 
n!t l$ $
 !Ni ntL। *  irl$ p
BLo  
। e< $c l$ N 3p
’।”
10. “ -  я !N g $, e< яr 3-, 3 an t
nr 34 39 -Fn n!t l$ 
 d 4। l$ 
 e;
   ; 3-,  * t
 us @। er
! : яn -
 3    
$o e * 
F
я -я 3 -o।  -  , ‘-i$’   l  
3-, -  d mF 4 irl$ 34 я k  @।
e  -  ‘ill$’    l  , k !N et l$
’ ;  я   @। e я F
  । e 
3 an t 34 irl$  ; kn @ -।
3     я   $ l$ ’ i o $b।

я an BL  ‘i$я’। ‘i$я’ b a4F $c, a k
я o e p; , я я  !N { -o।
- sr я  я ast 34  $ -। я
p; я d  d, - o mBk 34 k $ r।
3 
$;  o dF $ - nt !Nt; $ oE  o

B‘।”
$-   d jя kko $hl$ in
e<  я  39 i  i $-  $ d jя
$hl$ kk in  । in l$ oin ii$ яu।
я$jя  23  , 949 $я   e ! ! 34 
 g$:
 । BN $-   $@ 65 @ । e 
l $
a!A @  3 $  [1486 – 1545 b. : 1540 -
1545 b.]। $-  $hl$ kk p! я я

k:

 $   $। 3$ l$! 3 a n $ d  *  
7 n  ।
   * яn 
u Fc k। *
r$ я d  
   ।

353
u k


$-   я i hi 3$ $l$ i$


(B- 971 $я ,
$я , !-
!- r,
r, $

,
$

, ; ।
; ।)

* 7:F  @ iN


$ я i hi  я i
 ok $ $l$ i$।  @ i   u
я iN
d k
я $l$ i$ ! ।

$ я 34 ;  $я 


$-   я  $я   39 
 i  $ я
$ 34 ; 
k:4 3$ $ e s   nr
 ।  я яn e i $।  p4 o !N uc
k;   * -N  <।  @ k
  
eя  । $-  я s   
@ e  F  
F1 $।  uc k  $  я $hl$
@ aNn  $я o  o eя - A яF।

s   in  $ я $hl$


k:4 3$
$ k
   $ s;9k $।  3  gя <
F  ud $d $ [B. 1573 b.] * gя < 3-
nt: я।  e r 3
 o  BF pA e< k

t g$:  ।  $-  ~  ;o


  ।

d
 M<
gя < k  7Fi  я $hl$  Ft @r
r। a N 9 * $ 34 uB $ 4।  $d $
e N o$ @।  e 3$ $ 3- $-  $
я $hl$ — k~  । e -t 7  : @ ei:
i!N 3u eя * a   3-,  я   p
3 !  @r 3
 ।  3s  , “ -
 p

354
u k


u-k 
-
 3
  $  * a o 3ijя 
@r!”

 — -4 :  F  ,   k    $d


$ k p  $-  $ я   
$ । $
я * a k 3 mp
F   i 3-; u

3
 3;i @ u
 
 । e   
$ k$
34 ps  ।  F  3u eя  pp  : “3$
$N ! $-  $ я k  M<@?”  я

: “ -   < us $, 3
 3 *
u;
  @ d<  < $s $! u;<  
  r
r 31  c।”

e M<  34 gя <  ud $d $ $-  $


я $hl$ p aNn  d o N  $ oE। 
$-  gя < e k$ pA  । я  39 -Fn $-  $
я $hl$ e  as  । gя <  a N 9
$-  $ 34 uB $।

n

n

$-  $ я $hl$ 5 я tn @। e  $c:


1. l$ $hl$।
2. il$ $hl$।
3.  $ $hl$।
4. hi $ $hl$।
5. 
ud $hl$।

$-  t il$ $ i   o ou o 


F
@।   s;9k $। ‘gя   ’   3 
, ‘ $-  il$ $hl$ — 1003 $я 

355
u k


$

3- k~  @।  e *1 @  in
 ।’117

in
$-  $ я 3$ $l$ i$ e  ! ! 34
1 
 g$:   23 ’ 971 $я  [14 ep 1564 b]। in
l$ oin ii$ яu। * $

r $  
$@। 3$ l$! 3 e p n яn 
u Fc s
a!A r।

117
i $

, . 2, B. 119।
356
u k


$-   d $ $d 3


$ $l$ i$
(B- 1042 $я ,
$я , !-
!- $oя  ,
 , 
l,

l, ; ।
; ।)


l  N ei $d $hl$ я  o F o a gn 1
$@।  яo eя   @। tя  7 gn 1 
3@।  $ a я 3i 3-, ei  k
   
eя s!N ol$o @।

e p—  kp; $-   d $ $d 3


$
$hl$ я  o F e 9; * ou 11F o :F
 !  pя 3!  @। o o ill$।

яn
 d $ $hl$ 958 $я  [1551 b.] $  

l яng$:  । *   @  o id F
  $hl$।

p4 k
 $d $hl$  * p4 kяF 9 ;7 
 ।  яi ei ujj ;9N a! * n 
F$ aNn al  34i E
,  яn r o d
pk: p
  ।   $-   t  @ @।  F  e
 4 s :   3-  d $ $hl$ яi :
“    
o  3  
 t 3 r
 @।”

n! $N k , $-  $d $hl$  k


  
eя  $ 3@< 34i * e p n !Nt  3
o

357
u k


nr  ।    * ‘o$


 uя7
’118 mF ;n 4
। -
o  $d $hl$ uc -F e ou tt
N N-¼9:  e<   k a  @। *  -  e
N < a!     * ss
   : “-
l$
’ ic $, $ aNi $kk m s 
F7$ un1 
3 an  7 n  3
।    b 3Pn-F p
F
 ।”

$-    id $hl$ *   : “3$ d


$! o$
 uя7
 F
 1n-9:   3 яN яr । e
kNяF  s 3 –:   $।”119

$-  $d $hl$ яi * n 4 sB1 :   3-


:
“   ;n ol$ я 4 n। ei4
$N 
-  k 
। e@r   !Nt un
N 1n 4।  k 4F a- * 4g  : 
 3 n a;  । k !N    4। 
, b!  o
я l । -F N $, - 
 d! n t,  o  ;n 4  s : 4। e o
 @। 3- e 4g   n@।”

118
e d<   [‫ ]وحدت الوجود‬b a4F $c ‘t et’ [Unity of Being -Oxford Arabic
Dictionary]।  $ 4, ‘o$
 uя7
’ -e pA @    i  
$hl$ [‘$ kN$’-  3 ]।  ‘tt a!
N’ mF e  Fp4
1  @, $-  hi i  dlh h।  e N ‘ ’ ’  ’
  e<  1  । * t $-  яi 
 $hl$ e< pp я 
e< 1  @। [gn< udF a
$@। {u{ : https://vdocuments.site/mirat-
ul-arifeen-written-by-hazrat-imam-hussain-razi-allah-anhu.html]- ‘o$
 uя7

e ‘o$
 n$7
’ -e u;< $c  a!
N uc tt। e N a k 1 e p—
-4-4 $ । - gn ।
119
 r  i ।
358
u k


-  34 3*1 4  u



$-  d $ $d 3
$ $hl$ - 
 o 4–L @

;F M<। $-   id   $hl$ e
N u
 p
   3- s  t :
“  N e
— 3 ¡N яr $ ।  -

  3u $k o pA @, $  uk g$:  । -

e NN 3
  $,   -Fn k । e  o -

   я $ $,   3-,   o ! : ei-3i।


  E $  । e N  a k FF pя
3i।”120

 id $hl$   : “N7:F 9-  -d


  7  : $c, я $     ic। eg Žt
я। e  9-9 3;
;
o d Bd । N7:F 
1-1 3@ 4 $ 3P$
FN o $b।  :,
‘$b я
 @r e N 3 p dn  ।’”

s   e pj7:F u


 34 $-  d $ $d 3
$
$hl$ 9; uB $@। 3 m<  
 a $, M,  
3
P tN7:F 1 : e dªF 34
я ; t k  ।   $kn 34 en  :o
1N $ ।121

 < p4 kяF  $d $hl$ al i


‘s’ o ‘
o’122 d a!N  । 3 - F  a!N
@ i k  an;Fk। a  r $। 
 id s  t g 34 E g$:   3
 । $- 
120
 r  i ।
121
$  ।
122
F 1 e u; gn 3  $c  ’
 я $hl$ [1210-1291 .]।
359
u k


$d $hl$  -  t 13 @  i  ‘ $ N$’


o ‘ $ kb
’ d a!N  3। t 18 @  3; i
 i $ st  i E  @।123

$-   o $ $ я $hl$  d $


$d 3
$ $hl$ @tя   1   3- *
я e< :F  ! :
“ n 34i ‘3 !7’ o ‘d’  я  я । 
я  ‘nt’ o ‘ ’  @। 3t ‘ ’  e ‘–:’
   я ।

t dg $o   3o a4F  ? 3p


яN d 3 9d
я। n! j $ : p1 g$ o я p  < ud  3$
  o 
FL  $    Mi ।

p1    e ; 9:   3Po  


l s 

 3- e<o @ $i । 

7 t @ r 34 d
i।  r 34  3$< o $ 
-- e 

3- us $ 7-F
 7F $7F। o  3P*@   e< 
j t   o 3 3-।   d 7F।
d< $ 3   
  3-।”124

i
 o !Nt !
“jяF udN $c я o d t :। i
 udN $c
h
 
BL o a¼  34 *1।” -eя  uk

uk 4< o  $d $hl$ 7:F— - 


@।
 n 34i я jяF o i
 !N g 3  @।

123
$  ।
124
‘$ 
  
 o- i’ -  $ $ я $hl$।
360
u k


  я N * e $s d    t !   e a


$ d  *r !  p;p :Fs। p;p 7 *  
e< 9 ‡$N @। s    id   $hl$ al
i $d $hl$ an uk N-3p ~ d  h
 o

 яn яN udd o ap:  
@।

F
  
F a al  34i  $jя

M 34 3я oE। g $ - o я -я ।  яi
:
“; 9: я 1 o jn9 3 яr 4to   
 -, яrl$, $jя
 3я oE l$ — N
iN
 !N  3 4। e a;N n 34i
 !N s $।”

   : “3@< $jя


gя $o i Bd  e
 -b   3 k $@।”

a e N $c, al i $-  $d $hl$ j


NkF, u e i Bn @ , *
N  :  
;। яF d   i * !N er g$ 3
 k
 , e 3@< ! : ।

 i$ $hl$ [B. 989 $я ] $ o


F   eя
 N -
 @।   34 
l e s ; 
 ।   sl;9 Nk @। en яr  $,   4
4i  । nt  $d $hl$ -  * < 
   a u
 
। a4F~ * 4 3 3 4 ।125

125
$  ।
361
u k


$я- –:
pA k p  $-  d $ $d 3
$ $hl$
k $ Fя  nr  ।  e
 * an ; 9: sB$ яg
$ t $jя  3-। ‘яd tk’  s 1 e< 
  : “$я 996  e
 $E~  an  i  3$
$я- –: 3- 1Ç $ oE। t e –: -t @r p 
at t 3 ss @ ।”

; 9F   d  as


$-  $ d $ $d 3
$ $hl$ -  $я- as
 @   ak ; 9: k e  g ; 9F @r
r।


l $   m<  [1542-1605 . -  : 1556-1605
.] a!A @। $я 983 [1575 b.]   u   e<
u F: яN m< F p
  ।  dl$ -
 $n я e< F $।

p4; n!t  -u e  p! 3


o
$। *  !F  ;n 9-  -1  । m<
 udN @ e 1 !N !F  N E dn
3P*@।    3Bs  ‘u’ mp
 e  nt: 
 । !F  N E tt-ut 3  i @ m< 7 N
udN। nt d;FN e d
  e я< e< ‘s
p- ’ 3nd  :  ।

e as 3
 m<  ; 9:; kb $।     e
 @ - i - o i - । nt *
F 
F$ $।  s m< !F  1n-31  < pk BL $।
m<
 i
 pN u$   nr $। i 7

362
u k


;t E M ur r uk $ oE। m<    
e !F ud M<।  e  :  , ‘d  i$ ’।126

$я- as
 d $ $hl$ 996 $я  $я- u  $। 
3 
MF  @ as  । 3  p N  d o$$
t $hl$ n!N 34i a!  <। * $ 4
@ * яN ‘d  k <   ’ । $-  $d $hl$
!N e $ 34 $  $ i   ; j o i
ou ;t।

$я- * as mF mB1 :   3- $-  $d $hl$


яi  @:
“$я- u <      o aNN 9 ;
a!N  @। 9  я o uc   u ;
 @ -  $-  d o$$ t d $hl$ <
34। * $ d    a 
 34  3@। ;n 9
3-- d  c<  : pk, ag$ k, s s un 
$o e !Fp1 : a< 4 iN
mF a7âN u
  
 p яn;7  ।”127

$я- 34 s
 pNF
$-   d $ $d 3
$ $hl$  d o$$
d $hl$  F 
l  ।  p4;

126
$  । ul N 3-, m<  7 !  i 1n-31 o b- k 34
4–L e d  i$ pA 7 @   @ ‘o  m’ $ N u
  -F। a-d
 t, stnt 
 9F: o я
!N   o i$
31  3$ m<  !N r pk яn 3। $dl$! e 1  !F  
N
- $-  $
 $n яd
  o $ d $ $d 3
$ $l$
i$  - s  d  l$ ’ ; 9F *   d  i  k: o $
o pA  ।   eяN $ b  
   n  j  @। -
gn ।
127
$  , B. 110 - ko  (i я), . 5 34 —
 udB।
363
u k


; 9F d   o ei $ @ 3-,   * 
1 । e  o, 1000 $я   s
 pNF  । e
m<  ‘d  i$ ’  3rt  3 
l। g
;  d    3  -F। i o b   ‘u
’ d  m7:Fr dF gs @।   o n$ p a $ @ N-
t N । Fk d¨ я 9 @ i o e $tN 
s яp
u$ o $-   $। u-l$!

m< er 4–L s;i ;  g  я  < p;


s  । e d   k M*< $  1 
 o k7$
ei  t 97N p; 34 k 4  । @ d
 
! ;      34 
  3
।   

a¡ 7$ i k $ pA     $
oE। aN4 i k  N u sto 9 
। e a¡ F e
 4–L ‘’ ! 3 ;n
  p
  9<    t o 3M<  ।

$я- 34  e  $d $hl$ 


l   k
nr  । e * 
 @ ut -;  p4 kpA
3-  N   o n k-pk: p
   $। $- 
$hl$
   E
  ;  pNn aÇ 34 
a N d  k4F ।

e  $d $hl$ ‘


l
r u7’ @   o
n 7 llh i$ ol k o  Fk r
3nd। d  i$ d  p;n 4–L 3M e $k 

1
F M 3।  pi M< $k o  !N M9F। nt
l$ яF o $- 
B‘ 3$
r u7 F
i  
4।
a i$
@, e  *
B‘ o $k o я  :
*r 4 i 1
F p1 1  o ‘
r u7 
l’ 
E d k
 aN$   k $।
364
u k


$-  $hl$ 
 e
 
F-$я
   k r ।
e  я

t  
B‘; a< @। $-  $hl$
e  t e 

F o -।   :
“3$ ;i! -  я

t
B‘ 4, n!  i ei 

я    । я! я!  я 4 34   $o! ei s
pя n! я। e<i 3

t।”

 :
-nt,, e aя  3   ।
3
$ $c l$ я -nt
’’ 
h
 $c l$  ,, e     ।

  
$-  d $ $d 3
$ $hl$ Fp4 s   
id F   $hl$ 
$। e  985 $я  
  k
    iN
7 я k
$hl$
$ i g$:   uc k  $:  । $- 
$d $l$ $-  7 $hl$ < 34 k
   
  ;  । e  i  $я-   @। 3  
d o$$ tk d $hl$ $o i g$: 
uB $।  tk $hl$ @ ei  1 , k
,
d o 
   $।  $-  d $
$hl$ e 1 <     p
  । ;  pNF
 tk $hl$ * k
   pA u я
 d k
я $hl$ e<   яb p
  ।

  * e 9  u
 3
: “  a $ ।
il$! 7 ujj
p e  [k  ] 34 3 o
aN$;  $ 4।”  * e4o , “ 3
o
9 я - k  
  ।       4
!Nt j p M<o e s 4
яN 9 


365
u k


।” $-  $d 3
$ $hl$  F  яi e< t
 :
“-  $-   ok  d o$$ tk d  rh
i я ;n !  я o - r a p
  ,
 * яj  : “e p1 -p o  l$ <N;
 : $  ?”  я , “3 $ ?” e   
p1 -p d o sr k 
। , “ 3  , 9 BF
-F o  ! $N  i $c !Nt un 1E।”

N o -F  9 u1~ $  am  । e@r - 


 F я as   4   $ $  3i। 
N    $ !-F o - !N। !Nt 7 p1 -
p aN$   $। $-   tk d  r$ : ‘9
BF -   $o 3    $। 
ss  N
 $я    
 a 3
o $ ।   я
h
-
 k   $।’”128

$-  k l$ $hl$ $


$-   d $ $hl$ 7 k
   @।
nt  - aNN i я $ ;o !N $।  
i!N $я- as  tk $hl$ $ 4
N :F 
@।

3 - n   eя - A i  i 


l 
 ।  @ $-  я k l$ $l$ i$। e $
яF $o $-  $d @
 < 9; uB $@।
  @:
“$я- 34 3
 pNF   $-  я k l$ n
$hl$
 us $i।  @
 яN * $ 34

128
‘$  ’, $-  d $ $d 3
$ $l$ i$, B. 136। 7t: ‘ko
’,  rjя i$

366
u k


-i। e я $    я -я o !N- k


 । e  9; uB $i।”129

$-  $ d $ $d 3


$ $hl$ k
, 1,
d, 
 e n    ;  o, 
s я eя k
    $i @n  । я
 1 
 3-  :
: d $ i id। s: 3
$; -  -F । я$:
$।   : k
।130

ou
ou o  mp

$-  $d $hl$ яi ou a eя r 
  @।  * -, e 7F - e я -o ;

a; 3
 - । e  :i ou o  mp
 mF
 e< ; N as 3।  e mF N N 
@ e< t
!N:
“7 4 $,  ou $c   
F  o 7  
llh i$ ol n a : !N $ । aN i
4–L। e<i i я ou। -   -n$ 
  ,    । e
 $$ e  mp

an;Fk  $। N 
as e
34 ;n। *
k
a -F
7:F o uc।”131

7N
N :
1. 3  a! s p!   
  @ u

$   @:
() e< $k n h
 a! $।
( ) я  mF F
 F 4।

129
‘oN’- $-  d $ $d 3
$ $hl$।
130
pgk, B. 143।
131
‘$  ’- $-  d $ $d 3
$ $hl$, B. 231। 7t: ko ।
367
u k


() $N o ;Nn : !N яN я  ।

2. $k an N N  , “ -  3 @ 3  b


k $,   aN 3 @i  3< ;   <  
 ।   sB$ o as  ei k $ oE 3-, я
io -
 a  3-, e< pp am- o 3 4 । 3
  4 –ki  ।”132

3.  , “ 3kt a 3 - 3i। -@i 
  3    4। 3 3 i grt$  3; ।
l$ ’  3  яN  3
o pr 
@।
 *   i 
 :
 َ ‫ﺮﻴا ﻳَ َﺮ ُه * َو َﻣ ْﻦ َﻓ ْﻌ َﻤ ْﻞ ِﻣﺜْ َﻘ َﺎل َذ ر ٍة‬
‫ﺮﺷا ﻳَ َﺮ ُه‬ ً ْ ‫َﻓ َﻤ ْﻦ َﻓ ْﻌ َﻤ ْﻞ ِﻣﺜْ َﻘ َﺎل َذ ر ٍة َﺧ‬
-“a¨ 3u a:  : ~F    3
 । e 3u a:
 : a~F   o 3
 ।”” [7  -- : 7-8]


 i я я Btn o : p;
h um $-  $ oul$ i$
$hl$ [1312 $. /
1895 b. - 1387 $. / 1967 b.]  @: “u   , 3u
-
3 al$ $ ; 34 Ç $, $  яN u1
$ o
: o я $ E  । e  : $ *
: o
я Btn $ ; i 9; u ।”133

$-   d $ $d 3


$ $hl$  @: “3u -

  
$ ; 34 Ç 4, $ 
mF $
 :   o : E   !N  !N d  p 9F: o 
s –: g$ яn। E 3-; o
$ 34 ar 9F:

132
e  aNi  $hl$ l$ ’  ; k 4i :F  @। -gn ।
133
‘o$i&  
’ - $-  o $ oul$ $l$ i$। 7t: ko ।
368
u k


BL $ 4। s, e<o [*


я Btn n o E  ] e ! 
[!Nt ] $।”134

$ d $ $d 3


$ $hl$ p:  gn

$-  $d $hl$   @।  h gn p:। F o


  ;9 1 pd <   1 ul  @।

1. ’ ’ - F ;9 1 ‘ $’ -e  $।


2. 
 я o
 $।
3. 
 $ ।
4.  r  i ।
5. я- k7 i dr $7।
6. ’ -k$ -   ;9 1 ‘ $’ -e
 $।
7. -i  ’  - я।
8.    -n$  iN n$।
9.   $k -i$gn।
10.   b।
11. n ।
12. 
$ я$।
13. $ i@  N$।
14. ’r $ o ou।
15. я
   ।
16. $$ h ।
17. 
7 я।
18.   
।
19. u я।
20. o N।

134
‘ r  i ’।
369
u k


in
j 7-F- - 7 ;  
n
MF 95 @ N  $@,
a9 21 u o 1052 $я  as $। in l$
oin ii$ яu।   3 i l$ < 34 e@ e
* i < 
FL k:  -। $-  $ d $ $d 3
$
$hl$ $ @ 
l   <s $uя ।
l$ ’ *   яn 
u 7 d   r।
  n r * k।

370
u k


$-  o  -я $d  $ $l$ i$


(BN - 1008 $я ,
$я ,  $ , ; ।)
; ।)

*  @ я $m


।   3@< 34  -я  N
@। *   @  1n $

।  eя
 $я ol$ @। k   $jя  in
 । 4 @, ei 
 $

e Nk BN $। 3< @
 dL। e Nk  sp 3
। l$ ’ k  
@।
яj  ,   ; k 3? 3 ,  BN 
 k
   1n $hl$   -। l$ ’ * o
o k  @। $l$! s  n
p l$
 o
$b   3i।

яn o k
$-   -я $hl$ яn $ gя < $

। 3 r
 
F:     gя < u   < 3-
kя  nr  ।  :   d  k ;  eя 
$।

i o  
$-   $-   1n $

@ k
  
eя  ।    $o   -я s   $
  i g$:  ।
MF
  я-я$
 39   
; !N $।

 $ as
 e
 $

34 1 -  $ ।  $  
;:F @ $ r ।  $-  
a;N4F я। 3 

 d  * us
$  3
। $-   -я

371
u k


$hl$ e   aNn  4 $


 o  E

 
MF
।

* a;N @ $


 o 
 
 7-F
 @k:  nr
 i 7F -Fn aN$  ।   o
  k
 я d
o 3
s u; яN n   ।   k
 n

d
o ag! 
@। * e u
 1 : o N7:F

 
  a1 i Ft @r r।

t $jя 


 $я 997  t $jя  udN  $ 34 -t
 । *  — @ e
 N яF। e
!N  $

i dl$ gя < (B. 1004 $.),  d k


,  
$m
$ $l$ i$  e  ul -N।

$-   -я p4 


 o  3- 7 7 llh
i$ ol oя    3  । e  k
  e t $jя 
  @
 t   as  ।
e  $-я e!  < $
 a!N  । *

@ 34 $
 
;    4 
 1 - 


3  i    u я d k
я $l$
i$ ! 3- ;k; я   । ! 
 *
u я $hl$ e< яb u$ 3
।  e   яb
 ;  pNF  । gя < 3P*@  -  i я
@<  * 4 k~  । u я яb< e я 3

 !N !Nt pn a; $। ei  ! : 9o @<
 ei
MF   яb< eя 3
। e  $-  
-я $hl$ p 9 ; o 9F: Bd ।

$-  h u $hl$ e N nN  : “-  $- 


$ $ iu o aNN  i
MF e яb 4 я,  
372
u k


*  @<  $-   -я <। яb< 3


 i ;k;
e 1 3 ।”

$-  in
$-  o  -я $d  $ $hl$ 1008 $я 
 $ in  । in l$ oin ii$ яu। 
 $ $  
  $  s $ @।135 ei s
 @ * 9 

   o । l$ $h
o’ *   яn     : r।
 r
* uc k।

135
  u  $ , B. 331। 7t: ko ।
373
u k



  u  k   я   
l   i
(
- 1021 я , $ %- я  , &
।)

 @ $-  u я iN


d k
я $l$
i$ ! ।    @ iN
 an;Fk।

$-   u $ k


$hl$ я  o F o  3
я - ।  ;n 7t 34 я -,  aNn uc -F eя
k
 @। я  B$t a  –: <@।  -
я ;n aÇ –:  @। - a!   
4
* k~ $। *
$ 34 9; uB $।  $N
d @ яF 
 et l$ ’ $b o ntL
kN я  u~F  @। e $ no 
   ।
я  a!   o am  <@। k
  
;n  < 34    

F ;  ।

  ;
$-   u $ $hl$  $ @ $-  $
l$ hi 
 ;r1 $l$ i$।  $-  @
34 k
    ;  । e
  * e 

mF @, “ u $ eя


।  i i$
 jя $@।  o  ic -Fn   ।”

$-  l$ $hl$ eя uc -F   


$  1 @।  
 
  । e

 iя  
 
 * 
 u $
$hl$ k p  । $-  l$ $hl$   e<
я< pp  1n  @।  u pp я 
 
। $
$ , “ut <   sL $o яr ।”  u $ e
7:F— я us  । i e a $। 3u я  $- 
374
u k


 u  9 


F ।  l$ pp  , “3$ 
u!    st o 3 r  @?”  я

, “$*,  3u я !” ul N $-  u я 
 ।    1 ai я  ।

- 3  ,   u $ я $hl$


$-  l$ ;r1 $hl$ < 
$o t 1 p$ 
  ;  । $ $ я o l$ en ag$  
u $ $hl$ i d pp $ 3 uc k
 $:  । l$ - ic -Fp  : s  ’ 
  ।

in
я-7 il$   u $ k
я $l$ i$
1021 $я  e  B4 34 1 
 g$:  । in l$
oin ii$ яu। l$ ’ * a!A r яn

u ’ k।  я i $ @।136

136
$ o , . 9, B. 497।
375
u k


$-     gя <  $ $l$ i$


(BN - $я e
  nr,
nr, !-
!-  $ , ; ।)
; ।)

*  @   ।    i  gя < । *
7Fr9  3$  1  ।    gя < e< s
 @।

яn o k
gя < я! $

$-    яng$:  । s 

<  d  o d k g$:  । e   
‡$N  3$  3- 3
।

 $ 
3 m<  981 $я / 1573  gя <
  । e
$-    $

3@r  $ 1 । e i * 
s ;  nr  ।

i g$: o   ;


 $   $-     $hl$ 3$
1 3@r 3
। e * !N ;n BL $ e  s r
я u
g  $ oE। kn * !N ei  F ! $
3-,  o am o l$ !N  F
  <, d
3 яF -Fn   । et l$ o ok  
4।

e as $-    $hl$ я  a; a< o d¨ d


F
3 । nt  ei 3- t; 3  -cnN 3!
 @। k o 3; * !N 34 m7:Fr @ -। et
p: k яN 3-<  я pя -i  -4L   । 

376
u k


l$ ’ 3 ii  я


  @- 3 3- asi 4 
3।

¨s, 3; -—,  N


 $ a
 a$ $o
 e a
BN i  $-    $hl$ e
  $
  $-   -я $d  $ $l$ i$

 us $। , “$- ! e a!  


 $
g$:  !N r।” p4 3
i  -я $hl$ $-  
 p $b 9F: a;  ।  яj  , “

$ 1o?”।  $ я 


, “ a 4 e<i 
ic।” e  $-  -я * 
 k
    nt
я -$  
। $-   
MF
 p F

$ 34 
F  я - k-я$
   s
dr ag $ 4। a9 e
 $-   -я $d
 $ $hl$ * e p 
$-    $hl$
 
  ।

$n
$n d
  -я $hl$ $-    $hl$  3
;। * g:g: o 1 t-!-F 3
  g $। e
 ,
“  ! 3 —  t  mF   k   1i।
 3 $  3 $n !N  
 1i। e
N 3   ?” s   k 7  
<

F7 !  $।  i @   1 4।  1 4
i m।     $-    $hl$ $- 
ri    4।

a;N o 1 t LN


$-    gя < $hl$ F
i l$ o ;   я 
<@।  * a;N @ gnE । i - $l$
i$ a!   E  @। 9 ‘i$i
377
u k


u7d’'   * < p @।  я a;Nn : 1n-
31 -  4 gn :F 9
— яN *я
3
।   4, 31L      । d 3 9F:
 3; *   sF    । et l$ ’
я -i
 @ * 3*1 4 3  ।

in
$я e
  nr $-    gя <  $
$hl$  $ i d  N  * 1 k o

 1 -। in l$ oin ii$ яu।   $
$ @। 3$ 
p!  $-   
$hl$ -F
   n r।

* BN 


n $ oяud gя < $hl$ ;i 
$m
$ud nN  :
“я  ‘ t ’ e n  3 34 
 $@। 1 3@
* k !F  < B$  ।”

uk kN 34i k - $-     gя < $hl$


i, , ok o o 3n -F @। 3$ l$!


 r: 
7FF  -
 o pя

:N - k a :   3P;N।  k o ut 
ap : u~ et $p; l$ $h o’।

378
u k


$-  iN
$ $
k
 $l$ i$
(BN - 1105 $я ,
$я , !-
!-  , $ Õ,
$ Õ, ; ।
; ।)

*  @ iN


$
k
।   iN
$ k

*
7 s @ i  



s 34 $я 
$-  $ $
k
$hl$  o 7Fr9 s @


।  iN
$ $ k
$hl$  pp k


 @। d 
o o ou p -p1  s 
s 

34 ;  gя < s  $я   । e 
;r1 я!  ko  s 1 । e $ i s ;
 яN я $ $ 3@ 3। $-  E   

34
e@  E; я - ।  ! :   $, e
 $я
 nr 
  e@।  я  e $ < e i
BN :  । *  ei ko i as।

 
iN
$
k
$hl$ @ s   -N । e

*  * 
F 
: “ $
! ko 3 s
Fs । l$ os 3 3- $ $ Õ  । 3 
3- i   o ou p1 -p M< 3 7 ।
3  s   
 e< k$। e k 9


 e i
k g$:  । uB $ d- ।”

 o F
$-  $ $ k
$hl$ 
F $-  $

k
$hl$ 1   ।  e $ i я
o o
  3nd $ 3@ 3।  
F  $ Ç
3;n 
  k k
 3rt  । e k$ 34i

379
u k


MF
 -~ !Nt 7 éjjN ;  s :F eN @r
r।

ut g:
$-  iN
$ $
k
$hl$ l$ ’ ut
g: a!  @।  e
 uc -F   
@। a 
   eя  $ $o *  @। $N
o ;Nn :- e u; !  i 4 a N 9  $ 34
uB $। * p1L a1 i  k k
  g
; N @r r। $-  !N a N   p $@
 я яr 
N। *   o dt 3
 - a
r r  o s p  @।

m< o —я 137 k 


$-  я d ; 9F  mяN  N m< o —я
$hl$ 
l $ a!A @। 3 e  m<
 3;n 
  as  ib  3l   ।
 3 aÇ<  : m< m ‘o — ’   $।

m< o —я -  я   3-,  eя -



  @, -*  N g ; 9F @r r@,    dn
 * — k । e F  $-  N
$ $
k

$hl$   e  t 3p :  ।  e  :
“$- !  
 e 
- 1 3  a 
 @।”

137
m< $я$ [1592-1666 b. - яt: 1628-1658 b.] t o —я 
$hl$ [1618-1707 b.] eя ol$  m< @।
MF 49 @ [1658-1707 b.] 
g ; 9F   । * i 
F o tt!  N ‘o  ’  
p:  $@।   ;9 e <    500 я uc -F । -gn
380
u k


‘
- 1 o’- e 4< $-  k
$hl$ @n $ ।
 ut  : “3$ $ m<! k e  4 k
a 
  a ।   1i   । nt 
 m $я $   !   e< 
F r 34 
 d< i  !”

$-  k
$hl$ e 4< E  m< o —я * —
k N    3 u
g  $ oE। -m   
1   k k
। k  3
 3
Ni $-  N
$ $
k
$hl$ e<
MF 
F r
34 n!t я - umk 3  @!

aN e as 3k: s $ । $-   $ m< 



a;N4F я। e k m< o —я e 3 p;
$@ 3-, 
 7F    e   -k
 p

 । e 9< g$  < e ;7  $-    я $

   $@। $-  $
k
$hl$ nt e mt g$:  
as B я। m<   a !  $-  я    
। a9 m< o —я e
  s  e< я
3  -।

я -, -


 $-  $
k
$hl$ я  @, 

 e
< sFi   ।  F  $-  
B e ;7
;7
N  @   $ oE। ;7 o $-  $
k

$hl$ ag$i @ e  :। $-  e a!¨s ! 
iN
il$ k
$hl$ a9 -@ ;7 aL @ 

  । e < g$ 3< 4,000 e я aL @।

t   e< dpN a


$-  $
k
$hl$ -   
F ko 3@r
 udN   ,    4      
e< dpN $   7:F— a। e яd     LN
381
u k


@ ei 3-, pN   e<t BA d   $।    


      $ t 30< BA !N। i!N   F  t
l$ t   t BA 3u d  @  я 3i।  
e< -F N $ e яd       @ 7F  
$o, я e p< t a m7:F  ª o ujj 3
। 
$ 3-, 3u e< eit  @। $l$! e@r e p< i
nr $@ ‘’ ak d ।  o LN $, pN BA p4
i o pN 7  p4 i   $@   d । ar ‘‫’ﷲ‬
b o   N   d  3  $@।

$-  pA k$
k$ 34 d  

$-  $
k
$hl$ pA  k$   d  o
!Nt -Fk * in  o
MF
 aN$ 4।  F 
$-  13 a!¨s r9  $d $ tt! o BA9
k$   d  -F 1— $ oE। e a N a
k e i
k $@।

я -, b 1920      eя я-7 ol$
 k e  nr  ।  я  39 $7F -Fn
k as  1 
 g$:  । b 1955  * BN 7F
-Fn 3ui я  e я-7 al$ 3t e@। * e

o 
 , BN 7F     $hl$ 
@, * яns @ я-    i।

k$   я: яN unk e<  i  [ nM ] 1964 b


 -Fn $ @।  p et l$ ’ яN।

$-  in
$-  iN
$
k
 $hl$ E яn я
- ।   3-, $я e
  3 e @ яng$:
 @, 3 N   d 3i। e@r  3- 1105  я 
382
u k


@ e ‡ @ i 3 e  in   e N 


9 !N ‡N o -। in l$ oin ii$ яu। 
 k$   i $ @। a N 9 *
!s e я   4। r$ я d  uB $। 3$
l$!  e uc -F  o яn 
u ’
k a!A r। * я  o F o e< 1 E d ,

 * 3  3-< m a :   o 
। 
r 
 ut p1L।

383
u k


$-  d k

 $

$l$
l$ i$
(BN - 1159 $я ,
$я , !-
!- $

,
$

, ; ।)
; ।)

*  @ d k


। u! @ $ $। $-   
@  iN
’
ud।

1 1t LN


$-   d k
 @ eя uc -F
  k
 ।
* mF ‘or  i ’  3  ul  ,  @
  $

uc -F я i я !N eя।
$-  t am o  $я mF i a @।

3 n -, $-  d k


 $hl$ 
-i 34
- ok -Fn я -я o aNN  i
 !N g
4। e@r * яh  
r
  E Ns 4।
$

a N   e a ! 3o * 
@। - i
  я$ $r $

, $-  d k

$hl$ — an e k~  । * < d 1i।
‘i k
’ gn 3   , $ $ -  60 @ 

F:  ,   *  iN
’
ud $hl$ in
 ।  *  
o  @।  BN  
s;9k $।

$-   я i$
i$ — k~
$-  $ $ $hl$ @, “  -  t 8 @  
$-   я i$ k~ ;  ।    1

 m 34  $ -।  * 3
 ; 9:; ; i। 
  p1 j ।  as $ r।” $-   N < $- 
$ud   $hl$ a  ।  , “e N 3
1n   । 3 n e
  -F
 ;79 $।  1
384
u k


$c e 
F। 3- Nk k~   e@  $c  я
i$।”

$-  $ud   $hl$   , “ei  1 3@


o।” e   3@ p я 
। d  । @
  i
 d k
s $ uE।  3 @
  $-  $ud 
 $hl$ $ 4। e   o  
k g$:
 !N $।

$-  !N a   M< M<@।  @ a r


eя ol$।  $m
- * ‘яя’   ul
 , $

$-     $hl$ 3

: “3  -
$ $  [u я d k

я $hl$] 3
 ic $o, $ * [$ $] 3
 o।”
e nN p $o  34 * ‘d k
 ’ [d  d
k
] $ 3я m!   4।

$-  $ $ $hl$     o  @ $



$ $hl$। s  @ $ $  11 ;i।
*
u; !N 9 mF @। e aN  3 $b
 ।

Bn o n

n

$-  d k
 $

$hl$ Bn  N @
a। 3 3  *
 N @ 50 я। $-  4 я
tno @। e  $:
1. iN
$ud  $
$hl$।
2. iN
hi $
$hl$।
3. iN
$m
 $hl$।
4. iN
’
ud $m
 $hl$। l$ ’ i
яn r।
385
u k


$-  $ $ in


in
i e
 3- $ < M । i$       
3-i $- e<i BLF $ l$ ’ !। pp n! e<-
3-; t-­ as e@, 3;    3-   
? $!  я 3n as  g$ 3k *!  ’
m
 -! 3$ l$! et  ntL ;   i p
o
я  gn
3  o e a! g$  k  
।

  k r। g$-    m


*r 3- ; 9: ;
c 3, p;!

$-  $  $ $hl$ * ’



 27 я$jя 1159
$я  pNF  । in l$ oin ii$ яu। $- 
$

* 7Fr9
 si $   $@। 3$ l$!
 -Fn s *     7 n   ।

386
u k


$-   iN
  i b
   
$l$ i$
(BN - 1163 $я ,
$я , !-
!- $

,
$

, ; ।
; ।)
* s @ $

iu 31P $l।  @ eя
uc jmn । k $o *
k @ a ।
$

   -   я$ $d $- 
iN
  i b
    $hl$  m
 ।  $-  $ p!  $ 
  । $
я$  3- 3   o
  @ F! ;F -N
।   u   *   N F! g$:-N
 s B 
@। aN
 ou nto -  @ ।
‘o$
 uя7
’ tt *  j Nk    i @। 
u я $-  d k
я $l$ i$ pA
k
   @।
  ;
$-    $hl$ s   $-  iN
   
$hl$ -N    @। iN
   
$hl$ 3 m< o —я  $

eя s!N
-
 @। * BN    $hl$ s;9k $।
    $hl$  @ - eя pd o 
$ud -  $ $l$ i$ Nn।
1 t LN
$-      $hl$  
 
 Ns 4।
e@r * 
 F
 -
F
  । * ¿ oя
@ u*1 e g  *  k    alяi @।
$-   $я , -F, - o 1 @ a ।  @
tt 
F । ou o  -
3- 7   a;Nn s
N    71rr i k aNn
k o  @।
e@r s   ;k a  k
 -

я 1
387
u k


   n o pя ;9। $



* @t N  !
@।
$-    $hl$ 1 t LN @ aN! :। L, 
o ~$  @ a । $ p  ol$
n

* $ 34 uB $।


‘яя’  3  я $m
- $hl$ :F  ,
“   $hl$ @t

 
   - я 
34 d -Fn। e d 4F  @ 9d। $
ol$ o  $я -u e 
3@n  *

  3- 
 ;n 9 
;  । 3-  a!N  
$  !N pd < $: o’i, ’, 7 iN

$-  in
i яn 3o  i p< k: e< a
BN –: !N < $।
e –: nNs $c  । e –: N nt 
ai
m7:F ! s   - ‡  < E 3  3- 3P*@
$ -o   я ।  e
 3- 3
 r я $ 
। l$ ’ *
o
   g  34
$
  ei 1 N –: nN  3P*@ 
- ei 

* t
 ।

1 $t ol$  iN
  i
iN
    $hl$   - 
 r я 4
o 1163 $я । in l$ oin ii$ яu। 
MF
$ N$ ;  । e $   150 @ e B4 
я  @।138 *   -  s $

31P
я
i as। 3$ l$!  ei L o !
7 n r।   n r * k।

138
‘$ o ’, , 2, B. 707। 7t: ko -  rjя i$

388
u k


$-   $m
$ $

$l$ i$
(BN - 1163 $я ,
$я , !-
!- $

,
$

, gя <,
gя <, ; ।)
; ।)

 @ u я  d k


я $l$ i$
! । * 7Fr9: 

a! @। a  *
3u
eя s  

34 1  ;  я । e i * 
s ;  nr  । e   i 1100 $я  $-  
$m
$ $ $hl$ яn $।

i 3
$-    @, d ।   $m
$hl$ яn
@
 7F in  ।    $ i $ e !  3
  । n! i  al   * o $ । -
$  $m
$ $ ; :9:
t 3 * e ।

k
iN
d $ $hl$ @ *  11। i я e
a$ ;я p4 k
t 3। p4 * $я  
k
  । t 7 @     $я $o 3P  aяF
 । e   :   uck g$: яN $-  d
$ * $ i  i  -। 3  3P*@ $m
$
$hl$ d  uc 3 r яN 3
F   3   N
us

<।

  s
$ i  i –: 7Fi $m
$hl$ s   11 iN

d $ $hl $ k


   i g$:  @।
e   s 3  @ !    ;  ।
$ i  i 34 3
 pNF   a  k

  
  ।
389
u k


k   as 


g

g
i @,  $ i  i 3- uc i aяF  ।
e B4 Fk t $ 
 r я :F 
! @।

я 34   $ k   


 -t   $-   $m

$ $hl$। e t      3 я uc


-F  o i я। *
$ 34   ;n
3
 34  a Nn9 9 uB $c। $-   $
$hl$
MF 6 @ k   34 -u o i я
$ ;  । * us

!N L я  $:  d
$,  $m
i $
i b
,  $m
i u,
 s i l$ o aNN яF $l$ i$।


 o
   as 
g

MF 6 @ k   as  3  i я $


;     dn , 7 $ 
 o  - o
hя 7 7 llh i$ ol t oя   

*r *  я।


   3P*@ 3  n o     34  ei
 o t pn a;   3-, B4 aN 34o 3- *
 1c ।   e o 
MF 6 34 7 @ <। я

 t   3 я us


<  $
  
a!N - ।

;  pNF
 1c  
 o    3 34o 3-। e  o s 
B;7    o ou 
 !N 
яA $

 я $o @ * яN en яr । i
390
u k


$-   $ $hl$ oя $ 3- ar;  31 


  llh i$ ol 
  я।

e - o a!  $ i  i $N o !Nt j


 !   3
 3    gя < $

s ;
 nr  ।

 1l 
3 L o !  
FL @
 (! : 40 
) e
я - k o i
 n    1l ।   
i я e< ! @।  F $ i 3 я
4
1i- - я — - 
 N  $।

$-   $ $hl$ 1123 $я  39 


 l
oяud  o $

$l$ i$   3-
 o  e 34 1l   ।  яcn o d
@ 34  $ l$ !N g $। e  o
$

r$ я o   d  !Nt; 9 u ;
 ।

 1
$-   $m
$

eя  @।  udF ;9 
1  । * - @ ‘$
’। F ;9o  3 @
 1  @। 3  - ‘k
’ N$  ।
 !Nt uc—  1  @। 1 u; ;9 1 *
d<  u
$ : [a7
  ]  ! @।

F :
 ast $c h,
 я !N 
,
 Ft s$ ।
391
u k


; 9: 3 kn я k,


 я ; 9:  rgs-
 :  я ;  mF aj।
 3p r@ я t -
gp! N N k!

udF :
e B4  3i 3  -,
e i  e !  3 34 
 g$: ।
BN $c 3*1 4 31 3 ,
d
 e d яn ।

in
$-   $m
$ $

$hl$ d
 e  !  3
34 1 
 g$:   263 я
u u 1163 $я । in
l$ oin ii$ яu।   -Fn  @ gя <
я! $

। l$ ’ * ei  n   яn

u ut   : r। n r * k।

392
u k


$-   3 i$i $ $l$ i$


(BN - 1180 $я ,
$я , !-
!-   $ -  ,
-  , 3P ,,
3P ,, ; ।)
; ।)

* 7:F  l 3 i$i i -d  $ $
$l$ i$।  @  ,  o
F eя - A
j।

яn
$-  i$i $hl$ $  $  s яng$:  । 
e  * N <।

k o pk:
jяF sB$   :  n139 -। 3  

 N ;F $। i d  ;n 9 a!N   us
o
l$ 3яP $hl$ <। ei  k
  
 $-  
  
m $hl$ < i g$:  ।
uck p   3P  $ e k !N Fя  nr
 । i!N $-  3яP l$ $hl$ * ( p

;79  ।

‘ я$
’  e<  N Ngn   u  
я r। * N Ngn   @, ‘o h
 -i
o
-d-’। gn< ei un @ 3-, u   e<
ENi $  an;7Fk  ।

 3 @


 3P  34 k  । e  
l udN
-t  । 3  1  $-  kk o 3
$

;  ut p
 я! 3P  34 50 i
7 $
i я n $ < as। -
139

gn ।
393
u k


$hl$ $ 34 1   я - k o 


d o   a;j aяF  । ul N 3-, 1 o
k
   я - k d p ei !  । $-  3
i$i $hl$ $-  kk $hl$ $
MF 5 @
4।  $-  < 34o   ;  । e  3P 
 e $-   $m
3P  $hl$ s <s e<
я s ;  nr  । я< @  $m
n
я
<।140

1 t g:


$-  $ 3  3
$ $hl$ $-  $ $hl$ mF
:F   3- :
l$ ’ ic  eя j   : $। *
g  @ Fя
।  @ un g: a! ।
    eя $я $-  $ $hl$  
$N 9 u k
  @। e@r  9 1
;n uc -F   $   p r@।
 @  un s; a! । * - @ i
p ।  eя o $ 34 k
  s 
ucs -Fn r 
@।   я -  !N
MF

a$  @। eя s!  Nk $ * я  a$
 @ l$ ntL ।  * k o -F
 uc
-F 3- 3P*@।

яF kk $hl$ 



$-  3 i$i $hl$ -  яF $ $hl$ uc -F

o s mF a $,   * h
 $ 3@r $- 
 3-
 $ oE।  $-  яF $hl$ k us $ 

$ я 3  ।
MF
 * $ 34 n  

140
-$ o , , 6, B. 276। 7t: ko ।
394
u k


 
k 3। e $   ;n s ak   
9; g$ $ oE।

MF 6  ak $। i$i $l$ !N 3 ! 


pk a;7 $ ।   3 i!N ou uc s
 $:  @।   я - k    - ।
 - eя  @:
‫اﺤﻛﺎذذ ﺑﺎﻛﺎﻜء ﺛﻤﻦ اﻛﺎﻜء‬
-kn 34 n! $c kn u$ ।
7N :
1.  , “l$ ic 3$ @ 3 я !N  n a;
 । a 
k e я un1  i $N।  


   $@ я { 4 e — — * 


-9! N
  $tN। l$
 
i g$:-N। e  :i ’ 
a7N m
; a!    :
َ َ ْ َ َ ْ َ

‫ﻣِﻨﺎ ﻣﻦ ﻋﻠ َِﻢ َوﻣ


ِﻦ ﻣﻦ ﺟ ِﻬﻞ‬
-
!N e
 @ -  я e  
 @ - 
я ।”
2.    : “ $N я j o s e $k
F
!N sL ;   e<   N । ei; a;Nn : as
mF ajo    N । 7 4 $, 3pk o 3p : d 
l$ ntL aяFi 7 N।
َ ُ َ ْ ِّ ُ ّ َ
n‫اﻟﻠﻬ
ﻢ وﻓﻘﻨﺎ ﻟ ِﻤﺎ ﺤﺗ ُِّﺐ َوﺗﺮ‬
-3$ l$!  -@ ; o - d  ntL $, -i  

 ap : 
।”

яF я$ k


kk $hl$
BL $-  $ $hl$ s
$-  3 i$i $hl$ k
    $-  l$
3яP $hl$ as $ r। e 
n 3 i$i
$hl$ 
l 34 @< 3 3яP । udN @  

395
u k


4। nt l$ ic 3u k  ।  яi BN 
$। e
 $-  я$ kk $hl$ an p e  

as 3$  $--nt: 3
 
।   @:
“ 3- k d  $ $@  3 ¯ 3i। e k  :
$c  @ 34 3P; 3 i$i ps। * ak
r: BN   g j oE@। t<   : $@।
  3 l$ i e * i < 
pNF।  e  
  n!t  @r।”

o 3 i$i $hl$ ‘o$


 n$7
’141 9 e<
7N gn 1  3@। $-  яF kk $hl$ e gn<
mF 1    :
“ p l$ яN।
r
o  7 7 llh
i$ ol o * $ o $   p। j
u   
F e  o   !N яN
! iN
3 i$i $ $hl$ kk 
;i
— mF я 3  3@।  
-
F 
e< 7N  1  3@। p 7F gn< 
 E  @। 7 4 $ sl  $o  3- 9
u 1  @   <i :F $@ <। l$
’ *
 r ut ।  e d< r
 !N

141
  bd ‫وحدت الشھود‬- e b a4F $c, ‘e et’  ‘skN et’। e< e<
 a!!N tt। i b $
 $n $hl$ e tt pF @। * a 
   $-  i   $hl$ ‘o$d uя7
’ [‫ ]وحدت الوجود‬tt яn 3
।
o$
9 uc tt 1 3-$ F! : 3!N - i e u; tti a !N
l$ et mF @< ;kk яn 3
। s i   ‘$ kN$’ gn
uc N N N a -

-Fn –n  @। -
: ou 4 
s –:  ‘ l$’ s u  $ g ast  я~- e я -Fn p a;
 । e  et l$ @r  @i ub $ । e s u  $i ‘o
 uя7

E $k ! !N tp  । a 
 e s 34   k  s as 
 ‘o$
 n$7
’ [‫ ]وحدت الشھود‬4 o$
skN
 e $kk un1 $।   u;
tt 7 $c ! !Nt s ;F  । e<   a < $k  - 3i।
u;<i  s uc k। -gn ।
396
u k


[o$d uя7
o o$
 n$7
mF) яN!   31L
 @। s u;<i 7 ei tt d<   t। -,
e  o * ;  e mBk @।  d< r
 !N
яN! 31L Ni p  F। l$ ’ * o
9F: r s  r: o
  ।  @ N : o
aN rd E । 3- Nk E 

F a 
o n 9F 3$।”
3   3 i$i $ $hl$ gn ;7 :
“s u; (o$
 uя7
o o$
 n$7
) 9 !N
яN! e< E я- p am।  :  s
 $: u;< pя
*r ;n 3pk<। u;
 !N 3-
e N 3 
3i 3<i $c  4। -
3u яd
$
  –:   u; 9 o 7:F j 3  , $ N < *
< sL $ oE     ।”142
$-  $ $hl$ in
e  un я 9 l$ ei p n o n $-   3
i$i $ $hl$ e k:s i$ 34 1 n  

 r я। in l$ oin ii$ яu।   i!N *
BBN  M< :F  ! @। s  k
    $
3-nr9  3яP @< e  яi 1 
 g$:  ।
 $ @ 3P    $ -    s।
l$ ’ * ei $ !   7 jj r। n r
* k।
‫ وصلى ﷲ على النبي الكريم‬5 ‫والحمد‬

p

142
k я$ - B. 384।
397


398
399
u k


gnя
1.   9- i।
2. яu 7- $я i
dl$ $я k $hl$ - a
:
o 
ud  u
, n!  p ।
3.   $ [—
] - i
 $  
; $hl$,
a
:  b
$m
o  , i।
4.   s - id n $hl$ - i।
5.  n llh i$ ol -   $hl$,
a
: $ud   $hl$।
6. -
 o $ - i @ $hl$ - i।
7.   i $ [—
]।
8.    [i я a
] - i я  $hl$।
9. 3’3я- 7  - $
b
3
$ , a
: o
  $m
d  31P! , e

 s।
10. -  u -  dd  t $hl$ [i я o 
a
]।
11.  $я -  $я;
 я  $hl$।
12.  - ।
13. The Life, Personality and Writings of Al-Junayd by Ali
Hassan Abdul Kadir, Islamic Book Trust.
14. Ansari, Muhammad Abdul Haq. "The Doctrine of One
Actor: Junaid's View of Tawhid." The Muslim World
1(1983): 33–56. Electronic. Source: en.wikipedia.org/
15. Sells, Michael A.. Early Islamic Mysticism: Sufi,
Koran, Mi'raj, Poetic and Theological Writings. Mahwah,
New Jersey: Paulist Press, 1996.
16. яl я- - $ $m
  $hl$।
17. $ u -  i i$ $hl$।
18. 
 я   - i iu -oя $hl$।
19. ko  [i я a
, 6 ] - rjя i$

398
400
u k


20. $ un - o d $ я $hl$।


21.   
  - я i
$hl$ - i я a
: 
u।
22. k - i я $m $hl$।
23. -  [iy ib ]।
24. я $ -  3  o k

25. я $ $
 - $m
$
 ।
26. я $  -  $ $ $hl$।
27. я n ।
28. я $ -l 3
s ।
29. 
-
r - - я 
$

30. i k
 [i я a
]
31. o N$ - d o$$ i $
’ 
$hl$।
32. я- я$  - i -я $ ; ( $.)
33. я - i яo- ( $.)
34.    - $я я$ ( $.)
35.   

- i jя ( $.)
36. k   - d o$$ ’  ( $.)
37. koid яo$ - $m
 i$i 

38. $я   -  $   ( $.)
39. u@ - - d $ $d 3
$; ( $.)
40. -$     k  
 k
- l
 k ( $.)
41.  h   k i Nd d k
- 

d k
  ( $.)
42.  - k
।
43. яr   -  $ud, $ 
rd o
3i<, $ , 1995।
44.  я - o$
o tt
o ii o 
hi   !N ›s- $ [1027 b.]।
401
399
u k


45. $ k


।
46. $ ’ ।
47. $r   - $
i  ।
48. i $

- $m
iu i i ।
49  r  i - d $ $d 3
$ $hl$।
50. $  - d $ $d 3
$ $hl$।
51. ‘$ 
  
 o- i’ -  $ $ я
$hl$।
52. oN - d $ $d 3
$ $hl$।
53. oid $ - o $ oul$ $hl$।
54.   u  $ -
55. $ o ।
56. -$ o ।
57. k я$ ।
58. en.wikipedia.org
59. revolvy.com
60. sunnah.org
61. sufiwiki.com

400
402

You might also like