u

o

1

u
o

2

u
o

k
-


k 


khanqaaminiaasgaria.000webhostapp.com

3

u
o

‫ﻤﺣﻦ‬ْٰ

ِ‫اﻟﺮﺣِﻴﻢ‬ ِ ‫ِۢ اﷲ ِ اﻟﺮ‬

u
o
(
o
  i
я я" o #)

iя
яя
 "

k-
-

4

u
o

 o"-

o  
u 

l
i e p।

l ’
 +  k
 "
n r।

5

u
o


" я . o

d   
l
i
я
 k ,
, k
-

-
 m 2
2
. o r
 яя .
.".
". e k 45-
45-
p 5
" l  । dh o
l
  8 ।

m-"-

dl! k
-
 ":; o p "<
45
 e= d gn p 
 k A। k pB
CB: 4 iя
яя
 " “
u

u
o”

 ei "i= 2 A।
l  8 llh
i
o l   F 45  .n 
: uC "।
 +
o  " sC u o o
l; я" F o a
r
uC o .।
l ntL  M 42L- # #N
4 ei 8N" gn= F m
 я A।


pN Fi e 45 uC "।
gn p5, 4 "  llh
i o l o .

i"
" " d
lh
h я" "<n 
2 A।

    i .
 i"
" " d
lh
h
a5" .
"
"  d d
lh
h #N  8l
 llh

i o l .n 4P+A
A।
 4. 4    

" o я"2    8
l llh
i
o l 5"i। 4 5 5" .
 "
"
"  d o
   d
lh
h я"
2। 2 

o     p M=A 
 

.
 i"
" " d
lh
h #N।
d,
#
 .
 .n яn 4o
o
  29 я
o я" o # u
2 A e gn। o я" 
"
6

u
o

2t:  5।
l s + я"< # ";

 p<
p p
:  । o

। +
я" F  4. 4 "
d "Nkt u g;  d-

     ।


n pя "
<: 2 e gn 45 "i uC "।
l ’
 p p5
яi  4.
 ei k
d p2L "
 । et +
ntL kNi
  42L- #। Fo . o
l
я""Ctn F  dt p,  ou # p
 4"

gn ,
 ei i A।
l ’

 "i
+ ntL < #N r।
।

r

k
-


 4 n,
""я n,  =।
2 4 pm 2019 b ।

7

u
o

82t
<8 010
N 
 , 
n"N . 
m 
s llh
i o l 017
.
 i"
" " d
lh
h 131
.    "  
l
i 142
.  "" i" 
m
я "  
l
i 152
.  u  
l
i 162
. 
"
     i" 
 k 
l
i 169
. 
"
 k  я
i " 
l
i 183
. 
"


 i" 
m rя" 
l
i 220
. 
"

   i"
 " 
l
i 226
.  я
"
u  " 
l
i 228
. 
"
" 
  я 
l
i 235
. 
 . 
l
i 238
.  яud
"
я"
o 
l
i 247
.  "
 d
"
 u
o 
l
i 250
.  "ud я 
 
l
i 263
.  iN я
 d
- "
 
l
i 280
.  я dd  
l
i 285
.  rd 
l
i 291
.  r

d
"
 
l
i 295
.  
 ud  я 
l
i 300
 o яud " 
l
i 323
.  
m i b 
i 
l
i 329
.  iN
 ’" l 4яP  
l
i 332
. d  ud 4яP  
l
i 341
.   
"  
l
i 346
.  d h 
 d 2
o 
l
i 350
.  iN 

"
 d 4P я" 
l
i 356
.  "ud i" iN 

"
 d 
l
i 367
. o  
"   n 
l
i 370
8

u
o

.  8rd
" 

l
i 373
.  
"
 u "ui 4P’i 
l
i 376
L: 4 45 
A 382
gnя 384

9

u
o

‫اﻟﺮ ْﻤﺣٰﻦ‬
‫اﻟﺮﺣِﻴ ِﻢ‬
ِ‫ِۢ اﷲ‬
ِ
‫ ﻧﺒﻴﻨﺎ‬،‫ واﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم ﺒﻟ أﺮﺷف اﻷﻧﺒﻴﺎء واﻤﻟﺮﺳﻠﻦﻴ‬،‫اﺤﻟﻤﺪ ﷲ رب اﻟﻌﺎﻤﻟﻦﻴ‬
:‫ أﻣﺎ ﺑﻌﺪ‬، ‫ وﺻﺤﺒﻪ أﻤﺟﻌﻦﻴ‬-‫ وﺒﻟ آ‬،‫ﺤﻣﻤﺪ‬

<8

dl! 
l ’
 k
-gя  4:  ." ।
+ a
g e a#, "N
  ‘

o’
  я" o

# o
2 e gn=
p F  
  4A।
et
l ntL <

 e p2L। e 45 eя Fo
. uC  "
o
 L- #  "।
u 
я"2 45 uC o .5L ;o
A। "N o
l
 я iu
  hl pn  : “. .
l
o; d 45 "  . 
  "?
"?”  ",
“+
+ 5 o u"; 
"Ct ।
।” e "
p 4 o
я"2 45 ":<" uC o .। "L o
l
2t: я" gn q a 4

 s q яA "o
"h p; "N।
 ‘
u

u
o’
  e gn=

F  . 4u

 s q я  "
" 5",
a
g8" e a# 5 s; 
l " d
"।
t
u 
l pя। + я" o # 

 яN 
" o a
;.N। +
я"2 pя <: "; e= M #।
l  a
g o 
Aq er F я
я 4o 4=i m" ।
 M
p2L- # " p 2 CB ei gn=  4:  o
i ,
 a#
"o  b


l ’

p Cj o a N k j A।

4" A
  ‘
u

u 2’,
2 ‘
u

u "n’
"n o ‘
u

u
k
k
’
  a
r
 = gn 2  o ।
10

u
o

p5k n . "  llh
i o l 45


 . 
" я o

d   
l

i .n 4= 42 я ‘2
2’
2 o
l я" o # "; e
s । gn= pn p  eo k i । "
l 
e= ixk z  " in= p  4A। d-=
o< i=
z   "h 4 e= ai o zuz 
F A e" A। d gn s 4A .  8 
llh
i o l, .
"
"  d e" . 
 d
lh
h 
#
 .
 .n
 35 я ‘"n
"n’
"n
o
l я" o  o
2। e=o in= p o
 a N "Nk" ai o zuz  F A। a
r
‘
u

u k’
k gn=o in= p o  ou st
u a
n F" ":<" uC c।
" e gn .  8  llh
i o l e" .

 i"
" " d
lh
h 
 29 я ‘

o’
 o
l я""Ctn "d A।
 e=o ixk
z  " in=
z   nn A।


= " F  4.<" "i uC c, e= F o
":<" uC "। " p
" яc, e a# яN 
 d
"  

l ’
 "।  4. e 2=
" 4я  F  + e g "n   8 
llh
i o l  um k  4।
 k
  udN o kN ei। "g u~ts

l
, N 
 , i  , sL "# p
"n o ": " . 
m 
s llh
i o l।
‘
’
 b a5 s " d। pN
  kN c
l
=N aя। .
 .
 # "L i  e 2- kNя
u a"m  " ": ": d ud" M=A। p5 .


u  "<n  ;
<"  । a 
"L  " n  "<n  ; A। 4.: ‘2
2’
2
; ; c  [ ] 45 . я
"
i   [C.
11

u
o

940 b.] 

l
i  ou22 " M= s 


s ‘2
2’
2  я
 ।  "
"

i   2  " 2 । a

r "N o .
"d
k я [C. 1166 b.] 
l
i 
 ‘k k
k
’,

. "ud "n "
 [C. 1389 b.] 
l
i

 ‘"n
"n’
"n e" . "
d u
o [C. 1234
b.] 
l
i [n + 22 .
"
я"
o
[C. 1168 b.] hl] 
 ‘

o’  pB ।
uk pN  ‘я
я’,
я ‘kg
kg’,
kg ‘


k"’
k" iN #N d
A
5N "N। CLnsr 2 o "n  #N
я 4kt 5N  ei: 2 ; я я [s"] e
o grt A। a "n ; я  ["]
e o ag# A। 4.
e gn
o  i

i я" o  o

2 A i e 
2 kp<" e 
 # p c।

l "t
" o  ।

o
 1

o
  pB A " i an

o  яn 4o o
l . яud
"
я"

o [1097-1168 b.] hl। t i . [1058-
1111 b.] hl 4A= <i 
 . [1061-1126 b.]
hl A + 
। "
o 
pB o
яp  

"
я" hl <я o  
. "
d
"
 u
o [1145-1234 b.] 
l

i। i,
s o <":
o
  +i
"<n  #N p  < । u 4. dя o #N

o  4qt  + c .  "ud
я 
 [1170-1262 b.] o .  я
d
-
"
 [1199-1292 b.] 
l
i। u<i A 
"
d u
o 
l
i "L ।
1
8t : in=।
12

u
o

o     o 
; " = p d k   
  o m8;

N o  8
l llh
i
o l
n a
; 
"i o"n A e" eo
A।
<": u ul dя "
я
 C 
 e" uc  pB

o k।

 "
d u
o hl ak ‘o’
[я" ] o  4.  ag# 4 ।    
‡o m "я । " ; + "<n aˆ M
  8  " 4p; । " . яN e= ps
 " s   4    [1158-1225 b.]। ei 
": 8  " . "
d u
o hl 4 .

"<n
 o я-" = 4p A। 
5
g;  
i
"
 
 1 [1145-1218 b.],
"
 4я  
m 2 [1169-1220 b.] e" 
4 я
  
ud " 1 [1188-1237 b.] p

яp ।

 "
d
o hl  . "ud я

 hl 
 o  A . rd i
hl।  
s 4  i  ou p2-p 
M=। p5  M 25 "A 
 k a"s । eя "
 " 2  a N  "। s  "ud hl
C
N M
 + 4z ", “4 rd! 
i "

s<:k । 4

o  k p A।”

e " nt 
 aNN i 
   ।
  
4
rd i hl "rd +
 = 
। 
 + "rd 4g  я । nt 
я 2  
 4Aq  .।

13

u
o

p5 + i i 4. A

 a"s । " "i
2 . 
s 4 । e  4 a"s A .
 я
d r hl। . i hl pi r
hl  o "
"Ct a
B ag; ।  r
hl я.o  4।

4 5
o
  p# ‘
я ’  "i
. i hl " = 2 A। "  4 
e 
" <  #N 4। +   . rd
4o hl।  A A
 8" inpp
  o
 i

" . i"

" 
l
i я।
. rd hl 4 .
 + "N q r hl
45o a# N A। + = 45 . i hl
i"

" hl ‘o
 uя8’
tt o " j<
। 4:  яi uk tt o "NN8 gn ‘’
’ ["t
p] "gn 2 A।

. rd i hl C

N  +    


" . i"

" hl # ।

e 
 . "ud я hl s<:k  +i

t .  rd
’ hl।
 +  A .

 h i hl।  ‘яd 
’  gn 2।
eAq ‘o
 uя8’ tt oo  e# 2  4A। +

t o  . r

d hl A l
 aNn
‹d "Nk।

ud я 45 
m i" 
 .n

; + p ": m p A।

.  r

d hl in  

o
 p<" k;  oF। nt aNN s 4. uc, gя=, я",
Œ e" l яp < । eAq
o  
"‡o p   . я 
я i, . 

d ii  p
 i
я #N। "
14

u
o

"  = я  p5k o
l 

 A s
 
 "
o hl।  . "
d u

o hl  A।  4: я" k 

=A।

 "
d
"

o hl  ou st
N
 " gn  "
2 ‘
o
 ’
’ gn 2।

o 5 
   o  e " 45 u
g; 
A .
 .
 #। e gn

 ."  o 42L-
# 5 o 5 


<" "; A pя
" <:।2

o  я c
#Nt "N:
"N
#Nt kd<
u
o ; яrl
#Nt "N  " 2h
A। я-
k" o #N- # 4kt
L ‘
"’ k c e
 grt8; ।  t  

" k 4o
.  
#Nt ub < #N । . "ud я

 hl " 4. .  "
d u
o
hl 
 o  p5i uk ‘я
"’ A।

  e  ‘k’ pB । e .i + 
 
e A   uk я
" e o p5i "
A।  ", ‘я
" p

N i
l o +
 o

N। e=i   .N  " 45।
ei #N  an
l ’ 8  "।’3
e gn
 p5
o s;    
" .  8 
llh
i o l я" o kp
2 A। e
.
 i"
" " d
lh
h я"2 e A।

2 “. "
d u
o hl
o
 ’
 45 

”
 e= gn k
-
 45 2 A। gn= 4 iя
яя

"। F e= k o< i=: khanqaaminiaasgaria.000webhostapp.com 45
zuz  F  ।
3
r h, si<  z<i iu: s=uN ek iяя a" N
 o
я,
r=я я, n, 2003, C. 8।
15

u
o

e #"<"    
" i
  .
"
я"

o e" . "
d
"
 u
o 
l

i .n o я""Ctn "; A। e  .


o 
 4" я o я" o  o

2 e A।
 gn  8 "
 llh
i o l e"
" o 2
5  .
 i"
" " d
lh
h Aqo

o 
 29 я i
 i я" o # o

2 A।

 F e gn= F  uC "।
gn p;
 .+ u~  o a
p; A + #N k

-
 pB 2 e"
 
 "k 
"
я . o

d   hl я
 k
 . o r
 яя "  "
h
aN।
 + p Cj j A।
l ’
 .
 N"  r।
 .+ k o pNk<"

a
p; .
A + c   . o
"d 
42P#
  
"q hl  o   
d  
[k
-
 m 2"], "
"d 
 

[k
-
 ":; "<  N o k<k] e"
z. 4m   [k
-
 ":; "<  N
o k<k]।
 +  p Cj j A।
l
’
 + d-
 " r।
।
<
-tr= яN "g
 
l " kp5। F =
<
-tr= # q a
g  a" "। i
l, " s;
 # "। 4
l! a# e 4 e" gn F

d-
 " r।
।
-gn

16
 ‫‪
u
o‬‬

‫ﻴﻢ‬ ‫ﻤﺣﻦ
‬ ‫اﻟﺮ ْ ٰ‬
‫ﷲ
‬
‫اﻟﺮ ِﺣ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِۢ ا ِ‬

‫اﺤﻟﻤﺪ ﷲ رب اﻟﻌﺎﻤﻟﻦﻴ‪ ،‬واﻟﺼﻼة واﻟﺴﻼم ﺒﻟ أﺮﺷﻓﺎﺠﺒﻴﺎء واﻤﻟﺮﺳﻠﻦﻴ ‪ ,‬ﻧﺒﻴﻨﺎ ﺤﻣﻤﺪ‬

‫وﺒﻟ آ‪ .‬وﺻﺤﺒﻪ أﻤﺟﻌﻦﻴ‬

‫‪ N 
 ,‬‬
‫‪ , 
n"N . 
m 
s llh‬‬
‫‪
i o l।‬‬
‫‪o l। o~ 10 я, 12i‬‬
‫‪12i "u
u,‬‬
‫‪
u, я -‬‬
‫‪-‬‬
‫‪-‬‬
‫‪- 
o‬‬

‫‪я""C‬‬
‫‪ 8  llh
i o l я‬‬ ‫‪""Ctn c "c .‬‬
‫‪i ।‬‬

‫‪
l
, N 
 , 
n"N, 

,‬‬
‫
‪ N 
b, i
 k o  . 
m‬‬
‫ ‪
s llh
i o l k<  "t k  b‬‬
‫‪570 –sb, "u
u   12  p<। + 8"
r:‬‬
‫
' ‪. ib
i  e= d
 "; #N
l‬‬
‫‪"  llh
i o l k<
" A।‬‬
‫‪"t 

 e d'
= ul A:‬‬
‫ْ ْ َ‬ ‫ْ َُ ً ُْ ْ َُْ َ َْ ْ َ َ‬
‫ﻚ َو ُﻳ َﻌ ِّﻠ ُﻤ ُﻬ ُﻢ ْاﻟﻜ َﺘ َ‬ ‫َ
َ َ ْ َ ْ‬
‫ﺎب َواﺤﻟِﻜ َﻤﺔ‬ ‫ِ‬ ‫ﻴﻬﻢ رﺳﻮﻻ ِﻣﻨﻬ ﻢ ﻓﺘﻠﻮ ﻋﻠﻴ ِﻬﻢ آﻳﺎ ِﺗ‬ ‫رﺑﻨﺎ واﻧﻌﺚ ِﻓ ِ‬
‫ﻜ ُ‬ ‫َ ُ َ ِّ ْ
َ َ ْ َ ْ َ ُ ْ‬
‫ﻴﻢ‬ ‫ﻳﺰ اﺤﻟ َ ِ‬‫ﻴﻬﻢ إِﻧﻚ أﻧﺖ اﻟﻌ ِﺰ‬‫وﻳﺰ‪ِ J‬‬

‫;‪-4 o!  #N 45i  = eя m 4p‬‬
‫ ‪r, .  A 4
 8 o ",‬‬
‫‪" o  k " e"  "t "। š 
i‬‬
‫]‪k o। [2:129‬‬

‫‪17‬‬

u
o

. o
"d я " hl uk
 

  ":
“ 8
l llh
i o l 
l 
 k#
t


 k 4 । ; + #N "я pj F -
o p  42A।
  k#
t 
i-

k 4 , " #; 4  k A я"-2 F
5 e" ": "Nk A 8k j i‡-i।
 A "c .
#Nt gr।  "t "- 5= d
"
p c, an " h "t;।  8  llh
i
o l  k#
t 5 o
i #N "d A ।  ut
2tF o  "kdo p" ।  8  " + 2
5 =
c, i A "c 2t F  s।”

я k< o ;

;
a# i " e "N e,
"  "A 5 s"
d i "
" 4. "A k 
k; A 4 "Ai
"u
u  "ž" 
k  ": o "‹B "

m 
s llh
i o l e # "
 k< । F
4   яng; A e "N A
= ŸN 4 .।
i e= 4 A 4., k<яn  A 4 " e"  A

" ।  "N 2= o "N: 2, 8, 10 o
12 "u
u। eAq b  570 e"    571 
. яn "A A " "; o .।

"ž-<8 "
   8 " e k 

 

 4 u 
 a <:; <8m  N m=
 r яp  ¡ q। ag8я я "A  .
 .
"N
jn a"; ag < 4। k 4  N u । e "
aP M=" d p;  4.,
 " 
m 
s llh

i o l s b

 C   N  d

: яN  .n pB  # "
 k< A। +
18

u
o

яnk; s 4s 
 u  8 p CL A .

  "žя~ ujj  oF A
k; яN।  4;
. яnk; 
o a aP M= 5 ul
A। e "i A
 " k< ।

a# i "  . ‘

m’ = + 
b
 
t"
4A। яn 
"  a
. k '
k' a
B

я 
b
 
t"। "i . яj , k  
4A?   " uF, "
m"।  a"  "
, 
m! ei = 4
 4u 4 4 !
b


t" 
 45 ei 
 = 4. aCN i 4"
 ।

 "ž" llh
i o l e ;  '
m'। "
+ 
o e=  
 - '
'। u< i §
i  A। 
m (‫ )محمد‬b a5 p 

 (‫)احمد‬
a5 p । "i "hN
  "я llh
i
o l "я #N "k a# p  "Nk। eAq
"я #N 
l  "k 4" p  4. "Nk A
o A "я llh
i o l।
 + u< i
s5 A। e d'4=  Aqo .
 a g;"2  A।

dg  C  o "

  "я llh
i o l i a"s C5"
e A। e
" p5
. + dg  яN #t  
C   A।  "; 45 я . 4.,   C
   45i " я  5। ""  u=, "
iN 4: k #N ei "
tp । eg ak d#
4.  5।    utt un o kr । e
m "; "<n  gn e A। " ""  C 5
2 "A "   k 
m llh
i o l e p5 
A M== M=। + я"
o "  A A " ul

A। d"  A A  "A "  । C" ei
19

u
o


'я. M= 
"
o-pp pk e" 2
5"  A M= M=
я  8" 
8।4

C"
"я llh
i o l 4= +2 "A #t "" 
' d
lh
 C p A। "
  ""

 C pN" t "A  #Ni  d©  4<
4। +  C
N M== "<n gn "d A। e
kp ei h" M== ul ।

""
 C um
i d
lh
  eя k 

A। " ei  "N, 
k  .। ei  ‡
 ""
 e A "A k 
m llh
i
o l  i " () ª; .t । i " A "я
llh
i o l e  
। A
A

4  ei 
= udN A। ""
 +

d s s "= я o  A। . 4,
-
t o 2 um
i u= C B o  M 5 ak
 2।   + i " e u । e .

b
 
t"   "
 "8
N i"
 jя
4t 4 A, "#  ei " 'r-"' a"s ।
ulN "я llh
i o l 
b
 
t" яn o
" ei 4=A।

r-" M e  a"s  ""
 s pN"

 dn 4। nt A
8 ag  o 
"o  s e 4P+A


 gr a
s  q e" et p;p
d d 
r; 4t   ei # 4 45 2 " g; ।
um
i k 
m 
s  ei "k; "= #. #;

4
“  A” m
 "s я F r gn p; “
u 2”  "i=।
20

u
o

 o
 4 i   dr k  5 q

я। ei r; h" M= 5 "я llh
i
o l sC= яr A। я  "8
N i"
-
jя e . o
" s ak  e" "A:
""
 .
  ‡ e e A,  "8
N
ei s

 
 k 5 4  e" =
u " 5 
 "i uq ।" e  r-
"  
" ": "
  e"
 ei
e A। ei C #Ni
 
b
l " A।
 ei
p яi
 p2
 + 4=A।"


b
 
t"
" tt"#
um
i d
lh
 "я llh
i o l 
k  4P+A
 C
N  d© " 
b
 
t" A ";
।
b
 
t" aNn   e"  a 

d  <;:; 8; t яi g; । я 
t-
4Pt 
 a# 4"
   k 
m 
s llh

i o l -  5।  4; ul
A,
b
 
t" +
d  Aq o-  । "я
llh
i o lo a"# s  =
-.o ,
+
 uF " 4.। 
i 4
b
 
t" яN "
 i e= "q
  A। 4B aNN i ei

 u"L a"s
b
 
t" 2
ž " । nt k 
m
llh
i o l 4  us 
b
 
t" +

 я A e
 "  । 4u 4u a"N + 4 
45 4
 ", 
b
 
t"  5 aNn "<
n"N ,
 ei  e "  o। 4 <":N e "q
  a# " . i#N 4
" "Nk <N я
=  e"
4 o я
=" ।  . en 2 um
i
d
lh
o    4.,  4. + 4
4kt e=
o a " u   4। . um
i d
lh
21

u
o

 ei t aNn 4s-p o C­2t  A।5 ei <N"


  A "। "я llh
i o l
ut# 8t
"  "  ei k   4। .
llh
i o l . "" я d
lh
 ‡
""    um
i d
lh
 2 
k  4।
" . 
t . . "   d
lh
h ‡
+ " । ei " i  pN " . u  " .
d
lh
h  o 4P" aя । . um
i
d
lh
 . u  i"
 d
lh
h
 .n я" A।

-  k 
m llh
i o l t d'"A s

b
 
t" a
n 4s-   o 4 P<N
aя A। ; di "A i  ; । ei C
N
"я llh
i o l 4 A e"  a
 42 
=   । "s" 
i p d ei
4 C
N 
 k i 4
 A।
b
 
t"  M я"
(    140 "A я" A) aA
4A।

" C k 
k; 45 .. 8
"® o . 

b
l '
"'  l e"  e u= d ° p
iN "i   M= A।  A k  a" "
4।
  C
N  s<"i k    ."~ 4 
। " 
m llh
i o l s  я.
 ‡  A।

22
"
" tt"#
tt"# "-
"-Ÿ-
Ÿ- 4.P"
";
A
b
 
t" C
N.N 45
d  <;:; t
s 
t
"
" s 4   .।
"
" aNn h"
pj8; "Nk A।  + ª
±
t tt"# F o 8;

5
  al "s .
" A t। +  A ‘"’। " """n
"d o

i  + e n яn । e ;i  um
i  2 ।
22

u
o

t #N  । eAq  A
b

 
t" 

i :s 4 #N aN।  eя k "N" o
A e"   n C5" "N ;Nd"N
-p 4nd
  [] s  pi ";яN ª; 4.।
 h.
 
llh
i o l e " . t  "A 8; A, i
22 ‡    "p5 ";яN ª; .। ei ª;i '"'
 e CL nN  ‡ k "N= A
A
 4
ul A। " e "N ŸN "N। ' 
-"' gn 4
4
l " 4 
l
i o '" ' gn
p;
l
"
  
 " 
l
i ei ";= g;
 ।

"  llh
i o l 8; 4.P"
" 

";яN ª; A।  "" я d
lh
 eя
  " ei ª; .। + "  25 "A A। ei ";яN
  p2
 
 aя A e"  "i s 22
"

"  sn । ei "Ai я

 
" d
lh

‡ + k<"" mn ।

"я llh
i o l  2t o 4 Pn. p
CL 

2l "A "s ( 4 o  45 "A "s) "#" -
¡ я d
lh
 4sc +2 "A "  r; 
m
llh
i o l s  " g;  #N A। "я
llh
i o lo я d
lh
 ei
<"  4., + я"d  a 4  ""  ।
"я llh
i o l ‡ """n
"d 5"s
я d
lh
 2я N o я 
t n я 4।
N n   ri, я", um 

 o  d
lh

hn। 
t n  
b
l, N",  e"  
d
lh
h। .
 
t n  A ib d
lh

h।  " d
lh
 < ei n яn  
23

u
o



o। 
t i "N " ; । 2я N
n #N et  d
lh
 "я in o
я" A।

"M я
o s kn "# ±t;,
-


4" <8: o, я d
lh
 ‡ """n
"d,
n  o, 
 
.
 s 4Ct p e" я .
d
ag; iN "i + 4.P"  M= । 
"
o-pp
 M
  "я llh
i o l e  
a"s " kr ।    <"
  oF e" я
a"m #N
l #N g 5 u a# grt 
5।


"o

 pp
k   яd  45 3 i 8  §  4 " =
a"s। ei q 28 q e= 4A³ g
A .  4 "। "я
llh
i o l en e o "
l '
 #N

#Nt # kN ei g= 4"A ।  " o  
e#  a"s  ei g=। š
l aCN
i‡ ei ": q o e #Ns g= 
"
o pp s  "
 An A। . "t k  A  CL ši
qA 4., ei q ks aNN  q-" o = 

e "LN a#। " 'я" 8'  ei q us
a= "  ' я"'
A " p । g C‡ 45
"i
l 
 .
 sL 4 4.। e a"N a u+2
o "=
"q "q a³ 4M  яd  e" "i
l  § q 45


  4 ®<" 4 ।

F   я" 4
l #N =A e 

i " #N ŸN
A। 4u 4u M 11 " 12 "A .n
24

u
o

ul A। . 4, "я " . 2l AA  4. 
M M 4  A e"   e  .n e# #Ng
a"s =, e "N i e। ":  "t я
  4 g 45 4. 4" An । ei я i
e= 
"  + p p5 o я ।


"
o-pp 6  8" 45i aN# ; Nsp 4 
"я llh
i o l। 4 "
 .o o 
k 4 4 4. "A, "


i i  8l!"। g
#N 45  
я, N s o я #N 
l
 k 45 a"; o < " 4.N aя । e
e яbb
i  8
k e p5 +2=
 
 4 g
tp । F <" o . 82 M= 
"
  um
 
' .
 d
lh
 45 "; e=
pN  45 m 
 #A।

.
 d
lh
  ";,  ", " 8

l llh

i o l p p5 p5 M
n a"s N sp #N o
4p; kr A। e   4. sp 4  4<
 i
sL  4 ।
  я An  । i 4 g
2 4.
 " я A
 8" e q  
.n n
। n
 ": e  i" "n ।
e яN  A
" " 5  4.।  "" я A

 
" pя я t pst  । a": 4
g 5 a"s + A N e 4P+A
।  яbb

i  + A e ",
 q
!  8
l llh

i o l ",
 q я ।  8 llh
i
o l ",   яbb
i 
 # 
"
4я
‡ ।
 e p;n L a
<" ।  

 4Aq  ",
 q
!
 ",
 4 q я
। 

" # e" 4Aq ",
 q
!

"
25

u
o

",
 q я । e 
 C"  

"
4я #
‡ । e"o
 Lْ 4। 
 4Aq
َ َ
َ ِّ ْ ْ
 ": ... ... ‫ ْي ﺧ ﻠ َﻖ‬R‫ا‬
ِ ‫اِﻗ َﺮأ ِﺑﺎﺳ ِﻢ َرﺑﻚ‬O [ik "  blя
k ... F r
 p , . CL A।]" ["
]

"p5 ei o . i nt я" llh
i o l

M=
· <:; <- nts  q।  + + sC
A
=  . я d
lh
 " , "
 4¹
o!
 4¹ o!
 "
º c!"। e‹"; ""
я d
lh
 + < ; яj   "A


"।

. я
 
" d
lh
 A "я llh
i
o l
 st।  s s m . A
 15 "A ""
я" a" A  i#N
 4u "
p  । + a

2t #
., + 2 o 
: p aCt 
b, + "t
42  p s 8 iN "A
i я d
lh

= sc  
tp A।  я, ei 
r:
ši 4  t 4
s b

 C 4p
"Nk।
  C­2t s nt  ", " !
l
 !
l '
 
 ¼ " ।

t
m k , a 4"p "8"  <  , a<"
4 pя = 5, 4 -.t o 4 
e" N 5 2   o "-
 " .N ।" ["
,
iN
"
  
 < (:) p; '" ' ["‡
"]
45 udC ]

er nt p  "" я d
lh
 "я llh

i o l  22 <i o " o "
 "

b
 ujя = 2 4। o A CL #"m
।
ak " o r   an। "A
a"  ",
26

u
o

"
"l! ii 4 4 i ‡ "" яbb ! .

l '
 . 8 
i  = 4p; A।

  !
 
"
o  p2 .
 k .
" 5!
,
 mp
 4 45 q 4""। "я llh

i o l e5 ‹"; 
š.  pn , " Ni 

 4
 4n "?" o ", "N+,
 4. N
#  4p A।
 N .+
 8" er N # 
4p A, яd  + ‡o tr   Aq ।" ["
]

e 4" A
 ."~ o a"; "n  .। "я llh
i
o l e   q। 4: .n e + p 8 
d  
p5 +2=
 . । e m ." "
b
l
 
d
lh
h 45 "; e= 
A:  ",  8
l
llh
i o l e m ", "e
 5 2 

  45 "=
oя ‹"; । u   4
4 4 g 4. 
 = a"; A, 

. #N e= 42 u"L
A।
 e <:; < 4।
< a"s "q  ",
 m d 4¹ o। m ¹
a"s
 u "t 

 8 
d   p5 5=
 .
:
ْ َ َ ْ ُّ َ ْ ِّ َ َ َ َ َ َ ْ ِّ َ َ َ
َ َ ْ ْ َ َ ْ ُ ُ ِّ
ُ ْ َ ُّ َ َ
ُ ‫ﺎﻫ‬
* ‫ﺠ ْﺮ‬ ‫ﻳﺎ ﻛﻓﻬﺎ اﻟﻤﺪﺛﺮ * ﻗ ﻢ ﻓﺄﻧ ِﺬر * ورﺑﻚ ﻓﻜﺮﺒ * و ِﻋﻴﺎﺑﻚ ﻓﻄﻬﺮ * واﻟﺮﺟﺰ ﻓ‬

"4 "st"C! uF
,
 4  r।
 p<
  p2
r।
 c "t r e" a"t 45 8  5
।" [ 8

d   : 1-5]

e  o .  5। nt o < "  "я llh

i o l e = 
" L "N A। e=  

A, .
"dl i"
b d
lh
h ", "p5 p5
. o . ,  8
l llh
i o l  s; 
яN a L । яbb
i  o q 4" 
27

u
o

hя
 llh
i o l e oBd 
" q kr ।"
e "t 

 ei '=
  a"; :
َ ُْ ْ
َ ُ َََْ َ َ َُ ُْ َ ُ َ َْ ََْ َ

‫آﻧ ُﻪ * ُﻋ ﻢ‬ ََ َْ َ َ َ ْ َُ َ
‫ﺠﻞ ِﺑ ِﻪ * ِإن ﻋﻠﻴﻨﺎ ﻤﺟﻌﻪ وﻗﺮآﻧﻪ * ﻓ ِﺈذ ا ﻗﺮأﻧﺎه ﻓﺎﺗ ِﺒﻊ ﻗ ﺮ‬ ‫ﺤﺗ ِّﺮك ِﺑﻪ ﻟِﺴﺎﻧﻚ ِﺤﻛﻌ‬ ‫ﻻ‬
َ َ

*‫ِإن َﻋﻠ ْﻴ َﻨﺎ َﻧ َﻴﺎﻧ ُﻪ‬

"
 qq 
s  ud
 oBd q" ; "t



 an k;
i t; a©
 .  F
, 
 4 i F a
; r; e " ";
i
t।" (k : 16-19)

o o "
s<"i . ‡ "я llh
i o l e "Nk m
A i p5 i  o । " "p 5 . ei
o a= g; A   . en "n
я o
p st . я
 
" d
lh
। e
 i"
"
" d
lh
h,
"
"  d d
lh
h, . "  
d
lh
h, " d
lh
h p
 p d " i  g;
। p M  "A ."~ 4 o я a"N A। k#

"я llh
i o l , + "k "o o
e" " я яq A। e 4kt "k 4" 42L o 
<  .
"
"  d d
lh
h। +i o 
. u  i"
 d
lh
h, .
" i"
o
d
lh
h,
b
  i"
o d
lh
h, ' i"

" ok d
lh
h,  i" u"idl d
lh
h
p
 p d " i  k । ei 4 o я aL
 яN s  ।

l '
 pN i  p2   + ""। i
: َْ َ ََ َ ْ ََْ
َ ‫اﻷ ْﻗ َﺮﺑ‬
‫ﻦﻴ‬ ‫وأﻧ ِﺬر ﻋ ِﺸﺮﻴﺗﻚ‬
ِ
28

u
o

e"
َ ‫ﻚ ﻣ َﻦ اﻟ ْ ُﻤ ْﺆﻣﻨ‬
َ ََ
َ َ َ ََ ْ ْ
‫ﻦﻴ‬ ِِ ِ ‫َواﺧ ِﻔﺾ ﺟﻨﺎﺣﻚ ﻟِﻤ ِﻦ اﻳﺒﻌ‬

"4 =t   o।
 . 4 a

; 
4 i s 
' p " o।" [ 8 k’
: 214-215]

  8
l llh
i o l <2t pN i 
o kr ।  p5i
b
 
t" 4t 4 "q
o  
।
 4: . i  o  

"
" aÀ "N"; ei p2L 4я "# p# ।

e
l '
 k 45
"  e: َ

َ J‫ع ﺑ َﻤﺎ ُﺗ ْﺆ َﻣ ُﺮ َوأ ْﻋﺮ ْض َﻋﻦ اﻟ ْ ُﻤ ْﺮﺸ‬
‫ﻦﻴ‬
ْ َ ْ َ
ِ ِ ِ ِ ِ ‫ﻓﺎﺻﺪ‬

"
 4. ":
L A,  pN p2 r e" 


uk r।" [ 8 я : 94]

ei  pp   8
l llh
i o l "i
l 
=s  q
;  k" 
h । 4
": "N "Nk   q
;  z 4o oя
A  k ।
 + z "i я । 
"i udN  ",
 . ", § q apn e=
k  N" a"s A। e 4
k; ", "
 4
 5 "ž "? "i s ", a"Ni "ž
"। ;
 5N" । e  k e= 4t 
# # ",

l '
 4 p <:; s <
p  A। 4 . i- N  
5  ' i ill' "। eo
"
" aNn n <:
"я llh
i o l e p
2; । e pki

29

u
o

"t 

  8 " . । ei 8
"
" 
 A।

o pk
 8
l llh
i o l 
i "r pk uk
 + o я 2 4. । nt 
i ": 
4Cs #N 4"2 p<" q।  kN  
 ei
# 4
 pB  s5" "A
<  ."। 
8"
r: 4Pt" # "ž m8; "
p "।
  4. 4
u 
m llh
i o l   "d ।
p5  я "<n p< 4 я=  42L 2। nt
4   । a":  F a"m  h ।


i 4C"Cn e я" llh
i o l e 22
"

" = e ", "
"

"!

 #N eя p";
j" "Nk।
 i#N
"
 = a
#
яA 4.,

 <я ei 
 # p2 
:# r।
  uk  4A।
l  !

 #.
#;  A ।
 u N 4"" u 4:
 
N "। 
 + ‡ 4"pq r  
 + o

‡ 4"pq " .k; 
 4 e k   .।"

"
" "  A । e 4 "  <  o 4  "
 2c  4., яs яB "cn M=
। a e=o 
udN A  4.,
 <я  я u 4Aq । 
u< 
 . k  4 <" A। i  e s <я
‡
 ।  ", "p <я
! 4 4B
4
 A e A।  aNn F <: 4 "rd
"<n 5 "A। e  
  e=
4 o। я
яo  ।
 o e 4"p 2 o  . " 
k
 4i।"
30

u
o

p 22  d" e A kN  "я llh
i o l
aNn  । <"  
 + .N-  e"
CB:  " । 
i e= ps" A, "я
llh
i o l . 2   + p "। e 
. яt 2 "
" "k
n  2 o  d#
" । nt " + k#
t ei o я 4Aq  "।
"я llh
i o l 22
"
" ": "22я!

l  ! . 
 z  8. o "  2ndo 
 4
5
 я 45 " " । 
l
 "я " 
 e=  
 ¡  ."।" 5 4: i  8
l
llh
i o l e 42 
" ar k  oF।

<я à er C­ l 5 ‹"; 
"

" + 4z
", "<я!
 A e । .o! 4  . 2 "। 4.<"
ic 4 p2 я 2 .o।
l  !
 i 4
tr  
 4" ।"


i C
 2 .
.

i o 4 i -g; 45 k#
8i 5  " <"

m llh
i o l o + a
; sb " 4
2n g ।  a
#, p<, a PяN8
2;, F
5" iN N  4: .n o
 u 
. s 4 2 । p5 a"s 
 N,
k"  5  "2  u p+ q।

e  . " d
lh
h, b i"


 d
lh
h,

" i"  
-r d
lh
h,
 i" 

d
lh
h,
"

 d
lh
h,
m i" i 
d
lh
h o + 
i d
lh
,  i 
d
lh
h e" ª
b
l d
lh
h, "" d
lh
31

u
o

, .n " ." rN d
lh
, um

u" (" 'u )
d
lh
,
-N o + N d
lh
h, "
d
lh
h e   d
lh
 p
 "/ "

i e .  A 4. + u 
aN2 M=" ‹";  + u oF। nt + #N 4. b
8 pjj A   < . ।

e 4u 4u .  o A।  " .

i
d
lh
 c i  p5 । #
"
я + "

M N । eAq + s i  d
lh
h . 
 4।
 
r: #N   p5 । k#
i , ei
m  я <   +
d n . b" i"
i  d
lh
h 
i 2  .  4।
e
 " + k#
t e= я  a"s 4।
kN , + F p2
 ।  яj , eg   ?
b" d
lh
h я"" , 
i; k º r<8

 4. s  eg i 2h। ei " u e a"
. s "я llh
i o l " N 
A।  e ei C  s2k a"  " nt
 "A: "4
m i" i  "!
" g; ।
4 F яn" ["i]।

. " d
lh
h M= " я। nt b  "=

k! "я llh
i o l s2k 4 e " t
" b 8 8n A। e ;i + b 
 .n
 ." 
 b 
 "h "h g; 4"।
+ 
 4i। e b яN 4.r   o  . N
A  "ž i "। eAq 4N  я- 
"
A, я F  N я" u~  A। d яN +
a" 
 4i। e ;i  8
l llh
i o l
" .
 ' "t .
' "
N A।
32

u
o

"  я

i . t   4"q oF। i#N . 22
. d
lh
h o . u i" t" d
lh
h i 
g;  A। nt eo 
i 5 । 4. 4 8N i 
o 
 8 ¡    "d।
 ei .
45 <" 4i o .  4<" e "я llh
i
o l  "  d
lh
h ", m" 
4
"  я । 4  eя h" "
A।
 n "Nk। 4 4  u aN aN2  । .
.n
l 4 t; "N"s    4 4 
 a"s  "।
 12 я 
r: o 2 я  (n
12 я 
r: o 3 я  " 10 я 
r: 4 я  " 12 я

r: e" 5 я  5o " A)
"  p5 я ।
ei  A C   . u  i"
 d
lh
h
e" + st  8
l llh
i o l e+ N . riN
d
lh
।

я 5 

i a"  + 4A A
= 4। udN
 # 
। nt 
;  5 
d  .n
 4P+A
i d'= 4P <q   u8 e 4Aq 
d5

"  udN .t । e  
d  4P+A

4P 2 4A 4я "5  e। " (
"  -
" i5o)  "  4  " jя
a
k 8; t #N d   5। " e= gя"
Aq q 4., k  
 
  4A। e " .
" 4P+A  "  <",
 e 45 < 4i।

  k  
  dn । k =" i
nt
 N + = # q।
   4. uN
। 4: .n ai
   4. 4 k  p"

33

u
o

। i" '4 ";
b

l i"  u d
lh
h
"  A।

" d" я
я

 p 
i . o d"N " t   "

4"q oF।
 "я llh
i o l e 

 e= "q  " я । ei  98 я 
r:
o 19 я  A " "<n gn ul A। ei 
4Ct A . 22 я i"
" " d
lh
h।

i e 

p; 42L A। d'я "j 
i 8
a u¹P  m= jя " us । e #N
eя 
 i"

, . "  "я pN 

4   " i p d < ।  a"N o 
 
।  ‡ A u i"
 o (  
b
l i"

"8 "
)। e " us  aNn 4P u¹Pg
jя u  e" < " 5
i
2 
 я a
8 
।

Cs m= jя " us  

i 8 d + = a<.
, "4  "!
 A
"# 4 s o d
N A। 
 do  ।  e= q d
a
; । e 
 d m
o A
я 
o я ।

 " mn A
"Nk
 ei "  4p; A
4.,
 a
# я- e " #N  o = 4~
F 4"।" < "
 45i 
i  a
. "
uF, 4  "! ei 4g N "A।
  
e " ªn 4g  o = 4p;  4oi " u2
я।

m= jя nt e " 5 я 5   t A । n
 ", ei 55 ªn 4g 45? 
i ", 
34

u
o

 яN " " A। " ", 4 5
 
 4  4  " ।
 a"Ni  "rd
a<. m i
 яj  "। . a<. N 

  ei 8d  4   ।

я " m= " 4z F । "
  dn  4.,  k m= ." pn я"" .
я i"
" " d
lh
h 4"।

e " us  p5 я d
lh
h o aNN "

k#
t  я-  я  । e m= < " n
  яj ,
 "  я  ? я
d
lh
h я"" ,
 et
l '
  я ,

 u । jя я 2i, s o # N  4
4n # g; A? 4 4 Cs# "   aN 4
pB d a
 o। я i"
" " я"" ,

i  # g; A।

l Aq  i"  , + 5
u o  ।

e" jя яj , ei d 4 eA? я d
lh
h

я"" ,
 #N e "Nk। 4 "!
 . .
 e
я A।
 88я । C яnt 4
 ,
aÀ #N p A,
t m  , p" p
 "N" p A। " d" aN2 । ei a"s

  A। e
l 
 =
i #N
 eя  8 4p; ।
 + " ., ,

 o "t m я। i
 e
l p
o , +i i"  o +    "। 
", 4 8"
r: 4. " 8 i"   "я - eg
5N। e 4 < 4i " "= k। 
 ., 4.,
. iN k A। 

o k 
t
m "я ,
  я , aÀ "я, p"
35
 ‫‪
u
o‬‬

‫‪k
  iN।
 + N " " 4 A। + p‬‬
‫‪b eA।
 o e
 u aN2 kr  A।‬‬
‫‪. q
 я" "n o "gs A।  udN‬‬
‫‪

 d N  8" N 8 8я  .o।‬‬
‫‪ei a  j-.nt; 45 4i o
 d  s# o‬‬
‫
 


‪kN

 4 я A।‬‬
‫‪ s#N N; m=
 aN2 4F 4" ।‬‬

‫=‪. я d
lh
h C ei "k"N m= jя a‬‬

‫‪p<"n ।  e" 
 # m
 я 2i।‬‬
‫?‪яj ,
c  . eA  A
=  4 =
A‬‬
‫‪я d
lh
h я"" , N+,
A। jя  4‬‬
‫
"‪ic:; । я i"
" " d
lh
h a8‬‬
‫ ‪Ã "t 

  8  p5
g F‬‬
‫‪:‬‬
‫ِّ‬ ‫َ َ‬
‫اء ﺧ ِﻔ }ﻴﺎ ‪ .‬ﻗﺎل َر ِّب ِإ ‪k‬‬
‫ْ َ َ َ
ُ َ ً َ‬ ‫َ‬
‫ﺖ َر ِّﺑﻚ َﻗ ْﺒ َﺪهُ َز‪ِ J‬ﺮ
ﻳﺎ ‪ِ .‬إذ ﻧﺎدى رﺑﻪ ِﻧﺪ‬
‫َ‬ ‫ْ ََْ‬
‫ﻛﻬﻴﻌﺺ ‪ِ .‬ذﻛ ُﺮ رﻤﺣ ِ‬
‫ﻚ َر ِّب َﺷﻘ }ﻴﺎ ‪َ .‬و‰ ِّ‪ k‬ﺧ ْﻔ ُ‬ ‫َ َ َ ْ َ ْ ُ ِّ َ ْ َ َ َ
ْ ُ َ ْ ً َ َ ْ َ ُ ْ ُ َ َ‬
‫ﺖ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫وﻫﻦ اﻟﻌﻈﻢ ِﻣﻲﻨ واﺷﺘﻌﻞ اﻟﺮأس ﺷﻴﺒﺎ وﻟﻢ أﻛﻦ ِﺑﺪﺨ ِﺋ‬
‫ْ َُ ْ َ َ } َ ُ َ َ ُ ْ‬ ‫ْ ََ َ ً ََ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫اﻟ ْ َﻤ َﻮ َ ْ َ‬
‫آل‬‫ﺖ اﻣﺮأ ِ ﺨ ِﻗﺮا ﻓﻬﺐ ِﻲﻟ ِﻣﻦ ﻧﻚ و ِﺎ ‪ .‬ﻳ ِﺮﺛ ِﻲﻨ وﻳ ِﺮث ِﻣﻦ ِ‬ ‫اﻲﻟ ِﻣﻦ َور ِا‪َ k‬وŒﻧ ِ‬
‫ِ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫َ ْ ُ َ َ ْ َ ُ َ ِّ َ } َ َ

ُ َ ِّ ُ ُ‬ ‫ْ‬
‫اﺳ ُﻤ ُﻪ ﺤﻳ َﻰﻴ ﻟ ْﻢ ﺠﻧ َﻌﻞ ُ‪ِ .‬ﻣ ْﻦ‬ ‫ﺮﺸ َك ِﺑﻐﻼمٍ‬ ‫ﻓﻌﻘﻮب * واﺟﻌﻠﻪ رب ر ِﺿﻴﺎ ‪ .‬ﻳﺎ ز‪ِ J‬ﺮﻳﺎ إِﻧﺎ ﻧﺒ‬
‫ْ‬
‫ﺖ ﻣ َﻦ اﻟﻜ ﺮﺒَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫اﻣ َﺮأ َﺨﻗ ًﺮا َوﻗ ْﺪ َﺑﻠ ْﻐ ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َُ ٌ ََ َ‬ ‫َ ْ ُ َ } َ َ َ ِّ َ
َ ُ ُ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻗﺒﻞ ﺳ ِﻤﻴﺎ ‪ .‬ﻗﺎل رب ﻛ˜ ﻳﻜﻮن ِﻲﻟ ﻏﻼم وŒﻧ ِﺖ‬
‫} َ َ َ َ َ َ َ َ ُّ َ ُ َ َ َ
َ ِّ ٌ َ َ ْ َ َ ْ ُ َ ْ َ ْ ُ َ َ ْ َ ُ َ ْ ً َ َ‬
‫ِﻋ ِﺘﻴﺎ ‪ .‬ﻗﺎل ﻛﺬﻟِﻚ ﻗﺎل رﺑﻚ ﻫﻮ ﻲﻠﻋ ﻫﻦﻴ وﻗﺪ ﺧﻠﻘﺘﻚ ِﻣﻦ ﻗﺒﻞ وﻟﻢ ﺗﻚ ﺷﻴﺌﺎ ‪ .‬ﻗﺎل‬
‫ﺎس َﺛ َﻼ َث َ َ‬ ‫اﺠ َ‬ ‫ﻚ َﻛ
ﻻ ُﺗ َ‬
‫ﻜ ِّﻠ َﻢ
‬ ‫ًَ َ َ َُ َ‬ ‫ْ ْ‬
‫ﺎل َﺳ ِﻮ }ﻳﺎ‪....‬‬ ‫ٍ‬ ‫‬ ‫َر ِّب اﺟ َﻌﻞ ِﻲﻟ آﻳﺔ * ﻗﺎل آﻓﺘ‬

‫‪-"--i-
i- । e=
  a

g ""; +‬‬
‫ ‪"n . p। . 4 + 
h A <C। 4‬‬
‫‪": 4
 
 as " - <" A; "#N s‬‬
‫‪
kª A; 4
 !
 4z
 o "5‬‬
‫‪i ।
 < 
 
 st e"
 st "nN; яi‬‬
‫‪36‬‬

u
o

 я k 45
 eя "N   r। 4

 s<:k " i
" " e" 4
 ,  r
n:я। 4 .,
 4 e 
t
" c,  
" ii i8" ei 
 o ;  । 4 ": 4

 ! 4 
 
t "? a52
 st 4. "nN,


o 4. "#N 4: pn u?  ": ei "- 4
 " A: e=
 k я।
 4 8" 4 CL
A e" 
 A
i A । 4 ": 4
 ,
 e=
 ।  ", 4  ei 4., 

s a"s  

: 5 5" "" ।"

m= jя 42 d'4= 45  q ar q ।  q
.n <я 4। < "  us "i + ।

jя ",
l  ! ši ei
g o b 

i  . eA  ei u~ 45 e A। e 

i"
    ", ei 4g  4  ? i"

я"" , ।  ",  e  4 = Ç;gs?
i"

" я"" , я । jя ",  4 2
.o।
  e 4  4  " ।

 i"

" 8=P A।  4"  ",
l  !

 e e ": " " ut " 4., e d

 8~=  Aq"।  "  ", я!
e b 
i  m t
t 5 "।

 яj  4
।  ",  b 
i 
m  e t #; ?  " я !

я i"
" " e" aNN " я, b 
i 
m pn  "। nt "i   dn , e "N
l o
+ "" llh
i o l .A
"A -i + "Nk
37

u
o

"। " a
k e"o я d
lh
h  k
" " <:N "2 ।

jя " p"  + kN ,  s
 u"L

A।  z
 i"
e" " u। u<  +q

A a d।

e jя яj , 4 

я;! 4 b  i" 

i  m  "? я i"
" " d
lh
h
я"" , "
 "я llh
i o l . "

-i "।  
l "n o  8।  
  u
 Aqi яng; A।
l  + r 
+  +
ast ।" e= ‹";  jя d =  e" 4 
45 e B uF ", "
 . "A b  i"  ei
B ;o 4" A
।" e5 4 < " "i  
b  । 
" ", '4 .i "  4, bž
m
 . "A Fi "A।'  e" 
я kN 
", '4
 яN । 4. 4 a< m 4" 
я  "। e q s; o
 u 4 u
M
 4" । o (
i) u¹P  A  o;
o "
 4 pя 4i।'


i 8d " 5 4 
।
" 


 
я  " "  ।

 8l
 llh
llh
i

i o l
o l d
o . u d
lh
d
lh
h
i -
i -g;
i  d  . u i" t" d
lh
h p5 
i  o 
 4M tr A। nt "я llh
i
o l e d

l  + i  A
‹  "=

38

u
o

. a#  । + i  g;  Ni 2t: o

4ˆ।

. u e 
i 4
"
я o aNN p2  8
l
llh
i o l N  яMN l  " । 
un
k "  ag  । u   я, ei ª;= A
+ я" "k grt8; e= a#N?  4. Éi N n
4 .",   lo   । ; i#N  8
l
llh
i o l
l "t " d
 A 4.,
"4
l!

"
я " u d i  k "Cd 
o!"। k; 4.,  d
  u< d i  k "C d 
" - 4. 4 eя яN
l "
" ।
l
 ui An ।

5#N 
'
 i"
b
l  e o
 ‡ u k~
M=। 
'
 "
p , u ši 4 F l A
i яj , '<i u! e<" un
k "  45 .c?'
'
m c "!' F <: я""  u। 
'
 e=
2n
।  ", 'nt
 4 я M o- 
 
я , 4 4" o  s i # g;  A?'

u я uF, ' "?
 ek

;  s  4"!' ei
"  A
= 4 4" "q।  k 4 "t 


o ¡। "
p , Ni e 
  4A। M
#N "я llh
i o l " b" i"


d
lh
h . u 4" o  s 

 k c।
<i
  d
lh
 

 = 
 4।
b" d
lh
h я
t । <g я 4
 u d
lh
h яj , '4  F A?

4o!'। ei "  s <g p  । s k5
 e
 o  p । e   4=
39
 ‫‪
u
o‬‬

‫=
‪k 4"
। u 4" k 4 45 4।  A‬‬
‫
‪jя"#  ": '4  F A?
 e=
4o।‬‬
‫‪
 k#
я  4 ei 
 d=  я ।' . u‬‬
‫<‪d
lh
h Ã m <" kN  4"  o <g u‬‬
‫‪
n । " 4. <i 4 4"-  utя  #‬‬
‫'‪
 ", '
 a"t! ., 4  

।‬‬

‫‪
 u d
lh
h 4  
। i#N 4" utя‬‬
‫‪o
n 
t 5 . b" i"

 d
lh‬‬
‫  
= ‪
h 4"
। u d
lh
h § я‬‬
‫َ‪"t 

 8 t- e p5 =
  F :‬‬
‫َ َ‬ ‫َْ ً‬ ‫
َ ْ ًَ َ ْ َْ ٰ‬ ‫ٰ ٰ َ ََْْ َ َْ َ ُْ ْ َ َ ْ ٰ‬
‫ﺰﻨﻳﻼ ِّﻣ
ﻤ ْﻦ ﺧﻠ َﻖ‬ ‫ِ‬ ‫ﻳ‬ ‫*‬ ‫‪n‬‬ ‫ﺨﻳ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﻤ‬ ‫ِ‬ ‫ﻟ‬ ‫ة‬ ‫ﺮ‬‫ﻛ‬‫ِ‬ ‫ﺬ‬ ‫ﺗ‬ ‫ﻻ‬ ‫إ‬
‫ِ‬ ‫*‬ ‫ﻰﻘ‬ ‫ﻃﻪ * ﻣﺎ أﻧﺰﺠﺎ ﻋﻠﻴﻚ اﻟﻘﺮآن ِﻟﺘﺸ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫
ُْٰ ََ‬ ‫ْ َ‬ ‫َْ‬
‫اﻷ ْر َض َو
‬
‫ات َو َﻣﺎ ِﻲﻓ‬ ‫ى * ُ‪َ .‬ﻣﺎ ﻲﻓ
‬ ‫اﺳ َﺘ َﻮ ٰ‬
‫اﻟﺴ َﻤ َ‬ ‫ﺒﻟ اﻟ َﻌ ْﺮش ْ‬
‫ﺎو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ات اﻟ ُﻌﻼ * اﻟﺮﻤﺣﻦ‬ ‫اﻟﺴ َﻤ َ‬
‫ﺎو ِ‬
‫اﻟﺮﺴ َوأَ ْﺧ ٰﻰﻔ * ّٰ‬
‫اﺑُ‬ ‫ﺠﺗ َﻬ ْﺮ ﺑ ْﺎﻟ َﻘ ْﻮل َﻓﺈ
ﻧﻪ' َﻓ ْﻌ َﻠ ُﻢ ِّ
‬‫َْ ْ َ َ ََُْ َ َ َ َْ َ
َ ٰ َ ْ َْ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اﻷر ِض وﻣﺎ ﺑﻴﻨﻬﻤﺎ وﻣﺎ ﺤﺗﺖ اﻟﺮﺜى * و ِ‰ن‬
‫َ َٰ
ُ َ َُ ْ َ ْ َ ُ ْ‬
‫ﺎء اﺤﻟ ُ ْﺴ ٰﻰﻨ*‬ ‫ﻻ ِإ‪ِ .‬إﻻ ﻫﻮ ط ‪ .‬اﻷﺳﻤ‬

‫ ;"‪"4t-।
 4k 4" яN

 p 


 a‬‬
‫‪। nt i u яN . < । e= + A 45 a";,‬‬
‫
‪. <8 o 
c < CL A।   ,‬‬
‫‪   A। <, <8, ed< #N" s e"  k‬‬
‫‪<8< .
A,  +i। . 
 ucà 5 ",  4 gp o‬‬
‫" ‪ko gp ":"st я।
l,  "N 4 u N 4i,‬‬
‫)‪4 Pn.  +i।" (t- : 1-8‬‬

‫‪F 4: ~k;~  " uF, '
!  a8" hg ei‬‬
‫ 
‪
!' . u i" t" d
lh
h я‬‬
‫‪ - b 8 p + ant #N p"  4-
-‬‬
‫"< ‪4я 
 4ˆ ;। ", "
 ek
; ",‬‬
‫‪i  g;  ?"।‬‬
‫‪40‬‬

u
o

<i u h b 8 4A+ p A "

p 4  42
4" ar p । k b" d
lh
h
n
.N
. u d
lh
h- я, '4 u! i
 ‹";
A
l  8 llh
i o l d'
A, 4
l!

"
я " u d i  k "Cd  o। 4 i "t 

d'
 i
 4 P<N < A।'

e  u d
lh
h ‡  "


 us
। я q q  4< 45 u 4 " 
#N A
= < ˆ । "я llh
i o l ",
© 2 u 4<
 o। . . d
lh
h
us "
º u "rd ast # pst  4। nt
4 "я llh
i o l я
 "।  u
d
lh
h q # p+
  ", "4 u! 
  udN
e A?" . u ~k;~   F ।
s o
a<" ei M= s  8
l llh
i o l "
 uF, "
l-h
"!"। " o e я '
l-h

"' ¡ 
, e
 e p¡ pm 
uF। e u i
я , 4
l  8! 
 я
qm p A

 k  a
 o tto 4 
4 "? u i" t" d
lh
h ei C­   uk
us t-2l я " "d<" +q 4।  "t
"i
l  = 4. pN я
 5 я

। 4  a  A, nt " ei a8" CN a"
Aq    4  u i" t" d
lh
h
2Nя ।


i C
 я
я "=
" . i"
b
 
t", u i" t" e" u  i"

 d
lh
h  p<" "Nk i -g; 4

41

u
o


 NM
mp "=  o 
i d e=
o
 । "  . 
m llh
i o l .k
2 "n   
 
 4P a"m  । 4 

"
o 7 "A 1 
 45   8l
 llh

i o l  + ." "" я "= 
।

k a8 '"
" "  uN  "n  ।
uN 45 + u 4"
 .n :d 4M:;  ।
k 4u "n ‡ 4.. k
. 4 - uN "i
e " "  я" k яN яr 4 "st .n g
a#  A ।

я ei a
: "=
kn  "i яя  q।
" 2 a<" 4
k- e" "C d u" 45 d" 
q। e .n  8
l llh
i o l  + ""
u e "q "
  । #  "i  e яMN
 º=   "-"।  e= я "= "
"d  "  4o =‡ । ei  k "q "q
 4 i A।  4 A #  i" i

"।
l  + d s A। 4. d d 4
A   42  A।

M 3 "A ."~ ei "= s A।
! ei  "-"
u   L! nt
l u <  4 "i  N  A।
ei 2 " o "я llh
i o l e" 
 । a": e d'я 
 o  ud M=। 

u er 2 . u2   4<"  "N=  5" kr
। e "  4o = § я =
 "L 
A।
l h
 eя ui 4  4 4। et

42

u
o

l = ak A। "я llh
i o l ei "
o #N я ।

e "  8
l llh
i o l + 22
"
"
я।  
t" 4t 4 ‡  " C  

i ‡ 5 "। 2
kt " "= = 4. ui 4
4 4A   я  "= a"  " я। a
5 ==  2
kt Ni ui 4 4 4A 4 
i
jя 5  । e
"  o 
i 4t 4; 4M:;
,
 ei "=  ! Éi "= a"  M=। .
 o
 5; ‡ " s A
= 4 '"
" " ।
a<Nn;  
  
k  । e<"i M 3 "
n 2 "A F "
 45 
"
o    8
l
llh
i o l s" 
k ।

 º= 45 4"  "я llh
i o l, + 22
"

"   o 
t" 4t  -
r:, k-, "Cd-.
"

l M    # ei 2 d< яN  
i

 o  "rd
l " "d'
:
'4
l! .
 u ei яMN .

 A,
t "n An
A,
 . <8
à A,
 k 
 e " o'।

d© "A (‫)ﺨم اﺤﻟﺰن‬

" . 
m llh
i o l e "t я" "=
d©-d, "-
  A।  j-.nt; 4 Ai
4 5 i a"s C5"
 + я" a# i A
d©-<kn। " 4. d'я 
: + F "-
  A
45 "# 4" nt p A +  . я
d
lh
 e" 22
"
"। + я"d "я llh

i o l a= t a
<" । 4: .n
l
'
 ei d'яo + 45 2 8  ।
43

u
o

 
"
o 10 "A। . o "" "t я "=
45 
k A। M  '"
" " r; d©-L #N
=  '=  4.  4.i ntt p st . я
d
lh
 in । e al 5 22
"
"o
ei # 45 " g; । e d'= C
N  . 4. z
4<‡ q। 
i -

. "
p + u aN2 t
"Cd । en
я  e" 4 5 
i 4PtN
"Cd  t o a  4"# । e ;i ei "A=
''

 h.' " d© "A  a<  A। . я
d
lh
 k  "N "s 'яn
 'l' -4 

A।

 
 8
l llh
i o l 2
 45 <:;   2
#N
 o + "t  2 4. 
Ã"#  ।
l
u a# <  4  + o я a"N । " k
 ei я #N 4 4"  k c । i
 dn  ž" 4 aˆ 4. i  o 4"।

  k  45 p 75 i 8" я"h  
4. pst g; ।  ‡  " p 
t . . "
  d
lh
h "2  
"
o 10 "A o 
  udN .t ।

 8
l llh
i o l A  e= p<" 4t
A  i  o । " e A 45 4

r
я""  - "  + =k8; A
"N k । e
"я llh
i o l  a
# , 4

5 ;  , "
 a
# яc
 ":= 4
4। nt e 
 4"  oF। -l o 2~ 

44

u
o

4  a 4 яq  । "i + M 4 e" "<n
#  uk #N + uNk  4 42L ।

"я llh
i o l n e   45 o

я a"N 4A। A 4t = 45   
"<n p<" o 4Cs "Nk" = 4. i  o
।  4ui o g;  4 -i, unt  + 
45 q  uN ।  4"o
    + 4A
4 । e aNn 4"-
"8;
2;   d'я
", я "‹B " . 
m 
s llh
i
o l e ‡। e  + s 4F  "t 4 u
5 k  kr । p2
M 4 "я llh
i
o l e  
" 45 k p । p 
t .
. d
lh
h p;; 42L  "я k ।  +
яq # a 5
M я N  dr 2 ।
 8
l llh
i o l e "t d k я 
q। e . d
lh
h + k  4. 5

M +o 5 4= 4। e 4 e= " 4o
  u<
‹ g; ।
 #  
45 + k 4।

4  e=
‡
 A A। "я llh
i o l 4 =
2 " q। aNn kn, k я, "N5, k
# e" 8;
a"s 4 "я llh
i o l ar< 42 

l "t "  ut  d'
 ।

 я 4n "d'
 " 
я ¡  4o "! nt

,  "я e h q d'
 яi ak s
! 
l "t "

-  ":
"4
l!
 "

 d"   яi,

#N  a<"
A।
 d"। o "# 
l
45

u
o

'
!
 d" p e"
 p।



  4  A? 8"  =, 4.
 p B

2;
" a5" tr = .
  " 4"? .
 p

 4k#  5 "

 4o  4i। a"Ni

k
 яN ps।

 p
 4k#
 o 45
a5"
 p
 F p  ।

 4 i 8

‹ 2c . d ." an 8<8  e" d-
 
я
mn ।

i ntL 2i। 4 я  " aN o
 45 4"+2 5 k et
 A 45i
 4 5''।

.d 
 ";
A, uk d'
4:
l '
 q 8

 F  + "" =।  a";  ",
4
l  8! 4. d'= q p   a"s,
 d'

r e d'4= et   "  "i ¡  4
яN।
 e я яN pst। nt  "я llh
i
o l  ", 4 e  "A?

l 

:  яN FA- ¡  яN ।  . A 

 d" 4
A-
  F<" "
p  ।

4
"  "# #N e 4 яn 4" . e
l
i" " e" + 5 a u  " ।

"l!
l ""  
b 
: яN! e яMN<"
a o  .   4. mp A  p
ei al "N"! p "я llh
i o l e a

2t #
.  2t 
n<" 
= oFA  ei M= 45।
k  " i   яN ei M== 2 ."~
 
5"।

 M=" 45
 e= 2n N " 

tp A-
 , #- m 4 
: an  .। 4

46

u
o

N a pNN  " ।
l  "t 


  ei
"N= 
 #A:
َْ ُ َ َ َ ْ ُ
َ َُُْ َ َ
َ ْ ّ ََْ َْ ََْ َ َ
‫ﻮﻫﺎ ِإﻧﺎ ِﺑ َﻤﺎ أ ْر ِﺳﻠ ُﺘ ْﻢ ِﺑ ِﻪ ﺎﻛ ِﻓ ُﺮون * َوﻗﺎﻟﻮا ﺤﻧ ُﻦ‬‫ﻳﺮ ِإﻻ ﻗﺎل ﻣﺮﺘﻓ‬ ٍ ِ ‫َوﻣﺎ أ َرﺳﻠﻨﺎ ِﻲﻓ َ ﻗﺮﻳ ٍﺔ ِﻣﻦ‬
‫ﺬ‬ ‫ﻧ‬
َْ َ َ ً َْ َ ً َ ْ َُْ
َ ‫ﺤﻧ ُﻦ ﺑ ُﻤ َﻌ
ﺬﻧ‬
‫ﻦﻴ‬ ِ ِ ‫أﻛﺮﺜ أ ﻣﻮاﻻ وأوﻻدا وﻣﺎ‬

".i
 4 я  4p; A, 4  #¹N

a#"  "A, 4 .-  4p A,
  pNN ।

 ",
 #-я Cd;

 A
i
s 4o " ” [ 8 " : 34-35]।

-

-' 'я (‫)اﻤﻟﻌﺮاج‬
( )
 "- 8 я"i
l '
 k 45 A
aP
M=" p 4A। "t 

 o   e " '
'я.'
(‫)ﻣ ْﻌ ِﺠ َﺰة‬
ُ m
sL "; o .।
 "- 8 
'я. N
e"  u "ž  b a‡। ": o " ‹B m .

m 
s llh
i o l e 
"
o яno a N

'я. p 4A। 4 4  4 1 яo 4" 
'я.
"d A। " i e "N e 4. "я llh
i
o l e ." 
'я. #N "k "q 
'я.  "t


 ।  ei §gn e= яNn 
'я.।
 e " s

A hя
 <ª; " 'я। e aNš. 
'я. a 4 "
4kt M=  । 'я d'= 
A। 4.
'я M= A
"s" 5 "я llh
i o l  'я ; ,
i 
' яN e 45
 яn 4.
 
Ì¡я ."  
 4< e A। a d я"
'
#Nt ª;' 8to ei 'я। eяN " A '
A
'я


'' - . 
' яN 'я।

47

u
o

"t 'я M= d'= < "<k  4 4. । p5 "я
llh
i o l e  k   яd  45
"
 
d   яd
  .n ª;- .
" 'i ' b
d "
p A, . a5  ª;।  яd
  45 p

4 4", 4. iN ª; 4:

я .n ª; "
''я' " Ì¡
;। " u< ª;i <: a5 et
'я "। F 4n  'я M= A 4 m "#

A। a#  
"
o  "A я"   27  
i 45 . #N  M= ।

4 "я llh
i o l e  F 45 M

n A
4 "No ŸN
A। " a#   + 

. um
 d
lh
 M dg A। . яbb
iÍ 
e z 4  45 uF "i
l  g я i b ("
) 2 .। 4  4P+A  
" dg ।  +

" я 
 "
 2q .t kr ।

"i
 
d 4P+A  4  
m
iÍ  e r
5 я i  d' 
 .
 । e Ì¡
ª; pk + m
 dg o k d'= 4 4  । 
dg 4 g; । яbb
iÍ  n"N ,

. " 4 g;  
 um 4  4.।
e kr  'я "।

я" llh
i o l  яbb
iÍ  e
e p5 45 p
 p" d 4 4। pN
p"di dk  ‡ "N :  pn
, '4 яbb!
 5 4? + 
nt; я A?'
iN। яbb pN"i "я llh
i o l e 2
 e" s b

 " u  +
nt 
A-  a" । dk  "я llh
i
48

u
o

o l  a<N5 я p"5 un

k  ।  pN

i eя 8"" p d " k~ 4।

p5
 + k~ M= .

iÍ  e ‡।


iÍ  "я llh
i o l '
n',
' ~', ' N "' iN
N  + s я। d


;  a N  Aqo 4  . b 

iÍ  o . ii
iÍ  e 5। + u<
"я llh
i o l aNn m 5 m:; я।
C
 k~ M= . iu

iÍ  e ‡। +
5 a 5"  2
5

;  4 4 .
i
iÍ । e ˆ
 k~ M= . r

iÍ  e ‡। :B o p
 я" llh
i
o l   .5k . 8 
iÍ  o . ib

iÍ  e 5। + " 5i "я llh
i
o l e 55 A। "i +  a<N5 o 
""
яA।

 
 
 "я
"я llh
i

i o l
"я llh
i o l  . яbb
iÍ 

 Ì¡   ' 
 
' 5 " "Ck =
4. 4P+A
। e  "t "M a
r e= i"C 4
4। ei C  '"i
 '
'। ei "t M t
 я 
 o । eя  e" o 4:
"
 яN t
 я "A ak  । e "я llh

i o l
 Ì¡ '' #N
; । ei 4:
 яbb
iÍ  4. a я। ;  "
",
 . e 
 ag  i 
  
l
яl j 
q <·  ."!

49

u
o

l 4 "я llh
i o l

я 4.

4P+A
।
;   q . 8 
iÍ  e 5।

 q
; 4: e= "C k =
l яl m
 4P+A

l  A, '4 8 ! 
 "t s
 A,
4 я
 
 4!'।
 "я llh
i o l


я
; 8" я  
" 4. q A  
 4
яN uN ।
l k 45 §"; uc , '4

""!
 я
 4 42L " ।
 d s 4


 #N "!'
"l!
 "я . s p<
 "
 Ì¡!

a© en ‡
l " o '
 + "" 5
55  . F ";
 a#  45 4" " 4
u 4i। " 'я  pN" = ": u

"я llh
i o l +  um яN  e A।
eg : 1.  +2 ok ., 2.  g 45 "+2
 aNN 4. 4 g o" #N  o š e" 3.
8 " 4: d'=
।

-'я e e "s o "= M= 4., e 8; "; 4o
P
m" । M= M= o C5" ' ' a"  । a5~

l '
 +  a  k"  sb  A। 

,
= 4",  4.,  
 
,

я iN
"= "= я~ "я llh
i o l ª;  4
A। "s"
l '
 + "A
a"  a j 
 ei 'я । "N o
#Nt j d + ant <

 4। er e= "= я
я   sb  en яr
A।
#
 "j  . 4u
  2  
 u  ' '  p m8;r "n  ."।
 'я
 "я llh
i o l e " "
  A

  45 dr-  e k A C L  .n।
50

u
o

'я M= A "s" e"  ei ª; A। e "N

b #N 4 ŸN 4i। nt 4 .
 , 


я .
 , 
, 
 ei 'я M= 
я। e 4 4 d" 'b' "Nko e '
#Nt',
'sp' iN u o "NN 
 #।
 4я  "",
4. 
l '
 '
' b #N  "ž , 4", 4.,

, 
  iN "= "= я~ CL  k  4 i a 
k# p<
 k + ""   u <"
 4, 
 "ž M
 4 4=i F A
। + яN
"A
i a я।  . ic i  । 'я M= "t


 o   d p;।

 ‹";  e"
m8;r "ž ।
dl!

'я  a N aNš. M= M= A e"
l  +
"" a a8" " pNk A। e i‡ 
"t 

  َ s b

 i :
َ‫ﻨﺎ‬Jْ ‫ﺎر‬ َ

َ ‫ي ﺑ‬R‫ا‬ َ ْ ْ ْ َْ َ ْ َْ
َ َ ْ ُ
ْ َ ْ ِّ ً ْ َ ‫ﺮﺳى ﺑ َﻌ ْﺒﺪه‬
ِ ¶‫ﻼ ﻣ َﻦ اﻟﻤﺴ ِﺠ ِﺪ اﺤﻟ َ َﺮامِ ِإﻰﻟ اﻟﻤﺴ ِﺠ ِﺪ اﻷﻗ‬ ِ ِ ٰ ‫ي أ‬R‫ا‬ ِ ‫ﺳﺒﺤﺎن‬
ُ ‫اﻛﺼ‬ ْ ُ
َ ُ ُ
َ َ ْ ُ َ ُ ‫ ﻟ‬.ُ َ ‫َﺣ ْﻮ‬
‫ﺮﻴ‬ ِ َ ‫ﺮﻨﻳﻪ ِﻣﻦ آﻳﺎ ِﺗﻨﺎ ِإﻧﻪ ﻫﻮ اﻟﺴ ِﻤﻴﻊ‬
ِ ِ

" "t o  t , . s "n t 4" ª;
A  я  45  я
  .n- . 2 

.p "  A .
 + 
 A
 4 4i।
ši   ‹"; o " [" i bَ : 1] e"
ْ ُ ْ ِّ
ٰ ‫ﺎت َرﺑ ِﻪ اﻟﻜ‬
‫ﺮﺒى‬ َ ْ َ ْ َ َ ٰ ‫ﺮﺼ َو َﻣﺎ َﻃ‬
ِ ‫ﻰﻐ * ﻟﻘﺪ رأى ِﻣﻦ آﻳ‬ َ ْ ‫اغ‬
ُ َ ‫اﻛ‬ َ َ َ
‫ﻣﺎ ز‬

"+ 42  aN p

+A
   ak A। š  +
  " a" A।" [ 8 я : 17-18]।

51

u
o

 я 8" <

'я M=  e" e 8 "  "N5 o d©я  4:
"я llh
i o l e"    + o я
a"N । k  o
 "<n 4t = 4. i 

 A
‹
h я।  ", я,
 i"
' , , ",  , '",  p<C 4t = o
4P+A। k  "~  p d  4 5 '.
 я.', 'яn'
e" 'uя' 4   i  o  । nt

š. ": 
i 4 4P o ap2  4ui i 
g;  - " a + ‡ r­ "N" ।  "i ei
o pNN ।

" p5 "i
: nt ei 2  #No e k;


j oF
l a  C। " я =
"
 uN A  N"L e= k
d я
 ‡ я" llh

i o l k~ M=। e p2 p5
. jя 
udN   (  i ") 45 e A। 
pN 'яя' 4t e " jя.t  A: 1.

 i"
., 2. '
o i"  , 3 ' i" , 4. 
" i" '
,
5. 'u" i" '
 e" 6. я" i"
"l (do
l '


яb)। я" llh
i o l + i  p
o । + "i 5 5 i  "
  ,

dl!
l .    ic   яi
pp ।

e "i "я llh
i o l = ei a‡ 

4., 4 pN" 4: +  i    "
p; 42L
2 ."। ei M=i  '
" p5 "i
'।

52

u
o

" d "i
:

"i
: a  4 uk
" "i

F '"i
' " ।
   
" "i
 4= d'=।
"
 e 4 ŸN 4i " "; #N <n d a"m
t। . 4
 4= = "i
 A " e ul ।

p5 "i
 A'я 

r: + a‡ 8;<"  A।
s  + M e "A ."~ d    " я ।
+ 42L    pN 4td '
o o яя "
" M M  8
l llh
i o l e" i 

2 "N<" kr । 
"
o e "A a5~
" p5
"i
 " "Ai jя o
 us  8"k A "Nk।
+ ‡ A
 я।   45 k  e

" "я llh
i o l e ‡ + k~ ।
i  k  "я llh
i o l e "t 
"i
 g;   ic "Nk  4., eя
.N "Nk
i  k  "  

o 4p;  4। "я llh

i o l ei я "2  . 

" i" u
d
lh
h।

. u d
lh
h aNn k 5 + t 

A। + p2L   M M i  o 4P+A .।

o o яя 4t p "i i  g;  4।
 


o i  p
   ujj  uF ।

" C "i
: ei "i
 4 4 §  d

"i
  "
N A। . 4 e=i   я

sL i‡ p । ; ei "i
    45

73 я 
 jя.t
"  8
l llh
i o l
e  "i
 g; i + я  яN o A।
+ ", "i  8l llh
i o l!
  

 k  45 я-8"
 i "  
53

u
o


 "-я 
 k;"k; e" t "#

।" "i a‡o  4., "eяN .
 g
d"  ‡o .
d  , "
o
 A " -
 pst

A e"  "N

i a
; "।"

" "hN, "я llh
i o l i#Ni я
<

4 A i  ""N + o "
   ",
"
я  4 p# sC
o p# sC " ;N "
e" 4 k p
o k p " ""2 "।

4i eя
 4o
i।"

 я
k   
N -
 4: .n  "я
llh
i o l C5" 45 2 "  4o e
MC; l g; । ks  2= p# 4t "i ei
N l яq ।  я, 
m llh
i
o l N   "=  N +q"- e   4t
5 kk .
d "+# । i   4t k 45 2я
oя N M= яN "2 ।
 er 4kt

.
d "+ # m" 5" । nt
l ic "rd 4u A

k  ।
l  +  "" o #N ei :q.nt " я
 e"  

o я  p ।


i я" llh
i o l e M 4Mo  । nt

l a  
  M 45 4"
 e"  
 2 4 a52 4u + 4i ! e
L =   A=
A= "t 

  8 i-  "-
ih h -
i" r" .n F a"s  šn 4"
- 4u 4=o

54

u
o

4 । я "A 4
 .
 i"
" "

d
lh
h।6

.
 d
lh
h e<" 4
 8 ; A, я"

llh
i o l = яC 
:  я
4o t  яN। я 5 , k#

 
+ = я A - ³ "#o + ei "ž  4.,
+ 2 "rd" o tto  я  "Î я"
llh
i o l =
  " 4 । . 4,
al "s
 i"
" " d
lh
h яN "A e<"
k 5 Ni "=   2 A। ;, M 4< ¹

 8
l llh
i o l  4  .


.N яi N  । " 4: .n   45
" 5। . llh
i o l  o nt 
 k
"N e h
s
 kr  4। 4. 4 8N  + N 
.i "Ns  uF।

e  8
l llh
i o l 4 p5 .
"
"
 d d
lh
h "q 4. 4P+A। .
"
" d
lh

h 5   § i k  4nd 45 p  i
8
 "  u
; । "C‡ e= g u< p"

t । M  e a"s  A।
a trk + 
+я  4 
" 4  uF।
"
я
4M:; , "4. 4u 
m s
 = e 4"
 
e u= 
s 4""। e 4M:;  2
 4я  
4"
। "i ic e uF 
s  " 
 4o।


 k  4+я
+я o  "я llh
i
o l n 4 । 4: .n e 4
 q
;

6
"  - "‡
", C. 182, i"।
55

u
o

 § g e" = e я । e  g 4< 45

  CL2  oF।
n " 5 4<" .
"
"
 d d
lh
h < "я llh
i o l ":
"i  8l! e  "? d N a

 t
d'я!"  n<" я"" : "
 <
 "A
"
"!
 d'я
i- я।  4,
 5 s
l 
A! < 4
; 4i। i
 k "।" "t 

  ei M=
p i‡ i
l '
 i :

ْ َْ َ َ ُ ُ َ ْ ‫ ْاﺛ َﻨ ْﻦﻴ إ ْذ ُﻫ َﻤﺎ ﻲﻓ ْاﻟ َﻐ‬k‫ﺎ‬
َ ِ ‫ﻛ َﻔ ُﺮوا َﺛ‬
َ ‫ﻳﻦ‬
َ R‫ا‬
ُ َ َ ْ َ ْ
‫ﺎﺣ ِﺒ ِﻪ ﻻ ﺤﺗ َﺰن إِ ن‬
ِ ‫ﺎر إِذ ﻓﻘﻮل ﻟِﺼ‬
ِ ِ ِ ِ ِ ‫إِذ أﺧﺮﺟﻪ‬
‫اﺑ َﻣ َﻌ َﻨﺎ‬
َ ّٰ

".   "® A,  A d'я eя, .
 g #N A  
 ‡ " ":Ï  ,
l

 5
A।" [ 8 o" : 40]7

l  a8" 
! 
i 4 4 g 
 p e
q  я। eAq eяq "
 "  4"+# 4  z 4q "c

= яN  c। e " CN 4  <"i   4., ei
g 4< 4u 5 !
"l!
l  + p ""
d" q  e= я o eяq "
 d d  45
k  । et i "A
 u k"। + ic "rd
 A
 k 4i।
ً ‫ﻴﻤﺎ َﺣﻜ‬
ً ‫اﺑ َﻋﻠ‬ َْ َ
ّٰ ‫اﻷ ْرض َو َŒ َن‬ ُ ‫َو ّٰﺑ ُﺟ ُﻨ‬
‫ﻴﻤﺎ‬ ‫ات و‬ َ ‫اﻟﺴ َﻤ‬

‫ﻮد‬
ِ ِ ِ ِ ‫ﺎو‬ ِ ِ

"< o <8 " 8
li e"
l "j, pj।"

[ 8 ]

7
pgk, C. 186।
56

u
o

 an "я llh
i o l, .
"

"  d
d
lh
h e" + 4
 i"  .t  


o 5। "t k   e"   "я llh

i o l
"< Ã ": "4 p яn<8 k! 

n  
,

  p <"  
! .
 я

 e 45 4"    
  4 4Aq
aNt  " "  ।"

 i"  d
lh
d
lh
h M=
M=
22 s N  aN e s + q я। 
i
+ 4 ni 4 । " 
я 4t 
 i"
 [" i # k] e u= 4<   4
я šd" । až
 . 
" 4 i
 ="   .
"
"  d d
lh
h
A
= "2 । "я llh
i o l + 5 nt
  e" 5 5 ei d'
o : "

l!
 4.<"
ic  (
)  r"।
"l! d'
 5 5i

4Mq g "
 #N 4p5  4। 

  "q
 ।
 ei a"s 4 "
p k , .  ic A
  яN <:; k " e" я ei  #; ।
i  4Mq 45 4 4 "я llh
i o l
= e k p5 ।   5 5 k  ।
eAq  "N e= <":Nd; :
"4
! 4  4 a"s 4 ", .  N m= º 

4  "?"

" ei <":Nd; ak ak N ; A। . u

i" t" d
lh
h  .  N m=   º,
4"n, 4 o  

= e я     ei

og   A।

57

u
o


" l a"s
4. ª; 
 "я i  " яN "  A
4 i я ª; 4: "я llh
i o l  uÃ

"  l e us । a"N +2 #
   

""C d" ei 
"  e e a8" a<N5 j
A 4., i  
 
"i "। "<n gn ei a<N5
"; "<" "; A।  - # "я CN
  " :
ْ َ َ ْ َ ْ َ َ ُ ْ َ ْ ‫َﻃ َﻠ َﻊ‬
ِ ‫اﻛ َﻮ َد‬
‫اع‬ ِ ‫ﺖ‬ ِ ‫اﻛﺪر ﻋﻠﻴﻨﺎ * ِﻣﻦ ﺛ ِﻨﻴ‬
َ ‫ﻜ ُﺮ َﻋ َﻠ ْﻴ َﻨﺎ * َﻣ‬ ْ ُّ َ َ َ
ٍ ‫ﺑ َد‬
‫اع‬ ّٰ ٰ ‫ﺎد‬
ِ ِ ‫ﻰﻋ‬ ‫وﺟﺐ اﻟﺸ‬
ْ ْ َ ‫ا َ ُّﻓ َﻬﺎ اﻟ ْ َﻤ ْﺒ ُﻌ ْﻮث ﻓ ْﻴ َﻨﺎ * ﺟ ْﺌ‬
ُ
ِ ‫ﺎﻵﻣ ِﺮ اﻟ ُﻤ َﻄ‬
‫ﺎع‬ ‫ﺖ ِﺑ‬ ِ ِ

A
 " q  45 8; 2+ u M=A।
.
l  4o  eяo 5", 

 u k
  oя" "।

 #N 4p o jя!
 "#N8

N
  e A।

ei §  = A 12 "u
o я 1 , 314 4 622

b । 
" l 5  8
l llh
i o l 4 
e=  я ; । ei  яi A i  p5  я।
eAq ei "p5 я
'

 . a
B । " §  ei
u< s 5 яN  я  A।  8
l llh

i o l n 14  .n 
" a"s । e 
 8   ag  4।

a N
  "L a"s s u=
- o
; 

я" llh
i o l # # 2 ।
 
4t " " + 4  " g;  яN a
# я
5। nt я" llh
i o l + u= u t
58

u
o

4Aq । ", e=
L A। 4.  e= " q"
4 i " +
" s।
    d©  4o udN
 ei d a"m A।

4: .n "  я "" 4. a"s 4  e u= "
q। 4 .
 ei я= A e= un
k । " =s "q=
A pN
  " .
"

i
"
  d
lh
h।
 4 
 ˆ
! "я llh
i o l +i "q
4 o  dn ।

  4P+Ai  u= 4.s " A 4 i  d'я i
4A = 45 k  । e 4  s "-я
яN C ; я
я । e  s-" я "q
4. a"s  । i#N t 10 "A "s .

i"  d
lh
h  . = я  ", i
 8l!
 ei 
t=
   "
   2i।
"я llh
i o l .
   ei
" g;
।  8
l llh
i o l # 8 " .n
.
 i"  d
lh
h "я C   "
A। ei r mN я" a 
+== ": u 4"
A
 
 .
 i"  d
lh
h 45
4A।

 я "" ;

  4P+A sl i "я llh
i o l
 я "" ; । ei §   я ; я s

l ""o ag; A। i= " 
"Ct :
َ ْ َ ْ
َ ْ َ ّٰ
‫اﻟﻠ ُﻬ
ﻢ ﻻ َﻋﻴﺶ إِﻻ َﻋﻴﺶ اﻻ ِﺧ َﺮة‬
َ ُْ َ َ َ َْْ ْ َ
‫ﺎﺟ َﺮة‬
ِ ‫ﻓﺎﻏ ِﻔ ِﺮ اﻻﻧﺼﺎر واﻟﻤﻬ‬

59

u
o

4
l!
 

si 4 pC  
s;
ae",
  o 
я
  r।

  o 
я uk " 
"Ct   + a
;
।
"l!  a8"
n o
n A 4 CN!

p5 я
hя
  8 llh
i o l  u aNl A

"; 
 # Aq
 4" < ":; ei 4 udN । k
 я"2 8" "  8 8 t 5 "я llh

i o l 
;N я" u
 en яr 
i ei 4 a";। . 4, e
 .  яn
= "A ul.N M=" e e #"<" 
 #A।

ei яi "p5
. p5 kr । .
 яN 'z'

4o "N " "<n  4 । 4u " e=
 ut  ."; 4u ", ‡ "я .; aN ",
MÐ "я .
 i‡ 4o ."। nt "я llh
i
o l = e " ©
  - e " u aNN #o "N"h
 5। i  яN e e= "N"s 5 яr। <n #"m
4. 4 §N a
; 
 яN
P F । 4: .n
l
 k 45i F  dn e 4। .
b
l " .
d
lh
h sp 4, eя  e +
.
"Ng k c।  я 4 . u i" t" d
lh

ho a
r e= sp 4A। "я llh
i o l
= e<" 4z 
: . яN  я яq  ps"= <
- i  . " d
lh
h "p5
. 
 ।

e "Ai pN " .    e" .
b

l " 
d
lh
h i  g; । eAq p5 gi
 
60

u
o

o 
я #N ªCt"n pB । e "A '"  .

 d
lh
  8
l llh
i o l = st
 " " " kr - .o + "" 4" 8" M= A।

d я
e "A я   4я, ., b . e" k 
pB । eAq o 
 " A "i
 k । e
"A  я k"i . a"s "я llh
i
o l "i
l 5 "   M
 " " 
।
 k  "i
l  .n "ž-
 "
 " L । p5 bd
. .o e "A M= ।

я‡ "
e "A я   17  " .
d a
B । ei pN .
d

  N N A t 313 я। a  N
A 950 я। nt s b

 
  d
.N A e" e  "я p । ei .
d ks "q "q
 
 4  A। 
 k  N A
4= 14 я। e #N 8 я A
  e" " 6 я 
я।
  N A 4= 70 я। hя
  llh
i
o l .
d 4: "я 4"   pN" । ei .
d
 
  k  " C­  
। "
.
d ag; " '"
"'
" 4" p  ।

.
d kr 8" 
8 4 "я llh
i o l 

ei k
d " .N яN s
l '
 " p5
A। ei d'
=

 b

 "
 ।  8
l
llh
i o l ei " d'
: "4
l! . 
 ei
k
d я
= ¡  o  d "
 4 i" "
4u a"L 5" । 4
l! 

 . pr A  8;

61

u
o

। o
l!
 4 .N 2i; 4 .N
 en

pя।"

" .
d
l .N m "t 

 i A:
َ ُ ُ ْ َ ْ ُ
َ َ ُ ّٰ ُ
َ ٌ
َ ْ ُ ْ َ َ ْ َ ُ ّٰ ُ ُ َ َ َ ْ َ َ َ
‫ ﻢ اﺑ ِﺑﺒﺪ ٍر وأﻏﺘﻢ أ ِذﻟﺔ ﻓﺎﻳﻘﻮا اﺑ ﻟﻌﻠﻜﻢ ﺗﺸﻜﺮون‬J‫وﻟﻘﺪ ﻧﺮﺼ‬

"

l '
 4 " .

d .N A। 4 
4 A a । ae"
l <  . 4 Cj p
 " [ 8
-i : 123]

a

l '
 ":

َ‫ﻳﻦ‬R‫ا‬ ُُ ُْ َ ُ ‫آﻣ‬
َ ‫ﻳﻦ‬ َ R‫ا‬
ُ ِّ َ َ ْ ُ َ َ ِّ َ َ َ َ ْ َ َ ُّ َ ُ ‫إ ْذ‬
ِ ‫ﻮب‬
ِ ‫ﻠ‬ ‫ﻗ‬ ‫ﻲﻓ‬ِ ‫ﻲﻘ‬
ِ ‫ﻟ‬ ‫ﺄ‬ ‫ﺳ‬ * ‫ﻮا‬ ‫ﻨ‬ ِ ‫ﻮا‬‫ﺘ‬ ‫ﺒ‬ ‫ﺜ‬ ‫ﻓ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻜ‬ ‫ﻌ‬ ‫ﻣ‬ k ‫ﻛ‬ ‫ﺔ‬
ِ ‫ﻜ‬ ‫ﺋ‬
ِ ‫ﻼ‬ ‫ﻤ‬ ‫اﻟ‬ ‫ﻰﻟ‬ ‫إ‬
ِ ‫ﻚ‬ ‫ﺑ‬ ‫ر‬ Ã‫ﻮ‬
ِ ‫ﻳ‬ ِ

ُ َ ْ َ
ْ ُ ْ ُ ْ ‫ﺎﺮﺿ ُﺑﻮا ﻓ ْﻮ َق اﻷ ْﻗ َﻨﺎق َو‬ َ
‫ﺎن‬ ََ ْ َ ْ ُّ ََُ
ٍ ‫اﺮﺿﺑﻮا ِﻣﻨﻬﻢ ﻞﻛ ﻧﻨ‬ ِ ِ ِ ‫ﻛﻔﺮوا اﻟﺮﻋﺐ ﻓ‬

".    4 4 o 4.,

5 A 4,
 4 
 2t 8 #s 

   < ˆ  4" яi  u
M
 e"  = 4яq 4яq।" [ 8
 : 12]।

C я

я " #N p5 C
N"; "  A u  "
'я
 d
lh
h। e "A +  C
N ।  

o pN
"s яn
 " +   । e "A я  .
  d
lh
h яng; ।

я‡ uh
C я "2 "q M=  я‡ uh। kk ei .
d 
uà 700 
 " 3000   N ‡ 2 ;; -
k m
 ।  8
l llh
i o l .
d 8"i

"dl i" .
"i d
lh
h 4Ct 50 я e= nя
62

u
o

" 4A³ e = 5  p । " .

d 
4
  Aq ei s N " । e 45 
až "   ।  4. 4 8N  k
#N p  "। nt d<N" ei   u a= 5
"N5 o, .
d . 
 "я p š   i"
o 4Ct  až " 4A  45  

 a"s я
  4। š "я 
8 
 4 § 50 nя a#   
 
ss N । 

"dl " .
"i  11 я ss
N  ।  4 i .
d   p; " я ।

e sN 4<"A .

d . 4:  .c,  
A,  e a"s
 4 pя 4i। nt  ei
t <
 яN 4: .n a " ";  A।
s  8
l llh
i o l я"
º +q।
 + M 4। a"N "  я  ¹
 " "N" ,   + k я я  .। eo
u" "
" ok  e #  p2 psM 4
"я llh
i o l e= n 
"   .। i"

iN 
  " d +
M । ei
M
+ "t 
 kk  4,  = q 4। e e
 gя" 
 4.,  8
l llh
i o l 
A। ei " 
 .
d "N Aq q। e 
.
d u~   4। e 
 #No 4  2
d©-"। e<" .
d p M=।

uh .
d "я llh
i o l 22
dl . .
d
lh
h  70 я " "; । ei .
d 
 ki A ।  ei .
d "я A e= <" F ।
.
d  45i   .। "я   a"Ni t 
= 8      udN  । .
d 4:
63

u
o

(o)  4
"

 
я pN "  # #
zA। i#N "я llh
i o l  я "L
"  uh  e= s a"s ।
"

 zz
+ ;2 c। nt я" llh
i o l p5 5
" :# । 4: .n .
"

 ", ".
d  4
 a <।
я  я c 4  я c aN। 4"
4" я 4!" e‹";  8
l llh
i o l u
d
lh
h ", u! o ", "
l "‹B o । 
<n
 4 '"
 4i।
  ." яn
  
." яn!" u i" t" Ã
"

 e " 5 4
я"" , "
 A u.N 4"- 4 u.N i!"

"  8
l llh
i o l яj , "

ّٰ -
e я""  4"?"।  ", "4 ", ‫ﷲ مولنا والمولى لكم‬
"
l
 p<
, 4 4 p<
i!" e . u< k .
 n"N5 o  4 ,  k 45 2Nя

eя ", "4 
;!
 "A " pn 


4 
" ""। e‹"; "я llh
i o l
eя " я""  ", ""! N+।
 o 4 #N
ei i " i।"

e  

o .
d " dr 4P+A 4। , -
o "Cd <
º  q।  "я A, "я llh

i o l  a N 
  N  A। er " ‹";
 <:; ©k
n o 2n  q। 
r:- ai A
=
2 uh । nt 4: .n . я 4 4 "я llh

i o l я"
A  
s 4"# । .o
ai  =t- , s, <i, 
t iN A,
5 s  8
l llh
i o l я"
A 4 
4 " я d© <
 4। "я p <"   a8"
!
64

u
o

2
55 я
e "A . h i i"
 d
lh
h яng; । e "A
"k h" M= A " u 69 я " r;
";। e i я o a
"
°  N A।
et '" i" . d
lh
h я"  4  45 
e r; ei N "; p A। ei M= u F
";
 "<n gn 45 e 
 #A।

я aˆ
 "   e "Nk e "я llh

i o l " я 
" я 4., 4 i 
p
CL A e" i  # k "। " 4  4t <

 e "
d mn j" " . 4  i 
o яN F ,  4" u "। "я llh
i
o l 
" я
 । t
 я " e  .
" u  s 4P+A
  "
 e u iN, ' o
.o 4t m<" er st ei  u p+
q। " 4.=

m" p;; .
d  nt et '" i"
. d
lh
h <Nk p; k ।  " n
.
d "; < ।

" u . i"  d
lh
h яb i"


 e"Nk N A। C
N  8"
8 " 4. "N uc;
A  ‹";  ei M i  k A।  
яi "; :
 i   4. я #" A 
A ei 4.,
 " u i"   "l k । e=
+ "k 4<  4।  e  4. "N + 
  uc;
A  A: "" p  !
 "  4A,
A "। 
 ", ei "N= ‹"; 
 a" ।

 + N ,
  C
N  ",  A!
" "
p k , "; a
#
t 
65

u
o

 er "A।
 i ei  # p p2
:; 4"#
 o i  k ।

" u ei h" M= "я llh
i o l

s<"i 
" 4" ©k
n A। a"N " 4  p#
udN e= a<. 4p A।

e "A "u
o  ih 4t "  "rd  8

l
llh
i o l 4Ct a<. M= । ei 4t= A
ih "2 "q 4B। "я llh
i o l e
.
"
"  d, . u o .
 d
lh
h
‡  4  .। udN A "
 d'я  "Nk
k; 4kt .N  । "
 ‡ e t 2
k
A।  "  llh
i o l e ‡ pN 
"
< L "N" <  e" 4 :q.nt p ।

"    8
l llh
i o l e= M
4o g s "  A। + e a"s 4  я #N
   4., er
.
 4 " । u 45
+ s "q e= 5 A
q  i ! + 45

2 яN 
k  ."। + ei 4 :q.nt "N= "я
llh
i o l o #N я 4 5 5 4 
45 uF  pN"  e" e "rd e= a<.

я kr ।

e 
я  "я llh
i o l "  4P+A
 4Mo  । M 6  a"#   " 
4 ps"  4.,  u= . "   4 ; 
 e 45 aNt 2 4. pst- a"N 4 ast-st 4" ।
"я llh
i o l  ei ps" я ।


66

u
o

" ki "

   45 "®  । ei
a<. i
  :d o
 я ।

e я o  um  d
lh
 "я llh

i o l e 5 """n
"d । a + st .
я" " 
яi d
lh
 t 8   "" я"
akn  C
N
  ।

ˆ я
e я 
  '.
 k' a<. M= ।  8
l llh

i o l я dL " " o " A'" 4td 
2
k 4o udN .t ।   s 4P+A  a
 4  q ., ; u= N  5 a# 
я
4= 4. A। .
"
8 

 d
lh
h ",
"
 6 я #N t 1= u= A।  bя 2  
 4  q . e"   .n uq .।" ei L 45 "+2
яN 4 я  ³ 4"+#A। eяN e .
d .o .
 k
" ³o .
d  N < । "
 .
d  । "я
llh
i o l e  
 o " < .o

।

ei .
d 45 4 5  8
l llh
i o l d
 4"
e= "" A A "‹ 4। " o aNN "Ckя
A  "‹ c। "я llh
i o l + s
 A z p
 4A। . я" d
lh
h ";
,
 nd e 4। A
k;  hя
 llh
i
o l
 z । 4   4 e 4"db "
A।
 8
l llh
i o l
 a" , ei
4=
 M
 #N 4
   
 4। 42 4
 4
 5 u  u+2 4A। 4 ":
e 4 4 "+2"?
 я"" :
l। ei 4, 4 e
67

u
o

"
A। nt  8

l llh
i o l  4 я
 ।
 4= d m8; a"  A।

e "A aNN M=" #N ul.N '= : "я llh

i o l s až 45 q 4.
  e" " 
5 a"s ; . яoN d
lh
 "я llh

i o l ‡ """n
"d 4; 
 um
 
'
.
 d
lh
 "t 2t º 4  42L ।
 s
l  .
 d
lh
 ut ®
: 2t
sC  "
 . । a" k  

. 80 d  ।

n .
d
e я "k grt8; M= A n .
d। e
"
.o
." "। e "A (a5~ 5 я) o  n
.
d 82 । k 
i -
 "rd o-

e=i A 28qn .
d।
"

 4Ct  я  N e "
"  uà e i  o 
 2 ¡ 
 uN A। ei "C~ " "rd r + q 4. 

"= k m
 4। 8
."
l '
 ei .
d m
i :
ُ ‫ﺎر َو َﺑ َﻠ َﻐﺖ ْاﻟ ُﻘ ُﻠ‬ َْ َ َ ْ َ ْ ُ ْ ََ ْ َ ْ َ ْ ُ َْ ْ ْ ُ ُ َ ْ
ُ ‫اﻷ ْﺑ َﺼ‬
‫ﻮب‬ ِ ‫ﺖ‬ِ ‫ ﻢ ِﻣﻦ ﻓﻮ ِﻗﻜﻢ و ِﻣﻦ أﺳﻔﻞ ِﻣﻨﻜﻢ و ِ‰ذ زاﻏ‬J‫ِإذ ﺟﺎءو‬
ً ‫ﻮن َو ُزﻟْﺰﻟُﻮا زﻟ ْ َﺰ ًاﻻ َﺷﺪ‬َ ُ ْ ُْ َ ُْ َ َ ُ َ ُ ُّ َ ُّ ُ َ َ َ َ َ ْ
‫ﻳﺪ ا‬ ِ ِ ِ ‫ﻨ‬ ‫ﻣ‬
ِ ‫ﺆ‬‫ﻤ‬‫اﻟ‬ ‫ﻲﻠ‬ِ ‫ﺘ‬ ‫اﻧ‬ ‫ﻚ‬ِ ‫ﻟ‬‫ﺎ‬ ‫ﻨ‬ ‫ﻫ‬ * ‫ﺎ‬ ‫ﻮﻧ‬‫ﻨ‬ ‫اﻟﻈ‬ ‫ﷲ‬
ِ ‫ﺎ‬ ‫ﺑ‬
ِ ‫ﺎﺟﺮ وﻳﻈﻨ‬
‫ﻮن‬ ِ ‫اﺤﻟﻨ‬

".  4 =" A uc<8 o m<8 45 e" .

4 CLª c, p; oB A e" 4
l m 
"r #; 4:;  kr A, 4  
'; k A
e" <:;<" pm c" [ 8
." : 10-11]।

68

u
o


i, ih o  4t n F m ei "= 4Pя
.   ag    "  llh
i o l
s я
  я। e     .।
a ps" 4: .    d
lh
h ": i
 8l!  N e= a 2 o .  4P 
  । až "  "rd ei 4P 4" u
" p; A।
   4. " e  
º
A 4  n "    ।
" = ei 4P
A m8; a<"। nt  8
l llh
i o l  An
।
  ut-š   n  
। e 45i  
k; m" A "#।

p 2l  .n n   я  " .

k  ।
n MN A p +2 я , a5~ 2500 я (1.3 .)। e
< A  45   e" ps p 10 । . " 
llh
i o l n  я  4। e  Np"
4" b A। N ;  5 e# -2 .n
aNl " 4 " u" 5 A " ।
.
"
 d
lh
h ",
 k
# 5  8
l
llh
i o l " e" я 4= 
 4।

 4=  e=  5 "+# A। 4 "я llh

i o l
 a"s 4 я 4= 
" un
k ।

 4 4 + "t 4= d'= 5 "+#
A। er <:; d©-
L #Ni " #N u~ -ud 4 <= q - ;, + .
A  A "i
l ntL aя kN।

.
 i"  d
lh
h 45 "; e 
A:

e "я llh
i o l 4< n = 4. 4
4 <:; F #N 
я o
   . p
A। 
=  A 4 4 " 2 .  .N 
। "  ei F ‹ 4 4 "я llh
69

u
o

i o l "t ." 

" 45 s©s8<" d'
uc
:
"4
l!
 я"i 4 pC  я"; ae"
  o

я 
 k ।"

uk d'
.  ;2   +o " :
ٰ
ً ‫ﺒﻟ اﺠﻟﻬﺎد ﻣﺎﺑﻘﻴﻨﺎ‬
‫اﺑﺪا‬ * ‫ﻳﻦ ﺑﺎﻳﻌﻮا ﺤﻣﻤﺪا‬R‫ﺤﻧﻦ ا‬

"
 4 i, . 

m llh
i o l =

 я" p a"L 5 .n я "i
 g; A।"

<":Nd;
n  e "= 5  q। " 4ui e
<‡ A । "я llh
i o l ":= я
  яi 4   e
। e " l "
e 4я
M  4., 5= e C 4<‡ 4। 5 5
+ "t 
 45 uc , "
l-h
"!" ¡। ",


   2"gc 4o A। d"
M  
5
 C 4<‡ 2
  4। 
" '
l-h

"!' ¡ uc;  ",
  N 2"gco 4o
A।
l  !

 я 42  4ž p 
4 c। e
" p2
M  5 u- e 
m8;r 4<‡ g+q  4। e"
 4я uc;  '
l-h

"!' ¡, ",
 i 2"gco 4o A। ei

 '
 4; a" A।
"l! ei <":Nd; e
e 
l  8 llh
i o l uc; A .

" "= e " C 
 "L c,  я-
 5 ast š .n A । b N p", k
#, a<"-
a= o "= knk; ei 5g 4. "  --
CL M =N 4: k;

< A। ;, + я
 8
l llh
i o l "t 
 uc e " <":Nd;
70

u
o

ak ak   .c।
  a"Ni A। . k

яn 4:   i  ,  N, , i iN aˆ
"= "= k# я#я я  
 " "я
 ut A।

n .
d   8
l llh
i o l = 
'я.
p । e e kp "; 
 #A।

1. 5g  o

 . 4 5 <‡ "N L m
  
 8
l llh
i o l t  d 
  o A

F  d'
 ei  5 A=  "। e 5g
" ¹"    4.।

2. " " o "q 5 <‡

" #N e "  4., a 4 N "o Cp 
e g "i Cp  4.। e "N . я" i"

b
l d
lh
h e= "; A।  ",
 n
 я "Ns A। e  e "= ps 4 । e= n
 "+# CL A,
   8
l llh
i
o l я  ",
 A।
 4 4 +
"t 4= 5 "+#
A।
 e   ."~ u" <
A।
"я llh
i o l § 5 4 
M  5
5  4<‡ 2
  4।

. я" d
lh
h
 ":
  8

l llh
i
o l
я , i  8
l!
 я C .o
a
 p r। M 4P+A st ",
  8
l llh

i o l 4. a"s 4A 
 #.  A ।

  4 "N"s । st ", N+- A
."
 § "
"c d o ."। "c= я"i ।
 n "N"s  
71

u
o

4 4 "я llh
i o l =। + ",

 al A
 "N"s A।
 d'e я 5  2
।
 я 2i  ; ?
 "s "। " k 
", e a 4" "! 
  .o। 4 st ",


 .n 4z2 2
 45 "  e" r= u
 45 4" " ।
e "i 4z ", 4 4  " l "! 
 
o 
я +q 4। 
 "q 4 яN "i
o । ", я" e "= o
я A,

 "i  "q 4. 4 "।

"q 4P+A
 st ", "  A

?  8
l llh
i
o l s 4  4 "q 4
A! st ",
" "N  A
"A ? 
 " 
 "।
i#N "я llh
i o l "i  e us
। ", 4 4  <q  । "i " .o  
4z2 ¹  
 r= o 4s "  "।
"l!
"i 4= 
 4 nt r= o 4s 4:  ।  ", e"
4 C  4 o।


i C 
 a"#
 я  N- n  
i  uà e Au 4।
n a "я llh
i o l ' q 4A
4  я 
  N"   
" udN a"s
। trk e až  N  e n  5
+q।  er .
dP  a"  । e= s
n ps A
 A। 4 
" pN až "

i"
"d ag   + Aq: 4 e
A 4.,
 
"
"? .
 d
lh
h e e ",
! 

l
‡ a‡ A 4., 
i 4u 4 d'4= ": o
  e= 
 a"Ni "
 "।
 sk8 я""
।
 d
lh
h ", F
A।
 4
l, 
72

u
o

 8 o i   o A। 4 ",
 e 4 pя

4i! .
 d
lh
h ", 
 4 .
d

"
h яc! 4 ", <я!
 4 N 
2i । .
 d
lh
h ", nt
l  !

4 a"Ni N  2i।

 e  ag  4Mq 45  4 q। kr 

.
d। A
k; #Ni 4-b- .
 d
lh
h 

M
 <" ‡  ।
 ‡ o ei a"s
4 dr 4  45 ।

n .
d 

 M: 4 4"  । " " tr n 
o 42L 2 "N5 c।
"

 <", 

 яb  e= 5  
  a"#  ।
e "i a a# яя 
t ; "।

a"# ni  4"A । M e  ei a"# s A।
ei 4 "A A
-  u ei a"#  


o 4 ;Nd"N "i 45
A ।  " u 4

 p2 d©-d। e 
 
 un2 ।  4u
4u  8
l llh
i o l = e ",

"qM ak,
   4. 2i।
  A - e A
 " e= 4P t।

< o 4 #N 

 "  A। tr "
a"# oF 4 i‡ c । e  4t 
'

i"  u d
lh
h e "я llh
i o l
", i  8l!
 o aяn
 i  g; A।
e
 a<p h
 r।  ", .
d  4P "
 । 
 4n  । trk #N §N =
# 
 42L 2o।  42L  " 
iя o 
i #N
"žs n CL । ;  #N e aN p <
73

u
o

ˆ ।
 
 "rd 2
qn .
d p o " 

i #N 45 "
p  4।

e s
l b


 k 45 .N e 4। e 
-
 " u  e e p" Np" kr  4.,
 +"
g uq q । n я ul-l q।
ei r; a"sCL
"

 ", 4 
i;! e
 e
a"s  u " 4i।
 c o 4Mqg 4:  .c।
" 
iя  pj <‡ A। 
" <º ei p" pq-
 4.
 "=   M=c  4 pNk A।
 4

‹si  o ak 4i। e e 45 4" q Aq u
4i।
  ." ic A।
"

 e=

" я u=

;  4. । 
 
i "  a
; 
।

 8
l llh
i o l  .
 A।

 4n hяi i" i d
lh
h e + =
" " ।
 n .
d a"  । 4< i "я
llh
i o l  N- n   

o 

। "t َ 

  n M= "; e A e<": َ
َ ْ َ َ ‫ﻜ ْﻢ إ ْذ َﺟ‬
ُ ‫ﺎء ْﺗ‬ ُ ‫اﺑ َﻋ َﻠ ْﻴ‬
ّٰ َ َ ْ ُ ْ ُ َ َ
َ ُّ َ
‫ﻜ ْﻢ ُﺟ ُﻨﻮد ﻓﺄ ْر َﺳﻠﻨﺎ ﻋﻠﻴ ِﻬ ْﻢ‬
ْ َ َ ٌ
ِ ِ ‫ﻳﻦ آﻣﻨﻮا اذﻛ ُﺮوا ِﻧﻌﻤﺔ‬R‫ا‬ ِ ‫ﻳﺎ ﻛﻓﻬﺎ‬
ً ‫ﻮن َﺑﺼ‬ َ ُ َ ْ َ َ ُ ّٰ َ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ً ُ ُ َ ً
‫ﺮﻴا‬ ِ ‫ِرﺤﻳﺎ وﺟﻨﻮدا ﻟﻢ ﺗﺮوﻫﺎ وŒن اﺑ ِﺑﻤﺎ ﻳﻌﻤﻠ‬

"4 
';! 4 4 p
l  5 s; , .
tr" 4 =" A, a©
  "rd pÓ "

e" e  N" 4p; A, . 4 4 । 4

. 
l  4" [ 8
." : 9]।
o i A:
ُ ّٰ ‫ﻦﻴ ْاﻟﻘ َﺘ َﺎل َو َŒ َن‬
َ ‫اﺑ اﻟ ْ ُﻤ ْﺆﻣﻨ‬
ُ ّٰ ‫ َﻰﻔ‬Jَ ‫ﺮﻴا َو‬
ً ْ ‫ﻛ َﻔ ُﺮوا ﺑ َﻐ ْﻴﻈﻬ ْﻢ ﻟ َ ْﻢ َﻓ َﻨﺎﻟُﻮا َﺧ‬
َ ‫ﻳﻦ‬
َ R‫ا‬
ُ ّٰ

‫اﺑ‬ ِ ِِ ِ ِ ِ ِ ‫َو َرد اﺑ‬

ً ‫َﻗﻮ }ﻳﺎ َﻋﺰ‬
‫ﻳﺰا‬ ِ ِ
74

u
o

"
l   k

d"s  ।  4 N; 
। .
d 
li 
' яN .5L  4।
l k#,
k" [ 8
." : 25]।

n .
d 
 k 4= 7 я  A। a

 k  A 4 я।  8
l llh
i o l
ei .
d  "A: e "A  
i
  4 u

k;N " । " 4i  o  "।

n .
d i "ž M, 4d ih 4t " 
iя
"rd a<. M= ।   dn 
" "2. 
. ' i" 
'
. d
lh
h ih #gn o a
.
A  
r: "n N  4। ei ih 4t "rd 
a<. 4:   4: .n 
 яN  4PtN 45

k ।

:B я
e "A 8.g; M= A।  8
l llh
i o l
k
t . ib d
lh
h 4   .।   gя"
uF, ei C
N ‡ 8.g; m "N। "я llh
i
o l "i a" : + n C
N ‡ 8.g; 4
m 4i। 8.g;
l  #N aN। 4 " e 
.
 "। ei . ", 
 
8।  8
l llh

i o l ei .
 A।

hi" n
ei я "k grt8; M= A §  hi" n। .
 8
l llh
i o l e= sp 4 4.,  k
 p"  "i
l o A। ei N sp ,  "
"A # A । "  d
lh
h ei sp ‹";
75

u
o

n u~
l  oF। ;, + š я 4.,  8
l
llh
i o l spo o   N। M A "A

я я яns 45 "q। k  p + <" 
o m"# asjя яq 
A, 4   4. i "i
uÔg"। я яn<8  4. "t "i
l o  4 P<N
 a2i 8; " ei 4<" i a# ak i।

 8
l llh
i o l 4M:; , ei "Ai "t u
 udN .t "।
 я я "  + ‡
4. । u i 4"+# "i k uà e us ।
hi"  s e  8
l llh
i o l #
। я 4 
i +
 <:; as o M"q 4A। 
. u  d
lh
h 8   " F  nn ।
", 4 u ! 
   ",
 .
d яN
 ।

u   e A। ‡ ‡ "i i  oo 4"।

"i
 do
u  d
lh
h 
A ।  " o 4 4.,

i +   A।  8
l llh
i o l
‡ ‡  et  ei d© " я। e + "t
  4 "i "i
 g;
h । e   8
l
llh
i o l e= "" A A "  A। +

h 1400  ‡ "  d
lh
h 2
 45
A
= e
l  8 4"L  +q 4।

"i
 яN "p5  "q .
"

  d
lh
h।
e i  "q  я #N я я" u~  
5 g; । i ei "i
i '"i
 do'  p d।
e 
 Aq i "i
 g; A। . u  d
lh

h us 5 o "i
 ag; । nt s "я
llh
i o l я "t  
" 4 "i
76
 ‫‪
u
o‬‬

‫=
=‪", ei  u । a5~ + u< s 

" e‬‬
‫‪u 4 . u  d
lh
h k "i
 ।‬‬

‫‪"i
 do ag; 4" p" "। s
l‬‬
‫‪b
َ 
 ei "i
 m "t 

  i :‬‬
‫َ ْ َ‬ ‫ُُ‬ ‫ﺠ َﺮ ة َﻓ َﻌﻠ َﻢ َ‬ ‫َ َ ْ َ َ ّٰ ُ َ ْ ُ ْ َ ْ ُ َ ُ َ َ َ ْ َ
‬
‫ﻮﺑ ِﻬ ْﻢ ﻓﺄﻧ َﺰل‬
‫ِ‬ ‫ﻠ‬ ‫ﻗ‬ ‫ﻲﻓ‬
‫ِ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﻣ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫اﻟﺸ َ‬ ‫ﻟﻘﺪ ر ِ‪ Ë‬اﺑ ﻋ ِﻦ اﻟﻤﺆ ِﻣ ِﻨﻦﻴ إِذ ﻓﺒ ِﺎﻳﻌﻮﻧﻚ ﺤﺗﺖ‬
‫ﻴﻨ َﺔ َﻋ َﻠ ْﻴﻬ ْﻢ َوأَ َﺛ َﺎﻧ ُﻬ ْﻢ َﻓ ْﺘ ً‬
‫ﺤﺎ َﻗﺮ ً‬ ‫اﻟﺴﻜ َ‬
‫ﻳﺒﺎ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫
ِ‬

‫‪"
'; . "Ck 2
   4 "i
 g; A‬‬
‫ ‪
l  p ntL ।  h . A 4 "N‬‬
‫ "‪a" A।
   u n a"; A। e‬‬
‫‪
n "я" [ 8  : 18]।‬‬

‫‪
o i A:‬‬

‫َْ َ َْ ْ َ َ ْ َ َ َ َ
َْ ُ ُ‬ ‫اﷲ َﻳ ُ‬ ‫

َ َُ ُ َ َ
َ َُ ُ َ‬
‫ﻜﺚ ﻓ ِﺈﻏ َﻤﺎ ﻓﻨﻜ ﺚ‬ ‫ﻳﻬ ﻢ * ﻓﻤﻦ ﻧ‬ ‫ِ‬ ‫ﺪ‬
‫ِ‬ ‫ﻳ‬ ‫أ‬ ‫ق‬‫ﻮ‬ ‫ﻓ‬ ‫ﷲ‬ ‫ِ‬ ‫ا‬ ‫ﺪ‬ ‫ﻮن َ‬ ‫ا‪R‬ﻳﻦ ﻓﺒ ِﺎﻳﻌﻮﻧﻚ إِﻏﻤﺎ ﻓﺒ ِﺎﻳﻌ‬ ‫إِن ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫اﷲ ﻓ َﺴ ُﻴ ْﺆﻳﻴﻪ أ ْﺟ ًﺮا َﻋﻈ ً‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ََ‬
‫ﺒﻟ َﻏﻔﺴ ِﻪ * َو َﻣ ْﻦ أ ْو‪ Ì‬ﺑ َﻤﺎ َﺨ َﻫ َﺪ َﻋﻠ ْﻴ ُﻪ َ‬
‫ﻴﻤﺎ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬

‫‪". 4  "i
   4
li  "i
 ।‬‬

‫‪
l    u। a© 4.  <‡ ,  ; i‬‬
‫‪e" 4.
l 5 C  a‡ 8; ,  a"Ni  
s‬‬
‫‪4" [ 8  : 10]।‬‬

‫‪ 8
l llh
i o l ei "i
 m ":‬‬
‫‪"i
l! ei "Ck 2 . "i
 A,  4ui яn‬‬
‫‪p" " "। e5 ‹"; .   d
lh
 ", i‬‬
‫‪ 8l!
l '
 "A:‬‬
‫ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ ٰ‬
‫ار ُد َﻫﺎ ﺎﻛن َﺒﻟ َر ِّﺑﻚ َﺣﺘ ًﻤﺎ َﻣﻘ ِﻀ }ﻴﺎ‬‫و‬‫ﻜ ْﻢ إ
ﻻ َ‬
‫َو‰ ْن ﻣ ْﻨ ُ‬
‫ِ ِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬

‫‪77‬‬

u
o

"4 pNi e= (яn) ak "। e= 4

p a".  nn" [19 : 71]।

e‹";  8
l llh
i o l ",
l '

e=o "A:
َ
َ
ِّ َ ُ
ُ
‫ﻳﻦ اﻳﻘ ْﻮا‬ R‫ا‬
ِ Î ‫ﻋﻢ ﻏ ﻨ‬

"a©
 
t ud ""।

"i
 4: o 
n .

d яN  pst  4। e 
 4 4 . u  d
lh
h k  45 

A। e a"Ni "i .i
n , + ud o
an a"  । . u  d
lh
h я 4., 
i
e u  яN + "A,   as । e 
k
b  +
=  4A।   я, 
 ;;
я яN pst c i  + 4Aq 4।

e 
i "
p k  4., 
 Ni .
d udN

  - i  = ast-st  A। "i  d< n
 4., ei
. 
   4o .। i 
e až " 4p; । ei " 4  A .।
 e= 4 5 
 =" 
s
k;
udN। nt
 
 " 4=i apst A -  

  "N"s 4A। 
m i"   d
lh
h
4Ct e k  N 
i M 4 o p "i "n 
k । k#
t 4  .  4. k ।  8
l
llh
i o l "n i "  
k । +

<" 
i #N < p<" "s ।

78

u
o

n p

i 4: .n n ps" ।  e e p# 4p; 
। p5
 uo i"  u
- । 4 A
a .
uk A "#  d 4 я  । " "я llh

i o l p "  <k-‹d o 
b kN 
4 a<<8 A। 4 k   4. ", "
 "q "q я-
" " A।  -o 4A nt
l 5!

m "; + 4. ; <k-‹d   "žя 45o
4 ।"

e p#  " h i"
, . i"  e"

":
 i"
  8
l llh
i o l "
us । 
i k 45 n
2 28qn  o 2
k
m яNi
 8  " e A। . 4 
i
" a
8 n 2
k m । §  ei n '= 
A:

1. e "A 
; u  i   ."।
2.
 "A ei 
" u .  "। " t
 .n k  a"s a
 "।
3. 4:"d " Aq u  
 4 ast

" ।
4. k a"s 4 
  2 4  4~
F "। nt   4u k 2
  
4~ F " ।
5. ei n  "A ""~ 5"।

i 
" "2k; 4 A। .
 i"
" " d
lh

h 2
kt  " ।  p5i ,
‫اﻟﺮ ِﺣ ْﻴ ِﻢ‬ ٰ ْ ‫اﻟﺮ‬

‫ﻤﺣﻦ‬
‫ﷲ‬ ِ ‫ِۢ ا‬

79

u
o

i "+#  ", 5
!  o  4 
 я ।
ّ ٰ ‫
( بامسك‬l! 4 ),
 -i 
।

  5: ‫الل ھم‬
 8
l llh
i o l ": F
A, e=i ।
e  :
ّٰ ‫ ﻋﻠﻴﻪ ﺤﻣﻤﺪ رﺳﻮل‬Ï‫ﻫﺬا ﻣﺎ ﻗ‬
‫اﺑ‬
"e= 4 i 2
kt . p
l  8 
m ( llh
i
o l) sC p A"।
i e"o "+#  ", 5
!

 . 
m [ .]
l  8 4  
 ‡
ei .
d-"g pя  4? " 
: ‫ﷲ‬ ّ ٰ ‫ محمد بن عبد‬a5~
'
"dl 
t 
m'। "я llh
i o l ",
© n

l  8। eo 
 . 2o -i  "। nt

 d
lh
h C­n я"" ,
 A
i '‫ﷲ‬ ّ ٰ ‫ 'رسول‬b=
= " । "я llh
i o l  ",
c
F
A। b=
 4 o-
i  4= c।   4=
4o 
 d
lh
h 4 i s '
m i"
"l' b
'=  ।

"n a"s
"8 яn d
lh
h


2
kt o m8;  । C 4"L a"s 
i 8 
i 
t
.
"8 яn d
lh
h 4 5 e us । i 
k o  45 M ."~   o   .
 
A।  4+ 4+
" , i  8
l!

    .। 2 . 45 k r।

s 
t 4
i e e
"8 яn d
lh
h 
e= 2=M   8
l llh
i o l  e
" , 2
kt 
.
 
t a"Ni
  
।  8
l llh
i o l ", 4
i! eo
2
kt sk  । an
 
"8 яn
 5
4. o। nt
i A
i   ।
 aN
"8 яn

i = 4~  । e 2 .  .
"8
80

u
o

яn d
lh
h 

   " , 4 
;!
4 e  A? ei . 
 4~ c।  

 k ! + ei
" k  8
l llh
i
o l nt  ", 4
"8 яn! #. #; ।
l
'
 Éi 4 
k "N"s "।

"  do
l '

яb
"8 яn ei a"s
4 4k< o d© jA- nt 
 A
i uc;  । a":
.
"8 яn 
 4=+2q k<
  .o kr 
 u i" t" #.  "+# 4<‡ 4।  ": "4
"8
яn! #. #। e 
,  k
l = 

 k
N!"

4: .n ei §  nt u< k sk । 


k k  " .+ A + : .
"
"  d, .
u r, . u , .
, . ' i"
" ok ,
.
"d  i"
o, .
"dl i" , 
m
i"  ,
"8 u" i" я d
lh
h p
 "।

 k k  " A: . i"  , hi" i"

"d u.. p
।

n  . u pk

hi" n " p "gi A 
 k।

"  #N e pk 4 । "i d© 4= qA
nt 
 A
uc; A । " <":N~  . u i"
t" d
lh
h #.  "+# 4<‡ 4।    "я llh

i o l " us 
я :
 4.
l
 8   N ?  ut , N+, a"Ni

l  8।
u d
lh
h
" pn ,
 4. 5
A   N o
N 5 ?
 ; 4. 5
A   aN o a N 5
?  8
l llh
i o l я"" , š। u
"
", "  я
 e d" 4i 4? e a
81

u
o

4 N "? " llh
i o l ",

l
4p "।
li
 .N।
 A
i +
 aN
" । u d
lh
h ",
  " i

"i
l  o "?  я"" , " ei "Ai o
"  " । u, #. #। a2i
  "i
l o
"।

hi" 45i 
 
" 4  5 
  i 45 
k
। e
  hi" a"s    
udN .t ।  p "i d© яя। + #;

 ‡ n  d" p 4A। nt 
u  
s  e 4P+A   8  llh
i o l

 F~ o .  CL ।  e=
i ", 4

 ";! 4 " a"; A:
َ َ َْ ََ

ً ‫ﻚ َﻓ ْﺘ‬
ً ‫ﺤﺎ ُﻣﺒ‬
‫ﻴﻨﺎ‬ِ ‫ِإﻧﺎ ﻓﺘﺤﻨﺎ ﻟ‬

"š
 4  A

sL "я" [ 8  : 1]

. u d
lh
h
l '
 k 45 "я 4M:; ‹";

 "s ।  ", e=  "я?  8
l llh
i
o l pn s p
l2t ", N+, e=i "я। . u
 nt
।  "
p , ei §  ni 

яN 2
qn "я ; "।
 -i A।

 8
l llh
i o l   pN"  .

"8 "  d
lh
h k  45 я 
 । 

5 5 n 
. + 4~ 4o udN di "Nk F
4। "#N 
"8 " o "я llh
i o l 
 
 ।
"8 "  ": 4
l  8!
 i 
k  e A।


" 
  
 c?
"я llh
i o l + nt  ", "e= n
82

u
o

। 
 #. #; । š
l '
 4 яN 4 n 4"
 4"।"

k d'я 4k
"8 "   o । s  eя
4k " p  kr । k e я "q o 4P"n
 । 4 e .  § " .
"8 "   

। ", "
 e= a 4 u "N" A!" " 

"8 "     । o k ei CN 4 я" 
।

"8 " 
"     "я llh
i

o l = " M= 
 "। 
" , "4
l
 8!
 4
 a‡ 8; A। e
 e 5
।" nt "я llh
i o l <", ei M=  .
d
"+# m"
A।
"8 "  "N= "
p 4   45 2
    e= s " " kr ।

e hi" 45 4~ .o "
"8 яn d
lh
h

A
 #Ni
" 
।  
d   
 5
"8
"  ‡ 4. । # # k  45 


 e e e= "  q 
। a Éi 4" "q e=
u" q uF। " r<8 u + я" A aNn F।

 я"k5  -
 ";яN  u
k;
2 । k  45 4. "  e .  
 e u a   2 "A

==  । 
4PtN 45 "+2 4 u  4 4: .n 
i  
8 F n ei  "  ps" 4।  8
l llh

i o l e= t. ei "
"8 "  = 4p;
।   an .N। "я llh
i o l
t  4  in । 
d   q oF 


83

u
o

u" "i  


o 2
- 4 5 " k
 45 яo " "#
 kr ।

hi" n A
 i pN 
 4  .  i"
o o .
 i"
d
lh
h  

o e
 8
l llh
i o l = us  i  g;
। .   8
l llh
i o l ' i
l'
a5~
l " u# <8: A। " +   
e" .
 i"
e   "я A।

p я
ei яi pN " .
d M= ।   45 "®C
ih e " " kr । e  p# g; kN

 "rd :q.nt p ।
 e -l hi"
n p    pN" t e   4< 1500

я e " F   8
l llh
i o l। +
 
" ei .
d "i
 do ag; "i k#

4. 4A।

  45 " 8t 125 i। "я llh
i

o l e 4Ct 
 " 
 20/21  "
udN .t । ei .
d A d 4nd। "= 6= n 10=
d ih " । 
 e= 
= d  
4। "k
k d  A 8 । e= " "
k; o

   "N5 । e  8
l llh
i
o l ",
 e e "Nk  g; ", 4.
l
o +  8 <" e"
l e"  8o  <" । ei
d "я 4P" i
l '
  "।

" #N "

 u~ -ud 4я uF। " <",  <N
d "я 4P" 
A। "i 4< oF "я llh
i
84

u
o

o l =  । nt
  k#

 i"
" "
d
lh
h।  яj ,
 45? eя ", 42-
oF 4
kn  r; "N5 a
<" A ।  8
l llh

i o l + 4z
 "। 
  "я
llh
i o l s 
-© C 
 d
lh
h
42   e"
l " + яN d'
।

"l! ‡ ‡ .
 42 <  4।  8
l llh

i o l 4-i- .
  p p  ",
".o! .
d  .k;  "я š । e 4  CL  ।"
aN ";
A, 
 d
lh
h p5 tr p i 
o 4o 5o "।

.
d e . .
 d
lh
h ¹ = q . e"
e ih    । e 
l k 45 + #N e
r k ˆ  4., d < 4P  я uq  ¹
 " "N"  । .
d 4:
 d
lh
h ei я
A
q । e 4 4
= я k "Nk et o ei
я= oF A !

d "я ।
 d
lh
h 
 "я llh

i o l =। "я llh
i o l 4-i-
4
 2
m ।
 d
lh
h 42d ar k ।
4 "я llh
i o l яj , "e  
kn, d© 
n?"  я"" ,
n।

e "A aNN M= : " #C . N d
lh


5 я" llh
i o l "" mn o; 
'
"
as "" p5 :d;; 
 яN C # o 
яnt   o; e" um
 
' .
i d
lh

 . um r d
lh
 C
N"; A e я ":
'= M=।
85

u
o

u
 .
e "A .
-'  n 
.  8
l llh
i
o l 
" u .
 pst g; । hi" n
 us  " 
 aNN
 -
я ei u 
 । e  
я + яn<8  ."-

n "N "t "i । di я " e "=  
 8
l llh
i o l k  udN .t ।
n 
. k#
t 4:"d " Aq
 4 ast 4ui 5
 । "  a"m яN "я llh
i o l
200 " " .
dk  " astst 
i F । "
 F<" :#   4.,  4. k  
 4<  ¹
। ei "  
" '. .' 
uN iяя e 4. " s । 
i e "
4 M"q .।
   8
l llh
i o l =
8 F š  4.,  .
d яN
  । n 


<"  "।

k  CN e
š. 2t #; । 

i ai "qM
4Aq q-" u
‹ ।  º A,  45 q
4o e " 
  p# g; "। a ai

" r-o m
 "d<" +q 
 -
a"  ।

 8
l llh
i o l ut     p"
। "t "i
l CL2 i 
"< Ã "

oя 
:
ّٰ
* ‫ﻛﻴﻚ اﻟﻠﻬﻢ ﻛﻴﻚ * ﻛﻴﻚ ﻻﺮﺷﻳﻚ ﻟﻚ ﻛﻴﻚ * ان اﺤﻟﻤﺪ واﺠﻌﻤﺔ ﻟﻚ واﻤﻟﻠﻚ‬
* ‫ﻻﺮﺷﻳﻚ ﻟﻚ‬

86

u
o

"4
l!
 я,
 я। 

 Aq 4 '"
 i, p<
4!

 я।  p  4.N 
i,  -a
 4i

j#। яt 4i Ct#, 4 4  i।"

ei a8" " ¡ ‡ .

k  " я Ã, 

 oF k 
-" । -
 n  4
 4 "я llh
i o l o +
" ei
 h q -। 
l '
 p

N 
a8" "©p।  " "n

N 
n 
!

n 
. 
;  .n k  a"s ।
i#N "  p яn<8 M
 4 । 4 .o
"qM o <= 4
"-
pl - a 42 ar k ।
s#<" 2 4u 4 "#o 4 ।  8; o   8
l
llh
i o l   udN   .t ।
i#N um
 
' . i
 d
lh
 ‡ + ""
mn ।   .o 5 ' '  s .t" ।
ei . i
 d
lh
 5 "я llh
i
o l p5 t. ।
 ei si um
 
' .
i
 d
lh
 я 63  in । + " ei
"N।

-

-u o  " p p i  o
:B я 4: < 45 p я p5 <   8
l llh

i o l t.
" ud o 2
 aˆ 8
-
u o  " = 8  i  o 4। 4. " m=
o " = t 4o A  #N 4 m= k ,
 N m=  r <я,
"  m= jя  e"   "

o p
  e ul.N। e " t #N o

 A er: " ....

 i  
h A। i 
"
 r, n "।
l
 dg; 
s 4" ... "।
87

u
o

aL я
ei яi 8 ' .
d o k-"я M= । 8' .
d 
L

  N" "p5 e "= 4 4Pя 

 ।

k-"я A i  o 
 яN 
i 
 "rd s
o 28qn "я।
 e aNn kp<" u< M= "; 

#A।

.o 8'
8'   aˆ e= я ।   45 e 8t p
1100 =। aˆ= A 4 mяN a#।  8
l llh

i o l  i" u
-
. d
lh
h
t  8   " "
    k" i"

-
  = 4p; A। nt dL k" + "n  
 4। 8 N 4 .
o <:; aN я  " ""2 । ei
r; "  8
l llh
i o l aNn  ।
k" 8 N  aя aNi k#
 - 4  i 
× яN h sr
tp ।
 "я llh
i
o l p# g; e" h 45  k5  я  N
e= " 8' a<
 4p; ।

ei a<. aL я я
 Ì  . . i"  
d
lh
h 4Ct M= । "  8
l llh
i
o l a<. 8" 4= я 4  .
k A। ei
яi 4. .
d   ." 4 <":Nd; p i‡  
", ". .    4  " я i"
" ",
o .    4  "
b
l i" o।

o .   .  4 u 4   " "2
"।"

88

u
o

8' a<. 
  N N 4 
 aNn ;N A।

  я  N " d " N A
k#। .
d kr  4। 4  . i"   d
lh
h
  A।  p2 4" tr u "
M 
। e . tr "l
M + 4 k"k  4- 
"; ।   8
l llh
i o l  dn

" я i"
" " d
lh
h ut । "N
.
d 4: o   4।
b
l i" u d
lh
h ";
, ". я d
lh
h  m
 " o "
b
i Ì¡
M  A।"    .o  d 
 
"  
  .
b
l i" o d
lh

h।  

 .
d   "; ।

e    " i"
 d
lh
h 2~

: 4 
;! 4 s  #N 
 4 
"2 । "i " m<" "  i" o d
lh

h 4  "2 । "2 o  .
d a"s
" M=।  d
lh
h 4P 
 " k;
 M
  4। a tr " ut  2 4।
i#N 
+ # g aˆ 4¹ 4। an #N .
d
a"N  2    u< ki
 45 .o  nn
।

  i" o d
lh
h e

P a"m 
tr я  ।  
 
 " e e u
"d<" +q  4., a 45  c e "= "
 +q
A। e "i  e ucs '
l-h
"!' ¡

 4., 4 "     45 "
p .N
"= " e 4. A। tr < ˆ । 
 .
d
2 u2 "  4<"  45 2 4।
 t 3000

89

u
o

 N ei k
d 
 " e<"
l '
 "я p ।

"l!

ei .
d  "я llh
i o l
8  
 я "" " a"s ";  .। "
   
o + ei 
'я. "; A। .k я 4 
"; "  "  A।  ", "e
.   , 4  । я'   A, 4 o
 । e" i" o  
A, 4 o ";
A (e " "  4 "я llh
i o l "t
42d ar k  oF)।" 
 ", "
l " #N
e= " (a5~ i
l -  i" o)  e 

A-
l '
 
 "я  ।"

8' .
d 
 k  A t 12 я। a
trk a  N p; । .  i" o d
lh

h  4= = " 4<‡ A। eAq ., я o

b
l i" o d
lh
ho 4. a N trŸ N  
"; A  яi a
।

k "я
hi" n e=  A 4.,
" 4. 4 4t s#<"

 a5" 
i 5 t s  " e" e 4
k "+# 4" । ei 
. d'= s tr "d: 4t e=

 ‡ e" a= k 
 5 n A। k
5 n 2
k
"d A " "
 
 5 2
k
A " 
.'
। k =i " "  " 
.'
o 

#N ei t 
i N  ।
  2d ei 4t
" " C
k; u~ -ud o .N- ., astst p
e i i"
"
я, o i" uiN,
i i"
90

u
o

 p
 
i яo Ad" .
dkt 4.  " 
.'

"rd " 2 o 
Ã"#  । " 
.'
a 
 <  4।  < p;-k5 "i
l  
‹
g; । 4Pto   4< N M= < -
nt " " 4t  o ", "e
";
.
 "
- '"C . <
 .o! "i N "। 
i; hi"
n  pN <‡  ei B
 N " 4. ।

ei M=   #Ni 

.b  8
l llh
i
o l = e  M= ";  .N p5 । 
""2  4, n 
 e 
.b .N  "N
 +qA।  ei aN2 M= ‹";  
"  ।

i 4. n <‡ t icC<" ei M= M=A  "
p
" i । " "я llh
i o l  "rd
 a<.  4. p5 8  mk ps" 4 :
. " 
.'
 4 u.
k k;  ei aN p
;
. " " " 5  mn " ;
. a5" hi" n " A " 4M:; o।


i;
 45i hi" n "  nn A i 
8 ® я  4., 4:k i
 4 ।


i hi" n e<" "  ।
  8
l llh

i o l  "m   k a<. pst g; ।

hi" n e<" "  4. "= <

  A 
i 
a2i ub । 

k; 
  = 5

m" " ।
  4
"

 8  "   e
n 
" 42L 2।   e
"

 s N
um
 
' . um "" d
lh
 C p" ।
 4  qMq  "A 
 4।
"

 ei CN
91

u
o

4 a"  pn , "

 "A g=  4?"। um ""
я"" , "
 a"t! !  8
l llh
i
o l "t "A "  u.
k
 !"
"

  e
5g "= p<" 4।  s<"i k
Ï  4"  4।
 я "" 4.  8
l llh
i o l ‡ k~
 n 
" ps" ।

 ei ps"  8
l llh
i o l = я
  ।
a 42L 4: "N5   я "" +q
"

 яi
4M:; , '4 " ;! k,
 hi" n 
©""~
o
C­  4।' e   45 ps ।

"

 "N5 4

i an© 8N a"s  । 
4. 
 "rd .
d  2<" я "   я।


n " 5 4<"  <:; < o º #N  =
।

k .t
"t я   10 , aL я 
" 1 я
 630
b   k a<. udN  я 
я e "
"  
l
, N 
  . 
m llh

i o l   45 k udN .t kr ।

 
 i  2 d
"



u'я . uN 4P+A "я llh
i o l Au
4।  я  N ei "= " 
 "s; e"N +"

=‡  4" " t " j । k  45 a8
a"s ei  N" " 4 
i 2n  q। 

"

,  i" . o "
 i" o 5N
n
яN 4p; । nt Au = . u i" t" d
lh

h 4Ct  e 
 " 
"

 "n
92

u
o

।  "я llh
i o l = 
 ।
"i ak A i  ei 2 d  8
l llh

i o l 4n u N  4" 4 = ‹"; । nt
  4 "я llh
i o l
"

 4
": "4
"

! 4 ‡ 4। eo  
  4.,

 e
l u b
" . Aq 4 '"
 i?"

. u  us "  a" "s  i।
"

  "я ei r;-< o 4 ।  4.
# # N# i  p a
k  qA  яi "
p
 ।
l  + u  CL A-
  a"Ni s
p "" o  A।
"

 я"" : "
 яN

  
" 4!
 , 
o #.



t m k।
l  !
 "
p A, .
l
<n
 4 '"
 5 
я
 a"Ni 4 u

।"

 8
l llh
i o l
"


" ": "4

"

!
l '
 4 ub k  r। 

eo e5 s "  4.,

l  8?"

nt
"

 <<" ut : "
 eo m8;r
n
k   !" e5 ‹";  .
b d
lh
h
": "
 4 "m A
"

! i  "
 !" e"

"

  N p
:; p"  oF।   

4। C­n  "; uc; : "-i illh 
md
 8
l"।
"l!
l  a  r;! 4. "Nk i 

"<"  45i 2 d  " 
i 4Ct 
A

я o "я llh
i o l = e
t ;
- o e 45 " o . <8 :  4। t
' #Ni
"

 eя += 
  "
tp ।
93

u
o

 i  яN,
l o +  8 яN я ag;  e=
2k
" я A।  a<. ei 2k

  e" i

.
d  m8;r p<  .। " ei
"

 n
pN " o  . 
" d
lh
h uiN 
pB A।

 8
l llh
i o l #; k 4M:; ।
"

 я , 4u . 4sc 
 " "#  4
 4 k " ।
"

 M  5"।
"


  "i я , "я llh
i o l
4Pя ‡ .
d  k
  4i। 4u 4. <
o
k;
 । ei " "i < nts  4. 4.  । a
q u, я C e"
"

 M
t । 

l a  r; "я llh
i o l " "# "t
k  "я 4" p" । " + "t s = 
a" A। u= #N 5  p 
t 
' a<.
"; pN " . . "   
t . u 
" . d
lh
h। 2 45  я 
  N k
 p" । .  i" o d
lh
h 4Ct
4. 4  ag  A  я dn 
i яo
k;
 N .
d "+#। e 12 я trŸ N  o 2 я 

я "; । k "я e<" p k<"
mn
। hi" n k; яC
l ";:
"‫ "إِنﱠا َفتَحْ نَا َلكَ َف ْتحًا ُم ِبي ًنا‬-  । 
i u 
 2
qn
"я š ।

"t<8 8k

 8
l llh
i o l "t '"C  ag  
p5 я
o 2
 4।  '"C 2
 o 4<
a"s 360= 8 m
 4. e e "g s .L ut 
"t 

 ml
 F   4<‡ 4।
94

u
o
ً َ َ َ َ ْ
ۚ ُ َ ْ َ َ َ َ ُّ َ ْ َ َ ْ ُ َ
‫ﺎﻃﻞ ﺎﻛن َز ُﻫﻮﻗﺎ‬
ِ ‫ﺎﻃﻞ ◌ ِإ ن اﻛ‬
ِ ‫وﻗﻞ ﺟﺎء اﺤﻟﻖ وزﻫﻖ اﻛ‬

"e" ", N e A, 5N "

p A,
 ši 5N "
a"Nm"" [ 8 i  : 81]।

 o o q d'= p2 8 A। e  A .5k
'i ' o ''। 
i "ž  4., i  A 
r: o 
A । e e   4< "N<2 p o
l
'
 e 5 ; A। nt e "ž 5 tto
eg 
i 4"   u  ।
l  8  
4  e d'4= 4<‡ 2
  । "   
  e
8
k ।

k 
 e , uÚя, ,

o iN 8 pB
A। "  llh
i o l eg ¡  udN
"   ।

" d
lh
h Ã
.

.
 .  M
।  8
l llh
i
o l  . " d
lh
h ucs
. ।

i 4 #N
"

,
t" o  ei
. ¡
я g a
<" ।  eя e= n"N ।

t" ",
  <N < i ei
. ¡ ‹"; 8"i
d 45 " A!  ", i  N eo ub
  - .  " ei ¡ #.  ।
"


 
। i  n"N A <n।  ", "
 A
""
।
 = ºg 4.  8
l =  я 4"!"
 ei uk F A। "я llh
i o l e " 5
я 4A, " º #N - s
l '
 +
яA।  o " 4 ", 4  5

я  4A। e  h"h  n"Ng " । e‹";
95

u
o

 o
t"  N" F  

  4।  ",
",
 5g 4ui 4  - et
l '
i
ei "
 яA।
 4.
l 4p " 



 e"n
o n i।

"

 st n i  g;
uh .
d ei ni " .
d    p# g;  4.
.
 . d
lh
h  A e" +  4=
я 4"  2"A। ei dn o 4 "я llh

i o l r; 45 "ˆ  । o oq  
 4¹
"я " я ।  8
l llh
i o l 
2 4A। n i  g; ।

k "я  p i "я llh
i o l k 
A। " gr a# 2я 
r: o d'я st  k
4 । k a.N e : i i"
"
я,
"dl i"
, i i" "",
b
l i" '
"  e"
i  d'я । e #N i i  A,
nt  k e i  g; । i 
"
я i 
2 d A। 4 s  pN   4 
 8
l llh
i o l =
. , "
 
. 
:   4 
 <:; jя "। "я llh

i o l "i ", "C "Nk;   4<
A-   4o F । C я" n  <
 k#

ut  
2  u2~"।

. . d
lh
h N oo 4 "я k 45
45 "ˆ  । o i  "
 । " "я llh

i o l + " , "

 o
 m
 e 
"। o " A- ;  "я llh
i o l
4A o i  # k A। " o   
96

u
o

A। o . d
lh
h n  " 4"+2 45 <:;

a
p 4"# ।  4 -i " i
"
"  d d
lh

h  i .
d  
"
o " 
i
jя" N ।

 8
l llh
i o l k "я  4  4= 
 a"s । e   "  = k
d k
d 
"<k  i  p2 яN k 
 aˆ 4p;
A।

h .
d
aL я o  h .
d M= ।  8
l llh

i o l k "я  4. ' 4  a"s A e
#Ni ei .
d "#।
  45 p  i 8t M 4я

"Ck"L e= uN  h। e o. o A  d'=
4t " " । N"h, .
d"я, k ei 4td i 
2 d A। i  A   4я 4. A
4 e #.  "# 4<‡ 4।
  k  a"s

 u
k; l ।

ei .
d 
 k 4= 12 я 
я ag; A।
e #N a o
 A। .
d 
 p5 < 
A। 
 a   2
 A
=A
= 
।  8
l llh
i o l t 200 " 
.
dkt C­ 45 " 2 a"N । e .  2~
 "A: "4 4 ! 4 45 .c?
  e !


l  8,
 
m i"
"l!"



 .
d   8
l llh
i o l
l "
.N 42 d'
। Éi  b

 k 45 .N

।   F .
d ag;  
 " š
97

u
o

"я  । eAq "я llh
i o l e
L =
   u A
q । e  <  4।
 5 
  st-
t, "-я, ":- m o
" k 4A 4  । h .
d 4. s
l '


 .N A 4 "N "t 

 i A:

"
l 4 4 .N A a 4kt, e" h .

d
, . 4 u~
l A N#N; nt  4 4
я
 । "sC o tto C5" 4 яN 
2 
qA।  4 CBp   A। a©
l я
45 +  8 o 
' u pn ":;  e" e e
 N" a";  . 4 4 o  e"  
s p । e=i  " [o" : 25-26]।

.
d"n #N  8
l llh
i o l d#" .
 d
lh
 N  " Ao A। p5 "я
llh
i o l  2  ।  ", "


 F e q A- ei = eo
A।" e5 ‹";
  š  4., ei =i + d#"।  + m
5 я 2 "A । k 5 s; i + "t
42d ar k  oF।  i  "
  e" s ic
я 4t = 2 4।

o. o A 4t e=  h .

dkt 45  
 e a"s 4। ei   4  i"
oo A।
 8
l llh
i o l s e= 
я "  
e я । ei .
d aL я o  M= A। tr
e "A  t  d 4< a"s 4। 
 " d
=" i tr aяs  k  kr - e ai

 e" "; ।  8
l llh
i o l e=

8   d a"#  । nt 4: .n "  llh
98

u
o

i o l a"# 

 । A 4t яN  
42 d'
। ei d'

l " dr "
 A। 
a<. 4= "я " "; ।

.
d   "   i"
o  u< 4t p
i  8
l = us  
 A। e "
llh
i o l  pN" pst g; ।
h = я'  a"s A। 4  45 i 4"#
k  p"  u  । e я'  e
 udN .t ।

" я:
я: "
 a<.
"
   45   = ut a"s। 

  я   2 e= t  я ; 
4  " 
 । e= A  2kn
s। 
4 m= ‡ 4.. k  o 
 "rd 
.
d яN  ।

 8
l llh
i o l 4 8t я  4
m= .
d pst c। "   " 4 i
k; p
 2n "  " "
 udN  N"  .t  dn
। ; d n p# i  ut। "я
llh
i o l z t я 
я e "= 
pst  4। ei .
d яN "s 
 .N- .
A। .
d " u  d
lh
h, u d
lh
h e"

"
"  d d
lh
h a a5q p । .
"

" 4 "A

  A। + "я llh
i
o l . pn , ""-я яN  ; 4
e A?"   ut , " яN
l o +  8 4
e A"।  "  2
q, 4b =,  

,  d, 
,
= e" aNN 8N" s;  A। "
99

u
o

 я- er s©s8 " я i 
l '


 N# C 5" "

pB A। +
t~ ,
я,  8 a
; iN
 s
l " "

A, i  "t 

 َ + m 4M:; A: َْ َ ُْ
َ
َ ِ ‫ ْﻓ َﻦ
اﻳ َﺒ ُﻌ ْﻮ ُﻫ ْﻢ ﺑﺈ ْﺣ َﺴﺎن َر‬R‫ا‬
ُ ّٰ ‫ ا‬Ë
َ َ ْ ْ َ َْ َ ‫اﻷ
و ﻟ ُ ْﻮ َن ﻣ َﻦ اﻟ ْ ُﻤ‬
‫ﺑ‬ ٍ ِِ ِ ِ‫و‬ ‫ﺎر‬ ‫ﺼ‬‫ﻧ‬ ‫اﻷ‬‫و‬ ‫ﻦ‬ ‫ﻳ‬‫ﺮ‬ِ ِ‫ﺎﺟ‬ ‫ﻬ‬ ِ ‫واﻟﺴ ِﺎﺑﻘﻮن‬
َ ٰ َ َ ‫ﺎر َﺧﺎ ْﻓ َﻦ ﻓ‬ َ
َْ ْ َََْ ْ َْ َ

َ ْ َُ
َ ُ ْ َ ُ َ ْ ُ ْ َ
‫ﻴﻬﺎ أ َﺑ ًﺪا ۚ◌ ذﻟِﻚ‬ ِ ِ ِ ُ ‫ﺎت ﺠﺗ ِﺮي ﺤﺗﺘﻬﺎ اﻷﻏﻬ‬ ٍ ‫ﻗﻨﻬﻢ َورﺿﻮا ﻗﻨﻪ َوأﻋﺪ ﻟﻬﻢ ﺟﻨ‬
ْ َْ
‫اﻟﻔ ْﻮ ُز اﻟ َﻌ ِﻈ ْﻴ ُﻢ‬

"
 4. " 
я o
  (b
) ag" e" p5,
 .
 an  a
,
l '
  p я A,

o 
l p я A।

l '
  яN e
uN 8 pst 4A, .   8 p" 5", e 
" 2s; e=i  "= " [o" : 100]।

 8
l llh
i o l " я я"  "

 4P+A Au s  4= "  .n ak । 4

я C­ " o .
d pst a"  < 4 4।
   N  N  
‹  4। "
 
я .   8
l llh
i o l " 
я
 e
 <:; p A।  "ž: 45 ei a8"

n <:; a": e 
 # ।

 8
l llh
i o l  4   ", "4
я;! "2 N 5 
l "; "2 я"
 jя

o "N; "2 4‹B l  . ib
i
o l l; "2 ut
n   8
l llh
i
o l
n; "2 .8; "N 
l .; "2

n "; 
-

; ... "2 "q ªn  5N 5; ... 4.
"Nk g  2
l  я ; 4. "Nk #. #; 

100

u
o

l  a# p 4; ... 4
l!
 e"
 um
k r।"

 
 4 " .
dkt 45  A 4я  8
l
llh
i o l <:; ei  
 "
 5 2
  । Aq a<.  aя  A,
 
 pN" pst g; । i#N " e "
 a8
d
 яn Cs   ui i"
"  n .
d
яN pst A। e= 4я  8
l llh
i o l 
i" o d
lh
h 4Ct 500  N e= " 4 5
4p; । p=
k; 2   я  s
ui "n  "я  
 ।   я.
p  
k 4।

"
 .
di A  8
l llh
i o l я" 4:
.
d .  s 4  t  । "я llh
i
o l "= 27= n 28= .
d s я ag; A।
e " .
d " .o। eAq + я"d "<n " 4Ct 4=
60= .
d " a<. M= A- eg " N।

 я  ag .

ag .
 8
l llh
i o l . "
 a<. 4: 

"   pN" 5 .
-
o  s 4P+A 

l k 45 o . । e 
   я ;
udN o 2kn + a"  A।  ~k;~ . 
i" dk o ' i"
 d
lh
h  , §
 я j 4। + +   
" §  я 4.
g
# ।  я a<Nn . A  я" "+2 ।

101

u
o

i  p5 jя
ei "Ai (" я) 
 u jя я ।  8
l llh

i o l .
"
"  d d
lh
h
r jя
.
k ।   4 e   jя  ।

e "A 
 
b
l i" u"i C
N"; ।  8
l llh

i o l  я. . i ।  
 p
 .   " "N"h । я. . 8"
8 . u
i" t" d
lh
h "я llh
i o l
"A: "i  8l!
l '
 4 "A, ' яN

   "  e"
 . 70 "o  
 "
o
l  k " '"। nt 
l

я"" : "
 . я  k  "  a"Ni

70 "o 4"  яN k p5 "। u d
lh
h
e5 k "  4। nt
l  + ""

/ я.   :#  ।  i
:
ّٰ ََ ْ ُ
َٰ ْ ُ َ ََ ً ََ َ َ ْ ُْ
ْ ‫ﺒﻟ َﻗ‬ َ َ‫ﺒﻟ أ‬
ٰ َ ِّ َ ُ َ َ
ِ ِ ‫ﺎﺑ َو َر ُﺳ‬
.‫ﻮ‬ ِ ‫ﺮﺒهِ ۖ◌ ِإﻏﻬﻢ ﻛﻔ ُﺮوا ِﺑ‬
ِ ‫ﻢ‬ ‫ﻘ‬ ‫ﻳ‬ ‫ﻻ‬‫و‬ ‫ا‬ ‫ﺪ‬‫ﺑ‬ ‫أ‬ ‫ﺎت‬ ‫ﻣ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻬ‬‫ﻨ‬ ‫ﻣ‬
ِ ‫ﺪ‬
ٍ ‫ﺣ‬ ‫وﻻ ﺗﺼﻞ‬
َ ُ َ ْ َُ ُ ََ
‫ﺎﺳﻘﻮن‬ِ ‫وﻣﺎﺗﻮا وﻫﻢ ﻓ‬

"
  #N 45  C

N   u o (я.) .
q"  e"  " +q" ;  4
l p asC j
A e"  8 po- "st©   a"s C
N"; A"
[o" : 84]।

"  " C

N

 8
l llh
i o l o #N
"  "
jя  C
N " я  "   '" я.' .

 ।  ." 
" er " . q et
"я llh
i o l яN  A। 
 яN
102

u
o

er . q я. । e "A "я llh
i o l
N . um 

 d
lh
 C
N ।

 я
" я 4: o  я p5  g
" ud 45 a N

: i  k  "я llh
i o l 
я । " llh
i o l C 10 я  N  k
"я e" 
i  i  g; g
" "= p<" "s
। "<n 4t p# 4p;   

o।
 " jя
" e "A "k ul.N M=  e " p# "N

 o   i  g;।

" jя
 я яjя  "я llh
i o l я" p5
o 4: jя  । ei §  jя +  ‡ A k#
"।   45 ei "=  25 . " .
  .t kr
। .
 hi 4P+A "я llh
i o l i "+#
o ucs " (b) F  kr । k# jя.t +
‡ " q
-" 
  
। .-
o  s
e  t . ।

яjя   4   4" uc<8  "я llh
i
o l k  p" । "i
l  u 42 qi 
F :
ً ْ َ َ ً ْ َ َ َ َ َ ْ َ ْ
ُ ّٰ َ
‫ﺮﺸ ْﻳﻔﺎ َوﻳ ْﻌ ِﻈ ْﻴ ًﻤﺎ وﺗﻜ ِﺮ ْﻳ ًﻤﺎ َو ِﺑ }ﺮا َو َﻣ َﻬ َﺎﺑﺔ‬
ِ ‫اﻟﻠﻬﻢ ِزد ﺑﻴﺘﻚ ﻫﺬ ا ﺗ‬

"4
l! 4 ei M m o ., я o  e" <

p<" "Cd  o।" (")

 F :
103

u
o
َ
َ
َ ْ َ ُ َ
َ ْ َ ّٰ َ
ِ‫ﺎﻟﺴﻼم‬ ‫اﻟﺴﻼ ُم َﺣ ْﻴ َﻨﺎ َر
ﺑ َﻨﺎ ِﺑ‬ ‫اﻟﻠﻬﻢ اﻧﺖ اﻟﺴﻼم و ِﻣﻨﻚ‬

"4
l!
 n n

 k i n
 । 4

 p!
 n  "+2 
।" ("i,


")

 8
l llh
i o l o o b
  8
яjя .n k  a"s । a#   k jя

 A। "Cs" 8 яjя .
 8" g 

     । 4   .
,
, ",
i o я ei +2 
 .
 4:, 9 яjя 4<

 udN .t ।


  4P+A  + u= '
- o' u

;  §  " jя <:;  । я

'
 
oo  8
l llh
i o l .
 o
 .

 , я

'
 . q ।
 pN я"
 = e  u
 । 8.s .n   ut 

l " M k; +q d'
 = । d'
4: 


 ei
= . :
ً ‫ﻜ ُﻢ ْاﻹ ْﺳ َﻼ َم د‬
‫ﻳﻨﺎ‬ ُ ‫ﻴﺖ َﻟ‬ ُ ‫ﻜ ْﻢ َوأَ ْﻳ َﻤ ْﻤ‬
ُ ‫ﺖ َﻋ َﻠ ْﻴ‬
ُ ‫ﻜ ْﻢ ﻧ ْﻌ َﻤﻲﺘ َو َرﺿ‬ ُ ‫ﻳﻨ‬ ُ ‫ا ْﻮ َم أَ ْﻛ َﻤ ْﻠ‬
ُ ‫ﺖ َﻟ‬
َ ‫ﻜ ْﻢ د‬ َْ
ِ ِ ِ ِ ِ ِ
ٌ ‫اﷲ َﻟ ُﻔ‬
ٌ‫ﻮر َر ِﺣﻴﻢ‬ َ ‫ﺠﺎ ِﻧﻒ ِﻹ ْﺛﻢ * َﻓﺈ
ن‬ َ َ ُ َْ َ َ ََْ
ُ ْ َ َ
ِ ٍ ِ ٍ ‫* ﻓﻤ ِﻦ اﺿﻄﺮ ِﻲﻓ ﺨﻣﻤﺼ ٍﺔ ﻟﺮﻴ ﻣﺘ‬

"
я
 4 яN 4 d 8; ‡  , 4 p

 a" m8;   e" i  4 яN d  "
An ; ae" 4. "Nk b k
#   q; nt 4
4 p p";  5, " ši
l '
 k" [ 8
i : 3]।

104

u
o

8.s  . u  i" . d
lh
h 4A " 

u= u
;  "я llh
i o l
 45

я udN .t । 4  4P+A  " o i .

 । я .  8"   o 8" .n
'
  = "
  "  d'
, n= o .-

. = । ei = " 'u
 
я'। e 

я 45  udN .t । ""  " F
   ag  c। 
  + a
; 
.c। o 
   я= pp
i  +
u=  "q । ei яi
" s"
l ."
  ¡ A। 
я 45 
q
 7= º я


" s sm  udN k । e " F
"n ।

 
" s e "я llh
i o l 4= 63= u=
ss 
" ।  "  4 4A "я llh
i
o l 4= 63 "A ei C5" я" A। a"N u= N A
100। .
 d
lh
h " u=g 
" । 
"
4: 4kP 5 
 яN  । 
 4 
" =s
"  #N "Ð । e o я яN k
 udN .t ।

o я (. o io ") 4:  .. 


=    
 "
  +q   । e
§i  
  o   t a5~ 13 яjя .n a"s
। u<   я 4. .5k 4A=, #N o "q sm 7=
 º k A। a© k  .t , 4: 
" o  4я    4। e 
udN o । ei A a k " jя ." "";।

105

u
o

 p ‡ 
 pst
" jя  .
  8 i 3 
 .
 i "
p A 4., "я llh
i o l 
"
o
t p 4:  4A।  
:   4P+A A।
<:;   "i e "N pno A।  "A,
"4
 m
l " яj   ", 4  4
  я"" 4"?" "  s я"" A, "

"",

l  .5.5
 = 4P+A A।" 

   a‡
 u+2
"< Ã " uc;
: "4
l! k 5।"

 " jя "<n 

" e 5=o " " uc; A: "4

 45 jя -
  o। m" e "A 


jя 
. " "। e 8   a"; ।
l  +
"" я A  .o
sL i‡ e p । 
i : َ
َ ‫اﺟﺎ * َﻓ َﺴ ِّﺒ ْﺢ‬ َ ُ ُ ْ َ َ
َ ََْ َ ُ ْ َ ْ َ
ً ‫ﻮن ﻲﻓ دﻳﻦ اﷲ أ ْﻓ َﻮ‬ ُ ْ َ َ َ َ
‫ﺤﺑ ْﻤ ِﺪ‬
ِ ِ ِ ِ ‫ِإذا ﺟﺎء ﻧﺮﺼ اﷲ واﻟﻔﺘﺢ * ورأﻳ ﺖ اﺠﺎس ﻳﺪﺧﻠ‬
َ َ َ
ْ ْ َ َ ِّ َ
‫اﺳ َﺘﻐ ِﻔ ْﺮهُ ِإﻧ ُﻪ ﺎﻛن ﺗ
ﻮ ًاﺑﺎ‬ ‫رﺑﻚ و‬

".
l .N o "я
 e" 

 4 4  

l d p" A। ae" 
 4 p<
p
p    " F  e" + = k p5 । 
a"Ni o" "
" [ 8   : 1-3]।

4: 4
" jя 45 pN"  45i  8
l llh
i
o l "t à 45 e A
"N uc   4., e
pN i‡ ,  ei " C5" 4Aq Éi " g; "।
ei 4:  4.  4.   "N
  uFA।  p
k  un
।  uh  " я ।
106

u
o

e e  я "" m +q " " ",

"
 4
 .c e" 4 "N kN c। e
4 ‡
 o. oA 4 "।" e " 5 ‹"; 
us "  do
l '

яb 42 ar <
4।  я, +  5 4 "я llh
i
o l
 4" + #N 5" ।

   4:   8

l llh
i o l a
s 
q।   4" яn
 " 4. " я । 
e i a
s 4"#  ।  p5 p2 5 "N5
kn ।
.
 d
lh
 C a"s яN   st =
45 a
 ।

я" 4:   8

l llh
i o l . u  i"
. d
lh
h 4Ct   e= a<. 4p;  dn 4।
ei " .t  я
r  s 4P+A। e  8
l llh

i o l q b "q । e"s a<.
s   dn । a"N
"
"  d d
lh
h 
< i ei a<. mn A।

":
: i
 8
l llh
i o l 4 4"q 4। in 2
8" ": 8;‡ i  .
 .। 4  A "Cs" 8
"u
o 11 я। . 4:  я" 4: <:; p ।
e   o A F 4: p5i uh .
d  яN
l
"t "   । e я " u  "st
" :# ;  4 pN 5  # a<p "Nk
; 
я ", 4
  ‡ ut "N"
"; e ",
l + e "n d "

"A
p  ic , 4
i An ।

107

u
o

"я llh
i o l 4:k 5= 5 .
"

"
d
lh
h = sL  oF।  kn  ।
 8
l llh
i o l + nt  ", 4
"

"! " । "я llh
i o l
 A

  
 4।

a
s  e  d
lh
 "я = 

।  8
l llh
i o l p5 +   
4. ", e  4+ 4। e
"   A
"
  
 । "  "A, p5"
 

+ C
N " A e
 4+ 4। nt d" ",

  "p5 
i
 ‡  ", e
 
n
a
<" ।

"
" d
lh
h

h i .
k
 8
l llh
i o l 4:  .
"
"  d
d
lh
h i   4।  "
 o 
 
o 
" .
i d
lh
 "; i .
 4я  я ak A। "я llh
i
o l " " 42L A . 4.  nt   ।
4: ",
"
" " . i ।  8
l llh

i o l 4= 17 " 21 ok  я us  . q
 ।

o  e я 

12i "u
o 4 "। 4:L "A 8" ei ei  я
"‹B ", ": m, я 8 яN  4 "я
llh
i o l ei " # 4
l k 45 e
"= grt 
 A।
я  4 i  t 
4: '"
 z C5"  4Aq 2 4. pst  4A।
l
n#N <
k + "<  
।  +  p "
108

u
o

‡
я ' ."~  я 4. .
  A  4

p"N 4
।
"   .
 d
lh
 hя
 
 4o A +i i‡।  4:"  + "
. a"s 4 2। "я 
" p 42 4< ujj

 #N 4. g; 4" 8 r #; ।  "
4 aNn
n । <", e<"i  .n + um
.
  ."। "  "я llh
i
o l 4
n
t  uF। + <",  "
p

s  uFA, ek
; . i яN  я 
"।
"i +
 яN  +q। nt "я llh
i
o l i
"
" .
   । + "t
42  
= oFA a8" sg   4।  hя  4।
in 8" .
i d
lh
 4 + "t 5

" A। e .  ", § g  A?  8
l
llh
i o l 4 =q A ,  "A

i#N gA 4A। " =   = a"L A।


i d
lh
   ei =g   ।

":
:
'

'  o "N"
 o  A " llh
i o l  a<N ।
 8
l llh
i o l A
=
s 4"# A 4 ai
. я 2 4। nt
 e A " 
8  t।
a2i + an  e я  4। .
i d
lh

 ",  8
l llh
i o l
 "
 4 
kA। e 
 <i
b
  i"
"
"
।
+ s e= +2  o A।  8
l llh
i o l
e=  " "  ।
 "
p   e= 2c,
i яj , i  8l!
 e=
 4"?  N+-
82 i ।
 e=   2"  , e +
।  
" ut<"  o । i8" 
 +
e <<"  o  4 । .
i d
lh

109

u
o

" aNn "  ",
l a

g  8
l llh

i o l  ‡
  et A, 
 "

5 
" 4,
i hя in A।

4:  
 8
l llh
i o l 4:   A: . o
4    p kN "। aN ";
A  "A,
. e p kN "। 4  -  "N
l <
"।

in
" 
8 M
।  ei " ## 45 2 4.
e "N
  oF।
l n#N n= 4<"  as 
4। a C
N 4 4 Ai।    t 

" z
"  k  42 
" " " c
 F A:
َ َ َ ْ َ ْ
ُ ّٰ
َ ٰ َ
ٍ ‫ ِإﻻ اﺑ ِإن ﻟِﻠﻤﻮ ِت ﻟﺴﻜ َﺮ‬.‫ﻻ ِإ‬
‫ات‬
"
l "N 4o '"
 i। C
N A 4 o .nt;"।
(")
4 4  "A: "4
l!
 C
N L  .N
r"।
.  d
lh
 4  us A।  e" ",
"
l!
   <:; L c!"  8
l llh
i
o l + nt  ", "
я ei   4 

 4 L " "।

я "‹B " o ": " 

md  8
l llh
i
o l r 
" ps  e" =" 
। 
" " uc;  ,

110

u
o
ٰ َْ ْ َ َ ْ ْ َ ْ َ ْ ْ ْ
ُ ّٰ َ
ْ ‫ﺤﻟ ِْﻘ‬
‫ﻴﻖ اﻷ ْﺒﻟ‬
ِ

ِ ‫ﻲﻨ ﺑ‬
‫ﻓ‬ ‫ﺎﻟﺮ‬ ِ ِ ‫اﻟﻠﻬﻢ اﻏ ِﻔﺮ ِﻲﻟ وارﻤﺣ ِﻲﻨ وأ‬

"4
 p!
 k o  r e"
 m "n

5  r" e"
ٰ َْ
َ ‫ﻟﻠ ُﻬ
ﻢ ا‬
ّٰ َ
‫ﻟﺮ ِﻓ ْﻴ ِﻖ اﻷ ْﺒﻟ‬ ‫ا‬

"4
l! m "n

 =
 4. 2i"।

+ "t r 
"
l n#N 2 4। in l oin ii
яÌ।  11 я 12 "u
o 4 " , d
 4=
  5 
 "ž + " g; । +

= A C5" яN n
 .o =  ।

 + p a N r o  4 A।  2 4o 
:
яN 4 4A 
 d'=  N u~ :
l "t 



  o + "t я" , "; o "  
5 mCd "t  ।

4 
 a#! 4 4 ""  < ei a#

"n #N । ei 4=

 a"Ni a <
-tr= A।


 k r।
 4 "" 
l
 llh

i o l 4. 4я 
  CL 4 ei
k
d p2L o ।

 o
 "-я e"
F k r e" e 4 45 uC r।
।

я "  o 4я 4#P 

 . 
h я ,, 4 "t
uc;
 e" t uc 4.N
;  4. "N55 "।
N < § 
= "N

111

u
o

d' я   8l

 llh
i o l NŸt
NŸt
"N" я t

l
, N 
 , 
n"N, u< я
, 4 "я llh
i o l ž e # "
 t
63 "A я" A। я"2 яN en яr  t Aq ak
A
+ C 5 ।  .
  o 5p ,  o
' #N;, C5" "
 " ‹B 'i  ' "- .
2i,  " "  я".  । nt
  2 । a"ž я a
n  e"   b


 =N o   d" ." 4<-"
  p t e=  42o 
c। . "N"
я t o C
"" m kp <
k A। F e
45i
nя   " d p + 2 a:; t।8

+ t
 4= = t "N" : 1. iN। 2. 
b": #

 ei t A 4PN  e= 42i o । e= 
 "N" । 3. 2  ।

  яN A e= k- e= A F । a.

 "
 "o e= "N" । 4я
 "Ck  e= t A . 
 ps" яN "N" ।

2q   t A 4= 5=: 1. k": a.

o  яN "N"
। 2.
o: 2q 4A³ t। 3. .: 2q   t।

8
e " "; 5N 8t c i  un " C p ‘  "ž:’, .
"

 
 " hl p; ‘" ’ [i" C a8] e" . id n"
hl 2 ‘  
s [ .]’ [i" C a8] ।  8 "
 llh
i o l
"t я"2
o 4" A
8t "N"h A:
l " 
 hl 2
‘ 
n "’, i" A hl ‘
-" o-’
l i" я " hl
2 ‘ "’ [iя a8], ‘  i" ’ iN <.N gn।
112

u
o

4. n: 
 2q  t।   e t  
ak; .n  F 5। 5.  k: 2q  t।

A

  A
 "N" : 1.  k, 2. 
 o 3. : e=
A a= 2oq A
।


" .L
+ 4= = .L (l) A: 1. я: e a  A 'k' ("
)। e= A 1 я m (3 
=)। 2 o
 a"s e= +
 
" 5। 2. k": ei l  A, 'k'। F 
ei .L " 
  "N" A " яN। 3.
: ei l  A '
я
'।

"At
1.  ("A): e "A A 2q । e 4< 4я
 "Ck
A A। 2. ui  ("): 2q  ei " 4<o 4я

A A A। 3.  
: e=o e= 2q  "।

F =
"я llh
i o l e F  = A। 
pi e "‹ । er F  =  iN "s
 .o §N 
i #N A। ei CL= "я llh

i o l k; । + in  ei =  hя
  u< - .
"
" o . u d
lh

h 4  .o A। яn
 " "s  a
"  o ei =  "  A।


  Aqo " d# 
" 4" An । p #N u= dgo
 A। d#  aNN я:o 
 । 4.: я
"
113

u
o

(),
k (e=o eя ), m (M) e" я

" (я M)।
d#  o  A। a
 #  . 4я
 
45  ,    <" । e=   '"d '।

 #  A .  '"d я""'। e=  
<я  । eAq '"d 'i' 
 #  A-
.    An । e=    #N ." <я।

#

#

: яN u। e m "t 

  ul A। hя

llh
i o l #
4 <" ।  += #
4
e"  " d# ‹ #
o  A।

4я

 4я
 4 <" । 4я
  o "<n s
A। 4.:
"
 (+2), r" (я),  (k) e" 
k (

4я
)। hя
 llh
i o l " # 4я
 4A। "
r" (я) 4я
 aNN "st ‡ 4 <" , 4.: 1.
r" 5 , 2. r" 5 я M, 3. r" 5  o 4.
r" 5 
я।

8jj 
" 42
42
.
 i"  d
lh
h "; , p5  .

"
"  d d
lh
h .i 4 "я llh
i
o l 4 i mk "=
"C t :
ْ َْْ ٰ َ ْ ُْ ْ
‫ﺮﻴ َﻳﺪ ُﻋﻮ‬ِ ‫ﺎﺨﻟ‬ ‫ﺑ‬
ِ ‫ﻰﻔ‬ ‫ِا ِﻣﻦﻴ ِﺑﺎﻟﻤﺼﻄ‬
َ
ََُ َ ُ ْ َْ ْ َ َ
‫اﻟﻈﻼ ُم‬ ‫ﻛﻀﻮ ٍء اﻛﺪ ر زاﻳﻠﻪ‬

 '"žs' § 8t "2 я, 
l p
h 
 8; 2+ - . CN  a" N  ।

114

u
o

.
"
hi d
lh
h "; , d  u i"
t" d
lh
h pi " я
 i"
"  d
lh

h "=
"Ct :
ََْ َ ْ َ ْ ُ ْ ُ َْ
‫ﺮﺸ‬
ِ ‫ءِ ِﺳﻮى اﻟﺒ‬n ‫ﻟﻮ ﻛﻨﺖ ﻣِﻦ‬
ْ َْ ََ َْ ٰ َ ُ ْ ُ
‫اﻛﺪ ِر‬ ‫ء ﻠﺔ‬Ï‫ﻛﻨﺖ اﻤﻟ‬

 . "   aN A

, 
 2+ 
,
 8 ud   uF s я~।

.
i d
lh
 aNn
"< ":

‫ﺠﺎ ﺷﻤﺲ وﻟﻼ ٰﻓﺎق ﺷﻤﺲ‬
‫ ﺗﻄﻠﻊ ﺑﻌﺪ اﻟﻌﺸﺎء‬n‫ﺷﻤ‬

 яs я e= 8.
A

 4 8. u  i ।

.
 d
lh
h "; , "я llh
i

o l 42 
" A 2-ujj- । + 
" 42
d'4=  A ­ ।  2
 
" a#   

" .n M A। "
 
" e=  4 4 A।

 
" m " 4"+=o A । .  +=,   4 =
45 2  A।  N  u<  
" dr oF e"
# # = । [
  
" .  

l
io e<" +=
 ", er += 
n।]

"  llh
i o l 

" M A -
m

É;। .   ,   4 p qA। 
l

llh
i o l ­  M 
" q A। "
 
"
.n q
"C   4.।
115

u
o


'я.  8  llh
llh
i o l
o l
"- 8 C p 
'я. N। a
u #No
p-#N as<" M=" p । e " ''। e=o


n o я
 e
k
. N। u<= 

 o
  a=N  d p;। pN " 4kti 
'я. p
4A। + 4.
l 4p  8 A, 
'я. i p;  "
+ я"
tp A।

 4 "я llh
i o l я" a N 

'я.
p 4A। 4.: 1. n   5 2
  4o। 2.
" M k 360= 8 k "я  F i ¡ 
.o। 3. q-" , "Ck-r- o 5 45 "
o kN
p। 4. я  4< e
B "
k   42
 an  4o o  aяn C 45 4"  2 .o। 5.
 8 a"s q я 4" o "
 z q। 6.
"Ckя 2n o। 7. B ut  rn। 8. я"-яnt
a<. o  k 45 m  я 4o। 9. "t 
‡


" 45  4  o। 10. ih  C ":‹
N <k; । 11. "CL яN d'
o "CL o iN।

a# ":  + 

'я. N яo a#। m



- "; 10= grt8; 
'я. A
= "s<" F
an 4  " "d ।
-я hя
 llh
i
o l "C~ e= 
'я.। i#N
 e u "s

2 A। i e 
rl A ।

1. ""C"C ~ 
'я. 


 
e= e e § " . 
 я CL  45   -
 .n "o । p q 42Pd "A  2। a";  kr
116

u
o

 ei " "‹B  " k 

 я" 8 28q
4 i '' g।
l k 45  "я llh
i
o l = 
 
: яN  2 N "; s
8 . яbb
iÍ । e M 23 "A "
o
яn .  "<n  
 

 । . u  i"

° d
lh
h "t 

 k; яN  "
 " p । " 

  k; t s
l। 
4M:; A:
َ َ َ
ْ ِّ َ ْ
َ ُ ْ َ

‫ ﺤﻟَﺎ ِﻓ ُﻈﻮن‬.ُ ‫ﻛ َﺮ َو ِ‰ﻧﺎ‬R‫ﺠﺎ ا‬‫ِإﻧﺎ ﺤﻧﻦ ﻧﺰ‬

"
 ei 

 . A e" e k; t
i।" (я
: 9)



  4. 
: k 2 a m"  š p  4.

l '
 2Nя  ": ْ
ْ َ ْ ْ َ ُ ُ َ َ ْ َ َٰ َْ
َ

َ ‫اد ُﻋﻮا ُﺷ َﻬ َﺪ‬

ُ ‫اء‬ ْ ‫َو‰ ْن ُﻛ ْﻨ ُﺘ ْﻢ ﻲﻓ َر‬
‫ﻛ ْﻢ‬ ‫ﺐ ِﻣﻤﺎ ﻧﺰﺠﺎ ﺒﻟ ﻗﺒ ِﺪﻧﺎ ﻓﺄﺗﻮا ﺑِﺴﻮرةٍ ِﻣﻦ ِﻣﺜ ِﻠ ِﻪ و‬ ٍ ‫ﻳ‬ ِ ِ
ُ
َ‫اﺑ إ ْن ﻛ ْﻨ ُﺘ ْﻢ َﺻﺎدﻗﻦﻴ‬ ّٰ ‫ﻣ ْﻦ ُدون‬
ِِ ِ ِ ِ ِ

"e m . 4 4 n 5 .

 "n p
a"; A,  e  e= 8 2   e , 4
4 " .N ‡ o- e
l Aq, . 4 N"
 5।" ("k : 23)

ei 2Nя
"-a" 5 g "ž"  p।  .n e= "
5"। 4 .

" N "g, "=
, "- N  
ei 2Nя 
" ।
 e .
 " " 4. 4 .
o
4. 4u  "   š।
" <:-; 4. "N5 4 
a" d 2Nя 
" 4 4 pni uF  । eo
ei 2Nя " p я
A।

117

u
o



  
'я. <" . tt я 5 m । aP ei
<" d'= 
A: 1. <:º o 2. <":Nd;। <: 4 Pn. o #
.
ei un 4., er 4 " C5"  2  । "
" F  e p
:; "Cd 4 5। aNN " e" F
 
 d" F  ici  । eAq 

  я
 4o A я  яN। eя я  "qя  "A
 । " 4u 4u t e   #No 

  я
A " "<n 8t я .।
"l! e "i 

 

'я. an<
k। a "A, "t "
l an 7 я 
'я.

A। " ei <:º,
l k 45 a
r "N-2 2Nя
e"  .n я t k;  a#  


 "k "C~ 
'я.।

d, 

  4. a a M=", я ¡ 
i iN "d A F 4 "h <":Nd;
A .
ag i#N 8; A। e "gi e= 
'я.। e p ‡

 = 5 ul A।

() =" "я

":
" hi" n i 8 '' e p5

i ei <":Nd;  । i A:
َ َ َْ ََ

ً ‫ﻚ َﻓ ْﺘ‬
ً ‫ﺤﺎ ُﻣﺒ‬
‫ﻴﻨﺎ‬ِ ‫ِإﻧﺎ ﻓﺘﺤﻨﺎ ﻟ‬

"š



sL "я  A।"

()  N o   "я <":Nd;: i A,

َ َ ِّ ُ ٰ
ْ ‫اﺑ َﺒﻟ ﻞﻛ‬
ً ‫ءٍ ﻗ ِﺪ‬n
‫ﻳﺮا‬
َ َ
ُ ّٰ ‫اﺑ ﺑ َﻬﺎ َوŒن‬ َ ‫َوأُ ْﺧ ٰﺮى ﻟ َ ْﻢ َﻳ ْﻘ ِﺪ ُروا َﻋ َﻠ ْﻴ َﻬﺎ ﻗﺪ أ َﺣ‬
ُ ّٰ ‫ﺎط‬ َ ْ َ
ِ

"eAq aN
= "я A, . 4
t
 ।
l

e (я k") "L 
A।"

118
 ‫‪
u
o‬‬

‫
' ‪яh 
    "A, uk
 
l‬‬
‫‪ N o   ( "rd) "я <":Nd; A। ei‬‬
‫‪<":Nd; 8;  . u i" t" d
lh
h ।‬‬

‫‪() A

 
 o‬‬ ‫‪o 8" < :‬‬ ‫ 

 
' ‪<
l‬‬
‫‪i :‬‬
‫َ َ ْ َ َ ْ ُّ َ ْ ُ ُّ ُ ْ َ ُ ُّ َ‬
‫ﻮﻧﻪُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ ُّ َ
َ َ ُ َ ْ َ ْ َ
ْ‬
‫ﺤﻳﺒ‬
‫ﺤﻳﺒﻬﻢ و ِ‬ ‫ا‪R‬ﻳﻦ آﻣﻨﻮا ﻣﻦ ﻳﺮﺗﺪ ِﻣﻨﻜﻢ ﻗﻦ ِدﻳ ِﻨ ِﻪ ﻓﺴﻮف ﻳﺄ ِ اﺑ ٰ ِﺑﻘﻮمٍ ِ‬ ‫ﻳﺎ ﻛﻓﻬﺎ ِ‬
‫ّٰ َ َ َ َ ُ َ َ ْ َ َ‬ ‫َ َ ُ َ‬
‫ون ﻲﻓ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻦﻴ أﻋ
ﺰة َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ
َٰ‬
‫ﺒﻟ اﻟ ُﻤ ْﺆﻣ ﻨ َ‬
‫اﺑ وﻻ ﺨﻳﺎﻓﻮن ﻟﻮﻣﺔ‬ ‫ﻴﻞ‬
‫ِ ِ ِ ِ‬ ‫ﺒ‬‫ﺳ‬ ‫ﺪ‬‫ﻫ‬‫ِ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﺠﻳ‬ ‫ﻳﻦ‬ ‫ﺮ‬
‫ِِ‬ ‫ﻓ‬‫ﺎﻜ‬ ‫اﻟ‬ ‫ﺒﻟ‬ ‫ِ ٍ‬ ‫ِِ‬ ‫أ ِذﻟ ٍﺔ‬
‫اﺑ َواﺳ ٌﻊ َﻋﻠ ٌ‬‫ﺎء َو ّٰ ُ‬ ‫اﺑ ُﻳ ْﺆ ِﻳﻴ ِﻪ َﻣ ْﻦ ﻳ َ َﺸ ُ‬ ‫ٰ َ َ ْ ُ ّٰ‬ ‫َ‬
‫ﻴﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻻ ِﺋ ٍﻢ ذﻟِﻚ ﻓﻀﻞ ِ‬

‫‪"4 b;! 4 #N 4. s # 45  .", a2
l‬‬
‫‪e mp CL ", .  <" " e"  +‬‬
‫‪<" "।  
 p "- m " e"  p F‬‬
‫< ‪"। 
l 5 я " e" 4 s s‬‬
‫‪" । e=
l a
g-  . ic  ।
l p2
.‬‬
‫)‪, j।" (i : 30‬‬

‫‪hя
  llh
i o l "-g; 
" 4‬‬
‫ ‪4 4t 4" A
4 #N । e 
  .।‬‬
‫‪.  as । "= e 4 5N "-" 
i‬‬
‫‪" jя" a
 । .  i" o d
lh
h‬‬
‫‪4Ct 'i .
d (633 –.)' я‡ uh  "я llh
i‬‬
‫‪o l 22 " . . d
lh
h N o‬‬
‫‪(d
lh
h) § ei " d 
i N ।‬‬

‫‪(M)  N o 4 #N .

d‬‬ ‫‪d <":Nd;:‬‬
‫‪<":Nd; "t 

 8 r‬‬
‫‪
l '
 i :‬‬
‫ََْ َْْ َُ ْ ْ َْ ََ ْ َ َْ ُ َ‬
‫ﻮن * ﻲﻓ ﺑ ْﻀﻊ ﺳﻨ َ‬ ‫اﻟﺮ ُ‬
‫ﺖ ُّ‬ ‫ُ َ‬
‫ﻦﻴ‬ ‫ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫وم * ِﻲﻓ أد˜ اﻷر ِض وﻫﻢ ِﻣﻦ ﻧﻌ ِﺪ ﻏﻠ ِﺒ ِﻬﻢ ﺳﻴﻐ ِﻠﺒ‬ ‫اﻟﻢ * ﻏ ِﻠﺒ ِ‬
‫َ‬ ‫ْ ْ‬ ‫َْ‬ ‫َ ُ‬ ‫ّٰ ْ َ ْ‬
‫ﺑ اﻷﻣ ُﺮ ِﻣ ْﻦ ﻗ ْﺒﻞ َو ِﻣ ْﻦ َﻧ ْﻌ ُﺪ َو َﻳ ْﻮ َﻣ ِﺌ ٍﺬ ﻓﻔ َﺮ ُح اﻟ ُﻤﺆ ِﻣ ُﻨﻮن *‬ ‫ِ ِ‬
‫‪119‬‬

u
o

"
--। 4 я A =" e।  

я  a t "я ",  "A #N। ag-š я

l i। 4  
';
n "।" (r 1-4)

ei <":Nd; a"N ak ak 8; A। .

d  4
k .। uk d

l  ei 4M:; A। 


4M:; 9 "A #Ni  N  N 4  N  я";
। ulN 4. 4 "я  F 4  
 " pn
k 
 "rd .
d p A।
l '
 "  llh

i o l o #N 4 "я " я 4।
e 
 d'= "я
n u< । i8"  N

 4 "rd e= .
d я<  k 

n-
ul 4= q।  "" A, 'e "# "rd

 "я A!'। e " 
 ©k
n  q।


l '
 я ,  N ei "я । A
  
4  я " e" " 
 a": u< 
я "।
 -i A।
"l!

2. 
я i; m
m <":Nd;
()  "
 o 
  .
"
hi d
lh
h 45
"; e= 
A, "  llh
i o l ", ".
d
i (  ) kt  p
n 5, 5  N A
4
ei d 4 ."।"


d   #N e ei   "NN "A, e i

"
 
l
i p i‡  A। 4u 4u "A,
e i "
 
l
i  i‡  A। [o

 b 4" p;, 4'4я.  8
 ("‡
"), a
":
o
"
  
m
"d  42P#
, e 
s,
¹ 1995 b।]
120

u
o

() 
  "kd  "; A,  8
l llh

i o l i , "= <":N e " 4., 4я
j n 8-8n ª; "। nt 
 ak a#
j
  " ।"

.
 i" uiN 
l
i uk   "NN
", 
 d i  i"
 
l
i
 i  A। (pgk)

() i
"

u 
l
i .
"dl i"  u
d
lh
h 45  "; A। "  llh
i
o l ", "
i " eя "q
 яn "।  C5"
j < d 8; "।" o= "i  .

i"
" " d
lh
h e" .
"dl i"
b
d
lh
h 45o "; A।

"я llh
i o l ei <":Nd; 8; A। i b

l
i 
i " яng; । i
 i" m

l
i ", g C5" i b ak "q 4

i "
 яng;  ।

3.   uà "= ag


"  llh
i o l e= <":Nd; 600 "A  8;
A। ei ";= i i .
"
hi d
lh
h
45 "kd  "; A। "  llh
i o l
", " 8" я. aˆ e b ag  " 4., e

   45 "   u=g  .n
 
."।"

121

u
o

"<n i gn 45 я ., ei <":Nd; ak ak 8; A।
645 я  3 я
 u 4я kk" i   
uà F~ = < 45 e p ag   5। "= e
я
q ag 4c। a "A, 8 45  , "e "=
jn "। ag MN A 12 i e" ps 4 i। ag  9-
10 
= .n u+ 2
A।

M=  "L i  2n"
l   

l
i
я" A।  ei ag m
 e " 2 ।
 "A, ei ag 4= 54  .n s A।

4. .
"
.  d
lh
d
lh
h C
N
 a"s
 A "  llh
i o l eя
' я

 "।  я  "n 45 я 
k ।
-
u я+я8; я" MC; । 4: я" 4
'.
"'  e s =। + C
N  M
। st 2n
 q, + । s = 4. n"N , "!

e e s a"s A 4. 4ppq Aq A
i i! .N
eя 
:o 
+я o ." !" .
"
. d
lh
h st
nt  ", "4
 st! 
 4+ । "  llh

i o l e 4 m#  "A, "4 #N
e "Nk
A 4. e e я  .", 4. 4я 5" ।
 я. 
 e=  F~ 4P+A ."।" 4 um .!
4‹ #N
o A। "я llh
i o l

mi "A। .o "i  4 i
nt  ak ।"

um . d
lh
 "i  ak  5। 4" A

k;
 Ni 4 4 e 
 + "q 
A। 
+ .
"
. d
lh
h m " a" । +
A
= 4 4<"q। o  я"। ", o
nt <i;!

 #N 4. "Nk 4  2
   "
-u
122

u
o

 i
  ", я. i " o  4"।

e5 4 eя .
" e e ", '

  яN
я i."n e" d'= q  "। eg
  
= 8 ।' .
"
. d
lh
h  "
 । e
 C
N"; । a   + 4 , -  ।
("i )

5.  N m= <я
<я CN
" p
i "i ei M== 8;‡<" "; A। M=  k ei।
я 6B  "  llh
i o l .
 "<n m= o
 " = t. i  o 4p; ।  N m=
<я =o e t 4p  8  । aº 4"-
"
 N m= t Aq =
  =
  । ", '
m'  4

  8 "  ? n   N mяN# i
  '".'4  , 
 d'я 42P o "2k; 4 
4p; । 
m "n 
 =  e ! [u.
"l!]

 4 ". d'я k o "2k; 4   4p; । 

"  llh
i o l " us । 4"-
"8;
A
5 uc;  ",
  N m= = 2
! " 
llh
i o l n2t  я , "4
m= <я 4  s 
t C  A!
l '

o #N e "
 я A। e 4 2 .o!"
 ". =  4. " 5 
 "। ". <я C
N
" o я ।  n"N , ei " . F -
  Ni
l "। 
" É <я n < e
2F #N  я, "<я aN2 "#
   N
 4A।
" 4 4. 4= "
o " A,
 
5 4 M ." ।"

123

u
o

"  llh
i o l C ei " N .

". = p;  4   d'я 
t  i  # k
 .।

6.  C t

t 
"я llh
i o l
l '
 "<n .
d
 C .N A। e m a "; "<n  
" ul
A। e "i + 
'я.  " sC। + 
d t "N"so
l '
 A। e mo e# ";
o .। m  
  .
"
hi d
lh
h
45 "; er e= M= 
 #A।

e" B 

"
я ", '
  o u.N  5 
"A, . 
m = u (. a"s)  M: 4 
(u.
"lh)
  d +  L  4"!" M=k e
"я llh
i o l .
  B
"
я
us   a ~ udN   ag  । nt A
8 e
.o  u<  4 aCN A
p   4A 
 । 4я e ; яj  ", '
 o 
m
p <p jn ag e "=  4 4।  zo
CL2 c।' "  llh
i o l ", "
"
я
.
 =
     =
 =
 
 4.!"
lh
"!

7. " at "

"
.  8  llh
i o l "
o яn
'" "' M= a" M=A। er 
'я. "g e
";
P m" । m e m  = t "kd "; 
 #A।

() 4 " ":

": . o   "; e= 

A। . 
 i" я
n
" d
lh
h ", 4 e

124

u
o

"  llh
i o l 5  45  .n e=
4  N <k; A। A
k;   10 я  4 N
"qA। i § ei 4 45 c। p5 10 я o
4: o 
 10 я e " A। e<" k
 g;
2A। 
: . я
n
" d
lh
h a"  яj ,
4 #N N <"
A? 
  i‡ 
", o 45
A।

() d'
d'я " e t
t я 4: "i o " 
l

i   ei  = "; A। .
"

i
"

  d
lh
h ", "e
 "  llh
i
o l o .
"
"  d d
lh
h яN " pst
। "  llh
i o l tя
   us
।
š. "N, "i § d'я яN pstC " d 4= 

4।
 a" o "N, " o m8; 4:  - A
=
 4। e
 A
4 e " 4 । 4= 130 я
4 d'я яN   " 4। a 
  o "я
llh
i o l  "i
 g; ।"

()
"
°  
: 
 i"
"
i" o
" 
l
i .
"
hi d
lh
h 45
e= o + s-s  gn "d A। .
"

hi d
lh
h ", " 8

l llh
i o l
e

"
°  4 4z

 ।
"i 
  hя
  llh
i o l 
m
 e= N< 4 ।  e 45 Cp 

। nt
š. "N 4 N 4.i- i  4। k#
e=


kN , 4 N
‡

 a 
A।" ulN 
d 
 ul A,
"
° en " an-"st-" s
# "  " ।    + N 4
# A।
125

u
o

(M)
# 4 
=

= r= 4 2l
2l "Nk:
"Nk i
 o i "i

l
i .
 i"
" " d
lh
h 45
e= "; s-s  gn "d A। .
 d
lh
h
", "e "  llh
i o l 
t" 4t 2l
я o । e 4u 4u 
" 4" 4=
 A। ei e=

s " 4 । eAq eя
= 4  .n dg  
4। nt "  llh
i o l ei 4=
  яN
t
# 4 
= r=  । a5 e=

r= 4 4: 
 - 4" A
 4! e  8  llh
i
o l e= 4 "qя 4 "Nk яN .5L, d#
। e"o
  Cp  d#  - nt 4:   ।  c,
4ui d#   !"
"l!

8. 2nd d
d
 o 
'я.
"  llh
i o l p d ei 
'я. "; "#
  gn "
, 
 e" aNN " "d
A। 8
"; #N
A .
, .
"dl "  u, .

"dl i"
b , .
 " , .
"dl i"

 e" . hяi " i d
lh
h। M== ";
mr।

я 8" k 
jя e
"
я, o i" 
,

i" o p
 
 et  "  llh
i
o l " e 2Nя , '
 . N "  5

 2nd d  4!' "я llh
i
o l ", ". er  4 , "  4 

 ."?"  я"" , 'N+,
 
  ."'।

.  8 "
 llh
i o l
l '
 "
2nd= d  .o яN d'
। e  2nd=  a‡

126

u
o


" d i ।
l  
! Ni 2nd= d 
4! us i  4। .
"dl i"  u d
lh

h ",
 я 42 2nd d  4. 4A। " 
llh
i o l 
  # # ", "4 a
, 4

! k 5, k 5 ..."।

2nd d o CN  42 q। u<  e 8  .n 2
4 4. p  " 4c। s2k ei aNš. 
'я.
a"  o B  " oF, 'e- pN .d!'
"

я ", '
 e "N
 4+я-" 4"। . e= .d 

5,  k#

 ui  । a
s . e" aNN 
" "  u 4 .d k "sC   । i "i 45

 4я = 45 "N= 4я 4o u2~।'
"
я ei
2Nяo " । 8-8n 45 4я e " , o
2+ d o CN 4A।

ei aNš. 
'я. m s
l '
 +   i
A:
‫ﺮ‬â ‫ﺤ ٌﺮ ُﻣ ْﺴ َﺘ ِﻤ‬ َ ‫ﺎﻋ ُﺔ َواﻧ ْ َﺸ
ﻖ ْاﻟ َﻘ َﻤ ُﺮ * َو‰ ْن َﻳ َﺮ ْوا‬
ْ ‫آﻳ ًﺔ ُﻓ ْﻌﺮ ُﺿﻮا َو َﻳ ُﻘﻮﻟُﻮا ﺳ‬ َ ‫اﻟﺴ‬ ََْ

‫ﺮﺘ َﺑﺖ‬
ِ ِ ِ ِ ‫اﻗ‬

-"
n, 2nd "; A।  . 4  4 " 


 4 e" ", e= 4 2 яd।" ( 8 k 1-2)

 , oh i iN i gn A

k; яN
2nd d o CN C 5" "<n 4 
: a" A "
"; A।  
A, " e я 

= 45 ei M= ‹";  .
  ‡  । bh;
 ", '
 #gn 4+я 4A,
" e " i
2nd d "।
 4. M= 5 "A, 4 = 4 -i M=।' e5
4 я 
  .।

127

u
o

oh i "
A,  яN 2m   ''
 e= 
A। 2nd d o k; 4  я +
p  A "  A।  F~ kN 
 2nd= d
 4। e
" et । ei aNš. "N= m 4
 5
2 ।  ", '
 #gn "d

A,
" 4 eя "
"<" M="। + i 2nd d
o 
'я. p "।' e= я  я eя 8 k 
jя
.  8  llh
i o l = 4p; । 5
5 я 
o  4। "  llh
i o l
4 i я  4A,
"dl। я
"dl " e 
 "i a"s। ('4я.  8
 ("‡
"), C: 120-
122)

9. q m o s s o

i "
 o , e e q u . " 
llh
i o l
; । + 5 A .
"

", . u o . u  d
lh
h। F~ q m

kr  4। "  llh
i o l я  
" d
я q u
M 4 ", "4 q! m  , 

 я  4 u a"s A eя ", eя N" o
d'я ?"
l 
 q m 5 5 "n  4।
e d'= 
'я. e ‡ p 4A। p5 q m o s
o e" d . u o . u  d
lh
h
"; <":Nd;।

10. я
  kn
ei 
'я.= ";  "
  "d
A। i" u d
lh

h "; ,  я "" #N o 4 "   ।
"  llh
i o l я
 "Ck e=  #N 4
 я

'
 
" p । e  e= "  ।
p5 " "
;  
" p  us
128

u
o

"    k 4 § я

 = k  r;

 kn A! 4 "я llh
i o l = A
4. + "t  "
 e nt  ।  kn  45
4।


 
r:
ei gn
  ou-stn 5
-"-o я"2
u grt A। "я llh
i o l "t я" o
 o u ";
2 s<"i + я" "<n  

# яr A।  A g " o я я яN 5p e"
। "я" e 4  4i . o 
 "Nk  "
""2 । "
 gn 8 ": 5  ou sto
u~ts +i "t я" 45 u~ । ei st . A
k 4, 
"i "я llh
i o l "t
' 45 ud
।

 4. " g;" aя яN я"< #  5  "i
. 
m llh
i o l g;" aN  A।
i p5 
r: . #N ei 5 i , o", 
b, o
(
g), o (<), я (
l 
), .
 (d
я+я 45 u ), ok
 (
l u < ), 

(al
L), m ( ˆ
 o m.), " (Ÿ#.) , k
 (Cj),
 k (C­), 4я ( ntL),  (
l "), u 
(
l " #N ") iN ." g;"  M=A।
e 5 "ž " ‹B "  8
l llh
i o l
A 'i  ' - 
;‡
 
r:।
 et + a
;
#Ni 
: i- ." N; ।

"  #N .+ + "t =N 4" uC A
+ #N .
"
"  d, . u i" t", .

i"
" ", . u  i"
°, . . "  ,
.
 i" , .
b
l i"
b , . i"
129

u
o

 u, .
"
. , .
"
hi, .  i"
u"idl, .
"

i
"
 , . ' i"
" ok ,
.
 i"
, .  i" o, .
"
u"i
i" я, .
"
b 
, .
b
l i" я
"i, .

" i"
"

 do
l '

яb p
 t
 e ul.N। eAq  " 4 Ai। ": 
. llh
i o l "tt st 4.  uc
. mn  A  <: p  । <N" e " 
r: o
 i "я llh
i o l
CL, d'
,
#Nt
uà, ojя
 iN 45
l "k p "n-"n o o-
oN rn A।
 e =N o
CL . uC 
A + A "b;।

hя
  llh
i o l 
o
 
8 A 
 
 .
 i"
" " d
lh

h।

 e +i я"2  " A।

130

u
o

.
 i"
" " d
lh
h

(23 я8" - 40 я,
я, #: я,
я, i।)

r 
’ .
 i"
" " d
lh
h 

um 2
5  A। a  t 9 " 10 "A " +
i g; A 
r: #N p5।  "я llh
i
o l en
я A। , , k o ’
 uc . mn "Nk A।
o  я я

m llh
i o l "# +i #N "

 #N " M=A।9

яn o " 2
я8" 23  
" 599 " 600 b   яng; ।
+ яn " . 
m 
s llh
i o l
" 29 " 30 "A A। .
 d
lh
h  
A
"
"। 
i () " p d ei 
r: A "я
llh
i o l
 22।
 e  " .

d
lh
h A . 22 <i। +   A 
"

। o  "  A।

i g;
hя
  llh
i o l 
"
o-pp  .

(d
lh
h) " 9 " 10 "। nt ei al " i 
i # k o 4 P<N aя ।  e t kN 
"я llh
i o l o + st um
 
’ . я
d
lh
 aя
 .
 4:
l #N g
A। e

9
e ulN 4., 2 o
 o 
 4" =  .
 
я d
lh

h я o " #N " A।
131

u
o

CN 4 "
 
n "N "i । e
n,
t
ps8; k; + я" i#N   ub  । e<"
i" g­  N m я яN + 2 
n  uF।

.
 d
lh
h
 " 5  ।  4

"я llh
i o l "A
яj । "
llh
i o l + "A
"
p "  "2k; o j"
"
 d
lh
h
 "m   s  8
l llh

i o l A i  # "
  । . я
d
lh
 4.  #N "p5 i  "
 A e
"N 4 d 4i। " 
r: #N 4 p5 
 A e
"N A
= ŸN 4 .। .
"
"  d, .
 e"
. . i"   d
lh
h, ei  яi p5 

 " "; A। e e= ut # , "s 
r: #N p5
i  "
 A .
"
"  d d
lh
h,  
#N p5 i  # k "Nk A . . i"  
d
lh
h (" + "я llh
i o l 
k
 4) e" " #N p5 
 A .
 d
lh

h।



 <i,
<i, 

 ut#
ut#
.
 (d
lh
h) " t 15 "A। 
"
o < p5
 e "  llh
i o l k  e=
= +q 40 "Nk  5 "। ei  
i 
 pN "Nk #N
 .,
b ,
"
" e" 

 d
lh
ho us A।  8
l llh
i
o l "i m#  ", “4
b
 
t" "#!

l  ,
 4 m
 dя "‹B #- m я
A। ", 4 #N 4
 ‡ " e" 4
 .N
"?”
132

u
o

4u 5 "A । er " 4
 d
lh
h N 
, "
 
 +q 4। ", “i  8l!
 e "
4A= e" eo d"। eo
 4M:; c,

 .N
a= o
s 5"”। "  llh
i o l .

 d
lh
h p aNn 
 । "  2c aN 
я"" 4  я। i
" ei pn । e"o "i "।
 e aN   5। nt
 d
lh
h 

+q 4।  8
l llh
i o l + i " 
। " #N " kN 
"  ei pn । nt

š.! e= 4o A
" ।
 d
lh
h N 
 । +q C­n 4M:; , “i  8l!


.N ",
 p
s 5"”।


 d
lh
h er "k"N "я llh
i

o l 
" 
  ", “4
! Ni 

 <i, 


 ut#”।

я  
  o 
я #N  8
l llh

i o l ªCt m CL A। 
я i
я
  <i 4 4 nt " i et
 d
lh

h। A
= m " "я llh
i o l 
я
, “i  8l! "i  <i 4 4- nt
 4
4 ”।  8
l llh
i o l aNn
  +
яq # ", “4 5 i- <i m 4


 45i A।
я  
 4я ,
 4 <i”। e
" .
 d
lh
h ant
n "N " 4।
an "я llh
i o l  ut  d’
,
4
l!

я 
 en
,

o  en
।

  <" ।”

133

u
o

i 
.
 d
lh
h 4. i d  A  sC e A
s  8
l llh
i o l 45।  "A:
َ ‫أَ َﻧﺎ َﻣﺪ‬
â َ ‫ﻳﻨ ُﺔ ْاﻟ ِﻌ ْﻠ ِﻢ َو‬
‫ﻲﻠﻋ َﺑ ُﺎﻧ َﻬﺎ‬
ِ ِ
“
 j  e"
 e я”। (", 
 ,
’
- "-
" 
b)

.
 4"#k, k "NN iN A ad। 

o A। eAq " 2  A  ds। +
tN o

" A  "s। я pk 4.  k
; "я llh
i o l N :q.nt A, 4
 .
 d
lh
h "я "A k 5  d© 
4A।  + 4. N     я, 5
"я llh
i o l я" t m
 я я"
 aNn 
c  A। + ei я= s
l ’
 An
  = " A।

.
 d
lh
h A " 4.d।  4-i- [
l

"NÉ]  "
2।  "я llh
i o l ‡ ",
uh, n, k "я, " iN .
d ag; A। "
"k d<N d +i  "я A।
 ei M== " 
llh
i o l "t 
2 ul A।

  .
 d
lh
h

h
a#
  .
 d
lh
h #N hя
 
 8
llh
i o l .n 4P+AA। .
 d
lh
h
s  8
l llh
i o l 45 i ’
#

;  4 P<N aя । .
 d
lh
h "A,
# 8 
l 2 5 ’ < ।  ",
134

u
o

“’ uc k  + (
l) ast p;; ast
p; uc k  o; o uc k  "kt

l
#N sC।  (
l)  g;" Ì¡। 4
": g; + F sr un2  ।  4A
d
"L । nt "A
  "L 
A।  a ,
,  Ì¡, s Ì¡, l "i।  + u k
 । . 4A
A    A,  an ast
5"। яn-C
N
i-
 + ast яN p.яN । 
"A
 #N "N a52 4A
i +  ।  4 A
 ;
, a52 "A
 ; ।  e, + 4  i। 
CL,  CL  ¡ o । "A
+   u <।
 4A
CL  2i k#
 4 (‫ ُك ْن‬- o!) e"   .
( ُ‫) َف َي ُكون‬।”

.
 d
lh
h яj  A, "k ®

: я
 . aя m"?  я"" , “e= 
l C

h”।

’ ? e pn я""  ", “
l
l #N я,
.
l #N  
l 8 я।”

. pn  ,
 
l  < A?  я""

, “a"Ni! +  я
 <" + u  "?”

.
 d
lh
d
lh
h .
.
5
A  . . +q     + 
m kr । e "N pn   ", “e=
 8;
  e A। 4.

-C 5" o q-"  g; 
k  - nt 
:  g; A।” .
"
.  d
lh

135

u
o

h "A, “.
  ei C5" 4u e uc .

   ।”

.  + a"s e  4.,  pi aj  4.। e
.
"
 d
lh
h .
 d
lh
h aj
a"s . 
l q
A 4 <",  "
p ei C5"
45 "  4A! .  d
lh
  я 4.,
.
 d
lh
h pi e<" aj  q। e= + яN
s<"। .
"
 d
lh
h  ‹";  + kr 
e" A
 .
 d
lh
h 
 A= । e
+ j 
। 
"
 d
lh
h 42 ar 4
яj , “
 kn A 4? ei a"s
 4 4
42 ar e A। nt 4<" 4, 4.  4=+2q
l
m
  ." e"

 m яj "  ", 

  a"s "? +
 4PC 4"+# 4"
l m

e"
 "n
 . 4  us 5", A
i  k " ।
 4 .N
" - et
l a
gi 4 
 я

 ।”

l
.
 d
lh
h l "c k a#B A।
 e "N "A, “
l an   
: e= 4¹u t।
.k; .n 
: ant aj o я" k
# d an 5" k;
.n 4 я
 t  " a
<"  5"। nt 4 o p<

#N ." "  . uF ."  4 N k m
a" "।  4 i 4¹u  5  ."”।

 " i ", 

: p5 я 2 aя  "।

я  2 p<
 я 4 u 4i।
 ei я p5 s
  a
;।  4<i  ou "N।

136

u
o

я" "<n M= o + u g;я n"N

.
 
d d
lh
h " llh
i o l

 d .  d
lh
 s A। " 
<" "-d s o 4P" aя A 4 M= Ni
2t:।

5
A e  8

l llh
i o l "L я
"  4M:; , “4. 4u "
 "t 

  

 ", i =
 4  " 4"।” "i
dr 

 o 4 4। nt 4 4 .
 A
k;
i . = e я  4A!
- o 


o g "
š."# , "i .
 
 i।  ", “i  8l!

 " kA,
" 8 i F  e  

 o o" o
.।
 o #N o"i 8N udN-

 " 8
i F  2 e A!” e5 ‹";   8
l llh
i
o l "t 4F+=d   4 
= uF।  ", N+, 
i

 4 s o 4.N।

" 8 i F  e  


 o o" 4.
o .,   i" b kd o ";
A।

o яo + я

= A ।  я   8
l llh

i o l .  i" o 4Ct e  N
i 4p; । ei a<. 8N udN A i" 
i  k o яN 42L । .  d
lh
h M 6
 .n 42L 2o "N5 । 4ui 
  । 4: .n
.  " llh
i o l .
 ei 
4p; । .o   + "t  
"
 d
lh

h "
 u 4 d’
।  i 4P+A o я
137

u
o

kr i i"  a"ž N<" + z q  i  k
 4।

e  8
l llh
i o l " “
 um p
"# 
um 
"
";
l d u eB "Nk
 u; "k "  u ; e"
  "k ut
j a#”।

um
 
’ um  d
lh
 .
"

"dl я
e ", “[
]
l  8  4u a A?” 
"s я"" , “

l A
‹ p5 A!” um
 
’

" ", “
  8
l llh
i o l " kA,
‘4. 4u
 a ,
i a ’।”

. u d
lh
h ", “
 #N "t j" "Nk

c
 (d
lh
h) e" u"i i" " (d
lh
h) 


  o "# k।” .
 m a
r n"N
A "L " .
b
l i"  u d
lh
h।

.
 d
lh
d
lh
h ";
.
 d
lh
h  ‘я’ mp
"<"
M=। ei =i A i  p5 2n "
। e "ž ,
 i  e" .  ei
k "ž  , o
।  ei ªn
k u <t   
 -
r:
o k- .n N  d#"#  ।   4.
4o e=  A, p5 я a
 4M:;  

i  k  "।

ei я .
 d
lh
h, . 

" d
lh
h
e" .
 i"
’ d
lh
h ei ‡ N e
138

u
o

gr :q.nt ।  я M ei t a; । e A:

 i" " ,  t 4o A    я 4.
. 
" d
lh
h N ; d я  A, "
i"
"dl । 4 t 4   4. .
 i"

N  e" C  M  A
b
  i" 
я। 4
t 4 
  я 4. .
 i"
" " N
।

 я #N et 

я  A। 4  5 a
.
17 . " " 4я kk" я .  я a"s 4।
4  i  я 45 N n
+ =A aNN я ‡।
.
 i"
" " d
lh
h  я 4. я 
p"  4  i" 
я o  e .
t 
"  +q i। e .
 (d
lh
h)
 M
  । e" N 42 i  sp  8
l
llh
i o l 4 4।  ei sp "; s 
t
.   d
lh
h = "Nk ।  ", ""  ,

 4 я 4, + " ", i  8l!


 um d <:; L c।  я"" , d’

l
’
 4. 4 Éi  " 45 
k ।  ",
"  a
.
 F ei d’
।

.   d
lh
h 4 -i 2 4" k;= m "; 

4. ",

bя  # 4.i t  я 4<  A,
i 4 d’= " e 5 2 uFA। "  a
M
M kNªL o i" 
я  । .

d
lh
h s p d  4।  2~  =
q 4। ",
l  !
 C . A। M 4
qo ! " o i" 
я u<i # q 4। i#N
gr
 a"s .
 d
lh
h C  .o ।

139

u
o

+  M i" 

я  я   ", 4

l d! 4 u
 4 a
g 4i ?

i" 
я sk8 я"" । .
 d
lh
h 

 A
 " s 
t   d
lh
h 4z ", ""!
i" 
я e "n i  ‡ ut
2; ।
 4"+2 5
 
i 4"। e=

"  aj  q। e
" +
j  e। .  , . h i o a 
t 
m " 
d
lh
h u । us 
o A
 
। A
k; i + 4   e।  ei C5" 45
" g; । " 
 uc  ar "яq à 4 i "N:
َ
‫اﺟ ُﻌﻮن‬‫ر‬ ْ َ ‫ﺑ َو‰
ﻧﺎ إ‬
َ ‫ ِﻪ‬ ّٰ

ِ ِ ِ ِ ِ ‫إِﻧﺎ‬

.
 d
lh
h 63 "A " "; । +

 4 "A 9  s A। M i" 
я 
i

" C
N   ।

.
 d
lh
d
lh
h 8N" u
u ";
.
 d
lh
h 
 яN 8N" a u
"; 4 4A। "<n 8t pp e " "; e=  2 4 
।

1.  ", 4 jя - 
l ’ o ttj

n "।  4, 4  e e .

" . N 
<  <i 
: as "। et
l
, o" Aq
4ui ei ~ 45 4i " ।
2. .
 d
lh
h h+ uc;  ", "#! d
" c

 e
A। 4
 n o,
d  ।

140

u
o

3. "#! . d p   = "A o #8 "A

2 r g; ।  
nr "; ।
4.

 
p"Ct 45 8 5। 4. d 4 N  
= ."  N a 
c  ।
5. 4я ,
l e A
"n
A . яn o
яn " "  4A। e " t an-
t 8 -
"t। + 5 " 2 
" ।
6. e .
 i"
" " d
lh
h m
;

l g; o p "; uc;  C
N m
2 
4. ", 4
l "n;! C
N < । 4 C
N  45
 2i, 4 = 4 
+я 4" "।
  
k
2o,  
k  । я , я । " =
4 4A 45 q A।
7. " 
g  a5" 4" " "। 4я 4 p=
"   " 5 "। 4 ",
 an, 4-q o
et M।
8. N . N;   , 5N  aN; "i।  .
 5
  , 4  "+ 5  ."i।
9. d c  ;N। 
;N" o 2 "i  45 ।
10. 
-p"Ct a
; ~ "Nk N 45 8  4। M 
o
 
:
 5 45   4।
11. 4k d’p: d 4k

 4k। d 4k 
#- m o o,

 4k  я 5 ~g।
 4 
l u< 4k  " 4।
12. d   " e" e . <"   

। 4.
4u ei d 45 A
4 ic
 4 4. я 

 ‡ mCk
 4।

141

u
o

.    "  

l
i
(яn 22 я - CN
110 я,
я, #: " ,
" , i।)

+ 8;  A   i"
"

   i 
"
b " । 
A p d "b, , "  i,
  e" + .


 #N aN। +   A i ।  A "я
llh
i o l 
t pN " . . i"
" d
lh
h 
kpp k । .   "   
A । o um
 
’ . um  d
lh


kpp k  A। + яn    + . u
i" t" d
lh
h =  . e" d’
 । 
e= 4я
 2" k 
  e d’
: “4
l! e
i  j o pj  , 
: = 4  uF
 p।” 

 ", “e    , ;  42 
"
n”।

um я . um  d
lh
 яi .   " 

k 5 -  A।   a 
a
s 5 ,  . um  d
lh
  
"  я sN  n । e<" k   "  "-
" eя  d#  4 P<N aя A। ;
"   8
l
n F a
 A। eAq pj, j o
# 4kt  4 .
 N "Nk  " " =
2 
oF।  a"N
 #N ag A।  я" e=t 
я
b  =A। + m e" pN " .
 i"
 d
lh
h n"N : “
   o i"  ei
d’"Nk ; " "  p b: !” pN sp "NN o
"b . 
m i"  
l
i .   " 

l
i   A। .
"
 d
lh

h ": “
 .  "Nk ‡ " A,  #N " 4 

142

u
o

  
l
i 4A।
 42 + ak "q 

 4 ।”


m i" ’ 
l
i .   "  m n"N
: “i "; ,   "  i o
 n
A।  A
, uc . mn, , <.N,
s<я,
i", d"
, a# i o
 a#, sL<:,
‹ o

। e"  "t k   ˆ u" ।
;
+ 2ž "  e" я e + = <q я।  
 "; ।” (
-" o  - "‡
")

"i

.
"
.

 
l
i ", .   " 

l
i t 14 "A " .
 d
lh
h 
"i
 । e  
 o "  2 .।

  t   "  

l
i eя
‘
"’ o " sC A। e= 
A: .

i"  d
lh
h ",
  8
l llh
i
o l " kA, “C5" я 2l "Nk "i я"
5" . " (ib) 
l । e #Ni 
: "CL
(a5~ ) e" .N "। 4u  4  "
 я

l ’
 .
k  4।” .
"
 (d
lh
h)
", “
 e "N š 4., .   "  4 i
"
eя।” (")

"b #N p d ei t o
l an 1400  

";।  "<n "  45  "; A। .

 "
" " d
lh
h 45   "  
l

i  "; A " p; । i
 i" m

l
i o i 8
 
l
i e "N 
143

u
o

4  n"N A 4.,   "  

l
i   .

 i"
" " d
lh
h 45  "; A। .

b
 jя 
l
i ", “e .
 d
lh

h e= "2.   "   g; A”। (
n, 7
: 412)

a
l p d я"gn ‘


o’ e p;
"

’
i
i  (
l
i) ", .   "  
l

i  . o i" . 
l
i (C: 177)
"p5
"  
 ‘k’ pB A।
(

o, 6 : 155) .   "  
l
i o
+ 
 "N
  "  o
 aˆ Aq
qA।
 e ;i " i" iN 
l
i
‘
-
N o 
k’ gn n"N A, “ ou u~ s
 " ”। " a# N 5 , "  A  oust "<n
 5
t- ., #,
t-kd e" aNN яr " g;"
aя pB un s। e a5 e=  4., aNt e " g;"
aя яN 
  m8;  A। ;  ou
." 8 8t "t 

 o  Aq
 A
।

.   "  
l
i
l  5  ",
N b "Nk e C5" d©-d  Aq
 A
i a
<"
 ।  ", “
 "; "  4A;
 #N <
" 
 a"L
A?” ( 
-, 3:460) ulN e

A,  8
l llh
i o l ", “

" 
  N #N "; । N "; Aq 4=i
< ।” .   "  
l
i ei  
a
;i uk n"N A। 
 ", “
  

A, a52 4 я, 
l ’

 A

 
 4A e" "A, “
 4 k 45 A
i g; "
।” 4
 n! 4 p #k! 
  
l ‡ pq
144

u
o

 "? ; 4. 4u
l  aN  4
l "rd

pq ।
l 5!
 70 я " t " k~ <
A। + a#  A  q я
b। 
 . +
4  ", + । nt + . 4 #N "t
"Nk=o 4  ", “ei 4g яN
 4
Í  5" !”।
 4 #N "k  "Nk= 4
+ ", “ei 4g  "  u "ž  !”।

e t 4A .+ яN ei C5" 8N + 2;#8 45o
 A।
 § " "Nk 4A .  C p"  я al
"   "A,
 ei " "=

4= 4< ¹
" ।
e 45 A
= a"Ni

l ntL яN aN  "। e
 A
= "   , .o e 2 pp "Nk 

я a 4" A।” (

o, 2:134)

.   "  
l
i   "rd я m 4.
n"N A i
"
 . 
l
i ‘ihi-
u8d’ gn ul A। .   "  
l
i
", “
:
t #N d’= 2n 4M । e e= s
l
’
 45
 a= d 45 ud
। 4. 2n=
l A 45

 , . "n  u ntL 5 k  "  (
l) ei
"n u s  я । ei "n d 45
 2n
"rd .
d p । ei d’= k 2n p h
:; m
 8
l llh
i o l ": ‘b h  

d’= a‡
 #N a"s ’। a‡
 a5 h #Ns utя o
aš। 
: .  o 2 d nt  ,  p<"
 #N "s <  e"  h 
s o t ;
।  N  ‘o’ " я
:;। . 
:  я

k "rd .
d p   e" °   d p<" 
"  k  , 4  8< 2t a#  ।
  h  "‹ ; "।  8 h=

  oF"।”
145

u
o

i . 

l
i C udC a e= "; 45

.   "  
l
i tN p; i।  ",
“ o
 
 n u d’= "= ; eg 
5 
 s 2 a ।”

.   "  
l
i "t 

 
:
ُ ‫ﻮﻃ َﺘﺎن ُﻓ ْﻨ ِﻔ ُﻖ َﻛ ْﻴ َﻒ ﻳ َ َﺸ‬
‫ﺎء‬ َ ‫َﺑ ْﻞ َﻳ َﺪاهُ َﻣ ْﺒ ُﺴ‬
ِ

“i , + u< s ps<" "s, e"  ic p
..” (5:64)

-e "NN ", ei

l  o tN p i‡ ।

 e   ";
l ‘k’ () e "NN ", e a5
 ‘o, .  FA’। 
A,  8
l llh

i o l "A: “4. ag " " pn  5",


A ? 4: .n  p<
+ 
 k e "।  4.
"", .5L! .5L! e" e  a et "। 4" 
a s " 5"। e
l  e= 
 CL kr " .
 4" " a "।” ("
 o 
)

 
A,  8

l llh
i o l "A, “

um #N e "Nk
 "’
o 
 4t ;

:
l  4"  "”। ei   "NN .  
"  ", “ei <N" "Nk c . o  
l

i”। (
)

e" u i"
b

яя 
l
i .   " 

l
i = t : - p

<"  r?  я"" : ‘
 o " 4=i <" ’।

146

u
o

b

яя 
 :
  < g; r।
 N"2
 "।

i. i" o" 

l
i ":
   o u i"

b

яя ak 2n u 4 । яn k#
+  d’я
яNi 4. CL  A!

  "  
l
i

i 
1. "t jя.t e j-g; 
: +  ‡ A। s u
e= 8 45  ut  4. 4 4  s 8 ।

 4 q " "o 42 q । +   
e .   "  
l
i ":= a" । 
",
 . . +q"  4 4 i 8 = ."।

 A
k;  . +q 4।  
" o 8 =
4। 
š.! "i kN , 8= e   
8;।
 "i ic      "; ।
eя A
 
 e= t я -   " ei " 
। nt 4 4  s
" 4 2 2 4A- F

। .   "  
l
i ", 4
l u
<   , i e= A।
2.  "t "i
l 5 2A। .   "  
l

i s 45 A
4я
 g  aNN  N 4 ।
+  4 a" CL "2g   i। eg 4
4. F s;  ! F -i A। k  4P+A s;
4 4. k  4, eg Ni += s; ; 
4A।

147

u
o

= k; M=

1. e e 

 4 .   "  
l
i ",
i
l! 
  ei 

= ‡   "? +
ei 5= eя 52 ‹";  pn , hя
! 

=
 42
ut  a#?
 я"" , 4я  . 
k i  я 

=

 ut " ।
 .  i,  "
p " 4
 42
a 4" ut।
2. e  + e n
 "q 4" A
4я
 
sr 
us । ", 4
 я"!
 4A



45 a 4
= sn A।
 ei я "
 " A
 e A 
s  "!
3. e  e 
  q # = । 4= ",

4  N e "i p  -
   p  2?
4. e  #N 4 = = s ak A। .
  "  
l
i  ",
 ! "# 
4- i
Aq "! 4 я"" ,

Aq 4 -i " "!
 4 k " । nt
 F<" 2"-
  e
"q # 2 5 4"  a N 
: k " ;,  4

 it" ।
5. 4"   2A e "।   яj , e

 45 45
? 4 e 
+~ "= <  ",

"
 e e= 45 4? e "",  45 45 eA!

a8N u ";

.   "  
: яN 4 4A a N u ";।

"<n " 45 m ";  ";g at gn n" । eg
F o u  " g;  u
" "
 C­ "ž ।
" 
  et
l ’
।

148

u
o

1. 5  "i ut। e "Nk . u d
lh
h = e

Mk; 5 "।   e= M
: 4 ": š e #N

A।
2. k
 o  pN e 
: u   4। 
 4 4
 Aqi d 45 " 4।  4u ":

 
l m ut #; 4:;  e" 
l 

 । a52 4 5N "A! . 4 
l mn < #;
,  a"Ni 4 
l яN <
 ।
 .
4 
l 
 ,  a"Ni 4
 #N
4 + an:; । 5 o  Aq "я r e p" ,
¡ a".।
3. я an ‡  " । ; eg dr ©: 
."। 4 °  MC; - 4,  2 42<" qo
 "।
4.  i"  
l
i ":
 .   " 

l
i яj ,
 . d <" "
  ;  "?  я"" :
t C
N।  d an:;
"
 "।
  45 i " uF ." e"
 = i "N r=i k#
a"L 5"।
5. 4  
" k 45 e= 4"tM। rg "Nk 4kn
o   dr 4Mq ; ",   s  <
; "।
6. " Aq d  ।
7. kn 
:    .। яi . , я"=
kn #N 4= o।
8. 
 k; : d k o, 4 p

tpN o, ik ‡ b 5, "N pj" o, 4

2; F o,  5  , sc #Nn a"m ,
a<" #.#; , k 5 tto a
g ,

N 5
 , u~ -ud o a"m  e" " "t
o #. #; । 
’ k; :  ud  ¡  , 
149

u
o

яh  Aq . ,  2k

 ak  ,  4‡
 я  ,  p"Ct 
CL  ,     as
 ,  4<     e"   4A=  ।
10. "n . яn o яn m .5.5 "ž  , 
a"Ni 4 ", ", C­, - я  ." e" ei a"si
 C
N "।
11.
 "ž d яn an:; A, "ž d яn 45 
A, "ž d 8;r . 8
 A e" "ž d
N u a"2 45A।
12. "
 "
p ., 4
l 
 4 irl  ।
13.  ":
l 5! + 2 4.r 
: 4 dr Aq q,
4 "o 
’ d #N dr () "s < । " 
4‹; 
: "  : pN , aN2   o "
।
14. 4u . 4    o"  5,
 aN 4u 
"rd ei  a" p ,  ei a" §  s я
  .n " ।
15. 
: 
 d .2i - 
 5 d ।
16. . # ,  do । . 4 (ak Ng;
r) 4=,  d  я;। . N .
sd  uя 
n।
17. 
’ 8#  d। .k; .n d
A, k;  
+я

A। 2 5 d  
’ "k я  ।
ِ ‫ َو َال أ ُ ْق ِس ُم ِبالن ﱠ ْف‬- “e"
o 5 s
t!”- ei
18. ‫س اللﱠوﱠا َم ِة‬

  "NN  ": 
 e 
’ k~ " , 4.

t s  । 4 ",
 4 e 5 " 2i , e
" 4 2i " e я "  ic  । nt a"ž  
 ag   nt s
t s  ।
19. o" d
l " 
: . "q 5।
20. "n
-"n" яN 4 =

2 
 я -"" яN
=

2    "
l ’
 
" <<" k; 
।
150

u
o

CN
 a"s
i "; "A:   i"
"
   
l
i
e  я  я"  88 "A " in । in
l oin ii яu। + C
N  M
 4 4
 Cd  A। e "i a"  ;  я" 4  
।  " " "A, 4 4n =, 4n =?

C
N  e "Nk + sp 4  o 4n =? e pn  N
m яj ।  ", C
N
 k 4 4 4.
p;   "A, e=
L   p; 4" । 
e= g A। e 5 k
 
" 
  e 4<" 4., 

" " g   4A। e= t "
A . C
N L d 
A
."। eяNi
 e<" 4 A।

.   "  
l
i a N 
 e" 4" ’я
 A। + #N
o  я .  ""

я 
l
i 
 ।
 e
 +i
я"2 " A।

151

u
o

.  "" i" 

m
я "  
l
i
(CN
: 120 я,
я, #:
#: ",
", ik।
ik।)

+ яns A  N। " i "   s<" " A।

 A e#  "; o
 "। s  t
  "  hl o i"   hl e" aNN 
" 45    8 llh
i o l ";
A। p5 я" . ""
я #¹N "Nk A। 

"N"  । i  k n e s 45 " uc
. u o e aNš.  "N я" .
dd
t hl + ‘.

u’ gn "d
A।

 45
l p "n

 "N"  5 яq ""
я "   "t s k A
45 = g  p i M
 4"q। + k 4u =
 a  я
  2q g । e  +i =
45 uc
  Ç;gs e 4 5 4  4। udN
A Ç; s g । nt 4= "q A ।  Ç;g
st q  : “я
 яN 2q o!”
 я"" : “
 s "q 4i।
 = 4"o A

4i।
 e= " я"i A। et 5=
A-
 An
 e=i  .।”
""
я <", 
  .? an e 5= 2q  .i।
", “
 q
g ।”
 ", “
 
A r=
  4 j B।”
 ": “F
A।
 "i .c, 
A j B o
r=।”

152

u
o

, ""
я 4" 4। r= o j B 
।
 u
 q "  pst g; । n pst o i nt
e  e я q q।
"" я 
  #  ", “e !
 =
45 A
4 , 
 4
 # " - a52
 A
= "
" Fi! .o e 45!”

   
" я, “
 t A

= " ,
!”
  q ¹ uF। i
l! e? q 4< 4. k#
t
 k!  я = A
= 4। "" 4= q A 

। ": “4, 4! 4 a<p
 " o 
p d"N" 4

  " A!”  + ।
", “, !
 d o
 ""  4!”

M=
s ""
я an p2 <"n CL । e p<"
45 
 
k   ।  ", “4 !
 .
A  яN
l " o" ।” e5 "  M
45 dr ps ।  nt o
 "N" 
:; 45 
k
 ।

 
  k 
+я 4" । 4  A "t я


"।
"  s k- 4#8 A। "" 4i  2~
: “ei 4
A
 ""! 4Pq o।  #8

  "i    "!”

"c s "" p2<" k"k ।  i s

e= "q k p" । 4, a 4 e "
я
 "
‹"; A। A
k; " k  F~   <"n CL । 
aj  = 
= q। " "
я
 A "N "
.   "  
l
i। j 
   s
153

u
o

C яN
l " o" । e .   " 

hl я q ""
я। e e +  #
oF। nt  । 
" e k  "q 4 5
5#N eя
 g "Nk 4 4। + 4i 4 A
=
। "" 4= z : “5! 4

 A
45 A
=  pя 4i। e  e A
 4 =
45 A
= !”

A
8 ag  o   kN , 4 -i k- o
4#8 A। 
  2~ : “ei 4
A

""! o, o!
 #8    
 g
4= ."।”

""
я hl e5 k " : “4
 p<

! 4.


  o"  k , 4 i
 
:
h "
n 
 m
oя
i u5।” e
 "   "t 4M:; : “4. 4u "" = 45 A

 ic
, e !  .o!”

 
: + A e яq ।  =-q .-i + =
k A "A
" ।
 " ""
я e<" ©s
e  rn । e e"Nk e ",

 =
45 a a5q
  " A। e" e "  । ""

я hl = 4"  A
i A । s st e 
2 A।  4 = " 4= ।
 "
।
  я  я
b। e"  4  A k 
+q 5। A
k;  A
= 4 
  ।
l i"
o я-
k" я <<"
t । .  
"  hl = "i
 g;  +
"  = 5।

154

u
o

я 2
.   "  hl = 

   4.  4"
 N q। a"  " o   4" 4" 4 ।
" e ;i  ‘
я’ " a"  " 2 ।

" "
 2 5। ""
я hl m8;r ©s, - m
 " я" = 5। <:; a<"-a= 4
яr "-" o
 t 4я c  + "। + st e " 4яq  
" " +
" яc। e  4< oF 2 4
.   "  hl k। 4" <  "q st =

। st яj , “45 A? я  A


A? A
 e A?”
""
я я"" : “
 . я A,  
" 
।

" + = A
2i jя"# । F  us  
p 4"। ;  "A, “p 10   
 4" i।”

"s" ""
я k 4. i" g ।   я
 । e<"  i" । § .
 я 4: 
2n  ,
я 4  8; A।
   "q ."?
sti "  ""?  < 2n-<" q 4।


š. ! + aяni e"Nk "q я e я । 

e A # F   "N<
=।
я 

e= dm e" a
 "Nk
 , #
,   iN।
e " "st + M я  4 "i ps । e 
"

 e .
"  4PN
d  us  M я q
q। ""
я st яj , “
 4? 4 e A?”

 я"" , “ e " "st FA।

 s
"", ‘
 4  [4-
] "q 5,
 4 4"
155

u
o

"q 4"।’” e5 "i 4PN

d ""
я hl st 

  .
" ps ।

e  < 
 ""
я hl "q  o

। <" 5, s st = 4.  я"" 4"?  4 A
i

  । aNn ":Ï " "q =
।

e!
sd я r= o k" É;! + st  
 A
=
। 
q
+ 2  s 
 
A । я st s<"-2t 4.
e" ul 4A! e  
 ujj 42    4
।  "N? ""
я hl a"-"s +q i।

+ st  
 ", “p s!
 4. "Nk яN я A 

"i < 4।  
o a" 4" e" u। ei 4 ,
  я FA! eя
 .
" e e "  4A।
 " 4A, ‘"" . 
",  + ", 4 я
t "qo-

 e "
 "q 4"।’”

st 5g k ""
я 42 4" ar p ।  aNn
"s"<
  q। я A
=   ", “

p st!   я "  e A
FA। e

!
 .
 4"  я  - 4 я, 
"
  A
4"।”

e 45 . ""
я hl я  "n 45 

k


 s q я।


1. d
  :
: e e "C d . ""
я hl =
e  q + । ", “.!
 et 
t M
."~
 e 4 45 2 4A।
  Aq
 4"+2 5
156

u
o

" ।  d
r
l "। 
 4 2i। 
r।
 d
 "P
l ’
 
 яd "

#N
" 
 4"।”
""
я hl "C d яj , “4 A 4 =

A?”
“+, d= 
A”, "C d я"" "।
“og " #N "Ð  o।”

""
я hl e d
।  "Cd ", “

.o! 4
 d 4 =  e A!”
"Cd "q 4P+A 8"i я n 4 4। + +
 яq #।  2~  " 5, “ei 4


 d! ei 4
 p 
t!”  4A  A
=

. ""
я "। . яj , “e  45
A ""?” я"" 4 e
š. "; ।

4A ", “
 M ."~   " A।
 4 
e=   qk A।
я
 us  , "я
45 A
 k  
।  k  .
  .t
  F~ p2 4" " e

q #।
 e= "

oя k, “4 " ! e  "q  2! "" d

" o d=  " 4   =  .o 4.N
< A।” ei 4 4
 "q 
  =
e 4A।”

2.
  "q  
:

: "t jя o
। " 
4я яjя   8  . ""
я  "<n s
4 4।  A io

। 4  a"s " 
jя.t 4 o i 
  us
A!

157

u
o

3. " :
: e "   4я p2 d<k " q।
N<" a 4 p; M=। ""
я hl #
A 45 = #  a<" 4 " k  ।
Ç; . + = e = 2i,  я "A 2 5
= 5 45 
d 4"   o Ç; #  5। ei
g 4t
  4ui "
p  ।

4. p<
 t g;   ":
 ": . ""
я hl
"q= "   d= s g A।   o F o
 e=
k 2q  я
b । e  a.
 4. я
b= 

s #N । M=k .   "  hl e s i

A। я
b= s p q
A 4 e= = 4. n"N
: “45
я! 4 ei я
b 8N "
p । e я
ãb e 5
u2~ - e=  4. ।” e5 "  я
b=  
। e ""
я hl a.
4  e я
b = s

 +q 5 4 A
= 4. ", “


i
 4
i
 
!
 e +q?”
. "  hl ", “
  я , e я
b= e 5
u2~ ? e=  4. । ",  = e= 4 A?”
"" hl я"" ", “+ (
l) = 4 A,
. e= 4< t
 A!”

5. j ‡ <   grt:

grt: e .   "  hl
""
я hl "q 4"q
। "" hl "
 " . m
 d= r= o N "; e ।  
hl o kr । i#N eя  e я q
q। ""
я 4 m
 45 " 5= 
 
  ! . "  ", “
 eя < 4।
!
. 4 A
= j 5। 
 4 4  45 r= 

   । u2~ A, e a  4" o a a
4  "।”
158

u
o

""
я hl A

i " । e eя  "q e=
5 < "  u<  я । 5 #N e=
s
" <
  A।
 A L <, ut r= o +2  ।
 5= ""
я hl  4 2 4। 
g " яN 4 । "=

s 
 .  
"  hl  4 ", “a
g8"
N r i
i!”   hl A
= o  "" hl 

", “i i!
 eя ut "Nk। " .
 A
< 
,  < । j ‡ <  o яr!”10

6. N "
:: 4 e jяя i" iu
  N .
  "  hl n A
=A
= A।   hl 
""
я k 
 A।
 N "" hl pn , “
 
я  
4A?”
 я"" , “
 + 4A।”
“ 45?”
“ei k।”

 N k p" । n n  4+я ।   " 

45o 4 । "   hl ",   "

u  4A nt
 4  !

 N ps     hl ", “4 ""! 

 4

 k
  । 

   4 !”

e 4 <

"
p"
p
. 4i। .   "  o +  . ""
я 
l 
10

i #N e " M=" d  . a 

 4"- 4 = <" F " । "s"
u< o "i e "  M= M=A। -gn।
159

u
o

""
я ", “4
 !
 4. e 


A 4
N=
 "Nk A t। 5N "
 u<i  
=
।”
  hl яj , “ .
 4+яA 
 
 F A?”
"" hl ", “p5


 
  " F A।
e r   ", -i ill-  " F   d

: ‘4
l!

 
 = 4  । +

i  
।’”

7.  o  4+=

= 4:
4: .   "  hl 4 e
я 4. ic ।  p5 
   us ।
e +q  e=  <" 5। e=
i 4  e я
 ""
я hl।  яj , “o i!

e +q
A 4?”
  hl я"" , “
 e= я 4. 2c। 4P

 4 c।”
""
я "s p  " , “i i!
 
"A?
 4
 A 45i A। 4 h 45 aN 

:   
A o, irl A 45 я h 8 ।
4я , 4k-L e= 8N" । "A
c
l ic
"©p। e  o  4 += 5!” e 5g "
""
я    4 4+= 2 4। e +q 5
  "  hl A
k; яN aj  q। j 4 
4я e яj , “i i
 
!
 
A?”
 я"" , “
  "" eit
 s !
e   4 2 4। e
 42 a"s ei
 4। .

 " , ag u  4+= .o e"

 e<" a2 a"s +q 5- 
  "?”

160

u
o

"   hl + e :s 

 яj , “4
""! 
 <" ei k a# ?”
“e ; c

 h  "A।

 "A
<:; ।”
.   hl n"N , “
 k a uC 


  4 "ˆ!”

in
"i e 4. " an 4 i = M। d c k;s " s
 
: яN। F 4. eя 
 45o 4. A
 a"s
 
 я "q 
 ,
 " 4kt -i  N।

 8 2n " s
 a"s। 4. 45
 4 i
4 .t।
o o 2
  "N o, .  
"  hl "L  o "b . "" i" 
m
я
 "  hl 120 я  " in । in l
oin ii яu।  "i 
A।

o я 
" a
. "  c t 
u  
l
i।

 e +i я" o #
o
2 ", i
l। 4
l!
 o i
r।

161

u
o

.  u  

l
i
(CN
- 160 45 165 я #N,
#N, #-
#- 
,, i।
i।)

+ 8; 
"

i u i" 4 i  
 hl। "
 u  i 4" 2। i
я .
"
 [80-
150 я] 
l
i At u  hl .
 eя
4‹B o
l A।

 s q я яN  

pя en яr। + 
 A "b . ""
я

l
i।


 s ª;

i "A, u  hl i
я hl At A।
M " "A  i " = 45  o uc jя
। e d= i i
"
 hl 4Ct ‘ ’
st 4qt । . u  hl i
я a N
At #N "L eя A। " k#
t  "N j d 
ntL   ।
#Nt jя o

 s q я
"i ug" 5। e 5  An ।
l я-
 " g 5।

e<" 4" A

 a" o   e eя kn "C d
à nl d= k k 4।
A,,
4 4n = k 2h CN A
qA?? 11
e" 4n 42= ar e  4" p qA

11
e k d= .

u 4  dd
t hl "d A। aN
e ";
A, k d= A: ["‡
"] “e 4 
‹
A - . #8 ;  ? / e
4 42
A - . #N 45 ar q Ct q ?”
162

u
o

!  r;
, <" u  hl। k d= +

h q я। k; яN  aps  q। e
 A
= 4 s us i
я =।

a"sCL i " яj , “ 4, 4  A?” u

 hl " 
 "। 
 ", “i "!
C5"
:;
 #N 45 "  4A।
 4<  4. e=
" e 4A, . "; 
 a।
 e "NN 4
 " "
i-
o 
+я c ।”

.
"
 
l
i + u : “
 
:
s 45 8 5। o a"m ।”

 . u  4  45i 
: s 45 я 8
 я "q e= k a"s  5। 4" A
 
i
я hl + 4 .।  u  ",
“
, я M e<" " " 5 4  N 8 " ।
4 " u2~ " i я 4. " +  ‹";
। e 
 + . "A  8­  + 45o 4" "
p k
"।”

i " u 

" 4" A
 i   4.
। " 5g k। e "A #N e"o e= b uc;
 । aNN At + 4""  4A <"। "A 4:  n"N
, “ei e= "A . A, t "Ao    ।”
e + k~ M=  
 . ""
я  " 
hl 5। . + 
 

 s q я 
। 
tkd e s a    ; ।

e a "i я +# 

 
   4। A
q 
"g gn  । e o [я" ]  я
163

u
o

t ।   #-Ai 4. । k#

i"-"n-
я-
k"-
 #N  g 5।12

5
A, . u  hl ut# 8t 20= 

 । M " "A e 
dg i   । +
4 4  <i e
t я ": “ei [

] s
" c a  
 я яN A
i  ।
 ei "
o  - k#
t    45 
k  eg 4A।

 eg 4 4i e # 45 "  ."।”

+  a"s e A 4.,   k r=  #N <я
k#
2
: t। ", “r= <k;  яN 4.=

 a" ,
 #N
 "t 

 ˆ=
 F  ।
 4
r= 4 4
 я" 8N" =

L  4"?”

.
"
"
 hl ", “
 u k 4।
4 4 +  e =
 k r=।  +A।

яj , ‘4 u!  A, +A 4?’  я"" ,
‘
 e r= =
= 4 2c, nt я - e=   ।’”

a e "; .
 hl ", “
 e u

4 4। k  e= < я 4Pd #N 
A। +
яj , ‘я= A  <  ?’  я"" ,
‘4, e=
 A #Ni A- e 8. A
= 4 .o 
4Pd qA।
 p<
 m
 ei jя"# A 4., + h

4. я= A 45 4Pd A, 4 = 
 4sc A 

<"!’”
12
  яr 4., ut gn " ;  4 4o " aN<" ¡  "# я ।
. u  hl m" 
 F.N "it   4 A। a"Ni
 s ª; 4., "i-
s j .5L - e= 4. e=
#Nt ª;, 4 ;i 
я   F # 5 pst  4.  e я= A। " "A
 F j
 et
l ’
। -gn।
164

u
o

"<n M= o ";

1. . u  hl "q= p 
N A। e A
ag
 k।  4. k 5 4 = L  5 a.N
o 8" .n aN= 4. । e<" e= 
= 4.
5। + pn  , “
 4 L  .o kg 4
 ?”  я"" , “

l ‡ o"d A 4., e
d A
i 4 " ।” M  + 
 p i ¡
q। " 5 k#
t p" d=। 4. . u 
hl C5" 45 "  4 4 i § я=o ¡ q।

eя 4 + 5 k ¹

 4, A= 4<‡ q uk
A। ", “4 u!
 k A= 4. 4  ¡
q"।”  ", “ " "A ."~
 e"o
 k
A  i !”

2. 4u eя . u  hl pn , “
 4

"" A ?”
 я"" , “
 eя b  ‡ p;  2i
।”
pn ", “ <" ?”
 ", “
 . 4  "    <;:;
t
 "  "।
 "  , 4.

 4.<"
2i 4 r i"-"n-я-
k"  " - i " 
i
 яN 4‹। ei  u< t   < 8 
p p; ।”
4= e" ", “, an я qg   2r d

+2q"!”
u hl ", “h, eяN 4 a"   pя। 

  4i!”

165

u
o

3. 4яN~s
 e  . u  hl "q A

oF
  CL । + #N <"n CL । p<

CL #N + #N яg  oF। < 
k" a"s #N +
d= 42 4" ar p q । 
l 
 #N ei
z
" 4 4., e  m8; aj  "q A q 4। §
A= A + A A
= 2।
oя k . q M
 45
uF। <",  A "
p 42 oFA! un
k "  A
= 4
A। nt A 4. u hl 4   # +q ।
"s яj , “4 u! 4 4 e #k  4
?” u hl я"" , “
 я , я ।


#N A -
 A
i я ।”

4. e 4 4 . u  hl . 4. 4Pqc।

4u eя я 2i, “ 4 u!  A? e qhq
 ?”
 я"" , “ 4; e  N
 #  ak
A!
4= 
 яj , “4n  N?”
 ", “e c "s 4я!”

5.  "   " r-a- [766-809 b / 148-

193 я,  : 786-809 b ]। i
я hl
"N :N i i
" i" ib
 
"
iu
 [113/117-
181 я] hl я  " । " e я "
", “2
 ,
 u  ‡ k~ "।”

. "q p"d u< "Nk
  p5 i iu


hl 4<-"q 4। 4. k . u hl 5
4 k я q q। 4< 45 я""
, e 
p" a
 4i। i " . u  = a
#

166

u
o

я। ", “4

, " r-a- "i ak A।

 
t ‡ k "।”
u hl  ", “u ""! 4< p" a
 o।
я 
। i iu
 o " r-a- e A 4
4।”
. я"" , “-4, d o   5 4 

 pя 5 ?”
 ", “u!
 4 dg   " " яc, + 4<
p"  o।”
u  hl e" ", “4
l! 
 . "A, ‘4
 k
 , ;
 [
l] ntL 4  ntL
#N ’।

   p ‹d। aN5 e ‡
4
 4 m 4i।”  я 
 ।

i iu
 o " r-a- k ¹
 u  hl
m

"  " । .    kr । r-a-
 + ।

"  " e s; . u  hl 

 " + m
 4 । ", “e= e= "t "st। 
u pp।”

. u ", “
 e= pя 4i।  .।
 e= "q
"k A 4. "t "Nk; <q=  " 5। "k a5 d

 2 2A।

l =
" яA, ‘ei "t
 a5 . 4:  .",  4.

t 4 45 "cn
  .। e 
 pя 8;    
q" ।

" 4.,
 p<

 e p5 "
 A।”

167

u
o

. u  hl in

uk k A
  i
"
iu
 hl . u 
hl C 
। .  
d5 k яj
, “u  5 #N =  "
A?” k я""
, “d=  "
A।” i "
" яj ,
“pN  = 4PN
d 2 ?” k я"" , “e= 
4PN
d 2 ।” i "  "  2
।

e . i
"

iu
 hl  я m +q 4M:;
,
яi . u  " e d 45 "  4A।
in l oin ii яu। us 
l pn , “

e "= <" я?”  я"" , “
 +  2
 "  4A।
я + =
 4  a"L 4i। +
d

l ’
 "
 A।” i " e 4M:; k "i A
=
2 .
 e 4‹B o . u  "q ।
l
"h
o’
 + ei p "n o o я "
n r। k; r;
+  4  N।

o
 
. "  c . ’r 

l
i।

 e +i я" o # o

2 g "।

l ’
 "t " o 
A। + ic Aq e=o ak  k
 4i।

168

u
o

. 
"
     i" 

 k

l
i
(CN
- 253 [n 251 " 257]
257] я,
я, #-
#- ",
", i।
i।)

 A + .

 " i।  ou st o + <
j A। .

 4‹B o . ’r  
l
i
A +  ।

. k hl eя 5 A . " 

hl। eAq +i < o   A "ž"N
o
l . я
i " 
l
i।   o "
A।  . я 45  "; A।
 + 45 
"; A . я
i " o .
"

b " rk।
. k hl A p5 "Nk . ‘kik’ o ‘i’
m
2 ।  " яng; A e" ei
C
N"; ।

p5 я"
. k hl   A . 
 । + яn 
i я# "। a# i "   155 я 
яng; ।  eя "-"b A।

; " . k hl "N"  яq q। "

e r s + e= 4 A।   4i 4 m

e  4= . +q 4.। pN a 
 []
. q।

e 
 q 45 e "Nk + 5 k
। 
. 4   =‡ A।
nt  
 .

169

u
o

 я। ", “

 q a
 
 
яA।”
. k ", “ 4 q " i" g
A। +
42L- # A
i ! 
: #N 45o 4. "Nk
l я-
 5 k, e 
8 яNi
l s; 45  - 4 -i
4 N i"।”
nt + 5 k "  4।

"  5 . k hl "N"  45 5  4" <

  । e  :=  " A
F" k ।
ei "я F" M= q .। eя  . =
A
=
। яj , ‘eg "k "?’
. k ", ‘a"Ni!’
: ‘ ?’
. k: ‘4:³ ।’
: ‘nt .! " ei F" "я8N 4 bi !’
. k: ‘
 e=
i  5  4" <  ।

e
i <‡ " ।’
: ‘nt
  ,  
 ;N "k  F " ।’

  "Nk 2 4। . k F" "k  ।


 s
. k 4 "<n # ;Nd"N "k । e "
"я
g । 
: A
= e . k hl ",
“.! "я
g 4A।”  n"N , “
o 
k
!”
g < .o  4 4 et + 4 Aq "
"g j
q Ai।   4 "A
"-d© #N
"Ð 

 s q я।

M  e"  uk M= 5 s;  "A, “t "A

a"  4A,
 eo o"  .c
l "- ;,

 e= "N ‘
l k
’ "A।” 4я "N= m
170

u
o

 e=
"NN 2i।  ", “"я 4g e j
A। nt
= k 4। e " ‹"; 
 "A,

l " k j A। e  45i
 o" 
5। ;, я d" m k 5 k j i

 
 <i k o
 
k " d©"#  -
e=
 k 45   " # q .।”

. k hl 4u eя pn , “


 s
ª; kr= <" A?”
 я"" , “e . ""
я  hl ‡

 k M=।
 +  A
  ",
 eg
" #N "Ð  4"।  d
, ‘
l
 p
 4।’ + e d
 i
 d
:;  4। e 

 ’r  hl। + 5 A e= i
4A। . ", ‘ei k= "st  r।’
 + a
# k
, 4A "st ।  d
, ‘
l ’


h d p MC; CL r।
 ei я [4] 45

k  ।’ e d

l " "
 ।
 d" "A

" я । u< "

я
 d
 "i "A
A।
 +
p 2Cj।”

.  
  k hl o <  iя
e .   k hl " e= 4 
oя-  A।  "L <  o a

 iя
<s =  4 o k  45o .c।  ",
“o 4, 4 5! k 4i e "k  "A?
 i#N 4" =
ut s A, 4. .o 5 A ।
 o " s " A

k । e k"।”

  <s ¹
 e я " oя k । e 
. k hl "A, “
F я 
 #N
171

u
o

4ui 
: 45 d" । a52
l CL  p; 42 "# 4"
p<

-:# aN c "я। 4u . ut
 
 4 ei .  4.,  o  b: 42 4।

 4 . 
   ei CL  . 4., s o
 5  jя"# । 
š. e C5" "8! 4 e d"
o tto  CL
l  !”

e 5g < 
 iя ant 4. . k

hl #
 45 A
q   
M ।  +
+ 4"h  q। j 4 o kn 5 ।  uF
+q <s N । "q 4P+A
 o 
M p<"
45 
k   । e   - N । 
5 e= 5o uc;  ।

    4= .   k hl oя 

4. ।
 a 5 ‹";  "q  4। C o
 . oя 
 । e  ei  4=
e A। oя 4: o  .   k hl A

।

. m
 я  ", “i ! 

5g

qL  A। e "Ng
 h d"

 4A।
 "A
N  " я 45 8  4.
2i।


#Nt s n  .N r।”
. k hl яj , “
 4 s ª; 4.

g-

   s?”
iя ", “u<=।”
. k ", “ #;N s c ei: 
  +2 ok
. i 4A
 ", я 4", я . 4.
", k  4. jя
 "। - "
p 2" iN।
"L "Nk s c ei: p5k
g F<"  
172

u
o

Aqo 
 m8;r d 4A 4 4", d 4 я

= q 45 
k 5", 4 e= [d] g;  ps" 

  g; " । e c u< s sr।” 5g k

iя 2 4।  r<8   "q।

4" A
  яF, 
+2q 2h.
k e "C d .  
k hl " us । ", “4 

i!
 e= oя,
 
t n A। e 4

oя-
,  
 o p
l2t। e . 4 , 
42-
 <:; 4" A, kn o
я   4 4"h
4"। e, 4"  2 4A- 4 rd, 45o  
+я c
।
 4  !  a
s
 h ag pjj A।
a
g 
 .N r।”

"Cd er
" .   k hl h
q CL

। a
m o  4

pl  q। "C d nt
 ", “4 ! kn  । #. #; । 4. 4 
"

 4  k#
t ut я 4 "।
 4 

 " 4"। 4 4 d "я  A। 4 N
o"- o"
 
 a# o 4 P<N < A।”

4"   e 
 iя 4t e я 

.   k "। .   5 5i + 
", “A
= .o। ek
; 4  "C d  ", 
d n
 e A।”  e" m
 us
 iя  ।
+ 4 яя;।  ""; A। M 4 e# "k।
 4. e я" ä ! . k hl en
Cj
 ", “i !
 .
 pn
 A e" an 45
   e A, 
e"

  r। ... ”

173

u
o

u< "N i iя  e us ।  5

A iя st o 4A= 
t।
 iя o .i  CL
q   2 oF। er k яя;   
n o 4 ।  
t "
 яq #।

iя st e  +q 42 ar pc। a 
to

+ 
+ +A। e "=i <  oF। . k
hlo я   । +o 42 4" ar q
q । 
t    яq #। "i 
p; 42L
 iя "
p। я "q  4.


" я
 , st o 
t। e  ko
" я। nt 4
  ।

 iя .   k hl   pn ,

“i i
 
!
 4 e

 "
? e 4A ei "
 яN " ;।” . k
", “4
! 4  " "


- 

4 n   ‡ pj"d A।”

. 4,
 iя 
 r<8  .t  pst ।
, st o 
t a

- я
 ।  st ",
“
 я" 5i
 "#"  e" я n i
"। 4A= . " "
 5 яj " 
 
я"" 4"? an 4A= 5   .।
 я"" ,
“F
A।
   .c।”   4A я Aq 4।
  2q  
।   e= 2q 5। e 
o st ", “e" 4 2 .o।” st 2~ , “
 e "

 N  A ।  4A= я = 4=  4।

 ", “
 "No 4 a
 c। 
 2i


k   ।” e   4Aq 2 4।

174

u
o

M  e  i . 4: e "Nk .   k

hl k p" । . ", “
 iя

 FA।  "A,
 a"s e= grt8; s e
5 +qA।
 .N  яN  a
# я"।”

. k hl uF +q। ", “2।
  .o

 A।” 
 " "N
я "s 4.
4 4 = o u
q  q
A। C
N a ="। 
яh  q2q A।  4. " 2c। . k 
4 5g k 5: “er a"s яN

 
o।” . k
 5 
 #8" 4pq-
A + 4
।
 42 
 + p  ujj 
 4 5।
k;
 ", “a,
 !
  e A।

я" ik; us।” e  ž "n  4। . k
42 45 ar p q ।

 4<  4A। .   k hl
 iя

-
я kr । e  4 4 a N 
:
"s  A
=
A।   яj , “4 e
45 .c?”  ", “i !
 я ,   
 
: e= "
oя kA: ‘4. 4u
l e "2
"n
 я.  
g 4 4.
я "s 2 .।’ e
" " ‹"; 
 A
= e A।”

+ m "<n ";

1. . я
i " hl 2 M== "; A:
“e
 .   k hl 4 .i।  
+A।
 я 2i, “ A ?”  я"" ,
“
 #N e= ": 2n яg A।
я 
  я=
=‡ " F o яN। e= sp 4, eя h
 e
5= "A।
  яj , 
  5? 4 ", ‘

175

u
o

§ "Nk 5 4.  F  яN я =‡  । e 


=‡ я= 4 4= = 4 । ei N 4 я=!’ .
я
i hl ",
 4, я <‡ =
g =
Aq-A=
A। M ."~ ei =
g 4  e<"i A।”

2. 2 ";=o . я
i " hl "d A:
“e 
 n M
c। 4я oF 
 4
t

  
я "s 4.।
 4  4। 4
e "Nk us
A। + 42 <º।
 < 4। 4 яj
, “4 я
i! 
 
 < c?”
я"" , “я, < c।”
4 ", “
 .
l я  я  et + Aq

 u <  ।”

 яj , “
 4?”
я"" , “i" !”

 ", “
 4 4 42A।”
4 ", “4. 
8 

 4A, 4 
8 я aяni

l <
 A। 
 4
 4 42A?”

 ", “
 я 2c,  [d"
] o 4
4 k
A  ?”
4 ", “!”
яj , “4 ?”
4 ", “
 .i  d" ": яq  2i, i
   q я।
 .
  ": 
яb  2i i  p<
 " A
= .।
 o .n .o

 яN m" ।”

 яj , “
 4.
 яb  a, 
 
 4 o?”
4 я"" , “
 4 i। .  ’ 4. oя
[
#Nt n] a"s q।
  n o "-4"
2~ 8t 4 i।” e5 "i 4 aCN  4।
176

u
o

  я 4< p" । 4 4 4  .  

k hl =
 u 5 4 [
k" a"s] "
A।
[
 A
" 8"i ] 
 ", “4 [i" ] 5N"! 4
c
l d।” 5 ut  " 5, “+ []

l = e 4" 8N" 4., +   i"  4
4 ।”

3. .   k hl eя 4" A।  <i =

a
 2i: “

 k= pq
4o
. ।” .
k e я  ।  ", “
 я" e=

8N"
।”
e + e 4" . k p"  4 4 e "Cd pq

c। <i a<.

 ", “
 я 4" pq

a
  । e 4A eя 4" "C d a
 A, 4.

 " 4u ?”
.   k 4" "
p ", “4"=
!   ।
ei 
 p
k A, nt
 
‹ i । 4 

l "
" я,
 k= pq
4o a
 42।

l ’
 + e я я  a
  A।”

4. e . k hl 45o .c। k  s

 N e "Nk ‘
l!
l!’ "A। . e  

 <  #
 । e n"N , “4= я ,
a"t 
 4 "# "t = uc; A!” . 2 .o 
N 4= h 
। us 4я . k
hl   
 4#P  "N=  "। 4 jя
। я   4 #k  । ", “4
 dL jя
 ! .   k 4 N a"s 4 4A। e" 
i

l < o + " o" !”
 4  4 4Aq
i" 4 p
CL  q।
177

u
o

e §  .   k hl e= "
oя

‹"; :
A।।
“

 m  
 #
 A
m।।”


  an #
 A 4 m

. k hl 2t-
2t-#
.
 A
  ou i।  o  o + <
j A। e "q  j" "Nk o tto + 2t "LN
A aN #;।


: p + -
b u o .   o
l
. "  
l
i e= uk 45।  ",
“
   = 45 4A
2i । " .  
k hl =
" я। ;
 я  c
uc eя я o
l e" ।”

i"
5
A, . k hl  e я 
 
. q। . я
i " hl ", “
 .
k  "q 4
" [u ] o я [F #] 4
। + M я"< я #N i" o я
 k 
n A।
e 98 "A " o  kn  । 4.  eg p M= 
A . C
N k;=।”

" a"m "NN

e .   k eя 
 pn , “i !

 " m u ।” . k " o 4" M

2 g । e . 4 4 e= "c
e + 
q ।  m8; aq 45 " a"N । eя

 ", “.! e= "c

  q c। e= 
178

u
o

!”  ", “
 " m " A,

 <" e я=
?”

u8 ";
1.  ", “ N ’< o #N a"s ।
2.
l k 45 "# "q s c, "n + =N 45
"ˆ ।
3.  d
, “4
l! .A
s

 4  4

 5 4 g;  я। nt  
 45
 

q 5 s  4"ijя " ।”
4. .
" "  ", “.
" a"s
l u  4 5।”
5. § " "Nk   N  4. # p", # "
dя" o


 o  " g;।
6. g C5" 8N k#
t 5= я Aq: (1) 4"+2 5 яN .p
", (2)   "; яN , (3)  ¹ яN "st [ ], (4)
5 яN 
F o (5) 4
 яN .5L j।
7. pя  4 я k.N  । nt
t-
o  k a.N। eg N Aq 
k 4i।
8. 4. 4u я   nt; "N5 4 <" a   nt;
 .N  ? [a5~   "  + 
 4
u   । -gn]
9. § =N ti #; 
#Nt   [#k]
s।
10. 4. 4u "t 

  N m #N- , 4 -i
kk pj < #N  ।
11.
’
#Nt s un।  al " <k; , al d
. o al "‹ ।  c,  ujj 2+ । . 45
4яN~ 
 2
 Aq q। e 8 
: 4 
 
sk।
<N" h e
 4. 
 я" ।
12. + [
l] #N  #N
’ pn ।

179

u
o

13. "# ut
2;  

: q #.  
" ।
aN  яo  p aN  ।
14.
  a" я  p CL ।
 < 

   .  ।
15.  
: d©L я " 
 ic 4:; ।
16. 4. 4u
l

N  i  #N, g "ž  p


N "।
17. яh o 42 h a"s un2 । " h c  #:
(1) p5= 4. e= "q " . m8; #-s। (2) d= c
"Ck  . 8 k o , z- o tg "
n
। (3) C= c   .
 e-4  uq 2।
18.  k [ N"] § "Nk aя  , 4. 
: ‡ a"
4 ।
19.
l en =N k; .   k hl pi
", “4
l!
 tN
 .åæ 45 " 4A।

 ’
 =N .  A o яh d

tN "; a CL A।
  42L "  яh d

 g;; ! ;
  o a  g;" p 
k
 яh 4i।”
20. 4. 4u p# g; k 5 tto u k  4,
l
’
 
   k  4।
21.  e ", “
: n 8
A 5= ":: (1) dL
4   N । (2) < 4 ‡ < । (3) #;

: 45 k 8 5। (4) я
 p 4 । (5)
a 4:tr= an:; 45 " 5।” 
 ", “
:
5=   4 45 
k  "। eg 2~  c  ।
(1) 
, (2) pq- , (3) o [aŸ"# 4.P:;], (4)
4
 " c
o (5) p<"-pt o #<।”

", “5= ": 45 
: 
k o 2i: (1) C;, (2)
uck, (3) -4s, (4)   o (5) a<k;।”

180

u
o

29. . p#  я

i " hl e 4< +
4 4। . ", “
"
 k !
я
 A
=
#Nt
j   A।

t " , ‘4  !
 
:
CL   
  #" A। 
 
A।

 .  d 4,   я  яi d
 
4।  я eя t
 ‡ i। ei [4.  я eя

l ‡ i- 4 i ] #N  .
 4" 5
",   я 1 я
 ‡ i
 " 4" <

 g । .
 [4. eя
l 5 -4 i ] 
o A
= d©-4k-. [k ]
    я
eя L N o [k  ]
 ‡ 5
 "
aŸ#.  8  q।
  [eo] ‡ 5 5 ",
“4  d 42A  42A 4"।  4
 45
 [ksr] 4k-L 45  A। 4  2o?” 
", “
 я

k ?”
 ", “

4 u e < "-".  " 4., e < q-
"o "  " ।”  я"" , “4 p<
! .  et
4 k 45
 
  5 "; "!” [e =i
c t
u - gn।]

CN
 a"s
.   k 
l
i C
N a"s "; A
+ p#  o < .
‹B  . я
i " hl।
 ", “.   k . a
s  q,
 + 4
.i। + =i e=  A।
 4 =   + " 
5।   ", “4 я
i! = 4 o।
g " 45o
k।”
 + a"s я 2i। e ", ‘
  
r।’  ", “
:   4

l p 
b 45 я
8 4F 4" ।” e i  e " C5" 45 2 4 +
p<
 "।” in l oin ii яu। я 253  

181

u
o

in । C
N + " A 98 "A।
l ’
 + e
 o k un r। k; r + 4  N"।

o
 
. .   k 
l
i
"  c
"
 k  я
i " 
l
i।

 e
 e t o
l я" o # o
2
"। 4 p<
!

 k 45 o  A।

ic o .N Aq e= ako 4 k
 4i।

182

u
o

. 
"
 k 
k  я
i " 
l
i
(CN
- 298 я,
я, # - ",
", i)
i)

t ei .
‹B o
l 8;  
"
 k  я
i i"

m jяя on " 
l
i। +  .

m jяя A 2 "N" । . я
i hl "N
o
l .   k hl < A।  .
 
 " hl 5 e" aNN   o 
A। . " , .
"
" ", . 
 lя p

"N o; +i .
 " a#"  A।

 ;
. я
i hl u# A, “ bd ” [
-"
 4]।  " я" a#  =A e" ei
in ।

яn o p5 я"
. я
i " hl яn   A
= ŸN
A। 
4. 210 45 215 я  #N яng; A e "N "i
e। " + C
N  4. 298 я  a= š। .
dd
t hl + я" "<n  s-p; o
я"gn ‘я

u’ "d A।

. я
i hl яn " o + 8"8r: A  N
a#" ।
#
 .
 i on A + " s। al "
C i я
i s  .   k hl -
 । + p5 k #N A .
"
o, .

"
u"i, .  
 " e" +    i" 
l k

l
i।

. я
i hl  o  st us A . 

 " hl। 5
A я
i hl e us = F
183

u
o

g; .t  s    k hl u 4, “.o!

+ 45 kg; ,
l 4 eя 
 ;
r,
  ।”

 ou us"Cn
. я
i " hl  ou st e# us A।
a"N " #N :s A s  o 
 .   k

l
i।
 .+
" 45  uC  + #N
.+  e p ‡ ul.N + : .
"

"dl 
i"

 
 " hl [C. 243 я], .
"
я

m
  " hl [C. 275 я],
"
я "
" hl,
"
" 
m i" 
 [C. 260 я],
"


 i"  d 

 [C. 260 я],
"
я
ii i" 

я i" я я [C. 258 я] o
"
ik
"
iu
 " h i i"
 я [304 я]।13

al " p<
p
:;
. я
i . " t i p<
p "-.nt; a
<" ।
eo  
" я o dr 4. 4 ": 5 a
#" 
। eAq 4A= 45i  aNn ; o ujj 2t a#
A। a al "  C
N   .   k
hl + <;:; t 4। " я
i #N 4. ut
g;" "N  + uc   a#  яi a
#"
A।

"N jя
я t"# 5 e 8N" t я
i  . k
hl "t jя  k 
 ª; .।  я
i
" t 7 "A। jя  4:  
o 4. " llh

13The Life, Personality and Writings of Al-Junayd by Ali Hassan Abdul Kadir, Islamic Book Trust
2013.
184

u
o

i o l "  = +q " я

i <k<
 4 । e  я "" p 4   я ।
"<n ":
2 c। e . ‘k
’ e j o "k
"<n   5। "i я я a< 4   .
  k 7 "A "  < я
i   ", “""
я
i! k
 m 4   "?”

e pn я""  p5 " я

i jя"# । us aNN
e-d’я  + a<   ", “", 
   ?

 " k"। <  ।”

. я
i  ˆ  ", “ N k
 c
l k
45 C a N 4. " 
 pp A, 4 g d

+  p " । 
 +   8 
8t ; "।” e 5= ‹";  "i e. ", “k

j e 42o un   !” .   k яj
, “4 <! 
 e " 4t ?”  я"" ,
“

" " !”14

#Nt ª;
"t i i ª; 4: "  e . я
i
hl d k p . । " e al " i a#
 = i"-"n । aNN "  " 5
4#8 4 oF 
n"#  । pi 4 4., s
a<<"  "q e= k "
l #N g 
A।
я ":-
 + q । i e " 45 8  5
<" ।

14
я

u, . dd
t hl।
185

u
o

; "  2 "k "N"  яq q। eo i"-

"n, я- 45  e"i   । . 
m

"d 
  . я
i " udC   4. A,
“
l "n "я  " s<"я
k, 
A  "
" g;", N  " s5 p"Ct,
"  "

#Nt g;", a
k  " kk j p, 2n я"
яN u
  ", ut   " g um яN,

l p N <   ",
  a
; 4kt
 8
l llh
i o l "t
n a
; 
"।”15

t o
l o я  .   k  . я

i
" hl al " i "i
 g;  
 A। e
M 40 "A +i
" 45 F я-
я-я
-o-
я iN
 "P
l ’

CL 
#Nt
"c s u ।  " ", “M #  e

 <", e" "
p k k u  4A। 5 5 
b

 k 45 i : ‘я
i! e
  A
4 4 4"n [a
 2 яN 4 .
 "N"h
4"n] un2  4!’ e5 ‹"; 
 as~ яj
, “4 p<
! я
i 4n = ?” k 4 ei 5=:
‘я ast 5  F 4 
A " 
   ?’

 ", “
 5 5 5 । я яi Cd s
", 4. 4u
l #N  4.N <  ,   <

 8N!”

.
 a "N
 o 
 d 
kn A। +
"rd n
 s  = N-5N ‹ a<. ut ।

15
Ansari, Muhammad Abdul Haq. "The Doctrine of One Actor: Junaid's View of
Tawhid." The Muslim World 1(1983): 33–56. Electronic. Source: en.wikipedia.org/
186

u
o

"  + я : “4 p; Aq + "8"
"#gs  ." ।”

 ", “+ 5 o u d a 4 "ªn c।”

 + k  2i।  + u  " F 

e 
n r;   "। ei 4=  3 я 
" k A।  k  4 ", “
" ut o

d "st o aº  яя । e a
 я 2
.o। . я
i " m
 us  я 
  un2
"। я " p 4: + "", “
 a m ।
nt
 an dt p
:; A।

 "
e A .

 " ps" 4" e" g;  4"।

" я"
 4 я u~  "
l os।

an h
 Aq  = n 
я c ।” er "
я 4 p  5"। .A
m" -i o +
p2 "।”

r; eя 
r: <Ct ‡  . я
i " hl
= us । u ul  
" "A
"। 4.
4 
: 
 m"i CL q। e<" CL q r;
p . я
i।  CL   " i। 4 я"" 
। r; 
" 
 "Nk । . я
i "
hl u  5 ut । e “
!” " e=
ž r;  A
q । 5 5 r; = 
= q। A==
  A
k; i 4 C
N
  ।

  ‡ <CN  = dr  e . M=A  "; ।

   an
g 4A!   "q  A 
a
#"  " " o"  । я яi " 5:
“4. 4u a p
2;  .  u2~ ,   . 4 4
187

u
o

5 ।”
 ", “er t "Nk
 = 4z F
4"-
" "।”  uF +q A
= 2 . я
i "
hl k ।

 . " hl " us   я

", “i !
 an er e=
n  ¡ 
 <" я ?”

. я
i hl я"" , “4
r 
’! n

p
  t ei 4"  4 4., + A
a<.
"  "
 2l "A # #8s~  uN !
nt e " "N
 4 "2 ?
o 4. a
r<" #
 ,   4 š
A?”  5 n
 
q। " " k 42 . = 45 "  4।16

e M=  +
 dr 2
 Aq q।  o  uc
j mn o tto . я
i " 
l
i
я k oя-   45 " 5। 
: + j o pj 45
":<" uC " 4<" e .
 30 я "L o
l +
oя-   a
# я। nt  ", “
  [.
k hl] я" 5 oя-   <:; 4"-
" "।”

e e sp.  8  llh
i o l +

 : “4 я
i: 
 
:
l

N p
h

16
. я
i hl я"d [825-910 b ] "   4. я
b  
u#B A  :
-
 [813-833],
-
’  "l [833-842],
-o k "l
[842-847],
-
ok
l [847-861],
-
  "l [861-862],
-
’i
"l [862-866],
-
’я "l [866-869],
-
 "l [869-870],
-
’

l [870-892],
-
’ "l [892-902],
-
 "l [902-908] e"
-

k "l [908-929]। uk M= "; dd
t hl . я
i
hl " ul  । " .
 # i . " 2l " e u A, 
4.  e M== ‡ яq  
’i "l 45 
k "l .n 4. 4 "Nk 
। F 5 et
l ’
 j। - gn।
188

u
o

яo।” 4< 4я oF  2 4 . k hl

m
।   e= я  +q A।  + 
4 ", “e .n 
 ak A 4u 4   
я k oя " । e" 4  4!
 oя - ;
4 " d g "ž "h ."~ uC "। 
+я " 5ªL 
:

 
sk। " 4 
 . 4    a
#
яA  
 A
" , " "L u  a
#
A, o 
 я o , e
 a
#o 
 oя 
я A। e"
l  8 llh
i o l 4
 A। e 4 " i "।”

. я
i hl a"  ", “
l
 k r!
i !
 hя
  llh
i o l ‡

sp. я " я  ?”

  k 
l
i я"" , “
 sp. s b


  < A। 
 я, ‘

  8
FA, я
i "- 4 4. m " 
:   ।”

e" . я
i ant i i s । 4ˆ
; 4. <я 4 + 
--p; 4pg uà o a


# ‹;।  " oF, “
 5 ""- "", " e=

A .! 
 4‹ N 2l 4" " ।”

4 . я
i hl
. я
i hl 
" 4" gn 2  । " + 2 2
= " m
 a" A। eg :
1. "

A
 

।
2. "
  b।
3.  
"
iя "s।
4.
-
я।
189

u
o

5. h i।

я
i hl "
1. i p"N:
p"N:  
" e oя  40 "Nk us A।
5
A . " hl e " ‘i i’
p<" ei 4" A 4., "  18 "Nk 2~  C
N

  e"
 22 я aj  q। e 
: +# 
 я
я "q 4P+A
 4।17

2. # u:
u: e "  ", “M t "A a" A
я k" p   "। e
  "A 2 . .

 k"
  4।
 e .n " "A   4A,

я k" m A
i я  e" k"o
 m A
я ।”
e
" ", “t "A"N
l я
i ‡ 5 "A
я
i яh "N" ।  я
i 4  Ai -  e "N
4 
: a" A।”

3.
l 8 a":

a": e . я
i " hl я
 я m " oя-  A। us 4‹ #N
eя .
" e e . ", “ 8
l  
A,
‘b an "N  45। ; 4
l 8 4
।”

. я
i .
"  k; । e ", “er
  [anCL] < 8" c 4 
  "।
,
4 .
"! 
 4 –s 4"n 4= 4! e c 

.
।”

17
Sells, Michael A.. Early Islamic Mysticism: Sufi, Koran, Mi'raj, Poetic and
Theological Writings. Mahwah, New Jersey: Paulist Press, 1996. dd
t [.]-
я

u।
190

u
o

. e "k"N i "i 4 .

"=
"p"; a"s .
я
i 
l
i  4. " ", “–s" 
"ž e 
8
 an 45 
A 4A। .! a
g 

i  k r।” 4  я
b 2  4"n 
 4।

oя-
oя-   p o kr
4" A
 oя-  4: 
: + "rd  a<. 
।
e 8 ; A,  o  u o + 8k o "c .

2 e" ": 4p uc 5" a# 
:
яN 4"# o a
#" "i A।  + 5 5 F<"
d;   ।
 . я
i hl oя- 
4Aq ।  s k 4. a"  4। " ‡- 5 .
 u
o
-"; 
 oя  яN + a
# я।  я""
4, “4
,

<Nn;<" Cp
A।
 4

 я
¡  яN 2L   !”

A
 i nt  4scp;  m
;  e" oя-
  
 4 .। + pn  , “er  #N  N=
?” я""  ", “
 e=  F A। e  8
l
llh
i o l ", ‘4: .
 
: <:N " § "Nk
4. c um #N "k CL। 4 "i   "।’
 я

i c 
: #N CL।  8
l llh
i o l 
A, eяN
 oя-  A,
 4
  8
l 
aN   ।”

. я
i hl d

 d
:
: “4
l!
 4. "
 d
 a ntL
A,
 4 g 45 "+2
i
‹  । 4
l!


 =
" яc,
  r "kd - яr
" o । 4 p<
!
 ei "Ns "  . 
 o
5   .i .
 я 45 । 4
l!

191

u
o

ntL < яN 4.N "n  "
 4.N  r। 4
l!


 "n o 4 P<N  r et
 p
<"  d। 4
l!
 h
 4p 4A+ d  k
r।
 яh
 я d "t r।
 - o
a‡-pN‡
 ntL a

 2 r। 4
l

45  s;k, sC o a
<
 
A 4
 .
 ntL ;
।”

"<n M=
1. –s zk 
 o:
o: e . я
i hl 42
"N5 4। eя zk
। k  ", “
 42
"N5 a"N 5 4< .  ¹
  4 "N  5"।”

zk 2 .o  . я

i hl i . яN o.

4  .
  M
 q। o.
  42 4< 
¹
A। nt 4я oF  k , 42 "N5 4  4A। jя

4: < 
k" 5"s e "
oя k, “я

42 4<  A
 ntL aя । 4 . ei 
4.  [b o ] 
: 
k яN
 = <k
2i, 
  g;  ।”

 zk e 4 . 42 <  4A।  яj

, “!
  A ?”

. я"" , “
 . яN o.

A।” e5 k –s
zk “-i illh 
md  8
l” " 5 5 
 
4। ", “a"Ni, a"Ni e= A CL k 45 
। 4 
: k 45 । i ! "s"
 42 4kn
A
 ।
 A [
 an2] 2~ ,
 ।”

192

u
o

2.  g 4"p 4 4":

4": .  us e "Nk ",
“
я N b <i 
+я o F। e N 
.c।”

. я
i 
l
i  ", “
 . u 
+я
5, 4.
 [g] 4"p " "  a"Ni  o
F "। a
 . a [g] 4"p " 
g
 ,
 ‡i er a "।”

3.
l us #N ‘
l’

l’ " a‹d:
a‹d: . я
i hl
.i o m
2 ,  pN" <n a<"Nk
#N
2 8t M=। e  4‹ + "k"N "
p 4"
4। e .
"
" " 
l
i + 4‹
#N us A।  F~ “
l!” " Cd 2~ । .
я
i hl  ", “
l . a
s 5,  "
e [
l] ul  c a
s । e" a
s c
e= я . :d।” 
 ", “
l . us 5,
 #Ns a"s +  uc;  c ‹d!”18

4. 
 =  p:
p: e"Nk . я
i hl =
500  
। 4 ",  e g   "
a
g  g; r।
.  pn , “e g Aqo 4 =
 #- m

A ?”
4 ", “я hя
! a
A।”
 яj , “4 
 4" #- m pя
A?”
4 ", “я , pя
A।”

18

 . 4 grt8; m "Nk m
 us 5,  +  # z 4i  e
; 4., e + p a‹d "। . я
i hl
l m
 us 5 

a"s + я  " z 4o= a‹d "A। + uk "NN e=i। -gn
193

u
o

 ", “ 4
 ei 500 o  । 
.o। 4 pя 4"।
 .
A -i .5L। 4" 
4i।”19

5. <" #N "

":
": e . " A। e "Nk +q
<k  kr । . я
i 4=    
<", “e 4= 4 ssN"। 4   += я" " 
। 4 4 <k " o я o a" 4z
"?”

e  . я
i hl e= sp 4: + m
 ¹ 
e= 5 4o A। 4u ", “<k; r!”

 ¹ 
 4 5 #N § <k
 C a"s q
A! ",
“
 
:  <k;  ।”

+ яj  , “
я  я 5 4 

  <k;
A?” sp 4<‡ 4।

. я
i hl
sgrl!
sgrl! " 5।
 "
p , я aяn an #N "  4A।
 ", “
 <:;<" < 4। 5 5 o.
4  d

.
 । e § <k
 n 4" q। a
4+я
+я   я   4. 4।   
:
4-.o - "я 
  <k; A। 5 

 

19
k; 4., ‘
 ei 500 ’ 5= a5    " g;   e a5 
 . . я
i " hl। e a# 4 e"
l e o jя 45 "+2
udN a
r e= я । 4" A
= 
 = 45 я A। a<"-a= 5
  4~  A । jя"#
 ‡ 4- ko al ।
 <", ei
я = + 45 g; " । nt ‘  A’ " ‘
  ’ "  
#N
M "।
 ; =  + ‡ en k~ । = 45 = 4" 
+   ", ‘.! ei =g
  ’।  e =  A 4
A
= "s ।
 ",
 =
 e ; = "- 
  4~
!   =
  
 яq #। "N , + Ç; 
k  4 m।
194

u
o

 ", ‘я
i!
 "N
 4. #; A, 4 яN
 o" A?’ я"" , ‘A।’  ", ‘ 2 .!
i c  . + 4 o" "
 । " e 45

  <" 4 "N  5
।’”

6. 
 A 45 i k:
k:  ", “
 eя  A
45 ‘i ’ A।” e e= M= 5 s; । ",
“k 

 e" ª; .i। 4  e= 4 eя
 e <d 2
 =A।
  ", ‘
l os


 5 
  4"?”

4 я"" , “
 "।”  42  e 4। <d 2


= я 4:  i  ", ‘uF .। .
l  uc;
A  "i ak  "।’

4
 42 "  5 #N 2

 4। 5 
 4:

e =
 я 
q = 4A³ 
d । ", ‘eg

pя 4= 2 "।’

e
 4"
।  dn , " 4. 
 

"  "i k "। 4"k; . , "  45 e "Nk 
 " e 5 s;
d F ।
 5 5 e=  
= us ।
 5=   
 । 4 яj ,
‘e= ?’

", ‘

  nn  4A। p5  .-i
" 

4 4"। e= A
k; 8" e A।’

4 a" 
   pn , “4 

r:!
 
l
m
 jя"#  ?

 "A, ‘
l os

5 
  o’। e

  e c।
 
195

u
o

o u 4A, 4.
l os 4 я   "

g; A?”

7. 42  2
:
: e 42 +  p
 " e= 2t
 A। . я
i hl 42 p
n  2
 4।
4я + pn , “i 
 i!
 e я 4
?”

 я"" , “ o ": 4 я "!  4 4

я 
r:t p; A। 4 e k 5  я= A 4.,
eяN  я"  ।”

8. 42 яN kN:

kN: 4 e  . 5 k e 42
p" । 8N" A
 4 e= я
b  4  4।
 . "я 4। 4 e   § 2
 .o я
b=
eя d = "k A। " d "Nk= я
b N 
m я 2i, “
 eя k 4 2i 4. kN 4" 4., e
я
b= 4 m। p;   
 e= k " ।”

. я
i hl e 4. 4= ", “
 kN 
pst। e=   4=i!” e d я
b= k  
4। e  [42] "  .   i।

9. "#N 
l z


 :
 : e "Cd . я
i
hl k e
" я, “
 
t  4A। dã

r . 4 
 ।”
 ", “ " ।”

 A
 " । e 
 e
" я, “.!

 
t
 । d
r।”
 e"o ", “ " ।”
196

u
o

    e ", “
 #. "# 4<‡ .c। 


l "
 4A= 
 яN d
r।”

e" . я
i hl ", “
 . N 5 " 5
 4 
t=  e 4A।
l ’
 "A, "#N  4.
4u + z 4,   z q 4।” e 
l "
d
। "C d "q 4. 4  n  e A।

10.
10.
" 4Aq 4o 
: : + eя 
 <", “
 4


 4: k 4P+A
 4A।  .
" 5

pя  !”
  e= C e e " 
k" 
। 4 4 pN  4u eя e= u=  e ",
“


,
 4"  ."।”
  u= " e=
 s 4. 5। 4  h- o
 " 5 
8
 p ।  m
 "  ut я " o
। pN 4< .n ei ‘4"’ a"s । e  M

q o 4я oF 4  я C  e 4A। 4" A

e<" 2 .o   4P""#  5।   <",
“
 4 4" "q o  4A!”

 e ‘pN 4" ’ " # # 4я = яя
 4।  яi pN " , “
  e"
4" .i”। a": e "= . я
i " 
l

i = 4P+A
।  5 5 2
 
 C। 4
4, 
 "t 4" 45  e A।  pn , 
. 
 "N= a" ।

. я
i hl ", “
  . 
 4"
."  " "": ‫ِ ْال َع ِل ﱢي ْال َع ِظ ِيم‬5‫
[ َال َحوْ َل َو َال ق ُ ﱠوةَ ِإ ﱠال ِبا‬l Aq
 k o k 4i, . n, "k।]
197

u
o

§  
 4"  .o  .5।  я
i
hl  . " "A,  e 
" e=
s A
। ., § ‘4"’ 4P+A
    5 " uk
"N= uc; ।

i
l! e ? "

 "-" o 5 4. A
= c! A!
A!  4. 4" st o q
A। 2

 
: o я
º। 
 <
 4<‡ 4। ‘4"’ 45 A
= 4 я 2

. я
i " hl k। o"  

t
 i"-"n।  e" "
p k  4., 
 яN

" 4Aq .o c “":” ।

11.
11. 
 p 4:
4: . eя 
 "   я " "
। e  e= 
#;   #N u+ । 

  2 uF।  
   4A!
ºgs 
 " # 42L 2 t; 4। nt "N5 ।  jя
 m
 4 । e<"  2 4। e # # 
 2 4. । F~ 4 e  k я q q।
 яj , “4?”

я""
, “
 eя ""। . я

i hl =
45 4p e= t
  4P+A
  e A।”


 t= F । . A, “8jj us p 

4 я .5.5<" us A ? 4 
 45 
 
A 4.  o  "N
 ak я  !”

12.
12. 
 p 
 :
: . я
i " hl k
a"s e 
 4 e aN я яN <:;<" jя

198

u
o

। я
   

 4  ।  2
 2

k 45  4।

   я
i hl   45o .c।
" e= "я ak + 42 q §  .o

।    ag  । 
 4= 4
  "q।
. + 5  dr   = । # 4" 4<"

 er 4Pq kr । nt d<N - e= r s #
4= apn 4. 5 +q।  m
 e= u+2
4o। s
p ei।
 45o " 5 4i। . я
i   4#

A।  4 4  jя  +q i।  42 d=
я    ।

. aNN 45 4. "। n"N , “
 e= 

я 45 uq 2 4A।”  e 
 =
। 

5   pn , “
 45 .c, i i!”

. ", “. 4 

 F 4o 4 .   
u
 ।” e  <:;<" jя e 


 k 
। 
 .  яq #। я
C ; <:;<" jя   

l ’
 "
k p5 । us aNN 
 e M== s2k 4 Ni
<<"
"pl  e" " " o"  5 4p p<

l ’
 =।

13.
13.  2 + 
 8N:
N: 
 i . я
i "

l
i eя "L 
 A।   
 
4" <" । e 
 #N A
=   ud । "N=
. = un2 । e "i "
p ", “N,

2-
2; o pj 4 c 4 " #N 4‹B।” 
 e
"NN 4" p<"  । 
" ", “ e я 
199

u
o

.। "i  e= k  .- 4? 4 i
 #;=
a
#" "।”

. я
i hl +   , 20= "
 

 ।  "
g 
। . § ": 
  
 e=  "
 । ", “.o! 4. 4u 4  ,
er я 4. "
 я"i 
 = 
 ।”

 4 "i 2 4। A

k;  eя "N i 

 .  "
 я"i । e 4 4 . §
p 
 
- nt   "
= я"! aNN 

<", e" 4"F
= qA! .  aN  " A! 
ak   <"   #k 4, 4 = 4"।

 § 
 ", “ 4? "i  
" "
 я"i 

,
 4 = e я"! "N ?”

 # # я"" , “
 
 #. i !
nt  8; 
 a। e яN "
= я"i  i 
e A।”
 яj , “4 
   a ?”

 ", “.!
 "A, e я 4. "
 я"i
" 4. 4u  4 " ।
 a 4+я
+я o er
4 я n i । ;
l ’
 "t "я। 
4 - e 4 s "žя 45o 4i।
 4.i 
"
 я"i  42A, 4 i
l us 4A।”

. я
i ", “
n "! 4
 p ;! 4
e" "
p 4 4n ;
  a# <" ?  pj o

2-
2; ‡ e" 4= .2i  4।”  

. = e" kp5 ।  ", “
o
 ei
"L 
 e 45
 4" <" "।”
200

u
o

14.
14. я   " 4.d i g; o ";:
";: .
я
i hl 8 я "L  A .+ + p= 
""N  । e .  , “4

‡ я ag;  "।” + "i pst  4।

.
d   m
 
я " "d<"  
"
 +q 4। eя tr  e e + Aq, “4

!  
A
 ‡ q"?” . я
i hl
‡ 8 я i e e §   N ‡ qi  
 4 4। . я
i ‡  ei M=p" яi
"; A।

 ", “e  o 
 u  । 4

9= r" =
 p
n
A।
 5 e e  ।
5 5  r e= = "   .o । 
5 e= =। <", š e=
 яN ak A।


o .
d яN pst । 4. " 4.d
 5 
A 4
o z , ‘4
"
 k ! § " r "
==
 яN!
 "  .। i    5
।
" .o 8"
 i  k r!’”


 ", “
 § " 4.d
  
  4।
+  4. " d
 p 8 я   A,
4 -i " di 8 я  N । e  яi 
 4।
 4, Ni + r= § ak r" = 

4o । e u¡  "g = e я  

;  aCN  4।”

201

u
o

15.
15. "k c
l a"ss:
a"ss: e     iN
" e "Nk jя ª; .c। +  . " 4P+A

   dn  . я
i hl ‡ k~ "।

. я
i iN    a<N5 я। яj ,
“i iN!
 4t ª; kr A?”  я"" ,
“я 45।”

.
" pn , “
  "#?”  я"" , “


r 
 .
 i"
" " d
lh
h "#।”

 я
 ", “
 t 8"
r: d= " ‡ mCk
A। e= d  -4"i s A
 a=
d  
#  A। e" "
, 4 iN!
 +i
m "# eя।
 e d= " 4= #; ?”

e pn iN   an e a8" <"" ˆ । 

ap # + । я A
=   ", “4
t !
 jя .t ei p  4A। a
g 



lpp s " ।”

. я
i ", “
 "k c
l en a"ss।
4.=

m"
 e a"ss aN 4 "st p"# 4"
।”

iN   ", “o i!
 e=


i я 42A।”


s я
i " hl o e "Cd
. я
i " 
s  "o " 2 A। e

s 4 p.  "   4M:; , “
я

202

u
o


s  " . я
i " "i 2Nя A। 4u
A
 + e 2Nя 
" ?”

p5 4u q  । e e "C d + + +q। + r
M  4
s= e-4  4 c।  ", “
 +
‡ 
s "।” us  ucs   । 5 5 "i
o ।

i 
"   e "Cd 
s  :# o  । я
ic 4u .  4< ¹
 
s p. a  2, 
 8; a# k।
 "Cd  ¹
 a
 4o ।
 " A p 65 "A। e ‘o’  N . я
i
"  p" । p.  " k;, d" "C d 4
 4 e" a"!  <", “i
l! e "C d 4= 4
  p" ? 4?” a
r      o
pn o 4P
, “e "Cd 4= <" 
s  k "?”


s qi kr 8" "Cd я
i hl ", “
 =

 
 A

।”  -i । "C d 5 + ",
“.!
 я
 "rd 
s   я<  "
। "
 eя iN [hя
 llh
i o l "#]।

 n "q u
A।
 я, iN " u
<k  " k g; :d।


 A
 
s
 " я
, . o uc"s " я 
l  8
<"  e= iN " " m 4"+2 5 .N
"।
 я 4. = u "  d
 " k

45 an e "A яN k   e"
 e "A я
#o 
. "। " dя 
 p 
"
ntLo "। 4 t я
i!
   8 "# яN e=



"  pst?”

203

u
o

я
i " hl <", “
я
 m
 e= ut
.
us A!” 
m kr ।

 я яN "  "Cd # ।
"
 uF +qo
. । + я kp . 4u
n  - 4 = š  , 4 4 e . "Cd +
#  4। . я
i
 uF  । "Cd "я
!  "
 =
 "я 4" 4 4 ।  +q
2~    5। "Cd   A 45 
s =
g । e я
i hl 5  45 4" 4।

e  . я
i " 
l
i sp. . "
 llh
i o l k~ 4। "я llh
i
o l ", “4 я
i! 
 4 .,
, a"s " я
A
 k
 "# p <"  4
।
я 45 4 

u  "d ।” . я
i hl M
 45
4я oF  + 5। ap # 42  q  q .n
 k  4।20

8N"
N" ";
1.
 h ps:
ps:  ", eя
 c u" я ;
e o . я" "яo "  -  45o я oF "
я "Ckя।

2.

k:

k:
 h c . ib
i 
: . d 4<-  45 
k, "
l 4. 4 
 pst।
 b k c . i b
i 
। + kn c . u
  । + "
.
iu"
i  । + p<
pp
k .

20
.   
m
 hl - ‘яl я."’; 8t : islamcan.com
204

u
o

8 
  । + d
 #N 5, .  8 

llh
i o l  i ।

3.  ou ::  ou c 4 = . 4 N  я яi

4"+2 5। CL ‡ "n "# k m c, . 4
o  N un2 ag    4  CL 45 CL
 s "n- k#
t e= Aq। 4 = c  8 llh
i
o l p s।21

4. ’
’ s:
s: e . я
i hl я  

। ‘i
l!’ " я kr । e   u
 4=    4।   o 8" 45 e "Nk 4
4P ak A।  . 4  я
i ‘i
l!’
я    4=    .c,  o ag  ,
", “i !
o   "।”

 я
i  ", “i я
i! i я
i! " "

a
; ।”

§ "Nk -i  o  o  = 5।  p

4P+A
   e  o o  । ", “4 "q,
l
  я
i?  яi "A, i
l! i
l! nt 4
  i я
i! i я
i! "। e= 4 ! e= " "n
। ", i
l! i
l!”

 e o o   "ªn ।  a

;  "
, “i
l! i
l!” 5 5   jя ।
2~ , ‘"2+o! "+2o!’

21
a5~
n 8;‡ a
;।
205

u
o

. я
i hl 4A  ", “
   ",
i я
i! i я
i!” 4= i ।
š.  k ,
 4< oFA o  u  
 = A। e u<
  o  u ।

4= . я
i hl M=  N  я 2i। яj
, “4 !
 e  N "
p  ।
 ", i

l! i
l! e"    ।

 . +
[
"h 
]  uc; ,   4. 5  ।
e ; ?”

. я
i hl ", “4 4"! 
 eo я
ii 2
 , a52 s
l 42 [’
l] sp 4A!”22

5.
lp uc "NN:

"NN: "t jя o
  яd 
e .

u  e= я a
B । t e "
o #N "#  "  "Nk  " us A . я
i
" 
l
i।

uk я ‘
lp’ e" ‘
l 4p ’ e d= m

[relatated] ": o
2 kr । p " o e "N я
я "k"N 4 । a": . я
i hl pn 
, “4 я
i!
 4 4" "
A।
  "Nk
r।”

22
e <
"
p"
p a" 4i। ’ ucs
;C .  я
i hl .
i  . я A   m8;r 
 [
l ’
 us] s a#B
A। + e я o a "Nk я #N
#Nt  45
- 5N "N।
"s" = . я
i hl #N p c
 e p<" qA a
;
"Nk o . o । i  ‘i я
i!’ " a5 c, 4
l 4 o я
i
o 
o  4=   o k  r। er  4=i  an<
k

, . 8   o o  #N "
p 42A। -gn।
206

u
o

. я
i hl 5  । + 42 45 ar p
5। ", “
l 4p , . я  4। k#
t
яrl #N ¹
" 5। я  a"s  #N "я ;
ht
l  , § h [k"]
l< яl d g
A;
l я  #N pk CL  4.r e 
 
5, 
l 5 uc; , 4. s
li  #N 5
"A;  . q   
l ;    nt
<  k#
t
l

N p; e" . er s < 
,  o,  , d, я o- e" 4d5  ."
k  . et
l ntL an<
k;   4 я
CL p ; ,   
: C  p 4 s
o grt ।”

6.
l яi 8N:N:  ", “4. 2k

l ’
 CL
#N 4 Pn. sr 4 a 4 2k
an  .oi ut; 4. яh
+ [
l] я 45  4 = 4""  .oi 4‹; 4. ; +
[
l] t g; k , 4 = "#  .oi <; e" 4.

l i"  , 4 =  .oi u2~।”

7. CL <t:
<t e"Nk . я
i hl ", “

 ।”  я"" , “ 20 "A ."~
 h 

l   42L  "N5 A।  4  <"
"  ?”

8. "t jя kk:

kk: e"Nk "t jя   " e .
я
i hl 5 k~ । .  pn : “4.

8
 "i
l jя udN "q 4Aq ., 4 
 
p  45o 8   A?”
я " я"" , “-4, e 4   ।”

207

u
o

. я
i hl: “ 4
 4 ª;i  ।
c
"
, .t  p= s 4.
 t. яN 45A,

 
l n#N .o e= s ak A?”
я ": “я  .! er A
4 "
p ।”

. я
i hl: “ 4
 [

] s ;i
 ।
 "
 , k 4P+A
 . i A,  

"  s<"-2t " я A § d=
 q 
?”
я ": “ .! e=o  ।”

. я
i hl: “ 4
 jя яN io  ।

c "
 4,
 .
  a"s A,  
e 
8 яNo
l ’
 
 #N A?”
я ": “я ।”

. я
i hl: “ 4
 u

  ।
.
 
я 4. я ic 8; A,   ."

:; 45 
k A?”
я ": “я  .! er A
 ।”

. я
i hl: “ 4
 u
 
я  
।
 "
,
 . o я  
  

l ’
  n. "t "c s
;   A?”
я ": “, er A
4 ।”

. я
i hl: “ 4
 o яo  ।
e" "
,
 . b , 4 
  "t [ ] o
g; [o] aя A?”
я ": “я , -o  ।”

208

u
o

. я
i hl: “ 4
 b  ।
 "
,

 .  
  
 ." ic p [
]
M=A?
я ": “я । M=।”

. я
i hl: “
 o a"s  । "
,

 . 
" s 4. k я"i A,  

." d" o 
" A?”
я ": “я , 4i ।”

. я
i hl: “ 4
 
"o  ।

. я 4. º k A,   k" ." §c

-#; " я  k A?”
я ": “-4, e=  ।”
. я
i hl: “
 ºo k  । "s"

 jяo  ।
" jя 2 .।”

9.
t2 45 "sC o: o: . я

i " hl
s2 ‘"
 ’ [
t"
p gn]  " ul A:
“"2 e" "2 "2 "N c,  я a"s
"s 4

t2  4।  яN ‘us’ a"L
5 । kk  t A, 
A A,
t"
p A
 яs  g;" 45।
 kk  #N  o u
 я । kk  #N  a<jo us 5।”

10.
10.
l 5 #
t
: : "t "
l

:
َ ‫ﺤﺴ ﻨ‬ْ ُْ َ ََ َ
َ َ ُ ُ ْ ُ
َ ْ َ َ ‫ﻴﻨﺎ‬
َ ‫ﺎﻫ ُﺪوا ﻓ‬
َ ‫ﻳﻦ َﺟ‬
َ R‫ا‬

‫ﻦﻴ‬ ِ ِ ‫ﺠﻬ ِﺪﻓﻨﻬﻢ ﺳﺒﻠﻨﺎ * َو ِ‰ن اﷲ ﻟﻤ ﻊ اﻟﻤ‬ ِ ِ ‫َو‬

-“.
 5 #
t ,
 a"Ni 

5 2 "। š
l ~; 5
A।”
[
"
: 69]
209

u
o

-e "NN . я
i " hl ": “e
 a5
c, . s  "rd F #  e"
l  o"
, 
 [
l] i aя s  ."। 4u 
d "rd "N я  " , .  4 e d "rd

<Nn; я p ।
 . e d "rd "я  ",
4  "rd "я aя "।
 . e d "rd я
 ", 4  "rd я"; "।”

11.
11. # FN:
FN:  "A, “b яN i 45
 ª; [я "A
" я 
#Nt a"s " ]
я। CL p; 45 CL = ª; F।  45
l .n
ª; 
" F।

l ‡ a"s F 45o F।”

12.
12.
l 45 
 4 4 :
4 :  ", “. 4u я
"A"N
l i" g 5, e 4 e= 
8 яN + 45

  4,  § 
8 4.=

4 "  ; [я "A
i"] .A
4 aя A  45o 4" "।”23

13.
13. я
 a5: я
 "NN  ", “я
 c, h "k;
2o 45 
k ।”24

14.
14. " :
:  ", “ " , k r
ˆ [" a<.] Aq
 4।”25

23


u- .
"

i i  hl, . 10, C. 278।
24
я
।
25
pgk।
210

u
o

15.
15.  o 4.N:
4.N: “4. 4u 

  [A
=o] 
s  ,
"   [e=
o ] я - 4 e
 s 4 । ;
 ou 8 

 o
n a<Nn- "i ।”26

16.
16.
n e= 8k "::
"::  ", “
n [i ] c

l o + 4 #N e= 8k ": [ ]। e "N 4u A

я - e  " o  aj।

 e=
 "b   "n
। a 8 o e
"N m8; aj 5।
 4 e "rd o   o a।
eAq "k [o] e 45 
k।
 e= e p<"n 
 ।” 27

17.
17.
tkd я:
я: “et
l ntLl я
tkd яN 4.
4u o"  F 
я ", i i  s  
4o "।”

18.
18. o  :
: “. 4u  o  4= 4. k , "
" <  я.  я 4
 4  8
n a
; 
,  4 o
l - " 4 c ।”

19.
19.  o o  45 
 t:t: “
o o  ‘-o o 
N il"l
N
я’ F
 "q  .। nt  #N я 45 ud
d 
nt; "q

" F। eяN pя  

" o F я-
я।”

20.
20. "‡ 45 "Nkt 2  : : “"Nkt " 2t  
:
"N r d "
p . । "Nk 
:  " un s 4P+A
 ut 2t
d।”

26
pgk।
27
pgk, . 2, C. 70।
211

u
o

21.
21. d 8: “  p

Ni c  d 8।”

22.
22.
l 4 :
: “4. 4u я   d   
"rd я 4M:; 4, 4 -i c
l 4।”

23.
23. d  :
: “4. "Nk  h  4 do
।”

24.
24.  #N r k aя:  ", “e 
oя F A। A
= d e 4। a#-яg a"s 4
4 eя 
 45 a"; ।  я r
яl d
 h
  ", ‘+qo
"
 k !
5 "। 4 an r p" A’, e5 k 
 d
4<‡ 4।
 + 5।”

25.
25.
 5":
5": 4u eя +
 5" m pn
।  я"" , “
 5 4i।” aN
 "Nk e я""
m pn   я"" 4, “
"
 k  [ я] . "A N
"A। eя
 "2; 4kt k#
t aCN я। + яh .
5  e"
l ’
 + 5 " a
 4, i 
5 "। aN5  " 5।” 
 ", “


8" 5 "N 
"Ct  "" - ;
  " ।
l

 § 5g "
 
 4A e" яh qA।
eg 4 " "  45 pp i - "
l a
g " ।”

26.
26.  ou j:
j: (1)  ou e e= 42L 4. " "
। (2)  ou "s"
l g;" an<
k। " CN e= c
" g;।28

28
p5 j d e=i "
p udN 4., 8t šh  irl 45 m8;r 
k  p<

=N aя।
 d j d "
p c, . 8t = =N s u ", 
 = un2 " 4., ." g;" k#
t
l।  яs g;" 8 kk
212

u
o

27.
27.  ["
p]
p] o " [s]
s] m . я
i hl e=
("‡8)
) ":
":

 p
A . ub A ,

 яh " 5 4 "A 5।

 e<8 A e,
a q
A 8t 4।
m 4
.o 

 42 CL
q,
n 4A " r";N  an s।

28.
28.  a"s:
a"s:  ", “A
 яN
 <m 4
i-
 "i kn A। e  a
s 4

o kn
 i। e
 a"s er A 4.,
 
A  m
j, 
A я m j।”

29.
29. 4 d#:
d#: “4 "st 4 sr d=: (1) p5= c ast
["] 42 4। (2) d= c "
p [] 42 4। p5 #
42 4 ,  pNk "- g "ž я ast [
l
" a"s] a"s< a m8;
A। ; 4 indb M= s-
ast   । a . "
p [
l  a"s]
42 4  , 4 ub " g CL "st a-"N। k#

l
’
 2-ast। u< 4kt nt,  CL "st 45 
 
4। e ;i  8  llh
i o l d
: ‘4

l! "st 4.r
A 4 ri
 4। ; 4. 4u er
4" 4 nt "।’”29

pc t। e s 4 я  g;" 45 "  .। . я" hl ",
“o kk "s" 4 " g;" 4i। e ;  " g;" s - eg
A" o A । e st 4i, ; eg
 8t s
l।
 "s" " g;"
et a#
l ’
।” -gn
29
я 5 pя 4., " o  e u< a"s #; 
: s । u<=i o s ["
] ant<
k। p5= ‘o
 k8’ o d= ‘o
 uя8’ tt # "NN A। -
gn
213

u
o

30.
30.
l m j [’
’]:
]:  ", “’ "
l2
. ucs
; । . 4 h e j d 8;  oF
e" 
 +

N n a
<" । 4 -  + "t
 uc; ; sL  e" 4 "
p + o < । 
4 " ast
 5" । 4 s-ic "
p "। 4 j

 "- ; e=
"
l k 45,
l kk
< 4 p un2 "।”

31.
31.  k [ N"]
N"] o i  [
n]

n] #N 5N:
N:  ",
“i  k Aq 4A।  k s i 45 un।”

32.
32.   p:
p: “4я ,   #: () p5 
an:k o a
n। 4
l  #"   j
;
o a
; । 4 
i-
 ,  p u  p 5
o - "
p 2। () d  [p5я 
 o]

<Nn; "t  ag  । я 4P+A
 +q 5। () C
 k k 4< p"  4 i 5।”

33.
33.
l o <  "NN:
"NN: “. 4u "  et
l ’

c 
‹s o < s, e" ei  4 a Ao
‹
o nt  , 
l  ". #N 4 4"। 
an 45 яrl "
p "।  k#
t яh я p
"। 4 .  e "
d a
#"  e"
l   .,
   o 45 ". o "
" 
 4"। nt 4
. irl p я mCk  ³<",
l ’
 
o s  я  45 " "। 4 "ˆ " + CL
u 45। e "  #N  " a<। sr, 
:
 o я "-o 8; яN 2 4"। ei  e
an  p 4  ud " । e ,  я"= ""

214

u
o

 ."।  C
N d©-4" Aq
 4 8N 5" । 

 я" " a
- o a
2।”

l ’ hl uk udC 

 #  ":
‫ من الرﱡ كون إلى غير ﷲ ﺗعالى‬5‫نحن نعوذ با‬
[
u’.
"l -r8 i gil ’
]
-“

l A
‹ 2i, + Aq aN  p <  
45।”30

34.
34. ut  u o   a:
a: “. 4u 
ut  e=t я 
,  яN
l ’
 o
70= я un
k । a 4u .   e=
я 
,
l ’
  яN 70= jя o a m я un
k
। 4 e "N A
i "
p  ।”31

35.
35. j 8N:
N:  ", “j 8N
A। e " 8N g; 
 e u 4" ।” 4u eя pn , “.! e 8N=
?” я"" , “4. 4u e < o ut
2; d a
#" 
e"  L  -  4oi e 8N।”32

36.
36.
n a
;i et un
k 5:
5: “ CL o sL #N " s "n
A e=t 5 Aq। e 5=   8  llh
i
o l 2h [
n] a
;।”

37.
37. . яn 2 4A:
4A: . я
i " hl pn 
, “.! e 4 " 5  a
;  яN p.яN
। ;,     c
l .n 4P+A
 #N t।

30
‘
ko ’ [iя a
"] -  rjя i", . 2, C. 681-682।
31
pgk, C. 684।
32
pgk, C. 685। k r, e ;i i . hl "A, ak "Nk = j
4 8N 4i। . я
i hlo e ei 5 "A।
215

u
o

i#N  a
; 
 k s 4P+A
 4A,

 a
;
 яN
 яr । e m
 
?

 я"" , “ 4P+A

 "N 4. " A  N- nt 
4P+A
A яn! 4. "Nk 2
 " я , o er "
42 ut।
 . я "Ao 4"+2 5 5  a
; 4
"=i, e [] i" 45o g;.N  Aq  
" ।”

38.
38. N k [
l ’
’
 "n]
"n] 2:
2:  N k
  2  4. ", “eя k  2l" as
4"# ।  " a
n 5 ut
 яN e" 45
 "c p 4 । 4.i ut p " 4 i
 "2;s। a 
 "Nk ei a"s 2l "A .n
a" "। 4  я "  । e 4

  ‘p  
q яN ’।

l; e "N ।”

39.
39. 
k ;:
;: 4u eя + яj , “ut
 Aq 
k
<  m"?”  я"" , “"s" ut
gi c

k< p " ।”33

40.
40. an© 8N
:
:  "A, “
 . 4, eя
 "N
 
"
" [s=], " š 4я 4,  a<Nn +।”

. я
i hl 
"Cn
+  N a। e #N "N я : .
"

" " 

l
i [C. 334 .], . i" h i я
i

33
‘
 un’, C. 245,
ko  45 udC, C. 688। k r: uk "k"N d e=i
"
p A 4.,
l ’
 u . ut
  o 4,  #  " 

k 4oi p<
 udN। -gn।
216

u
o


l
i [C. 311 .], .
"
 
 h i i" 

lя 
l
i [C
N , 309 .],
"



rя" " 
l
i [C. 322 .],
"
" 
m i"
t " 
l
i [C. 322 .],
"
  i" 
m

яiN 
l
i [C. 328 .],
"

m
"dl i"

m 
i 
l
i [C. 328 .] o
"
ik
" i k
i" 
m я
 
l
i [C. 330 .]।

C

 a"s
t . я
i " hl . "
p  4., +
я" i  .c,   us  ", ‘
 u.

 .N ।’ u.
   + q   <

4।   e "N a" । e   я" 
ap # ar " я  5। us 4я яj ,
“4 !  я"< e i"-"n  o
я
 e
4" +A 4?”

 я"" , “e 45  4 ut 
 "
A?


  "- 4 Éi "n "।”

e  

  o  5। . я
i
hl "; , “
 . ", 4 ! я A
=
ss ।”  ", “o
"

m! e 
8
  u
я, . 

 pя
 4"
A?

 4 <+я
 c।


 4 c
 p
n"s। 
" r
e= 8 d 4"#  A। " e= dA।
 я, e "
  
k 4M:;। e
 4 c я "я

 a
 4 c 
 । § 4 я#я
"2! s= 4 ,
 я  4 s 
  
"।”

217

u
o

e  e  

 o 4: ।
" kr  8
"k 70 m
 4P+A। + я" "n  .।
‡
 g;
 " я  "।   a‡
 +q । я"
45 4"
: “" l  ” =। 42 d=
"n  4। + r =  45 4"  ilN
; ।
in l oin ii яu।

.
 4‹B ei o я"   27 , 298 я  kk" 
in । +  4  4o  42 #N  ¹
uN i e "
oя 4 4: “
 p "n 42
 4" ।
 s; p e d= 42 "n A।
 eg

 
"
  #N।” 4  4o "Nk; +
a‡
g [  яN] 
  i
"
oя uF:
“5! § a‡
g "n A
  #N,
 eg 


"
 ।”34

. in pk "Nk  4. . i m hl

", “
 . . я
i " 
l
i g;g;
";  .i  a  " 2 o " ।”

.  4: e o
l + sp 4 яj , “i

! 
 o   я"" r A?”  я""
, “
 m
 e pn ,
 p<
4? [ ‫من‬
‫ 
 
]رﱠبك‬4 я"" ,
 p<
 .+ pn [‫ْت ِب َر ﱢب ُك ْم‬ ُ ‫]أَ َلس‬
я""
 "A, a"Ni,
 a‡ A। [‫ ] َق ُالوا َب َلى َش ِھ ْدنَا‬e
+ "n  я"" 4o  pя 5 ?
 4
" " m
 я""  4A! d
 A

", e aN ‡ e5 ""  2 4: ‘ 4 4A
eo < p<
p z
"n
A!’”
l ’
 + e uc . mn

34
 
, . 1।
218

u
o

o k
 un r e" k; r; +  4

 N"।

o  
" i
 i .
"
 k  я
i
" hl  . 
 rя" 
l
i
c " ।
,
 e + 8N" я" o #
o 4.=

m"
2 "। 4
 p<
!
 e<"

2 o  .
 ntL a

। ;
 et
udN c
 ntL aя।

219

u
o

. 
"


 i" 
m rя"

l
i
(CN
- 322 я,
я, #-
#- ।
।)

 A

 ;, p<
 pя,  o  ।
+ 8;  c
 i" 
m i"
"
 k । " 
"

 rя"  a# 2।  " i i  p

rя"  s 235 я  яng; । " al " i
" ‡ " e s<" " " । +  "

b   eя uя A।

 
 
i gn p; i
"
 k  
i [376-465 .]
hl .
"

 hl m : “.
"



 i" rя" " [4: я"]  a#"  A। 322
я  4 i in । я я
i, . 8, . i"

яl 
l
i p

-i
" < ।
i #N aNn "2k; e" ei [] s m aNn
j" "Nk A . rя" 
l
i।

. rя" hl pn  , 4. "Nk -"я k ",

e=
 яN "#,
 4. s u A,
 яN  4=o
aŸ"# । er "Nk m
  ?  я"" , ‘N+,
4 Fi s 4P+A
 4A, 4P+A
A 4 яn!’  ou st m
+ pn    я"" , ‘e=  "s" 5।

a
 e 2t" ‡ ‹;  । 
 ", ‘p
o  , 
  ",

l 4 r; "।
+ r; 4 
 o" o a
2 45  5"। ; 

<""  [
l] 4 4 k  4", e= 4 p +
r;।’  ", ‘я
i 
  ou us,
"

b

220

u
o

i" kh   us, N us ’
" e" ib
"    us।”35

 
k#
"N  j d uc o . < aNn F "N।
e ; c,
<Nn; ‘.’ [kd;]
P 4 " j
d < "N । e= e=
 s।  aя   .

l ic ,  

" < #N। . rя"
hl .
= A  o  s;.
। eAq 
i " = A j-"j o i d 22 4nds। "=

"L 
 "ž A
b   an<
k। p2N o p2
pNn aˆ 45 a N jn: я M= " p।
i d, j-"j o  o a#N  "
 .
‹B o
l 5
-"; 
: 4pp 5
kk o ’ < 5 o 5 k । ".
 eя
4‹B
   " " " । + Mi  ou22
।  A .
"
 k  я
i " hl।

e . " hl 4 e s " 4 A।

. rя" hl  =  45o .c। F~
 4<
 . я
i hl Ã uc e 5=:
“o! 

 5 ‹"; !” . rя" 5 +q। 
 oiя . +i m# A।  oя k ।
ki +  я
i hl p
:   5। h #N
kr  p2 4q। 
 45 5  । A
= 4 я
i
hl "। ", “hя
! я" . A " an 45

A 4A! a
g  kk s
 q я .N
r।”

- 
 
i  i  ou- "‡
",   
d  , C. 165, k
35

-
 p,  =।

221

u
o


 o  e  o ‡ o яq । .
я
i " hl ‡ 5 o 
 #N A, .
"

" ",
"

   8,
"
. 
,
"
 k   ",

m " ib ",
"
" k,
"

 s, 

lя,
"
    o 
l
i। ei 
"  8
 .
k  .
"

 rя" hl =o।

 <
. rя" hl 
 o  s  . я
i "
hl
" 45 F я-
я M =। e
. я
i hl +  p ।

 udN .t

 <  . rя" hl A
 " 45
 ou  । e 
   udN q
я।   s<" " "  e 4 i o "
 .।

"<n M=
1. C "Nk ‡ 55:
55:  ", “ e "
l
я  in ।
 "i +   "N"s ।
"  4
 + 
 4  q  ,
. + o 
p<
   । nt
š.  k
,  42 4
  c। ", “4
"

! 

 4 c, + m

 ""s? i 4
 +
p n ; A।”
 "s  pn , “4 " n!

  C
N  
 я"  4?” я"" , “N+,

я"।
l "n
 "i я" 5। 4
"

!
 4
.N "।” e
=
"  
 42 "n  ।”

222

u
o

2. " o .
":
: . rя" hl "; , “e

e= ko s 4। k "i 4 e= .
k я
b।
4<  4 eя "
 e .
" 4  c। e
4 d   
A "i  4।  ut q 
 4я o
  ।  e   
"  । nt e  < o .
" " p
4ko  ।  2 4. uN । " 4" 4
  ", ‘
   
 
 "?’ .
" ", ‘4 C
N
 4 
 "!’
š. "N, " = 
= q o +
p;"
4"  4! = 4  4 .
" 2 4। e
4я "   4 e= k। 4  "s +
  ।

 "A 
 "t jя  udN k 

jя .i।
o  42 q 4 i .
"।   A .
k 4=

 я
b। e   яj , ‘o! 
 4 i .
" , 4.
eя " N A?’
я"" .
" ", ‘я +,
i 4 i .
", 4 ! 4 = A

<
।’

 ", ‘
 e
  ?’
 ", Ԥ 
 d sp 4 " e "A,


  "A nt
 p 4ko  !’
 4я
oF o"  o A
= 4 " "। 5 
  
ei .
k я
b। e .." a"s "t M
 4"qc।’”

8N" ";
1.
 45 5 4" c  k;।
 5 45 4"
 c
tN
।
2. .A
я яN a  #N "n 4Aq 4o c
l
a ntL ;।

223

u
o

3. 4  . 5  u" 5  a<. , " 

"я <k  яN 4Aq 4oi ut।
4.  ou22 c
l 45 8" a"s  =N  .t।
5. < o
 c k d= z। e 4. 4 e= 45 4 a=
aя। u<= k 5  i , aN5 5ªL।
6. < k c, k#
t
l Aq
 4A
" 
p <  ." ।
7. . #N 
<" "N
l  <"  e" 4 -o

l <" ।
8.
 § "Nk 4. я" p<
 =N < 42L  "N5 o- "
" 42L  5।
9.
l a
g Aq e 
8o 4"+2 5 m" ।
10. r я p" et 5 c d o e ‡ mCk "A

" я 4o।

11. ’ "
#Nt ‡
A = я : 1.  " 4
an an CL । 2. 42  "st o   . । 3.
dL 4 ‡ 45 
k ।

CN
 a"s
.
"

 rя" hl C
N  M
। +

4" 4  5 । r 4 45 "cn o k; 8"
 42 
 । " 5, “4"
jя  c।
 e "A, e !
 4 яn  ."।

o lo   4., 4  e a8"
n h
 яN ak
A! nt
 h 4 eo
l ‡ "N।
 4

a A
"  p  " ।

l =N < яN
<:; .nt; A। e 
8
 <" ‘M
:’ 4"?” ei  2
. + ’"
 =। in l oin ii яu।
l ’

+ e  =N "n k
 "
n r।

224

u
o

o 
. "  c .
"

   i"

 " 
l
i।

 e +i я" o
# o 4.=

m" "; 
 #"।
  e p<

.Np5।

225

u
o

. 
"

   i"
 "

l
i
(C. 340 я,
я, #-
#- ।
।)

+  A  । 


"

 e" +   A

"।  .
  "L i #N  A aN।
я"  e# uc   । .
"

 rя"
hl A + 
।  

" M a" ।
eAq  " "  aNN  4.,
"
"  
hl p
 ‡ < ।

8N" ";
. " hl я" o  u 
" 4" я . । 2
";g "<n 8t 45 F яN 
 #A।

1. “ h . 4< k<"   .,  § "Nk .

"   ©<" grt"।” 36
2. “4. "Nk pj8; 5 ‹"; o e o
  , 4 
।”
3. “
l ’
 ": ‘4. я k 
 ‡ mCk "
4
 "।’”
4. “4M  p <"  c e= 4। e p  
45 я 8 ।”
5. “[
l] 4p #N 45 "<"   5 sg

g
É; .o + e= 4  2। e яo
. +
q  4, 5 4 i a8" É; 2

  Aq q।
n
4

 + 
:  5।”
6. “
l ’
 я L s + "n o ":; । e
. я 
  o
l kgя     

36
‘ ou  
 4’, C. 112।
226

u
o

 s =N। nt k

gя    я s oF 4 e"
+ k#
4P яi  5।”37
7. “
’я " g;" 45
l
 A .
k
#N e" <
 A। a

l " g;" 45

 A [i] j #N e" +i F।”38

in
.
 " hl + o "  . 340 я
। in l oin ii яu।  i 
A।39

.
 " hl p#    .  я

"
u  " 
l
i।

 e +i я"
o # o 4.=

m"
2 "।
l .N o ic Aq
e ako 4 k  4i। 4
l!
 " 


k nt
  
k ।

37
"k, . 1, C. 96।
38
‘ 
 
i ["‡
"]’, . 1, C. 173।
39
"k, .1, C. 96।
227

u
o

.  я
"

u  " 
l
i
(CN
: 337 я,
я, #-
#- 
, i।
i।)

+ 8;  A
"

u  b i"  " 
l

i। .
 eя a
 "Nk A . "। + 
4 i8" 
" ali яn A। + 
 A .
"


  i"
 " hl। eAq 
" <  .
"" " o
"

 я
.я 
l
i। + k~ M=
.

 a i
я ‡। e #N ul.N c
я
 o i"
 
l
i। я-
я 4 .

+  "Nk 
"  A। e "N + 4"
 A।

F
tkd g

; "  kri 
 o  . u  hl  
"rd F g p । я ., я-
я a  "
 e# M 30 "A " [k] я rpn M

4"qA। e# M  4. o al 4
+  
" A
i a"L 5 ।  º  яNn 
:  
A। 42d 2
  "Ct  q .।

e a"s e + = i я : 

 CLя #N 
.o! e  4  .t  k 
jя 5। M ª; 4:
"t  p"  . " hl। k 
i
я + uà s я। + r; a"s 4 + pn
, “
 i#N 30= "A e a"s r<8 =A,
. 4 
: k = p a m"। e ; 4 !
 "
4 o 4.N < A।
 "
, e M # #N

  я < ? o 45  
?”

228

u
o

 я"" : “
 4  A ‘

’ [4pt] aя
n। nt e= < #N FN o  N a"   e A
 । 4  <  । e kk n  4 

 30 "Ao  i ।”
 ", “
 e

oя
‹"; । " : ‘4
"
u !  "st 8 <" 4pt o
p<
pp 5। e= я , ; "A
 g . "N
A
ast " -  4
i ।’
, e "; ‹"; 
 

  ।”

k  ; e 5 k + ", “

 t 8;
A।
,
 =
 o kk "; a C

 # 4=i F " ।”

e 45  M k 

 p#   " a#B A।

"<n M=
1. M  A
q :
: e b  
"
  hl
‡ k  4।  ", “
"
  dg A।

5 e= <"
। . e  M 5,  "n
 яN
A
"  ।
š.  k  dg
"
 
"A, ‘ei M = A
q !’ e "N=  " uc;
। e я ।
 яj ,
 4 er "N
uc;  M
 p?  ", ‘
 sp 4A u< e=
"= s a"s A।

l  < ak
A।

  e  M A। i ", e= 4 !”

2. 2i k#

l =:
=: 4u eя + " us   
<", .   = 4 A
2i  4   ।
 " 5 5  я , “
  = A
i 2i
। . 2i  et
l i 2i। et
l Aq aN 
= 45 .N oo
  ।”
229

u
o

3. 
 C "
oя ‹";:‹";: .
"

 я
.я
hl  u  hl M  A।  ",
“
 e 
8 яNo .
" 45 8 4. । e

o aNN  sp #N e "
oя ‹"; : ‘o!
"

u  5 5 ; 4
 " 45 "ˆ A!’

ei . sp 5= " 2i। nt
š. ! A
" 8"i
k 45 4"  g।
 + ‡ 2। e .

", ‘4 "i . kA  pk
 4 
c,
 ‡ N ।
l o +  8 a
; । e"

 e p<
 u   o।’”

4. 
 i  g;:
g;: .
"
"  hl ", “.

 e ", ‘
   <",
l #N
"Nkt "N।   e
A " o
A iN। nt
.
 " 4  e l " M=। "
p ,
"s"
l ’
 m8;r "Nkt o  45 
k।  ।
e kk un2 
 k  i
я p t
4p;  e5 ", ‘
 " e 
 i  g; A!’”

5.
l a"s:
a"s: e  + e  pn , ‘o! "
4 "
l a"s 4
A?’  я"" , ‘an
"N + a"s 4. A, eo -i
A e" an "N
5"o।’  ", ‘""! 
 F "A।’

6. 2= "A
l!

l!
l!:

l!: .
"d   hl
", ‘e . u  " hl = us A।
a8i e "Nk 8 45  
A। 8 #N5  4
2k  4<
A 2-2 b।  ", ‘4
"d !
2=  "A "
p A?’
 " i।  ", ‘e=
"A,
l!
l!’”
230

u
o

7. "ž "A
 kk:
kk:  ", “.  2-2
b, "Ckя t qAq
oя, " " .o 
b‡ " "CL p

 p


oя  #N 4я oF
p<
p t-   p<
p " 8N!
l . +
яrl d
 A, 4 "ž " "st kk 4
। e 45 4 ei n 4"#  4., я m8;  
uN । 4 я p  e e a"s 45
 a"N 2 ।”

7.
 o я  s:s:  ", “
 o я 100= s

A। eg p=i C
N 45o uc। ; C
No  я o
’ 45 8   ।

8.
l .n 4P+A

 et s:
s:  pi ",
l =N
< s d=: 1. "
o [.
l C # "Nk яN  ]
e" 2.  8
l llh
i o l
n a
; [. +
um яN  ]। "
o p M=A। nt "
o
n a
;
 .n 5"।

l .n 4P+A
 et si c

n a
;।

8. я" 
k яN 8" :  ", 4. 4u o

[я" ] 
k  a"Ni
l #N Aq " " A

"я   "।  an 45 girl "A


A 4 "।

t 45 " # ic-
k 
A  "। er a"s
u o 4.N "   . #N 4i,  яN o 
" k।

9. ‘ -
 -i-4’
4’ s
; ":
":  ", “  Cp
<
k я ;  an 5"s e" я ;
d"  < 4< h a"L 5, 4u  ‘ -i-
4’ [
l uc . "] e s u  " ।”
231

u
o

10.
10.  sk
:
 . u  hl ", “
. я  p<
 " o"  s  4,  
. o " 4 42o ut  ., . 4
 " ।”

11.
11. # = 45 Ng; p ‡:
p ‡:  "A, “4. 4u   4<
o ic 4
# = 45 N g; , 4 [

 s q
я]  " । " a  4 = <n 5।”

12.
12. CL p ag  :d:
:d: “4. 4u CL p ag  ", 4 p<
 p
ag  o 4.N "।”

13.
13. 4 an ":
": “4. 4u "-" ‡ N  # p
<"  4
,
l ’
  an2k
 o  4"। 4 an
 ."।”

14.
14.  "Ck uq 4:
4:  ", “
tkd # c 
"Ck uq 4 । " e uq 4 ut    я
uF i। . 4    "Ck=  8 k  5"
e" uq 4 F 45 F "- ; ei   #N
" "q 4
d"o "q"।”

15.
15. ’
’
l :
:  ", “sL o CL kk я i c
’
l।”

16.
16. 
: p u:
u:  
: u , “4 i ut
g;" a# ", 1. . .A
я An   a яN
An "। 2. 4  " nt 4 "  " । 3.
a я

  45 " 5" .o 4 4 u я

 ।”

232

u
o

17.
17. <-
<-n u<= я ":
":  ", “ "A
a#N  "
 "N । a5~ 4. 4 ": o 8; jя i  .
e < o n u<  m я "। 4. i  grt o e
kk un2 " . 4u я " 
 a  o
5ªL 4n я ।”

18.
18. 4p:
4p: “
 o
  C
N s;  c 4p
k;।”

19.
19.
 CL:
L: “
 [
l m j"]
l 8 o
’ d
l "s a" ।”

20.
20. 4   u" = k:
k: “"n-b [o
l] 2l
 .n u" = । "n-  [я o
l
"Nk] u" = k 80  .n।”

21.
21.
l ntL яN <"  p:
p:  ", “.
l
ntL яN + "n
я <" , o
l ’
 o
. <8: "।”

CN
 a"s
.
"
u  " hl C
N M
 + 2~ 
яN zk
 ।  ", e 
8
 яN 2~  c
iu

  <i ! + 4.<" я <i 8
4 A, F dr 2~  í:# 4 " 
 k 
2c। " 4.<" " iu

l ’
 k A, 4 <"

o k "। e 2~  í:#
  4 k
" । " aя।
 o " .t
8 í:# o < 
  p; q" !40

40
https://aalequtub.com/hazrat-abu-usman-al-maghribi-r-a/
233

u
o

i" 
 
l
i ",

"
u  "
hl C
N +  A। 2
 4я 5" p
A। e + 42 A
=   q।
 " 5
 । e ", ‘ 4
 A e 5= " ?’

 eя ", + яj ,   k c?

я + e a"s pn  A ।
 jя"# c।

 4= pn    я"" , “
 4. 45 . k
k c!”41

.  я
"

u  " hl 373 я  

in । in l oin ii яu।  M 
N" a# A। e # 4 130 "A я" 45 a N

: kk s 4A।
l ’
  k

un r।  
i 
A।

o  a
. "  c .
"
u  "
hl p#  . 
"
"  я 
l

i। i
l!
 e e t o я" o # o
4.=

m" "; 
 #"। o o il"l।

41
‘ 
 
i ["‡
"]’, . 1, C. 192।
234

u
o

. 
"
" 
  я 
l
i
(CN
- 478 я,
я, #-
#- 
, i।
i।)

 A  o ’ 8। + 8;  A 
"
"
"
"dl 
  я hl।
#Nt я uc . o
A ei t
 "।   <  .
"
u 
" hl A 45। eAq 
" < #N  .

"
 k  g hl। + A 45o  k
< । eAq i A t 
 . hl

।  a i
я k~ < । + 5 "
<i A . 
"
" o hl।

. 
 hl m 4" A
"; 
+я i । .A
4A
4 =

 o <t  A
5N F u 4o 42L "।

"  5,

 s q я p5 g . 

hl a g A। ;  4" A
  ।
a 42L- # o .
t<" uC o 45 "ˆ A
<",  <:; gs  q।  ,  s
ª; 4 P<N "
p +  4i। d©-4" 45 e 
e"   4। +  ap #। я

pCs a"s   । + + 4"+h  = q
4।

 d, 4"+h  C "

p .c , . +  4<
 e
"
oя: “4  я! 
 c .N o 4.N e 4।
oF! я   F #N- # jя ।” e
oя
k  4я oF। яi ", 4
l!
  #. !


 s
 4 gs " । 

 .N ।
235

u
o

e 45
     । 2 5 s 

 

"
tkd F # s।

t 
 . hl ": “
 
"

"
hl d
  ", ‘4
l!
 CL 8  N 
A?’  e я"" ‹"; , ‘4 CL 4A ;= A
ei: 

 4
t
 a" "।
 4
h
 4p p"  4"।’”

8N" ";
1.  ": “ l d Cà = ,
g #N d uà
o .  e"
#Nt # " d kk <  ।”
2. 
 ": “.k;  l ast Ì; g " e"
ht ud; 82 d 4 i  k#
t + [
l]  <
p s   " ast я k, k; 4ps p-
4" pjя " । ;, 4u  4 " A "2 4.
я "   4A? 4u  4 § я A 4.
  4A?”
3.  ": “‘kk’ c- 
 4"  o  s
l
 an<
k।”


N a"s
. 
"
" 
  я hl 478 я  in
। in l oin ii яu। 2 ["‡8] 4À= +i
in  2 A।

.
"
"  я 2 4 e ž # 45
e" <  =N + 4ps,
. 
 2o я + C
N 
k#
", ‘C5" 

" c 4ps
"
"!’

236

u
o

 b

 + e p "n k
 "
n r, +
 N" k; r।

i "A, . 
"

" 
  я hl p# 
A . 
 . 
l
i।
 e +i
я" o # o
2 ic । 4
l!
 
"kd
 r e" a
g  o  . et
i
ntL <
  8;  ।

237

u
o

. 
 . 

l
i
(CN
- 520 я,
я, #-
#- kяui,
kяui, i।
i।)

 A "N

- o 4 i
"
 .
hl 4A= <i
 o 4 . яdd
"
 



. hl। i  ou o   <: + 2 e=
"N gn  ‘ o’।  e i i "
lp sr,
tt o grt "; A pя <:। gn= "<n <: a8 A
e" e pN
A।

яn o k
.
 я hl i 
 p an 

 =s e= g яng; । + F яn  я . ।
" a#   s "N <i i . [1058-1111 b.]
hl яn  " 2 "A  яng; ।


i  p5 o #N kя । e 
  4.
 st o uc a#N 4:  ou st p
:  ।
4" .
" 5i .
"
"  я 
 hl = 

।  A 45  <  .

 :s 
.
"

  (C. 1084 b.) hl ‡ < ":<"
uC A।

. "ž"N a#N

+ .
 "
pB . "ž"N g 
 um e"
"" žo uc "NF  " N aя A।
b 
 " 
 mяN " s 45 k5 e яq
 ei . q яN। . a N .
‹B us
#N i
"
 . hl A eя p d a#N।
 4 o  u   । e
tt o <
238

u
o

a
n o я-
я udN  . k 4Aq 4।
s <i
 . hl ", “
 . 2 .o।
 o
tt o 4    "।”
 i "
  " 4. . k kr ।

i i p"N

p<
p " i i
:;

 . hl #N
p"  oFA al " 45i। ; " e e p<" "
M= e"  e "N  #। 2    <: e a"N
" ‘ o’। i i grt tN, pя <: "; i8"
4u  , 4.<"
 . hl o " A।
e "= p<"  .
 "N  
 N #N
p । dd
t, я
d r, 
 ud ,
rd i, я 
d 
m я  я 
l

i p
 .
‹B   <: N .
 .
hl 2 o " 45 p<"n A। + "
" o aNN
 N i i p"N
sL<" k
।

a  .
 . hl + 8".


 N
. 
 lя hl 45  ":<" p<"n A।
  ,

 8 я i c p<
p। .k; .n 
#N p<
p 4A+ "  k; 4  " ।

ª;
.
 . 
l
i 4 .
 
 "ž "<n
p d  ª; । + e " ª; udN A 8 d=:
-
"
" < o "<n a
B " 4। 4. "   ª;
 4 g #N ul.N = : 
 [ut-8" i],
 [8"
я"iя],  [i] o i  [i]।

239

u
o



.
 . hl 4" я   A।
+ #N p d dя c, .
i
 kd  [1098-1131
b.] hl42 e" .
"
я"
o hl।43

4p ;
.
 . hl ‘ o’44 "= 2  2
<
k = 8N" "; F u c। e "gi i
i sr un2; ;
k।

1. 
 . e ª  o 4., 4p    o 4ps e
-  4я š, e= e "= ªn। ; += 4p 
4ps   4 . "n e" 
 4 s 4t
 4। ; 4ps     ।

2. .o pN "-2~  4 [я

4p]   4-
 [í:#], 

N < " , .  ‹";   L
Ã!

42
 N e j A e# ,
, , " o ;। t 33 "A " +
C
N #N N  । 4 я
 " C 

N я o i  e=
2
± N   <: । e= "‡
" c ei:
   C
N o  я p<
45
/
  2i = al8N я  #N / .
 "n
[
l]
  8; /

2i ag, j  o q
=। ulN, + e = я   8; A: + N  
jn ag
 k ।
43
 o +
.N <я "
d u
 o hl pB 
o

। e  = u
A: 1. 
"" / o , 2. o" e" 3. 
l ।
b  13 
 . .
d 
" 4. [1145-1221 b.; #- uˆ, uя"s]
hl e u pB। b  13  "N
 o я
d r " [1207-
1273 b.; #- 4, 
s] hl c o"  pB। 
s 4 
e 
"<" M=। 
l 
  pB c b  14-15    <:

" .  8rd 
l  o hl [1330-1429 b.; #- , i]।
44
"= iя a8 A। "i= a
"   rl 
яo। p: 4
i
=z, 1986, 4s 4s, n, iNn।
240

u
o

3. r . ast 45 ast e CL , 4p A 
ak e 4я až
;
k ।
 я , CL kr
4 # ‹; M=A- . r  5 . , "  g;"
c 4p। 8N 4F 4 4 [r] 4 i " s q।

4. . 
 lя 2 e 2
± A:

 c
 4ps e"
 4ps c

,,
ei 4
 d= r "  ।।
4,, 
 o 4
. 

 4 4।।

 . 
  4 
o 44।।


 lя hl uk " 2  .

. hl ", “" s 45 "2
N  A। d i 
" 4A ‘ei 4
 d= r " ’।  o 45
dt" ; A। p5 i= N AA- ; 
"A, ‘
 c
 4ps e"
 4ps c
’।

et kk a eя " <: 

= oFA .  ":
":: 4 8!
 4<"A 

 4ps

 " 4ps।।
e,,
 .  5
e 5,,
 4 i 

i  Aq
।।

 A

e " + e " 8;  4. ":
b,,

 .
 45  .o
 "
 b
я~!! 4
 b o a"ž
4 r o я~ a"ž !!45

" + " u2~ A: “

 .
 45  .o .o,,


"।।” nt eg 4 " uk।  4 An o b 

t "
45
e "= 2  
" " u i"
 i"  hl [1181-1234 b.]।
8 "= #N 
 . hl udC N 5N "N [
 ,
C. 123]। i"  ‘’iN’  " uk "=
A।
241

u
o

Aq   । 4p "s" "nt  e "N,
 "
C e "NN
 я । " An o b  u¡ oF
a।”

5.  A: 4p
A e ag o
 š ;;
A

e "Cd o
 h e" e= u~CLr। ei #N 4p
A "<n

o [a"s 8]। kr 4  as   e"  g;o
  । " 4   "k- e
"   e
m।  a
r " M=  " "। e= a"N < 
"Nk 45 "Nk, e  45 a : 4  4p "Cd 
e" 4p  as । 4  4p h  e" 4p e
h ; as । [er sC o asC i M=] 4p
4p
t-k; 8 4; un
k  "- . 4 
.

N o я  
t ।


 an "":: ““4 ;;
4 4 5 "n
 "" 
o,, 4p 4c
 
 " 
 o ।।”
4:: ““er
an я"" 4 er 5
 o "  ,,

t   я .nt; pp-- e" 4" 5
 " ।।”

6. 
:  p<
  45 e ": a
g < A CL kri-
 + [
l] 4p  o 8"i   я 4ps
 " g;  A। e=   a
g? e " #

8"i
l ’
 + "n m 4M:; A: “ 
<" ।”46 A a
n я e ©s , . 4 an
<k; o 4:  a। eo я 4:  । “4
ti
я ,  яN  n 
  A।”47 4 .
"! 8"-5"
e [5" я]
 A। nt 4я , ut-5" i
4i।
, p<
pt я  
 ." । 
 . 4 ‘ ’
46
ُ ‫ ي ُِح ﱡبھ ُمْ َوي ُِحبﱡونَه‬-   <"  e"  + <" [i : 54 a]।
47
َ‫ َف َال ﺗَعْ َل ُم ن َْفسٌ َما أ ُ ْخ ِف َي َلھ ُ ْم ِمنْ قُرﱠ ِة أَعْ ي ٍُن جَ زَ اءً ِب َما كَانُوا َيعْ َملُون‬- “4u я   яN C  
- p p 
k
A।” [ я : 17]
242

u
o

e  N " 4я o,  ‘
я’ [8"-5"] o ‘
"’ [ut-

5"] e ‘d= #
’48 4. .5k 4 ‘’ o 4 ‘ok’ 

 a
#" "।

7.  :
e= (a5~ i)  я  e" я q;  я . o
я g;;  я  o я z। e= " o uq u<=;
 o ; udN e" udN a
n; an: o k
"st। e=  я kr o  я 4:;  я " o pя;
я " o 4:। e= " o "Ck u<=-  o ;  o
q।
p,, яi
 nt 4i
4p ": p 4i।।
i,,
я  di "ªn o <m i
h "s i
 я m dd,,
,,
i 

i  ।।

8.  ": -i h n [2~t ] e я e"

-i k [4ps ]
 я । -i h 
4 ‘
‹’ 4i। 4 = e। nt -i k 4kt ps
pя eя 4p। i ‘h n’ e я e" ‘k’

я ।

9. e= r l: l: яs    яN 2

l j
" я яq A e #; "Nk। 4 e " 4p q
4।49 " e "N A
i a" A । " + uя "N=
a"  " я। " 
" n । ",
“e"q s#!  F s 4"!” "
d uя ", “

48
‫ َف َكانَ َقابَ َقوْ َسي ِْن أَوْ أَ ْدنَى‬- “ di #
 "N"# A a5"
o ।” -я : 9
49
я 5 pя 4., 2
l j " 4 .
 
" m‹; 
:  " ""2 ।
r e l e=i "
p udN 4. 4p [
] "i  [m‹;]  5
 4ps
[k] 5 я o uc"। -gn
243

u
o

" ! gs  r।
 4

"2 яN p d। er
u s 4o
 4 < " । 4 4 a ! e e
"N 
qL A .  nt; "i।” nt " h
 4
h
i। 4= 4я k  ।

"N  ei, " pi uk яs   ª; 4.।
§ " 4= pN s  e " eя 4 яN
ak । "
 M=i 4 ‘4psя; C± 
4 Pn. CL p’।50 "o "N= a
<" । e<"
a 2 4। e " .
,  § "Nk 
s e ak 4 । " Fi
  4psя;
CL  4 i s । nt s= 8N 5 e CL 
4 u‡। ; e C±  o t 5 яr। " #N
ass <" 4я oF। j" uя "N= a
#" । 
"
" ‡ " =
я : “ " !

4
 "A, e a  4= s 4o " a5, ;
4 4 4 k  । e [s 4o ;]
 "
p
,  pя
i A।”

10. "A
 ‘4 
’ c  [sL ‡] .s। eAq, CL
#N [sL]  "N-
  c ‘h ’। [4. 4 A
] 4

 c 4 =, 4.= + [sL] 

 । e, 4u . [ CL
"st 8] 4 
 4 a   4   " CL
#N ,  4" e #Ns h  [4 Pn.]। e 
 c
l

‹ я [4 Pn.] . p"m  + CL #N। 

  i
i A:
ْ ْ َ َ َ ْ ُ َ ِّ َ ُ ْ َ َ ْ َ َ
ِ‫اﻹﻛ َﺮام‬
ِ ‫وﻳﺒﻰﻘ وﺟﻪ رﺑﻚ ذو اﺠﻟﻼ ِل و‬
-“et
  o 
<"  t [
] Aq।” [
-
 : 27]

50
a5~ " 4 
n  Ai, e 4p CL 4
 ‹
 4"q .।
244

u
o

a 
 [4.= sL  4 ], "s" 4 
i । i "
A:
َ َ ْ َ َ ْ َ ُّ ُ
‫ﺎن‬
ٍ ‫ﻞﻛ ﻣﻦ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﻓ‬
-“<8CB "A
i ¡ ।” [
- : 26]

,
  я ic
 " 4., a 
 c ।

11. 4ps h  2k
"n s я p। et 4p 4p-

 я 
+ 4 Pn. p"m 4 । e= e "=
 N "N।
 p
 4ptt "Cd ;  ।।
4  A 8,, 4C nt
 я " 4u 
।।
--
  a
n A
"  A।।
;,, e= A 4 4. e a
n
; n--
 
।।

" 2
eя 4  "
 . hl
 A 
.
। " + A
4  4A। p5,  s "q<i i .
hl ‘ii u8
d’ e e= kp s; 2 । e=
e
 o . । ‘  t o’  "

 <: a
" e o .। ’ m e=
2-
28 "i 2  A " p; o 4A। "i=
a
" A 4я. "   e iя 4 [n, 1938]। +
"# p d ‘ o’ gn= "p5 a
"  1942  ei2.
=  e iя 4।

.
 . hl in

st ‘4p’ e grt m " "NN .
 .
hl i kяui  520 . / 1126 b. in । in
l oin ii яu।
l ’
 + e t o
k "
n r।
245

u
o

o
    
" "  c .
"
я"

o hl।
 e +i я"2  "
 pN। 4
l!
 o p r a
g ।

246

u
o

.  яud
"

я"
o 
l
i
(CN
- 563 я,
я, #-
#- ",
", i।
i।)

‘di i 
’  N .
"
я" яud
o

l
i A p5  .
"
"  d d
lh

h "#।
o c i pp p e=  ।

.
"
я"
o A e#
 , b  e"
"L oя। .
 eя p<" "Nk A .
o
hl। + ko, я, i" iN A uc ।

яn o k
 i pp p an
o  s 490 я 
яng; । " " 4. s<" " "  "
5।  i" " o aNN us =  a#N ।
i hl A . "ž"N 4q + k।
" ei .  яm  " я" kr । nt +
 .
 . hl  . 45 a"N 4
e" " я   e= " [k] pB 
 ou  я я ।

a N 
: 
.
"
я"
o
 Éi "t Aq q। a N 
:
" k e +  "i
 g; । " + "#
p d  A я <я .
"
 "
d u

o hl। .
"
я" hl m" + 
‡ ‘
o’ b= .
k 5
o  pB "
A। nt "s" e   k < o s  .
"
d u
o hl। + i e  e= "žя

247

u
o

r #; A। il,
 a"Ni " + я" o 

u "
2 "।

. m b  ‡<

 " e uc я o
l A .
"
 
m i" 
 b hl। " a"s .
"

я"
o hl ei o
" <
 + "
us । . m A k, a52  u

я
"d
k я 
l
i us A। ., . m

" 45  ":<" uC । e 
5 N 4
+
e#  "A ."~ -"  " я  я" "
 A।

s  ª;
я 557  .
"
я" hl 4яrя udN
" N । nt   я# s  4P+A
 я
 8rd я‡ [1118-1174 b.] o "lui [1130-1163 b.] #N

 .
d kr  4A। .
"
я"
 s" 

n ।  +  a<N5 я। A
 4  a"s 
.
"
я" " 
 ।

At o "Cn
.
"
я"
o hl s k e= uc
  pB ।  яi e k  " "h =A।
ei   ou o < 22o 2 .। a N 
 A
+। .  N a A। + At #N A p d
i " i"
 e" 
d ’ hl। . 

m "  hl [C. 590 .]
 i ": s 
। i A 
""  pB . я
d 
"
hl [540-618 .] us।

248

u
o

.
"
я" hl # p<" "# 4" . o k
A  c . "
d
"
 u
o
hl। i A,

 "N " ‘
o
 ’
’
e 4।

2
.
"
я"
o hl 
" 4" 4  । 
‘"
  "’  e=    gn 2 । eAq +

 p d "   ‘
"
 
’।  e 
s ª; 
"- m "
2 A। e
"= m a# яя  + <я . "
d
o
hl #N। ‘
"
 
’ "  ou ": A

" n r  " us  A। gn=  i


i,
 e" я 
l
i a udC
A।51

in
s pB k o   M
tt o #  .

"
я"
o hl e " C5" 4 4Aq

an я"  q я।  563 я  " k
in । in l oin ii яu।  k i

A।
l
"h o’
 + e p "n k
"
n r। k; r + 4  N"।

o 
. "  c i
  . 
"
d
"
 u
o 
l
i।
 e"
+i я" o # o "
2 "। o o
il"l।

51
N Hanif, Biographical Encyclopedia of Sufis in Central Asia and Middle East.
249

u
o

i
  .  "
d
"
 u
o

l
i
(CN
- 632 я,
я, #-
#- ",
", i।
i।)

i
 ,


o "
d
"
 " 
m

o 
l
i A
o 
  pB।
‘
d "’  "o + N A। " . яn  "
i я. =s ‘
o’  e= я। я 539
[1145]  я"   4: p 45  ’" p5  ’ #N
+ яn  " a# i " #;।52

+ 8"
r: A p5  .
"
"  d d
lh
h।
‘
k" u ’  "
A, p5 +  © n
A। a": 4 e .  .
"d  я
[C. 561 / 1167] 
l
i k 4. us । e=

n < яN
l " d ’

" я 
=। d ’
4:  я 
l
i 
" ut e= 4A-
n < <":Nd; । aN "; я .,  e=o
"A , ‘4 e n  " "
d u’।

kя" o 
 s ª;
. "
d p5 k kr  я C। e я 22
. яud
o [C. 563 / 1165] 
l
i 
" " i  k5  " " 2
 । e e 


 ,  ,  , ñ iN я i o uc a#N
 4 .
 p d я kgr =। e +
.N 22

52

 u , C. 714, 8t :
ko , . 2, C. 394।
250

u
o

=  "o g; ।  
"d  я


l
i o "i
 g; A।   + =
45 я 560 / 1162 b      < #N
। ‘k’id яo’ "
A . я 
l
i
+ ei p 
 ": ‘4 u! i 4: .
   "


2  oF"’। . ei <":Nd; ak ak 8;
A।

uk d’я p d a
l Aqo "

d 
l
i
  .

 a i
я
" < #N o uC
। i
"  s a"s  4  я
‘
"’ = 45o  a 4  N" m 
jя । §  . я
iÍ  k~ <
A "o "<n " ul A।

. "
d 
l
i 4" " "t jя  ।
jя uk k 
 ": ª; . я 628 / 1231 ।
ei i k   k~ <  
-" .

"
° u "
 o i"
  [C. 632 / 1235]

l
i ‡। e  i"
   ‡ d’я 4A-
n  
d 
 o 
"d , "
d 
l

i  "i
 g; । " u< . = 45
  < #N ।

. 22 яud
o 
l
i e= k
A। яud " я 563 / 1165  in ।  ei
k t 4 "
d "। k e= # 
 A।
.
 = 
 
 pB । eg ; 
: ‘"   ’, ‘" "s’ o ‘" 8’। . 

e " " a"s ।
251

u
o

#; 
 = . "
d u
o 
l

i яp a2i Aq q। 4 .
 
 "ž +

"s <  
" dr।   4я + k us 
"i
 g;  5। +
#Nt uc k m e= ";
eя
 pn o e я"" 45 o .। . = 4p §
2F
 " pn : “!
  i" 4Aq A।

 я a  " 4 c। i" 
  
CL ।
 e 4= "?” . aNn kp o
sL <:
я"" : “i"  5 ei ", 4
l
 4P""#
45 
k o   o। ”

i
 k8 u# <8:
. "
d 
l
i я" a#  "
=A।     [1158-1225 b.] + 
" m
। e + ‘i
 k8’ u# <8: । g 

"ž "<n aˆ 45 . = 
: "<n ": pn  t
। pi 
 "<n я   #N nk5 
eя  8  " я ।  i " i" k
[я 608-681] + m n"N : “+ 4: я" .
4ui я" A ।” pN я  " a a5q

# = 45।  eg " #N "Ð  । "=
aº a5-q pp o  
" #; я"-. । e
. in  4 4 - яN яr =- o
 4 . ।

  i"Cn
n p ‹d
. "
d u
o 
l
i aNN  o
e pB p 
" ‹d A।   .
i pB
A 4" ’= p d
 , 4.: .
"
i   [C. 329
252

u
o

/ 941] 
l
i C pB o я 
b
d 2 [C. я
633 / 1235] 
l
i C "N<" p2-p  2
, . я
d 
" [C. 618 / 1265] 
l
i C
pB 
"" / u  ,  я
d r [C. 664 /
1265] 
l
i C pB o"  o  .

"d  я [C. я 561 / 1167] 
l
i C
pB  । 2  "N , . 

"
d
"  [C. 634 / 1235] 
l
i p#  .
dd  u я [C. 661 / 1263] 
l
i .
"
d 
l
i " k ª; . o 4" A

a"s ।

i ib [C. 678 / 1367] A, e 


" .
i"

" [C. 638 / 1240] 
l
i . "
d

l
i k~ । u< k#
t e aN 42 
A
k; , 4u A
" । " 4u eя .
"

l
i "
d " m pn ,  я""
, “ § "Nk . 5 45  a‡
 .n  8
n
8;।” a 
o 
l
i . 4u

" " m pn ,  я"" , “ c
’  ।” ‘  ik"’  "
A, . 
ud 
i [C. 560 / 1252] 
l
i 4u pn ,
i"

" " m n"N r।  я"" , “+ e=
ut  
d 5 
  . . "sC a ।” . "
d
" m a
r pn я"" ", “ 8 it" 8 d +
 e<"

A . 
 4i।”

+ 4p:;
CL  .

 a N i " k я
A
" < । +  C5" pNn aˆ Aq q
o i  ou j o
tkd s " M=। ‘
"r

b 
r
"’ "
A, . яi ", ‘

253

u
o

a  <": a"s A।’ #;  , 20 я  +

.N  #8 <": я #N A। e #N
ul.N ’я :  l i
 i  N 8rd 
"
я" [C. 632 / 1234], . "ud
"

m я 

[C. 661 / 1262],  я dd 
m "
u r P
[C. 643 / 1274],  я
d 
m ". [C. 642 / 1244],
 8 "  n,  iN
 a
  o
[C. 577 / 1181],  яud r [C. 721 / 1323],  яdd

m я я. [C. 623 / 1226], 

  

"i" 4" [C. 637 / 1240],  iN "
d " 
m
h i a ‘я~яN’ [C. 666 / 1267-68 -  A .
ud ii  [C. 782 / 1381] . e ], 
iN b.
d ni"
",  iN i
d яo,
 
d i,  
m ib
 , 
 " я

, 
i "
"dl
b    p
 
l

i t।

+
 я  

 "ž "<n e i  ou
  4A। e #N p d  ’я ,  iN

"
o (. я 
я i hl ),
 
ud   я [C. 691 / 1292],  ."
d
 "
"
.g  я [C. 678 / 1279],  
d   я, 
iN 
m
я ,   
d 
 " h i

 ,  
m i, 
 s,  я
d
  [i],  iN 
m ",  dd
"

"dl 
m "
"
   k
 ", 
 r
"
,  iÚяud
"

b
 r p
 
l

i i
я।

254

u
o


t n
e .n я, . я 
t    я
d, 
idd 
m o  я
d 
l
i। dk "Nk
.  A। ": jя  [628 / 1231]  +
 ‡ A।

2
. "
d 
l
i 4" = gn 2। я
p2N" bN + ‘4 s z
" =2’  gn
ul A, . "
d " 4= 21= gn p;। e #N
"# p d gn=   ‘
o
  ’
 ’ [§ j p2
.]।
e= .
 .
 #
 mp o #;  oun = C o
"hF 
A। e=
o  iz"io "=। k

 a"s  e= 2 ।  "A , “4. 
8

 4.  N m
 A, i
l  я rя
A
o "i
l o 4 A। ” gn=
" <: 2। " .
 .
 #
"<n <: e= a8 
A। gn= m n"N  4.

o  i
 i . я
d h i "

" [C. 785 / 1384] 
l
i- . d яò 
"# p d A: “.  4 
  5 e" 
‘
o
  ’
’ gn= q e   a
;  
 ut eя
 ; "! ”53

o
 ’
’
 45 8N" ";
1. C­ aя c kN:
kN: .
"

 я
.я hl ", “4

! 4. C­ aя # ,   o। 4.   

53
" я 5
"N 4., e .
 
 Aq
 ; o
P m" ।
 "
hl gn grt o tN "
p 4. er n"N A। + .
o 4u 
 Aq "q

 ; A " 4 §  p;  ।
   ou s 2 
a"Ni eя k   "i
 g;  "। -gn
255

u
o

   । 4    c  p । nt
4 p<
2 C­ aя 
 2L 5"।”54

2. " "
:
: " [oя
’] e "
 c, . 
 m o
o " e u<= m
 "  s a"s 5"। a5~ " c,
. 4u <", 
 8N 45 4
 । a m
c, 
: e 2 . 4P+A
 . 4., я a# .n 
o uk  q। 55

3. m o " #N 5N:

N: m j c ei: 
: я 2
<  e" 2 <     . । 4 я m
 e e d . d 4 a m o MC; t ;  ,
.o 4  d d"  o u < ।

" j c ei:

ei: 
:    2 <  । 4 <" e
8N
  45 4"।

e"Nk .   "  hl ", ‘
  e

"=!’  ", ‘

я ["=] i। "
 a"Ni ‘
яя
[ m]’। e5 " ; c, m 4 8N g; । nt m
o " #N A
= я No k ।
l ’
َ ":
ِّ َ ْ ْ َ ْ ْ َ ُ ْ َ َْ
‫ﺮﻴ اﺤﻟﻖ‬ ِ ‫ﺗﺴﺘﻜ ِﺮﺒون ِﻲﻓ اﻷر ِض ﺑِﻐ‬

-“4 C5" aN<" aº ” [
k : 20]

 u<= #N 8k 5N c, m " 4.Pk  e" aº
" " c, a.Pk।
l ’
 
 яN ijя < 5
un
k  A। i c:

54

o
 ’
, C. 174,
ko  [iя a
"], . 3, C. 399 45 udC।
55
8"k, C. 393।
256

u
o
َ ‫ ِ َوﻟ ِْﻠ ُﻤ ْﺆﻣﻨ‬-‫ﻮ‬ ُ ُ ْ
‫ﻦﻴ‬ ِِ ِ ‫ﷲ ِ اﻟﻌ
ِﺰة َوﻟ َِﺮﺳ‬
K ِ ‫َو‬

-“ m a# c
l, +  8 o 

’;।” [
k
 : 8]

 8  llh
i o l m < яN َ d’
A:
ْ ُ ْ َ ٌ َ َ
َ ٌ َ ِّ
ُ

‫ﺎرزﻗ ِﻲﻨ‬ ‫ وﻓﻘِﺮﻴ ﻓ‬،‫ ذ ِ[ﻞ ﻓﺄﻋِﺰ ِﻰﻳ‬kِ‫اﻟﻠﻬﻢ إ‬

-“4
l!
 q,


 m ।
 ",


 я ।” -[
n i"
" i"]

4. 
k e" ¡  ;:
;: .
"
hi d
lh
h "; ,
 8
l llh
i o l i : “
k < u
= e" ¡  ;o =। 
k < = u c: 1. 4
o pN
l < । 2. N  a= 5 .o 
 e
d 
 " n a
<"   4। 3. a<" " a<"
a"s .A
pp o i ntL 5। ¡  ; = c: 1.
я s<" ;N a
; । 2. я .c-i ic
4 । 3.
t ।


 e"  u<  N; 5 k#
t
 b [
l
m 8;‡ j o + p <
 c
 b] d m"।
; +    nt; । +  o h + " 
। .  +  4 ,  
 
l ntL
<।56

5.
" c j F<" a

#" 2":
2":  iu
 i" h i
hl ": j a
#"  u c
"। 
:

+=  F j d। j #N 
:  oF pj"।
 pj

56

o
 ’
, C. 420,
ko  [iя a
"], . 3, C. 401-402 45 udC।
257

u
o

#N 
: . o d   a<Ns । . #N

:
 p
: ।

 p
: "Nk

l ’
 + =N "n an<
k ।57

6. .
"-

"-:
: . 4u .
 ,   h
aNA
. s    , 4    "- 4 = .i
grt8; " 8N 4  4। "
d 4я d e
4 .  .
 । .   ,  d h
 #N 4=  ."। F . d 8 4 4 d 8N
4
,
 e d  . [. a"s]
l ‡ "N
яq   + =N <
k "Nk  ।  k
 я 8 CL

N < 
<Nn;<"।58

7. n = a:

a: "  5 n #N = a
A। e =
c " aя #N e" e= et "N।
 " 
5, et c "A
 8 o <t। a 
: ‡ 4
c as।

 .A
4P -i
+q # "।
4  " k#
t pя । e o 4 " 5
2i। ; e= [" 5] c 4P, a52 5"  as
"N।59

8. " :
: "A
  " .
A। 
: . c 
"
dt। "
dt . c " " #.। . 4u " a"m ,
 4 "s"    ‡ g p ।
   ‡ .
d
 an CL  4।60

57
8"k, C. 430।
58
8"k, C. 471।
59
8"k, C. 582। 
: 5 4- k o k#
t 4.=

pя 4 =

i 5 " "।
60
8"k, C. 582। я 5 pя 4.,     o h 4 c
l ntL
< u।
258

u
o

9. Cj
j . :
: "Nk p .A
 ,  "i
l k 45
  "   "। k#
t §=

Aq . d  d kgs
 । .A

l ’
 + "n u    a"Ni
"n яN p<
 k 45 - Aq
 A
।61

10.
10.  ou r:
r: . "
d u
o hl 
 ’ hl + "
s " d= u "d A।

 eg 2 
 #A। e 5g c  ou r।
“я  o 
 ª;  "
d
hl
 d= u A: 1. я m 

o
#; 4:; " । 2. a m 
 o

#; " ।”62

11.
11. i . hl p u:
u: . 
 i  "
d

o hl e= t #N i rd .
hl 2 udC u p :

“
я .
 4. 4u j p  я я A, + p

l "= a
g  A।
 4. 4u я e" h+,
+  d’
d 5  pя। e
l ’
  =
sL  4", я #N j #Ns 42- 8 42।
+ j 4P k " ic63 p<" 45। e=t ["]
ic 4= g    
:   k। . 4
"Nk #N  
k [. 8t c 2 . я~] 4q 4q "
., . "  ‡  e" j [. 8t c "t uc я~] 4<
an©p" ,  e= [  ic] j
qL  #।  j
 uc  45 a#© । . j  8t   ic 45
"t 5,  j kn un  5- .
l ’


61
8"k, C. 661।
62

ko  [iя a
"], . 3, C. 661।
63
e
l ntL Aq aN A
 ic "
pc। -gn।
259

u
o

"A, ‘+ n . ";    " 
5 k .", nt  4: " ।’ e= . M=",  j 8;
k  e 5
tp "।
 er s unя c 4 i uc
. a# "Nk; 5 . ‘ 
  i’ [j #N
k<" 4+5
A]। o  - . k#
t CL a
। er
"Nki c N ‘o 

m’। +
 j ‡
я N।  j o  e= 
= " a
; -
.k;  
 m8;r "t, ®
: я=  .। e= 
 ., 4  o
#Nt 55।

 8-  8k 4

, j-"j r #; ।
 j-
"j-  k p<" o я k 4
,
 8 r
#;  . "sC ।

я ic a
;  "N c- e A
i 4i। e 8
я #N ( ‡ m )। 4.,
l ’
 ":
ُ‫ﺘ إ َﻰﻟ ْاﻷَ ْر ِض َو
اﻳ َﺒ َﻊ َﻫ َﻮاه‬
َ َ ‫َوﻟ َ ْﻮ ﺷِ ْﺌ َﻨﺎ ﻟ َ َﺮ َﻓ ْﻌ َﻨﺎهُ ﺑ َﻬﺎ َوﻟَﻜ
ِﻨ ُﻪ َأ ْﺧ‬
ِ ِ

-“a"N
 ic   . "q  4   8

4P। nt 4 4. a#© e" C 5" [d" ] a

 i।” [
’ : 7]

, pj 8 o o  " 45 "t , я
a
p";- . CL  pj #N d" e" tr=.
k   
"ªn,
k   я
я  "   #N। e=
.  k m"   "
t ‘’ ‘
’ [
‡< uc s] -e 4P+A
 .। ak  5
l ’

 8। 4 i d 
c "t"<" 8 45 8 5 "।
8 5 " CL 4 CL o  L nt p 4<"я
45। e " я i c s8"
d mn 
: яN s o a#©
;।
260

u
o

4. 4 "c n#N [a5~
l =N] < ic

 , 4 c


l e" 
d ।  o a";  4 j5। e 4A
d= ; "N: 1. 4.
e=
 L 42L- # #N i 4
яi e ps। 2. 4 ic  L- # M" 
l
o N
‹ #N। eAq 4 4" 4" 
l "t
=Ns z
"  5। 4 z
" 4  ž -pž  ‘‘
i

ik’ [š 42]  । 4 s  -p; 8
p<"  #N। e=  4.,    2n- nt 
   4 o  N"।”

uk udC     rh ’
’ 4 ": “eя "j
"Nk 45 
n ;! 
n u eя
n "n

= 45!

l A p5 , .  "A  45 4.
 g;  k i।”64

in
4 4 "
A 4: я" . "
d 
l
i
an  .। 
   1  632 я [1234 b ]  ei
## 45 2" g; । in l oin ii яu। +
я. i   ahdd "
"
   [C. 635 /
1238] 
l
i।  + 4  e" o  4।
" "N ‘o ’ "s ei 
 # 
A।
+ #s i e= "q  я pB A।
l
"h
o’
 + e p "n " 8n r। k r; + 
 N।

64
. 


 " hl, ‘  rh ’
’, . 9, C. 103;
ko ,
. 3, CB 408 45 udC।
261

u
o

i
  .  "
d
"
 u
o
hl ep+ uc .   4 .। e
pNi A
o  eя ujj । e gn "
я"2 m" । eo
 42L " uc . я
 я"2 । o o il"l। "p5

< 
 " "  ucs i
 i .  "ud
я 
 
l
i я" o  o
2

 4:; A।
l ic Aq 4u A
  ।

+ .N 
k ", nt  " # 
k Ì¡।

262

u
o

.  "ud я 

 
l
i
(CN
- 665
665 , #-
#- 
,
,  n
, s।
s।)

o  "N i
 i .  "ud
я 
 hl " s я" p an

 i  ou 
я  4A।  2
  o o i
 i "" dd  u uя

я [1197-1266 b.] hl   .
 я" A।
eAq . я hl   

"
d " 
4" [1193-1235 b.] hl ‡o "ud hl
k । "s e я uc . o #N ": "n
t "N
A।

" o 8" r

:
 A e# 
i,   o ।65 +   
d

  k 
 45 " uя"s 4я e
" " kr  я 200 । " A
 i 2 . 

=s ‘
 ’  s। ei + " s<" " "
।66 . "ud hl   A 
oяud।  ei aˆ " "  o dd .
hl 4 ""  ‡ """n
"d । " .
"ud hl
m  ""  A 4 "N ŸN
 5o  4n " 4 A e "N
 d= "; o
. "<n "। 4.,
o u  "
A 4., "" 
 b  hl  e o 4।  b  A u

я
.
"d k я hl eя "#। .
oяud .    ª; A    b 

65

o u ।
66
 r
;  
, . 2, C. 511।
263

u
o

4 ‡ """n
"d ।67 a e "; 45 я ., ""
 o "" dd я hl   A। a5~
"" dd hl o "ud я hl e aN
 <i।

яn o k
. "ud я hl 566 я  
  
яng; । = A 27 d, kk"। 68 a"N + яn 
o ŸN
A। e ";   яng;  587 я /
1192 b । ei "A 2  
 i " 4oя я

b
d 2 я 
l
i
я
 ।

. "ud я hl я o A। e" k
5"si + #N e  p A। "  5, + 
. 

 o     "
 sN 45 "
45
" 5 . 
l  ‹"; । t  "A
"  "t 

  я । eAq  я" #N
o । 4.P" kri  +  ।  t 12
"A " ; A। i o   2 . uc k
< udN 
 ।69


 45 M 7 "A  o   o a#N । e

 uc  j < udN 2 . uя"s "
।
+ aNn ", <d s<" e"

N 4
4  us; +
‘"ud ’ " m# । 70

67

o u ।
68
 
, . 2, C. 511।
69
 r
।
70
 
, . 2, C. 511।
264

u
o

"
 d k p  2 . k 
। "t jя 
  

o 4.  я ""    4. 4।
4  + us A 
d 
m i hl। M 5 "A
8  45 us = 45    < ।71 e
. "ud я hl 2 . 4яrя। 4 
A
 a"s  2
  "।

 s ª;

i "N . o
l o i
я C5" я" A +
4ui 4  4 
lo
" 45 "ˆ A । e
8 ; , i  o i  ou- e u<" j<
ui c .5k uc us o o n#N <।
 "s" e
u<" j o 4 ‡ pя
 o 
я Aq N a5
p<
 =N "n o . । e=i
l ’
 .। 
o  Aq 
" alяi я
я  " g; A।


- m c i  ou #N =N "n
rn o 4 P<N< 8"। ; .  [
tkd]
4.
.  " "Ns A, i e= aя 
" en
яr। 4=5  ,  o   4.r  8  llh

i o l .n i  "N, F 4 r  ou 5

-o e= i 
A, . "  ‘   ’।
e   o  8  llh
i o l .n 4P+A
A।
"N i  < 
#Nt io  aя  pя।
u<= n . #N M= i
l N
’  ।

. "ud я 

 
l
i "N i d
o uc k 4:
#Nt 4 4

  oF। "
a"s
l ’
 + e
k 8; A।  я
, "  e# i
 i " । e #N .

71
oid 
।
265

u
o

"
d u
o hl
 o
#Nt uc . "

 
 p2 A। "ud hl + ‡ k p2 e
= a
<"  h p।  . "
d  "i
 g;
 
"
g  oF।
 "m   2 4
. "।


 "k  "i
 g;   "  5। t
17  F я, 
я, 
 o я-
я 4: .
"
d hl + 4z e ", “4 "~ ! 
 
k <  4.N aя A।” e al  #N 
<  k a"s aNN 
 4"  "# । e
ai M ."~ .
" A- nt  o 4.N
<  । "N= . . "
d
o hl я
q   "i 4z e ", “4 ""! "ud c
k F ।  e 
" яi
g # .। 4 "i
eo 4<я F - i
g # a  "N c।”


 < 8" sp
. "ud я hl s  "
d u
o
hl A 45  <
  e= aNš. sp
4।  4, e= "= 8jj C a"s A। 4 
e= u+2
s 
  u u"L
A  8  llh
i
o l। i aNn " ‡ +q A + 
 .
"
d
o hl। k e e= q =‡ A।
q  A = 8jj k। . "
d hl
я hl 4z ", ‘A e !’  e 4
. +  # ", ‘ c 
l
 .  8
"
 llh
i o l।’ "  llh
i o l
q =‡ e= k  i  ", “4 u! e=
я   o!”
 "
d hl § k= e
я hl   ।  e=   8
l llh
266

u
o

i o l "t d A

+ 2
 4। . M
 4<‡
4।

e sp 4  4< . "

d u
o hl
. я hl 4z  я k।  . s

  я   kN , sp 4. 8jj k
4A e=o a
r 4c। k#
t 4  A   8 "

llh
i o l। e= q =
 ko
=‡ A। . u
o hl + z  A
4.। q 45 e= k 
  +  । e k=
pi i‡ A 
l
 llh
i o l।
k    "
d hl ": “e k= 
c  8  llh
i o l।
 + a
k
4  e=  । 
 4 i#N sp. "N= a"
A!”

" 45 
  .t
. "ud hl +  . "
d
o
hl e A 4z  ", “4
 
t! 4 
L  4A। n 
 4. 
 e 
.  ou
 4 .o।” 
  4  
 udN "
N । +  ‡ A <i .  я
d ".

l
i। . ". hl A  u

o hl
 "N । + t 4o A
< " p e
o  " M=।

u<  

 e .t" । 4  
 " " 
.

 s#N , ‘
~ ’ o ‘.

u’
"d 4 . dd
t 
 hl। 
я
d ". hl  nn  ""Cd . dd

t hl ‡ k~ "।
267

u
o

k~ 4: 
 . "ud + яj , “


 " "# uc .   4?” ". hl
я"" ", “
  © n . dd
ti c
" "c . "।”


 .t"   "ud o  я
d 
l

i <n 5 . n"Ns  
 .t ।72


 pN"
e M o L ª;: . я hl a": 

pN" ।  .
 я" p я# 
 A e=
un । e "  e# i
я। eAq <":
p# knd  " 

 A g 
 "ž।

. я hl
 4

s A
u-i o uc
.
-u; A
=  "# । + <", 

. -i o u 
A -i .5L।
я 
pя e 4i। nt ":=   . я hl 
" e a<" d + a" ।

+ e  < d#   " 4p;  . "। .

я hl ":=
+2  । "
p , 

-i e=i "
p 2c 4., “e  .5L "-
u

A। ak
я pя 4i।”  e= 4 
 e
8;<" d# <  p 4 ।  
= d# o
<  । e e= i
я = 4~ F।

72
 
, .2, C. 512।
268

u
o

-i;  #N <  4

 4 a" । +
"
p , . я я"" e=i ", ‘

я
uc . " pя
A!’ + . 8C L, j o
"2k; 
g । "i e + s я। nt eo 4
4 i o   #N + p  -"d:  4।

я ‡ M

 " " kr p5  . я hl 

я 

"
d     я 4. .
 । я
  A 4M
-"#। 4 e "ud hl
я
  . 45  4. яi .
 । e
"N + pn   я"" , “. 4u  [8 "]
#N "
p k  4., . #N i <
 A,  

 i it"  4i।” ulN e i A я


"
d ।

. "ud uk n"N я " <:;<" a 4"# ।

 
 n"N , “ #N я 4 ":i
 m ! e= e= t ।” e я " "ud
я hl +    я
 :#  ।


 o pm
p5 g  ", 
:   45 8 45 F
я-
я, я-
я o i"-"n #N 
 5।  4. <":N  t  яN pst
c। M 
s
s  ou p2-p  я

t ।  o  ou o + 8N" oя k
4я  "q kr ।

# # eя "L
 o

o    " .
"ud hl
 
 "t Aq q। i#N a"Ni
269

u
o

g 
 "ž " " "   "
d u
o
hl j-pj e" o tN 5 Aq qA।

: . я  4., .
o hl "L eя
 c . "ud я hl e"  i 

 a"s A,  4я   e +
" < 
5। k#
i , 
 "i 45o 4я
 kr ।
i e" 
 "; e + " я  5। .
"ud hl 4
"#5 i  [nM] e= "q
k pB । p5<" ei k k#
t uc s я-
2 o 8 4 p"# A। " e= " яN
un
k  ।

  
. я"d l   a#B A
 
"

d
i"
[1150-1210 b.]। e "
d 
m M
 [1149-1206 b.] я
Ctя 42P [1166-1192 b.] 1192 b   .
d я ।


    " a#B A  rd k" [C. 1228
b.]।
 
d i
 [C. 1236 b.] . l
  "


"
d
i" s<:k   k" я l   45

k 
 s#
  " 4M:; :q.nt । e :q.nt nt
 
 я o 
d i  An  ।
ei<" . я 
 hlo e= An  । u<
"Nk A
 i
 5। e 8 ; A,

i
 eя я "Nk A। eAq   

"
d
"  hl 
o A।
 я o  "ud
k" :q.nt 5
 a"  e t 4। nt
t   4n s ।
 = 4P+A
 ।

k" . a"  4., + :q.nt 5 . "ud o я

d
 a"  2F A   p5 я
8 2q N । e я p  . "ud
270

u
o

hl 4z F। . + m

 e я o 
k" n  § t 4 яj , “
o  e t

 = FA?” . " d# ut , “я N+!

ei t A
l k 45  4।”
#Nt p2 p<"
p<"n . 5g ‹"; i   an 4q kr
।  g 4 + । ", “
 a
g  e
45 2 .!”73

 i
 "
b  1228 –sb
 i
 
 o  n
   l
 a# 
 ।
 l
 o  "ud

 hl #N
m
 < । A
 


d i
 . l

nt; я। e  .
 я
d ". hl "rd e= a<.

я
d
।
-" "# e "Nk . я
d ".
hl p   4:; । l 
: e" ":

яi . я
d <k A। "i + ‹d । a":
anj 4
  "rd e t :q.nt । e "N
e=   42A
 i
। i  . "ud
hl l

nt; я।

b  1228  . "ud я . l =s  

 яi +  "i e s я। я
d
 A

-" "# eя dL "Nk।  . 4 .
"udo
 
" 4" ‹d A   <:;<"  

 oF।

dL я
d
 4. a<. . я
d ". hl
"rd ut A  8 h  яi A।  e
n

73
 
, . 2, C. 513।
271

u
o

k  a5 4< 4  ". "rd À
a<.  "। pr , "  ag p "
250 s;8d o 
 ; a5 4o "।   = 4<

 = . я
d "rd  ।
 "N=
"ž  - nt N5N 4 .2i  ।

 i  #gr o i
я et । "2
 " us A . 

"
d " , . я dd
 e" "ud я 
 
 a
-u।
  Fq +q   a<. m pn kr  4 e .
. "ud hl C 4я  s  , "s" e
"i e= :q.nt। я
d
i e 8 । e "2.  sr
я
d  ‘i
 i ’  45 a ;  । .
"ud hl ei  .
k 
 i
। 74

+ 8"
 .
d
  . я 
 hl
   4
CL A । ‘i
 i ’ e = 8 A e=
mя " t।  4 "N  N, ŸN iN

tp  aNN
-u o i
я k
 eg # । " e " + k яN a5q
pя 4= o  ou22 ":   oF।    "
яŸ "N
    t।

. я
d ". hl = s
o ":<" k
p5 । ei ak :q.nt яN "i + = d©p
। eo . я
d hl
 l a"s 
2i । s  . "
d
o hl 
" udN .t ।
 i
 . ª; kn

74
 
, . 2, C. 515।
272

u
o

"A

я 4। . я
d hl l 4Aq .t
"A:
“
 . ei l 
 ,  A += 4 । e

r ; A। e 5  я "
 
; "?”

" udN .t 

d i
 ": m p5 e
 N 4p;  . я
d ". hl  n"N
4P+A
 । 75

"" o n
. "ud я 
 hl """n
"d 

i।  7 
t n  A। e c: 1.  rd

’, 2.  "

d, 3.  яud, 4. 
ud, 5.
 "
d, 6.  k
o
d o 7.  
d 
l

i। 76

 eя ut " "Nk A। s n k яN a
a5q "N । + 4яNB  . r

d
"
 
hl p . 4"
:; o 
b A। r

d A
 rd
’ 
t। r

d hl " eя

o   " pB ।


 
. я 
 hl 4" я  A। e
#N "N ’я : 1. .  rd
’, 2. . 

75
 я
d ". hl p5 
"
bN ". hl 
 । 
  "
d
 o hl
 " . e"
 o   < ।
l a"s  2 o k g; । "  я# 
 e
i p2 । + C
N  m d=  o .: 623 . / 1226 b. e" 642 . / 1244
b.। + # 
 a"s। - "z।
76
 
, . 2, C. 523-524।
273

u
o

iN я
d
- "
, 3. .   
, 4.
.  iN u  on u  "я kn  n,
5. .  rd ib i, 6. .  iN rd

 u iN   
l
i।

.   
 k A। nt 

 "k o 
+
l ’
 e k
<Nn; 8C L [" ] 
A 4., 

 
 45  8  a"
 । . "ud я hl яi + e 
m n"N :
“. 4u


" я я 
["q] 45 e "Nk 4"  
, 4. " k
"2 m
 ", 
 a"Ni  

An ।”

" . я 
 hl "# "N  A
. я
d
- "
 hl। 5
A ei t
 o  4‡ 4.d 4я‡  i  k A।
<"  m" A
 " i
l "; "।

ut 2t #
.
. "ud я 
 hl k#
t uc .
-
 A - ei   # s, я o a5 s
 "o grt8; <8 ।  n
o 
 
:
5 я
un kN  a s я  4। a r aˆ o я‡
+ 4Ct a
" 45 u" 2:" я rn । e я
pя   pp яN 4A= "q   o 8। e " я 4"
 o kt pя q। eo  eg
я 4 e" ei
 eя
   " + t   .5.5<"।

274

u
o

я m "N" u

. "ud я 
 #" "Nk A।  "N" -";яN
"sC A 4-"। nt e uct m  "N"  
"
u<"। e p;  " e= M= "; e 
 #A।


   e . " я  ", “!

 "t N<" 4 A।  4 k "  4:
 4A।  "? u ।”

. ", “
 4M 45 pя   .।”   

 4।  4 ei    e= "q  4"

  4< 45।  = 4PN
d 8; A।   A
=
4 . "ud я hl =। <",  =
š <
" e 4A। i 4~ 4o яr। 4PN
d <  =
5 . a"   । . ", “4 "",
я e m
 45i a" A।
 ic i  ‡
4PN
dg A।”77

. "ud hl k e= nM (‡] A। 
p n  a N #; 
:, ";-"N" , " o 8
4
N ।

e= M=
e    4z ", " #N 5,000  "Ã
 o।  a a
n o a5 "k= 4 । 
. ":= a" । t o
l . "ud
hl ", “
dl!” 4" A
k;  
n2t
A
=
 . =। ", “hя
! a5 "k= 4A।” e"o

77
oid 
।
275

u
o

. ", “
dl!” us "Nk #N eя pn

, “i i!
 4 u< "i ‘
dl!’
"? p5 4 я  "k=  4A!” . "ud
hl я"" :
“" яN d" "st 5 o  5 " #- m
5 o  5 । " я "st- m
<"  ।   a
  a<" a=।  яN
u< a"si ei я ।”

  aNN uc .

-"; nt <n 4:; ।
e " 4oя я 
b
d 2 
l
i 
.  dd  hl . "ud я 

hl uk uk o ŸN  ":
“4.
m o  a"" #N m, i e #N
mCko "s"।
 m c e=  e" 4. m
я  4 "s" 
‹ 4।”
e я"" . "ud ": “.o m e= ,
4. 4u e ":k nt; nt  A,  яN e
 4 < ; 4i।”
ae", . "ud hl uk n"N d e=i ® 
4.,
#Nt o  u~: #i c 4P ":। m 5 
5 ‡ e 4 mCk 4i।

"= #.
#.k
4 e e ‘n’ . "ud я hl
k  e яq ।  k я "n । 
2+ яN 4я " я। e e . i=-= A
+q 
k । a"s e  4.,  c "= ‡ kr A।
4" A
k;   "ud hl 4" 
। ",
4   k।
 e 4 # 
 aя kN
276

u
o

e= pB  ।
  . "

d u
o hl

  A, i
 
 e A।
4. 
8 n
o  pB  k,  "i
5   . я hl = k p5  2
4।

i"
. "ud hl
l p en a
k o i"gя
A।  pi t e 
 . #N m8; 

 
o  । oid 
 " ";
A:
“ "ud я hl e
। p5

 .
  m8; 

  o
। e
   F । d 

k#
t 8 i e" F  . 4: ।”
 8-"  . "ud я 
 hl
", я o 
я c "# grt8; я । h
l
‡ mCk  e "l 4i। " ; 
:   "
e я  u2~।
   + 
m nt;
 " "।  яN a5 5 " o 4 A
 :d।

8N" ";
1. . 4 h
lp ag j oF -  e= A

k#
t C   Aq। . e jn 5 i i ag, 
  oF p<
 4яN p"m o
।
2. N
lpp
k
<Nn;<"
l Aq "A

[irl] 45  5 "।

3.  d
 a5 c d 4 m 5 tto e 45
h 
k ।
4. 4 4ui N   "  .k;  = g;"
a# ":
277

u
o

1.
l u < "ž o <   o d a N " -

g pNN ।
2. CL  ‘
l’ [i  я] "  
 o an я ।
3. " "2"  5 s;  " "
l " g
 яN o" ।
5. eя 
:  CL u  h an©s 45  "।
6. 
: e= яr   " 4., + =N < et u
c a" ‘
l!
l!’ " я । ei #N
l ‡
"n
t q oF । 4.
l ’
َ i :
ً ‫اﷲ َﻛﺜ‬
َ ‫اذ ُﻛ ُﺮوا‬
ْ َ ْ َ ْ َُْ ْ ْ ُ ِ ‫اﻟﺼ َﻼةُ َﻓ ْﺎﻧ َﺘ‬

‫َﻓﺈ َذا ُﻗﻀ َﻴ ﺖ‬
‫ﺮﻴا‬ِ ِ ‫ﺮﺸوا ِﻲﻓ اﻷر ِض َواﻧﺘﻐﻮا ِﻣﻦ ﻓﻀ ِﻞ ا‬
‫ﷲو‬ ِ ِ ِ
َ ُ ُ ْ ُ
ََ
ْ
‫ﺤﻮن‬ ‫ﻟﻌﻠﻜﻢ ﻳﻔ ِﻠ‬
-“a© . p  4 C5" Aq q e"
l a
g
  o
l a# s; , . 4  o।” [ 8
я
’

: 10]
7.  o  
ssN яN al " o яr।
8.
t kd kN " # g 45 4"+2 5 2i।
9. b я"
  u c  8  llh
i
o l p 4" 4" r  F  4p; ।
10. " 4kt d" < o k 4 5N CL  । #-
m   4. 
  , F 4 "  4o 
d©  ।
11. 4p § "Nk .
l Aq
 A
i 4 । er "Nk
4kt CL
q 2 . 4", 4., m o <  iN "A
।
12. #

A = я : 1. d 22N pNN । 2.

l p

N o। 3. k#
t
 pp-app 2n
g 5। e " g;" . #N 4i 4 я ।
13. 
 яN oя"  я-
" , h
l Aq
.A
 N , 
: ‡ pяk 4   e"

l =N < 42L " я 5।

278

u
o

14.
l я .  #N s  ,  p<

p É;o 4
" ।
15. 4 t al " ,
t t al M
 #N
 e" #
 t . #N ।

in
. "ud я 
 hl C
N 8" M a
s
A। " + C
N A  Nя<"। "<n " ";
A,
e + e  e t 
। t= . 
t 
rd hl = sn  ", “eя a2 "Nk

 = e t=  "A, e= . "ud =  .o।”
t #N 4p F F   rd 
  
4।  e=  4 . "ud hl =।  e=
F  я + ।78 e i e " # 4 45
.
 ei 4‹B o
l o 
 i . "ud я


o 
l
i "  4। in l
oin ii яu। + C
N  A 665 . / 1267 b.। 

i 
A। 4
l!
 ei o я

un r। + 4
 o 
 k   o

 =N "n ; r।

 i#N ul A, . "ud я 


hl "L  A .  iN я
d
-
"
 
l
i।
 i " ei t
o
 я" o  o
2  p c। 4 p<
!


 o ।
 ic o .N Aq e= ako 
k
 4i।

78
a  m" ei 2F . "ud hl C
N " A।
279

u
o

.  iN я

d
-
- "


l
i
(CN
- 690 я,
я, #-
#- uc st।
st।)

.  я
d
- "
 
l eя "N

o i
-i A। + 
 c i  .
"
d u
o hl p#  . "ud
я 
 
l
i।

" §N,

§N, яn o k
. я
d hl iN " яng; । +  ‡
"
 b .
k A яns uя"s "
  o। +
8"
r: c  8  llh
i o l p  .
  d
l
h।

я 595  . я
d hl яng; । яn i
+    я
d । " "  e# u#
<8: । 4., я я, 
 ( 4), 
l (
l
u),  "
я
 ("q 4), d

я, я
",

я
l, 4  (  "), я
я o
- iN। 79

+  ‡ ‘
-’ [ "st] 5 ; ,  pi 2
 e=   । .   A iN


b। +   A iN я 
m h i।

79
‘=-i-я, e . 4. e. ".  , 1918 , i"।
280

u
o

. "
 hl p5 k us A s 
 
b।
e iN  я 
я 

 [
#
 < 


F яN] + k-k t 4।  "A 4q i 
uc d i aя  k ।

ª;
.
- "
 hl я" 4=A ª; ।  d
o o " udN ª; ।   n
p "<n 4t
4. i  p2 A, 4.:
, m, 2,  ,  o
o iN 4t +i o i  k A।

"" o n
. "
 hl я st A। p5 st  iN
।  A "
 iN k  N n।
 o я
 dя 
t n яn 4 ""  <। ""  C
N 
635 я । . "
 + dя n  я" 
 s e " " kr ।

я
d "
 hl d" "  s "" ।
d e st  A ""  4я,  A iN "rd
" N n। iN "rd  A iN 
m k
hl।80 d e "" 45 . "
 hl
 dя 
t
n  । e c rd 
m u o "ud 
m

80
 ‘4 o’ [ 
]  N A। + яn  b  540 я  k

। +  A . "
d
 o hl N n। ; " iN

m k hl i " " ।   8  llh
i o l + sp
#N  n
 я   4। 5
A 30 я 
я "    n
 "

 । e M  я" 4: 103 "A " iN 
m k hl 644 я 
"
 in ।  "
 o
 #N"
 4l 
A। 8t:
wikipedia.org
281

u
o

’
 
l
i। 
m u  e N n "" 
. я я 
l
i 81।

"" я
 C
N  . я
d hl C"  ""
 ""  "" iN m e ।  A "rd
"
 d N n। e "" 45 eя 
t n <  .
я
d hl। e n  A
 " hl।
i A . я я o d ud 
l

i । "N ‡ 4.d 42‡  e N no 
"" A। 2 e "N "; 
 #A।

. я
d hl o 42‡ 82
. я
d "
 hl o  ‡ 4.d 42‡ 
i  k A " "<n "; "d
A। 2 e= ";

 #A।

42‡  ‡ . . k M=,   i  o

। nt 4.d 42‡  j oF।   ‘ei 

jn ag 4 o!’
  .d . я
d
hl # jn ag
 4 । nt
l  !
. e= 4o j - " ag
 ;  4 "।
e  p o  4я‡  i  p
: ।
.  i  g;  я e N n + ‡
"""n
"d  a
# я। p5  я
d hl
e "" я A। nt e=
i  e "
oя k,
“4 "#; C5" "s; aˆ Aq q"। e "i "

81
. я
d hl  . d я я hl [1308-1384 b.)
eя
-" A। 
 o   A। i
l!

A +
я" o  o "
2 "।
82
. я
d
- "
 hl я" o  o a a 4 A।
4.: яi я,
"r
i, oя

"", iя
 o, k" 
",
 r
k,  r
, k"

 iN gn।
282

u
o



"।”  "" я  4। Ni + "# #N a
uc . o яn A। e я",  n
, ut p, c,
", gя=  g <"N d o o " яq
A। + o  k k 
: 
 A। -2=
"" 45 . я
d hl 22 я 
t n 
A। e ai o
l A।

uc aˆ

 l    a#B A
 i
 
t

 rd 
 [1246-1266 b.]। e  642 я  
я
d
- "
 hl  4oq [uc] e ª;

 । 
: + " e   i  k  5।
4oq я 4o   e 
" n । a 42L  ei t

-" 4F  4,  4: .n o  .।

d  4P  "

 u
" "  яя я
   я  

A "N e o d  4P 83। e "; 45 я .,
. я
d
- "
 hl ‡ ei o k~ ।
  я
d "
 a"s A। . d  4P
hl  я
d hl eяq "
 u 4।

я

  4  p<" n
я . яN 
" 45 " .n "sC A, 
" n । d  o +
5 яN 4Aq 2 4.  4। nt e  aN 
u< k #N e 

 .
d kr । .
d . d   "i
 । k#
t я 8  eя Aq।  " 4 +o
e eя я
 "" । я 8 "o я
 
 я  a"s।

83
e  o я" o  o 
" 4" 4  । ai "z e= kp
p"n
A + m। 4
 : http://en.banglapedia.org/index.php?title=Makhdum_Shah_(R)
283

u
o

. in
. я
d "
 hl 640 я   n
 u2
 ।
+ 5 A 
t "u । e e= k pB ।

: ;।
 ". " s " e "i 4. "।
"- 8-u -

" 4ui 2я" ।
l
"h o
 +
p "n o o .  я
d
- "
 hlo
e  . d as я" 45 2n я" । +
in  A 690 я [1290 b ]। in l oin ii
яu। p5 +    u2  a8 óM  
। 4"  "N  + " < " o uk ।
 "= 
 4o  t । e 1027 я  +i
"# e o
l  rd 
t 8  hl "=
 . uc । ei + ": #s s । "

"" "o  2 1670 –sb " u e=  i
 । e i e=  я
A।


l "t "
" яi, 4 "ž  CL o

p!
 . я
d
- "
 hl яn

u  uc k a#B r। + k
 "
n r।
k; r + 4  N"।

284

u
o

.  я dd  

l
i
(CN
- 641 я,
я, #-
#- l,
l, <।
<।)

",
", яn o ;
 A p5  .
"
"  d d
lh
h "#।
8"
r:; "  i। e + я  2
 
n "

। e 45 " s<" " "  яN 2

  < "।

.  hl яn  F<" я .। + яn

A 
m।  "
 яng; । + u# dd,  

ul 
 "
 hl। +   A  "।
яn  +  A "

।

. dd hl s 
d n A। " .

 t  
 "
 hl +  t 4।
 
" k 5 e t  ।

я‡  o  4" 4" q

. dd  "

। F~ + st C
N । e 
ei 4" 4  4., яp  a"s   ।
e 2 4 я‡। udN A  "। e= 
 + 4A+q  "d ।
l  
!
 = я"

 4! ", “4
яя!
 4
l eя 4। 
4

  k 
 ?
 p<
 m

4.  я"" 4"?”

285

u
o

 = 5 o a<. k e" a"-"s яp 


। =
  
n<"  ।
4<" c   "।

 4<  "

 "i 4z e 4M:; , “
я 45
"
 "i
 . 45 
k  4!  "- 
яp  e . =
   " g A   .o!” e
4M:;   e " ‡ 4"  4 яp  45।
";  ª; A, + .c   udN। 
+  ‡ ।

.  hl   я"।
d n " 

8N  q।
 o "
 N   udN .t
। " я
d 
t ‡ k~ M= ।

я
i  ‡ k~ <

 udN .t 5#N . dd  hl
k~ M= . я
i  ‡।  + 5 M 12
"A = । .." a"si e 4P+A
 4 "
। 84

. "
d
o hl "
. dd  hl . " .  4  "N
 . "
d u
o hl я" A। 
hl  2i . 
 o।
  2 4

o hl "। "i
 g;  M e "A 
 45
" < । e 
o hl 
  ou "<n s ak  5 F я 
я
#N। ei  "N 2  . я 

"
d " 

84

N , C. 283।
286

u
o

hlo
o hl
" A।  o ‡
k~ g; 
#Nt u < 
 
" 4"  ।
" 5 dd  hl ‡ 

"
d hl
": "n
t q oF। u< "
я
 M ei ‡ ª;o A। .


"
d hl + 4 ", pi
  ‡ 5
. dd  hl।

 < o  

o
 
.  "
d u
o hl = 45 
<  я dd hl  

o udN .t ।
8  4P+A
 aNn <k<  я 4 "я llh

i o l oя 
" 4.। e M 1 "A 2  7 
4  a"s ।  "  a =i 5 e"  я
"" 4. i"-"n  p। a":
"pl 
 8  llh
i o l oя 
"  +q
4+ 4+ " 4
  45।

k 

  45 M 6-7  ª; 4: 2
  C5" "k
"t  k 
।  яd  o "i
l  =
< i"-"n-я-
" g 5 M 3= "A।
i#N " "t jя  । e .t  <
я# l udN।

l s<" " "

 l
 A 
d i
 hl [C. 1236 b.]।
.  hl
  a<N5 я। l a"s
A + en "n
. 

"
d "  hl।

e i s<" " "   dn 4 . dd  hl।
ei  4: ©ž N  o p "n
   ।

287

u
o

2
2 m
. я dd  hl 8
o  eя
uc .  A। nt 
: + 2   "i 4" m
। i
 i . я 
b
d 2 hl p#
 . 

"
d  hl ‡ < mi A e 8
;। eAq  

"
d hl = 45 2 
 <o । 85

a e "; я ., . я dd hl = .



"
d hl i  j aя A।  r

" " ";
A, . dd  hl . я

"
d  hl us A। я " + = i
 o a#N । " us o
#Nt  45 uc
.
;C я " p + <k‹d A a#।  я
"  । 
: e "N 
"
š.m  o ",
‘я 

"
d c i 

"। + s я dd 

я g; u।  + e 2
 ; . ।’ я 
hl 4: .n я " = 45 2  
< ।86


я 

"
d  hl ": я dd e"
 e
ª; 4" i।
 e=   4. us । e 


"  c।
 " q। A
k;  k  e= "

  e
A।  
 q # 4A d= r=।

m
 e r= d= 4 4 2 4।
  , ši e
r= d= s
l k 45 4p।

 + " k
j ।
 e k  "q  "q e= "c

4=    .c dr। u< e CN 4  , š e
85
i
।
86
".
N, C. 112
288

u
o

4 k
A
 яN। ", e  dd।  o .i।
4 o  c।
l k "©p CN 4 i।

u<  
 d
।   5 5 k 4!

 4= o 2 4। 4  4. 4 e"Nk "Ck 2 A
#N M
c। e= ":#   
 +   uN 

A। nt 4 i "c
= dr = 4. =
k; । 4
= 4 4। e "c
= rd  4।
 "
p
 M
n "Nk š uc . 4 o
l "। e ;i

 u
l ’
 + k A।
 i 
" "
‡ + k  ag  । nt A 
š. । 4=
A
 eя ! 4  4   A 2 M
c।

 <", o p<
! 
 ei 
। 4 e  "no

 e 
b !


 ",
 . e "N=  <"A, e "

oя
 ;2 : “4
 p "n
;!
 . k#
t
4 o ut "n   5,  4
 ei 
o  "n t  o - "?”
 o
4  +q, . "Ck 2 q 5 4= 4 4= 4।

 
 M== "; । 4 e ei jя  4.,  42
d= ar <я .। ", ‘
 
l " o" A

 я" o   o я " ।’
"l! e 4=
"
l ’
 eя o  .।87

2"
C5" я 4ui 2j" । "st "A
i e ¡  ."।
5" k#
 
l ’
। 4 4 p; 200 "A
.n 4"+2 5। #
 -s  A 211 "A .n я" 5 4z
o .। eo C5" я я" A
"Ckя
A 4.g "

87
oя
", d a#N, C. 17;  r
u, C. 58-59।
289

u
o

3,266 "A! " 

: я" 
8<" al। eAq "i
; o  ।  u 5 k 45 # "A .n

: я"  । a52 ei "  A p<
 я=-
= o 4P a"m। e ; c, 4 4< 4. 8N" t
" " -4
 #; A
। e= яn A
8 a
nt + C
N 4i। e t 
t।
t #  яNi "
e я=-F zяi।
"l!

.,

2  o
l . я dd 

hl + я" 4: ©ž 4 11i я 641 я / 1243
b ।  "t " . 4:  " . +qA, .

l ’
 + z , 2 e ! in l oin ii
яu।   A p "n
o  я 
"

d hl
" < я# l । 4
l!
 u< "
я

k
 "
n r।

290

u
o

.  rd 

l
i
(CN
- 684 я,
я, #-
#- 
,
, s।
s।)

+  c rd,   i

 i  . я 

hl।  A
o  pB  "
d u

o 
l
i ।

.  rd hl яn  599 я  "

s an 
।  in  i
o
 
 pB k t 4। .
 a# i i.
. o
s A। a + 
 ।
2 "Nkt
.  h i  hl  rd hl 

A।

. ";
. rd hl я" o  m 
" 4" я . । "
mk "; 8 +i " sC। 

.
 o  " +
e " "; "d A।  e " 5 я 
 A।

1.  
 
A:
‫ فمن دخله أَمن من عذابي‬،‫ال إله إال ا حصني‬

- i ill c
 [
l] 8। 4. 4u e p" " 4

 s 45  5"।

e d= b
A: p5=  ‘ ’ [d] e" d= ‘ ’।

4:k= a5 c 2-4o 4"L F- e= t #N 5


291

u
o

" ।   c 2-4o 4"L F . ;  m8;r

t
o<
k    #N।

‘ ’ e
A = s। (1) я [pN], (2) " [

] e"
(3) k [. ]।

  e pN " "N s  "n .
 o < et
l
Aq u  । e g "žo .  t a5" tr ;
4  4, eg  4 k " <  k   . 

l 
 । e m s b

 ":
ْ َ
َ َ َ َْ َ ْ ُ ْ َ َ ُ
َُ َ َ َ َ ä ُ ُ َ ْ َ ْ َ ْ َ
* ‫اد ِﻟﻔﻀ ِﻠ ِﻪ‬‫ﺮﻴ ﻓﻼ ر‬
ٍ ‫ إِﻻ ﻫﻮ * و ِ‰ن ﻳ ِﺮد ك ِﺨﺑ‬. ‫و ِ‰ن ﻓﻤﺴﺴﻚ اﷲ ِﺑﺮﻀ ﻓﻼ ﺎﻛ ِﺷﻒ‬
ُ ‫اﻟﺮ ِﺣ‬
‫ﻴﻢ‬
‫ﻮر‬ُ ‫ﺎء ِﻣ ْﻦ ِﻋ َﺒﺎ ِدهِ * َو ُﻫ َﻮ ْاﻟ َﻐ ُﻔ‬
ُ ‫ﻴﺐ ﺑ ِﻪ َﻣ ْﻦ ﻳ َ َﺸ‬
ُ ُ
ِ ‫ﻳ ِﺼ‬

-“

l . 4 u 4 L
   4u 4i 

"  + Aq, kn .  A
N;  , " 
4"   o 4u 4i।  . p a
g  
2 s "n #N i  ; "st; i k 
। ”
[10 : 107]

  a<Nn; a"s c, . "n #N e ub
 4., e

d " # - m o ."
.-
"# 8 as o dr kˆ
।
e d 4 A
 #Ni 2st, "я e" a"2
g;g; 4i। d ¡   i#N  4A  p<
 k
45। e m
l ’
 "; c ei:
َ َ ْ َ َ ْ َ ُّ ُ
‫ﺎن‬
ٍ ‫ﻞﻛ ﻣﻦ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﻓ‬
-“<8CB "A
i ¡ ।” [55 : 26]

e ; , C5"i 4 2st " a" 4i। e o

u я" 5 " a2 [
] । C5" ast o ast
 5 M 4 pя 4i।
292

u
o

  . c, "n яn <
 o яn s <-

u<= я an 45 
A 4o।  a<j <  "
et
l #N pn ub।  a"Ni ei
 o
8;‡
s o 2i:
ْ َ َْ ْ َ َْ
‫ﻴﻚ ُﻣﻘ َﺘ ِﺪ ٍر‬
ٍ ‫ِﻲﻓ ﻣﻘﻌ ِﺪ ِﺻﺪ ٍق ِﻋﻨﺪ ﻣ ِﻠ‬
-“4.N
, "# m= n#N।” [54:55]

aN 5,  a"Ni
l ’
 ": =N 45 pn a
<"
 2i। 4. 
8 4 e uc s яN 4.N < ", яn  я
45i  
+я" o 4A 4 ."। a яn  45
 ."।

2.  A:
l ’
 i :

ً ‫اﷲ ِذ ْﻛ ًﺮا َﻛﺜ‬ ْ ُ َ َ
َ ُّ َ َ
َ ‫اذ ُﻛ ُﺮوا‬
‫ﺮﻴا‬ِ ‫ﻳﻦ آﻣﻨﻮا‬R
ِ ‫ﻳﺎ ﻛﻓﻬﺎ ا‬
-“4 
';! 4
l a# ; s; ।” [33 : 41]

.
l ’
 u ut A

  ic 4:; , 
     an<
k   4।  4
<N" "Nk
l я p <:;
:; 4"# । + h
я  k । e я я   a<Ns  4

l   я p
:; CL ।
 яh "
5o h я d яg 5। e=i c ‘я A’ [
l
a# s; ]। 4u . " # =, 
,  o
aÀ 45 
k  i  #N er uc . я s 
। e m 8k i‡ e A  8  llh
i
o l ei "t "; #N:
َُ ْ َ ُ ُ َ َ
َ َ ْ َ َ ُ
َ ُ ُ ْ َ ُ َُ ْ َ ْ ‫َﻗ ْﺒ َﺪ ا‬
‫ أﻛ ﺮﺜ‬:‫ﷲ َﺻﻰﻠ اﷲ ﻋﻠﻴ ِﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﻘﻮل‬ِ ‫ ﺳ ِﻤﻌﺖ َرﺳﻮل ا‬:‫ ﻓﻘﻮل‬،‫ﷲ ﻧ َﻦ ﻗﻤ ٍﺮو‬ ِ
ُ ُ ُ
‫ُﻣ َﻨﺎ ِﻓ ِﻲﻘ أ
ﻣ ِﻲﺘ ﻗ
ﺮاؤ َﻫﺎ‬

293

u
o

-“.
"dl i" u d
lh
h ":
  8

l
llh
i o l " kA: ‘
 um a#

 c ‘
’ [j;]’” [
n i"
" i"]

e ‘
k’ d
l ‡ ‹; "
pc। . a ‡
r m । . 4 "Nk e " ak ": 8 45 8
5 4p; < ,  4 
2n o aŸ 45 " 5
k । я
#Nt ut d
;o 5 । a":
Éi e  e ., . яrl
 2 kr  e" e
d  a<Nn; я ujj  oF। e i  o o  o
  ic-
k  45 8  q। яrl . 

ei "  q 4., я
l  я #N a"
 5। ei uc k o "c  . o a ,  c
  o anCL a# "Nk"।  o " "Nk po  . e
. a# A।   = я 4  
[ ]। 4p;
 k#
t
l ’
 k 45।

in
.  rd hl 
 k M

  e o z q  C5" e ž яn i
M= 2" g; । я 684   
i in ।
in l oin ii яu। 4
l!
 e pô "n o
"n
я  r, a
n  o । + a#B r яn

u  ’
 k।

 e" .  rd hl p 

t o  .
 r

d
"
  hl я" o  o
2
" i
l।

294

u
o

.  r

d
"
  
l
i
(CN-
N- 690 я,
я, #-
#- 
,
, s।
s।)

+  r

d, 

"
 ,    rd

i"  "ud я 
 hl। я 649 [1251 b]
  
 яng; ।  ‘ r
’ [я 
+=]
o
2 A।

. r

d hl  eя i
 i A। " 
  <  s  .  "ud я

 hl A 45।

. r

d
"
  hl eя "L 
 ‘


N’  e= gn p; । e gn . я" o  o
4" A

2 A। eAq ‘.’

i’ gno .
"

 hl a ‘
я’ "d A। + 
 =
4p 4" A
to uk "i <" k
A। 
 u5 2 + e= 2F "d  ।


" u e= t

 p 
! 4 C­<" s;  " 4., 
: CL A
d’= 4P u n। 1.  "N r o 2.  g;"।
et  g;" c p  4.N।  "N r 4 8N 4i।
 [
l ’
] 4
 o h  CL । g;"

 sr p "
 я"। eg  "<n
 #;
"। k#
t
i "A
 "st"C  "  8
।

"N
  "Nk 4 "। pNi . я 

 
rt  " " 45। 4. " "u-  a
295

u
o

u  o 4. 
 5 tto, e= 



 
rt
 "। ;  #N o ." 

 g;"।

l =

‹p5।

a
r,   я o "d 
rt " 4q "M a""।
eя aº o ud "Nk 
rt " 2 "M
 #; ।
eя C; o # 4
 "Nk oF " 8
। e " i
p; r #; ;  "; "Nk я   4
।
l

 ":
َ ْ ‫ﺮﺼ َك‬
ٌ ‫ا ْﻮ َم َﺣﺪ‬
‫ﻳﺪ‬ ِ ُ َ ‫ﺎء َك َﻓ َﺒ‬ َ َْ َْ َ َ َ َ َ ْ َْ َ
َ ‫ﻚ ِﻏ َﻄ‬ َ ‫َﻟ َﻘ ْﺪ ُﻛ ْﻨ‬
‫ﺖ ِﻲﻓ ﻟﻔﻠ ٍﺔ ِﻣﻦ ﻫﺬ ا ﻓﻜﺸﻔﻨﺎ ﻗﻨ‬

-“
 4 ei  m u  A। e 4 A 45 ."
 A, 
я 4 CL
k।” [k : 22]

, .  4 h 45 MC;N 4:g 
A o, 4 § i
p; #N ;N  "।
l ’
 ": َ
ُّ ْ َْْ َ َ َ ُ
‫وﺤﻚ ﺎﻛﻷﻏ َﻌﺎمِ َﺑﻞ ُﻫ ْﻢ أ َﺿﻞ‬ِ ‫أ‬

-“ 2
± яnt ; "  42o CL।” [
’ : 179]

h cn o "t aя   k#

t
l " <k
2o #N।
  ±
A, 
 o "  । ;
 4 "i 
: "d o    .। " .
o
l ’
  ": ,    
nt; d kgs o
45 
k 5 ।

l 4 
" k o 
। aN5,
.k;
l ’
  o 4"  o 45 2  ."
k; 4  5"।

. 4 o
l ’
  o k   , 

4 4ui ut o "t g;" a#  " ।
 + 
296

u
o

e=  , "Nk .  я <

-ªn  я 4 o
"
p  eg k e"
l ’
 § 8 #N 
a<Nn;
 8n  oF। 4 "
p  d " k- 5 o
22N
 8N। 4  d" 4 A
 4A
 A
=A
=
 ।

. 4 b "Nk e s un , 4 k"~ o B

 2t MC;
 5। eg i d "Ns। er s un b "Nk
 d "Nk ei un  8< s u  ic
4:; । ae", q, 4k#, ídN, 4< o 4
 .5k
k, ˆ
, ", u e"
t" я iN ~ g;" d
ps  "। e " g;"i c
 2n <
2"F।
 . s
l ’
 4 2  s
 a
a u। 4 ; er uc s
;o
 4" 4" F।
َ ْ َ ُ
ََ
‫ﷲ‬
ِ ‫ﺠﺗﻠﻘﻮا ِﺑﺄﺟﻼ ِق‬
-
l g;" я 2t g;n ।

e= e= sC N 4., pN "Nk uk uc . 4P+A

 k "
। eя " ":
“
 я я a‡"d A 4., 
 Aq
 u "n
 "
g; " ।
   A e  : p<
 Aq

u o
k 
A  "।”

<~ 8;  t
‘яu
i’ gn
A 4.,  r

d
"
  hl
eя 
 = m ul t= A:

“.
 d
lh
h e ": “
   u

A,   k A।”
r 
’ à e5 ‹"; 
us i a" "s "rd  4। e eя яj
297

u
o

: “4 t
r 

’! e= m" 4.,
  a
 - nt  u   "  "
pc?”  я""
: “
l ’
 ":
َ ُ ُ ِّ َ َ
ُ َ ْ َ َ َ َ َ َ ْ َ َ ْ َ َ َ َ ْ َ
‫ﻜ ْﻢ ﺗ ْﺮ َﺟ ُﻌﻮن‬ ‫ﺎﺤﻟًﺎ ﻓ ِﻠ َﻨﻔ ِﺴ ِﻪ * وﻣﻦ أﺳﺎء ﻓﻌﻠﻴﻬﺎ * ﻋ ﻢ ِإﻰﻟ رﺑ‬
ِ ‫ﻣﻦ ﻋ ِﻤﻞ ﺻ‬

-“4. ~я A, 4 я N;5i  A,
 4. a ~я A,

  ui ""। a© 4 4   pN" 
"।” [ 8 я  : 15]

.A
< " n я
 A,  яN et
i p
4o "। e "N aN 4 m 5" । et
l
’
 Aq, . "A
a"।”

e 8t #i o
l
"  "A: “pN "Nk 

"t  c  e" #
।” eя " ":
“
 
" <i я, .A

 я " A -i   4=
M 
"।
  a"s o s 4 яN "t я
 я " ।”

e " 5 4   r


d hl m "; ug
"d :
“eя "
d "Nk яN e " ui d-
 
k яN
.5L। et
l 
"h o’
 u я o
ut p
: ।”

e  hl 
 ."k; m u 4

m ul "Ng d:
“4 ." 4  m  :d o MC;N k 45 
k
 "। 8 5 " я o " "Nk ‡ 45 . ä
#N яq
A। .A
di
l ’
 ‡ "Nk a‡ <‡
,  m8;r 8N। a s 45 8 45। 4 e
298

u
o

5=o   ": 4. "Nk #N
lpp
k 4i, 4
a"Ni eя a o 8N "Nk।”


.  r

d
"
  hl p#  A 
dd
o hl।

in
.
‹B
o o . r

d
"
  
l
i
735 я [1335 b.]  
 in । in l oin
ii яu। p5 s ic
. +  " = 
 ।  +  " я sn  4

 ud 
 [C. 1325 b]। . #s e= CLn
io ;  ei 4
।
l ’
 . r

d
hl я "
n r।

299

u
o

.  
 ud  я 
l
i
(CN
- 691 я [1292 b], #-
#-  я,
 я, i।
i।)

  <: "N e " 8;   ud
"


m 

ud  я 
l
i।    
2। 
A + -।   я o  2। +   A

"dl।

я 589  (1333 b.) i  я    hl

яn ।   i я# A ei  я। 
 "ž
j22o e= ": 4nd A ei =।

 ; ;
 я  я" "  ‘
"’। .  я
hl   я 
"  я‡ C C
я A। a al " 45i   я " 2 p

g A।  2
 "P     я‡ ‡ pi
k~ ।
 -  "  ‘ ’ "N"  kr ।

"N
   eя я ko a"m "Nk A।

 
" al " i 
t 
 ud i  4P k
। 4.: 

, i",
#Nt # iN q  
=i।  tt"# 45   hl al " i aN#
i"-"n o #N- a<Ns  oF।  jя
 я
p 
"i
: A। k jя
 я N  ।
eAq 4" 4" 

 oo A + N

an<
k।   hl яi ":
e 
  ‡ "  A।
 
 i я
45 

  o । e
-"
300

u
o

 2
  M
c।
  ", ‘4 !
e 4u 4 4я oF d
 я
 o

g 4A !’
  <~   ", ‘4


t! 
o M
 5 < ,  
 e<" a
4:-tr= a
n  !’”

k
uc k udN   hl " 4. .
"ž"N < । 4  + k kr  us 
"d 
i" яo. hl =।

M . a#N 4:  8; j< o 

n<" ntL   । a
<"  5
#Nt 8N।
 я e 8N 8;  яN pя i  ou o
22।

 ou22
aNn al " 45   hl  ou p .
A। 
-" <"  e" + 5,
2-
2;
+
n<" pn  ।
 al " 45i + #N
m., 2 o я g;" p"  oF। "
5 eя
#Nt gr n 4"8  + 4.  । 
4 .
 p d i
 i . "
d u
o hl
"i " " A।
 .     " +i
g; ।

 <
.   hl 4" A
 s  .
o
hl
" 5। e
#Nt kd < 
o
   "  <   = 45।

301

u
o

-
-t
  hl я" t "A =A jя,
 t
"A ª; e" " t "A 4 o eg। e b
i "A
яni A
l ntL < udN "।

ª;
.   hl M ª; #N =A।  4. "
s ª;   #N an A e i, i,

я"iя, я.

",  ( ), s, "i
 k ,
s, <": o aNN s। <": ª;   4" A

‘
5’-e 45A।  4   я . 
."k;   k- pя s- # ": <8
 ।

.   N

4  kA "ž"N ‘gs+’ o ‘"
s+’ "d 5। . 
 hl e d= gn
я s "ž"N "<n <: a8
 p c। a N Np eg F  uC c। e
gnd pя   <:   hl ;, u,
pj o я iN ": o
2 A। 8   <:
4 "=i- e a8 <:o eg F  F -
  4. 4 a8" N o pn। a
r ":g o
er uc 4 Ni "। "s", u< gn "LN c
ut
 F o
tkd 5 o 5 aя -।

. A
= <<" e gnd p CL   4 " 4.,
e N a5 
" 8k 8k
2 A ut
 F o

tkd < u-u; ।

2
  rjя " gn ‘
ko ’ 45 e

gnd m A
hn2
2 
 #A।

302

u
o

 rjя ": “
  "A gs+ ’ p5 a udC

- .
A a #;
"8; o n p  mCd 2।”

p  mCd 2

  hl : “
l
"h o’
 en  o
a
g 4
+i i" =N < #N "A।
 +
k
  + k 45
 4" 4" a
g o  < ":
।
 M 4"+2 5 ž g; .N ।

 .
©ž 4,

t p" 
n 4s।
 p= 

A d= a
g e"
 яN e= oя" 4., pN= a
g яN
kgя  " + "।
l ’
 i :
ُ ‫ﻜ‬ُ
َ َ ْ ٌ ََ ًْ ُ َ ُ َ َ َُ ْ
‫ﻮر‬ ‫اﻗﻤﻠﻮا آل داوود ﺷﻜﺮا * وﻗ ِﻠﻴﻞ ِﻣﻦ ِﻋﺒﺎ ِدي اﻟﺸ‬

-“4 u "! Cj  4 я  .o।
 "n
#N al Ni Cj।” [ " : 13]

l ’ a N  o a

g k
gя o Cj p "n
k a m"। ;
l ’
 (uk
 ) " A: 4
u "!
 p Cj 4

 ।
 "n #N
al "Nki Cj।

 4 "n . "
p  Cj j я a e"
4 + " eяN k 2,  4 + p "n rn  .।
"s" e=

Aq 4u  + k a
. k
gя  k ?

"<n M=
1. "t jя udN .t M=:
M=:   hl ":

:; A "t jя  o i i p। a#
я" "A,  42Pd " "t jя   A। "
  я " -  ’" jя A। a"Ni  jя
 "N= "<n " ul A।
303

u
o

gs+ "  ": e k  =s r<8 =
=
 ei kn  4.,
 e o ag   A ।

 "
 o   "‹ ।
 ‡  4
",
 2 .।
 ei q 5"।  ":
eя  4"2
 k; = k  ?

dr u= 42o qq 4=A e= 4 4 ।
.
  4 4 4 [M = ;]
 22  q, 
   "Nk
(= =)  ."!

o
 <i! k  
 m

। o 42-z

 4A 4 4A।
 .   N
 e=
ag 
  F apn 4P+A
 ."।
 . e q 5 o
dg   u Aq
 A

 m
 5" । " 
5:
.
 4 r<8 ª; 5,  "-
! .
§ """Ck A M
 q! nt
 4  e

n <   я я"o " я  , 4 =
<""i ।88

2. e"Nk  nn A jя ." g, g-5। 4 

 45
" e=  ‡  4.= .c .я।
 a
n 
я, 4= A 8Ns।   e= =o 4i। eo 4
 5 4= 2A 4p- । 4
 "qA

"A ei 5g:

  A
; 4 u= F, 
 " A
< A
u= ।
  4 " 4 pя
o, 
 4 " 4। 
 d©-q

88
gs+ dL"N।
304

u
o

" d, 
 2n <":N <"।

A яNn

я<" e" я"  c a" a я।

eя u=-2    ": “4 ! 

 45 .c?
 .o! aN5 
 <:; L q C
N 4 ¹ q"।” e 5
4 4=i "2  । =i 5। e
CL 
M== p k : .   " 
 4. я ,
§ #¹N u=-2 2 4 C5"  4Aq 2।  4"F 
 5 = +q ":

 4 L<   , nt 
  4 dr
uF o o।

3. .   hl
= M= "; 

:
 e jя
ª;
 я "n
,  .
"
 ‡ । 5#N 
p p  a"s
"Ct  5 ’ "। 
eя "
я
  N A।   eяN F <~  o s
।  .  "   s 4P+A
,  s e

" o 4A e kr  "
"C t। " 5g A
h-" o 4<
A 
 p 45 <:; .nt; A।

 
k<" uqn go 45 .c
 ।

4 § s "
я
 u= C
N kr  A।

"
я
 u= F 45 = 4 4। 5 5 u= A
= A
r<8 !

4.   hl aNt ":

":
 .я udN .t
 #N eя "
я
 A .  A N।  
"
4o яN eя #¹N
" "Nk  100   । e
ª; e " 
я z
 o
k; 2।

 = .-i A,  " 
=   .।    N
"s  + ।   2l2l kr । nt
305

u
o

N"st  § "
я
 e 4=i "2  ।  4 
c A
i  !
 + яj , “
 A 45
z 4 = 4 ?”  я"" , “ a"Ni A! nt
e "N
  4 # pk  - ;
 e =
p 4
:; 4"#  ।”
4 an 4 A
 p яq 4 
 яq   p।
<i! . 
 яq ." 
e 45
  4- i 4. L "।

5. 
 A:
A:
 e 4"db k~ 4। 4  
t
"A:
ْ
‫اﻧـﺘﺲ‬ ‫ إﻧﻚ ﻣﺴﺌـﻮل ﻳـﻮم اﻟﻘﻴﺎﻣﺔ ﻣﺎذا اﻛﺘﺴﺒﺖ وﻻ ﻳـﻘﺎل ﺑﻤﻦ‬،‫ﻳﺎ ﺑـﻲﻨ‬
“4
 p n! 4я  4 яj  " .A
aя
A 4 m, 
 (4 " ‡) 45 a#<
k A, 4 =
яj  " ।”


: "  2
 । e e=   4g= d ak
. " mpp  । " e= .pp A m "st
(" ) яq  ;।

6. gs+ p a#N  A:

A: e "A  jя  
.t #N pq "#। e ª;
o eя  jя.t
A। 8 5 ,
 "i pq яq  q, a 4
 4।  eя .t uF F "  A। 

pq-p= 4A।
 4z ": “. 4  42P

2 2 o  4= ., 
 45 4" n
5। nt e " я.t g "= 8t q o
 45o

 4" as  qA!
o " pq p jя.t p
 e " 4P+A
 o

: N o ¡ , k # 
l CL,
306

u
o

o ": ‘4 jя.t o! " jя.t c 4

u=g
;, e " 4"2 яnt = 4" o < 4"p " ।

7. .   hl jя ª; "# h" o

<º  c ei:
ei

 eя
 4 4 " p"d +q я 5
яi "
c। + 42d= ar я। Ã 45 4"
A e
5g: “4  r; o k!
 "# j 4., eя
я o я 4 <
tr= o ak
 Aq
 A
i  k
 ।”

 p 
A

N o 
A F

.d
 4  A
= ",

 4 
 d" 4

k#
us A kp5।
 o"   яN


’ k 2,

 #N tr= 4
।

a

 u  я
 " 4
" я।
"N"  ;N " 8N 2। nt
 4. e 8N 4।

e A k#
e=


 "
 ,
 4 4 <
 4i।

4 " e A
َ <k 2i।

 َ  َ ";яN ।
ُ ْ َْ ْ ْ َ َ ُ ْ َ ْ َ ْ َْ ْ
‫ﺖ أﻫﻠ ُﻪ َوﻻ ﺗـﻔ َﻌﻞ ﺑ ِ َﻨﺎ َﻣﺎ ﺤﻧ ُﻦ أﻫﻠ ُﻪ‬‫اِﺻﻨﻊ ِﻲﻟ ﻣﺎ أﻧ‬

-
 яN я  45 .A

 r। "
 ()
pN .A

 " ।

. 
 2o 4 p<

   ¡ ;
 . 

2o 4 k,
 k o  ।

s o 
"" "  a"। 4 4  4o
307

u
o

k  । .A

 
 4" i
 
, .A

4 ntL ; i
 я।

  hl ":
 4 eя <k

 "i
l 
я  +q ap # ar " я A।  Ã 45
4"
A ei hq 5g: “o p<
!
 =
==

o

N "
  яN
 4
" яc । 4
"
 et
" c ei:
  p e=t
я 4 4= o।”

8. "
s+ es   hl ":
" eя jя яn 
e= 2r
  ।
 я 4A, e 4= e

 "rd a<. 
A। e
 

 "  4।
e5  qi
 2r  p A
q 4। ", ‘e õ
=

 4 pя 4i।
 o
 

 "  4"
।
   4 4"+2 5 , i " e= 4<" 4.,
eя   C я a o N "। 89

9. 4"
 
я:
я: "
s+  a#N   hl eя
un jя.t Ã uc 4"
 o h" e= 
я
"d A। 4. 4u e= k",  42 ar k   " ।
8   <:  e d’
= a8"। e
 4.=
m" <"5
 " 
 #A F яN। e d
 a
;
l "

-  o  A . a
r<" + =

" я k i।

  hl ", “
 .   4< e 

d’
‹";  
 s 4 #N kr  . m।

89
"
s+ , :B a#N।
308

u
o

4= 42 45 ar p "

 <я .c। 4 + + 
 =
" яc:

“4 p<
!
 #   , ; 4u
 4i,
4.
  #"! 
 .
 r; 5 z o
" 4 я 45 q o- u< 4kt
 aN
 m

 5  " ।

4 p<
! 
 4 я
 ©s o r।
 я 

m 4: p
 "
p  4A। ei <:;
"d  e e 5 2  яt  A- .
nt;  "N5 A
 "
dk।

4
A e, 4.   o  

nt; m8;r
nt;  4A?    2"M "rd
.
d "я A?

o
 p<
! 4 s .
A + o 

  r  
sk। § d= d ( o
) 45 "+2 4 =
‹ 2i।

o
l! 4 "t o aN a  r   8

o , ei  jя o
  Ã ¡ "i
l
jя.t
  ‘bi’ z o , 


o "  я ( llh
i o l)
e o , o " 
я . un
k "  
5 o tr ‘’ ‡ 
 , +
o ,
-" aºC i"-"n o ,
4.P"dp .
" N" o , e=t ž 

309

u
o

#N d<N 45
 d" <k 2o 45 t;

।90

4 ! 4. " "st  
 яN -я., 4 "

"st p CL 
 42.
  । 4
aAn 4 я  k
 4" ।

4 p<
! 4 e "ž p
 e=t p (;)
Aq
 A
। an p
 ast o ast
4 5N 4i- u<= ।

4 
p" e=t ak
 яN .5L। ;,

 4 4 k 45 C e ak Aq 4u 4i
" ।

4 p<
! 
 . s i  o # d "я 
o,
 4 " <k 2i"- ;, 4
k p er 4 a‡ 4i।91

4
l! 4 e я 45
 "5 

 । ;
 a 4 я 4i 4.5
 4.
।

.o
 A

 яN aj o ak 4

#N 45 5, e я= 

 яN "n  ,
p<
4! ;
 4 я e us A।

90
"s" e= o kk un2 яN d
। e= ž  #N dя s 4i। aN 5,
d<N "so o o a= 5 "- e= Aq Nn 4i। -
ko ।
91
a5~, 4 k e A 4  8"।
310

u
o

o !
 jяя a# ; 4

 aя

 - k#
t 4 = я m8;r
t ;
Aq?

o a  #¹N p<
!
 "-©s!

 
r; bя " । eя # 4  4 " oi
 ।

 d" a"s o <" +"? "
 d" o

.+ o <    4 "k a#!

o
l!

 a‡  ; 4<‡ 4A।

 p2L kt -i " p k " 
m
?

 l d A

i aя  " । 4 p<

! e "N=i  .5L 
 k  4o

яN?

p<
4
! .A

 A, 
 
"я 4
A।
 <" 4 "t m
 +q ?

4 p<
! 4 nt; 45 я o 
k  "
। ; 4 e nt; 4
 o sk
A।”92

.   hl "

s+ o gs+ c ’  o j-
pj 8N" 4:। .
 .
 #   Np e 45 
q
c a8N N 8; tº।   e 
+я 
 
sk 2 -। я e gnd 45 4я 

92

"l! . o ""
 
я 
l 
i 
n i  "A, “
 e 5g s;k   u2~।” -
ko ।
311

u
o

.n ; "g
t 8 g;  5" j-pj 8N"

я m o hn
2 u 8। " "Cd  .o
º
ic 5 tto e d= 8N" gn 45 ak
 A
 
 aNn d© " =। "
" c, u< " a
"
"  "<n <: A।
g F 2i " d= a#N
 " яi। e p ‡ 
h um . o o ul
" hl e= udC 
 # p c।  pi mk
= 
 #:
“
 eя
" " m kA 4.,   "i
 
uя ": ‘o "  4"-< dg;  o- ;,  "

   ak 5। ei , a  
= 4#8 o 2t"। 
   
"i a ।’

e "
я
 . "N= m я, + Ã 45  5 ucs
e h" 2~ ¡ । 4я A
= e + яj
, ‘
  4A, ?   яN e ucs 2~
?’  я"" , ‘
l ’
 " us + "n
a"s F a
r (" . 4"-< "q)।’

d=  яN . 4u "  5

C 
k; a"Ni " 
e 4 p CL "।


  p<

+ en a
 "n s =N  45
"ˆ " ।”

8N"
N" ";
1. p5i
   hl = k 
 #A। e "
" 8 o m 8N" ";।
()
. 
: 4 . 4, d©  
312

u
o

я nt o-
 o
M "s" 

: 45
 ।

()
"n
t o tr
l 45
 " 2"2 
;, k#
i nt;  tr o t u< h।

()
. 
 j 5, 4 ": " h 4" 4"
2
  .o (e= uc;  ), a e= " o।
4 "
"
! g"
"
 "-

 . d© "- 4+2 яN 4 o। 93

2.
 "kd 5:
5:   hl ":
":

 kA,
l o я tr ho 2
 । , 
 <" + s un "- . 

"n
 5o " яq pq ?

3. N <"  sr:

sr:  ":
":
N

óN 4 <"  =N o 8t u<
4kti  5। a
s   4 tr= 
+я"
।   us e" a

N p "।

a (s5 "n

t c)
c) :
4 . 4 m

", 4 ©s

N " ।
. 4 4 4A ."  4 <º 4q  s।

k;: e .
 "n
t sr a# 4kt eri  5। e
k;:
‘
’ "। e e= e 4" k c 4., .
 
di 4.
e 
! tr o t
; e p a m"।


93
gs+ - a#N 8, C. 219।
313

u
o

us 4" 4u 

" 4" "n
t8; <"-Ã 5 "A। ei 
  nt 

A
 p ak<  o "d:। et

l a
gpp ei 
 4 45 
k।
 + "
‹
 ।

4.  ou "s":
"s":
A
4   hl pn : ‘ ou "s" ?’
 я"" , “a e 4 A, . "N 
45 4    <:;<" q। "s"
n<" 
A aNn pn-p n। nt e .

 4 i a 4
"N<" 
"i n-L  , nt "s" 
<Nn;<" <:;
q।

4 h . rd  .." 5 "


  "  h "-я 45 "t ।
nt 
 .  o =-q, k-"N"  o "A
-
ei  4 h= #Ns 5
l p-
 
 Ni я o e
A p<
 5।

-n 2"M яN
k a

<" 
 "  p
aN  c 5"#।”94

  hl p  u

.  "
d u
o hl + e p 

grt8; d= u p ।   hl e "N ":
“
 я . "
d hl 
d ª;
 d=
u 4:
1. at
t" o aº 45 я 
k ।

94
e "N= #N aN . a"j o .  MC;N 
= oFA।

l
"
‹p5।
314

u
o

2. a p  

CL  ।95

j ‡ ut 2t 4. 8t

.  hl gs+ e= 4À :

e= t " 
 45 "Nk 2t  .",

ei  я ."  j so।

gs+ e 8N" 4À= 45 e .

 
:
 4" uC 
। e .
 
: a"s Ni r;। uk 4À


я 2t q 
 4 4 "=    " © n।
e 5g d 4. 4 Nn: u~ -ud "-  4 sL।

pN "Nk я h-  < CL  яr।

<Nn; a"s 8;‡ a
n  2 N a5 ‘.
 ’ aя m" ।96 a<Nn; o "N a"s p #Ns  4
-

 a "N
"®  2  oF"। u~Ã " я
#N 
 a N
"я 4। ei  j-pj 4kt

< =

-o r  "। 4. ; j
 #; 
 sr, N d o "
p =


A   o ":;  4A?

 a<Nn . 8n  oF" i "A
un2  ."।


l "
" яi-  4.
 4<-"i
k 8 d 8n  
।

95

"l!  a8" d= "N! e d= 5 pN h 4i   u2~। e o C­
5i c  ou- "s" e=i c e s
t o . !
96

t
n c  ou e= grt8; u 8। я #N 4:-tr=,
-b M= o
tr=-"2
N c
lpp 5 ’ < 4kt "# ­  " "+#। eяN "  5:
“
’  h - k
 bh” - 4. я 4я A, 4  p<
o 4я A।
e я "; d e=i "
p udN: я я "N o a<Nn a
n । e .
tr=-"2
N
"® "  a ; # 4 .o।   , 4" kk 8 4
#N s  ."-
l 2 < #N "। -gn
315

u
o

.  h um o  o ul hl uk 4À= pi

"C  ":
“
 a p 4: । nt .i
 2k


 4, 4 4
 h <
-tr= k;
4 ;  4A!”97

a
r "; e A e .

 "
я
 . . o 
m

 " hl 45:
“
 an 2k

 .o  45

 я "N 2k
 s 45 2 4 4A।”98


 "k 
" . . o

d  
hl ":
“an 42 un2 u c  8 [ .] it" 
o  я-
я
 । e<" an 2k


.o i c ‘’।”

l 2 4 .
 an 2k

Ni un2  q, 

  4.  eя o kk a# "Nk। e
s u  я o a "s" 8N
 = sL  oF"।

  4 ", я o a a<Nn; a"s "s" ®
:
।  8;‡ ntL < " । 
: "N j-pj o a<Nn;
a"s #N  ; 5N o a я N "я 
 =
" 
kp "।

e m e= M= 5 e 

 # .। 
 i .

"d k яo hl " eя ih 

4"  । "N<"  c  
"i #।  

97

ko  (iя a
") . 3, C. 642।
9 8
pgk, C. 642
316

u
o

(k ) яj : “ 8

l llh
i o l
";:
ُ ‫اﺳ َﺔ‬
ُ ‫اﻟﻤ ْﺆﻣﻦ َﻓﺈ
ﻧ ُﻪ َﻓ ْﻨ ُﻈ ُﺮ ﺑ‬ َ ‫
اﻳ ُﻘﻮا ﻓ َﺮ‬
ِ ‫ﻮر اﷲ‬
ِ ِ‫ﻨ‬ ِ ِ ِ ِ
-
’ anCL "N  45, a"Ni 4
l 8 d
a" ।”

 яo hl я"" : “4 4"n

(a
 28 4"l) 
 4! e= 4 4 я
b 2


A।”

ih "Nk ": “ 4. ",
 4 я

n (4"n) 5"
4? [;  4 
!]”

 hl + e   : “.o!  я

b 

4 45 4"l= 
  e !”    । 4
4, Ni e= я
n ih  A। ih "Nk . =
A
=  ": “i ! ek
;
 N# i  k r।”

"l!  " anCL  a8" ।

< e
"  45 u";

.  
 ud  я hl + "
s+ eя <

"  "; A। ‘i’ я
8"’ " . 
o ul hl e= ";  4" A
"NN A।  
hl e  4:  A
u"; "d A।
eg e p ‡ 
 # p c।

  hl ":

": “4. 4
l < , 4 §
"
45o ut 4. 4 o p  < udN i" ।”99

99
e  i" udN। -gn
317

u
o

e 5 d . e=i "

pc 4., § 4 "Nk  45


 o a# j । ;, i" udN c
l ntL
o ’ (
l2) < । e= N 4.,  
:
l
45 8 4F 4। " i" . i  , 4  "
 45 "" o udN ,  e
" o =N
#Ao ." । a  i" eя koo "Nk
"
l " o" o kp5 5"।  4 =N  
k  ।

4u . i"   4 ""#   "

p ",  i"
 я яNi A-
l яN । er
" o 
;N" 
 - " 4  eя B 4।100

’
’ e= uk
  hl eя ’ <
 uk 
 #A
.
 яN    un2 4p;।  A:
“§ slŸMN s#
  a8" e= 5 uc; , . 
<  o" #N g 
"  .n। k#
t
l
’
i . u o"  4p; 4, i § "Nk o"
 "
  4। er o" o F<" " 5o m" ।
<i!
 pj o a‡ 4 
"i d"।”

.   hl
 A

 ";
1. 4= .  , 4 ; 
t। 4= 8; 
t 
. 4।
2. 4 P<N "Nk e 8N   я , .k;  4 d<N
s
4A।
3. 
: 4+  
 pp 22N8;  4, e" 4 
.  
‹ <"!

100
i’ я
8" - C. 107 (Confession of Sins, p. 120) ।
318

u
o

4. .i 
 я 45 pj"  ‡  p " e
 4.,
4 j-pj p aN ‹d ",   4-  a"Ni
4 aj
"®  4"।
5.
l "# 4" <"  § #¹N "Nk . #N "
  "N e" § " "Nk . #N #  
<"
"N।
6.

l < - e" o <  . + <  ।
7. al o al   . a;  N a¹  N e=
 N 45 A; e" 4= o 4=  "N " < ।
8. 4 o = e" d© o
 #N
A я N।
9. 4. 4u  +# "< "q 4,  tr 4Mo  2

45।
10. p5 a
#N, 5 " 4:; ;, 4o 8" <t
 ।
11. я" 45  g= 4 ., .A

A h "Nk  ।
12.  4
tr " # 4  ।
13. t .o  q- 8N  45i ., #8 .o
 uq-
"
o 4 8N।
14. "
я- я B "k  .। nt . e= k® , et ag
d e 4 я  m"।
15. 4. A  # , 4 A 4u i=-= A
q  ।
16. 4M 45 e= "CL 2  qA।   4 jя
4 ", ‘4.  4 
 ?’  e= p
 e 4"2
яq # 4 e"  ;  
k।
17. 4.  5   " o 4P""#, 4  "
p"  kk
 я ।
18. 
 .  4< 4.N  o,   ‡ "n
t "
।
19.
" 4Mq kp  "я"। nt "t 4.= 2 4 = c
# u=।
20. 
 . 4" i  , 4PA 4<   ।

319

u
o

21. я " ei 4 2 M

 , nt dя " ei
яN я   ।

.   hl я " " ’u ....

F,
 "i a"
A "N e " 2 i m।
4<"A e m " 5"- nt
 "   я" o
 o
2 . e " 2 = ul  , 
"A
4. a8; 45 .। i

,
 <.N 8t 45 e
=
"o k 4i।

.   hl  8  llh
i o l

"t ’я o e= r"i  uN 4।  :
"g ‘u "-
-d. "-я

 я’u  o
....
e e   hl 45 4। r"i 8;  яN
4: i=  "  4<" c ।  <:; 2n q
4। e<" 4 4   ?  "  A
i l

A । <" <"  M
 q।  e aNš. sp
4। .  8  llh
i o l "t "
 us A। 4  a N " o  
 +q

A। "я llh
i o l яj , “4 ! 
A? 
   яN e 2n?”  я"" ", “i
 8l!

 p  82 e= r"i A। nt 4:
i=  " 
 A
i 4<" c ।” p "я llh

i o l ", “
 . A, 
 q 4o।”

  = i
"Ct । ‘

 я’u  o’ "
45 .o i  8  llh
i o l ", “ l

320

u
o

‘
i o’
।”
"l! .  hl M
 4<‡
4। ar< Ã 4: i=  "N e r"i
 ;8 ।101

e" ei "= "‡

" 
 #A:
#A:
. ( #) 8; 4: pn 4P+AA,
.+ 4 Pn.
 an 8  A,
.+
2; – "N" A 4 Pn.
,
r + e" + "#; u ।

e
   hl e= d’


 #A।  e=
#N + "
s+ "= p =।
o e= #N e 
"Nk я" o  o
 kp e
2 4: "।

.   hl d’
:

:
“. . iu

i   k < ,  
+ <i k  4 ? +  "= . , 
4я : 5 tto F "n я" =,  "i 
 । e ; , ut 2t "i я 4 Pn. "st

"C  5।
,  a# яN + 4я 
 " 4 ।
  + pC 8N " g;  я A।

o
l! 4 "k!

 4 a   o a

g 4
e
4"2 "n k  4"।
 4 " us A 8N-

 et m- e=


। 4
l! 4 k p e

=

45
 "ˆ  । َ
ُ ‫ﻴﻊ اﻟ ْ َﻌ ِﻠ‬
‫ﻴﻢ‬ ُ ‫اﻟﺴﻤ‬

‫ﺖ‬ َ

ْ
ََ َ
َ
َ ْ ‫ﻚ أﻧ‬ ‫رﺑﻨﺎ ﻳﻘﺒﻞ ِﻣﻨﺎ ِإﻧ‬
ِ
-4 o!
 45 "
 , ši 
 ‹";, "j।

101 ruhani.wordpress.com ; aulia-e-hind.com

321

u
o

in
“
l
  я-ik
 u” - gn
-

 ei 2ž
";  "N M=, M="o   .n। 
: ;। яn
e i "। iя" i 4. M= ." 4 i 
 u
я "।  " e # 4 45 2 .o Aq 4 Nn
4i।
 #;  C
N  a"s "- -i <:; 2n
"N। 4
l! a
g  C
N 4 p "" llh
i
o l #N
 4 C C я 8 "A

45 8N" ‘4P b’ k; r। 4
l!  

’

  " i  " r।
।


2  o o " "- N .  


ud  я  hl e ## 45 2" g;  691
я । in l oin ii яu।  i  я 

A।
l ’
 + o  "# ":; r।
8n r + "‹s "।

322

u
o

 o яud

яud " 
l
i
(CN
- 751 я,
я, #-
#- "u
"u,
u, iu,
iu, <।
<।)

+  A яud e"  "u " n A। " +
яns A "
 "। e ;  я " #N "
" m# ।  + я" a#  e я
=A। "  4я =
2 A ut  o
g;" a# o 4
। . " hl яn  A
625 я।

+ 4 4 я" "A,  2  . .

d
hl 
 A। " ‘
"r-
i’ gn 
A:
“. .
d
u hl  "Nk я"
A .  A ‘яud’: (1) . яud
 -   N , (2) яud "- .
 .
d hl 
 A e" (3) яud
"- .   g;   N ।”102

‘я

’  "
A: o яud "
hl .   hl 
 A।  A


   dd  hl ।
 .
" eя
o   A।

eg o o
. яud " hl e 45 i" g 5
o a"m  я" a#  =A।  4"

:   5 An  । " я 5"s i" "n

102

"r
i, C. 98।
323

u
o

Aqo  gn 2  =। + gn #Ni
 +

4" 2 4A।103

. " hl p; gn

‘


’  + e= 8N" gn n o .। 
e

 o ’ < u-a"m  "
2 A।
gn  ou m
i-
 o
 
 =
a#N "; e A। g "i= 4P ": 
2 A।
e
 e "i 45 A

:; udC  
 #A।

e я.  A:

A: eя я "   e
 k  
।  d .o pm
  4z  : ‘4  !
 "A F 
o-
 M

"।’   яj : ‘4
 !

  4u
A, .
 ?’ я " я""
: ‘N+,
A।’  
" яj : ‘o  d
.?’ я " ": “!”   ": “
  jя
 ?
 . M
 
  я 5?’104

er e= 
=   . " hl F

u  5। p= "; kr  ", “‹"; ! k!”
4. ei =:
k! k! . 8 
i  e"  4o
, 4 ko  < o n 4 d= 
"<k । 8 
i  "i M 45 4"

 e= #; 4M:; । "i 4"
।

l ’
 ", “  я
 ।”
 70 я я "Nk 4"  
। e"

l ’
  : “8 ! e 70 я #N "#

103
".
N, C. 348, 8t:
ko , iя a
", . 3, C. 783।
104
4.  5   "A  4 A
l
"h o’
।
324

u
o

я 4" ।”  e #N 45  я t

4" ।
l ’
 ": “o 8 ! e  я 4
"# B! 
 . 4M:;  я 4"

 , e я яi i"gя я 
 4" e A।”105

4
 pя! 4u . i"-"n  , 4 § 4

45o ut 4. i"   4P""# । 
4: a<.
k 4я 4o । nt  4я s
4<  a<.। -
n "NN!

 4
:
k, ‹"; ! e "
я
 A
e= k  "я 4.
2i।  "q 45i g oя  4"
q। g . "я
" oя  , "q
; 45  4। "
я
 e + 5। 4я
яj , ‘4 !
 +A 4?’  ut
, ‘
 4.= "q oя , 4 = . ei
("я)
   .- ,
 d"

g
 l 4 < "?”


 :
:
k! k! - k! . o" " 
b hl ":
‘ " . ’" "
" d
lh
h  я я’
 .

 4:  +q। 4u eя + pn , ‘4:
 +q 4A 4 pj я , e=
"
 ?’  я"" :
‘
 o " F A, um 
m an<
k e A
"Nk
5", .+ ":   o 
l  g   o
8" .n  я 45 5 oF" । e ;i
 4A 

105
a5~, e я я .  2i,
t 4
।
325

u
o

+qi।
  8 

l o  .
 a#  4
.i!’’

o "! 
: 5 я 
  । e= t "N 
4= m 4 j ? g C5" 4 a
 " . 
 я


N o + (
l ’
)।

 
m o ’ hl eя i"gя я "Nk
A।   , e "= ps C5" e= +q 42 45o
k
d!  "A: ‘.  o  4 dn 5, 
4 "Nki
 A "   ।”

e"Nk я
"i k я "i e ", “
 я
"i
<" !” . e 5= я
"i  4,  § 4= 4<


 । 
q 45  ", “ "#! e
"N= 
 uc; " ।” 4= ", “
 4<"i "
5 " ।” я
"i ", “F
A।
 4 " 5
яN u~2  " 2,000  4"।” 4 ", “o " ।

 " 5 " ।” я
"i e" ", “4,000 
4"।” 4 ", “o " ।” e<" 4 " " asC я
e" я
"i  t "q 5। . e k  oF,
 4 ", “
  g; ।” я
"i 5 5 
2   N- n 
। ", “ei 4= 5
4= 4! 4 "N<"
 p <"  4c, a52 an
<"  4 t 4i!”

4 4ps! 
 .o e [

] s 2n 5 я "A"N,
e" e=" t e #; 4  e ., ‘4 d’
’ g;
o u2~’  a"Ni 
 4 я   u  A। 


lpp an: qi яo ।

326

u
o

k! k! . . ib
i  + g  яN

 ag
 A 4,  4
g #N 4 k
4i। u2~ A
g " e r; ; яN " - nt
"s" e ul= । " ib
i 
g ak 4
A
= 
<8 a
<" ! e ;i  8
l llh
i
o l "A:
‫ﻟﻮ ﻻك ﻤﻟﺎ ﺧﻠﻘﺖ اﻷﻓﻼك‬
- k яN
 ( llh
i o l)  e 4" L

4u N  ।

. ib
i  ag

 k  , . я

i  4=   । + e <:; Lo " 
llh
i o l 4. " L-"N5-4" N 4A 
 A ।

k! k! " 8N Ì¡ oF e A। h .nt;
 k#

t
h
 #N। h8N c aя o 2h। N
4p h o 8N ।

A
4 . " "  l pn : “ 

 d  ?”  я"" : “!”  я 2i:
“4?”  ": “

 "n
 (
l)  ei "Ns 4.,

 d  <"i  i ।”

e "
я
 pn  : “e d u  ?”  я"" 4: “e
d ei 8N o 
c 4., e aN 4 A
 ‡ 
i 
." ।”

e"Nk eя "

я
 A  ": “
 <"A A



" = 4"।” "
я
 ": “
 C
N  
 
"
5"?” 4 ut : “
l ’
।”  ": “ 
327

u
o

 4 ast 4i।

 e 45i 

l ’
 n#N
45।”
e, d e 4 eя "
я
 "q    

" я। "
я
  dn.
k 
=n  ! 4= ":
“i ! e  #N dn
A। eAq e= ।” "
я
 ": “4
я!
 4 ।
  o   яN ut  
।”
4u eя ii i" 

я hl + C
N  sp
4।  яj , “
 p r "N"  ?”
ii я"" , “
 . us  ,  яj 
, ‘
 d 45   e A?’ я"" , ‘
 4 e=
 45 e A। o 45  
"?
 A
5 70
"A ."~ §  q 5 !’”
A

  
 pn , ‘
l ’
 =N < 
4 s 2"?’  " я"" , “4 4 s 

 4., s=o 2 ?”
eя <d "Nk - . a<d
2; 4
"2 o d©  ।
eя "
я
 "A, “
яi i"
я C
N  C5" я 
d© <
 4A।”106

. " hl in

"r
i o .

 ul
A, . o
яud " hl 751 я  in । in l
oin ii яu।  "u 
A।
l
"h
o’
 + "‹s 8n r। + a#B r яn

u  u+2
k।

106
e 45 e=i я 4 4., . 
яi i"
я hl
  4" 2n
5।
328

u
o

.  
m i b 
i 
l
i
(CN
- 749 я,
я, #-
#- "o,
"o, i",
i", <।
<।)

" 2
 A "N
o  "ud 
 hl ।
+   A  ud
’ 
 hl। 
i b 
i hl ‘"o d ’  "#
2।

b  1260 , 

" 658 я  .  
m i b

i hl яn ।

k o

 s q
p5 k 4: d  hl s  o 
 4

o 

 s q я 
" al
" i। + "q <i . r

d hlo
o 
  A। + A 45o   " 4। 4A=
<i p r

d hl ": я A। + . l

 
ud я
nt;  l  .  s <i

m i b 
io 5  .। e ª; u< k~ M=
2  . .
d
u hl ‡।


 45 i"

 k 45 .  i b hl k o i 

t । s <i r

d hl in 8" F~
e + #N i  e 
 4Aq i" 2 4.।

 p5 l . e" 4  
ud я o + < ;
+  a<N5 я। A
   i" 4. us ।

329

u
o

 e  ª;  ‘"o’  s 4P+A

 4 i
s<" " " kr ।

. iN ’
’" l 4яP  hl 
e  . i b 
i hl +  . "ud

 hl sp 4।  ": 4
 "#! 4.

#Nt a
 eo 4 pp pя  4A,  g; 
"
o  "L  iN ’" = 45। e
spL   2 .  ’"
"। s  5 a"
  Ni + p
#Nt a
 p   ’"।107

 p o"n

 p 


N A . я" ": "LN। 
 p=
-:# F<" a
; । "#
e= яo  o a
 4 । ’  -"я, -

  4  ।  " ", et
l ’

i" яN 
: CL- e"   "
l An i s।

 o o " яi я" =A।

 я ;
‡   . i b 
i hl e= CLn  я
; । e= 4A³ = o e= +q
A।
dl! 
 "A o ei
:;  я=
я "N
A। .
 .
 e=

 "Cd  s я A।

in
d n 4" <8: e  o 749 я  i" in
। in l oin ii яu।  i"

107
 i i", C. 93।
330

u
o

"o s   я i 
A।
l ’

+ k "
n r।

. i b 
i hl " e "LN
+ " o 4  4i। " e=
n m
я
A। e .

, ur " aN 4 "
 я + "  । .
F<"  a"m p; e 45i 
= o=A। C
N o
"# 4 я + " = c ।

. in  "я . "

d hl s<:k
। ‘

’  " p; 4 m= я
[1592-1666 b.]
 . i b 
i hl  я o
" я .।  ul , e s= aNn "।


. 
i hl 
 o A। +
 a"s 
"
alяi я। , 
, 4яP
, 4яP  e" aNN aˆ
ai +
" 45 uC A। "  t  "Nk
 p । + c:
1. 
"d  hl।
2. 
 hl।
3.  iN 
m   я.
"
" hl।

4:k  710 я  i" an 

  
s in । in l oin ii яu। i .
p#  A। + я  45 "i 4" я-2।

l ’

" hl #s 8n r।

331

u
o

.  iN
 ’

’" l 4яP  
l
i
(CN
- 760 я,
я, #-
#- 4яP ,
4яP , i",
i", <।
<।)

+  A iN
 

я hl। + 

 ’"
e" ’" l।  ’" "i" o 2। ’" ;
;   i
 "’
 (15 ’")  яng; ।
+  A iN 
m k hl। +   A
iN "
 "rd।

 ’" hl яn   n

p

 o "

 e =s
  я। " e aˆ= s an<
k।


 n
.
 ’" hl "  t "A। F~ an #N

lpp <:; k
# яg  oF।  4" ass 4"# 
। 4ps =N 4 

  uF। nt  #N
b e
k ";  .? + .
 я" "<n o " A
=
4. 5। pN n#N e d’ = - nt an
2o ‡  
+я c । e 2
  n

।


  " " A
’ "l . 
d
’
hl। .
 ’" + " us  
 o ic
4 ।
’ "l hl + = pn । eg
я"" k ": “""
! 4
k e 8; " ।
4 aNt 4. "। 4 яN L A ‘o

’, nt

 pk; i ‘.j’ e o।”   ou st e d’4= 5 
"
p  । ", “.!
 u  45 4. 4.=i

 яN L
A  
+я "?”  я"" , “4 4.
" .
 4‹B o . r

d
"
 
o "। 
332

u
o

c . d  "ud я 


o
hl ।”

"m   .
 ’" hl A

= 4 . r

d
hl "।  r

d + 4i
n A 4= ।
42 o 42 q। ", “
dl! e=  

" 
 A!” .
 ’" 5 5  p <:;

:; 4"# ।  я, 4.  n M N 
M
A-  + m
 a"s A। + a
n " i M=A।

M d"A ."~ .  r


d  5 .

’" hl। nt o + 
  । e + 
 ", “i i!

 A
u ।”108 
", “
o 
. p5i 4 e# 2l 
4.  "। e pN p "
 2l= 4. 

 4 . " ""।”

.
 ’" l hl    4.g

। e"  ", “2l= i   
l 4 
я  "।”   e я g  .
 ’"।
я 5"s e . я
i  ‡ + k~
M=। e k + "= u ।
 A
   

" я, “i i!
 
 "t  "i
 g;
 ?” 4. ut  4  + = <  oF। 
r

d ", “4 e "  e 8; " ! 4 4. "
 я
d   я i "।  " " "
। 4  4. 4 + 
  "।”

108
e= A 
 o яN
"।
333

u
o

. d ’" l hl  2i  M .

"
45A + = 45 2 4.। nt   4  "।
ar" я    " udN .t । " 
="  e
š. "N + CL
:; ।  4
. d  я
d hl  "i e p# p"
5 +q
A। 4.  ak A!

. я
d hl 42 .
 ’" hl
a"" CL2 i я " , “e ! e !
 4
яN ak
A!”

’" hl o 45 4 A

= 4  =। + 
2
 4। . я
d hl + s k  4

 ।    " e  kr  M " "A
s " " ।
š. "N c, я, 
я, 
k", я-

я o F i"-"n e .
 4= .o o .

’" . я
d hl 
  । " e M
ak i e M= a":। . 4z e  я
d
hl
o  
 । 
   ’"
hl ap # + 5। ei  k я 

l ", “p<
4! a": 

 4 o e N
 .  A।
 e k j  <: c ।”

. ’" hl M # a"Ni " . ।

 
 o  4<i 
o 
s  A 45  < ।  " ", “4

" s c 
। 4 o 4. i   
"।”
 
 4. M d"A 5। e  n#N
5 
 "।
 4" A
 e =।

334

u
o

. я
d hl + e p  e 4z

=। ", “ sp.
 k~  " A  8 "

llh
i o l 5।   A, 4
 4. "। o 
 
" 4" 5Aq  oFA। o
4. i  o 4o 4 яN a"N;।”

e pp  i"  udN .t pst g; ।

 ˆ я

l "<N i" udN o ।
.t5  4яP 109 4P+A
। 4 .
 e s  A
"
।  я " e aˆ   A। 4яP  d"q
pn   a "ˆ A। . ’" hl o +
ˆя ‡ 5 e "ˆ +"
s । .i . ok 
i e 
" "; eя à ‡  +q ucÃ

я¡ uc ।
я a8"
- a8" 
s
4. ¡-p¡  5। a2i e pk kr ।

s я #N ass 4A+ । e s я
"  o
l Ã uc
я¡ 4P+A
 4। я
+ <  4z F।  ag  pn , “

4n s 45 e " a"ž 
я¡ 
A?”

k o   я " o"  4 4ki 
।  я  4n aCN k e " 4A A। + 4
A 
l
 "  llh
i o l
!

., я eя 8  ‘’ = e= " 4p; ,

“4 c 
। e aˆ nt n

" s। ek
; 4
e aˆ 4Aq 2 4. "। e a"s 4 яN 4=i "#
!”

109
4яP  " я " < ut p e= я।
335

u
o

. d ’" l hl 8 ", “.o! я 4.

",
 e e A
 p<

l ’
 o + o

 ।
 ei " "   dn A।
  я
 e e A, 
 e s N "  । <
 я,
 e e A d-i  o । 

",
  e 45 2 ."-  e 45 "।”

8 = 45 я " e 5g k 

" n ।  5
5 e  N 4p;  ‡ ।  : “.o! e
4g s 4 45 "cn  ‡я 4 
 !”

 N . ’" l hl +"

  ag   un
k
" । nt  я , e 
"  5 A 4
। .  ’" l hl
  N 4 +
 a‡

  ut । + Ã A
"N uc
। 
š. ! 4 4   N 5 4 45 "cn  4A!

я = e " 4P+A

  -4s 
 ag 
oF। "=  N  яi ;kt
 । kr  


.
d।

.
d: 4 4 .  ’" 5 #N ";
A 7 я o। " я " s 4 45 "cn  4A।
 a N  N  # A। .
d e "= "я aя A

l ।

4яP 
4яP  4l m
. d ’" l hl я q 4яP  4l o।

#Nt k  
" 4я-
 2~ । 5 5 4
4 4l #N m kr A।  c "= e <8s
336

u
o

kn 4l=। Ni -i। A

k; #N 
 4l ¡ st ;
। я  N- n šh  4।
"l!
я 4яP 
4 i 4l ¡ st 4 o .।

p2 e <8s e n


º ।  A
=
 .
d ’" l hl "। N# i  k 
4 "i।

. d ’" l hl 4яP  4" A

 a"s
। я 5 t  aN  i i
=s 2’i  ag  । e e  i"-"n o
я-
я g ।

o " a"s .  . я

d я i
hl k 
 4. pst g; । " 4Aq e udN
.t  4яP 
। 
: A 45 d ’" hl
45
A 4я । 
: 5   2’i  s 45

A 
+я । .t5 i i =s e= "
e  .t" । e s 
 "N=
 #N 4я 4 . ’" l hl।  4. +i
n
A -o  a" । e  + #N as яn
। 4u eя + = A
d#  e A। e d#=

o A
<
N  " + k A। e= t < o d# et । e
e t=  4" q  n।

 
+я 
+я 2
 § ""q 4. a"s A
d я
d hl।  " 8 45 4  s 
e
A dr ।  <" o a‡<‡ #N 
= oFA 
p 8;‡

N o "।  + e p  4i uc;
  
:
‫ﺗﻌﺎل! ﺗﻌﺎل! ﻳﺎ ﺳﻴﺪي ﻣﺮﺣﺒﺎ‬
337

u
o

e ! e ! 4 N, s!

. d я
d hl d# ‹ < 4
n<।
A
= + o 4 । ", “o! 4 "# o 

 .n e<" "।”  e" + e p 
#Nt
ojя
p 
 4"  । ", “4 ’"! 4

 
t! 
 4 t 8; A।”

. d я
d hl A
 2’i a"s   k

jя udN 
 .t । "k;  N ’" l
hl ", “
 .c "t  k e" 4 i

C
N "। 4 " 4. "। 5  ."  k। e
k

  я
d ib hl p A।
 e= pp  .  r

d
"
  hl A
45। e 
 e=  । e= #  " 2 .o। o
A
 a"s ।
 
t rd  s ª; 
"। e 4яP  
"।”

. d я
d я i hl k 
jя udN
.t । e iN ’" l hl   .t
 " । n"N 4P+A
 я , "я 
rd  ps  45  n
 
 "st # 42L A।
nt 2"  A
i  n
 
 A । "  ’"
hl
 5 5  n
= яi 
 4। rd
e"  "st #  5 ।  ’" l
hl A
 " 45 rd  k । e
 2 . 4яP ।

 ou o o F . iN ’" l hl

 4 A।  A 2 i
 i d
ud
iN
 "  
d   rh   । + ‡
338

u
o

. k~ M=। . "  

l
i A ""
dd я uя8 hl ।



u k
-
u #N  p o N।
e=

n o я
 e= "ž o "=। . d ’"
l hl #No "h  p 4A।
 i#N
4A 4яP  "я +
#Nt kt "- . 8 
A।
 a N 4A= "q  "; "<n 8t o .। "

 eg e p ‡
 ul 
g"# A ।

aNš. e= sp110

. o i b 
i hl A . "ud
я 
 hl eя "#। o "=
i" "o a"s। + я" o .,  e
e aNš. sp 4। s  . "ud я 

hl + m
 e ": “
#Nt #<
 k 45
4.=

4  " 
" iN ’" #N- . c

  eя  an<
k। + A k
A

" #<o।” e sp 4  . d i b 
i
hl . d iN ’" l hl " A
=
.।  .   a" । . ’" e 

" . 
i hl 
  o  ou s
ª;:  p ।
dl! 
l ’

a
g -  4i।

n
. iN ’" l 4яP  hl dя 
t o dя
N n  A। e 
t  A

 o u
।  .
d   । d 
t  A  ud

110
e ";= 8t c . rjя i" p;-
ko  (iя a
"), . 4,
C. 48-49 45।
339

u
o

hl। " + я"2 " i
l। N 

A  e" i।
l ’
 "i яn
 u 

’ k a#B r।

in
N+,
l
"h o’
 + p "n o "n
o 2j" 
। "o ।  . ic, . 
 C
N
  । "

 < c,  "  " 4? 4P b=

k
5"  C
N? 4
l! um 
m ( llh
i
o l) an<
k " b 

C
N k; r।

 " i  " r। p F! ek;
 4. 

o  я" o # 
2 A o e
in । 2 4 + "
" = 2। in l
oin ii яu। я 760  я   4: ©ž N
। . " A 100 "A।  4яP i 
A।

l ’
 + s  N k; r। "
n r + k।
8n r . #s।

340

u
o

. d  ud 4яP  

l
i
(CN
- 785 я,
я, #-
#- 4яP ,
4яP , i",
i", <।
<।)

+  r । 



"। + u# 8 c 
o


, i
 
tk,  я

u, k

, .
d iN।  "# 2 .  iN ud 4яP 

l
i । +  A  iN
 ’"
l 4яP  hl।

яn
. ud hl 720 я  4яP  яng; ।
p5, #N o uc . d k 4: ; " ; i
 s  
 । 
o    A
45 8;‡ pk; g; 

।

"
 
  . ud hl uя"s "
 
udN .t । 4  4P+A
  k~  .  iN

m "
 hl .   A 
"d  "
hl।  iN A "n  pB . 
"ud "n "
 hl ।

.  iN hl
" M 12 "A = 4 .
ud hl। e  
#Nt < # g A।
 iN hl + e "L  
" 4" <" ।

 ud hl  ":
я 4
":<" uC
।

d"  e= <

k A  iN 
m "

hl। + dя n A। e eя A я "ud
341

u
o

"n hl। aя A 4 n। +  A r

4"।  iN + p  . ud 4яP  5 ei
4 """n
"d ।

 iN hl C

N M
 + 
t "ud e
", 4
 p !

 = "i
 g; 
g।
 " ", “! 
 " .
 
 
l
i

 o। ei 4 < "।
 .
A "i ud p
A।” e   ud m#  ", “"" !
4.=


#Nt

  45 pp A 
 4i
 ।” e ’= "N uc; i  iN hl 4:
©ž N । e 45 . ud 4яP  hl

: ‘’  " m#  5। e ;i " 
"A, ‘
 "# . ei  a#B 5"  "i
" ।’

< pN"
iN  
m "
 hl in   
hl s" < pN" । l 4P+A
 я
.
 .
d
u hl " us । e
 2 
" 45  ":<" uC । .
.
d hl + uc . 4। <8:  ‘

 ou’ 4"।

e= sp
. d ud hl e e= sp 4।  4,

 "
ou + 4 q я
b p A। e sp 4 

 =  । + = sp "; 4।
 "
ou
", “N+,
o e= sp 4A,

  .
d

u hl " 45
#Nt pk; c। 

342

u
o

  p A।” 
 ", “e
 t

 .
ud 4яP  hl ‡ k~ ।”

 .  hl 4яP  4. .
ud
hl ‡ k~ । A
 +
" 45 2 . .
"ud   
 hl
"।  hl +
яj , “
l .n 4P+A
 яN
 4 d a"m
A?”  я"" , “ i ill!”  " яj
, “ i , e" ill ? e ‘asC’ o ‘sC’ ’
?” .  hl ", “e a5 c я ast asC
o kk (
l ’
 2st) sC।” e"  "
яj , “
o  ?”  я"" , “я-e
"
p”।
" pn
, “я ? e"
l ?”  ", “я
c l e"
l c d o ast।”

uk "N 4" A

4  A। us "i kA।
e u< "
я
   яN et я 5। §  u<
#N  
2, pn-ut " "N A  et
l
Aq 4u я ।   u< "
я
 я k 4"
।
.   hl 
"
" ‡ d  " m

u"  ", “
dl!
 eя
l o ei
  #N 4A।” e . d ud hl "
g; ।

. d " e= "

. 
 2o . 4P+A
A  <
4 A 5 Ì¡ oF
 "
p"  "
#Nt  p।
o 4P uc; 
 "  
o,
2  k#
5 "

343

u
o

4 яh L
 s " ।111

"<n M="
M="
e"Nk . ud hl pn , “4 ! 
o a5 ?”  я"" , “я ":-
 <
 .o e"
l "A
"
p ।”

 ud hl ", “ o  45
 "

i,   , M
i , я 5 , " , +qi , 4 , k
 " я ।”112

.  a"s o uc § . 4P+A

A 4.,  я 
k"
mo a" 5। e -k;,  -"A  A 4 =o 
"
p  । e e"Nk e =
 я  + m
 e
я । 4 + ", “i ! a
g  e я

=  ।”    - nt   " "N"8­
a"s q 4A। +  "
p , . я = <

4A!
  + s;  4, “
   !” ei
 § я #N я   k ।

e  я  я 4। я  4. +q i।
+  "
p , . <
 4A + z  4= A!

  . z   "
। e . d p5
z  ¹
  я p" ।113

111

ko  (iя a
"), .4, C. 52-53।
112
e 5g d . l  "; A।
113
k; 4. . ud hl e " M=  a
s A । "  uc 
a"s 5 я m8; <
 .। -gn
344

u
o

. n
n
.  ud 4яP  hl dя t n A।
eя  A

"। + 
 A
"
я। + 
:
N  
m
"
я " m# ।  4яP i
яng;  e" t t "A "  .। e  . 
hl я" A।

+ d n  A .  u 
"। + 

 A


।  737 я  4яP  яng; । + C
N 
я 821 ।  + " A 84 "A। 114

. d hl 2"

яjя   7 , 785 я   e ## 45 2"
g; । in l oin ii яu। C
N . "
A 65 "A। 4 "ž  CL o ,
l!

e p "n k "
n r।  4яP  
A।

114
.
u 4яP ।
345

u
o

.   


" 
l
i
(CN
- 802 я,
я, #-
#- 
, ",
", <।
<।)

 A 

o pB .  "
d u

o hl
 "L ।
"<8 4Aq  2

  
 я। e  +   "
d
o
hl я" A। .  hl 
 e= k
pB ।



" " š я

 я я o P #N"
aˆ 
 e g= a"s।115
 8"
 o-
";
" o " 4. i p2 A 4 "N 4 n 4i।

Aqo 4Pq, 
, 2 "я o 4P iN aˆ o
#s eo "N 5i e p;।

.   hl

o  p  M= "-
"।  s e 
 " "" । + dя 
t n
A। eя   .
d o aя   ud।
. eя 4 no A।

sя a"

.  
" hl d яN a 
" ।
" <8
45 < e aя-a2 я
  d o ।
e 
: <: o CL m + 4 #;i A । " 
a2i s <:  4। N# i  o я я

115
e 5N= e A .  rjя i" p;
ko , . 4, C. 164 45।
"
 (gn) a
n 2 я , 
 g= < " p
o‡"


m 4  a"s।
346

u
o


 яq । + ut 2t, я,
:; o
 a
 p<" ।   4я e +  i 
k    5।

‘

 k

"’  e= "
A, .  hl n
p5
‘ ’ "n яN a 42L- # A। + e 
 
A
"

। +  n
#"m 5"s s C
N । n

# e  ag

 k 
я   C s
5। nt  e "# । p; "+2 A
=
  . 
hl = e" 4sc i  k । e  + 5 

  et 
t
"

। .  hl e i
4A я n 42o 4" <" । ; " 

 

 s uc k
;   ।

. 


"

 hl A .  hl p# । 
я 4 n  p  । .
"

 
  " a#B  .
 яrd hl।  d
o я
 4" ~ A।

.   hl
 4" я  A। e

#N .  
o hl  e ":<"
ul.N।  e   A e" a 4 .

eя "q # "Nko A। 
" " e = Ni i  яN
":  " .। .  hl 
 o  я
я" o m d udN u~  । s  = 45
 uc pk; 4:  я- " 4 i  p2-
p । я я 
, a
 + = A
=
 । + 
"i
 g;  ai। . a
 A  i  k ।
e t o
l o d "L  752 я  in ।
in l oin ii яu।
347

u
o

. 
o hl in  
 a"s
k t 4 +i  . d h i " P:
hl।  M k 
я 4o  802 я
 in । + я  . яud
o 2n
,
.    o .  rd
o 
l

i at aˆ  grt8; я a"N ।

4P o e
 aˆ .  hl  


я "N
o  ; #N A। e #N .
 я
d ". hl e" + "Cn A aN।

. я
d ". hl
 
d i
 (C.
1236 b)
 

 ।  e e <8 k 
e= k pB । M t "A"N d p2-p  я
5। . ". hl 4: "
 4P= .।

ei (C. 642 . / 1244 b.)  in । . 360=

#Nt
s "-"-
 A " "<n "; 45 я
.। " e eg a"s 
+я o . । aN ";
A,

o  pB . "
d u
o
hl t
я 
- uk aˆ e
o

  A।

. я
 s hl A . "

d
o
hl eя "L ।  uk aˆ e i  o
 p  M=। 
 5 15 i 8 4o  e= g
+ e "L  # a"s। e e= ko A।

 я a"s ‘"

i’  s =s e= я 
я।
o    eя p"; o . d h i

348

u
o

 hl e= k e s A।  k 45
a N 
:
l ‡  " CL  ।116

.  hl in

.  
 hl 802 я  " 4P я#
s kt 
 in । in l oin ii яu।
+ # ei a"s। 4
l!
 ei "L o o ":;
r  "#।

116
4P  4 o- <8, C. 6।
349

u
o

.  d h 
d 2
o 
l
i
(CN
- 855 я,
я, #-
#- 
, iu,
iu, <।
<।)

 o "
+  h 
d।   
m
"। "  4" 2 .
d  "। j"-pj" o
l "Nk o Aqo  A
p5  .
"
"  d d
lh
h "#।

" l


. d hl 8"
r:;
" <8 4Aq p5 ("
i)
o
 । e s<" " "  M। e
" e=  я 4. " " kr । m" .
d яn  яi।   e   +  5 


 । e e 45 2
  < я# l। .
" o al A। l e  я
"d 
k 4"
= i  F g; ।  + 
o A।

4.  . d l
   я 

k 4"
hl At o  N A a। + A 45 pk;
4  я "
d 4P
 hl o 
"
 
4яP
 hl  uc . d। e"  d
h 
d hlo e  an<
k । ‡ ;i a At-
 #N e я ":<" я " я q।

 +   q 

p; 42L 2।

я
"d 
k 4" hl C
N  +i  o 
.
"
  4яP
 hl ‡ e ": "n
t q oF
. d hl। ei   + 
" m 42
4- ;  A я us ।

350

u
o







. 
"
   nn 4 4яP
 .t "। . d
+ ‡  ic:; । e "=  4яP
 udN .t
। 5#N  . 
 "" e .t" 

"
  hl d hl ", “

ei 45 .। at aˆ d o ।  
r।” . d e ps" g;  o 
 " " kr ।

i#N  2   < A . я
"d


k 4" hl A 45। 
 e   
4P" hl
" 45
o  k 4 o 
< ।
  u<    " 2 ।

. k

 A
 a"s i  k pB ।
 .

k<t d я A
 "ž "t। k 5 
o  e u<= ’-pk;
.-
"#। . d
hl k   
:
 "q 5। a N "Nk
k .k d uC ।


 o
 aˆ e" M d "A"N a"CL 2। .
 n hl + p; ‘hjя

’ " ul :
“a"CL § g . d  h 
d
hl #- m e 4" A 4., pN 2000
" d 
: + k e
 । eAq +
яs ‡- 5 o 
 4 Ai . k 
. ‡ " 4।”

351

u
o

grt8;  e t
. d ": "n
t8; m A . d
 я
я hl ‡।  + "n
 = e= grt8; t ।
e e= 
 # ।
“4"2 h 
d c  #8 । e= a"t 


-" p"d। 4 e я8N я o
t"sC o
rd। 4 я    " o <"  "। eя " ":
h 5 . "h"",  я  u  ?
": . h
 p"  A
 e u " p:# í:#?

. 5 o, - я, 4я, 


 o "A
i u
।
 . o 5 - "A
aя। .
lo o .

lo , e #N e "= 5N "N। "i 

 
:   Fi। "s"
 o 45 a#-

:i ।
я i  o яN "N
। nt e "i "
।
e= "s" ‘
tu ’ Aq A
। e
l i" A
4i।

 h 4.= An  4 =i ‘p<
’ " 4A। k#
t ‘
l
’
 e’ "=i .5L । ;,
 Aq i c ".।


 Aq u"N a"Ni e= .!117 .i h  o
яh 5 #N я N 5", i " ." e= o।

 4 N et" u 42o k 4i। "

ªCt8; <"  o


A। F 4.<"
 

an 45 4" e A,


" яc 4., e a#

 "t
" s ।  "t r a"ž o 
º 45। e   
d jя  z
" .c। 4 "

117

я 45 p 6  "A 8"o . 
:
-b a"s er я
  5-  2n
"N
я a"s =

m.  4P+A
A। b-
 a"s e <
<
" a
Nk
" ।
l! 
 um k r। -gn
352

u
o

 - p   4< 5 42L я
M A। "

z
"

c। .A
  c 
+q # F 5 42L
2c।

 ant e= <" e  4"+#A।
l-4p d= t s

A।  
" s 
 4s CL #N,  
" 
4

l
я 45। d<N" e a# 
A 4

,  4

l
я C5" "
।

 
+яA N 
l-4p 4A+। nt 4 k#
4  a"
o
tu ! .
"

 d
lh
h 2 udC ";=

 e 5 ud
d :
‫ت‬ ْ ُ ُ ‫ وﻟ ُ ُﺰ ْو ُم‬- ‫ﻜ ْﻮت‬
ُ ُّ ُ َ َ َ ٰ
ِ ‫اﻛﻴﻮ‬ ِ ‫ﻫﺬا زﻣﺎن اﻟﺴ‬
-e= e= " 5 .
 o C q 5 .
।

ei  2 udC  . я

i " hl 5= o

<":
ْ
ُ َ ُ َ ْ ُّ َ
ُ ََ َ ُ َُ ْ ُ َْ
َ ‫اﻟﺸ ْﻴ‬
‫اﻟﺮﻤﺣ ٰ ِﻦ‬ ‫ واﻟﺼﺤﺒﺔ ِرﺿﺎء‬- ‫ﺎن‬
ِ ‫ﻄ‬ ‫اﻟﻌﺰﻟﺔ ﻣﻘﺎرﺑﺔ‬
-et u  A  ., a
"
l ntL
; ।

u 5=  8  llh
i o l nk ";

5 :
َْْ ْ َ َ ْ َ َ ُ َْ

‫ﻦﻴ ﺑ َ ِﻌ ْﻴ ٌﺪ‬‫ﻨ‬
ِ ِ ‫ﺛ‬ ‫اﻷ‬ ‫ﻦ‬‫ﻣ‬ِ ‫و‬ ‫ﺪ‬ َ
ِ ِ ‫اﻟﺸﻴﻄﺎن ﻣﻊ اﻟ‬
‫ﺣ‬ ‫ا‬‫ﻮ‬
-4. 4u e  ‡  5, nt dя 45 4 8।

 a"Ni eя N i ।

 .A

"A  N
" 4 "। ei  e a#
 d
  <
 ." ।

353

u
o


 =
" яc, . d
"  "": “
l
’
 4. a
 a
 "Nk 
  .N ।”

я
o "A:

"A:
“o
o! 
 4 m ap
 4
":Ï   ।
4 4<‡ =
 =
  ¡  A। eo 
 o"
 ! 
   "
я "st,

 "  , "
=   " 2  - e " "N A , nt 

eo N 
 o !”

e
lo "Nkto . + i  m er " 5,

   <" šn 5 ?

4 
 (я)  a  4! 
 M
 4M, a 
4 bя  o+~ "
A। e=  "
d я ?
o ।”

. 4P"  u
 " . c . "<

k , e
2F o e=
:; n"N ।  ":
“. d  h 
d hl "N,
я o "n k e 2F " ।


s
tP" o я p uc #; c a t
d= < । eg pN "+ o u+2
-2
 ak
A।
 ":= 
 k  oF . 
яi "
p   4., 4 er e=   
4A! a52 4
,  uc . a#B A 
d hl। я
"d 
k hl

 я " 4P" ‡ ", “
 
h 
d 
  " 4 "।”

354

u
o

#; 
: 4 "=i, + "L "n
я o
tsя + .
 

"
 " я।  A "= N 
: 
 o 5p। e "
4kto 4
, uk 2F + "N o
tm 
n<"

= oFA।
  , + uc . o o tN kN
"  ei t=।  p  et
l ’
 яN।

. d hl n

. eя t 
t n A।  d я
d 
2। + eя N no A।  я
d  
A d 

"
d e" + n  A d
"d ।
4:k "Nk a n A। +i "#
я 

" "  d "<
k "Nk"।118

in
"<n p;N 8t я ., 855 я  .   
pp  . d hl us A।  e e " d
"A  in । in l oin ii яu।  <
ut p "" я# 
i 
A।
l
’
 + "‹s 8n r। "
n r + k।

118
8t: ‘d я 
’- o  ’u
।
355

u
o

.  iN 
"

d 4P я" 
l
i
(CN
- 946 я,
я, #-
#- 4P,
4P, я",
я", <।
<।)

+  iN 


"
d hl।   iN "
l ।
. 

"
d яi ",
 яn  
 
 863 я
।

k o pk;
d= "A " t . 

"
d। p
mя 2" g; 
e= dM= 4
। C 8<
-.t < q + я o।

s e= k" p5 kя 4:  4яP

 4. ic:;
। e  k
 tt"# 4яP
 i o j22 4nd
; । d j" a uc . u o ":"Cn d 
4яP

  4A। . 

"
d 4яP
 4P+A
 
 
k 4яP
 hl 2  
 ।

. 
  k 4яP
 hl:
hl:  A 4яP

"яNB u  #N aN। + us o  A .
 
m i" b  я hl। 
  hl 
a
; "N 
" F A। 
: oя- #N
i    ।  C­<"
+q # 4kt
4яP
  o  Aq 4 । "  u p
। + e " .k 4

: + k u# <8: ।

4=5, . 

"
d hl  
  k 4яP

hl  eя uc . k o
 = i 
uc F g; 4 P<N aя ।

356

u
o

At p us -

-
us . + At g;" o 4# m a"   s<"i 
p ": - o
:;  ।
  

"
d hl
F 
 us 4" - t ; । 4 4
 4 4. "<n ": -"  4kt . 

"
d 
o s us ag# c। e d . j-pj "Np
" M=।  
  hl = 45i . 

"
d
hl  "c . k p ।

  k
4яP
 4.   a#N A, 4 i . 

"
d k
 " я" kr । ko + e "LN o g;"
" M=।  яi 
 At "
dt o 4# t # ।
4. 4 
 At 
 ( 
 ) " m
 я
i pn : “
 45 4 k = 4q A?”
e= я  
 " At 4# a
#"  F 
. 

"
d hl =।

  k 5"s e . 


"
d hl  nn ,

"
 .  8r  
" hl ‡ k ."।
nt  
  hl .o a
  ।

s q
s us
" M a"    

"
d hl

<" d 
я 4o a
 4।  
d
4яP
 hl e 

"
 hl o + я h i
i"  hl 4z F। u< ": t 
m q  । u , “4 e" я
uN d 
я  pB q 
।”

357

u
o

 ou22
"N i aя  . 

"
d
<Nn; i 5  ou
p . 4।
  ou j " 45 aя m" । e
яN pя 4 

" <।  

"
d hl e
kNя 2 . .  "ud i"  
4яP

hl
"। uc . ei o
l A 2-.
e"
o-t    ।

 <
4" A
  "ud hl
" 45  "<n
k q  .  

"
d hl। e e 
" + e "L  4z A 
। ":

" 45 pp A 4., 4 4.
  <8: ।

. 

"
d "
 ", .! e grt "  k

 4i। nt  ", 4 e t g;  "। a

: 4 d uC "। e    я  
k   . 

"
d hl । ", 4 


"
d! e 45 
 
  a
 4।

4,, to 4o 

e "n
 o 4 ।।

l,, u<  # 
" p 
l ।।



 pN"
4 i 4A³ 4A=, . +  я A 45 8  4. 2 ।
nt 4A
g b A।  2 4। e" 4 -i "Nk ;
" ; ,  < j o
o  
o .  
 я 8"
r: " s।

358

u
o

h
 4P+A   d 4 
 "
я
 я 
.
d 
 hl = 45o 2-
o
  < ।

aNN
" 45o iя. <

l ’
   4i।  . ic k 8 
 e" e яN 4"A 4 + p "n #N . ic +
o   "। . 

"
d 4P я"o
l ’

": - t A।  + p5 4яP
  .।
 uc . jя 4: . "ud 4яP

hl k 45  < । 
  e 2 o

o o  pp । e " A
i p<
  o
 ; A। eo . 

"
d hl #N

uc k
; 42L- # 45 . ।
َ ُ َ َ َ َ ْ َ
.ُ ‫اﷲ‬ ‫ ﺎﻛن‬5
ِ ِ ‫ﻣﻦ ﺎﻛن‬
-4u . я
l a
k #N z
" 4 
l  .
i।


 . я"

 e= k A। 4  a"s A, 
"


 i h 
d e"   iN   
l

i। . 

"
d я" hl e dя o
"
<
 2
  
 k। e 
o k~
<  . d я я iN 8 hl। 
" e
k 4.=

  =A  45  ;
#Nt u
<   <: " ." । eAq iN 8 hl +
o p । " яN я я. u 4।

359

u
o

я  
 N
4 e § i e "-"  . 
"

d
hl "t jя  udN .t । t t i
ak;  я" 4P 
 । e = e
 o  j22 4nd rn o яN
l ’

L  4A। 2n r,
l e p "n 
 N
 "t jя   я. ª; udN। nt я"
4P
 
"; +  , 4 s
ei।
  s<" " "  яN 4P 4"A । 
.  e  e= grt8;
#Nt 4nd rn।

k o  

я" 4P " " kr   . 4 
: d
k o
#Nt  ।  4 e  я я
  "NN . яi A:
“4P
  4 e  4 d k
" 4i-
 e ; k5o a
s।
 <",
e = d "N "  4A! e At
et  "। nt 45 45
" ?

я
 <<" i"-"n jя । e
4 4 a At e    ।
l
. ic   
 ।
l ":
َ ‫ﺤﺴ ﻨ‬ْ ُْ َ ََ َ
َ َ ُ ُ ْ ُ
َ ْ َ َ ‫ﻴﻨﺎ‬
َ ‫ﺎﻫ ُﺪوا ﻓ‬
َ ‫ﻳﻦ َﺟ‬
َ R‫ا‬

‫ﻦﻴ‬ ِ ِ ‫ﺠﻬ ِﺪﻓﻨﻬﻢ ﺳﺒﻠﻨﺎ * َو ِ‰ن اﷲ ﻟﻤ ﻊ اﻟﻤ‬ ِ ِ ‫َو‬

-.
 5 #
t ,
 a"Ni

 5 2 "। š
l
~; 5
A। [
"
: 69]

 
rb .,
 я k  "
яq  4p; i।”119

119

ko  (iя a
"), . 4, C. 486।
360

u
o

  d
. 

"
d l   d o "LN <n A। 4
.
 i8" +    4u A "
 я 4i।
e= 
 4 ":= a
#"  ."।

. hl "t 

 ei
:
ٌ َ َ َ ْ َ َ َْ َ ْ ُ ْ َ َ َ َ ُ ْ ُ َ
‫ﺎﺻﺔ‬ ‫وﻳﺆ ِﺛﺮون ﺒﻟ أﻏﻔ ِﺴ ِﻬﻢ وﻟﻮ ﺎﻛن ِﺑ ِﻬﻢ ﺧﺼ‬
-я a<"gs o  ag#  । [: 9 (a)]
-e "N ":
“e
= .
"
"  d d
lh
h 
я A।  4 " "  nt
ak " a"L  5 я a 5। a

 o 45 я . e
= .
 d
lh

h  я A। ";
A, e + M "
 ।  .  <k;  " A,  eя
<k
 e " 2i।  я  4 <k
 " "
 । a
r   ei M= M=। C o
<k
 e
" я  "  । aNN

    ul A, e
= я A
.  d
lh
h udN । eAq

я ;  " aNN "
 5o 4u
4u ul A। " "N=  4n "  e=
я A 4 = "q 5 । ;
 "h"2
"N"h A।

 "  ";  "
 do
l ’

яb  e "t
=
я A।”
"l!  .
k.
k "NN।

e"
 e=   "NN .  "A  4 ।

 = ei:

361

u
o

َ ُ
َ ُّ
َ َ ْ ُ ُ َ ُ ْ َ ُ َ َ ََ ُ ْ َ
‫اﷲ َﻋﻠ ْﻴ ِﻪ َو َﺳﻠ َﻢ‬ ‫ ِإ ن ﺎﻛن اﺠ ِﻲﺒ ﺻﻰﻠ‬:‫ ﻓﻘﻮل‬،‫ اﷲ ﻗﻨﻪ‬Ëِ ‫ﺖ أﻧ َﺲ ْﻧ َﻦ َﻣﺎﻟ ِ ٍﻚ ر‬ ‫ﺳ ِﻤﻌ‬
َ َ َ َُ
َ َ ُ َ َُ
ُ ْ ‫ َﻣﺎ َﻓ َﻌ َﻞ اﺠُّ َﻐ‬،‫ » َﻳﺎ أ َﺑﺎ ُﻗ َﻤ ْﺮﻴ‬:‫ﻮل ِﻷ ٍخ ﻲﻟ َﺻﻐﺮﻴ‬
«‫ﺮﻴ‬ ٍ ٍ ِ ِ ‫ ﻓﻘ‬k‫ ﺣ‬،‫ﺨﺎ ِﻟﻄﻨﺎ‬
-.
 "  d
lh
h ": 

l llh
i
o l
 ‡ 4  o  4P
o ।
e 
 4A=<i [4P
 ] ": “o
"
u"i!
45 4 
i?” [ulN, " .
 d
lh
h
"]: “
 4A= <i u"i e= ‘
i’ (4A=) 4:  A।
4 e=  4#8 । e e =  .।
 4P

  8
l llh
i o l ", “o
"
ui! 4

i 45 4?” [  "
]

. 

"
d я" hl ":
“ei  45 = ":
 a" :
1. 4A³ "c p - p।
2.  p . 4 "   " 4u . d©šngs 

 u2~ " + nt p।
3.
i m  4P
 ।
4.  яN  4: o pk; 4o।
5. 5
:;  An "N"।

uk p= я 

s"
। eAq,
 я  4.,
j"2 ":N o я" "N"  "#।”

.
l-

l-42
. d hl . a"s ": "LN8; A। 


i  . pst g; । F  us 
4i 4 4.  
l us A।
n . 5 q
।  . "  < d"  .   + я
+q .N । e я яi 
 .
 । e

362

u
o

 + 4 L c "   - a52, я Aq aNN 

" L  2 ।

. ‘’
’120  4kt  ":

“. ’
 #N q "। ; . c
  "<n a"s L। + e
A k
a"s,

A r
a"s, aN
A  я"
a"s। e= 
A " aq, a e
A k#
t


  o #N।
 e  " qA o
a
 "Ns
A " uc; #N।
l ’

+ a
g o  4

 . #N e " "<n 

 et  A। "q A "

 . . "hg;।”121

e " "N . . a"s p<" 4। 4 4. 

4 4  . a"s " " 
+ 
+ +A।

. я    
 d’
 o 4" += ।
+ e a"s us 
l #N "= p<" 4। +o .
‡ +।

 "Ð
  яN ak  ।  grt 4o  ou e=
aN u 8। i
"
 k  
i hl + ‘ 


i’122 gn ‘ok’ e o e= 
 a#N 2 A।


120
e a5 c . p= я: 4., +q, r
,  я, "F iN
n 
" F<"

 ।
121
 rjя, . 4, C. 489।
122

dl! k
-
 ":; "< 45 i
"
 k  
i
hl  ou st o p; p;Ngn ‘ 
 
i  i  ou’ 2
я "A  p5"  8
"  "‡
" A। a
" A o   
d
 ।
363

u
o

 .   hl ", e= 4 no " 4.

4" । e" e ; a
s a"s 

 o 45 +
q  aNt 4o A k яN। nt "s" e= <
 A।
  Ck aN 4 " +  .o MÐ  L
 .। 
 4z F 
" n
 ", “4i 
iя! 4
 1 MÐ  L ? я"" o!”
 ":=
a" A । " +  4 " i। 
 ", “

ei e MÐ an di  

 o  ।”

. 

"
d hl n 24 MÐ
 e= -
L A। 4.:
A 45 " =

 e 5। e
= ":<"   я
’

"। et 4, At o 

Aq e  4u + ‡ k~   ।

aNN  . 4u + ‡ k
, 
nt 



 M
 ।
nt At ,  i -pn я""
। a
  "  ou ": pn । 
F я""  " । 4u 4u
 k#
t
" <

।   u । e  я
  "Ns
 4.। e "N  ":
“"<n я-
я o oя 
  
eg я
  4. ।  . я A 
8;  4o .। a
r  я я-
я 
8;  i । a "<n
k 8;


 "Nk     я 4
 " !”

m= h


4 m= h
 937 я  l   
; । e
 4"‡ 45 l 5 .t я" e . 

"
d
hl ‡ k~ । . + 4" A
  । h

+ 
" я  e" " . ‡ 
 k

364

u
o

4:; । nt  +q 45 q  a C

N"; 
 k~
M= ।

d m p a k

. #- m  A ।  o eg 4<  ।
e ;   d m p 4=i
:; 4"#  ।
 e "N ": “4
 . d A
pp ,  e "
"st p я h
:; CL 45 " 5 "। e ; 
я o #- m e=
= "। e d= et o
4 u 4i।”

n
.  я 
t n A:
1. .  "ud hl।
2. .  я
d hl-  al "  .।
3. . 
ud hl।   h i o 2
A।

.  "ud hl uc .

o  A।
"
 +i я"2 " i
l।

in
.  iN 

"
d 4P я" 
l
i M
41 "A 4P " "   o z q  ei 2"
g; । in l oin ii яu। C
N A
 8" 
"A:
“
h
h A।
l ’
 45 4p

h z q o। aNN
"o ps 
c।”

365

u
o

A
   " 4  я  in A। e "
e  d 4" hl123 2 4A " e # 45।
. ", “e"
 ।” Ni -i ।
l e 
o 946 я  274 "u  d 45 " ।  e
C5" 83 "A я" A।124  4Pi 
A।
l
’
 + k "
n r।

123
+  A
"d 
।  o ’ud 4" hl  A।  l
k e"  o  o " A। 
: + ‘ d’ i 2। a
+
  я । -
ko ।
124
" o  o  N, C. 121-141।
366

u
o

.  "ud i" iN 

"

d 
l
i
(CN
- 985 я,
я, #-
#- 4P,
4P, я",
я", <।
<।)

 A d iN 


"
d hl 4яNB 
t। d "
s 
 
 + e 
t   "ud।

k o pk;
 "ud яns 4Pi  = p5 kя ।
eAq " o i s  я 
  " 4"A 4। e
 2 . 4яP
। 4    <  uc kя ।
 e +  pB   k #N я" kr
।

 <
я  
" 45 M
o  pk;
4o   <   A 45। + 
  a

4o  924 я । 2=     
  a
 <
A। eg  2, ., t o
o
।

di   o di k
. "ud  . d hl 946 я  in
।  . t
 <  oF। e  
4< o k e" a 
 F  
яr  +q। eAq . un kd 4
"<n aˆ 45
k5 e яq  5। e  4P d=   o d=
k pB  .। .  "ud hl s  C
pB   o k t   5। + 4A=<i 

ud
=   o k pB  4o ।


367

u
o

4P  4яq   o k .k 2 4. 5 d
s5। eg M ."~ 4P F 5 sP"।

. "ud hl m g;я 

‘" k’  " 4 + m ":
“ A . i o s  
.N ।”

‘"d
u’ " 4 ":

“ я
#Nt # o 42L #N mCk ।
 A -o o।”

. 
t  d я  hl ‘
 ’ 
s2 gn :
“e 
 я ‘
l!
l!’ я A।
4 4      45 "q  .c
e" "
" 4A=   
" k;  4A।

e
š. "N= s2k 4 a"  .i। e 4<

 + = 4।   s A। 4 +
"
 45 ‘h! h!’
oя uFA।”

 ii n" hl A . "ud hl

eя я
  ।

uc e 4 + ‘я

 o’ " A:
“ o
l  "ud i"   o 
hl A i
я #N eя। 
4P яng;  o "q । 4P 
 o

 #N" e= 4A³ ।  A
-u
o я e= "  N।  s  
ut# A। + d "C~ e яB uC A।”

368

u
o

d<N" . "ud hl я""Ctn m
 4

" " 8t
 CL2  । eo uk 5N 45 e=
яi a
 4., . "ud hl eя uc .

o  A।  aNN p d o   " 
o  ou 
я  4A। uC A a N
l
"n-"n। eAq я  n  4" ’я  4 .- .+
+ . a"N   pяn .n।



‘
 я’  "
A . "ud hl 
A e
 я। e #N "p# A + 
t .  dd
d я  hl।125

. "ud hl 2" g;

 . F яn o C
N я  । " a# 
 985 я   in । in l oin ii
яu। C
N - m + 
t . d я 
hl :
“
  29 я
u  985 я kk" 
 m

us 45
 u A।”
e 5N 45 e=i š o 4 4.  985 я  я"
A। e ";
. C
N . "ud hl " A
120 "A। + я n A: 1.  dd (d я
), 2.  
o, 3.  .
d।
. "ud hl 4Pi 
A।
l ’
 +
e "n
я k "
n r। + a#B r яn

u  "c k। + "‹s  .n 8n o
" 
।

125
 4P я, C. 143।
369

u
o

. o  
"  n 
l
i
(CN
- 988 я,
я, #-
#-

,
, "

, <।
<।)

+  A  

"।   n
 " " । e ;i 
 
"  n hl  2 ।

яn o k
" s an  n
 5   яng; । + o
.   
d hl 8"
r: e aˆ "p5
"
A। . 
" e i 4"q oF। p5 kя 4: 
2 . o d
b i"  я  n hl
A। e i  uc jя  
 ।126

" a"s

 o  я яns 4Aq . o 
" hl
gя=
"
 । e  "A 45 k ।

"




" ª; ic + #N яg । 
" 4Aq "<n
s ª; 4: 2
 "

।  я 4A e
a o
l " " A।  я 
  " " kr ।
# # q 
 e=  । + uc kd "
a2i 2
 Aq q। "<n s 45 a At e +
  < ।

"

   . o 
" hl uc j-pj
5 я 4 42P  + я a"N  . я

126

u  "

, C. 227।
370

u
o

 "  ।  4" A

 e t aNn k ‡
 ।

i2
 
. o 
" hl .
 " aˆ    A
 i  [ : 1530-1561]।  p# uя  A
d - . j22 p ":
g A।  . .

" hl j-pj m я ,  +

i2
 ("
2
  2)
 яN
nt; я।
 e
nt; g; । "2 t 4Aq 2


i2
। 
" -o o m #N d  + s
я। i#N  "
i2
 e=   pB A।
  i   e kpB F  k,  ,
 o   "<n uc ":।  " . 
"
hl e kpB k  "  ।

ulN ei  i .

 "N ’я k k A।
e #N   iu
  n o  
m iN"  n

l
i  e ":<" ul.N।

"

 pN"
d  C
N  " 4
 aя।  
"
hl 4 
 " "   ।
  

 "

। + ‡

 
d  iu
  d
hl। .  
" " я" "

i =।

"i
 o  <

"

 5"s 4 e  . h d"8 p

CL ।   ou p p
+ q। eя   
"i
 g; яr  ।  is 
l = d

k 
 n 4। 4  "

 a"s A .
371

u
o

  s 
m
 k
d   r। e  o 
 o
яN i‡ 4  A
= 4 + "।

p5      "  4 .


hl A। ei   = kя A . 
b  я
n
l  n hl।

A
 F g;  .
 hl  "i
 g; 
o 
" hl।
o-t n 


" 45   < #N  4" A
 ।
2t #
.
. o 
"  d hl A a
 2t #
.
a#। .
 eя "q 
 o
  " +
 A।
 " . q o 4. । a k o 

  "  ou o я mCk । я я

 + 45 F - 4 uC A।  
"
 
: A। 4 4. pi + 42d= ar  k। eAq
 
" al  d 4.। 4 4  4 4. 2b MÐ
#Ni e"o 42 "n  ।  .  яo  n Ã
"
"Ct ‹"; 
"
g A।

h
" e C5" 45 e "ii  2n я"  q
я । . 
" hl o z q  2"
g;  e я


" 988 я । in l oin ii
яu। i
l!
 e  "n o o  r a
n
"। "
n r + k। . 
" hl "

i

A। + #s 

 .  ib
i" u  n hl # i a"s। 127

127

u , "

, . 1. C. 229।
372

u
o

.  8rd
" 

l
i
(CN
- 1155 я,
я, #-
#-
",

", <।
<।)

+   8rd। 

 d
। +   A .
я i  
m  hl। я
u u 10 
1064/1063 я   яng; । 4 P<N "Nk яn 4
4 P<N ।  
A:
.
"
hi d
lh
h "; ,  8
l llh
i
o l ": ُ
‫ﻴﺪ َﻣ ْﻦ َﺳ ِﻌ َﺪ ِﻲﻓ َﻧ ْﻄ ِﻦ أ ِّﻣ ِﻪ‬
ُ ‫اﻟﺴﻌ‬

ِ
-eя 4 P<N" 4  45i 4 P<N", . 4  
u A। [", "i]

яn 45i . 8rd hl a"" k  я,

4 P<N o uc  a#B o
।

kg; o pk;<
. 8rd hl t 10 "A " 

  я ।
  <: " gs+ F  t 7 । + k A я

k । e d kg;  o
 i" 
l
dd
" hl =। +  
 o  
k A o iN 
m
"
-я "
"

hl। F я-
я-
 4:  < 

o । " aNN
 n o A 45o
  < #N । . 8rd hl "N  o
 j oo uc kя ।   .
 + k
e uc j a# aN 4u я" A ।

373

u
o

k o oя-
oя- 
o 8rd
" hl uc j-pj, " o
k u~:
 g <": Aq q। 8-8n 45
a N At + A e яq  5।  
" 4.Pk o 
"  "<n ":। a N 
: + oя-  ‹"; 
 4. । . 8rd hl a At " "q

 A।

  ;

" 
 i   
m
 ud A .
8rd hl eя "L At o 
।  e k r
" . яN e=   i  । ;я kr
 1102 я e" 4:  1109 я ।

  4"z " "   At  2 r 4o ।

< pNn aˆ 45 At
 e un kpB।  
e= "= ib A 4. k# "i k  । "
s p d .   ‡ e   
 A ai।
e   4
gя=  oF 4 .
 i  k e= grt8;
aˆ। 
: gя= ‘r  ’ o ‘r u8’ 
N ।

.  gn
. o 8rd
" hl eя
o A।
"<n ":  170  " 2 । " ":"st "Np
A ps। + p; ‘ r ’, ‘  b
 8
"k’ o ‘
u   "i."’ 
" un =
  "। 128

128
d<N" . 8rd
" hl a# " e
 o . ।


 . e " " 45 u < "ˆ c।
374

u
o

i i
. o 8rd
" hl 1143 я  "t jя
 udN k 
jя  । jя . 4:  

o 4. oя 
"  +q  8 "
 llh

i o l  4  <k<। i i M
1 "A s e   k~  a .
‹B u o i

я।

i" o #
.
" hl  e  

  o
। eAq  я-
я g 5।  o
jя
 .   ।  "A " 45 C
N 8" .n
  " F A।
l o ok
 A +
я ": "LN। я" 4 я-" = 45 
-
a
 g;  ।

d 45 "g;

. 8rd
" hl 1155 я  e "Cs"
d  4Aq 2s
 я"  q я। in l
oin ii яu। .
" +    s
k =   A।
l ’
 + e  o
"‹s " 8jj r। + a#B r
’ k।129

129
"
"
 o, . 2, C. 850।
375

u
o

.  
"
 u "ui 4P’
4P’i 
l
i
(CN
- 1178 я,
я, #-
#- 4P,
4P,
яq,

яq, <।
<।)

.  
"
 u 130 hl 
: ‘ 4o’ e"
‘4o "’ "o m# । +   A  
m
r "ui 4" hl।   A  i b।

яn
я 1100  "u
 e 4 "  < ut p
4P я# "   .
"
 u  яn । + e 8"
r:
A . я r hl।  . 
"
 
r

d i" 
 i  . я 
 hl =
45
o
   < A।


  [1336-1405 b] C "t ¡ .j  . я r
hl s 
t 
m i" я  l  N । 
4яP
 e " " kr । e  4яP
   A
#, я o u p t
 ib  [ :
1402-1440]।

o  "i
 g;

"
 u hl o .
" t। +  
m  "Ns
A ":- m o яя 4< я। 
t k o pk;
 4 
. + i A। 4o u " 
d i b "  p5 k-k t 4। nt 
4" 4"+2 5 । u hl " . t 6 "A 

130
+ я" o  o . o я
 " 
"
 hl ‘ 4P"
4i i o u’  s2 e= gn "s
2 A। e "=i + я"2
8t।
376

u
o

i b " in । e" + i <;:; o k-k

t 4।


"
 u "N 45i <" a= d" A। nt
eo  " §N #;  4kt A A । #
o "
"# a"s ; " ps
=  + 2t।  
C 5  e 4 
s o  । ., 4.
o  i" p +
g 
" al " i A। -
 5
 ou p " #N <:;
:; 5  
" 4A= 45i
e "N
:; 4"# ।

. u  " . t 11 "A  +  F~  N
।
#Nt # #N я " mCk  et g;
।
 e  4A u o   
o 
я-k k  kr । n
g o
 4
 

n2k

 .।  "
p , + e n= #; ।

13 "A "  я ei 4A
o  
 
। + 
 o = A 12 "u
u 1113 я।

  
 o e "A i nt .  u hl
i  4।  
m r hl C
N A 15
, 1114 я।   sC2;  4.  u "ui
hl ":
“
 " . 13 A,  F~ e an e <"
яg ,
 я Éi i N "।
i#N   d "A ."~ я 
:   45 8
4A।
 u2~ " ei +  "i
 g; ।
nt  p ‹d 4

 
 o яN
" я
 4 ।
 + 42  o < 4।


 я
k aN eя #N +
я। e я #N e "N 2n яg A
377

u
o

"
p ।  m" <", .o
"
 u aN

" 45
#Nt  N m a" ",

яN u2~ " + 
 " " §N a"N ।

  a":
 
 ।”

k8
k8 ª;
4o " 14 "A " t . +  ## 45 2"
g; । "   e " i  d p5 kя
। e uc k udN я яn- N । " + "q
Aq  "A 8"  4A
#Nt  d< udN s
 " , я
 o aNN aˆ ª; A।
  º
a
;  4o " hl p5 " . uc k <

। nt 4n aCN k i "  5  ।
 c 4  k "   8 + яN u. A ।
 e .t я
  я яn- 
 । nt 4"
a" o 8"i  
 ª; .। e .t 2 4 2
2
। 4   "<n u  o i
я
" <
#N । 4  us o  d hl = 45
i  uc j< ।

"i
 o  <

я 
 A
 " "   .
"
 u 4o "
hl "  i" 4. я । 4 
 
iN 4
 hl
" 4. A
 a" ।
.
 hl = e 
" я: “!

 eя  
 n
A।

 e "N -
  a
g ।”  " e=
4<" я"" : “
 2
.o
l o .  o   
m "। 4

 4 i 8; "।”

378

u
o

 4o "   hl  "i
 g; ।
 = 45
o   k <  A
i#N। e n A + 8"
r:;o। e"  
m
hl + 2  o pk; 4:   ।

 
o o 2    " pB ।

k o 5"Cn

 "  . 4o u hl m ul
 o
i
я A 45 d k o
" <  ":<" uC
A।

1. .  
m  hl - 4" a"s .  o
।
2. . o  d - 2
2  a"s us।
3.  iN 4
 e" hl - us।
4.  
m hl -   a"s + ।
5. я iN irl hl - 4 " "  2 ।
6. я iN  hl - я iN hl <i o 2
।

4 a"s
4o " я " o <8- m 45 я 8 । 
4" 4Aq 2
  o"। e  a  4।  <8-
m + я 4A= <i 
  hl  p

 । 4 e e 5 udN e= 4A³ M яi 
।  e  = i"-"n o
#Nt #
#N। 4я + "
 5 4। a 4 +
 "i
 g;  #N 4।

379

u
o

n a
; o "
 45 
k 5
 8  llh
i o l
n 8;‡ a
; Aq
4ui +=
l "n o pя  । eAq "
 e= "q 4।
"
 
"i ³   eяN 4.,  "
 F

<"।
 e 45 " 5  k F  .।

l
" .Np5।

. 4o " hl

n a
; 4kt 5 
। a F "
 "#o A। + " яn 4 a
uc .
 o  । 4., 
"
 , 
l 
m,
я я
, (+ )  
m r 
l

i p
। e "i F<" "
 "# A। eAq "i
A
o n o।

 o "L At

4o u " hl + 
 я"=i =A d k
us o  5  "। a o
l o
 + d
":<" uC । e #N ’я :
1. o я i  4" hl।
2.  k
 я
 hl।
3.  
d  hl।
4.  8 
m hl।
5. я 
m
 hl।

"N " ‘" я’ e 4  oяud


4P" hl .  
"
 u "ui 4P’i hl m
" 4. A:
“. 
"
 u - . 
:  4o " m#
,  A .  
m hl p#
।   .
 eя u, ps-h, я
380

u
o

o i"gя "Nk  " +  a 4u 

+я o F
A। " o s5  A aN।  .
 k
o  pk  " uc s a#B A। .

a# o o " +i a
; 4o u# <8:
A। + .я" 4яя 5 a + ‘
4o’ " m# ।”

in
я" 4  2n। " 4 L k;= us "i। " <"
45, 4    4"
 4u a" ।  b


 . e я" , et i e "N š a"।


2  4o hl 4kt 4 " k;=
us  "t я

’
" 25 я
u
, 1178 я । in
l oin ii яu। C
N ’ 8" . 4o "
g 4 <:; "N5 a
<" । º  p= 4яq e "N5
p2<"
M ।
l ’
 + e  o яn

u  u+2
k a#B r। + "‹s
jj 

  .n।

‫ وصلى ﷲ على النبي الكريم‬5 ‫والحمد‬

p

381

u
o

4 45 
A

382

u
o

383

u
o

gnя
1.  "ž:- i"।
2. яu 
8"- я idl 
я k hl - a
": o
 ud  u, n# p।
3. "  ["‡
"] - i
"
  
 < hl, a
":

"
b 
m o
, i"।
4.  
s - id n" hl - i"।
5. 
n" llh
i o l - " 
 hl, a
":

ud  hl।
6.
-" o  - i" A hl - i"।
7.  i"  ["‡
"]।
8.  " [iя a
"] - i" я " hl।
9. 4’4я.  8
-
 b 4", a
": o
"

 
m
"d  42P#
, e 
s।
10. .

u - dd
t hl [iя o " a
"]।
11. 
 я
" -
 я<  я" hl [iя o "
a
"]।
12.  
- ।
13. The Life, Personality and Writings of Al-Junayd by Ali Hassan Abdul
Kadir, Islamic Book Trust.
14. Ansari, Muhammad Abdul Haq. "The Doctrine of One Actor: Junaid's
View of Tawhid." The Muslim World 1(1983): 33–56. Electronic. Source:
en.wikipedia.org/
15. Sells, Michael A.. Early Islamic Mysticism: Sufi, Koran, Mi'raj, Poetic
and Theological Writings. Mahwah, New Jersey: Paulist Press, 1996.
16. яl я." -  
m
 hl।
17. 

u -
"

i i  hl।
18. я
 - i" iu .oя hl।
19.
ko  [iя a
", 6 ] - rjя i"।
20. 
 un - o
"d  я hl।
21. "
  - я i hl - iя a
":
 "u।
22. "k - i" я" m hl।
23.
-"
  [ix ib]।
24.
"
 
 [iя a
", e.  , 4яrя, 1977],
"
я"

o .।
25.  

 
"- i я" ., "r, 1981।
26.
or 
 - i ’ ., "r, 1978।
27.
я n।
384

u
o

28. я   -
l 4 s।

29.
-r 
. - я  
।
30. i
o [iя a
"]
31.
o
N -
"d o" i"
 ’ hl।
32. я
. я - i" 
.я < (.)
33. 
я - i" яo. (.)
34.  " - я я" (.)
35.  " - i" jя (.)
36. "k
 
" -
"d o" ’ (.)
37. koid яo - 
m " ii 
38. "я

 -
"
  
 

 (.)
39. uA

. -
"d  
d 4< (.)
40. 
.
    k" 
" k - 
l
 k
(.)
41. h   k" i  Nd
"d k -  
"d
k
" (.)
42. .

o।
43.
яr
" -  "ud,  "rd o 4  i=,
, 1995।
44. "
 я - o o tt" o ii o
"
 h i
" #N –s-
 " [1027 b.]।
45. 


o।
46.  ’।
47. "r
 - 
 i"
।
48. i
" - 
m iu
 i"
i ।
49.
"r
i -
"d  
d 4" hl।
50.   -
"d  
d 4" hl।
51. ‘
   
o. "i’ -  ""
 
я hl।
52. o N -
"d  
d 4" hl।
53. oid
" - o  o ul hl।
54. 
u "


55. "
"
 o।
56. 
.
 o।
57. k я।
58. en.wikipedia.org
59. revolvy.com
60. sunnah.org
61. sufiwiki.com
62.  4P" 4i i o u- я
 
"
।
385

u
o

63. 
u , "


।
64.  4P я।
65.
 я।
66. я
 o।
67.
 ।
68. " o  o  N।
69. d я 
 - o  ’u
।
70. 4P  4 o।
71. .
u 4яP ।
72.  i i"।
73. ".
N।
74. i я

" (confession of Sins)।
75. gs+ -   ()।
76. "
s+ -   (.)।
77. oя
"।
78.  r
u।
79. i
।
80. 
N ।
81. =-i-я- e . 4. e. ".  ।
82. oid 
।
83. "z -ai s;।
84.  
।
85.
o u ।
86.  r
।
87.   rh ’
।
88.
o
 ’
 -  "
d u
o (.)।
89. 
 u ।
90. Biographical Encyclopedia of Sufis in Central Asia and Middle East -
N Hanif
91. 
 ।
92. ’iN - i" ।
93.  
 
i ["‡
" -   
d  ]।
94.  ou  
 4।
95. 
।

386