You are on page 1of 46

आपल्या स्माटर्फोनवरील DIKSHA APP द्वारे पापुस्तकाच्या पिहल्या

पृावरील Q. R. Code द्वारे िडिजटल पापुस्तक व ‡त्येक पाठामध्ये


असलेल्या Q. R. Code द्वारे त्या पाठासंबंिधत अध्ययन अध्यापनासाठी
उपयु” दृक–ाव्य सािहत्य उपलब्ध होईल.

‘OoV {eHy$¶m ‘amR>r


B¶ËVm Xþgar
A‘amR>r ‘mܶ‘m§À¶m emim§Vrb
(qhXr, B§J«Or, CXÿ©, H$ÝZS, JwOamVr, VobwJy, qgYr B.)>
{dXçmWu d {ejH$m§gmR>r nmR>çoVa nyaH$ nwpñVH$m

‘hmamîQ´> amÁ¶ nmR>çnwñVH$ {Z{‘©Vr d Aä¶mgH«$‘ g§emoYZ ‘§S>i, nwUo 411 004.

P-A
àW‘md¥ËVr … 2014 © _hmamîQ´> amÁ` nmR>çnwñVH$ {Z{_©Vr d Aä`mgH«$_ g§emoYZ _§S>i,
ghmdo nwZ_wЩ U … 2020 nwUo - 411004.
¶m nwñVH$mMo gd© h³H$ ‘hmamîQ´> amÁ¶ nmR>çnwñVH$ {Z{‘©Vr d Aä¶mgH«$‘ g§emoYZ ‘§S>imH$S>o
amhVrb. ¶m nwñVH$mVrb H$moUVmhr ^mJ g§MmbH$, ‘hmamîQ´> amÁ¶ nmR>çnwñVH$ {Z{‘©Vr d
Aä¶mgH«$‘ g§emoYZ ‘§S>i ¶m§À¶m boIr nadmZJr{edm¶ CX²Y¥V H$aVm ¶oUma Zmhr.

‘amR>r ^mfm g{‘Vr … ‘amR>r ^mfm g{‘Vr - H$m¶©JQ> gXñ¶


S>m°. ZmJZmW H$moËVmnëbo, Aܶj har J§JmYa Zmabmdma S>m°. g§Ü¶m ndma
àm. am. a§. ~moamS>o, gXñ¶ àm. gO}amd aUIm§~ lrH$m§V Mm¡Jwbo
BaJm|S>m nmQ>rb, gXñ¶ lr‘Vr aoUy Xm§S>oH$a nX²‘mH$a Hw$bH$Uu
’$mXa ’«$mpÝgg {X{~«Q>mo, gXñ¶ àm. O¶d§V nmQ>rb {edm H$m§~io
dmhê$ gmoZdUo, gXñ¶ S>m°. amo{hUr Jm¶H$dmS> Zrboe {Z‘H$a
àm. àkm X¶m ndma, gXñ¶ S>m°. ‘§Xm Zm§XÿaH$a EH$ZmW AmìhmS
S>m°. gw^mf gmdaH$a, gXñ¶ àm. S>m°. {g{g{b¶m H$mìhm©bmo AVwb Hw$bH$Uu
{H$emoa XaH$, gXñ¶ àm. S>m°. gwZrVm gwioH$a doÀ¶m ê$ܶm Jm{dV
lr‘Vr CfmXodr àVmn Xoe‘wI
(gXñ¶-g{Md)
g§¶moOZ … lr‘Vr CfmXodr àVmn Xoe‘wI
à. {deofm{YH$mar, ‘amR>r

{MÌH$ma … lr. amO|Ð {JaYmar


‘wIn¥îR> … lr. amO|Ð {JaYmar
AjaOwiUr … ^mfm {d^mJ, nmR>çnwñVH$ ‘§S>i, nwUo.

{Z{‘©Vr … g{ƒXmZ§X Am’$io, ‘w»¶ {Z{‘©Vr A{YH$mar


g§Xrn AmOJm§dH$a, {Z{‘©Vr A{YH$mar

àH$meH$ H$mJX … 70 Or.Eg.E‘. {H«$_dmoìh


{ddoH$ CËV‘ Jmogmdr
{Z¶§ÌH$ ‘wÐUmXoe … N/PB/2020-21/100000
nmR>çnwñVH$ {Z{‘©Vr ‘§S>i,
‘wÐH$ … M/s.
à^mXodr, ‘w§~B© - 25.

P-B
AZwH«$_{UH$m
A.H«$. nmR>mMo Zmd n¥îR> H«$.
1. nmD$g (JmUo) - g[aVm nXH$s 1
2. ‘m§OamMr J§‘V ({MÌH$Wm) 2
3. Ioi Ioiy¶m 3
4. Z³H$b H$ê$¶m 4
5. ’$im§Mm amOm (JmUo) 5
6. ’$io ‘moOy¶m 6
7. {MÌo nmhÿ, Jßnm ‘mê$ 7
8. AmoiI Ioim§Mr 8
9. Pmonmim Jobm CSy>Z ({MÌH$Wm) 9
10. ^mOr ¿¶m, ^mOr (JmUo) 10
11. AmoiI ^mÁ¶m§Mr 11
12. dmhZo AmoiIy , Jßnm ‘mê$ 12
13. AmoiI dmhZm§Mr 13
14. emoYy¶m 14
15. Amnbm n[aga - 1 15
16. Amnbm n[aga - 2 16
17. Ima (JmUo) - Xod~m nmQ>rb 17
18. ‘mPo Ka 18
19. KamVrb dñVy 19
20. EoHy$¶m, ~moby¶m 20
21. H$mo@ H$mo@ H$m|~S>m! (JmUo) - a_oe {Mëbo 21
22. ¶mo½¶ H$m¶ ? 22
23. ‘mPr eãX~mJ 23
24. H$moU H$go ? 24
25. H$moU H$moR>o ? 25
26. gmaIo H$m¶ ? 26
27. ‘mPo eãX^m§S>ma 27
28. ‘mPo nmZ 28
CX²{XîQ>o, {Xem Aܶ¶Z-AܶmnZmMr 29

P-D
1. nmD$g
· JmUo EoH$m. åhUm. H¥$Vr H$am.
· {MÌ nmhm. gm§Jm. EoH$m. {MÌmV XmIdm.
Am^mi dmOb§ YS>mS²> Yw‘²
dmam gwQ>bm g§y g§y gwå_²
drO M‘H$br MH²$ MH²$ MH²$
{OH$S>>o {VH$S>>o bI² bI² bI²
nmD$g Ambm Ymo Ymo Ymo
nmUr dmhçb§ gmo gmo gmo
nmʶmV ~moQ> gmoS>br gmoS>br
hmV^a OmD$Z ~wS>br ~wS>br
~moQ>rda ~gbm ~oSw>H$ ~oSw>H$
Vmo AmoaS>bm S>am±d Sw>H²$ S>am±d Sw>H²$
- g[aVm nXH$s

1
P-1
3. Ioi Ioiy¶m
· nmhm. EoH$m. åhUm.

dmH$m. a§Jdm.

bmdm. Pmonm.

~mobm. Xo.
Ko.

· nmhm. EoH$m. dmMm. gyMZoà‘mUo H$ê$Z XmIdm.

dmH$m. a§Jdm. bmdm. Pmonm. ~mobm.

Xo. Ko. hgm. Wm§~m. dmOdm.


3
P-3
5. ’$im§Mm amOm
· JmUo EoH$m. åhUm.

Zm{eH$Mr Ðmj§ JmoS>M JmoS>,


ZmJnyaÀ¶m g§Í¶mMr N>mZXma ’$moS>.
dgB©À¶m Ho$içm§Mm ‘moR>m ‘mZ,
Ho$içm§M§ {eH$aU bmJV§ N>mZ.
nZdobMo H$qbJS> bmbM bmb,
ImD$Z nhmb Va IyeM ìhmb.
Ah‘Xm~mXMr ~moa§ {hadrJma,
Imdrer dmQ>VmV ’$ma ’$ma.
nwaoV Jßnm, Vwåhr Wm§~m,
’$im§Mm amOm ‘r Am§~m.

· JmʶmV Ambobr ’$im§Mr Zmdo gm§Jm.

· JmʶmeoOmar {Xboë¶m {MÌmVrb ’$io AmoiIm. \$io XmIdm.

· nmhm. EoH$m. åhUm. Zmdo dmMm.

nnB© {MHy$ AZZg noê$ g\$aM§X


5
P-5
8. AmoiI Ioim§Mr
· à˶oH$ {MÌmV H$m¶ H$m¶ {XgVo Vo gm§Jm.

· EoH$m. åhUm. ([aH$må¶m OmJr dJm©Vrb ‘wbmMo/‘wbrMo Zmd dmnamdo.)

1. ‘wbo H$~S²>S>r IoiV AmhoV. .............. H$~S²>S>r N>mZ IoiVmo./IoiVo.

2. ‘wbr Imo-Imo IoiV AmhoV. .............. bm Imo-Imo Ioi AmdS>Vmo.

3. ‘wbo bJmoar IoiV AmhoV. .............. M|Sy> AMyH$ ’o$H$Vmo./’o$H$Vo.

4. ‘wbo {H«$Ho$Q> IoiV AmhoV. .............. {H«$Ho$Q> N>mZ IoiVmo./IoiVo.

· {MÌo nmhm. EoH$m. åhUm. Zmdo dmMm.

8
P-8
10. ^mOr ¿¶m, ^mOr
· JmUo EoH$m. åhUm.
· {MÌ nmhm. gm§Jm. EoH$m. XmIdm.
^mOr ¿¶m hmo ^mOr,
VmOr VmOr ^mOr.
Mdir H$modir H$modir,
qb~o Am§~Q> {ndir.
nmbH$, eony, ‘oWrMr,
OwS>r {haì¶m nmVrMr.
{‘aMr {VIQ> ‘moR>r,
AmUbr MdrgmR>r.
‘wim, JmOa, H$m§Xm,
AmUbm H$s hmo XmXm.
dm§Jr ¿¶m {Z Q>‘mQ>o,
namR>çmbm ~Q>mQ>o.
H$mH$S>r AZ² H$moqW~ra,
N>mZ hmoVo H$moqe~ra.

· JmʶmV Ambobr ^mÁ¶m§Mr Zmdo gm§Jm.

· JmʶmV Amboë¶m nXmWmªMr Zmdo gm§Jm.

· {MÌo nmhm. EoH$m. åhUm. Zmdo dmMm.

qb~y ‘oWr {‘aMr ‘wim JmOa H$m§Xm Q>‘mQ>m


10
12. dmhZo AmoiIy , Jßnm ‘mê$
· {MÌ nmhm. {MÌmV H$m` H$m` {XgVo Vo gm§Jm.

· nmhm. {R>nHo$ OmoS>m. dmhZ ~Zdm.

· dmhZm§À¶m {MÌm§Mm g§J«h H$am.


Vwåhr H$moUH$moU˶m dmhZm§VyZ {’$am¶bm Jobm hmoVmV, ˶m{df¶r gm§Jm.

12
13. AmoiI dmhZm§Mr
· {MÌmV H$m¶ H$m¶ {XgVo Vo gm§Jm.

· {MÌo nmhm. EoH$m. åhUm. Zmdo gm§Jm.

~g [ajm gm¶H$b H$ma AmJJmS>r Q´>H$


13
P-13
15. Amnbm n[aga - 1
· {MÌo nmhm. gm§Jm.

{H$amUm‘mbmMo XþH$mZ {d{dY dñVw^m§S>ma

VyaS>mi

H$mnS> XþH$mZ

· Amnë¶m n[agamVrb XþH$mZm§Zm ^oQ>r Xçm. ‘m{hVr {‘idm. gm§Jm.

15
P-15
17. Ima
· JmUo EoH$m. åhUm.
· {MÌ nmhm. gm§Jm. EoH$m. {MÌmV XmIdm.

gw§Xa ‘OoXma,
eonyQ> {VMo Pw~Ho$Xma.
~gVo H$er S>m¡bXma,
C^r amhVo EoQ>Xma.
bwH$bwH$ S>moio ~KVr,
IwQ>IwQ> H$mZ EoH$Vr.
^a^a nio añ˶mda,
PaPa MT>o PmS>mda.
YS>nS> H$ar ’$ma,
PQ>nQ> hmoB© ngma.
N>mZ N>mZ Aer Ima,
gmè¶m§Zm AmdS>o ’$ma ’$ma.
- Xod~m nmQ>rb

17

P-17
27. ‘mPo eãX^m§S>ma
· {MÌ nmhm. EoH$m. gm§Jm.

nm C§
H$m gm b
d n H$
im B©
g a ~
S>m ê$
Z
Am

· dmMm. ~moQ> {’$adm.

ggm gmn S>mg H$mgd

H$mim H$mdim H$ma H$mZ

nmb nmZ Amagm Amdim


27
P-27
14. emoYy¶m
1. {dXçm϶mªZm H$mhr àmʶm§Mr, \$im§Mr Zmdo ‘mhrV Pmbr AmhoV. {ejH$m§Zr ˶m§Vrb àmʶm§Mr, \$im§Mr {MÌo VgoM
Zm‘nQ²>Q>çm XmIdyZ COiUr ¿¶mdr.
2. ¶m nmR>mV Amboë¶m ZdrZ àmʶm§Mr, \$im§Mr {MÌo XmIdmdr. ˶m§Mr Zmdo {dMmamdr. ‘mhrV Zgboë¶m àmʶm§Mr,
\$im§Mr Zmdo gm§Jmdr. Zm‘nQ²>Q>çm§Mo dmMZ ¿¶mdo. nwaogm gamd Xçmdm. Ogo - åh¡g, C§Q>, KmoS>m, ~oSy>H$.
3. nú¶m§Mr {MÌo XmIdmdr. ˶m§Mr Zmdo {dMmamdr. ‘mhrV Zgboë¶m nú¶m§Mr Zmdo gm§Jmdr. Zm‘nQ²>Q>çm§Mo dmMZ ¿¶mdo.
nwaogm gamd Xçmdm.
4. Mm¡H$moZmV XmIdë¶mà‘mUo ’$im§Mr {MÌo d ˶m§À¶m Zm‘nQ²>Q>çm§dê$Z nmR>mVrb gyMZoà‘mUo ˶m§À¶m Zmdm§^modVr
IwUm H$ê$Z ¿¶mì¶m.

15. Amnbm n[aga - 1 16. Amnbm n[aga - 2


1. {dXçm϶mªZm AmB©-~m~m qH$dm ZmVodmBH$m§gmo~V XþH$mZmV Joë¶mZ§Va Ambobm AZw^d H$WZ H$aʶmg gm§Jm.
2. ˶m§Zm nmR>mVrb EHo$H$$ {MÌ XmIdyZ àíZ {dMmamdo.
CXm., ho H$emMo {MÌ Amho ? ¶m {MÌmV H$m¶ H$m¶ {XgVo ?
3. ¶mà‘mUo gd© {MÌm§da àíZ {dMmamdo. {dXçm϶mªZm ˶m {MÌm§Mo dU©Z H$aʶmg gm§Jmdo.
4. XþH$mZm§Zm ^oQ>r Xçmì¶m. ‘m{hVr ¿¶mdr.
Q>rn - {dXçm϶mªZm KoD$Z ~gñWmZH$, aoëdoñWmZH$, XdmImZm ¶oWo ^oQ>r Xçmì¶m. ‘m{hVr {dMmamdr.

17. Ima
1. {dXçm϶mªZm {MÌmMo {ZarjU H$am¶bm gm§Jmdo.
2. JmUo VmbmgwamV gm{^Z` åhUmdo.
3. {ejH$m§Zr EHo$H$ Amoi åhUmdr.
4. VrM Amoi {dXçm϶mªH$Sy>Z åhUyZ ¿¶mdr.
5. {dXçm϶mªH$Sy>Z ¶mo½¶ H¥$Vr d A{^Z¶ H$ê$Z ¿¶mdm.
6. à˶oH$ AmoirMm nwaogm gamd ¿¶mdm.
7. g§nyU© dJm©V, JQ>mV d ñdV§ÌnUo JmUo gm{^Z¶ åhUyZ ¿¶mdo.
8. {MÌ nmhÿZ {dXçm϶mªZm ~mobVo H$aʶmgmR>r àíZ {dMmamdo.
Ogo - ImarMo eonQy > H$go Amho ? Vr H$er C^r amhVo ? H$er ~KVo ?

18. ‘mPo Ka
1. {MÌm§Mo {ZarjU H$am`bm gm§Jmdo. {MÌm§V H$m` H$m` {XgVo Vo {dMmamdo.
2. {MÌm§À¶m AmYmao àíZ {dMmamdo.
CXm., ñd¶§nmH$ KamV H$moUH$moU˶m dñVy {XgVmV ?
3. {MÌdU©Z H$ê$Z ¿¶mdo.
4. {dXçm϶mªZm ˶m§À¶m KamVrb dñVyM§ r Zmdo {dMmamdr. ˶m dñVyM§ r Zmdo ’$içmda {bhmdr. dmMyZ XmIdmdr. dmMyZ ¿`mdr.

33
P-33

You might also like