SÖZLÜK

1)Abdal: Köy köy dolaşıp gönüllü olarak müslümanlığı anlatan

kişiler.
2)Alperenlik:bu makam, hem savaşçılığı hem de dini bütün olup, Allah’ın
yarattığı hiçbir kula zulmetmemeyi öngörmüş ve atlas cepkenli süvariler, bu
anlayışla cihanı fethederken arkasında büyük insanlık medeniyetleri kurmayı
başarmıştır.
3)Harçlıkçı:Savaşta bulunan timarlı sipahilerin, dirliklerinden elde edilmiş geliri alıp
kendilerine getirmek üzere izinli gönderdikleri kimse.
4)Pençik harplerde ele geçirilen esirlerden, askerlikte kullanılmak üzere(çoğunluğu
genç) beşte birinin alınması demektir.
5)Pençik oğlanı, asker yetiştirilmek için, savaş tutsaklarından beşte bir oranında
ayrılan acemioğlan adaylarına verilen isimdi
6)Nişancı, pâdişâh adına yazılacak fermanlara, beratlara, nâmelere, hükümdârın imzâsı
demek olan tuğrayı çekmekle görevlidir.

8)Peyk:Osmanlılar’da da haber götüren kimse ve yaya postacı sınıfı için

kullanılmıştır.
9)Solak: Osmanlı askerî teşkilâtı içinde padişahın muhafızlığı yanında bir nevi
tören bölüğü işlevini yerine getirmekte olup Yeniçeri Ocağı’nın 60, 61, 62 ve 63.
ortalarından meydana gelmiştir.
10)Saka: Ordunun su ihtiyacını karşılamakla görevli birlikler.
11)Ulufe: Yeni çerilerin 3 ayda bir aldığı maaşa denir.
12)Tasavvuf: İslamın temel prensiplerine dayanarak nefsi arındrma, ahlakı
güzelleştirerek dini yaşama ruhun yücelmesine ve kemale ermesine çalışarak
Allah’a ulaşma ilmidir
13)Tarikat:Aynı dinin içinde birtakım yorum ve uygulama farklılarına dayanan
bazı ilkelerde birbirinden ayrılan Allah’a ulaşma ve onu tanım yollarından her
biridir.
14)Vakıf: Bir hizmetin gelecekte de yapılması için belli şartlarla ve resmi bir
yolla ayrılarak topluluk veya bir kişi tarafından bırakılan mülk ya da para
15)Arif:ismini ve canını mevlâsına adamış, herşeyini ona verip kendisi aradan
çıkmıştır.
16) Reisülküttap:Divandaki kâtiplerin şefi olan Reisülküttap nişancıya bağlıydı.
17. yüzyıldan sonra önemi artmış ve devletin dışişlerinin sorumluluğu
Reisülküttaplara verilmiştir.

16) Dirlik Toprakları:Belli hizmet karşılığı devlet adamlarına ve görevlilere

verilen topraklardır. Üç kısma ayrılmıştır.
17)Silahtar: Osmanlı Devleti’nde padişah, vezir gibi devlet büyüklerinin
silâhlarının bakımıyla görevli kimse.
18)Tımarlı sipahi: Klasik çağ Osmanlı ordusunun belkemiğini oluşturan Tımarlı
Sipahiler, ordu içindeki en kalabalık asker sınıfını oluşturur
19)Yeniçeri ağası, Yeniçeri Ocağı ile Acemi Ocağı işlerinden sorumludur.
Sadrazamdan sonra gelen yeniçeri ağasının hem sivil, hem de askeri görevleri
vardır. Esnafı denetlemesi de onun görevlerindendi. Başkentin güvenliği ile
sarayın koruması da görevleri arasındadır.
20) Topçu Ocağı Osmanlılarda kapıkulu ocaklarının yaya kısmından olup, top
dökmek ve top kullanmakla vazifeli askerlerin mensup olduğu ocağa verilen ad.
21)Levent: Osmanlı donanmasında ve kıyılarında görev yapan asker sınıfı.
22) Sağ Garipler ya da Gureba-i Yemin 15. yüzyıl sonlarında kurulmuş olan ve
Osmanlı ordu teşkilatında, Kapıkulu Süvarileri'ni oluşturan altı bölükten birisidir. Sağ
Garipler savaşlarda sağ taraftan hücum ederek düşmanı çembere almaya yardımcı
olmaktaydı