DĠJĠTAL ÖYKÜLEME YÖNTEMĠNĠN YÜKSEKÖĞRETĠM

DÜZEYĠNDE KULLANILMASI

Eda USLUPEHLĠVAN
Türkçe Eğitimi Bölümü, UĢak Üniversitesi, UĢak, Türkiye
edauslupehlivan@gmail.com

Meltem KURTOĞLU ERDEN

Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Eğitim Fakültesi, UĢak Üniversitesi, UĢak, Türkiye
meltemkurtoglu@gmail.com

USAGE OF DIGITAL STORYTELLING METHOD IN HIGHER

EDUCATION
ÖZET
Bu çalıĢmanın amacı, son yıllarda araĢtırmalarda sıkça üzerinde çalıĢılan bir konu olan dijital
öyküleme/dijital hikaye anlatımı yönteminin yükseköğretim düzeyinde kullanımının önemini ortaya
çıkarmaktır. Bu amaçla, alanyazın taraması yapılarak ulusal ve uluslararası çalıĢmalar incelenmiĢtir.
Dijital öykü kavramına yönelik çalıĢmalarda farklı tanımlamalara rastlanmıĢtır. Bir araĢtırmacı dijtal
öykülemeyi uygun bir öyküleyici metin ile çok sayıda medyayı birleĢtirmek için kiĢisel dijital teknolojiyi
kullanmak olarak tanımlarken baĢka bir araĢtırmacının ise ses, resim, video ve dijital içeriklerin kısa öykü
(2ile 6 dk arasında) kurguları ile dijital ortamda bir araya getirilmesi olarak tanımladığı görülmüĢtür.
AraĢtırmacı dijital öykünün farklı alanlardaki kullanım Ģeklini ortaya koymuĢlardır. Bu çalıĢmada var
olan bu araĢtırmalardan yola çıkılarak, bu yöntemin yükseköğretimde kullanımının etkileri üzerinde bir
inceleme yapılmıĢtır.
Teknolojinin geliĢmesiyle birlikte, öğrencilerin de öğretim ortamlarından beklentileri değiĢmiĢ ve
geleneksel yöntemden farklılaĢtığı söylenen ancak artık klasik sayılabilecek öğretim materyalleri ilgi
çekici olmaktan uzaklaĢmıĢtır. Eğitim ve öğretimin çağın gerekliliği olarak teknoloji ile denk hareket
etmesi, yeni yöntemlerin ortaya atılması ihtiyacını doğurmuĢtur. Bu anlamda, çalıĢmanın gelecekte bu
yöntemi kullanacak öğretmenlere ve öğretim elemanlarına yol gösterici nitelikte olacağı düĢünülmektedir.
Anahtar Sözcükler:Dijital öyküleme, yükseköğretim, öğretim yöntemi.
GĠRĠġ
Son yıllarda üzerine düĢülen yeni bir kavram olan ve birçok biliĢsel ve dilsel beceri ile görsel ve iĢitsel
unsurları birleĢtiren “dijital öyküleme” yönteminin eğitim sürecinin bütün aĢamalarında kullanılmasının
yararlı olacağı düĢünülmektedir. Dijital öyküleme; resim, video, müzik gibi çoklu ortam araçlarını
genellikle yazarın kendi sesi gibi çeĢitli multimedya bileĢenleri olan bir komut dosyasıyla orijinal bir
öyküyü birleĢtiren bir kısa film oluĢturma sürecidir (Dogan ve Robin, 2008). Dijital öykü anlatımının
okulöncesinden yükseköğretime kadar çeĢitli öğretim kademelerinde kullanımı, çokluortam
teknolojilerinin sınıflarla bütünleĢmesi hususunda fayda sağlamaktadır (Kocaman Karoğlu,2015).
Anlama ve anlatma sürecinde geliĢim sağlayabilmek için duyuların en üst düzeyde harekete geçirilmesi
önemlidir (Kurudayıoğlu ve Bal,2014). Bu açıdan dijital öykü anlatımları, yazılı bir metinle çeĢitli görsel
ve iĢitsel unsurların birleĢtirilmesi ve analiz edilmesi yönüyle faydalıdır (Robin,2008). Dijital öyküleme
yöntemi kullanımının eğitim ve öğretimin her kademesinde çeĢitli becerilerin kazanılması ve
geliĢtirilmesinde yarattığı etkileri ortaya koymak amacıyla yurtiçi ve yurtdıĢında pek çok araĢtırma
yapıldığı görülmektedir (Balaman, 2016; Özer, 2016; Baki, 2015; Ciğerci, 2015; Göçen ve Duman, 2015;
Yamaç, 2015; Göçen, 2014; Kurudayıoğlu ve Bal, 2014; Angay-Crowder ve Yi, 2013; Kahraman, 2013;
Anderson ve Wales, 2012; ;Bauer, 2012; Balast, Stephens ve Radcliffe, 2008; ). Bu çalıĢmaların her
birinde djital öykü ya da dijital öyküleme yönteminin farklı konular bağlamında farklı amaçlara ulaĢmak
için kullanıldığı dikkati çekmiĢtir. Bu çalıĢma kapsamında ise, dijital öyküleme yönteminin yüksek
öğretim düzeyinde kullanılabilirliği yapılan çalıĢmalar ıĢığında tartıĢılacaktır.

Dijital Öykü
Teknolojinin, her alanda olduğu gibi eğitim alanında da kendini etkin bir Ģekilde göstermesi ile beraber
öğrencilerin de öğretim ortamlarından beklentileri değiĢmiĢ ve geleneksel yöntemden farklılaĢtığı
söylenen ancak artık klasik sayılabilecek öğretim materyalleri ilgi çekici olmaktan uzaklaĢmıĢtır. Eğitim
ve öğretimin çağın gerekliliği olarak teknoloji ile denk hareket etmesi, yeni yöntemlerin ortaya atılması
ihtiyacını doğurmuĢtur.
Öyküler, geçmiĢte en sık kullanılmıĢ olan ve günümüzde de kullanılmaya devam eden eğitim
yöntemlerinden birisi olmuĢtur (KıĢla ve Turgut, 2015). Öğrenciler açısından öyküler, hem katılımı
desteklemesi hem de günlük hayatın yansıması olmasından dolayı her zaman dil öğretiminde önemli birer
materyal olmuĢlardır. GeliĢen bilgi teknolojileri ile sözlü ve yazılı ürünlerinden olan öyküler de dijital
dünyaya taĢınmıĢlardır. Bu geliĢen teknoloji ile birlikte bir öykünün, iĢitsel ve görsel ögelerle
desteklenerek dijital ortama aktarılmasıyla oluĢan en fazla üç dakikalık “Dijital Öyküler” varlığını
göstermiĢtir (Kurudayıoğlu ve Bal, 2014). Dijital öyküler, geleneksel bir yöntem sayılan öykü anlatma
yönteminin modern bir açıklaması olarak görülmektedir. Dijital öyküleme; görüntü, ses, video gibi
çokluortam ögelerinin birleĢtirilmesi yoluyla gerçekleĢtirilir (Menezes, 2012; Akt.Kılınç ve Yüzer, 2015).

Dijital öykü tanımlarının araĢtırmacılara göre farklılaĢtığını görmek mümkündür; Ohler(2008)’e göre
“dijital öykü, uygun bir öyküleyici metin ile çok sayıda medyayı birleĢtirmek için kiĢisel dijital
teknolojiyi kullanmaktadır”. Alexandar(2011)’a göre ise “dijital öykü basit bir Ģekilde dijital
teknolojilerle öykü anlatma iĢidir. Dijital öyküler siber kültür ürünlerine dayalı anlatılardır”.
Hathorn(2005)’a göre de iletiĢim, dil ve okuryazarlık becerileri ile teknolojiyi bütünleĢtiren program
yeniliğidir. BaĢka bir tanıma göre ise dijital öyküler; ses, resim, video ve dijital içeriklerin kısa öykü (2 ile
6 dk) kurguları ile dijital ortamda bir araya getirilmesi olarak tanımlanabilir (Meadows, 2003; Kim,
2015).

Dijital öyküler, öğrencilere karĢılaĢtıkları sıradan ya da sıradan olmayan durumları defterlerin satır
aralarından çıkartarak dijital ortamda canlandırma ve hissetme fırsatı sunmaktadır (Van Gils, 2005).
Dijital öyküler, eğitimin her kademesinde öğrencilere iletiĢim, araĢtırma, iĢbirlikli çalıĢabilme gibi birçok
beceriyi kazandırabilmek için kullanılabilecek bir eğitim aracıdır (Di Blas ve diğerleri, 2009; LaFrance,
Blizzard, 2011; Akt.Kılınç ve Yüzer, 2015). Çağımızın eğitim anlayıĢına göre öğrencilere bilgi
aktarılması kadar beceri kazandırılması ve bu becerilerin geliĢtirilmesi de önemlidir. Sadece bilgi
düzeyinin önemsendiği eğitim anlayıĢının aksine yapılandırmacı eğitim anlayıĢında üst biliĢsel becerilerin
kazandırılması ön plandadır. Dijital öykülemenin taĢıdığı özellikler yönünden yapılandırmacı öğrenme
kuramına uygun bir etkinlik olduğu düĢünülmektedir. Bu nitelikleri aracılığıyla, dijital öykülerin ve dijital
öyküleme yönteminin eğitimin ana kurumlarından olan okulları, öğrenmenin ne olduğunu bilmeye ve
öğrenmeyi oluĢturacak doğru teknolojiyi kullanmaya zorlayacağı iddia edilir (Banaszewski, 2005;
Akt.Kahraman, 2013).
Dijital Öykü Türleri
Dijital öykülerle ilgili alanyazında farklı sınıflamalar yapılmıĢtır. Sağlık ve eğitim gibi alanlarda
hazırlanan dijital hikâyeler. Gregori-Signes (2008) tarafından sosyal dijital hikâyeler ve eğitim alanında
yapılan dijital hikâyeler olarak ikiye ayrılmıĢtır (Ciğerci, 2015). ÇeĢitli sınıflamalar içinden alanyazında
en fazla kabul gören ise Robin (2008) tarafından yapılan üçlü sınıflama olmuĢtur (Tatlı, 2016):
1-Kişisel Öyküler: KiĢilerin hayatları boyunca duygusal olarak etkilendikleri bir olay ya da durumun
dijital platforma taĢındığı dijital öykü türleri içinde en popüler olan türdür (Robin, 2008). Bu türde önemli
olan kiĢilerin kendi bakıĢ açılarını hazırladıkları öykülere yansıtmalarıdır. Farklı baĢlıklar altında ele
alınabilirler:

 Önemsenilen biri veya birileri ile ilgili öyküler

Karakter öyküleri; Önem verilen birinden nasıl esinlenildiğini anlatan öykülerdir.
 YaĢamda gerçekleĢen bir takım olaylarla ilgili öyküler

Macera öyküleri; YaĢamın herhangi bir diliminde yaĢanılan maceraların konu edildiği öykülerdir.
BaĢarı öyküleri; Hayatta kazanılan baĢarıların anlatıldığı öykü çeĢididir(Kılınç ve Yüzer, 2015).

KiĢisel öyküler, deneyimlenen sürecin, kazanılan deneyim ve becerinin karĢı tarafa yansıtılmasını
sağlayan etkili bir dijital öykü türüdür.

2-Tarihi bir konu/olayla ilgili öyküler: Tarihi bir olay ya da konunun kiĢinin kendi bakıĢ açısını da
katarak dijital ortama taĢındığı öykü türüdür. Bu türde gerçek gazete küpürleri, tarihi arĢiv resimleri vb.
dokümanlardan yararlanılabileceği gibi geçmiĢ dönemi tasvir eden çizimlerde kullanılabilir. Tarihi
olayların görsel ve diyaloglarla zenginleĢtirilerek olgusal yönlerine odaklanmayı sağlarlar.

3-Öğretici/Bilgilendirici Öyküler: KiĢilerin belli bir kavram ya da olay hakkında araĢtırma sonucunda
öğrendiklerini dijital ortamda ses, resim ve müzik desteğiyle sundukları öykü türüdür. Hemen her
konu/alanda öğretim yapmak ya da bilgi vermek amacıyla hazırlanabilir (Garrety, 2008). Öğretmenler
müzikten fiziğe kadar çok çeĢitli disiplinlerdeki ders içeriklerini dijital öyküler aracılığıyla öğretim
materyallerine çevirebilmektedir. (Robin, 2008).

Dijital Öyküleme Yöntemi

Öğrencilerin kendi oluĢturdukları yazılı metinleri; yine kendi seçtikleri çeĢitli müzik, resim, fotoğraf ve
videolarla ya da kendi seslendirmeleri ile birleĢtirerek dijital ortama aktarmaları Ģeklinde uygulaması
yapılan dijital öyküleme yönteminde takip edilecek birçok basamak bulunmaktadır.
Bir dijital öykünün etkili olabilmesi için, oluĢturulma sürecinin doğru bir planlamaya tabi tutulması
gerekmektedir. Toplamda 20-25 resimden oluĢan, 2-3 dakika uzunluğunda ve senaryosu 1 sayfadan ibaret
bir dijital öykünün oluĢturulma aĢamaları ile ilgili farklı yönlendirilmelere rastlanmaktadır (Tatlı,2016).

Dijital öykü oluĢturmada takip edilmesi gerekenler açısından Jakes ve Brannon(2005) tarafından ortaya
konan ve altı aĢamadan meydana gelen süreç:

 Yazım süreci,
 Senaryo oluĢturma süreci
 Öykü panosu oluĢturma süreci,
 Çoklu ortam ögelerini araĢtırma süreci,
 Dijital öykülerin oluĢturulması ve
 Dijital öykünün paylaĢılması (Jakes & Brennan, 2005; Akt.Kocaman Karoğlu,2015) Ģeklindedir.

Kearney (2011) ise dijital öykü oluĢturma sürecini üretim öncesi, üretim, üretim sonrası ve dağıtım
olmak üzere temelde dört aĢamaya bölmüĢtür. Bu aĢamalarda neler yapılması gerektiği aĢağıda
anlatılmıĢtır (Akt.Kocaman Karoğlu, 2015):

1. Üretim öncesi
a. Fikirlerin üretilip geliĢtirilmesi
b. Öykü panolarının ve senaryonun oluĢturulması
c. Medya içeriğinin hazırlanması
2. Üretim
a. Öykünün kaydedilmesi
b. Yayıma hazırlamak için düzenlemelerin yapılması
3. Üretim sonrası
4. Dağıtım
a. Ġç sunum
b. GeniĢ kitleye dağıtım

Dijital Öyküleme Yönteminde Kullanılan Araçlar ve Yazılımlar

Dijital öykülerde yer alan görsel ve iĢitsel ögeleri oluĢturmak, bir araya getirmek ve öykü haritalarını
hazırlamak için pek çok yazılım ve uygulama kullanılmaktadır. Günümüzde akıllı telefon ve tablet
bilgisayar kullanımının artması ile birlikte dijital öykü oluĢturulabilen kolay ulaĢımlı birçok yazılım
geliĢtirilmiĢtir.
Robin ve Mcneil(2013), dijital öyküleme için kullanılabilecek yazılımları üç baĢlık altında
incelemiĢlerdir. Bunlar; masaüstü ve diz üstü bilgisayarlarda kullanılan yazılımlar, akıllı telefon ve tablet
bilgisayarlarda kullanılan yazılımlar ve Web ortamında kullanılan yazılımlardır (Web
2.0)(Akt.Karakoyun,2014). Microsoft Photo Story 3, Microsoft Windows Live Movie Maker, Microsoft
Power Point, Imovie, Adobe Photoshop ve Premiere Elements adlı programlar, masaüstü ya da dizüstü
bilgisayarlarda kullanılan belli baĢlı yazılımlardır (Banaszewski, 2002; Bull ve Kajder, 2005; Bumgarner,
2012; Dogan, 2007; Kajder, 2004; Meadows, 2003; Robin, 2006; Robin ve McNeil, 2013; Xu vd., 2011).
Akıllı telefon ve tabletler için de çok çeĢitli uygulamalar mevcuttur. StoryKit, Storyrobe, iTalk, iMovie for
iPad, ReelDirector, Video Maker Movie Editor mobil uygulamalardan bazılarıdır.

Dijital öykü oluĢtururken yazılı metne uygun olarak kullanılacak resimleri oluĢturmada karakalem
çizimler, gerçek fotoğraflar veya karikatürlerden yararlanılabilir. Dijital öykülerdeki görselleri hazırlamak
amacıyla kullanılan çevrimiçi uygulamalardan bazıları toondoo, glogster, bitstrips, bitmoji, powtoon,
animato, creaza, goanimate olarak gösterilebilir. Bu türden uygulamalar sayesinde kullanıcıların kolay ve
daha profesyonel ekran görüntüleri tasarlamaları mümkün hale gelmektedir (Tatlı, 2016).

Dijital Öykü/ Dijital Öyküleme Yöntemi Ġle Ġlgili Yapılan ÇalıĢmaların Ġncelenmesi
Özcan, Kukul ve KarataĢ 2016’da yaptıkları bu çalıĢmada öğretmen adaylarının geliĢtirdikleri dijital
hikayeleri değerlendirmek üzere geliĢtirilen Dereceli Değerlendirme Ölçeği geliĢtirilme sürecinden
bahsetmiĢlerdir. Uygulama 2015- 2016 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Sınıf Öğretmenliği ve Fen
Bilgisi Öğretmenliğinde öğrenim gören öğretmen adayları üzerinde yürütülmüĢtür. AraĢtırma sonunda
Özcan, Kukul ve KarataĢ 3 ana baĢlık ve 14 alt baĢlıktan oluĢan bir rubrik hazırlamıĢlardır. Özer 2016’da
yaptığı tez çalıĢmasında,çalıĢmanın amacını dijital öykü anlatımının kelime öğrenme ve akılda tutma
üzerindeki rolünü anlamak ve öğrencilerin dijital öykü anlatımı yoluyla kelime öğrenme hakkındaki
düĢüncelerini de araĢtırmak olarak belirtmiĢtir. ÇalıĢma ġanlıurfa ilinde bulunan bir devlet
üniversitesinde 23 lisans öğrencisine uygulanmıĢtır. Sonuçlar dijital öykü anlatımının kelime öğretiminde
değerli ve etkili bir yaklaĢım olabileceğini göstermiĢtir

Balaman 2016’da yaptığı çalıĢmasında dijital öyküleme yönteminin üniversite öğrencilerinin demokratik
değer yargıları üzerine etkisi incelenmiĢtir. Tek gruplu ön-test son-test modeline dayalı çalıĢma Mustafa
Kemal Üniversitesi Kırıkhan Meslek Yüksekokulunda öğrenim gören 50 öğrenci ile yürütülmüĢtür.
Sonuçlara göre dijital öyküleme yönteminin üniversite öğrencilerinin demokratik değer yargılarını düĢük
derecede etkilediği tespit edilmiĢtir. Ayrıca Dijital Öyküleme Yöntemi’nin elde edilen videoların daha
fazla duyuya hitap etmesinin, süreç boyunca öğrencilerin dijital öykülemede aktif rol almasının ve grup
çalıĢmasının öğrenciler üzerinde olumlu katkılar sağladığı ve demokratik değer yargıları konusunun
öğrencilerin ilgilerini çektiği sonuçlarına ulaĢılmıĢtır.

Yüzer ve Kılınç 2015’te yaptıkları çalıĢmada açıköğretim sistemi içinde kullanılan dijital öyküleme
yönteminin öğrenenlere yapacağı katkılar incelenmiĢ ve açıklanmıĢtır. Tatlı ve Bayramoğlu’nun
2015’teki çalıĢmaları ile öğretmen adaylarının öğretmenlik uygulaması dersi sürecinde edinmiĢ olduğu
tecrübeleri ve öğretmenlik uygulaması dersine iliĢkin görüĢlerini dijital öykülerle yansıtmaları
amaçlanmıĢtır. Özel durum çalıĢmasının kullanıldığı çalıĢmanın örneklemini Karadeniz Teknik
Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi Bilgisayar Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü son sınıfına devam
eden 12 öğretmen adayı oluĢturmaktadır. ÇalıĢmada veri toplama aracı olarak dijital öyküler, öğretmen
adaylarının tutmuĢ oldukları günlükler ve staj raporları kullanılmıĢtır. ÇalıĢma, içerik analizi yöntemiyle
analiz edilmiĢtir. Göçen ve Duman’ın 2015 yılında yaptıkları çalıĢmanın amacı, dijital öyküleme
yönteminin sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı yazma becerileri üzerine etkisini araĢtırmaktır. ÇalıĢmada
kontrol gruplu deneysel yöntem kullanılmıĢtır. Sonuç olarak da bu yöntemin öğrencilerin
yaratıcılıklarının ve yaratıcı yazma becerilerinin geliĢtirilmesinde olumlu etki yarattığı belirtilmiĢtir.

Göçen 2014’te yaptığı çalıĢma ile dijital öyküleme yöntemine dayalı öğrenimin öğrencilerin akademik
baĢarıları ile öğrenme ve ders çalıĢma stratejilerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıĢtır. Dokuz hafta
süren araĢtırmada gerçek deneme modellerinden öntest-sontest kontrol gruplu deneysel model
kullanılmıĢtır. Deneysel süreçte 41 kiĢiden oluĢan deney grubuna dijital öyküleme yöntemine dayalı
öğretim, 39 kiĢiden oluĢan kontrol grubuna ise Powerpoint sunum destekli öğretim uygulanmıĢtır.
ÇalıĢma ile, dijital öyküleme yönteminin akademik baĢarıyı artırma ile öğrenme ve ders çalıĢma
stratejileri kullanımı üzerinde Powerpoint sunum destekli öğretime göre daha etkili olduğu sonucuna
ulaĢılmıĢtır. 2014’te Karakoyun, yaptığı araĢtırmanın amacını çevrimiçi dijital öyküleme etkinliklerinin
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri (BÖTE) öğretmen adayları tarafından ilköğretim altıncı sınıf
öğrencilerine uygulanması sürecinde öğretmen adayları ve öğrencilerin görüĢlerinin incelenmesi olarak
ifade etmiĢtir. AraĢtırma durum çalıĢması olarak desenlenmiĢtir. AraĢtırmanın çalıĢma grubunu Bilgisayar
ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümünde öğrenim gören sekiz dördüncü sınıf öğretmen adayı
ve EskiĢehir Özel ÇağdaĢ Ġlköğretim Okulu 47 altıncı sınıf ilköğretim öğrencisi oluĢturmaktadır.

Bozdoğan 2012’de yaptığı çalıĢmasında Ġngiliz Dili Eğitimi bölümü öğrencilerinin çocuk hikayelerine
bakıĢına odaklanmaktadır. ÇalıĢmada, Moviemaker programı ile hazırlanan dijital hikayeler Facebook’ta
ders için oluĢturulan gruba yüklenmiĢtir. Bu videolar içerik analizi çerçevesinde incelenerek kodlanmıĢ ve
hikayelerin konusu, karakterleri ve yansıttığı ahlaki değerler açısından incelenmiĢtir. ÇalıĢma
sonuçlarında dijital hikayelerde birbiriyle yardımlaĢma ve desteğin öne çıktığı, “arkadaĢlık” ve
“iyilikseverlik” kavramlarının vurgulandığı, hikaye kahramanlarının da büyük ölçüde erkek çocuklar ya
da hayvanlar olduğu görülmüĢtür.

Uluslararası alanyazında yapılan çalıĢmalara bakıldığında, Liu, Zhou, Lu ve Sun 2014’te yaptıkları
çalıĢma kapsamında yedi hemĢirelik yüksek lisans öğrencisine bir profesör tarafından hazırlanan 30
dakikalık bir dijital öykü izletilmiĢtir. Videoda hayatının son günlerini yaĢayan felçli bir hastanın ve hasta
yakınlarının yaĢadıkları anlatılmaktadır. Video öğrencilere iki defa izletilmiĢ ve öğrencilerden birer
günlük tutarak film hakkındaki düĢüncelerini yazmaları beklenmiĢtir. Günlüklerde yapılan içerik
analizinden “acı çeken hastayı rahatlatma”, “hastaların seçimlerini anlama ve onlara saygı duyma ”,
“iletiĢim”, “takım çalıĢması”, “aileyi destekleme” temaları çıkmıĢtır. Sonuç olarak dijital öyküleme
yönteminin öğrencilerin, hastane bakımında öne çıkan bazı kavramlara daha fazla dikkat etmelerine
yardımcı olduğu belirtilmiĢtir

Holotescu, Grosseck ve Danciu 2014’te çalıĢmalarında üniversite öğrencileri ile uygulama yapılmıĢtır. Bu
yapılan 10 derslik uygulamada, öğrenciler tarafından eğitimsel mikro-blogging platformunda (Edmodo ve
Cirip) hikayeler yazılmıĢtır. “Ben kimim? Hangi kitabı okudum?” gibi sorulara 140 kelimeyi geçmeyen
hikayelerle cevap vermesi istenen öğrencilerin yapılan nitel analiz sonunda yaratıcı düĢünme, iĢbirlikli
çalıĢma ve iletiĢim becerilerinin arttığı sonucuna varılmıĢtır.

Coleborne ve Bliss 2011’de yaptıkları çalıĢma kapsamında Waikato Üniversitesi’nde üçüncü sınıfta
okutulan “dijital tarih” dersinin öğretilmesinde dijital öyküleme yönteminin etkileri incelenmiĢtir.
AraĢtırmacılar dijital öyküleme yönteminin kullanılmasıyla tarih öğretiminde öğrenci öğrenmelerini nasıl
etkilendiğini, ayrıca çoklu ortam teknolojileri kullanımının tarih dersinde öğrenci öğrenmesini geliĢtirip
geliĢtirmediğini araĢtırmıĢlardır. AraĢtırmadaki veriler, öğrencilere uygulanan anketler ve odak grup
görüĢmesi ile toplanmıĢtır. AraĢtırmanın sonunda araĢtırmacılar tarih dersi ile teknolojinin nasıl
bütünleĢtirilebileceğini göstermiĢ ve dijital öykülemenin öğrencilerin teknik becerilerini artırdığını ortaya
koymuĢlardır.

2010’da Bran birinci sınıf gazetecilik bölümü öğrencileri ile bir çalıĢma yürütmüĢtür. Ġngilizce dersinin
bir döneminde öğrencilere dijital öyküler hazırlatılarak birbirlerinin öykülerini izlemeleri, onlar hakkında
yorum yapmaları ve onları değerlendirmeleri istenmiĢtir. OluĢturulan dijital öykülerin içerik analizi
yapılmıĢ ve dijital öyküleme yönteminin öğrenme ve öğretme kalitesini arttırma konusunda önemli bir rol
oynadığı sonucuna varılmıĢtır.

Gakhar 2007’de dijital öykülemenin öğretmen adaylarının tutumlarına ve yönelimlerine etkisini

araĢtırmıĢtır. AraĢtırmanın örneklemini Iowa Üniversitesi’nde teknoloji entegrasyon kursuna katılan 38
öğretmen adayı oluĢturmuĢtur. AraĢtırma eylem araĢtırması olarak tasarlanmıĢtır ve araĢtırmada elde
edilen nitel veriler ıĢığında öğretmen adayları dijital öykülemenin geniĢ içerik bilgisi kazandırdığını,
anlamlı öğrenme sağladığını, motive edici olduğunu ve öğretmenlerin yeterliliklerini artırdığı görüĢünü
ifade etmiĢlerdir. Robin 2007’de yayınladığı çalıĢmasında 2006 yılında yaptığı araĢtırmasını ele almıĢtır.
Robin, Houston Üniversitesi’nde yürütülen “dijital öyküleme ve dijital fotoğrafçılık” ve “eğitimde
popüler kültür” lisansüstü derslerini birleĢtirerek dersi alan öğrencilerle popüler kültür çerçevesinde
çeĢitli konularla ilgili dijital öyküleme uygulamaları yapmıĢtır. AraĢtırmanın sonunda seçilen her konu
için dijital öykülemenin özellikle teknolojik becerileri kazandırmada etkili bir yöntem olduğu
görülmüĢtür.

Chung 2006’da yaptığı çalıĢmasını Houston Üniversitesi’nde öğretmen adayları ve öğretmenler ile
yürütmüĢtür. ÇalıĢma dijital öykülemenin görsel sanatlar eğitimi ile bütünleĢtirilmesi üzerine bir ön lisans
dersi kapsamında gerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırma verileri gözlem ve görüĢmeler yoluyla toplanmıĢtır.
AraĢtırmanın bulgularına göre derse katılan öğrencilerin çoğu uygulamaya iliĢkin olumlu görüĢ
belirtmiĢlerdir. Li 2006’da araĢtırmasında yükseköğrenim ortamlarında dijital öykülemenin
kullanılabilirliğini ve potansiyelini belirlemeye çalıĢmıĢtır. AraĢtırmanın, öğretmen adaylarına eğitim
ortamı olarak çoklu ortam teknolojilerini kullanmada, dijital öyküler yaratmak için uygun teknolojilerin
nasıl kullanılacağını öğrenmede ve ifade güçlerinin geliĢmesinde yardımcı olacağı düĢünülmüĢtür.
AraĢtırmanın örneklemini Amerikan Üniversitesi’nde okuyan 20 öğretmen adayı oluĢturmuĢtur. ÇalıĢma
grubundaki öğretmen adaylarına altı aylık bir süreçte ayda bir kez olmak üzere dijital öyküleme ile ilgili
toplam altı seminer düzenlenmiĢ ve araĢtırma iki dönem boyunca devam etmiĢtir. AraĢtırma sonuçlarına
göre, dijital öykülemenin öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerilerini geliĢtirdiği belirtilmiĢtir.

2005’te Robin ve Pierson’un yaptıkları çalıĢmada öğretmen adaylarının eğitim programını teknoloji ile
destekleyerek düzenlemeyi öğrenmeleri amaçlanmıĢtır. AraĢtırma 2004 yılında Houston Eğitim Fakültesi
bünyesinde gerçekleĢtirilmiĢ ve araĢtırmacılar bu kapsamda öğrencilerin dijital öyküleme ile fotoğraf
çekimi etkinliklerini birleĢtirmek için öğretim teknolojileri programı altında bir ders açmıĢlardır.
AraĢtırmanın sonunda, öğrenciler araĢtırma süresince çoklu ortam araçlarını ve dijital kameraları
kullanmanın heyecan verici olduğunu vurgulamıĢlardır.

Dijital Öyküleme Yönteminin Yükseköğretimde Kullanılması

Dijital öyküleme yöntemi, eğitimin her alanında ve aĢamasında kullanılabilmektedir. Dijital öyküler, okul
öncesinden yükseköğretime kadar öğrencilere iletiĢim becerileri, araĢtırma becerileri, iĢbirlikçi
çalıĢabilme becerileri gibi birçok beceriyi kazandırabilmek için önerilen bir eğitim aracıdır (Di Blas ve
diğerleri, 2009; LaFrance, Blizzard, 2011;Akt. Akt.Kılınç ve Yüzer,2015).
Ancak dijital öykü oluĢturma sürecinde hem öğretmen hem de öğrenciler donanım eksikliği, kaynak
yetersizliği, teknik destek eksikliği ve zaman darlığını kapsayan bazı sorunlarla karĢılaĢabilmektedir
(Karakoyun, 2014). Bilgisayar, tablet veya telefon ve internetin ulaĢılabilir olma sorunu ortaya
çıkabilmektedir. Bu teknolojik araçlardan herhangi birine eriĢimin sağlanamaması dijital öyküleme
yönteminin uygulanmasına engel teĢkil eder. Ayrıca yazma ve oluĢturulan metne uygun görsel-iĢitsel
ögelere karar verilmesi süreçleri zaman alıcı olabilmektedir. Tüm bunların yanı sıra sınıf içerisinde dijital
öykü kullanma konusunda öğretmenlerin motivasyon düĢüklüğü de bu yöntemin sınıf içerisinde
uygulanabilirliğini düĢürmektedir.

Eğitimde teknoloji kullanımından fayda sağlanabilmesi için bilgiye ulaĢmada doğru yolların
kullanılmasının önemli bir nokta olduğu söylenebilir. Günümüzde okulöncesinden yükseköğretime kadar
eğitim ve öğretim sürecinin her aĢamasında teknolojinin izleri görülmektedir. Teknolojik geliĢmelerin
eğitime doğru bir Ģekilde yansıtılması önemlidir. Bunun da ancak doğru yöntemlerin seçilmesi ile
mümkün olabileceği düĢünülmektedir.
Bilgi teknolojilerine uygun yöntemlerden biri olduğu düĢünülen dijital öyküleme yöntemi ile ilgili son
yıllarda birçok çalıĢma yapılmıĢtır. Bu çalıĢmalara bakıldığında dijital öykülemenin, örgün eğitim
sürecinin son basamağı sayılabilecek yükseköğretim kademesinde, öğrencilerin temel bilgi ve
becerilerinin yanı sıra üst düzey becerilerinin geliĢmesine katkı sağlayabilecek yöntemlerden biri olduğu
yapılan çalıĢmalardan (Karakoyun, 2014; Göçen, 2014; Kurudayıoğlu ve Bal, 2014) yola çıkılarak
söylenebilir.

SONUÇ
Son yıllarda araĢtırmalarda sıkça üzerinde çalıĢılan bir konu olan dijital öyküleme yönteminin
yükseköğretim düzeyinde kullanımının önemini ortaya çıkarmak amacıyla yapılan bu çalıĢmada
alanyazın taraması yapılmıĢ ve yükseköğretim düzeyinde dijital öykü kullanımı üzerine çalıĢmalara
ulaĢılmıĢtır. Yapılan bu çalıĢma ile Dijital Öyküleme yönteminin yükseköğretim düzeyinde kullanımına
iliĢkin örnekler sunulmuĢ ve yöntemin, kavram öğrenmede, öğrenme kalitesini artırmada, üst düzey
biliĢsel ve iĢbirlikli çalıĢma becerilerinin kazandırılıp geliĢtirilmesinde önemli bir rol oynadığı belirtilmek
istenmiĢtir. UlaĢılan bu çalıĢmalardan elde edilen sonuçlar incelendiğinde dijital öyküleme yönteminin
son yıllarda Türkiye’de üzerinde sıklıkla çalıĢılan bir yöntem olduğunu ve bu yöntemin yüksek öğretim
düzeyinde kullanımının arttığını söylemek mümkündür.

Yurtiçinde yapılmıĢ olan çalıĢmalara bakıldığında, araĢtırmaların çoğunun eğitim fakültesi öğrencileriyle
yürütüldüğü görülmektedir. Eğitim fakültesi öğrencileri dıĢında mühendislik fakültesi ve meslek
yüksekokulu öğrencileri ile de çalıĢılmıĢtır. Ġncelenen yabancı çalıĢmalarda da örneklem olarak öğretmen
adaylarına ağırlık verildiği ama farklı alanlardaki örneklem gruplarıyla da çalıĢmalar yürütüldüğü
görülmüĢtür. Örneğin, hemĢirelik ve gazetecilik bölümü öğrencileriyle de çalıĢmalar yürütülmüĢtür.

Sonuç olarak, dijital öyküleme yöntemi kullanılarak yürütülen çalıĢmalar, yaratıcı düĢünme, iĢbirlikli
çalıĢma ve iletiĢim becerilerinin ve teknik becerilerin geliĢtirilmesinde, öğrenme ve öğretme kalitesinin
artırılmasında bu yöntemin etkili olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla yüksek öğretim düzeyinde,
özellikle öğretmen adayları ile hem bu yöntemin derslerde kullanılması, hem de yöntemin öğretimi
konusunda yapılan çalıĢmaların sayısı artırılması gerektiği düĢünülmektedir.

KAYNAKÇA
Akkoyunlu, B.,ĠĢman, A.&OdabaĢı, F.(2016). Eğitim Teknolojileri Okumaları.
Sakarya Üniversitesi.
Baki, Y. (2015). Dijital öykülerin altıncı sınıf öğrencilerinin yazma sürecine
etkisi. Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Bozdoğan, D. (2012). Content analysis of ELT students' digital stories for young
learners. Novitas-ROYAL (Research on Youthand Language), 6(2), 126
136.
Bran, R. (2010). Message in a bottle Telling stories in a digital world. Procedia
Social and Behavioral Sciences, 2(2), 1790-1793.
Coleborne, C., & Bliss, E. (2011). Emotions, digital tools and public histories:
Digital storytelling using Windows Movie Maker in the history tertiary
classroom. History Compass, 9(9), 674-685.
Chung, S. K. (2006). Digital storytelling in integrated arts education. The
International Journal of Arts Education, 4(1), 33-50.
Ciğerci, F. M. (2015). Ġlkokul dördüncü sınıf Türkçe dersinde dinleme
becerilerinin geliĢtirilmesinde dijital hikayelerin kullanılması. Doktora
Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
Gakhar, S. (2007). The influence of a digital storytelling experience on pre-service
teacher education students' attitudes and intentions. ProQuest.
Holotescu, C., Grosseck, G., & Danciu, E. (2014). Educational digital stories in
140 characters: towards a typology of micro-blog storytelling in academic
courses. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 4301-4305.
Ġnceelli, A. (2005). Dijital hikaye anlatımının bileĢenleri. The Turkish Online
Journal of Educational Technology, 4(3), 132-142.
Kahraman, Ö. (2013). Dijital hikayecilik metoduyla hazırlanan öğretim
materyallerinin öğrenme döngüsü giriĢ aĢamasında kullanılmasının fizik
dersi baĢarısı ve motivasyonu düzeyine etkisi.
Karakoyun, F. (2014). Çevrimiçi ortamda oluĢturulan dijital öyküleme
etkinliklerine iliĢkin öğretmen adayları ve ilköğretim öğrencilerinin
görüĢlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora tezi, Eskişehir:
Anadolu Üniversitesi
Kocaman-Karoğlu, A. (2015). Öğretim Sürecinde Hikâye Anlatmanın Teknolojiyle
DeğiĢen Doğası: Dijital Hikâye Anlatımı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve
Uygulama, 5(2).
Kurudayıoğlu, M., & Bal, M. (2014). Ana Dili Eğitiminde Dijital Hikâye
 Anlatımlarının Kullanımı. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
(28), 74-95.
Li, L., & Morehead, P. (2006, October). Digital storytelling: Self-efficacy and
digital literacy. In World Conference on E-Learning in Corporate,
Government, Healthcare, and Higher Education.
Liu, Y., Zhou, Y. T., Lu, H., & Sun, J. (2014). A preliminary study on the
application of storytelling among hospice care interest
group. International Journal of Nursing Sciences, 1(1), 75-78.
Özcan, S., Kukul, V., & KarataĢ, S. (2016). Dijital Hikayeler için Dereceli
Değerlendirme Ölçeği. 10th International Computer and Instructional
Technologies Symposium. Rize
Özer, M.(2016). Dijital Hikaye Anlatımının Kelime Öğrenme ve Akılda Tutmadaki
Rolü: Harran Üniversitesi'nde Bir Durum ÇalıĢması. Yüksek Lisans tezi,
Mersin:Çağ Üniversitesi.
Robin, B. (2007). The convergence of digital storytelling and popular culture in
graduate education. Technology And Teacher Educatıon Annual,18(2),
643.
Robin, B., & Pierson, M. (2005). A multilevel approach to using digital storytelling
in the classroom. Technology and Teacher Education Annual, 2, 708.
Tatlı, Z., & Bayramoğlu, A. (2015). Öğretmenlik Uygulaması Sürecinin Dijital
Öyküler Ġle Yansıtılması. Journal of Instructional Technologies &
Teacher Education, 4(2).
Turgut, G., & KıĢla, T. (2015). Bilgisayar Destekli Hikaye Anlatımı Yöntemi:
Alanyazın AraĢtırması. Turkish Online Journal of Qualitative
Inquiry, 6(2), 97-121.
Yamaç, A. (2015). Ġlkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin yazma becerilerinin
geliĢiminde dijital hikâyelerin etkisi. Doktora Tezi, Ankara: Gazi
Üniversitesi.
Yüzer, T. V., & Kılınç, A. G. H. (2015). Açık Öğrenme Sistemlerinde Dijital
Öykülemeden Faydalanmak.