John Eduard H. Florentino Prof.

Arnulfo Neri

BSED-3-Filipino

1. Bakit hindi maiiwasan ang pagtatanghal sa iba't ibang bansa ang

pagsasadula?

Hindi maiiwasan ang pagtatanghal sa iba’t-ibang bansa sa kadahilanang ito

ay nagiging kultura na natin at nagiging libangan ito ng tao upang maging
masaya at makakapulot rin ng mga aral. Nagbibigay ng aral ang pagsasadula
patungkol sa kasaysayan, pangyayari sa lipunan at iba pang mahahalagang
isyung kinakaharap natin. Nakakatulong ito upang mapukaw ang kaalaman
ng tao at ang kanilang pag-iisip tungkol sa mga pangyayari sa lipunan.
Napapahalagahan nila ang bansa at nagkakaroon ng pagkakaisa upang
makamit ang mithiin at tunguhin sa pamamagitan ng dula. Napakahalaga ng
dula kasi ito ay parte na ng ating kultura. Nabibigyan tayo ng kaalaman kung
ano ang nangyayari sa kasaysayan na hindi na natin binabasa o isinasaulo pa.
Nagagamit ang ating makrong kasanayang panonood at pakikinig. Sa
mahabang panahon ay ginamit na ang salitang dula bilang pantukoy sa lahat
ng uri ng palabas. Bilang isang salitang karaniwang gamit sa pagtukoy ng mga
pagtatanghal at palabas, madaling ihanay ang dula bilang isang uri ng
representasyon ng buhay o yaong tinatawag ni Aristotle na mimesis ng buhay
Ngunit katulad na rin ng binabanggit ni Umberto Eco na ang unang hudyat ng
gamit ng talinghaga ay ang pagturing na literal sa isang matalinghagang
pahayag kung kaya’t magmumukha itong mali, kakaiba o walang katuturan,
mahalagang suriin ang pag-iral ng salitang dula ng lampas pa sa kanyang
literal na gamit. Sinakop rin tayo ng ibat-ibang mananakop at bawat pagsakop
nila ay binuhay parin ang dula sapagkat nagbibigay ito ng aliw sa lahat ng
manonood at nagbibigay ito ng pagpapahalaga sa mga kultura at buhay ng
bawat isa.

.
 2. Gaano kasigla ang pagtanggap ng sambayanang Pilipino sa mga
sarsuwela?

Napakasigla ng pagtanggap ng mga sambayang Pilipino sa sarsuwela.

Isinasadula at ginagawa natin ito upang maaliw at makakuha ng
mahahalagang impormasyon sa kasaysayan at panitikang Pilipino. Ang
sarsuwela o zarzuela ay isang dulang may kantahan at sayawan, na mayroong
isa hanggang limang kabanata. Ito’y nagpakita ng mga sitwasyon ng Pilipino
na may kinalaman sa mga kuwento ng pag-ibig at kontemporaryong isyu. Ang
sarsuwela ay impluwensiya ng mga Kastila. Kung ihahalintulad natin ang
sarsuwela sa isang realistikong dula, ito ay walang gaanong kaibahan, kaya
lamang ang ibang linya sa sarsuwela ay kadalasang kinakanta at patula ang
dialogo nito. Kadalasan ang sarsuwela ay nagtatapos palagi sa masayang
pagwawakas, kasiyahan o nakakaaliw na tagpo. Ang tunggalian nang
sarsuwela ay pahaplis at pahapyaw lamang. Ito ay ipinangalan sa la Zarzuela
ng Espanya. Kahit na galing sa espanya ito ay tinanggap natin kasi nagbibigay
ito ng buhay at pagpapahalaga sa ating panitikan. Ang sarsuwela at isang
komedya o melodramang may kasamang awit at tugtog na nanghihingil sa mga
punong damdamin ng tao tulad ng pag-ibig, kapootan, paghihiganti,
kasakiman, kalupitan, at iba pa o kayâ naman ay tungkol sa mga suliraning
panlipunan o pampolitika. Ayon sa kasaysayan nito, ito ay sinasabing hinango
ng mga Espanyol sa opera ng Italya sapagkat magkahalo ang mga diyalogong
ginagamit dito — "patula" at "pasalita". Ang patulang bahagi ay karaniwang
diyalogo ng mga pangunahing tauhan, bukod ito sa nilagyan ng komposition
na maaaring awitin. Samantala, ang tuluyang diyalogo ay yaong ginamit
naman ng mga katulong na tauhan. Ang sarsuwela ay binubuo ng tatlong
yugto. Ang mga tagpo ay magkahalong seryoso at katawa-tawa. Melodrama
kung ito ay tawagin o kaya'y tragikomedya. Hango sa tunay na buhay ang
paksa nito at kung minsan ay nasosobrahan sa damdamin, lalo na sa pag-ibig
kayâ nagiging "soap operatic". Bagama't ipinakilala ito noong panahon ng mga
Espanyol, ay lubos na namulaklak noong panahon ng himagsikang Pilipino at
Amerikano sa pangunguna nina Severino Reyes na kilala sa taguring "Lola
Basyang" sa kanyang dulang Walang Sugat; Aurelio Tolentino sa kanyang
kahapon, Ngayon at bukas, Juan Abad sa kanyang Tanikalang Ginto; Juan
Crisosmo Soto sa kanyang Anak ng katipunan; Amando Navarette Osorio sa
kanyang Patria Amanda; At iba pa. Isa naman sa dahilan ng panghina o
kawalan ng sikat o pagkilala ng sarsuwela ay ang bodabil o stage show. Ang
pagtatanghal na ito ay halos wala nang istorya, puro kantahan at sayawan
lamang ang nangyari kung kayâ sa paglaganap ng bodabil naging purong
panlibangan na lamang ang teatro. Sa kasalukuyan, ang mga dulang
pantanghalang ito ay patuloy pa ring ginagawa sa ating bansa bilang pag-alala
sa mahalagang pagdiriwang na may kinalaman sa pananampalatayang
katolisismo (catholicism) at upang talakayin ang mga suliraning panlipunang
nangyayari sa bansa.