1

Health
Maikapat a Kwarter – Modyul 3:
Panagtulnog kadagiti Pagallagadan no
adda Puor ken dadduma pay a Didigra

Health 1 – Umuna a Tucad

Alternative Delivery Mode
Maikapat a Kwarter – Modyul 3: Panagtulnog kadagiti Pagallagadan no adda Pu-or ken
dadduma pay a Didigra
Umuna nga Edisyon, 2020

Nakalanad iti paglintegan ti Republika 8293, Seksiyon 176 nga: Saan nga mabalin nga
maaddaan iti karbengan nga kopya ti anyaman nga akda iti gobierno ti Pilipinas. Kasapulan
nga umuna ti pammalubos iti ahensia ti gobierno nga nangisagana iti akda no daytoy ket
pagkakitaan. Karaman iti mabalin nga aramiden iti ahensia wenno opisina ket iti
panangituyang ti umno a bayad.

Dagiti mannurat (istorya/sarita, maannamungan, daniw, kansion/saniweng, ladawan, nagan

ti produkto wenno brand name, marka a pakabigbigan, pabuya iti telebision, pelikula ken
dadduma pay nga nausar iti daytoy nga modyul ket addaan iti karbengan ti agtagikuwa
kadagitoy. Impamuspusan nga masarakan dagitoy tapno matagikwa ti pammalubos iti
panangaramat kadagitoy a materyales. Saan nga tagikwaen dagiti agipabpablaak ken
nagaramid/mannurat iti karbengan nga mangtagikwa. Ti anya man nga mausar malaksid iti
daytoy nga modyul ket kasapulan na ti pammalubos ti nagtaudan/nangpartuat.

Awan ti ania man a paset daytoy nga materiales a maipalubos nga makopya wenno
maipablaak iti ania man nga wagas no awan pammalubos ti ahensia.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

BUMUO SA PAGSUSULAT NG MODYUL

Manunulat : LOURDES H. SALAMAGOS

Tagasalin : MARYJANE S. SIO
Editor : WINEFRED D. NADAL EdD,
Tagasuri : RODANTE L. NADAL EdD
Tagaguhit : REYNALDO A. SIMPLE
Tagalapat : RONALD T. BERGADO
Tagapamahala: BENJAMIN D. PARAGAS PhD, CESO IV
JESSIE L. AMIN PhD, CESO V
FLORDELIZA C. GECOBE PhD, CESO V
CHERYL R. RAMIRO PhD
OCTAVIO V. CABASAG PhD
JORGE G. SADDUL SR.
RIZALINO G. CARONAN
DENNIS M. AGBAYANI
RODANTE L. NADAL EdD
FELIMENDO M. FELIPE

Inilimbag sa Pilipinas ng Department of Education – Region 02

Office Address: Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
Telefax: (078) 304-3855; (078) 396-9728
E-mail Address:region2@deped.gov.ph
 1

Health
Maikapat a Kwarter – Modyul 3:
Panagtulnog kadagiti Pagallagadan no
adda Pu-or ken dadduma pay a Didigra
Umuna a Balikas
Para iti mangipatungpal:
Siaayat a panangpasangbay iti asignatura nga Health1 Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul para iti adalen Panagtulnog
kadagiti Pagallagadan no adda Pu-or ken dadduma pay a
Didigra.
Daytoy a modyul ket pinagtitinnulungan a binukel, inaramid ken
inadal a nasayaat dagiti masisirib a mannursuro a naggapu iti
gobierno ken pribado nga institusion tapno mangiwanwan kadagiti
manursuro a mangipatungpal tapno matulungan a nasayaat dagiti
agad-dal a manggun-od kadagiti pagalagadan nga inkeddeng iti
kurikulum a K-12 kabayatan iti kabukbukudanna a panagballigi iti
kagimungan ken pang-ekonomia a karit iti panagadal.
Babaen daytoy a tulong para kadagiti agad-adal, mangipanamnama
nga agbalin a giya para iti bukod a panagadal kadagiti aramid nga
umannatop iti bukod a paglaingan, kapartak ken panawen.
Kanayunan daytoy ket isu ti panggep a matulungan dagiti agad-adal
tapno magun-od iti paglaingan iti maika-21 a siglo a maiyannatup
kadagiti rumbeng a kasapulan ken kasasaad.
Kas mainayon a pagbasaan malaksid iti umuna a teksto, masarakan
iti uneg daytoy a kahon ti pannakabagi daytoy a modyul:

Dagiti Palagip Para Iti Mannursuro

Daytoy ket
Kas maysa naglaon kadagiti palagip,
a mangipatungpal, wagas ken
rumbeng istilonga
laeng a maaramat
ikkam iti
a pagbasaran para kadagiti agad-adal
nalawag a pagannurutan dagiti agad-adal nu kasanuda nga aramiden
daytoy a modyul. Masapul met a tarabayem ken anusam nga ilista
dagiti progreso na kabayatan iti panagadalna nga agmaymaysa.
Kasta met lang a masapul nga allukuyem amin nga agad-adal nga
aramidenda amin a pannubok nga adda iti modyul.

i
Daytoy a modyul ket naaramid tapnu masungbatan dagiti amin a
kasapulam. Ti panggepna daytoy ket tapno matulungannaka iti
panagadalmo kabayatan nga awanka iti uneg ti eskwelaan. Kayatko
a maikkanka iti dekalidad a sursuro.
Addaan daytoy a modyul ti adu nga aramiden ken simbolo(icon)
tapnu inka maaawatan a nasayaat.

Iti daytoy a parte ti modyul,

Ammuen maamuam dagiti rumbeng nga inka
adalen.

Kadagitoy, naisagana nga

Padasen eksaminasyon, makita nu naaawatam
daytoy a modyul ket nu umno amin a
sungbatmo kadagitoy (100%)
mabalin a lagtawan daytoy a paset ti
modyul.
Daytoy ket ababa a pannubok wenno
Sublianan panglagip iti napalabas a leksion tapnu
matulonganka a mangikonekta iti
napalabas a leksion iti agdama.

Takwaten Maipakita ti baro a leksion iti

nadumaduma a wagas kas koma iti
istorya, saniweng wennu daniw.

Iti daytoy a paset, paglilinnawagan

Usigen nga adalen. Panggep na a
tulungannaka nga awaten ti baro a
leksyon ken kinalaing/talugading.

Pabaknangen Buklenna daytoy dagiti pagannurutan

ken nawaya a pannubok tapno

ii
 mapatibker ti pannakaawat
maipanggep kadagiti leksion.
Mabalinmo a palintegen dagiti
surnad mo iti daytoy a pannubok nga
usaren iti naudi a parte ti modyul.

Lagipen Daytoy ket naglaon kadagiti saludsod

wenno punuam ti uged iti patang
wenno parupo tapno maamwam ti
nasursurom iti daytoy a leksion

Aramiden Daytoy ket naglaon kadagiti

aramiden a makatulong tapno
maipataros ti baro a naadal iti pudno
a pasamak iti biag.

Tingitingen Ti panggep daytoy nga aramid ket

maasa wenno marukod ti naadal a
kompetensi.

Kanayonan nga
Daytoy a parte ket mangted kenka iti
Aramiden
baro nga ubraen/aramiden tapno
mapabaknang ti inka nasursuro iti
daytoy a leksion.
Pagkitaan kadagiti
Daytoy ket naglaon kagagiti umno a
Sungbat/Surnad
sungbat kadagiti pannubok iti daytoy
a modyul

Iti paggibusan a parte daytoy a modyul ket makita met ti:

Pinagbasaran Daytoy ket listaan dagiti amin

a nangalaan tapno mabukel

iii
 daytoy a modyul

Dagitoy sumaganad ket napapateg a palagip iti panagusar daytoy

nga modyul:
1. Annadan ti panagusar iti daytoy a modyul. Saan a suratan
wenno ikkan ti aniaman a marka iti pagsungbat kadagiti
aramiden. Agaramat iti sabali a papel a pagisuratan kadagiti
surnad.
2. Saan a lipatan a sungbatan dagiti pannubok sakbay nga
aramiden dagiti sumaruno a pannubok.
3. Basaen a nasayaat dagiti pagannurotan sakbay nga aramiden
dagiti pannubok.
4. Ipakat ti kinalinteg ken kinatarnaw iti panangisayangkat
kadagiti aramiden ken panangilinteg kadagiti sungbat.
5. Lippasen ti agdama nga aramid sakbay nga umakar iti
sumaruno nga aramid wenno pannubok.
6. Isubli daytoy a modyul iti manursuro kalpasan a masungbatan
amin a pannubok.

No kaspangarigan marigatanka a mangsungbat kadagiti pannubok

iti daytoy a modyul, saan ka nga agduadua nga agsaludsod iti
manursuro. Mabalin a dumawatka iti tulong kada tatang, nanang,
kadagiti kakabsat wenno siasinoman a kabbalaymo a natataeng
ngem sika. Laglagipem ken ipasagepsep iti panunotmo a saanka
nga agmaymaysa.
Mangnamnama kami nga babaen iti daytoy a modyul mapadasam ti
naananay nga sursuro ken naun-uneg a pannakaawat maipanggep
kadagitoy a kompetensi. Kayam daytoy!

iv
 Ammuen
Kadagiti panagbalbaliw iti tiempo, agsagsagaba tayo
dagiti nakabutbuteng nga didigra kas iti napigsa nga bagyo, pu-or ken
gingined nga mabalin nga ipatay ti siasinoman.
Daytoy nga modyul ket makatulong tapno naan-anay a
maamuam dagiti rumbeng nga aramidem no adda sumangbay a
didigra. Iti didigra ket awan pilpilien na nga oras ken lugar isu nga
rumbeng nga maamuam ken laglagipem dagiti rumbeng nga
aramidem tapno maliklikan iti aksidente wenno didigra.
Iti kinasiglat ken kina-aktibo ket makatulong tapno maliklikan
iti ipupusay.

Kalpasan a mapagadalan dagiti ub-ubbing daytoy a modyul,

namnamaen nga:
1. Makasurot kadagiti pagannurutan no adda puor ken
dadduma pay a didigra. (H1IS-Ive-6)

Padasen
Pagannurutan: Isurat iti letra ti umno nga sungbat.

1. Bayat nga agsuksukat nga sumrek iti pagadalan ni Liza,

Nanggegna iti radio nga Typhoon Signal number 3 ti lugar da
isu nga namnamaen iti napigsa nga tudo ken angin. Anya
kadagiti sumaganad iti rumbeng na nga aramiden?
a. Ayaban dagiti gagayyem ket agdigus kayo iti tudo.
b. Sumrek latta iti pagadalan tapno maliklikan ti ubra iti uneg
ti balay
c. Aggiyan iti uneg ti balay ken agdinggeg iti balita
1
 2. Adda iti umuna nga tukad ti pagadalan ni Joseph, bayat nga
agad-adal da ket naggin-gined. Anya ti aramiden na?
a. Agtaray nga rumwar iti pagadalan
b. Ag duck, cover and hold.
c. Umuneg iti uneg ti kabinet

3. Inbaon da ni Jayden nga gumatang iti asin. Bayat iti pinnagnana

nakita na nga mapupuuran diay balay nga asideg iti balay da.
Anya ti kasayaatan nga aramiden na?
a. Dumawat iti tulong iti karruba
b. Isalakan dagiti alikamen iti makinbalay
c. Haan nga pansinen ti mapupuuran nga balay

Panagtulnog kadagiti
Adalen Pagallagadan no adda Pu-or
1 ken dadduma pay a Didigra

Sublianan

Siasino dagiti tattao iti komunidad iti mabalin nga makatulong

kenka tapno maisalakan ka?
Adu iti katulungan tayo iti komunidad tapno maisalakan tayo
kas kadagiti maestra, pulis, barangay tanod, pulis trapiko, nars ken
doktor, madre ken padre, guwardiya, bumbero ken coastguard.

2
 Takwaten
Dagiti Agkabsat nga Benie ken Benchong
Aldaw iti Dominggo, nagragsak nga agay-ayam da Bernie
kenni Benchong. Kabayatan iti panagay-ayam da nakarikna da iti
panagdayeg iti daga.

Inyaleng-aleng da daytoy ket intultuloy da iti nagay-ayam. Di

nagbayag pimmigsa iti panagdayeg iti daga isu nga nagbuteng dagiti
agkabsat. Gingined, pukkaw ni Benie. Nagpaspas nga timmaray ni
Benie sadiay ruar iti balay da kabayatan na ni Benchong ket napan
sadiay sirok iti nalagda nga lamisaan.

Ti panagkunayo, asino kadakuada iti mailiklik iti didigra? Sino

kadakuada iti rumbeng nga tuladen? Apay?

Usigen

No adda iti pannakaamo kadagiti panagtulnog kadagiti

pagannurutan tapno maisalakan tay iti bagbagi tayo, pamilya ken
dadduma a tao.
Adda ditoy dagiti rumbeng nga aramidem no dumteng iti didigra
kas iti gingined, puor ken bagyo tapno maisalakan tayo.
Dagiti rumbeng nga aramiden no dumteng iti gingined.
 No dumteng iti gingined aramiden nga dagus dagiti sumaganad:
duck, cover and hold.

3
  Saan nga mapan iti lugar nga adda iti nadadagsen nga banag
nga mabalin nga matinnag kas iti cabinet, kuryente ken
dadduma pay.
 No nagsardeng iti gingined, makipila ken rumuar iti balay nga
mapan sadiay evacuation area.

Dagiti rumbeng nga aramiden no adda puor.

 No mapupuuran iti balay, rumuar nga dagus ken saanen nga
agisalbar iti alikamen.
 Umawag a dagus sadiay fire department wenno agpatulong
kadagiti kaarruba.
 Makipila nga nasayaat ken rumuar iti balay.
 No napigsan iti apoy ken no marigatanin nga rumwar kasapulan
nga aramiden dagiti sumaganad stop, drop and roll.

 Agusar iti fire extinguisher tapno alisto nga maiddep iti apoy.

4
Dagiti rumbeng nga aramiden no adda bagyo.
 Isagana dagiti alikamen kas iti danum, makmakan, first aid kit,
ekstra nga baterya, flashlight, badbado ken dadduma pay.
 Kabayatan iti bagyo, agtalinaed iti uneg iti balay ken
agdingngeg iti damdamag maipapan iti bagyo.
 No typhoon signal number 1 – awanen iti sirrek iti Daycare
ken Kinder.Typhoon signal number 2 – awanen iti sirrek dagiti
Daycare,Kinder, Elementarya ken Sekundarya. Typhoon signal
number 3 – awanen sirrek dagiti empleado iti gobyerno.
 Dika agay-ayam iti layus. Agbakuit a dagus iti nangato a lugar
no adda layus

Laglagipen nga nakadepende iti galad ken aramid mo iti

seguridad ken pannakaisalakan. Iti pagpatinggaan daytoy a
modyul mabalinmon a kunaen nga “ Siak ket natalged iti
aniaman nga sumangbay a kalamidad”.

Pabaknangen

Aramiden 1
Pagannurutan: Markaam iti tsek ()iti kahon no iti ladawan ket
mangipakpakita iti umiso nga trabaho no adda bagyo ken ekis (X) nu
haan.

1. 2.

5
 3. 4.

5.

Aramiden 2.

Pagannurutan: Sukimaten a naimbag dagiti ladawan.

Agdrowing iti bulan ( )no umiso nga trabaho no adda puor ken
bituen ( )no haan.

1. 2.

6
3. 4.

5.

Aramiden 3.

Pagannurutan: Sukimaten a naimbag dagiti ladawan.

Agdrowing iti puso ( ) no umiso nga aktibidad no adda gingined
ken nagbukel () no saan.

______1. ______2.

______3.
7
 _____4. _____5.

Lagipen

Pagannurutan: Suratam iti umiso a sasao iti tunggal espasyo tapno

mabuo iti sasao. Agpili iti kahon iti isungbat.
1.No adda gingined, aramiden a dagos iti ______________ tapno
maliklikan iti aksidente.
2. Agusar iti ________________ tapno alisto nga mapatay iti apoy.
3. Apan nga dagus iti natalged nga lugar wenno _________________
no nagsardeng iti gingined.
4. Awanen iti sirrek dagiti Daycare, Kinder, Elementarya ken
Sekundarya no ti bagyo ket ______________.
5. No napigsa iti apoy ken narigaten iti rumwar kasapulan nga
aramiden iti ___________________________.

stop, drop and roll

signal number 3
signal number
8
2
evacuation area
fire extinguisher
duck, cover and hold
Aramiden

Pagannurutan: Basaen iti tunggal sasao. Isurat iti letra iti

umiso nga sungbat.
1. Napigsa iti gingined ket adda ka iti maikadua a kadsaaran iti
balay. Ania iti rumbeng nga aramidem?
a. Aglagto sadiay tawa.
b. Aramiden iti duck,cover and hold.
c. Agtaray nga dagus iti ruar kabayatan ti panaggingined.

2. Addaka iti kusina, kellaat nga nagapoy iti napigsa diay dalikan,
ania iti aramidem?
a. Sibugan iti danum.
b. Baybay-an nga dumakkel iti apoy.
c. Iserra diay tangke.

3. Ania iti kapapatgan a rumbeng nga awitem no rumabii nga adda

napigsa nga bagyo?
a. Ay-ayam ken makmakan
b. Flash light ken paswit
c. Agas ken pungan

4. Agnanaed kayo sadiay igid iti baybay. Adda pakdaar nga

pagbakbakwiten da kayo iti natalged nga lugar gapu ta adda
9
 sumangbay a napigsa nga bagyo. Ania iti rumbeng nga
aramidem?
a. Agbati sadiay balay.
b. Haan nga ikankano iti pakdaar.
c. Agabkwit nga dagus iti natalged nga lugar.

5. Masansan nga malayus iti lugaryo no adda napigsa a tudo. Ania

iti rumbeng nga aramidem?
a. Apan a dagus iti natalged nga lugar.
b. Panawan lang iti balay no dakkelin iti layos.
c. Agbati sadiay balay ta agbantay.

Tingitingen

Pagannurutan: Basaen nga nalaing dagiti sasao. Isurat iti Umiso

no nasayaat nga aramid ken Di-Umiso no haan.

1. No adda gingined aramiden nga dagus iti duck, cover and hold.
2. Apan nga dagus sadiay evacuation area no nagsardeng iti
gingined.
3. Isalbar dagiti alikamen iti balay uray napigsan iti puor.
4. Agusar iti fire extinguisher tapno alisto nga maiddep iti apoy.
5. Agay-ayam sadiay layus no napigsa iti bagyo.

Kanayonan nga Aramiden

Pagannurutan: Awaten nga nalaing dagiti sasao, agdrowing iti
naragsak a rupa ( )no impamatmat iti sasao ket umiso nga trabaho
no adda gingined, puor ken bagyo ken naliday a rupa ( )no saan.

10
________1. Paspasan iti tumaray nga rumwar iti balay no adda
gingined.
________2. Aramiden iti duck, cover and hold.
________3. Isalakan dagiti alikamen no mapupuuran iti balay.
________4. No nagsardeng iti gingined, aglinya ken rumwar iti
pagadalan mapan sadiay evacuation area.
________5. Agdigus iti tudo ken agay-ayam idiay layos no adda
bagyo.

Pagkitaan kadagiti Sungbat/Surnad

Pabaknangen
Aramiden 1 Pabaknangen
Aramiden 2 Pabaknangen
Subukin 1. x Aramiden 3
1.
2.  1.
1. c
3.  2.
2. b 2.
4.  3. 3.
3. a
5. x 4.
4.

5. 5.

Laglagipen Aramiden Tingitingen Kanayunan

1. Duck,cover and
1.11b 1. UMISO nga aramiden
hold
2. Fire extinguisher
3. Evacuation area 2. c 2. UMISO 1.
4. Signal 2
5. Stop,drop and roll 3. DI-UMISO 2.
Pinagbasaran
K to 12 Health Curriculum Guide, May 2016
LR Portal for Images

For inquiries or feedback, please write or call:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

12