Professional Documents
Culture Documents
TỔNG QUAN
HỆ THỐNG ĐIỆN VIỆT NAM
Phòng Điều độ
Trung tâm Điều độ HTĐ QG
Email: vanhanh@nldc.evn.vn
1
7/2/2021
CONTENT
2
7/2/2021
Chỉ huy, điều khiển các đơn vị phát điện, truyền tải điện, phân phối điện thực hiện phương thức vận
1 hành HTĐ QG;
Quản lý, vận hành, bảo trì và bảo dưỡng hệ thống SCADA/EMS của hệ thống điện Việt Nam và
3 hệ thống viễn thông – công nghệ thông tin chuyên nghành phục vụ điều độ hệ thống điện và
điều hành giao dịch thị trường điện.
4 Đào tạo phát triển nguồn nhân lực phục vụ quản lý vận hành hệ thống điện và thị trường điện.
TRUNG TÂM ĐIỀU ĐỘ HTĐ TRUNG TÂM ĐIỀU ĐỘ HTĐ TRUNG TÂM ĐIỀU ĐỘ
MIÊN BẮC MIÊN TRUNG HTĐ MIÊN NAM
3
7/2/2021
Thao tác
(Vận hành HTĐ Xử lý sự cố
và TTĐ) Lập phương thức vận hành HTĐ - TTĐ
4
7/2/2021
CONTENT
5
7/2/2021
6
7/2/2021
14.835 49336
50000 14
45410
12.970 13.014
Công suất đặt (MW)
10.122 33650 10
9.628
8.930 9.215 29775
30000 8.646
26475 8
23527 7.194
21542
6.164 5.995 18481 6
20000
15763
13512
12270
10627 11576 4
8893 10010
10000
2
0 0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Công suất đặt Tăng trưởng
7
7/2/2021
62248
080
078 070 071
074 067 068
074 067 069 070
072
55367
50000 070 068
066 062
060
49336
45410
40000 050
41422
MW
38642
38617
38219
35126
040
33650
30000
30931
29775
28109
26475
030
25809
23527
20000
22210
21542
20010
18603
020
18481
16490
15763
15416
13867
13512
10000
12636
12270
11576
11286
010
10627
10010
10187
9255
8893
6552
7408
8283
0 000
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
9000
8000
7000
6000
MW
5000
8838
4000
Bản đồ bức xạ mặt trời tại Việt Nam (J. Polo et al., 2015).
6083.75
6043.12
6006.02
5987
3000
5463.22
5211.214
5157.405
5137.753
5272.8
5075.07
5075.07
5075.07
5075.07
4887.885
4830.07
4830.07
4564.147
9.35 Uscents/kWh
4213.099
4176.197
4140.216
4077.769
4059.917
3877.413
2000
8
7/2/2021
CONTENT
9
7/2/2021
19/21.5/30.5 Ohm
Tụ bù dọc 22
2000 A Sự phát triển của lưới điện 500kV qua các năm
Tụ bù ngang 54 3056 MVAr 9000 40000
1000 5000
0 0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
10
7/2/2021
11
7/2/2021
12
7/2/2021
CONTENT
13
7/2/2021
14
7/2/2021
15000 15000
10000 10000
5000 5000
0 0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
15
7/2/2021
Thương mại,dịch vụ
5,57%
CONTENT
16
7/2/2021
05. Một số nét chính trong vận hành HTĐ Việt Nam hiện nay.
HỆ THỐNG ĐIỆN
Các Nghị định, Quyết định, QT điều tiết liên hồ của Chính phủ
TUÂN
THỦ Các Thông tư, Quy chuẩn ngành
05. Một số nét chính trong vận hành HTĐ Việt Nam hiện nay.
HỆ THỐNG ĐIỆN
17
7/2/2021
05. Một số nét chính trong vận hành HTĐ Việt Nam hiện nay.
Việc xâm nhập nhanh và lớn của Sự khó khăn trong vận hành các tụ
NLTT đặt ra nhiều thách thức mới bù ngang thiếu thiết bị đóng cắt ở
cho vận hành hệ thống. lưới trung – hạ áp.
18
7/2/2021
NỘI DUNG
01. NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO TRONG HỆ THỐNG ĐIỆN VIỆT NAM
02. VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
01
NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO Ở
VIỆT NAM
19
7/2/2021
9000
8000
7000
6000
MW
5000
8838
4000
6083.75
6043.12
6006.02
5987
Bản đồ bức xạ mặt trời tại Việt Nam (J. Polo et al., 2015). 3000
5463.22
5211.214
5157.405
5137.753
5272.8
5075.07
5075.07
5075.07
5075.07
4887.885
4830.07
4830.07
4564.147
4213.099
4176.197
4140.216
4077.769
4059.917
3877.413
2000
9.35 Uscents/kWh
1000
7.09 Uscents/kWh
Quyết định 11/2017/QĐ-TTg: Cơ chế khuyến khích phát triển 0
các dự án điện mặt trời tại Việt Nam (Ngày hết hạn: 30/6/2019) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Pmax P_Instal
Quyết định 13/2020/QĐ-TTg: Cơ chế khuyến khích phát triển
các dự án điện mặt trời tại Việt Nam
Nhà máy điện mặt trời lớn nhất: Trung Nam Thuận Nam – Nhà máy điện gió lớn nhất: Bạc Liêu – 99MW
450MW - 102 inverter x 4560kW - 62 turbin x 1.6MW
Số lượng NMĐMT >30MW : 89 nhà máy Turbin gió lớn nhất: 4MW (NMĐG Trung Nam)
Tổng công suất đặt ĐMT: 5883.6MW (tính đến tháng Số lượng NMĐG >30MW : 6 nhà máy
10/2020)
Tổng công suất đặt ĐG: 468.6MW (tính đến tháng 10/20
Số lượng NMĐMT sẽ vận hành đến 2021: 43 nhà máy 20)
Tổng công suất đặt ĐMT bổ sung đến 2021: 2816.8MW Số lượng NMĐG sẽ vận hành đến 2021: 51 nhà máy
Tổng công suất đặt ĐG bổ sung đến 2021: 2799.7MW
20
7/2/2021
Thế giới
50
40
30
20
10
0
2020 2025 2030 2035 2040 2045
Than NĐ khí dầu Thủy điện Điện gió Mặt trời SK Tích năng Nhập khẩu
Năm 2020 2025 2030 2035 2040 2045
Tổng công suất đặt (GW) 59.6 98.3 131.6 174.9 216.4 268.1
21
7/2/2021
50
40
30
20
10
0
2020 2025 2030 2035 2040 2045
Than NĐ khí dầu Thủy điện Điện gió Mặt trời
Tổng công suất đặt (GW) 59.6 98.3 131.6 174.9 216.4 268.1
02
VẬN HÀNH
NHÀ MÁY ĐIỆN MẶT TRỜI – ĐIỆN GIÓ
TRONG HTĐ VIỆT NAM
22
7/2/2021
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
LỢI ÍCH
Bổ sung nhanh chóng nguồn điện để đáp ứng nhu cầu phụ tải tăng cao – khi các nguồn
điện truyền thống chậm tiến độ
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
LỢI ÍCH
23
7/2/2021
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
LỢI ÍCH
Tốc độ tăng giảm tải nhanh, vận hành, điều khiển đơn giản
1-3MW/phút
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
24
7/2/2021
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
25
7/2/2021
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
50
49.9
49.8
49.7
49.6
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Đề xuất
Tăng cường kết nối lưới điện với các nước trong khu vực, tận dụng khả năng hỗ trợ để tăng quán
tính hệ thống
Lắp đặt các hệ thống tích trữ năng lượng với NMĐ gió: bánh đà – để tăng quán tính của nhà máy
nối lưới
26
7/2/2021
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Tốc độ tăng giảm tải nhanh Yêu cầu tăng khả năng điều chỉnh
Năng lượng sơ cấp biến động tần số sơ cấp và thứ cấp
Các nguồn điện truyền thống sẽ tăng, giảm theo kế hoạch vận hành (trừ trường hợp sự cố)
lượng công suất dự phòng điều tần sơ cấp và thứ cấp được tính toán trước (thông thường
bằng công suất tổ máy lớn nhất trên hệ thống điện.
Khi tỉ trọng nguồn Năng lượng tái tạo tăng cao, sự suy giảm (hoặc tăng lên) theo năng lượng
sơ cấp (bức xạ, gió) sẽ yêu cầu khả năng đáp ứng của điều tần sơ cấp và thứ cấp
50Hz Tải
Nguồn
Dự phòng
điều chỉnh tần số
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Tốc độ tăng giảm tải nhanh Yêu cầu tăng khả năng điều chỉnh
Năng lượng sơ cấp biến động tần số sơ cấp và thứ cấp
Các nguồn điện truyền thống sẽ tăng, giảm theo kế hoạch vận hành (trừ trường hợp sự cố)
lượng công suất dự phòng điều tần sơ cấp và thứ cấp được tính toán trước (thông thường
bằng công suất tổ máy lớn nhất trên hệ thống điện).
Khi tỉ trọng nguồn Năng lượng tái tạo tăng cao, sự suy giảm (hoặc tăng lên) theo năng lượng
sơ cấp (bức xạ, gió) sẽ yêu cầu khả năng đáp ứng của điều tần sơ cấp và thứ cấp
50Hz Tải
Nguồn
Dự phòng
điều chỉnh tần số
27
7/2/2021
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Đáp ứng của các NM NLTT trong Có thể gây trầm trọng hơn sự cố
chế độ sự cố của HTĐ hoặc mất ổn định HTĐ
Trong chế độ sự cố, các bộ inverter của các NMĐ MT có trang bị bảo vệ tần số sẽ có thể tác động
tách inverter ra khỏi lưới do:
- Nhiễu hoặc
- Sự cố hoặc
- Các dao động cục bộ
các NMĐ MT tách ra khỏi lưới khi sự cố sẽ làm trầm trọng thêm sự cố, làm tần số suy giảm mạnh
.
Trong chế độ sự cố, các bộ điều khiển của các NMĐ MT, NMĐ Gió vận hành ở chế độ “ngưng tạm
thời”: giảm dòng điện và công suất tác dụng về 0 do điện áp sụt giảm khi sự cố
suy giảm công suất trong sự cố làm tần số suy giảm mạnh, xáo trộn trào lưu công suất trên lưới
hoặc sụp đổ điện áp.
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Đáp ứng của các NM NLTT trong Có thể gây trầm trọng hơn sự cố
chế độ sự cố của HTĐ hoặc mất ổn định HTĐ
Hệ thống điều khiển inverter của các NM lân cận có thể tương tác với nhau trong thang thời gian rất
ngắn, gây dao động về điện áp
Mất ổn định của vòng điều khiển inverter khi có kích động, đặc biệt với lưới có liên kết yếu
28
7/2/2021
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Các giải pháp hiện tại là xây dựng các quy định trong Grid code để yêu cầu các NMĐ đáp ứng được
các yêu cầu kỹ thuật về đáp ứng của nhà máy
Ví dụ: Quy định trong Thông tư 25 – Quy định hệ thống điện truyền tải
Khả năng huy động công suất P và phát – hút Q của tổ máy
+ Liên tục phát P trong dải từ 49 – 51 Hz (chế độ phát tự do và chế độ điều khiển công suất phát).
+ Khi P ≥ 20% Pđm, và U trong dải ± 10%đm : có khả năng điều chỉnh Q trong dải từ cos = 0.95 (ph
át Q) và cos = 0.95 (hút Q)
+ Khi P < 20% Pđm, giảm khả năng phát, hút Q theo đặc tính
+ Có khả năng điều chỉnh điện áp tại điểm đấu nối với sai lệch không quá ±0.5%, hoàn thành không
quá 2 phút
51−𝑓𝑛
+ Khi f ≥ 51 Hz thì giảm công suất không nhỏ hơn 1% Pđm/s và mức giảm P= 20 × 𝑃𝑚 × .
50
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Các giải pháp hiện tại là xay dựng các quy định trong Grid code để yêu cầu các NMĐ đáp ứng được
các yêu cầu kỹ thuật về đáp ứng của nhà máy
Ví dụ: Quy định trong Thông tư 25 – Quy định hệ thống điện truyền tải
Khả năng duy trì nối lưới khi điện áp thay đổi
+ Điện áp dưới 0.3pu, duy trì tối thiểu 0.15 s
+ 0.3pu÷0.9pu, duy trì tối thiểu
𝑇𝑚𝑖𝑛 = 4 × 𝑈 − 0.6 (𝑔𝑖â𝑦)
+ 0.9pu÷1.1pu, phát điện liên tục
+ 1.1pu÷1.15pu, duy trì tối thiểu 03 s
+ 1.15pu÷1.2pu, duy trì tối thiểu 0.5 s
29
7/2/2021
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Sự bất định của năng lượng sơ Công tác dự báo, lập kế hoạch vận
cấp (bức xạ, gió) và của thời tiết. hành gặp nhiều khó khăn
Kết quả dự báo ngày tới – giờ tới vs thực tế (PV Solar)
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Sinh ra sóng hài bậc cao Ảnh hưởng đến các thiết bị khác
trong hệ thống điện trong hệ thống điện
Các NMĐ mặt trời sinh ra dòng điện 1 chiều và được biến đổi thành dòng điện xoay chiều qua các
bộ biến đổi DC-AC (inverter)
Các inverter hoạt động dựa trên phương pháp điều khiển độ rộng xung để tạo ra dòng xoay chiều
3 pha tần số 50Hz
Quá trình biến đổi này sinh ra các sóng hài tần số cao khác với tần số hệ thống điện 50Hz
Sóng hài tần số cao trong hệ thống điện gây ra phát nóng thiết bị và các vấn đề nhiễu về điều
khiển hệ thống
30
7/2/2021
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Các NM NLTT tập trung tại các Quá tải lưới điện do không thể
khu vực lưới điện yếu giải tỏa hết nguồn điện
VẬN HÀNH NMĐ MẶT TRỜI – NMĐ GIÓ TRONG HTĐ VIỆT NAM
KHÓ KHĂN
Các NM NLTT tập trung tại các Quá tải lưới điện do không thể
khu vực lưới điện yếu giải tỏa hết nguồn điện
31
7/2/2021
CẢM ƠN!
32