SmartPrep.

in

స్఺ాతంత్ోరద్యమం

పాయతథేవంలోని జాతీమణా పాయహలు ఆంధరథేవంలో క౅డా యహయన఺ంచడానికి నెదద షభమం

఩ట్ట లేద఼. 1852లో భథారస్ ధేట్ివ్ అశూో ఱ఺బేశనన఼ గహజుల లక్ష్మమనయష఼లెట్ట ి నుహరయంన౅ంచాయు.
1844లో కిిలెంట్ అధే ఩త్రరకన఼ నుహరయంన౅ంచాయు. పలితంగహ లక్ష్మమ నయష఼ భథారస్ భహభ

n
మోసనభహయగహ నేభ ంథాయు. 1884లో న఺. యంగమయ ధాముడె అధయక్షుడిగహ, న఺.

.i
ఆనంథాచాయుయలు కహయయదభశిగహ భథారషమశృజన షబ ఏయ఩డింథి. 1884-85లో కహకిధాడ లిట్యభీ
శూొ లెైట్ీ ఐల఻ఎస్ (ఇండిమన ల఺లృల్ షభీీలెస్) ఩భీక్షల ఴయో఩భశనేత్రని నెంచభని, శిష఼ు పాయం

ep
తగశగంచభని నృరట్ిష్ నుహయల ఫంట్ుకు లృనత్ర ఩తరం షభభశ఩ంచంథి. 1885లో నుహయథశూహయతి
ధాముడె ఆంధర ఩రకహశిక అధే ఩రథభ భహజకీమ యహయ఩త్రరకన఼ శూహథన఺ంచాయు. కంనెనీ కహలంలోధే
థేవంలోని భైతేల ఩భశల఺థత్ర ఫయుగహగ ఉండేదని 1875లో లోకయంజని ఩త్రరక భహల఺ంథి. 'రవీత
Pr
జాతీములన఼ లృచాభశంచ శిక్ష్ించడానికి ణెలలయహభై అయుీల ైన఩ప఩డె పాయతీములన఼ పాయతీములే
శిక్ష్ించడం ధాయమం కథా' అని లృయేకఴభశధని(1884) ఩త్రరక ఇలబర్టట నృలుల గుభశంచ భహల఺ంథి. 1885
t

పాయత జాతీమ కహంగిస్ ణొలి షభాయేరహనికి న఺. యంగమయ ధాముడె, న఺. ఆనంథాచాయుయలు,
ar

గుత్రు కైవఴ న఺మల ్,ల యంకట్ ష఼ఫాబభహముడె, ధాయ఩త్ర ష఼ఫాబభహఴప ఩ంతేలు లాంట్ియహయు
శృజయమాయయు. 1886 కలకణాు షభాయేరహనికి ఆంధర థేవం న఼ంచ 21 భంథి నుహలగగధానయు.
1891 ధాగ఩ూర్ట షభాయేరహనికి అధయక్షత ఴళంచన ణొలి ణెలుగు ఴయకిు న఺. ఆనంథాచాయుయలు.
Sm

1891లో ఏయ఩డిన కాశుహా జిలాల కహంగిస్ షంఘం ణొలి జిలాల షంఘం. థీని ణొలి షభాయేరహలు
భహభశూహీనే గుణాు అధయక్షతన (గుంట్ృయు (1892), భచలీ఩ట్నం (1893), ఏల౅యు
(1894)లోల జభశగహబ. గౌతనే, వశిభైఖ లాంట్ి ఩త్రరకలు ఩రబుతీ లోనుహలన఼, ద఼ఫాభహన఼
ద఼మయఫట్టటలృ. 1902లో థేవబకు క ండా యంకట్఩఩మయ కాశుహా ఩త్రరకన఼ నుహరయంన౅ంచగహ
భుట్ృనయు కాశుహాభహఴప షంనుహదకతీం ఴళంచాయు. ధాయ఩త్ర ష఼ఫాబభహఴప ఐఎనల఻ కహయయదభశిగహ

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

఩నిచేరహయు. న఺. ఆనంథాచాయుయలు యైజమంత్ర ఩త్రరకన఼ నడినుహయు.

వందేమాతర ఉద్యమం
1905, జుల ై 7న లార్ట్ కయజన ఫంగహల్న఼ లృబజన చేమగహ అథి 1905, అకటటఫయు 16న
అభలోలకి ఴచచంథి. పలితంగహ ఴంథేభాతయ ఉదయభం/ షీథేశీ ఉదయభం నుహరయంబఫంథి. 1905
ఫధాయస్ కహంగస్
ి షభాయేవం లృబజన ఴయత్రభైక తీభహమనం చేల఺ంథి. 1905 లెనట ంె ఫయులో భథారస్

n
నౄచ్ షభాయేవం జి. ష఼ఫరసమణ్య అమయర్ట (షీథేశీ నేతరన ఩త్రరక) అధయక్షతన జభశగశంథి. ఈ
షభాయేరహనికి గహడిచెయల, అమయథేఴయ, క భభహిజు, గ లల ఩ూడి... తథితయ ఆంధ఼రలు శృజయమాయయు.

.i
ష఼ఫరసమణ్య పాయత్ర థేవబకిు గీణాలు నుహడాయు. జాతీమ నిది ఏభహ఩ట్ుకు తీభహమనించాయు.
ఉతు భహంధర జిలాలలోల షీథేశీ ఩రచాభహనికి ధాయ఩త్ర ష఼ఫాబభహఴప, యంకట్యభణ్ాభహఴప

ep
అంగీకభశంచాయు. పాయతీమ నుహభశరహినేక భశృషబ కహయయదభశి ల఺.యై. చంణాభణ్ి యహభశకి
షసకభశంచాయు. నఽజిలౄడెలో జభశగశన కాశుహాజిలాల భశృషబ షీథేశీ తీభహమధానిన ఫల఩భశచంథి.
1906 కలకణాు కహంగిస్ షభాయేవం (ధౌభోజీ అధయక్షతన)లో న఺. ఆనంథాచాయుయలు షీథేశీ
Pr
తీభహమధానిన ఩రయేవనెట్ట ాయు. ఫజయహడలో భునగహల భహజా ఫట్ట ల నేలుల ధలక లా఩యు. కడ఩లో
జంగం సభశమ఩఩, బథారచలంలో యంకట్టవీయుల షీథేశీ ఴశూహుాలమాలన఼ శూహథన఺ంచాయు. ధల౅
ల యులో
t

భసంకహలు శీినియహష రహల఺ు ి షీథేశీ షభాజానిన శూహథన఺ంచగహ, యధనలకంట్ి నయషమయ భహత్రర

ar

నుహఠరహల నియీళంచాయు.
ఫాభశశూహల్ షభాయేవంలో షీభహజయ షంనుహదనకు షీథేశీ ఉదయభం ఩రదాన శూహధనభని
఩రకట్ించన ఎస్.ఎన. ఫనభీజని ఩రబుతీం నియబందించంథి. లృంజభూభశ పాఴధాచాభశ (గుంట్ృయు)
Sm

నుహభశరహినేక శిక్షణ్కు ముఴకులన఼ జనుహన ఩ం఩డానికి నిదిని షభక౅భహచడె. భలాలథి యంకట్

ష఼ఫాబభహఴప (కహకిధాడ), ఎస్. భహభాభహఴప (ఫమలలభశ), భానేడి థేయేంద఼రడె (భహజభండిర) శిక్షణ్
నుొ ందడానికి యమలలయు.

఑శూహకహ యలుల న గోట్టట్ి జానకి భహభమయ అట్ట నెట్ట ల తమాభీ శిక్షణ్కటషం యమలలడె. అతడి
ఖయుచన఼ పాషకయ భహభమయ (భహజభండి)ర బభశంచాయు. ధాయ఩త్ర ష఼ఫాబభహఴప భహజభండిరలో

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

జాతీమ ఉననత నుహఠరహలన఼ నుహరయంన౅ంచాడె. కయణ్ం గుధేనవీభహిఴప 1000 యౄనుహమలు,

నేభిహజు 40 యేల యౄనుహమలు లృభహళంగహ ఇచాచయు. 1907, ఩఺ఫరఴభశ 11న భహజభండిరలో
ఫాలపాయత్ర షనేత్రని గంట్ి లక్షమనన, ట్ంగుట్ృభశ శీిభహభులు, కంచ఼భభశు భహభచందరభహఴప
శూహథన఺ంచాయు.
బి఩఻న్ చంద్ోప఺ల్ ఆంధ్ో పరయటన
ఴంథేభాతయ ఉదయభానిన ఆంధరలో ఩రచాయం చేమడానికి నృన఺నచందరనుహల్

n
ఴచాచయు. ఈ ఩యయట్న ఏభహ఩ట్ు చేల఺ంథి భుట్ృనయుకాశుహాభహఴప.

.i
1907 ఏన఺రల్లో నుహల్ లృజమనగయం, లృరహఖ఩ట్నంనుహరంణాలోల ఩రషంగశంచాయు.
నేతయహద఼ల (నృ.ఎన. వయమ) నుహరఫలయంఴలల షబలు లృజమఴంతం కహలేద఼. లృరహ
ఖ఩ట్నంలో నుహల్కు ఆత్రథయంఇచచనయహయు లృ. జగధానథం, లృ. ఩ూయాభమ, బూ఩త్రభహజు యంకట్఩

ep
త్రభహజు.కహకిధాడలో నుహల్ షబకు అధయక్షత ఴళంచంథి కాత్రు యంట్ి నేభిహజు. ఈమనలృభహళంణో భహ
భచంథార఩పయంలో జాతీమ నుహఠరహలన఼ ఏభహ఩ట్ు చేరహయు.భహజభండిరలో ఏన఺రల్ 19 న఼ంచ 24 భ
Pr
ధయ నుహల్ షబలు జభశగహబ. భహజభండిరలోనుహల్కు ఆత్రథయం ఇచచంథి భాథెలల శూహయమయ. షబలకు
అధయక్షత ఴళంచంథికంచ఼భభశు భహభచందరభహఴప, ట్ంగుట్ృభశ ఩రకహవం ఩ంతేలు. కౌణా శీిభహభ
భూభశుఴంథేభాతయం గీణానిన ఆలన఺ంచాయు. నుహల్ ఉ఩ధాయశూహలన఼ చలకభభశులక్ష్మమనయల఺ంసం ణె
t

లుగులోకి అన఼ఴథించాయు. బయత ఖండంఫు చకకనినుహడిమాఴప అధే గీణానిన చలకభభశు నుహడా

ar

యు.
భహజభండిరలో గోథాఴభీ షీథేశీశూోట ర్టస్న఼ నుహరయంన౅ంచాయు. గహడిచెయల సభశషభోీతు భభహఴప నుహల్కు ష
Sm

ధామన఩తరంషభభశ఩ంచాయు. లృజమయహడలో నుహల్కు ఆత్రథయం ఇచచంథి భునగహల భహజా.

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

1907, ఏన఺రల్ 26న భచలీ఩ట్నంలో ఆత్రథయం ఇచచంథి భహభథాష఼ ధాముడె. అకకడే

షీభహజయషనేత్ర ఏయ఩డింథి. నుహల్ ఫందయులో జాతీమ కమలరహలన఼ నుహరయంన౅ంచాయు. థీనికి
న౉దట్ి న఺రనిి఩ల్ కట఩లల సన఼భంతభహఴప. నుహల్ షబలకు అధయక్షులు
కాశా భాచాభశ, ఩పభహణ్ం యంకట్ ష఼ఫబమయ. నైభహజ఩పయంజనైంథాయునెై
భైతేలు యేల఺న కైష఼లో ఩఻జు తీష఼కటకుండా భథారస్ కటయుటలో యహథించన
ఴయకిు యేభఴయ఩ప భహభథాష఼ ఩ంతేలు. నుహల్ చఴభశ ఩యయట్న 1907, ఫే

n
1న భథారస్లో జభశగశంథి. షబకు అధయక్షులు ట్ంగుట్ృభశ ఩రకహవం.

.i
ఴంథేభాతయ ఉదయభ ఩రపాఴంణో జనుహన చభశతర గింతానిన ఆథి఩ూడి శూో భధాథభహఴప యచంచగహ,
శీిఫరసమం జనుహనీమం అధే గింతానిన యచంచాయు. భునగహల భహజా తన కుభాయులకు ట్ోగో, ధోగీ
అధే జనుహన లెైధాయధయక్షుల నేయల ు నెట్ట ాయు. ళందఽథేవథాభశద్రం అధే గింతానిన అత్రు లి

ep
షఽయయధాభహమణ్ యచంచాయు. భట్ృనభశ ష఼ఫాబభహముడె, భంగశన఩ూడి యంకట్
వయమ భాతా వతకం యచంచాయు.
Pr
ర఺జమండ్రో కళాశ఺ల సంఘటన (1907, ఏ఩఻ోల్ 24)
న఺రనిి఩ల్ భార్టకసంట్ర్ట లృథాయయుథలన఼ ఴంథేభాతయం నిధాథాలు చేమభహదని, ఫాయడమజలు
ధభశంచభహదని, ఫాలపాయత్ర షనేత్రలో చేయభహదని ళెచచభశంచాడె. ఎం. భహభచందరభహఴప, గహడిచెయల
t

నెై చయయలు తీష఼కుధానడె. 138 భంథి లృథాయయుథలన఼ ఩భీక్షలకు అన఼భత్రంచలేద఼. లృథాయయుథల

ar

తయ఩పన ధాయ఩త్ర ష఼ఫాబభహఴప, నృ.ఎన. వయమ జోకయం చేష఼కుధాన పలితం లేకనుో బంథి. ఈ
షంఘట్న లృథాయయుథలు భహజకీమాలోల చేయడానికి ధాంథి ఩లికిందని ఆచాయయ షభోజని భైగహని
Sm

అన౅నుహరమ఩డా్యు. గహడిచెయల లృజమయహడ న఼ంచ షీభహజ్ ఩త్రరకన఼ నడినుహయు. లృథాయయుథలాభహ

అదెైయయ఩డకండి పాయత శూహీతంణా్ానికి బగఴంతేడి దమఴలల నైయు ధామకులు కహగలయు అని
కాశుహా ఩త్రరక భహల఺ంథి. '఩రబుతీ ఉథయ యగహలు లేకనుో ణే భనం జీలృంచలేభని ఩రబుతీం
పాలృష఼ుంథి. అథి త఩఩ని నియౄన఺ంచాలి' అనిథేరహన౅భాని ఩త్రరక భహల఺ంథి.

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

క఺కినాడ కొటలాట కేసఽ

1907, ఫే 31న జిలాల యైథాయదికహభశ కనెటన కంఫన఼ చఽల఺ లృథాయయుథలు ఴంథేభాతయం అధే
నిధాదం చేరహయు. కంఫ కట఩ంణో క ంనెలల కాశుహాభహఴప అధే ఫాలుడిని క ట్ాటడె. ఉదయభకహయులు
కంఫ ఉనన కల బనెై థాడి చేరహయు. జిలాల కల కటర్ట కునేమంగ్, షబకల కటర్ట కభహాప్ గ డఴన఼
నియహభశంచడానికి ఩రమత్రనంచ 50 భంథిని అభస్ట చేరహయు. జూన 5న క. నేభిహజు అధయక్షతన
నియషన షబ జభశగశంథి. యఘు఩త్ర యంకట్యతనం ధాముడె కంఫ ద఼డెకు చయయ ఴలేల అలల యుల

n
జభశగహమని అతడినెై అన౅వంషన తీభహమధానిన ఩రత్రనుహథించాయు. నింథితేల తయ఩పన ధాయ఩త్ర

.i
ష఼ఫాబభహఴప యహథించాయు. అన఺భహల లక్ష్మమనయల఺ంశృభహఴప, చన నేయమయ, నెద నేయమయలకు శిక్ష
఩డింథి. (2 షంఴతిభహలు, 500 యౄనుహమల జభశభాధా).
గ఺డ్రచెరా హరి సరవాతత మర఺వు, బో డ్ర నార఺యణ అరెసు ఽ
1908లో త్రయునలేీలి జిలాల ఫజిలేటట్
చదంఫయం న఺మల ్న఼
ep
ా న఼ లృ఩ల ఴయహద఼లు కహలిచ చంనుహయు. ఈ కైష఼లో
ల అభస్ట చేల఺ మాఴజీజ ఴ కహభహగహయ శిక్ష లృదించాయు. గహడిచెయ,ల ఫో డి
Pr
ధాభహమణ్భహఴప షీభహజయ ఩త్రరకలో ఩రబుణాీనిన లృభభశించనంద఼కు భహజథయర స ధేయంనెై 1908,
జుల ై 18న అభష఼ట చేరహయు. ఴంథేభాతయ ఉదయభ కహలంలో ఆంధరలో అభస్ట అబన ణొలి
ధామకులు లౄభై (ఴంథేభాతయ ఉదయభకహలంలో ణొలి భహజకీమ ఖైథీ - గహడిచెయల).
t

కోటపప కొండ సంఘటన (1909, ప఻బోవరి 18)

ar

గుంట్ృయు జిలాల, నయషభహఴపనేట్ ణాల౅కహ, కటట్఩఩క ండ భశృశిఴభహత్రర ఉతియహలకు

చేఫోర లుకు చెంథిన చనన఩఩భడి్ యళల గహ అతడి ఎద఼దకు గహమఫంథి. నుో లీష఼లణో ఘయాణ్
Sm

జభశగశంథి. నుో లీస్ లేటశనకు ని఩ప఩నెట్ట ాయు. ల఺.ఐ. ష఼ఫాబభహఴపకు థేసల౅థిధ చేరహయు. ఈ కైష఼లో
45 భంథిని అభష఼ట చేల఺ 21 భంథినెై కైష఼లు నెట్ట ాయు. చనన఩భడి్ కి ఉభశశిక్ష లృదించాయు. (షబ
కల కటర్ట కభహాప్) తసశీలాదర్ట - ఫరసమనందధాముడె, షబ ఫజిలేటట్
ా ష఼ఫాబభహఴప ధాముడె
ఉథయ యగహలు కటలో఩మాయు.
త్ెనాలి బలంబు కేసఽ (1909, ఏ఩఻ోల్ 6)
ణెధాలి షనై఩ంలోని కంచయల నుహల ం ఴదద ధాట్ుఫాంఫు నేలి చెననడె అధే ఴయకిు

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

భయణ్ించాడె. ఈ కైష఼లో చ఼కక఩లిల భహభమయ, లకకభహజు ఫషఴమయ, కహట్ంభహజు

యంకట్ారముడెలన఼ అభస్ట చేరహయు. నింథితేల తయ఩పన ట్ంగుట్ృభశ ఩రకహవం యహథించాయు.
చ఼కక఩లిల భహభమయకు 10 ఏళై
ల ; ఫషఴమయ, యంకట్ారముడెలకు 2 ఏళై
ల థీీనుహంతయయహష
శిక్షలు లృదించాయు. ఫషఴమయ, యంకట్ారముడె ఴంథేభాతయం ఉదయభ
షభమంలో షీభహజయ షంనుహదన అధే కయ఩ణారలన఼ భుథిరంచాయు.
ఉద్యమ నిర఺ాణ క఺రయకరమాలు

n
భుట్ృనభశ, ఩పభహణ్ం యంకట్఩మయ చేధేత ఩భశవభ
ి ాన౅ఴాథిధకి కాఱ఺ చేరహయు. భహజభండిరలో

.i
గంట్ి లక్షమనన, ధాయ఩త్ర ష఼ఫాబభహఴప, నెభవంకయభహఴప ధామకతీంలో షీథేశీ నుహభశరహినేక
షంషథ ఏభహ఩ట్టైంథి. కడ఩, బథారచలం, భహభచంథార఩పభహలోల చలల ఩లిల భహజా ఆభశథక షశృమంణో
షీథేశీ ఴష఼ు లృకిమరహలలు ఏయ఩డా్బ. ధల౅
ల యులో శీినియహషరహల఺ు ి 1908లో షీథేశీ శూోట ర్టస్న఼

ep
నుహరయంన౅ంచాయు. భహజభండిరలో ఴంథేభాతయం భహత్రర నుహఠరహల, జాతీయోననత నుహఠరహల
శూహథన఺ంచాయు. దభశి చెంచమయ గదర్ట నుహభీటలో చేభశ లృ఩ల ఴ కహయయకిభాలోల నుహలగగధానయు. 1911లో ఢిలీల
Pr
దభహబయులో ఫంగహల్ లృబజన యద఼దన఼ ఩రకట్ించడంణో ఴంథేభాతయ ఉదయభం నిలిచనుో బంథి.
ఆంధరలో థౌయజనయ చయయలు
షభహకర్ట (చకిఴభశు) అధే ఫంగహల్ లృ఩ల ఴకహయుడె ఆందార ఴచచ అమయథేఴయ కహమేవీయభహఴప
t

అత్రతిగహ ఉననట్ు
ల అమయథేఴయ తన జీలృత చభశతరలో భహరహడె. కలకణాులో యైదయ లృదయ కటషం
ar

యలుల న దంట్ు ష఼ఫాబఴదాని, అతడి నేతేరలు యసషయంగహ ఆముదాలు ణెచచనట్ు

ల కాశుహా ఩త్రరక
(1904)లో భహరహయు. కాశుహా జిలాల ఴంతలనుహల ంలో ఩ంథి నైద ఫాంఫు ఩రయోగం జభశగశనట్ు
ల
Sm

నుో లీష఼లు గుభశుంచాయు. గూడఽయు భైలేీలేటశనలో నేలుడె శూహభగశి ఉనన నెట్ట న఼ నుో లీష఼లు
శూహీదీనం చేష఼కుధానయు. కంఠఴయం/ణెధాలి ఫాంఫు షంఘట్న క౅డా జభశగశంథి. (భథారస్ -
కలకణాు భైలు భాయగ ం నేలిచయేత కుట్రగహ ఩రచాయఫంథి).
హ ంరూల్ ఉద్యమం (1916 - 1917)
త్రలక, అనినృలెంట్ల ధామకతీంలో స ంయౄల్ ఉదయభం నుహరయంబఫంథి. త్రలక 1914
జూనలో జైలు న఼ంచ లృడెదలమాయడె. త్రలక 1916, ఏన఺రల్ 28న ఩ూధాలో, అనినృలెంట్

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

1916, లెనట ంె ఫయులో భథారస్లోని గోఖలే శృలులో స ంయౄల్ లీగ్న఼ శూహథన఺ంచాయు. స ంయౄల్
పాఴనన఼ ఐభహలండ్ న఼ంచ గిళంచాయు. ఆంధరలో గహడిచెయల సభశషభోీతు భభహఴప ఉదయభ
ధామకుడె. 52 స ంయౄల్లీగ్ రహఖలు ఆంధరలో ఏయ఩డా్బ. 3 నెైషల కయ఩ణారలు
఩రచ఼భశంచాయు. షీభహజయ ఉథేద వం,షీతంతర ఴయథన ఩తరం, షీభహజయం కటయడానికి కహయణ్ాలు లాంట్ి
కయ఩ణారలు ఩రచ఼భశంచాయు.
షభోజినీధాముడెయచన ఎయేక భదర్టన఼ నఽతన ళెందఴ భాతాగీతం నేయుణో ణెలుగులోకి

n
అన఼ఴథించాయు. థేవభాత, ళతకహభశణ్ి (ఏల౅యు), ఆంధర఩త్రరక, కాశుహా఩త్రరకలణో నుహట్ు

.i
అనినృలెంట్ాకభనలౄల్, నఽయఇండిమా ఩త్రరకలు ఉదయభానిన ఩రచాయం చేరహబ.
అనిబిసంట్ ఆంధ్ో పరయటన
1916లో అనినృలెంట్ ఆంధర ఩యయట్నలో కహకిధాడ, భహజభండి,ర
గుంట్ృయు, చత౉ ep
ు యు షబలోల ఩రషంగశంచాయు. శూహీతంత్రంలేని జాత్ర జీఴచఛఴం
లాంట్ిదని నేభ కధానయు. 1916 ఫేలో చత౉
ు యు జిలాల భదన఩లల లో జాతీమ
Pr
కమలరహల శూహథన఺ంచాయు. థాని న౉దట్ి న఺రనిినుహల్గహ ళెచ్.జ. కజిని
నిమనేతేలమాయయు. ఆయ్ ర్ట ఆఫ థి షని ఆఫ ఇండిమా, ఇండిమన ఫాయి శూకకట్,
మంగ్ఫని ఇండిమన అశూో ల఺బేశన షంషథ లన఼ అనినృలెంట్ శూహథన఺ంచాయు.
t

ఈఉదయభకహలంలో఩రజలుఆఫన఼ గహిండ్ఒల్్ లేడమ ఆఫ ఇండిమా, ఇండిమన ట్ామ్ ట్ాయ అని

ar

న఺లిచాయు.

అమయర్ట అఫభశకహ అధయక్షుడికి లేఖ భహమడఫే కహకుండా తన షర్ట నృయుద఼న఼

Sm

ఴద఼లుకుధానడె. 1917, జూన 16న ఩రబుతీం అనినృలెంట్, అయండేల్, యహడిమాలన఼

ఉదకభండలంలో (ఊట్ీ)లో అభస్ట చేల఺ంథి. థానికి నియషనగహ భథారస్లో నృ.ఎన.వయమ
అధయక్షతన షబ జభశగశంథి. 1917, ఆగష఼ట 20న భాంట్టగ్ ఩రకట్నణో ఉదయభానిన నిలిన఺యేరహయు.
ఈ ఉదయభకహలంలోధే నృరట్ిష్యహభశ నుో ర ణాిసంణో జల఺టస్ నుహభీట ఏయ఩డింథి. స ంయౄల్ ఉదయభానిన
షభభశథషు ఽ ఫజయహడలో త్రర఩పయధేని భహభశూహీనే అధయక్షతన ఫారసమణ్ేతయ షబ జభశగశంథి. 1917

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

కలకణాు కహంగిస్ షభాయేవంలో త్రలక షభయథన ఴలల ఩రణేయక ఆంధర కహంగిస్ షభశకల్ ఏభహ఩ట్ుకు
అంగీకహయం కుథిభశంథి. 1918 ఆంధర కహంగిస్ షభశకల్ షభాయేవంలో ఇండిమన ధేశనల్ కహంగిస్
షబలన఼ లండనలో జయనుహలనీ, నుహయభశస్ రహంత్ర షభాయేరహలకు త్రలకన఼ ఩ంనుహలనీ
తీభహమనించాయు. కహని ఢిలీల కహంగిస్ షభాయేవంలో త్రలక, గహందీ, సషన ఇభామ్లన఼ నుహయభశస్
షభాయేరహనికి ఩ంనుహలని తీభహమనం జభశగశంథి.

గ఺ంధీ యుగం

n
.i
సహాయ నిర఺కరణ ఉద్యమం ep
Pr
భాంట్టగ్ - చెమ్స్పర్ట్ షంషకయణ్లు, భౌలత్ చట్ట ం, జలిమన యహలాఫాగ్ ద఼యంతం,
ఖిలా఩త్ ఉదయభం లాంట్ి కహయణ్ాల ఴలల గహందీజీ 1920లో షశృమ నిభహకయణ్ ఉదయభానిన
నుహరయంన౅ంచాయు. ఆమన ఈ ఉదయభకహలంలో 3 శూహయుల ఆంధరథేవంలో ఩యయట్ించాయు. 1919లో
t

భౌలత్ చట్ాటనికి ఴయత్రభైకంగహ షణాయగిశృనిన ఩రచాయం చేమడానికి ల఺కింథారఫాద్, లృజమయహడ

ar

(భహమోమసనభహయ గింతాలమం)లో ఩రషంగశంచాయు. అమయథేఴయ కహమేవీయభహఴప గహందీజీ

ఉ఩ధాయశూహనిన ణెలుగులోకి అన఼ఴథించాయు. గహందీజీకి అత్రథయం క౅డా ఇచాచయు. భథారస్లో
ట్ంగుట్ృభశ అధయక్షతన జభశగశన షబలో గహందీజీ ఩రషంగశంచాయు. 1920, లెనట ంె ఫయు 4-9 భధయ
Sm

కలకణాులో జభశగశన ఩రణేయక కహంగిస్ షభాయేవంలో షశృమ నిభహకయణ్ ఉదయభ తీభహమనం

఩రయేవనెట్ట ాయు. కహని క ండా యంకట్఩఩మయ తీభహమధానిన ఴయత్రభైకించాయు. 1920 ధాగ఩ూర్ట
షభాయేవంలో రహంత్రముత షశృమ నిభహకయణ్ ఉదయభ నియీసణ్ తీభహమధానిన ఆమోథించాయు.
1921, భాభశచ 31న లృజమయహడలో జభశగశన కహంగిస్ ఩రణేయక షభాయేరహనికి గహందీజీ
శృజయమాయయు. ఈ షభాయేవం తభహీత ఆమన ఏల౅యు, భచలీ఩ట్నం, చీభహల, ధల౅
ల యులోల

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

఩యయట్ించాయు. 1921, అకటటఫయులో భూడయ శూహభశ ఴచచ కయౄనలు, కడ఩, త్రయు఩త్ర, ణాడి఩త్రరలల ో
఩రషంగశంచాయు.
విజయవ఺డ క఺ంగెరస్ పోత్ేయక సమావేశం (1921 మారిి 31, ఏ఩఻ోల్ 1, 2)
భశృణామగహందీ, జఴసర్టలాల్ ధసర
ూ , మోతీలాల్ ధసర
ూ , ల఻ఆర్ట థాస్, ఩ట్టల్, అలీ
శూో దయులు, జిధాన లాంట్ి జాతీమ ధామకులు ఴచాచయు.
ణెలంగహణ్ న఼ంచ భాడనుహట్ి సన఼భంతభహఴప ఩భశశీలకుడిగహ

n
ఴచాచయు. న఺ంగలు యంకమయ (బట్ల నెన఼భయుి, కాశుహా జిలాల)

.i
లౄయంకి యంకట్రహల఺ు ి షశృమంణో ణెలు఩ప, ఎయు఩ప, ఆకు఩చచ
యంగులణో త్రరఴయా ఩ణాకహనిన యౄనుొ ంథించాయు. షభాయేవంలో
థీనికి కహశుహమయంగున఼, చయఖాన఼ చేభహచయు.భహభదండె యహలంట్ీర్ట దళం లేఴలు అంథించంథి.

ep
భాగంట్ి అనన఩ూయాభమ, ద఼ఴూీభశ ష఼ఫబభమ, నుొ నకహ కనకభమ, ఉననఴ లక్ష్మమఫామభమ,
మానేనీ ఩ూయా త్రలకం నుహలగగధానయు. మానేనీ ఩ూయాత్రలకం అధే ధాట్యకహభశణ్ి తన
Pr
మాఴథాల఺ు ని త్రలకివభహజయ నిదికి లృభహళంగహ ఇచాచయు. భాగంట్ి అనన఩ూయా థేలృ తన
నగలనినంట్ినీ లృభహళంగహ ఇచాచయు. (ఈఫ ఩శిచభ గోథాఴభశ జిలాల నుో తనఽభశ యహల఺. 1927లో
క్షమయహయదిణో భయణ్ించాయు.) క౅చ఩ూడి నాతయకహయుడె అమయ఩఩ పాగఴణార్ట ఉదయభానిన
t

఩రచాయం చేరహయు. ఉననఴ లక్ష్మమధాభహమణ్ భాల఩లిల (1921) నఴల భహరహయు. 1922లో ఉననఴ
ar

దం఩తేలు గుంట్ృయులోరహయథా నికైతనన఼ శూహథన఺ంచాయు.

భాడపాఱ఺ నయల఺ంశృచాభశ అషశృయోదయభ లృజమం గింతానిన చెయుకుయహడ
Sm

నయల఺ంసంషీభహజయ దయ఩ణ్ం, న఻ష఼నుహట్ి నయల఺ంసరహల఺ు ి చీభహల నేభహల ఴనయహషం గింతాలన఼

భహరహయు. త్రలక ధాట్క షభాజం (గుంట్ృయు) కటషం 1921లో భహభభహజు
఩పండభీకహక్షుడె షీభహజయ శూో నుహనం,నుహంచాల ఩భహబఴం, షీభహజయ యథం లాంట్ి ధాట్కహలు
భహరహయు.

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

గభశఫళల షతయధాభహమణ్ భాక థీద ణెలలథొ యతనం, దండాలభామదండాలు-

బయతభాతకు దండాలు అధే ఩రల఺దధ గీణాలన఼ యచంచాయు. అమయథేఴయ
కహమేవీయభహఴప రహషనభండలికి, గులాం న౉ళముథీద న ఫజిలేటట్
ా ఩దలృకి
భహజీధాభా షభభశ఩ంచాయు. ఆంధరథేవంలో న౉దట్ి షశృమ నిభహకయణ్యహథిగహ
అమయథేఴయన఼ నేభ కంట్ాయు. క ండా యంకట్఩఩మయ రహషనషబ ఩దలృకి భహజీధాభా చేరహయు.
ఉననఴ లక్ష్మమధాభహమణ్, నుో లిలెట్ట ి సన఼భంతమయ గు఩ు ధాయమయహద ఴాత్రు ని

n
ఴద఼లుకుధానయు. లృ. భహభథాష఼ ఩ంతేలు భథారస్ మూనిఴభశిట్ీ ల఺ండికైట్ షబయణాీనికి

.i
భహజీధాభా చేరహయు. కమలయంకట్భహఴప, ఫొ భమకంట్ి రవశుహభడి్ లృథాయలమాలన఼ ఫళశకభశంచాయు.
ట్ంగుట్ృభశ ఩రకహవం, గ లల ఩ూడి ల఻ణాభహభరహల఺ు ,ి శిశుహట ఩పయుశుో తు మ్ లాంట్ి యహయు క౅డా
ధాయమయహద ఴాత్రు ని ఴద఼లుకుధానయు. గుంట్ృయు ఫార్ట అశూో ల఺బేశన భూడెధలలనుహట్ు

ధాయమశూహథనం ఏభహ఩ట్ు చేరహయు. గుంట్ృయు (15%), ధల౅

ep
ధాయమశూహథధానిన ఫళశకభశంచంథి. నభహి఩ూర్ట ణాల౅కహ ఫట్ట నుహల ంలో ణొలి ఩ంచామతీ
ల యు (17%), భహజభండిరలో ఎనినకలు
Pr
ఫళశకభశంచాయు. క డాలి ష఼ఫాబభహఴప, కల౅
ల భశ ష఼ఫాబభహఴప లాంట్ి ఉనుహదాయములు 47 భంథి
భహజీధాభా చేరహయు. 44 జాతీమ నుహఠరహలలు ఏభహ఩ట్ు చేరహయు. ణెధాలి, లృజమనగయం లాంట్ి
చోట్ల లృథాయయుథలు షఫమ చేరహయు.
t

కలుల భానండయ య ఫాఫు - కళై

ల ణెయఴండయ య అంట్ృ భదయనుహన ఴయత్రభైక ఉదయభం
ar

జభశగశంథి. యధనలకంట్ి భహఘఴమయ, ఫొ భుమ రవశుహభడి్ , నుహనకహల కనకభమ, త్రకకఴయ఩ప

భహనేభడి్ , ఒయుగంట్ి యంకట్ ష఼ఫబమయ ఴంట్ియహయు భదయనుహన ఴయత్రభైక ఉదయభం చేమడం ఴలల
Sm

కడ఩ జిలాల అఫాకభీ ఆథామం యౄ.4 లక్షల న఼ంచ యౄ.2 లక్షలకు, కయౄనలు జిలాల ఆథామం
యౄ.2 లక్షల న఼ంచ యౄ.90 యేలకు ఩డినుో బంథి. 1921, నఴంఫయు 17 యేల్ి భహకుభాయుడె
఩యయట్నకు ఴయత్రభైకంగహ నియషన షబలు జభశగహబ.
చీర఺ల - ఩ేర఺ల ఉద్యమం
చీభహల, నేభహల, లౄయభహఘఴనేట్, జాండరనేట్లన఼ కలిన఺ ఆంగైలములు భునిినుహలిట్ీగహ
఩రకట్ించాయు. 1919లో ఩రథభ ఩పయనుహలక షంఘం (చీభహల మూనిమన) ఏయ఩డింథి. 1921

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

఩఺ఫరఴభశలో ధాట్ి భథారస్ భుఖయభంత్రర(఩పయనుహలకరహఖ భంత్రర) భహజాభహభ

భహమణ్ింగహర్ట (జల఺టస్ నుహభీట) చీభహల షందభశించాయు. ధాలుగు యేల
఩న఼నపాయం 40 యేలకు నెయగడంణో ఆంధరయతన ద఼గశగభహల గోనుహలకాశా మయ
ధామకతీంలోచీభహల-నేభహల ఉదయభం నుహరయంబఫంథి. ద఼గశగభహల ఇంగల ండ్
ఎడింఫభో మూనిఴభశిట్ీలో లృథాయపాయషం ఩ూభశుచేరహయు. భహజభండిర
ఉనుహదాయమ శిక్షణ్ా కమలరహలలో, భచలీ఩ట్నం జాతీమ కమలరహలలో ఩నిచేరహయు. 1920లో

n
చీభహల ఴదద ఆంధర లృథాయన఻ఠ గోఱ఺ి ని ధలక లా఩యు. 1921, ఏన఺రల్ 6న గహందీజీ చీభహలన఼

.i
షందభశించ రహంత్రముత ఩న఼నల నిభహకయణ్ ఉదయభం చేమభని షలశృ ఇచాచయు. ఏన఺రల్
25న గహిభాలు ఖాలూ చేల఺ భహమ్నగర్ట ఏభహ఩ట్ు చేష఼కుధానయు. భహభదండె యహలంట్ీర్ట దళం
షశృమ కహయయకిభాలు చేల఺ంథి. 200 భంథి ఩రత్రనిధ఼లణో ఩ంచామతీ ఏభహ఩ట్ు చేరహయు.

ep
అబధా ఩రబుతీం ఇంట్ికి యౄ.1,025 ఩న఼నగహ లృదించంథి. 1921 లెనట ంె ఫయులో ద఼గశగభహలన఼
ఫయం఩పయంలో నియభంథించడంణో ఉదయభం ఫలళీన఩డింథి. న఺ష఼నుహట్ి ధాభహమణ్రహల఺ు ి చీభహల -
Pr
నేభహల ఴనయహషం అధే గింతానిన భహరహయు. ''ళభాచల్ న఼ంచ కధాయకుభాభశ ఴయకు ఈ
ఉదయభం ఩రజల సాదమాలన఼ ఆవచయయ఩ూభశతం చేల఺ంథి" అని క ండా యంకట్఩఩మయ
నేభ కధానయు.
t

పలాాడు పులా రి సత్ాయగరహం (1921, స఩ు ంబరు 23)

ar

ఆంగల ఩రబుతీం అట్లౄ ఉత఩తే

ు లు లృనియోగశంచ఼కటఴడానికి ఩పలల భశ ఩న఼నణోనుహట్ు అధేక
఩న఼నలు లృదించంథి. గుంట్ృయు జిలాల ఩లానడె ణాలుకహలోని భాచయల,
Sm

యంద఼భశు, జట్ిటనుహల ం, శీిగశభశనుహడె, భంట్చంతల నుహరంణాల ఩రజలు తీఴర

ఇఫబంద఼లు ఩డెతేధానయు. 12 అణ్ాల ఩న఼నన఼ 3 అణ్ాలకు
తగశగంచభని లృననలృంచాయు. కహని ఩రబుతీం ష఩ంథించకనుో ఴడంణో
నేంచాలనుహడె గహిభానికి చెంథిన కధనగంట్ి సన఼భంతే
ధామకతీంలో ఉదయభం చేరహయు. 1921 జుల ైలో కహంగిస్ ఉననఴ లక్ష్మమధాభహమణ్, యేథాంత
నయల఺ంసచాభశలన఼ భాచయల ఩ంన఺ంథి. ఉననఴ లక్ష్మమఫామభమ, మానేనీ ఩ూయాత్రలకం క౅డా

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

ఉదయభంలో నుహలగగధానయు. యలుదభశ,ు నడింనుహల ంలో ఩రజలు థాడి చేరహయు. 1921, లెనట ంె ఫయు 23న
నేంచాలనుహడె ఴదద ఆంగైలములు కధనగంట్ి సన఼భంతేన఼ కహలిచ చంనుహయు. లృజమయహడ
ఴదద ఉనన క ండఽయులో ష఼ఫబభహమరహల఺ు ి ధామకతీంలో, కడ఩ జిలాల భహమచోట్ిలో క౅డా
఩పలల భశ షణాయగిశృలు జభశగహబ.
఩ద్నందిప఺డు పనఽాల సహాయ నిర఺కరణ ఉద్యమం
ఈ ఉదయభం ఆంధర శియహజీగహ నేభ ంథిన ఩యీతధేని లౄయమయ చౌదభశ

n
ధామకతీంలో జభశగశంథి. ఈమన రహంత్రలేన యహలంట్ీర్ట దమలనిన ఏభహ఩ట్ు

.i
చేరహయు. ఇంగల ండ్ నుహయల ఫంట్లో క౅డా ఈ ఉదయభం చయచకు ఴచచంథి.
఩రబుతీం యౄథర్ట఩ర్టడ్న఼ ఩రణేయక కనేశనర్టగహ నిమనేంచంథి. అ఩఩ట్ి
గహిభ ఉథయ యగుల షంఘం ధామకుడె భాచభహజు షతయధాభహమణ్భహజు క౅డా ఉదయభానికి

ep
ధామకతీం ఴళంచాయు. ఆంగల శూహభాాజయ ఩పధాద఼లధే కథిలించన ఉదయభం అని యలిల ంగ్ట్న
యహయఖాయనించాడె.
Pr
఩రబుతీం ఩భశశుహకయం కటషం భయనఽయ షంఘ షబుయడెైన ళేభశస్న఼ ఩ంన఺ంథి. కభమకులానికి
చెంథిన డి఩ూయట్ీ కల కటర్టన఼, భుల఺ల ం కులానికి చెంథిన షబఇనలె఩కటర్టన఼ ఩ంన఺ కుల, భత
఩యంగహ ఉదయభానిన అణ్చడానికి ఩రబుతీం కాఱ఺చేల఺ంథి. ఉదయభానిన నిలిన఺యేమాలిింథిగహ
t

క ండా యంకట్఩఩మయకు గహందీజీ లేఖ భహరహయు. గహందీజీ నియబంధంణో ఉదయభం నిలిచనుో బంథి.
ar

రంప఺ విపా వం - అలల

ా రి స఼త్ార఺మర఺జు
1897, జుల ై 4న ల఻ణాభహభభహజు లృరహఖ జిలాల, నుహండరంకి
Sm

గహిభంలో భాణాభసుల ఇంట్ జనిమంచాడె. శూొ ంత గహిభం

మోగలుల (఩శిచభగోథాఴభశ జిలాల). తండిర యంకట్ భహభభహజు, తలిల
షఽయయధాభహమణ్భమ. తేని, నభీి఩ట్నం, లృరహఖ఩ట్నంలో
నుహరథనేక లృథాయపాయషం జభశగశంథి.
1921లో చట్ట గహంగ్ యలుల ఫంగహల్ లృ఩ల ఴకహయులణోచయచలు జభశన఺ క.డి.నేట్ షనై఩ంలోని ణాండఴన
థి ఑డె్న నీలకంఠైవీయశూహీనేఆలమ నుహరంగణ్ంలో శీిభహభ లృజమనగయం అధే ఆవిభానిన ఏభహ఩

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

ట్ుచేష఼కుధానడె. ఆంగైలముల భుతు థాభీ ఩దధ త్ర, అట్లౄ నిఫంధనలణోనుహట్ుచంత఩లిల తసశీలాద

ర్ట లెఫల఺టమన అతడి కహంట్ారకటర్ట షంణానం న఺మల ్ల థౌయజధాయలకుఴయత్రభైకంగహ అల౅
ల భశ శూహముధ నుో భహ
ట్ానిన నుహరయంన౅ంచాడె. గహంగంట్ంథొ య,గహంభలులథొ య (బట్ట నుహన఼కుల గహిభ భునిబలు) ఎండె
఩డాలు, లౄయమయథొ య,అగశగభహజు నేభశచయల / యేగైల఺న షఽయయధాభహమణ్ / షతయధాభహమణ్భహజు భు
ఖయఅన఼చయులు.
ల఻ణాభహభభహజు చంత఩లిల నుో లీస్లేటశననెై 1922 ఆగష఼ట 22న ణొలిథాడి చేరహడె. 23న

n
క.డి.నేట్, 24న భహజ఑భమంగశ; అకటటఫయు 16న అడ్ తీగల, 19న యం఩చోడఴయం, చఴభశ థాడి

.i
1923, ఏన఺రల్ 18న అననఴయం నుో లీస్లేటశననెై జభశగశంథి. ల఻ణాభహభభహజు యంనుహ ఉదయభానిన
అణ్ిచయేమడానికి ఩రబుతీం శూహకట్కటయహర్ట్, ళేట్ర్టలన఼ ఩ంన఺ంథి. ఫమలలభశ నుో లీస్ దళం న౉దట్
ఴంజైభశఘాట్ ఴదద తభహీత థాభన఩లిల ఴదద ఒడినుో బంథి. కటయహర్ట్, ళేట్ర్టలు భయణ్ించాయు

ep
తభహీత భలఫాయు నుో లీస్ దళం ఴచచంథి. తేయుభానేడి, లకకఴయ఩పకటట్లనెై థాడిచేల఺
అనంతయం అడ్ తీగల, యం఩చోడఴయంలనెై థాడి చేరహయు. నఴంఫయు 17న యంనుో ల్, చీ఩భశునుహల ంలో
Pr
ల౅ట్ీ జభశగశంథి. 1923, ఏన఺రల్లో అననఴయంనెై చేల఺న థాడికి ఆమనకు వంఖఴయంలో
ఘనశూహీగతం లన౅ంచంథి. ఆంగల ఩రబుతీం అననఴయం, వంఖఴయం గహిభాలనెై 4000 జభశభాధా
లృదించంథి. 1923, ఫే 31న భహజు అన఼చయులు క మూయయు ఴదద షబ ఇనలె఩కటర్ట, డి఩ూయట్ీ
t

తసశీలాదయల న఼ క ట్ిట ఴథిలేరహయు. జూన 15న అగశగభహజు ధామకతీంలోని ఑క దళం క ండకంఫేయు,

ar

భలకనగశభశ లేటశనల నెై థాడి చేరహయు. భలులథొ యన఼ కీయని అధే అదికహభశ చంనుహడె. గుడ్ ఩లిల లో
ల఻ణాభహభభహజున఼ గహిభ భునిబ తన఺఩ంచాడె. 1924 జనఴభశలో యౄథర్టపర్ట్ ధామకతీంలో
Sm

అశూహిం భై఩఺ల్ి ఴచచంథి. ఫే 6న భాడేయునథి ఴదద అగశగభహజు ఩ట్ుటఫడా్డె. ఫే 7న

ల఻ణాభహభభహజున఼ జఫేథార్ట కంచ఼నైనన ఫందించ క మూయయులో ఉనన ఫేజర్ట గూడాల్కు
అ఩఩గశంచాడె. ల఻ణాభహభభహజున఼ కహలిచ చంనుహయు. ల఻ణాభహభభహజు షభాది కాశా థేలృనేట్లో
ఉంథి. గహందీజీ మంగ్ ఇండిమా ఩త్రరకలో అల౅
ల భశ థేవబకిుని ఩రవంల఺షు ఽ ధేన఼ శూహముధ
లృ఩ల యహనిన ఆమోథించలేన఼, అన౅నంథించలేన఼. కహనీ దెైయయఴంతేడె, ణాయగ఩పయుశేడె,
నిభహడంఫయుడె అబన ఈ ముఴకుడికి జోసయుల అభశ఩ంచకుండా ఉండలేన఼ అని భహరహయు.

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

సార఺జ్ ప఺రటు
1923లో మోతీలాల్ ధసర
ూ , చతు యంజన థాస్ కహంగిస్ ఖిలాపత్ షీభహజయ నుహభీటని
శూహథన఺ంచాయు. షీభహజయ నుహభీటకి లృ.లృ. భహభథాష఼ అధయక్షుడిగహ, ఉననఴ లక్ష్మమధాభహమణ్
కహయయదభశిగహ ఩నిచేరహయు. ల఺.ఆర్ట. థాస్ ఆంధర థేవంలో ఩యయట్ించ ఩రచాయం చేరహయు. 1924లో
గంజాం జిలాల షబలో ఫులుష఼ శూహంఫభూభశ,ు డాకటర్ట
ష఼ఫరసమణ్యంలు షం఩ూయా షీభహజయ తీభహమనం చేరహయు. 1926 ఎనినకలోల ట్ంగుట్ృభశ

n
ధామకతీంలో కహంగిస్ లృజమం శూహదించన఩఩ట్ికీ ఩రబుణాీనిన ఏభహ఩ట్ు చేమలేద఼. కహఫట్ిట

.i
జల఺టస్ నుహభీట ష఼ఫబభహమన భుఖయభంత్రరగహ షీతంతర ఩రబుణాీనిన ఏభహ఩ట్ు చేల఺ంథి.
స్఺మయవ఺ద్ ఉద్యమాలు
ఇథే కహలంలో ఆందారలో యహభ఩క్ష నుహభీటలు అఴతభశంచాబ. ఆచాయయ ఎన.జి. యంగహ

ep
1923లోనిడెఫోర లులో జిలాల ఴయఴశూహమ క౅లీల షభాయేవం జభశనుహయు.
1929లో భాగంట్ి ఫాన఺నీడె భహశట ా ఴయఴశూహమథాయుల షంఘం శూహథన఺ంచాయు.
Pr
ఆందార షీభహజ్ నుహభీటని 1934లో గహడిచెయల లృజమయహడలో నుహరయంన౅ంచాయు.
1934 జూన 22న లృజమయహడలో ధామకులధేని గోగశధేని
యంగహ ఆంధర శూో శలిస్ట నుహభీటని శూహథన఺ంచాయు. భదఽ
ద భశ అనన఩ూయామయ థీనికి
t

కహయయదభశి. ఩పచచల఩లిల , కి లృీడి యంగశూహబ, చండర భహజైవీయభహఴప, అల౅

ల భశ షతయధాభహమణ్భహజు
ar

భుఖయ షబుయలు. కహని ఩పచచల఩లిల ష఼ందయమయ 1934-35లో కహకిధాడలో యసషయంగహ ల఻న఻ఐ

కభూయనిస్ట నుహభీట రహఖన఼ శూహథన఺ంచాయు. లృరహలాంధరలో ఩రజాభహజయం ఩పషు కహనిన
Sm

యచంచాయు. దక్ష్ిణ్ పాయత కభూయనిల఺టిణాభసుడిగహ నేభ ంథాయు.

అఖిల పాయత శూో శలిస్ట నుహభీటని ఢిలీలలో జమ఩రకహష్ ధాభహమణ్, భహభభధోసర్ట లోళమా
1934లో నుహరయంన౅ంచగహ, ఆందారలో థాని రహఖ (కహభశమక యక్షణ్ షంఘం) గుంట్ృయులో ణెధేనట్ి
లృవీధాథం అధయక్షతన ఏయ఩డింథి. 1923లో ధాగ఩ూర్టలో జభానలాల్ ఫజాజ్
ధామకతీంలో జండా షణాయగిసం జభశగశంథి. ఇంద఼లో ఆచాయయ లృధోఫాపాయే నుహలగగధానయు.

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

ష఼పాష్ చందరఫో స్, ఫులుష఼ శూహంఫభూభశుల షసకహయంణో ధసర

ూ
1928లో ఆల్ ఇండిమా ఇండినెండెని లీగ్న఼ శూహథన఺ంచాయు. ఆంధరరహఖ అధయక్షులు ఫులుష఼.
లీగ్ ఆవమాలన఼ భదఽ
ద భశ అనన఩ూయామయ తన కహంగిస్ యహయ఩త్రరక థాీభహ ఩రచాయం చేరహయు.
లెైభన కనేశన ఴయత్రభైక ఉదయభంలో ఩రదాననుహతర నుో ఱ఺ంచాయు.
ఆంధాోలో సైమన్ కమిషన్
లెైభన కనేశన ఆందారలో గుంట్ృయు, ఑ంగోలు నుహరంణాలోల ఩యయట్ించడానికి నియామం

n
జభశగశంథి. 1928 ఩఺ఫరఴభశ 26న భథారస్లో ట్ంగుట్ృభశ ఩రకహవం

.i
఩ంతేలు ధామకతీంలో నియషన ఉదయభం జభశగశంథి. నుహయథశూహయతి అధే
ముఴకుడె కహలు఩లోల భయణ్ించాడె. ట్ంగుట్ృభశకి ఆంధరకైషభశ నృయుద఼ ఈ
ఉదయభ కహలంలోధే ఴచచంథి. లృజమయహడ భునిి఩ల్ ఛెైయమన అమయథేఴయ

ep
కహమేవీయభహఴప లెైభన గో ఫాయక అని భహల఺న చీట్ీని లెైభనకు అంథించాడె. 1928 ఩఺ఫరఴభశ 3న
భథారస్లో కహశీధాథ఼ని ధాగైవీయభహఴప ఩ంతేలు అధయక్షతన నియషన షబ జభశగశంథి. ఫళశకయణ్
Pr
ఉదయభానిన ఩రచాయం చేషు ఼నన ఫులుష఼శూహంఫభూభశుని అభస్ట చేరహయు. ఆంధర భహశట ా షం఩ూయా
షీభహజయలీగ్ అధయక్షులు ఫులుష఼ శూహంఫభూభశు. కహయయదభశి ణెధేనట్ి లృవీధాథం. 1929లో
గహందీజీ ఆంధరథేవంలో ఩యయట్ించాయు.
t
ar
Sm

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

ఆంధాోలో ఉపుప సత్ాయగరహం

1929 లాస ర్ట కహంగిస్ షభాయేవం ధసర
ూ అధయక్షతన షం఩ూయా షీభహజయ తీభహమనం
చేల఺ంథి. థీని ఩రకహయం 1930, జనఴభశ 26న఼ ణొలి శూహీతంత్ర థిధోతిఴంగహ నియాబంచాయు.
క ండా యంకట్఩఩మయ గహందీజీని కలిల఺ ఉదయభ నియీసణ్ కహయయకిభాలు ణెలుష఼కుధానయు.
ట్ంగుట్ృభశ, జోగమయ భథారస్ రహషనషబ న఼ంచ, భహభథాష఼ ఩ంతేలు, లృ.భహభాభహఴప కైందర
రహషనషబ న఼ంచ, గహడిచెయల, కడ఩ కటట్ిభడి్ , శూహీనే యంకట్ాచలంరెట్ట ,ి యంకట్఩త్ర భహజు,

n
కహఫేవీయభహఴప రహషనభండలికి భహజీధాభా చేరహయు. 1930,

.i
జనఴభశలో గహందీజీమంగ్ ఇండిమా ఩త్రరకలో 11 అంరహల
కహయయకిభం ఩రకట్ించాయు. అసమథాఫాద్లో ఩఺ఫరఴభశలో
షభాయేవఫ గహందీజీ
ధామకతీంలో రహషధోలలంఘనఉదయభం చేమాలని ep
తీభహమనించాయు. గహందీజీ 1930, భాభశచ 12న షఫయమత్ర ఆవిభం న఼ంచ 78 భంథి
Pr
అన఼చయులణో నుహరయంబఫన షణాయగిస మాతరలో 375 కి.నై. ఩రమాణ్ించ ఏన఺రల్ 6న దండి
గహిభం చేభహయు. థీనికి 24 భోజులు ఩ట్ిటంథి. దండి మాతరలో నుహలగగనన ఏకైక
ఆంధ఼రడె ఎభైననిష఼ఫరభణ్యం/ శూహధ఼ ష఼ఫరభణ్యం. ఆంధ఼రలు గహందీజీని జంఫూషర్టలో కలిరహయు.
t

ఆంధరలో ఉదయభ నియీసణ్కు క ండా యంకట్఩఩మయన఼ డికటట్

ై ర్టగహ నిమనేంచాయు. ధల౅
ల యు-
ar

఩లిల నుహడె (ఫనుహడె), గుంట్ృయు, కాశుహా-భచలీ఩ట్నం, ఩శిచభ గోథాఴభశ-ఏల౅యు కమలరహల,

త౉యు఩గోథాఴభశ-ల఻ణానగయం, లృరహఖ-లృజమనగయం శినృభహలు ఏభహ఩ట్ు చేరహయు. షణాయగిసం
Sm

అనిన కైంథారలోల ఑కైశూహభశ జయగహలని పోగభహజు ఩ట్ాటన౅ ల఻ణాభహభమయ షఽచంచాయు. ఫనుహడె

(ధల౅
ల యు), భచలీ఩ట్నం, భట్ట నుహల ం (఩శిచభ గోథాఴభశ), చ లల ంగశ (త౉యు఩గోథాఴభశ), లృరహఖ
నౄచ్, గుంట్ృయులోని క ండా యంకట్఩఩మయ గాసం షణాయగిస కైంథారలుగహ భాభహబ.

1930, ఏన఺రల్ 6న చ లల ంగశలో ల఻ణానగయం ఆవిభయహష఼లు ద఼ఴూీభశ ష఼ఫబభమ,

ఫులుష఼ శూహంఫభూభశు, ణెధేనట్ి షతయధానభహమణ్, షఽయయ఩రకహవభహఴపలు షణాయగిసం చేరహయు.

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

ఏన఺రల్ 9న కాశుహా, గుంట్ృయు జిలాలలోల ఉననఴ లక్ష్మమఫామభమ, యుకిమణ్ీ లక్ష్మమ఩త్ర షణాయగిసం

చేరహయు. ఏన఺రల్ 11న ఩శిచభ గోథాఴభశ జిలాలలో దండె ధాభహమణ్ భహజు, నయసభశవయమ;
ధల౅
ల యులో ఫొ భుమ రవశుహభడి్ , ఒయుగంట్ి యంకట్ ష఼ఫబమయ, ఫజయహడ గోనుహలభడి్ ఉదయభం
చేరహయు. ఒయుగంట్ి యంకట్ష఼ఫబమయ పాయయ భశృలక్షమభమ, కుట్ుంఫ షబుయలంణా షణాయగిసం
చేల఺ అభస్ట అమాయయు. భహమలల఻భలో కల౅
ల భశ ష఼ఫాబభహఴప, భథారష఼లో కహశీధాథ఼ని
ధాగైవీయభహఴప ఩ంతేలు, ద఼భహగఫాబ థేశభుఖ్, గథెద యంగమయధాముడె షణాయగిసం చేరహయు.

n
త్రర఩పయధేని భహభశూహీనే చౌదభశలౄయగంథం ణెచచధాయభు, లౄయుల ఴీభో ణెలు఩డమ, ఫషఴభహజు

.i
అనుహ఩భహఴప క మలాబకట్ిటణేధేనే, భా గహందీ కటభట్టై ఩పట్ిటత్రధేనే, గభశకనుహట్ి
భలాలఴదాని ఉనుో ఩మభమఉ఩ప఩, గభశఫళల
షతయధాభహమణ్ ఉ఩ప఩ ఩న఼న, ఩఩ప఩ ఩న఼న, ఊభశకలుణే ఩న఼న,క ఩ప఩ కహషు థేఴపడికి న౉కుక
కుంట్ట ఩న఼న అధే గీణాలన఼ యచంచాయు. ep
Pr
1930, జనఴభశ 26న కటఠశలో భభశి చెధానభడి్ , భచలీ఩ట్నంలో ణోట్నయషమయ జాతీమ జండాన఼
ఎగుయయేరహయు. చలల ఩లిల , లౄయబథార఩పభహలోలగహిభాదికహయులు భహజీధాభాలు చేరహయు. నెథద ా఩పయంలో
ఉ఩ప఩ షణాయగిసఉదయభానిన ద఼ఴూీభశ ష఼ఫబభమ నియీళంచాయు. ఴనపోజధాలనెై లాఠీచాభీజని
t

భథారస్ రహషనభండలిలో శూహీనే యంకట్ాచలంరెట్ట ి ఖండించాయు. నుో లీష఼లుక భయయోలు, ఈడె

ar

఩పగలుల, క ఴూీయు, నెన఼భయుి ఆవిభాలన఼ ధీంషం చేరహయు.ఉ఩ప఩ షణాయగిస షభమంలో జై

లుశిక్ష అన఼బలృంచన ణొలి ఆందార భళళగహఆచంట్ లక్ష్మమ యుకిమణ్ీ఩త్ర (యుకిమణ్ీ లక్ష్మమ఩త్ర) నేభ ం
థాయు. గ లల ఩ూడిల఻ణాభహభరహల఺ు ి ధామకతీంలో భదయనుహన ఴయత్రభైక ఉదయభం నెదద ఎతే
ు నజభశగశం
Sm

థి. (గుంట్ృయు జిలాల కల కటర్ట నియేథిక).

గంజాంలోని ధౌ఩డ, లృరహఖ఩ట్నం ఫాలచెయుఴప ఴదద ఉ఩ప఩ క ఠహయులనెై థాడి జభశగశంథి.

త్రయుఴూయు (కాశుహా జిలాల)లో ఖదద యు దయ ఴత్ర ధభశంచన ధాయమయహథిని నుో లీష఼లు లృఴష఼ుాడిని
చేరహయు. 1931, భాభశచ 31న యహడ఩లిల యంకట్టవీయశూహీనే ఉతిఴంలో నుో లీష఼లణో ఘయాణ్
జభశగశంథి. 1931, భాభశచ 5న గహందీ ఇభశీన ఑఩఩ందం జభశగశంథి. గహందీజీ భండయ భౌండ్ ట్టఫుల్

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

షభాయేరహనికి శృజయమాయయు. ఆ షభాయేవం లృపలం కహఴడంణో 1931, డిలెంఫయు 28న

థేరహనికి త్రభశగశ ఴచాచయు. తభహీత భలూల ఉదయభానిన క నశూహగశంచాయు. 1931లోధే కహకిధాడ
ఫాంఫుకైష఼ జభశగశంథి. ఫరశృమజోష఼యల ష఼ఫరసమణ్యంన఼ క ట్ిటన ల఻ఐ భుషు నూహ అలీఖానన఼
చం఩డానికి ఉజీజ ఴన షఫేమళన పాయత్ షంషథ (చాభీ & షని)కు చెంథిన ఩రత్రయహద
బమంకభహచాభశ ఩డఴలో ఫాంఫులన఼ ణెషు ఼ండగహ అలృ నేలి క ంతభంథి చనినుో మాయు.
బమంకభహచాభశని ఖాజీనేట్ ఴదద అభస్ట చేల఺ అండభాన జైలుకు ఩ంన఺ంచాయు. 1932, జనఴభశ

n
6న ద఼గశగభహల కభలాంఫ, థాషభశ కాశా యేణ్భమ, థాషభశ లక్ష్మమఫామభమలన఼ అభస్ట చేరహయు.

.i
జనఴభశ 8న దండె ధాభహమణ్భహజు, 9న భాల౅ిభశ చ఼కకభమ (ఏల౅యు)న఼ నియబందించాయు.
ఉదయభకహయులు లౄయపాయత్ర, ఫాభో్లి షణాయగిస లృజమం,దభశదర ధాభహమణ్ీమం, పాయత షీభహజయ
ముదధ ం, నఴముగం - గహందీ లృజమం, ఩ూయా షీతంతరంన౉దల ైన కయ఩ణారలు ఩ంచాయు. 1932,

ep
భాభశచలో యంట్ార఩రగడ గహిభం (కాశుహా జిలాల)నెై 4 యేల యౄనుహమల జభశభాధా లృదించాయు.
కహకిధాడలో ఆండాళల భమ ఆల఺ు ని జ఩పు చేరహయు. క డాలి ఆంజధేములునెై లృదించన జభశభాధా
Pr
ఴషఽలుకు అతడి శూో దయుడిని, ఇంట్ి శూహభాన఼
ల , గైథెలన఼ శూహీదీనం చేష఼కుధానయు.
ద఼భహగఫాయ థేశభుఖ్న఼ ధల౅
ల యు జైలు న఼ంచ భధ఼య జైలుకు ఩ంన఺ంచాయు. ఫమలలభశ జైలులో
భహజకీమ ఖైథీలు 1932, ఩఺ఫరఴభశ 29న నిభహశృయథీక్ష చేరహయు. షీభహజయ ఩త్రరకల కయ఩తరం
t

఩రచ఼భశంచన కలగహ షతయధానభహమణ్కు ఏడాథి శిక్ష ఩డింథి.

ar

కయ఩ణారలు ఩ంచ఼తేనన ఖాశూహ ష఼ఫాబభహఴప, ఑.న఺. భహభశూహీనేని నుో లీష఼లు క ట్ట గహ

యుక్ష్ిమణ్ీ లక్ష్ిమ఩త్ర యహభశని తనకహయులో తీష఼కలుల యక్ష్ించంథి. యేథాంతం కభలాథేలృ అధయక్షతన
Sm

గుంట్ృయు అగిశృయంలో షబ జభశగశంథి. గుంట్ృయు జిలాల భశృషబ ణెధాలిలో తలాల఩రగడ

లృవీష఼ందయభమ, నయశూహ఩ూర్ట ణాల౅కహ భశృషబ యుదరభహజు ఫంగహయమయ, లృరహఖజిలాల
భశృషబ ట్టకుభళల ఫుచచభహభభమ, ధల౅
ల యు షబ చఴనం త్రయుభలభమ అధయక్షతన
జభశగహబ.
1932లో ఫభహటరండ్ యలెిల్ అధయక్షతన ఇండిమన డెలిగైశన లీగ్ పాయత్కు ఴచచంథి.

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

ఇంద఼లో ళెభహల్డ్లాల఻క, లృలికన షన, కాశా నైనన షబుయలు. 1932లో దలుతేలకు భహమ్లే
ఫకడొ ధాల్్ కభూయనల్ అయహయు్ ఩రకట్ించాయు. గహందీజీ లెనట ంె ఫయు 20న ఆభయణ్ నిభహశృయథీక్ష
నుహరయంన౅ంచాయు. 1933, భాభశచ 8న గహందీజీ సభశజధోదధయణ్ లక్షయంగహ ఆతమల౅థిధ నిభహశృయథీక్షన఼
నుహరయంన౅ంచాయు. జుల ై 31న గహందీజీ న఺లు఩పనంద఼కుని ద఼గశగభహల ఫలభహభకాశా మయ,
అమయథేఴయ కహమేవీయభహఴప, యహలృలాల గోనుహలకాశా మయ ఴయకిుగత రహషధోలలంఘనన఼ నుహరయంన౅ంచ
అభస్ట అమాయయు. 1934, ఫే 30న ఉ఩ప఩ షణాయగిశృనిన నిలిన఺యేరహయు.

n
1934 - 42 భధయ ఆంధరలో అధేక షంఘట్నలు జభశగహబ. ఆంధర

.i
షీభహజయనుహభీట గహడిచెయల, కహంగిస్ శూో శలిస్ట నుహభీట ఎన.జి. యంగహ, ఆంధర శూో శలిస్ట
నుహభీట ణెధేనట్ిల అధయక్షతన ఏయ఩డా్బ. 1937 ఎనినకలు అనంతయం జుల ై
14న భథారస్లో ల఺. భహజగోనుహలచాభశ భుఖయభంత్రరగహ ఩రథభ కహంగిస్

ep
భంత్రరఴయగ ం ఏయ఩డింథి. ఩రకహవం (భయనఽయభంత్రర), లృ.లృ.గశభ,శ ఫజయహడ గోనుహలభడి్ భంతేరలుగహ;
ఫులుష఼ శూహంఫభూభశు రహషనషబ అధయక్షులుగహ ఩దఴపలు చే఩ట్ాటయు.
Pr
1939 భండయ ఩ర఩ంచ ముదధ ం, కహంగిస్ భంత్రర ఴభహగల భహజీధాభాలు, గహందీజీ ఴయకిు
షణాయగిశృలకు న఺లు఩పనిఴీడం, ఆచాయయ లృధోఫాపాయే ణొలి ఴయకిు షణాయగిసం చేమడం (1940)
t

జభశగహబ. 1941, ఏన఺రల్ ఴయకు అధేక భంథి షణాయగిశృలు చేల఺ అభస్ట అమాయయు. భహజాజీ
ar

భంత్రరఴయగ ం 1939, అకటటఫయు 29న భహజీధాభా చేల఺ంథి. ట్ంగుట్ృభశ ఩రకహవం఩ంతేలు, పోగభహజు

఩ట్ాటన౅ ల఻ణాభహభమయ, ణెధేనట్ి లృవీధాథం, ఫజయహడ గోనుహల్భడి్ , లృ.లృ.గశభ,శ కల౅
ల భశ
ష఼ఫాబభహఴప, అమయథేఴయ కహమేవీయభహఴప, యుక్ష్ిమణ్ీ లక్ష్మమ఩త్ర, కడ఩ కటట్ిభడి్ , భాగంట్ి
Sm

ఫాన఺నీడె, యంగహ దం఩తేలు, కంబంనుహట్ి షతయధానభహమణ్, న౉షలికంట్ి త్రయుభలభహఴప,

తభశఫల ధాగశభడి్ , కల౅
ల భశ చందరభ్లు, అనంతవమన అమయంగహర్ట లాంట్ి ధామకులు ఴయకిు
షణాయగిశృలు చేల఺ అభస్ట అమాయయు.
ఆంధ్ో సరుయులర్ / కరూాలు సరుయులర్
1942, జుల ై 29న ఆంధరభహశట ా కహంగిస్ భచలీ఩ట్నంలో షభాయేవఫ కిీట్ ఇండిమా ఉదయభ

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

నియీసణ్కు ఑క యసషయ షయుకులర్టన఼ యౄనుొ ంథించంథి. థీనిన యౄనుొ ంథించంథి ఆంధర కహంగిస్
కహయయదభశి కమల యంకట్ారవ్, అధయక్షుడె పోగభహజు ఩ట్ాటన౅ల఻ణాభహభమయ. కయౄనలు కహంగిస్
కహభహయలమంలో థొ యకడం ఴలల థీనిన కయౄనలు షయుకులర్ట అధానయు.
ఆంధ్ోలో కిాట్ ఇండ్రయా ఉద్యమం
1942 భాభశచలో కిిప్ి భహమఫాయం లృపలం కహఴడంణో గహందీజీ డఽ ఆర్ట డెైనిధాదంణో కిీట్
ఇండిమా ఉదయభానిన నుహరయంన౅ంచాయు. 1942, ఆగష఼ట 8న ఫొ ంఫాబలోని గయహలిమా

n
ఫథానంలో కిీట్ ఇండిమా తీభహమనం చేరహయు. గహందీజీని ఫందించ ఩ూధాలోని ఆగహఖాన

.i
బఴనలో ఉంచాయు. 1942, ఏన఺రల్ 6న కహకిధాడ, లృరహఖ఩ట్నం నగభహలనెై జనుహన ఫాంఫులు
యేల఺ంథి. ఆంధర లృవీలృథాయలమం యహలేు యు న఼ంచ గుంట్ృయుకు భాభశంథి.

ep
ఆంగైలములు రహంత్రముతంగహ పాయతథేవం ఴథిలి యమేల షభమం ఆషననఫందని
గహందీజీ సభశజన ఩త్రరకలో భహరహయు. యహభహధలో జభశగశన శూహయథయ షంఘ షభాయేవంలోధే
త్రయుగుఫాట్ు త఩఩దని గహందీజీ ళెచచభశంచాయు. ఉదయభకహలంలో దండె ధాభహమణ్ భహజు
Pr
జైలల ోధే చనినుో మాయు. కయౄనలు యహల఺ నిఴభశు యంకట్ ష఼ఫబమయ ఩రచఛనన జీలృణానిన
గడినుహడె. ఩యథేశీములుణొలగండి, ఈ పాయతథేవం భాథేవం, లృనండి, లృనండమ లృవీ ఩రజలు లౄయ
t

పాయతీషంథేవం అధే గీణానిన యహనభాభల ై ఴయథాచాయుయలు యచంచాయు.

ar

ఆంధరథేవభంణా ళంశూహతమక ఉదయభ షంఘట్నలు జభశగహబ. ఆగష఼ట 11న ణెధాలిలో

ఫళయంగ షబ జభశగశంథి. 12న భైలేీలేటశనన఼ తగులఫట్ాటయు. నుో లీష఼ కహలు఩లోల 6 భంథి
చనినుో మాయు. యహభశ షభాధ఼లు ణెధాలి భాభశస్నేట్లో ఉధానబ. చీభహల షబ ఫజిలేటట్
ా
Sm

ఆ఩఻ష఼న఼ భూల఺యేరహయు. ఆగష఼ట 13న నుహలక లుల భైలేీలేటశన, చీభహల నుో లీస్ లేటశన, ఆకిలౄడె
న఻ఎస్, ఆర్టఎస్లన఼ ధీంషం చేరహయు. గుంట్ృయులో లృథాయయుథలనెై ళందఽ కమలరహల ఴదద
కహలు఩లు జయు఩గహ ఇదద యు లృథాయయుథలు భయణ్ించాయు. ఆగష఼ట 17న నెభఴయంలో
ఫజిలేటట్
ా ోకయుటన఼ భూబంచ డి఩ూయట్ీ కల కటర్టకు కహంగిస్ ఩ణాకహనిన ఇచచ
లౄధ఼లోల నడిన఺ంచాయు. ధాట్ి ఉదయభ ఉదధ ాత్రని గుభశంచ నేభ కంట్ృ

For more information log on to http://SmartPrep.in

 SmartPrep.in

కయుణ్శీి లేచనుో బనలృ నుో లీష఼ల ట్ోన఻లు ఴందలు యేలుభహఫంద఼లట్ు

ల , కహలినుో బనలృ షభహకయు
కచేభీలు ఖయద఼శుహణ్ాద఼లకహశట భట్ు
ల అని భహరహయు. గుంట్ృయు జిలాలలో భూడెననయ లక్షల
యౄనుహమలు, గోథాఴభశ జిలాలలో భండెననయ లక్షల యౄనుహమల జభశభాధాలు ఴషఽలు చేరహయు.
భచలీ఩ట్నంలో లౄయభహఘఴమయ, భహజభండిరలో లృ.నృ. ధాగైవీయభహఴప, భదన఩లిల లో
నయల఺ంశృభడి్ ఉదయభానిన ఩రచాయం చేరహయు. 1942, ఆగష఼ట 17న కన఩భశు, నెంట్కటట్,
షఽళొ
ల యునేట్ ఉ఩ప఩ క ఠహయులనెై థాడి జభశగశంథి.

n
఩రబుతీం ధల౅
ల యు, చత౉
ు యు, త౉యు఩ గోథాఴభశ జిలాల ఫో యు్లన఼; లృజమయహడ, నుహలక లుల

.i
఩పయనుహలక షంఘాలన఼ యద఼ద చేల఺ంథి. ఎం.ఎన. భహయ భహడికల్ డెమోకిట్ిక నుహభీటని శూహథన఺ంచాడె.
ఆందార భహడికల్ డెమోకిట్ిక నుహభీట ఩రథభ షబ ణెధాలిలో ఎం.ఎన. భహయ అధయక్షతన జభశగశంథి.
ఈ నుహభీట ఆందారలో భహజకీమ నుహఠరహలలు, భహడికల్, భహడికల్ షఽ
ట డెంట్ అధే యహయ ఩త్రరకలన఼

ఫజిలేటట్
ep
నడిన఺ంథి. 1942, లెనట ంె ఫయు 20న జగగ మయనేట్లో చంణాభణ్ి ధాట్కం త్రలకిషు ఼నన కాశుహా జిలాల
ా నెై ఫాంఫుథాడి జభశగశంథి. లృజమయహడ, ఑ంగోలు, ఫందయు నుహరంణాలోల ఫాంఫులు,
Pr
ఆముదాలు, ఉతు భహలు శూహీదీనం చేష఼కుధానయు. 1944లో గహందీజీ జైలు న఼ంచ
లృడెదలమాయయు. కిీట్ ఇండిమా ఉదయభం నిలిచనుో బంథి. 1945 యేయల్ ఩రణ్ాలుక
యౄ఩కల఩న, అట్ీల 1945, 46 ఎనినకలు పాయత్లో నియీళంచడానికి నియామం. పలితంగహ 1945
t

కైందర రహషనషబ ఎనినకలోల ఆచాయయ యంగహ, అనంతవమనం అమయంగహర్ట, ఎం. గంగభహజులు కైందర
ar

రహషనషబకు ఎనినకమాయయు. భహశట ర

ా హషనషబ ఎనినకలు 1946లో 215 శూహథధాలకు కహంగిస్ 165
శూహథధాలు గలుచ఼కుని ట్ంగుట్ృభశ ఩రకహవం భుఖయభంత్రరగహ భంత్రరఴయగ ం ఏయ఩డింథి. లృ.లృ. గశభ,శ
Sm

యేభుల క౅యమమయ, కడ఩ కటట్ిభడి్ ఆంధర న఼ంచ భంతేరలుగహ నిమనేతేలమాయయు. నుహకిశూథ హన

ఏభహ఩ట్ున఼ అలీఫేగ్ ధామకతీంలోని ఆంధర భుల఺ల ం లీగ్ సభశాంచంథి. కభూయనిస్ట్లు
నుహకిశూథ హన ఏభహ఩ట్ున఼ షభభశథంచడానిన యంగహ లృభభశించాయు. థేవ లృబజనన఼ కహంగిస్
ఆమోథించడం ద఼యదాశట కయభని ట్ంగుట్ృభశ లృభభశించాయు. నుహకిశూథ హన
ఏభహ఩ట్ు అళంశూహ ఉదయభం థౌయజనయ వకుులకుతలఴంచడఫే అని జి.లృ. ష఼ఫాబభహఴప
యహయఖాయనించాయు.

For more information log on to http://SmartPrep.in