™ આહાર અને રોગ:

ઘટક પ્રાિ ત થાન મહ વનાં કાય ઊણપનાં લક્ષણો

પ્રોટીન દૂધ, દૂધની બનાવટો, ઘસારાને દૂર કરવો, વજનમાં ઘટાડો,
કઠોળ, ઈંડાં, માંસ, રોગપ્રિતકારક શિક્ત નબળા નાયુ, મનની
માછલી, સ ૂકો મેવો, વધારવી, શરીરની અસ જતા કે મંદતા,
મગફળી વ ૃિ રોગ – પ્રિતકારક
શિક્તનો અભાવ,
અશિક્ત
ચરબી તલ, મગફળી, કરડી, શિક્તનુ ં અને શરીરની વજન ઘટાડો, થાક
કપાિસયા, કોપરા, ઉ માનુ ં સ ન અશિક્ત
સરસવનાં તેલ,
મલાઈ, માખણ, ઘી,
પનીર, મોગેર્િરન,
પશુની ચરબી, ઈંડાંનો
પીળો ભાગ
કાબ િદત પદાથ ખાંડ, શરબત, ફળ, શરીરની ગરમી અને વજન ઘટાડો,
દૂધ, અનાજ, ધા યો, શિક્તનુ ં ઉ પાદન ચામડીના રોગો
બટાટા, કંદમ ૂળ, કાંજી
કેિ શયમ દૂધ, દહીં, છાસ અને અિ થસ ન, દય / નબળાં હાડકાં, દાંતનો
દૂધની બનાવટો, નાયુની કાયર્ક્ષમતા, સડો, નાયુની દુિ કયા
લીલાં શાકભાજી, રક્તગઠન
બાજરી, નાની
માછલીઓ. રાગી
લોહત વ ભાજીપાલો શાક, રક્તસ ન લોહીની િફકાશ,
મોગરી, રીંગણ, પાંડુરોગ, એિનિમયા

 
 

અનાજ, કઠોળ, માંસ,

બાજરી, ગોળ, ખજૂર,
તલ, રાઈ, મેથી
િવટાિમન એ તમામ પ્રકારનાં તેલ, ચામડીની સુરક્ષા, મંદ િવકાસ,
ઘી, માખણ, મલાઈ, આંખની સુરક્ષા, અંતર્ રતાંધળાપણુ ં અને
પીળાં ફળો, ગાજર, વચાનુ ં વા ય, આંખના રોગો,
પપૈય,ું પીચ, કો ં, શરીરની વ ૃિ , રોગ ચામડીના રોગ,
ઈંડાનો પીળો ભાગ, સામે રક્ષણ ચામડી ફાટી જવી,
માછલીનુ ં તેલ, ટામેટાં પગની પાનીમાં ચીરા
િવટામીન બી થાયોિમન તમામ પ્રકારનાં ધા ય વ ૃિ નુ,ં કાબ િદતનુ ં િવકાસમંદતા, ભ ૂખનો
બેરીન અને કઠોળનાં ફોતરાં, ચયાપચય, દય – અભાવ, વજન ઘટાડો,
ફળોની બા વચા, નાયુન ુ ં જ્ઞાનતંતન
ુ ું કમશિક્ત, દય
ખમીર (યી ટ), તલ, તંદુર ત મનનુ ં ધડકન, ચેતાિવકાર,
મગફળી, સ ૂકાં મરચાં, અ પક્ષમતા થાક,
માંસ, છડયા વગરના અપચો, બેરીબેરી
ચોખા,
ફોતરાંવાળીદાળ,
કઠોળ
િવટામીન બી – 2 દૂધ અને તેની િવિ – ચામડી – િવકાસમંદતા, રાતી
રીખો લેવીન વાનગી, લીલાં મુખનુ ં વા ય આંખો, ઝાંખી દિ ટ,
શાકભાજી, ખમીર કાબ િદતનુ ં પ્રકાશ – અસિહ ણુતા,
(યી ટ), ઈંડાં, યકૃત ચયાપચય, આંખનુ ં મુખના ખ ૂણા પર
વા ય ચાંદાં, રાતી જીભ.
િવટામીન બી – 6 લીલાં શાકભાજી, માંસ, વ ૃિ , ચામડીનુ ં બાળકોમાં તાણ
પાયિરડોિરયન યકૃત વા ય, જ્ઞાનતંત ુની

 
 

કાયર્ક્ષમતા
િવટામીન બી – 12 દૂધ, માંસ રક્તનુ ં સ ન પરિનિસયસ પાંડુરોગ
િવટામીન સી તમામ પ્રકારનાં ખાટાં વ ૃિ , કેશવાિહની રક્ત ાવી પેઢાં,
ફળો, આમળાં, ટામેટાં, રક્તવાિહનીનુ ં સાંધામાં રક્ત ાવ,
લીંબુ, ભાજીપાલો, સમારકામ, દાંતનાં ચામડી પર ઝામા,
બટાટા, ફણગાવેલાં પેઢાનુ ં વા ય ઘાની ઝમાં િવલંબ,
અંકુિરત કઠોળ, ધા ય કવીર્
િવટામીન ડી (સ ૂયર્નાં તમામ પ્રકારનાં તેલ – કેિ શયમ અને સુક્તાન (બાળકમાં)
કોમળ િકરણોની અસરથી ઘી, માખણ, મલાઈ, ફો ફરસના નબળાં હાડકાં,
વચા નીચે રહેલ લીવર, ઈંડાં, માછલીનુ ં ચયાપચયમાં, (મોટામાં) કેિ શયમ
અરગો ટે રોલનુ ં િવટાિમન તેલ અિ થમાં કેિ શયમ જમા ન થવાથી પોચા
ડીમાં પિરવતર્ન) જમા કરવામાં વળી શકે તેવાં હાડકાં,
સહાય પ, દાંતનુ ં દાંતનો સડો,
વા ય. અિ થમ ૃદુતા
િવટામીન ઈ સેકોફેરોલ તમામ પ્રકારનાં પ્રજનન ક્ષમતા પ્રજનન ક્ષમતા પર
અંકુિરત ધા યો, કઠોળ, અસર
તેલ, લીલાં શાક, ઘી,
દૂધ, મલાઈ,માખણ
િવટામીન કે લીલાં શાકભાજી, વાભાિવક રક્ત ાવની ફિરયાદ
ટામેટાં રક્તગઠનમાં સહાયક
િનકોિટિનક એિસડ ઘઉંના અંકુર, કઠોળ, કાબ િદત પદાથ ના લીસી રાતી જીભ,
(નાયાિલન) ટામેટાં, સ ૂકાં ફળ, ચયાપચયમાં, પાચનિવકાર (ઝાડો),
લીલાં શાકભાજી, માંસ, પાચનતંત્ર અને મનોિવકાર, કાળા ડાઘ,
ફોતરાંવાળાં ધા ય ચેતાતંત્રની ક્ષમતા શરીરનાં ખ ૂ લા ભાગ
વધારવામાં, વચાનુ ં પર પેલાગ્રા

 
 

વા ય જાળવવામાં.
ફોિલક એિસડ ભાજીપાલો, કઠોળ રક્તનુ ં સ ન, સગભાર્ ીમાં અને
સગભાર્વ થમાં ુ નો
ણ બાળકમાં રક્તની
િવકાસ અ પતા, િફકાશ
(પાંડુતા)