Professional Documents
Culture Documents
Sektor Raporu
Sektor Raporu
Sektor Raporu
KONYA VALİLİĞİ
MART-2014
GİRİŞ
Konya’nın kültür ve turizm bakımından zengin tarihî varlıkları, bu varlıkların genel bir
değerlendirmesi, şimdiye kadar yapılanlar, yapılmakta olanlar ve bundan sonra nelerin
yapılabileceği ile genel anlamda tanıtım faaliyetlerini ihtiva eden sektör raporu dikkatlerinize
sunulmuştur.
Kültür, Turizm ve Tanıtım Sektörü ile ilgili olarak bu konuda söz söyleyebilecek, fikirlerini
paylaşabilecek bütün kurum ve taraf temsilcileri ile şahısların davet edildiği ilki 14.01.2014,
ikincisi 21.01.2014, üçüncüsü de 28.01.2014 tarihlerinde olmak üzere üç toplantı
gerçekleştirilmiştir. Bu toplantılarda İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünce hazırlanan sunum
üzerinde değerlendirmeler yapılmış, ayrıca katılımcıların e-posta ortamında gönderdikleri görüş,
tavsiye ve tenkitler de raporun olgunlaşmasına katkıda bulunmuştur.
Kültür, turizm ve tanıtım ile ilgili olarak MEVKA ve KOP İdaresi tarafından desteklenen,
özellikle konunun uzmanı akademisyenler ve sektörün temsilcilerince hazırlanan çok sayıda
proje gözden geçirilmiştir. Bu raporda özellikle Mevlana Kalkınma Ajansının Doğrudan Faaliyet
Desteği ile hazırlanan "Konya Bölgesi Turizm Sektörü Alansal Varlık, Uluslararası Rekabetçilik ve
Makro Düzey Kümelenme Çalışması"ndan da faydalanılmıştır.
3
KONYA’NIN YERLEŞİM BİRİMİ OLARAK TARİHSEL GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN MEDENİYETLER
M.Ö. M.Ö. M.Ö. M.Ö. M.Ö. M.Ö. M.S.
8. Yüzyıl 7. Yüzyıl 6. Yüzyıl 6. Yüzyıl 4. Yüzyıl 1. Yüzyıl 7. Yüzyıl
Hitit Firig ve Lidyalılar Pers Makedonlar Roma Sasanîler,
Medeniyeti Kimmerler Medeniyeti Medeniyeti Müslüman
Medeniyeti Araplar
1071 senesinde yapılan Malazgirt Savaşı'ndan önce Anadolu üzerine keşif harekâtları
düzenleyen Müslüman Türkler ve Anadolu'yu tanıyan Büyük Selçuklular, bu savaş sonucu
Anadolu'nun büyük bir kısmı ile birlikte Konya'yı da bir Müslüman Türk şehri yapmışlardır.
Türklerin Müslüman olduktan sonra özellikle Anadolu'ya yönelmelerindeki temel gaye Hz.
Peygamber (S.A.V)’in Konstantiniyye (İstanbul)’nin fethine dair müjdelere mazhar olabilme
hedefleri olmuştur. Konya'nın fethedilmesiyle birlikte kentte İslâm kültürünün etkili olduğu
dönem başlamıştır. 1071 Malazgirt zaferinden sonraki süreçte Selçuklu Sultanı Kutalmışoğlu
Süleyman Şah tarafından fethedilen Konya, Anadolu Selçuklu Devletinin başkenti İznik'in 1097
yılında 1. Haçlı Seferi ile kaybedilmesi üzerine başkent yapılmıştır. Konya, bu tarihten 1307 yılına
kadar aralıksız bir şekilde Anadolu Selçuklu Devletinin başkenti olmuştur.
Konya, Anadolu Seçlukluları'na başkentlik yaptığı yıllar arasında ilim, kültür ve sanatta
dönemin ünlü alimleri, filozofları, şairleri, mutasavvıfları, hoca ve diğer sanatkarları da burada
toplanmışlardır. Bahaeddin Veled ve Mevlâna Celâleddin başta olmak üzere Kadı Burhaneddin,
Kadı Siraceddin, Sadreddin Konevî, Şahabeddin Sühreverdi gibi bilginler ve Muhyiddin-i Arabî
gibi mutasavvıflar Konya'ya yerleşmişler, verdikleri eserlerle şehri bir kültür merkezi hâline
getirmişlerdir. "Konya'nın Altın Çağı" denilebilecek bu dönem 13. yüzyıl ortalarına kadar devam
etmiştir.
Bilhassa Hz. Mevlâna fikir ve felsefesi ile insanlığı aydınlatmış, Mesnevî ve Dîvân-ı Kebîr
gibi eserler bırakmıştır. Yine önemli alimlerden biri olmakla birlikte ilmî kimliği fazla öne
çıkmayan Nasreddin Hoca da güldüren ve düşündüren fıkraları ile Konya'nın kültür ve sosyal
hayatının gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Selçuklular Dönemi Konya'sında kütüphaneler
açılmış, bu dönemde din, hukuk, tarih, edebiyat, felsefe, sanat, tıp ve kozmografya alanında
büyük tarihî ve kültürel atılımlar yapılmış, buna bağlı olarak kent genelinde birçok medrese,
cami, kütüphane, türbe, çeşme, kale, han, hamam, çarşı, bedesten, köprü ve saray inşa
edilmiştir.
Daha sonra Karamanoğulları Beyliği'nin en büyük şehri olarak yönetimine geçen
Konya'da, bu dönemde de ilim ve kültür alanındaki gelişmeler devam etmiş, Ulu Arif Çelebi ve
oğulları Adil ve Alim Çelebiler ile Ahmed Eflâkî ve Sarı Yakup gibi bilgin ve Mutasavvıflar
yetişmiştir. Ali Gav Zaviye ve Türbesi, Kadı Mürsel Zaviye ve Türbesi, Ebu İshak Kazerunî
Zaviyesi, Hasbey Dârü’l-Huffâzı, Meram Hasbey Mescidi, Şeyh Osman Rûmî Türbesi, Ali Efendi
Muallimhanesi, Nasuh Bey Darü’l-Huffâzı, Turgutoğulları Türbesi, Kalenderhane Türbesi,
4
Tursunoğlu Câmii ve Türbesi, Burhaneddin Fakih Türbesi, Siyavuş Velî Türbesi gibi tarihî ve
kültürel eserler Karamanoğulları döneminde yapılmıştır.
1387'de Osmanlı Padişahı 1. Murad şehrin önlerine gelmiş, 1398’de de oğlu Yıldırım
Beyazıd şehre girip Karamanoğulları Beyliği'ne son vermiştir. 1402 Ankara Savaşı'ndan sonra
Karamanoğulları Beyliği'nin yeniden kurulmasıyla tekrar bu beyliğin hüküm sürdüğü Konya,
Fatih Sultan Mehmet'in Karamanoğulları Beyliği'ni ortadan kaldırdığı 1465 yılına kadar Osmanlı-
Karamanoğulları mücadelelerine sahne olmuştur.
Fatih Sultan Mehmed, 1470'te Devletin Rumeli (Sofya), Anadolu (Kütahya), Rûm (Tokat)
Eyaletlerinden sonra 4. Eyalet olarak Karaman Eyaletini, merkezi Konya şehri olmak üzere
kurmuştur. 17. yüzyılda 11 sancaklı eyalet 80.000 km2 ye yakın bir büyüklüğe ulaşmış, Tanzimat
Döneminde bu eyalete Karaman yerine Konya denmeye başlanmıştır. 1910'da 102.000 km2
büyüklüğündeki Konya Eyaleti 11 ilçeli Konya Merkez, 7 ilçeli Niğde, 2 ilçeli Burdur, 5 ilçeli Teke
(Antalya), 5 ilçeli Hamîd (Isparta) sancaklarına ayrılmıştır.
Konya, Doğu seferlerine çıkan Osmanlı Sultanlarından Yavuz Sultan Selim, Kanunî Sultan
Süleyman ve II. Murad'ın uğrak yeri olmuştur. Osmanlı döneminde Konya'da ilim, kültür ve
sanat hareketleri kesintisiz olarak devam etmiş ve kent ünlü alimler, şairler, tarihçi ve
filozofların toplandığı merkez olmaya devam etmiştir. Bu dönemde de mimarî yönden pek çok
cami, çeşme, medrese gibi eserler inşa edilmiştir. Selimiye Câmii, Yusufağa Kütüphanesi, Piri
Mehmed Paşa Câmii, Şerafettin Câmii, Kapu Câmii, Hacı Fettah Câmii, Nakiboğlu ve Aziziye
Câmiileri, Şeyh Halili Türbesi ile Mevlâna Külliyesi dönemin mimarî eserlerinden bazılarıdır.
Osmanlının son döneminde Tanzimat Fermanı ile Konya'da da yenileşme hareketleri
başlamış, kent genelinde medreselerin yanında birçok ilkokul (İptidaî), öğretmen okulu
(Darülmualimîn) ve ortaokul (Rüştiye) açılmıştır. İlk lise (idadi) 1889 yılında açılmış olup yine
aynı yıllarda Konya Sanat Okulu, Vali Ferid Paşa tarafından hizmete alınmıştır. 1900 yılında
Konya'daki medrese sayısı ilçeler dahil 530'a ulaşmıştır.
5
Konya Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki Karatay, Meram ve Selçuklu ilçelerine
ilâve olarak Ahırlı, Akören, Akşehir, Altınekin, Beyşehir, Bozkır, Cihanbeyli, Çeltik, Çumra,
Derbent, Derebucak, Doğanhisar, Emirgazi, Ereğli, Güneysınır, Hadim, Halkapınar, Hüyük, Ilgın,
Kadınhanı, Karapınar, Kulu, Sarayönü, Seydişehir, Taşkent, Tuzlukçu, Yalıhüyük ve Yunak olmak
üzere 28 ilçesi bulunmaktadır.
Konya ili yüzey şekilleri bakımından fazla çeşitlilik göstermemektedir. Konya’nın yaklaşık
olarak üçte ikisi, İç Anadolu’nun yüksek düzlüklerinden oluşmaktadır. Güney ve güneybatısında
Toros Dağları uzanır. Bazı dağlık bölgelerde 1100-1200 m. yükseklikte platolar, diğer bölgelerde
800-1000 m yükseklikteki ovalar bulunmaktadır. Ülkemizin tahıl ambarı durumunda olan
düzlükler; Konya Ovası, Cihanbeyli Yaylası ve Obruk Yaylasından oluşmaktadır.
6
Konya’da sanayinin gelişmesinde, yatırım ve üretim aşamasında yatırımcılara uygun
ortamlar sağlayan organize sanayi bölgeleri, özel sanayi siteleri ve küçük sanayi siteleri büyük
önem taşımaktadır.
Konya I.Organize Sanayi Bölgesi 1976 yılında 134 ha. alanda 165 işyeri ile hizmete
girmiştir. Hâlen genişlemeye devam eden Konya Organize Sanayi Bölgesinde 2043 ha. alanda
520 işyeri üretime geçmiş, diğer taraftan Akşehir, Beyşehir, Çumra, Ereğli, Kulu, Karapınar ve
Seydişehir ilçelerinde Organize Sanayi Bölgeleri kurulmuştur. Söz konusu Organize Sanayi
Bölgelerinde 70 işyeri üretime geçmiş olup, parsel dağıtımı ve inşaat yapımları devam
etmektedir. İlde mevcut OSB’ler toplam 3.466 ha. alanda 36.245 istihdam sağlamaktadır.
İlde 528 ha. alanda yerleşik, 14 özel sanayi sitesinde 2.526 işyeri üretime geçmiş olup,
32.365 civarında istihdam sağlanmaktadır.
Diğer yandan küçük sanayicilerin işyerleri gereksinimleri için İlde bugüne kadar 39 küçük
sanayi sitesinde 6.800 işyeri yapımı gerçekleştirilerek, 15.010 civarında istihdam
sağlanmaktadır.
Konya ili aynı zamanda toplam 1.904.438 ha. tarım alanı, farklı özelliklere sahip
agroekolojik alt bölgeleri, ülkemizin toplam tarımsal üretime katkısı ile ülkemizin en önemli
tarım merkezidir. Türkiye’de 21.383.626 ha. olan işlenen tarım alanının %9,5’i, sulanan tarım
alanların ise %10’u Konya il sınırları içinde bulunmaktadır. Tarımsal üretimde de önemli bir yere
sahip olan Konya ili; Türkiye buğday üretiminin yaklaşık %7’sini, arpa üretiminin %11’ini, şeker
pancarının %28’ini, kuru fasulyenin üretiminin %29’unu, havuç üretiminin ise %67’sini ve haşhaş
üretiminin %22’sini üretmektedir. Konya, bu ürünlerin üretiminde ilk sıradadır.
Konya, ülkemizin küçükbaş hayvan, büyükbaş hayvan, kümes hayvanı, et, süt, yumurta,
bal ve su ürünleri üretimine önemli katkıları olan bir ildir. Hayvancılığın gelişmesinde ilin sahip
olduğu geniş mera ve bitkisel üretim alanları ile yaygın ve gelişmiş yetiştiricilik kültürünün
önemli payı vardır. İlde hayvancılık ürünlerini değerlendiren çok sayıda süt işlemesi (112 adet)
ve yem (61 adet) tesis, kombina ve mezbahalar (19 adet), et işleme tesisleri (46 adet)
bulunmaktadır.
Konya’nın dış ticareti de giderek gelişmektedir. 2004 yılında 627 olan ihracatçı firma
sayısı 2013 yılında 1.427’ye çıkmış, ihracatı da aynı sürede 275,6 milyon $’dan 1,35 miyar $’a
yükselmiştir. İthalatta da benzer bir artış meydana gelmiş ve son on yılda 377,7 milyon $’dan
1,23 milyar $’a yükselmiştir.
Konya’nın 2013 yılı ihracatının sektörel dağılımı incelendiğinde; toplam 1,35 milyar dolar
ihracatın, 1,251 milyar dolarını “İmalat Sanayi” nin oluşturduğu görülmektedir. Bu miktar
toplam ihracatın yaklaşık %93’üne karşılık gelmektedir. İkinci sırada yaklaşık 80 milyon dolar ile
“Tarım ve Ormancılık", üçüncü sırada 11,6 milyon dolar ile “Madencilik ve Taşocakçılığı”,
dördüncü sırada ise 4,18 milyon dolar ile “Toptan ve Perakende Ticaret” yer almaktadır.
Türkiye küresel rekabet endeksinde Konya 9. sırada yer almaktadır. İstanbul Kalkınma
Ajansı tarafından yapılan bu çalışmada Konya, temel göstergelerde ve ekonomik etkinlikte 9.
sırada, inovasyonda 10. sırada bulunmaktadır.
7
Konya’nın 10 Yıllık Dış Ticaret Durumu
İHRACAT İTHALAT
YILLAR FİRMA SAYISI İHRACAT DEĞERİ (USD) FİRMA SAYISI İTHALAT DEĞERİ (USD)
9
Veled'dir. Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı Alâaddin Keykubad'ın (1212-1236) daveti üzerine
Bahaeddin, ailesi ve yakınları ile birlikte Konya'ya gelerek yerleşmiştir. Celâleddin, başta meşhur
eseri Mesnevî olmak üzere bütün eserlerini burada yazmıştır. Kurulan Mevlevîhâneler Türk-
İslâm kültür ve sanatının yanı sıra Anadolu'nun İslâm tarihinde yüzyıllarca devam eden birer
kültür, medeniyet ve mefkure ocağı olmuştur.
Mevlâna'nın çağdaşı olan Şems-i Tebrizî'ye atfedilen türbe ile Sadreddin Konevî'nin
türbesi ve bunların etrafında şekillenen dergâhlar, aynı misyonu yürüterek Anadolu'nun dinî
tarihinde önemli görevler yerine getirmişlerdir. Büyük Selçuklu Sultanları gibi Anadolu Selçuklu
Sultanları ve özellikle bu devletin ünlü hükümdarı Alâaddin Keykubâd (1213-1236) da, âlimlere
ve şeyhlere çok hürmet etmiştir. Özellikle Beylerin, Mevlâna'nın torunu olan Ulu Arif Çelebi'ye
gösterdikleri hürmet, Mevlâna'nın haleflerinin halktan kopmayışı ve Anadolu'nun birçok yerinde
halifelerin ve bölgenin yerli beylerinin organizasyonlarında Mevlevî tekkelerine büyük önem
vermeleri 15. yüzyılın sonu ve 16. yüzyılın başlarında bu teşkilatın köylere kadar inmesinde etkili
olmuştur. Böylece Anadolu insanı Hz. Mevlâna'nın hoş sedası, evrensel görüşleri ile manevî
dünyalarını şekillendirmiştir.
Öte yandan Osmanlılar döneminde Konya'nın gelenekselleşmiş medrese kültürüne
dayalı dinî yapısı ve kendine has özellikleri ile diğer Anadolu şehirleri arasında ayrıcalıklı bir
konum edinmiştir. Özellikle 15. yüzyılda Anadolu'daki siyasî görüntü ve dinî zemin, Şah İsmail'in
dedesi Şeyh Cüneyd'i bu bölgede Şii görüşünü yaymak için cesaretlendirmiş ve Şeyh Cüneyd bu
amaçla 1448'te Karaman'a bir seyahat düzenlemiştir. Ancak Şeyh Cüneyd'in Karaman'a yaptığı
bu seyahat sonuçsuz kalmış; medrese kültürüne dayalı Konyalı din adamları karşısında
tutunamayarak bölgeyi terk etmiş ve Suriye'ye gitmiştir.
Konya'nın bir diğer özelliği de Anadolu'da yer alan kervan yolları üzerindeki konumu,
coğrafî özellikleri ve Selçuklu Devleti'nin başkenti olarak önemini uzun yıllar boyunca sürdürmüş
olmasıdır. Türk-İslâm mimarisinin yoğun olarak uygulandığı ve bu nedenle de dönemin en parlak
şehirlerinden biri olan Konya, günümüzde de mevcut tarihî mimarî kimliği ile önemini
sürdürmektedir.
Konya Turizm Platformu tarafından yapılan anket uygulamaları kapsamında Konya'nın en
değerli varlıklarına yönelik çalışma sonunda kentin ilk yedi önemli değeri tespit edilmiştir.
1. Hz. Mevlâna Türbesi
2. Meke Gölü
3. Çatalhöyük
4. Nasreddin Hoca Türbesi
5. Tınaztepe Mağarası
6. Alâaddin Câmii
7. Yerköprü Şelâlesi
Aynı anket çalışmasında Konya'daki diğer önemli tarihî miraslar ise İvriz Kaya Anıtı,
Klistra, Eşrefoğlu Câmii, Eflatun Pınarı, Fasıllar Anıtı (Taşbaba), Aya Elena Kilisesi, Kubad Abad
Sarayı, Köşk Kaplıcaları, Karapınar Obrukları, Tuz Gölü, İnce Minare, Karatay Medresesi, Ilgın
Kaplıcaları, Oymalı Yeraltı Şehri, Aziziye Câmii olarak belirlenmiştir.
10
Aşağıdaki Tablo'larda Konya'nın sosyo-kültürel yapısına ait veriler yer almaktadır.
2013 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre Konya’nın nüfusu 2.079.225 kişidir.
Yıllık nüfus artış hızı %0.13, kilometrekare başına düşen kişi sayısı ise 53’tür.
İl merkezi nüfusu 2013 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre 1.185.436 kişidir.
Konya'daki diğer kültürel verilere bakıldığında kent genelinde 49'u sinema, 4'ü tiyatro
olmak üzere toplamda 53 adet salon yer almakta olup bu salonlar 9.740 kişilik bir kapasiteye
sahiptir. 2012 yılı boyunca gösterime giren 565 film, 1 milyon 72 bin 304 kişi tarafından
izlenmiş, yine aynı yıl içerisinde sahnelenen 345 tiyatro gösterisi ise 129 bin 140 kişi tarafından
izlenmiştir.
YIL Sinema salonu sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Seyirci sayısı
YIL Tiyatro salonu sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Seyirci sayısı
Türkiye genelinde en çok yerel gazetenin yayımlandığı kentler arasında yer alan
Konya'da ilk matbaa, Konya Valisi Burdurlu Ahmed Tevfik Paşa zamanında Vilâyet Matbaası
(1869–1933) ismiyle 1869 yılında kurulmuştur. Aynı yılın Kasım ayında vilâyet matbaasında
basılan Konya gazetesiyle başlayan Konya basını, 135 yıllık geçmişiyle Anadolu basın tarihinde
önemli bir yer tutmaktadır.
Konya yerel basını asıl gelişimini, II. Meşrutiyet döneminde yaşamıştır. Bu dönemde
Konya'da 11 gazete ve 8 dergi yayımlamıştır. Bu yayınların genel özelliği, dönemin basınının
genel karakteri olan amatörce yapılan faaliyetlerdir. Bu gazetelerin biri hariç diğerlerinin ömrü
çok kısa olmuştur. Daha sonraki süreçte Birinci Dünya Savaşı'nın getirdiği sosyo-ekonomik ve
siyasal sorunlar, Konya'da yayınlanmakta olan gazeteleri etkilemiştir. Konya basını
Meşrutiyetten sonraki en gelişmiş dönemini, Millî Mücadele dönemi ve hemen sonrasındaki
kısa dönemde yaşamıştır. Bunun temel nedenlerinden biri Konya'nın bir sürgün yeri olması ve
aydınların gazetelere olan katkısıdır.
11
Kurtuluş Savaşı'nın başlaması ile birlikte Anadolu'daki bölgelerin stratejik konumlarının
değişmesi, toplumsal yapı ve basını da etkilemiştir. Konya'nın Batı Cephesi'ne olan yakınlığı ve
bazı askerî imalâthanelerin burada olması, kentin önemini bir kat daha artırmıştır. Kurtuluş
Savaşı sırasında askerler tarafından desteklenen ve Batı Cephesi lehine büyük yararlılıklar
gösteren Babalık ve Öğüt gazetelerinin de yayınlandığı bu dönem, Konya yerel basınının altın
çağı olmuştur. Nitekim Cumhuriyet'in ilânından 1949'a kadar 13 adet gazete çıkmıştır.
Bunların arasında dikkat çekenler, bugün de yayın hayatını sürdüren Yeni Konya ve yayın
hayatına iyi başlayıp daha sonra kapanan Ekokon gazeteleridir. Meşrutiyetten bu tarafa
yayınlanan ve 1950 yılına kadar Konya'nın amiral gemisi olan Babalık Gazetesi de kent basını için
önemli bir gazetedir. Nitekim Ekokon gazetesi, Babalık yayın kadrosundan ayrılan yazarlar
tarafından 1935'te oluşturulmuş ve 1950 yılında da kapanmıştır.
Türk basın tarihinde önemli gazetelerin yayımlandığı bir il olan Konya'da Yeni Konya,
Yeni Meram, Merhaba, Konya Postası, Anadolu Manşet, Hâkimiyet ve Memleket vb. gazetelerle
muhtelif dergiler yayınlanmaktadır. Ayrıca ilmî ve kültürel yayınların yanında sektörel alanda da
bir takım yayın faaliyetleri şehrin kültür hayatına entegre olarak katkılar yapmaya devam
etmektedirler.
Konya’nın Karayolu Ulaşımı: Konya, Türkiye’nin kuzey ve güney illeri ile doğu ve batı
illeri arasında ulaşımı sağlayan karayolu bağlantılarıyla bir kavşak noktası niteliğindedir. Konya
İlinde 1.408 km. devlet, 1.633 km. il yolu, 8.340 km. köy yolu olmak üzere toplam 11.381 km.
yol ağı bulunmaktadır. Devlet ve il yollarının % 95’i, köy yollarının % 64’ü asfalttır. Konya’nın
çevre illerle yedi ayrı yol ile bağlantısı bulunmakta olup bu yolların büyük bölümü bölünmüş yol
hâline getirilmiştir. Bu kapsamda bölünmüş yol uzunluğu 903 km.’ye ulaşmıştır. Karayollarının
kalitesini artırmak amacıyla mevcut yollarda BSK yapımına yönelik çalışmalar devam
etmektedir. Bugüne kadar BSK çalışması yapılan yol uzunluğu 491 Km.’dir.
12
Demiryoluyla Taşınan Yolcu Sayıları
Konya’nın Havayolu Ulaşımı: Konya’da havayolu ulaşımı askerî havaalanına ilâve edilen
sivil tesislerle sağlanmaktadır. Konya Havalimanından tarifeli olarak haftada 134 uçak seferi
(gidiş-geliş) düzenlenmektedir. Bu seferlerin 133 adedi iç hat, 1 adedi dış hat seferidir. Ayrıca, yıl
içerisinde umre ve hac seferleri, yaz aylarında da Avrupa ülkelerine charter seferler
gerçekleşmektedir. Konya Havalimanı mevcut terminal binası 5.348m2 kapalı alana sahip olup, 1
milyon yolcu kapasitelidir. Toplam kapalı alanı 23.700m2 olan yeni terminal binasının inşaatı
tamamlanmak üzeredir. 3,5 milyon yolcu kapasiteli olan yeni terminal binası 2014 yılı içerisinde
tamamlanacaktır.
Konya’da hava ulaşımının son beş yıllık gelişimine bakıldığında; 2009 yılında 4.050 olan
uçak sayısının % 83 artış göstererek 2013 yılında 7.404’e, 2009 yılında 301.724 olan yolcu
sayısının ise % 178 artış göstererek 2013 yılında 837.933’e ulaştığı görülmektedir.
Uçak Yolcu
13
1.2. Konya'da Sektörün Genel Durumu
14
1.2.1.2. Tarih ve Kültür Turizmi
Konya turizmi için ikinci stratejik alan “Tarih ve Kültür Turizmi” olup il merkezi ve ilçeleri
tarih ve kültür turizmi açısından önemli bir potansiyele sahiptir.
Özellikle önümüzdeki yıllarda Konya’nın bir destinasyon olarak küresel pazarda yer
alması noktasında, tarih ve kültür turizmi sektörünün gelişmesi büyük bir önem taşımaktadır.
Şehrin temel alansal varlıkları kapsamlı bir şekilde incelendiği zaman, bu temel
değerlerin niteliği açık bir şekilde görülmektedir.
Ayrıca dünyanın en eski yerleşim birimlerinden biri olan Konya’nın yaklaşık olarak son on
bin yılda insanlık tarihine ışık tutması da bir başka önemli özellik olarak değerlendirilebilir.
Konya’nın Tarih ve Kültür Turizmi Alanındaki Önemli Varlıkları
1. Çatalhöyük Neolitik Kenti (Çumra)
2. Boncuklu Höyük (Çumra)
3. Karahöyük (Meram)
4. İvriz Hitit Kaya Anıtı (Halkapınar)
5. Kilistra (Meram)
6. Sille (Selçuklu)
7. Eflatunpınar Hitit Su Anıtı (Beyşehir)
8. Fasıllar Hitit Anıtı (Beyşehir)
9. Yalburt Anıtı (Ilgın)
10. Vasada Antik Kenti (Seydişehir)
11. Zengibar Kalesi (Bozkır)
12. Obruk Hanı (Karatay)
13. Zazadin Hanı (Selçuklu)
14. Horozlu Han (Selçuklu)
15. Kızılören Hanı (Meram)
16. Dokuzun Hanı (Selçuklu)
17. Kadın Hanı (Kadınhanı)
18. Pamukçu Han (Meram)
19. Eli Kesik Han (Derbent)
20. Zalmanda Hanı (Altınekin
21. Zıvarık Hanı (Altınekin)
22. Belbaşı Hanı (Akören)
23. Alâaddin Câmii
24. Mevlâna Türbe ve Müzesi
25. Sahibata Müze ve Külliyesi
15
26. İplikçi Câmii
27. Şerafeddin Câmii
28. Şeyh Sadreddin Konevî Câmii ve Türbesi
29. Karatay Medrese ve Müzesi
30. İnce Minareli Medrese ve Müzesi
31. Ali Gav Medresesi
32. Alâaddin Köşkü
33. Kubad Abad Saray Sitesi (Beyşehir)
34. Eşrefoğlu Câmii ve Külliyesi (Beyşehir)
35. Kentsel Sit Alanı (Beyşehir)
36. Köşk Câmii (Hüyük)
37. Hisarlık Câmii (Bozkır)
38. Kapı Câmii
39. Aziziye Câmii
40. Sultan Selim Câmii
41. Piri Mehmed Paşa Külliyesi
42. Lala Mustafa Paşa Külliyesi (Ilgın)
43. Ulu Câmii (Doğanhisar)
44. Akşehir Batı Cephesi Karargâhı Müzesi
45. Ereğli Müzesi
46. Taşkent Sit Alanı (Câmii ve Sivil Mimarî)
47. Seyid Harun Velî Câmii (Seydişehir)
48. Sultan Selim Külliyesi (Karapınar)
49. Ereğli Kentsel Sit Alanı (Ulu Câmii, Rüstem Paşa Kervansarayı, Cağalzade Bedesteni,
Hamam)
50. Akşehir Kentsel Sit Alanı (Tarihî ilçe merkezi, Taş Medrese, Ulu Câmii, İplikçi Câmii,
İmaret Câmii, Kileci Mescidi, Seyid Mahmud Hayranî Türbesi, Nasreddin Hoca
Türbesi ve diğer sivil mimari örnekleri)
51. Selçuklu Mescitleri (Sırçalı Mescit, Beyhekim Mescidi, Tahir ile Zühre Mescidi, Hoca
Hasan Mescidi, Taş Mescit, İç Karaaslan Mescidi vb.)
52. Selçuklu Kümbetleri (Selçuklu Sultanları, Kesikbaş, Kalenderhane, Seyfeddin
Karasungur, Ateşbaz-ı Velî, Gömeç Hatun, Şeyh Halilî vb.)
16
1.2.1.3. Termal Turizm
Konya turizmi için üçüncü stratejik alan, sahip olduğumuz “Termal Turizm”
potansiyelidir.
“Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Plânı”nda Konya
bölümünde termal turizme büyük önem verildiğini görüyoruz.
Ilgın ilçesi, Bakanlar Kurulu Kararı ile “Termal Turizm Alanı” ilân edilmiştir. Ilgın, sahip
olduğu potansiyelin henüz küçük bir kısmını kullanmaktadır.
Ilgın’da bir özel şirket tarafından büyük bir termal tesis yapılması konusunda çalışmalar
sürdürülmektedir. Ayrıca bölgeye yeni yatırımcılar çekilmesi gerekmektedir.
İlimizde Ilgın’dan başka İsmil (Karatay), Köşk (Beyşehir), Çavuş (Hüyük), Kavak
(Seydişehir) gibi yerlerde termal turizme elverişli sıcak su kaynaklarımız bulunmaktadır, ancak
geliştirilmeye muhtaçtır. Akşehir’de yeni ve kuvvetli bir termal kaynak daha tespit edilmiştir.
Özellikle Ilgın ve çevresindeki termal kaynaklar; fizik tedavi ve SPA otelleri, Konya’nın
sektörel potansiyeli ile ilgili olarak gelecek için önemli imkânlar sağlamaktadır.
17
1.2.1.5. Kongre, Toplantı, Fuar ve Spor Turizmi
Konya turizmi için bir diğer stratejik alan kentin sahip olduğu “Kongre, Toplantı, Fuar ve
Spor Turizmi” potansiyelidir.
“Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Plânı”nın Konya
bölümünde bu potansiyele ve önemine dikkat çekilmiştir.
İlimizde otel, belediye ve bazı kamu kuruluşlarının kongre ve konser salonları
bulunmakta olup bu kapasite yeni yatırımlarla daha nitelikli hâle gelmektedir.
Kongre salonu kapasitesi ile birlikte yeni yatırımlarla turizm belgeli yatak sayımız da her
geçen gün artmaktadır.
Yatak sayısının artması, ulaşımın kolay, konforlu ve daha hızlı olması, üniversite sayısının
çoğalması, ticaret imkânları ve bağlantılarının gelişmesi neticesinde ilimiz önemli bir Kongre
Merkezi olacak; yapılmakta olan büyük spor kompleksleri düşünüldüğünde de spor turizminden
de bahsetmek mümkün hâle gelecektir.
Kongre, Toplantı, Fuar ve Spor organizasyonları, zor ve uzmanlık isteyen bir iş koludur.
Kongre, Toplantı, Fuar ve Spor Turizmi için ülkemize gelen kişiler, paket turlarla ülkemize
gelen kişilerden daha fazla harcama yapmakta, kültür, sanat, gezi ve diğer spor aktivitelerine
katılmaktadırlar.
Kongre turizmindeki girdi ve çıktılar genel turizme göre daha büyük ölçekli olduğundan
ekonomiye etkisi ve katkısı da büyük olmaktadır. Güneş, deniz ve kum şeklindeki bir tatil
paketinin fiyatı 600$ civarında iken bir kongre paketi 1.150$’a satılmaktadır.
Ayrıca bu kişiler ülkemizin tanıtımına daha fazla katkı sağlamakta, etkileşimde
bulundukları ülkemiz insanlarıyla kültür, sanat, bilim ve spor alanlarında faydalı paylaşımlar
yapmaktadırlar.
Konya’nın Kongre, Toplantı, Fuar ve Spor Turizmi Alanındaki Varlıkları
1. Büyükşehir Belediyesi Yeni Stadyumu
2. Büyükşehir Belediyesi Spor ve Kongre Merkezi
3. Selçuklu Belediyesi Kongre Merkezi
4. Konya Ticaret Odası “Kongre ve Sergi Merkezi”
5. Mevlâna Kültür Merkezi
6. Konevî Kültür Merkezi
7. Üniversitelerimizin Kongre Salonları
8. Diğer otel, kurum ve kuruluşların kongre salonları.
18
1.2.1.6. Mağara Turizmi
Özellikle Mağara Turizmi için en önemli altyapı ulaşımdır.
İlimizde sadece Konya-Seydişehir-Antalya yol güzergâhında bulunan “Tınaztepe
Mağaraları” yerli ve yabancılar tarafından ziyaret edilmekte ve etrafında bulunan sosyal
tesislerden faydalanılmaktadır.
Konya’nın Mağara Turizmi Alanındaki Varlıkları
1. Seydişehir İlçesinde bulunan Tınaztepe, Sakaltutan ve Susuz Mağaraları,
2. Yerköprü Mağarası (Hadim)
3. Beyşehir ve Derebucak İlçelerinde Bulunan Balat İni, Körük İni, Sulu İn (Değirmen
İni), Pınarbaşı, Bıçakçı ve Büyük Düden Mağaraları
1.2.1.8. Av Turizmi
Beyşehir, Seydişehir, Doğanhisar, Derebucak, Bozkır, Hadim, Taşkent, Cihanbeyli ve Kulu
ilçelerimiz doğa turizminin bir bölümü olan av turizmi için elverişlidir.
Hâlen, Orman ve Su İşleri 8. Bölge Müdürlüğü tarafından Beyşehir Milli Parklar Şefliği
bölgesinde olan Gidengelmez Dağları’nda yaban keçisi avı, Konya Bozdağ’da yaban koyunu avı
ve bazı bölgelerde yaban domuzu avı yaptırılmaktadır.
Daha etkin tanıtım faaliyetleri ile bu alanları turizm açısından daha verimli bir şekilde
değerlendirmek mümkündür.
19
1.2.1.10. Dağcılık
İlimizde dağcılık sporları yapmaya elverişli yerler bulunmaktadır ve Konya Tenis ve
Dağcılık Kulübü, KONDAK (Konya Dağcılık İzcilik Doğa Sporları Kulübü) gibi bazı dernek ve
kulüpler bu konuda faaliyet göstermektedirler.
1.2.1.12. El Sanatları
İlimizde Güzel Sanatlar Fakültesi, KOMEK, SELMEK, KARMEK, MERMEK, Halk Eğitim
Merkezleri, Olgunlaşma Enstitüsü gibi pek çok merkezde el sanatları ve güzel sanatlar eğitimi ve
kursları verilmektedir.
Ayrıca Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü bünyesinde Hat, Tezhip, Cilt, Ebru gibi
kurslar düzenlenmektedir.
“Alışveriş” turizmin en önemli gelir kaynaklarından birisidir. Turistlerin şehrin kimliğini
yansıtan hediyelik eşya ihtiyaçlarının karşılanması için ilgili sanatçılar ve atölyeler
desteklenmelidir.
21
1.2.3. Konya'nın Turistik Tesis Durumu
1 Dedeman Konya 5 YILDIZ 207 422 Özalan Mah. Sille Kavşağı Selçuklu
2 Rixos Konya Otel 5 YILDIZ 279 574 İstanbul Yolu 20. km Selçuklu
3 Anemon Otel 5 YILDIZ 186 372 Işıklar Mah. Belen Sok. No.3 Selçuklu
4 Bera Otel(Merkez) 4 YILDIZ 136 315 Babalık Mah. Kemerli Cad.No.13 Selçuklu
5 Özkaymak Otel 4 YILDIZ 108 216 Nalçacı Cad. Kule Site Karşısı Selçuklu
9 Hilton Inn Garden 4 YILDIZ 228 456 Aziziye Mah. Kışlaönü Sk.No.4/1 Karatay
22
Kültür ve Turizm Bakanlığı Ġşletme Belgeli Oteller
23 Özpark Hotel 3 YILDIZ 78 156 Meydan Mah. İnönü Cad. No.96 Akşehir
ÖZEL
27 Mevlâna Bera 55 118 Mevlâna Caddesi Karatay
BELGELİ
ÖZEL
28 Özkoçlar Otel 22 44 Sümer Mah. İnönü Cad. No.110 Ereğli
BELGELİ
1 Sarıdağlar Otel Sarıdağlar İnş. Tic. A.Ş. 5 YILDIZ 240 480 28.06.2014 Selçuklu
Agn Petrol
2 Diamond Hotel 5 YILDIZ 480 996 23.06.2014 Meram
İnş.Mad.San.Tic.
Odm
3 Odm Otel Tur.Nak.İşl.Tic.San.Ltd. 5 YILDIZ 290 700 19.10.2014 Selçuklu
Şti.
Hamamdağı Termavilla Otel Tur.
4 5 YILDIZ 247 543 29.03.2015 Ilgın
Otel A.Ş.
23
Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım Belgeli Oteller
Bitiş
Sıra Otel adı Belge Sahibi Sınıfı Oda Yatak Ġlçesi
Tarihi
7 Büyük Otel Sarıdağlar İnş. Tic. A.Ş. 4 YILDIZ 245 490 28.06.2014 Selçuklu
İhtisas
Yeşil Köşk
8 Tur.Otel.İnş.San.Tic.A.Ş 4 YILDIZ 119 240 15.07.2016 Hüyük
Tesisleri
.
Bistaş 1 Konya Turizm
9 Novotel Otel 4 YILDIZ 178 356 19.09.2013 Selçuklu
İşl.A.Ş.
Akdeniz Cam
Akdeniz Park
10 Alüminyum Ve Metal 4 YILDIZ 200 400 06.12.2015 Karatay
Otel
San.Tic.A.Ş.
Bistaş 1 Konya Turizm
11 İbis Otel 3 YILDIZ 130 260 19.09.2013 Selçuklu
İşl.A.Ş.
Çağlayan Kızılkaya İnş.
12 Gherdan Otel Tek. Gıda Tur. Mob. 3 YILDIZ 48 96 15.07.2013 Selçuklu
San. Tic
Demireller Akar. Nak.
13 Mirel Otel 3 YILDIZ 71 200 14.10.2013 Ereğli
Tic. San. Ltd. Şti.
Seydişehir Safa Seydişehir Termal Tesis
Tahsis
14 Termal Tur. San. Tic. Taah. 3 YILDIZ 173 522 Seydişehir
Koşulları
Tesisleri A.Ş.
Saraçoğlu Boya Kimya
15 Astan Otel İnş. Tur. Eğt. Hiz. San. 3 YILDIZ 40 80 06.02.2015 Karatay
A.Ş.
Apron Mob. Gıd. İnş.
16 Apron Home 1 3 YILDIZ 56 112 13.01.2017 Karatay
Tur. Müh. Rek. Ltd. Şti.
Sıra Belge
No Adı Sahibi Sınıfı Kapasite Adres Bitiş Tarihi Ġlçesi
Dünya 1000 Kişilik Konferans Salonu, 50
Fevzi
Ticaret Kişilik Toplantı Salonu (4 Adet),
KONYA Kongre Çakmak
Merkezi ve Kapalı ve Açık Sergileme Fuar
1 TİCARET ve Sergi Mah. 09.09.2017 Karatay
Fuar Alanları, Basın Merkezi, Simultane
ODASI Merkezi Aksaray
Teşhir Tercüme Odaları, 495 Kişilik Lokanta
Yolu 1.Km.
Alanı (2 Adet), 3900 Araçlık Otopark
24
Kültür Ve Turizm Bakanlığı Ġşletme Belgeli Restaurantlar
Sıra
Rest.Adı Belge Sahibi Sınıfı Adres Ġlçesi Kapasite
No
Çelmeli Tınaz Seydişehir Antalya Yolu
1 Çelmeli Turm.San.Tic.Lmt.Şti. Özel Seydişehir 230
Tepe Mağara 25. km
Gümüşkapı Feritpaşa mah. Gümüş
2 Gümüşkapı Sa. Oto. İşl. Ltd. Özel Selçuklu
Özel Sauna Alan Sok. No:3
Baran Pro-Bay Yapı Dek.Oto Gıda İnş.
3 2. sınıf Konya Ankara Makası Kulu 100
Lokantası İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.
4 Horozluhan Unita Turizm İşl.Ve Yat.Aş. Özel Ankara Yolu T.M.O Yanı Selçuklu 460
Mahmuriye Mah.
5 Riba Lokanta Kantarcı Gıda Iht.Mad.Tic. 2. sınıf Feritpaşa(İstasyon) Cad. Meram 50
No:179/A
Seydişehir-Konya
Seydişehir Petrol İnş.Tur. Ltd.
6 Günaydın 1.Sınıf Karayolu 2 km Karabulak Seydişehir 620
Şti.
Mevkii
Hacıseyitali Mah. 211 Sk.
7 Radar Volkan Navruz 1.Sınıf Seydişehir 135
No 12
Fuar Kardeşler B.İhsaniye Mh. İhsaniye
8 Abdurrahman Öz 1.Sınıf Selçuklu 150
Restaurant Cd. Birlik Apt. 5/A
Yorgancı Mh. Yeni
Yıldız Köşkü Tur. Eğl. Merk. İşl.
9 Opera Xl Özel Meram Cd. Yıldız Köşk Meram 335
San.Tic. Ltd. Şti
Sk. No 3/A
Ziya Gökalp Mh. Adana
Mola
10 Demireller Demireller Turizm Ve Dış Tic. Cd. Üzeri no.223/2 Ereğli 650
Noktası
KONYA
Zirve Tınaztepe Mola
11 Belpettur Tic.Tur.A.Ş. Antalya Yolu 24.Km. Seydişehir 700
Dinlenme Tes. Noktası
Tınaztepe Madenli Köyü,
Mola
12 Dinlenme Dağtur San.Tic.A.Ş. Seydişehir-Antalya Seydişehir 305
Noktası
Tesisleri Karayolu Üzeri, 20 Km
Hikmet Ayyıldız Turizm Rest. Şems-i Tebrizi Mah.
13 Paşa Konağı Özel Karatay 170
Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Kemaliye Sok. No.7/1
TOPLAM 3.905
Sıra Bitiş
Restaurant Adı Belge Sahibi Sınıfı Kapasite Ġlçesi
No Tarihi
25
Sıra Bitiş
Restaurant Adı Belge Sahibi Sınıfı Kapasite Ġlçesi
No Tarihi
Konya Yeşil Beyaz
5 Durali Uçar 1.Sınıf Lokanta 200 30.12.2016 Karatay
Restaurant
TOPLAM 1.340
26
2. DEVAM EDEN PROJE VE ÇALIŞMALAR
1. Konya Tarihî Bedesten Çarşısı Restorasyon Çalışması
2. Konya Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi (Yeni)
3. Mevlâna Müzesi Ek Binalar Teşhir Salonu
4. Karatay ve İnce Minare Medreselerinin Aslî Fonksiyonlarına Uygun Şekilde Tefriş
Edilmesi
5. Sille Mağaralar Bölgesinin Turizme Kazandırılması
6. Kubad Abad Selçuklu Saray Sitesinin Millî Saraylar Kapsamına Alınması ve
Restorasyonu
7. Eflâtun Pınar Hitit Su Anıtı Koruma Alanı Kamulaştırılması
8. Fasıllar Anıtı Projesinin Uygulanması
9. Mevlâna Celâleddin-i Rûmî (Mevlevî) Köyü
10. Akşehir Nasreddin Hoca Dünya Mizah Köyü
11. Konya Kültür Varlıkları Envanteri Hazırlanması
12. Konya Kültür-Sanat Bülteni ve Web Sitesi
13. Marka Kültür-Turizm Kenti Konya
14. Konya Tanıtım Materyallerinin Hazırlanması
15. Konya Kültür-Sanat Bülteni ve Web Sitesi
16. Lâle (Erguvan) Kart ve Beyaz Lâle Bayrağı-Sertifikası
17. Halı Müzesinin Açılması
18. Kur’ân-ı Kerîm ve Kitap Sanatları Müzesinin Açılması
19. Gastronomi Turizminin Geliştirilmesi
20. Alâaddin Tepesi Kılıçaslan Sarayı Köşkü’nün İhyâsı
21. Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü Yeni Kütüphane Binası
22. Sille Hagios Hariton (Ak Manastır) Manastırı’nın Turizme Kazandırılması
23. Çatalhöyük Müzesinin Açılması
24. Meke Gölü'nün Su Seviyesinin Korunması
25. Derbent Aladağ Kayak ve Kış Sporları Merkezi
26. Kilistra Antik Kenti’nin Turizme Kazandırılması
27
3. SEKTÖRDE YAŞANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
28
denetimlerin artırılması, yeme-içme tesislerindeki fiyatlandırmada standardın sağlanması,
tesislerde “Gizli Müşteri” yöntemiyle denetimlerin yapılması.
3.5. Konya Mutfağının Geliştirilmesi ve Nitelikli Sunumu
Bir çok büyük medeniyete ev sahipliği ve Selçuklu’ya başkentlik yapan Konya çok önemli
yeme-içme kültürüne sahip bir şehirdir. Dünyada önemli turizm destinasyonları mutfak kültürü
ile de desteklenmektedir.
Konya mutfağının çeşit bakımından artırılması ve gelenekte olduğu gibi öğünlere göre
farklı menüler oluşturulması bir ihtiyaç olarak görülmektedir.
Çözüm; Konya’da geleneksel olarak devam etmekte olan “Düğün Pilavı” kendine has
menüsü ve ikram şekliyle sürdürülmesi, bir gastronomi unsuru olarak da değerlendirilmesi ve
özellikle otantik mekânlarda uygulanmaya çalışılan bu usûlün sektöre hizmet eden diğer
mekânlarda da sunulması.
Türkiye’de yemek yarışması yapılan ilk şehirlerden birisi olan Konya’da bu yarışmaların
tekrar başlatılması ve bu yolla şehrin marka değerine önemli katkı sağlanması.
“Anadolu Mutfak Sanatları ve Yemek Kültürü Sırlar Bienali”nin Ekim 2014’te Konya’da
yapılması ve bu kapsamda daha önceleri İstanbul’da düzenlenmekte olan “Ateşbâz-ı Veli
Mutfak Kültürü Yarışması” ve ödül töreninin Konya’da gerçekleştirilmesi için Konya Valiliği (İl
Kültür ve Turizm Müdürlüğü), Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Selçuk Üniversitesi
Rektörlüğü ile Anadolu Halk Mutfağı Derneği hazırlık çalışmalarını yürütmektedir.
30
d) Sosyal Medya
Etkin iletişim amacıyla sosyal medyanın daha yoğun bir şekilde kullanımının sağlanması.
e) Konya Tanıtım Vakfı
Konya’nın tanıtımı için yapılan faaliyetlerde tam bir birliktelik ve uyum bulunmadığından
tanıtıma ayrılan kaynaklar etkin kullanılamamakta ve yeterince tanıtım
gerçekleştirilememektedir. Lale Kart, Marka Kültür Kenti Konya, Bedesten Esnafının Tek Tip
Kıyafet Uygulaması vb. çalışmalarla birlikte Konya’nın yurt içi ve yurt dışında etkin bir şekilde
tanıtımını gerçekleştirmek üzere belediyeler, üniversiteler, odalar ve diğer STK’ların katılımıyla
Konya Tanıtım Vakfı’nın kurulması.
31
3.13. Sosyal Alan Eksikliği
Yoğun ziyaretcisi bulunan Mevlâna Müzesi ve etrafında, gerek münferit gerekse gurup
hâlinde gelen ziyaretçilere hitap edecek dinlenme alanlarının yetersiz olduğu gözlenmektedir.
Çözüm;
Büyükşehir Belediyesi ve ilgili kuruluşlarca bu tür mekânların açılması ve çoğaltılması
yönünde planlama yapılması ve müteşebbislerin teşvik edilmesi.
32
4. EYLEM PLANI
4.1. Kısa ve Orta Vadede Gerçekleştirilecek Çalışmalar
33
4.1.5. Karatay ve İnce Minare Medreselerinin Aslî Fonksiyonlarına Uygun Şekilde Tefriş
Edilmesi
Sorumlu Kuruluş : İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar : Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı,
Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Üniversiteler, MEVKA,
KOP İdaresi
Karatay Medresesi 1955 yılında Çini Eserler Müzesi, İnce Minare Dârü’l-Hadis'i ise 1956
yılında Taş ve Aşhap Eserler Müzesi olarak hizmet vermeye başlamıştır.
Mevlâna Kültür Merkezi karşısında yapılacak Yeni Konya Müzesi’ne mevcut müzelerdeki
eserler nakledileceğinden, Karatay (Medrese) Çini Eserler Müzesi ile İnce Minare (Dârü’l-Hadis)
Taş ve Ahşap Eserler Müzesi’nin aslî fonksiyonlarına göre tefriş edilerek ziyaretçilerin
istifadesine sunulması mümkün hâle gelecektir.
İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile diğer kurum ve kuruluşlarımızın Selçuklu dönemi
eserleri, bilhassa Karatay ve İnce Minare Medreselerini konu alan bazı bilimsel yayınları mevcut
olup, aslî fonksiyonla ilgili düzenleme Bakanlığımız, Müdürlüğümüz ve Üniversitelerimizin ilgili
mensuplarınca gerçekleştirilecektir.
4.1.7. Kubad Abad Selçuklu Saray Sitesinin Milli Saraylar Kapsamına Alınması ve
Restorasyonu
Sorumlu Kuruluş : İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar : Milli Saraylar Başkanlığı, MEVKA,
KOP İdaresi, Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Beyşehir İlçesinde bulunan Kubad Abad Saray Külliyesi zamanımıza kadar ulaşmış saray
planı, mimarî dekorasyonu bilinen, dünyadaki tek Selçuklu sarayıdır.
Önemli ölçüde restorasyonu mümkün olan Kubad Abad sarayı Açıkhava Müzesi
hüviyetinde eşsiz konumu ile bir kültür-tarih turizmi bakımından son derece elverişlidir. Kubad-
Abad Sarayı’nda 33 yıldır kazı çalışmaları sürdürülmektedir.
34
Restorasyona esas Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon projeleri hazırlanmış olup Kültür
Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanmıştır.
Kubad-Abad Sarayı’nın Millî Saraylar kapsamına alınması ve restorasyon için gerekli olan
kaynağın temin edilmesi hususunda Meclis Başkanlığı’na rapor sunulmuş, Milli Saraylar
Başkanlığı’nca gönderilen uzmanlar yerinde incelemeler yapmış, hazırladıkları raporları Meclis
Başkanlığı Makamına sunmuşlardır.
Kubad Abad Sarayı’nın Millî Saraylar kapsamına alınması ve restorasyon için gerekli olan
kaynağın temini bakımından daha önce başlatılan süreç tamamlanmış ve kaynak tahsisi
gerçekleşmiş olup, hazırlanmakta olan protokol T.B.M.M. İle Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında
imzalanarak yürürlüğe girecektir. Restorasyon ihale işlemi gerçekleştirilerek restorasyon
faaliyetlerine başlanacaktır.
35
4.1.11. Akşehir Nasreddin Hoca Dünya Mizah Köyü
Sorumlu Kuruluş : Konya Valiliği,
Akşehir Belediye Başkanlığı
İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar : Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü,
MEVKA, KOP İdaresi, STK’lar
Nasreddin Hoca’nın bir dünya değeri olarak tanıtılması, nüktelerinin insanlık için yol
gösterici niteliğinin benimsetilip yaygınlaştırılması maksadıyla bir mizah köyü kurulacaktır.
37
4.1.20. Termal Turizm Gelişim ve Koruma Bölgesi
Sorumlu Kuruluş : İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Belediyeler
İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar : KOP İdaresi, MEVKA
Ilgın ilçesi, Bakanlar Kurulu Kararı ile “Termal Turizm Alanı” ilân edilmiş durumdadır. Bu
bölgeye turizm yatırımcılarının ilgisi söz konusudur.
Yürürlükte olan teşvik yasası ile Turizm Gelişim ve Koruma Bölgelerine yüksek oranda
teşvik verilmektedir. Yakın zamanda Akşehir ilçesinde tespit edilen termal kaynakların
bulunduğu alanın “Turizm Gelişim ve Koruma Bölgesi” olarak ilân ettirilmesi gerekmektedir. Bu
şekilde bölge hızla gelişecek ve turizm yatırımcılarının bölgeye yatırım yapması kolaylaşacaktır.
38
4.1.22. Derebucak Çamlık Mağaralarının Turizme Kazandırılması
Sorumlu Kuruluş : İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Orman ve Su İşleri
Bakanlığı 8. Bölge Müdürlüğü, Belediyeler
İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar : KOP İdaresi, MEVKA,
Konya İli Derebucak İlçesi Çamlık Kasabası sınırları içerisinde 13 adet mağara
bulunmaktadır. Bu mağaralar 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu kapsamında “Tabiat Anıtı” olarak
tescil edilmiştir. Özellikle alternatif turizmde önemli bir ilginin gösterildiği mağara turizmine son
derece elverişli olan bu bölgenin ziyarete hazır hâle getirilmesi ve tanıtımının yapılması
gerekmektedir. Özellikle yürüyüş yollarının(tracking) mağaralarla birlikte planlanması doğa
severler açısından ilginç bir destinasyon olarak karşılanacaktır.
4.1.24.1. Bilim Merkezi: Tamamlanmak üzere olan Bilim Merkezi özellikle iç turizmde
şehre büyük katkı sağlayacak olup; uluslararası alanda da şehrimizin marka değerini artıracaktır.
4.1.24.2. Zindankale Sanat Galerisi - Konya Diaroması: Marka Kültür Kent Olan
şehrimizin bu vasfını arttırması için, sanatsal faaliyetlerin de arttırılması gerekmektedir. Projesi
tamamlanmış olan Zindankale Sanat Galerisi-Konya Diaroması böyle bir ihtiyacı karşılayacaktır.
4.1.24.3. Mezar Taşları Müzesi: Kadim bir kültüre mensup olan şehrimizde sanat
tarihinin önemli bir unsurunu teşkil eden mezar taşlarının kendine özgü seçkin örneklerinin bir
müzede sunulması şehrimizin kültür turizm ve sanat dünyasına zenginlik katacaktır. İnşaatı
tamamlanmış olan müze teşhir tanzim çalışmalarının ardından ziyarete açılacaktır.
4.1.24.4. Havacılık Müzesi-Türk Yıldızları Parkı: Konya’da önemli bir hava üssünün
bulunması ve Türk Yıldızları Akrobasi Timi’nin merkezinin de Konya olması sebebiyle böyle bir
ziyaret yeri şehrimize zenginlik katacaktır. Söz konusu müze-park yapım aşamasındadır.
4.1.24.5. Tarihî Kent Meydanı: Kültür Park içerisine yapılan bu projede özellikle Selçuklu
Başkentliği vurgusu yapılacaktır. Bölge Selçuklu vurgusunun öne çıktığı önemli bir kültür-sanat
alanı olacaktır.
4.1.24.6. Ecdad Parkı: Selçuklu’ya başkentlik yapmış, Osmanlı’nın da önemli merkezleri
arasında yer alan Konya’da yapımına başlanan Ecdad Parkı ile ecdad hatırasının yaşatılmasının
yanında şehrin yeşil dokusuna da katkı sağlayacak ve Konya’ya yeni bir ziyaret mekânı
kazandırılacaktır.
39
4.1.24.7. Hz. Mevlâna’nın Evi: Hz. Mevlâna’nın yaşamış olduğu evin yeri tesbit edilerek
kamulaştırılmış olup; çevresiyle birlikte temsili bir yapı bütünlüğü oluşturmak üzere proje
çalışması devam etmektedir.
4.1.25. Selçuklu Belediyesi Tarafından Yeni Ziyaret Mekânları Oluşturulması İle İlgili
Yürütülen Projeler
Kelebekler Vadisi: Dünyanın ender projeleri arasında gösterilen Kelebekler Vadisi
tamamlandığında yılda 1 milyon turisti ağırlayacak durumdadır. 10 bin kelebeğin bir araya
getirileceği merkez, aynı zamanda dünyanın en büyük kelebek bankaları arasına girecektir.
Bu parka; Hz. Mevlana’nın insan ve aşk felsefesinden esinlenerek, yaradanın aşkına
pervane olan semazenlerin (insanın) aşkını en iyi sembolize eden kelebekler olduğu için “Aşkın
Kanatları, Kelebekler Vadisi” projesi adı verilmiştir.
4.1.26. Meram Belediyesi Tarafından Yeni Ziyaret Mekânları Oluşturulması İle İlgili
Yürütülen Projeler
Seksen Binde Devr-i Âlem Parkı: Meram Belediyesi tarafından yaptırılan minyatürler,
dinozor maketleri ve masal kahramanlarının yer aldığı temalı bir parktır.
40
4.2.2. Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü Yeni Kütüphane Binası
Sorumlu Kuruluş : Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü
İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar : Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı,
İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
1984 tarihinde hizmete başlayan mevcut kütüphane, 28.12.2010 tarihinde kabul edilen
6093 sayılı “Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun” ile
“Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü” olarak kurumsallaştırılmıştır.
Mevcut hizmet binası kurumun yeni yapılanması da dikkate alındığında ihtiyaca cevap
veremeyecek durumdadır. Yeni bir Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü binası yapımı ile ilgili
olarak Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Karatay Belediye Başkanlığı ile görüşmeler
devam etmektedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca proje ödeneği sağlanmış olup yer tahsis işlemleri de
tamamlanmıştır.
Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü’ne bağlı kütüphaneler:
1. Konya Yusuf Ağa Yazma Eser Kütüphanesi
2. Diyarbakır Ziya Gökalp Yazma Eser Kütüphanesi
3. Kayseri Raşit Efendi Yazma Eser Kütüphanesi
4. Manisa Yazma Eser Kütüphanesi
İstanbul Süleymaniye ve Ankara Milli Kütüphane’den sonra en büyük Yazma Eser
Koleksiyonuna sahip olan Bölge Müdürlüğümüzün önemli bir özelliği de ülkemizin değişik
yerlerinden bir çok kitabı bünyesinde barındırması olup, birçok il ve ilçeden kitapların
kütüphanemize devri sürmektedir.
Hâlen Bölge Müdürlüğümüz bünyesinde satın alma yoluyla elde edilen kitaplarla birlikte
92 koleksiyon bulunmaktadır. Çoğunluğu Arapça, Farsça ve Osmanlı Türkçesi ile kaleme alınan
eserler yanında bir miktar Kürtçe, Süryanice, İbranice kitaplar da mevcuttur.
41
4.2.4. Çatalhöyük Müzesinin Açılması
Sorumlu Kuruluş : Konya Valiliği, Büyükşehir Belediye
Başkanlığı
İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar : Kültür ve Turizm Bakanlığı, KOP İdaresi
MEVKA, Üniversiteler ve STK’lar
UNESCO tarafından 2012 yılında Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınan Çatalhöyük
Neolitik Kenti’nin tanıtılacağı, kazılarda bulunan eserlerin sergileneceği ve uygulama
atölyelerinin bulunacağı bir müze yaptırılacaktır. Konuyla ilgili olarak Büyükşehir Belediyesi arazi
tahsis çalışmaları yapmış ve Müze projesi hazırlatmıştır.
42
4.2.8. Gevele Kalesi Kazı Çalışmaları
Sorumlu Kuruluş :İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Necmettin Erbakan
Üniversitesi
İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar :Kültür ve Turizm Bakanlığı, Büyükşehir Belediye
Başkanlığı, KOP İdaresi
Takkeli Dağ üzerindeki Gevele Kalesinde Konya Müze Müdürlüğü tarafından Necmettin
Erbakan Üniversitesi İktisadi ve Sosyal Bilimler Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr.
Ahmet Çaycı’nın bilimsel danışmanlığında kazı çalışması yürütülmektedir. Kazılar sonucu elde
edilecek verilere göre bölgeyle alâkalı proje çalışmaları yapılacaktır.
5. SONUÇ
Konya diğer alanlarda olduğu gibi, kültür ve turizm alanında da 2023 hedefine emin
adımlarla ilerlemektedir.
Kültür ve turizm alanında sahip olduğu zengin miras Konya’nın en büyük avantajıdır. Bu
zengin mirası, ilgili kurumlar arasında etkili ve uyumlu bir koordinasyon sağlayarak üretilecek
ortak akıl, sağlanacak kaynaklar, ısrarlı takip ve sürdürülebilir bir iş planıyla korumak, restore
etmek ve geliştirmek suretiyle gelecek nesillere aktarmak; internet, web sitesi, sosyal medya ve
diğer tanıtım araçlarıyla bütün dünyaya tanıtmak Konya açısından son derece önemlidir.
Konya sahip olduğu bu iş, güç ve gönül birliği ile tecrübe, kaynak ve uygulama
kapasitesini birleştirerek “Kültür, Turizm ve Tanıtım” alanındaki çalışmalarını en nitelikli şekilde
sürdürmek suretiyle sektörde hak ettiği seviyeye ulaşacaktır.
43