12/12/2010

Chương 3
CÁC ĐẠI LƯỢNG CƠ BẢN
CỦA KINH TẾ VĨ MÔ

N.A.§OµN –KTQL- §HBKHN

TỔNG QUAN
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Mục tiêu: Các chỉ tiêu đo lường Y,P và U?

Cách đo lường?
Ý nghĩa của các chỉ tiêu?

Nội dung:
3.1. Dßng lu©n chuyÓn nÒn kinh tÕ gi¶n ®¬n vµ ph−¬ng ph¸p ®o l−êng s¶n
l−îng cña nÒn kinh tÕ
3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi
3.3. Tæng thu nhËp quèc d©n vµ thu nhËp quèc d©n rßng
3.4. §¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu GDP, GNP vµ NNP
3.5.. §o l−êng biÕn ®éng gi¸
3.6. Tû lÖ thÊt nghiÖp
3.7. Kh¸i qu¸t vÒ m« h×nh tæng cÇu-tæng cung vµ c¸c biÕn sè kinh tÕ vÜ m«

1
 12/12/2010

3.1. Dßng lu©n chuyÓn cña nÒn kinh tÕ gi¶n ®¬n vµ

ph−¬ng ph¸p ®o l−êng s¶n l−îng cña nÒn kinh tÕ
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Các khái niệm

- Các chủ thể của nền kinh tế
- Doanh nghiệp
- Gia đình

Các doanh nghiệp Nền kinh

tế giản Nền Nền
Các gia đình đơn kinh kinh
tế tế
Chính phủ đóng mở

Nước ngoài

3.1. Dßng lu©n chuyÓn cña nÒn kinh tÕ gi¶n ®¬n vµ

ph−¬ng ph¸p ®o l−êng s¶n l−îng cña nÒn kinh tÕ
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

chi mua hµng tiªu dïng

hµng ho¸ vµ dÞch vô cuèi cïng

Hé gia ®×nh doanh nghiÖp

dÞch vô yÕu tè s¶n xuÊt

l−¬ng, tiÒn thuª, lîi nhuËn,v.v.

Hình 3.1. Dòng luân chuyển giữa các doanh nghiệp và các hộ gia đình

Kết luận rút ra:

+ Sự thống nhất giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa giá trị sản lượng và thu
nhập
+ Các phương pháp đo lường sản lượng:
- Tổng hàng hóa dịch vụ sản xuất ra
- Tổng chi tiêu
- Tổng thu nhập

2
 12/12/2010

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

3.2.1. Khái niệm GDP và phương pháp đo lường

Đo lường sản lượng của nền kinh tế như thế nào?

Tham gia của

nước ngoài

Hoạt động ở
nước ngoài

Một số chỉ tiêu:

GDP: Gross Domestic Product – Tổng sản phẩm quốc nội
GNP: Gross National Product – Tổng thu nhập quốc dân
(GNI: Gross National Income)
NNP: Net --- ---- - Thu nhập quốc dân ròng
NI: National Income - Thu nhập quốc dân

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Phân biệt các chỉ tiêu

Phân biệt tổng sản phẩm quốc nội và tổng thu nhập quốc dân
GDP: Gross Domestic Product
GNP: Gross National Product
Phân biệt tổng thu nhập quốc dân và thu nhập quốc dân ròng
GNP: Gross National Product
NNP: Net National Product

Gross / Net ?

3
 12/12/2010

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Ví dụ: Ông A đầu tư mua xe tải, 200 tr., tự chở thuê, xe sử dụng 5 năm

Thu chi tiền hàng năm:

Doanh thu: 120 tr.
Chi tiền: xăng dầu, sửa chữa…: 20 tr.
Thu nhập gộp: 100 tr.
Khấu hao: 40 tr.
Thu nhập ròng: 60 tr.

Tiêu dùng

Tiết kiệm ròng Quỹ khấu hao

Tiết kiệm gộp

Đầu tư mới Tổng đầu tư Đầu tư duy tr×

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP) ®o l−êng s¶n l−îng ®−îc s¶n xuÊt ra
Khái niệm bëi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt n»m trong ph¹m vi l·nh thæ quèc gia trong mét
thêi kú nhÊt ®Þnh (th−êng lµ mét n¨m) kh«ng ph©n biÖt ai lµ chñ së h÷u
c¸c yÕu tè ®ã.
Cách tính:
Ví dụ một nền kinh tế chỉ sản xuất quần áo

Các DN Trång b«ng DÖt v¶i May quÇn ¸o Ng−êi b¸n hµng

Bán ra 100 200 400 450

H×nh 3.2. C¸c doanh nghiÖp tham gia vµo viÖc cung øng quÇn ¸o
Vậy giá trị sản lượng là bao nhiêu?
Các khái niệm hỗ trợ:
+ Giá trị gia tăng
+ Hàng hóa trung gian/cuối cùng

4
 12/12/2010

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Gi¸ trÞ gia t¨ng lµ gi¸ trÞ ®−îc t¹o ra bëi c¸c dÞch vô vèn vµ lao ®éng trong mét
giai ®o¹n nhÊt ®Þnh cña tiÕn tr×nh s¶n xuÊt.
GTGT lµ l−îng t¨ng thªm trong gi¸ trÞ cña hµng ho¸ do kÕt qu¶ cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt ë mçi doanh nghiÖp
GTGT ®−îc ®o b»ng chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ s¶n l−îng cña h·ng trõ ®i chi
phÝ cho hµng ho¸ ®Çu vµo ®· ®−îc dïng hÕt trong viÖc s¶n xuÊt ra s¶n l−îng ®ã.

Hµng ho¸ cuèi cïng lµ nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô ®−îc s¶n xuÊt ra trong thêi
kú xem xÐt vµ ®−îc ng−êi sö dông cuèi cïng mua.

Hµng ho¸ trung gian lµ nh÷ng hµng ho¸ s¬ chÕ, ®ãng vai trß lµ ®Çu vµo cho
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña mét h·ng kh¸c vµ ®−îc sö dông hÕt trong qu¸ tr×nh ®ã.

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

GTGT, HH, DV trung gian/ cuối cùng

Các Trång DÖt May Ng−êi b¸n

DN b«ng v¶i quÇn ¸o hµng

Bán ra 100 200 400 450

100 100 200 50

Giá trị
gia tăng
450

Hàng hoá, dịch

450
vụ cuối cùng

5
 12/12/2010

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Các phương pháp tổng quát đo lường sản lượng:

- Tổng hàng hóa dịch vụ sản xuất ra
- Tổng chi tiêu
- Tổng thu nhập

Các phương pháp đo lường GDP:

- GDP bằng tổng giá trị gia tăng
- GDP bằng tổng chi tiêu cho hàng hóa, dịch vụ cuối cùng
- GDP bằng tổng thu nhập (gộp), bao gồm tiền lương, thu
nhập cho thuê, lợi nhuận lãi vay, thu nhập tự hành nghề,… và khấu
hao.

Ví dụ về tính GDP
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Bµi 3.1
Cã 4 h·ng trong nÒn kinh tÕ gi¶n ®¬n: mét s¶n xuÊt thÐp, mét s¶n xuÊt m¸y
mãc, thiÕt bÞ dïng trong c«ng nghiÖp « t«, mét s¶n xuÊt «t« vµ mét s¶n xuÊt lèp « t«.
Gi¶ sö h·ng s¶n xuÊt thÐp kiªm c¶ viÖc khai th¸c quÆng vµ b¸n ra l−îng
thÐp lµ 4.000 tr. VND, trong ®ã 1.000 tr. VND b¸n cho h·ng s¶n xuÊt m¸y mãc, thiÕt
bÞ, 3.000 tr. VND b¸n cho h·ng s¶n xuÊt « t«. H·ng s¶n xuÊt m¸y mãc sö dông hÕt
l−îng thÐp mua vµ b¸n ra l−îng m¸y mãc, thiÕt bÞ víi gi¸ 2.000 tr. VND cho h·ng s¶n
xuÊt « t«. H·ng s¶n xuÊt lèp « t« kiªm c¶ viÖc s¶n xuÊt mñ cao su ®· s¶n xuÊt vµ b¸n
ra l−îng lèp xe lµ 500 tr. VND cho h·ng s¶n xuÊt « t«. H·ng s¶n xuÊt « t« sö dông
hÕt l−îng thÐp, lèp xe ®· mua vµ b¸n cho ng−êi tiªu dïng l−îng « t« trÞ gi¸ 5.000 tr.
VND.
Gi¸ trÞ gia t¨ng ®−îc ph©n phèi hÕt cho c¸c hé gia ®×nh d−íi c¸c h×nh thøc
tiÒn l−¬ng, lîi nhuËn, l·i vay, tiÒn cho thuª.
H·y tÝnh tæng gi¸ trÞ giao dÞch vµ GDP theo c¸c ph−¬ng ph¸p gi¸ trÞ gia
t¨ng, chi tiªu cho hµng ho¸, dÞch vô cuèi cïng vµ thu nhËp tõ yÕu tè s¶n xuÊt.

6
 12/12/2010

Ví dụ về tính GDP
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Tính giá trị giao dịch và GDP

Chi tiêu
Hàng Người bán Người mua Giá trị Giá trị cho HH, Thu nhập
hoá giao dịch gia tăng DV cuối từ YTSX
cùng
Thép SX thép SX máy 1000 1000 - 1000
Thép SX thép SX ôtô 3000 3000 - 3000
Máy móc SX máy SX ôtô 2000 1000 2000 1000
Lốp xe SX lốp xe SX ôtô 500 500 - 500
Ôtô SX ôtô Người TD 5000 1500 5000 1500
Tổng giá trị giao dịch 11500
GDP 7000 7000 7000

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

3.2.2. Đầu tư và tiết kiệm

• Đầu tư §Çu t− lµ viÖc mua c¸c hµng ho¸ ®Ó dïng trong t−¬ng lai.
§Çu t− trong h¹ch to¸n GDP bao gåm:
ĐÇu t− cè ®Þnh vµo kinh doanh,
ĐÇu t− cè ®Þnh vµo nhµ ë,
ĐÇu t− vµo hµng tån kho.

Tµi chÝnh Theo kÕ

TSC§ ho¹ch
§Çu t− §Çu t−
Vèn ho¸ Theo kÕ (I)
(§T SXKD) Hµng tån ho¹ch
kho Ngoµi kÕ
ho¹ch

Hình 3.3. Phân loại đầu tư trong hạch toán thu nhập quốc dân

7
 12/12/2010

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

3.2.2. Đầu tư và tiết kiệm (tiếp)

TiÕt kiÖm
TiÕt kiÖm (S - Saving) lµ phÇn thu nhËp kh«ng ®−îc chi ®Ó mua hµng ho¸ vµ dÞch vô
tiªu dïng ë thêi kú hiÖn t¹i.

Quan hệ giữa đầu tư và tiết kiệm

Thay ĐỔI tån
kho ngoµi
TiÕt Chi ®Çu I kÕ ho¹ch
hµng ®Çu t− kiÖm t− theo
ĐẦU TƯ NGOÀI
kÕ ho¹ch
KẾ HoẠCH
hµng tiªu
Chi tiªu chi tiªu
dïng
cho tiªu cho tiªu C
dïng dïng

Hµng ho¸, dv Thu nhËp I=S I<S

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

GDP=C+I
Quan hệ giữa đầu tư và tiết kiệm (tiếp)

DI
C ≡ C
GDP
GDP (s¶n phÈm)
(thu nhËp) Scn I1 I
GBS I2

H×nh 3.4. Quan hÖ ®Çu t−, tiÕt kiÖm vµ s¶n l−îng c©n b»ng

≡ C+Scn +GBS vµ GDP ≡ C+I;
Scn +GBS ≡I=I1 +I2

Tõ GDP≡
trong ®ã, I1 lµ ®Çu t− cã kÕ häach vµ I2 lµ ®Çu t− ngoµi kÕ ho¹ch.

8
 12/12/2010

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Quan hệ giữa đầu tư và tiết kiệm (tiếp)

Thu nhËp kh¶ dông: DI=900

C¸c hé
gia ®×nh
ThÞ tr−êng GBS=100
TiÕt kiÖm c¸ nh©n vèn C¸c h8ng
Scn =200 kinh doanh
§Çu t−: I = 300 Y=1000

Chi tiªu tiªu dïng: C = 700

H×nh 3.5. Dßng lu©n chuyÓn cã ®Çu t− vµ tÝch luü

Quan hệ giữa đầu tư và tiết kiệm và nguyên

nhân xảy ra suy thoái, khủng hoảng kinh tế
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Đặc trưng của suy thoái, khủng hoảng kinh

tế?
Tại sao lại xảy ra suy thoái, khủng hoảng
kinh tế? Tại sao hàng hóa sản xuất ra lại
không bán hết? Y=Yn Y<Yn Y>Yn

C: 700
I
Scn: 100 700
Hé gia ®×nh HHĐT: 300 DOANH NGHIỆP: 1000

GBS: 200
THU NHẬP: 800

Hình 3.1. Quan hệ đầu tư, tiết kiệm và suy

thoái kinh tế. Khi I<S
hàng hóa dư thừa.

9
 12/12/2010

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

3.2.3. Ho¹t ®éng kinh tÕ cña chÝnh phñ vµ dßng lu©n chuyÓn

• Tham gia cña chÝnh phñ.

Thu thuế
Chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ (G)

• Thu nhËp chñ yÕu cña chÝnh phñ lµ tõ thuÕ. ThuÕ (T-Tax) bao gåm thuÕ trùc
thu (Td -direct Tax) vµ thuÕ gi¸n thu (Te - expenditure Tax, indirect Tax).
• Thuế ròng:
NT=Td +Te-Tr=T-Tr; (Tr – Transferpayments).

Thuế Td Giá có thuế - Giá thị trường GDPmp

Te P Giá chưa có thuế GDPfc

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

GDP=C+I+G
Dòng luân chuyển có sự tham gia của chính phủ

I
GDPmp =C+I+G
C
GDPfc =C+I+G-Te
Scn G
Te

CÁC GIA ĐÌNH CHÍNH PHỦ CÁC DOANH NGHIỆP

Td GBS
DI=Y-GBS+Tr-Td Tr Y-GBS

H×nh 3.6. Dßng lu©n chuyÓn cã sù tham gia cña chÝnh phñ

10
 12/12/2010

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Dòng luân chuyển có sự tham gia của chính phủ

C ≡ C
DI
Scn GDPmp
GDPmp I
(s¶n phÈm)
(thu nhËp) GBS
G
NT

H×nh 3.7. Quan hÖ ®Çu t−, tiÕt kiÖm khi cã chÝnh phñ

• Do tæng thu nhËp b»ng tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, ta cã:
• DI+GBS+NT=C+I+G
C+Scn +GBS+NT=C+I+G
•
Scn +GBS+NT=I+G
(NT-G)+Scn +GBS =I

Scông + Stư = I

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

3.2.4. Khu vùc n−íc ngoµi GDP=C+I+G+NX

C ≡ C
DI
GDPmp Scn I GDPmp
(thu nhËp) (s¶n l−îng)
GBS G
NT NX

H×nh 3.8. Quan hÖ ®Çu t−, tiÕt kiÖm khi cã chÝnh phñ vµ xuÊt nhËp khÈu

Tõ tæng thu nhËp b»ng tæng s¶n phÈm, khi cã xuÊt nhËp khÈu, ®¼ng thøc thu
nhËp quèc d©n ®−îc ®iÒu chØnh l¹i nh− sau:

DI+GBS+NT=C+I+G+NX
C+Scn+GBS+NT=C+I+G+NX

Scn+GBS+NT=I+G+NX
(NT-G)+Scn+GBS =I+NX

11
 12/12/2010

3.2. Tæng s¶n phÈm quèc néi (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

3.2.4. Khu vùc n−íc ngoµi (tiếp) GDP=C+I+G+NX

I=300
C=500 M=100
C+I+G=1000 N−íc
Scn=100 ngoµi
900
G=200 X=100

Tr=50 Te=150
Hé gia ®×nh ChÝnh phñ Doanh nghiÖp
DI=600 Td=50 NT=200 GDPmp =1000
Td=50
GBS=200
600 (tiÒn l−¬ng, tiÒn cho thuª,
l8i, lîi nhuËn)

H×nh 3.9. Dßng lu©n chuyÓn nÒn kinh tÕ më

3.3. Tæng thu nhËp quèc d©n, thu nhËp quèc d©n rßng
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

• GNP ®o l−êng tæng thu nhËp cña c¸c c«ng d©n cña mét n−íc, trong mét
thêi kú nhÊt ®Þnh (th−êng lµ mét n¨m), bÊt kÓ dÞch vô yÕu tè s¶n xuÊt cña
hä ®−îc cung cÊp ë n−íc nµo.
GNP = GDP + NIA

• Thu nhËp quèc d©n rßng (NNP) lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm rßng cña nÒn kinh tÕ
thuéc vÒ c¸c c«ng d©n cña mét n−íc. NNP ph¶n ¸nh phÇn gi¸ trÞ míi t¹o
ra bëi c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cña c¸c c«ng d©n cña mét n−íc, trong mét thêi
kú nhÊt ®Þnh (th−êng lµ mét n¨m).
NNP = GNP - KhÊu hao

• Thu nhËp quèc d©n rßng theo chi phÝ cho yÕu tè s¶n xuÊt ®−îc gäi lµ thu
nhËp quèc d©n, viÕt t¾t lµ NI (NI- National Income)

12
 12/12/2010

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Thu nhËp tµi

KhÊu hao
s¶n rßng tõ
n−íc ngoµi

XuÊt khÈu
rßng ThuÕ gi¸n thu

Chi tiªu cña Thu nhËp cho ThuÕ trùc thu

NNP theo gi¸ Thanh to¸n
chÝnh phñ GDP theo gi¸ thuª TiÕt kiÖm DN chuyÓn
thÞ tr−êng Thu nhËp
thÞ tr−êng Lîi nhuËn, rßng
§Çu t− t− quèc d©n theo nh−îng
nh©n chi phÝ cho l·i vay
Tiªu dïng cña yÕu tè s¶n Thu nhËp tù
c¸c hé gia xuÊt hµnh nghÒ
®×nh TiÒn l−¬ng,
tiÒn c«ng

GDP theo GNP theo NNP theo NI DI

gi¸ thÞ gi¸ thÞ gi¸ thÞ
tr−êng tr−êng tr−êng

H×nh 3.10. Tãm t¾t h¹ch to¸n thu nhËp quèc d©n

3.4. §¸nh gi¸ C¸c chØ tiªu GDP, GNP vµ NNP

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

• Sö dông chØ tiªu nµo?

• Møc ®é bao qu¸t vµ ®iÒu chØnh GDP
– Hµng hãa vµ s¶n phÈm tù tiªu dïng
– Thêi gian nghØ ng¬i
– T¸c ®éng phi thÞ thÞ tr−êng
• §¬n vÞ ®o l−êng
– Tæng s¶n phÈm quèc néi danh nghÜa ®o l−êng s¶n l−îng theo møc gi¸ hiÖn
hµnh (vµo thêi ®iÓm nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô nµy ®−îc s¶n xuÊt ra); tæng
s¶n phÈm quèc néi thùc tÕ ®o l−êng s¶n l−îng theo gi¸ cè ®Þnh (gi¸ t¹i mét
thêi ®iÓm cô thÓ ®−îc chän lµm n¨m gèc).

GDP danh nghĩa

- Chỉ số giảm phát GDP =
GDP thực tế

13
 12/12/2010

3.4. §¸nh gi¸ C¸c chØ tiªu GDP, GNP vµ NNP

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Ví dụ về GDP danh nghĩa và thực tế

Năm 01 Năm 02 So sánh

Giá trị sản lượng 100 110 Tăng 10%

Mức giá 10 11 Tăng 10%
GDP danh nghĩa 10x100=1000 11x110=1210 Tămg 21%
GDP thực tế (theo P01) 10x100=1000 10x110=1100 Tăng 10%

1210
+ Chỉ số giảm phát GDP năm 02 = = 1,1
1100
+ Thường công bố GDP thực tế

3.5. §o l−êng biÕn ®éng gi¸

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

KHÁI QUÁT

• So sánh mức giá giữa các thời kỳ

• Các chỉ tiêu so sánh
– Chỉ số, hệ số
– Tỷ lệ tăng, giảm

Ví dụ về so sánh tiền lương W 01, W 02 – Mức lương trung bình

W 01= 3tr./tháng Cách tính?

W 02= 3,3tr./tháng

Tiền lương tăng gấp 1,1lần
Tiền lương tăng 10%

Về nguyên tắc, tính chỉ số giá và tỷ lệ lạm phát cũng tương tự như vậy

14
 12/12/2010

3.5. §o l−êng biÕn ®éng gi¸ (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

CÁC ĐẠI LƯỢNG

• ChØ sè gi¸ lµ t−¬ng quan so s¸nh gi÷a møc gi¸ cña mét thêi kú (n¨m) víi
møc gi¸ thêi kú (n¨m) c¬ së, cho biÕt gi¸ cña thêi kú xem xÐt gÊp (hoÆc
nhá h¬n) bao nhiªu lÇn gi¸ cña thêi kú c¬ së.
– ChØ sè ®iÒu chØnh GDP
– ChØ sè gi¸ hµng tiªu dïng (CPI- Consumer Price Index)
– ChØ sè gi¸ s¶n xuÊt (PPI- Producer Price Index).
• ChØ sè gi¸ tiªu dïng ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng gi¸ c¶ cña mét nhãm hµng
ho¸ vµ dÞch vô tiªu biÓu cho c¬ cÊu tiªu dïng cña x· héi.
• Tû lÖ l¹m ph¸t lµ tû lÖ thay ®æi møc gi¸ chung, ®−îc tÝnh so s¸nh gi÷a thêi
sau víi thêi tr−íc, hoÆc tÝnh t−¬ng ®èi cho mét thêi kú nhÊt ®Þnh, cho biÕt
møc gi¸ ë cuèi thêi kú t¨ng bao nhiªu phÇn tr¨m so víi møc gi¸ ®Çu thêi
kú.
• Tû lÖ gi¶m gi¸ ®−îc gäi lµ tû lÖ gi¶m ph¸t.

3.5. §o l−êng biÕn ®éng gi¸ (tiếp)

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

n
CPI = ∑i d j j
j =1

Trong ®ã: j tõ 1→ → n, chØ n c¸c lo¹i hµng

ij - chØ sè gi¸ c¶ cña tõng lo¹i hµng, nhãm hµng j
dj - tû träng møc tiªu dïng cña tõng lo¹i, nhãm hµng j
dj = 1 vµ nã ph¶n ¸nh c¬ cÊu tiªu dïng cña x· héi.

møc gi¸ n¨m t - møc gi¸ n¨m t - 1

Tû lÖ l¹m ph¸t n¨m t = ×100%
møc gi¸ n¨m t - 1

CPIt – CPIt-1
Tốc độ tăng CPIt = x100% = Tỷ lệ lạm phát
CPIt-1

15
 12/12/2010

Ví dụ về tính chỉ số giá, tỷ lệ lạm phát

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Bài 3.2.4. Giả sử người tiêu dùng chỉ sử dụng 3 loại hàng hoá…:

Bảng 3.21. Giá và sản lượng hàng hoá

Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003

Hàng P (ngàn Q (kg) P(ngàn Q (kg) P (ngàn Q (kg)
hoá đồng/kg) đồng/kg) đồng/kg)
Gạo 4 200 6 300 6 300
Ngô 1 100 2 100 3 200
Khoai 1 100 1 200 2 200

Chọn mức giá và cơ cấu tiêu dùng năm 2001 làm cơ sở.
a. Tính CPI cho từng năm?
b. Tính tỷ lệ lạm phát theo CPI cho các năm 2002 và 2003?
c. Tính chỉ số điều chính GDP cho từng năm?

Ví dụ về tính chỉ số giá, tỷ lệ lạm phát

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Bµi 3.24
§¸p ¸n:
a. TÝnh CPI cho tõng n¨m
Giá hµng ho¸ cè ®Þnh theo n¨m 2001.
Chi tiªu dïng theo møc gi¸ n¨m 2001: 4×200+1×100+1×100=1000.
Chi tiªu dïng theo møc gi¸ n¨m 2002: 6×200+2×100+1×100=1500.
Chi tiªu dïng theo møc gi¸ n¨m 2003: 6×200+3×100+2×100=1700.

ChØ sè gi¸ tiªu dïng:

CPI n¨m 2001=1000/1000=1,0.
CPI n¨m 2002=1500/1000=1,5.
CPI n¨m 2003=1700/1000=1,7.

b. Tû lÖ l¹m ph¸t theo CPI n¨m 2002: π02 =[(1,5-1)/1]×100%=50%.

Tû lÖ l¹m ph¸t theo CPI n¨m 2003: π03 =[(1,7-1,5)/1,5]×100%=13%.

16
 12/12/2010

Ví dụ về tính chỉ số giá, tỷ lệ lạm phát

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

n
Cách tính theo công thức:
CPI = ∑i d j j
j =1

Hàng Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003

hoá P Q Tổng Tỷ lệ(%) P02 P02/P01 P03 P03/P01
Gạo 4 200 800 80 6 1,5 6 1,5
Ngô 1 100 100 10 2 2 3 3
Khoai 1 100 100 10 1 1 2 2
Tổng 1000

CPI02 = 0,8x1,5+0,1x2+0,1x1=1,5
CPI03 = 0,8x1,5+0,1x3+0,1x2=1,7

3.6. Tû lÖ thÊt nghiÖp

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Tỷ lệ thất nghiệp
Tỷ lệ thất nghiệp cho biết có bao nhiêu phần trăm lực lượng lao động
chưa tìm được việc làm
Sè ng−êi thÊt nghiÖp
Tû lÖ thÊt nghiÖp = × 100%
Lùc l−îng lao ®éng

Quy luật OKUN

∆ Sản lượng tiềm năng
∆GDP
∆ Tỷ lệ thất nghiệp

∆Y = ∆Yn - β ∆U

VÝ dô, nÕu tû lÖ t¨ng GDP tiÒm n¨ng hµng n¨m cña mét n−íc lµ
4%, hÖ sè β=2, tû lÖ thÊt nghiÖp gi¶m tõ 6% xuèng møc 5%, ta cã:
% thay ®æi GDP thùc tÕ = 4% - 2× (5%-6%) = 6%.

17
 12/12/2010

3.7. Kh¸i qu¸t vÒ M« h×nh tæng cÇu - tæng cung vµ

c¸c biÕn sè kinh tÕ vÜ m«
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

DD SS AD LAS AS

E
P* E
P*

Y* Y* Yn
H×nh 3.0. Quan hÖ cung, H×nh 3.12. Tæng cung, tæng
cÇu quyÕt ®Þnh møc gi¸ cÇu quyÕt ®Þnh møc gi¸ vµ
vµ s¶n l−îng c©n b»ng. s¶n l−îng c©n b»ng.

3.7. Kh¸i qu¸t vÒ M« h×nh tæng cÇu - tæng

cung vµ c¸c biÕn sè kinh tÕ vÜ m«
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Thu nhËp, S¶n l−îng

Møc gi¸ Tæng cÇu (GDP thùc tÕ)
ChÝnh s¸ch T¸c ®éng qua l¹i
tiÒn tÖ gi÷a tæng cung ViÖc lµm vµ
ChÝnh s¸ch vµ tæng cÇu thÊt nghiÖp
tµi chÝnh
Gi¸ c¶ vµ
S¶n l−îng Tæng cung l¹m ph¸t
tiÒm n¨ng
Møc gi¸ XuÊt nhËp
Møc chi phÝ khÈu

H×nh 3.11. Tæng cÇu vµ tæng cung quyÕt ®Þnh c¸c biÕn sè kinh tÕ vÜ m« chñ yÕu

18
 12/12/2010

Cấu trúc cơ bản của chương trình

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Y=Yn Y<Yn Y>Yn

Tính chu kỳ và các tình trạng

của nền kinh tế thị trường

Chương 4. ĐK: Y<Yn; Sản lượng do cầu quyết định

Yad=C+I+G+X-M
P không đổi
R không đổi

Mô hình số nhân (Thị trường hàng hoá)

Cấu trúc cơ bản của chương trình

N.A.§ - KTQL - §HBKHN

Chương 4. ĐK: Y<Yn; Sản lượng do cầu quyết định

Yad=C+I+G+X-M
P không đổi
R không đổi

Mô hình số nhân (Thị trường hàng hoá) Y=Yn Y<Yn Y>Yn

Tính chu kỳ và các tình trạng

Chương 5. Tìm hiểu cung - cầu về tiền
R
của nền kinh tế thị trường

Mô hình cung - cầu về tiền

Chương 6: Cho R thay đổi
Chương 4 mở rộng với I=ƒ(R)

Quan hệ Y và R (Thị trường hàng hoá và thị trường tiền tệ)
Môhình IS-LM

Chương 7: Cho P thay đổi
Quan hệ P và Y: Y=ƒ(P)?

Bỏ ĐK Y<Yn
Phân tích cung và thị trường lao động
mô hình AD-AS

19
 12/12/2010

Chú ý
N.A.§ - KTQL - §HBKHN

• Nguyên nhân xảy ra suy thoái, khủng hoảng kinh tế

20