NOTA RINGKAS TAHUN 5 - JIRIM Jirim idioh seborang objek yang mempunyai jim dan memenuhi ruang. 2. Jirim juga dapot difhat, disentuh don dirasa. 3. Jim wujud dalam tiga keadoan iaity pepejal. ceca dan gas. 1. Jim dopat dixenalpasti melalui sifat-sifatnya. 2. Sifat-sitat pepejal icich : a. Mempunyai bentuk yang tetop b, Memenuhi rang cc. Mempunyai sim d. Mempunyai isipadu yong tetop 3. Rajah yang berikut menunjukkan beberapa sifat pepejal Mempunyai bentuk ‘Memenuhi ‘Mempunyaijsim | Mempunyaiisipadu yang tetap ruong yong tetap SA 2 a es = e& . se Pepejal tidak mengikut bentuk bekasNOTA RINGKAS TAHUN 5 - JIRIM 4, Sifat-sifat cecair ialah : @., Tidak mempunyai bentuk yang telap, telapi mengambil bentuk bekas yang diisinya b. Memenuhi ruang d. Mempunyai isipadu yang tetap 5. Rajah yang berikut menunjukkan beberapa sifat cecair Tidak mempunyai bentuk | Memenuhiruang | Mempunyai jisim Mempunyai yang tetap, tetapi isipadu yang mengambil bentuk bekas tetap yang diisinya a@ mm | : 4 5 a 2 Ns t i : Cnt) 3 6. Sifat-sifat gas ialah : a, Tidak mempunyai bentuk yang tetap b. Memenuhi ruang ¢. Mempunyai jisim d. Tidak mempunyai isipadu yang tetap. 7. Rajah yang berikut menunjukkan beberapa sifat gas Tidak mempunyai | Memenuhiruang | Mempunyai Tidak mempunyai benluk yang tetap isipadu yang tetap % | e\ Gas boleh dimampatkan dengan mudah kerana tidak mempunyai isipadu yong tetap1, Airberubah doripada satu keadacn ke keadaan yang lain apabila menerima haba atau kehilangan haba. 2. Air boleh wujud dalam tiga keadan bahan icitu pepejal, cecair dan gas. Pepejol 4. Rajah di bawah menunjukkan perubahan keadaan airNOTA RINGKAS TAHUN 5 - JIRIM ye enn |. Peleburan iciah proses perubahan pepejal. menjadi cecair. 2. Contohnya apabila ais dipanaskan atau dibiorkan pada suhu bilk, cis ‘akan melebur menjadi air. . Pendidinan iolah proses perubchan ceca menjadi gos. Air (Ceci) berubah menjadi wap air (gas}apabiia dipanaskansehingga mendidih. Penyejatan adalah proses perubohan ceca menjadi gas. Proses penyejoton berlaku hanya pada permukacn cecor. Penyejatan berioku apabiic ceca‘ terdedah kepada haba. Penyejatan beriaku pade sebarang suhu. . Hal ini berbeza doripada pendidihan kerane proses pendidihon beriaku pabila air dipanaskan sehingga mencapai suhu yang tertentuNOTA RINGKAS TAHUN 5 - JIRIM 1. Pembekuan iaich proses perubchan cecair menjadi pepejal. 2. Air ckan membeku menjadi cir opabic disejukbekukan sehingga takot beku. 3. Takat beku ais adalah OC 1. Kondensasi iolah proses perubohan gas menjadi cecoir. 2. Wap air (gas) berubah menjadi cir apabic disejukkan 3. Rojch dibawch menunjukkan contoh proses kondensasi. 2) Apabila ketulan ais di dalam gelas dibiorkanbebrapa kefiko. fitisan air akan terbentuk di luar gelas itu. ») Hal ini adalah disebobkan wap air di dalam udorasekitar telah disejukkan apabia tersentuh dinding luar gelas yang sejuk.NOTA RINGKAS TAHUN 5 - JIRIM Perubahan keadaan jirim . Jirim boleh berubah bentuk apabila menerima atau kehilangan haba. 2. Jiri disekeliling kita seperti air , ais, coklat dan logam boleh berubah bentuk melalui proses-proses seperti ditunjukkan pada dua contoh berikut a. Air Proses Penyejatan, Proses Pendidihan b. Coklat Proses Peleburan Proses PembekuanNOTA RINGKAS TAHUN 5 - JIRIM er Pembentukan Awan dan Hujan 1. Kitoran air ialah pergerakkan air daripada pemukaan Buri ke Udaradan balik semua ke permukaan Bumi. 2. Rajah di bawah menunjukkon bagaimane kitaran air semuia jadi berlaku, tote ese wp aapabisdpanan 3. Rajah berikut menunjukkan ringkasan proses yang terlibat dalam pembentukkan awan dan hujan. ‘Air (Lat, sungai. tasik Pembentukkan awan dan hyjanNOTA RINGKAS TAHUN 5 - JIRIM Kepentingan Kitaran Air Semula Jadi 1. Kitoran air semula jadi sangat penting bagi semua hidupan di Bumi. 2. Antara kepentingan kitaran air semula ja @, Membekalkan air bersih kepada manusia b, Menjamin bekalan air yang cukup untuk manusia melakukan aktiviti pertainian. cc. Membantu menyejukkan suhu Bumi. 3. Jika kitaran air semula jadi ini terjejas, bekalan air di Bumi akan terganggu. 4, Bencana seperti kemarauakan berlaky dan akan menyebabkan banyak hidupan ckan mati,NOTA RINGKAS TAHUN 5 - J1RIM Sumber Air Semuia Jodi 1. Sumber air semula jadi yang terdapat di Bum icich sungai. tasik. teloga dan mata air. 2. Sumber cir semula jadi ini membekakan air untuk keperiuan hidupan di Bumi. 1. Sumber cir semula jadi sangat penting bagi hidupan di Bumi mendapatkan or. 2. Antara kepentingon sumber air iolah = ©. Membekalkan cir untuk semua hidupan di Bumi b. Memelihara hidupan ckvatik ¢. Mengekolkan suhu Bumi dan menggelakkan kepanasan gobal. 3. Oleh sebab itu, kebershan semul jadi pertu sentiasa dijaga 4. Antara langkah untuk menjaga kebershan sumber air iaiah : @. Menggelokkan sebarang aktiviti yang boleh mencemarkan sumber oir seperti membuang sompahke dalam sungai dan tosik. b. Merawat sisi bungan kiang sebelum dileposkan ke dalam sungai. ¢. Membina kang jouh dari sumber ai.