Σχολή ∆ιοίκησης και Οικονοµίας του ΤΕΙ Αθήνας :

∗ e-∆ιαβούλευση καταγραφής προτάσεων

∗ Αποτίµηση υφιστάµενης κατάστασης- ανάλυση S.W.O.T
∗ Σενάρια Βελτίωσης

∆ρ. Ιωάνν. ∆. Μπουρής,

Καθηγητής Σ∆Ο-∆/Ε και µέλος της ΜΟ∆Ι TEI _A

……αποτελεί πεποίθηση ότι η εκπαιδευτική κοινότητα του ΤΕΙ Αθήνας βλέπει τις
επερχόµενες αλλαγές ως µια νέα πρόκληση και όχι ως µια ‘επί µαταίω’
δοκιµασία.

Ι. Η Σχολή ∆ιοίκησης και Οικονοµίας στο πλαίσιο της Ανώτατης Εκπαίδευσης

Ακαδηµαϊκή ∆ιάρθρωση

Με το Ν. 3549/20-3-07 άρθρο 2 ∆ιάρθρωση των Α.Ε.Ι., εδ.1 :

α): Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα (Α.Ε.Ι.) κατά την έννοια του άρθρου 16
παράγραφος 5 του Συντάγµατος, είναι τα ιδρύµατα της ανώτατης εκπαίδευσης, η
οποία αποτελείται από δύο παράλληλους τοµείς:
αα) τον Πανεπιστηµιακό Τοµέα, ο οποίος περιλαµβάνει τα Πανεπιστήµια, τα
Πολυτεχνεία και την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και
ββ) τον Τεχνολογικό Τοµέα, ο οποίος περιλαµβάνει τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά
Ιδρύµατα (Τ.Ε.Ι.) και την Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής
Εκπαίδευσης.

Συνεπώς, τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα (Α.Ε.Ι.), λειτουργούν µε διακριτές

φυσιογνωµίες και ρόλους συµπληρωµατικά.
Κατ’ ακολουθία:
α) τα ΑΕΙ-Πανεπιστηµιακού Τοµέα δίνουν έµφαση στην προαγωγή και ανάπτυξη
της επιστήµης, της τεχνολογίας και της τέχνης, στην προαγωγή νέας γνώσης µε τη
βασική και εφαρµοσµένη έρευνα και στην υψηλή και ολοκληρωµένη, θεωρητική και
εφαρµοσµένη, κατάρτιση του επιστηµονικού, καλλιτεχνικού και τεχνολογικού
δυναµικού της χώρας.
β) τα ΑΕΙ-Τεχνολογικού τοµέα δίνουν έµφαση στην εκπαίδευση στελεχών
εφαρµογών υψηλής ποιοτικής στάθµης, τα οποία, µε τη θεωρητική και εφαρµοσµένη
επιστηµονική κατάρτισή τους αποτελούν συνδετικό κρίκο µεταξύ γνώσης και

-1-
εφαρµογής, αναπτύσσοντας την εφαρµοσµένη διάσταση των επιστηµών και των
τεχνών στα αντίστοιχα επαγγελµατικά πεδία.

Στο πλαίσιο των ΑΕΙ-Τεχνολογικού Τοµέα εντάσσεται η Σχολή ∆ιοίκησης &

Οικονοµίας (Σ∆Ο) του ΤΕΙ Α.
Η Σ.∆.Ο. είναι διοικητικά διαρθρωµένη στα εξής πέντε (5) Τµήµατα:

Το τµήµα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων (∆/Ε)

Το τµήµα Τουριστικών Επιχειρήσεων (Τ/Ε)

Το τµήµα Εµπορίας & ∆ιαφήµισης (Ε&∆)

Το τµήµα ∆ιοίκησης Μονάδων Υγείας & Πρόνοιας (Υ&Π)

Το τµήµα Βιβλιοθηκονοµίας & Συστηµάτων Πληροφόρησης (Β&ΣΠ)

-2-
Τα προαναφερόµενα τµήµατα απορροφούν 910 1 φοιτητές ετησίως και ανήκουν στο
Επιστηµονικό Πεδίο των Επιστηµών Οικονοµίας και ∆ιοίκησης.

1
Πέραν των εισαγωγών µε πανελλήνιες συµπεριλαµβάνονται οι µεταγραφές, και οι κατατάξεις
πτυχιούχων άλλων σχολών ( ΣΤΟΙΧΕΙΑ-DATA για το Ακ. Ετος 2010-11)

-3-
Στον ΠΙΝΑΚΑ 1 αποτυπώνονται οι απαιτήσεις (=βάσεις) εισαγωγής, διαχρονικά στα
πέντε (5) αυτά τµήµατα.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
ΒΑΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ Σ∆Ο-ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ
ΒΑΣΕΙΣ ΘΕΣΕΙΣ
ΤΜΗΜΑΤΑ Σ∆Ο: ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ
2006 2011 2011
∆ΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ 14.280 13.031 58
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 11.449 12.474 58
ΕΜΠΟΡΙΑΣ & ∆ΙΑΦΗΜΙΣΗΣ 14.528 12.664 72
∆ΙΟΙΚ.ΜΟΝ.ΥΓ.&ΠΡΟΝΟΙΑΣ 13.463 11.872 65
ΒΙΒΛΙΟΘ.& ΣΥΣΤ.ΠΛΗΡΟΦ. 10.560 12.599 58
ΣΥΝΟΛΟ ΤΜΗΜΑΤΩΝ...................................................................5
ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ......................................................................311

Αναλύοντας τα στοιχεία του ΠΙΝΑΚΑ 1 προκύπτουν τα εξής :

1. οι βάσεις εισαγωγής διαχρονικά παρουσιάζουν µεταβαλλόµενη (είτε ανοδική είτε
πτωτική) τάση.
2. οι προτιµήσεις των υποψηφίων διαµορφώνονται στο πλαίσιο ενός πολυκριτηριακού
συστήµατος (π.χ. αντικείµενο σπουδών, επαγγελµατικές προοπτικές, ατοµικές κλίσεις,
επίδοση).
Σηµαντικότατοι παράγοντες ιεραρχικά είναι οι επαγγελµατικές προοπτικές και ο
γεωγραφικός χώρος σπουδών. Κατ’ ακολουθία, σηµαντική επίδραση στις προτιµήσεις
ασκούν : α) η αλλαγή στις ευοίωνες επαγγελµατικές προοπτικές των τµηµάτων µε
έµφαση στην διοικητικό-οικονοµική επιστήµη και β) η πτώση στις βάσεις εισαγωγής
στα οµότιτλα τµήµατα των ΑΕΙ (Πανεπιστηµιακού Τοµέα) στα µεγάλα αστικά κέντρα .

ΙΙ. Αποστολή – Σκοπός

Τα πέντε τµήµατα της Σ∆Ο έχουν ως αποστολή :

1. Το τµήµα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων (∆/Ε)

1.1 Αποστολή
Το Τµήµα έχει ως αποστολή να προάγει την ανάπτυξη και τη µετάδοση των
γνώσεων Οργάνωσης ∆ιοίκησης και ∆ιαχείρισης των διαφόρων οικονοµικών
µονάδων και οργανισµών, µε τη διδασκαλία και την εφαρµοσµένη έρευνα και
να παρέχει στους σπουδαστές τα απαραίτητα εφόδια που εξασφαλίζουν την
άρτια κατάρτισή τους για την επιστηµονική και επαγγελµατική τους
σταδιοδροµία και εξέλιξη. Σκοπός του Τµήµατος είναι να καταρτίζει τους
σπουδαστές σε σύγχρονες επιστηµονικές και τεχνολογικές µεθόδους στη

-4-
διοίκηση, ώστε να εξελιχθούν σε υπεύθυνα οργανωτικά και διοικητικά στελέχη
επιχειρήσεων και οργανισµών.
Στο πλαίσιο της αποστολής και του σκοπού του Τµήµατος είναι εναρµονισµένο
το Πρόγραµµα Σπουδών του, το οποίο απολήγει σε δύο κατευθύνσεις:
Κατεύθυνση #1 : ∆ιοίκηση Έργου ( Project Management )
Κατεύθυνση #2 : Χρηµατοοικονοµική

1.2 Το τµήµα δοµείται σε τρεις τοµείς :

Τοµέας ∆ιοικητικής Επιστήµης
Τοµέας Οικονοµικής Επιστήµης & Ποσοτικής Ανάλυσης
Τοµέας Νοµικής Επιστήµης & Γενικών Μαθηµάτων

2. Το τµήµα Τουριστικών Επιχειρήσεων (Τ/Ε)

2.1 Αποστολή
Το Τµήµα έχει ως αποστολή να προάγει την επιστήµη του Τουρισµού, της
Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης, µε τη διδασκαλία και την εφαρµοσµένη
έρευνα και να παρέχει στους σπουδαστές τα απαραίτητα εφόδια που
εξασφαλίζουν την άρτια κατάρτισή τους για την επιστηµονική και
επαγγελµατική τους σταδιοδροµία και εξέλιξη.
Σκοπός του Τµήµατος είναι να καταρτίζει τους σπουδαστές σε σύγχρονες
επιστηµονικές και τεχνολογικές µεθόδους στον τοµέα του τουρισµού, ώστε να
ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της Τουριστικής Αγοράς και να εξελιχθούν σε
υπεύθυνα οργανωτικά και διοικητικά στελέχη Ξενοδοχειακών και Τουριστικών
Μονάδων.
Στο πλαίσιο της αποστολής και του σκοπού του Τµήµατος είναι εναρµονισµένο
το Πρόγραµµα Σπουδών του, το οποίο απολήγει σε τρεις κατευθύνσεις:
Κατεύθυνση #1 : ∆ιοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων − Φιλοξενίας.
Κατεύθυνση #2 : ∆ιοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων − Μεταφορών και Ταξιδιών.
Κατεύθυνση #3 : Τουριστικός Τοµέας: Οικονοµική, Ανάπτυξη και Πολιτική

2.2 Το τµήµα δοµείται σε τρεις τοµείς :

Τοµέας Οικονοµικών Επιστηµών και Υποδοµής
Τοµέας Ξενοδοχειακών και Τουριστικών Μονάδων
Τοµέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης

3 Το τµήµα Εµπορίας & ∆ιαφήµισης (Ε&∆)

3.1 Αποστολή
Το Τµήµα έχει ως αποστολή να προάγει την επιστήµη του Μάρκετινγκ και τα
επιµέρους πεδία αυτού, όπως η ∆ιοίκηση Μάρκετινγκ, η ∆ιαφήµιση, η Έρευνα
Αγοράς, οι ∆ηµόσιες Σχέσεις, οι Πωλήσεις κλπ., και να παρέχει στους
σπουδαστές τα απαραίτητα εφόδια που εξασφαλίζουν την άρτια κατάρτισή τους
για την επιστηµονική και επαγγελµατική τους σταδιοδροµία και εξέλιξη. Σκοπός
του Τµήµατος είναι να καταρτίζει τους σπουδαστές στην επιστήµη του
Μάρκετινγκ ώστε να εξελιχθούν σε υπεύθυνα στελέχη στον τοµέα της έρευνας
αγοράς, των µεθόδων πωλήσεων , της παραγωγής διαφήµισης, της σχεδίασης -

-5-
οργάνωσης διαφηµιστικής εκστρατείας, της οργάνωσης εκθέσεων και λοιπά συναφή
θεµατικά πεδία
Στο πλαίσιο της αποστολής και του σκοπού του Τµήµατος είναι εναρµονισµένο
το Πρόγραµµα Σπουδών του.

3.2 Το τµήµα δοµείται σε τρεις τοµείς :

Τοµέας Μαθηµάτων Marketing και Επικοινωνίας

Τοµέας Μαθηµάτων ∆ιοίκησης Marketing και Έρευνας Αγοράς
Τοµέας Οικονοµικών και Νοµικών Μαθηµάτων

4. Το τµήµα ∆ιοίκησης Μονάδων Υγείας & Πρόνοιας (Υ&Π)

4.1 Αποστολή
Το Τµήµα έχει ως αποστολή να προάγει την ανάπτυξη και τη µετάδοση των
γνώσεων Οργάνωσης, ∆ιοίκησης, Οικονοµίας και ∆ιαχείρισης Μονάδων Υγείας
και Πρόνοιας ( π.χ. νοσοκοµεία, κέντρα υγείας, θεραπευτήρια χρόνιων παθήσεων,
µονάδες πρόνοιας, µονάδες ανοικτής κοινωνικής φροντίδας κ.ά.), µε τη διδασκαλία
και την εφαρµοσµένη έρευνα και να παρέχει στους σπουδαστές τα απαραίτητα
εφόδια που εξασφαλίζουν την άρτια κατάρτισή τους για την επιστηµονική και
επαγγελµατική τους σταδιοδροµία και εξέλιξη. Σκοπός του Τµήµατος είναι να
καταρτίζει τους σπουδαστές σε σύγχρονες επιστηµονικές και τεχνολογικές
µεθόδους στη διοίκηση-οργάνωση, οικονοµία-διαχείριση ώστε να εξελιχθούν σε
υπεύθυνα οργανωτικά και διοικητικά στελέχη στον τοµέα των υπηρεσιών υγείας
και πρόνοιας και συστηµάτων κοινωνικής προστασίας.
Στο πλαίσιο της αποστολής και του σκοπού του Τµήµατος είναι εναρµονισµένο
το Πρόγραµµα Σπουδών του, το οποίο απολήγει σε δύο κατευθύνσεις:
Κατεύθυνση #1 : ∆ιοίκηση –∆ιαχείριση Μονάδων Υγείας
Κατεύθυνση #2 : ∆ιοίκηση –∆ιαχείριση Μονάδων Κοινωνικής
Φροντίδας

4.2 Το τµήµα δοµείται σε δύο τοµείς :

Τοµέας ∆ιοίκησης Υγείας και Πρόνοιας
Τοµέας Οικονοµικών της Υγείας και Κοινωνικής Προστασίας

5. Το τµήµα Βιβλιοθηκονοµίας & Συστηµάτων Πληροφόρησης (Β&ΣΠ)

5.1 Αποστολή
Το Τµήµα έχει ως αποστολή να προάγει την ανάπτυξη και τη µετάδοση των
γνώσεων διοίκησης, οργάνωσης , διαχείρισης Μονάδων Πληροφόρησης, µε τη
διδασκαλία και την εφαρµοσµένη έρευνα και να παρέχει στους σπουδαστές τα
απαραίτητα εφόδια που εξασφαλίζουν την άρτια κατάρτισή τους για την
επιστηµονική και επαγγελµατική τους σταδιοδροµία και εξέλιξη.
Σκοπός του Τµήµατος είναι να καταρτίζει τους σπουδαστές στην επιστήµη της
Πληροφόρησης, των Τεχνολογιών Πληροφόρησης, της βιβλιοθηκονοµίας της
αρχειονοµίας , ώστε να εξελιχθούν σε υπεύθυνα στελέχη Μονάδων
Πληροφόρησης.

-6-
Στο πλαίσιο της αποστολής και του σκοπού του Τµήµατος είναι εναρµονισµένο
το Πρόγραµµα Σπουδών του.

5.2 Το τµήµα δοµείται σε δύο τοµείς :

Τοµέας Μαθηµάτων Επιστήµης της Πληροφόρησης

Τοµέα Γενικής Παιδείας και Τεχνολογιών Πληροφόρησης.

Με βάση τα προαναφερόµενα σχετικά µε την αποστολή των τµηµάτων Σ∆Ο

παρατηρούµε :

Τα πέντε τµήµατα της Σ∆Ο έχουν ως αποστολή :

α. να παράγουν στελέχη εφαρµογής υψηλής ποιοτικής στάθµης:
• στην ∆ιοικητική Επιστήµη
• στην ∆ιοίκηση Ξενοδοχειακών και Τουριστικών Μονάδων
• στην επιστήµη του Μarketing και της Επικοινωνίας
• στην ∆ιοίκηση Μονάδων Υγείας & Κοινωνικής Φροντίδας
• στην ∆ιοίκηση Μονάδων Πληροφόρησης
που να είναι ανταγωνιστικά στην αγορά εργασίας
β. να παρέχουν στους πτυχιούχους τους, τις απαραίτητες επιστηµονικές και
εφαρµοσµένες γνώσεις που να εξασφαλίζουν την άρτια κατάρτισή τους για
σταδιοδροµία σε κάθε µεγέθους επιχειρήσεις και οργανισµούς δηµόσιου και ιδιωτικού
τοµέα, τοπικού, εθνικού ή πολυεθνικού χαρακτήρα, που δραστηριοποιούνται µέσα στο
ελληνικό κοινωνικό-οικονοµικό σύστηµα.
γ. να παρέχουν υπηρεσίες συµβουλευτικής και οδηγητικής (=guidance) που καλύπτουν
όχι µόνο τις ενδοεπιχειρησιακές (=εγγενείς) λειτουργίες αλλά και το εξωτερικό
περιβάλλον ( όπως ανάλυση P.E.S.T= πολιτικό + οικονοµικό + κοινωνικό +
τεχνολογικό περιβάλλον) των επιχειρησιακών µονάδων µε τεκµηριωµένη ικανότητα
υπεύθυνης εφαρµογής επιστηµονικών γνώσεων και τεχνολογικών µεθόδων. Η ανάγκη
αυτή καλύπτεται από την πρακτική άσκηση και την εκπόνηση πτυχιακής εργασίας στο
καταληκτικό στάδιο των σπουδών.
δ. να διοργανώνουν είτε µέσω συµπράξεων είτε µέσω συνδιοργανώσεων µε τα
πανεπιστήµια, αλλά και αυτόνοµα προγράµµατα µεταπτυχιακών σπουδών και να
διεξάγουν εφαρµοσµένη έρευνα στα επιστηµονικά πεδία που τα προγράµµατα σπουδών
καλύπτουν.

ΙΙΙ. Τα Προγράµµατα Σπουδών

1. Από τις Εσωτερικές Αξιολογήσεις των τµηµάτων προκύπτει ότι τα προγράµµατα

σπουδών των τµηµάτων Σ.∆.Ο. - ΤΕΙ_Α πρέπει να διαµορφώνονται έτσι ώστε:
α. να αντιµετωπίζουν τις γοργά εξελισσόµενες και εναλλασσόµενες ανάγκες των
σύγχρονων οργανισµών και επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν την
απαιτούµενη έµφαση στις παραδοσιακές αρχές της Ανώτατης Παιδείας.
β. να στοχεύουν να δώσουν στους φοιτητές και όχι µόνο γενικότερες γνώσεις αλλά και
εξειδικευµένες, τις οποίες απαιτείται να κατέχουν τα σύγχρονα στελέχη των
επιχειρήσεων και οργανισµών µέσα στο χώρο της ενιαίας Ευρώπης.

-7-
γ. να δίνουν ιδιαίτερη έµφαση στην προετοιµασία πτυχιούχων, ικανών να
αναγνωρίζουν, να προσδιορίζουν και να επιλύουν προβλήµατα αλλά και ταυτόχρονα
να αντιλαµβάνονται το ρόλο των επιχειρήσεων και των οργανισµών µέσα στο
σύγχρονο κοινωνικό σύστηµα.
∆εδοµένου τα προγράµµατα σπουδών ΤΕΙ [ το ορθότερο ΑΕΙ (Τεχνολογικού Τοµέα)],
είναι προγράµµατα πανεπιστηµιακού και όχι επιµορφωτικού ή καθαρά επαγγελµατικο-
τεχνικού επιπέδου, πρέπει να έχουν διαµορφωθεί µε ιδιαίτερη προσοχή και να
στοχεύουν να δώσουν στους φοιτητές όχι µόνο γενικότερες γνώσεις αλλά και
εξειδικευµένες, τις οποίες απαιτείται να κατέχουν τα σύγχρονα στελέχη των
επιχειρήσεων και οργανισµών µέσα στο χώρο της ενιαίας Ευρώπης.
Επιπροσθέτως, στόχος των προγραµµάτων σπουδών είναι η παροχή κατάλληλων
εφοδίων σε εκείνους που φιλοδοξούν να επεκτείνουν τις σπουδές τους και σε
µεταπτυχιακό επίπεδο.
2. Ο βαθµός χειραγώγησης των προγραµµάτων σπουδών (Πίνακας 2 και Σχήµα 2)
όπως προκύπτει συγκρίνοντας τα απαιτούµενα για αποφοίτηση µαθήµατα σε σχέση µε
τα προσφερόµενα είναι αρκετά υψηλός και κυµαίνεται µεταξύ 85%-90%.
Αυτό σηµαίνει ότι η προπτυχιακή µάθηση κατευθύνεται (=χειραγωγείται) µέσα από τα
υποχρεωτικά γνωστικά αντικείµενα.

ΠΙΝΑΚΑΣ 2
ΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΓΙΑ
ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Σ∆Ο-ΤΕΙΑ

ΤΜΗΜΑΤΑ ∆/Ε Τ/Ε Ε&∆ Υ&Π Β&ΣΠ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ 46 44 44 44 44
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ(*) 39 40 40 40 40
Βαθµός χειραγώγησης 85% 91% 91% 91% 91%

(*) : δεν περιλαµβάνεται η πτυχιακή και η πρακτική άσκηση

-8-
 ΣΧΗΜΑ 2
ΤΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΓΙΑ
ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ Σ∆Ο-ΤΕΙ_Α

Β&ΣΠ

Υ&Π

E&∆

T/E

∆/Ε
34 36 38 40 42 44 46 48

3. Μολονότι από τον Πίνακα 2, διαπιστώνεται µια µικρή διαφοροποίηση ως προς τις
ώρες του Φόρτου Εργασίας (Φ.Ε.) και τα απαιτούµενα µαθήµατα για τη λήψη του
πτυχίου µεταξύ των Τµηµάτων Σ∆Ο, εν τούτοις ο αριθµός των προσφερόµενων
µαθηµάτων δεν υπολείπεται εκείνου των οµότιτλων τµηµάτων ΑΕΙ ( Πανεπιστηµιακού
Τοµέα).
Είναι βασικό όµως να αναφερθεί ότι τα προγραµµάτα σπουδών πρέπει να δίνουν
δυνατότητα Ευρωπαϊκής αναγνώρισης (accreditation) µε βάση τα όσα περιγράφονται
µε σαφήνεια στο εγχειρίδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ECTS USER’S GUIDE :
European Credit Transfer and Accumulation System and Diploma Supplement.
Ενδεικτικά, ο Πρώτος Κύκλος Σπουδών δύναται να παρέχει Βασικό Πτυχίο µε τη
συµπλήρωση έως 240 πιστωτικών µονάδων (credits) , µε δεδοµένο ότι κάθε
ακαδηµαϊκό έτος δεν υπερβαίνει το σύνολο των 60 πιστωτικών µονάδων.
Συνεπώς, ένα τυπικό πρόγραµµα σπουδών τετραετούς φοίτησης εναρµονισµένο µε τις
κοινοτικές οδηγίες δοµείται σε οκτώ εξάµηνα που το κάθε εξάµηνο περιλαµβάνει 30
credits, ήτοι
σύνολο 8 εξάµηνα Χ 30 credits ανά εξάµηνο = 240 credits

Πάντως ως προς τις παραµέτρους του προγράµµατος σπουδών που µπορούν να

επηρεάσουν τη µάθηση των φοιτητών, είναι αναγκαία η διεξαγωγή εµπεριστατωµένης
έρευνας, έτσι ώστε τα ευρήµατά της να διευκολύνουν τα Τµήµατα Σ∆Ο στο να
προσδιορίσουν τον προσανατολισµό των εκπαιδευτικών προγραµµάτων τους.
4. Από την δοµή και τη λειτουργία των τµηµάτων Σ∆Ο, φαίνεται ότι τα προγράµµατα
σπουδών τους συγκροτούνται από µαθήµατα που µπορούν να καταταγούν στα εξής
γνωστικά πεδία:
• ∆ιοικητική Επιστήµη
• ∆ιοίκηση Έργου ( Project Management)
• Χρηµατοοικονοµική ∆ιοίκηση
• ∆ιοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων − Φιλοξενίας.

-9-
 • ∆ιοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων − Μεταφορών και Ταξιδιών.
• Τουριστικός Τοµέας: Οικονοµική, Ανάπτυξη και Πολιτική
• Marketing και Επικοινωνίας
• ∆ιοίκηση Marketing και Έρευνα Αγοράς
• ∆ιοίκηση –∆ιαχείριση Μονάδων Υγείας
• ∆ιοίκηση –∆ιαχείριση Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας
• Επιστήµη της Πληροφόρησης

Τα γνωστικά πεδία µπορούµε να πούµε ότι προσδιορίζουν σε σηµαντικό βαθµό το

κέντρο βάρους της επιστηµονικής επιδίωξης και των επαγγελµατικών εξειδικεύσεων
που προσφέρει το κάθε τµήµα Σ∆Ο. Στα αναθεωρηµένα προγράµµατα σπουδών τους
µέσα από ένα ενιαίο διαθεµατικό πλαίσιο γνώσεων (=Θεωρία) και εργαστηριακών
δεξιοτήτων (=Εργαστήρια) γίνεται προσπάθεια να καταργηθεί η διακριτή
διεπιστηµονική προσέγγιση (=διεπιστηµονικότητα) και να αντικατασταθεί από ενιαία
διαθεµατική ολοκληρωµένη γνώση-πράξη στα συγκεκριµένα προαναφερόµενα
γνωστικά πεδία..
Έτσι, τα νέα προγράµµατα σπουδών Σ.∆.Ο. δοµούνται σε δύο άξονες: α) τον
διαθεµατικό (=οριζόντιο) όπου µέσω συσχετίσεων γνώσεων, εργαστηριακών πράξεων,
δεξιοτήτων από συγκεκριµένους επιστηµονικούς τοµείς αποκτώνται επαγγελµατικές
εξειδικεύσεις και β) τον διακριτά διεπιστηµονικό (=κάθετο) όπου εστιάζεται σε
γνώσεις που αντλούνται από τα προαναφερόµενα γνωστικά πεδία.
Στο πλαίσιο αυτής της συλλογιστικής δηµιουργείται η διαθεµατική προσέγγιση, όπου η
αποσπασµατικότητα και η διακριτότητα της γνώσης µετατρέπεται σε ενιαίο
ολοκληρωµένο και ολιστικό πρόγραµµα σπουδών.
Τα προαναφερόµενα γνωστικά πεδία, όπως αντανακλώνται στα υπό µελέτη
προγράµµατα σπουδών, δείχνουν τι πρέπει να µάθουν περισσότερο οι φοιτητές -
υποχρεωτικά µαθήµατα- και όχι τι επηρεάζει τους φοιτητές από το συγκεκριµένο
πρόγραµµα σπουδών.
Αυτό πρακτικά σηµαίνει ότι ο φοιτητής τµηµάτων Σ∆Ο δεν µπορεί στο πλαίσιο των
δικών του ενδιαφερόντων, δεξιοτήτων, κλίσεων και στάσεων(=attitudes ) να ορίσει την
διεπιστηµονικότητα που ενδεχόµενα να τον οδηγήσει σε ένα προσαρµοσµένο µε τις
απαιτήσεις του φοιτητή, πρόγραµµα σπουδών.

Επανερχόµενοι στα γνωστικά πεδία, φαίνεται ότι η ∆ιοικητική και η Οικονοµική

Επιστήµη σε συνολική θεώρηση µε τις άλλες επιστήµες περιλαµβάνει τα περισσότερα
µαθήµατα που αντιστοιχούν σε περισσότερες ώρες διδασκαλίας σε περισσότερο φόρτο
εργασίας και σε περισσότερες διδακτικές µονάδες. Συνεπώς, η συνολικά απόδοση του
φοιτητή όπως αυτή αποτυπώνεται στον βαθµό πτυχίου σε συνδυασµό µε το άρθρο 17
του Π∆ 489/84 εξαρτάται κυρίως από την επίδοση του φοιτητή στα διοικητικά και
οικονοµικά µαθήµατα. Επιπροσθέτως, σηµατοδοτεί τις κυρίες ειδικεύσεις-
κατευθύνσεις των τµηµάτων Σ∆Ο-ΤΕΙ και συνεπώς προσδιορίζει την βάση της
επιστηµονικής τους περιοχής.

Από τη συγκριτική αντιπαραβολή των Εσωτερικών Εκθέσεων Αξιολόγησης των

τµηµάτων Σ∆Ο σε µια γενική θεώρηση των κατηγοριών µαθηµάτων- φαίνεται ότι η
προπτυχιακή µάθηση καθορίζεται αποκλειστικά από τους περιορισµούς των
µαθηµάτων που υποχρεωτικά θέτει το Τµήµα και σε πολύ ελάχιστο βαθµό
ανταποκρίνεται στην ελεύθερη επιλογή του φοιτητή. Ο βαθµός χειραγώγησης του
προγράµµατος σπουδών των τµηµάτων Σ∆Ο-ΤΕΙ_Α είναι υψηλός που πρακτικά

-10-
σηµαίνει ότι ο φοιτητής, δεν έχει την δυνατότητα να καθορίζει το δικό του πρόγραµµα
σπουδών.

Εποµένως, είναι σηµαντικό να διακρίνουµε την οργανωτική λογική των προγραµµάτων

σπουδών µε την έννοια του αν αυτά αποσκοπούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις
του πτυχίου ή στις προσδοκίες εκείνων των φοιτητών που θα επιθυµούσαν µια
ευρύτερη προοπτική γνωστικών αντικειµένων στο πλαίσιο των επαγγελµατικών τους
αναζητήσεων.

IV. Καταγραφή Ιδεών ( idea writing) µέσω ηλεκτρονικής διαβούλευσης

Η µελέτη ενός σχεδίου S.W.O.T. ( =αποτίµησης της υφιστάµενης κατάστασης)
προϋποθέτει την δηµιουργία εργαλείου υποβολής παραπόνων και παραγωγής
προτάσεων, ιδεών που απολήγουν σε σενάρια βελτίωσης .

Η προσέγγιση της “ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ∆ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ” προσφέρει τη

δυνατότητα για το σχεδιασµό και την υλοποίηση ενός µηχανισµού « Ηλεκτρονικής
Λήψης και ∆ιαχείρισης Ιδεών και προτάσεων από φοιτητές, γονιούς, εκπαιδευτικούς
και λοιπούς εµπλεκοµένους µε την εκπαιδευτική διαδικασία και το προσφερόµενο
εκπαιδευτικό προϊόν.
Η Ηλεκτρονική ∆ιαβούλευση είναι ‘η φωνή’ , των εµπλεκοµένων µε τα τµήµατα
Σ∆Ο-ΤΕΙ Α και εκφράζει την θέση και στάση τους ,σε ότι αφορά την εκπαιδευτική
ταυτότητα (=image) και προφίλ (= profile) των τµηµάτων σε σχέση µε το
προσφερόµενο εκπαιδευτικό προϊόν.
Στο πλαίσιο της δράσης της ηλεκτρονικής διαβούλευσης καλούνται (προτρέπονται)
οι εµπλεκόµενοι µε το ΤΕΙ: φοιτητές, εκπαιδευτικό προσωπικό διοικητικό
προσωπικό, εργοδότες, επιχειρήσεις κ.ά. να δηλώσουν τις απόψεις τους , να
υποβάλουν τα παράπονά τους και τις προτάσεις τους σχετικά µε προβλήµατα που
άπτονται των διαδικασιών και της εµπλοκής τους µε υπηρεσίες των Τµήµατων Σ∆Ο
–ΤΕΙ Α (π.χ. προβλήµατα εξυπηρέτησης, καθυστερήσεις στην εκτέλεση
χρονοδιαγραµµάτων, κλπ) που απολήγουν σε βάρος της ποιότητας του
εκπαιδευτικού προϊόντος .
Στόχος της είναι: α) η αποτελεσµατική διαχείριση των παραπόνων, προτάσεων και β)
η αξιοποίηση της πληροφορίας αυτής στο πλαίσιο της προσπάθειας για την βελτίωση
της εκπαιδευτικής τους ταυτότητας.
Στο διάστηµα από το Ιούνιο 2010 µέχρι το Ιούλιο 2011 κατατέθηκαν 218
ηλεκτρονικές δηλώσεις σχολίων (π.χ. προβλήµατα, παράπονα, προτάσεις, ιδέες,
σενάρια βελτίωσης) από τους εµπλεκόµενους µε την ακαδηµαϊκή κοινότητα πολίτες,
στη συντριπτική πλειοψηφία µέσω του ιστοχώρου του Τµήµατος ∆ιοίκησης
Επιχειρήσεων, Ηλεκτρονική ∆ιαβούλευση-
Έρευνα:http://www.teiath.gr/sdo/de/page_under_con/home.htm

Στον Πίνακα 3 καταγράφονται οι Άξονες κατηγοριών Ιδεών/Προτάσεων ανά

λειτουργικό πεδίο

-11-
Κωδ ΠΙΝΑΚΑΣ 3 : Άξονες κατηγοριών ιδεών/προτάσεων ανά λειτουργικό πεδίο

Έρευνα-Καινοτοµίες-∆ια Βίου Μάθηση

01. απαίτηση να υποστηριχθεί η ιδέα δηµιουργίας ερευνητικού εργαστηρίου για την παραγωγή καινοτόµων
01 προγραµµάτων, ευρεσιτεχνίες , βιοµηχανικές πατέντες κ.ά.

02. απαίτηση για ανάπτυξη εκπαιδευτικών συνεργασιών µε Α.Ε.Ι. του εξωτερικού και διαρκής- συστηµατική
εκπαιδευτική κινητικότητα µέσω προγραµµάτων ERASMUS κ.ά.

03. Ανάγκη για µεταπτυχιακά προγράµµατα.

Φήµη- Εικόνα ( Image)

01. έλλειψη συνδιοργανώσεων µε εταιρείες και φορείς συναφούς αντικειµένου µε το γνωστικό αντικείµενο του
τµήµατος, σεµιναρίων, εκδηλώσεων επισκέψεων σε χώρους εργασίας κ.ά. έτσι ώστε να δηµιουργηθεί
‘‘γέφυρα’ µεταξύ της καθηµερινής πρακτικής και της ακαδηµαϊκής θεωρίας που απολήγει στην βελτίωση της
εικόνας του Τµήµατος..

02 έλλειψη Επιτροπής Προβολής & Προώθησης του Τµήµατος σε επίπεδο Σ∆Ο ώστε να βελτιωθεί η εικόνα
του µέσω πολλαπλών δραστηριοτήτων: α) -∆ιεθνή Συνέδρια -∆ηµοσιεύσεις β) κοινωνικές παρεµβάσεις/
εκδηλώσεις στην κοινωνία (φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο στα πλαίσια της γειτονιάς, πόλης, περιφέρειας,
χώρας) για όλους τους εκπαιδευτικούς και εθελοντικά για τους φοιτητές γ) προβολή του έργου , εµφανίσεις-
Βελτίωση της εικόνας ( image) µε παρεµβάσεις στα ΜΜΕ

03 απαίτηση όπως η Σ.∆.Ο. αναπτύξει µία στρατηγική αποτελεσµατικής διάχυσης των ερευνητικών
02 αποτελεσµάτων και ενδυνάµωσης της « επιστηµονικής ορατότητάς» της ( όπως για παράδειγµα µέσα από
δηµοσιεύσεις, διοργάνωση συνεδρίων στις ερευνητικές περιοχές των αξόνων προτεραιοτήτων κ.λπ.).

04. απαίτηση να υπάρξει συντονισµός και συνεργασία των ερευνητικών δραστηριοτήτων µεταξύ των
πανεπιστηµίων και των Ερευνητικών Κέντρων. Επιπροσθέτως, να υπάρξει διεθνοποίηση και τόνωση της
εξωστρέφειας της Σ.∆.Ο.

05 απαίτηση για σύνδεση των Προγραµµάτων Σπουδών µε τις επαγγελµατικές ανάγκες και προοπτικές τις
κοινωνίας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο
∆υναµική αλληλοεπίδραση (=διάδραση) Τοπικής κοινωνίας - ΤΕΙ Α.
Το σλόγκαν αποτυπώνεται στη φράση ‘ Η τοπική κοινωνία υποστηρίζει το ΤΕΙΑ και αντίστροφα’
(Community Supported Education) µέσα από σειρά επαναλαµβανόµενων σε περιοδική βάση επιστηµονικών
και ερευνητικών δραστηριοτήτων µε άµεσα αποδέκτη την τοπική κοινωνία σε πρωτοβάθµιο επίπεδο.

Το Εκπαιδευτικό Προσωπικό

01. ∆υσανάλογη η σχέση Μόνιµου Εκπαιδευτικού Προσωπικού πλήρους απασχόλησης προς Επιστηµονικούς
/ Εργαστηριακούς Συνεργάτες. µερικής απασχόλησης µε διάχυτο ακαδηµαϊκό προσανατολισµό. Η υψηλή
αναλογία διδασκόντων µερικής απασχόλησης προς διδάσκοντες πλήρους απασχόλησης φαίνεται να επηρεάζει
την ποιότητα της διδασκαλίας.
∆ιατυπώνεται η άποψη ότι οι διδάσκοντες πλήρους απασχόλησης παρέχουν καλύτερη ποιότητα διδασκαλίας,
επειδή έχουν περισσότερο ακαδηµαϊκό προσανατολισµό. Υπάρχουν, όµως, και περιπτώσεις όπου διδάσκοντες
µερικής απασχόλησης είναι ενήµεροι για τις σύγχρονες εξελίξεις στην επιστήµη που διδάσκουν, αλλά και
03. διδάσκοντες πλήρους απασχόλησης που δεν διδάσκουν µαθήµατα στα οποία είναι ειδικοί.
Είναι προφανές ότι αν ο διδάσκων δεν έχει σε βάθος γνώση ενός θέµατος θα επηρεασθεί αρνητικά η διάχυση
της σχετικής γνώσης και θα έχει ως αποτέλεσµα την απουσία ενθουσιασµού από την αίθουσα διδασκαλίας.

02. Τόσο οι διδάσκοντες µερικής απασχόλησης, όσο και οι διδάσκοντες πλήρους απασχόλησης δεν είναι άµεσα
ή και καθόλου διαθέσιµοι στους φοιτητές µετά το τέλος των διαλέξεών τους. Συγκεκριµένα, δεν τηρούνται
τακτικές ώρες γραφείου και σε πολλές περιπτώσεις τα ηλεκτρονικά µηνύµατα που στέλνουν οι φοιτητές δεν
απαντώνται.

-12-
Κωδ ΠΙΝΑΚΑΣ 3 : Άξονες κατηγοριών ιδεών/προτάσεων ανά λειτουργικό πεδίο
03. απαίτηση όπως τα εισαγωγικά µαθήµατα ( π.χ. µαθήµατα κορµού γενικής και ειδικής υποδοµής) του
πρώτου και, ενδεχοµένως, του δευτέρου έτους να διδάσκονται από τους πλέον ταλαντούχους εκπαιδευτικούς
µεταξύ των διδασκόντων ( συνεπώς άµεση είναι η απαίτηση συστήµατος αξιολόγησης απόδοσης για όλο το
Εκπαιδευτικό Σώµα του Τµήµατος) .
Αυτή είναι η συνήθης πρακτική στα κορυφαία πανεπιστήµια του κόσµου, καθώς η πείρα έδειξε ότι όταν η
διδασκαλία γίνεται από διδάσκοντες µε χαµηλό ‘ακαδηµαϊκό’ προσανατολισµό , χωρίς ενδιαφέρον και
ενθουσιασµό πολλοί πρωτοετείς φοιτητές χάνουν το ενδιαφέρον τους και είτε εγκαταλείπουν της σπουδές είτε
αδιαφορούν για τις σπουδές τους που αυτό απολήγει σε αύξηση των ‘ λιµναζόντων φοιτητών’

04. Oπως δείχνει το ηλικιακό γράφηµα των τµηµάτων Σ∆Ο-ΤΕΙΑ, το µισό ακαδηµαϊκό προσωπικό είναι
σήµερα άνω των 50+. Τα επόµενα 10 χρόνια η Σ∆Ο θα φθάσει σε ένα σταυροδρόµι. Είναι ευκαιρία για τα
Τµήµατα Σ∆Ο-ΤΕΙ Α να προβληµατισθούν σε βάθος για το µέλλον τους και να δουν αν απαιτείται
µεγαλύτερη εστίαση εµµονή στο status quo ή αν πρέπει να αναζητηθούν νέες ερευνητικές κατευθύνσεις.
Απαίτηση για ένα προσεκτικό σχεδιασµό προσλήψεων νέων µελών διδακτικού προσωπικού εν όψει των
επικείµενων συνταξιοδοτήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην πρόσληψη νέων
επιστηµόνων µε ώριµο ερευνητικό προσανατολισµό.

Το πρόγραµµα σπουδών

01. έλλειψη «Επιτροπής Σπουδών» αρµόδια για : Σχεδιασµό->Υλοποίηση->’Έλεγχο->Αναθεώρηση

του προγράµµατος Σπουδών σε συστηµατική βάση

02. αδυναµία προσαρµογής του Προγράµµατος Σπουδών στις αγοραίες εξελίξεις, και τα αντίστοιχα
προγράµµατα σπουδών οµοταγών ΑΕΙ του εξωτερικού,

03 απαίτηση για συνεχή ανανέωση- επικαιροποίηση των προγραµµάτων προπτυχιακών σπουδών σύµφωνα µε
04
τα διεθνή ακαδηµαϊκά πρότυπα και τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας

04. παρέµβαση ώστε να περιοριστεί ο αριθµός των υποχρεωτικών µαθηµάτων και να διευρυνθεί η προσφορά
και η ποικιλία µαθηµάτων επιλογής

05. παρέµβαση ώστε να ενισχυθεί η διδασκαλία σε πρακτικά θέµατα, π.χ. µε προσκλήσεις οµιλητών,
εκπαιδευτικές εκδροµές και µε σύνδεση της εργαστηριακής εκπαίδευσης µε την επιστηµονική πράξη.

06 έλλειψη διεπιστηµονικότητας των προγραµµάτων σπουδών

Οργανωτική ∆ιάρθρωση Σ∆Ο ΤΕΙ Α

01. πληθώρα διοικητικών επιπέδων ( ΣΧΟΛΗ-ΤΜΗΜΑ-ΤΟΜΕΑΣ) µε αποτέλεσµα το τµήµα να συνδέεται

άρρηκτα µε συγκεκριµένο πρόγραµµα σπουδών και να αποτελεί ‘ταµπουρωµένο οχυρό’

02. Απαίτηση για τυποποίηση αυτοµατοποίηση ( µηχανογράφηση) όλων των φοιτητικο-κεντρικών

διοικητικών πράξεων σχετικές µε τα αρχεία των φοιτητών και την εµπλοκή τους στο πρόγραµµα σπουδών του
Τµήµατος.

05

03. χρονοβόρες διεργασίες ολοκλήρωσης διοικητικών πράξεων λόγω αυξηµένης θεσµικής γραφειοκρατίας που
συµβάλλει στην µη τήρηση των χρονοδιαγραµµάτων ανταπόκρισης στα αιτήµατα των εµπλεκοµένων ( π.χ.
φοιτητές, ∆ιοίκηση, ΥΠ∆ΜΘ, κ.ά.) µε το Τµήµα

04. απαίτηση για θεσµοθετηµένη ακαδηµαϊκή εξελικτική ροή ( career pathing) του Ε.Π που να καλύπτει τις
διεργασίες αξιολόγησης του, την εκλογή του για την συµµετοχή σε διοικητικά όργανα, ερευνητικά
προγράµµατα, εκπαιδευτικές διευκολύνσεις κ.ά. σε µια οµοιογενή και ισότιµη βάση.

-13-
Κωδ ΠΙΝΑΚΑΣ 3 : Άξονες κατηγοριών ιδεών/προτάσεων ανά λειτουργικό πεδίο

∆ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟ∆ΟΣΗΣ

01. έλλειψη συστήµατος διαρκούς αξιολόγησης

Απαίτηση για στενή και διαφανής παρακολούθηση της συµµετοχής των φοιτητών στην εκπαιδευτική
διαδικασία και έλεγχος των ποσοστών αποτυχίας, καθώς επίσης και ανάληψη διορθωτικών πρωτοβουλιών και
στις δύο αυτές περιοχές που προκαλούν ανησυχία (καλύτερη πληροφόρηση των φοιτητών, κίνητρα, κατάλληλη
συνεχής αξιολόγηση).

02. ανεπαρκής συντονισµός του θεωρητικού µε το εργαστηριακό µέρος του ιδίου µαθήµατος µε αποτέλεσµα
να θεωρούνται δύο διακριτές ενότητες
06
03. έλλειψη συνάφειας σκοπού--> περιεχοµένου (ύλης)--->µαθησιακών αποτελεσµάτων του µαθήµατος λόγω
του υψηλού αριθµού έκτακτων καθηγητών που ‘επιλέγουν’ την ύλη που θα διδάξουν χωρίς να συµβουλεύονται
το πρόγραµµα σπουδών και χωρίς να ελέγχονται σε συστηµατική βάση µέσω ‘ενηµερωτικών συναντήσεων’

04. έλλειψη συστήµατος ενδιάµεσης αξιολόγησης ( προόδων) απόδοσης φοιτητών εκπόνησης ασκήσεων
πράξεων και µελετών περιπτώσεων ( case studies) που να συνθέτουν τον τελικό βαθµό απόδοσης του φοιτητή

05. υπερβολικός αριθµός εξεταστικών περιόδων σε σηµείο που το Τµήµα έχει µετατραπεί σε εξεταστικό
κέντρο.

06. απαίτηση για περιοδική ανατροφοδότηση, συνεχής αξιολόγηση και παρακολούθηση των επιδόσεων και
των επιτευγµάτων των φοιτητών.

∆ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΝΑ∆ΡΑΣΗΣ ( FEEDBACK) ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΟΙΤΗΤΣΗ

01. έλλειψη βάσης δεδοµένων ( DATA BANK) για την επαγγελµατική εξέλιξη των αποφοίτων Σ∆Ο . Πηγή
πληροφοριών πρέπει να είναι : α) οι εργοδότες των αποφοίτων του τµήµατος και β) οι ίδιοι οι απόφοιτοι .
Αυτές οι πληροφορίες είναι απαραίτητες για την τεκµηρίωση της καλής απόδοσης του Τµήµατος και της Σ∆Ο
στο σύνολο της ,του προγράµµατος σπουδών και της επίτευξης του οράµατος και της στρατηγικής της

02. περιορισµένα στοιχεία ( data) και δείκτες ( index) σε ότι αφορά:

07
i. τους δείκτες κινητικότητας Φοιτητικού Σώµατος : πτυχιούχοι σε σχέση µε τους εισακτέους,
ii. τους δείκτες επαγγελµατικής απορροφητικότητας: απορρόφηση πτυχιούχων από την αγορά εργασίας,
iii. την οικονοµετρική ανάλυση εστιασµένη στο σθένος του επιστηµονικού αντικείµενου του Τµήµατος
στην αγορά εργασίας,
iv.τις ερευνητικές επιδόσεις του Ε.Π. και του τµήµατος γενικά

03.. απαίτηση για επανασύσταση ‘Συλλόγου Αποφοίτων’ για την συστηµατική ενηµέρωση νεοεισερχοµένων
φοιτητών, αποφοίτων, εργοδοτών κ.ά. σε θέµατα σχετικά µε την δραστηριότητα της Σ∆Ο και των τµηµάτων
της ειδικότερα.

∆ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

01. παρέµβαση ώστε να υπάρξει αναδιάρθρωση του θεσµού της πρακτικής άσκησης και των ευκαιριών
εµπειρίας των φοιτητών. Επίσης, η εποπτεία της πρακτικής άσκησης είναι περιορισµένη, µε αποτέλεσµα να
08 µην υπάρχει ολοκληρωµένη εικόνα της προόδου των φοιτητών.
02. απαίτηση για ύπαρξη επιτροπής συντονισµού πρακτικής άσκησης’ που θα ασκεί επιτόπιο ‘ on the job’
έλεγχο για την πορεία της πρακτικής άσκησης.

09 ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟ∆ΟΜΗ

01. ανεπάρκεια σε τεχνολογίες πληροφορικής ( π.χ. εξειδικευµένα λογισµικά) που επηρεάζουν την ποιότητα
της διδασκαλίας

-14-
Κωδ ΠΙΝΑΚΑΣ 3 : Άξονες κατηγοριών ιδεών/προτάσεων ανά λειτουργικό πεδίο

02. ανεπαρκής χρηµατοδότηση –παρέµβαση για αξιοποίηση κονδυλίων για αρχική επενδυτική ενίσχυση seed
money από τα τοµεακά επιχειρησιακά προγράµµατα του ΕΣΠΑ Ανάγκη εξεύρεσης επιπρόσθετων πόρων που
θα επιτρέψουν τη βελτίωση των υποδοµών και, συνακόλουθα, τη βελτίωση της εφαρµογής του προγράµµατος.
Η προσπάθεια πρέπει να επικεντρωθεί τόσο σε δηµόσιες/εθνικές πηγές όσο και σε άλλες (π.χ. βιοµηχανία, ΕΕ).
.
03 απαίτηση για ύπαρξη συστηµατικής συµβουλευτικής και οδηγητικής υπηρεσίας των φοιτητών: οι φοιτητές
δεν γνωρίζουν τι ακριβώς προσφέρεται και έτσι συµβουλεύονται κυρίως τους συµφοιτητές τους ή ‘τα ‘πολιτικά
τραπεζάκια’ του διαδρόµου. Απαιτείται υποδοµή σήµανσης και καθοδήγησης φοιτητών (π.χ.
οθόνες ανάρτησης ανακοινώσεων - σε χώρο της Σ∆Ο µε οδηγιες/ενηµερωση για τρέχοντα ζητήµατα ( π.χ.
µαθήµατα /αίθουσες / πτυχιακές) , έγκαιρες και επικαιροποιηµένες ιστοσελίδες-web-sites κλπ )

04. ελλιπής χρηµατοδότηση-αύξηση της χρηµατοδότησης των ιδρυµάτων από τον κρατικό προϋπολογισµό
(ισότιµη ή και µεγαλύτερη χρηµατοδότηση σε σχέση µε τα ΑΕΙ λόγω της µεγαλύτερης ‘απόστασης’ που
πρέπει τα ΤΕΙ να καλύψουν

05. παρέµβαση για βελτίωση και εκσυγχρονισµό της υλικοτεχνικής, εργαστηριακής και εκπαιδευτικής
υποδοµής (µΗ/Υ, αίθουσες εργαστηρίων, εποπτικά µέσα-display windows κλπ.).

06. παρέµβαση για προοδευτικά αυξανόµενη χρήση των ηλεκτρονικών µέσων και του διαδικτύου στην
εκπαιδευτική και ερευνητική διαδικασία. ( π.χ. εντατικοποίηση στη χρήση του e-class )
Γενικά, δεν υπάρχει συστηµατική συµβουλευτική και καθοδήγηση των φοιτητών, οι φοιτητές
δεν γνωρίζουν τι ακριβώς προσφέρεται και έτσι συµβουλεύονται κυρίως τους συµφοιτητές
τους. Τόσο τα µέλη του διδακτικού προσωπικού όσο και οι φοιτητές ανέφεραν ότι θεωρούν
αναγκαία την καθοδήγηση και συµβουλευτική και όλοι οι φοιτητές, πρωτοετείς αλλά και µεγαλύτεροι, την
αντιµετωπίζουν θετικά.

V. Ανάλυση SWOT ανά άξονα κριτήριων

Ως προς το κριτήριο #1 : ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥ∆ΩΝ

1. ∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ:

Το Πρόγραµµα Σπουδών των τµηµάτων Σ∆Ο-ΤΕΙΑ καλύπτει τις ακαδηµαϊκές

απαιτήσεις, την σοβαρότητα και την επιστηµονική επάρκεια ενός ιδρύµατος
ανώτατης εκπαίδευσης

Ο Φόρτος Εργασίας (Φ.Ε.) σπουδαστή και οι ώρες διδασκαλίας 6/µήνου είναι

ικανοποιητικές και πραγµατοποιήσιµες

2. Α∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

Έλλειψη «Επιτροπής Σπουδών» αρµόδια για :Σχεδιασµό->Υλοποίηση->’Ελεγχο-

>Αναθεώρηση του προγράµµατος Σπουδών σε συστηµατική βάση

Υψηλός βαθµός χειραγώγησης του Προγράµµατος Σπουδών. Παρέµβαση ώστε να

περιοριστεί ο αριθµός των υποχρεωτικών µαθηµάτων και να διευρυνθεί η προσφορά
και η ποικιλία µαθηµάτων επιλογής

Υλοποίηση του Ωρολογίου Προγράµµατος Σπουδών µε χρονικές επικαλύψεις ή

καθυστερήσεις µεταξύ θεωρητικών µαθηµάτων και εργαστηρίων

-15-
Ως προς το κριτήριο #2 : ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ (Ε.Π)

1. ∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

Το Ε.Π. διακρίνεται για την πληρότητα ενηµέρωσής του στο γνωστικό αντικείµενο που
διδάσκει
Το Ε.Π. έχει µεταδοτικότητα

2. Α∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

Το Ε.Π. είναι ανεπαρκώς προσβάσιµο στους φοιτητές ως προς την παροχή συναφή µε το
µάθηµα πληροφόρηση (ώρες ακρόασης, διαδικτυακή ενηµέρωση)

Η έλλειψη συστήµατος διαρκούς αξιολόγησης επηρεάζει την εγκυρότητα validity και την
αξιοπιστία reliability του συστήµατος αξιολόγησης απόδοσης (εξετάσεις, εργασίες, κ.ά.)

Ως προς το κριτήριο #3: ΥΠΟ∆ΟΜΕΣ των ΤΜΗΜΑΤΩΝ Σ∆Ο

(ΚΤΙΡΙΑΚΗ ΥΛΙΚΟ-ΤΕΧΝΙΚΗ

1. ∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η κτιριακή υποδοµή είναι επαρκής (π.χ. αίθουσες διδασκαλίας, γραµµατεία,

εργαστήρια κ.ά.)

Υπάρχει άνεση και λειτουργικότητα στους εκπαιδευτικούς χώρους κυρίως λόγω του
πολυδύναµου προαύλιου χώρου –campus που διαθέτει

2. Α∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

ανεπάρκεια σε τεχνολογίες πληροφορικής ( π.χ. εξειδικευµένα λογισµικά) που

επηρεάζουν την ποιότητα της διδασκαλίας

ανεπαρκής χρηµατοδότηση –παρέµβαση για αξιοποίηση κονδυλίων για αρχική

επενδυτική ενίσχυση seed money από τα τοµεακά επιχειρησιακά προγράµµατα του
ΕΣΠΑ Ανάγκη εξεύρεσης επιπρόσθετων πόρων που θα επιτρέψουν τη βελτίωση των
υποδοµών και, συνακόλουθα, τη βελτίωση της εφαρµογής του προγράµµατος. Η
προσπάθεια πρέπει να επικεντρωθεί τόσο σε δηµόσιες/εθνικές πηγές όσο και σε άλλες
(π.χ. βιοµηχανία, ΕΕ).
.
Ως προς το κριτήριο #4 ∆ιοικητική Υποστήριξη
1. ∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

Έµπειρο ∆ιοικητικό Προσωπικό –γνώστες διοικητικών διαδικασιών και διεκπεραίωσης

εγγράφων

2. Α∆ΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ

Έλλειψη υποδοµής σήµανσης και καθοδήγησης φοιτητών (π.χ. οθόνες ανάρτησης

ανακοινώσεων - σε χώρο του Τµήµατος µε οδηγιες/ενηµερωση για τρέχοντα

-16-
ζητήµατα ( π.χ. µαθήµατα /αίθουσες / πτυχιακές) , έγκαιρες και επικαιροποιηµένες
ιστοσελίδες-web-sites της Σ∆Ο κλπ )

Χρονικές καθυστερήσεις (υψηλός χρόνος αναµονής για εξυπηρέτηση) σχετικά µε τις

υπηρεσίες της γραµµατείας

Περιορισµένη προσβασιµότητα στις ∆ιοικητικές Υπηρεσίες των τµηµάτων Σ∆Ο-ΤΕΙ Α

οφειλόµενη στο ωράριο λειτουργίας της γραµµατείας σε συνδυασµό µε τις εκπαιδευτικέ ς
ανάγκες των φοιτούντων

3. Σενάριο βελτίωσης

Οριοθετώντας τα στο Σχέδιο Βελτίωσης , προσπάθειες βελτίωσης πρέπει να εστιαστούν προς

την κατεύθυνση ολοκλήρωσης του κύκλου διοικητικής εξυπηρέτησης των φοιτούντων στα
τµήµατα Σ∆Ο-ΤΕΙΑ στον ελάχιστο δυνατό χρόνο ανταπόκρισης και µε µεγιστοποίηση της
ταχύτητας εξυπηρέτησης. Αυτό µπορεί να επιτευχθεί µε:
α). την εισαγωγή πληροφοριακών συστηµάτων αυτοµατισµού γραφείου (office automation ),
β). την αύξηση του ωραρίου λειτουργίας,
γ). τα λογισµικά τεχνολογίας της πληροφορίας (Information Technology) όπως
ηλεκτρονικές αιτήσεις εγγραφής, ηλεκτρονικές σηµειώσεις, διδασκόντων, ηλεκτρονική
δηµοσιότητα ωρολογίου προγράµµατος σπουδών και ηλεκτρονική αξιολόγηση απόδοσης,
ηλεκτρονικές προµήθειες αναλωσίµων και υλικών εργαστηρίων

Ως προς το κριτήριο #5 Εικόνα-Φήµη (ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ)

Αδύνατα Σηµεία

Περιορισµένη ακαδηµαϊκή και κοινωνική «ορατότητά» (π.χ. δηµοσιεύσεις, διοργάνωση

συνεδρίων στις ερευνητικές περιοχές προτεραιότητας θεµατικών πεδίων , κ.λπ) των
τµηµάτων Σ∆Ο- ΤΕΙΑ

Χαµηλή εκπαιδευτική ταυτότητα image /φήµη των τµηµάτων Σ∆Ο- ΤΕΙΑ στην αγορά
εργασίας και στον κοινωνικό περίγυρο

Σενάριο Βελτίωσης

Οριοθετώντας τα προαναφερόµενα στο Σχέδιο Βελτίωσης, προσπάθειες βελτίωσης πρέπει να

εστιαστούν προς την κατεύθυνση αναβάθµισης του συστήµατος διασύνδεσης και
συνεργασιών της Σ∆Ο µε άλλα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, ερευνητικά κέντρα και κυρίως την
αγορά εργασίας.

-17-
IV. Επίλογος

Συµπεράσµατα-Προτάσεις
1. Το πρώτιστο κριτήριο αποτελεσµατικότητας ενός προπτυχιακού προγράµµατος
σπουδών είναι η έκταση στην οποία ένα προπτυχιακό πρόγραµµα σπουδών
εκπληρώνει τους διατυπωθέντες σκοπούς, όπως αυτοί εµφανίζονται στην αποστολή
των Τµηµάτων.

Με τη συλλογιστική αυτή τα προγράµµατα σπουδών των τµηµάτων Σ∆Ο

πρέπει να σχεδιάζονται και υλοποιούνται στο πλαίσιο των εξής αξόνων:

ΑΞΟΝΑΣ #1:
Κανόνες δεοντολογίας, αξίες (= values ) που προάγουν την διοικητικο-οικονοµική
επιστήµη και αναπτύσσουν "κουλτούρα" ποιότητας στην εκπαίδευση.
ΑΞΟΝΑΣ #2:
Εφαρµοσµένες γνώσεις, δεξιότητες, εµπειρίες που εξασφαλίζουν την διαµόρφωση
του κατάλληλου "προφίλ" πτυχιούχου (=graduate profile ) στις προκλήσεις (=
challenge ) της αγοράς εργασίας.

ΑΞΟΝΑΣ #3:
∆έσµες κατευθύνσεων, εξειδικεύσεων που συµβάλλουν στην κάλυψη των
αυξανόµενων αναγκών της αγοράς εργασίας σε ειδικότητες αιχµής και νέας
τεχνολογίας.

Στο πλαίσιο των παραπάνω αξόνων διαµορφώνεται ο κύριος σκοπός του

προγράµµατος σπουδών που είναι η δηµιουργία µιας φοιτητικο-κεντρικής
εκπαιδευτικής κουλτούρας που να στοχεύει στην ολοκληρωµένη ανάπτυξη "προφίλ"
αποφοίτων ικανών να λειτουργούν δραστήρια τόσο µέσα στην αγορά εργασίας όσο
και µέσα στην κοινωνία.

2. Η αναµόρφωση των προγραµµάτων σπουδών µε την εισαγωγή νέων γνωστικών

αντικειµένων, ερευνητικών εργαστηρίων, σύγχρονη υλικοτεχνική υποδοµή,
πιστοποίηση ποιότητας της εκπαιδευτικής δράσης κ.ά. επιβάλλεται από την
επιστηµονική και τεχνολογική πρόοδο και τις πολιτικές κοινωνικές και οικονοµικές
αλλαγές.

Από τις αλλαγές αυτές αναντίρρητα, η πιο σηµαντική είναι η πορεία προς την
Ευρωπαϊκή Ένωση, η βούληση των χωρών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη
∆ιεθνοποίηση Ιδρυµάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης της Ευρώπης.

3. ∆οµικές αλλαγές είτε στην βάση των γνώσεων µιας περιοχής σπουδών, σε
ευρύτερα κοινωνικά ενδιαφέροντα είτε στην άποψη των τµηµάτων Σ∆Ο-ΤΕΙ όσον
αφορά την συνοχή και την συνέχεια της προπτυχιακής εµπειρίας µπορεί να
υποκινήσουν την αλλαγή στο πρόγραµµα σπουδών στο πλαίσιο µιας
κονστρουκτιβιστικής προσέγγισης (=constructivism).

-18-
 Έτσι, οι διακριτές αποσπασµατικές γνώσεις των επιστηµονικών πεδίων πρέπει
να συνδέονται οριζόντια σε ένα διαθεµατικό ενιαιοποιηµένο πρόγραµµα σπουδών.

Η προσέγγιση αυτή δίνει τη δυνατότητα στα γνωστικά πεδία των άλλων

επιστηµονικών κατηγοριών µαθηµάτων εκτός της κύριας ειδίκευσης π.χ διοικητική
και οργάνωση επιχειρήσεων- να διαµορφώνουν σε µεγάλο βαθµό και αυτόνοµα
(κάθετα) και σε εξυπηρέτηση των διοικητικών µαθηµάτων (οριζόντια)-τα γνωστικά
τους πεδία µε την έννοια δηµιουργίας νέων επιστηµονικών κλάδων και
επαγγελµατικής διεξόδου των αποφοίτων.

4. ∆ιεύρυνση της επιστηµονικής βάσης των προγραµµάτων σπουδών έτσι ώστε να

δίνει τη δυνατότητα δηµιουργίας νέων µορφών επαγγελµατικής διεξόδου των
πτυχιούχων σε ειδικότητες αιχµής όπως αυτής του οικονοµοδιοικητικού
πληροφοριακών συστηµάτων ή του οικονοµολόγου-διεθνολόγου ή του
οικονοµοδιοικητικού βιοµηχανικού σχεδιασµού.

Με την έννοια αυτή, πρέπει να διευρυνθεί η βάση της επιστηµονικής

κατεύθυνσης των προγραµµάτων σπουδών, ώστε να ανταποκριθεί αυτή στις
αναδυόµενες πολιτικές κοινωνικές και οικονοµικές απαιτήσεις των καιρών.

5. ∆ιεθνοποίηση των προγραµµάτων σπουδών των τµηµάτων Σ∆Ο-ΤΕΙΑ µε : α)

πιστοποίηση της ποιότητας της εκπαιδευτικής δράσης, β) ανταλλαγές φοιτητών και
καθηγητών µέσω των ευρωπαϊκών προγραµµάτων Socrates, Leonardo, γ)
ενεργοποίηση και δικτύωση µε το Ευρωπαϊκό Σύστηµα Αναγνώρισης ∆ιδακτικών
µονάδων (E.C.T.S.), δ) διοργάνωση ηµερίδων διεθνών συνεδρίων, εκπαιδευτικών
επισκέψεων, ε) εµπλουτισµός µε ξενόγλωσσα µαθήµατα, στ) διεύρυνση του
ακαδηµαϊκού σώµατος µε αλλοδαπούς φοιτητές και καθηγητές ποιοτικών
προδιαγραφών.

6. Χρειάζεται κατάλληλη ενηµέρωση των νέων αλλά και των γονέων για τις διάφορες
επαγγελµατικές προοπτικές που υπάρχουν ή θα εµφανιστούν, για να µην
παρατηρείται η σηµερινή σπατάλη ανθρώπινων πόρων. Αντίστοιχα χρειάζεται
κατάλληλη προσαρµογή και αναθεώρηση των προγραµµάτων σπουδών, για να µην
κατευθύνονται οι φοιτητές σε αζήτητες ειδικότητες. Ο επαγγελµατικός
προσανατολισµός και η ενηµέρωση για τις προοπτικές απασχόλησης σε διάφορες µη
κρατικές εργασίες µπορούν να βοηθήσουν προς αυτή τη κατεύθυνση.

Σχετικά µε την δηµιουργία Προγραµµάτων Σπουδών που στοχεύουν στην

επικαιροποίηση γνώσεων/δεξιοτήτων πτυχιούχων τµηµάτων Σ∆Ο, οι προτεραιότητες
των προγραµµάτων αυτών οι στόχοι, τα αποτελέσµατά και η αποτελεσµατικότητα
τους πρέπει να είναι ξεκάθαρα.
Τα προαναφερόµενα προγράµµατα σπουδών καθώς και αυτά των Ανοικτών
Ακαδηµαϊκών Μαθηµάτων-Ψηφιακό Εκπαιδευτικό Υλικό ( Open Courses) πρέπει να
αποβλέπουν στο να εκπαιδεύουν άτοµα χωρίς εργασία για εργασίες χωρίς άτοµα,
πράγµα που προαπαιτεί τη συνεργασία εργοδοτών, εργαζοµένων και κράτους ακόµη
και σε τοπικό επίπεδο.

-19-
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

1. Ηλεκτρονική ∆ιαβούλευση-Έρευνα :∆ιαθέσιµο στη διεύθυνση:

http://www.teiath.gr/sdo/de/page_under_con/home.htm
(Πρόσβαση στις 15/8/2010)

2. Ιωάννης ∆. Μπουρής (2009), «∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ στο ∆ΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ»

2ο ∆ιεθνές Συνέδριο ( 25-5-2009) ∆ιαθέσιµο στη διεύθυνση:
http://www.teiath.gr/sdo/de/page_prosopiko/home.htm
(Πρόσβαση στις 10/8/2010)

3. Ιωάννης ∆. Μπουρής, (2004), «Εφαρµογή συναινετικών προτύπων λήψης

αποφάσεων στο πλαίσιο της συστηµικής σχεδίασης κοινωνικών
συστηµάτων», Κέρκυρα, Ιόνιο Πανεπιστήµιο-τµήµα αρχειονοµίας βιβλιοθηκονοµίας .

-20-