ARALING PANLIPUNAN 3

1st quarter WEEK 8

Competency: Naipaliliwanag ang wastong pangangasiwa ng mga pangunahing
likas na yaman ng sariling lalawigan at rehiyon

Layunin: Naipaliliwanag ang wastong pangangasiwa ng mga pangunahing

likas na yaman ng sariling lalawigan at rehiyon

Paksa: NATURAL NGA KAPANGUHAAN SA REHIYON VII, ATUNG I-

DUMALA

Konsepto
Daghang natural nga kapanguhaan ang Rehiyon VII o Central Visayas, sama sa
kalasangan, pangisdaan ug mina. Nakatabang kini sa pagpauswag ug pagtubo sa
atong nasud. Ang maayong pagdumala sa natural nga mga kapanguhaan dili
lamang responsibilidad sa gobyerno kung dili responsibilidad usab sa mga tawo.
Kung dili maayo ang pagdumala ang sige pagabuhaton sa mga tawo, mao kini
rason para mapunggan ang pag-uswag sa usa ka probinsya.
MAAYONG PAGDUMALA SA NATURAL NA
KAPANGUHAAN
MAAYONG PAGDUMALA SA KAPANGUHAANG YUTA UG MINERAL:
 Pagpuli sa pananom aron makatabang sa pagpanambok sa yuta.
 Ayaw pagusik-usik sa imong gamit, sa eskwelahan o sa balay, kay gikan na
sa kapanguhaang yuta.
 Magsige ug limpyo sa inyung lugar. Hinumdumi sige ang 3Rs, Reduce,
Reuse, ug Recycle.
 Likayi ang sobrang pagbungkal sa yuta para makakuha ug mineral.
 Pagpananom sa naupaw nga lasang.
 Ayaw pagpanakop sa mga mananap nga hapit na mawala.

DI-MAAYONG PAGDUMALA SA KAPANGUHAANG YUTA UG MINERAL:

 Hilabihan sa paggamit sa abono ug kemikal.
 Sobrang pagputol sa kahoy o Deforestation.
  Pagsunog sa mga kahoy o Kaingin

MAAYONG PAGDUMALA SA KAPANGUHAANG TUBIG:

 Dili magusik-usik ug gamit sa tubig, sama sa paggamit sa baso kung
magsipilyo.
 Paggamit ug pukot nga dagko o igo-igo lang ang gidak-on sa buslot para
pagdakop ug isda
 Dili paglabay ug basura sa mga tubig sama sa dagat ug suba.
DI-MAAYONG PAGDUMALA SA KAPANGUHAANG TUBIG
 Paggamit ug dinamita, hilo, kuyente, o kemikal pagpangisda.
 Pagmuro-ami
 Pagpasagad ug padaghan sa mga water lily nga makapugong sa
pagdagayday sa tubig.
 Pagtukod og mga balay daplin sa suba.

Pagbansaybansay1

Basaha ang nagkalain-lain nga sitwasyon. Kolori ang  kung maayo ang

pagdumaal sa natural nga kapanguhaan o  dili maayo.


1. Adunay Tree Planting Activity nga gihimo ang mga
kabatan-unan nga taga-Guihulngan niadtong Marso
2019.


2. Wala naggamit ug baso si Mario samtang ga-toothbrush.
Iya ra gipasagdan ug tulo ang gripo.


3. Gilabay ni Manang Gracia ang ilang basura sa kilid sa
suba.


4. Gi-recycle ni Mark ang mga daang notebook nga iyang
nagamit sa niaging tuig.


5. Nigamit si Mang Kanor ug dinamita samtang nangisda
para daghang makuha nga isda.
Pagbansaybansay2
Sa matag pahayag, pagdibuho ug  sa blangko kung maayo ang pagdumala sa sa
natural nga kapanguhaan ug  dili. Buhata kini sa papel.
1. Gilabay ang basura sa suba, sapa, o dagat.
2. Nagtanum og balik og mga puno para mapulihan ang mga naputol.
3. Gipalong ang gripo samtang wala kini gamita.
4. Nanakop ug talking mayna para mahimung binuhi.
5. Gasunug ug mga kahoy para mahimung uling.

God Speed!!!

Inihanda ni:
CARMILLELOURANNY F, QUILIOPE
CALAMBA CENTRAL ELEMENTARY SCHOOL
GUIHULNGAN CITY DIVISION