Professional Documents
Culture Documents
မြစေတီကျောက်စာ
မြစေတီကျောက်စာ
ေအဒီ ၁၁၁၃ ခု ှစ် က ေကျာက်တံုးေပ တွင် ေရးထိုးခဲ့ ေသာ ြမေစတီ ေကျာက် စာ သည် ြမေစတီ ေြခရင်းနားတွင် ေတ ှိ ရ
သည်။[၁] ရာဇကုမာရ် ေရးထိုးခဲ့ ေသာေ ကာင့် ရာဇကုမာရ် ေကျာက်စာဟုလည်းေခ သည်။ အလားတူ ေကျာက်စာတစ် ခုကို
လည်း ြမေစတီအနီး ှိ အေဆာက်အဦးတွင်လည်း ေတရသည်။ ၎င်းေကျာက်စာ ှစ်ခုစလံုးတွင် မျက် ှာေလးဖက်ပ ါ ပီ း
ပါဠိ ၊ မွန၊် ြမန်မာ ှင် ့ ပျ ဘာသာများတိ ြဖင့် ေရးသားထားသည်။ ြမေစတီ ေကျာက်စာတိုင်သည် အြမင့် ၅၅ လက်မ ှိ ၍
ေလးဖက်လံုးတွင် အကျယ် ၁၄ လက်မ ှိ သည်။
ြမေစတီေကျာက်စာအရ ရာဇကုမာရ် မင်းသားသည် ကျန်စစ် သားမင်း ှင် ့ ကင်ရာေတာ် သမ လ၏သားြဖစ် သည်ဟု သိရ
သည်။ ကျန်စစ် သား မင်းြဖစ် ေသာအခါ သမ လ ှင်သ ့ ား (ရာဇကုမာရ် ) မိ ေတာ်သိ ေရာက်လာသည်။ သိေသာ် သား
အရင်းြဖစ် သည့် ရာဇကုမာရ် အား ထီးနန်းအ ု ိ က်အရာမေပး ိုင်ပဲ သမီ းြဖစ် သူ ေရအိ မ်စည် ှင် ့ မွနဘ ် ုရင် မ ူဟာ၏ေြမး
ေတာ်သူတိမှ ဖွားြမင်သည့် ေြမးေတာ်အေလာင်းစည်သူ အားနန်းလျာထား ပီ းြဖစ် သြဖင့် ရာဇကုမာရ် အား ဓညဝတီ
ေတာင်စ ် ၇ ခ ု ိ င်အားေပးြခင်းြဖင့် ှစ်သိမ် ခ ့ ဲ့ သည်။ ရာဇကုမာရ် ကလည်း ေကျးဇူးသိတတ်ေသာအားြဖင့် ကျန်စစ် သား
နာမကျန်းြဖစ် ချ ိန်တွင် မိ မိပိုင်ေရ၊ေငွ ဥစာများြဖင့် ဗုဒ ု ပ် ပွားေတာ်များ သွနး် လုပ်ပူေဇာ်ေပးခဲ့ သည်။ ထိုသိေသာ ကုသိုလ်
အေ ကာင်းကို ြမေစတီေကျာက်စာအြဖစ် ေရးထိုးခဲ့ ြခင်းြဖစ် သည်။
ြမေစတီ ေကျာက်စာတိုင်
မာတိ ကာ
ြမေစတီေကျာက်စာ
ေကျာက်စာတိုက် ှစ်တိုက်
ပါဠိ ဘာသာ
ကိုးကား
ြမေစတီ ေကျာက် စာ
ပုဂံ မိ ေတာင်ဖက်၊ ြမင်းကပါရွ ာ ှိ ြမေစတီဘုရားအနီး၌ ေတခဲ့ သည်ကို အေ ကာင်းြပ ၍ ြမေစတီ ေကျာက်စာဟု အမည်တွင်လျက် ှိ ေသာ ေကျာက်စာကား ေ ှ း
ပုဂံေခတ်ေဟာင်းတွင် ေရးထိုးေသာ ေကျာက်စာများအနက် လက်ဦးကျ ု ံ မကဘဲ သမိ ုင်း ှင် ့ စာေပတိကို ခနမ် ့ ှ နး် သံုးသပ် ရာ၌ အေထာက်အကူြပ ေသာေ ကာင့်
အေလးတမူ ဂ ု ြပ ကာ အေရးထားအပ် ေသာ ေကျာက်စာြဖစ် ၏။ ယင်းေကျာက်စာကို ဂူ ေြပာက် ကီး ေကျာက်စာဟူ၍လည်းေခ ကသည်။
ေကျာက်စာတိုင် တစ် တိုင်တွင် ၄ မျက် ှာ ှိ ရာ၊ တစ် မျက် ှာလ င် ဘာသာတစ် မျ ိ းစီ ှိ လျက် ပါဠိ ၊ြမန်မာ၊ မွန ် ှင်ပ
့ ျ စာ ၄ မျ ိ းေရးထိုးထား၏။ ပုဂံြပတိုက်တွင် ှိ ေသာ
ေကျာက်စာတိုင်သည် ေလးေထာင့်မတ်ရပ် ေကျာက်စာတိုင်ြဖစ် ၍၊ ေလးဖက်စာမျက် ှာြပင် အကျယ်ချင်းညီ၏။ အြမင့် ၅ ေပ ၁၁ လက်မ၊ စာမျက် ှာ အြမင့် ၃ ေပ
၆ လက်မ၊ အကျယ် ၁ ေပ ၂ လက်ခန ် ့ ှိ ၏။ ပါဠိ စာမျက် ှာ၌ စာေ ကာင်းေရ ၄၁၊ ြမန်မာစာမျက် ှာတွင် စာေ ကာင်းေရ ၃၉၊ မွနစ ် ာမျက် ှာတွင် စာေ ကာင်းေရ ၃၃
ှင်ပ
့ ျ စာမျက် ှာတွင် စာေ ကာင်းေရ ၂၆ အသီးအသီး ပါဝင်ေရးထိုးထားသည်။ ြမေစတီရင်ြပင်ေပ ၌ ှိ ေသာ ေကျာက်စာတိုင်မှာမူကား မတ်ရပ် ေလးေထာင့်
ေကျာက်တိုင် ြဖစ် ြငားေသာ်လည်း၊ ေကျာက်စာမျက် ှာြပင် ၂ ဖက်သည် ပိ ုမိုကျယ်ြပနလ ် ့ ျက်၊ ကျန် ၂ ဖက်မှာ ကျ ် းသည်။ အကျယ်ဖက် ၂ ဖက်တွင် ၁ ေပ ၈
လက်မခန ် ့ ှိ ၍အကျ ် းဖက်၌ ၁ဝ လက်မခွဲ မှ ၁၂ လက်မအထိသာ ှိ သည်။ အကျယ်မျက် ှာြပင်ဖက်၌ စာမျက် ှာြပင် ၄ ေပ ၄ လက်မခန ် ့ ှိ ၍၊၁ ေပ ၇ ၁/၂ လက်မ
ကျယ်ြပနေ ် ့ လသည်။ အကျယ်ဖက်တွင် ပါဠိ ှင် ့ ြမန်မာစာများကို ေရးထိုး၍ အကျ ် းဖက်တွင် မွန ် ှင်ပ ့ ျ စာများကိုေရးထိုးထား၏။ ပါဠိ စာမျက် ှာ၌ စာေ ကာင်းေရ
၄ဝ၊ ြမန်မာစာမျက် ှာတွင် စာေ ကာင်းေရ ၃၄၊ မွနစ ် ာမျက် ှာတွင်စာေ ကာင်းေရ ၄၆ ှင် ့ ပျ စာမျက် ှာတွင် စာေ ကာင်းေရ ၂၉ အသီးအသီး ေရးထိုးထားေလ
သည်။
ြမေစတီေကျာက်စာကို ကျန်စစ် သားမင်း၏ သားေတာ် ရာဇကုမာရ် အမည် ှိ ေသာ မင်းသားက သကရာဇ် ၄၇၄ ခု ှစ်တွင်ေသာ်လည်းေကာင်း၊ ေနာက်တစ် ှစ်ြဖစ်
ေသာ ၄၇၅ ခု ှစ်၌ေသာ် လည်းေကာင်း ေရးထိုးသည်ဟု ယူဆ ကေလသည်။ ကျန်စစ် သားသည် အေနာ်ရထာမင်း၏ အမျက်ေတာ်ေ ကာင့် ေ ကာင်ြဖ အရပ် ၌
ပုနး် ေ ှ ာင်ေနစ ် မထီးတူမ သမ လ ှင်ေ
့ တ ၍ မယားအြဖစ် သိမ်းယူေလ၏။ အေနာ်ရထာမင်းကွယ်လွန၍ ် ေစာလူးမင်းနန်းတက်ေသာအခါ ကျန်စစ် သားသည်
ရာဇကုမာရ် ကို ပဋိ သေ တည်ေနေသာ သမ လအား သားေယာက်ျားေမွးေသာ် ပုဂံြပည်သိ လာခဲ့ ဟု မှ ာ၍ ေစာလူးမင်းထံ ခစားေလသည်။ ေစာလူးမင်း
ကွယ်လွနေ ် တာ်မူေသာအခါ သကရာဇ် ၄၄၆ ခု ှစ်တွင် ကျန်စစ် သားသည် ဂီ တိဘုဝနာဒိတျဓမရာဇ် ဘဲ ှင် ့ နန်းတက်ေတာ်မူသည်။ ၂ ှစ် ကာလတ်ေသာ် သမ လ
သည် နန်းေတာ်သိ ရာဇကုမာရ် ှင် ့ ေရာက်လာ၏။ မင်း ကီးလည်း သမ လအား ဦးေဆာက်ပန်းဟူေသာ တိေလာကဝဋံ သကာ ေဒဝီ အမည် ှင် ့ မိ ဖုရားေြမာက်ေလ
သည်။ ေြမးေတာ် အေလာင်းစည်သူကို ဘိ သိက်သွနး် ပီ းြဖစ် သြဖင့် ရာဇကုမာရ် အား ေဇယေခတရာဘဲ ှင်း၍ ဓညဝတီ ေတာင်စ ် ခုနစ် ခ ု ိ င်ကို စားေစ၏။ ရာဇကု
မာရ် မင်း သားသည် ၄၇၄ ခု ှစ်တွင် ခမည်းေတာ် နာမကျန်းြဖစ် ၍ ေသအံ ့မူးမူး၌ ခမည်းေတာ်အတွက် ရည်စူးလျက် ေရဆင်းတုဘုရားကို ဌပနာ၍ ေရအထွတ် ှိ
ေသာ ကူဘုရား (ဂူ ေြပာက် ကီး) ကိုတည် ပီ းလ င်ထိုကူဘုရားအား ေစာင့်ေ ှ ာက်ပူေဇာ်စိမ် ေ
့ သာငှာ မိ မိ၏ အေမွအ ှစ် ြဖစ် ေသာ က န်သံုးရွ ာကိုလည်း လေလသည်။
ထိုေနာက် အမိ အဖတိ၏ ေ ှ းြဖစ် ေ ှ းေဟာင်းတိကို ြပန်ေြပာင်းေအာက်ေမ့ကာ မှ တ်တမ် း ေရး၍ ေကျာက်စာတိုင် စိ ုက်ခဲ့ေလသည်။ ြမေစတီေကျာက်စာတိုင်၌
အကရာများ၏ ပံ ုမှာ အဝိ ုင်းမဟုတ်ဘဲ မန်ကျည်းေစ့ပံု ြဖစ် ေလသည်။
် ် ြ ် ် ် ် ် ်
၂။ စ် ေထာင်ေြခာက် ာ ှစ်ဆာယ် ေဟတ် ှစ်ေလာန်
၅။ င်ဖစ် ဧအ် ။" ဟူ၍ အစချ ီေသာ ြမေစတီ ေကျာက်စာကို ယခု ေခတ်အေရးအသားြဖင့် ြပန်လည် ေရးသားပါက ေအာက်ပါအတိုင်း ြဖစ် ၏။
18. မိ န၏
် ့ ။ ဤေရဘုရားကား ငါ ့သခင်အဖိ အတိ
22. ေလှင်တ
့ ည်း ေကာင်းေလှင်တ
့ ည်း မိ န ် ၍
့ သင် ဂီ
34. မိ န၏
် ့ ။ ဤငါ ့အမကား သဗည တဉာ
35. ဏ်ပညာရအံ ့ေသာ အေ ကာင်းြဖစ် ေစသတည်း၊ ငါ ့
ြမေစတီေကျာက်စာပါ စကားေြပသည် ေ ှ းအကျဆံ ုးြဖစ် ေသာ စကားေြပတရပ် ဟု ဆိ ုသင့်ေပသည်။ သတ်ပံုသတ် န်း စကားအသံုးအ ှ န်းတိမှာ အချ ိ ေသာ
ေနရာတွင် ယခု ကာလ ှင်မ ့ တူဘဲ ကွာြခား၏။ သိရာတွင် ယခု ကာလအသံုး ှ န်းသည် အများအားြဖင့် ေ ှ းေရးအသံုးအ ှ န်းမှ ဆင်းသက်လာသည်ကို သတိမူရာ
သည်။ ဝါကျများကို တိုတို ှင် ့ အဓိ ပါယ်ေပ ု ံ ေရးထား၍ ထိေရာက်၏။ သတ်ပံုသတ် န်း တိမှာ ြမန်မာစာ အေရးအသား အစပျ ိ းချ ိန်ြဖစ် ၍ ယခု ေခတ်ကဲ့သိ
အသားမကျေသးေချ။ ပျ ၊ မွန ် ှင် ့ ပါဠိ ဘာသာများြဖင့်ေရးထိုးသည်ကို ေထာက်ေသာ် ထိုေခတ်က ြမန်မာလူမျ ိ း သာမက ပျ လူမျ ိ း၊ မွနလ
် ူမျ ိ းတိ ထွနး် ကားလျက်
ှိ ပီ းြဖစ် ေ ကာင်း၊ ြမတ်စွာဘုရား၏ မုခပါဌ် ေတာ်ြဖစ် ေသာ ပါဠိ ဘာသာ အ ှိ နအ
် ဝါ ရ ပီ းြဖစ် ေ ကာင်းကို သိသာ ိုင်ေပသည်။
တဖန် သမိ ုင်းဆိ ုင်ရာ အေထာက်အထားအြဖစ် အသံုးဝင်အဖိ ုးတန်ပံုမှာ လည်း ြမေစတီ ေကျာက်စာတွင် တိဘုဝနာဒိတျဓမရာဇာေခ ကျန်စစ် သား မင်းသည်
သာသနာ ှစ် ၁၆၂၈ တွင် နန်းတက်သည်ဟု ဆိ ု၏။ ြမေစတီေကျာက်စာသည် မူလေ ှ းဦးေခတ်ကမျက်ေမှ ာက် ေရးထိုးခဲ့ ေသာ ေကျာက်စာြဖစ် ြခင်းေ ကာင့် မှ နက ် န်
ေသာ အကိုးအကား အြဖစ် ယူ ိုင်ကာ ကျန်စစ် သားမင်း၏ နန်းတက်သကရာဇ် ၊ နန်းစံ သကရာဇ် ှင် ့ နတ်ရွာစံ ေသာ သကရာဇ် များကို အတိအကျ ထုတ်ေဖာ် ိုင်ေလ
သည်။ ထိုေကျာက်စာပါ သကရာဇ် မှာ ဇာတာေတာ်ပံုပါ ရာဇဝင်သကရာဇ် ှင်လ ့ ည်း တူညီတိုက်ဆိုင်သည်။ ထိုမှတစ် ဆင့် အေနာ်ရထာ၊ ေစာလူး ှင် ့ အေလာင်းစည်
သမင်းတိ၏ နန်းစံ သကရာဇ် တိကိုပါ တွက်ချက်ထုတ်ယူ ိုင်ေပသည်။ ထိ ြပင် ထိုြမေစတီ ေကျာက်စာကို ပျ စာ၊ မွနစ ် ာတိ ြဖင့် ေရးထိုးထားသည်ကိုေတရေသာ
ေ ကာင့်လည်း ြမန်မာစာ ှင် ့ ယှ ် ကာ၊ အဓိ ပါယ် ေဖာ် ိုင် က၍ အထူးသြဖင့် ပျ စာကိုေလ့လာရာ၌ သဲလွနစ် ရ ိုင်သြဖင့် ေ ှာင်းပညာ ှိ တိအတွက် အဖိ ုးထိုက်တန်လှ
ေသာ ေကျာက်စာ ြဖစ် ေပသည်။ ထိအြပင် ရာဇကုမာရ် သည် ထီးနန်းစည်းစိ မ်ကို မဆက်ခံရေသာ်လည် အမိ အဖိ ၏ ဂုဏ်ေကျးဇူးကို မည်မ သိတတ် ု ိ ေသ ကိုင်း ိ
င်းတတ်ေသာ သားေကာင်းရတနာ ြဖစ် ေ ကာင်း ဤြမေစတီေကျာက်စာကို ဖတ် ြခင်းြဖင့် သိသာ ိုင်ေပသည်။[၂]
ပါဠိ ဘာသာ
ပါဠိ ဘာသာတွင် ယင်းေကျာက်စာကို ေအာက်ပါအတိုင်း ဖတ် ိုင်သည်။
41. တိ။
ကို းကား
1. Myazedi and Rosetta Stone Inscriptions (Dr. Khin Maung Nyunt) (https://web.archive.org/web/20050208085632/http://www.myanmar.gov.mm/Per
spective/persp2000/12-2000/ros.htm)။ 8 February 2005 တွင် မူရင်း (http://www.myanmar.gov.mm/Perspective/persp2000/12-2000/ros.htm)အား
2. ြမန်မာ့စွယ်စံုကျမ် း၊ အတွဲ(၉)
ဝီကီရင်းြမစ်တွင် ဤ
ေဆာင်းပါး ှင့် ပတ် သက်
ေသာ စာတမ် းများ ှ ိ သည်
–
ြမေစတီ ေကျာက် စာ
ဒုတိယပု ဂံ မင်းဆက် မ ျား ေသ ်လည်ေ ကာင် · ေ ကာင်တူရစ် · သည်းထန်မ င်း · အမတ် မု ကမန် · သူရဲ · သာရမွ နဖ
် ျား
တတိ ယပု ဂံ မင်းဆက် မ ျား သိုက်တိုင် · ေသ ်လည်ေ ကာင်ငယ် · ေသ ်လည်ပို က် · ခန်းေလာင်း · ခန်းတက် · ထွနတ
် ိ ုက် · ထွနပ
် စ် · ထွနခ
် ျစ် · ပု ပ ါး ေစာရဟန်း · ေရအုနး် သီး · ပိ
စတုတပု ဂံ မင်းဆက် မ ျား ပျ ်ြပား · တန်နက် · စေလငေခွ း · သိနး် ခို · ေညာင်ဦး ေစာရဟန်း · ကွမ် းေဆာ်ေ ကာင်ြဖ · ကျ ်စိုး · စုကေတး · အေနာ်ရထာ · ေစာလူး · ကျန်စစ်သ
အြခားထင် ှ ားေသာသူမ ျား မ ုဟာမင်း · ငေထွ ူ း · ငလံုးလက် ဖ ယ် · ေညာင်ဦးဖီ း · ဗျတ် ဝိ၊ ဗျတ · မ ူဟာ · ှ င်အရဟံ · ငရမန်ကန်း · ရာဇကုမ ာရ် · ရမန်ငေထွး · ရာဇသ ကန်
အေ ကာင်းအရာများ တျ ံ တစ်အယူဝါဒ · ဗု ဒသာသနာ · ြမေစတီ ေကျာက် စာ · ေစာလူးမင်းေကျာက် စာ · ဗု ဒ၏ ဗျာဒိတ်ေတာ်လာ ပု ဂံမ င်းသံုးဆက် · သကရာဇ် · ြမင်းကပါ ·
ေဒသ ယုနလ
် တ် က န်း · သီရိပ စယာ · တမဝတီ · ပု ဂံ
ပု ဂံေခတ် (ပင်းယေခတ် · အင်းဝေခတ် · ေတာင်ငူေခတ် · ေညာင်ရမ် းေခတ် · ကုနး် ေဘာင်ေခတ် · ရတနာပံု ေခတ် · ကိ ုလိုနေ
ီ ခတ် · ဂျပန်ေခတ် · ပါလီမ န်ဒီမို ကေရစီ
"https://my.wikipedia.org/w/index.php?title=ြမေစတီေကျာက်စာ&oldid=624584" မှ ရယူရန်
တွင် ကည့်ပါ။