Mục lục

CHƯƠNG 1: CHỌN ĐỘNG CƠ ĐIỆN VÀ PHÂN PHỐI TỈ SỐ TRUYỀN...................................3

1. CHỌN ĐỘNG CƠ....................................................................................................................3
1.1. Xác định công suất yêu cầu trục động cơ điện................................................................3
1.2. Xác định tốc độ quay đồng bộ của động cơ điện............................................................4
1.3. Chọn động cơ....................................................................................................................4
2. PHÂN PHỐI TỈ SỐ TRUYỀN................................................................................................5
3. TÍNH TOÁN THÔNG SỐ TRÊN CÁC TRỤC......................................................................5
3.1. Số vòng quay trên các trục...............................................................................................5
3.2. Công suất...........................................................................................................................5
3.3. Mômen xoắn trên các trục...............................................................................................6
CHƯƠNG 2: TÍNH TOÁN THIẾT KẾ BỘ TRUYỀN ĐAI DẸT....................................................7
1. CHỌN LOẠI ĐAI.....................................................................................................................7
2. XÁC ĐỊNH THÔNG SỐ BỘ TRUYỀN..................................................................................7
2.1. Chọn đường kính hai bánh đai........................................................................................7
2.2. Xác định khoảng cách trục a............................................................................................8
2.3. Chiều dài đai.....................................................................................................................8
2.4. Góc ôm...............................................................................................................................9
3. XÁC ĐỊNH TIẾT DIỆN ĐAI..................................................................................................9
4. XÁC ĐỊNH LỰC CĂNG BAN ĐẦU VÀ LỰC TÁC DỤNG LÊN TRỤC..........................10
CHƯƠNG 3: TÍNH TOÁN THIẾT KẾ BỘ TRUYỀN BÁNH RĂNG CÔN.................................11
1. CHỌN VẬT LIỆU..................................................................................................................11
2. XÁC ĐỊNH ỨNG SUẤT CHO PHÉP...................................................................................12
3. TÍNH THIẾT KẾ...................................................................................................................14
3.1. Xác định thông số của bộ truyền...................................................................................14
3.2. Xác định các thông số ăn khớp......................................................................................15
3.3. Kiểm nghiệm răng về độ bề tiếp xúc.............................................................................19
3.4. Kiểm nghiệm răng về độ bền uốn..................................................................................21
3.5. Kiểm nghiệm độ bền quá tải..........................................................................................22
4. XÁC ĐỊNH CÁC THÔNG SỐ, KÍCH THƯỚC HÌNH HỌC CỦA BỘ TRUYỀN...........23
4.1. Xác định các thông số, các kích thước của bộ truyền...................................................23
4.2. Xác định các lực tác dụng lên trục................................................................................23
CHƯƠNG 4: TÍNH TRỤC, CHỌN Ổ LĂN.....................................................................................25
Đề 4/B-4

1. TÍNH CHỌN KHỚP NỐI......................................................................................................25

1.1. Kiểm nghiệm khớp nối...................................................................................................25
1.2. Lực tác dụng lên trục.....................................................................................................26
2. TÍNH SƠ BỘ TRỤC...............................................................................................................27
2.1. Chọn vật liệu chế tạo trục..............................................................................................27
2.2. Tính sơ bộ đường kính trục theo momen xoắn.............................................................27
2.3. Xác định lực từ các chi tiết, bộ truyền tác dụng lên trục.............................................27
2.4. Xác định khoảng cách giữa các điểm đặt lực................................................................29
3. TÍNH TOÁN THIẾT KẾ TRỤC...........................................................................................30
3.1. Tính toán thiết kế trục II................................................................................................30
3.2. Tính toán thiết kế trục I.................................................................................................42
CHƯƠNG 5: LỰA CHỌN KẾT CẤU..............................................................................................57
1. VỎ HỘP..................................................................................................................................57
1.1. Tính kết cấu của vỏ hộp.................................................................................................57
1.2. Kết cấu vỏ hộp................................................................................................................58
2. MỘT SỐ CHI TIẾT KHÁC..................................................................................................59
2.1. Nắp ổ................................................................................................................................59
2.2. Bu lông vòng:..................................................................................................................60
2.3. Chốt định vị.....................................................................................................................60
2.4. Cửa thăm.........................................................................................................................61
2.5. Nút thông hơi..................................................................................................................61
2.6. Nút tháo dầu....................................................................................................................62
2.7. Kiểm tra mức dầu...........................................................................................................62
2.8. Lót ổ lăn...........................................................................................................................63
2.9. Cốc lót..............................................................................................................................64
2.10. Kết cấu bánh răng......................................................................................................64
CHƯƠNG 6: LẮP GHÉP, BÔI TRƠN VÀ DUNG SAI..................................................................66
1. Dung sai lắp ghép và lắp ghép ổ lăn......................................................................................66
2. Lắp bánh răng lên trục:.........................................................................................................66
3. Bôi trơn hộp giảm tốc.............................................................................................................66
4. Bảng dung sai..........................................................................................................................67
TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................................................69

2
Đề 4/B-4

CHƯƠNG 1: CHỌN ĐỘNG CƠ ĐIỆN VÀ PHÂN PHỐI

TỈ SỐ TRUYỀN

Thông số đầu vào :

1. Lực kéo băng tải: F = 600 (N)
2. Vận tốc băng tải: v = 1,65 (m/s)
3. Đường kính tang: D = 500 (mm)
4. Thời hạn phục vụ: Ih = 19000 (giờ)
5. Số ca làm việc: soca = 2 (ca)
6. Góc nghiêng nối tâm bộ truyền ngoài @ = 120 (độ)
7. Đặc tính làm việc: Êm
1. CHỌN ĐỘNG CƠ
1. Xác định công suất yêu cầu trục động cơ điện
P lv
Pyc =
❑
Trong đó:
Plv là công suất trên một trục công tác
F.v 600.1,65
Plv = 1000 = 1000 = 0,99 (kW)

F là lực kéo băng tải (N), v là vận tốc băng tải (m/s)
Pyc là công suất trên trục động cơ
Hiệu suất bộ truyền:
 =❑ol.kn.d.br (1)
2

2.3
Tra bảng 19 [I] ta có:

Hiệu suất của một cặp ổ lăn : ol = 0,99

3
Đề 4/B-4

Hiệu suất của bộ đai : đ = 0,95

Hiệu suất của bộ truyền bánh răng : br = 0,97
Hiệu suất của khớp nối : kn = 0,99

Thay số vào (1) ta có :

 =ol .kn.đ.br = 0,992.0,99.0,95.0,97 = 0,885
2

Vậy công suất yêu cầu trên trục động cơ là:

P lv 0,99
Pyc = = 0,885 = 1,12 (kW)
❑

2. Xác định tốc độ quay đồng bộ của động cơ điện

Trên trục công tác ta có :
60.1000. v 60.1000.1,65
nlv = π.D
= π .500
= 63.03 (v/ph)

nđc(sb) = nlv.usb
Trong đó : usb = uđ.ubr (2)
2.4
Tra bảng 21 [I] ta chọn được tỉ số truyền sơ bộ của :

Truyền động đai : uđ = 3

Truyền động bánh răng côn : ubr = 4 (hộp giảm tốc 1 cấp)
Thay số vào (2) ta có :
usb = uđ.ubr = 3.4 = 12
Suy ra : nđc(sb) = nlv.usb = 63,03.12 = 756,36 (v/ph)
3. Chọn động cơ
Động cơ được chọn phải thỏa mãn :
nđc  nđc(sb) (v/ph)
Pđc ≥ Pyc (kW)
Chọn số vòng quay đồng bộ nđb = 750 (v/ph)

4
Đề 4/B-4

P 1.3
Tra bảng phụ lục 236 [I] ta chọn được động cơ điện

Pđc nđc T max TK M D

Kiểu động cơ cos % T dn T dn
(kW) (v/ph ) (kg) (mm)
3K112Mb8 1,5 715 0,68 74 1,7 1,6 43 28

2. PHÂN PHỐI TỈ SỐ TRUYỀN

Tỉ số truyền chung của hệ thống:
n đc 715
uc = = =11,34
nlv 63,03

Với uc =u br .uđ
c u
11,34
Chọn uđ =3,15 → ubr= u = 3,15 =3,6
đ

3. TÍNH TOÁN THÔNG SỐ TRÊN CÁC TRỤC

3.1.Số vòng quay trên các trục
Số vòng quay trên trục động cơ : nđc = 715 (v/ph)
Tỉ số truyền từ động cơ sang trục I qua đai là: uđ = 3,15
Số vòng quay trên trục I :
nđc 715
nI = u = 3,15 = 226,98 (v/ph)
đ

Số vòng quay trên trục II :

nI 226,98
nII = u = 3,6 = 63,05 (v/ph)
br

Số vòng quay thực của trục công tác là :

nII 63,05
nct = u = 1
= 63,05 (v/ph)
kn

3.2.Công suất
Công suất trên trục công tác là : Plv = 0,99 (kW)

5
Đề 4/B-4

Công suất trên trục II là :

P 0,99
PII = ❑lv = 0,99 = 1 (kW)
kn

Công suất trên trục I là :

P II 1
PI = ❑ .❑ = 0,99.0,97 = 1,04 (kW)
ol br

Công suất thực của động cơ là :

PI 1,04
P¿đc = = = 1.11 (kW)
❑đ .❑ol 0,95.0,99

3.3.Mômen xoắn trên các trục

Mômen xoắn trên trục I là :
PI 1,04
TI = 9,55.106. n = 9,55.106. 226,98 = 43757 N.mm
I

Mômen xoắn trên trục II là :

P II 1
TII = 9,55.106. n = 9,55.106. 63,05 = 151467 N.mm
II

Mômen xoắn trên trục công tác là :

P lv 0,99
Tct = 9,55.106. n = 9,55.106. 63,03 = 150000 N.mm
lv

Mômen xoắn thực trên trục động cơ là :

P đc 1,5
Tđc = 9,55.106. n = 9,55.106. 715 = 20034 N.mm
đc

Bảng tổng hợp kết quả

T
rục Động cơ I II Công tác
Thông số
Tỷ số truyền u Uđ = 3,15 Ubr = 3,6 ukn = 1

Số vòng quay n, 715 226,98 63,05 63,05

v/ph

6
Đề 4/B-4

Công suất P, kW 1,5 1,04 1 0,99

Mômen xoắn T,
20034 43757 151467 150000
Nmm

CHƯƠNG 2: TÍNH TOÁN THIẾT KẾ BỘ TRUYỀN ĐAI

DẸT

Thông số đầu vào:

Ký
Thông số Đơn vị Giá trị Ghi chú
hiệu

Tỉ số truyền u - 3,15 u = uđ

Tốc độ quay trục chủ động n1 Vg/ph 715 n1 = nđc

Tốc độ quay trục bị động n2 Vg/ph 226,98 n2 = nI

Công suất trên trục chủ động P1 kW 1,11 P1 = Pđc

Công suất trên trục bị động P2 kW 1,04 P2 = P I

Momen trên trục chủ động T1 Nmm 14826 T1 = Tđc

Momen trên trục bị động T2 Nmm 43757 T2 = TI

Thời gian phục vụ Lh Giờ 19000 Lh đề bài

Góc nghiêng đường nối tâm

β Độ 60 180 - @
bộ truyền ngoài

1. CHỌN LOẠI ĐAI

Ta chọn đai vải cao su.
2. XÁC ĐỊNH THÔNG SỐ BỘ TRUYỀN
2.1.Chọn đường kính hai bánh đai

7
Đề 4/B-4

Từ công thức 4.1 (Tr51[1]) ta có công thức thực nghiệm xác định đường kính
bánh đai nhỏ:
d1 = (5,2…6,4). √3 T 1 = 128 … 157 (mm)
Trong đó T1 là momen xoắn trên trục bánh đai nhỏ
Chọn d1 theo tiêu chuẩn tr53[1]: d1 = 140
Kiểm tra vận tốc đai:
π . d 1 . n1 π .140 .715
v= = 60.1000 = 5,24 (m/s)
60.1000

Đường kính bánh đai lớn d2:

d2 = u.d1.(1-ε ) = 3,15.140.(1-0,015) = 434,39 (mm)
Trong đó u là tỉ số truyền đai, ε = 0,01…0,02 là hệ số trượt
Chọn d2 theo tiêu chuẩn theo bảng 21-15(Tr163[2]): d2 = 450
Tỉ số truyền thực tế:
d2 450
ut = ( = = 3,26
1−ε ) . d 1 ( 1−0,015 ) .140

Sai lệch tỉ số truyền:

ut −u
∆ u= | | u
. 100 %=3,49

2.2.Xác định khoảng cách trục a

a ≥ ( 1,5 … 2,0 ) . ( d 1 +d 2 ) =( 1,5 …2,0 ) . ( 140+450 )=885 … 1180(mm)

Chọn a = 900 (mm)

2.3.Chiều dài đai
d 1+ d 2 (d 2−d 1)2
L=2 a+ π + =2.900+ π .
2 4a
140+450 ( 450−140)
2
+ =2753,46 (mm)
2 4.900

Lấy L = 2800 (mm)

Xác định lại khoảng cách trục:
λ+ √ λ 2−8 ∆ 2 2313+ √ 23132−8.1552
a tl= = =1146 (mm)
4 4

8
Đề 4/B-4

d2 + d1 450+140
Với λ=L−π =2800−π . =2313(mm) ;
2 2
d 2−d 1 450−140
∆= = =155(mm)
2 2

2.4.Góc ôm
57 o . ( d 2−d 1) 57o . ( 450−140 )
α 1=180o − =180o− =160,37o
a 900

3. XÁC ĐỊNH TIẾT DIỆN ĐAI

Diện tích tiết diện đai: A=b . δ =F t . K đ / [ σ F ]
Trong đó: b, δ là chiều rộng và chiều dày đai;
P1 1,11
Ft là lực vòng: Ft = 1000. =1000. 5,24 =211,83 N
v

[ σ F ] là ứng suất có ích cho phép: [ σ F ]=[ σ F ]0 .C α . C v . C 0

Trong đó: [ σ F ]0 là ứng suất có ích cho phép xác định bằng thực nghiệm với bộ
truyền có d2 = d1 (tức là α=180o), bộ truyền đặt nằm ngang; v=10(m/s), Tải trọng
k 2. δ
tĩnh; [ σ F ]0 =k 1− d ; k1 và k2 tra tại bảng 4.9(Tr56[1]): k 1=2,5 ; k 2=10.
1

δ được chọn theo tỉ số δ /d 1 ≤ ( δ /d 1 )max tra theo bảng 4.8(Tr55[1]);

( δ /d 1 )max =1/40
d 1 140
Suy ra: δ t= = =3,5
40 40

Tra bảng 4.1(Tr51[1]) với δ t=3,5 ta chọn kí hiệu đai Ƃ-800 và Ƃ-820, 3 lớp
không có lớp lót, δ =3,75
Cα là hệ số ảnh hưởng của góc ôm α1 trên bánh đai nhỏ đến khả năng kéo của đai
(tra theo bảng 4.10Tr57[1]):
C α =0,94

Cv là hệ số của lực li tâm đến độ bám của đai trên bánh đai (tra theo bảng
4.11Tr57[1]):
C v =1,03

C 0 là hệ số kể đến ảnh hưởng của vị trí bộ truyền trong không gian và phương
pháp căng đai (bảng 4.12Tr57[1]);
9
Đề 4/B-4

C 0=0,9

Ứng suất có ích cho phép:

10.3,75
[ σ F ]=[ σ F ]0 .C α . C v . C 0=( 2,5− 140
) .0,94 .1,03.0,9=1,95( MPa)

Kđ là hệ số tải trọng động bảng 4.7(Tr55[1]): Kđ = 1,1

t đF .K
211,83.1,1
Ta có: A=b . δ =F t . K đ / [ σ F ] ⇒ b= δ . σ = 3,75.1,95 =31,87(mm)
[ F]
Ta chọn b theo tiêu chuẩn tại bảng 4.1Tr51[1]: b=32(mm)
Chiều rộng bánh đai B chọn theo tiêu chuẩn bảng 21.16[2]: B=32(mm)

4. XÁC ĐỊNH LỰC CĂNG BAN ĐẦU VÀ LỰC TÁC DỤNG LÊN TRỤC
Lực căng ban đầu: F 0=σ 0 . δ . b=1,8.32.3,75=216 N
α1 160,37
Lực tác dụng lên trục: F r=2. F 0 . sin =¿ 2.216 .sin =426 N ¿
2 2

BẢNG KẾT QUẢ TÍNH TOÁN ĐAI DẸT

Thông số Kí hiệu Đơn vị Giá trị Ghi chú

Loại đai Đai vải cao su
Vải bông và cao su sunfua
Vật liệu đai
hóa
Vật liệu bánh đai
Tiết diện đai b.δ mm 32.3,75
ut là TST thực
Tỉ số truyền u - 3,26 tính được dựa
trên d1 ; d2 ; ε
Đường kính bánh đai nhỏ d1 mm 140
Đường kính bánh đai lớn d2 mm 450
Chiều dài đai L mm 2800
Khoảng cách trục a mm 900
o
Góc ôm bánh đai nhỏ α1 160,37
Lực căng ban đầu F0 N 216
Lực tác dụng lên trục Fr N 426

10
Đề 4/B-4

CHƯƠNG 3: TÍNH TOÁN THIẾT KẾ BỘ TRUYỀN

BÁNH RĂNG CÔN

Bảng thông số đầu vào:

Ký
Thông số Đơn vị Giá trị Ghi chú
hiệu

Tỉ số truyền u - 3,6 u = ubr

Tốc độ quay trục chủ động n1 Vg/ph 226,98 n1 = nI

Tốc độ quay trục bị động n2 Vg/ph 63,05 n2 = nII

Công suất trên trục chủ động P1 kW 1,04 P1 = P I

Công suất trên trục bị động P2 kW 1 P2 = PII

Momen trên trục chủ động T1 Nmm 43757 T1 = TI

Momen trên trục bị động T2 Nmm 151467 T2 = TII

Thời gian phục vụ Lh Giờ 19000 Lh đề bài

1. CHỌN VẬT LIỆU

Tra bảng 6.1Tr92, ta chọn:
Vật liệu bánh răng lớn:
 Nhãn hiệu thép: 45
 Chế độ nhiệt luyện: Tôi cải thiện
 Độ rắn: HB = 192 ÷ 240 Ta chọn HB2 = 235
11
Đề 4/B-4

 Giới hạn bền b2 = 750 (MPa)

 Giới hạn chảy ch2 = 450 (MPa)

Vật liệu bánh răng nhỏ:

 Nhãn hiệu thép: 45
 Chế độ nhiệt luyện: Tôi cải thiện
 Độ rắn: HB = 241 ÷ 285 Ta chọn HB1 = 250
 Giới hạn bền b1 = 850 (MPa)
 Giới hạn chảy ch1 = 580 (MPa)

2. XÁC ĐỊNH ỨNG SUẤT CHO PHÉP

❑0Hlim
[H] = S ZRZvKxHKHL
H

❑0Flim
[F] = S YRYsKxFKFL
F

Trong đó:
σ 0Hlim và σ 0Flim lần lượt là ứng suất tiếp xúc cho phép và ứng suất uốn cho
phép ứng với số chu kì cơ sở, trị số của chúng tra ở bảng 6.2;
ZR là hệ số xét đến độ nhám của mặt răng làm việc;
Zv là hệ số xét đến ảnh hưởng của vận tốc vòng;
KxH là hệ số xét đến ảnh hưởng của kích thước bánh răng;
YR là hệ số xét đến ảnh hưởng của độ nhám mặt lượn chân răng;
YS là hệ số xét đến độ nhậy của vật liệu đối với tập trung ứng suất;
KxF là hệ số xét đến kích thước bánh răng ảnh hưởng đến độ bền uốn;
SH, SF là hệ số an toán khi tính về tiếp xúc và uốn tra bảng 6.2;
Chọn sơ bộ:
ZRZvKxH = 1
YRYsKxF = 1
Tra bảng 6.2Tr94 ta được :
- Bánh răng chủ động: SH1 = 1,1; SF1 =1,75
- Bánh răng bị động: SH2 = 1,1; SF2 = 1,75

12
Đề 4/B-4

❑0Hlim , ❑0Flim - Ứng suất tiếp xúc và uốn cho phép với số chu kì cơ sở:

❑0Hlim = 2HB + 70

❑0Flim = 1,8HB

Bánh chủ động : ❑0Hlim1 = 2HB1 + 70 = 2.250 + 70 = 570 (MPa)

❑0Flim 1 = 1,8HB1 = 1,8.250 = 450 (MPa)

Bánh bị động : ❑0Hlim 2 = 2HB2 + 70 = 2.235 + 70 = 540 (MPa)

❑0Flim2 = 1,8HB2 = 1,8.235 = 423 (MPa)

KHL, KFL – Hệ số tuổi thọ, xét đến ảnh hưởng của thời hạn phục vụ và chế độ tải
trọng của bộ truyền:
mH
KHL = √ N HO /N HE
mF
KHF = √ N FO /N FE
mH, mF – bậc của đường cong mỏi khi thử về tiếp xúc và uốn, do bánh răng có
HB < 350
=> mH = 6 ; mF = 6
NHO, NFO – số chu kì thay đổi ứng suất cơ sở khi thử về tiếp xúc và uốn;
NHO = 30 H 2,4
HB

NFO = 4.106
=> * Bánh chủ động: NHO1 = 30 H 2,4
HB 1 = 30.250
2,4
=17,07.106
NFO1 = 4.106
*Bánh bị động: NHO2 = 30 H 2,4
HB 2 = 30.235
2,4
=14,71.106
NFO1 = NFO2 = 4.106
NHE, NFE – số chu kì thay đổi ứng suất tương đương. Do bộ truyền chịu tải trọng
tĩnh => NHE = NFE = 60cnt , trong đó:
c – số lần ăn khớp trong một vòng quay (c = 1)
n – Vận tốc vòng quay của bánh răng
t - tổng số thời gian làm việc của bánh răng
=> *Bánh chủ động: NHE1 = NFE1 = 60cn1t = 60.1.226,98.19000 =258,76.106

13
Đề 4/B-4

*Bánh bị động: NHE2 = NFE2 = 60cn2t = 60.1.63,05 .19000 =71,88.106

Ta có: NHE1 > NHO1 => lấy NHE1 = NHO1 => KHL1 = 1
NHE2 > NHO2 => lấy NHE2 = NHO2 => KHL2 = 1
NFE1 > NFO1 => lấy NFE1 = NFO1 => KFL1 = 1
NFE2 > NFO2 => lấy NFE2 = NFO2 => KFL2 = 1
Do vậy ta có:
*Bánh chủ động:
❑0Hlim1 570
[H1] = S ZRZvKxHKHL1 = 1,1 .1.1 = 518,18 (MPa)
H1

❑0Flim1 450
[F1] = S YRYsKxFKFL1 = 1,75 .1.1 = 257,14 (MPa)
F1

*Bánh bị động:
❑0Hlim 2 540
[H2] = S ZRZvKxHKHL2 = 1,1 .1.1 = 490,91 (MPa)
H2

❑0Flim 2 423
[F2] = S YRYsKxFKFL2 = 1,75 .1.1 = 241,71 (MPa)
F2

Do đây là bộ truyền bánh răng côn răng thẳng:

[ σ H ]=min { [ σ H 1 ] ; [ σ H 2 ]}=490,91( MPa)
Xác định ứng suất tiếp xúc cho phép khi quá tải:
[ σ H ]max =2,8 σ ch =2,8.450=1260 ( MPa )
Xác định ứng suất uốn cho phép khi quá tải: HB ≤ 350
[ σ F ]max =0,8 σ ch=0,8.450=360 ( MPa )
Với σ ch=min { σ ch 1 ; σ ch2 }=σ ch 2=450( MPa)

3. TÍNH THIẾT KẾ
3.1.Xác định thông số của bộ truyền
Theo công thức 6.15a[1]:
T1KH
2
Re = KR√ u +1 3
√ K be ( 1−K be ) .u . [❑H ]2

14
Đề 4/B-4

Trong đó:
T1 là mômen xoắn trên trục chủ động : T1 = TI = 43757 (N.mm)
[σH] là ứng suất tiếp xúc cho phép: [σH] = 490,91 (MPa)
KR là hệ số phụ thuộc vào vật liệu làm bánh răng và loại bánh răng.
Đối với bánh răng côn răng thẳng làm bằng thép => KR = 50MPA1/3
u là tỉ số truyền: u = 3,6
Kbe là hệ số chiều rộng vành răng: chọn sơ bộ Kbe = 0,25
KH là hệ số kể đến sự phân bố không đều tải trọng trên chiều rộng vành
rang khi tính về ứng suất tiếp xúc và uốn. Tra bảng 6.21(Tr113[1]) với:
K be . u 0,25.3,6
= =0,51
2−k be 2−0,25

HB ≤ 350
Sơ đồ I
Loại răng thẳng
Ta được: KH = 1,11 (dùng pp nội suy)
T1KH
2
Do vậy: Re = K R . √ u +1 . 3
√ K be ( 1−K be ) .u .[❑ H ]2

43757.1,11
Resb = 50.√ 3,62 +1. 3
√ 0,25. ( 1−0,25 ) .3,6 . 490,912
=124,86

3.2.Xác định các thông số ăn khớp

3.2.1. Xác định số răng Z1 sơ bộ:
Đường kính vòng chia ngoài:
2. R e 2.124,86
de1 = = = 66,84
√1+u 2
√ 1+ 3,62
Tra bảng 6.22Tr114[1] với de1 = 66,84 và tỉ số truyền u = 3,6 ta được số răng
Z1p = 17
Ta có: HB ≤ 350 => Z1sb = 1,6. Z1p = 1,6.17 = 27,2 chọn Z1sb = 27
3.2.2. Xác định đường kính trung bình và modun trung bình
- Đường kính trung bình:
d m 1=(1 – 0,5. K be ). d e 1=(1−0,5.0,25).66,84=58,49

15
Đề 4/B-4

- Môđun trung bình:

d m 1 58,49
m tm= = =2,17
z1 sb 27

3.2.3. Xác định Modun

Theo công thức 6.56Tr115[1]:
mtm 2,17
mte= = =2,48
1−0,5. K be 1−0,5.0,25

Tra bảng 6.8Tr99[1] chọn mte theo tiêu chuẩn mte = 2,5
⇒ mtm=( 1−0,5. K be ). mte=(1 – 0,5.0,25).2,5=2,19
m1 d
58,49
Từ công thức 6.55[1] ⇒ Z1 = m = 2,19 =26,7 Chọn Z1 = 26
tm

3.2.4. Xác định số răng bánh lớn, góc côn chia, hệ số dịch chỉnh
Số răng bánh răng lớn:
Z2 = usb.Z1 = 3,6.26 = 93,6 chọn Z2 = 94
Suy ra tỉ số truyền thực tế:
Z 2 94
u= = =3,62
Z 1 26

Sai lệch tỉ số truyền:

ut −u 3,62−3,6
u= .100 %= .100 %=0,55 %
ut 3,62

Góc côn chia:

Z1 26
δ 1=tan−1 =tan−1 =¿ 15,46o ¿
Z2 94

δ 2=90 o−15,46o =74,54o

Đối với bộ truyền bánh răng côn răng thẳng ta sử dụng chế độ dịch chỉnh
đều:
X 1 + X 2=0

Tra bảng 6.20Tr112 với Z1 = 26; ut = 3,62 ta được:

X 1 =0,38=¿ X 2=−X 1 =−0,38

16
Đề 4/B-4

3.2.5. Xác định một số thông số của bộ truyền bánh răng

Chiều dài côn ngoài:
Re =0,5. m te . √ Z 21+ Z 22=0,5.2,5 . √ 26 2+ 942 =121,98

Chiều rộng vành răng:

b=K be . Re =0,25.121,91=30,48

Chiều cao răng ngoài:

h e=2h te mte + c=2. cos β m . m te +0,2. m te=2. cos 0 .2,5+0,2.2,5=5,5

Chiều cao đầu răng ngoài:

h ae1=( h te + x n1 cos β m ) mte=( 1+0,36. cos 0 ) .2,5=3,4

Với: hte=cos β m =cos 0=1;

cos βm 3 cos 03
( )√
u
1
x n 1=2 1− 2
Z1 (
=2. 1−
1
3,622 )√ 26
=0,36

h ae 2=2 hte m te−hae 1=2.1 .2,5−3,4=1,6

Chiều cao chân răng ngoài:

h fe 1=h e−hae1=5,5−3,4=2,1

h fe 2=h e−hae2=5,5−1,6=3,9

Góc chân răng:

tan −1 h fe 1 tan−1 2,1
θ f 1= = =0,53
Re 121,98

tan −1 h fe 2 tan−1 3,9

θ f 2= = =0,62
Re 121,98

Góc côn đỉnh:

δ a 1=δ 1+ θf 2=15,46+0,62=16,08

δ a 2=δ 2+ θf 1 =74,54+0,53=75,07

Góc côn đáy:

δ f 1=δ 1−θ f 1=15,46−0,53=14,93

δ f 2=δ 2−θ f 2=74,54−0,63=73,91

Đường kính vòng chia ngoài:

17
Đề 4/B-4

d e 1=m te . Z 1=2,5.26=65

d e 2=mte . Z 2=2,5.94=235

Đường kính trung bình:

b 30,48
(
d m 1= 1−0,5 ) ( Re
d e1= 1−0,5.)121,91
.65=56,87

b 30,48
=( 1−0,5 ) d =( 1−0,5.
121,91 )
dm2 e2 .235=205,63
R e

Đường kính đỉnh răng ngoài:

d ae 1=d e1 +2 hae 1 cos δ 1=65+ 2.3,4 . cos 15,46=71,55

d ae 2=d e 2+2 h ae2 cos δ 2=235+ 2.1,6 .cos 74,54=235,85

Khoảng cách từ đỉnh côn đến mặt phẳng vòng ngoài đỉnh răng:
B1=Re cos δ 1−hae 1 sin δ 1=121,98.cos 15,46−3,4. sin 15,46=116,66

B2=Re cos δ 1−hae 2 sin δ 2=121,98. cos 74,54−1,6. sin 74,54=30,97

3.2.6. Xác định chính xác ứng suất cho phép

Theo công thức 6.62[1]:
dm1n1 56,88.226,98 m
v=π =π =0,68( )
60000 60000 s

Với bánh răng côn răng thẳng và v = 0,68(m/s) tra bảng 6.13Tr106 ta
được cấp chính xác của bộ truyền là: CCX = 9
Xác định chính xác ứng suất cho phép:
[ σ H ]cx=[ σ H ] . Z R . Z v . K xH
[ σ F ]cx =[ σ F ] . Z R . Z v . K xH
Trong đó:
[σH], [σF] là ứng suất cho phép sơ bộ đã tính ở 3.2;
ZR là hệ số xét đến độ nhám của mặt răng làm việc;
CCX =9 → R a ≤ 1,25 … 0,63 μm → Z R =1

Zv là hệ số xét đến ảnh hưởng của vận tốc vòng;

HB ≤ 350 , v <5 m/s → Z v =1

KxH là hệ số xét đến ảnh hưởng của kích thước bánh răng;
18
Đề 4/B-4

d ae 2=235,85 ≤700 ( mm ) → K xH =1

Ứng suất cho phép chính xác:

[ σ H ]cx=[ σ H ] . Z R . Z v . K xH =490,91.1 .1.1=490,91 ( MPa )
[ σ F 1 ]cx= [ σ F 1 ] . Z R . Z v . K xH =257,14.1 .1.1=257,14(MPa)
[ σ F 2 ]cx =[ σ F 2 ] . Z R . Z v . K xH =241,71.1 .1.1=241,71( MPa)
3.3.Kiểm nghiệm răng về độ bề tiếp xúc

2. T 1 . K H √ u2t + 1
H = ZM.ZH.Z.
√ 0,85 b .u t . d 2
m1
 [❑H ]cx

ZM – Hệ số xét đến cơ tính của vật liệu bánh răng

Tra bảng 6.5Tr96: ZM =274(MPa)1/3
ZH – Hệ số kể đến hình dạng bề mặt tiếp xúc.
Tra bảng 6.12Tr106 với x1 + x2 = 0 và góc nghiêng  = 0 suy ra ZH =1,76
Z - Hệ số xét đến sự trùng khớp của hai bánh răng:
4−¿❑
Z =
√ 3
¿

Hệ số trùng khớp ngang  có thể tính gần đúng theo công thức (răng thẳng):
1 1 1 1
❑α =1,88 – 3,2 ( +
Z1 Z2 )
=1,88 – 3,2.( + )=1,72
26 94

Suy ra:
4−¿❑ 4−1,72
Z =
√ 3
¿=
√ 3
=0,87

KH – Hệ số tải trọng khi tính toán tiếp xúc

KH = KH.KH.KHv
KH hệ số kể đến sự phân bố không đều của tải trọng trên chiều rộng vành
răng (đã xác định ở trên) KH=1,11
KH hệ số kể đến sự phân bố không đều của các cặp răng đồng thời ăn khớp.
Vì là bánh răng côn răng thẳng nên KH=1
KHv hệ số kể đến tải trọng động xuất hiện trong vùng ăn khớp, tính theo
công thức:
19
Đề 4/B-4

K Hv =1+v H b dm 1 / ( 2 T 1 K Hβ K Hα )

d m 1 ( u+1 )
Với v H =δ H g0 v
√ u
trong đó:

dm1 là đường kính trung bình của bánh răng côn nhỏ;
d m 1=56,88

v là vận tốc vòng đã tính ở trên;

m
v=0,68( )
s

δH và g0 được tra ở bảng 6.15[1] và 6.16[1];

δ H =0,006 ; g 0=73

VH cần nhỏ hơn giá trị vHmax cho trong bảng 6.17[1];
v Hmax =880

T1 là momen xoắn trên trục bánh chủ động;

T 1=43757 (Nmm)

b là chiều rộng vành răng, lấy b nguyên;

b=30(mm)

u là tỉ số truyền thực;
u=3,62

Thay số:
d m 1 . (u+ 1 ) 56,88. ( 3,62+1 )
v H =δ H g0 v
√ u
=0,006.73.0,68 .
√ 3,62
=2,54

H m1 v bd
2,54.30 .56,88
Suy ra: K Hv =1+ 2 T K K =1+ 2.43757.1,11 .1 =1,04
( 1 Hβ Hα )

Thay số ta được: KH = KH.KH.KHv =1,11.1. 1,04=1,15

Thay vào ta được:

2 T 1 K H √ u2 +1
σ H =Z M . Z H . Z ε .
√ 0,85 b d 2m 1 u
=274.1,76.0,87 .
√ 2.43757 .1,15 . √3,622 +1
0,85.30 .56,88 2 .3,62
=471,98(MPa)

Ta có: σ H =471,98 MPa< [ σ H ]cx =490,91 MPa

20
Đề 4/B-4

[ σ H ]cx−σ H 490,91−471,98
.100 %= .100 %=3,86 %< 10 %
[ σ H ]cx 490,91

Thỏa mãn điều kiện về độ bền tiếp xúc.

3.4.Kiểm nghiệm răng về độ bền uốn
Điều kiện độ bền uốn:
σ F 1=2T 1 K F Y ε Y β Y F / ( 0,85 b mnm d m 1 ) ≤ [ σ F 1 ]cx
1

σ F 1. Y F 2
σ F2= ≤ [ σ F 2 ]cx
YF1

Trong đó: T1 là momen xoắn trên bánh chủ động,Nmm;

mnm là modun pháp trung bình, mm( với bánh răng côn răng thẳng mnm=mtm);
b là chiều rộng vành răng;
dm1 là đường kính trung bình của bánh chủ động,mm;
Y ε là hệ số kể đến sự trùng khớp của răng;

1 1
Y ε= = =0,58
ε α 1,72

Y β hệ số kể đến độ nghiêng của răng, răng thẳng Y β=1;

Y F 1 ,Y F 2 hệ sống dạng răng, tra theo bảng 6.18[1] với

Z1 26
z v 1= = =27 , X 1=0,38 →Y F 1 =3,54
cos δ 1 cos 15,46

Z2 94
z v 2= = =352,63 , X 2=−0,38 → Y F 2=3,63
cos δ 2 cos 74,54

K F là hệ số tải trọng khi tính về uốn;

K F=K Fβ . K Fα . K Fv

Với K Fβ là hệ số kể đến sự phân bố không đều tải trọng trên vành răng;
K Fβ =1,21

KFα là hệ số kể đến sự phân bố không đều tải trọng cho các đôi răng đồng
thời ăn khớp, với côn răng thẳng KFα = 1;

21
Đề 4/B-4

KFv là hệ số kể đến tải trọng động xuất hiện trong vùng ăn khớp tính theo
d ( u+1 ) δ
công thức: K Fv =1+ v F b d m 1 / ( 2T 1 K Fβ K Fα ), với v F =δ F g0 v m 1
số kể đến ảnh hưởng của sai số ăn khớp tra bảng 6.15 ta được δ F =0,016 ;
√ ; F là hệ
u

d m 1 ( u+1 ) 56,88. ( 3,62+1 )

Thay số: v F =δ F g0 v
√ u √
=0,016.73 .0,68 .
3,62
=6,77

v F b dm1 6,77.30 .56,88

K Fv =1+ =1+ =1,11
( 2 T 1 K Fβ K Fα ) 2.43757 .1,21.1

K F=K Fβ . K Fα . K Fv=1,21.1.1,11=1,34

Thay số:
2 T1 KF Y ε Y β Y F 2.43757.1,34 .0,58.1 .3,54
σ F 1= 1
= =75,8 ( MPa ) < [ σ F 1 ]cx =257,14( MPa)
( 0,85 b mnm dm 1 ) 0,85.30 .2,19.56,88

σ F 1 . Y F 2 75,8.3,63
σ F2= = =77,73< [ σ F 2 ] cx =241,71(MPa)
YF1 3,54

Thỏa mãn điều kiện về độ bền uốn.

3.5.Kiểm nghiệm độ bền quá tải
Hệ số quá tải:
T max
K qt = =1,7
T

Kiểm nghiệm ứng suất tiếp xúc cực đại:

σ Hmax =σ H √ K qt =471,98. √1,7=615,39 ( MPa ) < [ σ H ] max =1260( MPa)

Kiểm nghiệm ứng suất uốn cực đại:

σ Fmax =σ F K qt =75,8.1,7=128,86 ( MPa ) < [ σ F ]max =360(MPa)

4. XÁC ĐỊNH CÁC THÔNG SỐ, KÍCH THƯỚC HÌNH HỌC CỦA BỘ
TRUYỀN
4.1.Xác định các thông số, các kích thước của bộ truyền
4.2.Xác định các lực tác dụng lên trục
Lực vòng:
2T 1 2.43757
F t 1=F t 2= = =1538,57 N
d m1 56,88

F r 1=F t 1 tan α cos δ 1=1538,57. tan 20o . cos 15,46o =539,73 N =Fa 2

22
Đề 4/B-4

F a 1=Ft 1 tan α sin δ1 =1538,57. tan20 o . sin 15,46o =149,28 N =F r 2

Bảng tổng kết các thông số của bộ truyền bánh răng côn răng thẳng
Thông số Kí hiệu Đơn vị Giá trị Ghi chú
Vật liệu bánh răng nhỏ Thép 45
Vật liệu bánh răng lớn Thép 45
Độ rắn bánh răng nhỏ, HB1 250
HB
bánh răng lớn HB2 235
Chiều dài côn ngoài Re mm 121,98
Chiều rộng vành răng b mm 30
Mô đun vòng ngoài mte mm 2,5
Mô đun vòng trung bình mtm mm 2,19
Tỉ số truyền thực u - 3,62
Z1 26
Số răng răng
Z2 94
23
Đề 4/B-4

δ1 15,46
Góc côn chia δ2
Độ
74,54
δ a1 16,08
Góc côn đỉnh δ a2
Độ
75,07
δf 1 14,93
Góc côn đáy δf 2
Độ
73,91
Đường kính vòng chia d e 1 65
de 2
mm
ngoài 235
Đường kính vòng đỉnh d ae 1 71,55
d ae 2
mm
răng ngoài 235,85
h ae1 3,4
Chiều cao đầu răng ngoài h ae2
mm
1,6
h fe 1 2,1
Chiều cao chân răng ngoài h fe 2
mm
3,9
Khoảng cách từ đỉnh côn B1 116,66
đến mặt
mm
phẳng vòng ngoài đỉnh B2 30,97
răng

CHƯƠNG 4: TÍNH TRỤC, CHỌN Ổ LĂN

. TÍNH CHỌN KHỚP NỐI

Momen cần tuyền: T =T II =151467(N . mm)
T 3 151467
Đường kính trục cần nối: d t =d sb= 3
√
Ta chọn khớp nối vòng đàn hồi để nối trục.
√
0,2 [ τ ]
=
0,2.30
=29,34 (mm)

T t ≤ T cfkn
Chọn khớp nối theo điều kiện: {
d t ≤ d cfkn
Tt là Momen xoắn tính toán, T t=k .T

24
Đề 4/B-4

k là hệ số chế độ làm việc tra tại bảng 16.1Tr58[2], lấy k = 2

T là Momen xoắn danh nghĩa trên trục, T = 151467 Nmm
T t=k .T =1,2.151467=181760,4 Nmm=181,76 Nm
Tra bảng 16.10aTr68[2] với điều kiện:
T t =181,76 N .m ≤T cfkn
{ d t=29,34 mm≤ d cfkn

Ta được:
T cfkn =250 N .m

{d cfkn =32 mm
Z=6
Do =105 mm

Tra bảng 16.10bTr69 [2] với T cfkn=250 ( N . m ) ta đ ư ợc :

l 1=34 mm

{
l 2=15 mm
l 3=28 mm
d c =14 mm

1. Kiểm nghiệm khớp nối

Ta kiểm nghiệm theo hai điều kiện:
- Điều kiện sức bền dập của vòng đàn hồi:
2k . T
σ d= ≤ [σ d ]
Z Do d c l3
[ σ d ] là ứng suất dập cho phép của vòng cao su, [ σ d ]=2 ÷ 4 Mpa

2k . T 2.1,2.151467
σ d= = =1,47 <[σ d ]
Z D o d c l 3 6.105.14 .28
Thỏa mãn.
- Điều kiện bền của chốt:
k . T . l0
σu= ≤ [σ u ]
0,1.d 3c . D 0 . Z
15 l
Trong đó: l 0=l1 + 2 =34 + =41,5
2 2
[σ u ] là ứng suất cho phép của chốt, [σ u ]=60÷ 80 Mpa
k . T . l0 1,2.151467 .41,5
σu= 3
= =43,63<[σ u ]
0,1.d c . D 0 . Z 0,1.14 3 .105 .6
Thỏa mãn.
2. Lực tác dụng lên trục
25
Đề 4/B-4

F kn=0,2 F t
2 T 2.151467
F t= = =2885,09( N )
D0 105

→ F kn =0,2. F t =0,2.2885,09=577,02 N
Các thông số cơ bản của nối trục vòng đàn hồi:

Thông số Kí hiệu Giá trị

Momen xoắn lớn nhất có thể truyền được T cfkn 250 Nm

Đường kính lớn nhất có thể của nối trục d cfkn 32 mm

Số chốt Z 6

Đường kính vòng tâm chốt D0 105 mm

Chiều dài phần tử đàn hồi l3 28 mm

Chiều dài đoạn công-xôn của chốt l1 34 mm

Đường kính của chốt đàn hồi dc 14 mm

Lực tác dụng lên trục Fkn 577,02

. TÍNH SƠ BỘ TRỤC
2.1.Chọn vật liệu chế tạo trục.
Chọn vật liệu làm trục là thép 45 tôi cải thiện b = 600MPa.
2.2.Tính sơ bộ đường kính trục theo momen xoắn.
Theo công thức 10.9[1], ta có:
TI 43757
d sb 1 ≥
√
3

√
0,2. [ τ ]
=3
0,2.(15... 30)
=19,39...24 , 43(mm)

T II 151467
d sb 2 ≥
√
3

√
0,2. [ τ ]
=3
0,2.(15... 30)
=29,34...36 , 96 (mm)

26
Đề 4/B-4

d =d =20 (mm)
2
{
Chọn: d 1=d sb 1=35 (mm)
sb 2

Chiều rộng ổ lăn trên trục chọn theo bảng 10.2[1]:

d sb 1=20(mm) ⇒ b01=15( mm)
{ {
d sb 2=35(mm) b02=21(mm)
2.3.Xác định lực từ các chi tiết, bộ truyền tác dụng lên trục.

 Lực tác dụng lên trục I:

Lực tác dụng lên trục I từ bộ truyền đai: Fd = 426N
Lực tác dụng lên bộ truyền bánh răng côn răng thẳng:
 Lực vòng:
F t 1=1538,57 N
 Lực hướng tâm:
F r 1=539,73 N

 Lực dọc trục:

F a 1=149,28 N
 Lực tác dụng lên trục II:
Lực tác dụng từ khớp nối:
27
Đề 4/B-4

F kn=577,02 N
Lực tác dụng từ bộ truyền bánh răng côn răng thẳng:
 Lực vòng:
F t 2 ¿ F t 1=1538,57 N
 Lực hướng tâm:
F r 2=F a 1=149,28 N
 Lực dọc trục:
F a 2 ¿ F r 1=539,73 N

2.4.Xác định khoảng cách giữa các điểm đặt lực.

 Sơ đồ khoảng cách giữa các điểm đặt lực như hình vẽ phác họa kết
cấu HGT sau:

 Chọn chiều dài may-ơ và các giá trị k1, k2, k3, hn:
 Chiều dài may-ơ bánh răng côn, theo công thức 10.12[1]:
l m 13=( 1,2 ÷1,4 ) d sb 1=( 1,2÷ 1,4 ) 20=24 ÷ 28(mm)
Chọn lm13 = 28mm
l m 23=( 1,2 ÷1,4 ) d sb 2=(1,2 ÷ 1,4)35=42 ÷ 49( mm)
Chọn lm23 = 45mm
 Chiều dài may-ơ bánh đai, theo công thức 10.10[1]:
l m 12=(1,2 ÷ 1,5)d 1=(1,2÷ 1,5)20=24 ÷ 30
Chọn lm12 = 25mm.
 Chiều dài may-ơ nửa khớp nối, theo công thức 10.13[1]:
28
Đề 4/B-4

l m 22=( 1,4 ÷ 2,5 ) d 2=(1,4 ÷2,5) 35=49÷ 87.5

Chọn lm22 = 50 mm
 Các giá trị k1, k2, k3, hn tra theo bảng 10.3Tr189[1]:
- Khoảng cách từ từ mặt mút của chi tiết quay đến
thành trong của hộp hoặc khoảng cách giữa các chi
tiết quay: k 1=8...1 5.
- Khoảng cách từ mặt mút ổ đến thành trong của hộp
(lấy giá trị nhỏ khi bôi trơn ổ bằng dầu trong hộp
giảm tốc): k 2=5...1 5.
- Khoảng cách từ mặt mút của chi tiết quay đến nắp ổ:
k 3=10...2 0.
- Chiều cao nắp ổ và đầu bu-lông: h n=15...2 0.
 Khoảng cách các điểm đặt lực trên các trục:
- Khoảng công-xôn (khoảng chìa): công thức 10.14[1]:
l cki =0,5 ( l mki +b0 ) + k 3 +hn
¿
- Chiều rộng vành răng bki thứ i trên trục k:
b 13=b23=b=30 mm
- Khoảng cách đặt lực trên trục I:
l 12=−l c 12=−55(mm)
l 11= ( 2,5÷ 3 ) d 1=( 2,5 ÷ 3 ) 20=50 ÷ 60(mm) Chọn l11 = 60
mm
l 13=l 11 +0,5 b 01+k 1+ k 2+ 0,5.l m 13=60+ 0,5.15+10+10+0,5.28=101,5(mm)
Chọn l13 = 103 mm
- Khoảng cách đặt lực trên trục II:
o l c 22=65,5 mm
o
l 22=0,5 b02 +k 1 + k 2+l m 23−0,5 b .cos δ 2 =0,5.21+ 10+10+45−0,5.30 . cos 7
Chọn l 22=l 24=72 mm
o l 21=2 l22 +d m 1=2.72+56,88=200,87( mm)
Chọn l21 = 200 mm

. TÍNH TOÁN THIẾT KẾ TRỤC.

3.1.Tính toán thiết kế trục II.
1. Tính phản lực tại các gối tựa.
Các lực tác dụng như hình vẽ:

29
Đề 4/B-4

F t 2=1538,57 N
F a 2=539,73 N
F r 2=149,28 N
F kn=577,02 N

Cần xác định các phản lực: Fx0, Fy0, Fx1, Fy1.
Phương trình cân bằng:

∑ F x =F kn + F x 0−F t 2 + F x 1=0

{ ∑ F y=−F y0 + F r 2 + F y1=0
d
∑ M x (1 )=−F y 0 . l21+ F a 2 . 2m 2 + F r 2 . ( l21−l22 )=0
∑ M y (1)=F kn . ( l21+lc 22) + F x0 . l21−F t 2 . ( l21−l22 ) =0
F x 0 + F x 1=Ft 2−F kn

{
F y1−F y 0=−F r 2
d
F a 2 . m 2 + F r 2 . ( l 21−l 22 )
→ 2
F y 0=
l 21
F . ( l −l ) −F kn . ( l 21 + Lc 22)
F x 0= t 2 21 22
l 21

F x1=F t 2 −F kn −F x 0

{
F y 1=F y 0−F r 2
205,63
539,73. +149,28. ( 200−72 )
→ 2
F y 0= =373
200
1538,57. ( 200−72 )−577,02. ( 200+65,5 )
F x 0= =218,69
200

30
Đề 4/B-4

F x 1=742,86

{
→ F y 1=223,72
F y0 =373
F x 0=218,69

2. Vẽ biểu đồ momen.

3. Xác định chính xác đường kính các đoạn trên trục.
Chọn vật liệu làm trục: Thép 45 tôi cải thiện tra bảng 10.5 có
[ σ ]=60 MPa
Tính chính xác đường kính trục theo công thức 10.15[1], 10.16[1]:
 Tại tiết diện 2:
M 3=√ M x 32+ M y32= √0+ 0=0
M tđ 3= √ M 23 +0,75 T 2II = √0+ 0,75.151467 2=131174,27 Nmm

31
Đề 4/B-4

M tđ 3 3 131174,27
→ d 3=
√
3

√
0,1 [ σ ]
 Tại tiết diện 0:
=
0,1.60
=27,96 mm

M 0=√ M x 02 + M y 02=√ 37217,982+ 0=37217,98 Nmm

M tđ 0= √ M 20 +0,75 T 22=√ 37217,982+ 0,75.1514672=136352 Nmm
M tđ 0 3 136352
→ d 0=
√
3

√
0,1 [ σ ]
 Tại tiết diện 3:
=
0,1.60
=28,32 mm

M 2=√ M 2x 2+ M 2y2 =√ 89011,22+ 29701,22=93835,79 Nmm

M tđ 2= √ M 22 +0,75 T 22= √ 93835,79 2+0,75. 1514672=161281,88 Nmm
M tđ 2 3 161281,88
→ d 2=
√
3

√
0,1 [ σ ]
 Tại tiết diện 1:
=
0,1.60
=29,96 mm

M 1=0 Nmm
M tđ 1=0 Nmm →d 1=0 mm
4. Chọn lại đường kính các đoạn trục.
Chọn đường kính theo tiêu chuẩn và đảm bảo điều kiện lắp ghắp:
d 2=28 mm

{d 0=d 1=30 mm
d3 =35 mm
5. Chọn và kiểm nghiệm then.
 Chọn then:
 Trên trục II then được lắp ở bánh răng và khớp nối.
 Then lắp trên trục vị trí lắp bánh răng côn: d 3=35 mm
b=10 mm
Chọn then bằng theo bảng 9.1a[1], ta được: h=8 mm
t 1=5 mm {
 Lấy chiều dài then: l t =( 0,8 ÷ 0,9 ) . l m
Then lắp trên vị trí bánh răng côn (tiết diện 2):
l t 2= ( 0,8÷ 0,9 ) . l m 23=( 0,8 ÷ 0,9 ) .45=36 ÷ 40.5 mm
Chọn l t 3=36 mm
 Then tại khớp nối:d 2=28 mm
b=8 mm
Chọn then bằng tra bảng 9.1a[1], ta được: h=7 mm
t 1=4 mm {
 Chiều dài then trên trục lắp khớp nối:
l t 2= ( 0,8÷ 0,9 ) . l m 22=( 0,8 ÷0,9 ) .50=40 ÷ 45 mm
Chọn l t 2=40 mm

32
Đề 4/B-4

 Kiểm nghiệm then theo độ bền dập và độ bền cắt.

Theo công thức 9.1 và 9.2[1], ta có:
2T

{
σd=
dl t (h−t 1)
τ c=
2T
dl t b
≤ [ σd ]

≤ [τc ]

Tra bảng 9.5[1] với: dạng lắp cố định, vật liệu may-ơ bằng
thép và chế độ tải trọng êm.
[ σ d ]=150 Mpa
→
{ [ τ c ]=45 Mpa
Kiểm tra độ bền then tại vị trí lắp với bánh răng côn:
2 T2 2.151467

{σ d 3=

τ c=
=
d 3 l t 3 ( h−t 1) 35.36 .(8−5)
2 T 2 2.151467
=
d 3 l t 3 b 35.36 .10
=80,14 Mpa < [ σ d ] =150 Mpa

=24,04 Mpa< [ τ c ]=45 Mpa

⇒ Then thỏa mãn về độ bền.

Kiểm nghiệm độ bền then tại vị trí khớp nối:

2 T2 2.151467

{σ d 2=

τ c=
=
d2 l t 2 (h−t 1 ) 28.40 .(7−4)
2T 2
=
2.151467
d 2 l t 2 b 28.40 .8
=90,16 Mpa< [ σ d ] =150 Mpa

=33,81 Mpa < [ τ c ]=45 Mpa

⇒ Then thỏa mãn về độ bền.

6. Kiểm nghiệm trục theo độ bền mỏi.

 Kiểm nghiệm trục về độ bền mỏi:
Độ bền mỏi được đảm bảo nếu hệ số an toàn tại các tiết diện
nguy hiểm thỏa mãn điều kiện: công thức 10.19[1]:
sσj . s τj
s j= 2 2
≥[s]
√sσj + s τj
Trong đó:
[ s ] −¿hệ số an toàn cho phép, thông thường [ s ] =1,5 … 2,5
(khi cần tăng độ cứng [ s ] =2,5 … 3, như vậy có thể không cần
kiểm nghiệm về độ cứng của trục); và sτj −¿ hệ số an toàn chỉ

33
Đề 4/B-4

xét riêng ứng suất pháp và hệ số an toàn chỉ xét riêng ứng
suất tiếp tại tiết diện j, theo công thức 10.20 và 10.21[1];
σ −1
sσj =
K σdj σ aj + φσ σ mj
τ−1
sτj =
K τdj τ aj +φ τ τ mj
Trong đó: σ −1 và σ−1 – là giới hạn mỏi uốn và xoắn với
chu kỳ đối xứng, có thể lấy gần đúng:
σ −1=0,436 σ b=0,436.600=261,6 MPa
τ −1=0,58 σ −1=0,58.261,6=151,73 MPa
σ aj , τ aj , σ mj , τ mjlà biên độ và trị số trung bình của ứng suất
pháp và ứng suất tiếp tại tiết diện j, do trục quay một chiều:
Mj

{σ aj =

τ aj =τ mj=

xoắn tại tiết diện j.

,σ =0
W j mj
Tj
2W0j
với W j và W 0 j là momen cản uốn và cản

  ,
là hệ số kể đến ảnh hưởng của các trị số ứng
suất trung bình đến độ bền mỏi ,tra bảng 10.7[1] với
φσ =0,05
σ b=600 MPa, ta được:
{ φτ =0
K σdj , K τdj – hệ số, xác định theo các công thức 10.25 và
10.26[1]:
Kσ
+ K x −1
εσ
K σdj =
KY
Kτ
+ K x −1
ετ
K τdj =
Ky
Trong đó: Kx là hệ số tập trung ứng suất do trạng thái
bề mặt, phụ thuộc vào phương pháp gia công và độc nhẵn bề
mặt, cho trong bảng 10.8[1], K x =1,06; Ky là hệ số tăng bền bề
mặt trục, cho trong bảng 10.9[1] phụ thuộc vào phương pháp
tăng bền bề mặt, cơ tính vật liệu, K y =1.
ε σ và ε τ – hệ số kích thước kể đến sự ảnh hưởng của
kích thước tiết diện trục đến giới hạn mỏi.
K σ và K τ – hệ số tập trung ứng suất thực tế khi uốn và
khi xoắn, trị số phụ thuộc vào yếu tố gây tập trung ứng suất.
34
Đề 4/B-4

 Kiểm nghiệm độ bền mỏi ở vị trí khớp nối:

M j=M 2=0

{
Ta có: T j=T 2=151467 Nmm
d j =d 2=28 mm
Do M 2=0 nên ta chỉ kiểm nghiệm hệ số an toàn khi tính riêng
ứng suất tiếp, tra bảng 10.6[1] với dj = 28mm:
2
π d 3j b t 1 ( d j−t 1) π .283 8.4 . ( 28−4 )2
W 0 j= − = − =3981,21
16 2d j 16 2.28
Tj 151467
τ mj=τ aj = = =19,02
2 W 0 j 2.3981,21
Ta thấy sự tập trung ứng suất tại trục lắp bánh đai là do lắp
ghép có độ dôi, tra bảng 10.11[1], ảnh hưởng của độ dôi:
K σ /ε σ =2,06
{ K τ /ε τ =1,64
Ảnh hưởng của rãnh then:
Tra bảng 10.10[1] với d j=28 mm
ε σ =0,89
{ε τ =0,82
Tra bảng 10.12[1] với σ b=600 MPa:
¿ K σ =1,76
{¿ K τ =1,54

⇒ K σ /ε σ =1,76 /0,89=1,98
{
K τ /ε τ =1,54 /0,82=1,88
K /ε =1,98
τ
{
Chọn: Kσ /ε σ=1,88
τ

Kτ
+ K x −1
ετ 1,98+1,06−1
⇒ K τdj= = =2,04
Ky 1
τ −1 151,73
⇒ s τj= = =3,91
K τdj τ aj+ φτ τ mj 2,04.19,02
⇒ s j=3,91 ≥ [ s ]

 Kiểm nghiệm tại tiết diện ở ổ lăn:

M j= M ol =37217,79

{
Ta có: T j=T ol =T 2=151467
d j=d ol =30
Tra bảng 10.6[1] với d j=30mm

35
Đề 4/B-4

π d3j π . 303
⇒
{
W 0 j=
W j=
32
=
32
π d 3j π . 303
16
=
16
=2650,72

=5301,44

M j 37217,79
⇒
{ σ aj =

τ mj =τ aj =
W j
Tj
=
2650,72
=
=14,04

151467
2 W 0 j 2.5301,44
=14,29

Do tiết diện ở vị trí ổ lăn nên tiết diện bề mặt trục lắp có đội
dôi ra. Chọn kiểu lắp lỗ, tra bảng 10.11[1], ta được:
¿ K σ /ε σ =2,06
¿ K τ /ε τ =1,64
Kσ

{
+ K x −1
εσ 2,06+1,06−1
K σdj = = =2,12
Ky 1
⇒ Kτ
+ K x −1
ετ 1,64+ 1−1
K τdj= = =1,64
Ky 1

σ−1 261,6

⇒
{
s τj =
s σj =

τ −1
=
K σdj σ aj +ѱ σ σ mj 2,12.14,04

=
151,73
K τdj τ aj +ѱ τ τ mj 1,64.14,29
=8,79

=6,47

sσj . s τj 8,79.6,47
⇒ s j= 2
= =5,21 ≥ [ s ]
√s 2
σj+s τj
√8,792 +6,47 2

 Kiểm nghiệm tại tiết diện lắp bánh răng:

M j=M br =131174,27

{ T j=T 2=151467
d j=d 3=35
Tra bảng 10.6[1] với d j=35mm:
2
π d 3j b t 1−( d j−t 1 ) π . 353 10.5 . ( 35−5 )2

{W j=

W0 j=
32

16
−

−
2dj

2dj
2
=
32
−
2.35
π d 3j bt 1−( d j−t 1 ) π . 353 10.5 . ( 35−5 )2
=
16
−
2.35
=3566,39

=7775,63

36
Đề 4/B-4

M j 131174,27

⇒
{ σ aj =
Wj

τ mj=τ aj =
=

Tj
3566,39

=
=36,78

151467
2W 0 j 2.7775,63
=9,74

Do tiết diện tại vị trí bánh răng nên bề mặt tiết diện trục lắp có
độ dôi. Chọn kiểu lắp lỗ. Tra bảng 10.11[1], ta có:
¿ K σ /ε σ =2,06
¿ K τ /ε τ =1,64
Ảnh hưởng của rãnh then:
ε =0,865
Tra bảng 10.10[1] với d j=35 mm: εσ =0,795
τ
{
K =1,76
Tra bảng 10.12[1] với σ b=600 MPa: K σ=1,54
τ
{
⇒ ¿ K σ /ε σ=1,76 /0,865=2,03
¿ K τ /ε τ =1,54 /0,795=1,94
K /ε =2,03
τ
{
Chọn Kσ /ε σ=1,94
τ

Kσ

{
+ K x −1
εσ 2,03+1,06−1
K σdj = = =2,09
⇒ K y 1
Kτ
+ K x −1
ετ 1,94 +1−1
K τdj = = =1,94
Ky 1

σ −1 261,6
⇒
{s σj=

saj =
K σdj σ aj +
τ −1
φ σ σ mj

=
=
2,09.36,78
151,73
K τdj τ aj + φτ τ mj 1,93.9,74
sσj s aj
=3,4

=8,03

3,4.8,03
⇒ s j= 2 2
= =3,13 ≥ [ s ]
√s σj + saj √3,4 2 +8,032
7. Chọn và kiểm nghiệm ổ lăn.
a. Chọn ổ lăn:
 Sơ đồ bố trí ổ:

37
Đề 4/B-4

 Thông số đầu vào:

Cần đảo chiều khớp nối để tính xem chiều nào ổ chịu lực lớn
hơn thì tính trường hợp đó.
Tính phản lực tại gối tựa 0 và 1:
Phương trình cân bằng:

∑ F x =−F kn + F x0 −F t 2 + F x 1=0

{ ∑ F y=−F y0 + F r 2 + F y1 =0
d
∑ M x(1 )=−F y 0 . l21+ F a 2 . 2m 2 + F r 2 . ( l21−l22 )=0
∑ M y (1)=−F kn . ( l21+lc 22 )+ F x0 . l21−F t 2 . ( l21−l22) =0
F x 0 + F x 1=Ft 2+ F kn

{
F y 1−F y 0=−F r 2
d
F a 2 . m 2 + Fr 2 . ( l 21−l 22)
→ 2
F y 0=
l 21
F . ( l −l ) + F kn . ( l 21 + Lc 22 )
F x 0= t 2 21 22
l 21

F x 1=365,04

{
→ F y1=222,18
F y 0=371,46
F x 0=1750,55

So sánh trường hợp Fkn ngược chiều với Ft2 và trường hợp Fkn
cùng chiều với Ft2 thì trường hợp Fkn cùng chiều với Ft2 ổ phải
chịu lực lớn hơn do vậy ta tính ổ lăn theo trường hợp có F kn
cùng chiều với Ft2
Đường kính đoạn trục lắp ổ d=d 0=d 1=30 mm
Ta có tải trọng hướng tâm tác dụng lên 2 ổ:
 Tại vị trí ổ lăn 0:

38
Đề 4/B-4

F r 0=√ F 2x 0 + F 2y 0=√ 1750,552 +371,462=1789,53 N

 Tại vị trí ổ lăn 1:
F r 1=√ F2x 1 + F 2y1 =√ 365,04 2+ 222,182=427,34 N
Ta có lực dọc trục ngoài (lực dọc tác dụng lên bánh răng côn:
F at =F a 2=539,73 N
Do có lực dọc trục (do bánh răng côn sinh ra) và nhằm đảm
bảo cứng, vững nên ta chọn ổ lăn là loại ổ đũa côn.
Chọn loại ổ lăn sơ bộ là ổ đũa côn cỡ nhẹ tra theo bảng
P2.11[1]:
Kí hiệu : 7206

{
C=29,8 KN
C0 =22,3 KN
Với d=30 mm⇒ chọn ổ lăncó : α =13,67 °
d=30 mm
D=62 mm
B=16 mm
Hệ số e=1,5 tan α=1,5 tan13,67 ° =0,36
b. Kiểm nghiệm khả năng tải động của ổ lăn:
 Khả năng tải động Cd được tính theo công thức:
C d=Q . m√ L
Trong đó:
10
m – là bậc của đường cong mỏi: m= 3 (ổ đũa côn)
L – tuổi thọ của ổ:
L=60. n . Lh . 10−6 =60.63,05.19000 . 10−6 =71,88(triệu vòng)
Q – tải trọng quy ước (KN) được xác định theo công thức
11.3[1]:
Q=( X .V . Fr + Y . F a ) k t k d
V – hệ số kể đến vòng nào quay, ở đây vòng trong quay:
V =1
Kt – hệ số ảnh hưởng của nhiệt độ k t=1
kd – hệ số kể đến đặc tính tải trọng, tải trọng tĩnh, hộp
giảm tốc công suất nhỏ: k d=1
 Lực dọc trục do lực hướng tâm sinh ra trên ổ lăn (hình vẽ):
F s 0=0,83. e . F r 0=0,83.0,36 .1789,53=534,71 N
F s 1=0,83. e . Fr 1=0,83.0,36 .427,34=127,69 N
 Tổng lực dọc trục tác dụng lên ổ lăn 0:
∑ F a 0=F s 1 + F a 2=127,69+539,73=667,42 N
 Tổng lực dọc trục tác dụng lên ổ lăn 1:

39
Đề 4/B-4

∑ F a 1=|F s 0 −F a 2|=|534,71−539,73|=5,02 N
 Lực dọc trục tác dụng lên ổ lăn 0:
F a 0=Max ( ∑ F a 0 , F s 0 ) =Max ( 667,42 ; 539,73 )=667,42
 Lực dọc trục tác dụng lên ổ lăn 1:
F a 1=Max ( ∑ F a1 , F s 1) =Max (5,02 ; 127,69)=127,69
 X – hệ số tải trọng hướng tâm
 Y – hệ số tải trọng dọc trục
Tra bảng 11.4[1]:
Fa0 667,42
Với V . F = 1.1789,53 =0,37>e=0,36
r0

X 0=0,4
⇒
{
Y 0=0,4 cot α =0,4. cot13,67 ° =1,64
F a1 127,69
Với V . F = 1. 427,34 =0,3<e=0,36
r1

⇒ X 1=1
{
Y 1 =0

 Tải trọng qui ước tác dụng lên ổ:

Q 0=( X 0 .V . Fr 0+Y 0 . F a 0 ) . k t .k d= ( 0,4.1.1789,53+0,4.667,42 ) .1.1=982,78
Q1=( X 1 . V . F r 1 +Y 1 . F a 1 ) . k t . k d= (1.1 .427,34 ) .1 .1=427,34
 Ta thấy Q 0 >Q1 nên ta chỉ cần kiểm nghiệm cho ổ lăn 0:
Q=Max ( Q0 , Q 1 )=994,08
 Khả năng tải động của ổ lăn 2:
10
m 3
C d=Q . √ L=982,78 √ 71,88=3543,55 N =3,54 KN < C=29,8 KN
⇒ 2 ổ lănthỏa mãn khả năng tải động
c. Kiểm nghiệm khả năng tải tĩnh của ổ lăn:
 Tra bảng 11.6[1] cho ổ đũa côn 1 dãy ta được:
X 0=0,5
{Y 0=0,22 cot α =0,22 cot 13,67=0,9
 Tải trọng tĩnh tương đương tác dụng vào từng ổ:
Qt 0 =X 0 . F r 0 +Y 0 . F a 0 =0,5.1789,53+0,9.667,42=1495,44
Q t 1 =X 0 . F r 1 +Y 0 . F a 1=0,5.427,34+ 0,9.127,69=328,59
 Kiểm nghiệm khả năng tải tĩnh của ổ:
Qt =max ( Qt 0 , Qt 1 ) =1495,44 N=1,5 KN <C0 =22,3 KN
⇒ 2 ổ lăn thỏa mãn khả năng tải tĩnh
3.2.Tính toán thiết kế trục I.
1.1. Phản lực tại gối tựa.
F t 1=1538,37(N )

40
Đề 4/B-4

F r 1=539,73(N )
F a 1=149,28(N )
F r=425(N )
 Phương trình cân bằng:
Σ F x =−Fr . sin 60+ F x −F x + F t =0
10 11 1

Σ F y =F r . cos 60−F y + F y −F r =0
10 11 1

dm1
Σ M x(0)=F r . cos 60. l c12−F y . l11 + F r . l 13−F a . =0
11 1 1
2

Σ My (0) =−Fr . sin 60.l c12 + F x .l 11 −Ft . l 13=0

11 1

 Thay số vào ta được:

Σ F x =−425. sin 60+ F x −F x +1538,37=0
10 11

Σ F y =425. cos 60−F y + F y −539,73=0

10 11

56,88
Σ M x(0)=425. cos 60.55−F y .60+539,73.103−149,28. =0
11
2

Σ My (0) =−425. sin 60.55+ F x .60−1538,37.103=0 11

 Giải hệ phương trình ta được:

F x =1807,95
10

F y =723,24
10

F x =2978,26
11

F y =1050,57
11

1.2. Vẽ biểu đồ momen.

41
Đề 4/B-4

Fr
Z

Fr.cos60
Fr.sin60

60 Fy11 Fx11
Fa1
Ft1 Fr1t

Fx10
Fy10 60
55
103

66150

My

18963,9 Fy10=723,34
20243,34 Fy11=1050,57
Fx10=1807,95
Fx11=2978,26
Mx
Ft1=1538,37
4245,49 Fr1=539,73
Fa1=149,28
11687,5 Fr=425

43751,24

Mz Ø20k6
Ø20k6

Ø25k6
Ø25k6

158

42
Đề 4/B-4

1.3. Xác định chính xác đường kính các đoạn trục trên trục I.
Chọn vật liệu làm trục: thép 45, tra bảng 10.5(tr195) ta có
[ σ ]=60 MPa
Tính chính xác đường kính trục :
Theo công thức 10.15Tr194[1] và 10.16tr194[1] ta có:
 Tiết diện 2:
M 2=√ M 2x 2+ M 2y2 =√ 02+ 02=0 (mm)
M tđ 2= √ M 2x2 + M 2y 2+ 0,75T 21=√ 02 +0 2+ 0,75.43751,242=37889,69(N . mm)
M tđ 2 3 37889,69
⇒ d2=
√
3

√
0,1 [ σ ]
=
0,1.60
=18,48(mm)

 Tiết diện 0:
M 0=√ M 2x 0 + M 2y 0=√ 20243,342 +11687,5 2=23375 ( Nmm )
M tđ 0= √ M 2x0 + M 2y 0 +0,75 T 21 =√ 20243,342 +11687,52 +0,75.43751,24 2=44519,87 ( Nmm )
M tđ 0 3 44519,87
⇒ d0=
√
3

√
0,1 [ σ ]
=
0,1.60
=19,5(mm)

 Tiết diện 1:
M 1=√ M 2x 1+ M 2y1= √189632 +661502 =68814,37 ( Nmm )
M tđ 1= √ M 2x 1 + M 2y 1+ 0,75T 21=√ 189632 +661502 +0,75. 43751,242 =79405,92 ( Nmm )
M tđ 1 3 79405,92
⇒ d 1=
√
3

√
0,1 [ σ ]
=
0,1.60
=23,65(mm)

 Tiết diện 3:
M 3=√ M 2x 3 + M 2y 3=√ 4245,492 +02=4245,49 ( Nmm)
M tđ 3= √ M 2x3 + M 2y 3 +0,75 T 21= √ 4245,492+ 02 +0,75. 43751,242 =38126,79 ( Nmm )
M tđ 3 3 38126,79
⇒ d3=
√
3

√
0,1 [ σ ]
=
0,1.60
=18,52(mm)

1.4. Chọn lại đường kính các đoạn trục.

Chọn đường kính theo tiêu chuẩn và đảm bảo các điều kiện lắp ghép:

43
Đề 4/B-4

d 2=20 mm
Ta chọn được: d 0=d 1=25 mm
d3 =20 mm {
1.5. Chọn và kiểm nghiệm then.
a. Chọn then
Trên trục I then được lắp tại bánh răng (vị trí 3) và bánh đai.
 Then lắp trên trục vị trí lắp bánh răng côn: d 3=20 mm
b=6 mm
Chọn then bằng, tra bảng B9.1aTr173[1] ta được: h=6 mm
t 1=3,5mm {
Lấy chiều dài then: l t =( 0,8 ÷ 0,9 ) . l m
l t 3= ( 0,8÷ 0,9 ) . l m 13=( 0,8 ÷ 0,9 ) .28=22 ÷25 mm

Tachọn l t 3 =25 mm

 Then lắp trên trục vị trí lắp bánh đai: d 2=20 mm

b=6 mm
Chọn then bằng, tra bảng B9.1aTr173[1] ta được: h=6 mm
{
t 1=3,5mm
Chiều dài then trên đoạn trục lắp bánh đai:
l t 2= ( 0,8÷ 0,9 ) . l m 12=( 0,8 ÷0,9 ) .25=20÷ 22,5 mm
⇒Tachọn l t 2=20 mm
b. Kiểm nghiệm then theo độ bền dập và độ bền cắt:
Theo công thức 9.1 và 9.2Tr173[1] ta có:

2T

{σd=
dl t (h−t 1)
τ c=
2T
dl t b
≤ [ σd ]

≤ [τc ]

Với bảng B9.5Tr178[1] ta có: dạng lắp cố định, vật liệu may-ơ bằng
thép và chế độ tải trọng làm việc êm

σ d =150 Mpa
⇒
{[ [ ]]
τ c =60 Mpa

Kiểm tra độ bền then tại vị trí lắp với bánh răng côn:

44
Đề 4/B-4

2 T1 2.43751,24

{
σ d 3=

τ c 3=
d 3 lt 3 b
=
=
d 3 l t 3 ( h−t 1) 20.25. (6−3,5)
2 T1 2.43751,24
20.25 .6
=70 Mpa< [ σ d ]=150 Mpa

=29,17 Mpa < [ τ c ]=60 Mpa

⇒ Then tại vị trí này thỏa mãn điều kiện bền dập và cắt

Kiểm nghiệm độ bền then tại vị trí bánh đai:

2 T1 2.43751,24

{
σ d 2=

τ c 2=
d 2 lt 2 b
=
d2 l t 2 (h−t 1 ) 20.22 .(6−3,5)
2T 1
=
2.43751,24
20.22 .6
=79,55 Mpa < [ σ d ] =150 Mpa

=33,14 Mpa< [ τ c ] =60 Mpa

⇒ Then tại vị trí này thỏa mãn điều kiện bền dập và cắt.
1.6. Kiểm nghiệm trục theo độ bền mỏi.
 Kiểm nghiệm trục về độ bền mỏi
Độ bền của trục được đảm bảo nếu hệ số an toàn tại các tiết diện
nguy hiểm thỏa mãn điều kiện:
sσ . s τ
s j= j j
≥[ s ]
√ sσ + sτ 2
j
2
j

trong đó: [ s ] - hệ số an toàn cho phép, thông thường [ s ] = 1,5…

2,5 (khi cần tăng độ cứng [ s ] = 2,5… 3, như vậy có thể không cần
kiểm nghiệm về độ cứng của trục)
sj và sj - hệ số an toàn chỉ xét đến riêng ứng suất pháp và hệ số an
toàn chỉ xét đến ứng suất tiếp tại tiết diện j :
σ−1
s σj =
K σ dj σ aj +ψ σ σ mj
τ −1
s τj =
K τ dj τ aj +ψ τ τ mj
Trong đó: σ −1 và τ −1 - giới hạn mỏi uốn và xoắn với chu kỳ
đối xứng. Có thể lấy gần đúng
σ −1=0,436. σ b =0,436.600=261,6
τ −1=0,58 σ −1=0,58.261,6=151,73
σ aj , σ mj , τ aj , τ mjlà biên độ và trị số trung bình của ứng suất pháp và ứng
suất tiếp tại tiết diện j,do quay trục một chiều:

45
Đề 4/B-4

 Mj
 
 aj W
 j

 Tj
 aj   mj 
 2.W
 0j

Wj,W
với 0 j là momen cản uốn và momen cả xoắn tại tiết diện j
của trục.
  , là hệ số kể đến ảnh hưởng của các trị số ứng suất trung bình
10.7
[1]  
đến độ bền mỏi ,tra bảng B 197 với b 600MPa,ta có:

   0,05

  0

K σdj và K τdj - hệ số xác định theo công thức sau :

Kσ
+ K x −1
εσ
K σ dj =
Ky
Kτ
+ K x −1
ετ
K τ dj =
Ky
Trong đó: Kx - hệ số tập trung ứng suất do trạng thái bề mặt, phụ
thuộc vào phương pháp gia công và độ nhẵn bề mặt cho trong bảng
10.8 trang 197 - “ Tính toán thiết kế hệ thống dẫn động cơ khí tập 1
”, lấy Kx = 1,06.
Ky - hệ số tăng bề mặt trục, cho trong bảng 10.9 phụ thuộc vào
phương pháp tăng bền bề mặt, cơ tính vật liệu. Ở đây ta không
dùng các phương pháp tăng bền bề mặt, do đó Ky = 1.
ε σ và ε τ - hệ số kích thước kể đến ảnh hưởng của kích thước tiết diện
trục đến giới hạn mỏi.
K σ và K τ - hệ số tập trung ứng suất thực tế khi uốn và xoắn, trị số của
chúng phụ thuộc vào các loại yếu tố gây tập trung ứng suất.

 Kiểm nghiệm tại tiết diện lắp bánh đai

46
Đề 4/B-4

M j=M 2=0

{
Ta có: T j=T =43751,24
d j=d 2=20

Do M2=0 nên ta chỉ kiểm tra hệ số an toàn khi chỉ tính tính tiêng ứng
10.6
[1]
suất tiếp,tra bảng B 196 với d2=20mm
2
π . d 23 b . t 1 . ( d 2−t 1 ) π .20 3 6.3,5 . ( 20−3,5 )2
Ta có: W o = − = − =1427,86
2
16 2.d 2 16 2.20

T 43751,24
τ a =τ m = = =15,32
2 2
2. W o 2.1427,86
2

thấy sự tập trung ứng suất tại trục lắp bánh đai là do rãnh then và
Ta
10.11
[1]
do lắp ghép có độ dôi .Tra bảng B 198

Ảnh hưởng của độ dôi:

Kσ
=2,06
εσ

Kτ
=1,64
ετ

Ảnh hưởng của rãnh then: tra bảng 10.10(tr198)

ε σ =0,92

ε τ =0,89

Tra bảng 10.12 (tr198) với σ b=600

K σ =1,76

K τ =1,54

Ta có:
K σ 1,76
= =1,91
ε σ 0,92

K τ 1,54
= =1,73
ε τ 0,89

47
Đề 4/B-4

Nên ta có:
Kσ
=2,06
εσ

K τ 1,54
= =1,73
ε τ 0,89

Kτ
+ K x −1
ετ 1,73+1,06−1
K τd 2= = =1,79
1 1

Ta có:
τ−1
sτj =
K τdj τ aj +ψ τ τ mj

151,73
sτ = =5,53 ≥[s ]
2
1,79.15,32

 Kiểm nghiệm tại tiết diện lắp ổ lăn

M ol =68814,37

{ T ol =43751,24
d ol =25

Tra bảng 10.6(tr196) với d ol=25

π . d ol3 π .253
W ol = = =1533,98
32 32

π . d ol3 π . 253
Wo = = =3067,96
ol
16 16

Ta được:
M ol 68814,37
σa = = =44,86
ol
W ol 1533,98

σ m =0( ứng suất uốn thay đổi theo chu kì )

ol

T 43751,24
τ a =τ m = = =7,13
ol ol
2. W o 2.3067,96
ol

Do tiết diện này nằm ở ổ lăn nên tiết diện bề mặt trục lắp có
độ dôi ra. Chọn kiểu lỗ. Tra bảng 10.11(tr198):
48
Đề 4/B-4

Kσ
=2,06
εσ

Kτ
=1,64
ετ

Kτ
+ K x −1
ετ 1,64 +1,06−1
K τdol = = =1,7
1 1

Kσ
+ K x −1
εσ 2,06+1,06−1
K σdol = = =2,12
1 1

Ta có:
τ−1
sτj =
K τdj τ aj +ψ τ τ mj

151,73
sτol = =12,52
1,7.7,13

σ −1
sσj =
K σdj σ aj+ ψ σ σ mj

261,6
sσol = =2,75
2,12.44,86

s σ . sτ
¿> s j= j

2
j
≥[s ]
√s σj +s τ 2 j

2,75.12,52
¿> s ol = =2,69 ≥[s ]
√2,752 +12,522

 Kiểm nghiệp tại tiết diện lắp bánh răng côn

M j=M 3=4245,49

{
Ta có: T j=T =43751,24
d j=d 2=20

Tra bảng 10.6(tr196) với d 3=20

2
π . d 33 b . t 1 . ( d 3−t 1 ) π . 203 6.3,5 . ( 20−3,5 )2
Wo = − = − =1427,86
3
16 2. d3 16 2.20

49
Đề 4/B-4

2
π . d 33 b . t 1 . ( d 3−t 1 ) π .20 3 6.3,5 . ( 20−3,5 )2
W 3= − = − =642,47
32 2. d 3 32 2.20

Ta được:
M 3 4245.49
σ a 3= = =6,61
W 3 642,47

σ m =0( ứng suất uốn thay đổi theochu kì)

3

T 43751,24
τ a =τ m = = =15,32
3 3
2.W o 2.1427,86
3

thấy sự tập trung ứng suất tại trục lắp bánh răng côn là do rãnh
Ta
10.11
[1]
then và do lắp ghép có độ dôi .Tra bảng B 198 :

Ảnh hưởng của độ dôi:

Kσ
=2,06
εσ

Kτ
=1,64
ετ

Ảnh hưởng của rãnh then: tra bảng 10.10(tr198):

ε σ =0,92

ε τ =0,89

Tra bảng 10.12 (tr198) với σ b=600

K σ =1,76

K τ =1,54

Ta có:
K σ 1,76
= =1,91
ε σ 0,92

K τ 1,54
= =1,73
ε τ 0,89

Nên ta lấy:

50
Đề 4/B-4

Kσ
=2,06
εσ

K τ 1,54
= =1,73
ε τ 0,89

Kσ
+ K x −1
εσ 2,06+1,06−1
K σd 3 = = =2,12
1 1

Kτ
+ K x −1
ετ 1,73+1,06−1
K τd 3= = =1,79
1 1

Thay vào công thức ta được:

σ −1
sσj =
K σdj σ aj+ ψ σ σ mj

261,6
sσ = =18,67
3
2,12.6,61

τ−1
sτj =
K τdj τ aj +ψ τ τ mj

151,73
sτ = =5,53
3
1,79.15,32

s σ . sτ
¿> s j= j

2
j
≥[s ]
√s σj +s τ 2 j

18,67.5,53
¿> s3 = =5,3 ≥[s ]
√18,672 +5,532
⇒ Trục an toàn về độ bền mỏi
1.7. Chọn và kiểm nghiệm ổ lăn.
a. Chọn ổ lăn
Sơ đồ bố trí ổ lăn:

51
Đề 4/B-4

Fr0 Fat=Fa1 Fr1

0 Fs0 Fs1 1

Ta có tải trọng hướng tâm tác dụng lên 2 ổ:

 Tại vị trí ổ lăn 0:

F r 0=√ F 2x 10 + F 2y 10=√ 1807,95 2+723,34 2=1947,28(N )
 Tại vị trí ổ lăn 1:
F r 1=√ F2x 11 + F 2y 11= √2978,26 2+1050,57 2=3158,12(N)

Ta có lực dọc trục ngoài (lực dọc tác dụng lên bánh răng côn):
F at =F a 1=149,28 N

Do có lực dọc trục (do bánh răng côn sinh ra) và nhằm đảm bảo
cứng,vững nên ta chọn ổ lăn là loại ổ đũa côn.

Chọn loại ổ lăn sơ bộ là ổ đỡ lăn cỡ nhẹ tra bảng P2.11Tr261[1] ta

có:

Kí hiệu :7205

{
C=23,9 KN
C0 =17,9 KN
Với d=25 mm⇒ chọn ổ đỡ lăn có : α =13,5°
d=25 mm
D=52 mm
B=15 mm
⇒ Hệ số e=1,5 tan α =1,5 tan 13,5 °=0,36

b. Kiểm nghiệm khả năng tải động của ổ lăn

 Khả năng tải động C d được tính theo công thức: 11.1Tr213[1]:
C d=Q . m√ L

Trong đó:

52
Đề 4/B-4

10
 m – bậc của đường cong mỏi: m= 3 (ổ đũa)
 L – tuổi thọ của ổ:
L=60. n . Lh . 10−6 =60.226,98.19000 . 10−6 =258,76 ¿)
 Q – tải trọng động quy ước (KN) được xác định theo công
thức 11.3Tr114[1]
Q=( X .V . Fr + Y . F a ) k t . k d
Trong đó:
V – hệ số kể đến vòng nào quay, ở đây vòng trong quay: V = 1
k t−¿ Hệ số ảnh hưởng của nhiệt độk t=1
k d – Hệ số kể đến đặc tính tải trọng, tải trọng tĩnh, hộp giảm tốc
công suất nhỏ: k d=1
 Lực dọc trục do lực hướng tâm sinh ra trên ổ lăn (hình vẽ) là:
F s 0=0,83. e . F r 0=0,83.0,36 .1947,28=581,85 N
F s 1=0,83. e . Fr 1=0,83.0,36 .3158,12=942,65 N
 Tổng lực dọc trục tác dụng lên ổ lăn 0 là:
∑ F a 0=F s 1 + F a 1=943,65+149,28=1092,93 N
 Tổng lực dọc trục tác dụng lên ổ lăn 1 là:
∑ F a 1=F s 0−F a 1=581,85−149,28=432,57 N
 Lực dọc trục tác dụng lên ổ lăn 0 là:
F a 0=Max ( ∑ F a 0 , F s 0 ) =1092,93 N
 Lực dọc trục tác dụng lên ổ lăn 1 là:
F a 1=Max ( ∑ F a1 , F s 1) =943,65 N
 X – hệ số tải trọng hướng tâm
 Y – hệ số tải trọng dọc trục

Theo bảng B11.4Tr216[1] ta có:

Fa0 1092,93
Với = =0,56> e=0,36
V . F r 0 1.1947,28

X 0=0,4
⇒
{
Y 0=0,4 cot α =0,4. cot13,5 °=1,67

Fa1 943,65
Với = =0,3< e=0,36
V . F r 1 1.3158,12

X 1=1
⇒
{
Y 1 =0

Tải trọng quy ước tác dụng vào ổ:

53
Đề 4/B-4

Q 0=( X 0 .V . Fr 0+Y 0 . F a 0 ) . k t .k d= ( 0,4.1.1947,28+1,67.1092,93 ) .1.1=2604,1 N

Q1=( X 1 . V . F r 1 +Y 1 . F a 1 ) . k t . k d= (1.1 .3158,12+0 ) .1.1=3158,12 N

Ta thấy Q 0 <Q1 nên ta chỉ cần kiểm nghiệm cho ổ lăn 1

⇒ Q=max ( Q 0 ,Q 1 ) =3158.12

Khả năng tải động của ổ lăn 1

10
m 3
C d=Q . √ L=3158,12. √ 258,76=16722,37 N=16,7 KN <C=23,9 KN
⇒2 ổ lăn thỏa mãn khả năng tải động

c. Kiểm nghiệm khả năng tải tĩnh của ổ lăn

Tra bảng B11.6Tr221[1] cho ổ đũa côn 1 dãy ta được:
X 0 =0,5
{Y 0=0,22 cot α =0,22 cot 13,5=0,92

Tải trọng tĩnh tương đương tác dụng vào từng ổ:

Qt 0 =X 0 . F r 0 +Y 0 . F a 0 =0,5.1947,28+0,92.1092,93=1979,14 N
Q t 1 =X 0 . F r 1 +Y 0 . F a 1=0,5.3158,12+0,92.943,65=2447,22 N

Kiểm nghiệm khả năng tải tĩnh của ổ:

Qt =max ( Qt 0 , Qt 1 ) =2447,22=2,5 KN < C0=17,9 KN

⇒ 2 ổ lăn thỏa mãn khả năng tải tĩnh

54
Đề 4/B-4

CHƯƠNG 5: LỰA CHỌN KẾT CẤU

1. VỎ HỘP
1. Tính kết cấu của vỏ hộp

Chỉ tiêu của hộp giảm tốc là độ cứng cao và khối lượng nhỏ.Chọn vật liệu để
đúc hộp giảm tốc là gang xám có kí hiệu là GX15-32.

Chọn bề mặt ghép nắp và thân đi qua tâm trục.

2. Kết cấu vỏ hộp

Các kích thước của các phần tử cấu tạo nên hộp giảm tốc đúc :

Tên gọi Tính toán

Chiều dày: Thân hộp, δ δ = 0,03Re + 3 = 0,03.121,91+ 3 = 6,66(mm)
Chọn δ = 8 (mm)
Nắp hộp, δ1 δ1 = 0,9.δ = 0,9. 8 = 7,2(mm) chọn δ1 = 8 (mm)
Gân tăng cứng: Chiều dày, e = (0,8÷1)δ = ( 0,8 ÷ 1 ) .8=6,4 ÷ 8mm Chọn e = 8 (mm)
e h < 58 mm
Chiều cao,
h khoảng 20
Độ dốc
Đường kính:
Bulông nền, d1 d1 > 0,04a + 10 = 0,04.121,91 + 10 = 14,88(mm)
Chọn d1 = 16 (mm)
Bulông cạnh ổ, d2 d2 = (0,7÷0,8)d1 = 11,2÷12,8mm
Chọn d2 = 12(mm)
Bulông ghép bích, d3 d3 = (0,8÷0,9)d2 = 9,6÷10,8mm
Chọn d3 = 10 (mm)
Vít ghép nắp ổ, d4 d4 = (0,6÷0,7)d2 = 7,2÷8,4 chọn d4 = 8 (mm)
Vít ghép nắp của thăm, d5 = (0,5÷0,6)d2 = 6÷7,2 chọn d5 = 6 (mm)
d5
Mặt bích ghép nắp và thân:
Chiều dày bích thân hộp, S3 S3 = (1,4÷1,8)d3 = 14÷18 mm chọn S3 = 15(mm)

55
Đề 4/B-4
Chiều dày bích nắp hộp, S4
Chiều rộng bích nắp và
thân, K3
Kích thước gối trục:
Đường kính ngoài và tâm
lỗ vít,
Trục I:
D3 = D + 2.δ +4,4.d4
D2 = D + 2.δ +(1,6÷2).d4
Trục II:
D3 = D + 4,4.d4
D2 = D + (1,6÷2).d4
Bề rộng mặt ghép bulông
cạnh ổ, K2
Tâm lỗ bulông cạnh ổ, E2 và
C (K là khoảng cách từ tâm
bulông đến mép lỗ)
Chiều cao, h
Mặt đế hộp:
Chiều dày: khi không có
phần lồi S1
Bề rộng mặt đế hộp, K1
và q
Khe hở giữa các chi tiết:
Giữa bánh răng với thành
trong hộp
Giữa đỉnh bánh răng lớn
với đáy hộp
Giữa mặt bên của các
bánh răng với nhau
Số lượng bulông nền, Z
L: chiều dài vở hộp
B:chiều rộng vỏ hộp
2. MỘT SỐ CHI TIẾT KHÁC
S4 = (0,9÷1)S3 = 13,5÷15 mm chọn S4 = 15(mm)
K3 = K2 - (3÷5) = 34÷32 mm chọn K3 = 34(mm)
Trục I:
D3 = 52 + 2.8 + 4,4.8 = 103 (mm)
D2 = 52 + 2.8 + (1,6÷2).8 = 84(mm)
Trục II:
D3 = 62 + 4,4.8 = 97 (mm)
D2 = 62 + (1,6÷2).8 = 78 (mm)
K2 = E2 + R2 + (3÷5) = 19+15+(3 ÷5)=37 (mm)
E2 = 1,6d2 = 1,6.12=19,2(mm)
chọn E2 = 19(mm)
R2 = 1,3d2 =1,3.12=15,6(mm)
chọn R2 = 15(mm)
K > 1,2.d2 = 1,2.12 = 14,4
Phụ thuộc lỗ bulong
Chọn S1 = (1,3  1,5)d1 = (1,3÷1,5).16 = 20,8  24
Chọn S1 = 24(mm)
K1 = 3.d1 = 3.16 = 48 (mm),
q ≥ K1 + 2δ = 48 + 2.8 = 64 (mm)
Δ ≥ (1÷1,2)δ = (1  1,2).8 = 8÷9,6
chọn Δ = 8 (mm)
Δ1 ≥ (3÷5)δ = (3  5).8 = (24÷40)
chọn Δ1 = 30 (mm)
Δ2 ≥ δ = 8
L+ B L+B
Z = 200÷ 300 = 250 = 4
Chọn L = 600; B = 400
56
Đề 4/B-4

1. Nắp ổ

Đường kính nắp ổ được xác định theo công thức: D3 D2

D3 = D + 4,4.d4
D2 = D + (1,6÷2).d4
D4

Hoặc chọn theo bảng 18.2[2]:

Vị trí D(mm) D2(mm) D3(mm) D4(mm) d4(mm) z h

Trục I 52 84 103 65 M8 6 10
Trục II 62 78 97 58 M8 6 10

2. Bu lông vòng:
Tên chi tiết: Bu lông vòng
 Chức năng: để nâng và vận chuyển hộp giảm tốc (khi gia công, khi lắp
ghép…) trên nắp và thân thường lắp them bu lông vòng
 Vật liệu: thép 20
 Số lượng: 2 chiếc

Tra bảng B18.3bTr89 [2] với Re =121,91 mm ta được trọng lượng hộp
Q=60 Kg

 Thông số bu lông vòng tra bảng B18.3aTr89[2] ta được:

Re d 1 d 2 d 3 d4 d5 h h1 h2 l≥ f b c x r r1 r2
nd
M8 36 20 8 20 13 18 6 5 18 2 10 1, 2,5 4 4
2

57
Đề 4/B-4

3. Chốt định vị

Tên chi tiết: Chốt định vị

 Chức năng: nhờ có chốt định vị, khi xiết bu lông không làm biến dạng
vòng ngoài của ổ (do sai lệch vị trí tương đối của nắp và thân) do đó
loại trừ được các nguyên nhân làm ổ chóng bị hỏng
 Chọn loại chốt định vị là chốt côn
 Thông số kích thước: B18.4aTr90[2] ta được:

d=6 mm , c=0,6 mm , L=20 ÷ 160 mm

Chọn L=36 mm

4. Cửa thăm

Tên chi tiết: cửa thăm

 Chức năng: để kiểm tra quan sát các chi tiết trong hộp khi lắp ghép và để
đồ dầu vào hộp, trên đỉnh hộp có làm cửa thăm. Cửa thăm được đậy bằng
nắp, trên nắp có nút thông hơi.
 Thông số kích thước: tra bảng 18.5Tr93[2] ta được

A B A1 B1 C C1 K R Vít Số
lượng
100 75 150 100 125 87 12 M6x22 4

58
Đề 4/B-4

5. Nút thông hơi

Tên chi tiết: nút thông hơi

 Chức năng: khi làm việc nhiệt độ trong hộp tăng lên. Để giảm áp suất và
điều hòa không khí bên trong và bên ngoài hộp người ta dung nút thông
hơi.
 Thông số kích thước: tra bảng 18.6Tr93[2] ta được
Q
G O K

M
N

P
C

A
L
E

B
I

H
D

R A

A B C D E G H I K L M N O P Q R S
M27x 15 30 15 45 36 32 6 4 10 8 22 6 32 18 36 32
2

6. Nút tháo dầu

Tên chi tiết: nút tháo dầu

 Chức năng: sau 1 thời gian làm việc dầu bôi trơn có chứa trong hộp bị bẩn
(do bụi bẩn hoặc hại mài…) hoặc dầu bị biến chất. Do đó cần phải thay
dầu mới, để tháo dầu cũ, ở đáy hộp có lỗ tháo dầu, lúc làm việc lỗ này bị
bít kín bằng nút tháo dầu.
 Thông số kích thước (số lượng 1 chiếc): tra bảng 18.7Tr93[2] ta được
m
D0

D
d

b
S
L

59
Đề 4/B-4

d b m f L c q D S D0
M20x 15 9 3 28 2,5 17,8 30 22 25,5
2

7. Kiểm tra mức dầu

Tên chi tiết: que thăm dầu.

 Que thăm dầu:

Chức năng que thăm dầu: dùng để kiểm tra mức dầu, chất lượng dầu bôi
trơn trong hộp giảm tốc. Để tránh sóng dầu gây khó khăn cho việc kiểm
tra, đặc biệt khi máy làm việc 3 ca, que thăm dầu thường có vỏ bọc bên
ngoài.
Số lượng 1 chiếc
3
12

18
6

5
12 9 6
30

8. Lót ổ lăn

Ổ lăn làm việc trung bình và bôi trơn bằng mỡ ta chọn làm kín động
gián tiếp bằng vòng phớt.

Chi tiết vòng phớt:

 Chức năng: bảo vệ ổ lăn khỏi bám bụi, chất lỏng hạt cứng và các tạp chất
xâm nhập vào ổ, những chất này làm ổ chóng bị mài mòn và han gỉ.
 Thông số kích thước: tra bảng 15.17Tr50[2] ta được

60
Đề 4/B-4

d d1 d2 D a b S0
Trục I 25 26 24 38 6 4,3 9
Trục II 30 31 29 43 6 4,3 9

Chi tiết vòng chắn dầu

 Chức năng: vòng chắn dầu quay cùng với trục, ngăn cách mỡ bôi trơn với
dầu trong hộp, không cho dầu thoát ra ngoài.
 Thông số kích thước vòng chắn dầu
b
t
a

60°

a=6 ÷ 9 ( mm ) , t=2÷ 3 ( mm ) , b=2 ÷ 5(mm)(lấy bằng gờ trục )

9. Cốc lót

Tên chi tiết: cốc lót

 Chức năng: dùng để đỡ ổ lăn tạo thuận lợi cho việc lắp ghép và điểu
chỉnh bộ phận ổ cũng như điều chỉnh ăn khớp của bánh răng côn.
 Vật liệu: gang xám GX15÷32
 Thông số chi tiết:
Chọn chiều dày cốc lót: δ =8 mm
Chiều dày vai và bích cốc lót: δ 1=δ 2=δ =8(mm)
10. Kết cấu bánh răng
- Kết cấu bánh răng 2

61
Đề 4/B-4

Re = 121,97 (mm)

b = 30 (mm)

d = 34 (mm)

da = 235,85 (mm)

c = (0,3÷0,35).b = (0,3÷0,35).34 = 10,2÷11,9 lấy c = 11 (mm)

δ = (2,5÷4)m = (2,5÷4).2,5 = 6,25÷10 (mm), δ ≥ 8÷10 mm, chọn δ = 9 (mm)

D = (1,5÷1,8).d = (1,5÷1,8).34= 51÷61 chọn D = 55 (mm)

l = 45 (mm)

d0 = 20

62
Đề 4/B-4

CHƯƠNG 6: LẮP GHÉP, BÔI TRƠN VÀ DUNG SAI

1. Dung sai lắp ghép và lắp ghép ổ lăn

 Lắp vòng trong của ổ lên trục theo hệ thống lỗ cơ bản và lắp vòng ngoài
vào vỏ theo hệ thống trục cơ bản.
 Để các vòng không trượt trên bề mặt trục hoặc lỗ khi làm việc, ta chọn
kiểu lắp trung gian với các vòng không quay và lắp có độ dôi với các
vòng quay.
 Chọn miền dung sai khi lắp các vòng ổ:
Tra bảng 20-12, 20-13 ta được:
+ Lắp ổ lên trục là: k6
+ Lắp ổ lên vỏ là: H7
2. Lắp bánh răng lên trục:
 Để truyền momen xoắn từ trục lên bánh răng và ngược lại, ta chọn sử
dụng then bằng. Mối ghép then thường không được lắp lẫn hoàn toàn do
rãnh then trên trục thường được phay thường thiếu chính xác. Để khắc
phục cần cạo then theo rãnh then để lắp.
 Lắp bánh răng lên trục theo kiểu lắp trung gian:
H7
∅
k6

3. Bôi trơn hộp giảm tốc

 Bôi trơn trong hộp

Theo cách dẫn dầu bôi trơn đến các chi tiết máy, người ta phân biệt bôi trơn
ngâm dầu và bôi trơn lưu thông, do các bánh răng trong hộp giảm tốc đều có vận
tốc v=1,09 ( m/s )<12 ( m/s ) nên ta bôi trơn bánh răng trong hộp bằng phương pháp
ngâm dầu.

Với vận tốc vòng của bánh răng v=1,09 ( m/s ) tra bảng 18.11Tr100[2], ta được
độ nhớt để bôi trơn là:186 Centistoc ứng với nhiệt độ 500C

Theo bảng 18.13Tr101[2] ta chọn được loại dầu: dầu ôtô máy kéo AK-20

 Bôi trơn ổ lăn : Khi ổ lăn được bôi trơn đúng kỹ thuật, nó sẽ không bị mài
mòn, ma sát trong ổ sẽ giảm, giúp tránh không để các chi tiết kim loại tiếp
xúc trực tiếp với nhau, điều đó sẽ bảo vệ được bề mặt và tránh được tiếng
ồn. Bôi trơn ổ lăn bằng mỡ

63
Đề 4/B-4

4. Bảng dung sai

Trục Vị trí lắp Kiểu lắp Lỗ Trục

Trục I Trục và vòng trong ổ ϕ 25 k 6 ϕ 25+0,015

+0,002

Cốc lót và vành ngoài ổ ϕ 52 H 7 ϕ 52+0,03

0

Vỏ và cốc lót H7 ϕ 68+0,03 ϕ 680−0,019

ϕ 68 0
h6

Trục và vòng chắn dầu D8 ϕ 20+0,098 ϕ 20+0,015

ϕ 20 +0,065 +0,002
k6

Đoạn trục lắp bánh đai ϕ 20 k 6 ϕ 20+0,015

+0,002

Nắp ổ và cốc lót H7 ϕ 52+0,03 ϕ 52−0,1

ϕ 52 0 −0,29
d 11

Trục và bánh răng H7 ϕ 20+0,021 ϕ 20+0,015

ϕ 22 0 +0,002
k6

Trục và bạc D8 ϕ 20+0,098 ϕ 20+0,015

ϕ 20 +0,065 +0,002
k6

Trục II Trục và vòng chắn dầu D8 ϕ 30+0,098 ϕ 30+0,015

ϕ 30 +0,065 +0,002
k6

Vỏ và nắp ổ trục 2 H7 ϕ 62+0,03 ϕ 62−0,1

ϕ 62 0 −0,29
d 11

Đoạn trục lắp khớp nối ∅ 28 k 6 ϕ 28+0,015

+0,002

64
Đề 4/B-4

Trục và vòng trong ổ ϕ 30 k 6 ϕ 30+0,015

+0,002

Vỏ và vòng ngoài ổ ϕ 62 H 7 ϕ 62+0,03

0

Trục và bánh răng H7 ϕ 34 +0,025 ϕ 34 +0,018

ϕ 34 0 +0,002
k6

Trục và bạc D8 ϕ 28+0,098 ϕ 28+0,015

ϕ 28 +0,065 +0,002
k6

65
Đề 4/B-4

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Tính toán thiết kế hệ dẫn động cơ khí – tập 1 – Nhà xuất bản giáo dục;

PGS.TS – Trịnh Chất – TS Lê Văn Uyển

2. Tính toán thiết kế hệ dẫn động cơ khí – tập 2 – Nhà xuất bản giáo dục;

PGS.TS – Trịnh Chất – TS Lê Văn Uyển

3. Dung sai lắp ghép - Nhà xuất bản giáo dục;

PGS.TS Ninh Đức Tốn

4. Trang web: http://thietkemay.edu.vn

66