You are on page 1of 78
Chwong 4 DAN CHU XA HOI CHU NGHIA VANHA NUGC XA HOI CHU NGHIA A. MUC TIEU 1. Vé kién date: Sinh vign nim duge bin chat nén din chi xa hi chi nghia va nha nurée x hoi chi nghta néi chung, 6 Vigt Nam néi riéng. 2. VARY nang: Diét vin dung nhng ti thi 48 hoe vio vige pi Kel aby vu dé thue ti&n lién quan dén xay dumg nén dan cha x4 hoi chu nghia, nha nuée xa hoi chiinghia 6 Vigt nam va nhigm vu ea ci nhan, 3. Vé te trdng: Sinh vién khang dinh ban chat tién b} cia nén dan chi xa hoi cbt ghia, nha nurée x hoi chi nghta; c6 théi dQ phé phéin nhting quan diém sai tréi ph nhgn tinh chat tién b@ cia nén dan chit x2 Oi chi nghia, nha mide x hOi chi nghta ni chung, & Vigt Nam noi riéng B.NOLDUNG 1. Dan chi va dan chit x4 hgi chit nghia Ll. Dén chi va su ra d6i, phat trién ciia din chi 1.1.1. Quan nigm vé dan chit Thngt ngit dan chi ra di vido khoang thé ky thir VIL — VI trude céng nguyén, ‘Céc nha te twéng Lap cd dai di ding cum tir “demoskratos” dé n6i dén dan cha, trong 46 “demos” la nhan dan (danh tit) va “kratos” 18 cai tri (dng th). Theo a6, dan cht duoc hiéu la nhdn dan cat iri va sau nay duge cde nha chinh tr goi gian luge la guyén Ive cia hain dn bay quoyén lec thude vé nhén dn. NOi dung trén cla Khéi nigm dan chi vé co ban vin git: nguyén cho dén ngay nay. Diém khée biét corbin pitta céch higu -vé dan chii thai o6 dai va hign nay la ¢ tinh chat true tiép cita méi quan hé sé hia quyén tye otng cfg va céch hia vé ni him cia kisi nigm nbda din, ‘Tir vige nghién citu cdc ché 46 dén chi trong lich sir va thye tién lanh dao céch ‘mang xa h6i chi nahfa, ede nha sing lip chi nghia Mie - Lénin cho ring, dan eb 1a san phdm va 18 thanh qué cia qué trinh déu tranh giai cdp cho nhiing gid tri tién b6 cia han loai, 14 mt hinh thite 18 chife nha mide cia giai cp cdm quyén, 1a mot trong ailing nguyén tac hoat dong cia céc 18 chie chin tri - x8 hoi ‘Twu trung lai, theo quan diém cia chil nghia Mac — Lénin dan chit c6 m6t sé ndi dung oo ban sau day: SEE, a Tht nhdt, vé phuong dign quyén hye, dan chil 1d quyén lec thude vé nhan déin, thin dén 1a chi nhtn cia nha meée. Din chi 1a quyén Igi cia nhiin din - quyén dan chi duoc hiéu theo nghia réng. Quyén [gi cin ban nhit cia aban dan chinh la quyén Ive nha nude thude s6 hu cia nhén dn, cia x8 di; bO may nha nude phai vi nhan din, vi xa hoi ma phyc vu. Va do vil, chi khi moi quydn hye nha mrée thuge vé nhén dan thi khi a6, méi e6 thé dim bao vé cin ban vige nhan dan duge huéng quyén lam chil véi tr cach mét quyén loi. Tht hai, trén phuong dign ché d6 x8 hoi va trong linh vye chinh tr, dln chai a mt hinh thire hay hinh thai nha neéc, Wi chinh thé dan cht hay ché a6 dfn chi. Thr ba, én phneomg dign 18 chire va quin ly x8 hi, dn chi 24 mde mein te — nguyén tie déin chil. Neuyén tic nay két hop véi nguyén tic tip trung 4é hinh thanh nguyén ‘the tip tng din chit trong té chite va quan ly xii héi. ‘Cha nghia Mae ~ Lénin nhin manh, din chi véi nhimg tr céch néu trén phai duge coi la muc tiéu, 1a tién dé va efing la phucng tign dé von toi ty do, gidi phong con ngudi,gidi phéng gia cép va gi phng x4 hoi. Dia chit voi ty eich mét hinh ‘twa lich st, ra doi va phat trién gin Hida voi nha. nude va mét di khi nha nude tiéu vong. Song, dn eho voi tir efich mgt gid tr} x hi, n6 12 mot pham tri Vinh vien, tn tai va phat ridn cing v6i sy tdn tei va phét trign ca con ngubi, cla xi hoi loal gud. Chimg Jodi ngudi cin tdn tai, chimg nado ma nén véin minh nhan logi chura bi diét vong thi chimg dé dan chi vin con tn tai véi te cach mét gid wi nhdn loai chung. Trén co sé eta chit nghia Méc ~ Lénin va diéu kign cu thé cia Vigt Nam, Chi tich Hd Chi Minh da phat trién dan chi theo hung (1) Dan chi trarde hét la mot gid trinhdn logi chung. Va, khi coi dn chi: la mot gid tri xf hoi mang tinh toan nhan loai, Neuii d& khiing dinh: Dae efit la dan la cht wa dan tam chal. Nguoi no1: “Nuge ta la ‘nude din chi, dja vj cao nbit 18 dan, vi din 18 cha”. (2) Khi coi dn chil la mot thé ché chinh tri, mét ché a6 xa Adi, Neutri khiing dinh: “Ché dQ ta 1a ché a9 dan chi, tire la nan dan [a ngudi chi, ma Chinh phi JA ngubi diy té trung thinh cia nhdn dan Ring, “chinh quyén dan cha c6 nghia la chinh quyén do ngudi dan lam chit; va mot Khi nude ta da tre thanh mot nude dén chi, “chting ta 1 dan chil” thi din ch la “dan lim chit” va “dan Kam chi thi Chil tich, b@ truéng, thir trudmg, uy vién may khée... lam diy 16. Lam day 16 cho nhan dan, chir khéng phai la quan each mang”. Sb. C16, 1.1985 6,515 Nab, TOG, H.1996, tp 7,498 (EE. HB Chi Minh, Toam tép, Nxb. CTQG, H.1996, ip 6, 1.365; tp 8, 375. ae a ‘Din chii c6 nghia 1 moi quyén han déu thude vé nhan dan. Dan phai thyc sy la cha thé cia xf hdi va hon nia, dan phai duge lam chi mét cach toan dign: Lam chi nha nuée, lim chit x8 hoi va lam chi chinh bin than mink, kim chi va sé how moi nang lye sang tao ciia minh voi tu edch chi thé dich thye cia xa hi, Mat khéc, din chit phai bao quét tt cd cée Tinh vue cia dai séng kinh té - xa hoi, tir din chi trong inh té, dain chit trong chinh tri dén dan chi trong xa hoi va dan chii trong doi séng van 6a - tinh thin, tu tuéng, trong dé hai linh vue quan trong hang dau va ndi bgt nh 12 do chit trong kinh t8 va dan chi trong chinh tr), Diin cha trong hai Tinh vue may quy inh va quyét éjnh dén chi trong xi hoi va dain cha trong di séng van héa tin than, tu tuéng. Khéng chi thé, dn chit trong kinh té va dan chii trong chinh tri eon thé hién irye tiép quyén con nguéi (nhan quyén) va quyén céng dan (din quyén) cia ngudi dan, khi dan thy sur Id chu thé xa hoi va lam chi xa hoi mot edch dich thuc. ‘Trén co sé nhimg quan niém dan chi néu trén, nhat 1A ww tuéng vi dan cia HO ‘Chi Minh, Dang Céng san Vigt Nam chii truong xay dung ché a6 dan chi x3 hoi cha ghia, mé rng va phat huy quyén kim cha cia nhén dan. Trong edng euge d6i méi dé nue theo dnh using xa hoi chil nghifa, kh niin man phat huy dn eh a tg0 ra mot dong Ive mgnh mé cho sur phit trién dit mde, Dang ta di khing dinh, “trong toan bo hhoat dng cia minh, Bing phii quén trigt ur nréng “ly déin lam g6o”, xy dung va phét huy quydn Jam chi cba nhén dan lao dmg", Nhdt la trang thei ey at mdi, nbn ‘thite vé dan chi cla Dang Céng sin Viet Nam c6 nhig bude phat trién méi: “Toan 6 té chite va hoat déng cia hé théng chinh tri nude ta trong giai dogn mdi la nhim xdy dung va tig bude hodn thién nén déin chit xd hoi chit nghia, bao dam quyén kre thuge vé nban dan. Dan chi gin lién véi cng bang xa héi phai duoc thuc hién trong thye 8 cuge sing trén tt ca cac linh vye chinh tri, kinh té, van héa, xa hoi thong qua hoat d§ng ca nha nude do nhén dan cir ra va bing cdc hinh thc dan chit truc tiép. Dan chi di d6i véi ky ludt, ky cuong, phai duge thé ché héa bing phap luat va php Iugt bao dim”. ‘Tir nhting céch tiép odin trén, din cli 06 thé hidu Dave chit 1a mor gid wri xd hpi _phin énh nhing quyén co bén cila con nguet: 1a mét hink tte 1b chtke nha mede ctia giai edp cdm quyén; c6 qué trink ra di, ph trién cing véi lich siexa abi nhén loa. 1.1.2 Syrra doi, phat trién cia dan chit Nhu cdu vé din chi xudt hign tir rit sém trong x2 hi ty quan ciia cng déng thj ‘te, bé Ige. Trong ché d6 cOng sin nguyén thiy 44 xuat hign hinh thite manh nha cia dan chi ma Ph.Angghen soi la “én ohtt nguyén tity” hay edn goi Ia “adn ehst quan sic", Dac trmg co ban ella hinh thite dan chit nay la nhén dén bau ra thd Tinh quan sy ‘thong qua “Dai hoi nbin din”, Trong “Dai hi nhén dén”, moi nguéi déu e6 quyén 2 Ding Cong sin Vigt Nam, Vin kign Dai hoi Ding thd ky 461 méi Nxb CTOG, H.2005, 1.28, ? pang Céng san Vigt Nam, Van kign Bai hoi Ding thoi ky di moi. Nxb CTQG, H.2005, 327. Ce phat biéu va tham gia quyét dinh bing cach gio tay hoge hoan hd, 6 d6 “Dai hoi nhan dan” va nin dan c6 quyén lye that sy (nghfa la c6 dan chi), mje di trinh 46 san xudt ‘con kém phat trign, Khi trinh 9 cia lye lung sin xubt phéttidn dn t6i sy ra doi cia ché d6 tu him ‘vA sau 46 la giai cép da tam cho hin thie “dan chi nguyén thy” tan 1a, nén dam chil ‘chit nd ra d6i. Nén dan chi chit n6 duge 16 chic thanh nha nude v6i de trumg 1a dan tham gia bau ra Nha mude. Tuy nhién, “Dan la ai?”, theo quy dinh cia giai ep dm quytn chi gim giai cp chi nd va phin ndo thuge v8 ede cfng dan ty do (ting It, thuong gia va mét 6 tri thife). Da sé cén lai khong phai 14 “din” ma 1a “nd 18”. Ho Khéng duge tham gia vio céng vi a fing chi thyc hién dén chi cho thiéu s6, quyén lye cia dan da bo hep nham duy tri, ‘bio vé, thuc hién loi ich cia “dain” ma thoi, ‘Cing véi sy tan ra cia ché a6 chiém hitu né 1g, lich six xa hi loai nguoi bude ‘vio thdi ky den t6i véi sy théng trj cia nha nude chuyén ché phong kién, ché'd) dan chi chi n6 4a bj x6a bd va thay vao dé 1A ché dd de tai chuyén ché phong kién. Sw ‘théng tri cia giai cap trong thai ky nay duge khode lén chiée fo thiin bi cita thé Ine siéu nhién. Ho xem viée tun theo ¥ chi cla giai clip théng tri 14 bén phan cia minh trade atte maah eta ding thi cao. Do 46, ¥ tte va din chi vk du tanh dé thyo bi quyén kam chi cla ngubi dan da khong ¢6 bude tién dang ‘Cuéi thé ky XIV - dau XV, giai cdp tu san véi nhimg tr tuéng tién b6 vé tr do, céng bing, din cha di mé duéng cho sy ra doi cla nén dan chil hr sén, Chi nghia ‘Mac — Lénin chi r6: Dén chil tr sin ra di la mot bude tién Kim cla nhan logi véi nhing gid tri ndi bat vé quyén ty do, binh ding, din chi. Tuy nhién, do duge xay dung trén nén ting kinh té 1a ché d6 tr hou vé tu Higu sin xufit, nén trén thye té, nén déin cha. tu san vin li nén dan cha cia thiéu sé nhimg ngwoi nim gidt tw Tigu sin xudt d6i voi dai da sé nhan dan lao dng Khi cach mang x4 hoi chi nghia Thang Mubi Nga thing loi (1917), mot thoi dgi éi mo ra ~ thei dai qua d@ tir chi nghia te ban lén chi nghia xa h6i, nhén dn lao dong 6 nhiéu quéc gia gianh duge quyén lim chi nha mude, lam chi xa hdi, thiét lap Nha nude cng — ndng (nha nude x3 hgi chi nghia), thiét lép nén din chi v6 san (dan chil x héi chit nghta) dé thye hign quyén lyre cha dai da s6 nhan dan. Dac trung co ban cia nén dan chi xii di chi nghia 1a thc hién quyén lye olla nhdn dan - dymg nha nude din chi thye sy, dé lim chit nha nurde va xi hoi, bio v quy dai da s6 nhan dan, Nhu véy, véi tt each 18 mét hinh thai ah nurée, mét ché d@ chinh tri thi rong lich sit nhan logi, cho dén nay c6 ba nén (ché d6) dan chi. Nén déin chit chit nd, gin vii ché a6 chiém hitu nd 18; nén dd chi te san, gin véi ché d6 tu ban chi nghia; nén din chit xd h6t chi nghia, gin véi ché 4 x4 hOi chi nghia. Tuy nhién, mudn biét mt a foe: oe shi née dén chit o6 thu su hay khéng phi xem trong nhit nude dy dn 1a at a bin eh cia ché lp xa hoi ay nh thé nao? 1.2. Dn chit. xa hitched nghta 1.2.1. Qua trinh ra di oila nén dn chit xa hoi ch nghia thye tién qué trink hinh thanh va phat trién cae nén dén chit ‘trong lich sir va trye tiép nhat 1d nén dén chi tu sin, ede nha sing Ip chi nghia Mac - ‘Lénin cho ring, du tranh cho din chii 1 mt qué trinh Iu dai, phite tap va gid tri ciia nén dén chi tu sén chra phai ld hoan thién nhat, do d6, tét yéu xudt hign mot nén dan ct: méi, cao hon nén dan chi tu san va dé chinh 18 nén dan chit v6 scin hay con goi la nén dén chit xéi héi chi nghia. Dan chi x8 hdi chi nghia di duge phéi thai tir thye tién déu tran giai cp & Phép va Céng x4 Pari ném 1871, tuy nbién, chi dén khi Céch mang Thing Mudi Nga ‘thanh cong véi sy ra d8i cla nha nude xa hOi chi nghta dau tién trén thé gidi (1917), nén dan chii xa hi chi nghia moi chinh thire duge xéc Ip. Sy ra dé ciia nén dan chit afi hi chi nghife dénh déu bude phat trién méi vé chit cia din chi Qué trinh phat widn cia nén din chi xa hOi chil nghia bit ddu tir thdp dén cao, tir chura hodn thién dén hhodn thin. Trong dé, c6 su Ke thira nhting gi tri cia nén dn chit made dé, ding this bs sung va lam sau sac thém nbtng gia tri ca nén dan chi méi. ‘Theo chii nghia Mae ~ Lenin: Giai cp v6 sn khéng thé hodn thanh cuge cach mang x8 hi chil nghia, néu hg khéng duge chun bj dé tién téi cude céch mang 46 théng qua cude d4u tranh cho dan cha, Ring, chi nghia x4 hi khdng thé duy tri va thing Ioi, néu khdng thye hign day di dan chi. (Qué trinh phat trién cia nén dain chi xf hOi chil nghfa la tir thap t6i cao, tir clue hoan thién dén hoan thién; cé sur ké thira mét eich chon Ioe gid tri ea cde nén dan chit trude d5, trade hit la néa dia eh nr sin. Nguyén tée co bin ela nén din eht x8 ho} chi nghifa 1a khong aging mé rdng dan chi, néng ao mite 46 giai phéng cho mhimg ngudi lao déng, thu hut ho tham gia ty giée vdo edng vige quan If nha née, quin ly xii hi. Cing hoan thign bao mhiéu, nén dan chi x4 hoi chi nghia Jai cdg te tiéu vong, bay nhiéu, Thye chat cita sy tiéu vong nay theo V.LLénin, dé 18 tinh chinh tr] ctia dan cha sé mat di trén co sé khéng nging mé rng dan chit 46i v6i nhan dan, xac lap dia ‘vi cha thé quyén lyre cia nbn dan, tao didu kign dé hg tham gia ngay cang déng dio va ngiy cing ¢6 ¥ nghia quyét dinh vao sy quan If nha nude, quan If xa h6i (xt boi te ‘quin), Qua trinh dé lam cho dan chil téthinh mét théi quen, mOt tp quai trong sinh hogt x8 hi... d& dén lic né khéng edn tn tai nh mét thd ché nha nude, mot ché 46, tie la mét di tinh chinh tej ota nd, Tuy nhién, chi nghia Mac — Lénin ciing luu ¥ dy 1a qua trinh léu dai, khi xi b6i 44 dat trinh @ phat tnén rat cao, x4 bg khéng con sy phan chia giai cép, dé 18 xa hol (fete Ong sin chi nghia det t6i mite a9 hoan thign, Khi 46 dn chil xf hOi chil nghfa véi te cc 1a mot ché 49 nha nude cting tiéu vong, khong cdn nita ‘Tir nhimng phan tich trén day, ed thé hiéu dén chi xa hdi chi nghia la nén dan chit cao hom vé chdt so véi nén dn chii od trong lich sic nhén logi, la nén dan chi ma 65, moi quyén luce thude vé nhan dn, dan la chi vit dn lam cht; ddn chil va phdp ludt nim trong su thong nhét bién ching; duege thyee hlén bing nha muéc phdp quyén xd hoi chai nghta, dt duet sy lank dao eva Dang Céng sé, Cling cin lm ¥ ring, cho dén nay, su ra déi cia nén din chi xa hoi chit aghia mdi chi trong mét thdi gian ngin, & mét sé nude c6 xudt phat diém vé kinh té, xa hOi nit thip, lai throng xuyén bi ké thi tn cong, géy chién tran, do vay, mize d6 dn chi, dat duge & nhting nude nay hign nay cén nhiéu hgn ché 6 hau hét ede Tinh vye tia dbi séng ‘x h6i. Nguge lei, sy ra adi, phat trién ca nén din chit cu san c6 thoi gian cd iy tram nam, Iai & hau hét cdc mde phat trién (do diéu kign khach quan, chai quan). Hon nf, trong thai gian qua, dé tn tai va thich nghi, chi nghfa tu ban da c6 nhiéu lin didu chinh vé xf hOi, trong 46 quyén con ngudi 4% duoc quan tim & mét mite 4 nhét inh (ty nhién, ban chét cla chi nghia tr ban khdng thay 44i). Nén dan chi wr sin 06, nhiéu tién bé, song n6 van bi han ché bai ban chat cia chit nghia tu ban. Dé ché dé dan chi xa hoi chit nghia thuc sy quyén lye thude vé nhan din, ngoai vyéu t6 giai cp cong nhan lnh dgo thong qua Dang Cong sin (méc du la yéu t6 quan ‘trong nt), ddi hoi can nhiéu yéu t6 nh tinh 4 dan ti, x4 hoi cOng dan, vige tao dymg co ché phdp lugt dim bao quyén ty do ca nban, quyén lam chi nha nude va quyén tham gia vio cdc quyét sich ca nha nude, didu kign vt chit dé thy thi dan chi. 1.2.2. Ban chdt eta nén dan cht x8 hoi chi nghta ‘Nhu moi loai hinh dan chit khéc, én chi v6 sé, theo V-L.Lénin, khong pha ta ché d6 dan chi cho tét c& moi nowt: né chi 24 dan chit d6i wéi qudn ching lao dong vd bj béc lb; din cha v6 sin la ché d6 dan chil vi lot ich eiia da s6. Ring, dlén chit drung chi nghia xd hoi Lav quit t&t ed ede mit ctia 34 sdng xd h6t, trong 46, dan chit trén linh vye kinh té la co s6; dan chi dé cing hoan thign bao nhiéu, cang nhanh ti ngiy tidu vong bly nhiéu. Din chi vb sin loai bd quy8n din cha cia tit cf céc giai cép 1a adi tuong cia nha nurée v6 sin, né dua quang di qun ching nhan dan lén dia vi cea ngudi chi chin chinh cita x8 hi ‘Véi tu céch la dinh cao trong ton bé lich sit tién héa cia din ch, din chit xa ‘hi chit nghita 6 ban chat co ban sau: Ban chdt chinh ori: Dudi sy lanh dao duy ahat cia mot dang cia giai cép cng nhan (dang Mac - Lénin) ma tén moi linh vye x4 hoi déu thye hién quyén lye oa nihan dan, thé hign qua céc quyén dan chi, lm cha, quyén con ngudi, thoa man ngay ccimg cao hom ofc nh clu va ede Io ich cia nhin din, n [EEE ‘Chi nghia Mée - Lénin chi ré: Ban chat chinh tr] cia nén dan chit xa hoi chit nghia 18 sy lanh dao chinh tri ciia giai cép céng nhfin théng qua ding cia né déi véi toan x hoi, nhung khong pha chi dé thye hign quyén luc va Igi ich rigng cho giai cp cOng nbn, ma chi yéu Ta 48 thye hign quyén Ire va loi ich eta toan thé hin din, trong 46 c6 giai cap cng nhan. Nén dan ch x4 h9i chi nghia do ding Céng san lanh dao - yéu t6 quan trong dé dam bao quyén Iye thy sir thuge vé nhiin dan, boi vi, ding Cong san dai biéu cho tri tug, Igi ich cia giai ep céng nhfin, nhfin din lao déng va toan din tc. Véi nghia nay, dan chi xf hi chi nghta mang tinh abit npuyén vé chinh ‘tj. Sir inh dgo cia giai cfp céng nhén thdng qua ding Céng sin déi véi toin xa héi vvé moi mat V.LLénin goi la su théng tri chinh tri, ‘Trong nén dan cha x8 hoi chi ngbia, nhan dan lao dng la nhiing ngubi kam chit hing quan hé chinh tj trong xa di. Ho ¢6 quyén gidi thigu cfc dgi biéu tham gia vao b6 may chinh quyén tir trung wong dén dja phuong, tham gia dong gp y kién xi dung chinh séch, phdp ludt, xy dung bO may va cs bd, nhan vien nha nude. Quy due tham gia rgng rai vio céng vide quin ly nha nurée cia nhan dén chinh 1a n6i dung, déin chit trén Tinh ve chinh ti. V-LLénin cdn nhdin manh ring: Dn chit xA hi chi nghia 1a ché 46 dan chi cia dai da sé dan cu, cia nhing ngudi lao déng bi bée 1dt, 18 ché 46 ma nhfn dan neay cing tham gia nhiéu vio céng viée Nha nude. Véi ¥ nehia 46, V.L-Lénin da dign dat mét céch khai quét vé ban chat va muc tiéu cia dén chi x8 hoi chi nghia rng: d6 1a nén dan chi “gdp trigu lin dan chu tu san”. Ban v8 quyén lam chi eda nhan dén trén Tich vue chinh tri, H Chi Minh ciing € chi r0: Trong ché 46 dan chil xf hOi chi nghTa thi bao nhigu quyén lye déu 14 ca dan, ‘bao nhigu sire manh déu 6 noi dan, bao nhiéu Igi ich déu la vi dan’... Ché a6 dn cha xii hGi cbt nghia, nba nude xf hi chil ngha do a6 v8 thye ehit la eta nhin dan, do nhin dan va vi nhén dé. Cuge céich mang xf hoi chil ngha, Khe véi ede cuge ech mang x hoi trude day la & ch8 n6 18 cue céch mang cia s6 déng, vi loi ch eda 96 dong nan dan. Cugc Téng tuyén ctr dau tién ciia nude Viet Nam dan chi cing hoa (1946) theo H Chi Miah la mgt dip cho tein thé quée din tw do Iya chon nhimg ngudi 6 tai, e6 dite dé génh vac cong vige nha mude, “... hé la ngudi muda lo vige smrée thi du 6 quyén ra img ol, hé 1a cOng din thi du cé quyén di biu ot. Quyéa. urge tham gia rong r&i vio cOng vige quan Iy nha nude chinh la ni dung dan chi tren Tah vere chin tr Xét vé bin chat chinh tri, dan chi xa hOi chil nghifa vita c6 ban chat giai cdp cong. hn, vita ¢6 tinh nhan dan réng rai, tinh din téc su sie, Do vay, nén din chil xf hoi chit nghia khac vé chat so véi nén dan cha tu sin & ban chdt giai cdp (giai cap céng + V.LLéni, Ton tp, Nub. Timbo, Matecova 1980, fp 35, 1.39, (wee: * HB Chi Minh, Ton Wp, Neb, CTOG, #2011, tp 6, 0232. see. ° HB Chi Minh, Tan tp, Neb. CTOG, 1.2000, tp 4, 0133. a nhan va giai cap tu san); ¢ co ché nhdt nguyén va co ché da nguyén; moi ding hay nhiéu dang; & ban chat nha race (ahi nude phép quyén xf héi chit ngbta va nha mrde phap quyén tu sin). Ban chat kinh té: Nén dan clit xa hoi chi nghia dya wén ché 49 so hiw xa hei ve nhing ty ligu sin xuat chit yéu ciia toan x h6i dap dmg sy phat trién ngay cing cao ‘cia ye hrgng san xuat dua trén co sé khoa hge - edng nghé hién dai nhiim théa min gay cng cao nhting nbu cau vat chat va tinh than eta toan thé nhan dan lao dong. Ban chat kinh té dé chi duge béc 16 ddy di qua mt qua trinh én djnh chinh tr, phét trién san xudt va mang cao doi sng cila toan xa hi, duéi sy inh dao cia ding Mie - Lénin va quan ly, hung din, giip 46 eta nha nude xa hoi chiinghia, True het ‘dam bio quyén tam chi cia nhan dn vé ede tur ligu sin xudt eh yéu; quyén lam cha ‘wong qué trinh sin xudt kinh doanh, quén ly va phan phéi, phai coi Igi ich kinh 16 cua ngudi lao dng la dng lye cer ban nhiit ed sire thie dy kinh t8 - x& h6i phat trién, Ban chit kinh 18 eta nén din chi xf hoi chit nghia dit khéc vé ban chét kinh, cota cde ché dé tw hitu, ap bite, béc Idt, bét céng, nhumg cting nh todn bé nén kinh té xa hoi cha nghia, né Khong hinh thanb tir “hur v6" theo mong muén ciia bit kj ai. Kinh 1é xii h6i chi nphfa cfing Ja sy ké thira va phat tin moi thinh tyu nhén loai da tgo ra ‘rong lich sit, dong thi loc bé nbiting nhan t6 lac hau, tiéu eve, kim ham... eda cdc ché 6 Kin t8 true 46, nhat Ja ban chat tw hitu, ap bic, bée 16,t bat cong... di v6i da sé nihan dn, Khac véi nan dan chi nr sin, ban chét kinh té cia nén dn chi x4 héi chit nghia la thye hién ehé dé céng hitu vé ne liéu sin xudt chil yéu va thee hign ché a6 phdn phot lat ich theo két qué lao ding la cht you Bain chdt tc tring ~ vin héa ~ x8 hoi: Nén din chi xt hi cha nghia lly hg ne ftuimg Mac - Lénin - hé tw twong cia gia cép edn nhén, lam chi dao déi voi moi hinh thai ¥ thre x4 hgi khde trong xa hGi méi, Dong thoi né ké thira, phat huy nhing tinh ‘hoa vin how Wuyeu Uidug dau te; tip thu bing gia tri tr tréng - van héa, v ‘tién bg x hi... ma nhdn logi di tg0 ra 6 tat ca cae quéc gia, dan toc... Trong nén dé chi xa hi chi nghia, nbn din duge lim chi nhttng gid tri van hoa tink thén duge ‘nang cao trinh d§ vin hod, cé didu kign dé phat trién ed nhan. Dudi ge a> nay dan che 1a mét thanh tun viin hod, m6t qué trinh sng tao viin hod, thé hign khdt vong ty do duge sing tao va phat trién ca con ngudi. ‘Trong nén dan chii x4 hoi chi nghia c6 su két hop hai hoa v8 lof teh gitta ed nhén, tap thé va Igi toh ctia todn xit hoi. Nén din chi. xa hoi chi nghia ra site ding -vign, thu hit moi tiém nang sang tao, tinh tich yc x@ héi cia nhan din trong sv ng! ‘xdy dug xa hOi mdi. CE. minh, 4 ‘Voi nhting bin chat néu ten, déin chit x8 h6i chi nghia trrde hét va cha yéu duge thye hién bing nha nude phap quyén xa hoi chi nghia, 1a két qui hogt d6ng ur giée cia quan ching nhin dan dui sy Ténh dgo eis giai cp eOng nhin, dén chit xa pt ehtt nghia chi cé duge voi diéu kién tién quyét ld bdo dam vat 1rd lah dao duy nhdt cita Dang Cong san, BOi Ie, nhér nfm ving hé tur tring céch mang va khoa hoe cla chit nghTa Mie ~ Lénin vi da né vio quin ching, Ding mang lai cho phong trio quin ching tinh ty giée cao trong qué trinh xéy dung nén dn chi x8 hi chii nghta; thong qua céng téc tuyén truyén, gido duc cia minh, Bang nfing cao trinh d9 gitie ned chinh ‘rj, trinh 6 van héa dan chi cita nhdn déin dé ho e6 kha ning thye hién hu higu nhding yéu cu dan chii phan énh ding quy Iwét phat tign xa hi. Chi du6i sur lanh dao cia Dang Cong sin, nha din méi ddu tranh 06 higu qua chéng Iai moi mu dé loi dung din chi vi nhong d6ng cor di nguoe Iai loi ich cia nhan dan. ‘Véi nhimg ¥ nehia nhu vay, dén chi x4 h6i cha nghia va nhat nguyén vé chin: tii, béo dam vai trd lanh dao duy nhit cia Dang Céng sin khong logi trir hau ma nguoc lai, chinh su lanh dgo cia Dang la diéu kign cho din chit x@ hOi chu nghfa ra ti, tn tai va phat ign, 2. Nha nurée xi hi chi nghia 21. Stera adi, ban chdt, chite nding ciia nha muce xa hGi chit nghita 2.1.1. Sura d6i ciia nha nude x8 h6i chi nghia Khat vong vé mét x2 héi céng bang, dan cha, binh ding va bac 4i da xudt hién tir lau trong lich si. Xuat phat tir nguyén vong cia nhan dan lao dong mudn thoat khéi sy: ap bic, bat cOng va chuyén ché, ude mo xay dung mot x4 hoi dan chi, céng bang va nnhitng gi trj cia con nguosi duge ton trong, bao vé va 06 diéu kign dé phat trién ty do ‘tit cd nang lye cita minh, nha nudre x hi chil nghia ra divi 1a két qua ca cude cach mang do giai ofp v6 sin va nan dan lao dng tién hanh duéi sy Kanh dgo cia Dang C6ng sin. Tuy ohién, chi dén khi x hi nr ban chit nghia xudt hién, khi ma nhtng mau thud gitta quan hg sin xudt tu ban te nbn vé tw ligu s4n xudt v6i tinh chdt x8 hoi hoa ngay cing cao cia Ine lugng sin xuét tro nén ngay cing gay gét din t6i cdc cude hing hong vé kinh té va mau thudn séu sie gitta giai cdp tw sin va giai cp v6 sin Jam xudt hign cde phong trio dau tranh cia giai cap v6 san, thi trong cuée dau tranh cia giai cdip vO sin, cdc Dang COng sin moi duge thanh lép dé lanh dgo phong trio fu tranh céch mang A f thinh nbfin'id od ¥ nghta quyét inh thing Iqi cin GSehi ‘mang. Bén canh 46, giai cp v6 san duge trang bj bai vi khi ly lun 1A chi nghia Mae - ‘Lénin véi tu céch eo sé by Inn dé 18 chite, tién hinh eéch mang va xdy dung nha nude cia giai cap minh sau chién thang. Cing véi dé, cde yéu 16 din thc va thdi dai cfing tée ‘Go; sags mae dén phoog trio deh mang cia glal odpsv6 siin-vA niin dln. lao ite. cia méi nue. Dui tic déng eta céc yéu t6 khée nhau va cing véi dé 14 méu than jn” gay git gita giai cép v6 san va nhin dan lao dong véi giai cp boo 16k, cach mang vO saa 66 thé xy ra 5 nhiing nude e ché dO tu ban chi nghfa phét trién cao hode trong cic nude dan tOc thude dia, Nha nurée xf hOi cha nghfa ra déi 1a két qua cia cube céch meng do giai edp v6 sn va nhan dan lao déng tiéa hanh dudi sy lanh dgo eda Dang Cong san. Tuy nhién, tay vo dac diém va digu kign cia méi quée gia, sy ra divi olla nha nude xa hdi chit nghia ciing nu vige t6 chire chinh quyén sau céch mang cé nhtng dic diém, hinh thite va phuong phip phi hgp. Song, diém chung gitta céc nha mréc x& hoi chii nghia la & ch8, 46 18 06 chite thu hign quyén Ive cba nbiin din, [a co quan dai dién cho ¥ chi cla anhin din, thue hitn vige #8 chic quin ly kinh +8, vin hée, x hoi cba uli din, G5 dudi su inh 420 cba Dang Cong san. Nhu vay, hai mede xd hoi chai nghia la mot kiéu nha nude ma & db, se thing tf chink tri thude vé giai cdp cong nhén, do céich mang xa hdi chit nghta sén sink ra va 6 sie ménh xy dang thank cing chit nghta xa hi, dea nhin dn lao ding len dia vi lam chi trén tat cé cdc mat cia dat sdng xt hihi trong mét xf hOi phdt wrién cao — xt gi xt hs chal nghta 2.1.2. Ban chit cia nh mde x8 hai chi nl So wéi ode Kigu nhs nui6e kike trong, lich st, bi nude 2 ROd chi mpi 1A iw ha nude méi, c6 ban chit khéc v6i bin chat cia cfc kiéu nha nude bée lot trong lich sit, Tinh wu vigt-vé mat ban chit cia nh nude x hOi chil nghfa duge thé hign trén ede phuong dign: V8 chink tri, nh mde xa hOi chi nghia mang bin chat cia giai cp cng nhén, sai cdp 66 Igi ich phi hop véi Igi ich chung cla quin ching nhan dan lao dng. Trong ‘xa hOi x hOi cha nehia, giai cp v6 san IA lye luong gitt dia vi théng tri vé chinh tr. Tuy nhién, su théng tri ca giai cd v6 san 06 sur khée biét vé chit so vi sy théng tr} ciia céc giai cp béc l6t trude diy. Su théng tri ciia giai edp béc 16t la sy théng trj cia thidu 26 86i v5i tt cd cée giai cd, ting lp nbn dia ao dong trong x hoi nim bio ve va-duy tei dia vj chanfiah. Can sy thing tj v8 chink tel cia’gial clp v6 sia Mk sxe thing tr} cia da s6 d6i voi thiéu s6 giai cap boc 16t nham giai phéng giai cdp minh va gidi phong tat ca cdc ting 6p nhan dan lao d6ng khéc trong xa hdi. Do dé, nha nude xd hi chi nghfa Ja dai biéu cho ¥ ch{ chung eta nhan dn lao dng. V kink 2é, bi cht cia nha nude x8 hi chil nghfa chju sy quy dinh cia eo si ikinh té cia xi héi xa hOi cht nghia, d6 la ché d6 sé hou xa hoi vé ne Tigu san xufit chi -yéu. Do d6, khong con tén tai quan hé san xuat bée lot. Néu nhu tit ea cde nha nude bc It khde trong lich sit déu la nha nude theo ding nghia ciia nd, nghia 1A b6 méy cia thiéu s6 nhiing ké boc lot dé trén ap da sé nhan dan lao dng bi ap bite, béc 16t, thi nha muse x8 hOi cht nghte via BK mOt bo may chinh tr] - hanh chink, mot ec quan cuvng ché, vita la mét t6 chire quan ly kinh té - x8 h9i cla nhan dan lao déng, nd * ee Khéng con la nha made theo diing nghia, ma chi la “nia nha me6e”. Vige chim lo cho Jogi ich cia dai da sé nhan dan lao dng tr’ thanh mye tiéu hing du eda nha nue xt gi chi nghia V2 wan héa, xd héi, nha nude x8 hdi chi nghia duge xay dung trén nén tang tinh thin 1a ly un cia chi nghia Mac - Lénin va ning gia tri vin hoa tién tién, tién b6 cia nan logi, ding théi mang nhiing ban sic rigng cia dan tc. Sy phan héa gitta cde iat cdp, ting lap timg bute duge thu hep, cfc giai ofp, ting lp binh ding trong vigc tiép fn cbc nguin tye va co h6i dB phat tién. 2.1.3. Chite ning cia nha nude xa hi chi nghta Tay theo g6c dé tiép cén, chic ning cia nha nude x8 hoi chi nghia duwge chia ‘thinh cée chire ning khée nhau, Can ctr vao pham vi tée déng cla quyén lye nha nude, chire ning cia nha née duge chia thanh chite ning d6i n6i va chite nang abt ngogi. Can et vio link vue the dng eta quyén Ine nha nude, chite ning efia nha nude x hoi chi nghia dure chia thanh chiée néing chinh wi, Kink 18, vain ha, x2 hl, Can eft vao tinh chat eva quyén Ine nha nude, chite nang cba nha nude duge chia thanh chiée nang giai edp (tran 4p) va chife nang xa hoi (6 chite va xy dung). ‘Xudit phat tir ban chat cia nha nude xa hOi chi nghia, nén vige thy hién cae chite ning ola nha nude eiing c6 si khée biét so véi cde nha nude trude 46, Déi véi cde nha nude béc 16t, nha nurée cia thidu 6 théng trj d6i voi da s6 nban dan lao dng. nén vig thye hign chite ning trin ap déng vai trd quyét djnh trong viée duy tri dia vj cia giai cép nim quyén chiém hitu tr ligu sin xudt chit yéu cila xf hi. Con trong nha nude xd ‘oi xa h6i chi nghia, mac éi vin edn chite ning tein dp, nhumg dé lab) may do giai dp cOng nhan va nhén dn lao déng 18 chite ra dé tréin dp giai ofp boc Iot da bj It 46, va nhiing phin tir chéng @6i 48 bao vé thinh qua céch mang, gitt ving an ninh chinh tri, tao digu kign thudn loi cho su phat trién kinh té - xa hoi. Mac dit trong thoi ky qua 46, sy trén ap van con tén tai nhur mot tat yéu, nhung dé 1A su thét trdn dp cia da sé nhin dan lao déng d4i véi thiéu s6 béc 19t. V.1.Lénin khing dinh: “Bat ci m@t nha mide nao cfing déu c6 nghfa la ding bao lye; nhung toan b6 sy khéc nhau la & chd ding bao Ie déi véi nhimg ngudi bi bbc It hay dbi voi ké di bée 16t"', Theo ‘V.LLénin, mac di trong giai dogn déu cia chi nghia cong sin, “co quan de bigt, b6 my trén ap dac bigt 1a “nha nuéo” van cén cl thiét, nhumg n6 df 1a nha née qua a, imi khéng edn la nha nude theo éiing nghia ea né ntta", 2 V LLLénin, Toan tp, Nib. CTOG, 11.2008, ep 43, 0.380, * VILLénin, Toan tdp, Nxb. CTQG, 112005, ép 33, 111 VL. Lénin cho ring, giai cap v6 san sau khi gianh duge chinh quyén, xc lip dia vi thong trj cho dai da sé nhdn dan lao dng, thi van d& quan trong khdng chi 1a trin &p_ lai sit phan khang cia giai cp bée I6t, ma diéu quan trong hon cé 1 chinh quyén méi tao ra duge nang sudt sin xudt cao hon ché d6 xi hoi cl, nhs 46 mang lai cuge séng t6t dep hon cho dai da sé cdc giai cép, ting lép nhan dan lao dong. Vi vay, vin dé quan ly va xay dung kinh té 1a then chot, quyét dinh, Nha nuée x2 hoi chil nghta “ehéng phai chi la bao lye déi véi bon boe I6t, va cling khéng phi chil yéu la bao Ine. Co sé kinh t€ cita bao Iyc eich mgng 46, cdi bdo dim sire sing va thing loi cha né chinh la vige giai ep v6 sin dua ra duge va thyc hign diroe kiéu 18 chite lao déng cao hon so véi chit nghia tw ban. Day la thue chat cia van dé. Day la ngudn site manh, 18 diéu kién bio dim cho thing Ioi hoan to’n va tit nhién cia chit nghia cong san”! Cai tao x8 h6i cl, xay dung thanh céng x hoi moi la ndi dung chit yéu va myc. dich cudi cing cia nha née xa hoi chi nghia. Dé la mot sy nghip vi dai, nhung ding thoi cing 1a eéng vige eye ky kh6 khin va phire tap. NO dBi hoi nha nue x8 hd chi nghia phai la mgt bO may e6 day 40 site manh dé tin dp ké thi va nhimg phin tir chéng di céch mang, ding thei nha nude dé phai 18 mot té chite ©6 di nang Ine quan ly va xfy dymg xf hdi x4 hdi chit nghia, trong dé vide 18 chtre quan ly kinh té 1a quan trong, khé Kin vi phite tap nhat. 2.2. Méi quan hé gitta dan chil xa h0i chii nghia va nha nude xa hdi chil nghia ‘Mot la: Dan cha xa hoi cha nghia 1& co sé, nén tang cho viée xy dung va hoat dong ctia nha muse x3 hoi chit nghia. Chi trong x4 hi dan chit x hOi ch nghfa, ngudi din mi ¢6 day dit cae digu kkign cho vige thye hign y chi eta minh thong qua vigc lya chon mot each cong bing, binh ding nhtmg ngudi dai dién cho quyén loi chinh dang cia minh vao b may nha nude, tham gia mét céch tryc tiép hoje gin tiép vio hogt ding quan ly cila nha nuée, khai théc va phat huy m6t céch tét abt site manh tri tué eta nhin din cho hoat dng iia nha nude, Véi nbiing tinh uu viét caa minh, nén din cht x4 hgi chi nghfa sé kiém soat mot céch c6 higu qua quyén Ine cia nha muée, ngén chiin duge sir tha héa cia quyén lye nha nuée, 06 thé dé dang dua ra khoi co quan nha nude nhang ngudi thc thi céng vy khéng cén dap img yéu cu vé phdm chat, nang lye, dim bao thie hién ding mye tiu hudng dén Ioi ich cia nguii din. Nguge lai, néu cdc nguyén tic cha nén dan chi xi héi chi nghia bj vi pham, thi vide xdy dymg nha nude xf hOi chit nghia ceding sé kh6ng thie hign durge. Khi 46, quyén Iye cia nhan din s& bj bién thanh quyén Ie ca mét nhém nguéi, phue vu cho Ioi fch ova mét nhém naw. ‘Hai ia: Nha nurée x8 hoi chi nghia ted thanh cOng cu quan trong cho vige thy thi quyén lam chi cia ngudi dan. Sea * Nem: V.LLénin, Todn tip, Neb. CTQG, H.2008, tip 39, 15-16. —— 8 ‘Bing vige thé ché héa ¥ chi ca nhan dan thanh céc han lang phép ly, phan ¢inh sgt céch 16 ring quyén va trich nhigm cia mdi edng din, 18 eo so 48 ngudi dan thue hign quyén lam chi cla minh, ding thai 1d cng cy bgo ye dé nein chin o6 higu qua ede hinh vi xm pham dén quyén va loi ich chinh dang cia ngudi dan, bao vé nén dan chit x4 hi chi nghia, nha nude xd héi chit nghia ndm trong nén dain chit xii héi chit nghia Ia plucong thitc thé hién va the hign dan chit. Theo V.1LL8nin, con duimg von Ong va phét trién cia nha nuée x8 hOi chit ngbfa 1A ngay cing hon thign eée hinh ‘thac dai dién nhan dan thye hign va mé rng dan chi, him 16i cudn ngay cing dong io nhfn din tham gia quan ly nha mde, quan Iy x8 hoi. Théng qua hoat déng quan cla nha nude, cde nguén luc xa hoi due tép hop, t6 chite va phat huy huéng dén loi fch cia nhan dan. Neuoc lai, néu nha nuée xa héi chit nghia dénh mat ban chit cia minh sé tac @6ng tiéu cyc dén nén dan chit x8 hGi chit nghia, sé dé din ti vée xam_ pham quyén lam chit cia ngwoi dan, din téi chuyén ché, déc tai, thi tiéu nén dan chit hode dan cha chi edn la hinh thitc Trong hé théng chinh trj xf hdi cha nghta, nha nude 1a thiét ché c6 chite ning trye tidp nh trong vige thé ché héa va td che thye hign nhitng yéu cd dn chi chin chinh cia nhén dan. Né ting 14 cng cu sic bén nhét trong cude déu tranh voi moi muu 48 di nguoe lai loi ich ota nhéin din; 1a thiét ché t6 chife 06 higu qua viée xay dung x4 hoi méi; 1a cong cy hi higu dé vai trd lanh dgo Ding trong qué trinh xy dung chit nghia x3 hoi duge thye hign... Chinh vi vay trong hé théng chinh tri x@ hoi chi nghia Bang ta xem Nha nude ld “tru ¢6t”, “mt cng cy eh yéu, ving men” cia nan dain trong sy nghigp xy dyng va bao vé TS quéc Viet Nam xa héi cha nghia, 4, Din chit x8 hi chil nghfa va nha nurée php quydn x8 hoi chit nghia & Vigt Nam. 3.1. Dé chil x hoi chi nghia 6 Vier Nam 3.1.1. Sura d0i, phét trién cha nén dan chit x8 hoi chit nghia & Vigt Nam Ché 49 din chi nhan dan 6 nuée ta duge xée lp sau Céch mang Thing Tém niu 1945. Déa adm 1976, tén mide duge 46i thinh Céng hoa xa hoi chit nghia Vist Nam, nhumg trong céc Vn kign Bang hau nhu chua sit dung cum tr "dan chit XHICN" ‘mi thumg néu quan diém "xy dymg ché 49 Ham chi t@p thé x& hei chi nghta’ gin v6i "nim vimg chuyén chinh vé sin". Ban chat cia dan cha xa hi chii nghia, méi quan hé gita din cha xa hoi chi nghia va nha nude phip quyén x4 hOi cha nghia, cling cha duoc xic dinh ro ring. Vige xAy dymg nén din cha x8 hoi ch nghfa, dic bigt 1A thye hign dan cha trong thi ky qué d6 én chi nghfa xa hoi 6 Vigt Nam nhur thé nao cho ‘hit hop v6i die diém kink té, x8 héi, van héa, dao dite cba xt hoi Vigt Nam, gin voi ‘hoan thign hé théng phap Inét, ky cutong cting chura duge dat ra mét eich cy thé, thiét thye. Nhiéu linh vuc lién quan mat thiét dén dan chi x4 hdi chit nghia nh dan sinh, din tri, din quyén... chua duge dit dung vj tri va giai quyét dung dé thie day vige xdy dumg nén din chi xi hi chi neha. (Es Dai hi VI ota Ding (nim 1986) da dé ra dong Idi déi méi toan dign dit nude da nhdn manh phét huy dan chi dé tao ra m6t déng [ye manh me cho phat trién dét nude, Dai hoi khing dinh “trong tain b9 hogt dng eta minh, Bing phai quén trie nr tuéng “liy dan lam g6c, xy dymg va phét huy quyén lim chil eta nhin din lao dng”!; Bai hge “cach mang Ia sw nghiép cia quén ching” bao git’ cling quan trong. ‘Thy tin cach mang chimng minh ring: 6 dau, nhan dan lao dng ¢6 ¥ thite lam chi va duoc lam chi thét sy, thi & day xuat hign phong trao each mang” Hon 30 nam di méi, nbfn thite vé din chi x hi chi nghfa, vi tr, vai tro cia dan chi & nuée ta 44 cé nhiéu diém méi, Qua mBi ky dai héi cla Dang thoi ky déi éi, dn chi ngdy cing durge nhgn thie, phét tién va hoan thiga ding din, pha hyp ‘hom voi didu kign cu thé eta nude ta. Trvde hét, Dang ta khding dinh m6t trong nhiing dae trung cla chi nghia xf hOi ‘Viét Nam la do nkan dén idm chi. Dan chi 4& duge dua vao myc tiéu ting quat cua cach mang Vigt Nam: Dén gidu, nude manh, dan eli, cng bang, van mink. Ding thii hing dinh: “Dan chai x hdi chit nghta la ban chat cita ché d9 ta, vira la mye tiéu, vita 1 dng lye eda su phét trién dét made. XAy dung va timg bude hodn thign nén din chi xi hgi chit nghfa, bao dim dan chi duge thie hién trong thuc té cue séng 6 méi edp. trén tit ef efe linh vye. Din chil giin 1ibn vi le Iuit, ep eurmg wit phil durge thé ché ‘hoa bling phép luat, duge phap Indt bao dam...” 3.1.2, Ban chdt eta nin din chit xd hi chi nghia 6 Viet nam (Cag nur bin chat eta nén dan chi x4 hGi chi nghia néi chung, & Vigt Nam, ban chat dan chi x& hOi chi nghia la dya vao Nha nude x4 b6i chi nghia va sy ing he giup d0 cia nhan dan, Day la nén dan ché ma con ngudi la thanh vién trong xA héi voi tu céch cng dan, tr cfich cfia ngu’i kim chi. Quyén lim chit cia nhéin dan la tat c& quyén lye du thude va nin din, dan 14 géc, la chi, dn lam chi. Dieu ny 48 duye 6 Chi Minh khiing inh: “Nude ta 1d nurée dain cht, Bao nhiu loi fch déu vi dan. Bao nhigu quyén han déu la cia dein. ‘Céng cude adi mi Su nghigp khing chién, kién quéc 18 edng vige eta din, Cihénh quya tir xa da Chinh phi Trung wong, ao din etre xdly dumg la rdch mhiém cita dan, * ping Cong sin Vidt Nam, Van kign Dai hoi Bing thoi kv i mdi, Nxb. CTQG, H 2005, 28. 2 ping Cong sin Vise Nam, Van kign Bai hi Bing thoi ky di mi, Nxb. CTQG, H 2005, 115, ® Dang Cong sin Viet Nam, Van kién Dai hoi Bing thoi ky di méi, Nxb. CTQG, H1 2005, w. 84-85. 80 ‘Doan thé tir Trung wong dén xa do dan 16 chive nén. ‘Néi tém Iai, quyén hanh va lye lugng aéu 6 dan”! Ké thira tr tung dain cha trong lich sir va true tiép 14 tw tréng din chi cita HS Chi Minh, tir Ichi ra di cho dén nay, nhit la trong thdi ky 46i moi, Dang luén xac dink xy dung nén dan chi x8 héi chi nghia vita 1a muc tiéu, vita 1a dgng lye phat trién xa hdi, 1a ban chat cla ché d6 x hdi cha nghfa, Dan cha gin lién véi ky cong va phai thé ché héa bing phip lug, duge phap lt bio dim... NOi dung nly drge drgehiéu ls Din chi 1 cong bing. van minh). mye tiéu ea ché dO xii hi chil nghia (én gidu, made manb, dan chi, Dan chi 1a ban chat cia ché d6 x4 h6i chil nghia (do nhan dan lam chi, quyén Jue thude vé nhain dn). Dn chit 1 dng Iye dé xdy dymg cha nghia xa hOi (phat huy site manh eda nhan an, cba toan dain te). Din chi gin véi phép lugt (phai di di voi ky Iudt, ky cuwong), ‘Dan chi phai duge thy hién trong di séng thuc tin & tit ca cée ofp, moi Tinh vee. cca dd séng. x8 hoi vé linh vue kinh té, chinh ti van héa, x€ Ban chat dén chi xa hoi chi nghia 6’ Viet nam duge thuc hign théng qua edc hink shite din chit gin tip va dn chai tre tiép. Hinh thie dn ehti gidn tiép 1a hinh thire dn chi dai dign, duge thyc hign do: nhin dan “ty quyén”, giao quyén Iye cia minh cho t8 chire ma nhan dan truc tip bau ra. Nhimg con ngudi va t6 chite dy dai dign cho nhan dan, thye hign quyén lam chit cho nhan din, Nhfn dan bau ra Quéde hai. Quéc hoi ld co quan quyén [ye nha nude cao nihat hoat déng theo nhiém kj $ nam. Quyén lye nha mide ta la théng nhat, 06 sy phan chug, phéi hop vA kidm soét gitt efe eo quan ahi ange trong vige thyo hig odo quyn Jap phép, anh phép va tu php. Hinh thite dn chit trv tiép 14 hinh thée théng qua 46, nhan din bing hanh dong, trye tiép cia minh thye hign quyén lam chi nha nude va xa héi. Hinh thie dé thé hién ‘& cdc quyén duge théng tin vé hogt déng ciia nha nude, duge ban bac vé céng vige cia nha nude va céng ding dan cu; duge ban dén nhing quyét dinh vé dan chi co sé, nhan dan kiém tra, gidm sét hoat déng cia co quan nha nude tir Trung wong cho dén co $6, Dan chi ngay cing duge thé hign trong tit c& ofc mi quan he xa hoi, t¢-thanh guy ché, cach this lim vige ei moi t oltte trong xf boi ‘Trong qué trinh x4y dung chii nghia x4 hOi é nude ta, mot yéu cau wt yéu la khong ngimg ciing c, hoan thiga nhting diéu kign dim bao quyén lam chi cla nhén L “8 Chi Minh, Toi tip, Nxb. CTQO, 1.2011, tp 6,252, (ee 8 dan va chim lo doi s6ng vat chat, tinh thin cla nan dan. Thye tién xdy dung it nude cho thay dan chi x4 hOi chi nghia duge thé hign & vige bio dim va phét huy quyén Jam cha cia nhan dén theo hudmg ngay cang mé ring va hoat déng ¢6 higu qua. ¥ thie lim chi efia nhén din, trich nhigm e6ng dan cla ngudi dan trong x4 hoi ngay ceang duge ¢3 cao trong phép lust va cuge séng. Moi céng dan du c6 quyéa tham gia quan ly xa hoi bing nhiéu céch khéc nhau, ty theo trach nhigm va ngha vu cia minh. Dan chi cong dan gin lién vei ky cuong cla dit née, duge thé ché héa biing ngt cia nha nuée phap quyén, trong cée nguyén tie hogt dng cila cée co quan, t8 chitc. Cie quy ché din chi tir co sé cho dén Trung wong va trong cfc té chite chinh tri - xa. Gu thye hién phuong chém “dan biét, dén ban, dan lam, dan kiém tra”, Dang ta khiing inh: “Moi dug Iéi, chinh sich cia Dang va phép Iudt cia Nha nude déu vi loi ich cba nhan dé, o6 sir tham gia y kién cite nhin din”, Bén canh d6, vige xay dung din chi x8 hoi chi nghia 6 Viet Nam dign ra trong digu kign xudt phat tir mot nén kinh té kém phat trién, lgi chju h§u qua chién tranb tin pha nang né, Cing véi dé 18 nhing tiéu eye wong aii séng x hoi chua duge khic phe trigt dé... lim anh hung déa ban chit t6t dep cita ché 46 dfin chi nude ta, lam suy giim dong lye phat trién ctia dit née, Mat hdc, am mun “dign bién hda binh”, ‘xy bao loan, lat dé. sir dung chiéu bai “dan cht, “‘nhfin quyén” cita cfc thé Ie thi dich, ‘van dé ty dién bién, nr chuyén héa nay sinh va dién bién ht site phite tap dang [a tr ngai 51 v6i qua tinh thye hign din chi 6 made ta trong via oan hién nay. ‘Thye tin cho thay, bin chit tét dep va tinh wa viét ca nén dan cli xa héi cht nghia & Viet Nam cing ngay eang thé hign gid trj dy dan lim géc. Ké tir khi khai sinh ra nue Vige Nam Dén chit ng hia cho én nay, nhin din thye su tré thanh ngudi lam chi, ty xay ang, +6 chite quan ly xa hdi. Day 14 ché dO bao dim quyén kim chit trong 43i séng ea nhén dén tir chinh tj, kin 18 cho dén vin ha, x8 hi; @Bng thoi phat buy tinh tich cue. sing tao cia nhén dan trong sur nehiép xdy dime vai bao ve quée xa hoi cht ngbi 3.2, Nh mde phap quvén xa hot chit nghia 6 Viet Nam 3.2.1. Quan nigm vé nba nude phap quyén xa hi chi nghia 6 Vigt Nam Theo quan niém chung, nh nude phap quyén 1a nhé nude thugng ton phép Iuét, nha nude hudng téi nhtng vin dé vé phic Igi cho moi ngudi, tao diéu kign cho ca nhan duoc tu do, binh ding, phat huy hét nang lye ca chinh minh. Trong hoat déng iia nha nude phap quyén, cic co quan cia nha nude duge phan quyén 16 ring va duge ‘moi ngudi chap aban trén nguyén tac binh ding cia céc thé Ine, giai cp va ting lop trong xa oi. " Bing Céng sin Vigt Nam, Van kign Bei hot dat biéu roan qué ldn the X, xb. CTQG, 1.2006, 125. a fre. Trong giai doan hién nay, céch tiép cén va nhing dic trung vé nha nuée phap quyén van cé nhimg cach hiéu kha nhau. Song, tir nhiing cach tiép e§n €6, nha nude phép quyin dege hiéu 1a mbt kidu nha mie ma 6&6, tdt od moi cing din déu dege gido due phép ludt va phi kidu bib phap but, tain thi php Iudt, php Inde phi dém bdo tink nghiém mink; trong hogt dng ctia ede co quan nhit née, phai e6 sie phan céng, phdi hop, kiém sodt ién nhau, tat ed vi myc tiéu phuc vu nhdn dan. Cisong link xay dung dat mede trong thi kD qué 6 Ibn chi nghta x h6i cia Ding Cong san Vigt Nam da dura ra nhing nOi dung Khéi quét tién quan dén nha msde hap quyén: Bé cao vai trd t6i throng cia Hién phép va phap ludt; 48 cao quy: ghia vy cia cing din, dim bio quydn con ngudi; té chitc bg méy vita dam bio tip ‘trung, théng nhét, vira cé sw phiin céng gitta céc nhanh quyén hye, phan cap quyén han ‘va trach nhiém gitta cde c4p chink quyén nhim dam bao quyén dan chi eta nhan dan, ‘tanh lam quyén, Nha nude ¢6 méi quan hé thudng xuyén va chat ché véi nhan dan, t6n trong va ling nghe ¥ kién cila nhan dan, chju sy giém sat ctia nhan dan, Cé co ché va bign phép kiém sodt, ngiin ngia va trimg tri quan liu, tham nhting, long quyén, v6 trich nhiém, xm pham quyén dan chi cia cong dan. TS chite va hogt dng cla bo smniy quin1f abd uo theo ngnyéa. te tip trang, dln. chil; thang ntit quyén Ine, 04 phén cing. phfin cp, déng thd bio dim su chi dao théng nhdt cita Trung wong. Theo tidn trinh cia céng cue 46i méi dét made, nhén thie ca Ding ta v8 Nha nude phip quyén ngay cing sing t6. Véi chi truong: “Xay dmg Nha made php quyén Vigt Nam cia din, do dan, vi dan”. Dang ta da xéc dinh: Nha made quan ly xi hoi bing phép luat, moi eo quan, t6 chite, can bé, cng chic, moi céng dan ¢6 nghia vu chip hanh Hién phap va phap lugt. Nhan thirc do 1a tién d2 dé Dai hoi XII eda Dang Jam ro hon vé Nha nude phip quyén xa hdi chit nghia Viet Nam: “Quyén Ive nha nuée Ii théng ah, ¢6 sy phn e8ng, ph6i hop, kidm sost gita ofc eo quan nha nude trong vvige thue hién cée quvén lap phip. hanh phép, tu php” . Dac diém cia nha nude phép quyén xt hdi cli nghia Viét Nam in loi va ‘Tir thye tigm nhén thite va x4y dung Nha nude php quyén xa hi chit nghfa & Vigt Nam trong thoi ky d6i mi, c6 thé thay Nha nude phép quyén xa hi chi neha J nudge ta od mot s6 die diém co ban ca nhu sau; Tht nkdt, xAy dmg nha nude do nhin dan tao dng lam cha, 46 1a Nha nude cba dn, do dan, vi din, 1 Bang Cong sin Vigt Nom, Ven kién Dat da bd tote que dn ht XH, Vin png Trung wong Ding H 706, te 171 Thit hai, Nha nude duge t6 chite va hogt dong dya trén co s6 cia Hién phéip va pap ludt, Trong tit e4 eéc hogt dng cia x8 hdi, phiip ludt due dgt & vi te x61 throng 4 digu chinh cde quan he x8 hoi. Tht ba, quytn he nha mrée la théng nhét,c6 str phan cong 15 ring, e6 eo ché phéi hop nhip nhang va kiém sot giaa cdc co quan: lap php, hanh phép va tr php. This te, Nba mu6e phap quyén xa hdi chi nghfa é Vigt Nam phai do Bing Cong san Vigt Nam lanh dao, phi hgp véi diéu 4 Hién phép nim 2013. Hoat déng cia Nha nude duge gitim sit béi nhin dan véi phuong cham; “Dan biét, dan bin, dan lim, din ‘kiém tra” théng qua céc t6 chite, cdc ¢4 nhan duge nhan dan by nhiém, Thi ném, Nha nuée phép quyén xa hoi chi aghia 6 Vigt Nam tén trong quyén ‘con ngudi, coi con ngudi 1a cha thé, 1a trung tam cua sy phat trién. Quyén dan chit ca nhan dan duge thy hanh mét céch réng rai; “nban dan co quyén bau va bai mién nhiing @gi biéu khong xing ding”; dng thoi tang cumg thye hign sy nghiém minh cla phép lnat Thit sdu, 1b chic vi hoat éfing cla bd mAy nhA nude theo nguyen the tip tring din chi, ¢6 sy phn eéng, phin cép, phéi hop va kiém soét lin nhau, nhung bio dam quyén ue la théng nhét va sur chi dao théng abit cia Trung uong. Nhu vay, nhiing dge diém cla Nha nuée phép quyén xa hoi chi nghia ma Vige Nam ching ta dang xay ding da thé hign duge céc tinh than eo ban ciia mot nha nude phap quyén ndi chung, Bén canh d6, né cén thé hign sy khac bigt so voi cac nha nude: php quydn Kade Nha nude phép quyén x8 h0i chi nghia & Viét Nam mang ban ebét giai cp efmg nhin, phyc vy loi ich cho nhin dn; nha muse la cng cu chi yéu dé ‘Dang Céng sin Vigt Nam dinh huég di [én chil nghifa x8 hOi. 3.3, Phat hngy dan chit xa hoi chai nghtta, xay dung Nha mede phdp quvén xd hot chit ugha & Vigt Nam hién ney 3.3.1, Phat huy dan cbt xa hoi chi nghia 6 Viet Nam hign nay MO6t la, xy dymg, hoan thign thé ché kinh té thj trzong dinh huéng xa hi cho nghia 10 ra.co sé kinh té ving chiie cho xdy dng dn chit xa h6i chi nghia, Trade hét cin thd ché héa quan diém cia Bing vé phit trién da dang ede hink thtie s6 hitu, thanh phan kinh 18, loai hinh daanh nghiép, bio h§ céc quyén va gi ich hop phép cia chi sé hu tai sn thuge ede hinh thie si hu, logi hinh doanh nghiép trong nén kinh té Xay dung, hoan thién Ingt phap vé s6 hitu déi véi ede tai sin moi hu sé hitu tri tug, 06 phiéu, tréi phiéu,.. quy dinh 15, quyén trach nhiém cia cde chi sé hitu 44i voi x hoi. Cang véi 6 la 06 nhdn thie ding din vé vai tré quan trong ctia thé ché, xdy dung va hoan thign thé ché phai dugc tién hanh dong bé ca ba khau: Ban hanh viin bin, quy dinh cita thé ché; xdy dung co ché van hanh, thy thi thé ché trong hoat déng kinb doanh cy thé; hon thign t6 chite bo may theo dai, giém sét v ao han thé ché, xit ly’ vi pham va tranh chap trong thue thi thé ché. Trong khi trién khai déng b¢ thé ché méi trrdng kinh doanh phai t§p trung cai cdch hinh chinb, tir bé may ‘hanh chinh dén thi tue hinh chinh, Thing loi cba edi eéch hanh chinh sé nhenh chéng thie diy cai thign nhidu v8 méi tnrdng kinh doanh, Déng thdi. phai phét trién dang bé ecto yéu 18 thi rudng vat ede loai thi trteéng. Hinh thanh vigc ra soat, bé sung, hoan thign ed quy dink phap luit vé kinh doanb phi hop vai Viet Nam. Hei la, xay dung Bang Cong sin Vigt Nam trong sach, ving mgnh véi tu eéch didu kign tién quyét a8 xy dymg nén din chit x hOi chi nghfa Viét Nam. 8 dim bio vai tr lin dgo cila mink, Dang phai ving manh vé chin tri, tu turéng vi té chife; thurdmg xuyén tu d6i mdi, tu chinh G6n, ra sttc nang cao trinh @6 tei tué, ban linh chinh tri, phdm chat dao dite va nang Iye [anh dao. Dang phai dan chi ‘ha trong sinh hoat, thuc hign nguyén tic tp trung din ch, ty phé binh va phé binh. C6 nhur vay, Dang méi dim bao si Kini dgo trong sy nghigp xay dyng cha nghTa xa hi va xy dung nén din chi xf hoi eh neha Ba i, xy dymg Nha nude phép quyén x8 h9i chil nghfa ving mgnh véi tw edeh ign kign dé thy thi dan cha xa hi chit nghia, Nha nude phap quyén xa hi chil nehia 6 nude ta dat duéi sur lanh dao cha Dang Cong san Vigt Nam phai thye thi quyén dan ch cla nhén din trén tit cé moi tinh ve cca di séng x8 hGi, thé higa bing Higa phép va phap Iugt. Nha nude phai dim bio quyén con ngudi la gia tri cao nbd. Chinh vi vay, tit c& cdc chinh sich, phép ludt du phai dya vao ¥ chi, nguyén vong cia nhan dan, Nha nuée dim bao quyén ty do cia ‘céng dan, dim bao danh dy, nhan phim, quyén va Igi ich hop phap ca céng dan bing php lngt va trén thye 06 dbi sOng xi hoi Bén I, nang cao vai trd ctia cdc t8 chite chinh trj - x hOi trong xy dyg nén dan chi xa hoi chi neha. (Cac 18 chute chinh - x8 hoi 6 mude ta edn phéi 461 méi manh m8 phuromg thie hogt ding d@ nang cao vj ti, vai trd cia minh, 4é tham gia gidm sét, phan bign duong 16i, chinh séch, phap lugt cua Bang va Nha nude. Tao ra khdi doan két toan din, cham Jo déi s6ng nhiin dn, thyc hign dn chi trong doi song xa béi. Déng thoi tham gia vio bio wé chinh quyén, xy dymg Bing, bio vé quyén Igi chinh déng cia nbn dan, Nam ld, xy dug va timg bude hoan thign cde hé théng gidm sét, phan bign xa hi dé phat huy quyén lam chi cia nhan dan ‘Tang cuég eéng tac gidm sét, phin bién xa hoi 1a yéu t6 dam bao xy dymg nén dan chit x8 hOi chi nghia nude ta, né anh huéng t6i doi séng tim ly ola niin din hi nhin nhan danh gia oc chi trong, duéng l6i cia Dang, chinh sich, php Inét eva ‘Nha nude. Do 46, edn c6ing Khai héa, minh bgch héa, din chit héa vé théng tin, vé chat truomg, chinh sich cla Pang va Nha nude, de bigt 1a cde vin 48 lién quan dén loi ich jee" chinh dang cla nbén dan. Can cp thé hoa hon niza cdc quy ché va hinh thie thé higa su ‘ton trong, lang nghe ¥ kién cua nhén dan d6i voi cdc vin a8 phat trién cia dit nude. ‘Ngoai ra clin nang cao dan tri, vin héa phdp luét cho todn thé xa hi (can bé dang. vign, edng chit, vién chite, nhén dan...) 3.3.2. Tid tue xy dime va hodn thién Nha muée php quyén x3 hoi chi nghita Mot la, xy dung Nha nude phap quyén xd hdi chil nghia diréi sy lanh dgo cia Dang. Nha nuée php quyén xf hi chi nghta & VigtNam mang bin chit gisi cdp cong nhdn, ding thdi cing gfin bé chat ché véi dan tdc, voi nhan dan, T6 chic quyéa lye ‘tia Nha nurée phép quyén xa h6i chi aghia dam bao quyén lye aba nude la théag shét, 06 sur phan céng va phéi hyp git céc co quan nha mide trong vige thye hign ede quyén lap phép, hn php, tr phap. ‘Hai la, cai cach thé ché va phurong thite hoat dng cla Nha nude. Kign toan 18 chire, déi méi phuong thite vi nang cao higu qua hoat déng cia Québec hii 48 dim bdo daly 1A co quan quyén Iye cao nbit cia mhAn din. Qué hi lt ca quan quyén lye nha née cao nhét 6 nude ta, 1a eo quan duy ahét 06 quyén lap hién va lp phap; thu hign mét s6 nhiém vu thude quyén hanh php va twr php, quyén giém sét t6i cao déi véi toan bé host dong cla Nha nude. Xéy dyng nén hanh chinh nha nase dan chi, trong sgch, ving manb, tig bude hign dai hoa. Day mgnh cdi cach hinh chinh, giém menh va bai bo cdc thit tye hanh chinh gay phidn ha cho t8 chite va cing dan. Nang cao ning Iyc, chat lugng va t6 chite ‘thye hign cdc co ché, chinh sich. Day manh xa hdi héa cic nganh dich vy céng phi hop v6i eo ché thi nudng dinh ining x hOi chi nghta. Ba la, xay éqmg 45i ngii cin bd, cng chite trong sach, c6 ning le. ‘Nang cao chat hryng doi ngii cén bd, céng chite vé ban linh chinh tri, phim chdt go digo, nang yc Hanh go, diéu hinh quan ly dat nuée. Cé chinh séch dai ng6. dong vvign, Khuyén khich cén b9, cOng chite hoan thanh tét nhiém vu; dng thoi cling phai xy dung duge co ché logi bd, mi&n nhigm nhiimg nguéi khong hoan than nhi¢m vu, vi pham ky Iugt, dgo dite cong vu. ‘Bén 14, du tranh phéng, chéng tham nhiing, ling phi, thye hanh tiét kigm. Phéng, chéng tham nhiing, lang phi va thyc hanh tiét kiém la nhigm vy cdp bach, lau dai cia qua trinh xay dung Nha muéc phép quyén x8 hoi chi nghta 6 nude ta. Voi quan diém 46, Bang va Nha nude ta chil trong: Tiép tue hodn thign cde thé ché va iy manh edi céch hinh chin phyc vp nhigm vu, phing chéng tham mhting, lang phi; xfiy dymg va hodn thign co ché khuyén khich va bio vé nhiing nguéi dau tranh chéng tham nhiing; xdy dung cde ché tai dé xir ly of ea nhan va t chic vi pham; dong viéa ‘ya khuyén khich toin Dang, toan dan thye hanh tiét kigm. : pet

You might also like