Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Wikang Filipino Bilang Konsepto

    Uploaded by

    maarja mallari
    208 views6 pages

    Original Title

    4. Wikang Filipino Bilang Konsepto

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    208 views6 pages

    Wikang Filipino Bilang Konsepto

    Uploaded by

    maarja mallari

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 6
    Wikang Filipino Bilang Konsepto Pamela C. Constantino Maadatas rating marinig, lalo na mula sa mga Tagalog, maka~Tagalog at maging ng mga di-Tagalog na nagdududa sa pagkakaiba ng Tagalog, sa Pilipino, sa Filipino, na"“Tagalog din naman ‘yan, “kapag gumamit ng, halimbswang pangungusap sa Filipino gayz ng “burahin mo ng eraser ang blakbord.” Kadalasan, ang ganitong mga obserbasyon ay bunga ng di pagkakita ng pagkateaiba sa naririnig o maging sa nabebasang esensiya ng wikang Filipino «a kabila ng pagbabago sa tawag nito, Mula a probisyon ng Konstitusyon ng 1935, batay st ising wika ang wikang pambansa Tagalog ang naging batayan nito ayon naman sa Executive Order 134 na pinirmahan ni Pang. Manuel L. Quezon noong 30 Disyembre 1937. Tinawag itong Pilipino noong 1959, batay sa Department Order no. 7 ni Sek. Romero ng Department of Education. Sa sumunod da pagbabago ng Konstitusyon, noong 1973, hindi na isa, Kundi lahat ng wika ng Pilipinas, kasama ang Ingles at Kastila, ang. barayan ng Wikang Pambansa. Nilinaw naman at pinatibayan ito aa tatawaging Filipino sa Konstitusyon ng 1987. Politikal ang pangunahing dabilan ag pugbabago ng wikang pambansa, Sa isang banda, may kawalang-kasiyahan ang mg: di-tagalog sa pangunguna at pagdodomina ng iisang wiles, ang Tagalog, sa arena ng komunikasyon at edukasyon sa bansa. Sa Kabilang banda, hindi matatanggap ng mga di- Tagalog na hindi bahagi ng wikang pambansa ang Keanilang wiks Sa puntong ito, tatalakayin ko an konseptuwal na batayan ng Filipino dabil, higit nitong maipapaliwanag at mailalarawan ang esensiya at katangian ng wikang pambansa rng Filipinas. Konseptuwal na Batayan ng Filipino ‘Angiisang konsepio, ayo sa diksiyonaryo ay'“isang idea o abstrakcong prinsipyo kaugnay ng ising, partikular na paksa o pananaw sa paksa"" Iba ito sa depinisyon ma “isang pabayag na nagpapaliwanag, ng kabulugan ng salita 0 ekspresyon”” Bilang konsepto, dalawang pangunahing idea ang maiuugnay sa wikang Filipino. ‘Ang mga ito ay ang lingua franca,at ang diyalekto ng wikang Filipino. Lingua Fr: Nakab. franca ay is ito ng kor sosyolinggs Ss kon: Filipino, sa wilea. Nagi pagkakaha pangkalaka at pag-unia media at'm Narito Pi & Para sa masaabing ico mula p: Norberto | Bocobo, D Geomge C. Filipinas. } noong deck 1987 Cons septo Constantino eng mga Tagalog s“burabin Kakaiba sa abago sa pambansa. mahan ni no noong ang banda, ag iisong wag banda, g kanilang, ichil, higit pambansa yo kaugnay ng pahayag g Filipino. Lingua Franca at Karanasang Komon sa mga Pilipino Nakabatay sa konsepto ng lingua franca ang bagong wikang pambansa. Ang lingua franca ay isang wikang nagagamit ng dalawang taong magkaiba ang unang wika. Kaugnay ito ng konsepto. ng “languages of wider communication” ni Joshua Fishman, isang, sosyolingguwista Sa konseptuwal na batayan ng Filipino, may nagagamit na isang wika. Ito na ngy ang Filipino, sa pagitan ng mga Filipnong may sinaslitang sari-sarili nilang wika, ie. unang wika. Naging posible ito dahil sa tatlong pangunahing bagay na komon sa mga Filipino: pagkakahawig ng mga wika ng Filipinas at komon na katawagan ss mga bagay; karanasing, pangkalakalan (Tsing) at kolonyal (Espanyol, Amerikano, Hapon} mula sa mga banyaga; at pag-unlad ng gamit ng Pilipino (bazay 32 Tagalog) mula sa pagpapalaganap dito ng mase media at mga eskawelahin. + Narito ang dayagram na maglalarawan ng konseptong ito Memedio ficong Pomilyang Fangongolakal/ eskuwelahon + | Pongwika Kolonisasyon (Moloyo-Polynesian) Pilipino Mge Bokabuleryong Mga Wikang Baryago (botay sa togalog) Komon (ingles, Kastilo, Tsino Hopon) Lingue Franca Para sa mga Sebwano, hilimbawa, malaganap at maunlad ang wika nila, sa katunaya'y masasahing may pinakamaraming tagapapsalita bilang katutubong wika. Matagal ng isyu ito mula pa noong panahon ng Amerikano. Ipinanukala na nina Eusebio Daluz (1915), Norbetto Romualdez (1918), Maximo Kalaw, dckano ng College of Liberal Arts, Jorge Bocobo, Dekano ng College of Law ng UP at Secretary of Education atVice-Governor George C. Butie noong 1931 ang pagbuo ng wikang pambansa mula sa mga _wika sa Filipinas. Maraming mga balikeaktakan sa Philippines Free Press at hablahan ang naganap noong dekada 60 hanggang 80. Ang huli ang nagbunsod sa mga delegado ng 1973 at 1987 Constitutional Convention para baguhin ang wikang pambansa. Varayti at Varyasyon ng Wikang Pambansa / 49 Horizontal vs. Vertical Tinitingnan ng ilang mga lingguwista at sosyolingguwistang Filipino na konsepuwal (horizontal) ang pagbabago. Kung gzyon. sosyo-sikolohikal, e.g. atityud sa wika,ang resulta ng pagbabago. Ang lingguwistikong resulta ng pagbabago ay hindi agad magaganap kundi pagkaraan. Gayumpaman, may mgu naniniwala naman na historikal (vertical) ang pagbabago. ‘Mula sa Tagalog, Iumaganap at umuniad ito sa pagdaan ng panahon. Narito ang dayagram ng pagkakaiba ng, dalawa: Konseputwal (horizontell no beteyan ng wikang pombansa Filipine

    You might also like