Betonarme I Uygulamaları, Örnek 2 ZORBOZAN / AYDEMİR

Örnek 2
Boyutları verilmiş olan tek donatılı dikdörtgen kesitli
betonarme kirişin malzemesi C30/S420 dir. Dengeli Mrb
kırılma durumunda;
a) Tarafsız eksen derinliğini ve eşdeğer gerilme bloğu
derinliğini belirleyiniz. Asb
40mm
b) Çekme donatısı alanını ve yüzdesini hesaplayınız. 250mm Yan görünüş
c) Eğilme momenti taşıma gücünü hesaplayınız.
Kesit

Çözüm:

¾ Malzeme Hesap (Tasarım) Dayanımlarının Belirlenmesi

f ck 30
Beton hesap basınç dayanımı, f cd = = = 20 MPa (N/mm2)
γ c 1 .5
f yk 420
Donatı çeliği hesap akma dayanımı, f yd = = ≈ 365 MPa (N/mm2)
γs 1.15

a) Dengeli kırılma durumunda, tarafsız eksen (xb) ve eşdeğer gerilme

bloğu derinliklerinin (ab) belirlenmesi;

Taşıma gücü sınır durumunda dengeli kırılma durumu, en dış basın lifindeki
beton birim kısalmasının sınır kısalma değeri olan 0.003 değerine ulaştığı
anda, çekme donatısı birim şekil değiştirme değerinin akma şekil değiştirme
değerine eşit olmasıdır. Söz konusu olan şekil değiştime değerleri belirli
olduğundan, tarafsız eksen derinliği uygunluk şartı yazılarak kolaylıkla
belirlenebilir. Buna göre;

εcu=0.003
x=xb

T.E.
d

εsy=fyd/Es

Şekil değiştirme Yan görünüş

diyagramı

¾ Birim şekil değiştirme diyagraındaki benzerlikten (uygunluk şartı)

xb 0.003
=
d 0.003 + ε sy

xb 0.003
= (Es: donatı çeliği elastisite modülü = 2×105 MPa)
d f yd
0.003 +
Es

1/2
Betonarme I Uygulamaları, Örnek 2 ZORBOZAN / AYDEMİR

xb 600
=
d 600 + f yd

600
xb = ⋅ 460 = 286 mm
600 + 365
a b = k1 ⋅ x b = 0.82 ⋅ 286 = 234.5 mm

b) Dengeli kırılma durumunda, çekme donatısı kesit alanı (Asb) ve

yüzdesinin (ρb) belirlenmesi;

¾ Taşıma Gücü Durumunda Kesitte Kuvvet Denge Denklemi

∑ Fbasınç = ∑ Fçekme
0.85 ⋅ f cd ⋅ b w ⋅ a b = A sb ⋅ f yd

0.85 ⋅ 20 ⋅ 250 ⋅ 234.5

A sb = = 2730.5 mm 2
365
A sb 2730.5
ρb = = = 0.0237
b w ⋅ d 250 ⋅ 460

c) Dengeli kırılma durumunda, eğilme momenti taşıma gücünün (Mrb)

belirlenmesi;

Çekme donatısı ağırlık merkezine göre;

M rb = 0.85 ⋅ f cd ⋅ b w ⋅ a b ⋅ (d − 0.5 ⋅ a b )

M r = 0.85 ⋅ 20 ⋅ 250 ⋅ 234.5 ⋅ (460 − 0.5 ⋅ 234.5) ⋅ 10−6

M r = 341.5 kNm

Eşdeğer gerilme bloğu ağırlık merkezine göre;

M rb = A sb ⋅ f yd ⋅ (d − 0.5 ⋅ a b )

M rb = 2730.5 ⋅ 365 ⋅ (460 − 0.5 ⋅ 234.5) ⋅10 −6

M rb = 341.6 kNm

2/2